مهندسی عمران ایران

مطالب عمومی مهندسی عمران معماری شهرسازی

مهندسی عمران ایران

مطالب عمومی مهندسی عمران معماری شهرسازی

سیستم دال مرکب فولادى – بتنى

سیستم دال مرکب فولادى – بتنى

 

سیستم هاى مرکب دال فولادى - بتنى، یکى از اقتصادى ترین روش هاى ساخت سقف براى ساختمان ها، شناخته شده اند. این سیستم از مقاطع مختلط دال بتن مسلح بر روى ورق هاى ذوزنقه ا‌ى که به تیرها و شاه تیرهاى فولادى متصل مى شوند، تشکیل شده است. عملکرد مختلط دال بتن مسلح فوقانى و ورق فولادى ذوزنقه ا‌ى تحتانى، نقش به سزائى در تأمین صلبیت سقف و رفتار مطلوب برشى آن خواهد داشت. چنا ن چه در این نوع سقف از تیرچه با جان مشبک استفاده شود مى توان تأسیسات مکانیکى و برقى را به آسانى در زیر سقف تعبیه نمود.‌ لذا امکان دسترسى به تأسیسات در مواقع بروز مشکل و خرابى احتمالى، ممکن خواهد شد.

این سقف ها در مقایسه با سقف هاى مرسوم در اسکلت هاى فولادى معمولى ساختمان ها، از وزن کمترى برخوردار بوده و بویژه با ساختمان هاى ساخته شده از LSF نیز همخوانى دارد. لذا ، فولاد سرد نورد شده عمده ترین کاربرد این سقف ها در سازه هاى فولادى اعم از نورد سرد یا گرم مى باشد. این سیستم در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مورد ارزیابى قرار گرفته و کاربرد آن در حیطه الزامات ارائه شده، مجاز است.

 

الزامات دال مرکب فولادى - بتنى

-1 ارتفاع ورق هاى فولادى ذوزنقه ا ى در این مقاطع به‌75 mm محدود مى باشد.

-2 تامین ضوابط دیافراگم صلب با توجه به ضوابط موجود در فصل 12 آیین نامه ASCE7-05 و ضوابط موجود در استاندارد 2800 ایران الزامى است.

-3 حداکثر تغییرمکان مجاز ناشى از بار مرده حین اجرا به L/180 یا 20 میلی متر براى هر دهانه محدود مى گردد.

 -4 حداکثر تغییرمکان مجاز ناشى از بار زنده بهره بردارى به L/360 براى هر دهانه محدود مى گردد.

-5 رعایت الزامات مربوط به بازشو در سقفها، بر اساس مبحث نهم مقررات ملى ساختمان الزامى ا ست.

-6 رعایت ضوابط طراحى برش گیرها بر اساس بند 7-2-1-10 مبحث دهم مقررات ملى ساختمان یا براساس ضوابط موجود در بخش 13 آیین نامه ASCE7- 05 الزامى‌ است.

-7 قطر گلمیخ هاى برشگیر باید 20 mm یا کمتر بوده و‌ حداقل ارتفاع آن ها بعد از نصب که از بالاى ورق ذوزنقه ا‌ى اندازه گیرى مى شود ‌ 40 mmباشد.

 -8 ضخامت دال بتن آرمه در بالاى کنگره ورق ذوزنقه اى نباید کمتر از 50 mm کمتر باشد.

-9 رعایت مشخصات فولادهاى بکار برده شده براساس‌استاندارد  ASTMباحداقل Fy برابرMPa230 الزامى است.

-10 رعایت مشخصات بتن سازه ا‌ى جهت سقف کامپوزیت مطابق ضوابط موجود در AISC‌حداقل f’c   برابر 21MPa ‌و حداکثر آن برابر 70MPa جهت بتن مورد استفاده در دال بتن آرمه و همچنین رعایت ضوابط مربوط به آرماتورگذارى دال بتن آرمه بر اساس ضوابط موجود در آیین نامه  ACI 318- 05 الزامى است

-11  مقاومت تسلیم آرماتورهاى مورد استفاده در دال بتن آرمه مطابق ضوابط AISC نباید از رویه 525 MPa تجاوز نماید.

-12 رعایت ضوابط و مقررات مربوط به جوشکارى اعضاى سردنوردشده مطابق استاندارد AISI وآیین نامه هاىAISC وAWS  الزامى ست.   

-13 رعایت ضوابط راهنماى طراحى Floor vibrations due to human activity منتشر شده توسط انجمن AISC جهت کنترل ارتعاش کف ها الزامى است.

-14 رعایت مبحث سوم مقررات ملى ساختمان درخصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و همچنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق با درنظر گرفتن تعداد طبقات، ابعاد ساختمان، کاربرى و وظیفه عملکردى عنصر ساختمانى ضرورى است.

-15 صدابندى هوابرد و کوبه ا‌ى سقف بین طبقات مى بایست مطابق مبحث هجدهم مقررات ملى ساختمان تامین گردد.

-16 رعایت الزامات مبحث 19 مقررات ملى ساختمان، جهت صرفه جویى در مصرف انرژى الزامى است.

-17 درنظر گرفتن جزئیات دقیق مسیر و محل نصب‌کلیه اجزاى تأسیسات مکانیکى و برقى در مرحله طراحى و اجراى سقف، ضرورى است.

-18 اخذ گواهینامه فنى براى محصول تولیدى، پس از راه اندازى خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامى است.

 

زلزله

زلزله

کشور ایران در منطقة زلزله خیزی واقع شده است براساس نقشه های پهنه بندی موجود، قسمت اعظم کشور ما از نظر زلزله در پهنة با خطر بینی بالا قرار دارد. تاریخ زلزله های اخیر کشورمان نشان می دهد که از اوایل قرن تقریباً هر 10 سال یک زلزلة مخرب داشته ایم که منجر به تخریب گستردة منازل، مرگ ساکنین آن و خسارات عمدة‌اقتصادی شده است. آخرین زلزله مخرب در ایران زلزلة خرداد 1369 در منجیل بود که دهها هزار نفر تلفات به بار آمد. مقابله با خسارات ناشی از زلزله از دو جنبه انجام می شود:

جنبه اول پیش بینی محل، شدت و زمان وقوع زلزله است در مورد این جنبه پیشرفتهایی حاصل شده اما پیش بینی زمان وقوع زلزله با مشکلات بسیاری همراه و تا به امروز عملاً غیر ممکن بوده است.

جنبة دیگر به ساختمانهایی نظر دارد که بتوانند به هنگام زلزله بدون تخریب باقی بمانند و در نتیجه اولاً خسارات جانی به حداقل برسد ثانیاً خسارات مالی فقط به هزینه های لازم برای تغییر احتمالی محدود شود. در این جنبه بخصوص در دهه های اخیر علم زلزله شناسی و مهندسی زلزله پیشرفت چشم گیری داشته است.

در طرح ساختمن با مصالح بنایی مختلف اگر چه اصول کلی مشترکی وجود دارد اما بسیاری از جزئیات طرح و اجرا به نوع مصالح وابسته است. در این میان مصالحی که بیشترین مصرف را در اکثر ساختمانهای شهری و در همة ساختمانهای روستایی ایران دارند مصالح بنایی مانند آجر، بلوک و سنگ است جزء این در ساختمانهای با اسکلت بتون آرمه با فولادی نیز بسیاری از اجزاء نظیر: دیوارها و بعضاً سقف ها با مصالح بنایی ساخته می شود. اجرای ناقص ضوابط استاندارد 2800 ممکن است نتواند از تخریب ساختمانها جلوگیری کند. مثلاً ساختمان بدون کلاف – بازشوهای بزرگ بدون کلاف در اطراف آن – عدم عملکرد یکپارچه سقف و دیوارهای اطراف آن و همه و همه می تواند در هنگام زلزله به تخریب ساختمانها منجر شود در خارج از ایران مثلاً در مناطق زلزله خیز ایالات متحده آمریکا در دهه های اخیر قبل از اینکه دستورالعمل های ساخت ساختمانهای بنایی مقاوم در برابر زلزله در آیین نامه هایشان ارائه گردد ساختمانهایی بدون رعایت این مقررات ساخته شده بود که قطعاً تحمل نیروهای ناشی از زلزله را نداشته و تخریب شده اند.

فیلم ارائه شده با توجه به ضوابط استاندارد 2800 ایران تمم مراحل ساخت یک ساختمان تجربی با مصالح بنایی را در مقیاس واقعی نشان می دهد. ساختمان ما از دو قسمت تشکیل میشود: در یک قسمت کلاً اجزای فلزی بکار رفته است و کلاف های قائم و افقی فلزی اند قسمت دیگر با کلاف های افقی و قائم با بتون آرمه در تراز 4 و 6 متری ساخته می شوند. در اجرای این ساختمان تجربی ابتدا کلاف های افقی و قائم بتونی زیر دیوار بعد کلاف های قائم فولادی و پس از آن کرسی چینی و آجرچینی بعد از آن در قسمت بتون آرمه اجرای کلاف های قائم و افقی در تراز 4 و 6 متر و محدودیت های ابعاد بازشوها و کلاف های لازم در اطراف بازشوهای بزرگ نشان داده می شود در آخرین مرحله طاق ضربی و سقف تیرچه بلوک به نمایش خواهد آمد.

پی و کلاف افقی بتونی زیر دیوار:

ساختمان تجربی ما در ابعاد 4×6 متر است با تیغه ای بطول 1 متر عمود بر یکی از طول های آن ضخامت یکی از دیوارها cm35 و ضخامت دیگر دیوارها cm22 و ضخامت تیغه cm10 است.

عرض مقطع کلاف زیر دیوار باید حداقل مساوی ضخامت دیوار عمق آن باید حداقل مساوی  ضخامت دیوار باشد. و در هیچ حالتی ضخامت و عمق آن کمتر از cm25 نباشد. کلاف افقی بتونی مصلح به شبکة میله گردهاست. شبکه میله گردهای کلاف زیردیوار از میله گردهای طولی و خاموتهای بسته یا تنگ ها تشکیل می شود. از جمله فایدة تنگ ها تحمل برش و افزایش شکل پذیری کلاف است و از میله گردهایی به قطر حداقل 6 میلی متر ساخته می شوند. شکل تنگ هامتناسب با شکل کلاف ها ممکن است به شکل مربع یا مستطیل باشند. برای زیر دیوار cm35 ما کلاف حداقل 25×25 و برای زیر دیوار cm22 با تیغه 10 سانتیمتری عرض و ارتفاع کلاف حداقل 25*25 است. انتهای میله گردهای طولی به اندازه 90 درجه خم می شود و بهتر است میله گردها آج دار به قطر 12 میلی متر باشند و اگر ساده باشند قطرشان 14 میلی متر است. برای کلافهایی که عرض کمتر از 35 میلیمتر را دارند 4 میله گرد و پیش از 35 سانتیمتر 6 میله گرد یا بیشتر بکار می رود. بطوری که هیچ وقت فاصلةبین میله گردها از 25 سانتیمتر بیشتر نشود. روی میله گردها جای تنگ ها را علامت می زنیم و فاصله بین دو تنگ باید از ارتفاع کلاف کمتر باشد. چهارگوشة تنگ ها را با سیم به میله گردهای طولی متصل می کنیم. برای اولین کلاف افقی بتونی زیر دیوار 4 شبکه را آماده کرده که برای دیوار cm22 تنگ های مربعشکل و برای دیوار cm35 تنگ های مستطیل شکل پیش بینی شده است. شبکه ها را داخل گود یا پی طوری قرار می دهیم که cm5 از دیوارهای قائم و کف آن فاصله دارد. در جایگذاری شبکه ها باید توجه کرد که در گوشه ها و محل اتصال کلاف به یکدیگر انتهای میله گردها توی هم افتاده و قلاب شوند. برای اتصال همیشگی کلاف ها واستحکام بیشتر آنها می توان از میله گردهای u شکل در انتهای آنها استفاده کرد. بعد از اینکه شبکه ها به خوبی در جای خود مستقر شدند نوبت صفحات فلزی زیر کلاف های قائم فولادی است ابعاد این صفحات متناسب با ابعاد بسته صفحه و ابعاد تیرآهن انتخاب می شود. ما در اینجا ابعاد 30*20 را انتخاب کرده ایم و صفحه ما 10 میلی متر ضخامت دارد. این صفحات با 4 میل مهار به قطر mm14 روی بتون کلاف افقی تثبیت خواهند شد. برای جایگذاری دقیق صفحات ریسمان کشی می کنیم. تا نقطة‌وسط صفحه با نقطه تقاطع دور ریسمان منطبق باشد.

پس از این آنها را با سیم به شبکة میله گردها تثبیت و بعد از تراز شدن با پیچ می بندیم. قبل از آنکه کلاف افقی زیر دیوار را بتون ریزی کنیم باید ریشةمیلهگردهای کلاف قائم بتون آرمه را در جای خود قرار می دهیم. ابتدا یک تنگ را بر شبکة کلاف افقی تثبیت می کنیم تا 4 میله گرد به شکل ال و به طول cm40 و به قطر 10 میلی متر در آن جای گیرد این تنگ ها فلقط برای تثبیت ریشه ها در موقع بتون ریزی است و می توان آنها را بعد از بتون ریزی درآورده و تنگ اصلی را به جای آن ها قرار دهیم.

در شرایطی که بتون گیر وجود نداشته باشد بتون کلاف می توان بصورت دستی با دقت کافی با شن و ماسة‌شسته و دانه بندی شده بدون گرد و خاک ساخته شود. شن و ماسه را با هم مخلوط کرده و برای ساختن یک متر مکعب بتون 300 کیلوگرم سیمان به کار می‌بریم. البته برای بتون سازی ها با حجم نباید بتون بوسیلة‌مخلوط کن های مکانیکی ساخته شود.

در حفرة قالب زیر دیوار و اطراف شبکة فلزی میله گردها نایلونی پهن می شود تا مانع جذب آب بتون توسط خاک گردد بتون ساخته شده با دقت در کلاف زیر دیوارها ریخته می شود بتون ریزی بصورت پیوسته و در یک روز صورت می گیرد. برای تراکم دادن بتون عمل ضربه می تواند بطور دستی یا بوسیلة ویبراطور انجام گیرد. در گوشه ها بتون ریزی و ضربه زدن باید با دقت کامل انجام شود. مراقبت از بتون با مرطوب نگه داشتن سطح آن برای مدت حداقل 3 روز لازم است برای این کار پوشاندن سطح آن با گونی خیس و مرطوب راه مناسبی است.

کلاف قائم و افقی فلزی:

در کلیه ساختمانهای با مصالح بنایی دو طبقه و یک طبقة با اهمیت زیاد کارگذاری کلاف های قائم فلزی در گوشة اصلی ساختمان و نقاط تقاطع و داخل دیوارها ضروری است. فاصلة‌حداکثر 5 متر بین دو محور متوالی در مورد جا و تعداد آنها باید رعایت گردد.در اطراف بازشوهای بزرگ نیز کلاف قائم بکار می رود و برای این منظور می توان از تیرآهن حداقل نمره 10 و یا پروفیل فولادی معادل آن استفاده کرد. در آماده سازی تیرآهن ها اندازه گیری دقیق ابعاد آنها و تعیین جای نبشی های اتصال اهمیت زیادی دارد. نبشیها در جای خود نصب می شوند. برای نصب کلاف قائم فلزی روی کلاف افقی بتونی از صفحه های فولادی یعنی کف ستون استفاده کردیم. بعد از بتون ریزی کلاف افقی صفحه ها را باز می کنیم تا بتون زیر صفحه به دقت تسطیح گردد. پس از تسطیح بتون صفحه مجدداً کار گذاشته می شود بعد از تراز نمودن آن و قرار دادن آن در ارتفاع مناسب میل مهارها را محکم سفت می کنیم. روی صفحه کف ستون نبشی های لازم برای اتصال کلاف قائم فلزی جوش داده می شو. نصب کلاف قائم فلزی پس از آنکه بتون کلاف افقی زیر دیوار به اندازة کافی برای تحمل وزن کلاف قائم فلزی خود را گرفت آغاز می شود. پس از نصب آن (کلاف قائم فلزی) در محل خود و از قائم بودن آن توسط شاغول اطمینان حاصل می کنیم سپس نبشی های طرفین تیرآهن بخوبی به تیرآهن و صفحة آن جوش داده می شوند تا اتصال کامل کلاف به صفحه زیر آن تأمین گردد. ناودانی مربوط به نگه داری انتهای تیرها نیز نظیر کلاف کلاف قائم فولادی روی صفحات فلزی نصب می شود بتون آرمه بودن کلاف زیر دیوار در ساختمانهای با مصالح بنایی ضروری است اما در تراز روی دیوار و سقف به جای کلاف بتون آرمه می توان از تیرآهن نمره 12 استفاده نمود. با دقت و حفظ ایمنی کلاف های افقی فلزی را روی نبشی هایی که قبلاً روی کلاف قائم جوش داده شده اند در ترازهای 4 و 6 متری سوار می کنیم پس از استقرار آنها، آنها را جوش می دهیم.

برای سقف کلاف های افقی فلزی ساختمان ما طاق ضربی را انتخاب کرده ایم. ابتدا انتهای تیرهای فلزی زبانه می شود و تیرها در دل کلاف افقی فلزی قرار می گیرد و در دو طرف تیرآهن نبشی هایی از دل تیرآهن های طاق به تیرآهن و کلاف فلزی افقی جوش داده می شود. برای حفظ انسجام و یکپارچگی سقف تیرآهن ما بوسیلة میله‌گردها با تسمه های فولادی بصورت ضربه دری به یکدیگر بسته می شوند به طوری که اولاً طول مستطیل ضربه دری شده بیشتر از 5/1 برابر عرض آن نباشد و ثانیاً مساحت تحت پوشش هر ضربه دری از 25 متر مربع تجاوز نکند. میله گردهای ضربه دری در محل برخورد با تیرآهن های سقف جوش می شوند و تیرآهن ها را به کلاف افقی فلزی متصل می کنیم تا سقف از دیوار جدا نشود. وجه قائم تیرها نباید آزاد باشد. این لبه باید با یک تیغة دیگر با یک دیوار عمود بر آن با یکی از اجزای سازه و یا ستونکی به همین منظور از فولاد نظیر ناودانی نمره 6 بتون آرمه و یاچوب ساخته شده با اتصال کافی تکیه داشته باشد. تمام تیرآهن را برای جلوگیری از زنگ زدنشان با ضد زنگ می پوشانیم بطوریکه همة سطوح آن را در برگرفته شود و نقطه ای بدون ضد زنگ زدگی وجود نداشته باشد که زنگ زدگی از آن نقطه آغاز شود. برای محافظت بیشتر کلاف قائم فولادی می توان آن را با بتون یا ملات ماسه سیمان پوشاند.


کرسی چینی و دیوار چینی – میله گردهای منفرد قائم:

در ساختمانها با مصالح بنایی استفاده از ملات گل با گل با آهک مناسب نیست. دیوارهای سنگی و دیوارهای بلوک سیمانی باید با ملات ماسه سیمان با عیار 200 کیلوگرم سیمان در متر مکعب ملات ساخته شود. در دیوارهای آجری غیر از ملات سیمان با مشخصات گفته شده می توان از ملات ماسه آهک با عیار حداقل 250 کیلوگرم آهک و با ملات باتارت با 100 کیلوگرم سیمان و 150 کیلوگرم آهک در مترمکعب ملات استفاده کرد. اختلاط مصالح ملات با حجم کم می تواند بصورت دستی صورت گیرد.

ملات کم باید به صورت دستی انجام شود ولی برای حجم های زیاد اختلاط مصالح ‌به روش مکانیکی صورت می گیرد ملات باید روی سطحی صاف و تمیز مخلوط و قبل از شروع گیرش مصرف شود. زنجاب کردن آجرها برای جلوگیری از جذب آب ملات یا بتون را نباید فراموش کرد. ملات باید کاملاً همگن باشد و سطح مصالح سنگی به خوبی با سیمان پوشیده شده باشد در آجرچینی باید حتی المقدور از آجرهای ترک خورده استفاده نشود.

آجرهایی که دارای میزان اولیه جذب آب بیش از kg5/1 آب بر متر مربع در هر دقیقه می باشد باید قبل از مصرف مرطوب شوند.

هنگامی که اولین ردیف آجر را روی سطح بتون قرار می دهیم باید آن را از اجسام یا سنگ دانه های خارجی یا روغن یا از هر چیزی که از چسبندگی بتون با ملات و آجرها جلوگیری می کند پاک کنیم.

ملات در هر بار باید به میزانی روی بستر چیده شود.

رج اول آجرها با یک بستر بر ملات قرار دارد و ملات در هر بار به میزانی روی بستر پخش می شود که آجر چینی روی آن قبل از شروع گیرش ملات به اتمام برسد پس از پخش ملات و تسطیع آب آجرهای ردیف اول با فشار دادن روی ملات مستطیع می شود.

پس از اتمام ردیف اول ملات روی آن پخش می شود.

ضخامت ملات 15 میلیمتر یا کمی کمتر از آن توصیه می شود. رج دوم طوری چیده شود که بندهای ملات در راستای قائم روی هم قرار نگیرد.

با اتمام کرسی چینی برای جلوگیری از نفوذ رطوبت های سطح زمین مجاور روی ملات رج آخر تسطیع و زیر سازی برای قیرگونی انجام می گیرد بعد از آن که سطح روی کرسی چینی را به خوبی به قیر آغشته کردیم آن را با گونی های که از پیش در اندازة لازم بریده شده اند می پوشانیم دوباره گونی ها را به لایه دیگری از قیر آغشته کرده آن را بار دیگر گونی پوش می کنیم و بالاخره سومین لایه قیر را بر روی دو گونی که اینک به خوبی با قیر آغشته شده اند می کشیم.


برای چیدن آجر روشهای مختلفی وجود دارد:

در یک روش آجرهای یک ردیف به صورت کله و آجرهای ردیف دیگر به صورت راسته ‌اجرا می شود. این نحوة چیدن برای تمام ارتفاع دیوار تکرار می شود. این روش بعضاً به یزدی چینی معروف است. در روش دیگر آجرهای هر رگ متناوباً به صورت کله و راسته و یا دو آجر راسته و یک آجر کله اجرا می گردد . این روش به کله راسته معروف است. به این ترتیب که در هنگام چیدن دیوار یک ردیف در نقاطی عقب تر چیده می شود و دررگ دیگر در نقاطی جلو می افتد.

استفاده از شاغول در دیوار چینی اجتناب ناپذیر است توصیه می شود که خط های امتداد شاغلی دیوار در هر 3 متر ارتفاع از 5 تا 10  میلیمتر متناسب با مقاومت آجر در دیوار تجاوز نکند.

همچنین توصیه می شود که خطای تراز کردن حالات افقی دیوار بیشتر از 10 میلی متر در 5 متر طول دیوار نباشد در نماسازی با استفاده از میله گردهای u شکل قاعدة بیرون آمده از دیوار در ملات آجر نما مدفون می شود و فاصله هر یک از مفتول ها در هر یک از صفحات افقی و قائم نباید از 50 سانتیمتر باشد.

(چیدن بلوک سیمانی از همان اصول آجرچینی تقویت  می کند). به جلای کف بندی قائم بتون آرمه می توان از میله گردهای منفرد به قطر حداقل 10 میلی متر برای میله گردهای آجر دار و 12 میلی متری برای میله گردهای ساده به ترتیبی که در استاندارد 2800 تشریح شده و در حداکثر فاصله 60 سانتیمتر از هم استفاده کرد. برای مهار میله گردهای منفرد در کلاف های پایین و بالای دیوار انتهای آنها را قلاب می کنیم. فاصله مفتول های u شکل در دیوار با بلوک سیمانی مثل دیوارهای آجری است یک طرف بلوک شکسته می شود تا بتواند به آسانی در کنار میله گرد قرار گیرد و حفره ای به ابعاد لازم را ایجاد کند پر کردن حفرهنیز با چیدن بلوک انجام می شود و پیش می رود.

کلاف های قائم بتونی:

در همة ساختمانهای دو طبقه و نیز یک طبقه داخل دیوارها ودر گوشه های اصلی و بخصوص در محل تقاطع دیوارها باید کلاف های قائم بتون آرمه طوری تعبیه شوند که فاصلة‌محور آنها از 5 متر تجاوز نکند هیچ یک از ابعاد مقطع کلاف قائم بتون آرمه از 20 سانتیمتر نباید کمتر باشد. میله گردهای کلاف قائم به تعداد حداقل 4 عدد و به قطر حداقل 10 میلی متر برای میله گردهای عاج دار و 12 میلی متر برای میله گردهای ساده درست از بالای کلاف زیردیوار آغاز و در طول وصله با ریشه های خارج شده از کلاف زیر دیوار کمی خم می شوند، تا هم پوشانی آنها با ریشه ها به آسانی صورت پذیرد.

تنگ های کلاف قائم بتون آرمه به قطر حداقل 6 میلی متر و با فاصلة حداکثر 20 سانتیمتر از یکدیگر قرار می گیرند. تعبیه این تنگ ها باعث مقابله بانیروی برش احتمالی و افزایش پذیری و جلوگیری از کمانش موضعی میله گردها می شود. برای بتون ریزی قالب ها را آماده می کنیم اگر تراکم و فشردگی بتون را با ضربه زدن انجام شود قالبهای با ارتفاع cm20 بکار می رود. اما اگر از ویبراطور استفاده کنیم مجازیم که ارتفاع قالبها را تاحداکثر 150 سانتیتمر بالا ببریم. بتون ریزی و سپس متراکم کردن بتون در مراحل مختلف ولی پشت سرهم انجام می گیرد. در مرحله cm30 اول ابتدای کلاف قائم بتون ریزی و سپس با ضربه زدن بتون متراکم می شود و سپس با همان ارتفاع بتون ریزی و متراکم می گردد. قالبهای به ارتفاع cm30 را بنا به موقعیت کلاف در گوشه و یا در میان دیوار به دو شکل متفاوت می سازیم. عمل بتون ریزی در قالب های به ارتفاع cm30 تا تراز زیر کلاف افقی فوقانی ادامه می یابد.

سقف طاق ضربی:

طاق زنی سقف با آجر و ملات انجام می شود. ما برای طاق ضربی از آجر فشاری گری که دارای مقاومت کافی است استفاده می کنیم. آجرهای با مقاومت کم نمی توانند در تحمل بار بخوبی عمل نمایند و در موقع بروز زلزله امکان تخریب آن وجود دارد. زنجاب کردن آجرها برای جلوگیری از جذب آب ملات توسط آجر ضروری است. سقف نباید پیش از رسیدن به مقاومت کافی بارگذاری شود. به عبارت دیگر قبل از بارگذاری سقف باید زمان کافی برای سخت شدن ملات طاق ضربی وجود داشته باشد.

کلاف های افقی بتونی – نماسازی :

از روی کلاف افقی زیرین تا زیر سقف اگر ارتفاع از 4 متر بیشتر باشد با یک کلاف افقی اضافی در داخل دیوارها و در ارتفاع حداکثر 4 متر از روی کلاف زیرین تعبیه کرد. به این ترتیب می توان ارتفاع طبقه را تا حداکثر 65 متر افزایش داد. اطمینان از اتصال کلاف ها اهمیت فراوانی دارد. کلاف افقی بتون آرمه روی دیوار باید هم ارز دیوار باشد ولی در هیچ حال عرض کلاف نباید از 20 سانتیمتر کمتر باشد. شرایط میله گردهای طولی و تنگ ها مثل کلاف افقی زیر دیوار است در سطح زیرین کلاف سطح افقی بالای دیوار می توان به عنوان قالب بندی بکار رود و در نتیجه قالب بندی فقط در دو طرف کلاف لازم می باشد و پوشش بتون اطراف میله گرد طولی حداقل 5/2 سانتیمتر است. بازشوهای نقاط ضعف ساخمانها در هنگام وقوع زلزله می باشند از جمله ضوابط استاندارد 2800 در مورد بازشوها آن است که چنانچه فاصله اولین بازشو در هر دیوار با  بر خارجی ساختمانها کمتر از  ارتفاع بازشو و ‌یکی از ابعاد آن از 5/2 متر باشد. در آن صورت دو طرف بازشو بایدکلاف های قائم قرار داده شود.

نماسازی با سنگ:

سنگهای لازم قبلاً با دقت بریده شده و محل تعبیه سیم های اسکوپ روی سنگ با تعبیه شیارهای پشت آن آماده می گردد. از این شیارها قطعه سیمی گذشته و از دو طرف آن به هم پیوسته می شوند بوسیلة این قطعه سیم سنگ به انتهای میله گرد u شکل که قبلاً به دیوار متصل شده، متصل می گردد. فضای بین سنگها و دیوار پشت آن با دوغاب با ملات روان پر می شود. به این ترتیب با تعبیه اسکوپ با مهار مناسب دیگری که از جدا شدن و فرو ریختن سنگ ها بصورت قائم وصل شده اند و در هنگام زلزله جلوگیری می شود. در صورتی که آجرنما پس از احداث دیوار پشت کار چیده شود باید با مهار کردن مفتول های فلزی در داخل ملات پشت کار و قراردادن سر دیگر سیم در ملات آجر نما این دو قسمت آجرکاری به هم مرتبط گردند. در نماسازی بر مبنای آجرچینی پس و پیش مطابق آیین نامه برخی از کشورها مثل هند پس از چیدن آجر پشت آجر نما بصورتی چیده می شود که ترکیبی از آجر نما و ملات باشد و سطح شاغولی در نما ایجاد کند. اتصال شیوة اتصال نما به دیوار پشت آن به نوع و ابعاد آجر نما و شکل کلی مورد نظر نما بستگی دارد. به هر حال شیوة‌اتصال به شیوه ای باشد که بتوان از عدم فروریختن آن در زلزله اطمینان حاصل کرد.

سقف با تیرچه و بلوک:

در دیوارهای با مصالح بنایی کلاف افقی سقف ضروری است و می تواند بتون آرمه باشد. ضوابط در مورد اندازة آن مثل تراز 4 متر است. بتون ریزی آن همزمان با بتون ریزی سقف صورت می پذیرد. در سقف های تیرچه و بلوک ابتدا تیرچه های پیش ساخته در جای خود نصب می شوند. میله گردهای تیرچه و ارتفاع آن متناسب با بار وارده و طول دهانه انتخاب می شوند. شمع بندی زیر تیرچه ها برای نگه داری تیرچه ها و بلوک ها تا زمان سفت شدن بتون سقف ضروری است. بلوک های در جای خود در بین تیرچه ها مستقر می شوند. بلوک های سبک نظیر بلوک سفالی از وزن سقف می کاهند و باعث کاهش بار وارده بر سقف می شوند.

استاندارد 2800 حداکثر سطح مقطع میله گردها را در جهت عمود تیرچه 1 سانتیمتر مربع در هر متر پیشنهاد می کند فاصلة میله گردها از یکدیگر نباید از cm30 از هم تجاوز کنند. پوشش بتون روی بلوک ها یعنی ضخامت دال بتونی سقف باید حداقل cm5 باشد و عیار سیمان موجود در بتون باید حداقل kg300 در متر مکعب بتون باشد.

اختلاط بتون با سنگ ها دانه های عاری از گرد و خاک و آبی که با کیفیت قابل شرب باشد باید به دقت صورت گیرد به نحوی که مخلوط همگن از بتون حاصل شود. بعد از بتون ریزی باید از آن بدقت مراقبت کرد.

ارتباطات

مقدمه

ارتباطات فرآیندی است که از طریق آن افراد وسازمانها به اهداف خود دست می‌یابند از طریق ارتباط با دیگران ما نگرشها ، ارزشها ، آرزوها ، خواسته‌ها و نیازهای خود را دیگران تقسیم می‌کنیم. (آدنروپلانکت، 1997، ص 358)

ارتباطات به معنای انتقال مفاهیم است. اگر هیچ تبادل اطلاعاتی یا فکری وجود نداشته باشد ارتباط به وجود نمی‌آید . گوینده‌ای که سخنانش شنیده نشود یا نویسنده‌ای که نوشته‌اش خوانده نشود ارتباط برقرار نکرده است. برای اینکه ارتباط موفقیت آمیز باشد نه تنها معنای آن باید انتقال یابد بلکه باید درک هم بشود پس ارتباط انتقال دادن و درک مفهوم است ارتباط کامل – اگر چنین چیزی امکان پذیر باشد- وقتی وجود دارد که فکر یا اندیشه ارسالی دقیقا به همان منظوری که ارسال شده است دریافت شود. (اعرابی و همکاران ، 1379، ص 365).

ارتباط عبارتست از فرآیندی که بدان وسیله افراد درصدد برمی‌آیند در سایه‌ی مبادله پیام‌های نمادین به مفاهیم مشترک دست یابند (پارسائیان و اعرابی، 1375، ص 1112).

تعریفی که ما از ارتباطات نمودیم در برگیرنده سه نقطه اساسی است:

1) این که ارتباطات مستلزم وجود افراد و مردم می‌شود از این رو درک ارتباطات ایجاب می‌کند تا شیوه‌ای را که مردم با یکدیگر رابطه برقرار می‌کنند درک نمود.

2) و اینک ارتباطات مستلزم مفاهیم مشترک می‌گردد. یعنی برای اینکه افراد با یکدیگر ارتباط برقرار کنند،‌ باید درباره مفاهیم ، واژگان، عبارت‌ها و اصطلاحاتی که به کار می‌برند به توافق نظر برسند.

3) ارتباطات جنبه نمادی دارد یعنی به صورت اشاره، صدا ، حرف، عدد یا واژه می‌باشد که تنها نمایانگر یا نشان دهنده‌ی عقایدی می‌باشد که بایستی رد و بدل شوند (به دیگران داده شوند یا از آنها گرفته شوند.)

پارسائیان و اعرابی (1375) به نقل از هنری مینتزبرگ [1]  اهمیت ارتباطات را در ایفای سه نقش مدیریت بیان می‌کنند.

نخست مدیران در نقشی که در ارتباط با دیگران دارند به عنوان مقام تشریفاتی و رهبر واحد سازمانی به حساب می‌آیند. مینتزبرگ از تحقیقاتی نام می‌برد که نتیجه‌ی آنها نشان می‌دهد که به طور متوسط هر مدیر ، 45 درصد وقت خود را صرف تماس با همکاران و حدود 45 درصد از وقت خود را صرف تماس با افراد خارج از سازمان می‌نماید و تنها ده درصد از وقت خود را مقامات بالاتر و ارشد می‌گذراند.

سپس، با توجه به نقشی که مدیران در صحنه اطلاعات ایفا می‌کنند، درصدد برمی آیند از همکاران ، همتایان، زیردستان وافراد دیگری که با آنها تماس می‌گیرند. اطلاعاتی را به دست آورند. که بر کار و مسئولیت‌های آنان اثر می‌گذارند آنها متقابلا اطلاعات مهم و جالب به طرف مقابل می‌دهند گذشته از این‌، آنها اطلاعاتی را به عرضه کنندگان مواد اولیه، همتایان، همکاران و گروه‌های ذی‌ربط که در خارج از سازمان هستند درباره‌ی کل واحد، می‌دهند.

در نهایت، به عقیده مینتزبرگ، مدیران با توجه به نقشی که از نظر تصمیم‌گیری ایفا می‌کنند طرح‌های جدید را به اجرا درمی‌آورند هر نوع مسئله‌ای را در رابطه با نزاع و کشمکش بین افراد حل، منابع موجود را بین اعضاء و دوایر تقسیم می‌کنند و به آنها تخصیص می‌دهند اگرچه مدیران بسیاری از تصمیمات را به تنهایی می‌گیرند، ولی اساس این تصمیمات اطلاعاتی است که به آنها داده شده است. مدیران به نوبه خود باید این اطلاعات را به دیگران بدهند (به اطلاع آنان برسانند).

از طرف دیگر قدرت ویژگی اساسی نقش یک مدیر بوده و زمینه‌ی اثربخشی او را در سازمان فراهم می‌سازد در واقع یک پدیده‌ی اجتناب ناپذیر در سازمان است. که البته در سازمان‌ها مدیران به آن به عنوان یک پدیده‌ی منفی می‌نگرند. ولی حقیقت این است که این جریان ،‌ ذاتا یک پدیده منفی نیست، بلکه منفی و مثبت بودن آن بستگی به قضاوت و نوع کاربرد آن دارد. یقینا اگر هدف از قدرت اهداف سازمانی باشد. می‌تواند پدیده‌ای مثبت و کارکردی محسوب گردد، و باعث پویایی سیستم و سازمان شود اما اگر هدف از آن دستیابی به اهداف شخصی و فرد باشد مطمئناً یک پدیده‌ی منفی و ناپسند خواهد بود.

«قدرت» عبارت است از توان بالقوه‌ای که فردی دارا می‌باشد تا به وسیله‌ی آن بر فرد یا افراد دیگر و همچنین توان تصمیم‌گیری آنها اثر بگذارد، به گونه‌ای که افراد وادار می‌شوند تا کاری را انجام دهند چنین تعریفی از قدرت شامل:

1- توان بالقوه‌ای است که الزاما نباید بالفعل شود. زیرا امکان دارد قدرت وجود داشته باشد ولی از آن استفاده نشود . بنابراین قدرت یک توان بالقوه است.

2- نوعی وابستگی است.

3- وجود این فرض که افرادی  که بر روی آنها اعمال قدرت شده است، در رفتار خود نوعی اختیار یا آزادی عمل دارند. (حقیقی و همکاران ،‌1380،‌ص 402).

الف- بررسی نظریه‌ها

2-1) ارتباطات

2-1-1) اهمیت ارتباطات

ارتباطات از عوامل بنیادی هویت سازمانی و به قول فیفنر [2] قلب تپنده و جوهره اصلی مدیریت است که از طریق آن فعالیت‌های برنامه‌ریزی، سازماندهی، هماهنگی، رهبری و کنترل توسط مدیریت انجام می‌شود. ارتباطات تبادل جریان «پیام» از یک نفر به نفر دیگر از طریق واسطه و به عبارتی عامل اطلاع‌رسانی و تفاهیم بین عناصر انسانی می‌باشد. جان کاتر [3] فرآیند ارتباطات را شامل سه عنصر فرستنده – پیام – گیرنده می‌داند به عقیده وی در سازمانی که بین عناصر انسانی پدیده ارتباط برقرار نباشد، در هر نوع و شکلی از تعریف که می‌توان برای سازمان ارائه داد. معهذا سازمان به حساب نمی‌آید.ارتباطات در سازمان موجود قدرت و وسیله‌ای برای به کارگرفتن بهینه اختیارات قانونی و اداری و اعمال آن در طول سلسله مراتب سازمانی می‌باشند ارتباطات به عنوان «وسیله» اعمال قدرت و مجاری شبکه‌های سازمانی و قوانین مربوط، مسیری برای جریان آن می‌باشند. قدرت در سازمان از مجاری ارتباطی حرکت کرده و از طریق موقعیت‌های فراهم شده ناشی از جریانات ارتباطی، بدواً اعمال شده سپس گسترش یافته و نهایتا به متن سازمان اضافه و حفظ می‌شود . (فخیمی 1379)

ارتباط موثر به دو دلیل برای مدیران اهمیت دارد. اول، ارتباط فرآیندی است که به وسیله آن مدیران به ساختار برنامه‌ریزی ، رهبری و کنترل دست می‌یابند. دوم، ارتباط فعالیتی است که مدیران بخش اعظمی از وقتشان را صرف آن می‌کنند.

بندرت مدیران در میز کارشان به تنهایی فکر یا برنامه‌ریزی می‌کنند. در حقیقت زمان مدیریت به طور عمده زمانی برای ارتباط رو در رو الکترونیکی یا تلفنی با افراد، همتایان، ناظرین، تهیه کنندگان یا مشتریان است. به هنگام برخورد نداشتن با دیگران به صورت حضوری یا تلفنی، مدیران ممکن است یادداشت، گزارش یا نامه‌ای را بنویسند یا بخوانند.

در تحقیقی، بررسی مدیران رده بالا و میانی سازمان نشان داد که آنها در هر دو روز تنها نیم ساعت با آرامش کامل، بدون داشتن هیچ نوعی ارتباط یا بر هم خوردن سکوت، به سر می‌برند. (استونر و فری من، 1992، ص 530)

ارتباطات به اعضاء سازمان برای دستیابی به اهداف فردی و سازمانی و نیز استفاده و پاسخ به تغییر سازمانی، ایجاد فعالیتهای سازمانی هماهنگ و برای وارد شدن در تمامی رفتارهای مرتبط سازمانی کمک می‌کند. (ایوانویچ [4] و ماتسون [5] ،‌2002 ، ص 492)

چندین نشریه به عنوان آثاری می‌باشند که اهمیت ارتباط در فرآیند سازمانی را مورد توجه قرار می‌دهند . هربرت سیمون [6] (1945) در نشریه‌ای با نام نوبل [7] راجع به سیستمهای ارتباطات سازمانی بحث می‌کند و عنوان می‌کند که در سازمانها ارتباط کاملا الزامی است باولاس و بارت [8] (1951) در کتابشان آورده‌اند که ارتباط ماهیت فعالیتهای سازماندهی شده است. در سال 1954، جوانی به نام کریس آرگریس ، کتابی تحت عنوان «شخصیت و سازمان» را منتشر کرد. این کتاب که حاوی مطالب دقیق و تحقیق شده است، ارتباطات سازمانی را بخاطر اهمیت ویژه و بخصوصش مجزا نموده است. آرگریس زمانی به این موضوع پرداخت که در ارتباطات سازمانی شرایط ناعادلانه‌ای حکمفرما بود، مثلا اینکه «مدیر همه چیز را خوب می‌داند و کارگردان به طور ذاتی احمق و نادان هستند.» وی این وضعیت را که مبتنی بر تحمیل خواسته‌های مدیر بر کارکنان بود بشدت متهم کرد. (                  ).

ارتباطات، برای مدیران سازمان و کاری که انجام می‌دهند نقش حیاتی دارد. کانتر (1977) به این نتیجه رسید که مدیران درصد بالایی از وقت خود را‌ صرف ارتباطات می‌کنند. معمولا این ارتباطات به صورت تماس‌ها به صورت برگزاری شوراها برقرار می‌گردد. مدیران باید به پیام‌های تلفنی و نامه‌های ارسالی پاسخ دهند کوتاه سخن اینکه، کار مدیر در ارتباط خلاصه می‌شود. (پارسائیان و اعرابی، 1376)

گوئل کهن (1376) در زمینه نقش و جایگاه ارتباط در سازمان‌ها اظهار می‌دارد که سازمان‌ها به منظور رسیدن به اهدافی مشخص طرح ریزی شده‌اند در این ساختار مدیران، کارکنان ،‌کارفرمایان ، متخصصان و محیط برونی سازمان،‌لزوما به وسیله‌ی فرآیندهای ارتباطات سازمانی به یکدیگر وابسته‌اند افزون بر این برای رسیدن به اهدف ،‌سازمان می‌طلبد که رهبرانی کوشا و پرتلاش داشته باشد. مردم انگیزش یابند، تلاش‌ها هماهنگ شود، تصمیم‌گیری‌ها انجام پذیرد و عملیات کنترل و هدایت شوند هر یک از این وظایف،‌مستلزم کنش و واکنش متقابل بین افراد و در نتیجه مستلزم وجود ارتباط است.

ارتباطات در پیشبرد اهداف سازمان و همچنین در ایجاد احساس هویت و وابستگی کارکنان به سازمان و همکاران و نهایتا نهادینه کردن وفاداری آنان به سازمان بسیار مهم و مورد توجه فراوان مدیران با تجربه و تحصیل کرده می‌باشد. به عقیده ونریل [9] ارتباطات می‌تواند وسیله‌ای برای احساس هویت و احراز شخصیت فرد در سازمان تلقی گردد.

امروزه به قول وایت و مازور [10] یکی از مسالئ مهم و مبتلا به سازمان‌ها، مدیریت ارتباطات عمومی است که کلیه سازمانها به گونه‌ای در راه‌اندازی، کنترل و بهره‌گیری از آن دخالت دارند. برای این کار مدیران و کارشناسان به زعم ویندهال و سیگنیتزر [11] باید با آگاهی از بکارگیری تئوری‌های ارتباطات اقدام و برنامه‌ریزی در هرچه مؤثرتر نمودن این عنصر مهم مدیریت در جهان امروز که به گونه غیرقابل پیش‌بینی در حال گستردگی و کم کردن فاصله‌ها و خارج نمودن انسان زا مرزهای انزوا و پرتاب او به اقصی نقاط جهان است. بنمایند. (فخیمی ، 1379)

ارتباطات سازمانی به بررسی موضوعات ذیل می‌پردازد:

1- چطور افراد در یک سازمان ارتباط برقرار می‌کنند؟

2- تاثیر یا تقابل ساختارهای سازمانی در برقراری ارتباطات چه می‌باشد؟

(                  ).

2-1-2) تعاریف ارتباطات

محققین غربی که پایه‌گذاران دیدگاه‌های جدید ور وش‌ها و فنون ارتباطی موجود می‌باشند . بر این عقیده‌اند که کلمات ارتباطات [12] از لغت لاتین (Communicare) مشتق شده است که این لغت خود در زبان لاتین به معنای (To Make Common ) یا عمومی کردن و یا به عبارت دیگر در معرض عموم قرار دادن است. این بدین معنی است که مفهومی از درون فردی برخاسته است بهمیان دیگران راه یافته و به دیگران انتقال یافته است. پس در اصل اعتقاد بر این است که ارتباطات، برخی ازمفاهیم و تفکرات و معانی و یا به عبارت بهتر پیام‌ها [13] را به دیگران و یا میان عموم گسترش می‌دهد تعاریف جدید‌تر آن را «انتقال مفاهیم» و یا «انتقال معانی»[14] و نیز «انتقال و یا تبادل پیام‌ها» [15] می‌دانند .

ارتباط به گونه‌ای وسیع و گسترده «تسهیم تجارب»[16] نیز تعریف شده است. در این معنی هر موجود زنده‌ای تجارب و آنچه در درون خود دارد با دیگران چه همنوعان خودو چه با انواع دیگر در میان می‌گذارد. (فرهنگی، 1373)

بنا به تعریف ارائه شده در فرهنگستان جامع انگلیسی آکسفورد، ارتباطات عبارت می‌باشد «از فرستادن، انتقال دادن و تبادل عقاید، دانش و غیره ....) (فخیمی، 1379، ص 408)

فرهنگ و بستر [17] در تعریف لغت ارتباط آورده است: «ارتباط عبارتست از عمل انتقال، اظهار، بیان و گفتگو. بین یک فرد با فرد دیگر» (مشبکی، 1377، ص 211). در مدیریت، ارتباط را انتقال اطلاعات [18]   مفاهیم و معانی بین افراد سازمان تعریف می‌کنیم و منظور از اطلاعات تنها وقایع و نظرات نبوده بلکه احساسات و عواطف را نیز شامل می‌شود. بنابراین زمانی که اطلاع یا خبری را به فردی می‌دهیم . یا نظرمان را برایش بازگو می‌کنیم، با او ارتباط برقرار کرده‌ایم. همین طور زمانی که در نگاه، حالات چهره، طرز رفتار یا لحن گفتارمان نکته‌ای هست که بازگو کننده احساسات و عواطف مناسب می‌باشد. بدون اینکه صریحا خواسته باشیم نشان دهیم، باز ارتباط برقرار کرده‌ایم. بدین ترتیب ارتباطات عبارتست از «انتقال و تبادل اطلاعات، معانی و مفاهیم و احساسات بین افراد در سازمان با واسطه یا بلاواسطه (میرآبی، 1380،ص 230).

به زعم و لنس و مک ویلیام[19]:

«.... ارتباطات پایه کلیه روابط مراوده‌ای می‌باشد. از طریق ارتباطات با یکدیگر به تفاهیم می‌رسیم و دوست داشتن همدیگر را می‌آموزیم در یکدیگر نفوذ می‌نمائیم، به هم اعتماد می‌کنیم، راجع به خودمان چیزی آموخته و به دیگران که چگونه ما را می‌بینند توجه می‌نمائیم ....» (فخیمی، 1379، ص 408)

به عقیده مورفی و هیندبرانت [20] :

«.... ارتباطات فرآیندی است برای انتقال و دریافت پیام‌های کتبی و شفاهی که متنج به جواب و پاسخ می‌شود...» (همان منبع ، ص 408)

از طرفی باگلی [21] نظر دیگری اظهار می‌دارد. او می‌گوید:

«... ارتباطات فرآیندی است که به هنگام انتقال فکر، عقیده، اطلاعات، احساس بین افراد و یا گروه و افراد برای مقاصد سنجیده شده‌ای واقع می‌شود....»

نظر لیتل [22] مشابه به نظر فوق است. به زعم او : «... ارتباطات فرایندی است که به وسیله آن اطلاعات بین افرادو یا سازمان‌ها از طریق نمادهادی مورد توافق قبلی برقرار می‌شود....» (همان منبع،‌ص 408).

ارتباط عبارتست از فرایند انتقال پیام و برقراری تفاهم بین دو نفر یا بیشتر مشروط بر آنکه معنای مورد نظر فرستنده پیام را، گیرنده نیز دریافت کند (صائمیان، 1377، ص 76)

دنسل لانگلی و میشل شین اظهار می‌دارند که: ارتباط عبارتست از «فرایند انتقال اطلاعات با وسایل ارتباطی گوناگون از یک نطقه، یک شخص یا یک دستگاه به دیگری» (رئوفی، 1381،‌ص 167)

ارتباطات یک فرایند شخصی است که درگیر تبادل رفتار می‌باشد (حقیقی و همکاران، 1380، ص 224)

ارتباطات – تبادل اطلاعات و انتقال معنی – بخشی از هر کاری است که مدیران انجام می‌دهند. (            ).

ارتباطات مبین نحوه و چگونگی توزیع و تبادل عقاید، افکار و اطلاعات از طریق کتبی، شفاهی، علامات و حرکات به منظور راهنمایی و هدایت رفتار کارکنان سازمان در مبادله پیام می‌باشد. (فخیمی، 1379، ص 407).

تبادل کلام، پیام و یا مبادله افکار و عقاید یا «فراگرد تفهیم و تفاهم و تسهیم معنی» را اصطلاحاً‌ برقراری ارتباط نامیده‌اند و یا فرآیند انتقال اطلاعات و مفاهیم فکری انسان. بنابراین هر واقعه‌ای که روی دهد یا اصواتی که به گوش رسد و یا ایماء و اشاراتی که به عمل آید، می‌تواند نوعی ارتباط بین افراد باشد. (مسعودی ندوشن ، 1376، ص 483).

هارودلویت در کتاب روانشناسی مدیریتی چنین بیان داشته است که «ارتباطات عبارت استاز ارسال و شلیک اطلاعات و اصابت آن به هدف که برای اطلاع از اثربخشی آن باید بازخورد اطلاعات از گیرنده (هدف) گرفته شود». (کوکلان، 1378، ص 84).

کلیت [23] در کتاب مدیریت منابع انسانی ، ارتباطات را به معنی توزیع اطلاعات در سطوح مختلف سازمانی به منظور هدایت رفتار افراددر تصمیم‌گیری‌های سازمانی، حل مشکلات و نوآوری، ایجاد هماهنگی، ارزیابی عملکرد و رهبری تعریف کرده است. (مسعودی ندوشن ، 1376،‌ ص 484).

فیلیپ کومیز، ارتباطات را «جابه‌جا شدن اطلاعات از سوی فرستنده (اطلاعات) به گیرنده (اطلاعات) به این شرط که هر دو، هم فرستنده و هم گیرنده ، اطلاعات جابجا شده را درک نموده و بفهمند» تعریف کرده است. (طوسی و همکاران، 1378، ص 330).

ارتباطات فرایندی است پویا که زیربنای بقا و رشد و تحولات تمام سیستمهای زنده در سازمان است. (عباس زادگان، 1379، ص 43).

ارتباطات عبارتست از «مبادله اطلاعات بین دو یا چند نفر از طریق علائم مشترک.» (مقیمی، 1376، ص 42).

ارتباطات عبارتست از : «انتقال و تبادل اطلاعات،‌ معانی، مفاهیم و احساسها بین افراد در سازمان،‌بلاواسطه و یا با واسطه» و یا «ارتباط ، انتقال اطلاعات از یک منبع به منبع دیگر و درک آن توسط آن منبع می‌باشد.» (نوحی، ص 71).

از نظر ویلیام گیولیک، ارتباط سازمانی فرآیندی است که مدیران به وسیله آن سیستمی برای گرفتن اطلاعات و تبادل معانی از او به افراد و ارگان‌های فراوان داخل و خارج سازمان برقار می‌سازند. (مسعودی ندوشن، 1376، ص 484)

2-1-3) فرایندی ارتباط

ارتباط فرآیندی دو طرفه است به بیان ساده ارتباط وقتی پدید می‌آید که شخصی پیامی را به شخص دیگری انتقال می‌دهد. هنگامی ارتباط موفقیت‌امیز است که پیام فرستاده شده همان پیام دریافت شده باشد. به هر حال شکست وقتی حادث می‌شود که اطلاعات فرستاده شده با دریافت شده متفاوت باشد . برای به حداقل رساندن مشکلات ذاتی ارتباط و سهولت انتقال اثربخش اطلاعات، شناخت اجزای مختلف تشکیل دهنده‌ی این فرآیند لازم است. ارتباط شامل فرستنده یا منبع پیام، رمزگذاری، وسیله، رمزگشایی، گیرنده یا پاسخ دهنده و فرآیند بازخورد است.

2-1-3-1) منبع

منبع پیام در داخل سازمان، معمولا کارمند نماینده شرکت ، یا گروهی از افراد است. منبع، تعیین کننده‌ی نیاز به ارتباط، فرد دریافت کننده‌ی پیام، و مؤثرترین روش برای اشاعه اطلاعات است.

منبع

منبع، فرستنده یا برقرار کننده ارتباط است که پیام از او نشئت می‌گیرد.

2-1-3-2) رمزگذاری

رمزگذاری ممکن است شفاهی – مانند سخنرانی یا گفتگو- یا کتبی- مانند نامه و گزارش یا تصویری- مانند نمودار و نقشه- و یا هر نماد دیگری باشد که فرستنده برای انتقال پیام مناسب بداند. مسئله اصلی مورد توجه برای تعیین نماد رمزگذاری، احتمال تفسیر غلط دریافت کننده از پیام است. اگر نمادهای پیچیده به ویژه آن‌ها که معانی متفاوتی دارند، انتخاب شود ؛ احتمال شکست اطلاعاتی بالا می‌رود. حتی هنگام استفاده از یک زبان مشترک باید دقت نمود، زیرا کلمات برای افراد مختلف معانی متفاوتی دارد. در ارتباط اثربخش لزوم تفکر زیاد قبل از انتقال پیام ضروری است.

رمزگذاری

رمزگذاری فرآیندی است که در آن فرستنده افکار و عقاید خود را به نمادهای منظم قابل انتقال تبدیل می‌کند.

2-1-3-3) وسیله

وقتی پیام رمزگذاری شد، فرستند باید درباره‌ی اثربخش‌ترین شیوه‌ی ارسال اطلاعات تصمیم بگیرد. طریقه‌ی انتقال پیام رمزگذاری شده، تأثیر مهمی بر چگونگی دریافت آن دارد. مثلا پیام رمزگذاری شده‌ی شفاهی را می‌توان رودررو ، با تلفن یا از طریق ضبط صورت ارائه داد هر یک از این‌ها ویژگی متفاوتی دارد. ارتباط رودررو امکان انتقال اطلاعات بیشتری نسبت به ارتباط‌های غیرشفاهی فراهم می‌کند. تلفن امکان انتقال فوری پیام را فراهم می‌کند. اما هیچ اطلاع بیشتری را نمی‌دهد. با ضبط صوت پیام را می‌توان بارها برای افراد دیگر تکرار کرد. هر یک از این وسایل مزایا و نارسایی‌هایی دارد. انتخاب بارها برای افراد دیگر تکرار کرد. هر یک از این وسایل مزایا و نارسایی‌هایی دارد. انتخاب شیوه‌ی مناسب ارتباط را تقویت می‌کند اما انتخاب نامناسب ممکن است مناع این فرآیند شود.

وسیله

وسیله شیوه یا ابزار ارتباطی است که برای انتقال پیام انتخاب می‌شود.

2-1-3-4) رمزگشایی

افراد هنگام رمزگشایی پیام‌ها تا حدود زیادی به تجربیات و دانش گذشته خود تکیه می‌کنند. اگر نماد پیام از نظر فرستند و گیرنده یک معنی داشته باشد، رمزگشایی با موفقیت انجام می‌گیرد. در غیر اینصورت هر اختلافی بین تفسیر فرستنده و گیرنده از نماد باعث اطلاعات غلط خواهد شد.

رمزگشایی

رمزگشایی فرآیندی است که در آن دریافت کننده، پیام را تفسیر و معنی می‌کند.

2-1-3-5) دریافت کننده

نوع تفسیر و رمزگشایی دریافت کننده، بستگی به خصلت‌های فردی ویژگی‌ها و تجربیات وی دارد. فرستنده هنگام رمز گذاری و انتقال اطلاعات فرصت دارد تا تناسب پیام را در نظر بگیرد. دریافت کننده می‌تواند مواردی مثل رمزگشایی یا عدم رمزگشایی پیام کوشش برای تفسیر پیام، و هر اقدام پیامدی آن را انتخاب کند.

دریافت کننده

دریافت کننده یا پاسخ دهنده فرد یا گروهی است که پیام‌ به آن‌ها خطاب می‌شود.

2-1-3-6) بازخورد

در ارتباط اثربخش معمولا اطلاع از نتایج ضروری است. البته دریافت کننده ممکن است پیام را کاملاً درک کرده باشد،‌ حتی اگر فرستنده هنوز بازخورد را دریافت نکرده باشد. در هر حال، در بیشتر ارتباطات رسیدن به این رویکرد در بهترین وضعیت با خطر همراه است. معمولا بعضی از قسمت‌های ارتباط، به ویژه دستورالعمل وظایف، نیاز به توضیح، تکمیل بیشتر و یا تصریح دارد. فرستنده باید رسیدن پیام و درک شدن کامل آن را پیگیری نماید. فرایند ارتباط اگر به این شکل دیده شود چرخشی است. منبع، پیام را ارسال می‌کند و بازخورد آن را دریافت می‌نماید. اگر دریافت کننده نیاز به تصریح اطلاعات اولیه داشته باشد، این دور ممکن است دوباره شروع شود.

بازخورد ارتباط

بازخورد ارتباط، اطلاعی است که فرستنده کسب می‌کند و دلالت بر این دارد که آیا دریافت کننده پیام را درست تفسیر کرده یا خیر.

2-1-4) مسیر ارتباطات

ارتباطات (در سازمان) مسیر افقی یا عمودی می‌پیماید. اگر ارتباطات مسیر عمودی بپیماید آن مسیر می‌تواند رو به بالا یا رو به پایین باشد.

2-1-4-1) ارتباطات عمودی

الف- مسیر رو به پایین

اگر ارتباطات در سازمان از یک سطح و سطح پایین‌تر جریان یابد مسیر رو به پایین دارد هنگامی که ما مدیرانی را در نظر آوریم که با زیردستان خود ارتباط برقرار می‌نمایند به الگوی ارتباطی رو به پایین برمی‌خوریم. معمولا رهبران گروه و مدیران هدف‌ها را تعیین می‌کنند، دستورالعمل‌هایی را در رابطه با مشاغل صادر می‌کنند، سیاست‌ها و رویه‌ها را به آگاهی کارکنان می‌رسانند. مسائلی را که باید مورد توجه قرار داد، مشخص می‌کنند و نتیجه عملکرد‌ها را بازخور می‌نمایند. ارتباطاتی که مسیر رو به پایین می‌پیماید باید به صورت شفاهی یا تماس رودررو باشد. هنگامی که مدیر نامه‌هایی را به آدرس خانه کارکنان می‌فرستد و درباره‌ی سیاست‌های سازمان، در رابطه با مرخصی استعلاجی مطالبی ارائه می‌کند، ما با ارتباطاتی رو به رو هستیم که مسیر روبه پایین می‌پیماید.

ب- ارتباطات رو به بالا

در گروه یا سازمان، ارتباطات مسیر رو به بالا می‌پیماید. برای بازخور نمودن نتیجه عملیات و آگاه کردن مدیران از میران پیشرفت کارها از مسیر رو به بالا استفاده می‌شود . ارتباطاتی که مسیر رو به بالا می‌پیماید مدیران را از نوع احساسات کارکنان (درباره‌ی شغل، همکاران و سازمان) آگاه می‌کند. در مورد شیوه‌ای که بر اثر آن امور بهبود یافته است و شنیدن ابراز نظرها، مدیران باید به ارتباطاتی تکیه نماید که مسیر رو به بالا می‌پیمایند. نمونه‌هایی از این گونه ارتباطات بدین قرار است:

گزارشاتی که مدیران رده پایین تهیه می‌کنند و به مدیران میانی و ارشد می‌دهند تا در آن باره ابراز نظر نمایند، پیشنهادات تحقیقاتی که به صورت پیمایشی یا زمینه‌یابی درباره ی نگرش کارکنان انجام می‌شود، شیوه دادن شکایت و دادخواهی در سازمان، نشست‌ها و گردهمایی‌ها که با حضور مقامات ارشد و کارکنان رده پایین یا زیردستان تشکیل می‌شود و نشست‌هایی که به صورت غیررسمی است و در آنها کارکنان فرصت به دست می‌آورند تا درباره‌ی مسائل بحث کنند و با مدیران ارشد و نمایندگی از مقامات بالاتر در آن‌باره تبادل نظر نمایند. برای مثال،‌ شرکت فدرال اکسپرس از این موضوع برخود می‌بالد که با سیستم‌ کامپیوتری یک برنامه ارتباطی، که مسیر رو به بالا می‌پیماید در شرکت به وجود آورده است. همه‌ی 88 هزار کارمند، سالانه مورد پژوهش قرار می‌گیرند و تحقیقی که به صورت پیمایشی یا زمینه‌یابی به عمل می‌آید، به آن‌ها اجازه می‌دهد که نظر خود را ابراز نمایند و سپس مدیریت از این نظر‌ها آگاه می‌گردد. این برنامه به عنوان یکی از نقاط قوت منابع انسانی به حساب آمد و شرکت مزبور توانست بدان وسیله جایزه ملی مالکوم بالدریچ را نصیب خود نماید. (پارسیان و اعرابی، 1378).

2-1-4-2) ارتباطات در سطح افقی

هنگامی که ارتباطات در سطح افقی جریان می‌یابد. اعضای یک گروه و همچنین مدیران و کارکنانی که در یک سطح از سازمان قرار دارند، بین خود ارتباط برقرار می‌نمایند. اگر قرار باشد گروه در سطح عمودی به صورتی موفقیت‌آمیز و اثربخش ارتباط برقرار کند، چه لزومی دارد که ارتباطات در سطح افقی هم جریان یابد؟ در پاسخ باید گفت که ضرورت ارتباطات در سطح افقی برای صرفه‌جویی در وقت و تسهیل در امر ایجاد هماهنگی است. در برخی از موارد این روابط که در سطح افقی برقرار می‌شود، جنبه رسمی به خود می‌گیرد. غالبا این شیوه ارتباطی به صورت غیر رسمی به وجود می‌آید و مسیر سلسله مراتب اختیارات را (که به صورت عمودی است) قطع می‌کند. بنابراین از دیدگاه مدیریت،‌ ارتباطات در سطح افقی می‌تواند خوب یا بد باشد . از آنجا که وجود ارتباطات رسمی (در سطح عمودی) مانع از انتقال اطلاعات (با کارایی بالا) می‌شود. بنابراین وجود ارتباطات افقی می‌تواند برای سازمان مفید واقع گردد. در چنین مواردی مقامات ارشد،‌این شبکه ارتباطی را تقویت می‌کنند و از وجود آن هم آگاه هستند. اگر کانال‌های ارتباطات رسمی (که در سطح عمودی سازمان جریان می‌یابد)، دچار نقص گردد، ارتباطات افقی می‌توانند از نظر کارکرد زیان بار شوند زیرا در چنین حالتی اعضاء، به اصطلاح، مقامات ارشد را دور می‌زنند، یا مقامات ارشد در می‌یابند که تصمیماتی گرفته شده یا کارهایی صورت گرفته است که آنان از آن بی‌خبرند.

2-1-5) مدر ارتباطات

اگر مروری بر مدل‌های گوناگون علم ارتباطات داشته باشیم در می‌یابیم که همه آن‌ها عناصر و اجزاء اساسی ارتباط را که همان منبع یا فرستنده، پیام،‌وسیله و مخاطب است مورد نظر داشته و هر یک بر اساس توجه ویژه خود به برخی از آن‌ها اهمیت و اعتبار بیشتر داده و روابط بین آن‌ها را بر آن اساس تنظیم کرده‌اند. در مدل حاضر این روابط به صورت شکل (       ) طراحی شده‌اند که ذیلا به تشریح آن‌ها می‌پردازیم:

در مدل مورد نظر همانند بقیه مدل‌‌ها: اجزاء ارتباطات یعنی پیام فرست (Sender)، رمزگذار (Encoder) یا وسیله (Transmitter) ، پیام (Message)، رمزگشا (Decoder) و مقصد (Destination) یا گیرنده پیام (Receiver) خود را نشان می‌دهند. علاوه بر آن‌ها «محتوای مقصود» (Intended Content) و «تأثیر مقصود» (Intended Effect) که در «حوزه تجربی» پیام فرست (Experience Domain) قرار دارند و نیز «محتوای مشهود» (Content Perceived) و «تأثیر مشهود» (Perceived Effect) که در حوزه تجربی گیرنده پیام و مقصد قرار گرفته‌اند مورد نظر است. «اختلالات» (Noises) نیز بر تمام اجزاء به نحوی از انحاء به گونه‌ای مستقیم و غیر مستقیم تأثیر خود را می‌گذارند «بازخور» (Feedback) نیز همانند بسیاری از مدل‌های ارتباطی دیگر مورد توجه می‌باشد.

آغاز فراگرد ارتباطی با پیام فرست است و پیام فرست هرگز در خلاء پیام خود را ارسال نمی‌دارد او بر اساس قصد و نیتی، پیامخود را شکل می‌دهد. و آن را در قالب پیام، به مقصد ارسال می‌دارد.

فرستنده پیام، بر اساس محیط فراگیرد خود، که حوزه تجربی او را می‌سازد، محتوای مقصود را در ذهن خود شکل می‌دهد و پیشاپیش تأثیر آن را در ذهن خود بر روی دریافت کننده‌ی پیام می‌سنجد و سپس آن را در چهارچوب رمز‌گذاری خود قرار می‌دهد. و به شکل پیام که می‌تواند گفتاری، نوشتاری و حرکتی یا غیر کلامی (Nonverbal) باشد به گیرنده پیام ارسال می‌دارد.

پیام از طریق مجرا (Channel) به وسیله گیرنده (Transmitter) تحویل داده می‌شود و عمل رمزگشایی (Decoding) صورت می‌پذیرد و به محض انجام آن، پیام به مقصد رسیده است.

اما این مقصد رسیدن به آن معنی نیست که فراگرد ارتباطی پایان یافته است و دیگر هیچ گونه دشواری خاصی وجود ندارد. به مجرد وصول پیام به مقصد؛ محتوای مشهود، یعنی آنچه باید دریافت شود، شکل می‌گیرد و بر اثر آن همان‌گونه که از طریق خطوط دو جانبه مشاهده می‌شود تأثیر مشهود شکل می‌گیرد. این بدین معنی است که گیرنده‌ی پیام، با دریافت پیام اثری می‌پذیرد که ممکن است با آنچه فرستنده در نظر داشت یکی باشد، که در آن صورت از نظر فرستنده ارتباط به درستی کار خود را انجام داده است و یا ممکن است متفاوت از آنچه مورد نظر فرستنده‌ی پیام باشد متجلی شود، که در آن صورت عمل ارتباط به درستی شکل نگرفته است.

می‌توان گفت که فرمول زیر در این رابطه می‌تواند راهگشا باشد:

در فرمول فوق Ecom به معنی اثر بخشی فراگرد ارتباطی است.

(Effectiveness of Communication)

MR یعنی ، معنی دریافت شده توسط مقصد یا گیرنده پیام (Meaning of receiver)

MS یعنی، معنی فرستاده شده توسط پیام فرست (Meaning of Sender)

بهترین شکل ارتباط در این فرمول که ارتباط کامل است آن است که:

 

یعنی، کل آنچه پیام فرست ارسال داشته است به هر طریق، کلامی یا غیرکلامی، مقصد یا گیرنده‌ی پیام دریافت کند. در بیشتر وضعیت‌های ارتباطی، این عدد کوچک‌تر از 1 است.

بدین معنی که بخش از معنی و مفهومی که مورد نظر فرستنده‌ی پیام است. به هر صورت، به گیرنده پیام نمی رسد.

رمزگذاری یا وسیله‌ی فرستنده، مفهوم مورد نظر فرستنده پیام را در قالب کدهای قابل شناسایی می‌گذارد و کار انتقال را صورت می‌دهد. در ارتباطات میان فردی این کار با زبان و یا اندام فرد فرستنده‌ی پیام، شدنی است.

پیام، می‌تواند کلامی یا غیرکلامی باشد. این پیام از طریق نوشتاری، گفتار و یا حرکات (کرددار)‌ فرستنده‌ی پیام شکل می‌گیرد.

مجرا، محملی است که پیام بر آن می‌نشیند و به سوی مقصد حرکت می‌کند در ارتباطات میان فردی این وسیله می‌تواند فاصله یا زبان (Language) باشد.

رمزگشا یا وسیله گیرنده، مفهوم و پیام منتقل شده توسط فرستنده‌ی پیام را در قالب کدهای قابل شناسایی مقصد، در می‌آورد و پیام را دریافت می‌دارد. در ارتباطات میان فردی این کار اکثراً با گوش مقصد، شدنی است.

بازخور، پاسخ یا عکس العمل قابل تشخیص مقصد یا گیرنده‌ی پیام را نسبت به پیام بازخور می‌گویند و می‌تواند مانند تمام پیام‌ها، گفتاری ، نوشتاری و حرکتی باشد.

2-1-7) اصول ارتباطات

اصول ارتباطات عبارت می‌باشد از کلیه حرکات و تکنیک‌هایی که مدیران باید در استقرار یک سیستم ارتباطی سالم و موثر برای اداره سازمان و رسیدن به کارآیی مطلوب به کار گیرند.

مهمترین اصول ارتباطات به شرح زیر می‌باشند.

اصل تکنیک: استقرار ارتباط مطلوب در سازمان بین واحدها و افراد در سطوح و سلسله مراتب سازمانی بستگی به توجه کامل به اعمال پاره‌ای مسائل تکنیکی به شرح زیر دارد: برار کننده ارتباط باید از مجاری سازمانی برای ارسال اطلاعات و پیام استفاده نماید.

برقرار کننده ارتباط باید نوع زبان، علامات و اشاره‌های رایج بین گروه‌های مختلف در سازمان را بشناسد و به گونه‌ مناسب و منطقی اطلاع رسانی نماید.

برقرار کننده ارتباط باید فقط اطلاعات راجع به وظایف در نظر گرفته شده را به گیرنده بدهد و نه بیشتر

برقرار کننده ارتباط باید اطلاعات ضروری از غیرضروری را تشخیص دهد.

برقرار کننده ارتباط باید لحظه‌هایی را که ترمیم اطلاعات ضروری می‌باشد. تمیز دهد و بداند چگنه قبل از اینکه مقاومت در کارکنان ایجاد شود، اطلاعات تکمیل کننده پیام اولیه را فوراً ارسال نماید.

اصل سادگی: انتخاب واژه‌ها و جملات ساده از طرف فرستنده پیام باید در اولویت قرار داشته باشد تا درک آن برای همه کارکنان به آسانی صورت پذیرد . چنانچه پیامی در دفعات متعدد و به شیوه‌های مختلف اعم از شفاهی و یا کتبی به طرف مقابل داده شود، بدیهی است ساده‌ترین آن‌ها توسط گیرنده انتخاب خواهد شد. بنابراین فرستنده باید با انتخاب ساده‌ترین پیام از اطاله کلام و اتلاف وقت جلوگیری نماید.

اصل توجه: توجه کامل به پیامی که قرار است دریافت شود نهایت ضرورت را دارد اگر پیام همانگونه که دریافت شده به آن عمل شود و یا اگر قرار است که به گیرنده ثالثی بدون ورود حشو و زوائد در متن آن رد شود، ضرورت دارد که پیام با توجه کامل مبادله شود تا ارتباط فارغ از اغتشاش و هیاهو صورت پذیرد.

اصل صداقت: هدف از ارتباطات تسهیل تحقق اهداف سازمانی می‌باشد. ارتباطات وسیله‌ای برای حفظ، نگهداری، همکاری و مشارکت در رسیدن به اهداف تعیین شده سازمانی می‌باشد و برای دست‌یابی به این منظور باید صداقت و درستی را به هنگام استقرار آن در نظر گرفت.

به کارگیری کلمات و جملات که به گونه‌ای عوام فریبی به نظر می‌رسد برای استقرار ارتباط بسیار مذموم و ناپسند است و باعث ایجاد مقاومت در گیرندگان پیام می‌گردد. به نقل از ریچارد پتینگر [24] (2002) اصول ارتباطات موثر عبارتند از:

·        زبان : زبان فرستنده یا گیرنده و هر کس دیگری که ممکن است پیام را بخواند یا گوش دهد. هرچه شفافیت زبان بیشتر باشد درک آنچه منتقل می شود بهتر و بیشتر خواهد بود و بالعکس وقتیکه زبان شفاف وواضح نباشد، ارتباط موثر نخواد بود. و این همچنین منجر به این برداشت می‌شود که مطلبی کتمان شده یا کاملا بیان نشده است.

·        اجمال: اختصاری که در آن مطالب براحتی و مستقیم بیان شود این نباید با نگفتن مطالب اشتباه شود.

·        صراحت : زبان صریحی که در آن نکات مخاطب به طور مستقیم اعتماد کلی را در ارتباط تقویت کند. زبانی که صریح نیست گرایش به تقویت احساسات دروغ ونادرست دارد.

·        تعادل مثبت یا منفی: افراد به طور فعالانه بیشتر به فعالیتهای مثبت پاسخ می‌دهند. در صورتیکه پیامهای منفی منتقل شوند . این پیامها بصورت شفاف و واضح ارائه شود و حداقل خبرهای بد؛ سریع، شفاف و کامل فهمیده شود.

 انتخاب رسانه‌های گروهی درست ضروری است و بسیاری از ارتباطات اشتباه است زیرا با انتخاب نادرست ایجاد شده است. قوانین پایه و اولیه بصورت ذیل است:

·        گفتن هر آنچه باید گفته شود، نوشتن هر آنچه باید نوشته شود، بهترین استفاده از تمامی احساسهایی که تأثیر گذار است و نیز تمامی وسایل ارتباطی قابل دسترس.

·        بیان هر آنچه نیاز به گفته شدن دارد و تایید آن بصورت کتبی (ص 351)

2-1-8) ارتباطات سازمانی از دیدگاه مکاتب مختلف مدیریت

حضور سازمان‌ها در جوامع پدیده‌ای است که امروزه بدون وجود آن‌ها امکان حیات اجتماعی، با بحران جدی روبرو می‌شود و همان طوری که اتزیونی[25] می‌گوید: «در سازمان‌ها به دنیا می‌آییم، در سازمان‌ها تحصیل می‌کنیم و اغلب اوقات خود را به کار در سازمان‌ها مشغول هستیم.» (مسعود فر- فاطمه 1378). بررسی و مطالعه دیدگاه‌های مدیریت و سیر تکاملی آن از ابتدا تا به امروز که ما را با نظام‌های پیچیده‌ مدیریت روبرو ساخته است، می‌تواند در شناخت تحولات و نگرش‌های حاکم بر مکاتب مختلف مدیریت نسبت به  ارتباطات انسانی، نوع و سطح آن و سایر موضوعات مورد علاقه در علوم ارتباطات کمک شایانی باشد.

در واقع زمانی می‌توان بخوبی نسبت به سیستم‌های ارتباطی موثر مدیریت شناخت پیدا کرد که سیر تحول و دیدگاه‌ها حاکم را مورد تفحص و کاوش قرار داده و دریابیم که هر یکاز مکتب‌های مدیریت در راستای فراگرد ارتباطات چه اعتقادی داشته‌اند.

ارتباطات سازمانی از دیدگاه مکاتب مختلف مدیریت، به نقل از مسعودفر (1378) می‌باشد که شرح آن در ذیل آمده است.

2-1-8-1) دیدگاه کلاسیک‌ها در مورد ارتباطات

نظریه پردازان مکتب کلاسیک، سازمان‌ها را به عنوان سیستم‌های بسته، رسمی و ایستا در نظر می‌گرفتند تیلور، وبر و سایر صاحبنظران این مکتب بر مسئله ارتباطات در سازمانی تأکید روشنی نداشتند. ولی به نظر می‌رسد که در مکتب کلاسیک‌ها ارتباطات منحصر به ساختار رسمی سازمان بوده و سلسله مراتب مهمترین عنصر سازمانی رسمی می‌باشد. همواره ارتباط عمودی مورد توجه خاص این مکتب بوده و انسان به صورت منفک از محیط اجتماعی و خارج از گروه‌هایی که در آن عضویت داشت مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد . کلاسیک‌ها از کانال‌های ارتباطی محدود و خاص به منظور هماهنگ کردن واحدها در سازمان‌ها با استفاده از دستورات و رویه‌های مشخص کاری همراه با سبک‌های رهبری مقتدرانه حمایت می‌کند.

چستربارنارد در دهه 1930 بهتر از دیگران ارتباطات را به شیوه معنی‌دار به عنوان یک پویایی اساسی در رفتار سازمانی مطرح کرده است بارنارد متقاعد شده بود که ارتباطات بزرگترین نیروی شکل دهنده سازمان است. او ارتباطات را در ردیف مقاصد و تمایل مشترک به عنوان یکی از سه عنصر اولیه اداره سازمان می‌دانست به نظر او ارتباطات هم سازمانی را به صورت یک نظام پویا و سرشار از همکاری درمی‌آورد و هم مقاصد سازمان را به مقاصد اعضای آن پیوند می‌دهد. وی از هفت عامل ویژه ارتباطی نام برد که در سازمان از اهمیت خاص برخوردار می‌باشد که به شرح ذیل است:

1-    مجاری ارتباط باید دقیقا مشخص باشد.

2-    لازم است مجاری ارتباطات هر یک از اعضای سازمان مشخص باشد.

3-    خطوط ارتباط باید حتی الامکان مستقیم و کوتاه باشد.

4-    لازم است به طور معمول ارتباطات از خطوط کاملا رسمی اعمال شود.

5-    شخصی که در مرکز ارتباطات قرار دارد باید صلاحیت داشته باشد.

6-    کنش سازمان نباید در خطوط ارتباطی اخلال کند.

7-    هر ارتباط باید به صورت موثق برقرار شود.

8-    2-1-8-2) نظریه نئوکلاسیک‌ها و ارتباطات

صاحبنظران مکتب روابط انسانی، سازمان‌ها را به عنوان محیطی که از لحاظ داخلی پویا هستند مورد توجه قرار داده و بیشتر به سازمان‌های غیررسمی و سیستم‌های ارتباطی‌ غیررسمی تأکید کرده‌اند. موزلیس [26] در مورد نادیده گرفتن ارتباطات گروه‌های غیررسمی و ارزش‌های گروهی به از هم گسیختگی ارتباطات بین رده‌های بالا و پایین سلسله مراتب سازمانی می انجامد . تا زمانی که دستورات مدیریت بر مبنای فرضیه انسان اقتصادی استوار باشد. ارتباط عمودی از بالا به پایین آسیب می‌بیند و وقتی هیچگونه اطلاعاتی از سازمان غیررسمی دریافت نگردد. ارتباطات عمودی صدمه خواهد دید. در نتیجه به منظور برقرار ارتباط صحیح و مناسب، مدیریت نباید سعی در نابودی سازمان غیر رسمی مؤسسه نماید، بلکه متقابلا بایستی این سازمان را به رسمیت شناخته و اطمینان حاصل کند که هنجارهای غیر رسمی هماهنگ در جهت هدف‌های سازمانی قرار گیرند. وقتی چنین شد سازمان غیررسمی به جای آنکه مانعی در راه حصول به هدف باشد به مثابه نیروی فعالی در جهت رسیدن به آن عمل می‌کند.

2-1-8-3) دیدگاه سیستمی در مورد ارتباطات

صاحبنظران دیدگاه سیستمی به مجموعه‌ای از عناصر وابسته به یکدیگر به عنوان یک کل توجه دارند و معتقدند که یک سیستم سازمانی چهار نوع ورودی از محیط دریافت می‌کند که شامل مواد، انسان ، منابع مالی و اطلاعات می‌باشد و این سازمان است که ورودی‌های خود را ترکیب و تغییر شکل داده و دوباره به صورت کالا و خدمات ، سود و زیان، رفتار کارکنان و اطلاعات انسانی وارد محیط می‌کند و در نهایت سیستم بر حسب خروجی‌های خود، بازخور لازم را از محیط دریافت می‌کند.

یکی از تصورات سیستم‌های باز این است که در سطحی مجزا و انتزاعی ساختار دهی شده و به این مسئله که چگونه اطلاعات وارد سازمان می شود عنایت کمتری شده است. ویک [27] سازمان‌ها را به عنوان ارگانیسم‌های فرآیندی اطلاعات در نظر گرفت که بر روی چگونگی انتقال اطلاعات تمرکز دارد. او [28] این نظر را که عدم اطمینان محیطی، به عنوان یک مسئله و مشکل برای سازمان‌ها مطرح است قبول دارد و اظهار می‌کند که برای حفظ بقاء و کارآیی سازمان‌ها باید هر پیامی را به همان صورتی که هست خواه گنگ یا واضح از خود عبور دهد.

2-1-8-4) دیدگاه اقتضایی و ارتباطات

این دیدگاه توجه خود را به رابطه بین دو متغیر وابسته و مستقل و رابطه علت و معمولی بین آنها معطوف داشته است که کاهش یکی باعث افزایش دیگری خواهد شد. مدل اقتضایی شامل تعداد زیادی متغیرهای دیگری است که این رابطه مستقیم را تغییر  می‌دهند و شاید همین امر باعث توجه این دیدگاه به مسایلی همچون انگیزش، طراحی شغل و ارتباطات شده است.

2-1-8-5) دیدگاه مراوده‌ای یا تعاملی در مورد ارتباطات

دیدگاه مراوده‌ای [29] یک نگرش نسبتا جدید شناخت رفتار، در محیط‌های سازمانی است که در این دیدگاه که ابتدا تحت عنوان روانشناسی ارتباطی ارائه گردید فرض بر این است که رفتار فرد حاصل مراوده مداوم و چند چهتی ویژگی‌های فرد و موقعیت می‌باشد. به عبارت دقیق‌تر مکتب مراوده‌ای سعی بر آن دارد که چگونه گزینش، تفسیر و تعبیر موقعیت‌های مختلف توسط اشخاص را تشریح کند. فرض بر آن است که فرد و موقعیت با یکدیگر مراوده‌ای دایم دارند و این مراوده،‌ مشخص کننده رفتار فردی می‌باشد.

2-1-11) اثربخشی در ارتباطات میان فردی

ارتباطات میان فردی، همچون اشکال دیگر در رفتار انسان‌ها می‌تواند در دو حد نهایی بسیار اثربخش و بسیار غیر اثربخش مطرح شود. به احتمال بسیار فراوان، هیچ رفتار متقابل انسانی نمی‌تواند کاملا موفقیت آمیز و یا کاملا با شکست و ناکامی باشد می‌تواند بهتر شود و در مقابل احتمال بدتر شدن آن نیز می‌رود. به عبارت دیگر مفهوم نیست در رفتارهای انسانی و بالمآل در ارتباط میان اشخاص کاملا حکم فرماست.

اثربخشی ارتباطات میان فردی شامل دو بعد اساسی است. اول بعد عمل گرایانه [30] که در اینجا اثربخشی ارتباطات متوجه دستاورد و موفقیت رسیدن به اهداف و خواسته‌های ارتباط گیرنده یا فرستنده پیام است. دوم بعد خشنودی شخص [31] است که در این مورد اثربخشی کنش ارتباطی، به لذت و شعفی که از آن برای دست اندرکاران ارتباط حاصل می‌شود مرتبط می‌شود. اگر دست‌اندرکاران فراگرد ارتباط میان شخصی از ارتباط خود لذت مورد نظر را تحصیل کنند، با معیار خشنودی می‌توان گفت که کنش اثربخش می‌باشد. باید در نظر داشت با توجه به این تقسیم‌بندی نباید تصور شود که این ابعاد همواره از یکدیگر منفک بوده و هر کدام جداگانه عمل می‌کنند. اغلب خشنودی یک نفر از کنش ارتباطی موکول به این است که چقدر به اهداف خود رسیده و به چه میزان از آن فاصله دارد از سوی دیگر می‌توان گفت بسیاری از مواقع رسیدن به اهداف و احساس موفقیت مبتنی بر سطحی از رضایت است که از کنش متقابل [32] حاصل شده است.

2-1-12) ویژگی‌های اثربخشی

ویژگی‌های اثربخشی به پنج ویژگی عمده قابل تفکیک‌اند. باید توجه داشته باشیم هرچند این پنج ویژگی در وهله‌ی اول کیفی به نظر نمی‌رسند اما باید گفت علاوه بر این ویژگی‌ها کیفی که باعث افزایش اثربخشی ارتباطات می‌شوند، می‌باید میزان کمیت آن‌ها نیز مورد نظر باشند. همواره وجود این پنج ویژگی ممکن است به اثربخشی کنش ارتباطی نیانجامد و نیز نبود آن‌ها ممکن است به غیر اثربخش بودن کنش ارتباطی ختم نشود اما شکی در آن نیست که به طور معنی‌داری بر اثربخشی تأثیر دارند. این پنج ویژگی‌ عبارتند از : گشودگی [33]، همدلی [34]، حمایتگری [35]، مثبت‌گرایی [36] و تساوی [37]. (فرهنگی، 1380).

2-1-12-1) گشودگی

مفهوم کیفی گشودگی حداقل در سه جنبه اساسی ارتباط میان فرد اثر خود را بروز می‌دهد و بر این فعایلت اجتناب ناپذیر بشری تأثیر خود را می‌گذارد. اول و شاید یکی از واضح‌ترین و بدیهی‌ترین جنبه‌های آن این است که، ارتباطات گیرنده‌ی موثر یا فرستنده پیام در ارتباطات میان فردی می‌باید شایق باشد که خود را در مقابل طرف‌های ارتباطی خود بگشاید و با یک گشادگی نسبی با آنان مواجه شود مقصود از گشودگی به سادگی عبارت است از همان اشتیاق به «خودگشودگی [38]» که در برگیرنده‌ی اطلاعاتی در مورد خود است که به صورت طبیعی هر کس بتواند آن را در بخش پنهان [39] «پنجره جوهری» خود نگهدارد.

دومین جنبه از گشودگی بیانگر اشتیاق فرستنده‌ی پیام یا مبدأ ارتباطی به وانمود کردن و بروز دادن صادقانه‌ی محرکات وارد بر خود است و اینکه بر او چه تأثیری نهاده‌اند. اغلب انسان‌ها علاقه‌مندند و می‌خواهند که دیگران در مقابل گفته‌ها و یا اعمال آن‌ها عکس‌العمل‌ واضحی از خود نشان دهند. هیچ‌کس دوست ندارد که دیگران در برابر او با گاردی بسته قرار گیرند. این بسته بودن موجب هراس هر آدمی می‌شود . این هراس ممکن است به آن حد برسد که او را وادار به عمل و یا عکس‌العمل‌های غیرطبیعی و حاد کند. هیچ چیز بدتر و دردآورتر از بی‌تفاوتی [40] نیست حتی عدم تفاهم و عدم توافق در بسیاری از موارد از بی‌تفاوتی پذیرفتنی‌تر است.

سومین جنبه از گشودگی که برای اویلن‌بار توسط «آرتور بوچنر [41]» و «کلیفورد کلی [42]» مطرح شده است، با مفهوم تملک احساسات و تفکرات مرتبط است . با توجه به چنین مفاهیمی، گشودگی چنین تعبیر می‌شود که شخص مورد نظر احساسات و تفکرات خود را که کاملا در اختیار اوست و به خود به آن‌ها کاملا واقف است و مسئولیت آن‌ها را به عهده دارد به اطلاع دیگری یعنی دریافت کننده‌ی پیام برساند . عموماً‌ افراد خود مسئول احساسات و تفکرات خویش می‌باشند و سعی نمی کنند آن را از خودمنفک کرده و به دیگران انتقال دهند، مگر آنکه مجبور شوند و یا اینکه هدف خاصی از آن داشته باشند. (همان منبع).

2-1-12-2) همدلی

شاید یکی از دشوارترین جنبه‌های کیفی ارتباطات توانایی به کارگیری همدلی در یک رابطه متقابل است. به این معنی که آغازگر فراگرد ارتباطی توانایی درست ارایه همدلی به دیگری را داشته باشد. همدلی کردن با کسی یعنی احساس او را درک کردن . آن گونه که «بک رچ»  به همدلی پرداخته است. شاید بهتر بتوان به معنی آن پی برد. او چنین گفته است: «همدلی توانایی یک فرد است که به گونه‌ای تجربی دریابد که فرد دیگر چه تجربه‌ای در یک لحظه‌ی موعود و در یک چارچوب مشخص و با توجه به نظر خویشتن دارد.» «شافر[43]» بر این باور است که «همدلی تجربه‌ی درونی قابل درک و در میان نهادنی با دیگری برای مقطعی از وضعیت روانی او می‌باشد.» در نقطه مقابل همدردی کردن [44] عبارت است از احساس کردن برای فرد دیگر یا به عبارت دیگر نسبت به دیگری حسی در درون خود پدید آوردن. مثلا برای کسی متأسف شدن به علت مشکلی که برای او پدید آمده است.

به گفته «گرین سون[45]» کسی نمی‌تواند به احساس ظریف و پیچیده دیگری دسترسی پیدا کند مگر آنکه احساس او را دریابد و آن را تجربه کند که این خود همدلی نامیده می‌شود. این خود نوع ویژه‌ای از ادراک است که کسی را قادر می‌سازد که بتواند طرف مقابل خود را از نظر عاطفی و ذهنی کاملاً دریابد و آنچه تجربه کرده است او نیز بدون تجربه احساس کند  «تراکس [46]» مهارت ارتباطی هر کس را به تعریف او از همدلی مرتبط می‌کند. «تراکس» می‌گوید: همدلی صحیح هم حساسیت نسبت به احساسات موجود و هم تسهیلات لازم کلامی برای ارتباط با دیگری را در بر می‌گیرد که موجب درک و تفاهم بیشتر و نیز استفاده صحیح از زبان برای القای مفاهیم می‌شوند. (فرهنگی ، 1380)

2-1-12-3) حمایتگری

یک رابطه میان فردی مؤثر و قابل اتکاء رابطه‌ای است که در یک فضای حمایتگرانه شکل گرفته باشد. ارتباطات میان فردی باز و همدلانه نمی‌تواند در یک فضای توأم با هراس و تهدید دوام یابد و دیریا زود به دشواری کشیده شده، منجر به گسستگی رابطه می‌شود. اگر شرکت کنندگان در یک فراگرد ارتباطی احساس کنند که از سخنان و کردار آنان انتقاد به عمل می‌آید و مورد تهاجم و ضرب و شتم قرار می‌گیرند بلافاصله در لاک دفاعی فرو رفته سعی در عدم گشودگی خویش می‌کند. و از هر اقدامی که به نشان دادن خواسته‌ها و نیازها و یا مکنونات درونی آنها بیانجامد، پرهیز می‌کنند.

2-1-12-4) مثبت گرایی

یک ارتباط میان فردی مؤثر، زمانی رخ می‌دهد که علاوه بر موارد یاد شده در فوق از مثبت‌گرایی نسبی بهره‌مند باشد. مثبت‌گرایی در یک ارتباط میان فردی حداقل به سه جنبه یا عوامل مختلف تکیه دارد. اول، ارتباط میان فردی زمانی به درستی شکل می‌گیرد و پرورش پیدا می‌کند که احترام مثبت و معینی برای خویشتن در نظر داشته باشیم. فردی که احساس ناخوشایندی نسبت به خود دارد بی‌تردید این احساس ناخوشایند را به نحوی به دیگران منتقل می‌کند و در آنان نیز این احساس ناخوشایند و منفی را شکل می‌دهد. در مقابل، کسانی که در مورد خود مثبت می‌اندیشند این احساس مثبت را به دیگران منتقل و آنان را وادار به مثبت پنداری می‌کنند.

دوم، ارتباطات میان فردی زمانی به درستی شکل می‌گیرد و به بالندگی خود نزدیک می‌شود، که احساس خوشایند خود را نسبت به طرف مقابل به او منتقل کنیم.

سوم، یک احساس مثبت و خوشایند در مورد وضعیت عمومی حاکم بر ارتباطات برای تعامل یا میان کنش اثربخش بین دو یا چند نفر بسیار حیاتی و مهم می‌باشد. چیزی ناخوشایند‌تر از رابطه یا ارتباطی با کس یا کسانی نیست که از آن رابطه یا مبادله لذتی نبرند و یا اینکه پاسخ خوشایندی به عمل ارتباطی واقع شده ندهند.

2-1-12-5) تساوی

تساوی خاصیتی ویژه است. در هر وضعیتی احتمالا یک عدم تساوی خواهد بود. یک فرد ممکن است باهوش‌تر، قوی‌تر، ثروتمند‌تر، زیباتر و حتی سالم‌تر باشد. با وجود این عدم تساوی، ارتباطات میان فردی عموماً زمانی مؤثرتر خواهد بود که فضای حاکم، فضایی مبتنی بر تساوی باشد. این بدان معنی نیست که افراد غیر مساوی نمی‌توانند ارتباط برقرار کنند. بدون شک آن‌ها می‌توانند با یکدیگر ارتباطی داشته باشند. در حالی که اگر بخواهند ارتباط آنان با یکدیگر ارتباطی مؤثر باشد. می‌یابد تساوی در شخیصت آن‌ها مورد توجه باشد و یا اینکه به نقاط مشترک که نوعی تساوی است تأکید بیشتری شود . نکته‌ای که حایز اهمیت است این است که طرفین ارتباط در نظر داشته باشند که هر دو انسان هستند و موجوداتی گران‌بها و هر یک دارای خصیصه‌ای هستند که به نوبه خود می‌تواند برای دیگران بسیار ارزشمند باشد.

2-1-12-6) همانندی «تشابه با هم» و «تخالف با هم»

پنج صفت ذکر شده برای اثربخشی ارتباطات میان فردی، کیفیت‌هایی هستند که آموختنی می‌باشند و از نظر اهمیتی که داشتند هر یک به طور مجزا مورد مطالعه قرار گرفتند. در اینجا ما به دو مفهوم «تشابه با هم» یا «همانندی»[47] و «تخالف با هم»[48] می‌پردازیم. «تشابه با هم» در برگیرنده تشابه موجود از نظر ظاهری و شخصیتی بین طرفین ارتباط است در حالی که «تخالف باهم» دلالت بر تفاوت موجود از جهات مختلف بین طرفین ارتباط است. در حالی که «تخالف با هم » دلالت بر تفاوت موجود از جهات مختلف بین طرفین ارتباط دارد. تشابه و تفاوت ممکن است متکی به صفات متعددی باشد مثل: سن، جنس، مذهب، تحصیلات، تمایلات سیاسی، پایگاه اجتماعی و اقتصادی و غیره.

باید تذکر داد که عموماً ، تحقیقات بر این یافته استوار‌اند که اثربخشی ارتباطات میان فردی در صورت وجود تشابه اعضاء با یکدیگر بیشتر است. برای مثال  «جیمز مک کراسکی [49]» ، «کارل لارسون[50]» و «مارک نپ[51]» بر این باورند که ارتباط مؤثر بیشتر زمانی پدید می‌آید که طرفین ارتباط تشابه بیشتری با هم داشته باشند. (فرهنگی، 1380).

2-1-14) موانع ارتباطی [52]

موانع ارتباطی عبارت استاز هر نوع عامل و علتی که در راه ارسال یک درک پیام اختلال ایجاد کند. اختلال در ارتباط یکی از مسائل مهم مدیریت به شمار می‌رود. میرآبی (1380) .

موانع ارتباطی را می‌توان به دو گروه موانع خارجی [53] و موانع داخلی [54] تقسیم کرد که شرح آن در ذیل آمده است:

موانع خارجی به عوامل فیزیکی اطلاق می‌شود که در محیط خارج بر فرآیند ارتباطی تأثیر گذارده و آن را مختلف می‌سازد. مثل سر و صدا، گرما، نور، پارازیت صدای  فرستند.

موانع داخلی عبارتند از عوامل درونی که بر اجزای مختلف فرآیند ارتباطی به طور داخلی اثر نموده جریان ارتباط را قطع می‌کند ؛‌ مثل احساسات و عواطف افراد ، ادراکات و استنباطات آنان و طرز تلقی و نگرش‌هایشان که جریان ارتباطی را مختلف می‌سازند.

میرآبی (1380) بعضی از موانع ارتباطی سازمان را به شرح ذیل آورده است:

الف- موانع پارازیت [55]: عواملی هستند که در برقراری ارتباط و مبادله پیام اختلالی ایجاد می‌نمایند و از عوامل خارجی بوده و پارازیت را موجب می‌گردند که به شرح پاره‌ای از آن می‌پردازیم:

·        زمان نامناسب[56]

یک مدیر باید بداند کی باید ارتباط برقرار کند. پیامی که باید در آینده نزدیک جامه عمل بپوشد، ممکن است به بوته فراموشی سپرده شود و در زمان خود انجام نشود. بدین ترتیب،‌ ارتباط در لحظات آخر و به صورت اضطراری و در فرصت محدود و با فشار و اضطراب زیادی بر دریافت کننده پیام برقرار می‌گردد و نتیجه‌اش دوباره کاری خواهد بود. بنابراین پیام باید در زمان مناسب ارسال شود تا از بروز این‌گونه مشکلات اجتناب گردد.

·        مجاری نامناسب[57]

انتخاب نادرست کانال‌های ارتباطی نیز منجر به سوء تفاهم در دریافت پیام می‌شود باید تصمیم گرفت که چگونه پیام ارسال گردد به صورت تلفنی، کتبی یا رودررو یا ترکیبی از این‌ها، و یا حتی غیرکلامی، مثل بر هم زدن چشم‌ها، حرکات دست، طنین صدا، تغییر چهره و غیره.

·        اطلاعات غیر کافی و نامناسب[58]

اطلاعات باید کافی ، قابل فهم و معنی‌دار برای کارکنان باشد. اطلاعات زیاد و یا خیلی کم، ارتباطات مؤثر را خدشه دار و بحرانی می‌کند.

مزاحمت‌های فیزیکی [59]

مدیر باید دریابد در صورت داشتن ارتباط رودررو ، هرگونه اختلالی ممکن است در فرآیند آن ایجاد گردد و باید از مزاحمت‌های تلفنی ، مهمان ناخوانده و یا قدم زدن پرسنل و پرداختن به مسائل دیگر ممانت کرد.

ساختار سازمانی [60]

ساختار سازمانی به گونه‌ای باید باشد که زنجیره‌ فرماندهی و کانال‌های ارتباطی دقیقاً تعیین و مسئولیت‌ها و اختیارات به روشنی مشخص و قابل ردیابی باشد. ارتباط در صورت فقدان کانال‌های ارتباطی، ممکن است دجار وقفه و توقف شود.

حجم زیاد اطلاعات [61]

همان‌گونه که زندگی روزمره در اجتماع و سازمان‌ها دستخوش تغییرات می‌گردد، اطلاعات زیادی را برای تصمیم‌گیری با خود به ارمغان می‌آورد و این اطلاعات زمانی افزایش می‌یابد که اشخاص اطلاعات زیادی برای تصمیم‌گیری دریافت می‌کنند. اطلاعات جهت تصمیم‌گیری نه باید کم باشد و نه زیاد.


ب- موانع میان فردی

موانع میان فردی زیادی وجود دارد که مانع فرآیند ارتباطات مؤثر می‌گردد و معمولا به خصوصیات فرستنده و یا گیرنده مربوط می‌شود که باعث بروز مشکلات ارتباطی می‌گردد. بعضی از آنها شامل:

سرند کردن [62]

خودداری تعمدی فرستنده در ارسال پیام و یا دستکاری کردن پیام بر حسب ضرورت و به هر دلیلی را جداسازی می‌نامند. این دلیل ممکن است حتی احساس فرستنده پیام باشد که دریابد گیرنده پیام به تمام اطلاعات نیاز دارد و یا بهتر است آگاه نباشد و حتی ممکن است چنین بیندیشد که گیرنده پیام آنچه را که باید بشنود شنیده است. هرچه سلسله مراتب عمودی‌تر باشد تفکیک و طبقه‌بندی اطلاعات محسوس‌تر است.

موانع مربوط به معانی و کلمات و عبارات[63]

مسائل مربوط به معانی، غالبا در تفسیر مدارک مکتوب پیش می‌آید. مفهوم ذهنی این امر برای مدیر، آن است که خط مشی و رویه‌های مکتوب، نیاز به توجه خاص و احتمالا تفسیر دوره‌ای شفاهی دارد.

انتخاب غلط کلمات و یا حتی کاما، در جایگاه نامناسب یک جمله است معنی آن کلمه را تغییر دهد. اغلب اوقات ما باید توضیح دهیم که منظور من این نبود و یا شما بد تعبیر کرده‌اید.

ادراکی [64]

هر فرد حوادث مربوط به خود را بر حسب زمینه محیطی، فرهنگی، اجتماعی و روانی خود درک میکند . بنابراین چون هنگام برقرار ارتباط، هرکس به ظن خود از حادثه برداشت می‌کند لذا موانعی را در سر راه ارتباطات ایجاد می‌نماید.

تنوع فرهنگی متفاوت [65]

خصوصیات فرهنگی متفاوت میان دو قشر، خود نوعی مشکل ارتباطی است. مدیران باید فرستنده و دریافت کننده پیام را که از فرهنگ‌های مختلفی هستند درک کنند که چگونه پیام را به رمز و یا از رمز خارج می‌کنند.

اعتبار فرستنده پیام[66]

وقتی که فرستنده پیام شخصی معتقد و متعهد باشد از دیدگاه دریافت کننده، پیام خیلی جدی‌تر و قابل قبول‌تر خواهد بود. اگر دریافت کننده به فرستنده پیام اعتماد و اطمینان داشته باشد، پیام را بهتر از رمز دریافت می‌کند.

احساسات [67]

موانع ارتباطی همچنین بستگی دارد به وضعیت روحی و روانی دریافت کننده در هنگام دریافت پیام، پیام ممکن است در حالت عصبانیت دریافت شده و یا در حالت افسردگی و یا در حالت یأس و ناامیدی که مطمئنا در حالت خوشحالی این ادراک متفاوت خواهد بود.

موانع بازخور[68]

موانع نهایی در فرآیند ارتباطی مشکلاتی است که در زمینه بازخور وجود دارد بازخور ارتباطی برای گیرنده پیام معین می‌کند تا برای فرستنده پیام معلوم شود که آیا پیام دریافت شده و مقصود آن درک شده است یا خیر . دانشجویی که در پاسخ دادن به سوالات دچار توهم و تردید می‌شود و چون حق پرسش نیز ندارد، سوال را به غلط پاسخ دهد.

امیرکبیری (1377) عوامل بازدارنده ارتباطات اثربخش را ویژگی‌های اساسی، عامل‌های فیزیکی، عامل‌های معنی‌شناسی، فشار زمان و گزینش ادراکی [69] می‌شمارد منظور از ویژگی‌های اساسی، همان عوامل اصلی فرایند ارتباطات که گیرنده و فرستنده هستند. می‌باشد که این دو عامل در عین حال در یک ارتباط اثربخش نقش بازدارنده را نیز می‌توانند بازی کنند.

منظور از عامل‌های فیزیکی عوامل مربوط به کانال ارتباطی و شرایط محیطی تأثیر کننده می‌باشد. عوامل معنی‌شناسی مربوط به سمبل‌های مورد استفاده برای فرموله کردن پیام است. گاهی مدت زمان برقراری فرآیند ارتباطات نیز به عنوان یک سد یا مانع می‌تواند تلقی گردد. گزینش ادراکی نیز در رابطه با عدم ادراک دانسته و یا ندانسته بعضی از پیام‌ها و یا بخشی از یک پیام است.

مشبکی (1377) و حقیقی و همکاران (1380) موانع ارتباطی را شامل:  موانع ادراکی، پایگاه اجتماعی، مقاومت در برابر تغییر، موانع کلامی ، عدم برنامه‌ریزی، تصورات افراد، ضعف در بیان پیام، خوش گوش ندادن، افت و تغییر پیام به هنگام انتقال، عدم اعتماد و ترس،‌  موانع تجربی علمی، پارازیت‌ها، اثر انگیزه و علائم غیرشفاهی و متناقض می‌دانند که ذیلا به توضیح مختصر آن‌ها می‌پردازیم:

1-   موانع ادراکی: آنچه را که افراد از واقعیت ادراک می‌کنند نقش مهمی در برقراری ارتباط دارد.

2-   پایگاه اجتماعی: پایاه اجتماعی، ویژگی‌های مربوط به فرد است که مقام و موقعیت او را در سازمان معین می‌کند.

3-   مقاومت در برابر تغییر: هرچه تغییرات بیشتر باشد. مقاومت در برابر تغییر بیشتر خواهد شد و ممکن است به سه شکل رفتار بروز نماید: بی‌اعتنائی، رد کردن و تحریف

4-   موانع کلامی: این مانع در ارتباطات شفاهی رخ می‌دهد زیرا ارتباط با الفاظ انجام می‌شود.

5-   عدم برنامه‌ریزی: اگر ارتباط بدون برنامه‌ریزی قبلی باشد، معمولا نتیجه خوبی در بر نخواهد داشت.

6-   تصورات فرد: گاهی اوقات تصورات روشن نشده افراد از یک پیام، می‌تواند موجب سردرگمی گیرنده پیام شود.

7-   ضعف در بیان پیام: این مانع باعث می‌شود که درک مطلب یا پیام برای گیرنده دشوار باشد و یا ممکن است گیرنده، منظور دیگری را درک نماید.

8-   خوب گوش ندادن: این امر هنگامی اتفاق می‌افتد که گیرنده پیام، به خوبی به پیام گوش نداده و به همین دلیل منظور خاص دیگری را از آن درک می‌کند و بر اساس آن جواب می‌دهد.

9-   افت و تغییر پیام به هنگام انتقال : این به خاطر دشواری در نگهداری و سپردن پیام است.

10- عدم اعتماد و ترس: در محیطی که عدم اعتماد و ترس وجود داشته باشد نسبت به هر پیامی با شک و تردید نگریسته می‌شود، بنابراین انتقال پیام دچار نقصان می‌گردد.ژ

11- موانع تجربی- علمی: بر اثر تفاوت مدارج علمی و تجربیات بین افراد سازمان یک فاصله نامحسوسی ایجاد می‌شود و مانع بزرگی در انجام ارتباط مؤثر در سازمان می‌گردد.

12- پارازیت‌ها: به دو دسته تقسیم می‌شوند:

الف- اختلاف درونی: این اختلالات به اجزاء برقرار کننده ارتباط یعنی فرستنده و گیرنده مربوط می‌شود.

ب- اختلالات بیرونی: این نوع اختلالات به محیط مربوط می‌شود، مانند سر و صدا.

13- انگیزه: مسائل روانی از قبیل: هیجانات، خشم، درد، خوشحالی و ... بر تفسیر ما از پیام اثر می‌گذارد.

14- علائم غیرشفاهی و متناقض: کیفیت صدا، بیان فیزیکی وضعیت جسمانی، و مواردی از این قبیل هم می‌تواند به ارتباط کمک کند و هم می‌تواند آن را به تأخیر اندازد.

«جان شرمرهورن» و دیگران به شش مورد مانع ارتباطی از جمله مسائل کلامی، مسائل ناشی از سوء تفاهم، اثرات مقام و حالات شخصی، اختلافات فرهنگی و فیزیکی و نبود بازخور اشاره دارند. «مایکل استال» موانع ارتباطی را نبود درک صحیح مطلب، عدم شنود مؤثر، سلطه سر و صدا در ارتباط چهره به چهره، عدم انتخاب مجاری مناسب ارتباطی و باراضافی اطلاعات می‌داند. همچنین «گریفین» موانع ارتباطی را در مسائل زیر می‌داند.

مشکلات در ارسال پیام، مشکلات در دریافت پیام، پویائی گروهی بین فرستنده و گیرنده

پیام شامل: زبان، اختلاف در قدرت و موقعیت شخصی، اختلاف در ادراک و مسائل ناشی از عوامل محیطی شامل هیاهو و سرو صدا، بار اضافه اطلاعات (فخیمی 1379)

علی‌رغم نظرات متفاوتی که در موانع ارتباطات وجود دارد، معهذا همه وجوه مشترکی دارند و مسائل مشابه را از زوایای متفاوتی مورد بررسی قرار داده‌اند که شامل موارد زیر است:

·         موانع ناشی از مسائل روان‌شناسی و ادراکی

·         موانع فردی

·         موانع کلامی- میانی

·         موانع سازمانی – مدیریتی (همان منبع).

پارسائیان و اعرابی (1381) موانعی را که بر سر راه ارتباطات اثربخش قرار دارند شامل: از صافی گذرانیدن اطلاعات، ویژگی‌های شخصی، جنسیت، عواطف، زبان و ارتباطات غیر گفتاری می‌دانند که در ذیل به شرح مختصر آن می‌پردازیم:

از صافی گذرانیدن اطلاعات: مقصود از صافی گذرانیدن اطلاعات این است که دهنده پیام آگاهانه در اطلاعات دست‌کاری می‌کند تا آن را برای گیرنده پیام مطلوب‌تر نماید.

ویژگی‌های شخصی: در فرآیند ارتباطات، گیرنده پیام، با توجه به نیازها، انگیزه‌ها، تجربه‌ها، زمینه‌های کاری و سایر ویژگی‌های شخصی همان چیز‌هایی را که علاقه دارد.

می‌بیند یا می‌شنود. همچنین گیرنده پیام انتظارات و آنچه را که مورد علاقه‌اش است در شبکه ارتباطی القا می‌کند و بر همان اساس پیام را از رمز خارج می‌نماید.

جنسیت: زنان و مردان به دلیل‌های گوناگونی باید بین خود ارتباطات گفتاری برقرار کنند. در نتیجه جنسیت به صورت مانعی بر سر راه ارتباطات اثربخش (بین دو جنس) در می‌آید.

عواطف :‌نوع احساس گیرنده پیام بر تفسیری که ا از محتوای پیام می‌کند اثر می‌گذارد.

زبان: کلام برای افراد مختلف معانی متفاوتی دارد. سن ، میزان تحصیلات و زمینه فرهنگی، سه متغیر مشخص هستند که معنی و مفهومی را که ما برای این کلمه‌ها قائل هستیم، تحت تأثیر قرار می‌دهند.

ارتباطات غیرگفتاری:‌ تقریبا همیشه ارتباط اثربخش را اثرات ادراکی،‌تجربیات قبلی، معناشناسی، زبان حرفه‌ها ، ارزش داوری، تفاوت رتبه‌ای، اعتبار منبع ، اثرات هیجانی ، گزینش یا پالایش اطلاعات، فشارهای ناشی از وقت سر و صدا و نبود بازخورد برمی‌شمارد.

زبان حرفه‌ای زبان تخصصی بین افراد گروه تجاری، حرفه‌ای یا فرهنگی خاصی است. استفاده‌های حرفه‌ای از واژگان یکی از موانع متداول است. به ویژه با توجه به این واقعیت که استفاده کنندگان زبان فنی اطمینان دارند که همه ، واژه‌های فنی آن‌ها را می‌فهمند.

منظور از ارزش داوری، ارزش داوری‌های گیرنده‌ی پیام می‌باشد. بسیاری از شکست‌های ارتباطی به دلیل ارزش داوری‌های گیرنده پیام اتفاق می‌افتد مردم تمایل دارند چیزی را بشنوند که انتظار دارند یا دلشان می‌خواهد بشنوند. اگر پیامی با اعتقادات گیرنده سازگاری دارند چیزی را بشنوند که انتظار دارند یا دلشان می‌خواهند بشنوند. اگر پیامی با اعتقادات گیرنده سازگار باشد به طور دقیق به پیام توجه و محتوای آن را قبول می‌کند بر عکس اگر پیامی با اعتقادات فعلی او مغایرت داشته باشد احتمالا طرد می‌شود یا از اهمیت آن کاسته می‌شود.

گوئل کهن (1376) عواملی را که باعث تضعیف و تهدید ارتباط می‌شود تعصب‌گرایی (جز می‌پنداری)، کلیشه‌پنداری (قضاوت قالبی) و اثر توهم دوگانه می‌داند که در زیر شرح مختصر آن آمده است:

1- تعصب‌گرایی (جزمی پنداری[70] )

معنایی که شخص از چیزی برداشت می‌کند، به گونه‌ای مستقیم مبتنی بر توشه علمی و دانسته‌های اوست. او یک فرد علاوه بر این که دانشی دارد، دارای اندیشه‌ها، پندارها، نگرش‌ها و اعتقادات نیز هست. به زبان دیگر،‌ یک شخص زمانی که نتایجی را استخراج می‌کند بر مبنای آن استنتاجات ، موقعیت یا حالتی را در زمینه رویدادهای معین در محیط خود پدید می‌آورد. متأسفانه به مجرد این که اندیشه‌ها، نگرش‌ها و اعتقادات مشخص شکل گرفتند و به اصطلاح در ذهن  وی جا افتادند چه بسا

که مانع دریافت درست محتوای ارتباطات مشخص بشوند.

2- کلیشه پنداری یا قضاوت قالبی[71]

«کلیشه پنداری» یکی دیگر از عواملی است که باعث تهدید و انحراف ارتباط می‌شود. بر این اساس، انتظارات تعیین کننده محتوای ارتباط است و قضاوت‌ها از طریق یک نوع طبقه‌بندی انتزاعی انجام می‌گیرد بدین ترتیب نمی‌توان از مسایل و رویدادهایی که بر اساس آن‌ها ارتباط برقرار شده،‌شناخت درست و مناسبی داشت.

3- اثر توهم دوگانه [72]

«دوگانه پنداری» یا طرز فکر مبتنی بر دوگانگی افراطی، موجب بروز «اثر توهم دوگانه» می شود. در چنین موقعیتی، ما همه چیز را به صورت دوگانه می‌بینیم: خوب و بد ، درست و نادرست، سفید و سیاه و مانند این‌ها بنابراین ،  اگر ما مشغول شنیدن سخنان کسی هستیم که مورد پسندمان است و به او اعتماد داریم، ما از قبل آماده شده‌ایم تا با آنچه گفته‌ می‌شود موافقت داشته باشیم برعکس ما به گونه‌ای خودکار، تمایل خواهیم داشت تا با افرادی که مورد علاقه ما نیستند، مخالفت ورزیم و یا آنان را به حساب نیاوریم .

صائمیان (1377) موانع ارتباط را شامل موانع فردی، موانع میان فردی ،‌موانع ساختاری و عواملی فنی می‌داند که در زیر شرح مختصر آن آمده است:

1- موانع فردی

موانعی که برای دریافت پیام از سوی فرد وجود دارد به مسائل فرهنگی، دانش و اطلاعات و مهارت‌های وی برمی‌گردد. چنانچه شخص گیرنده پیام از قوه ادراک خوب برخوردار باشد می‌تواند پیام را به خوی جذب و خود به عنوان فرستنده پیام عمل کند مشکل بسیاری از سازمان‌ها در ارتباطات همین موانع فردی و تفاوت‌های آنان است.

2- موانع میان فردی

چنانچه در سازانی روابط رئیس با کارکنان در جو نامساعد باشد این امر به جریان ارتباط لطمه وارد می‌کند مدیر سعی دارد اطلاعات دست اول و یا منحصر به فردی را برای خود حفظ کند و برخی اطلاعات کم اهمیت‌تر را به دیگران منتقل سازد و یا در نوع ارتباطی که با زیردستان دارد ایجاد نوعی عدم اعتماد می‌کند که این امر در  فرآیند ارتباط اثر گذاشته و نهایتاً دریافت کنندگان پیام این مدیر، اصولا اعتبار و ارزشی برای پیام‌های وی قائل نیستند . به عبارت دیگر اعتبار ، رابطه تنگاتنگی با اعتماد دارد.

3- موانع ساختاری

مقام و موقعیت افراد در نحوه ارتباط آنان بسیار مؤثر است. بعضاً مقامات بالاتر ترجیح می‌دهند اطلاعات دریافتی را بین هم ردیفان خود منتقل کنند و از سوی دیگر چنانچه افراد بالای سازمان بخواهند با افراد پایین‌تر سازمان کنند گاهی جنبه تسلط و غلبه دارند. و در برخی مواقع زیردستان حالت تحسین و تمجید و یا موافقت با آن‌ها را بروز می‌دهند.

از دیگر موانع این گروه عدم هماهنگی تخصصی و مهارت‌های افراد در دریافت پیام است.

4- عوامل فنی

شامل استفاده از وسایل ارتباطی برای انتقال پیام است . اینکه پیامی به صورت کتبی – شفاهی – به وسیله تلفن و یا وسایل ارتباط جمعی و شبکه‌های کامپیوتری جهانی منتقل شود بر نحوه اثرگذاری پیام تأثیر مثبت و یا منفی خواهد داشت.

 



[1] - Henry Mintzberg

[2] - Pfiffner

[3]- Jahn Kotter

[4] -Jon M.Lvancevich

[5] - Michael T.Matteson

[6] -Herbert simon

[7] - Nobel

[8] - Bavlas and barret

[9] - Van Riel

[10] -White and Mazur

[11] - Windhall And Signitzer

[12] - Communication

[13] -Messages

[14] - Exchange Meaning

[15] - Transmit Messages

[16] - Sharing of experiences

[17] - Webster Dictionary

[18] - Transmission of information

[19] - Valence And MC  William

[20] - Murphy And Hindebrandt

[21] - Bagley

[22] - Little

[23] - Klat

[24] - Richard Perrunger

[25] - Etzioni

[26] - Mouzelis

[27] - Weick

[28] - Ovw

[29] - The Interactional view

[30] - Pragmatic dimension

[31] - Personal- Satisfaction dimension

[32] - Interaction

[33] - Openness

[34] - Empathy

[35] - Supportiveness

[36] - Positiveness

[37] - Equality

[38] - Self-disclosure

[39] - Hidden

[40] - Indifference

[41] - Arthur Bochner

[42] - Clifford Kelley

[43] - Schafer

[44] - Sympathy

[45] - Greenson

[46] - Truax

[47] - Homophily

[48] - Hetrophily

[49] - James McCroskey

[50] - Car Larson

[51]- Mark Knapp

[52] - Barriers to effective communication

[53] - External factors

[54] - Internal factors

[55] - Noise Barriers

[56] - Poor timing

[57] - Inappropriate channel

[58] - Improper or inadequate-information

[59] - Physical distractions

[60] - Organizational Structure

[61] - Information overload

[62] - Filtering

[63] - Semantic barraiers

[64] - Perception

[65] - Cross cultural diversity

[66] - Sender credibility

[67] - Emotions

[68] - Feed back barriers

[69] - Selective Perception

[70] - Doymatism

[71] - Stereotyping

[72] - Halo Effect

پیشینه طرح های توسعه شهری در ایران

پیشینه طرح های توسعه شهری در ایران :

شهر سازی و برنامه ریزی شهری در ایران و در دوران معاصر دستخوش یکسری تغییرات بوده است که به موجب آن مسیر اصلی شهر سازی ایران در گستره زمانی آتی در شهرها دچار تغییر و دگرگونی شده است.

برنامه ریزی شهری که از سال های اولیّه سدّه حاضر در تاریخ ما با به روی کار آمدن رضا خان عینیّت پیدا کرده و در مسیر پر فراز و نشیب سیاسی – اقتصادی و اجتماعی حکومت های مختلف دارای بالا و پایین های فراوانی بوده و در جاهایی موثر و در خیلی از مواقع بی کفایت و ناکارآمد بوده است .دوران معاصرِ اقدامات برنامه ریزی شهری را می توان به سه دوره زمانی :  اقدامات دولت قاجار دولت پهلوی اول و مجموعه اقدامات از دهه 40 به بعد تقسیم نمود، شهر سازی ایران با ورود یکسری از مفاهیم و کلیات از مجامع علمی دیگر کشورها راه خود را ادامه داده تا در نهایت امر به مسیر طرح های جامع شهری نایل گردید .

در دوره اول زیر نفوذ اقتصادی – سیاسی و سرمایه داری جهانی نخستین مظاهر تمدن صنعتی مثل کارخانه تلگرافی و ..... به جامعه ایرانی رسوخ پیدا کرد و به دنبال این تحولات تغییرات مدیریتی – کالبدی نیز در شهرهای بزرگ ایران مانند قوانین شهرداری ها در سال 1283 ، بلوار کشی ، کوشک سازی و ..... پدیدار گشت به ویژه شهر تهران به عنوان پایتخت کشور با تقلید از الگوی فرانسوی رو به توسعه و نوسازی نهاد (مهدیزاده ،...:408 ) .

طرح هایی صلب و کالبدی که بر اساس دیدگاه عقلایی و فرد گرایی بر قطعیت در آینده تاکید داشته است. حال در ادامه با بررسی سه عرصه موثر در شهر سازی وبرنامه ریزی شهری کشور به تحلیلی در رویه و فرآیند برنامه ریزی در گستره تاریخی شهر نایل خواهیم شد .

 

الف) اقدامات دولت قاجار :

انتخاب تهران برای پایتخت قاجارها را باید نقطه عطفی در تاریخ توسعه شهری و شهر سازی دانست ، آغا محمد خان به دلایل متعدد سیاسی ، نظامی ، اقتصادی و ژئوپولیتیکی در سال 1193 ه ق تهران را پایتخت خود انتخاب کرد و کوشید با تغییرات در برح و باورهای بر جای مانده از دوره شاه طهماسب صفوی این شهر را برای عملکرد جدیدی آماده کند ، اقدامات دوره فتحعلی شاه قاجار هم که ساخت تعدادی عمارت و کوشک و قصرهای بزرگ و کوچک بود به طور عمده در همین ارتباط یعنی بستر سازی فضاهای حکومتی انجام گرفته است .

جانشین وی محمد شاه قاجار هم ، با احداث نهر آب کرج و انتقال آب به تهران زمینه های توسعه آتی برخی از محلات جدید مانند مجیدیه ، عباس آباد و قسمت هایی از اطراف بازار را فراهم ساخت ( شاه حسینی و رهنمایی ، 1390 : 490 ) .

شهر نشینی نیز در دوره قاجار به تبع رکودهای اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی دوران رکود خود را طی می

کرد ، هنوز مهاجرت روستائیان در شهر ها اتفاق نیفتاده است ( به دلیل عدم اشاعه بهداشت و افزایش نرخ

مرگ و میر ) و همچنین در شهرها چیزی که بتواند جاذب جمعیت باشد مانند : کارخانجات صنعتی و یا امور ساختمانی و خدماتی موجودیت پیدا نکرده است به عبارتی اختلاف سطح بین دو جامعه شهری وروستایی زیاد نبوده است ( همان منبع )

پس از روی کار آمدن رضا خان فرآیند شهر نشینی حرکت خود را به سوی یک رشد سریع و انفجاری شروع کرد ، زمینه این کار از سال 1299 تا 1340 آماده شد .

دوره دوم (حکومت پهلوی) : با توجه به سیاست رسمی تجدد طلبی ، روند شهرنشینی و روند نو سازی شهری قوت گرفت ، در این دوره تولیدات کارخانه ای و توسعه وسایل حمل و نقل عمومی و تاسیسات و تجهیزات جدید شهری ، ضرورت نوسازی را در دستور کار خود  قرار داد و ضرورتی چند بر شهرسازی نظامی حاکم گردید و به مرحله اجرا رسید . از مهمترین اقدامات در این زمینه شهرسازی می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1-اولین نقشه دگرگونی تهران با عنوان نقشه خیابان ها در سال 1309 به تصویب رسید

2-قانون بلدیه به صورتی کامل تر در سال 1309 به تصویب رسید

3-در سال 1310 نقشه جدید شهر همدان به اجرا گذاشته شد

4-در سال 1312 قانون تعریض و توسعه معابر و خیابان ها به تصویب رسید

5-اولین نقشه شهر سازی در سال 1316 با کمک مشاوران فرانسوی تهیه گردید

6-در سال 1327 با تشکیل سازمان برنامه و بودجه برنامه ریزی متمرکز در ایران آغاز گردید

7 -در سال 1335 نخستین سرشماری عمومی به عنوان ابزار برنامه ریزی به مرحله اجرا در آمد تنظیم برنامه عمرانی با تاکید بر عمران و توسعه شهری با همکاری گروه مشاوران دانشگاه هاروارد از سال 1327 به مدت 3 سال طول کشید .

در سال های 1335 تا 1340 اولین طرح های جامع توسط مهندسین مشاور خارجی برای چند شهر تهیه گردید از جمله این طرح ها می توان به طرح آلتون برای سنندج (37-1336 ) ، طرح گیبن برای شیراز (38-1337 ) و طرح کوکس برای اصفهان (38-1337 ) و غیره رانام برد . دوره سوم شهر نشینی و شهرسازی در ایران به عنوان مرحله رشد شتابان نامیده می شود که از اواخر دهه 1330 آغاز شد و عوامل زمینه ساز این دوره عبارت است از کودتای آمریکایی 1332 ، اصلاحات ارضی 1341 ، اجرای برنامه های عمرانی ، افزایش درآمد نفت ، هجوم روستاییان بر شهرها ، و قانونی شدن اجرای طرح های شهری به صورت طرح های جامع ، تفصیلی و هادی . ( مهدیزاده ، ..... : 408- 409 )

 

دوره دوم برنامه ریزی شهری و تولّد اولین اقدامات مدرن در شهر سازی کشور  (1345-1310 ) :

فعالیت های نو سازی و بهسازی در شهرهای ایران عمدتاً از سال 1310 شروع شد و با تصویب قانونی در خصوص احداث و توسعه معابر و خیابان ها در آبان ماه 1312 جنبه قانونی به خود گرفت و دخالت در روند رشد و توسعه شهرها در حوزه وظایف دولت قرار گرفت ، از اقدامات شهرسازی عمده در این دوره احداث خیابان های و میادین وسیع در مرکز شهر و محلات قدیمی آن ،احداث خیابان های کمربندی ، تخریب محلهای غیر قابل اصلاح و زیبا سازی ساختمان ها به ویژه جداره های قابل رویت شهر می باشد .

در تیرماه 1320 با حمله متفقین و سقوط رضا خان اقدامات اصلاحی مربوط به شهرداری ها و برنامه ریزی شهری برای مدت چند سال متوقف ماند فعالیت در زمینه شهر سازی بعد از مدّتی با ظهور حکومت پهلوی دوم دوباره شدّت گرفت و لایحه قانونی تملّک زمین برای اجرای طرح های شهری و اقدامات عمرانی از قبیل احداث تاسیسات شهری و تجدید بنای محلات قدیمی در نحوه تصرف زمین در سال 1339 به تصویّب رسید . قانون مذکور در سال 1341 به شکل جامع تر و تحت عنوان طرح های گذربندی و شبکه بندی شهرها مطرح گردید که در این سال با امضای قراردادی میان هیئت عمران بین المللی آمریکا و وزارت کشور مشغول فعالیت گردیدند ، گروه فوق برای اکثر شهرهای کشور طرح شبکه بندی و گذربندی تهیه کردند در طول برنامه دوم عمرانی کشور ( 1341-1334 ) برای شهر اصفهان ، سنندج ، بیجار و ارومیّه طرح های جامع توسط کارشناسان آمریکائی و بر اساس اصل چهار ترومن تهیه گردید ،

د.وره سوم – دوره طرح های جامع و تفصیلی : طرح های شهری که هم اکنون در کشور متداول است در ابتدای برنامه سوم (1346-1342 ) شکل گرفت .

در طی برنامه های نیم ساله سوم ، اقدامات مربوط به تهیه 17 طرح جامع شهری به عمل آمد .

رواج الگوی برنامه ریزی جامع در ایران  :

با تاسیس سازمان برنامه در سال 1327 اندیشه برنامه ریزی جامع به کمک مشاوران خارجی در ایران صورت عملی به خود گرفت به ویژه پس از کودتای 28 مرداد 1332 و نفوذ همه جانبه آمریکا در سیاست و اقتصاد ایران ، الگوی برنامه ریزی جامع تحت تاثیر الگوی رایج در آمریکا نفوذ گسترده ای در کشور پیدا کرد

پس از مشکلات سازمان برنامه در ایران و حضور کارشناسان آمریکائی ( گروه دانشگاه هروارد ) در تدوین

برنامه های توسعه و عمران اقتصادی در ایران نظریه برنامه ریزی جامع به عنوان یک دیدگاه رسمی و قانونی به کار گرفته شد ، از همین ابتدا نیز برخی از مشاوران طرح ها نیز با اینکه دیدگاهی انتقادی به الگو طرح های جامعه داشتند اما متوجه این موضوع شدند که تمامی مسئولین ناگزیر برنامه ریزی جامع را اندیشه ای تقریبا تثبیت شده پذیرفته اند ( مهدیزاده، .... : 409 ) به نظر تنظیم کنندگان فرایند برنامه ریزی جامع برای تدوین برنامه سوم عمرانی کشور چون با انبوهی از مشکلات و مجهولات رو به رو بوده است لا جرم به گمانه زنی و اتکابه فرض های اساسی روی آورده است در واقع گمانه زنی ها در برنامه به نقطه ای رسید که موجبات عدم تحقق پذیری و کارکرد برنامه را زیر سوال برد و مشکل آنجاست که برای مشکلات بزرگ کلیدی راه حلهایی بر اساس مفروضات .و فرضیات ارائه داده بودند ، اسناد نهایی برنامه سوم مجموعه ای در هم تنیده از هدف های نا رسا و فرض های بسیار آسان و سهل الوصول بود ، این اسناد در جایی که باید راهنمای عملیات برنامه ریزی تلقی گردد مسائل بسیاری را مد نظر قرار نداده اند ، در واقع آنچه تهیه شد یک برنامه نبود بلکه آن چه تهیه شد یک مدل بود ، در هر حال الگوی توسعه شهری در این دوره زیر نفوذ همه جانبه ایالت متحده آمریکا  تابعی از الگوی توسعه اقتصادی – اجتماعی غربی بود که به ادغام بازار محلی در بازار جهانی و رشد برون زا و تاکید بر معیارهای کمی اتکا داشت .

در واقع در برنامه های عمرانی اول .و دوم زیر ساخت های عمومی این نوع توسعه فراهم شد و در برنامه سوم و چهارم و پنجم تاکید بیشتری بر توسعه شهری در چارچوب طرح های جامع مبذول گردید ، در برنامه عمرانی پنج ساله سوم اقدامات مربوط به تهیه 14 طرح جامع شهری به عمل آمد چهار ده شهر عبارت بودند از تهران ، تبریز ، رشت ، اصفهان ، کرج ، قزوین ، بندر انزلی ، چالوس ، نوشهر ، سربندر ، بابل ، بابلسر ، بندر عباس ، و بندر لنگه اولین طرح جامع شهری که به تصویب شواری عالی شهرسازی به تصویب رسید طرح جامع بندر لنگه در سال 1345 بود ، در اسفندماه 1351 با ابلاغ قرار داد تیپ 12 از جانب سازمان برنامه و بودجه طرح های شهری دارای تیپ و شرح خدمات همسان می شوند ( همان منبع 411 )

در سال 1353 با تصویب قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهر سازی طرح های

شهری در ایران شامل سه طرح : طرح جامع – هادی و تفصیلی شد ( همان منبع 412 )

 

 

 

 

 

 

 

دوره پهلوی اول (1320-1300 ) و ترویج غرب گرایی به نفی سنتها و آداب و رسوم بومی جامعه منجر گردید و جامعه را با بحران فرهنگی تحقیر آمیزی روبرو ساخت ، طرفداران سیاست های رضا شاه برای حل مشکل بی هویتی به دنبال یکسری ترویج و تبلیغ باستان گرایی افراطی رفتند ، دو سیاست متناقض غربی کردن مظاهر زندگی و ترویج باستان گرایی ، سیاست سومی را به همراه آورد و آن مبارزه خشونت آمیز با برخی از مظاهر دینی و فرهنگی بومی کشور بود ، نتیجه اجرای این دو سیاست در کالبد شهرهای ایران تخریب بی دلیل و بی هدف بافت شهری برای احداث خیابان هایی مانند بوذر جمهری و سیروس در تهران و اغلب شهرهای دیگر به تقلید از طرح های نوسازی شهری در اروپا به خصوص طرح هوسمان در زمان ناپلئون سوم برای پاریس بود ، در این نسخه ی از پیش پیچیده شده برای نوسازی شهرهای ایران یک نظامی قزاق به نام بوذر جمهری تبدیل می شود به بدل هوسمان و رضا خات هم بدل ناپلئون سوم : هدف نوسازی شهرهای اروپا و به خصوص پاریس که مقابله با ناآرامی های اجتماعی نظیر انقلاب 1789 فرانسه بود ، در ایران نیز سرکوب شورش های اجتماعی نظیر واقعه قتل گریبایروف وزیر مختار روس در ایران .

قضیه تحریم تنباکو و قیام مشروطه بود به نظر می رسد هدف اصلی در ورای دو و یا چند خیابان پهن و عمود بر هم در شهرها تقسیم جامعه شهری به اجزاء کوچکتر ومحصور با خیابان های وسیع برای دسترسی فوری نیروهای نظامی و تقسیم و سرکوب حرکت های مردمی در هسته های مجزا و کوچک اجتماعی است (کامروا ،1388 : 11). از این رو آغاز حاکمیت سلسله پهلوی همراه بود با گسترش و نوسازی و تمرکزاتش و بروکراسی و فعالیت هایی که مکمل این سیاست بودند ( کاتوزیان ، 1368 : 152 ) با توجه به موارد فوق الذکر می توان این نتیجه گیری را در بر گرفت که عینیت شهرسازی در ایران در دوران معاصر با توجه به بودجه ریزی ناشی از منابع نفتی و همچنین یک سری رفت و برگشت های سیاسی در بطن جامعه روابط بروکراتیک یا به عبارتی دیگر سفته بازی را در شالوده و بنیان خود داشته است ، این روابط بروکراتیک از بالا به پایین بیش از پیش که ریشه در عوامل سیاسی داشته است تاثیرات خود را نا خواسته در طرح ها و برنامه های شهری گذارده است (همان منبع ) شایان ذکر است که موجودیت این روابط بروکراتیک پیوسته به عنوان یکسری راه های نفوذ به منظور نظارت بر فعالیت های روزمره مردم می باشد ، ناگفته نماند که این اقدامات منحصر کردن تمامی فعالیت ها به دولت مرکزی نبوده است بلکه نهادها و ارگان های محلی نیز با توجه به یکسری از روابط تشکیلاتی و سازمانی حق انجام هر گونه فعالیت اجتماعی را داشته اند ( کاتوزیان 1368:102 )

در این منظر سیستم شهری ایران دارای شرایط زیر بود .

1-ازنظر درآمد کاملا وابسته به نفت

2-از نظر اختیار و اقتدار مدیریت به صورت بخش رسمی از دولت مرکزی

3-از نظر الگوی فکری نظیر روش های اروپایی

 

 

شهر نشینی از 1299 تا 1320 :

در این دوران به علت موجودیت یکسری خواسته های استعماری از طریق کشورهای استعمارگر فرآیند اینگونه کشورها در چپاول مستعمره های خویش تغییر پیدا کرد از جمله : رویکرد مورد استفاده سرمایه گذاری در کشورهای جهان سوم مانند ایران و رواج توسعه الگوی سرمایه داری در این کشورها برای غارت منابع آنان و ایجاد بازارهای مصرفی برای فروش تولیدات آنان می باشد زیرا دیگر استعمار به روش مستقیم جوابگو نبوده است .

اقتدار دولت مرکزی ( پهلوی اول ) در ورای جنگ و تحولات اجتماعی ، اقتصادی ، کالبدی و سیاسی چندی در ایران صورت گرفت که به دنبال شروع روند مدرنیزاسیون به طور رسمی از سال 1305 که قدرت رضا شاه تحکیم یافت ، با سرمایه گذاری بیشتر در امور زیر ساختی و بخش های دیگر ادامه پیدا کرد و با موجودیت نهادهای مالی – اقتصادی ( مانند بانک ها ) از جمله رویکرد های اصلی برای به جریان انداختن اندوخته های مردم و تامین اعتبار برای خرید کالاهای وارداتی تاسیس گردید در این دوره منابع جدیدی پایه گذاری شده و تولید خالص کشور در حوزه صنعت به میزان 8/9 در دهه افزایش پیدا کرده است .آن چه که مقداری از نیازهای مالی دولت را از یک طرف تامین می کرد و از طرف دیگر ایران را به لحاظ قرارگیری در طرح تقسیم بین المللی کار به سوی تک محصولی شدن سوق می داد نفت بود ( مشهدی زاده دهاقانی ، 1389 : 47 )

براساس تمامی موارد گفته شده در فوق ، اقدامات اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی و ..... نشان از افزایش

وابستگی داشته است به عبارتی دیگر منابع موجود بیش از پیش پایه ای نبوده و موجبات وابستگی کشور را

فراهم می ساخته اند .

به هر حال نقش ارادی و تجاری شهرها در این دوره مسجّل شد ، زیرا با تمرکز نهادها و ارگان دولتی در مراکز شهری و همچنین امکان مبادله کالاهای داخلی  و خارجی موجبات رونق آنها را فراهم می آورد در این دوره مهمترین رویکردی که موجودیّت پیدا کرد مهاجرت روستائیان به شهرها بود که نطفه آن بسته شد . حال این مهاجرت برای اشتغال بوده و یا به منظور تامین معیشت و زندگی روزمره می باشد .( رسیدن به آرمان ها وزندگی برتر در میان شهریان ) از همین دوره پیوسته رشد و توسعه شهر و شهر نشینی را داشته که به گونه ای لجام گسیخته موجب توسعه کالبدی شهرها چه در درون و چه در برون را شامل گردید ( همان منبع )

شهر نشینی از 1320 تا 1340 :

با بروز جنگ جهانی دوم و تحریم ها و عدم خرید منابع اولیّه محصولات کشاورزی در ایران ، شهر و شهر نشینی در این دوره رویکردی متفاوت تری نسبت به قبل پیدا کرد .

در این دوره روابط شهر و روستا با یکدیگر دچار یکسری اتفاقات خاص گردید ، تا قبل از این شهر ها تامین کننده ما یحتاج و منابع از روستاها بوده اند . اما به دلیل عدم فعالیت های کشاورزی در این بازه زمانی این روستاها بودند که برای تامین منابع خود متوجه شهر ها گردیدند.

به هم خوردن این رابطه از یک سو و اشاعه بهداشت هر چند محدود در روستاها از سوی دیگر باعث شد که مهاجرت از روستا به شهرها شروع شود چرا که در شهر ها صنعت به تدریج گسترش یافته و زمینه کار و اشتغال فراهم آمده و فعالیت های تجاری و سود آور نیز در شهرها شایع شد اما این جذب مهاجرین توسط شهر نشینی بود ، چون رونق شهرها هنوز به مرحله ای نرسیده بود که مهاجرین را به صورتی شدید به طرف خودبکشاند با این حال مهاجرت تا حدودی گسترش یافته و رشد شهر نشینی تسریع شد ، ( همان منبع ، 51 )

شهر نشینی از 1340 تا 1357 :

اقتضاد ایران در این دوره برگرفته شده از یک شیوه تک محصولی می باشد و از طرفی نیز ایجاد بازار مصرفی

گسترده برای تولیدات کارخانجات صنعتی فراهم آورده بود ، این بار امپریالیسم و کارتلهای صنعتی شیوه ای دیگر را تجویز کرده وآن انتقال صنعت به این کشور بود . البته این منابع پایه ای و مادر نبوده بلکه صنعتی بوده که به جوامع سرمایه داری بیشتر کمک کرد تا حداکثر استفاده از منابع خام معادن کشور ایران را برده و با بازگشت محصولات مصرفی سودهای کافی را به جیب بزنند (مشهدیزاده دهاقانی ، 1389 : 51 ) با ایجاد و استقرار منابع جدید در نزدیک شهرها از یک طرف و از طرف دیگر با انجام مانور اصلاحات اراضی که نظام کشاورزی را از هم پاشاند نتوانست به ثبات و جایگزینی روستائیان در روستا وبهبود وضع آنها کمک کند بلکه چیزی که بر جای ماند اثرات نا به هنجار آن بر بافت اجتماعی و اقتصادی روستاها بود و بستر مهاجرت روستائیان به شهرها بیش از پیش فراهم گردید .

بسیاری زمین خود را فروخته و خیلی ها زمین هایشان از دستشان خارج گردید و روانه شهر شدند از جمله اقدامات دیگری که بی تاثیر نبوده است مانند اشاعه بهداشت و مبارزه با بیماری ها در شهر ها بود و مچنین یکسری اقدامات عمرانی مانند خانه سازی و خدمات رسانی نیز از این جمله هستند که موجبات مهاجرت روستا به شهر را شامل می شدند .

برآورد تقریبی حجم مصالح مصرفی(بتن و فولاد)

برآورد تقریبی حجم مصالح مصرفی(بتن و فولاد):

عناصری که در این ساختمان بعنوان مصرف کنندة مصالح بتن و فولاد در نظر گرفته شده اند عبارتند از: دالها, تیرها, ستونها, پله ها, دیوارهای برشی, دیوارهای حایل زیرزمین و شالوده ها می باشند. در هر یک از این اجزاء سازه ای برحسب مقدار فولاد طراحی شده و ابعاد عضو, مقدار فولاد مصرفی محاسبه شده است, و برحسب ابعاد عضو حجم بتن مصرفی محاسبه که از این مقدار بتن حجم فولاد کسر شده است, تا مقدار دقیق بتن مصرف شده بدست آید.

بلاخره برآورد می شود که در این ساختمان تقریباً  16.23 مترمکعب فولاد و 1890.34 مترمکعب بتن مصرف شود.(یعنی حدود 126.6 تن فولاد و 4536.8 تن بتن مصرف می شود.)

جزئیات برآورد فوق در جداول صفحات بعدی ذکر شده است.

سقف مجوف بتن مسلح با استفاده از بلوک تو خالى ماندگار، از جنس پلى پروپلین

سقف مجوف بتن مسلح با استفاده از بلوک تو خالى ماندگار، از جنس پلى پروپلین

 

سقف هاى بتن مسلح به دلیل نیاز به کنترل تغییر شکل ها و ترک ها، بسیار مورد توجه و گاه محدود به دهانه هاى کوچک مى شوند. حال اگر بتوان مقطع سقف هاى بتن مسلح، به ویژه دال ها را به نحوى بهبود بخشید که بتواند علاوه بر تأمین ضوابط کنترلى، در دهانه هاى بزرگ نیز مجاز به استفاده باشد و هم چنین در مقایسه با دال هاى مشابه از وزن کمترى برخوردار باشد، مى توان به شیوه جدیدى در روش اجراى دال‌هاى بتن مسلح دست یافت. سقف هاى مجوف بتن مسلح، از دولایه بتن مسلح تشکیل شده است که در بالا و پائین دال و بطور گسترده قرار  مى گیرد و حد فاصل این دو لایه با نوعى بلوک توخالى U-BOOT‌که از جنس پلى اتیلن مى باشد، ، ماندگار به نام پر شده است. این محصول همانند بلوک هاى سفالى یا پلى استایرن داراى هندسها ى مکعبى اما مجوف مى باشد که ‌با‌‌‌‌ توجه به نیاز پروژه و محاسبات طراحى، ابعاد مختلفى دارند. در روند اجراى دال هاى مجوف با استفاده از

 U-BOOT، پس از آرماتورگذارى لایه زیرین،  U-BOOTها کنار هم روى شبکه آرماتور زیرین قرار گرفته و پس ازقرارگیرى آرماتورهاى برشى میانى و همچنین آرماتوربندى لایه فوقانى، بتن روئى ریخته شود. در نهایت مقطع دال به صورت شکل I در آمده و عملکرد بهترى نسبت به مقطع مستطیل کامل خواهد داشت. آن چه جزء مزایاى این دال شمرده مى شود، عدم حضور تیر در دال حاصله مى باشد که البته با توجه به نیاز طراحى، ممکن است تمهیدات خاصى جهت تأمین تیرهاى پنهان انجام شود.

همچنین از آن جا که در برخى از پروژه هاى بزرگ، فواصل زیاد ستون ها و امکان تعبیه دهانه بزرگ به جهت تأمین پارکینگ در ساختمان را ایجاب مى کند، مى توان سیستم فوق را به عنوان گزینه مناسبى براى اجرا در چنین پروژه هائى معرفى نمود.

در مورد این سقف ها آنچه مورد اهمیت است امکان اجراى تأسیسات، نحوه دسترسى به آن ها و بهره گیرى از فضاى مجوف بلوک ها است که بنا به نیاز پروژه و نظرطراح تأمین مى شود.

این سقف در زمینه انرژى، حریق، آکوستیک و سازه درمرکز تحقیقات ساختمان و مسکن بررسى گردیده و حیطه الزامات مربوطه مورد تأیید میباشد.

 

الزامات اجراى سقف مجوف بتن مسلح با استفاده از بلوک توخالى ماندگار از جنس پلى پروپیلن

U-BOOT نوعى قالب ماندگار از جنس پلى پروپیلن براى ساخت سقف هاى بتن مسلح دوطرفه مجوف به شمار مى رود.

-2 در طراحى و اجراى سقف هاى حاصل از این روش، رعایت کلیه الزامات مربوط به طرح لرزه ا‌ى، مطابق با  2800-84 و ویرایشهاى بعد از آن، الزامى است. استاندارد در صورتیکه این سقف به عنوان دال تخت مدنظر قرار مى گیرد، استفاده از دیوار برشى در طرح لرزه ا‌ى الزامى است.

-3 رعایت کلیه ضوابط مبحث نهم مقررات ملى درخصوص طرح و محاسبه سقف ها الزامى است.

-4 تحلیل و طراحى قطعات بتن مسلح، به همراه آرماتور گذارى هاى خمشى و برشى، بر مبناى روشهاى معتبر شناخته شده و آئین نامه هاى معتبر بتن مسلح، صورت پذیرد.

-5 منظور نمودن بارهاى حین اجرا در استفاده از این نوع قالب ضرورى است.

-6 مشخصات فنى قالب ماندگار پلى پروپیلن باید بر مبناى استاندارد  BBA انگلستان تأمین شود.

-7 رعایت مشخصات فنى مربوط به میل گرد و بتن مورد استفاده در سقف، هم چنین ضوابط آرماتوربندى و بتن ریزى، مطابق مبحث نهم مقررات ملى ساختمان الزامى مى باشد.

-8 درنظر گرفتن جزئیات دقیق مسیر و محل نصب کلیه اقلام تأسیسات مکانیکى و برقى در مرحله طراحى و اجراى سقف، ضرورى است.

-9 رعایت تمامى ضوابط و مقررات مربوط به محیط زیست، مطابق با استانداردهاى معتبر بین ا لمللى الزامى است.

-10 رعایت الزامات مبحث 19 مقررات ملى ساختمان، جهت صرفه جویى در مصرف انرژى الزامى است.

-11 رعایت مبحث سوم مقررات ملى ساختمان درخصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و همچنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق با درنظر گرفتن تعداد طبقات، ابعاد ساختمان، کاربرى و وظیفه عملکردى عنصر ساختمانى ضرورى است.

-12 صدابندى هوابرد و کوبهاى سقف بین طبقات مى بایست مطابق مبحث هجدهم مقررات ملى ساختمان تامین گردد.

 

‌قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری

‌قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری


‌ماده 1 - کانون‌های کارشناسان رسمی دادگستری در مراکز استانها که مطابق این قانون تشکیل می‌گردند به عنوان "‌کانون استان" شناخته می‌شوند و‌دارای شخصیت حقوقی مستقل غیر دولتی، غیر انتفاعی و غیر سیاسی می‌باشند.
‌ماده 2 - کانون استان در مراکز استانها با وجود حداقل سی نفر کارشناس رسمی مقیم تشکیل می‌گردد و تا وقتی که در مرکز استانی کانون مستقل‌تشکیل نگردیده است، کارشناسان رسمی آن استان عضو نزدیک‌ترین کانون به آن استان خواهند بود.
‌ماده 3 - شورای عالی کارشناسان متشکل از هجده نفر عضو به انتخاب کارشناسان کل کشور به تناسب تعداد کارشناسان عضو هر کانون در تهران‌تشکیل می‌گردد. اعضای شورای عالی کارشناسان باید دارای شرایط موضوع ماده (15) این قانون باشند و نحوه انتخاب آنان براساس آیین‌نامه این قانون‌خواهد بود.
‌تبصره 1 - مدت عضویت در شورای عالی کارشناسان چهار سال می‌باشد و انتخاب مجدد برای یک دوره دیگر بلامانع است.
‌تبصره 2 - منتخبین موضوع این ماده از بین خود یک نفر به عنوان رئیس، یک نفر نایب رئیس، یک نفر خزانه‌دار، یک نفر کارپرداز، دو نفر منشی و‌دو نفر بازرس با اکثریت آراء انتخاب می‌نمایند.
‌شورای مذکور تا انتخاب اعضای جدید کماکان عهده‌دار وظایف مقرر می‌باشند.
‌ماده 4 - اهداف هر کانون به شرح زیر است:
‌الف - ایجاد زمینه لازم برای تشکل و جذب نیروهای متخصص و متعهد به منظور ارائه خدمات کارشناسی و تلاش در جهت تأمین و تعمیم‌عدالت در امور مربوطه.
ب - فراهم آوردن موجبات تعالی علمی و تجربی کارشناسان عضو.
ج - تنظیم و اداره امور کارشناسان عضو در کارهای مربوط به کارشناسی درحدود مقررات.
‌د - نظارت مستمر بر نحوه عمل و رفتار کارشناسان عضو جهت حصول اطمینان از حسن جریان امور کارشناسی.
ه - ایجاد ارتباط و مبادله اطلاعات تخصصی و فنی بین کارشناسان عضو از طریق شورای عالی کارشناسان با مؤسسات مشابه در سایر کشورها با‌رعایت مقررات موضوعه.
‌ماده 5 - ارکان هر کانون به شرح زیر است:
‌الف - مجمع عمومی؛
ب - هیأت مدیره؛
ج - بازرسان؛
‌د - دادسرا و دادگاه انتظامی.
‌ماده 6 - مجامع عمومی - عادی و فوق‌العاده- هر کانون از کارشناسان رسمی عضو آن کانون که پروانه کارشناسی آنان دارای اعتبار بوده و در حال‌تعلیق نباشند به شرح ذیل تشکیل می‌شوند:
‌الف - مجمع عمومی عادی سالانه در سه ماه اول هر سال به دعوت هیأت مدیره تشکیل و با حضور نصف به علاوه یک کارشناسان رسمی عضو‌کانون رسمیت خواهد یافت. در صورتی که در جلسه اول نصاب مزبور حاصل نشود به دعوت هیأت مدیره، جلسه تجدید و با حضور حداقل یک سوم‌اعضاء رسمیت خواهد یافت و تصمیمات مجمع با اکثریت آرای اعضای حاضر در جلسه معتبر خواهد بود.
ب - مجمع عمومی عادی یا فوق‌العاده دارای هیأت رئیسه‌ای مرکب از یک نفر رئیس و دو نفر منشی خواهد بود که از بین اعضای حاضر در‌جلسه مجمع و توسط اعضای یاد شده تعیین می‌شوند. برای نظارت در اخذ رأی و قرائت آراء پنج نفر به عنوان هیأت نظارت از بین اعضای حاضر در‌مجمع توسط مجمع انتخاب خواهند شد.
‌تبصره 1 - در صورت عدم دعوت هیأت مدیره برای تشکیل مجمع عمومی عادی در موعد مقرر، جلسه مجمع عمومی فوق‌العاده به دعوت‌بازرسان هر کانون یا یک دهم کارشناسان رسمی عضو در کانون و یا یک پنجم کارشناسان رسمی عضو در کانونهای دیگر تشکیل خواهد شد.
‌تبصره 2 - نحوه تشکیل و اداره جلسات مجامع عمومی عادی و فوق‌العاده، چگونگی نظارت بر انتخابات توسط هیأت نظارت، شیوه برگزاری‌انتخابات اعضای هیأت مدیره و بازرسان و دادستان انتظامی در آیین‌نامه اجرائی این قانون مشخص خواهد شد.
‌ماده 7 - وظایف و اختیارات شورای عالی کارشناسان به قرار زیر است:
‌الف - اقدامات لازم برای ارتقاء سطح خدمات کارشناسی در سراسر کشور از طریق سیاستگزاری، برگزاری دوره‌های آموزشی، بازآموزی،‌گردهمائی، هم‌اندیشی و همچنین برگزاری آزمون سالیانه براساس نیاز مناطق کشور و تدوین مقررات مربوط به رشته‌ها و گروه‌های مختلف کارشناسی.
ب - تدوین مقررات و ضوابط صلاحیت علمی و فنی متقاضیان کارشناسی و نیز ضوابط ارتقاء صلاحیت عملی، جغرافیایی و نقل و انتقال‌کارشناسان رسمی برابر مقررات این قانون.
ج - تدوین نظامنامه‌های مربوط به تشکیل و شرح وظایف کمیسیونهای مشورتی علمی و فنی و سایر کمیسیونهای خاص.
‌د - تعیین تعرفه عضویت و پیشنهاد حق‌الزحمه کارشناسی جهت ارائه به مراجع ذی‌ربط.
‌هـ - بررسی و تصویب یا رد پیشنهادات کانونها در محدوده ضوابط و مقررات.
‌و- تدوین و تصویب نظامنامه‌های مالی، معاملاتی و استخدامی کانونها.
‌ز - تدوین و بازنگری در ضوابط و روش‌های کارشناسی و اظهارنظر در خصوص استعلامات و ارائه رویه واحد در امور کارشناسان.
ح - نظارت بر حسن انجام انتخابات کانونها در حوزه‌های انتخابات استانی با رعایت مقررات مربوطه.
ط - نظارت بر اجرای مقررات توسط ارکان هر کانون و اعلام تخلفات آنان به مراجع ذی‌ربط.
ی - تعیین نماینده جهت شرکت در مجامع بین‌المللی و مجامع داخلی از قبیل قانونگذاری، اجرایی و قضائی.
ک - صدور احکام انتصاب اعضای هیأت مدیره، رؤسا و دادستانهای انتظامی هر کانون.
ل - انجام سایر وظایف مقرر در قوانین و مقررات.
‌تبصره 1 - نحوه تشکیل جلسات و اتخاذ تصمیم طبق آیین‌نامه اجرائی این قانون می‌باشد.
‌تبصره 2 - تصمیمات شورای عالی کارشناسان درحدود مقررات این قانون برای کلیه کانون‌های کشور لازم‌الاجراء می‌باشد.
‌تبصره 3 - شورای عالی کارشناسان می‌تواند باتوجه به شرایط، قسمتی از اختیارات خود را به کمیسیونهای وابسته و یا کانون‌های مستقل استان‌مربوط تفویض نماید.
‌ماده 8 - وظایف و اختیارات مجمع عمومی عادی به شرح زیر است:
‌الف - بررسی گزارش سالیانه عملکرد کانون و اتخاذ تصمیم درباره آن پس از استماع گزارش بازرسان.
ب - بررسی و تصویب صورتهای مالی سالیانه کانون پس از استماع گزارش بازرسان.
ج - بررسی و تصویب خط مشی و برنامه و بودجه سال آینده کانون به پیشنهاد هیأت مدیره.
‌د - رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به سایر موارد پیشنهادی که در محدوده وظایف کانون توسط هیأت مدیره در دستور جلسه قرار گیرد.
‌هـ - تصویب اخذ وام و اعتبار برای کانون به پیشنهاد هیأت مدیره.
‌و - گزارش عملکرد و صورت‌های مالی سالانه پس از تصویب مجامع عمومی، توسط هیأت مدیره هر کانون برای شورای عالی کارشناسان ارسال‌خواهد شد.
‌ز - انتخاب اعضای هیأت مدیره و بازرسان و دادستان انتظامی کانون.
‌تبصره - در مواردی که به علت سلب شرایط یا فوت یا بیماریهای صعب‌العلاج که ادامه فعالیت را به مدت معتنابهی غیرممکن می‌سازد یا استعفای‌تعدادی از اعضای هیأت مدیره یا دادستان و یا بازرسان، حسب مورد تعداد اعضای هیأت مدیره به حد نصاب لازم نرسد و یا انجام وظایف دادستان و یا‌بازرسان متوقف گردد، برای تکمیل اعضای هیأت‌مدیره و جایگزین کردن دادستان و بازرسان توسط مجمع عمومی فوق‌العاده انتخابات به عمل خواهد‌آمد که به ترتیب و حسب مورد با دعوت رئیس هیأت مدیره کانون مربوط و یا دو نفر از اعضای هیأت مدیره و یا بازرسان تشکیل می‌گردد.
‌سایر موارد تشکیل مجمع عمومی فوق‌العاده با رعایت دیگر مقررات این قانون بنا به تشخیص هیأت مدیره کانون مربوط صورت خواهد گرفت.
‌ماده 9 - اعضای هیأت مدیره ، بازرسان و دادستان انتظامی از بین کارشناسان رسمی عضو کانون مربوط که دارای پروانه کارشناسی رسمی معتبر‌بوده و در حال تعلیق نباشند انتخاب می‌گردند. اشخاص یاد شده علاوه بر دارا بودن شرایط مذکور در ماده (15) این قانون باید دارای شرایط زیر نیز‌باشند:
‌الف - حداقل سه سال سابقه کارشناسی رسمی،
ب - مدرک تحصیلی لیسانس یا بالاتر.
‌تبصره 1 - اشخاص یاد شده در مدت عضویت باید در شهر محل کانون مربوط اقامت داشته باشند.
‌تبصره 2 - تشخیص و احراز شرایط انتخاب مقرر در این ماده برعهده کمیسیون تشخیص صلاحیت اولویتهای اخلاقی می‌باشد.
‌ماده 10 - هیأت مدیره در کانون تهران دارای یازده نفر عضو اصلی و سه نفر عضو علی‌البدل و در سایر کانونها دارای پنج نفر عضو اصلی و دو نفر‌عضو علی‌البدل خواهد بود که برای مدت چهار سال انتخاب می‌شوند. جلسات هیأت مدیره در کانون تهران با حضور حداقل هفت نفر و در سایر کانونها‌با حضور حداقل سه نفر تشکیل و رسمیت خواهد یافت. تصمیمات هیأت مدیره کانون تهران با حداقل شش رأی و هیأت مدیره کانونهای دیگر با حداقل‌سه رأی معتبر خواهند بود.
‌تبصره 1 - موارد شرکت اعضای علی‌البدل در جلسات هیأت مدیره به جای اعضای اصلی در آیین‌نامه اجرایی این قانون مقرر می‌گردد.
‌تبصره 2 - پس از انقضای مدت مأموریت چهارساله هیأت مدیره، در صورتی که انتخاب هیأت مدیره جدید به هر علت انجام نشود و به تأخیر‌افتد، هیأت مدیره سابق تا تشکیل هیأت مدیره جدید کماکان انجام وظیفه خواهد نمود.
‌در هر صورت مدت زمان تأخیر در انتخاب هیأت مدیره جدید نباید از شش ماه تجاوز نماید. در صورت برطرف نشدن علل تأخیر، مهلت مذکور با تأیید‌مجمع عمومی فوق‌العاده امکان‌پذیر است.
‌ماده 11 - هیأت مدیره کانون تهران از بین خود یک نفر رئیس، دو نفر نایب رئیس، دو نفر منشی، یک نفر مسؤول امور مالی با رأی مخفی برای‌مدت دو سال به عنوان هیأت رئیسه انتخاب می‌نماید. هیأت رئیسه سایر کانونها مرکب از یک نفر رئیس، یک نفر نایب رئیس، یک نفر منشی و یک نفر‌مسؤول امور مالی می‌باشد که به ترتیب بالا انتخاب خواهند شد. تجدید انتخاب اعضای مذکور بلامانع است. تا زمانی که هیأت رئیسه جدید تعیین‌نشده است، هیأت رئیسه قبلی کماکان انجام وظیفه خواهد نمود.
‌تبصره 1 - رئیس هیأت مدیره هر کانون، رئیس کانون مذکور نیز خواهد بود.
‌تبصره 2 - نحوه دعوت و زمان انتخاب هیأت رئیسه جدید در آیین‌نامه اجرائی این قانون مشخص خواهد شد.
‌ماده 12 - وظایف هیأت مدیره هر کانون به قرار زیر است:
‌الف - اداره امور کانون جهت تحقق موارد مقرر در ماده (4) این قانون.
ب - اتخاذ تصمیم در خصوص اجازه صدور و تمدید پروانه کارشناسی و نیز ابلاغ کارآموزی برای افراد واجد شرایط.
ج - دعوت برای تشکیل مجامع عمومی و اجرای تصمیمات آنها.
‌د - قبول شکایات و عندالاقتضا ارجاع به دادسرای انتظامی کانون برای تعقیب کارشناس رسمی.
‌تبصره - تصمیمات هیأت مدیره در مورد رد شکایت ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ به شاکی قابل اعتراض و رسیدگی در دادسرای انتظامی‌کانون مربوط خواهد بود.
‌هـ - اعلام تخلف به دادسرای انتظامی در صورت اطلاع از وقوع تخلف کارشناس رسمی.
‌و - اظهارنظر مشورتی نسبت به مسایل و موضوعات ارجاعی از طرف کلیه دستگاهها اعم از وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و‌مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی.
‌ز - تصویب معاملات جاری، استخدام و عزل و نصب کارکنان.
ح - اجرای سایر وظایفی که در این قانون برای هیأت مدیره پیش‌بینی شده است.
‌ماده 13 - کمیسیون تشخیص صلاحیت‌های مندرج در ماده (15) این قانون متشکل از پنج عضو اصلی و دو عضو علی‌البدل خواهد بود که دو‌عضو اصلی و یک عضو علی‌البدل از بین حقوقدانان توسط رئیس قوه قضائیه انتخاب و بقیه اعضاء از بین کارشناسان رسمی به پیشنهاد شورای عالی‌کارشناسان و تأیید رئیس قوه قضائیه منصوب خواهند شد. تشخیص صلاحیت اولویتهای اخلاقی مندرج در این قانون بر عهده کمیسیون یاد شده‌می‌باشد.
‌تبصره - مدت عضویت هر عضو در کمیسیون یاد شده چهار سال می‌باشد.
‌ماده 14 - رئیس هر کانون بالاترین مقام اداری و اجرائی آن کانون بوده و دارای وظایف ذیل است:
‌الف - ابلاغ مصوبات هیأت مدیره کانون و اجرای آنها بر حسب مورد.
ب - نظارت بر حسن جریان کلیه امور اجرایی و اداری.
ج - حفظ حقوق و منافع و اموال کانون.
‌د - امضای پروانه کارشناسان رسمی و صدور آن بعد از تصویب هیأت مدیره کانون مربوطه.
‌هـ - نمایندگی کانون در نزد مراجع قانونی و اشخاص حقیقی.
‌و - ارجاع به داوری و صلح و سازش پس از تصویب هیأت مدیره کانون.
‌ز - تهیه و تنظیم بودجه سالانه و پیشنهاد به هیأت مدیره.
ح - اخذ وام و اعتبار پس از پیشنهاد هیأت مدیره کانون و تصویب مجمع عمومی.
ط - انجام امور اداری و مالی و معاملاتی و استخدامی و عزل و نصب کارکنان کانون با رعایت مقررات مربوط.
ی - امضای قراردادها و اسناد تعهدآور کانون مربوط، به اتفاق یک نفر از اعضای هیأت مدیره با انتخاب هیأت مدیره کانون مذکور.
‌ماده 15 - متقاضیان اخذ پروانه کارشناسی رسمی علاوه بر وثاقت باید واجد شرایط ذیل باشند:
‌الف - متدین به دین اسلام و یا یکی از اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و وفاداری به نظام مقدس جمهوری‌اسلامی ایران،
ب - داشتن تابعیت ایرانی.
ج - نداشتن پیشینه کیفری مؤثر.
‌د - عدم اعتیاد به مواد مخدر.
‌هـ- نداشتن وابستگی و سابقه عضویت و هواداری در گروههای غیرقانونی یا مخالف اسلام.
‌تبصره - وزارت اطلاعات مکلف است ظرف مهلت دو ماه مراتب استعلام را اعلام نماید.
‌و - داشتن دانشنامه کارشناسی یا بالاتر در رشته مورد تقاضا و حداقل پنج سال سابقه تجربی در رشته مربوط بعد از اخذ مدرک تحصیلی مذکور.‌هرگاه در رشته مورد نیاز، دوره تحصیلی کارشناسی یا بالاتر وجود نداشته باشد در این صورت افراد با دارا بودن مدرک دانشنامه کارشناسی یا بالاتر در‌هر رشته و حداقل پانزده سال سابقه کار در آن رشته می‌توانند متقاضی اخذ پروانه کارشناسی رسمی باشند.
‌ز - دارابودن حداقل بیست و پنج سال سن در پایان مهلت ثبت نام.
ح - موفقیت در آزمون علمی و تجربی و گزینش صلاحیت اولویت‌های اخلاقی.
ط - گذرانیدن دوره کارآموزی به مدت یک سال تحت نظر کارشناس رسمی‌ای که بیش از ده سال سابقه کارشناسی رسمی داشته و به عنوان‌کارشناس راهنما با معرفی هیأت مدیره کانون مربوط .
ی - داشتن معافیت یا کارت پایان خدمت وظیفه عمومی.
‌تبصره 1 - شرایط لازم برای ثبت‌نام، نحوه انتخاب و نحوه برگزاری آزمون و منابع سؤالات امتحانی و موعد اعلام نتیجه و نحوه نظارت بر‌کارآموزان در طول دوره کارآموزی و همچنین وظایف کارآموزان در این دوره در آیین‌نامه اجرایی این قانون مشخص خواهد شد. کارآموزان در طی دوره‌کارآموزی حق هیچگونه اظهارنظر کارشناسی رسمی را به طور مستقل ندارند.
‌تبصره 2 - پس از اعلام تعداد مورد نیاز در رشته کارشناسی امور ثبتی، دارندگان دانشنامه کارشناسی و فارغ‌التحصیلان آموزشگاههای اختصاصی‌ثبت اعم از شاغل یا بازنشسته که حداقل ده سال سابقه در امور ثبتی و یا نقشه‌برداری ثبتی داشته باشند می‌توانند در صورت داشتن شرایط مذکور در‌آزمون یاد شده شرکت کنند.
‌تبصره 3 - در رشته‌هایی که سابقه کارشناسان رسمی آن کمتر از ده سال است، شرط دارابودن ده سال سابقه کارشناسی برای کارشناس راهنما‌لازم‌الرعایه نیست. متقاضیان رشته‌های جدید کارشناسی رسمی به مدت سه ماه تحت نظارت کانون مربوط کارآموزی خواهند نمود.
‌تبصره 4 - عدم پذیرش درخواست صدور پروانه کارشناسی رسمی هریک از متقاضیان مانع از تقاضای مجدد آنان برای دفعات بعدی نخواهد بود.
‌ماده 16 - کسانی که تا تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون دارای پروانه کارشناسی رسمی معتبر باشند، تا زمانی که براساس قوانین جاری سلب‌صلاحیت از آنان نشده باشد، پروانه کارشناسی آنان معتبر بوده و تابع مقررات این قانون خواهند بود.
‌ماده 17 - کارشناسان رسمی جدید به هنگام اخذ پروانه باید با حضور در جلسه هیأت مدیره کانون مربوط با حضور ریاست دادگستری استان یا‌نماینده وی به شرح زیر سوگند یاد نمایند:
«‌به خداوند متعال سوگند یاد می‌کنم در امور کارشناسی که به من ارجاع می‌گردد خداوند متعال را حاضر و ناظر دانسته، به راستی و درستی نظر خود را‌اظهار نمایم و اغراض شخصی خود را در آن دخالت ندهم و تمام نظر خود را نسبت به موضوع کارشناسی اظهار نمایم و هیچ چیز را مکتوم ندارم و‌برخلاف واقع چیزی نگویم و ننویسم و رازدار و امین باشم.»
‌ماده 18 - در تمامی مواردی که رجوع به کارشناسی لازم باشد - به استثنای مواردی که در قوانین و مقررات جاری کشور به گونه دیگری برای‌وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی، شرکتهای دولتی، نهادهای عمومی غیر دولتی و سایر دستگاههای دولتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام یا ذکر‌صریح نام می‌باشد، تعیین تکلیف شده است و یا مواردی که تابع قوانین و مقررات خاص می‌باشد - دستگاههای یاد شده در این ماده باید از وجود‌کارشناسان رسمی استفاده نمایند.
‌تبصره 1 - ارجاع امر کارشناسی از ناحیه مراجع قضائی به کارشناس، تابع قانون آیین دادرسی می‌باشد.
‌تبصره 2 - کارشناسان رسمی مکلفند در امور ارجاعی در صورت وجود جهات رد، موضوع را به طور کتبی اعلام و از مبادرت به کارشناسی امتناع‌نمایند، در غیر این صورت متخلف محسوب و به مجازات انتظامی موضوع این قانون محکوم می‌شوند. جهات رد کارشناس رسمی همان جهات رد‌دادرس مندرج در قانون آیین دادرسی مدنی می‌باشد.
‌ماده 19 - اظهارنظر کارشناسی باید مستدل و صریح باشد و کارشناسان رسمی مکلفند نکات و توضیحاتی که برای تبیین نظریه ضروری است و یا‌توسط شورای عالی کارشناسان مشخص می‌گردد به طور کامل در آن منعکس نمایند. کارشناس رسمی موظف است در حدود صلاحیت خود نظر‌کارشناسی را به طور کتبی و در مهلت مقرر به مراجع ذی‌ربط تسلیم و نسخه‌ای از آن را تا مدت حداقل پنج سال بعد از تاریخ تسلیم نگهداری نماید.
‌تبصره - در مواردی که انجام معاملات مستلزم تعیین قیمت عادله روز از طرف کارشناس رسمی است، نظریه اعلام شده حداکثر تا شش ماه از‌تاریخ صدور معتبر خواهد بود.
‌ماده 20 - بازرسان هر کانون مرکب از دو نفر بازرس اصلی و یک نفر بازرس علی‌البدل خواهد بود که برابر این قانون برای مدت چهار سال انتخاب‌خواهند شد تا برامور اجرائی کانون مربوط نظارت داشته گزارش لازم را به مجمع عمومی ارائه نمایند.
‌ماده 21 - دادسرای انتظامی هریک از کانونها، مرجع تعقیب تخلفات انتظامی کارشناسان رسمی متخلف حوزه آن کانون می‌باشد. دادستان‌دادسرای انتظامی هر کانون از بین کارشناسان رسمی به وسیله مجمع عمومی آن کانون برای مدت چهار سال انتخاب خواهد شد و دادیاران دادسرای‌انتظامی از بین کارشناسان رسمی کانون مربوط به پیشنهاد دادستان و تأیید هیأت مدیره آن کانون به تعداد لازم تعیین می‌شوند. دادسرای انتظامی پس از‌رسیدگی به شکایات ارجاعی در صورتی که عقیده بر تخلف داشته باشد، کیفرخواست صادر و در غیر این صورت قرار منع تعقیب خواهد داد. قرار منع‌تعقیب ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ از طرف شاکی یا رئیس هیأت مدیره هر کانون قابل اعتراض در دادگاه انتظامی کانون مربوطه می‌باشد و چنانچه‌دادگاه انتظامی مزبور قرار منع تعقیب را صحیح ندانست، به موضوع رسیدگی و حکم مقتضی صادر می‌کند.
‌تبصره - مرجع تعقیب تخلفات انتظامی اعضای هیأت مدیره و دادستان و بازرسان کانون استانها، دادسرای انتظامی قضات می‌باشد.
‌ماده 22 - هرگاه تخلف کارشناس رسمی عنوان یکی از جرائم مندرج در قوانین را داشته باشد، دادسرای انتظامی کانون مربوط مکلف است مراتب‌را برای رسیدگی به جنبه جزائی آن در اسرع وقت به مراجع قضائی صالح اعلام دارد و چنانچه علاوه بر جرائم مزبور تخلف انتظامی داشته باشد، مطابق‌این قانون و آیین‌نامه‌های آن به تخلف انتظامی رسیدگی و اقدام لازم معمول دارد. تصمیم مراجع قضائی مزبور مانع اجرای مجازاتهای انتظامی‌کارشناسان رسمی نخواهد بود.
‌ماده 23 - مرجع رسیدگی به تخلفات انتظامی کلیه کارشناسان هر استان، دادگاه انتظامی مربوطه می‌باشد. اعضای دادگاه به شرح زیر برای مدت‌چهار سال انتخاب می‌گردند:
1- یک نفر حقوقدان که حداقل ده سال سابقه کار داشته باشد به انتخاب رئیس قوه قضائیه.
2- رئیس هیأت مدیره کانون مربوطه یا یکی از اعضای هیأت مدیره به انتخاب رئیس کانون.
3- یک نفر کارشناس رسمی در رشته مربوط به انتخاب رئیس کانون مربوطه.
‌تبصره 1 - ریاست دادگاه با عضو حقوقدان خواهد بود.
‌تبصره 2 - چنانچه نیاز به شعبه یا شعب دیگر دادگاه باشد با درخواست کانون مربوطه و تصویب رئیس قوه قضائیه تشکیل خواهد شد.‌ارجاع‌پرونده به شعبه یا شعب به عهده رئیس شعبه اول خواهد بود.
‌تبصره 3 - تصمیمات اتخاذ شده از سوی دادگاه انتظامی با اکثریت آراء معتبر و انشای رأی توسط یکی از اعضاء اکثریت و ابلاغ آن توسط رئیس‌دادگاه صورت خواهد گرفت.
‌تبصره 4 - تصمیمات دادگاه انتظامی از جانب هیأت مدیره کانون مربوطه و از طرف محکوم علیه ظرف یک ماه پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر‌خواهی است.
‌تبصره 5 - تصمیمات دادگاه انتظامی و دادسراهای انتظامی در مورد کارشناسان رسمی به وسیله پست سفارشی به نشانی مندرج در پرونده‌عضویت کانون ابلاغ می‌شود و هرگاه کارشناس رسمی تغییر نشانی خود را کتباً اعلام ننموده باشد آخرین نشانی موجود در پرونده معتبر خواهد بود.
‌تبصره 6 - موارد رد اعضای دادگاه انتظامی همان موارد رد دادرسان می‌باشد، در صورت وجود جهات رد فرد دیگری به ترتیب گفته شده در همین‌ماده تعیین خواهد شد.
‌تبصره 7 - هرگاه رسیدگی به شکایت انتظامی در امور کارشناسی مستلزم انجام کارشناسی مجدد توسط سایر اعضای کانون کارشناسان رسمی‌باشد، پرداخت دستمزد کارشناسی طبق تعرفه قانونی به عهده شاکی می‌باشد.
‌ماده 24 - مرجع تجدیدنظر نسبت به آرای قابل تجدیدنظر، دادگاه تجدیدنظر کارشناسان رسمی می‌باشد که در تهران مستقر می‌گردد و اعضای آن‌به شرح ذیل انتخاب می‌گردند:
‌الف - یک نفر حقوقدان با ده سال سابقه کار به انتخاب رئیس قوه قضائیه.
ب - رئیس شورای عالی کارشناسان یا نماینده وی.
ج - یک نفر کارشناس در رشته مربوطه به انتخاب شورای عالی کارشناسان.
‌ماده 25 - هرگاه رئیس قوه قضائیه یا وزیر دادگستری و یا سه نفر از اعضای هیأت مدیره هر کانون استان (‌در مورد کارشناسان کانون مربوطه) از سوء‌رفتار و یا اعمال منافی با شؤون و حیثیت کارشناسی کارشناسان رسمی اطلاع حاصل کنند، می‌توانند با ارائه ادله خود از دادگاه انتظامی تعلیق موقت او‌را تا صدور حکم قطعی بخواهند در این صورت دادگاه مزبور خارج از نوبت این درخواست را رسیدگی و مستند به دلایل ابرازی، رأی مقتضی صادر‌می‌کند.
‌دادسرای انتظامی کانون مربوطه مکلف است ظرف مدت سه ماه از تاریخ وصول حکم تعلیق موقت ، نسبت به اتهامات وارده به کارشناسان مذکور‌رسیدگی و پرونده را جهت صدور رأی به دادگاه انتظامی ارسال دارد.
‌تبصره - مرجع رسیدگی به تجدید نظر خواهی همان مرجع معین شده در ماده (24) این قانون برای تجدیدنظر می‌باشد.
‌ماده 26 - تخلفات و مجازاتهای انتظامی به قرار ذیل است :
‌الف - تخلفات :
1- عدم حضور در مراجع صالحه در وقت مقرر بدون عذر موجه.
2- توسل به معاذیری که خلاف بودن آنها بعداً ثابت شود.
3- مسامحه و سهل‌انگاری در اظهارنظر، هرچند مؤثر در تصمیمات مراجع صلاحیتدار باشد یا نباشد.
4- تسلیم اسناد و مدارک به اشخاصی که قانوناً حق دریافت آن را ندارند و یا امتناع از تسلیم آنها به اشخاصی که حق دریافت دارند.
5- سوء رفتار و اعمال خلاف شؤونات شغلی.
6- نقض قوانین و مقررات در اظهارنظر کارشناسی.
7- انجام کارشناسی و اظهارنظر با وجود جهات رد قانونی.
8- انجام کارشناسی و اظهارنظر در اموری که خارج از صلاحیت کارشناس است.
9- انجام کارشناسی و اظهارنظر برخلاف واقع و تبانی.
10- انجام کارشناسی و اظهارنظر با پروانه‌ای که اعتبار آن منقضی شده باشد.
11- افشاء اسرار و اسناد محرمانه.
12- اخذ وجه یا مال یا قبول خدمت مازاد بر تعرفه دستمزد و هزینه مقرر در قوانین یا دستورات مراجع صلاحیتدار.
13- انجام کارشناسی و اظهارنظر در زمان تعلیق، محرومیت از حقوق اجتماعی و یا اثبات فقد شرایط موضوع ماده (15) این قانون.
ب - مجازاتها به ترتیب درجه :
1- توبیخ با درج در پرونده کارشناس در کانون.
2- محدود کردن اختیارات فنی کارشناس رسمی برای مدت یک سال.
3- محدودکردن اختیارات فنی کارشناس رسمی برای مدت سه سال.
4- محرومیت از اشتغال به امر کارشناسی رسمی از سه ماه تا یک سال.
5- محرومیت از اشتغال به امر کارشناسی رسمی از یک تا سه سال.
6- محرومیت دائم از اشتغال به امر کارشناسی رسمی.
‌تبصره 1 - مرتکبین هر یک از تخلفات ردیفهای (1)، (2) و (3) حسب مورد به مجازات درجه یک تا سه انتظامی محکوم می‌گردند.
‌مرتکبین هر یک از تخلفات ردیفهای (4)، (5) و (6) حسب مورد به مجازات درجه سه تا پنج انتظامی محکوم می‌گردند.
‌مرتکبین هر یک از تخلفات ردیفهای (7)، (8)، (9)، (10)، (11) و (12) حسب مورد به مجازات درجه پنج تا شش انتظامی محکوم می‌گردند.
‌مرتکبین هر یک از تخلفات ردیف (13) به مجازات درجه شش انتظامی محکوم می‌گردند.
‌تبصره 2 - اعمال ارتکابی کارشناس، چنانچه علاوه بر تخلف انتظامی، واجد وصف کیفری باشد، دادگاه انتظامی مکلف است پرونده امر را عیناً به‌مرجع قضایی صلاحیتدار ارسال نماید.
‌تبصره 3 - هیأت مدیره هر کانون مکلف است از تمدید پروانه کارشناسی رسمی کسانی که سه بار ظرف سه سال به مجازاتهای انتظامی محکوم‌می‌شوند خودداری کند. این‌گونه کارشناسان رسمی می‌توانند پس از مدت دو سال از تاریخ لغو پروانه مجدداً تقاضای تمدید پروانه کارشناسی رسمی‌نمایند، مگر اینکه به مجازات انتظامی محرومیت دائم یا موقت از اشتغال به امر کارشناسی رسمی محکوم شده باشند.
‌ماده 27 - هیأت مدیره هر کانون در صورت احراز زوال وثاقت و شرایط مذکور در بندهای (‌الف، ب، ج، د، هـ) ماده (15) این قانون در مورد‌کارشناس رسمی، به طور موقت از تمدید پروانه خودداری می‌کند و سریعاً موضوع را به دادگاه انتظامی کانون مربوطه اعلام می‌نماید.
‌مرجع مذکور مکلف است ظرف حداکثر سه ماه از تاریخ وصول نسبت به موضوع اتخاذ تصمیم کند و نظر نهائی را به هیأت مدیره کانون مربوط ارجاع‌دهنده اعلام نماید.
‌ماده 28 - رئیس هیأت مدیره هر کانون مسؤول اجرای احکام قطعی دادگاه انتظامی و دادگاه تجدیدنظر کارشناسان در مورد کارشناسان متخلف‌می‌باشد.
‌ماده 29 - دستمزد کارشناسی رسمی طبق تعرفه‌ای است که با پیشنهاد شورای عالی کارشناسان به تصویب رئیس قوه قضائیه خواهد رسید و هر دو‌سال یک بار قابل تجدیدنظر می‌باشد. قضات دادگاهها در مورد دستمزد کارشناسی مطابق ماده (264) قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب‌در امور مدنی مصوب 1379.1.21 اقدام خواهند کرد.
‌تبصره - ضوابط تعیین هزینه‌های خدمات کارشناسی به پیشنهاد شورای عالی کارشناسان و تصویب رئیس قوه قضائیه مشخص خواهد شد و‌پرداخت آن برعهده متقاضی است.
‌ماده 30 - هزینه‌های مربوط به هر کانون از محلهای زیر تأمین می‌گردد:
‌الف - حق عضویت و حق صدور یا تمدید پروانه کارشناسی رسمی هر دو سال یک بار قابل تجدیدنظر است.
ب - پنج درصد (5%) از حق‌الزحمه کارشناسان رسمی.
ج - وجوهی که برای موارد خاص به تصویب مجمع عمومی از کارشناسان رسمی و یا متقاضیان کارشناسی رسمی اخذ خواهد شد.
‌تبصره - پرداخت حق حضور اعضای غیر کارشناس در هیأت انتظامی و کمیسیونها و سایر مخارج مربوط برعهده شورای عالی کارشناسان است که‌به نسبت از کانونها اخذ خواهد نمود.
‌ماده 31 - کلیه مراجع قضائی و انتظامی، وزارتخانه‌ها، سازمانها، مؤسسات، شرکتها، بانکها، شهرداریها، بنیادها، نهادهای انقلاب اسلامی و‌اشخاص حقوقی اعم از دولتی و غیر دولتی و سایر مراجع عمومی و دولتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام یا ذکر صریح نام است موظف هستند‌مبلغ بند (ب) ماده (30) این قانون را از دستمزد کارشناسان رسمی کسر و به حساب کانون مربوط واریز نمایند. همچنین مکلف می‌باشند مالیات متعلقه‌را نیز با رعایت قوانین مالیاتی کسر و به حساب خزانه‌داری کل واریز کنند.
‌ماده 32 - در مواردی که هیأت مدیره هر کانون استان، تجدیدنظر در صلاحیت فنی کارشناس رسمی را ضروری تشخیص دهد پیشنهاد خود را با‌دلایل مربوط به شورای عالی کارشناسان ارائه خواهد نمود. شورای عالی با کسب نظر مشورتی از کمیسیون تشخیص صلاحیت علمی و فنی رشته‌مربوط تصمیم نهائی را در خصوص موضوع اتخاذ می‌نماید. هیأت مدیره هر کانون پس از دریافت تصمیم شورای عالی مبنی بر موافقت با محدود کردن‌صلاحیت فنی کارشناس رسمی، تصمیم یاد شده را به مورد اجرا می‌گذارد. اعاده صلاحیت کارشناس رسمی منوط به شرکت و موفقیت در کلاسهای‌بازآموزی یا کلاسهای مشابه مورد تأیید کانون مربوط و با موافقت شورای عالی کارشناسان خواهد بود.
‌ماده 33 - کارشناسانی که مستخدم شاغل دولت یا مؤسسات دولتی یا شرکتهای دولتی و وابسته به دولت یا شهرداریها یا سایر نهادهای عمومی‌غیر دولتی و یا سایر شرکتهای دولتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام یا ذکر صریح نام است، می‌باشند، نمی‌توانند در دعاوی و سایر امور مستلزم‌امر کارشناسی رسمی که مربوط به دستگاه متبوع آنهاست به عنوان کارشناس رسمی مداخله و اظهارنظر کنند مگر اینکه در آن رشته کارشناس رسمی‌دیگری وجود نداشته و یا مرضی‌الطرفین باشند یا آنکه کارمند مذکور طبق مقررات مربوط به آن دستگاه قانوناً ملزم به اظهار نظر باشد. هیچ‌کدام از‌مراجع قضائی و ادارات دادگستری و ثبت اسناد و املاک نمی‌توانند امر کارشناسی رسمی را به کارشناسانی که کارمند شاغل قضائی یا اداری دادگستری‌یا ثبت اسناد و املاک می‌باشند ارجاع کنند مگر اینکه در آن رشته جز قاضی و یا کارمند شاغل، کارشناس دیگری وجود نداشته باشد.
‌ماده 34 - مقررات تبصره الحاقی به بند (24) ماده (55) قانون شهرداریها -‌مصوب 1352.4.5 - و اصلاحات بعدی در مورد کارشناسان رسمی و‌مترجمان رسمی دادگستری نیز جاری است.
‌ماده 35 - در صورت فوت و یا حجر کارشناس رسمی و یا محرومیت دائم از کارشناسی رسمی، با اعلام ذی‌نفع، نماینده کانون مربوط به اتفاق‌نماینده مرجع قضائی محل ضمن تنظیم صورتجلسه لازم برگها و اسناد راجع به امور کارشناسی را جمع کرده در کانون، بایگانی می‌نماید و در صورتی‌که بین آنها اشیاء یا اسنادی، با ارائه دلایل کافی توسط مدعی، متعلق به اشخاص باشد به صاحبان آنها رد می‌کند.
‌ماده 36 - در هر یک از رشته‌های کارشناسی که اظهارنظر کارشناس رسمی نسبت به موضوع ارجاع شده لزوماً محتاج به کسب اطلاعاتی است که‌تنها در اختیار وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی، شرکتهای دولتی و وابسته به دولت، نهادهای عمومی غیر دولتی و سایر شرکتهای دولتی که شمول قانون‌بر آنها مستلزم ذکر نام یا ذکر صریح نام است، می‌باشد، کارشناس مذکور مکلف به مراجعه به دستگاه یا دستگاههای ذی‌ربط بوده و دستگاه یا‌دستگاههای یاد شده نیز موظف به در اختیار گذاشتن اطلاعات مورد نیاز برای اظهارنظر کارشناسی رسمی می‌باشند.
‌تبصره - اطلاعات طبقه‌بندی شده و غیرقابل انتشار دستگاههای مورد اشاره در این ماده از حکم مذکور مستثنی می‌باشد و طبق مقررات قانون‌آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379.1.21 در اختیار کارشناس ذی‌ربط قرار خواهد گرفت.
‌کارشناس مزبور تنها این اطلاعات را در حیطه وظایف و مسؤولیتهای خود در رابطه با امر ارجاع شده اعمال خواهد کرد و به کارگیری و یا افشای آن در‌غیر مورد مذکور ممنوع است در غیر این صورت مشمول قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی - مصوب 1353.11.29 - در‌قسمتهای ذی‌ربط آن خواهد بود.
‌ماده 37 - هرگاه کارشناس رسمی با سوء نیت ضمن اظهار عقیده در امر کارشناسی برخلاف واقع چیزی بنویسد و یا در اظهار عقیده کتبی خود‌راجع به امر کیفری و یا حقوقی تمام ماوقع را ذکر نکند و یا برخلاف واقع چیزی ذکر کرده باشد جاعل در اسناد رسمی محسوب می‌گردد و همچنین‌هرگاه کارشناس رسمی در چیزی که برای آزمایش در دسترس او گذاشته شده با سوء نیت تغییر بدهد به مجازاتهای مقرر در قانون مجازات اسلامی‌محکوم می‌شود و اگر گزارش خلاف واقع و اقدامات کارشناس رسمی در حکم دادگاه مؤثر واقع شده باشد کارشناس مذکور به حداکثر مجازات تعیین‌شده محکوم خواهد شد. حکم یاد شده در مورد خبرگان محلی نیز لازم‌الرعایه می‌باشد.
‌ماده 38 - صدور پروانه برای کارشناسان رسمی فقط برای یک رشته کارشناسی مجاز است.
‌ماده 39 - کلیه کانونهای موجود مکلفند حداکثر ظرف سه ماه از زمان لازم‌الاجراء شدن این قانون وضعیت خود را با مقررات این قانون تطبیق‌دهند.
‌ماده 40 - آیین‌نامه اجرائی این قانون ظرف سه ماه از تاریخ تصویب توسط وزیر دادگستری تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
‌ماده 41 - قانون راجع به کارشناسان رسمی مصوب 1317.11.23 و قانون راجع به اصلاح قانون کارشناسان رسمی وزارت دادگستری مصوب1339.2.14 و لایحه قانونی استقلال کانون کارشناسان رسمی مصوب 1358.8.1 شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران لغو می‌شوند.

‌قانون فوق مشتمل بر چهل و یک ماده و سی و نه تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ هجدهم فروردین ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و یک‌مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1381.1.28 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

 

گزارش کارآموزی مهندسی عمران 2 (سازه بتنی)

مقدمه

در این گزارش باتوجه به زمان مربوط به کارآموزی مراحل، آماده سازی برای ساخت و قالبندی و آرماتوربندی و بتن ریزی سقفها، تیرها و ستونها انجام شده است.

روش ارائه این گزراش به این صورت است که در بخشهایی مستقل تحت عناوین مصرفی کلی پروژه آرماتورگذاری، قالبندی، بتن ریزی و اجرای سقف آورده شده است.

این کار به دلیل حفظ پیوستگی مطالب کارهای مختلف است مثلاً در قالبندی می‌توان به قالبها، قالبهای ستونها، تیرها و سقف و … جدا جدا اشاره کرد که پیوستگی و نظم مطالب به هم می خورد ولی با بیان کامل ان در یک فصل همه مطالب در یکی آورده شده است.

بدیهی است که ابتدا تیر یا ستون (و یا تیرچه) ساخته شده سپس در محل مرود نظر قرار داده شده، بعد قالبندی می کنیم، سپس بتن ریزی و بعد قالب برداری لذا با عنایت به دلیل فوق این گزارش به صورت بخشهای مستقل ارائه می شود.


فصل اول

معرفی پروژه

معرفی کلی

این ساختمان با کارفرمای شخصی و کاربری مسکونی در زمینی به مساحت سند برابر 200 مترمربع و مساحت پس از اصلاحی 187 مترمربع در سه طبقه و همراه با زیرزمین و پیلوت بنا شده است. اسکلت سازه به صورت بتنی است.

سه طبقه بصورت پلان معماری تیپ و هر یک به مساحت 9/106 مترمربع بنا شده است. در زیرزمین چهار انباری همراه با تاسیسات حرارتی جمعاً به مساحت 2/125 مترمربع قرار دارد.

در طبقه همکف (پیلوت) سه واحد پارکینگ در نظر گرفته شده است. زمین به صورت مستطیل کامل بوده و طول و عرض ان به ترتیب 70/18 و 10 متر است.

این ملک در زمین جنوبی واقع است و از طرف چپ و راست و کوچه پشتی توسط همسایه محصور گردیده است.


مشخصات فنی

کلیه این مشخصات براساس نقشه های اجرایی سازه بیان شده است.

بتن

        - بتن مصرفی در شالوده ها و کلیه عناصر سازه ای از قبیل تیرها و ستونها و سقف از نوع B 300 است.

    - مقاومت فشاری بتن 28 روزه ، 300 کیلوگرم بر سانتی مترمربع است روی نمونه‌های مکعبی به ابعاد cm10* cm20* cm20.

    - مقاومت 28 روزه حداقل روی نمونه های سیلندری 250 کیلوگرم بر سانتی‌مترمربع بروی نمونه سیلندری به ابعاد: قطر 6 اینچ و ارتفاع 2 اینچ.

        - عیار سیمان در بتن حداقل 350  کیلوگرم سیمان در هر مترمکعب بتن.

        - بتن مگر مصرفی در زیر پی ها می بایستی دارای حداقل دارای 150 کیلوگرم سیمان در هر مترمکعب بتن باشد.

    - سیمان مصرفی از نوع سیمان مصرفی تیپ I است. مگر اینکه آزمایشگاه معتبر سیمان نوع دیگری را پیشنهاد کند.

    - آب مورد استفاده در بتن باید مطابق مشخصات منتشر شده از سوی موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران باشد.

        - آب، مصالح سنگی و طرح اختلاط (Mix Design) باید مورد تأیید آزمایشگاه معتبر باشد.

        - سطوحی که به علت قطع بتن ریزی بوجود می آید باید :

        - الف) محل آن دقیقاً با نظر مهندس ناظر انتخاب شود.

        - ب) قبل از بتن ریزی مجدد مسطوح تماس کاملاً پاک و مرطوب شده و با دوغاب سیمان پرمایه آغشته گردد.

        - استفاده از هرگونه مواد اضافی در بتن (Admixtures) فقط با موافقت کتبی مهندس ناظر مجاز است.

    - از بتنهای ساخته شده برای اجرا باید روزانه حداقل 2 نمومنه مکعبی و یا سیلندری با نظر مهندس ناظر تهیه و توسط آزمایشگاه معتبر مورد آزمایش قرار گرفته و نتیجه به دستگاه نظارت ارائه شود.

        - حداقل پوشش روی میلگردها به قرار زیر است:

الف) برای پی‌ها و سایر اعضای اصلی سازه که در تماس مستقیم با زمین هستند 5
/7‌ سانتی متر.

ب) اگر پس از قالب برداری سطوح بتن در مصرفی هوا هستند. 5 سانتی متر

ج) برای دال ها و دیوارها که مستقیماً در معرفی زمین و هوا نیستند. 3 سانتی متر

قالبها

قالبهای بایستی طوری ساخته شدند که در موقع بتن ریزی به صورت استوار در محل خود باقی مانده و از نفوذ شیره بتن به خارج جلوگیری کنند.

آرماتورها

      ü        کلیه میلگردها از نوع (A-III) آجدار با حد جاری شدن 4000 کیلوگرم بر سانتی‌مترمربع است.

      ü        تمامی آرماتورها باید به صورت سرد خم شوند.

   ü    در شالوده ها سفره زیرین آرماتور باید به کمک قطعات ماسه سیمان که با مفتولهای نرم به میلگردها بسته می شوند یا زیرسیریهای پلاستیکی از کف قالب بالاتر نگهداشته شده.

      ü        آرماتورهای شناژ باید حداقل cm 50 داخل فونداسیون ادامه یابد.

معرفی سیستم سازه‌ای

      ü        این ساختمان به صورت اسکلت بتنی ساخته شده است.

      ü        در هر دو جهت قالبتهای قسمتی هستند.

      ü        سیستم سقف این پروژه از نوع تیرچه بلوک است.


فصل دوم

آرماتورگذاری

حمل و تخلیه و انبار کردن میله گردها

در این پروژه باتوجه به محل یک جادو یک موسسه کلیه میلگردهای موردنیاز در پروژه و در اختیار داشتن محل دپوی مناسب میله گردها، کلیه میلگردهای خریداری شده توسط یک دستگاه تریلر کفی به محل کارگاه حمل شد.

در هنگام تخلیه میلگردها باید توجه داشته باشیم که ضمن صدمه وارد نشدن به کارگران، خود میلگردها نیز صدمه نبیند.

برای انجام عمل تخلیه از دیلم استفاده شده بود که برای اهرم کردن در زیر میلگرد و تخلیه تک تک میلگردها بهره گرفته شود.

برای تخلیه میلگردها با دیلم بوسیله چند عدد الوار سطح شیبدرای از کفی تا روی زمین ایجاد کردیم تا میلگردها بتوانند بغلتند و در نتیجه افتادن روی زمین آسیب نبینند.

در دپوی میلگردها چهار مورد حائز اهمیت است.

1. سهولت تشخیص میلگردها از هم

2. جلوگیری از کج شدن میلگردها

3. جلوگیری از خورده شدن میلگردها

4. سهولت برداشتن میلگردها و حمل آن به محل موردنیاز

باتوجه به زمان حضور بنده در این پروژه، در هنگام انجام این مرحله امکان کسب این اطلاعات نبود که این نکات با لطف مهندس ناظر محترم پروژه در اختیارم قرار گرفت که در این مقال عرضه شد.

برش میلگرد

در هر مرحله که نیاز به استفاده از آرماتور داریم باید عمل بریدن آن انجام شود. مثلاً‌ در تیرها و ستونها و … که به شرح زیر این عمل را انجام می دهیم.

میلگردهایی که طبق جدول آرماتور (Reinforcment Schedule) در اعضای
بتن آرمه بکار می روند دارای طول و شکل مشخصی هستند. طولهای مزبور باید از یک شاخة 12 متری بریده شوند. به همین دلیل بهتر است طول میلگردهای مورد استفاده در اعضا، به نحوی باشند که بر 12 قابل تقسیم باشند. یعنی طولهایی برابر 2/1 و 2 و 4/2 و 3 و 4 و 6 متر داشته باشند تا به این ترتیب مقدارا فت و ریز به حداقل برسد.

قبل از بریدن میلگردها به طول لازم، باید آنها را روی میز آرماتوربندی که طول آن تقریباً‌ 9 متر و عرضش در حدود 1 متر است قرار داده و با گچ طولهای لازم را علامت‌گذاری کرد. برای بریدن میلگردهای تا قطر 12 میلیمتر می توان از قیچیهای دستی آرماتوربندی استفاده کرد. میلگردهای با قطر بیشتر تا 12 میلیمتر با قیچیهای اهرم داری که روی یک پایه پیچ می شوند بریده می شوند.

خم کردن میلگردها

میلگردهای آرماتور باید طبق نقشة اجرایی خم شوند. آرماتورهای با قطر کمتر از
12 میلیمتر را می توان به کمک آچارهای به شکل F که با جوش دادن دو قطعه میلگرد 5 سانتیمتری به فاصله 5 سانتیمتر از هم به یک میلگرد بلند هم قطر درست می شوند بطور دستی خم کرد. ولی میگردهای به قطر بیش از 12 میلیمتر بهتر است بطور مکانیکی و با عبور از دستگاه مجهز به فلکه خم شوند.

میگلردها باید به آهستگی خم شوند. سرعت خم کردن میلگرد بستگی به نوع فولاد و درجة حرارت محیط دارد.

وصله کردن میلگردها

در بعضی از موارد لازم است که میلگردها به هم وصله شوند. بطور کلی وصله کردن به سه روش، پوششی (اورلب)، مکانیکی و جوشی انجام می شود.

در این پروژه ها از روش پوششی استفاده کردیم.

در این روش در محل وصله دو آرماتور را به گونه ای کنار هم قرار می دهیم که در طول معینی (طول وصله) که توسط مهندس محاسب، محاسبه شده و در نقشه اجرایی آمده است روی هم قرار گیرند.

طول اورلب برحسب کششی و یا فشاری بودن میلگرد، قطر، و شکل، حد جاری شدن در آئین نامه آبا ذکر شده است.

تمیز کردن میلگردها

میلگردها و آرماتوربندی ساخته شده نباید به خاک و گل و روغن و گریس و … آلوده بوده و زنگ زده باشد. برای رفع این مورد از برس زدن سطح میلگردها استفاده کرد.

حمل، نصب و استقرار میلگردها

آرماتورها باید به محل مذکور در نقشه‌های اجرایی حمل شده و مستقر و تثبیت گردند به نحوی که در حین بتن ریزی یا سایر عملیات ساختمانی جابجا نشود. میگلردها باید با مفتول آرماتوربندی به نحو مناسبی بهم بسته شوند.

مفتولها باید نه چندان خشک باشند که پیچاندن آنها مشکل باشد و نه چندان نرم که میله ها را بخوبی به یکدیگر نفشارند. این کار نه تنها از جابجا شدن میلگردها نسبت بهم جلوگیری می نماید، بلکه باعث کمانش نکردن میلگردها به هنگام وقوع زلزله می شود.

آرماتوربندی ستون ها

مرسوم است که برای راحتی نصب و اجرای ستونها را روی زمین آرماتوربندی کرده و سپس آن را در محل خود قرار می دهند. مونتاژ قطعات ستون فقط برای طول آرماتورهای عمودی یک طبقه صورت می گیرد و طول آزاد که ستون طبقه فوقانی به آن وصله می‌شود به عنوان آرماتور انتظار از سقف طبقه بالا می زند.

در ستونها برای جلوگیری از نیروی برشی از خاموتها استفاده می شود که خاموتها نیز بر روی زمین ساخته شده و طبق نقشه اجرایی در محل خود قرار می گیرند و با مفتول (سیم) در محل استقرار خود آنها را می بندیم.

آرماتورگذاری پله

بعضی اوقات آرماتورهای اصلی از پهنا توی دیوار یا تکیه گاه دیگر در هر طرف پله‌ها ادامه می یابند. در این حالت، بالشتکهای دال در جهت طول پله در فواصل تقریباً ‌2/1 متر مرکز به مرکز قرار می گیرند؛ البته در هر پله حداقل دو ردیف بالشتک از انتها به انتها کار گذاشته می شود، سپس آرماتورهای عرضی روی بالشتکها گذاشته شده و در محل تقاطع با سیم به همدیگر زده می شوند تا از غلتیدن آنها به طرف پایین جلوگیری شود.

آرماتورهای حرارتی طولی نیز در بالا قرار گرفته و به آرماتورهای عرضی گره زده می‌شوند تا شبکه محکمی ایجاد شود. هر آرماتور در امتداد خود باید حداقل در سه نقطه گره زده شود. چنانچه سرتاسر شیب پله بتن ریخته می شود، کارگران از شبکه آرماتوربندی بالا و پایین می روند و بسیار مهم است که آرماتورها کاملاً سفت و محکم باشند.

موقعی که دالهای پله از یک انتها به انتهای دیگر یا مابین پاگردهای بالایی و پایینی زده می‌شوند. آرماتورهای اصلی در جهت طول قرار می گیرند و آرماتورهای حرارتی به‌طور عرضی کار گذاشته می‌شوند. آرماتورهای طولی می‌توانند در گوشه بیرونی خم شوند و در پایین دال پاگرد کف ادامه یابند. این آرماتورها باید از گوشه (نبش) عبور نمایند یا به داخل قسمت فوقانی دال پاگرد بالایی خم شوند. آرماتورهای پایینی در دال پاگرد بالایی باید از آن گوشه عبور کرده و در داخل قسمت فوقانی دال پله به طرف پایین خم شوند. هیچگاه نباید آرماتورها اطراف گوشه های فوقانی داخل خم شوند و همیشه همپوشی lap داده می شوند تا از بیرون آمدن آنها میان بتن جلوگیری شود. آرماتورهای پاگرد پله در یک جهت بسته می‌شوند. در حالیکه آرماتورها در پاخور stair flight ممکن است درخلاف جهت آن ادامه یابند.

باید اطمینان حاصل کرد که آرماتورهای سنگین که نزدیکتر فاصله‌گذاری شده اند دقیقاً‌ طبق نقشه کار گذاشته شوند. باید نقشه ها دقیقاً بررسی شوند تا میلگردهای اتصال یا آرماتورهایی که برای جدول کناره مسیر راه بیرون گذاشته می شوند، دستگیره نرده حفاظت Handrailing و سایر اجزاء کاملا کار گذاشته شوند.

آرماتوربندی تیرها

در این قسمت نیز همانند آرماتوربندی ستونها، تیرها و خاموتها روی زمین بسته شده و سپس در محل خود قرار می گیرند.

فصل سوم

قالبندی

کلیات قالبندی

برای احداث یک سازة بتن آرمه، باید بتن خمیری در قالبهایی ریخته شود تا پس از
پر کردن تمام حجم قالبتها و سفت شدن، به شکل لازم درآید. از مهمترین گامها در احداث سازه های بتنی، انجام قالب بندی است. به همین دلیل باید پیمانکار سازه های بتنی کاملا در جریان امور مربوط به قالب بندی، از وسایل گرفته تا مشخصات و رواداریهای ابعاد و روشهای اجرایی قرار داشته باشند.

پس از استقرار قالبها در محل مربوطه باید از آنها کاملاً بازدید نموده و درزهایی که احتمالاً‌ باعث بیرون زدن شیره بتن خواهند شد، گرفته شوند.

پایداری از مهمترین خصوصیاتی است که باید در قالبندی رعایت شود. کافی نبودن مهاربندی پایه های اطمینان و یا مهاربندی افقی سکوها، عدم تنظیم تعادل افقی بتن‌ریزی که منجربه پر شدن یک قسمت از قالب، و خالی ماندن قسمت دیگر می شود، کف نامناسب در زیر قالب شالوده و یا زیرپایه های اطمینان، عدم حضور کاگران ماهر، خوب نبستن قطعات قالب به یکدیگر، در نظر نگرفتن بارهای زنده و مردة وارد به قالبها و لغزش لایة خاک مجاور قالب و غیره می توانند باعث خرابی قالبها گردند.

تدارکات مربوط به قالبها

قبل از بتن‌ریزی

باید نسبت به قالبهای در تماس با تن نما، توجه کافی مبذول داشت. درز بین تخته‌ها و درز بازشوهایی که در قلاب ایجاد شده اند. باید کاملاً آب بندی شوند تا شیرة بتن از درزها بیرون نزند. باید از حرکت قالب از جای خود و نیز حرکت اجزای قالب نسبت به یکدیگر جلوگیری بعمل آید.

باید برای برداشتن قطعاتی که برای حفظ فاصلة تخته های دو وجه مقابل هم قالب بکار می روند (تخته اندازه ها)، تدابیر لازم اتخاذ گردد تا این قطعات درون بتن نماند. کلافها باید به نحوی قرار داده شوند که پس از برداشتن قالب و بریدن آنها حتی المقدور کمترین اثر روی تن باقی بماند.

تراز و شاغولی بودن قالبها بیاد در حین بتن ریزی بهم نخورد. به این منظور گاه با ریسمان بندی بین نقاط مرجعی که به قالب متصل نیستند، از حفظ وضعت قالب اطمینان بعمل می آید. تمام قطعاتی که به قالب بسته م شوند باید کاملاً‌ محکم شوند تا لرزاندن بتن باعث شل شدن آنها نشد.

برای تسهیل کار متراکم ساختن بتن در دیواره های بلند و امثال آنها، باید در نقاط لازم در روی قالب بازشوهایی تعبیه نمود. این بازشوها باید دارای دری باشند که براحتی باز و بسته شده و کاملاً آب بند باشند.

پایه های اطمینان باید به نحوی قرار گیرند که پایداری مجموعة قالبها کاملاً تأمین گردد. از اتکای پایه ها بر زمینهای سست باید جداً ‌احتراز گردد.

مقررات مربوط به ایمنی قالبها از لحاظ کارگرانی که در محل هستند، باید کاملاً‌رعایت شوند. جدار قالب باید به موادی آغشته شود که بتن پس از گرفتن به آن نچسبد و هم قالب بردرای براحتی انجام شود و هم سطح بتن پس از قالب بردرای خراب نشود. نوع این مواد برحسب هوای محیط و سطح موردنیاز برای بتن، پس از قالب بردرای متفاوت است.

جلوگیری از چسبیدن قالب بتن به راههای زیر صورت می پذیرد:

1.      استعمال مایعی که جدار قالب را روغنی کند.

2.      استعمال رزین یا روغن جلایی که پس از خشک شدن، جدار قالب را لغزنده و بسیار صاف نماید.

3.      استعمال مواد تأخیرکننده بروی جدار برای جلوگیری از هیدراتاسیون لایة نازکی از بتن مجاور قالب.

4.      استفاده از پوششهایی سخت و کاملاً صاف از قبیل قالبهای فایبرگلاس و یا پلاستیکی.

روشهای فوق همچنین از جذب آب بتن توسط قالب چوبی نیز جلگیری می کنامیند. برای اینکه قالبها بهتر دوام کنند، باید بمجرد قالب بردرای، کار تمیز کردن قالب و آغشته‌سازی آن انجام پذیرد. در صورتیکه آغشته کردن سطح قاب به مواد لازم، در محل نصب و بسته شدن قالب صورت پیرد، باید مطمئن شد که این مواد روی میگلردها و سایر نقاطی که پیستگی بتن با آنها ضروری است نمانده باشند. مواد فوق باید به نحوی باشند که بر بتن آثار نامناسبی نداشته باشند.

گرد و خاک، خاک اره، میخهای افتاده و سایر فضولاتی که ممکن است در قاب ریخته باشند، باید قبل از شروع بتن ریزی برداشته شوند. قالبها باید به نحوی مستقر شوند که محل کافی برای جا دادن میلگردها و بتن، کار کردن در قالب در صورت لزوم، لرزاندن بتن و نیز نظارت بر کلیة اقدامات فوق موجود باشد. نظرات بر وضع قالب در هنگام بتن ریزی باید دقیقاً بعمل آید.

پس از گرفتن بتن

قالبها باید بمجرد اینکه دیگر به آنها نیاز نباشد، برداشته شوند. این زمان به: اثر قالب‌برداری بر خرابی بتن، مقاومت سازه ای و خیز بتن، مراقبت از بتن، مسائل مربوط به پرداخت و چگونگی استفادة مجدد از قالبها، بستگی دارد.

آئین نامه ایران، زمان قالب بردرای را طبق شرایط و زمانهای مذکور در زیر مقرر می‌دارد: چنانچه زمان قالب برداری در طرح، تعیین نشده باشد، قالبها و پایه ها، نباید قبل از سپری شدن مدتهای مندرج در جدول زیر برداشته شوند.


 

                                 شرح

 

  نوع قالب‌بندی

دمای مجاور سطح بتن (درجة سانتیگراد)

رابطه بین زمان و قالب‌برداری و دمای سطح بتن

24و بالاتر


16

8

0

قالب ستونها، دیوارها و سطوح قائم تیرها

9 ساعت

12 ساعت

18ساعت

30ساعت

 

  ساعت

دال ها

قالب زیرین

3 روز

4 روز

6 روز

10 روز

 

روز

پایه های اطمینان

7 روز

10 روز

15 روز

25 روز

 

روز

تیرها

قالب زیرین

7 روز

10 روز

15 روز

25 روز

پایه های اطمینان

10 روز

14 روز

21 روز

36 روز

 

روز

 

در استفاده از این جدول باید بخاطر داشت که:

الف ـ ارقام جدول فوق برپایه شروط زیر تنظیم شده اند:

1.      بتن با استفاده از سیمان پرتلند معمولی یا مقاومت به سولفات تهیه شده است.

2.      چنانچه از بتن با سیمان زودگیر استفاده شود، ارقام جدول قابل کاهش است.

3.      چنانچه از مواد دیرگیرکننده استفاده شود، باید ارقام فوق افزایش یابند.

4.    روابط مندرج در ستون آخر تا هنگامی معتبر هستند که درجة حرارت محیط از 25 درجه سانتیگراد بیشتر نباشد.

ب ـ برداشتن قالب و پایه ها در مدتهای کمتر از مقادیر مندرج در جدول 1، فقطبه شرط آزمایش میسر است.

1.   در صورتیکه آزمایش نمونه های آگاهی (نگهداری شده در کارگاه) حاکی از رسیدن مقاومت بتن به 70 درصد مقاومت 28 روزة موردنظر باشد، می توان قالب سطوح زیرین را برداشت. برداشتن پایه های اطمینان در صورتی مجاز است که مقاومت بتن به مقاومت 28 روزة موردنظر رسیده باشد.

2.   در مورد قطعاتی که بار مردة آنها در مقایسه با سایر بارهایی که تحمل خواهند کرد، قابل ملاحظه بوده و تنش حاصل از بار مرده تعیین کننده باشد، علاوه بر اینکه مقاومت بتن باید به 70 درصد مقاومت 28 روزه برسد، نباید از دو برابر تنش حاصل از بار مرده نیز کمتر باشد، تا بتوان به برداشتن قالب سطوح زیرین مبادرت ورزید.

قالب برداری باید توسط وسایلی انجام شود که به بتن و به قالب آسیبی وارد نیاورند. برای جدا کردن قالب از بتن حتی المقدور باید بجای گوه های فلزی از انواع چوی استفاده شود. گاه برای جدا کردن قالبهای بزرگ از بتن، وسایلی در قالب تعبیه شده، آب پرفشار یا هوا به این وسایل نصب شده و باعث کنده شدن قالب می شوند. باید به جزئیات قالب برای تسهیل قالب برداری توجه ویژه مبذول گردد. قالب برداری باید به آهستگی صورت پذیرد تا بار بطور نگاگهانی به بتن وارد نشود.

استفاده از یخ در گوشه های قالب، کار قالب برداری را تسهیل می نماید.

قالب برداری و برداشتن پایه ها باید باتوجه به رفتار آتی سازه، و چنان انجام پذیرد که قطعه در هماهنگی با وظیفه آتی خود، و به تدریج تحت بار قرار گیرد.

برداشتن پایه های تیرها باید از وسط شروع شده و به سمت تکیه گاهها ادامه یابد. یا پایه های زیر طره های بزرگ به تدریج از لبة آزاد برداشته شده و به طرف تکیه گاه پیش بیاید و اگر علائمی از تغییر شکل یا ترک خوردگی در آنها مشاهده شد، برداشتن پایه‌ها، متوقف شود.

پس از برداشتن قالبها باید آنها را برای استفاده مجدد آنها ساخت. تمام میخها و وسایل اتصال باید از قالب جدا شوند و گوشه های شکسته تخته ها کنده شده و صاف شوند. قسمتهای کج شده قالبهای فلزی باید دوباره صاف شوند. سطوحی که روی آنها ملاط و یا سایر چیزهای چسبنده باقی مانده باید تمیز شوند. برای این کار در مورد قالب چوبی بهتر است از یک قطعه چوب استفاده شود. برای قالبهای فلزی از برسهایی که زیاد خشن نبوده و سطح فلز را خط نیاندازند استفاده می شود.

انواع مصالح قالب

قالبهای سازه بتنی بطور کلی می تواند بسته به شرایط و ویژگیهایی که ما در کارگاه انتظار داریم یکی از موارد زیر باشد:

1.      قالب آجری

2.      قالب چوبی

3.      قالب فولادی (آهنی)

4.      قالب آلومینیومی

5.      قالب فایبرگلاس

در اینجا به توضیح مختصر هریک از قالبهای فوق و موارد کاربرد آنها می پردازیم:

قالب آجری

برای شالوده ها و دیوارهای داخل مجاور خاک استفاده می شوند. بهای تمام شده این قالبها کم است و تغییر شکل آنها نیز ناچیز است. باتوجه به اینکه قالب آجری باز نمی‌شود، عیوب احتمالی بتن دیده نخواهد شد و به همین دلیل باید بتن ریزی توجه خاصی کرد.

قالب چوبی

چوب برای تمام کارهای قالب بندی از درست کردن قاب قالب تا جدار آن و پایه‌های اطمینان مورد استفاده قرار می گیرد. برای درست کردن قالب از قطعات الوار و تخته استفاده می شود.

قالب فولادی

قالبهای فولادی، نسبتاً سخت و مقاومت بوده و به دلیل استفاده از اتصالات ویژه می‌توان به راحتی و با سرعت زیاد آنها را برپا کرد و هم از یکدیگر جدا کرد. سطح بتن در تماس با قالب فولادی، به شرط ان که پس از باز کردن قالب،‌ پرداختی مناب صورت گرفته باشد کاملاً صاف است. وقتی در کارگاه از این نوع قالب بندی استفاده می کنیم.

باید فضای مناسب جهت انبار کردن قالبهای مورد استفاده محلی برای تمیز کردن و از بین بردن زنگ قالبها و محل تعمیر آنها را در کارگاه در نظر گرفته شود.

در این پروژه موردنظر از این سیستم قالبندی برای تیرها و ستونها استفاده شده است.

قالب آلومینیومی

به دلیل سبکی و سهولت جابجایی این نوع قالب هر روزه کاربرد بیشتری پیدا می‌کند. آلومینیوم خالص فلزی نرم بوده و ممکن است به سهولت سائیده و خراب شود. به همین دلیل بهتر است از آلیاژهایی استفاده گردد که حداقل داری سختی برینل 150 باشد.

قالب فایبرگلاس

این قالب به علت هزینه بالای کاربرد کمی دارد.

این قالبها فایبرگلاس می توان به شکل زیبایی برای نمای بتنی دست یافت.

اقتصاد قالب بندی

هزینه‌های قالب بندی در یک کار بتنی گاه ممکن است از بهای بتن یا میلگردها و یا حتی بهای مجموع این دو مصالح بیشتر شوند. به همین دلیل رعایت نکاتی که ممکن است بدون کاستن از کیفیت کار بهای قالب بندی را کاهش دهند، ضروری است.

صرفه جویی در قالب بندی، تنها با در نظر گرفتن ظرایف کار در طراحی، انتخاب مناسب مصالح قالب، دقت در طرح اتصالات و چگونگی برپاداری و باز کردن قالبها، مراقبت از قالبها در بین دو استفاده متوالی و نیز استفاده هرچه بیشتر از قالبها، امکان پذیر است.

قالب بندی ستون

از آنجا که قالب ستون بسیلر سریع و در کمتر از یک ساعت از بتن پر می شود، فشار وارد بر ورق پوشش نسبتاً زیاد است. برای آنکه فضولاتی که داخل قالب ستون می‌ریزد بسهولت برداشته شوند، تعبیه یک دریچة نظافت در پایین قالب ستون ضروری است. گاه برای تسهیل قالب بندی از یک پاشنة بتنی یا رامکا در پایین ستون استفاده می‌شود. از آنجا که متراکم کردن بتن خوب برای رامکا میسر نیست و حداکثر تنشها معمولاً در همان نقطه در ستون بوجود می آیند، استفاده از رامکا اکیداً ممنوع می باشد.

سرستونها از نقاط حساس قالب ستون هستند. برای ایجاد سرستون معمولاً‌به دو روش عمل می شود. در روش اول قالب ستون تا سطح تحتانی دال ادامه می یابد و سپس پوشش، برای رسیدن قالب تیر بریده می شود. بازشو دور قالب تیر توسط چند چهار تراش تقویت می گردد.

در روش دوم قالب ستون تا زیر بلندترین تیر ادامه یافته و سرستون بطور مجزا برای دربرگرفتن قالب تیر ساخته می شود. عرض بازشو تیر برای عرض بیرون به بیرون قالب تیر بعلاوة 6 میلیمتر است.

همانطور که اشاره شد رامکا در پایین ستون و در محل تنش ماکزیمم ایجاد می شود و چون اصولاً‌بتن رامکا طرح اختلاط ندارد لذا بتن خوب و مستحکمی نیست و ضربه زیادی به ستون وارد می کند. بنابراین می‌توان به جای اجرای رامکا به در چهار طرف محل قرارگیری قالب برای بتن ریزی تخته قرار داد و به سقف و پایی میخ کرد که تکیه گاه مناسبی برای قالبندی باشد.

ضمناً قابل یادآوری است که ارتفاع رامکا در پای ستون حدود 5 سانتی متر است.

پایه‌های اطمینان

پایه ها اعضای منفردی هستند که گاه توسط مهاربندیهای افقی یا مورب به یکدیگر بسته می شوند. این مهاربندها سختی پایه ها را افزایش داده و ظرفیت باربری آنها را بیشتر می کند.

در حین نصب پایه ها باید به دو مسئله توجه ویژه مبذول داشت تا حداکثر ظرفیت باربری پایه ها بکا گرفته شوند. نخست آنکه باید بالا و پایین کاملاً‌ بسته شده بشاند تا از تغیر مکان افقی آنها به هنگام استفاه جلوگیری شود. دوم آنکه باید با استفاده از مهاربندی‌های دو طرفه ضریب لاغری پایه را کاهش داده و بدین وسیله ظرفیت باربری آن را افزایش داد.

معمولاً بتن از ارتفاع، به سرعت بروی قالب می ریزد، در نزدیکی محوطه موردنظر نیروهای روبه بالا ایجاد می شود و ممکن است قالب از روی یک یا چند لایه بلند شود. به همین دلیل متصل کردن بالای پایه به قالب و پایین آن به یک کف محکم، ضروری است.

بهتر است حداقل قطر مقطع پایه های گرد و یا عرض مقطع پایه های مستطیل از
10 سانتیمتر کمتر نباشند. پایه ها باید تا ارتفاع 4 متر یکپارچه و پس از آن وصله بخورند. پایه های چوبی نسبتاً‌ ارزان بوده و تهیة آنها آسان است. نسبت مقاومت به وزن آنها زیاد بوده و اتصال و برداشتن مهاربندیهای آنها بسیار راحت است. تطبیق طول دقیق پایه با فلزی بین کف و زیر قالب با استفاده از دو گوه انجام می پذیرد.

قالبندی تیرهای اصلی

در این پروژه مورد بتن تیرهای اصلی و سقف یکپارچه ریخته شده است و آرماتورهای سقف و تیرهای اصلی به یکدیگیر متصل می باشد و ضخامت تیرهای اصلی از سقف بیشتر می باشد. این تفاوت ضخامت را از پائین منظور نموده و آن گاه آنرا با سقف کاذب اصلاح می نماییم و در بعضی موارد نیز این تفاوت ضخامت را از بالا منظور نموده برای هم سطح کردن کف و فرش نمودن اطاقها این اختلاف ارتفاع را با بتون سبک پر می نمایند.

در این مورد تیرهای اصلی از دو قسمت تشکیل می‌شود که این دو قسمت عبارتند از کف و گونه‌های چپ و راست ولی اگر ضخامت تیرهای اصلی و سقف مساوی باشد و یا اختلاف ضخامت در بالا منظور شود در نتیجه تیرهای اصلی فقط احتیاج به کف دارد و ساختن قالب آن بدین طریق است که پایه هائی با کلاهک مطابق شکل به تعداد لازم بین دو ستون قرار داده و کف تیر اصلی را به پهنای تعیین شده در نقشه که از قبل ساخته شده است روی این پایه ها نصب می نماییم و به آن میخ می کنیم. تعداد این پایه‌ها باید آنقدر باشد که بخوبی بتواند وزن آرماتور و بتن و کارگران و وسائل بتن‌ریزی را تحمل نماید.

معمولاً هر قدر تخته قالب بندی نازکتر باشد باید فاصله پایه ها کمتر باشد تا بتواند بارهای وارده را تحمل نماید. در هر حال فاصله این پایه ها نباید از 80 سانتیمتر تجاوز نماید. باید کاملا دقت شود که کلیه قسمتهای تیر در یک تراز باشد در ساختمانهای کوچک که به دوربین دسترسی نیست. بوسیله شیلنگ تراز ارتفاع معینی را روی تمام ستونها علامت گذاری نموده و کلیه ارتفاعات ابتدا و انتهای تیر را با این علامت مشخص نموده  و بقیه نقاط را بوسیله ریسمان و یا تراز بنائی در یک سطح قرار می دهیم.

در قالب‌بندی تیرهائی که دهانه آنها بیش از 4 متر است بازاء هر متر طول دهانه
3 میلیمتر به طرف بالا در وسط دهانه خیز داده می شود از دهانه ده متر به بالا مقدار خیز طبق نقشه اجرائی باید انجام شود حداقل ضخامت تخته کف تیرها 3 سانتی‌متر و حداقل ضخامت تخته دالها و گونه‌ها 2 سانتی‌متر است.

قالبندی سقف

در مورد سقفهای تیرچه بلوک نیازی به بستن هر سقف با تخته نیست و فقط باید کمر تیرچه ها به فاصله حدود 5/6 تا 2 متر بسته شود تا از شکم دادن آن جلویگری شود.

در مورد داربست سقف و تیرهای اصلی در طبقه هم کف که پایه های چوبی روی زمین قرار می‌گیرد و حتی ممکن است که این پایه‌ها روی خاک دستی واقع شود در اثر وزن بتن که به پایه‌ها منتقل می شود این پایه ها نشست کرده و نیز بتنی و یا سقف از جای خود حرکت نموده و از تراز خارج شده و در نتیجه شکم برمی دارد برای جلوگیری از این مطلب باید حتما زیر این پایه ها تخته هائی به ضخامت 4 تا 5 سانتیمتر و به عرض حدود 20 سانتیمتر و به طول حدود 4 متر قرار داد تا فشار وارده از تیر یا سقف در اثر وزن بتن نقطه ای نبوده و به سطح منتقل شده و خطر نشست پایه ها را کمتر بنماید به این تخته ها تخته زیر سری می گویند.

برای تنظیم قالب‌بندی و سهولت در قالب‌برداری از گوه استفاده می‌کنیم. بدین طریق که دو عدد گوه زیر هر پایه قرار می دهیم و بوسیله چکش آن را در جای خود محکم نموده و آن گاه آن را بوسیله گچ در محل خود ثابت می نماییم تا خطر هرگونه جابجائی پایه به حداقل برسد.

بوسیله همین گوه ها تراز تیر و یا سقف را نیز تکمیل می نمایند زیرا هر قدر گوه به داخل برود پایه ها در سطح بالاتری قرار می گیرد گوه باید از چوب سخت مانند بلوط یا گردو باشد و بوسیله یک عدد میخ 5/7 سانتیمتری تثبیت شود حداکثر شیب گوه یک به چهار می باشد و حداقل ضخامت انتهای باریک آن یک سانتیمتر است.

و حداقل عرض آن مساوی تیری است که روی آن قرار می گیرد. گذاشتن پایه روی آجر خشکه مجاز نیست. گوه قطعه چوب کلفت با سطح شیب دار است که در قالب‌بندی ساختماهای بتونی زیر تیرهای چوبی قرار می دهند.

باز کردن قالب

اصولاً‌ قالب برداری از ساختمان بتنی وقتی باید انجام شود که اجزاء بتنی بتواندن وزن خود را تحمل نمایند برای ستونها و گونه تیرها همین قدر که شکل هندسی آنها تشکیل گردید می توانند قالب را باز کنند ولی باید دقت شود که در مورد قالب بردرای به گوشه آنها آسیب نرسد زیرا بعلت سست بودن بتن در اثر کوچکترین ضربه گوشه آنها خواهد ریخت ولی در مورد تیرها و سقفها حداقل 2 الی 4 هفته بعد از بتن ریزی باید قالب برداشته شود که در این پروژه بعد از 21 روز قالب باز شد.

بهتر است قالب‌ها  را در مرحله اول یک در میان برداشته و در مراحل بعد نیز به تدریج به قالب برداری ادامه دهیم.

چند نکته برای نگهداری از بتن بعد از باز کردن قالبها

1.      هرچه قالب دیتر بایز شود (یکی ، دو روز) بهتر است تا دیرتر آب بتن تبخیر گردد. البته لازم به ذکر است باز کردن دیر هم سبب چسبیدن قالب به بتن می‌شود.

2.   در صورتی که قالب زیر تیر را زود باز کنیم بتن می ریزد و این امر سبب دقت بیشتری در زمان باز کردن قالب تیرها است. ولی در ستونها چون این اخطارپذیری نیست قالب را زود باز کرده و هنگامی که به بتن ستون آب می دهیم آب بتن می‌ریزد لذا برای رفع این نقص باید دور ستونها را گونی ببندیم.

3.   برای آب دادن به بتن سقف هم بهتر است یک لای ماسه پهن کنیم ورودی آن آب دهیم این کار سبب بالا رفتن جذب آب شده و روزی یک مرتبه آب دادن کفایت می کند.


فصل چهارم

بتن ریزی

در سازه های بتن آرمه مهمترین جزء مصالح برای اسکلت بتن و آرماتور است که در اینجا به بتن می پردازیم.

بتن به صورت تهیه در کارگاه (کارخانه) به محل انجام پروژه توسط ماشینهای مخصوص حمل بتن آورده می شد.

در تهیه بتن در هنگام قرارداد با کارخانه طرح اختلاط، نوع مصالح (شکسته، نشکسته، …) عیار سیمان، روانی، اسلامپ و … را به کارگاه تولید کننده تهیه و آنها بر این اساس بتن را برای ما تهیه می کنند.

بتن ریزی در کارگاه

هنگامی که بتن به کارگاه ساختمانی حمل می شود باید چند مورد را در نظر بگیریم. اول اینکه بتن زمان زیادی در راه نباشد تا تمام فعل و انفعالات شیمیائی سیمان آن انجام شود و بتن خاصیت خود را از دست بدهد.

بعد از آن از بتن حمل شده آزمایش اسلامپ می گیریم تا با شرایط طرح اختلاط و محاسبات انجام شده چک کنیم.

در این حالت امکان پمپ کردن بتن هست. در این پروژه بتن مربوط به ستونها به علت کمی حجم و غیراقتصادی بودن با کیفیتی کمتر و با دقت پایین در کارگاه تهیه شد و با فرغون حمل و با بیل در قالبهای ستون ریخته شد که این کار هم از جهت ریختن بتن از ارتفاع که سبب جدا شدن دانه ها و آب بتن می شود و هم از نظر دقت کافی در طرح اختلاط مشکل ساز است آن هم در ستون که مهمترین عضو سازه است. ولی در قبال این ایراد مسئولان کارگاه صرفه و توجیه اقتصادی را مهمتر می دانند!!

بتن ریزی سقف ها و تیرهای آن طبقه باهم انجام می شود و به صورت یکپارچه بتن‌ریزی کردیم و برای هر سقف این عمل تکرار شد.

ویبره بتن

برای همگن کردن مخلوط بتن و خارج کردن حباب های هوا از بتن، بتن را ویبره می‌کنند. بازهم ماند بتن ریزی، ویبره کردن ستونها از کیفیت بالایی برخوردار نیست و علاوه بر تذکر مکرر مهندس ناظر بازهم باتوجه به مسائل اقتصادی از ضربه های بیل به قالب برای این کار استفاده شد.

ولی ویبره کردن بتن سقف از کیفیت بالاتری برخوردار است و توسط دستگاه ویبراتور خرطومی انجام شد.

برای کار با ویبراتور مسائل زیر قابل تأمل است:

به هنگام کار با ویبراتورهای بتن، برای حفظ سلامت کارگر و نیز بیشتر شدن عمر دستگاه باید به موارد زیر توجه داشت:

    - تمام سیمها و کابلهای برق باید از داخل لوله های لاستیکی عبور کرده باشند. علی رغم ولتاژ نسبتاً کم ویبراتورهای برقی، همواره احتمال برق گرفتگی موجود است.

        - قسمت لرزاننده دستگاه باید بوسیله فنر و یا لاستیک از قسمت فوقانی جدا شده باشد.

    - دستگاه باید زمانی به کار افتد که میله ویبراتور روی جسم سختی نباشد. بهتر است در شروع کار میله بالا گرفته شود یا روی جسم نرمی قرار گیرد.

    - باید از کار کردن با ویبراتور در بتن سخت شده و نیز زدن میلة ویبراتور به جدار قالب و نیز به میلگردهای آرماتور احتراز کرد.

        - به مجرد گرم شدن بیش از اندازه دستگاه، باید آن را خاموش نمود. پس از انجام کار نیز باید آن را از برق کشید.

    - زیر پای کارگر مربوطه باید تخته ای باشد که لرزشهای ویبراتور به بدن وی منتقل نشوند، همچنین باید مراقبت شود که قسمت لرزندة دستگاه به دست کارگر نخورد.

    - کارگری که با ویبراتور کار می کند باید در فواصل زمانی مناسب به پزشک مراجعه و گواهی جهت ادامه کار دریافت دارد.

فصل پنجم

اجرای سقف تیرچه بلوک

اجزاء سقف

همانطور که در سیستم سازه ای در ابتدا گزارش بیان شد. سیستم سقف این سازه این سیستم متد اول تیرچه بلوک است.

سقف تیرچه بلوک بطور کلی شامل اجزای زیر است:

       1.         تیرچه

       2.         بلوک

       3.         میلگرد ممان منفی

       4.         میلگرد حرارتی

       5.         کلاف عرضی

       6.         بتن


الف)‌ تیرچه

در این پروژه از تیرچه های بتنی با قالب سفالی استفاده شده است.

تیرچه دارای یک خرپا است که این خرپا از سه قسمت متشکل است:

1.   میلگردهای کف خرپا که تعداد و قطر آنها طبق محاسبات حاصل می گردد. ممان‌های مثبت تیرچه به وسیله همین میلگردها تحمل می شوند. این میلگردها باید درست در وسط طول تیرچه (محل ممان مثبت بحرانی) قرار گیرند برای اینکه این میلگردها در هنگام بتن ریزی جابجا نشوند بهتر است آنها را بوسیله یک یا چند میلگرد عرضی به هم جوش دهیم.

2.   میلگردهای فوقانی خرپا که از میلگردهای 8 یا 10 و یا 12 آجدار بوده و داخل بتن سقف و میلگردهای حرراتی قرار می گیرد.

3.      میلگرد مهاری خرپا که میلگرد کف را به میلگرد فوقانی متحمل می کند.

در موقع حمل و نقل تیرچه ها بهتر است از میلگرد فوقانی به عنوان دستگیره استفاده نشود. برای جلوگیری از آسیب تیرچه در کارگاه برای حمل دو کارگر، دو سر تیرچه را می‌گیرند و تیرچه را حمل و نقل می‌کنند.

ب) بلوک

بلوکهای مورد استفاده در سقف این پروژه بلوک سفالی به عرض 40 و ارتفاع 25 سانتی‌متر است. بلوکها صرفاً نقش پرکننده وقالب دارند و اصلاً نقش سازه ای ندارند.

ج) میلگردهای ممان منفی

در محل تکیه گاه ممانی ایجاد می شود که باید توسط میلگردی تحمل گردد. هنگامی که دو تیرچه به یک تیر می‌رسند و قطع می‌شوند. میلگردهای فوقانی دو تیرچه را با استفاده از قطعه میلگردی به طول 2 تا 5/2 متر به هم وصل می کنیم.

ضمناً‌ در آخرین دهانه نیز که تیرچه به یک تیر ختم می شود. میلگردی را به صورت خم °90 خم کرده و قسمت کوتاه خم °90 درجه را داخل میلگردهای نیز بتنی قرار داده و قسمت مستقیم را روی میلگرد فوقانی تیرچه قرار داده و در چند نقطه با سیم آرماتوربندی به هم می بندیم.

د) میلگرد حرارتی

بعد از اتمام سقف و گذاشتن کلیه آهنها یک سری میله گرد در جهت عمود بر میله گردهای بالای تیرچه به فاصله تقریبی 25 الی 40 سانتیمتر قرار می دهند قطر این میله گردها به وسیله محاسبه تعیین می شود و معمولاً میله گردی با قطر 6 یا 8 یا 10 میلیمتر می باشد به این آهن ها میله گرد حرارتی می گویند این میله گردها باید به کلیه آهنهای تیرچه با سیم آرماتوربندی بسته شود.

هـ) بتن ریزی

پس از چیدن تیرچه و بلوک و بستن آرماتورهای تیرها و بستن میله‌گردهای
ممان منفی و میله گردهای حرارتی و گذاشتن قلابهای اتصال اقدام به بتن ریزی می‌نمائیم قبل از بتن ریزی باید یک بار دیگر کلیه آرماتورهای سقف کنترل شده و مخصوصاً فاصله آنها از یکدیگر و اتصال آنها به همدیگر بازدید شود و در صورت  بی‌عیب بودن کار اقدام به بتن ریزی می نمائیم. بهتر است برنامه ریزی طوری انجام بشود که کلیه بتن سقف در یک روز ریخته شود اگر بعللی این کار ممکن نشد باید محل قطع بتن با نظر مهندس محاسب باشد.

در موقع بتن ریزی تیرهای اصلی و فرعی باید حتما از ویبراتور استفاده شود باید دقت شود که فاصله بین بلوک‌ها که تیرچه قرار دارد از بتن کامل پر شود. کلفتی بتن روی سقف باید یکنواخت بوده و باید در ضمن بتن ریزی و قبل از آن که بتن کاملاً‌ سخت شود روی آن بوسیله ماله کشی تخت گردد. حداقل ضخامت بتن روی بلوک
5 سانتیمتر است. برای سهولت کار در حین ماله کشی این ضخامت را بوسیله یک قطعه آجر که معمولاً‌ کلفتی آن 5 سانتیمتر است کنترل می نماییم.

مراحل مختلف اجرای سقف

بعد از ایجاد تکیه گاههای موقت تیرچه ها را روی تیرهای اصلی قرا می دهند قبل از نصب تیرچه روی تیرهای اصلی باید دقت نمود که ترک خوردگی و یا شکستگی در تیرچه موجود نباشد. کمر تیرچه را به فاصله های حداکثر تا 5/1 متر بوسیله تیرهای چوبی نگاه می دارند تا از شکم دادن آن جلوگیری بعمل آورند بهتر است تیرهای چوبی را طوری قرار دهند تا وسط تیرچه در حدود 2 تا 3 سانتیمتر بلندتر از سطح تراز قرار گیرد.

تیرچه‌ها به فاصله تقریبی 40 سانتیمتر از همدیگر قرار می گیرند و بعد از گذاشتن هر تیرچه فاصله آن را تا تیرچه بعدی بوسیله گذاشتن یک عدد بلوک در ابتدا و یک عدد در انتهای آن تنظیم می‌نمایند.

در محل اتصال تیرچه به تیر اصلی یا دویار باید میله گردهای تیرچه لخت شده و در حدود 15 سانتیمتر روی دیوار یا داخل آرماتورهای تیر اصلی قرار گیرد که بعداً این قسمت به وسیله ستون بتن سقف پوشیده می شود.

بعد از کار گذاشتن میله گردهای ممان منفی می باید میله گردهای حرارتی کار گذاشته شود. این میله گردها، معمولاً در جهت عمود بر تیرچه به فاصله حدود
30 سانتیمتر از همدیگر کار گذاشته شود میله گردهای حرارتی برای توزیع بار و جلوگیری از ترک خوردن بتن سقف در اثر تغییر حجم بتن ناشی از تغییر درجه حرارت مورد استفاده می باشد این میله گردها که معمولاً از میله گرد نمرات 6 یا 8 یا 10 استفاده می شود باید صاف و بدون انحنای موضعی باشد.

بعد از گذاشتن میله گردهای حرارتی می باید دور سقف بوسیله قالب بسته شده و اقدام به بتن ریزی نمایند حداقل قطر بتن روی بلوک 5 سانتیمتر می باشد. قبل از بتن‌ریزی روی بلوک ها را آب پاشی می نمایند تا سیراب شده (زنجاب گردد) و آب بتن مجاور خود را نمکیده و موجب فساد بتن نشود.

کانال عبور تأسیساتی در سقف تیرچه بلوک

برای عبور کانالهای تاسیساتی (کانال کولر ـ کانال تهویه مطبوع ـ کانالهای فاضلاب و غیره) باید حتی الامکان سعی شود که عرض کانالها از یک بلوک تجاوز نکند ولی چنانچه به عرض بیشتری احتیاج پیدا کردیم باید با قطع تیرچه در آن محل و مهار کردن میله گردهای تیرچه در آرماتورهای عرضی محل عبور کانال را فراهم نمود. باتوجه به اینکه بار تیرچه قطع شده را تیرچه اطراف تحمل می نمایند میله گردهای آرماتورهای عرضی باید دقیقاً محاسبه شده و طبقه نقشه اجرا گردد.

بعد از بلوک چینی باید میله گردهای ممان منفی گذاشته شده و این میله گردها که دو تیرچه مقابل را به همدیگر متصل می نمایند باید به میله گرد فوقانی تیرچه ها بسته شود حداقل طول این میله گردها طبق محاسبه بدست می آید.

باید دقت نمود ه تیرچه های دو طرف یک پل حتما مقابل همدیگر قرار گیرند تا بستن میله گردهای ممان منفی به سهولت امکان پذیر باشد.


فصل ششم

پیشنهادات

یکی از عواملی که به بتن ضرر می زند ترکها و خوردگی آرماتور است که  باید سعی بر این داشته باشیم که از این عمل جلوگیری کنیم. در اینجا به معرفی سه نوع از این ترکها می پردازیم:

ترکهای ناشی از زنگ زدن و فساد میلگردها

1)     ترکهای ناشی از زنگ زدن و فساد ناشی از اثرات کلراید در آرماتورها در بتن

Cracks due rusting caused by choloride Attack on Reinforcement in concrete

هنگامی که آرماتورهای فولادی در بتن قرار می گیرند، به طور معمول خوردگی در آنها ایجاد نمی شود. در محیط چسبناک قلیائی سیمان یک لایه غیرفعال و محافظ در سطح شکل می گیرد.

البته اگر عمق پوشش بتن کافی نباشد، با بتن نفوذپذیر باشد این لایه می شکند (در حضور تعداد زیادی یونهای کلراید).

کلرایدها می‌توانند از کلرید کلسیم (معمولاً نمک) در مناطق دریا یا برای کابردهای یخ‌زدگی (در جاده ها و سطح پل) یا از یک مخلوط مخصوص کلراید کلسیم (تندگیرساز) یا در شرایط خاک اطراف یا از سنگدانه های تمیز نشده و آلوده کنده یا هر مخلوطی از آب ناشی شده باشند.

هنگامیکه این لایه محافظ می شکند، فولاد مستعد خوردگی و فساد شده و این شروع یک فرآیند روبه رشد است که می‌تواند باعث ترک خوردگی و شکستگی در بتن گردد. این ترکها و شکستگیها مخصوصاً‌در گوشه تیرها و ستونها و بالای میلگردهای اصلی قابل توجه می باشند، اگرچه خاموتها و وصله ها هم نمایان خواهند شد.

برخی ترکها معمولاً با لکه هائی از خوردگی در طول خط قرارگیری آرماتورها دیده می شوند. البته انواع دیگری از ترکها که خط مسیر میلگردها را قطع می کنند ممکن است ناشی از خوردگی و زنگ زدگی باشند که معمولا تمایز این ترکها از یکدیگر کار مشکلی است.

خوردگی یک فرآیند الکتروشیمیائی است که نیاز به اکسیداسیون، رطوبت و جریان الکترون از یک نقطه به نقطه دیگر فلز را دارد. خوردگی فولاد، اکسید آهن و هیدرکسید تولید کرده که حجم بیشتری از حجم فلز اولیه دارد و این افزایش حجم یک تنش شعاعی قوی اطراف میلگردها ایجاد نموده که نتیجه آن بروز ترکهای شعاعی جزئی در اطراف میلگرد است.

این شکاف و ترکها می توانند در طول میلگردها انتشار پیدا کندن که نتیجه آن شکل‌گیری ترکهای طول موازی میلگردها است که به سمت شکافتن بتن پیشروی می‌کنند. همچنین یک ترک عریض ممکن است در صفحه موازی میلگردها روی سطح بتن شکل پیدا کند که نتیجه آن ورقه شدن سطح بتن است و مشکلی است که در اکثر عرشه پلها وجود دارد.

جلوگیری از خوردگی

یکی از بهترین راهها برای اطمینان از صلبیت و چگال بودن بتن، افزایش پوشش بتن روی آرماتورها است. بتن صلب و متراکم را می توان با افزایش حداقل حجم سیمان (به 350 کیلوگرم در متر مکعب در بتنهای معمولی که البته به موقعیت و درجة شوری بتن بستگی دارد)، کاهش نسبت آب به سیمان، استفاده از مواد کاراساز برای بهبود کارائی با کاهش آب مصرفی، ویبره کردن بتن بطور کامل و اطمینان از عمل آوردن اولیه به اندازة کافی ساخت.

چون سیمان پرتلند روباره ای کوره، خمیر چسبناک و متراکمی از سیمان را ایجاد می‌کند، برای کاربردهای مرسوم توصیه می شود (که باید شامل حدود 65 تا 70 درصد مواد روباره در وزن سیمان بوده و با یکدیگر مخلوط شده و در فرآیند آسیاب سیمان تولید شده باشد).

این تراکم باعث ساکن شدن حرکت یون کلراید می گردد. زیرا باعث ایجاد ملات غیرقابل نفوذی در بتن می شود. همچنین پوششهای اپوکسی روی آرماتورها خیلی مفید نخواهد بود. نمکهای کلراید قابل حل بوده و اگر هرگونه رطوبتی در بتن به حال حرکت درآید، یونهای کلراید ممکن است به توسط این رطوبت از میان بتن جابجا شده و به سمت نقطة مشخصی از سازه متمرکز شوند.

این تئوری بطور یقین از نتایج بیشمار و متفاوتی که از آنالیزهای شیمیائی روی بتن سخت شده با کلراید کلسیم همراه با یک تسریع کننده انجام شده، بدست آمده است.

اندازه‌های کمکی در مقابل اثرات خوردگی

قبل از هرگونه تعمیر برای ترکهای ناشی از پوسیدگی و زنگ زدگی و جداشدگی بتن از آرماتورها، توجه به این نکته ضروری است که لازم است برای تعیین مقدار کلراید موجود در محل آزمایشاتی انجام گیرد.

راهنمای نمونه برداری و آزمایشات بروی کلرایدها در استاندارد ASTM موجود است. تعیین سطح کلراید بطور معمول برحسب یک درصد معادل از کلرید کلسیم در وزن سیمان تعیین می گردد.

2) ترکهای ناشی از پوسیدگی آرماتور به دلیل کربناسیون (بتن)

Cracks due to Rusting of Reinforcement caused by carbonation of concrete

کربناسیون فرآیندی است که در آن دی اکسید کربن (موجود در اتمسفر) تحت تأثیر با هیدرواکسید کلسیم غیرمحلول در آب خالص موجود در بتن سازه واکنش می دهد و در نتیجة شکل گیری کربنات کلسیم در این واکنش، خاصیت اسیدی زیاد شده چون pH در مخلوط بتن کاهش می یابد. در نتیجه میلگردهای فولادی خورده می شوند.

زیرا قلیایی‌های بتن با کاهش pH کم می شود و در طی فرآیند کربناسیون انفعال‌پذیری اطراف میلگرد تنزل پیدا می کند.

افزایش حجم و پیامدهای ناشی از خوردگی (اکسید ترکیبات آهن که حجمی بیشتر از حجم فولاد اولیه دارد) باعث ایجاد یک تنش شعاعی قوی اطراف میلگردهای فولادی می شود که در نتیجة آن ترکهای شعاعی جزئی در محل ایجاد می گردد که به راحتی در دسترس اکسیژن، رطوبت و کلرایدها در بتن قرار دارد و شرایطی را ایجاد می‌کند که خوردگی ادامه یافته و باعث بروز ترکهای بیشتری شده و نهایتاً‌ یک گسیختگی و شکاف عمده ایجاد می شود.

در اینجا نیز فاکتور تراکم در بتن کمک زیادی به مقابل با اثرات شیمیائی خواهد نمود.

3) ترکهای ناشی از پوسیدگی آرماتور به دلیل قرار گرفتن در معرض رطوبت و اتمسفر

Cracks due to Rusting of Reinfocement Caused by Exposure to Moisture and Atmosphere

آرماتورها، فولادهای پیش کشیده و بیشتر عناصر فولادی اگر در معرض رطوبت اتمسفر و در معرض دید قرار گیرند دچار خوردگی ناشی از واکنش شیمیائی با اکسیژن خواهند شد. این واکنش حتی اگر فولاد درون بتن قرار گرفته باشد ادامه دارد.

چون اکثر پوسیدگی ها باعث ایجاد حجمی بیشتر از حجم فلز اولیه می گردند، این فرآیند تولید تنشهای شعاعی بزرگی اطراف بتن کرده و پکیدگی در بتن ایجاد می شود که به شکل یک خط اثر از ترک می باشد. این ترک می تواند بتن را بصورت ورقه‌هایی از هم جدا کرده (ورقه ورقه شدن) و سرانجام خسارت ایجاد می شود.

استفاده از بتن متراکم برای مقابله با مشکل پوسیدگی مفید است اما در وهلة اول فولاد پوسیده نباید مورد استفاده قرار گیرد زیرا زودتر در معرض خطر قرار می گیرد.

شهر سازی معاصر در ایران

شهر سازی معاصر در ایران  

دید گروه های رفتار کالبدی با شهر و شهر سازی :

قدیمی ترین و بیشترین مقالات و ادبیات موجود در رابطه با با شهر و برنامه ریزی شهری مربوط به کالبد و سیستم کالبدی شهر است ، طراحی کاهون در 2670 سال ق.م در مصر و شهر بابل در 670 سال ق.م در عراق و میلتوس در 479 ق.م در یونان از قدیمی ترین شهرهای ساخت دست بشر بر اساس یک سیستم کالبدی است .

اهمیت دادن به شهر و کالبد آن به عنوان مهمترین عامل در ساختار شهر در دوره امپراطوری روم و قرون وسطی و رنسانس استمرار می یابد شهرسازی رنسانس نظم آگاهانه ساختمان ها بر اساس طراحی از پیش تعیین شده محصول می شود توسعه رنسانس در هنر های پلاستیک و شهر سازی کالبدی با هندسه دقیق ، در ارتباط با رشد امانیسم ادکاو علمی بود انها به ایده آلهای دنیوی توجه داشتند و نه به ایده آلهای معنوی ، به عمل و نه به اندیشه به بدیهیات و نه موهومات به نظر موریس یک کالبد دقیق ، موزون و آراسته جوابی است برای همه ایده آل ها

پیروان نگرش کالبدی به شهر در گذشته به سبب اعتقاد به رابطه ی علت – معلول ساده در نظام شهری بود ، زیرا ساخت کالبد شهر به عنوان مجموعه ای از عناصر فیزیکی ، عینی ، قابل لمس اندازه گیری و مقایسه تصور می شود ، بنابراین برای رفع هر نیازی شکل کالبدی مناسبی طراحی و اجرا می شود که نتایج آن به راحتی قابل مقایسه با اشکال دیگر است ، در اوایل قرن بیستم پیشرفت علوم فیزیکی از یک سو و جهان بینی هادی گرایی و ماتریالیستی از سویی دیگر موجب شد که در شهر سازی نیز برای درمان هر دردی به دنبال راه حل کالبدی فیزیکی باشد .

اعتقاد به استفاده از عناصر کالبدی برای حل مشکلات شهر و ارائه جواب هادی به سوالات پیچیده زندگی اجتماعی ، سابقه و ریشه عمیق در شهر سازی دارد .

به خصوص بعد از رنسانس و انقلاب صنعتی و نیز توسعه علوم فیزیک و صنعت از یک سو و نشر افکار داروین

از دیگر سوی توسط هوسمان تا باغ شهر هاوارد همگی بیان گر تایید راه حل های کالبدی در رابطه با

مشکلات شهری می باشد .

به عقیده آلبرشت نافذترین دلیل برای گرایش شهرسازی به مسائل تکنیکی و کالبدی در دوران معاصر بنابر احتمال ، فراگیر شدن فلسفه جبریت ماده است که سبب بروز این اقتصاد اصلی در شهر سازی شد که انسان آگاهانه می تواند محیط فیزیکی کالبدی و اجتماعی را به کنترل درآورد ، از دیدگاه جریت مادی می توان خواستهای اجتماعی را از طریق محیط فیزیکی و کالبدی تامین کرد ، پیروان نظریه کالبدی به جای توجه به جنبه های اجتماعی تمام سعی خود را صرف توجه به محیط کالبدی کرده و به شدت متاثر از تکنیک های روز قرار می گیرند ، این گروه به دنبال تازگی ، تحول ، قدرت و پیچیدگی زیبا شناسی می کردند ، طرح های کالبدی آنها تنها به منزله یک اثر هنری است .

به طور معمول بودن هیچ گونه بحث و یا اعتنایی به ساختار اجتماعی پیرامون ذهن این طراحان متوجه نشان دادن دنیایی پیچیده ولی منسجم از ساخته دست بشر است که در مقیاس بزرگ سازمان یافته است .

 

 

کنترل حالت حدی بهره برداری خیز و ترک خوردگی و کنترل تغییرمکان بین طبقاتی

کنترل حالت حدی بهره برداری خیز و ترک خوردگی و کنترل تغییرمکان بین طبقاتی:

کنترل عرض ترک خوردگی:

در طراحی به دو علت لازم است که عرض ترک در حداقل نگه داشته شود, ظاهر و پایایی. ترکهای قابل رویت باعث عدم اطمینان از سازه و نفوذ رطوبت و مواد خورنده از طریق ترک و در نتیجه زنگ زدن میلگردها در داخل بتن می شوند که با افزایش حجم همراه است. افزایش حجم میلگرد باعث پوسته شدن بتن پوششی و زنگ زدن میلگرد باعث کاهش سطح مقطع آن می گردد. برای تیرهایی که در نما دیده نمی شوند(بتن در تماس با هوای داخل ساختمان), حداکثر عرض ترک نباید از 0.4 میلیمتر تجاوز کند و برای تیرهایی که در نما دیده می شوند(بتن در تماس با هوای خارج), حداکثر عرض ترک به 0.35 میلیمتر محدود می شود.

محدود کردن fy  محاسباتی به 500 نیوتن بر میلیمترمربع و استفاده از میلگرد آجدار از عوامل محدودکنندة دیگر برای کنترل عرض ترک می باشد. همچنین استفاده از میلگرد به قطر کم و تعداد زیاد, به جای قطر بزرگ و تعداد کم, تاثیر مثبت در کاهش عرض ترک دارد.

طبق آئین نامة بتن ایران در دالهای دو طرفه, محاسبة عرض ترک خوردگی الزامی نیست و تنها رعایت ضوابط مربوط به آرماتور حرارتی و جمع شدگی کافی تلقی می شود.

برای تیپ های مختلف تیرهای طبقات, عرض ترک محاسبه شده است و با مقادیر مجاز آن مقایسه شده است, ملاحظه می شود که همة آنها در حد قابل قبولند.

بعنوان مثال برای ترک عرضی وسط دهانة تیر تیپ 1 واقع در طبقة اول داریم:

با توجه به پوشش 40 میلیمتری برای میلگردها و عرض 400 میلیمتری تیرها داریم:

dc=40 mm

bw=400 mm

 

برای تیر مذکور از 2 میلگرد آجدار نمره 22 استفاده شده است, در نتیجه مساحتی از بتن که حول یک میلگرد را احاطه کرده است برابر می شود با:

A=2 dcbw/تعداد میلگردها=2×40×400/2=16000 mm2

مقدار تنش در میلگردها تحت بارهای بهره برداری که طبق آئین نامة بتن ایران می توان برابر با 0.6 تنش تسلیم گرفت برابر است با:

fs=0.6fy=0.6×400=240 N/mm2

در نتیجه عرض ترک حاصله برابر خواهد بود با:

w=13×10-6fs3√dcA=13×10-6×240×(40×16000)1/3=0.27 mm < 0.35 mm

 با توجه با پلان تیپ بندی تیرها که در گام 10 آورده شده بود, این تیر در نما دیده می شود و در تماس با هوا خارج خواهد بود در نتیجه حداکثر عرض ترک مجاز در آن برابر با 0.35 میلیمتر خواهد بود که بیشتر از ترک ایجاد شده است در نتیجه عرض ترک ایجاد شده قابل قبول است.


کنترل خیز تیرها تحت اثر بارهای بهره برداری:

برای اینکه یک سازه مقصودی را که از آن انتظار می رود برآورده سازد, باید:

1-        ایمن.

2-        خدمت پذیر.

باشد. سازه ای را ایمن می گویند که بتواند بارهای وارد بر آن را با حاشیة اطمینان کافی بدون ایجاد خرابی در هیچ یک از نقاطش, حمل نماید. خدمت پذیری سازه بدین معناست که تغییرشکل و سایر عوامل(از قبیل عرض حداکثر ترک و غیره)  تحت بارهای خدمت از مقدار مجاز تجاوز نکند. تغییرشکل زیاد عوامل نامطلوب زیر را باعث می شود:

1-        آسیب رساندن به نازک کاریها, در و پنجره و تزئینات داخلی ساختمان.

2-        لرزش زیاد که باعث پریشانی خاطر استفاده کنندگان می گردد.

3-       ارتعاش تحت تاثیر حرکات و دورانهای ماشین آلات که نتیجة آن هم از دقت و تنطیم خارج شدن ماشین آلات و هم بلااستفاده ماندن ساختمان است.

بنابراین لازم است که تغییرشکلهای ناشی از بارهای خارجی و سایر عوامل در سازة بتن مسلح با دقت کافی قابل محاسبه و پیش بینی باشد.

تغییرشکل موردنظر در یک سازه آن تغییرشکلهایی هستند که تحت بارهای خدمت بوجود می آیند. در حالت خدمت, سازه تمام بار مرده(شامل وزن خود سازه) و قسمت یا تمام بار زندة محاسباتی را بطور دائم تحمل می نماید. قسمتی از بار زنده بطور غیردائمی و بطور لحظه ای بر سازه وارد می گردد. ضرایب ایمنی بکار رفته در هنگام طراحی, باعث می شود که تنشfs   فولاد و fc بتن تحت بار خدمت(بدون ضریب) در محدودة الاستیک خطی قرار داشته باشد. به همین علت تغییرشکلهایی که بلافاصله بعد از وارد آمدن بار در سازه به وجود می آیند و تغییرشکلهای آنی نامیده می شوند با استفاده از روشهای موجود بر مبنای رفتار الاستیک سازه قابل محاسبه می باشند.

علاوه بر تغییرشکلهای آنی به واسطة بعضی خواص بتن نظیر خزش و افت, تغییرشکلهای دیگری به علت تاثیر درازمدت بار در سازة بتن مسلح ایجاد می شود. با گذشت زمان از شدت افزایش تغییرشکل کاسته می شود تا آنکه پس از گذشت چند سال, تغییرشکل به مقدار ثابتی می رسد که به تغییرشکل درازمدت معروف است و گاهی تا چند برابر تغییرشکل آنی می رسد.

چون تیرهای این ساختمان دیوارهای غیرسازه ای و پارتیشنها را نگهداری می کنند, بطوریکه افتادگی زیاد باعث ایجاد خساراتی در این اعضا می شود, بنابراین محاسبة دقیق افتادگی در تیرهای این سازه الزامی است.

به عنوان یک دستورالعمل ساده تر, آیین نامة بتن ایران در تیرهای سراسری منشوری(ممان اینرسی ثابت) اجازه می دهد که محاسبات تغییرشکل بر اساس ممان اینرسی مقطع وسط دهانه انجام شود.

تیرهای این ساختمان متصل به اعضای غیرسازه ای می باشند که در افتادگی زیاد احتمالاً آسیب نمی بینند, بنابراین در این تیرها تفاضل افتادگی اولیة ایجاد شده و خیز بعدی نباید از یک دویست و چهلم طول دهانه تجاوز نماید

در تیرها فرض می شود که 20% بار زنده بطور دائم بر تیر اثر دارد و 80% آن بطور لحظه ای وارد می شود.

افتادگی حداکثر تیرها تحت اثر بارهای دائمی و آنی محاسبه شده و آن قسمت از افتادگی که باعث آسیب رسیدن به جداسازها می شود نیز محاسبه و با مقدار مجاز آن مقایسه و کنترل شده است, همانطور که ملاحظه می شود تمامی این خیزها در حد قابل قبول و مجاز می باشند, بعنوان مثال برای تیر تیپ 3 واقع در طبقة همکف داریم:

در این تیر در وسط دهانه, از 2 آرماتور کششی نمرة 22 و 2 آرماتور فشاری نمرة 12 استفاده شده است, حداکثر لنگر بهره برداری مثبت برابر 51 کیلونیوتن متر و حداکثر لنگر بهره برداری منفی برابر با 79.5 کیلونیوتن متر است که از نتایج تحلیل کامپیوتری Etabs برای بارهای بهره برداری بدست آمده است,

Ec=5000√fc=25000 N/mm2

 

Es=2×105 N/mm2

 

n=Es/Ec=8

 

As=2×380.1=760.3 mm2

 

A's=2×113.1=226.3 mm2

 

B=b/(nAs)=400/(8×760.3)=0.07

 

r=(n-1)A's/(nAs)=(8-1)×226.3/(8×760.3)=0.26

 

پوشش روی آرماتورها=40 mm

 

d'=40 mm

 

d=500-40=460 mm

 

kd=(√(2dB+1)-1)/B=101.97

 

ممان اینرسی کل مقطع ترک نخورده(Ig)=400×5003/12=4166666667 mm4

 

ممان اینرسی مقطع ترک خوردة تبدیل یافته(Ict)=bk3d3/3+nAs(d-kd)2+(n-1)A's(kd-d')2

=927090056 mm4

 

لنگر خمشی حداکثر در مقطع موردنظر تحت بارهای بهره برداری Ma= 51 KN.m

 

مدول گسیختگی بتن fr=0.6√fc=0.6×5=3 N/mm2

 

فاصلة تار خارجی کششی تا محور خنثای مقطع بتنی yt=40 mm

 

لنگر ترک دهنده Mcr = frIg/yt = 3×4166666667/40 = 312500000 N.mm

 

ممان اینرسی موثر Ie=Ict+(Ig-Ict)(Mcr/Ma)3=3974613777 mm4 < 4166666667 mm4

 

با فرض زمان بارگذاری 5 سال یا بیشتر, تابع زمان(ζ) برابر با 2.0 می باشد که در نتیجه ضریب تغییرشکل درازمدت متوسط که به عمر بارگذاری و درصد فولاد فشاری مقطع بستگی دارد, بصورت زیر در می آید:

 

ρ'=A's/bd=226.3/(400×460)=0.0012

 

λ=ζ/(1+50ρ')=1.88

 

برای وسط دهانه, افتادگی آنی تحت بارهای دائمی بصورت زیر در می آید:

 

 

 

افتادگی درازمدت تحت اثر بار دائمی,

δt,sus=λ δi,sus=1.88×0.9578=1.8046 mm

 

افتادگی کل تحت بارهای دائمی,

δsus= δt,sus+ δi,sus=1.8046+0.9578=2.7623 mm

 

نسبت بار کل به بار دائمی در این تیپ تیر بصورت 2.14 است, چون افتادگیها با بار متناسب است, خیز آنی برای بار کل برابر خواهد بود با:

 

δi,tot=2.14× δi,sus=2.14×0.9578=2.0496 mm

 

حال برای محاسبة افتادگی آنی تحت اثر بار لحظه ای, باید از مقدار فوق افتادگی آنی بار دائم را کم کنیم,

δi,sh= δi,tot- δi,sus=2.0496-0.9578=1.0918 mm

 

در نتیجه افتادگی کل برابر خواهد بود با:

δtot= δi,sh+ δsus=1.0918+2.7623=3.8541 mm

 

فرض می شود که در این سازه, 70% بار مرده قبل از ساخت جداسازها بر سازه وارد می شوند, در نتیجه افتادگی ناشی از این مقدار از بار مرده برابر خواهد بود با:

 

δ=0.4789 mm

 

با کم کردن مقدار فوق از تغییرمکان کل δtot , آن مقدار از افتادگی را که سبب آسیب رساندن به دیوارهای جداساز می شود را محاسبه می کنیم,

 

خیز مخرب : ∆=3.8541-0.4789=3.3753 mm

 

∆/l=3.3753/5100=1/1511 < 1/240

 

بنابراین خیز حاصله کمتر از خیز مجاز بوده و قابل قبولست. محاسبة خیز و کنترل آن در جداول صفحات بعدی آورده شده است.


کنترل خیز دالها:

محاسبه و کنترل خیز دالها در گام دوم, یعنی در مرحلة طراحی خود دالها آورده شده بود که همة خیزها در حد قابل قبول بودند در اینجا نیز فقط جدول محاسبه و کنترل آن در ادامه آورده شده است.

 

کنترل تغییر مکان بین طبقاتی:

طبق آیین نامة 2800 ایران, تغییرمکان نسبی هر طبقه و یا بام در اثر زلزله نباید از 0.03/R برابر ارتفاع آن طبقه تجاوز نماید, که در این قسمت بعد از طراحی نهایی و مشخص شدن اعضا این معیار کنترل می شود. برای بدست آوردن تغییرمکان نسبی هر طبقه, در نرم افزار Etabs همة حالات بار زلزله را انتخاب کرده و دستورات مربوط به نمایش Story Drifts را انتخاب می کنیم. در این صورت Drift X(تغییرمکان نسبی هر طبقه در جهت X) و Drift Y(تغییرمکان نسبی هر طبقه در جهت Y) برای هر طبقه نمایش داده می شود. که باید با مقدار 0.03/R در هر جهت مقایسه شود.

در جهت قاب خمشی(امتداد X) مقدار R برابر با 10 می باشد و  در جهت دیوار برشی(امتداد Y) مقدار R برابر با 11 است.

این کنترلها در جداول صفحات بعدی درج شده است, ملاحظه می شود که تغییرمکان نسبی تمامی طبقات تحت بارگذاریهای جانبی در حد قابل قبول بوده و نیازی به منظور کردن اثر P-∆ در طراحی عناصر سازه ای نمی باشد.

سیستم قالب بندى ساختمان هاى بتن آرمه

سیستم قالب بندى ساختمان هاى بتن آرمه

 

سرعت قالب بندى در ساخت ساختمان هاى بتن مسلح، یکى از عوامل مهم و قابل تأمل در ارزیابى سرعت، کیفیت و هزینه یک پروژه محسوب مى شود و هرچه با مدیریت و کنترل صحیح در اجراى سایر مراحل پروژه، بتوان قالب بندى را نیز سریعتر، دقیقتر و ساده تر انجام داد، قطعاً مى توان سرعت اجراى پروژه را بهبود بخشید. سیستم قالب بندى ساختمان هاى بتن مسلح، یکى از شیوه هاى سیستماتیک در اجراى صنعتى سازه هاى دیوار باربر بتن مسلح به شمار مى رود.  در این سیستم بتنى درجا، پس از قالب بندى یکپارچه فلزى تمام دیوارهاى خارجى و داخلى به طور هم زمان و بتن ریزى آن ها، قالبب ندى  یکپارچه سقف انجام و سپس بتن دال سقف به صورت درجا اجرا خواهد شد.  این سیستم از اجزاى اصلى شالوده بتنى درجا، دیوارها و سقف هاى بتنى اجرا شده در محل کارگاه، قاب ها یا پیش قاب هاى درها و پنجره هاى کار گذاشته شده در دیوارها قبل از بتن ریزى آن ها، و مدارهاى

تأسیسات مکانیکى و برقى کار گذاشده شده در دیوارها و سقف ها تشکیل مى شود.

در این شیوه اجرایى، مدارهاى توزیع تأسیسات مکانیکى و برقى، بازشوها در سقف و دیوارها، با توجه

به نقشه هاى طراحى، در هنگام قالب بندى یکپارچه فلزى پیش بینى مى شود، به گونه ا ى که پس از اتمام بتن ریزى و قالب بردارى، ساختمان آماده نصب سرویس، شیشه و نقاشى بوده و هیچ گونه عملیات بنائى در آن صورت نخواهد گرفت.

سازه حاصل از این روش اجرا، یک سازه بتن مسلح با دیوارهاى باربر و برشى مى باشد که انطباق و سازگارى کامل با آئین نامه ها و استانداردهاى معتبر شناخته شده ملى یا بین ا لمللى دارد. سازه مذکور را مى توان در شرایط مختلف لرزه خیزى و اقلیمى کشور مورد استفاده قرار داد. اگر چه لازم است ضوابط خاصى را در نحوه میلگرد گذارى سازه و اتصالات آن ، با توجه به میزان شکل پذیرى مورد نیاز،

در طول مراحل و اجرا به عمل آورد. شایان ذکر است، با توجه به قابلیت هاى بتن مسلح در پاسخگویى به نیازهاى ساختمان از نظر مباحثى مانند حریق، سیستم مذکور، یکى از گزینه هاى بسیار مطلوب

به شمار مى رود. ولى به منظور صرفه جویى در مصرف انرژى حتماً باید تمهیدات لازم براى عایقکارى حرارتى جداره هاى خارجى ساختمان به عمل آید. به هر حال کلیه ضوابط و الزامات مندرج در تمامى مباحث مقررات ملى ساختمان باید به طور کامل رعایت شود. هم چنین با توجه به صاف و هموار بودن سطح بتن پس از برداشت قالب ها، لازم است در صورت نیاز به اجراى نما و نازک کارى هاى متنوع، تمهیدات به خصوص براى این منظور انجام شود. این روش اجرا، در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن

مورد ارزیابى قرار گرفته و کاربر آن در حیطه الزامات ارائه شده، مجاز است.

 

 

 

الزامات طراحى و اجراى سیستم قالب بندى ساختمان هاى بتن آرمه

-1 این سیستم یک شیوه اجراى قالب بندى براى سازه هاى بتن مسلح با سیستم دیوارهاى باربر و سقف و دال تخت، به شمار مى روند.

-2 استفاده از این روش، در کلیه پهنه هاى لرزه خیزى ایران و با رعایت سطح شکل پذیرى مورد انتظار و حداکثر ارتفاع مجاز مطابق استاندارد 2800  بلامانع است.

-3 رعایت ضوابط قالب بندى و قالب بردارى اجزاء سازه ا ى مطابق با مبحث نهم مقرارت ملى  ساختمان الزامى است.

-4 مشخصات بتن مورد استفاده در اجراى سازه هاى بتن مسلح با این روش، هم چنین مشخصات فنى و اجرایى آرماتوربندى و بتن ریزى باید مطابق مبحث نهم مقررات ملى ساختمان صورت گیرد.

-5 پیش بینى لازم باید براى اجراى تأسیسات مکانیکى و برقى در مرحله طراحى و اجراى سازه بتن مسلح صورت گرفته و تمهیدات لازم براى دسترسى به این تأسیسات به عمل آید.

-6 در صورتى که دیوارهاى جداکننده از نوع دیوارهاى بتنى درجا نبوده و از سایر جداگرها استفاده

خواهد شد، لازم است جزییات مناسب در محل اتصال این دیوارها به سازه، مطابق با استاندارد 2800 و سایر مراجع معتبر، طراحى و اجرا شود.

-7 به علت صیقلى بودن سطح بتنى، لازم است تمهیدات لازم براى اجراى نازک کارى و نماسازى بر

روى این سطوح صورت گیرد.

-8 تمهیدات لازم متناسب با شرایط اقلیمى مختلف کشور در اجراى سازه بتن مسلح در نظر گرفته شود.

-9 لازم است تمهیدات خاص براى عایقکارى دیوارهاى خارجى مطابق الزامات مبحث 19 مقررات ملى ساختمان انجام گیرد.

-10 رعایت مبحث سوم مقررات ملى ساختمان در خصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و هم چنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق، با در نظر گرفتن ابعاد ساختمان، کاربرى و وظیفه عملکردى عنصر ساختمانى الزامى است.

-11 صدابندى هوابرد جداکننده هاى بین واحدهاى مستقل و پوسته خارجى ساختمان و صدابندى سقف بین طبقات مى بایست مطابق مبحث 18 مقررات ملى ساختمان تأمین شود.

 

کاربرد کامپوزیت‌های FRP در سازه‌های بتن آرمه و بررسی دوام آنها

 کاربرد کامپوزیت‌های FRP در سازه‌های بتن آرمه

 و بررسی دوام آنها

 

خلاصه

 خوردگی قطعات فولادی در سازه‌های مجاور آب و نیز خوردگی میلگردهای فولادی در سازه‌های بتن آرمه ای که در معرض محیط‌های خورندة کلروری و کربناتی قرار دارند، یک مسالة بسیار اساسی تلقی می‌شود. در محیط‌های دریایی و مرطوب وقتی که یک سازة بتن‌آرمة معمولی به صورت دراز مدت در معرض عناصر خورنده نظیر نمک‌ها، اسید‌ها و کلرورها قرار گیرد، میلگردها به دلیل آسیب دیدگی و خوردگی، قسمتی از ظرفیت خود را از دست خواهند داد. به علاوه فولادهای زنگ زده بر پوستة بیرونی بتن فشار می‌آورد که به خرد شدن و ریختن آن منتهی می‌شود. تعمیر و جایگزینی اجزاء فولادی آسیب دیده و نیز سازة بتن آرمه‌ای که به دلیل خوردگی میلگردها آسیب دیده است، میلیون‌ها دلار خسارت در سراسر دنیا به بار آورده است. به همین دلیل سعی شده که تدابیر ویژه‌ای جهت جلوگیری از خوردگی اجزاء فولادی و میلگرد‌های فولادی در بتن اتخاذ گردد که از جمله می‌توان به حفاظت کاتدیک اشاره نمود. با این وجود برای حذف کامل این مساله، توجه ویژه ای به جانشینی کامل اجزاء و میلگردهای فولادی با یک مادة جدید مقاوم در مقابل خوردگی معطوف گردیده است.  از آن‌جا  که  کامپوزیت‌های FRP (Fiber Reinforced Polymers/Plastics) بشدت در مقابل محیط‌های قلیایی و نمکی مقاوم هستند که در دو دهة اخیر موضوع تحقیقات گسترده‌ای جهت جایگزینی کامل با قطعات و میلگردهای فولادی بوده‌اند. چنین جایگزینی بخصوص در محیط‌های خورنده نظیر محیط‌های دریایی و ساحلی بسیار مناسب به نظر می‌رسد. در این مقاله مروری بر خواص، مزایا و معایب مصالح کامپوزیتی FRP  صورت گرفته و قابلیبت کاربرد آنها به عنوان جانشین کامل فولاد در سازه‌های مجاور آب و بخصوص در سازة بتن آرمه، به جهت حصول یک سازة کاملاً مقاوم در مقابل خوردگی، مورد بحث قرار خواهد گرفت.


1 – مقدمه

بسیاری از سازه‌های بتن آرمة موجود در دنیا در اثر تماس با سولفاتها، کلریدها و سایر عوامل خورنده، دچار آسیب‌های اساسی شده‌اند. این مساله هزینه‌های زیادی را برای تعمیر، بازسازی و یا تعویض سازه‌های آسیب ‌دیده در سراسر دنیا موجب شده است. این مساله و عواقب آن گاهی نه تنها به عنوان یک مسالة مهندسی، بلکه به عنوان یک مسالة اجتماعی جدی تلقی شده است ]1[. تعمیر و جایگزینی سازه‌های بتنی آسیب‌دیده میلیون‌ها دلار خسارت در دنیا به دنبال داشته است. در امریکا، بیش از 40 درصد پلها در شاهراهها نیاز به تعویض و یا بازسازی دارند ]2[. هزینة بازسازی و یا تعمیر سازه‌های پارکینگ در کانادا، 4 تا 6 میلیارد دلار کانادا تخمین زده شده است ]3[. هزینة تعمیر پلهای شاهراهها در امریکا در حدود 50 میلیارد دلار برآورد شده است؛ در حالیکه برای بازسازی کلیة سازه‌های بتن آرمة آسیب‌دیده در امریکا در اثر مسالة خوردگی میلگردها، پیش‌بینی شده که به بودجة نجومی 1 تا 3 تریلیون دلار نیاز است ]3[ !

از مواردی که سازه‌های بتن آرمه به صورت سنتی مورد استفاده قرار می‌گرفته، کاربرد آن در مجاورت آب و نیز در محیط‌های دریایی بوده است. تاریخچه کاربرد بتن آرمه و بتن پیش‌تنیده در کارهای دریایی به سال 1896 بر می‌گردد ]4[. دلیل عمدة این مساله، خواص ذاتی بتن و منجمله مقاومت خوب و سهولت در قابلیت کاربرد آن چه در بتن‌ریزی در جا و چه در بتن پیش‌تنیده بوده است. با این وجود شرایط آب و هوایی و محیطی خشن و خورندة اطراف سازه‌های ساحلی و دریایی همواره به عنوان یک تهدید جدی برای اعضاء بتن آرمه محسوب گردیده است. در محیط‌های ساحلی و دریایی، خاک، آب زیرزمینی و هوا، اکثراً حاوی مقادیر زیادی از نمکها شامل ترکیبات سولفور و کلرید هستند.

در یک محیط دریایی نظیر خلیج فارس، شرایط جغرافیایی و آب و هوایی نامناسب، که بسیاری از عوامل خورنده را به دنبال دارد، با درجة حرارت‌های بالا و نیز رطوبت‌های بالا همراه شده که نتیجتاً خوردگی در فولادهای به کار رفته در بتن آرمه کاملاً تشدید می‌شود. در مناطق ساحلی خلیج فارس، در تابستان درجة حرارت از 20 تا 50 درجة سانتیگراد تغییر می‌کند، در حالیکه گاه اختلاف دمای شب و روز، بیش از 30 درجة سانتیگراد متغیر است. این در حالی است که رطوبت نسبی اغلب بالای 60 درصد بوده و بعضاً نزدیک به 100 درصد است. به علاوه هوای مجاور تمرکز بالایی از دی‌اکسید گوگرد و ذرات نمک دارد [5]. به همین جهت است که از منطقة دریایی خلیج فارس به عنوان یکی از مخرب‌ترین محیط‌ها برای بتن در دنیا یاد شده است [6]. در چنین شرایط، ترک‌ها و ریزترک‌های متعددی در اثر انقباض و نیز تغییرات حرارتی و رطوبتی ایجاد شده، که این مساله به نوبة خود، نفوذ کلریدها و سولفاتهای مهاجم را به داخل بتن تشدید کرده، و شرایط مستعدی برای خوردگی فولاد فراهم می‌آورد [7-9]. به همین جهت بسیاری از سازه‌‌های بتن مسلح در نواحی ساحلی ایران نظیر سواحل بندرعباس، در کمتر از 5 سال از نظر سازه‌ای غیر قابل استفاده گردیده‌اند.

نظیر این مساله برای بسیاری از سازه‌های در مجاورت آب، که در محیط دریایی و ساحلی قرار ندارند نیز وجود دارد. پایه‌های پل، آبگیرها، سدها و کانال‌های بتن آرمه نیز از این مورد مستثنی نبوده و اغلب به دلیل وجود یون سولفات و کلرید، از خوردگی فولاد رنج می‌برند.

2 – راه حل مساله

تکنیک‌هایی چند، جهت جلوگیری از خوردگی قطعات فولادی الحاقی به سازه و نیز فولاد در بتن مسلح توسعه داده شده و مورد استفاده قرار گرفته است که از بین آنها می‌توان به پوشش اپوکسی بر قطعات فولادی و  میلگردها، تزریق پلیمر به سطوح بتنی و حفاظت کاتدیک میلگردها اشاره نمود. با این وجود هر یک از این تکنیک‌ها فقط تا حدودی موفق بوده است [10]. برای حذف کامل مساله، توجه محققین به جانشین کردن قطعات فولادی و میلگردهای فولای با مصالح جدید مقاوم در مقابل خوردگی، معطوف گردیده است.

مواد کامپوزیتی (Fiber Reinforced Polymers/Plastics) FRP  موادی بسیار مقاوم در مقابل محیط‌های خورنده همچون محیط‌های نمکی و قلیایی هستند. به همین دلیل امروزه کامپوزیتهای FRP، موضوع تحقیقات توسعه‌ای وسیعی به عنوان جانشین قطعات و میلگردهای فولادی و کابلهای پیش‌تنیدگی شده‌اند. چنین تحقیقاتی به خصوص برای سازه‌های در مجاورت آب و بالاخص در محیط‌های دریایی و ساحلی، به شدت مورد توجه قرار گرفته‌اند.


3 – ساختار مصالح FRP

مواد FRP  از دو جزء اساسی تشکیل می‌شوند؛ فایبر (الیاف) و رزین (مادة چسباننده). فایبرها که  اصولاً الاستیک، ترد و بسیار مقاوم هستند، جزء اصلی باربر در مادة FRP محسوب می‌شوند. بسته به نوع فایبر، قطر آن در محدودة 5 تا 25 میکرون می‌باشد [11].

رزین اصولاً به عنوان یک محیط چسباننده عمل می‌کند، که فایبرها را در کنار یکدیگر نگاه می‌دارد. با این وجود، ماتریس‌های با مقاومت کم به صورت چشمگیر بر خواص مکانیکی کامپوزیت نظیر مدول الاستیسیته و مقاومت نهایی آن اثر نمی‌گذارند. ماتریس (رزین) را می‌توان از مخلوط‌های ترموست و یا ترموپلاستیک انتخاب کرد. ماتریس‌های ترموست با اعمال حرارت سخت شده و دیگر به حالت مایع یا روان در نمی‌آیند؛ در حالیکه رزین‌های ترموپلاستیک را می‌توان با اعمال حرارت، مایع نموده و با اعمال برودت به حالت جامد درآورد. به عنوان رزین‌های ترموست می‌توان از پلی‌استر، وینیل‌استر و اپوکسی، و به عنوان رزین‌های ترموپلاستیک از پلی‌وینیل کلرید (PVC)، پلی‌اتیلن و پلی پروپیلن (PP)، نام برد [3].

فایبر ممکن است از شیشه، کربن، آرامید و یا وینیلون باشد که در اینصورت محصولات کامپوزیت مربوطه به ترتیب به نامهای GFRP، CFRP،AFRP  و VFRP شناخته می‌شود. در ادامه شرح مختصری از بعضی از فایبرهای متداول ارائه خواهد شد.


3-1-  الیاف شیشه

فایبرهای شیشه در چهار دسته طبقه‌بندی می‌شوند [10]؛

1 – E-Glass: متداول ترین الیاف شیشه در بازار با محتوای قلیایی کم، که در صنعت ساختمان به کار می‌رود، (با مدول الاستیسیتة، مقاومت نهایی ، و کرنش نهایی ).

2 – Z-Glass: با مقاومت بالا در مقابل حملة  قلیائیها، که در تولید بتن الیافی به کار گرفته می‌شود.

3 – A-Glass: با مقادیر زیاد قلیایی که امروزه تقریباً از رده خارج شده است.

4 – S-Glass: که در تکنولوژی هوا-فضا و تحقیقات فضایی به کار گرفته می‌شود و مقاومت و مدول الاستیسیتة بسیار بالایی دارد، ( و).

3-2- الیاف کربن

الیاف کربن در دو دسته طبقه‌بندی می‌شوند؛

1- الیاف کربنی از نوع PAN در سه نوع مختلف هستند. تیپ I که تردترین آنها با بالاترین مدول  الاستیسیته محسوب می‌شود.(  و). تیپ II که مقاوم‌ترین الیاف کربن است (  و)؛ و نهایتاً تیپ III  که نرمترین نوع الیاف کربنی با مقاومتی بین تیپ ‌I    و   IIمی‌باشد.

2 – الیاف با اساس قیری(Pitch-based)  که اساساً از تقطیر زغال سنگ بدست می‌آیند. این الیاف از الیافPAN  ارزان‌تر بوده و مقاومت و مدول الاستیسیتة کمتری نسبت به آنها دارند (  و).

لازم به ذکر است که الیاف کربن مقاومت بسیار خوبی در مقابل محیط‌های قلیایی و اسیدی داشته و در شرایط سخت محیطی از نظر شیمیایی کاملاً پایدار هستند.

3-3- الیاف آرامید

آرامید،یک کلمة اختصاری از آروماتیک پلی‌آمید است [12].آرامیداساساً الیاف ساختة دست ‌بشر است که برای اولین بار توسط شرکت DuPont در آلمان تحت نام کولار (Kevlar) تولید شد.‌‌چهار‌نوع کولار وجود دارد که از بین آنها کولار 49 برای مسلح کردن بتن، طراحی و تولید شده و مشخصات مکانیکی آن بدین قرار است: و.

4- انواع محصولات FRP 

1- میله های کامپوزیتی: میله‌های ساخته شده از کامپوزیت‌های FRPهستند که جانشین میلگردهای فولادی در بتن آرمه خواهند شد. کاربرد این میله‌ها به دلیل عدم خوردگی، مساله کربناسیون و کلراسیون را که از جمله مهم‌ترین عوامل مخرب در سازه‌های بتن آرمه هستند، به کلی حل خواهند نمود.

    2- شبکه‌های کامپوزیتی: شبکه‌های کامپوزیتی FRP (Grids) محصولاتی هستند که از برخورد میله‌های FRP در دو جهت و یا در سه جهت ایجاد می‌شوند. نمونه‌ای از این محصول، شبکة کامپوزیتی NEFMAC است که از فایبرهای کربن، شیشه یا آرامید و رزین وینیل استر تولید می‌شود و منجمله برای مسلح کردن بتن مناسب است.

3- کابل، طناب و تاندن‌های پیش‌تنیدگی: محصولاتی شبیه میله‌های کامپوزیتی FRP، ولی به صورت انعطاف‌پذیر هستند، که در سازه‌های کابلی و بتن پیش تنیده در محیط‌های دریایی و خورنده کاربرد دارند. این محصولات در اجزاء پیش‌تنیدة در مجاورت آب نیز بکار گرفته می‌شوند.

4- ورقه‌های کامپوزیتی: ورقه‌های کامپوزیتی Sheets) FRP)، ورقه‌های با ضخامت چند میلیمتر از جنس FRP هستند. این ورقه‌ها با چسب‌های مستحکم و مناسب به سطح بتن چسبانده می‌شوند. ورقه‌های FRP پوشش مناسبی جهت ایزوله کردن سازه‌های آبی از محیط خورندة مجاور هستند. همچنین از ورقه‌های کامپوزیتی FRP جهت تعمیر و تقویت سازه‌های آسیب دیده (ناشی از زلزله و یا ناشی از خوردگی آبهای یون‌دار) استفاده می‌شوند.

5- پروفیل‌های ساختمانی: مصالح FRP همچنین در شکل پروفیل‌های ساختمانی به صورت I شکل، T شکل، نبشی و ناودانی تولید می‌شوند. چنین محصولاتی می‌توانند جایگزین بسیار مناسبی برای قطعات و سازه‌های فولادی در مجاورت آب تلقی شوند.


5– میله‌های کامپوزیتی FRP

در حال حاضر،  تولیدکنندگان مختلفی در دنیا میله‌های کامپوزیتی FRP را تولید و عرضه می‌کنند. بعضی از انواع مشهور تولیدات میلگردهای FRP که به آسانی در بازار دنیا یافت می‌شوند‌، به قرار زیر هستند‌ [10-13]؛

1 – پ: این محصول توسط کمپانی شیمیایی میتسوبیشی ژاپن از الیاف کربن با اساس قیری تولید می‌شوند. خصوصیات مکانیکی این نوع میلگرد کامپوزیتی عبارت است از:   و. این میله‌ها که از جنس CFRP  هستند، به شکل مدور در قطرهای 1 تا 17 میلیمتر به صورت صاف، و در قطرهای 5 تا 17 میلیمتر به صورت آجدار تولید می‌شوند.

2 – FiBRA-Rod: این محصول توسط کمپانی میتسوی ژاپن و از کولار 49 تولید می‌شود. خصوصیات مکانیکی این میله‌های کامپوزیتی AFRP، بدین قرار است:   و.

3 – TECHNORA: این محصول توسط شرکت تی‌جین (Teijin) ژاپن و از آرامید تولید شد و خواص مکانیکی آن عبارت است از:   و.

4 – CFCC: این محصول،کابل کامپوزیتی CFRP  بوده و توسط شرکت توکیوروپ(Tokyo Rope) از فایبرهای کربنیPAN  تولید می‌شود. این محصول در قطرهای 3 تا 40 میلیمتر و با مقاومت 10 تا  kN 1100تولید می‌شود.

5 – ISOROD : این محصول توسط شرکت پولترال (Pultrall Inc. of Thetford Mines)  در ایالت کبک از کانادا تولید می‌شود. این محصول از فایبرهای شیشه و رزین پلی‌استر تولید شده و مشخصات مکانیکی آن بدین قرار است:   .

6 – C-Bar: این محصول توسط شرکت کامپوزیت‌های صنعتی مارشال در جکسون ویل از ایالت فلوریدا در امریکا تولید می‌شود. این محصول از فایبرهای شیشه که در رزین وینیل استر قرار گرفته، تولید می‌شود. مشخصات مکانیکی  C-Bar بدین قرار است:   .

توجه شود که امروزه تولید میله‌های کامپوزیتی یک زمینهء نو در دنیا محسوب شده و به همین دلیل، متناوباً شرکت‌های جدید تولید کننده در دنیا ایجاد می‌شود. به همین دلیل در این قسمت فقط مروری بر بعضی از این محصولات انجام گردید.

6 – مشخصات اساسی محصولات کامپوزیتی FRP

6-1- مقاومت در مقابل خوردگی

بدون شک برجسته‌ترین و اساسی‌ترین خاصیت محصولات کامپوزیتیFRP مقاومت آنها در مقابل خوردگی است. در حقیقت این خاصیت مادة FRP تنها دلیل نامزد کردن آنها به عنوان یک گزینة جانشین برای اجزاء فولادی و نیز میلگردهای فولادی است. به خصوص در سازه‌های بندری، ساحلی و دریایی،  مقاومت خوب کامپوزیت FRP در مقابل خوردگی، سودمندترین مشخصة میلگردهای FRP است [14]. در قسمت 7، به صورت مفصل در مورد دوام کامپوزیت‌های FRP  بحث خواهد شد.

6-2- مقاومت

مصالح  FRPمعمولاً مقاومت کششی بسیار بالایی دارند، که از مقاومت کششی  فولاد به مراتب بیشتر است. مقاومت کششی بالای میلگردهای FRP کاربرد آنها را برای سازه‌های بتن آرمه، خصوصاً برای سازه‌های پیش‌تنیده بسیار مناسب نموده است. مقاومت کششی مصالح FRP اساساً به مقاومت کششی، نسبت حجمی، اندازه و سطح مقطع فایبرهای بکار رفته در آنها بستگی دارد. مقاومت کششی محصولات FRP  برای میله‌های با الیاف کربن 1100 تا MPa2200، برای میله‌های با الیاف شیشه 900 تا MPa1100، و برای میله‌های با الیاف آرامید 1350 تا MPa  1650 گزارش شده است [15]. با این وجود، برای بعضی از این محصولات، حتی مقاومت‌های بالاتر از MPa 3000 نیز گزارش شده است. توجه شود که بطور کلی مقاومت فشاری میله‌های کامپوزیتی FRP از مقاومت کششی آنها کمتر است؛ به عنوان نمونه مقاومت فشاری محصولات ISOROD برابر MPa 600 و مقاومت کششی آنها MPa700 است [3].

6-3- مدول الاستیسیته

مدول الاستیسیتة محصولات FRP اکثراً در محدودة قابل قبولی قرار دارد؛ اگر چه اصولاً کمتر از مدول الاستیسیتة فولاد است. مدول الاستیسیتة میله‌های کامپوزیتی FRP ساخته شده از الیاف کربن، شیشه و آرامید به ترتیب در محدودة 100 تا GPa 150، GPa   45 و GPa 60 گزارش شده است [15].

6-4- وزن مخصوص

وزن مخصوص محصولات کامپوزیتی FRP به مراتب کمتر از وزن مخصوص  فولاد است؛ به عنوان نمونه وزن مخصوص کامپوزیتهای CFRP یک سوم وزن مخصوص فولاد است. نسبت بالای مقاومت به وزن در کامپوزیتهایFRP  از مزایای عمدة آنها در کاربردشان به عنوان مسلح کنندة بتن محسوب می‌شود [14].

6-5- عایق بودن

مصالح FRP خاصیت عایق بودن بسیار عالی دارند. به بیان دیگر، این مواد از نظر مغناطیسی و الکتریکی خنثی بوده و عایق محسوب می‌شوند. بنابراین استفاده از بتن مسلح به میله‌های FRP در قسمتهایی از بیمارستان که نسبت به امواج مغناطیسی حساس هستند، و در مسیرهای هدایتی قطارهای شناور مغناطیسی [16]، و همچنین در باند فرودگاهها و مراکز رادار بسیار سودمند خواهد بود.

6-6- خستگی

خستگی خاصیتی است که در بسیاری از مصالح ساختمانی وجود داشته و در نظر گرفتن آن ممکن است به شکست غیر منتظره، خصوصاً در اجزایی که در معرض سطوح بالایی از بارها و تنش‌های تناوبی قرار دارند، منجر شود. در مقایسه با فولاد، رفتار مصالح FRP در پدیدة خستگی بسیار عالی است؛ به عنوان نمونه برای تنش‌های کمتر از یک دوم مقاومت نهایی، مواد FRP در اثر خستگی گسیخته نمی‌شوند [17].

6-7- خزش

پدیدة گسیختگی ناشی از خزش اساساً در تمام مصالح ساختمانی وجود دارد؛ با این وجود چنانچه کرنش ناشی از خزش جزء کوچکی از کرنش الاستیک باشد، عملاً مشکلی بوجود نمی‌آید. در مجموع، رفتار خزشی کامپوزیت‌ها بسیار خوب است؛ به بیان دیگر، اکثر کامپوزیتهای در دسترس، دچار خزش نمی شوند [18].

6-8 – چسبندگی با بتن

خصوصیت چسبندگی، برای هر ماده‌ای که به عنوان مسلح کنندة  بتن بکار رود، بسیار مهم تلقی می شود. در مورد میله های کامپوزیتی FRP، اگر چه در بررسی بسیار اولیه، مقاومت چسبندگی ضعیفی برای کامپوزیت‌های از الیاف شیشه گزارش شده بود، تحقیقات اخیر در دنیا مقاومت چسبندگی خوب و قابل قبولی را برای میله‌های کامپوزیتی FRP گزارش می کند.

6-9- خم شدن

چنانچه کامپوزیتهای FRP در بتن مسلح بکار گرفته شوند، به جهت مهار میلگردهای طولی، میلگردهای عرضی و تنگ‌ها، لازم است در انتها خم شوند. با این وجود عمل خم کردن میله‌های FRP بسیار دشوارتر از خم کردن میلگردهای فولادی بوده و در حال حاضر برای مصالح موجود FRP، نمی‌توان خم کردن را در کارگاه  انجام داد. اگر چه در صورت لزوم، می‌توان خم میله‌های کامپوزیتی FRP را با سفارش آن به تولید کننده در کارگاه انجام داد.

6-10- انبساط حرارتی

خصوصیات انبساط حرارتی فولاد و بتن بسیار به هم نزدیک هستند؛ ضریب انبساط حرارتی این دو ماده به ترتیب:  و می‌باشد. ضریب انبساط حرارتی میله‌های FRP اغلب از بتن متفاوت است. به طور خلاصه ضریب انبساط حرارتی مصالح FRP با الیاف کربن و شیشه به ترتیب برابر با و  می‌باشد. بدترین حالت مربوط به آرامید است که ضریب انبساط حرارتی آن منفی بوده و برابر با می‌باشد [19].

7- دوام کامپوزیت‌های FRP

کامپوزیت‌های FRP شاخة جدیدی از مصالح محسوب می‌شوند که دوام آنها دلیل اصلی و اولیه برای کاربرد آنها در محدودة وسیعی از عناصر سازه‌ای شده است. به همین جهت است که از آنها نه تنها در صنعت ساختمان، بلکه در فضاپیما، بال هواپیما، درهای اتومبیل، مخازن محتوی گاز مایع، نردبان و حتی راکت تنیس نیز استفاده می‌شود. بنابراین از نقطه نظر مهندسی نه تنها مسالة مقاومت و سختی، بلکه مسالة دوام آنها تحت شرایط مورد انتظار، کاملاً  مهم جلوه می‌کند.

مکانیزم‌هایی که دوام کامپوزیت‌ها را کنترل می‌کنند عبارتند از :

1)  تغییرات شیمیایی یا فیزیکی ماتریس پلیمر

2)  از دست رفتن چسبندگی بین فایبر و ماتریس

3)  کاهش در مقاومت و سختی فایبر

محیط نقش کاملاً تعیین کننده‌ای در تغییر خواص پلیمرهای ماتریس کامپوزیت دارد. هر دوی ماتریس و فایبر ممکن است با رطوبت، درجه حرارت، نور خورشید و مشخصأ تشعشعات ماوراء بنفش (UV)، ازن و نیز حضور بعضی از مواد شیمیایی تجزیه کننده نظیر نمک‌ها و قلیایی‌ها تحت ثأثیر قرار گیرند. همچنین تغییرات تکراری دما ممکن است به صورت سیکل‌های یخ‌زدن و ذوب شدن، تغییراتی را در ماتریس و فایبر باعث گردد. از طرفی تحت شرایط بار‌گذاری مکانیکی، بارهای تکراری ممکن است باعث خستگی (Fatigue) شوند. همچنین بارهای وارده در طول زمان مشخص به صورت ثابت، ممکن است مسالة خزش (Creep) را به دنبال داشته باشند. مجموعه‌ای از تمام مسائل مطرح شده در بالا، دوام کامپوزیت‌های FRP را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

7-1- پیر شدگی فیزیکی ماتریس پلیمر

نقش ماتریس پلیمر و تغییرات آن یکی از جنبه‌های مهمی است که در مسالة دوام کامپوزیت‌ها باید در نظر گرفته شود. نقش اولیة ماتریس در کامپوزیت انتقال تنش بین فایبرها، محافظت از سطح فایبر در مقابل سائیدگی مکانیکی و ایجاد مانعی در مقابل محیط نامناسب است. همچنین ماتریس نقش به سزائی در انتقال تنش برشی در صفحة کامپوزیت ایفا می‌کند. بنابر این چنانچه ماتریس پلیمر خواص خود را با زمان تغییر دهد، باید تحت توجه خاص قرار گیرد. برای کلیة پلیمرها کاملاً طبیعی است که تغییر فوق‌العاده آهسته‌ای در ساختار شیمیایی (مولکولی) خود داشته باشند. این تغییر با محیط و عمدتاً با درجه حرارت و رطوبت کنترل می‌شود. این پروسه تحت نام پیر‌شدگی (Aging) نامیده می‌شود. تأثیرات پیر شدگی در اکثر کامپوزیت‌های ترموست متداول، در مقایسه با کامپوزیت‌های ترموپلاستیک، خفیف‌تر است. در اثر پیر‌شدگی فیزیکی، بعضی از پلیمرها ممکن است سخت‌تر و ترد‌تر شوند؛ نتیجة این مساله تأثیر بر خواص غالب ماتریس و منجمله رفتار برشی کامپوزیت خواهد بود. با این وجود در اکثر موارد این تأثیرات بحرانی نیست؛ زیرا نهایتاً روند انتقال بار اصلی از طریق فایبر‌ها رخ داده و تأثیرات پیر‌شدگی بر فایبر‌ها فوق‌العاده جزئی است.

7-2- تأثیر رطوبت

بسیاری از کامپوزیت‌های با ماتریس پلیمری در مجاورت هوای مرطوب و یا محیط‌های مرطوب، با جذب سطحی سریع رطوبت و پخش آن، رطوبت را به خود می‌گیرند. معمولاً درصد رطوبت ابتدا با گذشت زمان افزایش یافته و نهایتاً پس از چندین روز تماس با محیط مرطوب، به نقطة اشباع (تعادل) می‌رسد. زمانی که طول می‌کشد تا کامپوزیت به نقطة اشباع برسد به ضخامت کامپوزیت و میزان رطوبت محیط بستگی دارد. خشک کردن کامپوزیت می‌تواند این روند را معکوس کند، اما ممکن است منجر به حصول کامل خواص اولیه نگردد. جذب آب به وسیلة کامپوزیت از قانون عمومی انتشار فیک (Fick’s Law) تبعیت کرده و با جذر زمان متناسب است. از طرفی سرعت دقیق جذب رطوبت به عواملی همچون میزان خلل و فرج، نوع فایبر، نوع رزین، جهت و ساختار فایبر، درجه حرارت، سطح تنش وارده، و حضور ریزترکها بستگی دارد. در ادامه تأثیر رطوبت را به صورت مجزا بر اجزاء کامپوزیت مورد بحث قرار می‌دهیم.

الف- تأثیر رطوبت بر ماتریس پلیمری

جذب آب به توسط رزین ممکن است در مواردی بعضی از خصوصیات رزین را تغییر دهد. چنین تغییراتی عمدتاً در دمای بالای 120 درجه ممکن است اتفاق بیفتد و در اثر آن سختی کامپوزیت به شدت کاهش یابد؛ اگر چه چنین وضعیتی عمدتاً در مصارف کامپوزیت‌ها در مهندسی عمران و به خصوص در سازه‌های در مجاورت آب، کمتر پیش می‌آید و مورد توجه نیست. از طرفی جذب رطوبت یک تأثیر سودمند نیز بر کامپوزیت دارد؛ جذب رطوبت باعث تورم رزین شده که این مساله به نوبة خود تنش‌های پس‌ماند بین ماتریس و فایبر را که در اثر انقباض ضمن عمل‌آوری کامپوزیت ایجاد شده، کاهش می‌دهد. این مساله باعث آزاد شدن تنش‌های بین ماتریس و فایبر شده و ظرفیت باربری را افزایش می‌دهد. از طرفی گزارش شده است که در کامپوزیت‌هایی که به صورت نامناسب ساخته شده‌اند، در اثر وجود حفره‌ها در سطح بین فایبر و ماتریس و یا در لایه‌های کامپوزیت، نفوذ آب در داخل حفره‌ها و یا در سطح مشترک فایبر و ماتریس ممکن است به سیلان رزین منجر شود [20]. این مساله را می‌توان با انتخاب مناسب مواد رزین و یا آماده‌سازی مناسب سطح فایبر‌ها و نیز بهبود تکنیک‌های ساخت، حذف نمود.


ب - تأثیر رطوبت بر فایبر‌ها

اعتقاد عمومی بر آن است که فایبر‌های شیشه چنانچه به صورت طولانی مدت در کنار آب قرار گیرند، آسیب می‌بینند. دلیل این مساله آن است که شیشه از سیلیکا ساخته شده که در آن اکسیدهای فلزات قلیایی منتشر شده‌اند. اکسیدهای فلزات قلیایی هم جاذب آب بوده و هم قابل هیدرولیز هستند. با این وجود، در اکثر موارد مصرف در مهندسی عمران، از E-glass و S-glass استفاده می‌شود که فقط مقادیر کمی از اکسیدهای فلزات قلیایی را داشته و بنابراین در مقابل خطرات ناشی از تماس با آب، مقاوم هستند. در هر حال کامپوزیت‌های ساخته شده از الیاف شیشه باید به خوبی ساخته شده باشند، بصورتیکه از نفوذ آب به مقدار زیاد جلوگیری ‌کنند؛ زیرا حضور آب در سطح الیاف شیشه انرژی سطحی آنها را کاهش می‌دهد که می‌تواند رشد ترک‌خوردگی را افزایش دهد. از طرفی الیاف آرامید نیز می‌توانند مقادیر قابل توجهی از آب را جذب کنند که منجر به باد کردن و تورم آنها می‌شود. با این وجود اکثر الیاف با پوششی محافظت می‌شوند، که پیوستگی خوب با ماتریس داشته و نیز حفاظت از جذب آب را به همراه دارد. لازم به ذکر است که تحقیقات متعدد، نشان می‌دهد که رطوبت هیچگونه تأثیرات سوء شناخته‌شده‌ای را بر الیاف کربن به دنبال ندارد [21].

ج- رفتار عمومی کامپوزیت‌های اشباع شده با آب

کامپوزیت‌های با ‌آب اشباع شده معمولاً کمی افزایش شکل‌پذیری (Ductility) در اثر نرم‌شدگی Softening)) ماتریس از خود نشان می‌دهند. این مساله را می‌توان یک جنبة سودمند از جذب آب در کامپوزیت‌های پلیمری بر‌شمرد. همچنین افت محدود مقاومت و مدول الاستیسیته می‌تواند در کامپوزیت‌های با آب اشباع شده اتفاق بیفتد. چنین تغییراتی معمولاً برگشت‌پذیر بوده و بنابر‌این به محض خشک شدن کامپوزیت‌، ممکن است اثر خواص از دست رفته مجدداً جبران شود.

شایان توجه است که افزایش فشار هیدرواستاتیک (مثلاً در مواردی که کامپوزیت‌ها در مصارف زیر آب و یا در کف دریا به کار می‌روند)، لزوماً به جذب آب بیشتر توسط کامپوزیت و افت خواص مکانیکی آن منجر نمی‌شوند. بدین ترتیب انتظار می‌رود که اکثر سازه‌های پلیمری زیر‌ آب، دوام بالایی داشته باشند.  در حقیقت، تحت فشار هیدرواستاتیک، جذب آب به دلیل بسته شدن ریز‌ترک‌ها و ضایعات بین سطحی، کمی کاهش می‌یابد [22].

لازم به ذکر است که جذب آب بر خواص عایق بودن کامپوزیت‌ها اثر می‌گذارد. حضور آب آزاد در ریزترکها می‌تواند خاصیت عایق بودن کامپوزیت را به شدت کاهش دهد.

7-3- تأثیرات حرارتی – رطوبتی

درجة حرارت، نقش تعیین‌کننده‌ای در مکانیزم جذب آب کامپوزیت‌ها و تأثیرات متعاقب برگشت‌ناپذیر آن بازی می‌کند. درجة حرارت، بر توزیع آب، میزان آن و سرعت جذب آن، تأثیر می‌گذارد. با افزایش دما، مقدار و سرعت جذب آب سریعاً افزایش می‌یابد [23]. تحقیقات نشان داده است که ضایعات ناشی از قرار دادن کامپوزیت، در آب جوش به مدت چند ساعت، معادل جداشدن اجزاء کامپوزیت، و ترک‌خوردگی آن در اثر قرار گرفتن آن در آب با دمای 50  به مدت 200 روز می‌باشد. در دمای معمولی اطاق، نمونه‌های کامپوزیت هیچگونه خرابی و آسیبی را بروز نداده‌اند. چنین مشاهداتی به توسعة تکنیک‌هایی برای آزمایشات تسریع شدة پیرشدگی کامپوزیت‌ها منجر شده است.

7-4- محیط قلیایی

در کاربرد کامپوزیت‌های با الیاف شیشه در محیط قلیایی، ضروری است که از الیاف شیشة با مقاومت بالای قلیایی استفاده نمود؛ زیرا محلول قلیایی با الیاف شیشه واکنش داده و ژل انبساطی سیلیکا تولید می‌کنند. این نکته به خصوص در کاربرد کامپوزیت‌های با الیاف شیشه به عنوان میلگردهای مسلح کننده بسیار حائز اهمیت می‌باشد. امروزه علاقه به استفاده از میلگردهای FRP از جنس شیشه در رویه‌های بتنی، به عنوان جانشین میلگردهای فولادی که با نمک‌های یخزدا خورده می‌شوند، و نیز در سازه‌های در مجاورت آب افزایش یافته است. با این وجود در فرآیند هیدراسیون سیمان، محلول آب با قلیائیت بالا (pH>12) شده، ایجاد می‌شود. این محلول قلیایی شدید، می‌تواند بر الیاف شیشه تأثیر گذاشته و دوام میلگردهای FRP ساخته شده با الیاف شیشه را کاهش دهد. الیاف شیشة از جنس E-glass که اکثراً ارزان بوده و به کار گرفته می‌شوند، ممکن است مقاومت کافی در مقابل حملة قلیایی‌ها را نداشته باشند. استفاده از رزین وینیل استر با ایجاد یک مانع مؤثر، تا حدودی حملة قلیایی‌ها را کاهش می‌دهد. مقاومت در مقابل حملة قلیایی‌ها را می‌توان با طراحی عضو سازه‌ای برای تحمل سطح تنش‌های کمتر، بهبود داد. همچنین می‌توان برای بهبود دوام، از الیاف شیشه با مقاومت بسیار خوب در مقابل قلیا استفاده نمود.

شایان ذکر است که FRP های ساخته شده از الیاف کربن و آرامید، مطلقاً در مقابل محیط‌های قلیایی از خود ضعفی نشان نمی‌دهند.

7-5- تأثیر دمای پائین

تغییرات شدید دما بر کامپوزیت‌ها چندین اثر عمده به دنبال دارد. اکثر مواد با افزایش دما انبساط پیدا می‌کنند. در کامپوزیت‌های FRP با ماتریس پلیمری، ضریب انبساط حرارتی ماتریس معمولاً در رتبة بالاتری از ضریب انبساط حرارتی الیاف قرار دارد. کاهش دما ناشی از سرد شدن در ضمن مرحلة ساخت و یا شرایط عملکرد کامپوزیت در دمای پایین، باعث انقباض ماتریس خواهد شد. از طرفی انقباض ماتریس با مقاومت الیاف نسبتاً سخت که در مجاورت ماتریس قرار گرفته‌اند، روبرو می‌شود؛ که این مساله تنش‌های پس ماندی را در ریز ساختار ماده به‌جای می‌گذارد. بزرگی تنش‌های پس ماند با اختلاف دما در شرایط عمل‌‌آوری و شرایط عملکرد کامپوزیت متناسب خواهد بود. با این وجود، مگر در محیط فوق‌العاده سرد، تنش‌های پس‌ماند ایجاد شده چندان قابل توجه نخواهد بود. در جایی که تغییر دمای بسیار شدید وجود دارد (مثلاً نواحی نزدیک به قطب شمال و قطب جنوب) ممکن است تنش‌های پس‌ماند بزرگی ایجاد شود که منجر به ایجاد ریزترک در ماده می‌گردد. چنین ریزترکهایی به نوبة خود سختی کامپوزیت را کاهش داده و نفوذپذیری و ورود آب از طریق لایة مرزی ماتریس و الیاف را افزایش می‌دهند و بدین ترتیب در فرآیند تجزیة کامپوزیت شرکت می‌کنند.

تأثیر بسیار مهم دیگر درجه حرارت‌های پایین‌تر، تغییر متناظر در مقاومت و سختی ماتریس است. اکثر مواد رزین ماتریس، با سرد شدن، سخت‌تر و مقاوم‌تر می‌شوند. چنین تغییراتی بر وضعیت شکست اثر می‌گذارد. برای مثال، نشان داده شده است که شکست فشاری نمونه‌های استوانه‌ای کامپوزیت با قطر 38 میلیمتر در دمای 50 نسبت به شکست نمونه‌های مشابه در دمای اطاق با 6/17 درصد افزایش در مقاومت فشاری ولی شکست به صورت تردتر، همراه است [24]. بدین ترتیب جذب انرژی قبل از شکست در دمای پایین‌تر نسبت به دمای اطاق، بیشتر خواهد بود. این جنبة ویژه از نظر آزاد شدن انرژی زیاد در لحظة شکست، در طراحی کامپوزیت‌هایی که تحت بارهای ضربه‌ای و در دمای پایین قرار می‌گیرند، باید در نظر گرفته شود.

7-6- تأثیرات سیکل‌های حرارتی در دمای پایین (یخ‌زدن- ذوب شدن)

به جز در مواردی که کامپوزیت درصد قابل توجهی حفره‌های متصل به یکدیگر پر از آب داشته باشد، تأثیرات یخ‌ زدن و ذوب شدن در محدودة دمایی متداول (30 تا 20-) بر مقاومت، جزئی بوده و حائز اهمیت نیست. کامپوزیت‌های ساخته شده از فایبر‌های شیشه که به طور متداول در دسترس هستند، در حدود 4/0 درصد حفره دارند که اجازة یخ‌زدگی قابل توجهی را نداده و امکان هیچگونه آسیب جدی را فراهم نمی‌کند.

با این وجود، سیکل‌های حرارتی در دمای پایین اثرات دیگری را بر کامپوزیت‌ها می‌گذارد. تنش‌های پس‌ماند در موارد کامپوزیت، بدلیل تفاوت‌های موجود در ضرائب انبساط حرارتی اجزاء موجود در ریز ساختار ماده، ایجاد می‌شود. در شرایط دمایی بسیار پایین، چنین تنش‌هایی می‌تواند منجر به تشکیل ریزترک‌ها در رزین ماتریس و یا در سطح مشترک رزین و فایبر شود. تغییرات رشد ریزترک در محدودة متداول دمای بهره‌برداری (از  30+  تا 20-)، معمولاً جزئی و یا حاشیه‌ای است؛ با این وجود تحت شرایط سیکل‌های حرارتی شدید، مثلاً بین 60+ تا 60- ، ریزترک‌ها امکان رشد و بهم پیوستن پیدا کرده که منجر به تشکیل ترک در ماتریس و انتشار آن در ماتریس و یا در اطراف سطح مشترک ماتریس و فایبر می‌شود [25]. چنین ترک‌هایی تحت سیکل‌های حرارتی طولانی مدت، از نظر تعداد و اندازه رشد کرده که می‌تواند منجر به زوال سختی و یا زوال سایر خواص وابسته به ماتریس گردد.

همچنین مشاهده شده است که در دمای بسیار پایین، مقاومت کششی کلیة کامپوزیت‌های پلیمری در جهت الیاف، تمایل به کاهش دارد؛ اگر چه مقاومت‌های کششی در سایر جهات و منجمله در جهت متعامد، افزایش می‌یابد. چنین نتایجی با سخت شدن ماتریس پلیمری در دمای پایین توجیه می‌شود. از طرفی سیکل‌های حرارتی بین دمای حداکثر و حداقل در زمان طولانی، همچنین زوال مقاومت و سختی در کلیة جهات را در پی دارد. چنین تغییرات خصوصیت برای طراحی سازه‌ای در مناطق سرد، مهم تلقی می‌شوند.

7-7- تأثیر تشعشع امواج ماوراء بنفش (UV)

تأثیر نور ماوراء بنفش بر ترکیبات پلیمری کاملاً شناخته شده است. تحت تابش طولانی مدت نور خورشید، ممکن است ماتریس سخت و یا بی‌رنگ شود.  این مساله را عموماً می‌توان با بکارگیری یک پوشش مقاوم در مقابل اشعة ماوراء بنفش بر کامپوزیت، برطرف نمود. در همین ارتباط از جمله مسائل بسیار قابل توجه، زوال فایبرهای پلیمری مسلح کننده نظیر آرامید است. به عنوان مثال برای آرامید ساخته شده از الیاف نازک پس از پنج هفته قرار گرفتن در نور آفتاب فلوریدا، 50 درصد افت مقاومت گزارش شده است [26]. با این وجود این اثر معمولاً سطحی است؛ بنابراین در کامپوزیت‌های ضخیم‌تر، تأثیر  این زوال بر خصوصیات سازه‌ای جزئی است. در مواردی که خواص سطحی نیز مهم تلقی شوند، لازم است ملاحظاتی را جهت کاهش ترک‌خوردگی سطحی تحت اشعة خورشید، منظور نمود.

8- استفاده از مواد FRP به عنوان مسلح‌ کنندة خارجی در سازه‌ها

به دنبال فرسوده شدن سازه‌های زیر‌بنایی و نیاز به تقویت سازه‌ها برای برآورده کردن شرایط سخت‌گیرانة طراحی، طی دو دهة اخیر تأکید فراوانی بر روی تعمیر و مقاوم‌ سازی سازه‌ها در سراسر جهان، صورت گرفته است. از طرفی، بهسازی لرزه‌ای سازه‌ها به‌خصوص در مناطق زلزله‌ خیز، اهمیت فراوانی یافته است. در این میان تکنیک‌های استفاده از مواد مرکب  FRPبه‌عنوان مسلح‌ کنندة خارجی به دلیل خصوصیات منحصر به فرد آن، از جمله مقاومت بالا، سبکی، مقاومت شیمیایی و سهولت اجرا، در مقاوم ‌سازی و احیاء سازه‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. از طرف دیگر،  این تکنیک‌ها به دلیل اجرای سریع و هزینه‌های کم جذابیت ویژه‌ای یافته‌اند.

مواد مرکب FRP در ابتدا به‌عنوان مواد مقاوم ‌کنندة خمشی برای پل‌های بتن‌آرمه و همچنین به‌عنوان محصور ‌کننده در ستون‌های بتن آرمه مورد استفاده قرار می‌گرفتند؛ اما به دنبال تلاش‌های تحقیقاتی اولیه، از اواسط دهة 1980 توسعة بسیار زیادی در زمینة استفاده از مواد FRP در مقاوم‌‌سازی سازه‌های مختلف مشاهده می‌شود؛ بطوری‌که دامنة کاربردهای آن به سازه‌هایی با مصالح بنایی، چوبی و حتی فلزی نیز گسترش یافته است. تعداد موارد کاربرد مواد FRP در مقاوم ‌سازی، تعمیر و یا بهسازی سازه‌ها از چند مورد در10 سال پیش، به هزاران مورد در حال حاضر رسیده است. اجزاء سازه‌ای مختلفی شامل تیرها، دال‌ها، ستون‌ها، دیوارهای برشی، اتصالات، دودکش‌ها، طاق‌ها، گنبدها و خرپاها تا کنون توسط مواد  FRP مقاوم شده‌اند.

مقاوم ‌سازی سازه‌های بتن آرمه با مواد FRP

مواد مرکب FRP، دامنة وسیعی از کاربردها را برای مقاوم ‌سازی سازه‌های بتن‌آرمه در مواردی که تکنیک‌های مرسوم مقاوم‌ سازی ممکن است مسئله‌ ساز باشند، به ‌خود اختصاص داده‌اند. برای نمونه، یکی از معمول‌ترین تکنیک‌ها برای بهسازی اجزاء بتن آرمه، استفاده از ورق‌های فولادی است که از بیرون به این اجزاء چسبانده می‌شود. این روش، روشی ساده، مقرون به صرفه و کارا است؛ اما از جهات زیر مسئله‌ ساز است: 1- زوال چسبندگی بین فولاد و بتن که از خوردگی فولاد ناشی می‌شود.

2- مشکلات ساخت صفحات فولادی سنگین در کارگاه ساختمان. 3- نیاز به نصب داربست.

4- محدودیت طول در انتقال صفحات فولادی به کارگاه ساخت (در مورد مقاوم ‌سازی خمشی اجزاء بلند).

نوارها یا صفحات می‌توانند جایگزینی برای صفحات فولادی باشند. مواد FRP  برخلاف فولاد، تحت تأثیر زوال الکتروشیمیایی قرار نمی‌گیرند و می‌توانند درمقابل خوردگی اسیدها، بازها و نمک‌ها و مواد مهاجم مشابه در دامنة وسیعی از دما مقاومت کنند. در نتیجه نیاز به سیستم‌های حفاظت از خوردگی نمی‌باشد وآماده‌کردن سطوح اعضاء قبل از چسباندن صفحات FRP و نگهداری از آن‌ها بعد از نصب، از صفحات فولادی آسان‌تر است.

علاوه بر این، الیاف مسلح‌کننده در FRP می‌توانند در موضع معین و در نسبت حجمی و جهت خاصی درون ماتریس قرارگیرند تا بیش‌ترین کارایی به‌دست آید. مواد حاصله تنها با درصدی از وزن فولاد، مقاومت و سختی بالایی در جهت الیاف دارند. آن‌ها همچنین حمل و نقل آسان‌تری داشته، نیازمند داربست کمتری برای نصب می‌باشند، و می‌توانند برای مکان‌هایی که دارای دسترسی محدود هستند، مورد استفاده قرار گیرند؛ و پس از نصب، بار اضافی قابل‌توجهی را به سازه تحمیل نمی‌کنند.

روش مرسوم دیگر در مقاوم ‌سازی اعضای بتن‌آرمه، استفاده از پوشش‌هایی از نوع بتن‌آرمه، بتن پاشیدنی و یا فولاد می‌باشد. این روش تا جایی که مربوط به مقاومت، سختی و شکل ‌پذیری می‌شود، کاملا مؤثر است؛ اما باعث افزایش ابعاد مقاطع و بار مردة سازه می‌شود. همچنین این شیوه نیازمند عملیات پر دردسر و تخلیة ساکنین است و به صورت بالقوه باعث افزایش نامطلوب سختی اعضای بتن‌آرمه می شود. به‌عنوان یک جایگزین، صفحات FRP می‌توانند به دور اجزاء بتن‌آرمه پیچیده شوند و افزایش قابل توجه مقاومت و شکل ‌پذیری را به دنبال داشته باشند؛ بدون آن‌که تغییر زیادی در سختی ایجاد نمایند. یک نکتة مهم در ارتباط با مقاوم ‌سازی اعضا با استفادة خارجی از FRP آن است که باید درجة مقاوم‌ سازی (نسبت ظرفیت نهایی عضو مقاوم‌شده به ظرفیت نهایی عضو مقاوم ‌نشده) را محدود کنیم تا حداقل سطح ایمنی در حوادثی مانند آتش ‌سوزی که منجر به از دست رفتن کارایی FRP می‌شوند، حفظ گردد.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
شکل 1- نمونه‌هایی از تقویت خمشی و برشی تیر بتن آرمه با ورقه‌های FRP

امروزه مواد کامپوزیتی FRP به وفور جهت تقویت خمشی و برشی تیرهای بتن آرمه به کار می‌روند که نمونه‌ای از آن در شکل 1 نشان داده شده است. در این شکل ملاحظه می‌شود که با متصل کردن صفحات FRP  به وجه پایینی تیر ظرفیت خمشی مثبت و با متصل کردن آن به وجه بالایی تیر ظرفیت خمشی منفی حاصل می‌شود. هم‌چنین می‌توان با اتصال صفحات FRP  به دو وجه کناری تیر، ظرفیت برشی مناسبی فراهم نمود.

در شکست تیرهای بتن‌آرمة تقویت شده با صفحات FRP مکانیزم‌های مختلف شکست، ازجمله گسیختگی صفحات FRP، خرد شدگی بتن، شکست برشی بتن و ترک ‌خوردگی در محل اتصال چسب با بتن، گزارش شده است. همچنین نشان داده شده است که نوع FRP، ضخامت و طول آن باعث ایجاد انواع مختلفی از شکست نرم یا ترد می‌شود. بخصوص خواص مکانیکی ناحیة اتصال FRP و بتن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این میان جدا شدن صفحات FRP از بتن مسالة کاملا حائز اهمیت است و امروزه توجه زیادی را در دنیا به خود جلب می‌نماید. در این ارتباط به نظر می‌رسد که استفاده از تقویت‌کننده‌های خارجی حتی به میزان کم، می‌تواند ایمنی قابل ملاحظه‌ای در برابر جدا شدن صفحات FRP از بتن، و نیز شکست‌های برشی ترد فراهم آورد.

از طرفی مواد کامپوزیتی FRP به وفور جهت تقویت خمشی و فشاری و نیز افزایش شکل پذیری ستون‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در همین ارتباط محصور شدگی بتن مهم‌ترین خصوصیتی است که می توان آن را با چسباندن این مواد در اطراف ستون‌ها فراهم نمود. از طرفی استفاده از مواد کامپوزیتی FRP برای افزایش شکل پذیری اتصالات و رفتار مناسب‌تر آن در زلزله نیز بسیار مطلوب خواهد بود.


 

9 – خلاصه و نتیجه ‌گیری

خوردگی اعضاء سازه‌ای بتنی که به صورت متداول با میلگردهای فولادی مسلح شده باشند، در محیط‌های خشن و خورنده یک معضل جدی محسوب می‌شود. این مساله برای اعضاء بتنی سازه‌ای در مجاورت آب و به خصوص در محیط‌های دریایی و ساحلی که در معرض عوامل نمکی و قلیایی، آب در تماس با خاک، هوا و آب‌های زیرزمینی قرار دارند، بسیار جدی‌تر خواهد بود. این مساله هر ساله میلیون‌ها دلار خسارت ر سراسر دنیا به بار می‌آورد. اگر چه تا کنون روش‌های مختلفی نظیر حفاظت کاتدیدیک و یا پوشش قطعات فولادی و میلگردها با اپوکسی جهت فائق آمدن بر این مشکل به کار گرفته شده است، به نظر می‌رسد که جانشینی کامل قطعات فولادی و میلگردهای فولادی با یک مادة  مقاوم در مقابل خوردگی، یک راه حل بسیار اساسی و بدیع، در حذف کامل خوردگی اجزاء فولادی به شمار آید.

محصولات کامپوزیتی FRP  با مقاومت بسیار عالی، در مقابل خوردگی در محیط‌های خشن و خورنده، توجه بسیاری از محققین و مهندسین در سراسر دنیا را به عنوان یک جانشین مناسب قطعات فولادی و میلگردهای فولادی در سازه‌های مجاور آب به خود جلب نموده است. اگر چه مزیت اصلی محصولات FRP مقاومت آنها در مقابل خوردگی است، خواص دیگری از آنها، نظیر مقاومت کششی بالا، مدول الاستیسیتة قابل قبول، وزن کم، مقاومت خوب در مقابل خستگی و خزش، خاصیت عایق بودن و چسبندگی خوب با بتن و نیز دوام بسیار خوب از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بر جاذبة آنها افزوده است. با این وجود بعضی از اشکالات و معایب این ماده نظیر مشکلات مربوط به خم کردن میله‌های FRP در محل آرماتوربندی، تفاوت خواص حرارتی آنها با بتن و نیز رفتار الاستیک خطی آنها تا لحظة شکست را نباید از نظر دور داشت. در مجموع، توجه بیشتر به کاربرد محصولات کامپوزیتی FRP در سازه‌های بتنی که در محیط‌های خشن و خورنده ساخته می‌شوند، نظیر سازه‌های آبی، ساحلی و دریایی، مشخصاً از آسیب‌های زودرس و ناخواسته و شکست سازه‌های بتنی مسلح در اثر خوردگی میلگردها جلوگیری خواهد نمود.

 

 


10- مراجع

 [1] Hamada, H., Fukute, T., and Yamamoto, K., “Bending Behavior of Unbounded Prestressed Concrete Beams Prestressed with CFRP Rods,” Fiber Reinforced Cement and Concrete, Proceedings of the Fourth RILEM International Symposium, Sheffield, 1992, pp. 1015-1026.

 

[2] Saadatmanesh, H., and Ehsani, M. R., “RC Beams Strengthened with GFRP Plates, I: Experimental Study,” Journal of Structural Engineering, ASCE, Vol. 117, No. 11, 1991, pp. 3417-3433.

 

[3] Bedard, Claude, “Composite Reinforcing Bars: Assessing Their Use in Concrete,” Concrete International, 1992, pp. 55-59.

 

[4] Sharp, B. N., “Reinforced and Prestressed Concrete in Maritime Structures,” Proceedings of the Institution of Civil Engineers, Structures and Building, Vol. 116, No. 3, 1996, pp. 449-469.

 

[5] Hamid, Ahmad A., “Improving Structural Concrete Durability in the Arabian Gulf,” Concrete International, July, 1995, pp. 32-35.

 

[6] Ali, Mohammed Gholam, Dannish, Sami Abdulla, and Al-Hussaini, Adel, “Strength and Durability of Concrete Structures in Bahrain,” Concrete International, July, 1996, pp. 39-45.

 

[7] Matta, Z., “Chlorides and Corrosion in the Arabian Gulf Environment,” Concrete International, May, 1992, pp. 47-48.

 

[8] Matta, Z., “Deterioration of Concrete Structures in the Arabian Gulf,” Concrete International, Juky, 1993, pp. 33-36.

 

[9] Matta, Z., “More Deterioration of Reinforced concrete in the Arabian Gulf,” Concrete International, November, 1993, pp. 50-51.

 

[10] Razaqpur, A. G., and Kashef, A. H., “State-of-the-Art on Fiber Reinforced Plastics for Buildings,” Submitted to: Institute for Research in Construction – National Research Council of Canada, Carleton University, Ottawa, 1993.

 

[11] Rostasy, F. S., “FRP Tensile Elements for Prestressed Concrete – State of the Art, Potentials and Limits,” Fiber-Reinforced-Plastic Reinforcement for Concrete Structures, International Symposium, ACI-SP-138, 1993, pp. 347-366.

 

[12] Minosaku, Koichi, “Using FRP Materials in Prestressed Concrete Structures,” Concrete International, 1992, pp.41-45.

 

[13] Erki, M. A., and Rizkalla, S. H., “Anchorages for FRP Reinforcement,” Concrete International, 1993, pp. 54-59.

 

[14] Martin, Roderick H., “Fiber Reinforced Plastic Standards for the Offshore Industry,” SAMPE Journal, Society for the Advancement of Material and Process Engineering, 1996, pp. 37-41.

 

[15] Yamasaki, Y., Masuda, Y., Tanano, H., and Shimizu, A., “Fundamental Properties of Continuous Fiber Bars,” Fiber-Reinforced-Plastic Reinforcement for Concrete Structures, International Symposium, ACI-SP-138, 1993, pp. 715-730.

 

[16]  Tarricone, Paul, “Plastic Potential,” Civil Engineering, 1993, pp. 62-64.

 

[17] Ehsani, M. R., Saadatmanesh, H., and Tao, S., “Bond of GFRP Rebars to Ordinary- Strength Concrete,” Fiber-Reinforced-Plastic Reinforcement for Concrete Structures, International Symposium, ACI-SP-138, 1993, pp. 333-346.

 

[18] Char, M. S., Saadatmanesh, H., and Ehsani, M. R., “Concrete Girders Externally prestressed with Composite Plates,” PCI Journal, 1994, pp. 40-51.

 

[19] Mashida, M., and Iwamoto, K., “Bond Characteristics of FRP Rod and Concrete After Freezing and Thawing Deterioration,” Fiber-Reinforced-Plastic Reinforcement for Concrete Structures, International Symposium, ACI-SP-138, 1993, pp. 51-70.

 

[20] Hahn, H. T., and Kim, R. Y., “Swelling of Composite Laminates,” Advanced Composite Materials-Environmental Effects, ASTM-STP 658, 1978, pp. 98-130.

 

[21] Mallick, P. K., Fiber Reinforced Composites, Marcel Dekker, Inc., New Yoek, 1988.

 

[22] Burnsell, A. R., “Long-Term Degredation of Polimeric Matrix Composites,” Concise Encyclopedia of Composite Materials, Pergamon Press, 1989, pp. 165-173.

 

[23] Dewimille, B., and Burnsell, A. R., “Accelerated Aging of a Glass Fiber Reinforced Epoxy Resin in Water,” Composites, 1983, pp. 14-35.

 

[24] Dutta, P. K., “Tensile Strength of Unidirectional Fiber Composites at Low Temparatures,” Proceedings, Sixth Japan-U.S. Conference on Composite Materials, June, 1983, Orlando, pp. 782-792.

 

[25] Lord, H. W., and Dutta, P. K., “On the Design of Polymeric Composite Structures for Cold Region Applications,” Journal of Reinforced Plastics and Composites, Vol. 7, 1988, pp. 435-450.

[26] Larsson, F., “The Effect of Ultraviolet Light on Mechanical Properties of Kevlar 49 Composites,” Environmental Effects on Composite Materials, Technomic Publishings Co., 1988, pp. 132-135.

اصلاح طراحی براساس سازه های با شکل پذیری بالا در برابر زلزله

اصلاح طراحی براساس سازه های با شکل پذیری بالا در برابر زلزله:

ضوابط زیر بمنظور شکل پذیری بالای سازه در گامهای طراحی رعایت شده اند,

 

اعضای تحت خمش در قاب‌ها 

20-5-1-1 محدودیت‌های هندسی

20-5-1-1 در اعضای خمشی قاب‌ها محدودیت‌های هندسی زیر رعایت شده اند:

الف ـ ارتفاع موثر مقطع نباید بیشتر از یک چهارم طول دهانه آزاد باشد.

ب ـ عرض مقطع نباید کمتر از سه دهم ارتفاع آن باشد .

پ ـ عرض مقطع نباید :

-          بیشتر از عرض ستون تکیه‌گاهی، در صفحه عمود بر محور طول عضو خمشی، به اضافه سه چهارم ارتفاع عضو خمشی در هر طرف ستون

-          بیشتر از عرض ستون تکیه‌گاهی به اضافه یک چهارم بعد دیگر مقطع ستون در هر طرف ستون،

-          کمتر از 250 میلیمتر اختیار شود.

20-5-1-1-2 برون محوری هر عضو خمشی نسبت به ستونی که با آن قاب تشکیل می‌دهد. یعنی فاصله محورهای هندسی دو عضو از یکدیگر، نباید بیشتر از یک چهارم عرض مقطع ستون باشد.

 

20-5-1-2- آرماتور طولی

20-5-1-2-1- در کلیه مقاطع عضو خمشی نسبت آرماتور، هم در پایین و هم در بالا، نباید کمتر از  و نسبت آرماتور کششی نباید بیشتر از 025/0 اختیار شود. حداقل دو میلگرد با قطر مساوی یا بزرگتر از 12 میلیمتر باید هم در پایین و هم در بالای مقطع در سراسر طول ادامه داده شوند.

20-5-1-2-2- در تکیه‌گاه‌های عضو خمشی و در هر مقطعی که در آن امکان تشکیل مفصل پلاستیکی وجود داشته باشد، باید آرماتور فشاری که به مقدار نصف آرماتور کششی موجود در آن مقطع تامین گردد.

20-5-1-2-3- در هر عضو خمشی حداقل یک چهارم آرماتور موجود در مقاطع تکیه‌گاهها، هر انتها که آرماتور بیشتری دارد، باید در سراسر طول تیر در بالا و در پایین ادامه داده شوند.

20-5-2-4- در اعضای خمشی T یا L شکل که با دال‌ها به صورت یکپارچه اجرا می‌شوند، مقدار آرماتوری که در بر ستون‌ها می‌توان در خمش موثر در نظر گرفت، علاوه بر آرماتور واقع در جان ‌تیر، به شرح زیر است :

الف ـ در ستون‌های داخلی وقتی که ابعاد تیر عرضی در محل اتصال به ستون در حدود ابعاد عضو خمشی طولی است: تمامی میلگردهایی که در عرضی از دال مساوی با چهار برابر ضخامت آن در هر طرف ستون واقع شده‌اند .

ب ـ در ستون‌های داخلی وقتی که تیر عرضی وجود ندارد: تمامی میلگردهایی که در عرضی از دال مساوی دو و نیم برابر ضخامت آن در هر طرف ستون واقع شده‌اند.

پ ـ در ستون‌های خارجی وقتی که تیر عرضی در محل اتصال به ستون در حدود ابعاد عضو خمشی طولی است و لازم است میلگردهای عضو خمشی طولی مهار شوند: تمامی میلگردهایی که در عرضی از دال مساوی با دو برابر ضخامت آن در هر طرف ستون واقع شده‌اند .

ت ـ در ستون‌های خارجی وقتی که تیر عرضی وجود ندارد : تمامی میلگردهایی که در عرض ستون واقع شده‌اند .

ث ـ در تمام حالات حداقل 75 درصد آرماتور فوقانی و نیز آرماتور تحتانی که ظرفیت خمشی مورد لزوم را تامین می‌کنند باید از ناحیه هسته ستون عبور کنند و یا در آن مهار شوند.

20-5-1-2-5- استفاده از وصله پوششی در میلگردهای طولی خمشی فقط در شرایطی مجاز است که در تمام طول وصله آرماتور عرضی از نوع تنگ یا مارپچ موجود باشد. فواصل سفره‌های آرماتور عرضی در برگیرنده وصله از یکدیگر نباید بیشتر از یک چهارم ارتفاع موثر مقطع و یا 100  میلیمتر اختیار شود.

20-5-1-2-6 استفاده از وصله پوششی در محل‌های زیر مجاز نیست :

الف ـ در اتصالات تیرها به ستون‌ها

ب ـ در طولی معادل دو برابر ارتفاع مقطع از بر تکیه‌گاه

پ ـ در محل‌هایی که امکان تشکیل مفصل پلاستیکی در آنها در اثر تغییر مکان جانبی غیر الاستیکی قاب موجود باشد .

20-5-2-7- وصله‌های جوشی یا مکانیکی، مطابق ضوابط بندهای (18-4-1-6) و (18-4-1-7) به شرطی مجاز است که وصله میلگرد در هر سفره آرماتور به صورت یک در میان انجام شود و فاصله وصله‌ها در میلگردهای مجاور یکدیگر، در امتداد طول عضو، کمتر از 600 میلیمتر باشد .

 

20-5-1-3- آرماتور عرضی

20-5-1-3-1- در اعضای خمشی در طول قسمت‌های بحرانی که در زیر مشخص می‌شوند باید تنگ ویژه مطابق ضوابط بند (20-5-1-3-2) بکار برده شود، مگر آنکه طراحی برای برش نیاز به آرماتور بیشتری را ایجاب کند:

الف ـ در طولی معادل دو برابر ارتفاع مقطع از بر تکیه‌گاه به سمت وسط دهانه

ب ـ در طولی معادل دو برابر ارتفاع مقطع در دو سمت مقطعی که در آن امکان تشکیل مفصل پلاستیکی در اثر تغییر مکان جانبی غیر الاستیکی قاب وجود داشته باشد.

پ ـ در طولی که در آن برای تامین ظرفیت خمشی مقطع به آرماتور فشاری نیاز باشد.

20-5-1-3-2- تنگ‌های ویژه و فواصل آنها از یکدیگر باید دارای شرایط زیر باشند :

الف ـ قطر تنگ‌ها کمتر از 8 میلیمتر نباشد .

ب ـ فاصله تنگ‌ها از یکدیگر بیشتر از مقادیر : یک چهارم ارتفاع موثر مقطع, 8  برابر قطر کوچکترین میلگرد طولی ، 24 برابر قطر خاموت‌ها و 300 میلیمتر اختیار نشود.

پ ـ فاصله اولین تنگ از بر تکیه‌گاه بیشتر از 50 میلیمتر نباشد.

20-5-1-3-3- در قسمت‌هایی از طول عضو خمشی که مطاب ضابطه بند (20-5-1-3-1) تنگ ویژه بکار برده می‌شود، میلگردهای طولی در محیط مقطع باید دارای تکیه‌گاه عرضی مطابق ضوابط بند (8-4-3-5) باشند.

20-5-1-3-4 در قسمت‌هایی از طول عضو خمشی که به تنگ ویژه نیاز نیست فاصله خاموت‌ها نباید بیشتر از نصف ارتفاع موثر مقطع اختیار شود.

20-5-1-3-5  در اعضای خمشی تنگ‌های ویژه را می‌توان با دو قطعه میلگرد ساخت. یک میلگرد به شکل U که در دو انتها به قلاب 135 درجه، با طول مستقیم حداقل مساوی با 8 برابر قطر میلگرد یا 100 میلیمتر، ختم شود و میلگرد دیگر به شکل قلاب دوخت که با میلگرد اول یک تنگ بسته تشکیل دهد. در این قطعات قلاب‌های انتهایی باید در داخل بتن محصور شده مهار شوند. قلاب دوخت می‌تواند در یک انتها خم 90 درجه داشته باشد مشروط بر آنکه این خم یک در میان در دو سمت عضو خمشی قرار گیرد. چنانچه میلگردهای طولی که توسط قلاب‌های دوخت نگهداری شده‌اند در داخل یک دال که تنها در یک سمت عضو خمشی قرار دارد محصور باشند، خم 90 درجه قلاب‌های دوخت را می‌توان در آن سمت، در دال، قرار داد .

 

 اعضای تحت فشار و خمش در قاب‌ها ـ ستون‌ها  

20-5-2-1- محدودیت‌های هندسی

20-5-2-1 در ستون‌ها محدودیت‌های هندسی زیر باید رعایت شوند:

الف ـ عرض مقطع نباید کمتر از چهاردهم بعد دیگر آن و نباید کمتر از 300 میلیمتر باشد.

ب ـ نسبت طول آزاد ستون به عرض مقطع آن در ستون‌هایی که زیر اثر لنگرهای خمشی موجود د دو جهت خم می‌شوند نباید بیشتر از 16 و در ستون‌های کنسولی نباید بیشتر از 10 باشد.

20-5-2-2- آرماتور طولی

20-5-2-2-1 در ستون‌های نسبت آرماتور طولی نباید کمتر از یک درصد و بیشتر از شش درصد در نظر گرفته شود. محدودیت حداکثر مقدار آرماتور باید در محل وصله‌ها نیز رعایت شود. در مواردی که آرماتور طولی از نوع فولاد S 400 است، نسبت آرماتور در خارج از محل وصله‌ها به حداکثر چهار و نیم درصد محدود می‌شود.

20-5-2-2-2 فاصله میلگردهای طولی از یکدیگر محور تا محور نباید بیشتر از 200 میلیمتر باشد.

20-5-2-2-3 استفاده از وصله پوششی در میلگردهای طولی فقط در نیمه میانی طول ستون مجاز است. طول پوشش این وصله‌ها باید برای وصله‌های کششی در نظر گرفته شود.

20-5-2-2-4 وصله‌های جوشی یا مکانیکی، مطابق ضوابط بند (18-4-1-16) و (18-4-1-7) ، میلگردهای طولی به شرطی مجاز است که وصله میلگردها در هر مقطع به صورت یک در میان انجام شود و فاصله وصله‌ها د میلگردهای مجاور یکدیگر، در امتداد طول ستون، کمتر از 600 میلیمتر نباشد.

20-5-2-3- آرماتور عرضی

20-5-2-3-1 در ستون‌های قسمت‌هایی از دو انتهای آنها به طول   ناحیه بحرانی تلقی شده و در نها باید «آرماتور گذاری عرضی ویژه» مطابق ضوابط بندهای (20-5-2-3-2) تا (20-5-2-3-6) انجام شود، مگر آنکه طراحی برای برش نیاز به آرماتور بیشتری را ایجاب کند. طول    که از بر اتصال ستون به اعضای جانبی اندازه‌گیری می‌شود نباید کمتر از مقادیر زیر در نظر گرفته شود.

الف ـ یک ششم ارتفاع آزاد ستون

ب ـ ضلع بزرگتر مقطع مستطیلی شکل ستون یا قطر مقطع دایره‌ای شکل ستون

پ ـ 450 میلیمتر

20-5-2-3-2 مقدار آرماتور عرضی لازم در ناحیه بحرانی بر اساس ضوابط زیر تعیین می‌شود:

الف ـ در ستون‌های با مقطع دایره نسبت حجمی آرماتور مارپیچ یا تنگ‌های حلقوی  نباید کمتر از دو مقدار زیر باشد :

(20-2)                                                                                                                                                                                                                                                                         

(20-3)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

ب ـ در ستون‌های با مقطع مربع مستطیل سطح مقطع کل تنگ‌های ویژه در هر امتداد  نباید کمتر از دو مقدار زیر باشد :

(20-4)                                                                                                                                                                        

(20-5)                                                                                                                                                                                                         

20-5-2-3-3 در ستون‌هایی که مقاومت هسته ستون به تنهایی جوابگوی بارهای وارده به ستوئن از جلمه زلزله می‌باشد، نیازی به کنترل روابط (20-3) و (20-4) نیست.

20-5-2-3-4 قطر میلگردهای عرضی در ناحیه بحرانی نباید کمتر از 8 میلیمتر و فاصله سفره میلگردها از یکدیگر نباید بیشتر از مقادیر زیر باشد :

الف ـ یک چهارم ضلع کوچکتر مقطع ستون

ب ـ هشت برابر کوچکترین قطر میلگرد طول

پ ـ 125 میلیمتر

20-5-2-3-5 آرماتور عرضی در ناحیه بحرانی را می‌توان با تنگ‌های ویژه یکپارچه و با تنگ‌های ویژه چند قطعه‌ای که با یکدیگر پوشش دارند ساخت. همچنین می‌توان از قلاب‌های دوخت با قطر و فاصله مشابه تنگ‌ها که دارای خم 90 درجه در یک انتهای آنست استفاده کرد. هر انتهای قلاب دوخت باید در بر گیرنده یک میلگرد طولی باشد و محل خم 90 درجه آن باید در امتداد میلگرد طولی یک در میان عرض شود.

20-5-2-3-6 در هر مقطع ستون فاصله قلاب‌های دوخت یا شاخه‌های تنگ‌ها از یکدیگر در جهت عمود بر محور طولی ستون، نباید بیشتر از 350 میلیمتر باشد.

20-5-2-3-7 در ستون‌هایی که در اثر تغییر مکان جانی غیر الاستیکی قاب در مقاطعی غیر از مقاطع انتهایی آن امکان تشکیل مفصل پلاستیکی وجود داشته باشد. در هر سمت آن مقطع طولی به اندازه    ناحیه بحرانی تلقی شده و در آن باید آرماتورگذاری عرضی ویژه اجرا شود.

20-5-2-3-8 در ستون‌هایی که بار اعضای با سختی زیاد را تحمل می‌کنند. مانند ستون‌هایی که در زیر دیوار بتن آرمه قرار دارند. در تمام طول ستون باید آرماتورگذاری عرضی ویژه اجرا شود. بعلاوه این آرماتورگذاری باید در قسمتی از آرماتور طولی ستون که به اندازه طول گیرایی است و در داخل دیوار قرار دارد. ادامه داده شود . ضابطه ادامه آرماتورگذاری عرضی ویژه در دیوار در مورد ستون‌هایی که روی دیوار قرار دارند نیز باید رعایت شود.

20-5-2-3-9   در ستون‌‌هایی که قسمتی از ارتفاع آنها با یک دیوار بتنی گرفته شده ست، در تمام قسمت آزاد ستون باید آرماتورگذاری ویژه اجرا شود.

20-5-2-3-10 در محل اتصال ستون به شالوده آرماتور طولی ستون که به داخل شالوده برده شده است باید در طولی حداقل برابر با 300 میلیمتر با آرماتورگذاری عرضی ویژه تقویت گردد.

20-5-2-3-11  در قسمت‌هایی از طول ستون که آرماتورگذاری عرضی ویژه اجرا نمی‌شود باید آرماتور عرضی به صورت مارپیچ یا تنگ ویژه به قط حداقل 8 میلیمتر بکار برده شود. فاصله سفره‌های این میلگردها از یکدیگر باید بر اساس نیاز طراحی برای برش تعیین شود ولی در هر حال نباید بیشتر از نصف ضلع کوچکتر مقطع مستطیلی شکل ستون و یا نصف قطر مقطع دایره‌ای شکل ستون، شش برابر قطر آرماتور طولی و یا 200 میلیمتر اختیار گردد.

20-5-2-4- حداقل مقاومت خمشی ستون‌ها

20-5-2-4-1 در کلیه اتصالات تیرها به ستون‌ها، بجز موارد گفته شده در بندهای (20-5-2-4-2) و (20-5-2-4-3) لنگرهای خمشی مقاوم ستون‌ها باید در رابطه زیر صدق کنند:

(20-6)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

در این رابطه

* = مجموع لنگرهای خمشی نظیر لنگرهای خمشی مقاوم ستون‌ها در بالا و پایین اتصال است که در مرکز اتصال محاسبه شده باشند. لنگرهای خمشی مقاوم ستون‌ها باید برای نامساعدترین حالت بار محوری ستون‌ها، در جهت بارگذاری جانبی مورد نظر، که کمترین مقدار لنگرها را بدست دهد، محاسبه شوند.

* = مجموع لنگرهای خمشی نظیر لنگرهای خمشی مقاورم تیرها در دو سمت اتصال است که در مرکز اتصال محاسبه شده باشند.

جمع لنگرها در رابطه (20-6) باید چنان صورت گیرد که لنگرهای ستون‌ها در جهت مخالف لنگرهای تیرها قرار گیرند. رابطه (20-6) باید در حالتهای که لنگرهای خمشی تیرها در هر دو جهت، در صفحه قائم قاب، عمل نمایند، برقرار باشد.

20-5-4-2 چنانچه تعداد ستون‌های موجود در یک طبقه در یک قاب بیشتر از چهار عدد باشند، از هر چهار ستون یک ستون می‌تواند رابطه (20-6) را ارضاء نکند .

20-5-2-4-3 ستون‌های قاب‌های یک و دو طبقه و نیز ستون‌های طبقه آخر در قاب‌های چند طبقه می‌توانند رابطه (20-6) را ارضاء نکنند. در اینصورت این ستون‌ها باید ضابطه بند (20-5-2-4-4) را ارضاء کنند، این ستون‌ها مشمول ضابطه بند (20-5-2-4-5) نمی‌شوند

20-5-2-4-4 چنانچه ستونی رابطه (20-6) را ارضاء نکند باید در تمام طول دارای آرماتورگذاری عرضی ویژه مطابق ضوابط بندهای (20-5-2-3-2) تا (20-5-2-3-6) باشد.

20-5-2-4-5 چنانچه ستونی ضابطه بند (20-5-2-4-1) را تامین نکند باید از کمک آن به سخت جانبی و مقاومت سازه در مقابل بار جانبی زلزله صرفنظر شود. این ستون در هر حال باید ضوابط قسمت (20-5-6) را تامین نماید.

 

20-5-3 دیوارهای سازه‌ای ، دیافراگم ها و خرپاها

20-5-3-1 محدودیت‌های هندسی

20-5-3-1-1 در دیوارهای سازه‌ای محدودیت‌های هندسی زیر باید رعایت شوند:

الف ـ ضخامت دیوا نباید کمتر از 150 میلیمتر اختیار شود.

ب ـ در دیوارهایی که در آنها اجزاء‌لبه مطابق بند (20-5-3-3 ) بکار گرفته می‌شود، عرض جزء لبه نباید کمتر از 300 میلیمتر در نظر گرفته شود.

20-5-3-1-2 در دیوارهای سازه‌ای باید حتی‌الامکان از ایجاد بازشوهای با ابعاد بزرگ خودداری کرد. در مواردی که ایجاد این بازشوها اجتناب‌ناپذیر باشد باید موقعیت هندسی آنها را طوری در نظر گرفت که دیوار بتواند بصورت دیوارهای هم بسته عمل نماید. در غیر اینصورت باید با کمک آنالیز دقیق یا آزمایش‌های مناسب اثر وجود بازشو در عملکرد دیوار بررسی شود.

20-5-3-1-3 در دیافراگم‌هایی که بازشوهای با ابعاد بزرگ در آنها وجود دارد شکل و موقعیت بازشو نباید روی سختی جانبی دیافراگم اثر تعیین کننده داشته باشد. رفتار دیافراگم‌ها در هر حالت با فرض‌های آنالیز در ارتباط با درجه صلبیت آنها مطابقت داشته است.

20-5-3-1-4 در طراحی دیوارهای با مقطع e و T عرض موثر بال، اندازه‌گیری شده از بر جان در هر سمت، که در محاسبات بکار برده می‌شود نباید بیشتر از مقادیر زیر در نظر گرفته شود مگر آنکه با آنالیز دقیقتر بتوان مقادیر آنرا تعیین کرد.

الف : نصف فاصله بین جان دیوار تا جان دیوار مجاور

ب ـ ده درصد ارتفاع کل دیوار

 

20-5-3-2 آرماتور قائم و افقی

20-5-3-2-1 در دیوارهای سازه‌ای نسبت آرماتور در هیچ یک از دو امتداد قائم و افقی نباید کمتر از 25% باشد، مگر آنکه نیروی برشی نهایی موجود در مقطع دیوار از  کمتر باشد. در این حالت برای حداقل آرماتور مورد نیاز در دیوار باید ضوابط بند (16-4) در فصل شانزدهم رعایت شود.

20-5-3-2-2 نسبت آرماتور قائم در هیچ ناحیه از طول دیوار نباید از چهار درصد بیشتر باشد

20-5-3-2-3 فاصله میلگردها از یکدیگر، محور تا محور، در هر دو امتداد قائم و افقی نباید بیشتر از 350 میلیمتر اختیار شود. در اجزاء لبه فاصله میلگردهای قائم نباید بیشتر از 200 میلیمتر در نظر گرفته شوند.

20-5-3-2-4 در دیوارهایی که نیروی برشی نهایی در مقطع آنها از  بیشتر است بکارگیری دو شبکه آرماتور الزامی است.

20-5-3-2-5 در اعضای خرپاها، دستک‌ها، کلاف‌ها و اجزاء جمع کننده نیروها که در آنها تنش فشاری بتن بیشتر از  باشد باید در سراسر طول قطعه آرماتور گذاری عرضی ویژه مطابق بندهیا (20-5-2-3-2) تا (20-5-2-3-6) انجام شود. این آرماتورگذاری را در قسمت‌هایی از طول قطعه که در آنها تنش فشاری بتن از  کمتر باشد می‌توان قطع کرد. تنش فشاری موجود در قطعه زیر اثر بارهای نهایی و با فرض توزیع خطی تنش در مقطع و بر اساس مشخصات مقطع ترک نخورده محاسبه می‌شود.

20-5-3-2-6 کلیه میلگردهای ممتد در دیوارهای سازه‌ای ،دیافراگم‌ها، خرپاها، دستک‌ها ، کلاف‌ها و اعضای جمع کننده نیروها باید به عنوان میلگردهای کششی مطابق ضوابط بند (20-5-4-3) مهار یا وصله شوند.

20-5-3-3 اجزای لبه در دیوارهای سازه‌ای و در دیافراگم‌ها

20-5-3-3-1 در لبه‌ها و در اطراف بازشوها در دیوارهای سازه‌ای و در دیافراگم‌ها که در آنها تنش فشاری بتن فشاری بتن در دورترین تار فشاری مقطع تحت اثر بارهای نهایی، به انضمام اثر زلزله ، از  بیشتر باشد باید اجزای لبه مطابق ضوابط بندهای (20-5-3-3-2) تا (20-5-3-3-4) پیش‌بینی شود، مگر آنکه در تمام طول دیوار یا دیافراگم آرماتورگذاری عرضی ویژه پیش‌بینی شده باشد. اجزای لبه را می‌توان در قسمت‌هایی که تنش فشاری بتن در آنها از  کمتر باشد قطع کرد. تنش فشاری بتن با فرض توزیع خطی تنش در مقطع دیوار و بر اساس مشخصات مقطع ترک نخورده محاسبه می‌شود.

20-5-3-3-2 اجزای لبه در دیوارها باید در حالت حدی نهایی مقاومت برای مجموع بارهای قائم وارده به دیوار شامل بارهای اجزای مرتبط با دیوار و وزن دیوار و نیروی محوری ناشی از لنگر واژگونی حاصل از نیروهای جانبی زلزله طراحی شوند.

20-5-3-3-3 اجزای لبه در دیافراگم‌ها باید در حالت حدی نهایی مقاومت برای مجموع نیروهای محوری که در صفحه دیافراگم عمل می‌کنند و نیروی محوری ناشی از تقسیم لنگر خمشی موثر در مقطع دیافراگم به فاصله بین دو جزء لبه‌های دیافراگم در آن مقطع ، طراحی شوند.

20-5-3-3-4 اجزای لبه باید در سراسر طول خود آرماتورگذاری عرضی ویژه مطابق ضوابط بندهای (20-5-2-3-2) تا (20-5-2-3-6) بشوند.

20-5-3-3-5 در دیوارهایی که دارای اجزای لبه هستند آرماتورهای افقی دیوار باید در ناحیه محصور شده اجزای لبه مهار شوند بطوریکه امکان بوجود آمدن تنش کششی در حد مقاومت تسلیم در آنها میسر گردد.

20-5-3-3-6 در دیوارهایی که دارای اجزای لبه نیستند آرماتورهای افقی دیوار باید به قلاب استاندارد ختم شوند و آرماتورهای قائم لبه‌های دیوار را در بر گیرند. در غیر اینصورت آرماتورهای قائم لبه دیوار باید بوسیله رکابی‌هایی که دارای قطر و فاصله مشابه آرماتور افقی هستند و به آنها وصله می‌شوند. نگهداری شوند. در مواردی که نیروی برشی نهایی در مقطع دیوار از  کمتر است رعایت ضوابط این بند الزامی نیست.

20-5-3-4 تیرهای همبند در دیوارهای هم بسته

20-5-3-4-1 تیرهای همبند در دیوارهای هم بسته که در آنها نیروی برشی نهایی از  بیشتر باشد و نسبت طول دهانه آزاد به ارتفاع مقطع آنها کمتر از 3 باشد باید مطابق ضوابط بندهای (20-5-3-4-2) و (20-5-3-4-3) آرماتورگذاری شوند. در غیر اینصورت آرماتورگذاری در این تیرها مطابق ضوابط قطعات خمشی انجام می‌شود. عرض این تیرها در هیچ حالت نباید کمتر از 200 میلیمتر اختیار شود.

20-5-3-4-2 مقاومت برشی در تیرهای همبند باید کلاً بوسیله آرماتورهای قطری که بصورت ضربدری و متقارن در سراسر طول تیر ادامه داشته و در دیوارهای طرفین تیر در طولی به اندازه یک و نیم برابر طول گیرایی میلگردها مهار می‌شوند . تامین گردد. سطح مقطع آرماتور قطری در هر یک از شاخه‌های ضربدری از رابطه زیر محاسبه می‌شود:

(20-7)                                                                                                                                                                       

در این رابطه  زاویه بین آرماتور قطری و محور طولی تیر است .

20-5-3-4-3 آرماتورهای قطری باید بوسیله میلگردهای عرضی به صورت مارپیچ یا تنگ با قطر حداقل 8 میلیمتر و با فاصله از یکدیگر حداکثر برابر با کوچکترین سه مقدار زیر محصور شوند:

الف ـ  8 برابر قطر کوچکترین میلگرد قطری

ب ـ 24 برابر قطر تنگ‌ها یا مارپیچ

پ ـ 125 میلیمتر

20-5-3-4-4 مقاومت خمشی تامین شده توسط آرماتورهای قطری را می‌توان در محاسبه ظرفیت خمشی تیر همبند منظور کرد.

20-5-3-5 درزهای اجرایی

20-5-3-5-1 کلید درزهای اجرایی در دیوارها و در دیافراگم‌ها باید ضوابط قسمت (9-8) را تامین کنند. سطح این درزها باید زبری گفته شده در بند (12-14-3-5) را دارا باشند. ضوابط طراحی درزهای اجرایی برای برش در بند (12-17-3-3) گفته شده‌اند.

 

20-5-4 اتصالات تیر به ستون در قاب‌ها

20-5-4-1 ضوابط کلی طراحی

20-5-4-1-1 طراحی اتصالات تیرها به ستون‌ها در قاب‌ها برای برش باید بر اساس رابطه (12-1) صورت گیرد، مقادیر  در این رابطه باید بر طبق ضوابط بندهای (20-5-4-1-2) و (20-5-4-1-3) تعیین شوند.

20-5-4-1-2 نیروی برشی نهایی موثر به اتصال  باید بر اساس بیشترین نیروی کششی که ممکن است در آرماتورهای کششی تیرهای دو سمت اتصال و نیز برش موجود در ستون‌های بالا و پایین اتصال، محاسبه گردد. برای تعیین این مقادیر فرض می‌شود در تیرهای دو سمت اتصال مفصل‌های پلاستیکی با ظرفیت‌های خمشی مثبت یا منفی برابر با لنگرهای خمشی مقاوم محتمل  در مقاطع بر اتصال تشکیل شده باشند، جهت‌های این لنگرها باید به صورتی در نظر گرفته شوند که بیشترین برش در اتصال ایجاد شود.

20-5-4-1-3 نیروی برشی مقاوم نهایی اتصال  را می‌توان با شرط رعایت ضوابط بند (20-5-4-2) حداکثر برابر با مقادیر زیر در نظر گرفت :

الف ـ برای اتصالات محصور شده در چهار سمت            

ب ـ برای اتصالات محصور شده در سه سمت و یا در دو سمت مقابل هم

پ ـ برای سایر اتصالات                                                                                                                                                                                                                 

یک اتصال زمانی توسط تیری که به یک وجه آن می‌رسد محصور شده تلقی می‌گردد که تیر حداقل سه چهارم سطح آن اتصال را پوشانده باشند .

 

20-5-4-2 آرماتوگذاری

20-5-4-2-1 در کلیه اتصالات، بجز آنهایی که در بند (20-5-4-2-2) گفته شده‌اند، باید آرماتورگذاری عرضی ویژه مطابق ضوابط بندهای (20-5-2-3-2) تا (20-5-2-3-6) بکار برده شود.

20-5-4-2-2 در اتصالاتی که در چهار سمت توسط تیرهای محصور شده‌اند و عرض تیرها کمتر از سه چهارم عرضی از ستون که به ن متصل می‌شوند نیستند. باید در طولی به اندازه کوتاه‌ترین ارتفاع تیر در اتصال آرماتورگذاری عرضی ویژه مساوی با نصف آنچه در بند (20-5-4-2-1) گفته شد، بکار برده شود. فاصله آرماتورهای عرضی در این اتصالات را می‌توان تا 150 میلیمتر افزایش داد .

20-5-4-2-3 آرماتورهای طولی تیرها که به ستون ختم می‌شوند باید تا انتهای دیگر هسته محصور شده ستون ادامه یابند و در صورت کششی بودن مطابق ضوابط بند (20-5-4-3) و در صورت فشاری بودن مطابق ضوابط فصل هیجدهم مهار شوند .

20-5-4-2-4 در تیرهایی که آرماتور طولی آنها از داخل هسته محصور شده ستون عبور نمی‌کنند، در صورتی که این آرماتورها توسط تیر دیگری که به اتصال می‌رسد محصور نشده باشند، باید در سراسر طول آرماتور طولی که در خارج از هسته ستون قرار دارند آرماتورگذاری عرضی ویژه اجرا شود .

 

20-5-4-3 طول گیرایی میلگردهای کششی

20-5-4-3-1 طول گیرایی میلگردهای قلاب دار،   که خم آنها 90 درجه است باید با استفاده از رابطه (18-2) و با منظور کردن مقاومت پیوستگی معادل بتن برابر با 2fbm رابطه (18-4) در نظر گرفته شود. طول گیرایی قلاب همچنین نباید کمتر از مقادیر: 8 برابر قطر میلگرد و 150 میلیمتر اختیار گردد.

20-5-4-3-2 قلاب‌‌ها باید در هسته محصور شده ستون‌ها و یا در اجزاء‌لبه دیوارها مهار شوند.

20-5-4-3-3 طول گیرایی میلگردهای مستقیم    در میلگردهای تحتانی، مطابق تعریف بند (18-2-2-1-الف) نباید کمتر از 5/2 برابر طول گیرایی میلگردهای قلابدار و در میلگردهای فوقانی نباید کمتر از 5/3 برابر طول گیرایی میلگردهای قلاب‌دار منظور گردد.

20-5-4-3-4 میلگردهای مستقیمی که بیک اتصال ختم می‌شوند باید از داخل هسته محصور شده ستون و یا جزء لبه دیوار عبور داده شوند. طول گیرایی برای آن قسمت از میلگردهایی که در خارج از هسته محصور شده قرار دارند باید به اندازه 6/1 برابر افزایش داده شود.

 

20-5-5 ضوابط طراحی برای برش

20-5-5-1 اعضای تحت خمش و تحت فشار و خمش در قاب‌ها

20-5-5-1-1 در اعضای تحت خمش و تحت فشار و خمش در قاب‌ها ، کنترل حالت حدی نهایی مقاومت در برش باید بر اساس رابطه (12-1) صورت گیرد. مقادیر Vn و Vr در این رابطه باید بر طبق ضوابط بندهای (20-5-5-1-2) تا (20-5-5-1-4) محاسبه شوند.

20-5-5-1-2 نیروی برشی نهایی، Vu در اعضای خمشی باید با در نظر گرفتن تعادل استاتیکی بارهای قائم و لنگرهای خمشی موجود در مقاطع انتهایی عضو با فرض آنکه در این مقاطع مفصل‌های پلاستیکی تشکیل شده‌اند، تعیین شود. ظرفیت خمشی مفصل‌های پلاستیکی، مثبت یا منفی ، باید برابر با لنگر خمشی مقاوم ماکزیمم مقطع Mmax در نظر گرفته شود. جهت‌های این لنگرهای خمشی باید چنان در نظر گرفته شوند که نیروی برشی ایجاد شده در عضو بیشترین باشد .

20-5-5-1-3 نیروی برشی نهایی ، Vu در اعضای تحت فشار و خمش باید برابر با کمترین دو مقدار زیر نظر گرفته شود ولی این نیرو در هیچ حالت نباید کمتر از مقدار نیروی برشی باشد که از آنالیز سازه زیر اثر بارهای نهایی ناشی از بارهای قائم و نیروی جانبی زلزله بدست آمده است .

الف ـ نیروی برشی ایجاد شده در عضو زیر اثر نیروهای استاتیکی وارد به آن شامل بارهای قائم، در صورت وجود، و لنگرهای خمشی موجود در مقاطع انتهایی آن با فرض آنکه در این مقاطع مفصل‌های پلاستیکی تشکیل شده‌اند. ظرفیت خمشی مفصل‌های پلاستیکی، مثبت یا منفی باید برابر با لنگر خمشی مقاوم ماکزیمم مقطع ، Mmax در نظر گرفته شود و در تعیین آن باید 4/1 برابر نامساعدترین نیروی محوری نهایی موجود در عضو که منتج به بیشترین لنگر خمشی می‌شود، منظور گردد. جهت‌های این لنگرهای خمشی باید چنان در نظر گرفته شوند که نیروی برشی ایجاد شده در عضو بیشترین باشد.

ب ـ نیروی برشی ایجاد شده در عضو با فرض آنکه در تیرهای متصل به دو انتهای عضو، در مقاطع مجاور به اتصال‌ها ، مفصل‌های پلاستیکی با مشخصات گفته شده در بند (20-5-5-1-2) تشکیل شده باشند. جهت‌های این لنگرهای خمشی باید چنان در نظر گرفته شوند که نیروی برشی ایجاد شده در عضو مورد نظر بیشترین باشد.

20-5-5-1-4 مقاومت برشی نهایی مقطع Vr باید بر اساس رابطه (12-2) محاسبه شود. نیروی برشی مقاوم بتن در این رابطه Vc در اعضایی از قاب که در آنها نیروی برشی ناشی از زلزله بزرگتر از نصف نیروی برشی طرح Vu باشد و مقدار نیروی فشاری محوری در آنها کمتر از  باشد، مساوی با صفر منظور می‌‌گردد. منظور از نیروی برشی ناشی از زلزله،‌نیروی برشی ایجاد شده در عضو بعلت اختلاف لنگرهای خمشی موجود در مفصل‌های پلاستیکی ایجاد شده در دو انتهای عضو بر طبق ضوابط بند (20-5-5-1-2) است.

20-5-5-1-5 خاموت‌هایی که برای مقاومت در برابر برش بکار برده می‌شوند، در قسمت‌های خاصی از عضو که در بندهای (20-5-1-3) و (20-5-2-3) و (20-5-4-2) مشخص شده‌اند باید از نوع تنگ ویژه باشند.

 

20-5-5-2 دیوارهای سازه‌ای و دیافراگم‌ها

20-5-5-2-1 در دیوارهای سازه‌ای و در دیافراگم‌ها ، کنترل حالت حدی نهایی مقاومت در برش باید بر اساس رابطه زیر صورت گیرد :

(20-8)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

در این رابطه  نیروی برشی نهایی در مقطع مورد نظر است که از آنالیز سازه زیر اثر بارهای نهایی ناشی از بارهای قائم و بارهای جانبی زلزله بدست آمده است و  مقاومت برشی نهایی مقطع است که مطابق ضوابط بند (20-5-5-2-2) محاسبه می‌شود.  ضریب اصلاحی مقاومت است که در این قطعات مساوی با 7/0 منظور می‌گردد .

20-5-5-2-2 مقاومت برشی نهایی مقطع ،  با استفاده از رابطه زیر محاسبه می شود :

(20-9)                                                                                                                                                                                                                           

در این رابطه  ضریبی است که به شرح زیر در نظر گرفته می‌شود :

الف ـ  دیوارها و دیافراگم‌هایی که در آنها نسبت  بزرگتر یا مساوی 2 است.

*   

ب ـ در دیوارها و دیافراگم‌هایی که در آنها نسبت  کوچکتر یا مساوی 5/1 است.

 

پ ـ در دیوارها و دیافراگم‌هایی که در آنها نسبت  بین 5/1 و 2 است ضریب  با درون‌یابی خطی بین اعداد فوق تعیین می‌شود.

20-5-5-2-3 در تعیین مقاومت برشی نهایی مقطع در قطعات یک دیوار یا یک دیافراگم مقدار ضریب  باید برای بیشترین مقدار  در کل دیوار یا دیافراگم و در قطعه مورد نظر محاسبه شود.

20-5-5-2-4 میلگردهای برشی در دیوار یا دیافراگم باید در صفحه دیوار یا دیافراگم در دو جهت عمود بر هم توزیع شوند بطوریکه در این دو جهت مقاومت برشی ایجاد نمایند. در مواردی که نسبت  کمتر از 0/2 است نسبت آرماتور قائم ،  ، نباید کمتر از نسبت آرماتور افقی برشی   در نظر گرفته شود.

20-5-5-2-5 مقاومت برشی نهایی مقطع ،  در دیوارهایی که متشکل از تعدادی پایه‌های دیوار گونه‌اند و مشترکاً نیروی جانبی واحدی را تحمل می‌کنند نباید بیشتر از  در نظر گرفته شود. در این دیوارها مقاومت برشی نهایی مقطع در هر پایه دیوارگونه نیز نباید بیشتر از  منظور گردد.  سطح مقطع هر پایه دیوارگونه و  مجموع سطح مقطع‌های این پایه‌هاست.

20-5-5-2-6 مقاومت برشی نهایی مقطع در قطعات افقی در دیوارها،‌ نظیر تیرهای رابط در دیوارهای هم بسته نباید بیشتر از  در نظر گرفته شود.  سطح مقطع قطعه افقی دیوار است .

شبکه خرپاى فلزى تیرچه با جوش مقاومتى به روش ماشینى

شبکه خرپاى فلزى تیرچه با جوش مقاومتى به روش ماشینى

 

سقف هاى تیرچه و بلوک، از انواع سقف هاى بتن مسلح یک طرفه هستند که کاربرد نسبتاً قابل ملاحظه اى در صنعت ساختمان کشور دارند. در این سقف ها، استفاده توأم از دو روش پیش ساختگى و بتن ریزى درجا، معمول است. قسمت پیش ساخته تیرچه ها از دو جزء اصلى شبکه خرپایى جوشى و بتن ریزدانه تحتانى تشکیل مى شود.  شبکه خرپایى علاوه بر این که نقش سازه ا ى را به عهده دارد، مى بایستى متحمل نیروهاى ناشى از حمل و نقل و نصب باشد. از این رو، کیفیت ساخت شبکه خرپایى جوشى بسیار حائز اهمیت است که متأسفانه در اکثر موارد، عملیات جوش کارى آن، به صورت دستى و در کارگاه هاى کوچک صورت مى گیرد و کنترل هاى لازم نیز انجام نمى شود. به نظر مى رسد ساخت ماشینى از لحاظ شکل هندسى مجموعه خرپا و نیز جوشکارى نقطه ا ى، کمک شایانى به این صنعت خواهد کرد. امروزه امکان تولید شبکه هاى خرپایى ماشینى در کشور فراهم شده است. از قابلیت هاى این شیوه پیش ساختگى، مى توان به استفاده از جوش نقطه ا ى مقاومتى اشاره کرد، که کاهشى در سطح مقطع میل گرد ایجاد نمى کند و با دقت بالا، قادر به تأمین اتصال میل گردهاى برشى به میل گردهاى اصلى مى باشد. با این شیوه مى توان شبکه خرپایى، با میل گردهایى از قطر 6 تا 16 میلى متر را تولید کرد. از دیگر قابلیت هاى روش تولید ماشینى، مى توان به حفظ مقاومت و ماهیت رفتارى میل گرد، سرعت قابل ملاحظه تولید و ایجاد نظام هماهنگ در هندسه خرپا اشاره کرد. هرچند این شیوه تولید، ارتفاع خرپا را تا ارتفاع 400 میلى متر محدود مى کند، لیکن این ارتفاع براى ساختمان هاى مسکونى، مناسب است. ظرفیت تولید یک ماشین، در حدود 12 متر طول در دقیقه است که نسبت به عملیات نیروى انسانى، از سرعت بسیار زیادى برخوردار است.

 

الزامات شبکه خرپاى فلزى تیرچه با جوش مقاومتى به روش ماشینى

 

-1 رعایت کلیه ضوابط ومقررات مندرج در نشریه شماره 94 سازمان مدیریت و برنامه ریزى کشور و نشریه شماره 2909 موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتى، براى شبکه خرپایى ماشینى تولید شده، الزامى است.

-2 رعایت کلیه ضوابط و معیارهاى ارایه شده در در تولید شبکه خرپایى و ماشین آلات ARO استاندارد مربوط الزامى است.

-3 میل گردهاى به کار برده شده باید از نوع تولید نورد گرم، مطابق با استانداردهاى کشور و مقررات ملى ساختمان باشند.

-4 به کار گیرى جوش نقطه ا ى در ساخت شبکه خرپایى ماشینى تولید شده با شرط عدم کاهش

سطح مقطع میل گردهاى سازه ا ى و نیز تامین ضوابط و معیارهاى جوشکارى مطابق مقررات ملى

ساختمان و یا آیین نامه هاى  AWS،AISC ،ACI مجاز  است.

-5 کنترل روادارى هاى هندسى و اجرائى براى شبکه خرپایى ماشینى تولیدشده مطابق استانداردهاى مربوطه الزامى است.

-6 کلیه تولید کنندگان خرپاى تیرچه ماشینى در کشور که از این سیستم استفاده مى کنند، باید قبل از راه ا ندازى خط تولید از این مرکز گواهى نامه فنى دریافت کنند.

 

 

نارسایی ها و تنگناهای طرح های توسعه و عمران در اجرا

نارسایی ها و تنگناهای طرح های توسعه و عمران در اجرا :

با تجدیدنظر در شرح خدمات طرح های جامع و الحاق شدن مطالعات مربوط به حوزه نفوذ شهر ، بخش ، کوچکی از نارسایی ها و تنگناهای پیرامونی ومحیطی مربوط به طرح های جامع و همچنین :

1-نارسایی مربوط به کمبود ضوابط و مقررات مربوط به حریم شهر ها

2-نارسایی های مربوط به مشخص نبودن برنامه های عمرانی حریم و بلا تکلیفی اراضی و روستاهای واقع در حریم

3-نارسایی های مربوط به عدم پیش بینی نیازهای خدمتی و لحاظ سرانه های مربوطه در طرح شهر

4-نارسایی مربوط به عدم وجود ضوابط مشخص مربوط به تفکیک اراضی واقع در حریم شهرها

5-نارسایی مربوط به مشخص نبودن حدود اراضی شهری و برنامه تملک اراضی برای طرح های شهری مرتفع گردید اما بخش عمده ای از نارسایی ها و تنگناهای طرح های جامع در اجرا به طرح های توسعه وعمران منعکس گردید به عبارتی دیگر به لحاظ فقدان کاربرد مطالعات حوزه نفوذ و عدم وجود سازمان اجرایی طرح در حوزه نفوذ نارسایی ها وتنگنا هایی که در اجرا متوجه طرح های جامع بود شامل طرح های توسعه و عمران نیز گردید که ذیلا به چند نارسایی و تنگنای عمده طرح ها اشاره می گردد :

1-عدم تطابق و هماهنگی طرح های توسعه و عمران از نظر جنبه های اجرایی با بعد زمانی برنامه های عمرانی ملی و منطقه ای

2-عدم توجه به برنامه ریزی و تدوین سازی و کارهای اجرایی میان مدت در طرح های توسعه و عمران

3-فقدان نقش هماهنگ کننده و تعهد آور طرح های توسعه .و عمران برای دستگاه های اجرایی به عنوان یک سند برنامه ای

4-انعطاف ناپذیری و غیر قابل تغییر بودن ضوابط کالبدی توسعه

5-گسترده بودن ابعاد مطالعاتی طرح ها و توجه به کمیت ها یا اضافه نمودن اقلام مطالعاتی جدید ( خصوصا مطالعات اقتصادی – اجتماعی ) و پیچیده نمودن مکانیزم نتیجه گیری ها

6-نادیده انگاشتن واقعیت ها ، محدودیت ها و امکانات اجرایی سازمان های اجرایی و اساس کار قرار گرفتن

ایده آلهای طراح و طراحی ( شارمند ، جلد دم ، 1378 ، 43-44 )

در اواخر دهه 60 میلادی به رغم استفاده گسترده از طرح های جامع شهری ، شهرهای اروپایی بیش از پیش از الگوی متعادل نظریه پردازان منشور آتن فاصله می گیرند ، مشکلات توزیع غیر منطقی مراکز فعالیت و خدمات در شهرها گسترش بی رویه حومه شهری با امکانات و خدمات نازل جابه جایی سیل عظیم جمعیت میان مراکز کار ، سکونت و خدمات که با اتلاف سرمایهع ها و آلودگی های زیست محیطی و افزایش هزینه شهر نشینی توام است با شدت ضعف هایی در همه جا بروز می کند این مشکلات همراه با پدید آمدن نیازها و واقعیت های جدید موجب می شود که حل مشکلات مربوط به چگونگی سازمان دهی شهری نیز همانند حقوق صنفی در چهارچوب مبارزات سیاسی و اجتماعی این کشورها جای گیرد در واقع پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که طرح های جامع نه تنها مرتفع کننده نیازهای شهر نمی باشند بلکه خود عاملی مهم در تشدید مشکلات و مسائل شهری به شمار می آیند . ( شارمند ، 1377 : 38 )

25 سال تجربه شهر سازی بعد از جنگ در اروپا مشکلات این رویکرد با طرز تفکر را نیز به تدریج آشکار کرد ، از یک سو اعتراض معماران جوان گروه ده Ten Team به تقسیمات عملکردی ( مسکن ، کار ، فراغت ، حمل و نقل ) منشور آتن و از سوی دیگر تئوری سیستم که در سال 1954 توسط برتالفنی تدوین شد بر تفکر شهرسازی موثر واقع شدند تحت تاثیر این جریانات فکری ساختگرایان کوشیدند در مخالف با معقولات عملکرد گرایی با شهر به عنوان یک کلیت واحد ( گشتالت ) برخورد کنند هر چند تئوری سیستم ثابت کرد که سرعت سیستم های جامع و میان رشته ای  است اما قرار داشت که برای شناخت کلیت سیستم های باز هیچ معیاری در دست نداریم تا بگوییم که در شناسایی سیستم تمام خصیصه های خاص آن را در نظر گرفته ایم ، برتالفنی به صراحت بیان کرد که شناخت شناسی سیستم ها با شناخت شناسی پوزیتویسم منطقی یا امپریسیم ( اصالت تجربه ) عمیقا فرق دارد ( سعید نیا ، 32 )

تحت تاثیب این جریان ها در سال 1964 در انگلیس ( گروه مشورتی برنامه ریزی ) P.A.G لایحه تغییر قانون شهرسازی را تهیه کرد که مبنای قانون شهر سازی جدید انگلیس قرار گرفت ، بر اساس آن طرح های جامع که تحت عنوان طرح توسعه در سل 1969 کتاب برنامه ریزی شهری و منطقه ای رویکردی سیستمی

را منتشر کرد در همان حال که طرح های جامع مورد انتقاد کوبنده این شهرسازان قرار داشت یعنی در سال +1345 شورای عالی شهر سازی ایران تشکیل و در سال 1347 بخش قرارداد طرح جامع برای شهر تهران منعقد شد و درست در زمان انتشار کتاب چرویک در سال 1971 میلادی یعنی در سال 1351 مدل طرح جامع به مفهوم کاربری زمین در قانون (تغییر نام وزارت مسکن و شهرسازی ) به تصویب رسید ، ( همان منبع )

 

طراحی شالوده های ساختمان

طراحی شالوده های ساختمان:

با توجه به پلان در نظر گرفته شده در نقشه های اجرایی پروژه, محدودیتی از نظر وجود همسایه نمی باشد پس بدلیل عدم وجود برون محوری در پی های گوشه و کناری, تمام شالوده ها بصورت منفرد در نظر گرفته شده اند. شالوده ها همانند ستونها تیپ بندی شده و شامل 4 تیپ شالودة گوشه, کناری در راستای قاب خمشی(x), کناری در راستای دیوار برشی(y) و شالوده های میانی است.

برای دیوار برشی بعلت وجود نیروهای زیاد یک شالودة نواری طراحی شده است.

مقاومت مجاز زمین برابر با 270 کیلونیوتن بر مترمربع و جنس زمین از نوع 2(شن و ماسة متراکم) می باشد. بعلت متراکم بودن زمین روی گیرداری دورانی ستون متکی بر شالودة منفرد حساب شده است, ولی بعلت مقادیر بسیار ناچیز این لنگرهای گیرداری که از آنالیز ساختمان بدست آمده اند, از آنها صرفنظر شده است. ولی حتی با این وجود پای ستون را نمی توان صددرصد گیردار فرض نمود مگر اینکه حجم شالوده  نسبتاً بزرگ و شالوده متکی بر بستر سنگی باشد, که در اینجا چنین نیست.

برای تمامی شالوده های فوق مقدار پوشش بتن روی آرماتور برابر با 75 میلیمتر در نظر گرفته شده است. قبل از اجرای عملیات آرماتوربندی و قالب بندی شالوده, روی بستر خاکی تسطیح شده, یک لایه بتن مگر با عیار 150 کیلوگرم بر مترمکعب به ضخامت 100 میلیمتر بمنظور ایجاد سطح صاف برای پیاده کردن محور ستونها و همچنین جلوگیری از تداخل خاک به بتن شالوده ریخته می شود.

شالوده های ساختمان را بقرار زیر طراحی می کنیم:

 

طراحی شالودة نواری پای دیوار برشی

برای طراحی شالودة پایة دیوار برشی, اصول خمش سادة تیرها با جزئی اختلاف بکار برده شده است.

بار بدون ضریب ناشی از بحرانی ترین بارگذاری(D+L+Ex) برابر با 5542.8 کیلونیوتن می باشد. حال با فرض ضخامت اولیة 700 میلیمتر برای شالوده و وزن مخصوص بتن مسلح مساوی 24 کیلونیوتن بر مترمکعب, تنش مجاز موثر باقیمانده برای حمل بارهای ناشی از دیوار برابر می شود با:

 

qe=270-0.7×24=253.2 KN/m2

 

سطح لازم برای شالوده=5542.8/253.2=21.89 m2

 

با توجه به اینکه دهانه ای که دیوار برشی در آن واقع شده است, بطول 5.1 متر می باشد, پس ابعاد پی دیوار بصورت 5.1×4.5 متر انتخاب می شود.

بار ضریبدار ناشی از بحرانی ترین بارگذاری(D+1.2L+1.2Ex) برابر با 5735.58 کیلونیوتن محاسبه می شود در اینصورت تنش فشاری تماسی برای بارهای نهایی برابر می شود با:

qu=5735.58/(4.5×5.1)=249.92 KN/m2

با داشتن مقدار فوق و اینکه ضخامت دیوار بر شی برابر با 250 میلیمتر می باشد, لنگر خمشی و نیروی برشی در مقاطع بحرانی مربوطه برابرند با:

با توجه به پوشش 75 میلیمتری در شالوده ها, d=700-75=625mm که داریم:

در این طراحی سعی شده است که شالوده طوری طراحی گردد که احتیاج به میلگردهای برشی نداشته باشیم و مقاومت برشی Vc بزرگتر از Vu باشد, چون قرار دادن میلگردهای برشی در شالوده ها غالباً از لحاظ اجرائی غیراقتصادی است.

Vc=0.2Фc√fcbd=0.2×0.6×5×1000×625×10-3=375 KN/m > 374.88 KN/m

 

تعیین فولاد کششی(در واحد طول)

 

بنابراین انتخاب می شود:

Ф20at110 , As=314.16×1000/110=2856 mm2/m

 

کنترل طول گیرایی

از مقطع بحرانی خمش(لبة دیوار) تا انتهای میلگرد باید بزرگتر یا مساوی طول گیرایی در کشش گردد.

 

fb=λ1λ2(0.65√fc)=1×1.25×0.65×5=4 N/mm2

طول گیرایی لازم=ldb=db(fy/4fb)=20×400/(4×4)=500 mm

طول گیرایی موجود=(4500-250)/2=2125 > 500  

میلگردهای حرارتی طولی

در امتداد طولی شالوده باید میلگردهای حرارتی حداقل قرار داد.(ρ=0.0018)

As=0.0018×1000×625=1260 mm2/m

انتخاب می شود:

Ф16at150 , As=1340.4 mm2/m

 

توجه شود که میلگردهای خمشی و حرارتی هر دو در قسمت تحتانی شالوده قرار می گیرند.

 

طراحی شالوده های منفرد گوشه

با تحلیل سازه برای بارهای بدون ضریب زیر:

1) PD+PL+PEx

 

2) PD+PL+PEy

 

3) PD+PEx

 

4) PD+PEy

 

بحرانی ترین بارهای بدون ضریب برای ستونهای گوشه برابر مقادیر زیر بدست آمده است:

 

P=903.16 KN

Mx=-16.282 KN.m

My=-12.457 KN.m

 

بعلت وجود لنگرهای Mx  و My  بار P تحت برون محوریهای ex=My/P=-13.79 mm و ey=Mx/P=-18.03 mm خواهد بود, ولی چون مقادیر این برون محوریها نسبت به بعد ستون خیلی کوچکند و از آنها صرفنظر می شود.

حال با فرض اولیة 500 میلیمتر برای ضخامت پی, فشار خالص مجاز برای حمل بار محوری بدون ضریب برابر است با:

qe=270-0.5×24=258 KN/m2

لازم A=903.16/258=3.5 m2

 

پس از یک شالوده مربع به ابعاد 2×2 متر استفاده می شود:

موجود A=2×2=4 m2 > 3.5 m2

پس از اینکه سطح تماس شالوده بر اساس بارهای بهره برداری و تنش مجاز شالوده تعیین گشت, نوبت به طراحی سازه ای شالوده می رسد. در این حالت, بارهای بهره برداری در ضرایب بار مربوطه ضرب می گردد تا بارهای نهایی بدست آیند.

با تحلیل سازه برای بارهای ضریبدار زیر:

1) PD+1.2PL+1.2PEx

 

2) PD+1.2PL+1.2PEy

 

3) 0.85PD+1.2PEx

 

4) 0.85PD+1.2PEy

 

بحرانی ترین بارهای ضریبدار برای ستونهای گوشه برابر مقدار زیر بدست می آید:

Pu=955.61 KN

که تحت بارگذاری اول(PD+1.2PL+1.2PEx) حاصل شده است.

 

برای طراحی شالوده, تنش فشاری تماسی مجدداً برای ترکیبات بارهای نهایی محاسبه می شوند:

 

qu=955.61/(2×2)=238.9 KN/m2

 

انتخاب ارتفاع شالوده

ارتفاع شالوده بر مبنای احتیاجات برش سوراخ کننده تعیین می گردد:

Vc=0.4Фc√fcb0d=Vu

 

که در رابطة فوقb0   محیط بحرانی در فاصلة d/2 از محیط خارجی ستون می باشد. با توجه به اینکه بعد ستونهای گوشه برابر با 400 میلیمتر است,

 

Vc=0.4×0.6×5×(4×400+4d)d=903.16×103

àd=278 mm

, پوشش=75 mm

 

با توجه به عدد فوق, ارتفاع کل شالوده مساوی 360 میلیمتر انتخاب می شود که با فرض 75 میلیمتر برای پوشش بتن, d متوسط حدود 285 میلیمتر بدست می آید. باید توجه نمود که در محاسبات, مقدار Vu مساوی کل بار وارد بر شالوده منظور شده است که از این مقدار می توان فشار محصور در داخل محیط بحرانی b0  را کسر نمود.

کنتترل ارتفاع شالوده برای طول گیرایی میلگرد ریشة ستون در فشار

برای هر میلگرد ستون, یک میلگرد ریشه با همان قطر یعنی نمرة 14 استفاده می شود که عمق شالوده برای تامین طول مهاری فشاری آن باید کافی باشد.

ld=α1 α2×(dbfy/4√fc)=1×1×14×400/(4×5)=280 mm < ارتفاع شالوده

 

کنترل برش خمشی در مقطعی بفاصلة d از لبة ستون

 

Vu=2×0.515×238.9=246.07 KN

Vc=0.2Фc√fcbd=0.2×0.6×5×2000×285×10-3=342 KN > 246.07

 

محاسبة سطح مقطع میلگرد کششی

Mu=2×238.9×0.82/2=152.9 KN.m

 

fc=25 MPa      ,      fy=400 MPa

کنترل میلگرد حرارتی حداقل دالی:(ρ=0.0018)

As=0.0018×2000×360=1296 mm2 < 1641 mm2

 

کنترل حداقل میلگرد تیری:

As=1.4/400×2000×285=1995 mm2 > 1641 mm2 à As=1995 mm2

 

بنابراین در هر امتداد از 8 میلگرد آجدار نمرة 18 استفاده می شود:

As=8×254.5=2035 mm2

 

کنترل طول گیرایی در کشش

 

fb=λ1λ2(0.65√fc)=1×1.25×(0.65×5)=4.063 N/mm2

 

ldb=db(fy/4fb)=18×400/(4×4.063)=443 mm < 800 mm

 

ملاحظه می شود که مقدار فوق(طول گیرایی لازم) کمتر از فاصلة مقطع بحرانی(لبة ستون) از لبة شالوده است, یعنی طول گیرایی برای کشش کافی است.

 

طراحی شالوده های منفرد کناری در امتداد قاب خمشی(x)

با تحلیل سازه برای بارهای بدون ضریب زیر:

1) PD+PL+PEx

 

2) PD+PL+PEy

 

3) PD+PEx

 

4) PD+PEy

 

بحرانی ترین بارهای بدون ضریب برای ستونهای کناری در امتداد x برابر مقادیر زیر بدست آمده است:

 

P=1234 KN

Mx=13.842 KN.m

My=1.06 KN.m

 

بعلت وجود لنگرهای Mx  و My  بار P تحت برون محوریهای ex=My/P=0.9 mm و ey=Mx/P=11.22 mm خواهد بود, ولی چون مقادیر این برون محوریها نسبت به بعد ستون خیلی کوچکند و از آنها صرفنظر می شود.

حال با فرض اولیة 500 میلیمتر برای ضخامت پی, فشار خالص مجاز برای حمل بار محوری بدون ضریب برابر است با:

qe=270-0.5×24=258 KN/m2

لازم A=903.16/258=4.78 m2

 

پس از یک شالوده مربع به ابعاد 2.5×2.5 متر استفاده می شود:

موجود A=2.5×2.5=6.25 m2 > 4.78 m2

پس از اینکه سطح تماس شالوده بر اساس بارهای بهره برداری و تنش مجاز شالوده تعیین گشت, نوبت به طراحی سازه ای شالوده می رسد. در این حالت, بارهای بهره برداری در ضرایب بار مربوطه ضرب می گردد تا بارهای نهایی بدست آیند.

با تحلیل سازه برای بارهای ضریبدار زیر:

1) PD+1.2PL+1.2PEx

 

2) PD+1.2PL+1.2PEy

 

3) 0.85PD+1.2PEx

 

4) 0.85PD+1.2PEy

 

بحرانی ترین بارهای ضریبدار برای ستونهای کناری در امتداد x برابر مقدار زیر بدست می آید:

Pu=1287 KN

که تحت بارگذاری دوم(PD+1.2PL+1.2PEy) حاصل شده است.

 

برای طراحی شالوده, تنش فشاری تماسی مجدداً برای ترکیبات بارهای نهایی محاسبه می شوند:

 

qu=1287/(2.5×2.5)=205.92 KN/m2

 

انتخاب ارتفاع شالوده

ارتفاع شالوده بر مبنای احتیاجات برش سوراخ کننده تعیین می گردد:

Vc=0.4Фc√fcb0d=Vu

 

که در رابطة فوقb0   محیط بحرانی در فاصلة d/2 از محیط خارجی ستون می باشد. با توجه به اینکه بعد ستونهای کناری برابر با 450 میلیمتر است,

 

Vc=0.4×0.6×5×(4×450+4d)d=1287×103

àd=339.6 mm

, پوشش=75 mm

 

با توجه به عدد فوق, ارتفاع کل شالوده مساوی 420 میلیمتر انتخاب می شود که با فرض 75 میلیمتر برای پوشش بتن, d متوسط حدود 345 میلیمتر بدست می آید. باید توجه نمود که در محاسبات, مقدار Vu مساوی کل بار وارد بر شالوده منظور شده است که از این مقدار می توان فشار محصور در داخل محیط بحرانی b0  را کسر نمود.

کنتترل ارتفاع شالوده برای طول گیرایی میلگرد ریشة ستون در فشار

برای هر میلگرد ستون, یک میلگرد ریشه با همان قطر یعنی نمرة 16 استفاده می شود که عمق شالوده برای تامین طول مهاری فشاری آن باید کافی باشد.

ld=α1 α2×(dbfy/4√fc)=1×1×16×400/(4×5)=320 mm < ارتفاع شالوده

 

کنترل برش خمشی در مقطعی بفاصلة d از لبة ستون

 

Vu=2.5×.68×205.92=350 KN

Vc=0.2Фc√fcbd=0.2×0.6×5×2500×345×10-3=517.5 KN > 350

 

محاسبة سطح مقطع میلگرد کششی

Mu=2.5×205.92×1.0252/2=270.4 KN.m

 

fc=25 MPa      ,      fy=400 MPa

کنترل میلگرد حرارتی حداقل دالی:(ρ=0.0018)

As=0.0018×2500×420=1890 mm2 < 2393.8 mm2

 

کنترل حداقل میلگرد تیری:

As=1.4/400×2500×345=3018.8 mm2 > 2393.8 mm2 à As=3018.8 mm2

 

بنابراین در هر امتداد از 12 میلگرد آجدار نمرة 18 استفاده می شود:

As=12×254.5=3053.6 mm2

 

کنترل طول گیرایی در کشش

 

fb=λ1λ2(0.65√fc)=1×1.25×(0.65×5)=4.063 N/mm2

 

ldb=db(fy/4fb)=18×400/(4×4.063)=443 mm < 1025 mm

 

ملاحظه می شود که مقدار فوق(طول گیرایی لازم) کمتر از فاصلة مقطع بحرانی(لبة ستون) از لبة شالوده است, یعنی طول گیرایی برای کشش کافی است.

 

طراحی شالوده های منفرد کناری در امتداد دیوار برشی(y)

با تحلیل سازه برای بارهای بدون ضریب زیر:

1) PD+PL+PEx

 

2) PD+PL+PEy

 

3) PD+PEx

 

4) PD+PEy

 

بحرانی ترین بارهای بدون ضریب برای ستونهای کناری در امتداد y برابر مقادیر زیر بدست آمده است:

 

P=1438.9 KN

Mx=0.482 KN.m

My=-23.8 KN.m

 

بعلت وجود لنگرهای Mx  و My  بار P تحت برون محوریهای ex=My/P=-16.54 mm و ey=Mx/P=0.33 mm خواهد بود, ولی چون مقادیر این برون محوریها نسبت به بعد ستون خیلی کوچکند و از آنها صرفنظر می شود.

حال با فرض اولیة 500 میلیمتر برای ضخامت پی, فشار خالص مجاز برای حمل بار محوری بدون ضریب برابر است با:

qe=270-0.5×24=258 KN/m2

لازم A=1438.9/258=5.58 m2

 

پس از یک شالوده مربع به ابعاد 2.5×2.5 متر استفاده می شود:

موجود A=2.5×2.5=6.25 m2 > 5.58 m2

پس از اینکه سطح تماس شالوده بر اساس بارهای بهره برداری و تنش مجاز شالوده تعیین گشت, نوبت به طراحی سازه ای شالوده می رسد. در این حالت, بارهای بهره برداری در ضرایب بار مربوطه ضرب می گردد تا بارهای نهایی بدست آیند.

با تحلیل سازه برای بارهای ضریبدار زیر:

1) PD+1.2PL+1.2PEx

 

2) PD+1.2PL+1.2PEy

 

3) 0.85PD+1.2PEx

 

4) 0.85PD+1.2PEy

 

بحرانی ترین بارهای ضریبدار برای ستونهای کناری در امتداد y برابر مقدار زیر بدست می آید:

Pu=1512.95 KN

که تحت بارگذاری اول (PD+1.2PL+1.2PEx) حاصل شده است.

 

برای طراحی شالوده, تنش فشاری تماسی مجدداً برای ترکیبات بارهای نهایی محاسبه می شوند:

 

qu=1512.95/(2.5×2.5)=242.1 KN/m2

 

انتخاب ارتفاع شالوده

ارتفاع شالوده بر مبنای احتیاجات برش سوراخ کننده تعیین می گردد:

Vc=0.4Фc√fcb0d=Vu

 

که در رابطة فوقb0   محیط بحرانی در فاصلة d/2 از محیط خارجی ستون می باشد. با توجه به اینکه بعد ستونهای کناری برابر با 450 میلیمتر است,

 

Vc=0.4×0.6×5×(4×450+4d)d=1512.95×103

àd=379.8 mm

, پوشش=75 mm

 

با توجه به عدد فوق, ارتفاع کل شالوده مساوی 460 میلیمتر انتخاب می شود که با فرض 75 میلیمتر برای پوشش بتن, d متوسط حدود 385 میلیمتر بدست می آید. باید توجه نمود که در محاسبات, مقدار Vu مساوی کل بار وارد بر شالوده منظور شده است که از این مقدار می توان فشار محصور در داخل محیط بحرانی b0  را کسر نمود.

کنتترل ارتفاع شالوده برای طول گیرایی میلگرد ریشة ستون در فشار

برای هر میلگرد ستون, یک میلگرد ریشه با همان قطر یعنی نمرة 16 استفاده می شود که عمق شالوده برای تامین طول مهاری فشاری آن باید کافی باشد.

ld=α1 α2×(dbfy/4√fc)=1×1×16×400/(4×5)=320 mm < ارتفاع شالوده

 

کنترل برش خمشی در مقطعی بفاصلة d از لبة ستون

 

Vu=2.5×.64×242.1=387.4 KN

Vc=0.2Фc√fcbd=0.2×0.6×5×2500×385×10-3=577.5 KN > 387.4

 

محاسبة سطح مقطع میلگرد کششی

Mu=2.5×242.1×1.0252/2=317.95 KN.m

 

fc=25 MPa      ,      fy=400 MPa

کنترل میلگرد حرارتی حداقل دالی:(ρ=0.0018)

As=0.0018×2500×460=2070 mm2 < 2516.7 mm2

 

کنترل حداقل میلگرد تیری:

As=1.4/400×2500×345=3368.8 mm2 > 2516.7 mm2 à As=3368.8 mm2

 

بنابراین در هر امتداد از 14 میلگرد آجدار نمرة 18 استفاده می شود:

As=14×254.5=3562.6 mm2

 

کنترل طول گیرایی در کشش

 

fb=λ1λ2(0.65√fc)=1×1.25×(0.65×5)=4.063 N/mm2

 

ldb=db(fy/4fb)=18×400/(4×4.063)=443 mm < 1025 mm

 

ملاحظه می شود که مقدار فوق(طول گیرایی لازم) کمتر از فاصلة مقطع بحرانی(لبة ستون) از لبة شالوده است, یعنی طول گیرایی برای کشش کافی است.

 

طراحی شالوده های منفرد میانی

با تحلیل سازه برای بارهای بدون ضریب زیر:

1) PD+PL+PEx

 

2) PD+PL+PEy

 

3) PD+PEx

 

4) PD+PEy

 

بحرانی ترین بارهای بدون ضریب برای ستونهای میانی برابر مقادیر زیر بدست آمده است:

 

P=3931.9 KN

Mx=-88.4 KN.m

My=-1.54 KN.m

 

بعلت وجود لنگرهای Mx  و My  بار P تحت برون محوریهای ex=My/P=-0.39 mm و ey=Mx/P=-22.48 mm خواهد بود, ولی چون مقادیر این برون محوریها نسبت به بعد ستون خیلی کوچکند و از آنها صرفنظر می شود.

حال با فرض اولیة 500 میلیمتر برای ضخامت پی, فشار خالص مجاز برای حمل بار محوری بدون ضریب برابر است با:

qe=270-0.5×24=258 KN/m2

لازم A=3931.9/258=15.24 m2

 

پس از یک شالوده مربع به ابعاد 4×4 متر استفاده می شود:

موجود A=4×4=16 m2 > 15.24 m2

پس از اینکه سطح تماس شالوده بر اساس بارهای بهره برداری و تنش مجاز شالوده تعیین گشت, نوبت به طراحی سازه ای شالوده می رسد. در این حالت, بارهای بهره برداری در ضرایب بار مربوطه ضرب می گردد تا بارهای نهایی بدست آیند.

با تحلیل سازه برای بارهای ضریبدار زیر:

1) PD+1.2PL+1.2PEx

 

2) PD+1.2PL+1.2PEy

 

3) 0.85PD+1.2PEx

 

4) 0.85PD+1.2PEy

 

بحرانی ترین بارهای ضریبدار برای ستونهای میانی برابر مقدار زیر بدست می آید:

Pu=4342.5 KN

که تحت بارگذاری اول (PD+1.2PL+1.2PEx) حاصل شده است.

 

برای طراحی شالوده, تنش فشاری تماسی مجدداً برای ترکیبات بارهای نهایی محاسبه می شوند:

 

qu=4342.5/(4×4)=271.4 KN/m2

 

انتخاب ارتفاع شالوده

ارتفاع شالوده بر مبنای احتیاجات برش سوراخ کننده تعیین می گردد:

Vc=0.4Фc√fcb0d=Vu

 

که در رابطة فوقb0   محیط بحرانی در فاصلة d/2 از محیط خارجی ستون می باشد. با توجه به اینکه بعد ستونهای میانی 550 میلیمتر است,

 

Vc=0.4×0.6×5×(4×550+4d)d=4342.5×103

àd=715.1 mm

, پوشش=75 mm

 

با توجه به عدد فوق, ارتفاع کل شالوده مساوی 800 میلیمتر انتخاب می شود که با فرض 75 میلیمتر برای پوشش بتن, d متوسط حدود 725 میلیمتر بدست می آید. باید توجه نمود که در محاسبات, مقدار Vu مساوی کل بار وارد بر شالوده منظور شده است که از این مقدار می توان فشار محصور در داخل محیط بحرانی b0  را کسر نمود.

کنتترل ارتفاع شالوده برای طول گیرایی میلگرد ریشة ستون در فشار

برای هر میلگرد ستون, یک میلگرد ریشه با همان قطر یعنی نمرة 18 استفاده می شود که عمق شالوده برای تامین طول مهاری فشاری آن باید کافی باشد.

ld=α1 α2×(dbfy/4√fc)=1×1×18×400/(4×5)=360 mm < ارتفاع شالوده

 

کنترل برش خمشی در مقطعی بفاصلة d از لبة ستون

 

Vu=4×1×271.4=1085.6 KN

Vc=0.2Фc√fcbd=0.2×0.6×5×4000×725×10-3=1740 KN > 1085.6

 

محاسبة سطح مقطع میلگرد کششی

Mu=4×271.4×1.7252/2=1615.17 KN.m

 

fc=25 MPa      ,      fy=400 MPa

کنترل میلگرد حرارتی حداقل دالی:(ρ=0.0018)

As=0.0018×4000×800=5760 mm2 < 6762.7 mm2

 

کنترل حداقل میلگرد تیری:

As=1.4/400×4000×725=10150 mm2 > 6762.7 mm2 à As=10150 mm2

 

بنابراین در هر امتداد از 28 میلگرد آجدار نمرة 22 استفاده می شود:

As=28×380.1=10643.7 mm2

 

کنترل طول گیرایی در کشش

 

fb=λ1λ2(0.65√fc)=1×1.25×(0.65×5)=4.063 N/mm2

 

ldb=db(fy/4fb)=22×400/(4×4.063)=541 mm < 1725 mm

 

ملاحظه می شود که مقدار فوق(طول گیرایی لازم) کمتر از فاصلة مقطع بحرانی(لبة ستون) از لبة شالوده است, یعنی طول گیرایی برای کشش کافی است.

بدین ترتیب شالوده های ساختمان طراحی می گردند. چون همة شالوده های این ساختمان منفرد می باشند, بمنظور بستن آنها بیکدیگر و جلوگیری از بازی کردن آنها مخصوصاً در مقابل تکانهای ناشی از زلزله, باید آنها را توسط کلافهایی به یکدیگر بست. کلافها در امتداد محورهای ساختمان در دو امتداد متعامد قرار داده می شوند.طبق آیین نامة بتن ایران هر کلاف باید قادر باشد 10% نیروی فشاری سنگین ترین ستون را بصورت کششی تحمل کند, در نتیجه:

(سنگین ترین ستون)Pu=4342.5 KN

Ast=4342.5/0.4=10856.3 mm2

از 24 میلگرد آجدار نمرة 24 استفاده می شود:

Ast=24×452.39=10857.3 mm2

که در محیط کلاف توزیع شده اند. ارتفاع کلاف 300میلیمتر بوده و در آن  از خاموتهایی بقطر 10 میلیمتر و به فواصل 250 میلیمتر استفاده می شود. میلگردهای طولی کلافها بصورت ممتد از روی شالوده می گذرند.

جزییات آرماتورگذاری و کلاف بندی شالوده ها و همچنین پلان شالوده ها در نقشه های اجرایی پروژه آورده شده است.

شبکه آرماتور تولید شده صنعتى با جوش مقاومتى

شبکه آرماتور تولید شده صنعتى با جوش مقاومتى


دستگاه تولید شبکه میل گرد جوش شده با جوش مقاومتى (welded wire cages) قابلیت تولید مقاطع  متنوعى از شبکه هاى میل گرد مورد استفاده در صنعت ساخت و ساز را داراست. از جمله این مقاطع، مى توان به مقاطع مربع، مستطیل و دایره براى استفاده در تیرها، ستون ها، شمع ها و پایه پل ها، و مقاطع مثلثى، بیضى شکل و تخم مرغى شکل براى استفاده در تیرچه ها، کانالها و آدم روها اشاره نمود. شبکه هاى میل گرد تولید شده توسط این دستگاه، شامل میل گردهاى عمودى و خاموت است که خاموت ها به صورت دورپیچ و با جوش مقاومتى، به آرماتورهاى اصلى متصل مى شوند.

هم چنین این دستگاه توان تولید شبکه هاى آرماتور بندى با سطح مقطع متغیر، فواصل متغیر براى اجراى خاموتها و به کارگیرى دو یا چند میل گرد در کنار هم را داراست. از دیگر مزایاى این دستگاه، قابلیت استقرار در محل کارگاه، نیاز کم به نیروى انسانى، سرعت در ساخت و دقت در آرماتوربندى اصولى است.

 

الزامات شبکه آرماتور تولید شده صنعتى با جوش مقاومتى

-1 استفاده از شبکه آرماتور بندى جوش شده ‌(welded wire cages)  در سازه هائى که بتن ریزى آن ها به صورت درجا انجام مى شود یا سازه هاى پیش ساختهاى که داراى تأئیدیه جداگانه از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مى باشند، مجاز است.

-2 لازم است کلیه ضوابط ومقررات مندرج در مقررات ملى ساختمان مبحث نهم، در مورد نحوه آرماتور بندى و قرارگیرى میل گردهاى اصلى و خاموت هاى برشى، با در نظر گرفتن نوع شکل پذیرى سازه، رعایت شود. در صورتى که رعایت ضوابط آرماتوربندى، در روند تولید مقدور نباشد، استفاده از قلاب ها و سنجاق هاى اضافى در محل به جهت رعایت الزامات مربوطه، الزامی ا ست.

-3 لازم است در تولید و اجراى شبکه هاى آرماتور جوش شده، تمهیدات مناسب جهت اجراى اتصال تیرها به ستون ها و اتصال ستون ها به یکدیگر بر اساس ضوابط مندرج در مقررات ملى ساختمان مبحث نهم و هم چنین آئین نامه‌ ACI318 لحاظ شود  

-4 کلیه ملاحظات لازم جهت روى هم گذارى میل گردها در محل وصله و یا تقویت، با رعایت الزامات

مندرج در مقررات ملى ساختمان مبحث نهم، در نظر گرفته شود

-5 میل گردهاى به کار رفته باید از نوع تولید نورد گرم، مطابق با استانداردهاى کشور و مقررات ملى

ساختمان باشند.

-6 به کار گیرى جوش نقطه ای در ساخت شبکه میل گرد جوش شده تولید شده، با شرط عدم کاهش سطح مقطع میل گردها با عملکرد سازه ای و نیز تامین ضوابط و معیارهاى جوشکارى مطابق مقررات ملى ساختمان و یا آیین نامه هاىAWS ‌،AISC ،ACI  مجازست.

 -7 کلیه تولید کنندگان شبکه هاى آرماتور جوش شده در کشور که از این سیستم استفاده مى کنند، باید قبل از راه اندازى خط تولید از این مرکز گواهى نامه فنى دریافت کنند.

-8 کنترل روادارى هاى هندسى و اجرائى براى شبکه تولیدشده مطابق استانداردهاى مربوطه الزامى است.

 

بتن،شیشه،سرامیک،آجر،در و پنجره

 

بتن‌های توانمند و ویژه:

مقدمه

سالهای زیادی است که از بتن بعنوان یک ماده ساختمانی مهم و با تحمل فشارهای بالا جهت ساخت و ساز انواع سازه‌ها استفاده می‌شود. ضعف این ماده مهم و پر مصرف ساختمانی در مقابل کشش با قرار دادن آرماتور تا حد زیادی جبران شده است. در سالهای اخیر و با بررسی دوام سازه‌های بتنی مسلح بویژه در مناطق خورنده و سخت برای بتن نظر اکثر کارشناسان و دست ‌اندرکاران کارهای بتنی به این مسأله جلب شده است که مقاومت به تنهایی نمی‌تواند جوابگوی کلیه خواص مربوط به بتن بخصوص دوام آن باشد و لازم است در طراحی بتن برای مناطق مختلف علاوه بر مسأله مقاومت و تحمل بارها در طول مدت بهره‌دهی، پایایی و دوام آن نیز مد نظر قرار گیرد. در حال حاضر با اضافه نمودن مواد مختلف بتن و تغییرات در طرح اختلاط می‌توان به بتن‌هایی دست یافت که بدون تغییر قابل ملاحظه در مقاومت آنها از نقطه نظر دوام به بتن‌هایی با دوام بالا دست یافت. مسأله محیط زیست و آلودگی آن نیز در سالهای اخیر نظر جهانیان را بخود معطوف ساخته است. کاربرد مواد و مصالحی که در ساخت آن آلودگی کمتری به محیط منتقل گردد و همچنین برداشت مصالح طبیعی که کمتر محیط را تخریب نماید، مورد توجه خاص قرار دارد. در این راستا محدودیت کاربرد سنگدانه‌ها، دستیابی به مواد جدید و نیز استفاده از مواد زائد کارخانه‌ها و آلاینده‌های محیط زیست در بتن در رأس برنامه‌های تحقیقاتی پاره‌ای از کشورهای جهان قرار گرفته است.

علاوه بر خود بتن و مصالح تشکیل‌ دهنده آن در سالهای اخیر بر روی آرماتور مصرفی در سازه‌های بتنی مسلح نیز تحولاتی صورت گرفته است. بعنوان مثال و برای پرهیز از خطر خوردگی آرماتور، از فولادهای ضد زنگ و نیز آرماتورهای ساخته شده با الیاف‌ مختلف پلاستیکی و پلیمری در محیط‌های بسیار خورنده استفاده می‌شود. کار بر روی عملکرد دراز مدت چنین موادی هنوز ادامه دارد.

در مقاله اخیر به چند مورد از بتن‌های جدید که چند سالی است از آنها در صنعت ساخت و ساز برای سازه‌های بتنی استفاده می‌شود اشاره شده و مواد جدید مورد استفاده در بتن که تحقیقات روی آنها هنوز ادامه دارد، نیز بیان خواهد شد. بعنوان مثال بتن‌های با مقاومت زیاد و بتن‌های توانمند و با عملکرد بالا در این خصوص جایگاه ویژه‌ای دارند. کاربرد الیاف و مواد مختلف در بتن برای افزایش نرمی آن و مقاومت در مقابل بارهای ضربه‌ای و نیروهای ناشی از زلزله مورد دیگری از بتن‌های خاص می‌باشد. با نگرشی عمیق به مسأله دوام بتن و ضمن تأمین مقاومت لازم، کاربرد بتن‌های با کارایی بالا که اجرای آن را نیز آسان می‌سازد در برنامه کار مراکز بسیاری قرار گرفته و برخی از این بتن‌ها با اضافه کردن افزودنیهای مختلف به آنها،  اینک وارد صنعت بتن شده‌اند.

 

بتن با مقاومت زیاد :

امروزه بر اساس تکنولوژی رایج بتن، ساخت بتن‌های با مقاومت‌های فشاری زیاد و دور از انتظار که می‌تواند برای طراحی سازه‌های اجرایی رایج مورد استفاده قرار گیرند، امکان‌پذیر می‌باشد. اگر چه اغلب آیین‌نامه‌های بتن هنوز مقاومت بتن مورد استفاده در سازه‌ها را به MPa 60 محدود می‌کنند، اما آیین‌نامه‌های جدید اخیراً حدی بالاتر از MPa 105 را نیز در نظر گرفته‌‌اند ] 1 [. ساخت بتن‌های با مقاومت زیاد و در حد MPa 120 و کاربرد آن در ساختمان‌های بلند در کشورهای پیشرفته دنیا رواج یافته است. این مقاومت با اضافه نمودن مواد ریز و فعال به سیمان تا حدی افزایش یافته که بتن‌هایی با مقاومت‌های فشاری بین MPa 200 و MPa 800 و مقاومت‌های کششی بین MPa 30 و MPa 150 در نمونه‌های آزمایشگاهی بدست آمده است. برای دستیابی به چنین مقاومت‌هایی لازم است تغییراتی در طرح اختلاط داده و از مواد و افزودنی‌های جدیدی استفاده نمود.

از عوامل مهم در رسیدن به چنین مقاومت‌هایی استفاده از سنگدانه‌های مقاوم و کاهش حداکثر اندازه سنگدانه در مخلوط بتنی برای همگنی بیشتر آن می‌باشد. همچنین با استفاده از مواد بسیار ریزدانه و با اندازه‌های کمتر از دهم میکرون می‌توان مجموعه‌ای متراکم‌تر و با تخلخل بسیار کم که بالاترین وزن مخصوص را خواهد داشت، تهیه نمود. در بتن‌های با مقاومت زیاد بایستی تا حد ممکن نسبت آب به سیمان (w/c) را کاهش داد (امروزه حتی نسبت 18/0 = w/c استفاده شده است) که در این حالت بعضی دانه‌های سیمان هیدراته نشده بصورت مواد ریزدانه پرکننده، دانسیته را افزایش داده و در نتیجه سبب افزایش مقاومت می‌شوند. بدیهی است برای تأمین کارایی چنین مخلوط‌هایی با آب بسیار کم لازم است از روان‌ کننده‌ ها، فوق ‌روان‌کننده‌ ها و پخش کننده ذرات ریز در بتن استفاده نمود. برای افزایش نرمی چنین بتن‌هایی (با افزایش مقاومت شکنندگی و تردی بتن افزایش می‌یابد) می‌توان به آنها الیاف‌های کوتاه اضافه نمود. در ساخت چنین بتن‌هایی (مقاومت در حد فولاد و بالاتر) از روشهای سخت شده تحت فشار و دما برای عمل آوری بتن و تأمین مقاومت اولیه زیاد استفاده می‌گردد.

جدول 1- مشخصات بتن بکار رفته در یک ساختمان بلند در مونترال کانادا

طرح اختلاط

خواص بتن

نسبت آب به سیمان   25/0

اسلامپ   250 میلی‌متر

آب   135 لیتر

درصد هوا    4/4 درصد

سیمان نوع 1، 500 کیلوگرم در متر مکعب

مقاومت فشاری 7 روزه   77 مگاپاسکال

دوده سیلیس 30 کیلوگرم در متر مکعب

مقاومت فشاری 28 روزه 3/92 مگاپاسکال

شن‌با‌حداکثر اندازه10میلیمتر ‌1100‌ کیلوگرم‌در مترمکعب

مقاومت فشاری 90 روزه  106 مگاپاسکال

ماسه طبیعی 700 کیلوگرم در متر مکعب

مقاومت فشاری یکساله  4/119 مگاپاسکال

دیرگیر کننده 8/1 لیتر در متر مکعب

 

فوق روان کننده 14 لیتر در متر مکعب

 

بتن های با کارایی بسیار زیاد (بتن خود متراکم) :

امروزه در بعضی کشورهای جهان و بویژه در ژاپن بتن جدیدی با کارایی بسیار بالا که نیاز به لرزاندن نداشته و خودبخود متراکم می‌گردد ساخته شده و در برخی پروژه‌ها اجرا شده است. با داشتن کارایی بسیار زیاد این بتن در اجرا، خطر جدایی سنگدانه‌ها و خمیر را نداشته و در عین حال از مقاومت زیاد و دوام نسبتاً بالایی برخوردار است. در طرح اختلاط این بتن، موارد زیر در نظر گرفته شده است.

میزان شن در این بتن حدود 50 درصد حجم مواد جامد بتن بوده و در آن ماسه به میزان 40 درصد حجم ملات استفاده شده است. نسبت آب به مواد ریزدانه و پودری بر اساس خواص مواد ریز بین9/0 تا 1 انتخاب می‌شود. برای تعیین میزان نسبت آب به سیمان و مقدار فوق روان کننده مخصوص مصرفی با استفاده از روش میز روانی، مقدار بهینه با آزمون و خطا تعیین می‌گردد ]2و3[.

 

بتن با سنگدانه بازیافتی :

امروزه با توجه به پیشرفت جمعیت و مشکل فضا در شهرهای بزرگ برای ساخت و ساز لازم است ساختمان‌های قدیمی بتنی تخریب و بجای آن ساختمان‌های بلند جدید احداث شوند. در کشور ژاپن و چند کشور اروپایی که زمین و فضای لازم برای ایجاد بنا ارزش ویژه‌ای دارد و همچنین برای جلوگیری از مسائل محیط‌زیستی که از تخریب ساختمانها ناشی می‌شود و کاربرد مصالح آن در بنای جدید تحقیقات وسیعی در ساخت بتن با سنگدانه بازیافتی (خورد کردن بتن قدیم و استفاده از آن بعنوان سنگدانه در بتن جدید) در حال انجام است. بعنوان مثال در کشور هلند هر سال حدود 10 میلیون تن مصالح ناشی از تخریب ساختمان‌های بتنی که حدود 3/1 حجم بتن مورد نیاز در ساخت ساختمانهاست، تولید می‌شود. قرار است نیمی از این مصالح در بتن‌های جدید استفاده شوند. در حال حاضر تحقیقات روی میزان جمع‌شدگی و خزش و دوام این بتن‌ها ادامه دارد تا در قرن بیست و یکم کاربرد وسیع‌تر آن را امکان‌پذیر سازد.

 

بتن‌های با نرمی بالا :

امروزه کاربرد بتن با نرمی بالاتر که بتواند تغییر شکل‌های زیاد را بدون شکست تحمل نماید، مورد توجه قرار گرفته است. تحقیقات وسیعی در خصوص تأمین نرمی لازم در بتن با الیاف‌های مختلف و حتی حذف آرماتور در حال انجام می‌باشد. هدف از کاربرد الیاف در بتن افزایش مقاومت کششی، کنترل گسترش ترکها و افزایش طاقت (Toughness) بتن می‌باشد تا قطعه بتنی بتواند در مقابل بارهای وارده در یک مقطع ترک خورده تغییر شکل‌های زیادی را پس از نقطه حداکثر تنش تحمل نماید.

بتن با الیاف مختلف در سالهای اخیر در سازه‌های عمده‌ای چون روسازی راهها و فرودگاه‌ها، بتن پی‌های عظیم با تغییر شکل‌های زیاد و بویژه در پوشش بتنی تونلها بکار رفته است. در ساخت پوشش تونلها بتن الیافی با پاشیدن بر جداره شکل می‌پذیرد. اخیراً برای حذف ترکها در پوشش تونلهایی که بصورت چند تکه پیش ساخته اجرا می‌شود از بتن بدون آرماتور و تنها الیاف استفاده شده و این نوع بتن سبب حذف ترکها در حین عمل‌آوری و حمل و نقل قطعات و نصب آنها برای کامل کردن مقطع تونلهای مترو شده است.

در نوع بسیار جدید بتن الیافی که می‌توان با آن به حداکثر نرمی در بتن رسید از روش ریختن دوغاب روی الیاف (SIFCON) استفاده می‌شود. در این روش ابتدا الیاف ریخته شده و سپس فضای بین آنها با ملات دوغابی پر می‌شود. میزان الیاف در این بتن حدود 10 درصد می‌باشد که حدود 10 برابر میزان الیاف در بتن‌های الیافی متداول است. با این مصالح لایه‌های محافظی بدون ترک و تقریباً غیر قابل نفوذ می‌توان ایجاد نمود. بعلت نرمی زیاد این قطعات ظرفیت تغییر شکل‌پذیری این قطعات به میزان ظرفیت دالهای فولادی می‌رسد. مقاومت فشاری این نوع بتن حدود 110-85 مگاپاسکال و مقاومت خمشی حدود 45-35 مگاپاسکال می‌باشد. از این قطعات نه تنها می‌توان بعنوان لایه‌های محافظ کوچک استفاده نمود، بلکه در باندهای فرودگاه در برابر ضربات عملکرد خوبی نشان می‌دهند. در کارهای تعمیراتی دالها می‌توان از آنها بعنوان لایه روی بتن قدیم و بدون درز و در زمانی کوتاه استفاده نمود  [4].

 

آرماتورهای غیر فولادی در بتن :

در سالهای اخیر استفاده محدودی از آرماتورهای غیر فلزی آغاز گشته است هر چند تحقیقات بر روی کاربرد وسیع‌تر آنها و عملکرد دراز مدت این نوع آرماتورها ادامه دارد.   این آرماتورها که معروف به آرماتورهای با الیاف پلاستیکی (FRP) هستند از الیاف مختلفی چون الیاف شیشه‌ای (GFRP)، الیاف آرامیدی (AFRP) و الیاف کربنی (CFRP) در یک رزین چسباننده تشکیل شده اند. در جدول 2 خواص مکانیکی چند آرماتور الیافی که کاربرد پیدا کرد‌ه‌اند‌، آورده شده است.

 

 


جدول - خواص مکانیکی الیاف‌های مختلف

نوع الیاف

مقاومت کششی (MPa)

کرنش نهایی (٪)

E (Gpa)

آرامید

3400-2700


4-5/2


165-73


شیشهE

3500


5-3


75


شیشه S

4500


5/5-5/4


87


کربن مدول پایین

3900-3200


6/1-1


250


کربن مدول بالا

2700-2300


6/0


400


خاصیت عمده این آرماتوها که سبب کاربرد آنها شده است، مقاومت در برابر خوردگی آنهاست که می‌تواند در محیط‌های بسیار خورنده دوام دراز مدتی داشته باشند. علاوه بر این مقاومت بالا، مقاومت به خستگی بالا، ظرفیت بالای تغییر شکل ارتجاعی، مقاومت الکتریکی زیاد و هدایت مغناطیسی پایین و کم این مواد از مزایای آنها شمرده می‌شود. البته این مواد معایبی چون کرنش گسیختگی کم و شکننده بودن و خزش زیاد و تفاوت قابل ملاحظه ضریب انبساط حرارتی آنها در مقایسه با بتن را به همراه دارند  [ 5].

اخیراً از الیاف مختلف شبکه‌هایی بافته شده و بصورت یک شبکه آرماتور در سطح بتن برای کنترل ترک و کم کردن عرض آن و همچنین در دیوارهای نمای بتنی از آن استفاده می‌کنند. تحقیقات روی کاربرد صفحات الیافی بجای صفحات فولادی برای تقویت قطعات خمشی و تیرها و دالها بویژه در پلها ادامه دارد. این صفحات بارزین‌های اپوکسی به نواحی کششی از خارج اتصال داده می‌شوند. کاربرد صفحات با الیاف کربنی برای این تقویت بیشتر رایج گشته و در چندین پل در ژاپن و در بعضی کشورهای اروپایی از آن استفاده شده است [6].

 

 

بتن‌های ابداعی :

در بعضی موارد با تغییر در مواد تشکیل‌ دهنده بتن و با روش‌های ابداعی می‌توان پاره‌ای از خواص نامطلوب بتن را حذف نمود. این امر منجر به پیدایش بتن‌های خاص با خواص ویژه‌ای می‌گردد. بعنوان مثال تغییراتی است که می‌توان در ترکیب بتن‌های با مقاومت زیاد که این روزها کاربرد بیشتری پیدا می‌کنند را نام برد. بتن‌های با مقاومت بالا معمولاً با سیمان زیاد و نسبت آب به سیمان کم و اضافه و جایگزین نمودن سیمان با دوده سیلیس ساخته می‌شوند. در حین عمل هیدراسیون سیمان و سخت شدن این بتن‌ها چون آب داخل بتن کافی نیستَ، مقداری آب از سطح خارجی به قسمت داخلی برای تکمیل عمل فوق می‌رسد. بنابراین بتن های با مقاومت زیاد در ساعت اولیه سخت شدن دچار جمع‌شدگی ذاتی قابل ملاحظه‌ای می‌شوند. ممکن  است اثرات منفی دیگری نظیر حساسیت به ترک‌خوردگی بیشتر در این بتن‌ها مشاهده شود. این معایب را می‌توان با روش ساده‌ای برطرف نمود. در یک عمل ابداعی می‌توان حدود 25 درصد از حجم سنگدانه را با سنگدانه سبک وزن قبلاً خیس شده جایگزین نمود. این سنگدانه‌ها باعث ایجاد ذخیره آب در بتن شده و محیطی با عمل‌آوری مرطوب فراهم می‌سازند. نتیجه اضافه کردن سنگدانه پیش اشباع شده به بتن با مقاومت زیاد، کاهش جمع‌شدگی ذاتی و کم شدن و حذف ترکهای مویی خواهد بود. همچنین تراکم و دانسیته بالای بتن‌های با مقاومت زیاد سبب کاهش مقاومت در برابر آتش این بتن‌ها می‌شود که بعنوان یک عیب محسوب می‌شود. در دمای بالا آب شیمیایی خمیر سیمان بخار شده ولی به علت متراکم بودن بتن با مقاومت زیاد نمی‌تواند از آن خارج شود. در نتیجه پوشش بتنی بصورت ورقه جدا شده و ظرفیت بارپذیری ستون کاهش می‌یابد. در یک کار ابداعی می‌توان الیاف پروپیلنی به بتن اضافه نمود. در دمای بالا الیاف ذوب شده و کانالهایی برای فرار و خروج بخار آب از بتن فراهم می‌سازند و از ورقه ورقه شدن بتن جلوگیری بعمل می‌آورند [7].

 

 

 

 

نتیجه‌گیری :

در سالهای اخیر تحول عظیمی در تکنولوژی بتن و پیدایش بتن‌های جدید صورت گرفته است. این تحولات به پیدایش بتن‌های با مقاومت بسیار زیاد، بتن‌های با نرمی بالا، بتن‌های با آرماتورهای غیرفلزی، بتن با کارایی بسیار زیاد، بتن با سنگدانه‌های بازیافتی و بتن‌های ابداعی منجر شده است. باید اذعان نمود که نتایج تحقیقات سالهای آخر قرن حاضر و ادامه آنها در قرن جدید می‌تواند نگرش تازه‌ای به بتن بعنوان یک ماده ساختمانی پرمصرف بدهد. این نتایج منجر خواهد شد تا دیدگاه بتن بعنوان تنها یک ماده با مقاومت فشاری خوب به کلی دگرگون شده و خواص جدید بتن‌های نوین نظر اکثر دست اندرکاران پروژه‌های عظیم عمرانی را در جهان بخود معطوف سازد.

 

بتن سبک:

بتن سبک ماده ای است با ترکیبات جدید و فوق العاده سبک و مقاوم . مواد تشکیل دهنده بتن سبک عبارت است از ورموکولیت، پرلیت، سنگ بازالت و سیمان تیپ 2  و ...

در این بتن همانند بتنهای عادی ، از ماسه استفاده نمی شود.

 

عدم وجود ماسه باعث سبک و همگن شدن ساختار بتن گردیده و باعث می شود که مواد تشکیل دهنده که تقریبا" از یک خانواده می باشند و بهتر همدیگر را جذب کنند .

ساختمان این بتن متخلخل بوده و این مسئله پارامتر بسیار موثری است. چون تخلخل موجود در بتن باعث مقاوم شدن در برابر زلزله و عایق شدن در برابر صدا ، گرما و سرما می گردد .

ترکیبات این بتن به گونه ای عمل می کند که حالت ضد رطوبت به خود گرفته و به مانند بتن معمولی که جذب آب دارد عمل نکرده و آب را از خود دفع می کند .

این بتن تحت فشار مستقیم (پرس)  ساخته می شود .

بدلیل شکل گیری بتن در فشار، ساختار آن دارا ی یکپارچگی قابل قبولی است .

بتن سبک در قالبهای طراحی شده توسط متخصصین ، بصورت یکپارچه ریخته می شود .

بدلیل یکپارچگی در نوع ساختمان بتن ، قطعه تولیدی از استحکام بالایی برخوردار شده و مقاومت بالایی نیز در برابر زلزله از خود نشان خواهد داد .

برای تقویت این بتن از یک یا چند لایه شبکه فلزی در داخل بتن استفاده شده که این حالت همانند مسلح کردن بتن معمولی بوسیله میلگرد می باشد .

هزینه تولید این نوع بتن از دیگر مواد ساختمانی به نسبت ویژگی آن پایینتر است.

زمان بسیار کمتری جهت تولید دیوار های بتنی سبک یا قطعات دیگر لازم است .

پرت مواد اولیه جهت تولید بتن سبک بسیار کمتر از بتن معمولی است. چون تمام مراحل تولید در محل مشخصی صورت گرفته و جهت تولید پروسه ای طراحی گردیده است .

بدلیل طراحی کلیه مراحل تولید و وجود نظارت بر تمامی این مراحل ماده تولیدی دارای استاندارد خاصی تعریف شده است .

(مهندسی ساز) خرید مصالح بطور عمده صورت می گیرد و هزینه کمتری برای سازنده در بر خواهد داشت و در نهایت خانه پیش ساخته با قیمت پائین تری عرضه می گردد .

قطعات تولیدی در کارخانه از آزمایشات کنترل کیفیت گذر کرده و در صورت تائید به بازار مصرف عرضه می گردد .

بتن سبک مسطح بوده که می توان با یک ماستیک کاری ساده بر روی آن رنگ آمیزی کرد.



عمل آورنده بتن ( کیورینگ Curing Compound ACC-L7):

براى دستیابى به بتن با مقاومت بالا و کیفیت مطلوب مى بایست پس از پایان عملیات بتن ریزى محیط مناسبى جهت رسیدن به حداکثر مقاومت ممکن براى آن فراهم نمود. هنگام بتن ریزى در هواى گرم مسائل خاصى مطرح مى گردد که عمدتا ناشى از تبخیر سریع آب بتن مى باشد. تبخیر سریع و شدید آب باعث کاهش کارائى و مقاومت بتن، جمع شدگى و ایجاد ترکهاى سطحى در آن مى گردد.

عمل آوردن یا کیورینگ به مجموعه اقداماتى گفته مى شود که براى تکمیل و انجام کامل هیدراتاسیون سیمان به منظور رسیدن به مقاومت مورد نظر بتن اجرا مى شود.

متداول ترین روشى که اینک در تمام دنیا استفاده میگردد ، پوشاندن سطح بتن با یک لایه نازک جهت جلوگیرى از تبخیر آب بتن است که اگر از نوع مناسبى استفاده شود ، ضمن داشتن خواص یک عمل آورى خوب ، اثر سوئى نیز بر روی بتن نخواهد داشت و پس از یک ماه بتدریج بر اثر عوامل جوى از بین خواهد رفت .

 

کیورینگ CA - 1 تولیدى بر پایه سیلیکون و چند نوع رزین ساخته شده و عملکرد آن منطبق بر استاندارد ASTM C - 309 می باشد.

 

موارد مصرف:

این ماده را مى توان در تمام بتن ریزیهاى وسیع مانند کانالهاى آب، محوطه و کف سالنها به کاربرد. استفاده از آن در محلهایى که بتن در معرض تابش آفتاب یا باد قرار دارد که باعث تبخیر سریع آب بتن میگردد بخصوص در نواحى جنوب ایران توصیه   مى شود .

 

مــــزایا:

-در مقایسه با روشهاى قدیمى استفاده از کیورینگ ACC-L7 باعث صرفه جوئى در هزینه ها و نیروى انسانى مى شود . با استفاده از کیورینگ دیگر نیازى به آب دادن بتن وجود ندارد .

- نیازى به حفاظت بتن با چتائى ، گونى ، نایلون و ... نمى باشد .

- دوام و مقاومت بتن را افزایش داده و از خشک شدن و ترک خوردن آن جلوگیرى مى نماید.

 

روش و میزان مصرف :

مصرف کیورینگ بر روی سطح نسبتا خشک بتن تازه، بسته به شرایط محیط 10 الى 30 دقیقه پس از پرداخت سطح بتن، صورت مى گیرد.

کیورینگ ACC-L7 را به نسبت 1 به 1 با آب مخلـوط کـرده کـاملا هم بزنید تا محلول یکنواخت و همگنى بدست آید . سپس این مخلوط را جهت کیورینگ با برس یا پیسوله بر روى سطح بتن بکشید .در صورتیکه سطح کاملا پوشانده نشد ، پس از نیم ساعت لکـه گیـرى نمائید. هرکیلو گرم کیورینگ 5الى15مترمربع سطح بتن را پوشش مى دهد .

توجه: قبل از مصرف کاملا هم زده شود .

 

مشخصات فنى :

- حالت فیزیکى : مایع

- رنگ : قهوه اى

- وزن مخصوص  gr/cm³: ا 4/1

PH - :حدود 9

- یون کلر : ندارد

- استاندارد:  ASTM C- 309

- زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا یک سال بدور از تابش مستقیم آفتاب و یخزدگى

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 25 کیلوئى و بشکه هاى 250 کیلوئى

 

سخت کننده سطح بتن Concrete Surface Hardner) CSH – 1):


سخت کننده سطح بتن CSH - 1 تولیدى این شرکت بر پایه انواع رزین ها و مواد معدنى نظیر سیلیکون فلوراید ساخته شده که با خمیر سیمان وارد واکنش شیمیایى شده و تشکیل یک لایه سخت مى دهد. سخت شدن سطح بتن باعث نفوذ ناپذیر شدن آن و در نتیجه افزایش مقاومت سطوح بتنى در مقابل نفوذ آب مواد شیمیایى، روغن و مواد نفتى شده و ازآنها در مقابل نفوذ اینگونه آلودگى ها محافظت مى کند.

سخت کننده CSH - 1 علاوه بر بالا بردن مقاومت سایشى باعث ضـدخاک شدن سطح بتن نیز مى شود و به این خاطر در کارخانه هاى داروئى ، غذایى و یا کارخانه هائى که احتیاج به سطح ضد خاک دارند کاربرد زیادى دارد.

موارد مصرف:

- سطوح بتنى داخل یا خارج ساختمان

- مراکز بهداشتى و آموزشى

- ادارات و ساختمانهاى مسکونى

- کف انبارها و پارکینگ ها

- کف انبارهاى مواد غذایى

مــــزایا:

- جلوگیرى از خاک کردن سطح بتن

- افزایش مقاومت در مقابل نفوذ آب، مواد شیمیایى، روغن موتور و مواد نفتى

- قابل مصرف بر روى سطح بتن نو و کهنه

- در موقع اجرا هیچگونه حلالى تبخیر نمى شود

- لوازم مورد مصرف براحتى با آب قابل تمیز شدن هستند

- غیر قابل اشتعال

روش و میزان مصرف:

سخت کننده CSH - 1 محلولى آماده مصرف مى باشد که بوسیله پمپ یا برس بر روى سطوح قدیمى و یا جدید کشیده مى شود. اجراى لایه هاى اضافى باعث افزایش سختى سطح مى شود.

قبل از مصرفCHJS -T6 سطح مورد نظر باید کاملا تمیز، خشک و عارى از هر گونه آلودگى روغنى ، نفتى وگرد و غبار باشد .

توجه: قبل از اجراى لایه جدید از خشک بودن لایه قبلى اطمینان کامل حاصل نمائید.

تاثیر CSH - 1 بسیار سریع میباشد بطوریکه سطوح عادی بعد از 6 - 4 ساعت و سطوح داراى ترافیک سنگین بعد از 24 ساعت قابل بهره بردارى خواهند شد . میزان مصرفCSH - 1 بستگى به نوع سطح و خلل و فرج بتن دارد . بطورمتوسط هر لیترSH MXاا3 الى 10 متر مربع سطح را پوشش مى دهد.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : مایع

-رنگ : سفید

-وزن مخصوص  1/1gr/cm³:

9-10 :PH -

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى: تا یک سال در محیط هاى سر پوشیده بدور از شرایط یخزدگى

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى و بشکه هاى 220 لیترى

 

روغن قالب Release Agent COM - 3  :

روغن قالب COM - 3 با استفاده از ترکیبى از روغنهاى مخصوص و مواد شیمیایى ساخته شده بطوریکه محلول در آب بوده و خواص برترى نسبت به روغنهاى قالب معمولى دارد.

این روغن در واکنش با مواد شیمیایى موجود در بتن یک لایه نازک دافع آب در سطح قالب تشکیل داده و ضمن آنکه جدا ساختن قالب را از بتن آسان مى نماید از قالبهاى چوبى و فلزى محافظت نیز به عمل مى آورد.

 

موارد مصرف :

علاوه بر جلوگیرى از چسبیدن بتن به قالب ، روغن قالب COM - 3 امکان خروج هواى بتن را در هنگام ویبره کردن به وجود آورده و به این خاطر ازتشکیل حفره هاى حبابى شکل پدیدهbubbling)) بر روى سطح بتن جلوگیرى بعمل مى آورد.

 

 

 

مـــــزایا:

سطح کار تمام شده کاملا صاف و بدون حفره، قابل استفاده با هر نوع قالب فلزى، چوبى، پلاستیکى، کاهش هزینه تمیز کارى مجدد قالبها، بجا نگذاشتن اثر بر روى بتن ، سطح پوشش بسیار بیشتر از روغنهاى قالب معمولى ، حفاظت از قالبهاى چوبى و جلوگیرى از زنگ زدگى قالبهاى فلزى .

 

روش و میزان مصرف:

نسبت به غلظت مورد نیاز دو الى پنج لیتر آب به هر لیتر روغن قالب COM - 3 اضافه نموده و خوب هم بزنید تا مخلوط یکنواختى بدست آید. سپس این مخلوط را به وسیله برس یا پیستوله بر روى قالب بکشید. فقط یک لایه نازک کافى بوده و استفاده بیشتر غیر اقتصادى و غیر ضروى مى باشد.

هر لیتر روغن قالب COM - 3 حداقل 20 الى 40 متر مربع قالب را بسته به نوع آن با روش پا ششى پوشش مى دهد. براى قالبهاى استفاده شده قبلا سطح آن را کاملا تمیز نمائید.

توجه: اگر از قالبهاى چوبى براى اولین بار استفاده مى نمائید دو لایه روغن توصیه   می شود.

 

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : مایع

-رنگ : قهوه اى

-وزن مخصوص:  0/9gr/cm³

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : حداقل یک سال در محل سر پوشیده

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى و بشکه هاى 220 لیترى

 

 

 

آب بندی منابع بتنی:

آببندى منابع بتنى یکى از مشکلات شایع در ساخت منابع ذخیره آب مشکل آببندى نمودن آنها پس از اتمام کار مى باشد. عوامل اصلى آببندى نشدن منابع به شرح ذیل است :

الف- وجود منافذ ریز ناشى از انتخاب نامناسب مصالح، ساخت و عمل آورى و اجراى بد و ضعیف بتن.

ب- وجود شکافهاى ریز ناشى از ترک خوردن بتن بر اثر انقباض و انبساط .

ج- قرار گرفتن زود هنگام بتن در معرض سرما و یا گرماى شدید و در نتیجه ضعیف و یا پوک شدن آن.

د- عایق کارى نامناسب اولیه و یا صدمه دیدن عایق کارى در حین اجرا.

ه- استفاده نکردن از واتر استاپ و یا مصرف نادرست آن.

 

روش هاى آببندى کردن منابع بتنى :

الف - روش کلاسیک

 ب - روش مدرن

 

الف - روش کلاسیک:

در این روش با استفاده از ملا تى دو جزئى شامل پودر ترمیم کننده R M -1 و رزین CHEMEX -AD6 به شرح ذیل مى توان منابع را آببندى نمود :

ابتدا یک حجم رزین CHEMEX -AD6 با 2 الى 3 حجم آب مخلوط شده سپس با اضافه کردن پودر MRI 77 ملات خمیرى شکل ساخته شود . از این ملات جهت انجام پوشش به روش ذیل استفاده مى شود :

1-سطح زیر کار کاملا تمیز و عارى از هرگونه گرد و غبار و آلودگى نفتى و روغنى شود.

2-شکافهاى عمیق به وسیله ملات ضد آب پر شود.

3-یک لایه توسط رزین رقیق شده به وسیله پیستوله و یا برس بر روى زیر کارکشیده شود. (پرایمر)

4-پس از دو نم شدن لایه پرایمر، یک لایه نازک از ملات ضد آب به ضخامت2 الى3میلیمتر بر روى سطح بکشید. خاصیت کارپذیرى فوق العاده عالى این ملات،این کار را به راحتى گچکارى امکان پذیرمى سازد.

 

نکتـه مهـم :

چون لایه اجراء شده بسیار نازک است مسئله کیورینگ و نگهدارى آن فوق العاده حائز اهمیت است. براى این منظوریک لایه با استفاده از رزین رقیق شده با پیستوله یا برس برروى سطح کشیده شود.

 

ب-  روش مدرن :

در این روش با استفاده از ماده Penetron ساخت شرکت آمریکائى Penetron -ICS پوششى بر روى سطوح انجام مى شود. این پوشش منبع بتنى را صد در صد نفوذ ناپذیر مى کند .

عملکرد پنترون :

پنترون ماده اى پودرى شکل است که پس از آن که با نسبت معینى آب مخلوط شد تبدیل به مایعى غلیظ مانند رنگ مى شود . پنترون داراى ماده شیمیـائى فعالى مى باشد که با نفوذ بدرون ماتریس بتن با آب موجود در خلل وفرج بتن و خمیر سیمان تشکیل کریستال داده، آنها را کاملا پر کرده و بدین طریق منافذ بتن مسدود شده و نهایتا آببند مى شود .

مزایای پنترون :

بعلت دائمى بودن واکنش تشکیل کریستال ، درون سازه بتنى همیشه خشک باقى مى ماند . در محیط خشک میلگردها سالم باقى مى مانند و احتمال خوردگى یا زنگ زدگى از بین مى رود .

- تا فشار 16 آتمسفر نفوذ ناپذیر است .

- در محیط هاى شیمیائى در محدوده 11- 3= PH مقاوم است .

- لایه اجراء شده داراى چسبندگى زیادى بسطح زیرین مى باشد بطوریکه تا فشار250 psiجدا نمى شود .

- بتن را با تغییر ماهیت آن آببندى مى کند، بطوریکه اگر لایه پوشش داده شده هم کنده شود آسیبى به آببندى منبع وارد نمى شود .

جهت کسب اطلاعات بیشتر به بروشور جامع Penetron مراجعه شود .

 

دیرگیربتن Concrete Retarding Admixture) COR -S1 ):

استفاده از دیرگیـر کننده ها بصورت یک ضرورت در اجـراى بتنهاى حجیم و همچنین بتن ریزى در مناطق گرمسیر در آمده است.

دیرگیر کننده بتن COR -S1 تولیدى این شرکت بصورت پودر بوده و تاثیر مستقیم بر روى هیدراتاسیون سیمان دارد، بطوریکه گیرش آن را طبق استاندارد ASTM C-494 Type D حداقل به مدت یک ساعت عقب مى اندازد.

مصرف دیرگیرکننده بتن COR -S1 با عث افزایش مقاومتهاى مکانیکى گردیده و همچنین بدلیل کاهش گرماى هیدراتاسیون، بتن را در مقابل انبساطهاى حرارتى مصون نگاه مى دارد.

 

موارد مصرف:

بتن ریزى هاى حجـیم مانند بتن ریزى سـدها، بتن ریزى در مناطق گرمسیر نظیر جنوب ایران و کلیه مواردى که احتیاج به افزایش زمان گیر ش بتن باشد.

 

مــــزایا:

- کاهش حرارت هیدراتاسیون در بتن ریزى هاى حجیم

- جلوگیرى از ایجاد ترکهاى سطحى

- کاهش اثرات جمع شدگى خمیرى و حرارتى بتن

 

 

روش و میزان مصرف:

دیرگیر کننده بتنCOR -S1 را به مواد خشک اضافه کرده پس از اختلاط کامل، آب مصرفى جهت ساخت بتن را به آن اضافه نمائید .

مقدار مصرف COR -S1 ا5/1الى 2 درصد وزن سیمان مصرفى مى باشد.

 

مشخصات فنى :

حالت فیزیکى : پودر

رنگ : کرم

وزن حجمى:  1/3gr/cm³

زمان و نحوه نگهدارى : یک سال در محیط هاى سر پوشیده و خشک

بسته بندى : در کیسه هاى 25 کیلوئى

 

دیر گیر بتن Concrete Retarder COMEX) C44):

دیرگیر کننده COMEX C44 قوی ترین پایه دیرگیر کننده ها در بتن هستند که با مقدار مصرف بسیار پائین دارای بالاترین اثرات دیرگیر بدون اینکه بر روی مقاومت نهایی بتن اثر سوئی داشته باشند.

COMEX C44 بصورت پودر صورتی رنگ میباشد که مستقیماً بر روی هیدراتاسیون سیمان اثر گذاشته و بر مبنای مقدار مصرف آن زمان گیرش را میتواند تا ساعتها به تاخیر بیاندازد.

COMEX C44 اثرات خوبی بر روی مقاومتهای مکانیکی داشته و همچنین بدلیل کاهش گرمای هیدراتاسیون سازه بتنی را در مقابل ترکهای ناشی از انبساط های حرارتی مصون میدارد .

 

موارد مصرف :

در حالتهای خیلی خاص در پروژه سدها به زمان گیرش زیاد نیاز است دارای بالاترین سطح کاربری می باشد .

 

مزایا :

-کاهش حرارت هیدراتاسیون در بتن ریزی های حجیم

-جلو گیری از ایجاد ترکهای سطحی

-کاهش اثرات جمع شدگی خمیری و حرارتی بتن

-نداشتن اثر سو بر روی مقاومت نهائی

 

روش و میزان مصرف :

دیرگیر COMEX C44 را به آب مصرفی بتن اضافه کرده بمدت 3 دقیقه مخلوط نموده و سنگدانه را اضافه کرده و تا ساخت بتن مورد درخواست به اختلاط آن ادامه دهید . مقدار مصرف COMEX C44 بمیزان % 0.02 وزن سیمان مصرفی میباشد .

 

مشخصات فنی :

-شکل : پودر

-رنگ : صورتی

-وزن حجمی : 3/1

-مقدار حلولیت در آب:  59 گرم در gr 100 آب در ºc 25

-رطوبت : ماکزیمم  3/. درصد

-زمان و نحوه نگهداری : یک سال در محیط های سر پوشیده و خشک

-بسته بندی : در کیسه های پلاستیکی 25 کیلوئی

 

زود گیـر بتن Acceleratin Admixture) SAA -7S):

زود گیر بتن SAA -7S تولیـدى این شرکت بر پایه مواد شیمیـائى فعالـى ساخته مى شود که با سیمـان وارد واکنش شیمیائى شده و با سرعت بخشیدن به هیدراتاسیون سیمان ،گیرش بتن را تسریع مى نماید.

زودگیر بتن SAA -7S هیچگونه اثر سوئى بر بتـن نداشته و مطابق با استاندارد ASTM - C 494 زمان گیرش بتن را به مدت حداقل یک ساعت کاهش مى دهد .

 

موارد مصرف :

- بتن ریزى در هواى سرد

- اجراى بتن در سطوح شیبدار

- در مواردى نظیر ترمیم سطوح بتنى که نیاز به گیرش سریع باشد .

 

مزایا :

- کاهش زمان باز کردن قالب ها

- تسریع در روند کسب مقاومت اولیه و در نتیجه بار گذارى سریعتر

- جلوگیرى از یخ زدن بتن در زمستان

 

روش و میزان مصرف :

زودگیر SAA -7S رابه مخلوط خشک سیمان و مصالح سنگى اضافه کرده، به مدت 3 دقیقه مخلوط کنید و در مرحله آخر آب مصرفى جهت ساخت بتن را به آن اضافه نمائید.

میزان مصرف SAA -7S حدود 1 الى 3 درصد وزنى سیمان مى باشد .

توجـه:

در صورت نیاز به گیرش سریعتر ، مصرف زودگیر بتن SAA -7S تا حداکثر 4% وزن سیمان مجاز است. زودگیر بتن SAA -7S فاقد یون کلر مى باشد.

 

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر

-رنگ : خاکسترى روشن

-وزن حجمى:  1/3gr/cm²

-زمان و نحوه نگهدارى : تا یک سال در محیط سر پوشیده و خشک

- بسته بندى :کیسه هاى پلاستیکى 25 کیلوئى

 

زودگیر شاتکریت Accelerator For Shotcrete) SAA -7S01 ):


بطور کلى پاشیدن بتن و سایر ملاتهاى سیمانى توسط نیروى باد با فشار و سرعت زیاد بر روى یک سطح را شاتکریت مى گویند.

شاتکریت به دو روش خشک و تر انجام مى شود:

در روش خشک سیمان و مصالح سنگى با یکدیگر مخلوط و بوسیله فشار باد به شیلنگ پاشش هدایت مى شوند و در خروجى شیلنگ، آب به آن اضافه مى شود.

در روش تر تمام اجزاء خشک ملات و آب آن با یکدیگر مخلوط شده و این مخلوط به سطح مورد نظر پاشیده مى شود.

از شاتکریت جهت استحکام بخشیدن به سازه ها در داخل تونلها و محلهائى که امکان بستن قالب وجود ندارد و یا در مکانهائى که خطر ریزش دیواره و سقف وجود دارد استفاده مى شود.

 

موارد مصرف:

تونلها، آبروها، خاکریزها، گودبرداریها، کارهاى تعمیراتى بتن، تقویت سازه هاى بتنى و بنائى.

 

 

مـــزایا:

زودگیر شاتکریت AA - 101 سرعت هیدراتاسیون سیمان را بالا می برد و بهمین علت مقاومت اولیه مخلوط بسرعت افزایش یافته و گیرش نهائى آن بطور قابل ملاحظه اى تسریع میگردد.

از دیگر مزایاى آن میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:

- کاهش ریزش مصالح

- سهولت اجرا سقفهاى قوسى شکل و انحنادار

- افزایش چسبندگى

- آببندى کردن سطوح

 

روش و میزان مصرف:

زودگیر شاتکریت AA - 101 در شاتکریت به روش مخلوط خشک بکـار میـرود و مقـدارمصرف آن 4 - 2 درصد وزن سیمان مى باشد. براى تسریع بیشتر در زمان گیرش میزان مصرف به 6 - 5 درصد وزن سیمان افزایش مى یابد.

توجــه: در صورت مصرف بیشتر از 9 درصد وزن سیمان مقاومت فشارى کاهش خواهد یافت.

 

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر رنگ : سفید

-وزن حجمى : 1/3gr/cm³

-یون کلر : ندارد

-زمان و نحوه نگهدارى : تا یک سال در محیط هاى سر پوشیده و خشک

-بسته بندى : در کیسه هاى پلاستیکى 15 کیلوئى

 

 

افزودنى منبسط کننده Expansive Admixture COMEX) G44):

به طور معمول بتـن پس از گیرش قدرى جمع مى شود. براى جلوگیـرى از این پدیـده در مواردى که جمع شدگى بتن باعث بروز مشکل در کار مى شود، مى توان از افزودنى منبسط کننده COMEX G44 استفاده نمود.

افزودنى منبسط کننده COMEX G44 ماده اى است با خاصیت انبساطى که اگر در هنگام تهیه بتن به آن اضافه شود، علاوه بر کاهش نسبت آب به سیمان و جلوگیرى از آب انداختن بتن ، باعث افزایش مقاومت مکانیکى و جلوگیرى از انقباض بتن شده و نهایتا استحکام و عمر سازه بتنى را افزایش مى دهد .

 

موارد مصرف:

استفاده از این افزودنى در ساخت ملات هاى سیمانى مقاوم، فونداسیون ماشین آلات سنگین، جراثقالها، ستونهاى حمال سازه هاى سنگین فلزى و سایر موارد مشابه توصیه مى شود.

 

مزایا :

- جلوگیرى از انقباض طبیعى بتن

- کاهش نسبت آب به سیمان

- افزایش مقاومتهاى مکانیکى

- جلوگیرى از آب انداختن بتن

- ایجاد روانى در بتن

در کلیه مواردى که مصرف کنندگان مایل به استـفاده از گروت آمـاده -1 نباشند، مى توانند از افزودنى منبسط کننده COMEX G44 بعنوان یک ماده کمکى براى ساخت بتن و ملات سیمانى استفاده نمایند.

 

روش و میزان مصرف :

بسته به میزان انبساط مورد نیاز و مقاومتهاى لازم و همچنین دانه بندى بتن، به مقدار 5/0 الى 5/1 درصد وزن سیمان مصرفى در حین تهیه ملات به آن اضافه مى شود.

تـوجـه:مقدار دقیق مصرف و افزایش انبساط و مقاومت حاصل از آن با آزمایشات کارگاهى مشخص مى گردد.

استفاده از این افزودنى عملیات نگهدارى خاصى را براى بتن ایجاب ننموده و همان نگهدارى و مراقبت معمول در عملیات بتن ریزى کفایت مى کند.

 

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر

-رنگ : خاکسترى روشن

-وزن حجمى : 1/2gr/cm³

-یون کلر : ندارد

-زمان ونحوه نگهدارى : تا یک سال در محیط هاى سر پوشیده و خشک

-بسته بندى : در قوطى هاى 200 گرمى و900 گرمى

 

 میکروسیلیس MICRO SILICONE) MX ):

میکروسیلیس یکى از موادى است که در دهه اخیراستفاده از آن در بتن به طور جدى مورد توجه مهندسین ساختمان قرار گرفته است. به دلیل خصوصیات بارز پوزولانى میکروسیلیس، استفاده از آن جهت بهبود خواص مکانیکى و افزایش دوام بتن در کشور هاى پیشرفته رو به افزایش است.

میکروسیلیس یک محصول فرعى حاصل از کوره هاى قوس الکتریکى در جریان تولید آلیاژهاى فروسیلیس میباشد. این ماده با داشتن بیش از 90 درصد سیلیس با حالت غیر کریستالى و به شکل ذرات بى نهایت ریز با قطر متوسط 1/0 میکرون شدیدا پوزولانى است و براى استفاده به عنوان یک ماده سیمانى در بتن بسیار مناسب است.

استـفاده از آن در بتـن داراى فواید بسـیار زیادى از جمله : کاهش ترکهاى ناشى از هیدراتاسیون سیمان، دوام بهتر در مقابل آسیبهاى سولفاتها و آبهاى اسیدى و دست یافتن به مقاومتهاى نهایى بالا با استفاده از انواع سوپرروان کننده هاى بتن مى باشد.

از دیگر مزایاى مصرف میکروسیلیس کاهش تحرک یونهاى کلر و در نتیجه کاهش عمق نفوذ کلر در بتن بویژه در نواحى ساحلى جنوب ایران مى باشد.

 

موارد مصرف:

در بتن ریزى های مربـوط به ساخت اسکله هاى دریائى، شمعـها، سـتونها و قطـعات پـیش ساخته، فونداسیون ماشین آلات و کلیه سازه هاى بتنى که در معرض حملات شیمیایى بویژه یون کلر و سولفاتها قرار دارند.

 

مــــــزایا:

- افزایش چشمگیر مقاومتهاى مکانیکى بتن

- کاهش نفوذپذیرى بتن

- کاهش تحرک یون کلر

- جلوگیرى از خوردگى آرماتور در بتن هاى مسلح

 

روش و میزان مصرف :

میکروسیلیس مانند سیمان هنگام ساخت بتن به آن اضافه میشود. میزان مصرف بهینه آن 10 الى 15 درصد وزن سیمان مصرفى است که به همان میزان میتوان از مقدار سیمان مصرفى کاست .

توجه: در هنگام مصرف میکروسیلیس حتما میبایستى از یک نـوع سوپرروان کننده بویژه سوپرروان کننده SCO - 4 که داراى سازگارى زیادى با میکروسیلیس میباشد استفاده شود.

 

مشخصـات فنى:

-سطح ویژه ذرات 20 m² / g:

-انــدازه ذرات : 0.05 - 0.15 micron

-وزن حجمى : 300 - 700 Kg / m³

-بسته بنـــــدى:

1-کیسه هاى 40و 200 کیلوگرمى

2-فله بصورت حمل در بونکر

 

ژل میکروسیلیس MSMX:

 


امروزه افزودن میکروسیلیس به همراه فوق روان کننده جهت افزایش مقاومت مکانیکی و شیمیائی بتن به عنوان پدیده ای کار آمد و تجربه شده در دستور کار اغلب کارفرمایان و

مشاورین قرار گرفته است.

میکروسیلیس به خاطر قیمت مناسب و خصوصیات ارزنده ای که به بتن میدهد به خوبی جای خود را دراین رشته باز کرده ولی به خاطر وزن حجمی کم و ریزی ذرات حمل و نقل , نگهداری و مصرف آن مشکل و پرهزینه بوده و چون هنگام اضافه شدن به بتن اختلاط بطور کامل و مطلوب انجام نمی گیرد لذا خصوصیات بهینه آن به طور کامل ظهور نکرده به علاوه از نظر محیط زیست و شرایط بهداشتی نیز همواره برای مصرف کنندگان مشکل آفرین بوده است.

جهت رفع مشکلات فوق و تسهیل در استفاده از میکروسیلیس پس از مدتها مطالعه و بررسی محصول جدید ژل میکروسیلیس بعنوان جایگزین سیستم قدیمی میکروسیلیس + فوق روان کننده تولید وعرضه می گردد. مصرف این ماده ضمن برطرف کردن مشکلات فوق الذکر خصوصیات بتن را بهبود بخشیده ؛ به طوریکه مقاومت مکانیکی آن را بیش از 30% بالا برده و بدون نیاز به استفاده از سوپر روان کننده روانی بتن را افزایش میدهد.

 

موارد مصرف :

ساخت بتنهای پرمقاومت , نفوذ ناپذیر و مقاوم در مقابل حملات شیمیائی نظیر اسکله ها, سازه های بتنی در محیط های خورنده در مناطق شمالی و جنوبی ایران.

 

مزایا :

- افزایش روانی بتن بدون نیاز به سوپرروان کننده

- افزایش مقاومتهای شیمیائی و مکانیکی و نفوذ ناپذیری بتن

- اقتصادی و مقرون به صرفه بودن

- جابجائی , نگهداری و مصرف بسیار آسان و راحت

- حفاظت از سلامتی و بهداشتی کارکنان و محیط کار

ژل میکرو سیلیس به سه صورت دیرگیر‚ زودگیر و معمولی تولید می شود.

 

روش و میزان مصرف :

به مقدار5 % الی 15% وزن سیمان مصرفی در زمان ساخت بتن و یا در تراک میکسر اضافه و چند دقیقه مخلوط نمایند. افزودن در چند مرحله راندمان کار را بالا می برد.

توجه :

- متناسب با میزان ژل مصرفی از مقدار آب طرح اختلاط کسر شود.

- پس از بازکردن درب بسته محتویات آن را بلافاصله استفاده نموده و از مصرف مواد خشک شده جداً خودداری نمایند.

 

 

 

مشخصات فنی :

-حالت فیزیکی : ژله ای

-رنگ : خاکستری

-وزن مخصوص  1/4 gr/cm³: الی 5/1

9:PH - تا 10

 

-زمان مصرف و نحوه نگهداری : تا شش ماه با درب بسته بدور از یخ زدگی

-بسته بندی : در سطل های 5/12 و 25کیلوئی و بشکه های 250 کیلوئی

 

سوپر روان کننده Super Plasticizer) SCO - 4 ):

امروزه استفاده از انواع مختلف روان کننده ها در بتن به یک ضرورت تبدیل شده است. این مواد با اهداف گوناگون از جمله بتن ریزى در محل هاى پرآرماتور و یا توسط پمپ که به بتن با اسلامپ بالا نیاز است، مورد استفاده قرار مى گیرند.

علاوه بر موارد فوق ،مصرف روان کننده ها جهت ارتقاء کیفیت بتن از جمله کاهش نفوذپذیرى، افزایش مقاومت و دوام آن توسط متخصصین بتن توصیه مى گردد.

به لحاظ تئوریک هر چه نسبت آب به سیمان کمتر و توزیع سیمان در بین اجزاء سازنده بتن بیشتر باشد، بتن از کیفیت بالاترى برخوردار خواهد شد زیرا فضاهاى خالى داخل آن به حداقل رسیده و در نتیجه وزن مخصوص و مقاومت بتن افزایش یافته و میزان نفوذپذیرى آن کاهش مى یابد.

سـوپـر روان کـنندهSCO - 4 تولیدی این شرکت بر پایه پلی کربوکسیلیکها تولید می گردد که طبـق استـانـدارد ASTM C - 494 Type G مقـدار آب مصـرفى را حـداقل تا 12 درصـد کاهـش و مقاومت بتن را 30 - 20 درصد افزایش مى دهد.

 

 

 

موارد مصرف:

بتن ریزى هاى با پمپ، سازه هاى فوق العاده مسلح، فونداسیون ماشین آلات، سقف، ستون ، قطعات پیش ساخته بتنى، کف سالنهاى صنعتى، بتن ریزى هاى حجیم و چند لایه. و اصولا در کلیه مواردى که کیفیت بهتر بتن مورد نظر باشد .

 

مــــــزایا:

با استفاده از سوپر روان کننده SCO - 4 می توانید به خصوصیات فنى و اجرائى برترى دست یابید.خصوصیاتى مانند: پلاستیستیه بالا بدون آب افتادگى، صرفه جوئى در زمان و هزینه هاى ریختن بتن، ویبراسیون کمتر، بتن مقاوم و بدون خلل و فرج ،کاهش میزان مصرف سیمان .

 

روش و میزان مصرف:

به مقدار 2 الى 3 درصد وزن سیمان مصرفى به آب بتن اضافه نموده و به مدت 1 الى 2 دقیقه تا بدست آمدن مخلوط همگن و یکنواخت مخلوط شود. با استفاده از سوپر روان کننده SCO - 4 مى توانید حداقل تا 12% از میزان آب مصرفى را بدون کاهش کارائى بتن کم نمایید.

در مواردى که سوپر روان کننده SCO - 4 به بتن آماده اضافه میگردد توصیه مى شود هنگام ساخت بتن 12% از آب مصرفى بتن کاسته و در محل کارگاه مقدار لازم سوپر روان کننده به بتن اضافه و به مدت چند دقیقه مخلوط شود .

این سوپر روان کننده همخوانى مناسبى با میکروسیلیس دارد و براى ساخت بتنهاى حاوى میکروسیلیس توصیه میگردد.

تـوجه : سوپر روان کننده SCO - 4 با سیمان تیپ 5 ( ضد سولفات ) سازگارى نداشته و مصـرف بیش از 5/. در صد آن با این نوع سیمان باعث افزایش شدید زمان گیرش و در مواردى عدم گیرش خواهد شد.

 

 

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : مایع

-رنگ : سبز

-وزن مخصوص : حدود 1gr/cm³

-یون کلر : ندارد

PH- :5/8-5/9

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : حداقل یک سال، بدور از تابش مستقیم خورشید و یخزدگى

-استاندارد  ASTM C- 494 Type G:

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى یا بشکه هاى 220 لیترى

 

 

فوق روان کننده Super Plasticizer) SOC- 7 ):

امروزه مصرف فوق روان کننده ها در عملیات بتن ریزى یک امر الزامى تلقى شده و مصرف آن در همه سازه هاى بتنى توصیه میگردد. این مواد جذب سطح ذرات سیمان شده و به آنها بار منفى مى دهد که این امر باعث ایجاد نیروى دافعه بین ذرات و پخش یکنواخت آنها در داخل بتن میگردد. خصوصیت فوق باعث پراکندگى و یکنواختى سیمان و افزایش روانى بتن شده و به همین خاطر میتوان آب مصرفى طرح اختلاط را کاهش داد. فوق روان کننده SCO - 7 تولیدى این شرکت بر پایه ملامین سولفونیت است که به دو صورت پودر و مایع تولید و ارائه میگردد و داراى عملکرد مناسبى در افزایش کیفیت بتن مى باشد. این سوپـرروان کننده مطابق با استاندارد ASTM C- 494 Type F مقدار آب مصـرفى را حداقل تا 12 % کاهش داده و مقاومت بتن را تا 30% افزایش مى دهد.

  

موارد مصرف:

بتن ریزى هاى حجیم در مناطق گرمسیر، بتـن ریزى با پمپ در سازه هاى فوق الـعاده مسلح، فونداسیون ماشین آلات ، سقف ، ستون ، قطعات پیش ساخته بتنى و به طـور کلى در تمام عملیات بتنى استفاده از انواع فوق روان کننده ها باعث بهبود خواص بتن شده و توصیه میگردد.

 

مــــــــــــزایا:  

مصرف MS - 1 باعث افزایش کیفیت بتن در موارد ذیل میگردد: - افزایش پلاستیسیته بدون آب افتادگى  - افزایش مقاومت های فشارى و خمشى  - افزایش کارایى و دوام  - صرفه جویى در زمان اجراء و کاهش هزینه هاى بتن ریزى  - کم شدن زمان ویبره و سهولت پخش و پرداخت بتن.

 

 روش و میزان مصرف:

الف-  مایع  به میزان 8/. الى 3/1 درصد وزن سیمان به آب بتن اضافه شده و به مدت 1 الى 2 دقیقه تا ایجاد مخلوط همگن و یکنواخت مخلوط شود .

 ب- پودر  به میزان 3/0 الى 5/0 درصد وزن سیمان به مصالح خشک اضافه شده مخلوط شود.  

 مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : مایع پودر

 - رنگ : بیرنگ سفید

- وزن مخصوص 1/12gr/cm³ 550gr/lit:

- :PHمحلول 27 درصد 5/8-5/9

-یون کلر : ندارد

 -استاندارد ASTM C-494 Type F:

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : حداقل شش ماه و بدور از تابش مستقیم آفتاب و یخزدگى

 -بسته بندى : گالنهاى 20 و بشکه هاى 220 لیترى کیسه هاى 20 کیلوئى

 

فـوق روان کننده Super Plasticizer) SCOM- 7B):

فوق روان کننده SCOM- 7B بر پایه ملامیـن سولفونیت فرمالدئیـد تولید شده و به دو صـورت پودر و مایع عرضه می گردد .

فوق روان کننده SCOM- 7B دیرگیر کننده است وبهمین جهت برای بتن های حجیم و همچنین بتن ریزی در مناطق گرم بسیار مناسب می باشد . استفاده از SCOM- 7B در بتن ریزی های با سطح زیاد و ضخامت کم از ایجاد ترکهای سطحی جلوگیری می کند .

فوق روان کننده SCOM- 7B مطابق استاندارد ASTM C- 494 Type Gمی باشد .

موارد مصرف :

بتن ریزی در مناطق گرمسیر ، بتن ریزی های حجیم مانند سدها ، بتن ریزی با پمپ در سازه های فوق العاده مسلح و بتن ریزی های سقف ، ستون و قطعات بتنی پیش ساخته .

 

مزایـا :

مصرف SCOM- 7B با عث افزایش کیفیت بتن در موارد ذیل می شود :

- جلوگیری از ایجاد ترکهای سطحی

- افزایش روانی بدون آب افتادگی

- افزایش مقاومت های فشاری و خمشی

- افزایش کارایی و دوام

- صرفه جوئی در زمان اجراء و کاهش هزینه های بتن ریزی

- کم شدن زمان ویبره و سهولت پخش و پرداخت بتن

روش و میزان مصرف :

الف -  مایع

به مقدار 1% الی 5/1 % وزن سیمان به آب بتن اضافه شده و به مدت 1 الی 2 دقیقه تا ایجاد مخلوطی همگن و یکنواخت مخلوط شود .

ب - پودر

به مقدار 3/0% الی 6/0 % وزن سیمان) با توجه به میزان روانی و دیرگیری مورد نیاز(به مصالح خشک، اضافه شود.

تـوجـه: در شرایطـی که فاصلـه حمـل بتـن طولانی باشـد، بهتر است که نیـمی از فوق روان کننده مورد نیاز را در ابتدا و نیم دیگر را در هنگام بتن ریزی مصرف نمود .

 

مشخصات فنی :

-حالت فیزیکی :

مایع، پودر

 

-رنگ :


قهوه ای ، صورتی

 

-وزن مخصوص :


gr/cm³12/1 ،  gr/lit 550

 

PH -محلول:

حدود 5/8 الی 5/9

 


-یون کلر :

ندارد

 

-زمان مصرف و نحوه نگهداری :


حداقل شش ماه و بدور از تابش مستقیم آفتاب و یخزدگی

 

-استاندارد :


ASTM C-494 Type G

 

-بسته بندی :


گالنهای 20 و بشکه های 200 کیلوئی ،کیسه پلاستیکی 20 کیلوئی

 

 

 

 

فوق روان کننده Super Plasticizer) COMEX LX):

فوق روان کننده COMEX LX بر پایه لیگنوسولفونیت تولید و عرضه میگردد . مصرف این روان کننده باعث ارتقا ء کیفیت بتن از جمله کاهش نفوذ پذیری , افزایش مقاومت و دوام آن می گردد.

فوق روان کننده COMEX LX از قدرت روان کنندگی خوبی بر خوردار است، بطوریکه بدون کاهش دادن مقاومت بتـن ,اسلامپ 4 را حداقل تا 5/2 برابر اسـلامپ 10  افزایش می دهد.

فوق روان کننده COMEX LX مطابق استاندارد ASTM-C494 نوعG تولید می شود و برای بتن ریزی های حجیم و بتن ریزی در مناطق گرمسیر بسیار مناسب است.

 

موارد مصرف:

بتن ریزی های با پمپ، سازه های فوق العاده مسلح، فونداسیون ماشین آلات، سقف، ستون ، قطعات پیش ساخته بتنی ، کف سالنهای صنعتی، بتن ریزی های حجیم و چند لایه.

 

 

مزایــا:

با استفاده از فوق روان کننده COMEX LX میتوانید به خصوصیات فنی و اجرائی برتری از قبیل: پلاستیستیه بالا بدون آب افتادگی، صرفه جوئی در زمان و هزینه های بتن ریزی،احتیاج به ویبراسیون کمتر، ساخت بتن مقاوم و بدون خلل و فرج دست یابید.

 

روش و میزان مصرف:

به مقدار 8/0 تا 5/1 درصد وزن سیمان مصرفی به آب بتن اضافه نموده و به مدت حداقل یک دقیقه برای هر متر مکعب بتن مخلوط شود. با استفاده از فوق روان کننده COMEX LX میتوانید حداقل تا 10% از میزان آب مصرفی بدون کاهش کارائی بتن کم نمایید.

فوق روان کننده COMEX LX فاقد یون کلر بوده و هیچ گونه اثر سوئی بر روی آرماتورها ندارد.

 

مشخصات فنی :

-حالت فیزیکی : مایع

-رنگ : قهوه ای

-وزن مخصوص : حدود gr/cm³1/05

-زمان و شرایط نگهداری : تایکسال بدور از یخزدگی

-یون کلر : ندارد

-استاندارد: ASTM C494 Type G

-بسته بندی : در گالن های پلاستیکی 20 کیلوئی و بشکه های 200 کیلوئی

 

 

 

 

واترپروف بتن مایع Waterproofing Concrete Admixture COMEX) W9 ):

مهمترین علت عدم مقاومت بتن در مقابل نفوذ آب و سایر عوامل شیمیایى نداشتن فشردگى لازم و وجود خلل و فرج در بتن مى باشد. وجود چنین ضعفهایى در بتن نه تنها باعث نفوذ آب در آن و آببندى نشدن منابع و مخازن ساخته شده با چنین بتنى مى گردد بلکه نفوذ املاح شیمیایى مانند سولفاتها و کلرورها و ترکیب این مواد با اجزاء تشکیل دهنده بتن باعث گسترش ترکها و ایجاد خرابى و خلل و فرج بیشتر مى گردد.

افزودنى واترپروفCOMW-3 این شرکت با ایجاد فشردگى بیشتر در بتن مقاومت آن را در مقابل نفوذ آب و سایر املاح شیمیایى تا چند برابر افزایش داده و به علت کاهش میزان آب مصرفى از ایجاد فضاهاى خالى و منافذ ریز و همچنین ترک خوردگى بتن جلو گیرى مى نماید .

 

موارد مصرف:

ضرورى براى کلیه بتن هاى مصرفى در استخرهاى آب و فاضلاب ، سدها و ساخت بتنهاى نفوذناپذیر.

مـــزایا:

واتر پروف COMW-3 علاوه بر بالا بردن مقاومت در مقابل نفوذ آب و محلولهای شیمیایى، باعث افزایش روانى و کارپذیرى بتن گردیده و به علت کاهش آب مصرفى بر کیفیت و مقاومت آن مى افزاید.

تــوجه: واترپروف مایع COMEX W9 با سیمان تیپ 5 (ضد سولفات )سازگارى نداشته و مصرف بیش از 5/0 در صد آن با این نوع سیمان باعث افزایش شدید زمان گیرش و در مواردى عدم گیرش خواهد شد.

روش و میزان مصرف:

2 الـى 3 درصـد وزن سیـمان به آب مصـرفى بتن اضافه و به مدت 3 دقیقه مخلوط شود و در این حالت 10 الى 20 درصد از آب مصرفى بتن باید کاسته شود .

در مورد بتن هاى آماده ، هنگام ساخت بتن باید 10 الى 20 درصد از آب مصرفى بتن کاست و در محل کارگاه مقدار لازم واتر پروف را به میکسر افزود و به مدت چند دقیقه مخلوط کرد .

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : مایع

-رنگ : زرد

-وزن مخصوص:  1gr/cm³

8/5-9/5 :PH-ا

-یون کلر : ندارد

-استاندارد:  ASTM C-494 Type G

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا یک سال بدور از تابش مستقیم آفتاب و یخزدگى

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى و بشکه هاى 220 لیترى

 

واترپروف بتن پودرى ( Water Repellent Admixture COMEX) W44:

بتنـى با طرح مخلوط درست، مواد سنگى مرغوب و نسبت آب به سیمان مناسب تا حدود زیادى غیر قابل نفوذ مى باشد، لیـکن درزها و ترکهاى کوچک و خلل و فرج و سایر کاستى هائى که در حین ساخت و اجرا بتن بوجود مى آید باعث کاهش مقاومت آن در مقابل نفوذ آب و سایر محلولها مى گردد.

استفاده از مواد واترپروف کننده مناسب بدون ایجاد تاثیر نامطلوب برروى بتن به آن خاصیت دفع کنندگى آب و عایق شدن نسبى مى دهد.

افزودنى واترپروف WR - 600 این شرکـت پس از اختلاط با سیمان و آب موجود در بتن قشرى هیدروفوبیک ( آب گریز ) در داخل منافذ، حفره ها و روى سطح بتن بوجود آورده و ارتباط مجارى ریز داخل بتن را با یکدیگر قطع کرده و نفوذپذیرى را کاهش مى دهد. قشر حاصله خاصیتى پایدار داشته و علاوه بر آن که خاصیت آب گریزى ایجاد مى نماید مقاومت بتـن را در مقابل تهـاجم سولفاتها و محلولهاى شیمیایى نیز افزایش مى دهد.

 

موارد مصرف:

ساخـت بتنهاى نفوذناپذیر و مقاوم در مقابل نفوذ محلولهاى شیمیایى، مخازن و استخرهاى آب و فاضلاب، پروژه هاى بتنى و سد سازى.

 

مـــزایا:

واترپروف WR - 600 علاوه برآنکه مقاومت بتن را در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و محلولهای شیمیایى افزایش مى دهد، به علت بالا بردن خاصیت پلاستیسیته و کارپذیرى بتن، نسبت آب به سیمان را نیز کا هش داده و به این ترتیب خصوصیات فیزیکى، شیمیایى و مقاومت بتن را بهبود مى بخشد.

 

روش و میزان مصرف:

به مقدار 1 الى 3 درصد وزن سیمان مصرفى همراه با سیمان به بتن اضافه شده و عمل اختلاط تا بدست آمدن مخلوطى یکنواخت و همگن ادامه یابد.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر

-رنگ : سفید

-وزن حجمى : 1gr/cm³

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا یک سال در محیط خشک و سر پوشیده

-بسته بندى : در کیسه هاى پلاستیکى 25 کیلوگرمى

ضدیخ بتن Anti - Freeze Admixture) AFCOM-F7 ):

معمولا در کشور ما فرا رسیدن فصل سرما و یخبندان باعث تعطیل کارهاى ساختمانى شده که این عمل موجب راکد و بلااستفاده ماندن حجم عظیمى از امکانات و نیروى انسانى مى شود.

استفاده از افزودنى ضد یخ بتن AFCOM-F7 راه حل مناسبى براى رفع این مشکل است.

موارد مصرف:

ضدیخ AFCOM-F7 این شرکت تـرکیبى از مـواد معدنى و آلـى محـلـول در آب است کـه بـر اسـاس استاندارد ASTM C - 494 & C - 666تولید گردیده است.

این ضدیخ داراى عملکرد چند گانه به شرح ذیل مى باشد:

1-کاهش نقطه انجـماد آب که موجـب برطرف شدن خطر یخ زدگى در بتن تازه می شود. با استفاده از ضدیخ AFCOM-F7 مى توان تا درجه برودت 15- درجه سانتى گراد بتن ریزى نمود.

2-اسلامپ بتن را افزایش مى دهد و یا به عبارت دیگر نقش روان کنندگى هم دارد . لذا مى توان براى یک اسلامپ ثابت از میزان آب مصرفى کم نمود.

3-خاصیت هوازائى آن باعث بالا رفتن مقاومت بتن در مقابل سیکلهاى متناوب یخ زدگى و آب شدن مى شود. این خصوصیت ضدیخ بتن AFCOM-F7، بسیار مفید و حائز اهمیت بوده و توصیه می شود براى بتن هایى که در معرض سیکلهاى مداوم یخ زدگى و آب شدن قرار دارند، حتما استفاده شود.

4-ضدیخ AFCOM-F7 فاقد یون کلر بوده و هیچگونه اثر سوئى بر روى آرماتورها ندارد.

 

روش و میزان مصرف :

ضدیخ بتن AFCOM-F7 را بر اساس مقادیر ذکر شده در جدول ذیل در هنگام مخلوط کردن بتن به آن اضافه نمائید.

مقدار مصرف رابطه مستقیم با دمای محیط دارد و مى بایست توجه شود که در محاسبه دماى محیط حداقل دمائى که ممکن است بتن در طول زمان گیرش خود با آن مواجه شود باید ملا ک محاسبه قرار گیرد.

 

 

 

 

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : مایع

-رنگ : آبى

-وزن مخصوص  gr/cm³: ا 3/1

PH  -ا: 8- 9

-یون کلر : ندارد

-استاندارد  ASTM C- 494&C- 666:

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : حداقل یک سال در محیط هاى سر پوشیده

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 25 کیلوئى و بشکه هاى 250 کیلوئى

 

هوازاى بتن Air Entraining Admixture) ACOM-U8 ):

عملکرد اصلى مواد افزودنى هوازا، ایجاد حجم معینى از حبابهاى ریز میکروسکپى و توزیع آن در بتن و ملات به منظور افزایش مقاومت بتن در برابر سیکلهاى یخبندان / ذوب مى باشد.

وجود تعداد زیادى حبابهای میکروسکپى هوا که بطور جداى از هم در داخل بتن قـرار مى گیرند باعث خنثى شدن فشارهاى ناشى از یخ زدن ذرات نفوذى آب و یا تورم ناشى از تبلور سولفاتها گردیده و دوام و پایدارى بتن را بطور قابل ملاحظه اى افزایش مى دهد. افزودنى ACOM-U8 مطابق با استاندارد ASTM C-260 مى باشد.

 

موارد مصرف:

در بتن ریزیهاى مربوط به بزرگراه ها، پیاده روها، ساخت جدولهای بتنى ، نیروگاههاى برق، سدها و مخازن. اجراى بتن هاى مقاوم در مقابل نفوذ املاح و مواد شیمیایى و بتن هاى در معرض سیکلهاى یخبندان/ ذوب مانند سردخانه ها و نواحى سرد سیر.

 

مــزایا:

افزایش مقاومت در مقابل یخزدگى، افزایش کارپذیرى، کاهش آب مصرفى بدون ایجاد تغییر در کارپذیرى، کاهش احتمال جداشدگى بتن، کاهش نفوذ پذیرى در مقابل آب و املاح شیمیایى.

 

روش و میزان مصرف:

هوازاى ACOM-U8 را بمیزان 2/0 - 02/0 در صد وزن سیمان مستقیما به آب مصرفى بتن اضافه نمایید. میزان دقیق مصرف با انجام آزمایشهاى سعى و خطا در کارگاه تعیین مى شود که تابع عوامل زیر است:

- نوع سیمان و میزان نرمى آن

- نسبتهاى آب به سیمان و ماسه به سیمان

- مقدار سیمان در متر مکعب بتن

میزان مصرف ACOM-U8 با میزان ریزى سنگدانه نسبت مستقیم دارد و جدول زیر مى تواند بعنوان راهنماى میزان مصرف آن بکارگرفته شود.

 

 

حداکثر قطر سنگدانه ها بر حسب اینچ

 

 

 

 

 

 

 

 

3/8

½

3/4

1

11/2

2

21/2

درجه حرارت محیط

سرد

0.12 - 0.2

0.12 - 0.2

0.1 - 0.19

0.1 - 0.19

0.08 - 0.17

0.07 - 0.15

0.05 - 0.13

 

متوسط

0.1 - 0.19

0.08 - 0.17

0.07 - 0.15

0.05 - 0.13

0.05 - 0.13

0.04 - 0.12

0.03 - 0.11

 

گرم

0.05-0.13

0.04 - 0.12

0.03 - 0.11

0.02 - 0.08

0.02 - 0.07

0.02 - 0.05

0.02 - 0.03

 

 

میزان مصرفAE - 1 بر حسب درصد وزن سیمان

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بطور کلى مصرف افزودنیهاى هوازا بعلت کاهش وزن مخصوص بتن منجر به افت مقاومت آن مى شود که این نقیصه را میتوان با مصرف سوپر روان کننده SP -1 یا MS -1 برطرف نمود.

 

 

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : مایع غلیظ

- رنگ : قهوه اى

-وزن مخصوص:  0/8gr/cm³

PH-:حدود 5/9 - 5/ 8

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا شش ماه بدور از گرماى شدید و یخزدگى

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى و بشکه هاى 220

 

فوم بتن:

مهندسین و معماران سازنده ساختمان در دنیا با استفاده از بتن سبک در قسمت های مختلف بنا با سبک کردن وزن ساختمان به طور مستقیم ( به لحاظ سبکی ویژه این نوع بتن ) و صرفه جویی در مصرف انرژی بطور غیر مستقیم ( به لحاظ عایق بودن این نوع بتن در مقابل سرما و گرما و در نتیجه کاهش میزان مواد سوختی ) , از لحاظ اقتصادی امروزه گام های بلند و مهمی برداشته اند .خانم مهندس آزاده شفاعی د ر مقاله ای  به معرفی فوم بتن ( بتن کفی ) و ذکر خواص ویژه آن پرداخته اند. ایشان در این مقاله می نویسد: فوم بتن مصالحی است جدید که برای مصارف مختلف در ساختمان بکار می رود.باید اشاره کرد  خواص فیزیکی منحصر به فرد این محصول ، آن را  بتنی سبک و عایق با مقاومت لازم و کیفیت مطلوب می نماید . این محصول از ترکیب سیمان , ماسه بادی (ماسه نرم ) , آب و فوم ( ماده شیمیائی تولید کننده کف ) تشکیل می شود . ماده کف زا در ضمن اختلاط با آب در دستگاه مخصوص , با سرعت زیادی , حباب های هوا را تولید و تثبیت نموده و کف حاصل که کاملا پایدار می باشد در ضمن اختلاط با ملات سیمان و ماسه بادی در دستگاه مخلوط کن ویژه , خمیری روان تشگیل می دهد که به صورت درجا با در قالب های فلزی یا پلاستیکی قابل استفاده می باشد .لازم به ذکر است این خمیر پس از خشک شدن با توجه به درصد سیمان و ماسه بادی دارای وزن فضایی از 300 الی 1600 کیلو گرم در متر مربع خواهد بود .

گفتنی است ویژگی های عمده فوم بتن را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

۱-عامل اقتصادی : سبکی وزن با مقاومت مطلوب فوم بتن یا توجه به نوع کاربرد آن , بطور کلی به لحاظ اقتصادی مخارج ساختمان را میزان قابل ملاحظه ای کاهش می دهد 

 ۲- سهولت در حمل و نقل و نصب قطعات پیش ساخته : حمل و نقل قطعات پیش ساخته با فوم بتن هزینه کمتری را نسبت به قطعات بتنی دربرداشته و نصب قطعات بعلت سبکی آنها . بسیار آسان می باشد .

۳- خواص فوق العاده عایق بودن در مقابل گرما , سرما و صدا : فوم بتن به علت پائین بودن وزن مخصوص آن یک عایق موثر در مقابل گرما , سرما و صداست . ضریب انتقال حرارتی فوم بتن بین65 0/0 تا (435/0 k cal / m2 hc می باشد) ضریب هدایت حرارتی یتن معمولی بین 3/1 تا 7/1 واحد. 

۴- خصوصیات عالی در مقابل یخ زدگی و فرسایش ناشی از آن و مقاومت در برابر نفوذ رطوبت و آب : نظر به اینکه فوم بتن در قشرهای سطحی دارای تخلخل فراوان می باشد در نتیجه شکاف های موئین و و درزهای کمتری در سطح ایجاد می شود و اگر  پوشش فوم بتن با ضخامت کافی مورد استفاده قرار گیرد در مقابل خطر نفوذ باران و رطوبت مقاومت مطلوبی خواهد داشت .

۵- مقاومت فوق العاده در مقابل آتش : مقاومت فوم بتن در مقابل آتش فوق العاده می باشد .

۶- قابل برش بودن : به دلیل قابل برش بودن با اره نجاری و میخ پذیر بودن آن . کارهای سیم کشی و نصب لوازم برقی و تاسیسات خیلی سریع و به راحتی قابل عمل خواهد بود.

شایان ذکر است از کاربرد فوم بتن در ساختمان می توا ن به موارد زیر اشاره کرد:

1-شیب بندی پشت بام  .

  ۲- کف بندی طبقات .

 ۳- بلوک های غیر بار بر سبک .  

 ۴- پانل های جدا کننده یکپارچه و نرده های حصاری جهت محوطه و کاربری در موارد خاص

 

ترمیم کننده بتن Repairing Mortar) MRI 77  ):

یکى از مشکلات شایع دست اندرکاران صنعت ساختمان تعمیر سازه هاى بتنى است. این مشکل به ویژه هنگام کار کردن با قطعات پیش ساخته بتنى بیشتر مى شود. این قطعـات که اغلب گران قیمت نیز مى باشند، در اثـر حمل ونقل و جابجایى و یا در حین نصب دچار آسیب دیدگى و پریدگى مى شوند. ترمیم آسیب دیدگى سازه هاى بتنى مختلف مانند استخرها، منابع، پلها، کف سالنهاى صنعتى نیز همواره یکى از مسائل مهندسین ساختمان بوده است. ترمیم کننده RM -1 ملاتى برپایه سیمان به اضافه مواد کمکى سازگار با بتن مى باشد که کار ترمیم این آسیب دیدگى ها را بسیار آسان مى کند. ترمیم کننده MRI 77 داراى مقاومت فشارى و کششى خوب و چسبندگى بسیار زیاد بوده و به راحتى بر روى تمام سطـوح بتنى قابل اجـراء بوده و لایه اى یکپارچه با سطح زیرین خود تشکیل مى دهد. ترمیم کننده MRI 77 بسیار قابل انعطاف بوده و کار کردن با آن به راحتى کار با گچ است و مى توان آن را با هر ضخامتى اجراء کرده و به شکل مورد نظر درآورد .

 

موارد مصرف:

مرمت و تعمیر کلیه سازه هاى بتنى، پیش ساخته ها، پلها، استخرها، منابع، اصلاح و بر طرف کردن ترک خوردگى، شکستگى و پریدگى دیوارها و سطوح بتنى جهت آببند کردن منابع و استخرهاى بتنى با استفاده از چسب بتنC N -1 یا چسب بتن CHEMEX -AD6  .

 

روش و میزان مصرف:

ابتدا سطح مورد نظر را تمیز کرده به طوریکه عارى از هرگونه گرد و غبار، قطعات سست، چربى و دیگر آلودگى ها باشد. سپس آنرا با آب بشوئید. ترمیم کننده RM - 1 را با آب مخلوط نمائید تا خمیرى با غلظت مورد نیاز شما تهیه شود. براى افزایش چسبندگى و مقاومت کششى آن مى توانید از انواع چسب بتن به جاى قسمتى از آب مورد نیاز استفاده نمائید .

توجـــــه: - حداکثر ضخامت ترمیمى در هر مرحله 3 الى 5 میلیمتر باشد. - سطح زیر کار قبل از مصرف ترمیم کننده RM - 1 کاملا مرطوب گردد. - سطح مرمت شده حداقل تا دو هفته مى بایست مرطوب نگه داشته شود .

 

مشخصات فنى :

حالت فیزیکى : پودر

 رنگ : خاکسترى

 وزن مخصوص:  1/4gr/cm³

یون کلر : ندارد

 زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا یک سال در محیط هاى سر پوشیده و خشک

 بسته بندى : در کیسه هاى پلاستیکى 25 کیلوئى

 

 

گروت:

گروت COMEX - 6 Non Shrinkage Grout Poulad) - 6 ):

گروت - 6 ملاتى بدون انقباض و با انبساط کنترل شده مى باشد که جهت تقویت پى ها و فونداسیونهاى ماشین آلات و ساختمانهاى بلند که احتیاج به تحمل بارهاى فوق العاده سنگین دارند به کار مى رود.

گروت - 6 بر پایه سیمان و سیلیس دانه بندى شده مخصوص و با استفاده از مواد افزودنى مختلف جهت بهینه نمودن خصوصیات آن مانند سیالیت، انبساط و مقاومت شیمیایى تولید گردیده است.

گروت -6 به راحتى منبسط شده و انبساط آن تا اشغال کلیه درزها و شکافهاى خالى ادامه مى یابد. این ملات داراى پیوستگى و همگنى بسیار زیاد بوده و بدون نیاز به افزودن آب اضافى به آن داراى سیـالیت بالا مى باشد و به سرعت به استحکام اولیه بالا مى رسد.

 

موارد مصرف:

سازه هاى پیش ساخته بتنى مانند دیوار، ستون و تیر، اتصال بولتها به فونداسیون، صفحه ستون، فونداسیون ماشین آلات، ریلهاى جراثقال، پایه پلها.

 

 

روش و میزان مصرف:

جهت تهیه و استفاده یک گروت مناسب و ایده آل فراهم آوردن مقدمات انجام صحیح این کار لازم و ضرورى است. درجه حرارت مناسب تهیه و استفاده از گروت 10 الى 30 درجه سانتى گراد است و محیط انجام کار و مصالح را باید در این دما نگاه داشت.

هواى سرد باعث کند شدن زمان گیرش و نرسیدن به مقاومت اولیه مورد نظر خواهد شد در حالیکه هواى زیاد گرم باعث تسریع زمان گیرش و در نتیجه خشک شدن زودرس و از دست رفتن قابلیت کار بر روى گروت مى شود.

محلى که گروت در آن به مصرف مى رسد باید تمیز و عارى از گرد و غبار و روغن و چربى باشد. این محل قبلا باید کاملا مرطوب شده باشد.

در زمان ریختن گروت زاویه مناسب ریزش جهت حرکت بدون مانـع گروت مى بایست حفظ شده و ریختن گروت به صورت پیوسته انجام شود تا از ایجاد حبابهاى هوا ممانعت به عمل آید.

گروت - 6 محصولى آماده مصرف می باشد که تنها باید آب با کیفیت مناسب ( بدون داشتن نمکهاى اضافى و قابل شرب ) به آن اضافه شود. میزان آب مورد نیاز براى درست کردن این ملات برحسب پلاستیسیته مورد نیاز 14 الى 18 درصد وزن مواد خشک متغیر است.

تــوجــه :کیورینگ گروت اجرا شده از اهمیت ویژه اى برخوردار است، بهمین خاطر مى بایستى که توسط گونى خیس و یا مواد کیورینگ بتن تا 28 روز حفاظت شود.

 

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر

-رنگ : خاکسترى

-وزن حجمى : حدود 1/5gr/cm³

-وزن حجمى ملات آماده : حدود2/4Ton/M ³

-مقدار انبساط آزاد : 5/0 الى 5/1 درصد

-مقاومت فشارى 28 روزه : حداقل 650kg/cm²

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا شش ماه در محیط هاى سر پوشیده و خشک

-بسته بندى : در کیسه هاى پلاستیکى 25 کیلوئى

 

گروت-7 MX 7 Non Shrinkage Grout) ):

گروت -7 از لحاظ ظاهرى مانند گروت -7 مى باشد، با این تفاوت که انبساط آن بسیار جزئى و فقط در حدى است که انقباض سیمان را جبران نماید.

با انجام اصلاحات بیشتر در فرمولاسیون این گروت خصوصیات مکانیکى آن بهبود بخشیده شده به طوریکه مقاومت فشارى آن با حدود 20% افزایش نسبت به گروت -7 به حداقل 700Kg/cm² بالغ شده است.

گروت -MX 7 نسبت به گروت -1 از مقاومت سایشى بیشترى برخوردار است بطوریکه میتوان جهت انجام کف هاى سخت نیز از این گروت استفاده نمود.

 

موارد مصرف:

سازه هاى پیش ساخته بتنى مانند دیوار، ستون و تیراتصال بولتها به فونداسیون، صفحه ستون، فونـداسیون ماشین آلات، ریلهاى جراثقال، پایه پلها.

 

روش و میزان مصرف:

جهت تهیه و استفاده یک گروت مناسب و ایده آل فراهم آوردن مقدمات انجام صحیح این کار لازم و ضرورى است. درجه حرارت مناسب تهیه و استفاده از گروت 10 الى 30 درجه سانتى گراد است و محیط انجام کار و مصالح را باید در این دما نگاه داشت. هواى سرد باعث کند شدن زمان گیرش و نرسیدن به مقاومت اولیه مورد نظر خواهد شد. در حالیکه هواى زیاد گرم باعث تسریع زمان گیرش و در نتیجه خشک شدن زودرس و از دست رفتن قابلیت کار بر روى گروت مى شود.

محلى که گروت در آن به مصرف می رسد باید تمیز و عارى از گرد و غبار و روغن و چربى باشد. این محل قبلا“ بایـد کامـلا“ مرطـوب شده باشد. در زمان ریختن گروت زاویه مناسب ریزش جهـت حرکت بدون مانع گروت مى بایست حفظ شده و ریختن گروت به صورت پیوسته انجام شود تا از ایجاد حبابهاى هوا جلوگیرى شود .

گروت -7 محصولى آماده مصرف مى باشد که تنها باید آب با کیفیت مناسب ( بدون داشتن نمکهاى اضافى و قابل شرب ) به آن اضافه شود. میزان آب مورد نیاز براى درست کردن این ملات برحسب پلاستیسیته مورد نیاز 12 الى 15 درصد وزن مواد خشک متغیر است.

تــوجـه: کیـورینگ گروت اجرا شده از اهمیـت ویـژه اى برخوردار است، بهمین خاطر مى بایستى که توسط گونى خیس و یا مواد کیورینگ بتن تا 28 روز حفاظت شود.

 

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر رنگ : خاکسترى

-وزن حجمى : حدود 1/5gr/cm³

-وزن حجمى ملات آماده:  حدود 2/4Ton/M ³

-مقدار انبساط آزاد : جزئى

-مقاومت فشارى 28 روزه : حداقل 750kg/cm²

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا شش ماه و در محیط هاى سر پوشیده و خشک

-بسته بندى : در کیسه هاى پلاستیکى 25 کیلوئى

 

گروت-9  ( ITCEMEX ):

گروت هاى معمولى پاسخگوى نیازهاى مکانیکى بسیارى از پروژه هاى سنگین نظیر کارخانجات فولاد سازى، پالایشگاهها، اسکله ها و غیره نیستند، لذا در این موارد گروتهائى با ترکیبات و مشخصات خاص فرموله و ساختـه مى شود.

گروت - 9بـراى پاسخـگوئى بـه کـارهاى فوق العاده سنگین که نیاز به مقاومت فشارى بیشتر از( 800 کیلوگرم/سانتی مترمربع) دارند فرموله و تولید گردیده است. این گروت کلیه خصوصیات مثبت گروتهاى قبلى این شرکت را داراست با این مزیت که مقاومت فشارى بیشترى نسبت به آنها دارد.

گروت – 9 ملاتى بدون انقباض و با انبساط کنترل شده میباشد که جهت تقویت فونداسیونهاى ماشین آلات فوق العاده سنگین که احتیاج به تحمل فشار بالا دارند بکار مى رود.

گروت -9 (G3) داراى پیوستگى و همگنى زیاد است و بدون افزودن آب اضافى به آن بسیار سیال شده و به سرعت به استحکام اولیه بالا مى رسـد.

موارد مصــرف :

فونداسیون ماشین آلات سنگین مانند کمپرسورها، قفسه هاى نـورد، ریلهاى جراثقالها، پـرسهاى سنگین، تجهیزات سنگین اسکله ها، پایه پلها، اجراى پوشش سخت صنعتى.

 

روش و میزان مصـرف :

جهت تهیه و استفاده یک گروت مناسب و ایده آل فراهم آوردن مقدمات انجام صحیح این کار لازم و ضرورى است. درجه حرارت مناسب تهیه و استفاده از گروت 10 الى 30 درجه سانتى گراد است و محیط انجام کار و مصالح را باید در این دما نگاه داشت. هواى سرد باعث کند شدن زمان گیرش و نرسیدن به مقاومت و از دست رفتن قابلیت کار بر روى گروت مى شـود.

محلى که گروت در آن به مصرف مى رسد باید تمیز و عارى از گرد و غبار و روغن و چربى باشد. این محل قبلا باید کاملا مرطوب شده باشد. در زمان ریختن گروت زاویه مناسب ریزش جهت حرکت بدون مانع گروت میبایست حفظ شده و ریختن گروت به صورت پیوسته انجام شود تا از ایجاد حبابهاى هوا جلوگیرى شود.

گروت -9  محصولى آماده مصرف مى باشد که تنها باید آب با کیفیت مناسببدون داشتن نمکهاى اضافى و قابل شرب  به آن اضافه شود0 میزان آب مورد نیازبراى درست کردن این ملات بر حسب پلاستیسیته مورد نیاز13 الى 16 درصد وزن مواد خشک متغیر است.

تـوجــه: کیورینگ گروت اجرا شده از اهمیت ویژه اى بر خوردار است، بهمین خاطر میبایستى که توسط گونى خیس و یا مواد کیورینگ بتن تا 28 روز حفاظت شود.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر

-رنگ : خاکسترى ، قرمز ، زرد

-وزن حجمى : حدود 1/5gr/cm³

-وزن حجمى ملات آماده : حدود 2/4Ton/M³

-مقدار انبساط آزاد : 5/0 درصد

-مقاومت فشارى 28 روزه : حداقل 800kg/cm²

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا یک سال در محیط هاى سر پوشیده و خشک

-بسته بندى : در کیسه هاى پلاستیکى 25 کیلوئى

 

گروت اپوکسی Epoxy Grout COMEX GMX) -6 ):

گروت اپوکسی COMEX GMX -6 ماده ای 3جزئی است که بر پایه رزین اپوکسی بیسفنول A , هاردنرپلی آمینی و پرکننده (فیلر) تولید و ارائه می گردد.

از ویژگیهای گروت اپوکسی COMEX GMX -6 استحکام ، چقرمگی و انعطاف پذیری بالای آن است که علاوه بر بالا بودن مقاومتهای مکانیکی و شیمیائی، ماده ای ایده آل جهت انواع کارهای تعمیراتی و نصب ماشیـن آلات فوق سنگین که نیاز به چسبندگی زیاد و مقاومتهای فشاری و خمشی بسیاربالا دارند می باشد.

موارد مصرف :

- نصب انواع صفحه ستون وبیس پلیت با دقت زیاد

- نصب انواع ماشین آلات و تجهیزات دقیق وفوق سنگین

- فونداسیون پرسهای فوق سنگین و تجهیزات پالایشگاهی و پتروشیمی

- نصب بولتهای تحت تنش و کشش فوق العاده زیاد

مـزایا :

- استفاده سریع و راحت

- مقاومت شیمیائی ، حرارتی و الکتریکی بالا

- چسبندگی فوق العاده زیاد صفحه و ماشین آلات به فونداسیون

- مقاومت فشاری , خمشی , و کششی زیاد

 

روش و میزان مصرف :

الف- نسبت اختلاط  وزنی: رزین: 100 هاردنر: 10 فیلر300 - 200

ب -آماده سازی سطح کار :

سطح زیرکارباید کاملاً تمیزوعاری از هرگونه آلودگی مانند: چربی ,روغن, رنگ ومواد کیورینگ و قطعات سست و لق بوده و باوسیله مناسب مانند برس یا سند بلاست مضرس شده, سپس با آب شسته شود.

قبل ازاعمال گروت اپوکسی COMEX GMX -6 از خشک بودن سطح زیر کار کاملا مطمئن شوید.

جهت نصب بولت نیز سوراخ جای بولت باید تمام خصوصیات فوق الذکر را داشته باشد.

ج -آماده سازی مواد :

مقدار مناسب هاردنررا طبق نسبت اختلاط به رزین اپوکسی اضافه و به وسیله هم زن برقی دورپائین(حداکثر 50 دور در دقیقه به مدت 2 الی (3 دقیقه هم بزنید تا کاملاً مخلوط شود. فیلر متناسب با روانی مورد نیاز و نوع کار به این مخلوط اضافه کرده و عمل اختلاط را ادامه دهید تا کلیه ذرات فیلر به رزین آغشته گردد. سپس مخلوط آماده شده را به طور یکنواخت در جای بولت و یا زیر صفحه ستون ریخته و با وسیله مناسب کاملاً پخش و یا متراکم نمائید.

 

 

 

تـوجـه :

1-دقت شود که در هنگام اختلاط و مصرف گـروت اپوکسی COMEX GMX -6 حباب در مخلوط ایجاد نشود.

2-افزایش دمای محیط کار و مواد باعث افزایش روانی مخلوط و کاهش زمان مصـرف آن
می شود, لذا مواد باید دقیقاً به مقداری که قادر به مصرف آن می باشید آماده گردد.

3-حداقل دمای مواد و سطح زیرکار °c 10و حداکثر آن °c 40 می باشد.

4-در هنگام استفاده از مواد،از دستکش ایمنی و ماسک استفاده نمائید.

5-در مقادیر مصرف کم،حتما از ترازوی دقیق با دقت حداقل 1/0 گرم استفاده کنید.

6-پس از استفاده از مواد، درب مواد باقیمانده را محکم ببندید.

 

مشخصات فنی :

-حالت فیزیکی: مایع(رزین و هاردنر)، جامد(فیلر (

-رنگ : مخلوط طوسی

-زمان مصرف180 – 90 :دقیقه

 بسته به دما و حجم محیط

-زمان خشک شدن : 300 -180 دقیقه بسته به حجم و دمای محیط

-رسیدن به مقاومت نهائی  7: روز

-مقاومت فشاری نهائی :


حداقل 1100kg/cm²

-مقاومت کششی : 515kg/cm²

-سختی Shore D 85:

-مقاومت ضربه ای 5/3 KJ/M²:

-مقاومت چسبندگی 110Kg/cm²:

-زمان و نحوه نگهداری : تا یکسال در انبار

-بسته بندی : یک ،11و 55 کیلوگرمی به اضافه فیلر مناسب

نوع ماده شیمیایی

مقاومت محصول

اسید سولفوریک 70% اسید کلریدریک 37% اسید نیتریک 20% اسید فسفریک 20% اسید سیتریک 10% اسید لاکتیک 10% سولفات سدیم 25% هیدروکسید سدیم 50% روغن موتور بنزین  آب اکسیژنه متانل تولوئن

خوب خوب خوب خوب عالی خوب عالی عالی عالی عالی مناسب نامناسب نامناسب

 

لیکا چیست؟

یکی از روش های تهیه دانه های سبک استفاده از کوره گردان است .وقتی برخی از انواع رس با دانه هایی به ریزی صفر تا دو میکرون در دمای بالاتر از 1000 درجه سانتیگراد در این کوره ها حرارت می بینند ،گازهای ایجاد شده در داخل آنها منبسط می شوند و هزاران سلول هوای ریز تشکیل می دهند .با سرد شدن مواد ،این سلول ها باقی می مانند و سطح آن ها سخت می شود .

 



 

 

 

 

 

 

 


مهمترین ویژگی های لیکا عبارتند از :

وزن کم ،عایق حرارت ،عایق صوت ، باز دارنده نفوذ رطوبت، مقامت در برابر یخ زدگی ،تراکم ناپذیری تحت فشار ثابت و دائمی ،فساد ناپذیری ،مقاومت در برابر آتش و PH نزدیک به نرمال .وزن کم این دانه ها و در نتیجه هزینه حمل پایین آن باعث شده است تا از لیکا در پر کردن فضاهای خالی استفاده شود .در کاربرد های خاص نظیر زیرسازی ساختمان و تسطیح و شیب بندی بام ،خواص عایق حرارتی و دوام لیکا مشخصات فنی مناسبی برای آن فراهم می کند .در راهسازی نیز از تراکم ناپذیری لیکا برای کنترل نشست پلاستیک بستر های سست استفاده می شود .همچنین جذب آب مناسب ،تخلخل و دوام لیکا آن را برای کشاورزی بدون خاک مناسب ساخته است . همین خواص باعث شده است تا در تصفیه فاضلاب های خانگی از فیلتر های ساخته شده از لیکا استفاده شود.

 

ویژگی های بتن لیکا :

خواص لیکا باعث شده است تا در بتن سبک لیکا کاربردهای فراوانی داشته باشد . مهمترین ویژگی های بتن لیکا عبارتند از ،وزن کم ،سهولت حمل و نقل ،بهره وری بالا هنگام اجرا ،سطح مناسب برای اندود کاری ،مقاومت و باربری در شرایط خاص ،عایق حرارت ،مقاومت در برابر آتش ،عایق صدا مقاومت در برابر یخ زدگی ،بازدارندگی در برابر نفوذ رطوبت و دوام در برابر مواد آهکی .متناسب با وزن و مقاومت مورد نظر از بتن سبک لیکا به عنوان پر کننده ،عایق و یا باربر استفاده می شود . بتن لیکا می تواند درجا ریخته شود و یا به صورت بلوک ،اجزای ساختمانی و سایر قطعات پیش ساخته به کار رود . در هر مورد متناسب با کاربرد و روش اجرا از دانه بندی های مناسب لیکا استفاده می شود .بتن های پرکننده و عایق اغلب در پی سازی و زیر سازی ساختمان ،شیب بندی کف و بام ،بلوک ها یا اجزای دیوارهای جداکننده و محیطی غیر باربر به کار می روند .در حالی که از بتن های سبک سازه ای – که البته عایق نیز خواهند بود – در ساخت اجزای مقاوم نظیر بلوک های باربر ،پانل های دیواری و سقفی مسلح و نیز اسکلت بتن مسلح ساختمان ها استفاده می شود .قابل توجه است که به دلیل الزامات مقاومت و دانه بندی ،تنها با استفاده از دانه های لیکا می توان در ایران بتن سبک سازه ای ساخت .

 جدول کاربردهای لیکا بر حسب اندازه دانه ها

اندازه

کاربرد

(لیکای درشت )بادامی 10-20mm


پی ،پرکننده سبک،تولید بلوک کف ،عایق سازی کف ،سقف عایق سازی ابنیه تسطیح بام ،زیر سازی ساختمان ،زهکشی

(لیکای متوسط)نخودی 3-10mm


تولید بتن سبک لیکا ،تولید بلوک ،دال و اجزای ساختمانی ،زیر سازی ساختمان

(لیکای ریز و بسیار ریز) 0-3mm


تولید بلوک ،دال و اجزای ساختمانی تولید بتن سبک ،تولید اندود و ملات لیکا

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بلوک های سبک اسفنجی

 

 

 

 

 



 

 


بلوک سبک اسفنجی

 

 

(AUTOCLAVED AERATED CONCRETE) که به اختصار AAC نامیده میشود یک محصول با تکنولوژی پیشرفته است که در آغاز قرن بیستم در سوئد ابداع گردید. در آن زمان مشاهده شد که از پخته شدن مخلوط آهک و سیلیس به همراه سیمان در دما و فشار بالا ،یک محصول ساختمانی سبک ، محکم و عایق به وجود می آید. سپس AAC در آلمان،انگلستان و سایر کشورهای اروپا مورد استفاده قرار گرفت و مراحل پیشرفت خود را در سطح جهان طی کرد. در حال حاضر بیش از 200 تولید کننده در 35 کشور جهان AAC را تولید می کنند.

 

مزایای AAC:

 

AAC سبک: بلوک AAC وزنی معادل یک پنجم سایر محصولات بتنی را داراست. وزن کم موجب کاهش بار مرده و استحکام بیشتر ساختمان،به ویژه به هنگام زلزله  می شود.

 

AAC مقاوم: بلوک AAC دارای  مقاومت بالایی برای استفاده در دیوارهای جداکننده می باشد. علاوه بر این در برابر آتش و خورنده ها نیز مقاوم است.

 

AAC عایق حرارت: بلوک AAC حاوی میلیون ها سلول هواست و هزینه ی  تأ سیسات را تا 25% کاهش می دهد.

 

AAC عایق صدا: بلوک AAC به علت داشتن سلول های محبوس،عایق بسیار خوبی برای صدا می باشد و در استاندارد ASTM در رده ی عایق های صوتی بسیار خوب طبقه بندی شده است.

 

AAC مقرون به صرفه: هزینه نصب AAC قابل رقابت با سایر مصالح ساختمانی است. استفاده از AAC هزینه ساخت را کاهش می دهد،ساختمان با سرعت بیشتری ساخته شده و در زمان صرفه جویی می شود.

 

AAC مقاوم در برابر آتش: AAC غیر قابل اشتعال است و حرارت را بسیار آرام انتقال می دهد. از این مصالح می توان به عنوان دیوار آتش در ساختمان های مهم استفاده کرد. لازم به ذکر است که استفاده از مصالح مقاوم نرخ بیمه را کاهش می دهد.

 

AAC سبک برای حمل: سبک بودن وزن بلوک های AAC موجب کاهش هزینه های حمل
می شود.

 

AAC سازگار با محیط زیست: AAC در برابر خورنده های طبیعی مقاومت بسیار خوبی دارد. زیرا تماماً از مواد آلی تشکیل شده و پوسیده یا فاسد نمی شود.

 

کار با بلوک AAC:

 

ابعاد دقیق: اندازه های دقیق بلوک AAC ضایعات را به حداقل رسانده و سرعت کار را بالا
می برد.

 

سرعت در کار: سرعت در کار با بلوک های AAC سه برابر سرعت کار با سایر مصالح است.

 

اتصال آسان: بلوک های AAC را به راحتی می توان به هم متصل کرد.

 

بی نیاز از گچ و خاک: بلوک AAC به دلیل داشتن سطوحی صاف نیاز به نازک کاری مختصری دارد.

 

سهولت در کار: بلوک های AAC را به راحتی می توان سوراخ و منقوش کرد و یا برید.

چسب AAC: گیرایش چسب AAC خیلی بهتر و مقاومت آن بسیار بیشتر از ملات ماسه سیمان است. با استفاده از چسب AAC ضخامت بند کشی ها به کمتر از سه میلیمتر کاهش می یابد. چسب AAC به دلیل دارا بودن خواص مولکولی مشابه با بلوک، مشکلاتی همچون ترک خوردگی و یا نمایان شدن بند کشی با گذشت زمان را به وجود نخواهد آورد.

 

ابزارآلات AAC: برای اجرای دیوارهای AAC ابزار الات خاصی وجود دارد که امکان اجرای صحیح،سریع،تمیز، و آسان کار را فراهم آورده اند. استفاده از این ابزارها ،ایجاد ضایعات را به حد اقل می رساند.

 

هبلکس:

-        مورد استفاده در دیوارهای داخلی و خارجی و انواع پارتیشن

-        کاهش هزینه ی دست مزد تیم اجرایی دیوار هبلکس ، 4/1 آجر و 3/1 سفال

-        کاهش بار مرده ی سازه ناشی از به کارگیری هبلکس ، 3/1 آجر و 2/1 سفال

-        میزان ملات مصرفی در دیوار هبلکس ، 30 تا 50 درصد دیوار آجر و سفال

-        قابلیت فوق العاده در انجام عملیات سوراخ کاری ، اره کاری ، نصب و تجهیزات روکار به دلیل بافت یک پارچه

-        کاهش حجم تاسیسات برودتی و حرارتی در ساختمان های اجرا شده با هبلکس 50 درصد ساختمان های اجرا شده با آجر و سفال

مشخصات فنی:

1-    هر متر مکعب هبلکس 600 کیلوگرم وزن دارد ( 3/1 وزن آجر و 4/1 وزن بتن )

2-    مقاومت فشاری 25 – 35 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است.یک بلوک هبلکس به ابعاد 60 ×25 سانتیمتر میتواند بار گسترده ای به وزن 45 تن را به راحتی تحمل کند.

3-    ضریب انتقال حرارت 0/17w/mk می باشد.

4-    عایق صدا و مقاوم در مقابل آتش سوزی بوده که به دلیل وزن مخصوص کم آن نسبت به سایر مصالح معمولی کم خطر تر در مقابل زلزله است .

5-    به علت داشتن تخلخل عایق رطوبت بوده و در نتیجه عمل تبخیر در سطح آن به آسانی صورت می گیرد.

مزایای اقتصادی:

1-    کارکردن با بلوک سبک ( هبلکس ) بسیار آسان است . می توان به راحتی آن را اره نمود و یا میخ در آن کوبید و یا جای پریز ، کانال عبور سیم برق ، لوله ی آب را در آن به آسانی به وجود آورد ، لذا از لحاظ هزینه های دستمزدی با صرفه تر است.

2-    با توجه به آیین نامه جدید ایمنی ساختمان ها در مقابل زلزله به کارگیری هبلکس راه حل مناسب و با صرفه تری در مقابل زلزله است و صرفه جویی قابل ملاحظه ای در هزینه های تاسیساتی ( کاهش سطوح تاسیسات برودتی و حرارتی و کاهش لوله کشی ها و کاهش مصرف انرژی ) را نیز به دنبال دارد.

3-    مقایسه قیمت های تمام شده ی بنایی با بلوک هبلکس و آجر نشان می دهد که هر متر مربع دیوار هبلکس به ضخامت 10 سانتیمتر 25 درصد و دیوار هبلکس به ضخامت 20 سانتیمتر 30 درصد از دیوار مشابه آجری ارزان تر است .

-        مزایای دیگر بنایی با هبلکس سرعت زیاد دیوارچینی ، کاهش اتلاف و ضایعات حرارتی و برودتی به دلیل عایق بودن آن و همچنین تسریع در انجام کارهای تاسیساتی و از همه مهم تر صرفه جویی قابل ملاحظه فولاد مصرفی در سازه های بتنی و فلزی است که کاهش بارهای مرده را به دنبال دارد.

4- به علت سطح صاف هبلکس ( نسبت به سایر مصالح ) در صورت اجرای صحیح دیوارها به اندودی بیش از یک الی دو سانتیمتر نیاز نخواهد بود ( یعنی در هر طرف نیم الی یک سانتیمتر)

 

دستور العمل هبلکس :

 

بلوک های هبلکس یک نوع بتن سبک می باشد و همگونی کامل با انواع ملات ( ماسه ، گچ و خاک ) را دارد.به منظور اجرای صحیح پلاستر توصیه های زیر باید مورد توجه قرار بگیرد :

 

1-    قبل از استفاده ی بلوک ها ، باید آنها را به طور کامل مرطوب ( زنجاب ) نمود . این نکته قابل ذکر است که فاصله بین زنجاب نمودن و به کارگیری محصول بیش از یک ساعت نشود.

2-    ملات مصرفی از آب کافی برخوردار باشد.

3-    پس از اجرای کامل دیوارها جهت مرحله ی بعد کار ، باید سطح دیوارها آب پاشی شود و فاصله ی بین آب دادن دیوارها و انجام عملیات مورد نظر نباید از یک ساعت تجاوز کند.

4-    به دلیل متخلخل بودن محصول از به کار بردن بلوک های هبلکس به صورت خشک خودداری شود.

5-    به دلیل خواص متفاوت مصالح ساختمانی در دیوارها از به کاربردن بلوک هبلکس با سایر مصالح مانند : آجر ، بلوک سفالی ، بلوک سیمانی و .... خودداری شود.

6-    جهت استفاده از قطعات کوچکتر می توان از وسایلی مانند تیشه و اره ی چوب بری استفاده نمود.

7-    به منظور نصب وسایل بر روی دیوار ( قاب عکس ، تابلو و ..... ) می توان از پیچ و رولپلاک یا میخ استفاده نمود.

8-    از نظر نصب تاسیسات ( سیم کشی و لوله ی آب ) به راحتی توسط یک دستگاه برش ( فرز ) می توان مسیر آنها را داخل بلوک تعبیه نمود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پانل های ساندویچی

( 3DPanel )

 

 

 

 

 

 



 

پانل های ساندویچی(3Dpanel)

مقدمه :

 

با توجه به وسعت کشور ایران و شرایط اقلیمی متفاوت در نواحی مختلف این سرزمین لازم است روشهای ساختمان سازی متناسب با ویژگیهای خاص منطقه ای تدوین و به مورد اجرا گذاشته شود . نظر به اینکه این کشور روی یکی از کمربندهای فعال زمین لرزه در جهان قرار دارد لذا ایجاد سازه های مقاوم و امن از اولویت خاصی برخوردار است . بررسی نیاز کشور به واحدهای مسکونی نشان می دهد که با توجه به بافت جوان نیروی انسانی هر ساله به حدود 600000 واحد مسکونی جدید نیاز هست که روشهای سنتی ساخت جوابگوی بخش محدودی از این نیاز می باشد . علاوه بر نیازهای جدید ، کیفیت ضعیف ساخت باعث استهلاک سریع ساختمانهای موجود شده که این امر باعث افزایش نیاز به ساختمان سازی جدید می شود ؛ همچنین به مقوله مقاوم سازی سازه های موجود نیز باید توجه لازم مبذول گردد . با توجه به نیازهای وسیع ذکر شده و لزوم بهبود کیفیت تولید ساختمان همانطور که در غالب کشورهای بزرگ نیز متداول است باید روشهای تولید صنعتی ساختمان بطور جدی مورد توجه قرار گیرد . یکی از این فنون مطرح شده در دو دهه اخیر استفاده از صفحات ساندویچی متشکل از دو لایه بتن مسلح با شبکه جوش شده و یک لایه پلی استایرن است که در برخی طرحهای ساخت مسکن در ایران به کار گرفته شده است . در این مقال سعی بر این بوده که بیشتر با ضوابط آئین نامه ای اجرای این نوع ساختمانها آشنا شویم و برای تکمیل بحث ، فیلم مستندی از نحوه اجرای عملـی چنین ساختمانهایی تهیـه و ضمیمه ایــن بحث کرده ایم . اگر توجه کافی به مجموعه ایـن پروژه شود متوجــه خواهیم شد کــه بعضی از بحث های آئین نامه ای بطورکامل در اجرا پیاده نمی شود که دلایل متعددی از جمله محدودیت های اجرایی و غیره    دارد .

 

 

 

 

 

کلیات استفاده از پانلهای ساندویچی :

 

صفحات ساندویچی ( 3D ) از یک لایه پلی استایرن به ضخامت حداقل 4 سانتیمتر و دو شبکه میلگرد جوش شده در دوطرف این لایه تشکیل شده است . برای انتخاب عرض و ارتفاع پانلها استفاده از مدل 30 سانتیمتر توصیه می شود ( عرض های 90 – 120 – 150 سانتیمتر و ارتفاع 270 و 300 سانتیمتر ) ، وزن متوسط هر صفحه با اندازه 300 * 150 سانتیمتر و بدون بتن سبک بوده و به سادگی توسط یک کارگر قابل حمل و نصب می باشد و سرعت عمل در نصب نیز قابل ملاحظه است .

مقاومت صفحات در برابر آتش سوزی مناسب بوده و در جهت بهبود آن بکارگیری لایه مقاوم در برابر آتش سوزی توصیه می شود .

با توجه به وجود لایه عایق بتن ، بکارگیری این صفحات علاوه بر بهبود خاصیت عایق حرارتی و صوتی بودن دیوارها باعث سبک سازی بنا خواهد شد که جدا از کاهش حجم مصالح مصرفی باعث کاهش جرم ساختمان خواهد شد .

استفاده از این صفحات در پارکینگ ساختمانها ایجاد محدودیت نموده و لذا در شرایط لزوم تأمین پارکینگ در طبقات زیرین ساختمانها ، بکارگیری سیستم ترکیبی متشکل از اسکلت فلزی با بتن آرمه و صفحات ساندویچی به عنوان عامل جداکننده مورد توجه می باشد .

با توجه به اطلاعات بدست آمده از کشورهای اروپایی ، غالب ساختمانهای اجرا شده به این روش در حد یک یا دو طبقه بوده است . لذا طرح و اجرای ساختمانها با تعداد طبقات بیشتر نیاز به مطالعات ویژه داشته و در اینصورت مطالعات مهندس طراح باید پاسخگوی شرایط آئین نامه های معتبر باشد .

 

مزایای استفاده از پانلهای ساندویچی :

 

·        سبکی دیوارهای ساخته شده از پانلهای ساندویچی در مقایسه با دیگر مصالح

·        سرعت حمل و نقل و سهولت پانلهای ساندویچی در ارتفاع

·        مقاومت زیاد در برابر نیروهای برشی ناشی از زلزله

·        عایق در مقابل حرارت ، برودت ، رطوبت و صدا

·        مقاوم در برابر آتش سوزی بعلت وجود قشرهای بتونی طرفین پانل ساندویچی

·        نفوذناپذیری ساختمان در مقابل حشرات

·        امکان حمل و بکارگیری پانلهای ساندویچی در مناطق صعب العبور جهت احداث ساختمان بدون نیاز به کارگران متخصص

·        دستیابی به فضای مفید بیشتر بعلت ضخامت ناچیز دیوارهای پانل ساندویچی

·        آزادی عمل در اجرای طرحهای متنوع به علت انعطاف پذیری قطعات پیش ساخته پانلهای ساندویچی

·        صرفه جویی در هزینه پی سازی و اسکلت ساختمانهای بلندمرتبه بدلیل وزن اندک قطعات سقف و دیوار پانلهای ساندویچی

·        صرفه جویی در هزینه تهویه مطبوع ساختمان در تابستان و یا زمستان بدلیل جلوگیری از تبادل حرارت و یا برودت و در نتیجه صرف انرژی کمتر

·        افزایش عمر مفید ساختمان و دستگاههای تأسیساتی آن

·        عدم نفوذ نسبی آلودگی صوتی و ایجاد آرامش برای ساکنین ساختمان در شهرهای بزرگ

·        بازگشت سرمایه گذاری در امور ساختمان سازی در کوتاهترین زمان

·        عبور دادن لوله های آب و فاضلاب و برق و تلفن به سادگی از زیر شبکه پانل و نصب چهارچوب دربها و کلاف فلزی پنجره ها قبل از بتن پاشی و کلاً اجرای تأسیسات ساختمان با کمترین هزینه

·        عدم نیاز به کنده کاری و تخریب تأسیساتی دیوارها و سقف و در نتیجه عدم ایجاد نخاله های انباشته که صرفه جویی در هزینه و وقت را بدنبال دارد .

·        پس از بتن پاشی طرفین پانلها با ضخامت حداقل 4 سانتیمتر ، پانلها بی نیاز از ملات گچ و خاک میباشد و با اجرای پلاستر گچ ( سفیدکاری ) ، دیوارها و سقف آماده برای نقاشی خواهد بود .

·        حذف نعل درگاه در سیستم پیشرفته پانلهای ساندویچی .

·        حمل و نقل پانلهای ساندویچی با هزینه اندک صورت می گیرد . بطور مثال یکدستگاه تریلر قادر است حدود 1000 متر مربع پانل سانویچی را حمل کند .

·        استفاده از دیوار و سقف پانلهای ساندویچی در ساختمان سازی ، بهره وری مناسب آهن آلات مصرفی را موجب میگردد . بطور مثال باصرف 17 کیلوگرم در متر مربع فولاد بصورت مفتول و میلگرد می توان یک واحد مسکونی یک طبقه را بنا کرد .

بخش اول :

ضوابط بارگذاری ، تحلیل ، طراحی و مصالح

 

 

1- گستره

2- مشخصات مصالح

 

1-2-1- شبکه جوش شده و مفتولهای قطری

1-2-2- لایه عایق میانی

1-2-3- بتن پاشیدنی

1-3- بارگذاری و تحلیل

1-4- طراحی ساختاری ( سازه ای )

1-4-1- کلیات

1-4-2- مقاومت خمشی

1-4-3- مقاومت برشی

1-4-4- مقاومت در خمش و بار محوری همزمان

1-4-5- چگونگی فولادگذاری ، قرارگیری مفتولها و پوشش بتن

1-4-6- بازشوها

1-4-7- معیارهای تحلیل و طراحی در برابر آثار زمین لرزه

 

        1 - گستره

ضوابط این مجموعه معیارها ، صفحات ساندویچی ( 3D ) و سازه های متشکل از این صفحات را در بر می گیرد .

صفحات ساندویچی پیش ساخته که از این به بعد صفحه نامیده می شود از دو لایه شبکه فولادی جوش شده تشکیل شده است که در بین آنها یک لایه عایق از نوع پلی استایرن قرار گرفته و توسط اعضای قطری به یکدیگر متصل شده اند . مقاومت و انسجام این صفحات بوسیله مفتولهای قطری جوش شده به شبکه دو طرف تأمین                می شود .

این صفحات پس از بتن پاشی یا بتن ریزی بعنوان دیوارهای باربر داخلی و خارجی ساختمان مورد استفاده قــرار می گیرند . سازه متشکل از صفحات ساندویــچی به سازه هایی اطلاق می شود که کلیه بارهای ثقلی و جانبی وارد بر آن توسط صفحات تحمل می شود . از این صفحات می توان بعنوان تیغه های غیر باربر الحاقی به سایر اجزای باربر نیز طبق ضوابط مربوط به دیوارهای جداکننده استفاده نمود .

         2- مشخصات مصالح :   

 

1-2-1- شبکه جوش شده و مفتولهای قطری

1-2-1-1- شبکه جوش شده ( مش ) با ماشین آلات تمام اتوماتیک ساخته شده و بایستی الزاماً با استانداردASTMA85 مطابقت داشته باشد .

1-2-1-2- مشخصات مفتول شبکه جوش شده و مفتول قطری باید مطابق الزامات ذکر شده در استاندارد ASTMA85 باشد .

1-2-1-3- مشخصات جوش مفتولهای قطری باید مطابق با الزامات ذکر شده در استاندارد ASTMA85 باشد .

1-2-1-4- در صورتیکه مقاومت جاری شدن مفتولهای بکاررفته در شبکه از 400 NPA فراتر رود باید تنش نظیر کرنش 5/3 در هزار در نظر گرفته شود .

1-2-1-5- شکل پذیری مفتولهای بکاررفته باید مطابق با الزامات بند 4-6 آئین نامه بتن ایران باشد .

1-2-1-6- در مناطق با شرایط محیط بسیار شدید و فوق العاده شدید طبق بند 8-2-9-2 آبا باید از مفتولهای قطری گالوانیزه استفاده کرد که مشخصات آن مطابق با استاندارد ASTMA797 باشد ، همچنین در صورت تشخیص مراجــع ذیصلاح         می توان از شبکه جوش شده گالوانیزه استفاده کرد .

1-2-1-7- قطر اسمی مفتولهای شبکه جوش شده از 3 میلیمتر با گام 5/0 میلیمتر     می باشد.

1-2-1-8- قطر مفتولهای قطری حداقل 3/0 میلیمتر می باشد .

1-2-2- لایه عایق میانی :

1-2-2-1- لایه عایق از فوم پلی استایرن منبسط شده تشکیل شده که دارای حداقل چگالی اسمی طبق استاندارد ASTMA78 می باشد .

1-2-2-2- لایه عایق پلی استایرن تحت آزمایش استاندارد ASTMA84 آزمایش       می شود تا حراکثر پتانسیل گرمایی را دارا باشد .

1-2-3- بتن پاشیدنی ( شاتریک ) :

1-2-3-1- اجزای بتن پاشیدنی :

1-2-3-1-1- مشخصات کلی سنگدانه ها برای بتن پاشیدنی باید مطابق با مندرجات استانداردهای "دت 203 " و "دت 201 " دفتر امور فنی و تدوین معیارهای سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور باشد .

1-2-3-1-2- بــزرگترین انــدازه اســمی سنـگدانــه ها نبــاید از هیچ یک از مقادیر زیر تجاوز کند:

 

الف ) یک پنجم ضخامت فاصله آزاد بین شبکه جوش شده تا لایه عایق

ب ) سه چهارم حداقل فاصله آزاد بین شبکه جوش شده تا لایه عایق

 

تبصره– دانه بندی شماره 2 جدول 2-1 آئین نامه AC1506R-90 برای بتن پاشیدنی توصیه می شود .

در صورتیکه مهندس طراح پس از آزمایشهای گوناگون از یک نوع مصالح سنگی بتواند بتنی با مقاومت، کارایی، پمپ پذیری ، دوام و محصور شدن مناسب آرماتورها بسازد می تواند از آن مصالح نیز استفاده نماید .

1-2-3-1-3- استفاده از مصالح گردگوشه با درصد دانه سوزنی و پولکی به میزان حداکثر 10% درشت دانه توصیه می شود .

1-2-3-1-4- سیمان مصرفی در بتن پاشیدنی باید مطابق با شرایط بند 3-3 آبا باشد .

1-2-3-1-5- آب مصرفی در بتن پاشیدنی باید مطابق با شرایط بند 3-5 آبا باشد .

1-2-3-1-6- مواد افزودنی بکاررفته در بتن پاشیدنی باید با مندرجات بند 3-6 آبــا مطابقت داشته باشد .

1-2-3-2- طرح اختلاط :

1-2-3-2-2- مقدار نسبت آب به سیمان w/c بین 40/0 تا 55/0 می باشد .

1-2-3-2-3- حـداقل مقاومت مشخصه بتــن پاشیدنی مطابق بند 6-4-2 آبــا مشخص می گردد .

1-2-3-2-4- عیار سیمان در هر متر مکعب بتن پاشیدنی حداقل 350 بوده و حداکثر 500 می باشد .

1-2-3-2-5- روش بتن پاشی در این نوع سازه ها از نوع بتن پاشیدنی تر می باشد .

1-2-3-2-6- کارایی بتن پاشیدنی به گونه ای باشد که پمپ پذیری آن تأمین گردد . محدوده مناسب نشست بتن ( اسلامپ ) را می توان بین 40 تا 100 میلیمتر در نظر گرفت .

1-2-3-2-7- چگونگی اختلاط بتن ، عمل آوری و بتن پاشی در هوای سرد و گرم باید بر اساس مندرجات فصل هفتم آبــا صورت پذیرد .

1-2-3-2-8- زمان استفاده از بتن تازه به شرط تأمین کارایی حداکثر 90 دقیقه پی از اختلاط می باشد.

1-2-3-2-9- دمای محیط در زمان بتن پاشی حداکثر به 35 درجه سانتیگراد و حداقل به 5 درجه سانتیگراد محدود می گردد .

1-2-3-2-10- استفاده از مواد افزودنی باید مطابق با استانداردهای آبـــا باشد .

1-2-3-3- آزمایشهای بتن پاشیدنی :

1-2-3-3-1- بهترین روش آزمایش بتن پاشیدنی مغزه گیری می باشد .

بعلت محدودیت ضخامت بستن در این نوع سازه ها می بایست از نمونه مکعبی شکل ( چوبی یا فلزی به ابعاد حداقل 75*460*460 میلیمتر و یا نمونه 150*750*750 میلیمتر استفاده نمود . نمونه جهت آزمایش مقاومت فشاری و آزمایشهای دیگر از قبیل تخلخل ، وزن حجمی وغیره میباشد .

1-2-3-3-2- وضعیت پوشش میلگرد در نمونه های بند فوق بایستی مشابه شرایط اجرا باشد .

1-2-3-3-3- برای آزمایش مقاومت فشاری باید حداقل سه آزمایش که هر آزمایش شامل یک زوج نمونه مغزه گیری از قسمت بتن غیر مسلح وبرای سایر آزمایشها حداقل شش مغزه از قسمت بتن مسلح گرفته شود .

1-2-3-3-4- آزمایش مغزه ها باید مطابق "د ت 65" صورت پذیرد .

1- 2-3-3-5- ارزیابی نمونه های مغزه می بایست مطابق بند 6-6-5 آبا صورت پذیرد .

1-2-3-3-6- بمنظور ارزیابی کیفی بتن پاشیدنی میتوان از آزمایشهایی نظیر آزمایش چکش اشمیت ، بیرون کشیدن فولاد و نمونه گیری به شکل قالبهای استاندارد مکعبی یا استوانه ای و غیره مطابق با استانداردهای مربوطه استفاده کرد .

 

 

1-3- بارگذاری و تحلیل :

1-3-1- کلیه بارهای وارد به سازه بجز بارهای ناشی از زلزله باید براساس ضوابط استاندارد 519 ایران تحت عنوان "حداقل بار وارده به ساختمانها و ابنیه فنی" تعیین شوند .

1-3-2- در محاسبات زلزله با رعایت کلیه ضوابط ذکرشده ضریب رفتار حداکثر معادل 15 اختیار میشود .

1-3-3- اصول تحلیل سازه های صفحه ای و همچنین مشخصات مصالح ، مشخصات هندسی و مدل سازی آنها باید مطابق ضوابط بخش 3-10 آبا باشد .

 

1-4- طراحی ساختاری ( سازه ای ) :

1-4-1- کلیات :

 

طراحی اعضای ساختاری ( سازه ای ) در سیستم صفحه ای باید براساس مقررات آئین نامه بتن ایران ( آبا ) صورت گیرد مگر در موارد کمبود که صریحاً آئین نامه دیگری ذکر شده باشد .

 

1-4-2- مقاومت خمشی :

 

1-4-2-1- عملکرد ساختاری صفحات کف درصورت کفایت مفتولهای قطری بصورت ترکیبی کامل و بصورت دال یکطرفه خواهد بود .

1-4-2-2- در صورت عدم کفایت مفتولهای قطری برای تأمین شرایط بند فوق بایستی عملکرد مقطع با بهره گیری از تحلیل و محاسبات دقیق مشخص گردد .

1-4-2-3- طراحی خمشی براساس ضوابط فصل 11 آبا انجام می گیرد .

1-4-2-4- حداقل آرماتور مصرفی در صفحات سقف باید طبق بند 15-5-1-1 آبا تعیین شود .

 

 

 

 

 

1-4-3- مقاومت برشی :

 

1-4-3-1- مقاومت برشی صفحات دیواری باید طبق مقررات فصل 12 آبا تعیین شود . در این حالت ضخامت کل دیوار حداکثر باید معادل مجموع ضخامت لایه های بتنی دوطرف در نظر گرفته شود .

1-4-3-2- مقاومت برشی صفحات سقفی باتوجه به مشخصات هندسی ، تعداد ونوع اعضای قطری در صفحات طبق مقررات فصل 12 آبا محاسبه می گردد .

 

1-4-4- مقاومت در خمش و بار محوری همزمان :

 

1-4-4-1- مقاومت خمشی – محوری صفحات دیواری بایستی طبق مقررات فصل 16 آبا و باتوجه به عملکرد ترکیبی ، نیمه ترکیبی و یا غیر ترکیبی آنها محاسبه شود .

1-4-4-2- محدودیت میلگرد دیوارها طبق بند 16-4 آبا می باشد .

1-4-5- چگونگی فولادگذاری ، قرارگیری مفتولها و پوشش بتن :

1-4-5-1- چگونگی قرارگیری مفتولها در شبکه جوش شده و میلگردهای تقویتی باید مطابق با مقررات فصل 8 آبا صورت پذیرد .

1-4-5-2- مهار وصله آرماتورها و شبکه جوش شده طبق مقررات فصل 18 آبا می باشد .

1-4-5-3- پوشش بتنی روی شبکه جوش شده یا آرماتورها نباید کمتراز 18 میلیمتر باشد .

1-4-6- بازشوها :

1-4-6-1- در اطراف بازشوها باید فولاد تقویتی با سطحی معادل آرماتورهای قطع شده در هر جهت ، بصورت فولاد متمرکز در همان جهت قرار داده شود .

1-4-6-2- در هر دیوار صفحه ای سطح بازشوها نباید از یک سوم سطح کامل دیوار بیشتر باشد .

1-4-6-3- فاصله بازشوها تا انتهای دیوار باید حداقل 750 میلیمتر در نظر گرفته شود ؛ در غیر اینصورت باید تحلیل دقیق صفحات با منظور نمودن بازشوها انجام شود .

1-4-6-4- در صـورت بــهره گیری از تـــحلیل می توان مقادیر ذکــرشده در بندهای 1-4-6-2 و 1-4-6-3 را تغییر داد .

1-4-7- معیارهای طراحی در برابر آثار زمین لرزه :

1-4-7-1- حداقل مقاومت مشخصه بتن نباید از 20MPA کمتر باشد .

1-4-7-2- برای تأمین شکل پذیری لازم باید در محل برخورد دیوارهای باربر اصلی از کلافبندی قائم استفاده شود .

1-4-7-3- برای تأمین یکپارچگی و انسجام سقف باید کلافبندی افقی در بالای دیوارهای باربر اصلی تعبیه گردد .

1-4-7-4- کلافبندی های قائم و افقی باید به نحوی طراحی و تعبیه گردند که یک شبکه کلاف پیوسته فضایی تشکیل گردد .

1-4-7-5- در محل اتصال صفحه سقف به دیوار باید لایه عایق صفحات حذف و بتن ریزی انجام شود .

1-4-7-6- برای تأمین یکپارچگی و عملکرد جعبه ای سازه صفحه ای باید در محل اتصال صفحات دیواری به یکدیگر و صفحات دیواری به سقف از میلگرد دوخت استفاده گردد . تعداد و آرایش این میلگردها باید بر اساس آنالیز و یا آزمایشهای انجام یافته محاسبه گردد .

.

 

مسائل اجرایی – کنترل کیفی:

 

مطالب این بخش شامل نگهداری صفحات ، ضرورتهای اجرایی و کنترل کیفی مختص نظام صفحه ای می باشد .

لازم به توضیح است که تمام دستورالعملهای اجرای سازه های بتن آرمه در این نوع سازه ها لازم الاجرا می باشد .

2-2- حمل و نقل و نگهداری صفحات :

2-2-1- صفحات باید در محیط های دور از تابش مستقیم اشعه خورشید و همچنین بارش باران و رطوبت با تغییرات حرارتی شدید نگهداری شوند .

2-2-2- صفحات نباید در معرض مواد آتش زا یا حرارت که باعث احتراق پلی استایرن گردد نگهداری شوند .

2-2-3- صفحات باید دور از مواد و شرایط محیطی خورنده فولاد و حلال پلی استایرن نگهداری شوند .

2-2-4- نگهداری صفحات روی یکدیگر باید به گونه ای باشد که جوش شبکه و مفتولها آسیب نبیند .

2-2-5- از بارگذاری و راه رفتن روی صفحات که باعث آسیب به شبکه جوش شده و مفتولهای قطری می گردد باید جلوگیری شود .

2-3- اجرا و کنترل کیفی نظام صفحات ساندویچی :

2-3-1- اجرای شالوده :

2-3-1-1- آرماتورهای انتظار شالوده ها باید در هر دو طرف داخل شبکه بندی قرار گرفته و به سمت شبکه جوش شده متمایل باشند .

2-3-1-2- برای تأمین پوشش داخلی آرماتورهای انتظار در پشت مسیر آنها باید بوسیله روشهای مناسب از جمله دستگاه دمنده حرارتی ( HEAT GUN ) ، لایه پلی استایرن در حدود 1 سانتیمتر ذوب شود تا حداقل پوشش 2 سانتیمتر تأمین گردد و پشت آرماتورها کاملاً با بتن پاشیدنی پر شود .

2-3-1-3- میلگردهای انتظار دیوارها باید حتماً از نوع آجدار باشد .

2-3-1-4- میلگردها در شناژ قائم باید تا کف شالوده ادامه پیدا کنند .

2-3-2- نصب صفحات دیوار و اتصالات :

2-3-2-1- در محل اتصال دو صفحه عمود بر هم آرماتورهای اتصال U شکل باید به صورتی روی هم قرار گیرند تا تشکیل خاموت بسته بدهند .

2-3-2-2- میلگردهای اتصال L ، U باید ترجیحاً بین شبکه جوش شده و لایه عایق قرار گرفته و به شبکه جوش شده بچسبند .

2-3-2-3- نحوه قرارگیری تار و پود شبکه اتصال ( مش تقویت ) دو صفحه باید به گونه ای باشد که حداکثر ضخامت بتن پوششی برای دیوار بدست آید .

2-3-2-4- در محل اتصال صفحات دیواری یا شالوده باید 5 سانتیمتر از پلی استایرن حذف شده و جای آن با بتن پر شود .

2-3-2-5- در محل بازشوها ( درب و پنجره ) باید پوشش 2 سانتیمتر بتن اطراف میلگردهای تقویتی دورتادور بازشوها کاملاً رعایت شود .

2-3-2-6- سیستم تأسیسات مکانیکی در سازه های صفحه ای ترجیحاً روکار باشد .

2-3-2-7- در صورت توکار بودن سیستم تأسیساتی ، لوله های آب باید از جنس پلیمری مناسب باشد .

2-3-2-8- بهتر است مسیر عبور لوله های تأسیسات قبلاً توسط اسپری یا ماژیک بر روی پلی استایرن نشانه گذاری شود ، سپس توسط روشهای مناسب ازجمله دمنده حرارتی مقداری از پلی استایرن در این ناحیه ذوب شود و لوله از داخل شیار عبور کند و به هیچ وجه نباید لوله های تأسیساتی باعث کاهش ضخامت بتن پاشیدنی شود .

2-3-2-9- در تمامی لوله های آب گرم در سیستم توکار باید پلی استایرن اطراف لوله به فاصله حدود 2 سانتیمتر برداشته شود بطوریکه لوله آب گرم باقشری از بتن دورتادور خود احاطه گردد .

2-3-2-10- محل اتصال مهارهای افقی و پانل بایستی حداقل سطح مقطع را اشغال کند تا ناحیه بدون بتــــن به کمترین مقـدار ممکن برسد . ( استفاده از مقطع دایره شکل توصیه می شود.)

2-3-2-11- باید همزمان با کار نصب تأسیسات ، نقشه اجرایی از تأسیسات توکار تهیه شود تا در صورت بروز مشکلات احتمالی ، محل و مسیر تأسیسات مشخص باشد تا در آینده تخریب اضافی صورت نگیرد .

2-3-3- نصب صفحات سقف و اتصالات :

2-3-3-1- نصب صفحات سقف ترجیحاً پیش از بتن پاشی دیوارها اجرا شود .

2-3-3-2- در قالب بندی سقف ها باید فاصله 2 سانتیمتری بین تخته قالب بندی و شبکه میلگرد جوش شده رعایت شود و به هیچ عنوان نباید قالب به شبکه میلگرد جوش شده بچسبد .

2-3-3-3- در وسط دهــانه تیــرها اجـرای خیز منفی به مقدار 200/1 طول دهانه توصیه می شود .

2-3-3-4- مجموعه داربست باید استحکام کافی جهت تحمل بارهای ثقلی سقف در حین اجرای بتن ریزی کلیه سطوح و همچنین نیروهای باد را داشته باشد .

2-3-4- بتن پاشی و بتن ریزی دیوارها و سقف ها :

2-3-4-1- در عملیات بتن پاشی به هیچ عنوان نباید به دلیل نصب قرنیز ضخامت بتن پایین دیوار کم شود . استفاده از قرنیز چوبی و نصب آن بعد از اتمام نازک کاری توصیه می شود .

2-3-4-2- در ساختن بتن ، پیمانه کردن وزنی مصالح ارجح است .

2-3-4-3- ساخت بتن با توجه به طرح اختلاط الزاماً باید توسط همزن های خودکار صورت گیرد و استفاده از روشهای دستی منع شده است .

2-3-4-4- مواد و مصالح برگشتی از عملیات بتن پاشی نباید مجدداً استفاده شود .

2-3-4-5- به علت ضخامت کم بتن در سازه های صفحه ای و تبادل حرارتی محیط با بتن ، می بایست توجه ویژه ای به محافظت و عمل آوری بتن شود. عمل آوردن باید بلافاصله بعد از پاشش آن آغاز شود.

2-3-4-6- در صورتیکه بتن از دستگاه بتن ساز تهیه می شود ، حداکثر باید در طول مدت 90 دقیقه مورد استفاده قرار گیرد ؛ این زمان برای شرایط آب و هوایی گرم  ( دمای بالای 25 درجه ) ، 45 دقیقه است . برای بتن های خاص با مواد افزودنی یا پوزولان ، زمان های فوق مطابق با نوع و میزان آن مواد تعیین می شود اما در هیچ حالت این مدت ا ز 120 دقیقه پس از اختلاط نباید بیشتر شود .

2-3-4-7- عملیات بتن پاشی در شرایط آب و هوایی زیر متوقف می شود :

الف ) وزش بادهای شدید به نحویکه از اجرای مناسب بتن پاشی ممانعت کند یا باعث جدایی دانه ها و در نتیجه کاهش مقاومت شود ؛ طبعاً بتن پاشی در فضای درون ساختمان بدون اشکال خواهد بود .

ب ) درجه حرارت محیط ، شرایط بند 1-2-3-2-9 را ارضاء نکند .

ج ) باران باعث شسته شدن یا پوسته شدن سطح بتن پاشی تازه شود .

 

2-3-4-8- جــدول زیر حــداکثر مقدار اتلاف برگشت مصالح برای بتــن پـاشی را نشان می دهد .

 

سطــــــــــــــــــــح

درصد بــــازگشت مصالح

کف یا دالـــــــها

5 – 0


دیوارهای قائــــــم یا شیبــدار

10 – 5


کـــار بالای سر

20 – 10


2-3-4-9- در صورت امکان کل ضخامت دیوارها یک لایه پاشیده شود .

2-3-4-10- در جاهایی که یک لایه بتن توسط لایه دیگری پوشانده می شود ابتدا باید اجازه داد لایه کمی سخت شده سپس تمامی مصالح شل ، ناهمواری و زیادی و مصالح بازگشتی که به سطح کار چسبیده است توسط جاروب خراشیدن یا وسایل دیگر برداشته شود ؛ سپس سطح مزبور با جریان سریع هوا – آب که از نازل خارج می شود تمییز شود . در نهایت سطح کار باید بطور کامل توسط یک چکش نواخته شود تا مخلهای سست که ناشی از حفره های تشکیل شده از مصالح بازگشتی یا عدم پیوستگی بتن پاشی هستند مشخص شده و حذف گردند .

2-3-4-11- عدد اسلامپ کم باعث اتلاف بیش از حد مصالح شده و عدد اسلامپ بیشتر می تواند باعث روانی مصالح روی سطح یا ریزش مصالح گردد ؛ لذا محدوده اسلامپ مطابق بند 1-2-3-2-6 برای بتن پاشیدنی می باید رعایت شود .

2-3-4-12- به منظور توزیع یکنواخت بتن پاشیدنی و کاهش اثر گلوله شدن ، نازل تقریباً عمود بر سطح دیوار تا حدود 15 درجه قرار داده می شود و بطور محوری به صورت یکنواخت با یک رشته از حرکتهای بیضوی یا دایره ای شکل کوچک گردانده می شود .

2-3-4-13- حرکت نازل بصورت جلو به عقب زاویه برخورد را عوض می کند و باعث اتلاف مصالح می شود .

2-3-4-14- نازل هرگز نباید بیش از 45 درجه از سطح مورد نظر زاویه بگیرد . در صورتیکه نازل با زاویه خیلی بیش از عمود بر سطح قرار گیرد ، بتن پاشیدنی چین می خورد و ایجاد سطوح ناهموار و بافت موجی می کند . این کار علاوه بر ضایع کردن مصالح ، باعث تخلخل و غیر یکنواختی بتن پاشیده شده نیز می شود .

2-3-4-15- بتن پاشی هرگز نباید به کنج ختم شود .

2-3-4-16- زاویه نازل نسبت به سطح دیوار باید حدود 90 درجه باشد در غیر اینصورت مصالح بازگشتی افزایش و تراکم و مقاومت بتن تا حد محسوسی کاهش     می یابد . در داخل کنجها پاشش روی نیمساز انجام می شود تا اتلاف مصالح و تخلخل به حداقل برسد .

2-3-4-17- فاصله بهینه نازل تا سطح مورد پاشش بین 50 تا 80 سانتیمتر می باشد . در صورتیکه فاصله از این مقدار بیشتر شود باعث افزایش مصالح بازگشتی و کاهش مقاومت و تراکم خواهد شد . در صورتیکه فاصله از این حدود کمتر شود باعث افزایش مصالح بازگشتی خواهد شد ولی کاهش تراکم و مقاومت را در پی نخواهد داشت . باید توجه داشت که در اثر این کاهش فاصله ، شخص بتن پاش در معرض اصابت ذرات بازگشتی می باشد .

2-3-4-18- به عنوان یک ارزیابی چشمی اگر بتن پاشیدنی روی شبکه میلگرد جوش شده بچسبد نشان دهنده دور بودن بیش از حد نازل و یا کم بودن سرعت آن است . جمع شدن تدریجی بتن در پشت شبکه نشان دهنده بتن پاشی صحیح می باشد .

2-3-4-19- بتن پاشی دیوار نباید از بالا به پایین صورت پذیرد ، این عمل تا حدود 60 تا 80 سانتیمتری از بالای دیوار ادامه یافته . عمل بتن پاشی از کنج دیوار و سقف به سمت پایین انجام می گیرد .

2-3-4-20- یک لوله دمنده هوا در طول عمل پاشش بایستی مورد استفاده قرار گیرد تا از انباشتگی مصالح روی سطوح جلوگیری نماید . در صورتیکه امکانات استفاده از این سیستم وجود نداشته باشد باید یک تخته چوبی یا یونولیت جلوتر از بتن پاشی حرکت کند تا مواد اضافی از بتن پاشی روی دیوار نچسبد .

 

2-3-4-21- مهارت فرد بتن پاش در کیفیت و مقاومت و تخلخل و تراکم بتن پاشیدنی بسیار موثر می باشد ، لذا باید قبل از شروع بتن پاشی به فرد پاشنده بتن آموزش لازم داده شود و سپس مورد آزمایش قرار گرفته و از نمونه های پاشیده شده توسط وی مغزه گیری و دیگر آزمایشات بعمل آید تا نحوه پاشیدن وی اصلاح گردد.

 

کاربرد پانل‌های ساندویچی کامپوزیتی در ایران و جهان

خواص مناسب پانل‌های ساندویچی کامپوزیتی، این قبیل محصولات را به عنوان گزینه‌های مناسب در ساختمان‌سازی مطرح ساخته است. طی سال‌های اخیر فعالیت‌های اندکی جهت تولید این پانل‌ها در بازار ساختمان کشور مشاهده شده است. با این وجود هنوز پتانسیل‌های استفاده نشدة بسیاری جهت به‌کارگیری این قبیل پانل‌ها در شهرهای بزرگ کشور که با معضل کمبود فضا روبرو هستند وجود دارد. مطلب زیر که برگرفته از مأخذ ذکر شده در انتهای مطلب می‌باشد، به بیان تجربه چند کشور جهان و دلایل عدم استقبال از پانل‌های ساندویچی در کشور می‌پردازد:

اروپا و آمریکا

استفاده از دیواره‌ها و پانل‌های ساندویچی طی سال‌های گذشته در اروپا و آمریکا رشد روزافزونی یافته است. این دیواره‌ها که برای ساخت خانه‌های پیش‌ساخته طراحی شده‌اند، به دلیل داشتن مزایایی از قبیل دوام و عملکرد محیطی خوب, وزن کم, قابلیت مونتاژ سریع و افزایش راندمان انرژی در ساختمان, مورد توجه بسیاری از پیشتازان صنعت ساختمان‌سازی قرار گرفته‌اند.

به عنوان مثال شرکت تکنولوژی‌های پیشرفته ساختمان، به منظور ترویج نوآوری در صنعت ساختمان آمریکا, کمک مالی را به ارزش 1.1 میلیون دلار به 6 پروژه صنعتی اعطا کرده است. یکی از برندگان این بورس‌ها، یک شرکت تولید کنندة پانل‌های کامپوزیتی روکش‌دار است. این پانل‌ها برای نصب به کمک زایده‌هایی در هم قفل می‌شوند.

طبق اظهارات این شرکت حتی اگر یک کارگر ساختمانی‌ ناوارد به مونتاژ این پانل‌ها گماشته شود, ساخت یک خانه 110 متر مربعی با سه اتاق خواب و دو حمام از این پانل‌ها، بیش از یک روز طول نمی‌کشد. قیمت خانه ساخته شده با این مواد با احتساب کل هزینه سرویس آشپزخانه, سیم کشی، لوله‌کشی, سیستم گرم کننده و لوازم برقی حدود 786 و 28 دلار تخمین زده شده‌است. آزمایشات نشان داده است که این خانه‌ها حتی می‌توانند در برابر طوفان و زلزله نیز به خوبی مقاومت کنند.

 

 

هندوستان

استقبال از این نوع پانل‌ها منحصر به کشورهای توسعه‌یافته نمی‌شود. استفاده از ساختارهای کامپوزیتی ساندویچی در بسیاری از کشورهای آسیایی همچون تایلند و هند نیز مورد توجه قرار گرفته است. در هندوستان هیئت ارزیابی و پیش‌بینی تکنولوژی (TIFAC) که عهده‌دار اجرای طرح توسعه و گسترش کامپوزیت‌های پیشرفته است، تولید و گسترش این گونه پانل‌های کامپوزیتی را به صورت جدی در دستور کار خود قرار داده است.

برای تولید پانل‌های ساندویچ، ابتدا الیاف طبیعی را طی فرآیند پالتروژن به شکل صفحات و روکش‌های مسطح شکل می‌دهند و سپس به کمک یک هستة فومی یا لانه‌زنبوری پانل‌های کامپوزیتی تولید می‌شوند. این پانل‌ها در ساخت بناها، سقف‌های کاذب و حتی در ساختار کرجی‌ها نیز مورد استفاده واقع شده‌اند. در کشور هند منابع فراوانی از الیاف طبیعی ارزا‌ن‌قیمت یافت می‌شود. این عامل باعث گردیده است تا هندوستان سرمایه فراوانی را صرف توسعة تکنولوژی کامپوزیت‌های الیاف طبیعی در صنعت ساختمان نماید.

 

 

 

ایران

رشد جمعیت در ایران و افزایش نیاز برای مسکن و فضای سکونت باعث شده است تا تقاضا برای هرچه کوچک‌تر، سریع‌تر و ارزان‌تر ساختن بنا افزایش یابد. رواج یافتن پارتیشن‌ها، سقف‌ها و دیوارهای کاذب در طی چند سال اخیر، موید این ادعاست.

طی سال‌های گذشته فعالیت‌هایی از سوی چند شرکت کوچک و بزرگ برای ساخت پانل‌های ساندویچی صورت گرفته است. دیوارهای پیش‌ساختة تولید شده توسط موسسة ساختمان‌سازی "سپ" در حقیقت نوعی از ساختارهای ساندویچی محسوب می‌شود. پانل‌های ساندویچی تولید شده در این موسسه از یک هستة فومی و لایه‌های بتن‌آرمه تشکیل شده است.

همچنین ساختار دیواره‌های کیوسک‌ها درحقیقت نوعی ساختار ساندویچی با هستة شبیه به لانة زنبوری و لایه‌هایی از جنس فایبرگلاس است. مواردی از کاربرد فایبرگلاس در ساخت دیوار‌ه‌ها و سقف‌های کاذب را که توسط کارگاه‌های کوچک تولید شده‌اند نیز در بازار می‌توان مشاهده کرد.

 

 

دلایل عدم استقبال از پانل‌های ساندویچی در کشور

عدم حضورگستردة پانل‌های ساندویچی در ساخت‌وساز کشور ما شاید بیش از همه متاثر از عوامل زیر باشد:

الف) قیمت بالا

مهم‌ترین دلیل این امر قیمت بالای فایبرگلاس در مقایسه با چوب و سایر مواد به کار رفته در تولید سقف‌ها و دیواره‌های کاذب است. از آنجا که هم قیمت مواد اولیه و هم هزینة ساخت پانل‌ها (که اغلب به روش پرهزینه و کند لایه چینی دستی تهیه می‌شوند) بالاتر می‌باشند، معمولاً استفاده از مواد سنتی متداول نظیر چوب به صرفه‌تر است.

ب)کیفیت ناکافی

عامل دوم را در عدم یکنواختی تولیدات وکیفیت سطح نه چندان زیبای این قبیل محصولات باید جستجو نمود. به دلیل ماشینی نبودن فرآیند تولید پانل‌های ساندویچی کامپوزیتی، معمولاً یکنواختی جنس محصول و کیفیت سطح مناسب قابل دستیابی نیست. از سویی بسیاری از محصولات متداول مانند صفحات چوبی یا صفحات MDF به کمک روکش‌هایی از جنس فرمیکا(HPL) شکل ظاهری بسیار زیبایی به دست می‌آورند که برای مصرف‌کننده بسیار جذاب‌تر از سطح فایبرگلاس است.

ج)سرعت تولید پایین

دلیل دیگر، کندی روش‌های تولید این محصولات در کشور است. بسیاری از این قبیل محصولات در کارگاه‌های کوچک که تکنولوژی تولید در آنها بسیار ابتدایی، کند و متکی به کارگر است تولید می‌شوند. بدیهی است که نرخ تولید پایین و غیرماشینی بودن فرآیند ساخت این پانل‌های ساندویچی نمی‌تواند جوابگوی نیاز رو به گسترش بازار باشد.

د) پایین بودن سطح تکنولوژی

مجموعة این دلایل را می‌توان در پایین بودن سطح تکنولوژی تولید پانل‌های کامپوزیتی در ایران خلاصه نمود. بالا بردن سطح تکنولوژی واحدهای تولیدی داخلی و انجام تحقیقات کاربردی می‌تواند گام مهمی در جهت ارتقای این قبیل محصولات کامپوزیتی در کشور محسوب شود. گرچه هم‌اکنون در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران یک پروژة تحقیقاتی در زمینة توسعة کاربرد پانل‌های ساندویچی ساختمانی در کشور در حال اجرا است، اما پاسخگویی به بازار گستردة کشور نیازمند صرف تحقیقات و بودجة بسیار بیشتری است.

 

ِ

 

1)    پانل‌های ساندویچی کامپوزیت:

پانل‌های ساندویچی اصطلاحاً به آن دسته از ساختارهایی اطلاق می‌شود که از یک هسته مرکزی ضعیف و لایه‌های خارجی قوی تشکیل شده باشد. معمولاً در ساخت این قبیل پانل‌های ساندویچی از کامپوزیت های الیاف شیشه (فایبرگلاس) و اخیراً از کامپوزیت‌های الیاف طبیعی کمک گرفته می‌شود. ِ

یک پانل ساندویچی در حقیقت از دو بخش اصلی تشکیل شده است: نخست هستة میانی که ضعیف و معمولاً حجیم است. دیگری پوسته‌های واقع در دو طرف هسته که قوی و معمولاً نازک هستند. معمولاً هستة ضعیف میانی از جنس فوم یا لانه زنبوری می‌باشد و پوسته‌های واقع در دو طرف هسته از کامپوزیت‌های الیاف شیشه یا الیاف طبیعی، ساخته می‌شوند. این ساختار به ظاهر ساده که به علت شباهت ظاهریش با ساندویچ به همین نام خوانده می‌شود، مزیت‌ها و قابلیت‌های فوق‌العاده‌ای از خود نشان می‌دهد.

یک ساختار ساندویچی، مقاومت بسیار بالاتری نسبت به تک‌تک اجزای خود دارد و از سبکی فوق‌العاده‌ای نیز برخودار است. همچنین هزینة نسبتاً پایینی داشته و به سرعت و سهولت می‌‌تواند در ساخت‌وساز مورد استفاده قرار گیرد.

بعد از پروفیل‌های پالتروژن و محصولات تهیه شده به روش قالب باز، پانل‌های ساندویچی مهترین مورد استفادة کامپوزیت‌ها در صنعت ساختمان است.

گرچه این پانل‌ها در گذشته از طریق لایه‌چینی دستی و روش قالب باز تهیه می‌شدند، اما امروزه به مدد فرآیندهای ماشینی، سرعت و کیفیت تولید این محصولات تا حد فوق‌العاده‌ای افزایش یافته است. همین مسئله موجب کاهش هزینه و افزایش استقبال از این محصولات گردیده است.
علاوه بر ساخت‌وساز، موارد استفادة زیادی از پانل‌های ساندویچی را در صنایع هوافضا، خودرو، کشتی‌سازی و غیره می‌‌توان مشاهده نمود.

 

 

2) مزیت‌های پانل‌های ساندویچی برای مصارف ساختمانی

آنچه پانل‌های ساندویچی را به عنوان گزینه‌های مناسب در ساختمان‌سازی کشورهای جهان مطرح ساخته است به شرح زیر است:

2-الف) سبکی فوق‌العاده

به علت استفاده از مواد سبک در هستة این پانل‌ها، وزن پانل به شدت کاهش می‌یابد. یک دیوارة ساندویچی در مقایسه با نمونة مشابه سیمانی یا آجری گاه تا50 برابر سبک‌تر است. این مسئله به ویژه در سبک‌سازی بنا، مقابله با زلزله و کاهش هزینة زیرسازی بسیار مهم است.

2-ب) مقاومت بالا

علی‌‌رغم سبکی فوق‌العادة پانل‌های ساندویچی، این محصولات مقاومت فوق‌العاده‌ای در برابر انواع بارهای فشاری و ضربه‌ای دارند. این پانل‌ها نیروی وارده را به خوبی جذب کرده و مقاومت بالاتری نسبت به چوب از خود نشان می‌‌دهند. این مسئله در ساخت دیوار‌ه‌ها و سقف‌های کاذب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

2-ج) مقاومت در برابر خوردگی و پوسیدگی
این قبیل پانل‌ها بر خلاف دیوار‌ه‌های متداول بتنی در برابر رطوبت هوا و شرایط خورندة محیطی دچار آسیب‌های ناشی از خوردگی نمی‌شوند. این مسئله باعث حداقل شدن هزینة تعمیرونگهداری می‌گردد. در مقایسه با پارتیشن‌های چوبی این پانل‌ها از طول عمر چندین برابر در محیط‌های مرطوب برخوردارند. همچنین به علت عدم پوسیدگی، از نظر بهداشتی نیز مطمئن بوده و جای نگرانی برای تجمع میکروب در ساختمان باقی نمی‌گذارد.

 

 

جزئیات اجرایی روش ساختمان سازی با پانلهای عایقدار

 


 

 

 

 

 

 


 

 

1- این بخش حاوی جزئیات عمومی در کاربرد پانل های "پوما" می باشد و برای اجرای هر ساختمان خاص مشاوره با کارشناسان با تجربه سازه در بکارگیری میلگردهای تقویتی در دیوار و سقف ساختمان اکیدا توصیه می شود.

2- جهت اجرای عملیات بتن پاشی در سقف جزئیات شماره 6 و 8 علاوه بر اخذ نظر کارشناس سازه و تعبیه میلگردهای تقویتی، حتما        می بایستی پانل "پوما" با چوب بست مناسب از زیر مهار و ابتدا بتن پاشی زیر و سپس بتن ریزی روی سقف صورت گیرد.

 جزئیات اجرایی روش ساختمان سازی با پانلهای عایقدار « پوما »

 

 

 

 

 

 

 

جزئیات اجرایی روش ساختمان سازی با پانلهای عایقدار

 

 

 

 

 

 

جزئیات اجرایی روش ساختمان سازی با پانلهای عایقدار

 

 

 

 

 

 

 

 

آشنایی با المانهای ساندویچ پانل

 

 

ابتدا تعریف مختصری از سیستم ساختمای 3D به آگاهی عزیزان می رسانم، صفحات 3D در ساختمان به عنوان دیوارهای باربر و جداکننده و سقف و کف ساختمان به طور دلخواه کاربرد دارد و شبکه مش بیرونی و داخلی صفحات (هر دو طرف) با بتن ریز دانه بتن پاشی می شود، ضخامت بتن در هریک از لایه های طرفین حدود 3 تا 4 سانتی متر می باشد، ساختمان های احداثی با 3D رفتار سازه ای جعبه ای شکل (BOX) دارند در این نوع ساختمان ها انتقال نیرو به صورت خطی انجام نمی شود، بلکه به صورت سطحی است، در ساختمان های با سازه تیر و ستون انتقال بار به صورت خطی است یعنی بار هر طبقه از طریق تیرها به ستون و از ستون به فوندانسیون منتقل می شود، در ساختمان های تیر و ستونی در هنگام وقوقع زلزله با تخریب سازه ای در هر یک از اجزا اعم از تیرها یا ستون ها تخریب کلی و فروریزی ناگهانی صورت می گیرد، اما در ساختمان های احداثی با 3D چنانچه در اتصال یک دیوار یا سقف یا کف تخریبی ایجاد شود سایر اجزاء بار وارده را تحمل می نماید و مانع از تخریب کلی ساختمان می شوند. اتصال ساختمان در سازه های اسکلت فلزی یا بتنی پیش ساخته موضعی و محدود است و به خصوص اگر ضعف جزئی در هر یک از اتصالات وجود داشته باشد در اثر نیروی جانبی، ساختمان را در معرض تخریب و آسیب جدی قرار می دهد، اما در ساختمان هایی که با روش 3D ساخته می شوند یکپارچگی اتصالات یکی از مهم ترین ویژگیهای این روش ساختمانی می باشد و همین موضوع توجه مهندسین ساختمان را به این روش جلب کرده است.

حال به تفکیک موضوع می پردازیم:

الف: عده ای از سازندگان در ساختمان سازی صنعتی از قطعاتی به نام ساندویچ پانل پلی اورتان استفاده می نمایند که یکی از مواد مصرفی در تولید عایق اینگونه پانل ها که اختصاراً (P . U) نامیده می شود ایزوسیانات و ماده پلی یور است و دیگری که به عنوان مکمل یا اکتیو مورد استفاده قرار می گرفت گاز فریون 11 به میزان 10 کیلوگرم در هر متر مکعب عایق می باشد که با توجه به تولید پانل های P.U توسط سه کارخانه بزرگ و چندین کارگاه کوچک در کشور که سالانه حدود 1،500،000 وارد متر مربع می باشد و جهت تولید این مقدار P.U حدود 1500 تن گاز فریون 11 وارد چرخه آلاینده های محیط زیست می شود، مضافاً اینکه هنگام تولید پانل و پس از آن نیز خطر گاز سیانور ناشی از ماده ایزوسیانات انسان ها، محیط زیست و دیگر جانداران را تهدید می کند.

چنانچه در پوشش دیوار و سقف سالن های سوله ساندویچ پنل های پلی استایرن جایگزین پانل های P.U شود علاوه بر حمایت از تولید داخلی (مواد اولیه پلی استایرن را پتروشیمی تبریز تولید می نماید) از خروج مقدار قابل ملاحظه ای ارز نیز جلوگیری خواهد شد، زیرا مواد اولیه P.U کلاً وارداتی است.

ّ: حال اگر در ساختمان سازی به جای آجر و دیگر مصالح پانل های عایقدار " پوما " را جایگزین کنیم به جهت عایق شدن دیوارها و سقف ساختمان ها، مصرف سوخت کاهش می یابد در نتیجه دود آلاینده بخاری ها، آبگرمکن ها و شوفاژها به میزان زیاد کاهش می یابد و طبعاً در کاهش آلودگی از ناحیه نیروگاه های گازی نیز شاهد وضعیت بهتری خواهیم بود و شاید دود دودکش های بلند کارخانه های تولید آجر نیز کاهش یابد.

1- نفوذ آلودگی صوتی شهرهای بزرگ به منازل شهروندان کاهش می یابد و آن ها در محیط آرام تری به استراحت و تجدید قوا می پردازند.

2- به طور کلی در هزینه های بخش ساختمان سازی و صنایع جنبی صرفه جویی قابل ملاحضه ای خواهیم داشت.

نگاهی نو به ساختمان سازی به روش صنعتی:

ساخت و ساز مسکن به روش سنتی در دهه های اخیر جوابگوی رشد فزاینده جمعیت در کشور ما نبود، هر چند که عده ای از سازندگان صنعت ساختمان کشور سعی نمودند با ارائه انواع قطعات پیش ساخته در عرصه ساختمان سازی صنعتی راه کارهای نوینی بیابند، اما به دلایل آتی الذکر موفق نبوده اند.

انواع پانل های متداول در کشورهای پیشرفته مانند ساندویچ پانل، درای وال، ورق آزبست، پلاستوفرم و غیره به دلایل بیگانه بودن با فرهنگ جامعه ما و گرانی آن و از طرفی بعضاً وارداتی بودن مواد اولیه آن ها مطلوب نبود، لذا تنها راه حل این بود که روش پیش ساخته جدیدی را که ارزبری هم نداشته باشد در کپسول و پوشش سنتی جایگزین و ارائه نمود که در جهت دستیابی به این هدف شرکت پولاد مشبک ایستا اقدام به طراحی و تولید " پوما " نمود که یک قطعه پیش ساخته، سبک وعایق دار است که پس از ملات پاشی طرفین آن نمادی کاملاً سنتی می یابد که این همان نقطه مطلوب در ساختمان سازی صنعتی و یا انبوه سازی مسکن به طریقه سریع الاحداث در کشورمان می باشد.

 

 


       پانل های سبک دیوار و سقف:


چکیده برای ساختن اسکلت یک ساختمان کوتاه مرتبه، پانل های متشکل از دولایه شبکه آرماتوربندی که با میلگردهای زیگزاگی شکل به هم وصل می شوند، مورد استفاده قرار می گیرند. با قرار دادن یک لایه فوم بین دو سطح شبکه سطح، در حین اجرا، عملیات پاشیدن بتن (شاتکریت) به راحتی از دو طرف بر روی سطوح انجام   می شود. کاربرد چنین پانل های سبکی، می تواند وزن سازه را به حدود نصف کاهش دهد. بارگذاری جانبی یک طرف وارده به نمونه آزمایشی با مقیاس 2/1 اندازه واقعی با استفاده از مصالح و روش ساخت مذکور نشان داده که بار نهایی می تواند چند برابر بیشتر از بار طراحی بوده و همه تغییر مکان های نسبی مورد نیاز نیز به خوبی تامین شوند. نتایج آزمایش های دو بعدی بر روی پنل های ساخته شده با مصالح مشابه، نخست خلاصه شده و سپس در تئوری پیشنهادی مورد استفاده قرار گرفته است.شبکه های سیمی دولایه که به روش خاصی ساخته شده و بین آن ها از یک لایه فوم استفاده گردیده، برای تقویت قاب های بتن مسلح آسیب دیده به کار رفته اند (شکل 1a) و یا در ساخت سازه های کوتاه مرتبه استفاده شده اند (تصویر 1 تا 5). مقاطع جانبی و قائم از پانل ها که با مصالح خاص ساخته می شوند در شکل 2b داده شده است. بعد از نصب لایه ها و قراردادن پانل در جای خود، دو طرف پانل های بتن پاشی می گردد .

تکنیک های متعددی برای اتصال قاب آسیب دیده به دیافراگم پانل ها به کار گرفته و آزمایش شده است. شکل 1b نتایج منحنی های هیسترزیس بارگذاری را نشان     می دهد. برای آشنایی با جزئیات این بررسی به مرجع شماره {2} رجوع شود. منحنی E در شکل 1bمتعلق به قاب بتن مسلح است که در معرض همان شرایط تغییر مکانی قبل از نصب دیافراگم ها قرارداده شده است. منحنی B به صورت تحلیلی از تفاضل منحنی E از منحنی A (با همان ساختار وشکل پانل های استفاده شده در سازه سه بعدی مطالعه شده در این مقاله) به دست می آید. از منحنی B که به صورت مستقل در شکل 1cدیده می شود به صورت تقریبی می توان رابطه بین تنش های برشی و تغییر شکل های برشی را به دست آورد، که به صورت جداگانه در شکل 1dآمده است. روشی که در این قسمت به کار رفته توسط دو معادله در همان شکل خلاصه شده است. شیب نزولی منحنی مزبور در محاسبات تئوری به کار نرفته و در عوض از شیب صفر استفاده شده است. تاثیر و بازدهی دیافراگم های اضافه شده بر روی مقاومت و سختی جانبی قاب آسیب دیده به راحتی با مقایسه شیب ها در ابتدا و در نقاط انتهایی که به هم می رسند دیده می شود. در شکل 1a، به سختی می توان ترک های ریزی بر روی سطح پانل در وضعیت بار نهایی، و نیز مقادیر محدود خرابی و آسیب دیدگی در گوشه های دیافراگم مشاهده نمود.

 

 

 

نمونه آزمایش:

یک نمونه سه بعدی با مقیاس 2/1 با استفاده از سیستم پانل های شبکه آرماتورگذاری سبک در آزمایشگاه ساخته شد که بعد به کمک بتن پاشی در محل به صورت دیوارهای سازه ای در آمدند. طرح کلی، مقاطع و نیز جزئیات پانل های شاتکریت شده به طور شماتیک در شکل 2 داده شده است.

مهار نمودن نمونه به پی گسترده (که به نوبه خود به کمک پیچ های پر مقاومت پس کشیده شده به کف آزمایشگاه متصل شده است)، اتصالات پانل ها، جزئیات آرماتورگذاری اطراف بازشو در دیوارها و نیز مراحل مختلف ساخت نمونه مورد نظر در شکل های 1 تا 5 داده شده است. این نمونه مدل کوچک شده یک سازه واقعی است که مورد بررسی قرار گرفته است. عایق حرارتی خیلی خوب، وزن کل کاهش یافته و سرعت بالای ساخت، از امتیازات اصلی این روش ساخت می باشد.

قبل از آماده ساختن نمونه سه بعدی، آزمایش های مقدماتی مثل: آزمایش بارگذاری محوری بر روی پانل ها {1}، بارگذاری تناوبی در صفحه پانل ها {2} و بارگذاری خارج از صفحه پانل ها {3}، بر روی پانل های مشابه در آزمایشگاه انجام گرفت.با توجه به نتایج اولیه، رفتار شکل پذیرتر، ظرفیت جذب انرژی بیشتر، حاشیه ایمنی بالاتر و نیز وقوع خسارات موضعی قابل تعمیر در عوض شکست های کلی انتظار  می رود.مدل مورد نظر برای نیروی برشی پایه 26KNکه متناسب با %25 وزن کل سازه است و ضوابط آیین نامه جدید زلزله ترکیه سال 1998 {4} را تامین می کند، طراحی شده است. از میلگرد به قطر 3mm برای شبکه بندی استفاده گردید که بدون تغییر شکل های اولیه و در دوراستای افقی و عمودی در فواصل 10cm از یکدیگر جوش شدند. مقاومت حد جاری شدن این میلگردها حدود 500MPa می باشد. آزمایش های نمونه استوانه ای شکل نشان می دهد که متوسط مقاومت فشاری بتن شاتکریتی حدود 14MPaمی باشد. آزمایش نمونه استوانه ای به اندازه کافی برای بررسی کیفیت بتن شاتکریتی مناسب تشخیص داده شد .

برپایی دستگاه آزمایش:

دو جک هیدرولیکی دو جهته با ظرفیت 300KN در وضعیت افقی بین نمونه آزمایش و دیوار بتن آرمه تکیه گاهی قرارداده شد. بار جانبی کل به دو قسمت مساوی در ابتدا تقسیم شده و سپس هر یک از نیروها به دو بخش تقسیم می گردد. به گونه ای که نیروی وارده به هر دیوار متناسب با سختی جانبی آن می باشد (عکس شماره6). سپس هر کدام از این بارها جانبی به کمک بازوهای صلیب بارگذاری در بالای نمونه ها و توسط اتصالات برشی که در داخل نمونه جاسازی شده در طول دیوارهای برشی انتقال می یابند. بدین ترتیب نیروهای متمرکز وارده به صورت بار گسترده یکنواخت به هر دیوار اعمال می گردد. نیروهای وارد بر دیوارها، در هر لحظه توسط نیروسنج ها اندازه گیری شده و لذا نیروی وارده به دیوار وسطی به راحتی از تفاضل نیروهای گرفته شده به وسیله دیوارها، از کل نیروهای وارده به نمونه ناشی از بار اعمال شده محاسبه می گردد. با استفاده از مجموعه دستگاه آزمایش، سعی شده تا پخش نیروهای جانبی مساوی با نیروهای اینرسی واقعی قابل انتظار در یک زلزله باشد. این فرض از آنجایی که سازه به طور نسبی صلب بوده و تا رسیدن به بار طراحی رفتاری الاستیک انتظار می رود، حداقل تا آن حد معتبر می باشد. فرض شده است که دیوارهای عمودی، بارهای برشی چندانی تحمل نمی کنند.

 

تغییر مکان های در صفحه و خارج صفحه هر دو انتهای نمونه و نیز لغزش نسبی احتمال روی کف آزمایشگاه به صورت خودکار ثبت می گردد و منحنی های تغییر مکانی به دست می آیند (شکل3). متوسط مقادیر ثبط شده توسط تغییر مکانسنج ها و کل بار جانبی برای رسم شکل 3 به کار رفته اند. لغزش نمونه تغییر مکان های خارج از صفحه، مقادیر ناچیزی مشاهده شدند. اگر چه بارهای جانبی اعمال شده در طول آزمایش به حدود 10 برابر تراز بار طراحی رسید، به خاطر محدودیت های دستگاه بارگذاری دستیابی به ظرفیت نهایی بار سازه ای ممکن نشد. شایان ذکر است که حتی در تراز بار حداکثر، تنها ترک های جزیی و مویی مشاهده گردید و اثری از شکست و گسیختگی موضعی دیده نشد.

نتیجه گیری:

نمونه ای با 1/2 مقیاس واقعی که از اعضای پانل ساندویچی با اتصالات مناسب تشکیل شده و در محل بتن پاشی گردید، تحت بارگذاری جانبی یکطرفه در آزمایشگاه قرار گرفت. با وجودی که بارهای جانبی به حدود 10 برابر تراز بارهای طراحی افزایش یافت، ولی فقط ترک های جزیی باریکی بر روی سطوح مشاهده گردید وهیچ گونه شکست موضعی خاصی دیده نشد. موضوع جالب اینکه هیچ گونه جدایی و ناپیوستگی بین دولایه دیوارها به وجود نیامد. نتایج این تحقیق نشان     می دهد که در صورت رعایت ضوابط خاص اعضای پانل ساندویچی با اتصالات مناسب و شاتکریت با شرایط و ضخامت صحیح به جای ساختمان های بنائی از روش مذکور می توان در ساختمان های کوتاه مرتبه بهره جست.

 

 

مزایای سازه های مشبک سه بعدی  ( پانل های ساندویچی )

 

1) پارا مترهای معماری:

 انعطاف پذیری پانلهای 3D قبل از بتن پاشی سبب می شود بتوان طرحهای مختلف مورد نظر مهندسان معمار را فراهم نمود، همچنین ضخامت کم اشغال شده توسط دیوارهای پانلی سبب ایجاد فضای مفید بیشتری در ساختمان می گردد.

 

2) صرفه جویی در مصرف انرژی :

 وجود لایه پلی استایرن در داخل پانل های سقفی و دیواری موجب انتقال کمتر حرارت و برودت  از فضایی به فضای دیگر شده و از هدر رفتن انرژی جلوگیری می نماید که این مقوله در سیاست گذاریهای کلان حائز اهمیت است. میزان این ایزولاسیون حرارتی و برودتی بسته به ضخامت لایه پلی استایرن و دانسیته آن و همچنین ضخامت لایه های بتنی ، قابل تغییر می باشد. 

 

3) کاهش جرم ساختمان :

 با توجه به نقش سازه ای پانل ها در ساختمان، جرم محاسباتی ساختمان نیز به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.

 

 

4) عملکرد سازه ای :

 اتصال پانل ها به یکدیگر و یا سقف فونداسیون به نحوی پیش بینی شده است که پیوستگی کامل بین اعضای سازه ای به وجود می آید ، همچنین ایجاد اتصالات خطی در محل تلاقی پانل های سقفی و دیواری سبب توزیع یکنواخت نیروی اعمال شده در دیوارهادر مقایسه با اتصالات گرهی می گردد، لذا مقاومت آن در برابر بارهای افقی ( باد و زلزله ) مطلوب می باشد.

 

5) صرفه جویی در مصرف مصالح ساختمانی :

با استفاده از پانل های سبک مذکور برای ساخت دیوارها سقف ها و پله ها در ساختمان های کوتاه 2 طبقه نیاز به استفاده از اسکلت فولادی و یا بتن آرمه نمی باشد ، بنابراین صرفه جویی قابل ملاحظه ای از نظر مصرف مصالح ساختمانی به خصوص فولاد در ساختمان ها می شود . ضمناً در صورت اجرای صحیح سقف ها و دیوارها ، پوشش های نازک کاری در اینگونه سیستم ها در مقایسه با روش های سنتی کمتر بوده و از این لحاظ نیز صرفه جویی در مصالح ساختمانی به عمل می آید.

 

6) سرعت در اجرا :

 با توجه به سبک بودن پانل ها حمل آنها ار کارخانه به محل کارگاه ساختمانی با سرعت و سهولت  انجام شده و در کارگاه نیز نصب قطعات نیاز به جرثقیل و وسایل خاصی نداشته و از طریق کارگران ساختمانی به سادگی انجام می شود . سبک بودن و سهولت در جابجایی  و نیز سادگی نصب قطعات و نیز بزرگ بودن ابعاد پانل ها زمان انجام کار و نیروی انسانی مورد نیاز را کاهش می دهد.

7) مقاومت در برابر آتش سوزی :

به دلیل وجود لایه های بتن در دو طرف پانل ها ، مقاومت خوبی در برابر آتش سوزی دارند ، همچنین پلی استایرن مورد استفاده در تولید این پانل ها از نوع غیر قابل اشتعال می باشد و از انتشار آتش جلوگیری می نماید.

 

8) تاسیسات ساختمانی :

 با استفاده از این پانل ها ، لوله های تاسیساتی قابل نصب در زیر شبکه مفتولی داخلی دیوارها بوده و همزمان با نصب پانل ها می توان بخش های تاسیساتی را نصب و آماده بهره برداری نمود.

 

9) حوادث غیر مترقبه : ساخت سریع ساختمان های یک طبقه با این سیستم ، امکان اسکان آسیب دیدگان ناشی از حوادث غیرمترقبه مانند سیل و زلزله را در زمان کم فراهم  می سازد.

 

 

 

 

 

 

 

 

پانل های گچی

 

 


 

محصولات شرکت دیواره گچی د لیجان در حال حا ضر در دو مدل یک سوراخه ودوسوراخه به ابعاد٦/٦٦*۵۰ سا نتیمتروبه ضخا مت       استا ندارد ۱۰ سا نتیمتر عرضه می گردد (قطر سوراخ ها در نوع تک سوراخه ۴۵ میلیمتر ودر نوع دوسوراخه ٣۰ میلیمتر می با شد) ، سطح این پا نل ها کا ملاًصیقلی بوده ودر چهار طرف آن دارای کام وزبا نه ا ست که سرعت ، کیفیت ومقاومت دیواره نصب شده را به حداکثر می رسا ند . به دلیل پخت مخصوص این پا نل ها در ما شین آلات تولیدی (علاوه بر ا ستا ندارد بودن آنها وصیقلی بودن سطح پا نل ها) کیفیت سازهای پا نل گچی تولید شده بسیار بالا بوده وبا زما نبندی وترکیب صحیح گچ در این دستگا ه ها ،دیوارهای گچی با بهترین ومطلوب ترین کیفیت برای کلیه فضا های داخلی ساختمان شا مل سرویسهای بهدا شتی وآشپزخا نه تولید می گردد . در ضمن به دلیل مجوف بودن ، وزن این پا نل ها سبک تر بوده ، عا یق حرارتی وصوتی بهتری ا یجاد می نما ید درعین ا ینکه مشخصات سازه ای آن در بالاترین سطح ممکن حفظ می گردد.

 

مشخصات فنی پا نل های گچی به شرح ذیل می با شد :

 

 

ابعاد

  ۶۶/۶ * ۵۰ * ۱۰ 

سا نتیمتر          

وزن هر پا نل

۲۱


قابلیت تولید از۱۴ الی ۲۴ کیلوگرم

وزن هر متر مربع

۶۳


قابلیت تولید از ۴۲ الی ۷۲

(کیلوگرم به مترمربع)

مقا ومت فشاری

۶۶


کیلوگرم بر سا نتیمتر مربع

مقاومت خمشی

۱۱


کیلوگرم بر سا نتیمتر مربع

ضریب حرارتی (K)

۱/۹۴


Kcal/Hr. C

ضریب حرارتی (λ)

۰/۳۱


Kcal/Hr. C

ضریب صوتی

۳۸


Db د سی بل در ۵۰۰ Hz))

ضریب صوتی

۴۲


Db دسی بل در۱۰۰۰ Hz))

توجیه اقتصادی و فنی پانل های گچی :

در جدول ذ یل توجیه ا قتصا دی وفنی ا ستفاده از پا نل های پیش سا خته گچی دلیجان در مقا یسه با آجر سفال سوراخ دار ، آجر سفال تیغه ، بلوک سیپورکس وبلوک هبلکس را ملاحظه می فرما ئید .

 

 

 

ردیف

دیوار چینی

برحسب Kg/m۳ بدون گچ وخاک وپلاستر گچ

وزن بر حسب هر متر مربع دیوار ده سانتیمتری آماده رنگKg/m۲

مقاومت فشاری Kg/m۲

۱


با آجرفشاری وملات ما سه وسیمان

۱۸۵۰


۲۳۵


۱۵۰-۸۰


۲


با آجرسفال وملات ما سه وسیمان

۲۱۰۰


۲۶۰


۱۵۰-۸۰


۳


با آجر مجوف وملات ما سه وسیمان

۸۵۰


۱۳۵


۱۵۰-۸۰


۴


پیش سا خته بتونی

۲۱۰۰


۲۶۰


۱۵۰


۵


با بلوک Ytong مخلوطی ازسیمان ،آهک، ماسه سیلیس وپودرآلومینیوم با ملات ما سه وسیمان


۷۵۰=۱۵۰+۶۰۰


۱۱۵


۲۰

۶


پا نل گچی مجوف با ملات ومواد تا خیر دهنده

۶۰۰=۲۰+۵۸۰


۶۰


۷/۶۶


۷


بتون های سبک ازقبیل بتون متخلخل با مواد شیمیا یی وبتون ورمیکولای


۸۰۰-۴۰۰


۱۲۰-۸۰


-

مزا یای پا نل های پیش سا خته گچی:

۱ ) ارزانترین مصالح : با در نظر گرفتن کلیه هزینه ها تا مرحله " آماده برای نقا شی " شامل قیمت مصالح ، حمل ، ملات ما سه وسیمان وگچ ، مصالح ود ستمزد گچ وخاک وگچ ، بنای نصاب وکارگر ، قیمت هرمترمربع د یوار چیده شده به وسیله پا نل های گچی دلیجان بین ۴۸ ٪ تا ۵۴ ٪ از دیگرمحصولات مشا به ارزانتر می با شد .

۲ ) سبک ترین مصالح : با توجه به جدول مقا یسه ای وبا در نظر گرفتن وزن ملات ، گچ وخاک وگچ ، وزن هرمترمربع دیوارگچی دلیجان ۸۳ کیلوگرم ا ست که در مقایسه با دیگر مصالح بین ۵۵ ٪ تا ۷۴ ٪ سبک تر می با شد . همچنین با توجه به اینکه قدرت تخریب زلزله به حا صل شتاب وارده زلزله به زمین مورد نظر وجرم سازه آن ارتباط دارد ، لذا سبک کردن وزن سا ختمان یکی از راه های موثر برای بهینه شدن سازه  میباشد.

۳ ) صرفه جویی در مصرف آهن : با در نظرگرفتن کاهش قا بل ملاحظه در وزن دیوارهای داخلی با استفاده از پا نل های گچی د لیجان ، چنا نچه سازه ای با در نظرگرفتن این پا نل های برای کلیه دیوارهای داخلی سا ختمان طراحی ومحا سبه می گرددکا هش حداقل ۴ تا ۶ کیلوگرم درمترمربع ، در وزن آهن مصرفی در ساختمان،به آسا نی میسر ا ست .
۴ ) سریع ترین اجرا : یک بن‍ّا ویک کارگر می توا نند به طورمتوسط روزا نه ۵۵ مترمربع دیوارگچی د لیجان را نصب نما یند . (تا ۸۵ مترمربع در روز نیز ا مکان پذ یرا ست) در حالی که برای نصب دیگرمصالح نیاز به یک بنّا و دو کارگربوده ومتوسط اجرای روزا نه بین ۲۰ الی ۴۰ مترمربع می با شد ، لذا نه تنها سرعت نصب پا نل های گچی د لیجان بسیار بالا تر از دیگر مصالح می با شد (۳۸ ٪ تا ۱۷۵ ٪ سریع تر) ، بلکه اجرت نصب آن نیز بسیار کمترا ست ۴۳٪ الی ٧۱ % ارزان تر از دیگر مصالح ) .

۵ ) صرفه جویی در هزینه ملات : در حالی که برای هریک از مصالح مشا به بین ۱۵ الی ٦۰ کیلوگرم در مترمربع ملات ما سه وسیمان مورد نیاز ا ست ، در اجرای یک مترمربع پا نل گچی د لیجان فقط یک کیلوگرم ملات گچ وسریش مخصوص می شود .

٦ ) صرفه جویی در هزینه گچ وخاک : پا نل های گچی د لیجان نیازی به گچ کاری ندارد ومی توان با اجرای صحیح د یواره ومطا بق د ستورات کارخا نه روی آ نرا مستقیماً نقا شی ویا با کا غذ دیواری پوشش داده ویا کا شی کاری نمود ، لذا به علت عدم نیاز به گچ وخاک تا حد ود ۱۰۰ کیلوگرم در مترمربع وزن کل دیوارکا هش    می یا بد که این رقم در محا سبا ت سا ختما نی رقم قا بل توجهی می با شد .

٧ ) ا فزایش سطح مفید : در اجرای دیواره با مصالح سنتی به د لیل گج کاری وخاک ، ضخا مت یک دیوارخالی به طور متوسط ۱٧ سا نتیمتر می با شد (۱۰ سا نتیمتر ضخا مت د یوار به علاوه ۵/٣ سا نتیمتر ضخا مت گچ وخاک وگچ در هر طرف دیوار) در حالی که در اجرای د یوار پار تیشن با پا نل های گچی د لیجان ضخا مت د یوار بین ۱۰ الی ۱۱ سا نتیمتر می گردد (۱۰ سا نتیمتر ضخا مت د یواره ودرصورت نیاز ۵/۰ سا نتیمترگچ در هر طرف) لذا با یک محا سبه ساده مشا هده می شود که همین صرفه جویی نه تنها کیفیت آپارتمان سا خته شده توسط سازنده را ارتقاء می دهد ، بلکه به تنها یی چند ین برابر هزینه دیوارچینی را به صورت افزایش مفید به سازنده وخریدار باز می گردا ند .

٨‌ ) سطح ا ستا ندارد وکاملاً صیقلی : چون پا نل های گچی د لیجان توسط ما شین آلات ا توما تیک ودقیق تولید می گردند لذا سطح آنها کا ملا ًصیقلی بوده ، ا بعاد پا نل های ا ستا ندارد وا تصالات (کام وزبا نه) کا ملاً دقیق می با شند وبه همین علت ضایعات این پا نل ها بسیار کم وا جرای آنها در مقا یسه با دیگر مصالح بسیار دقیقتر ا ست .

٩ ) عایق صدا : پا نل های گچی د لیجان به دلیل مجوف بودن عا یق بسیار خوبی در برابر صدا های گوناگون می با شد (ضریب های صوتی در صفحه ٢ ارا ئه شده است).

۱۰) عایق حرارت : پا نل های گچی د لیجان عایق بسیار موثری در مقا بل حرارت وسرما می با شند .(ضریب های حرارتی در صفحه ٢ ارا ئه شده ا ست) .

۱۱) نصب آسان تا سیسات : با ا ستفاده از پا نل های گچی د لیجان به را حتی می توان لوله های آب وبرق را از سورا خهای آن به طور ا فقی عبور داده ونیازی به لوله خرطومی نمی با شد .

۱٢) حمل آسان : پا نل های گچی د لیجان در پا نل های مخصوص بسته بندی شده وبه محل کارگاه سا ختما نی حمل می گردد .(هر پالت شا مل ٨ یا ۱٢ مترمربع پانل گچی می با شد .) لذا به بهترین نحو در محل کارگاه سا ختما نی تخلیه ویا توسط جرثقیل به محل دلخواه قا بل حمل می با شد .

 

نحوه ی اجرای پانل های ساندویچی:

            

 

            

 

 

            

 

            

 

   

 

نمونه های اجراشده در بناهای مختلف:

 

 

                            

 

 

                               

 

 

 

                             

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

آجر

 

 

 

 

 

 




آجر

 


آجر های نسوز:

آجرهای نسوز در واقع نوعی چینی هستند که از خاکهای نسوز تهیه می‌شود. چینی ، نوعی سرامیک مرغوب است که دارای ساختاری ظریفتر و متراکمتر از سفال است. دمای پخت آجرهای نسوز ، حدود 1500 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.


کاربردهای آجرهای نسوز :

 

از آجرهای نسوز بدلیل مقاومت حرارتی بالا ، در پوشش درونی کوره‌های صنعتی استفاده می‌شود. آجرهای نسوز انواع مختلفی دارد. باتوجه به نوع ماده استفاده شده در ترکیبات آنها ، گستره‌های مختلفی را تحمل می‌کنند. تا دهه 1960 از کربن و خاک نسوز برای پوشش کوره‌ها استفاده می‌شد، اما امروزه با ساخت انواع آجرهای نسوز از آنها در پوشش داخلی کوره استفاده می‌شود.

 

آجرهای سیلیسی :

 

قسمت عمده این آجرها را خاک‌های سیلیسی که به کوارتزیت معروف است تشکیل می‌دهد. کوارتزیت شامل 95% SiO2 و به مقدار جزئی Al2O3 ، Fe2O3 ، TiO2 ، K2O و Na2O می‌باشد. از این آجرها در گذشته برای پوشش جدار درونی کوره‌های فولادسازی استفاده می‌شد.
ولی بدلیل رسانایی گرمایی زیاد در نفوذناپذیری در مقابل گازها ، امروزه بیشتر برای پوشش جدار درونی کوره‌های تولید خمیر شیشه در کارخانه‌های شیشه سازی ، کوره‌های کک سازی گازسوز و کوره‌های سرامیک سازی استفاده می‌شود.

 

آجرهای آلومینیومی :

این آجرها ، دارای درصد بالایی از آلومین ( Al2O3) می‌باشند. آنها را از مخلوط کائولن ، بوکسیت و کروندوم که بیش ار 70% آلومین دارد، تهیه می‌کنند دمای پخت این آجرها در حدود 1200 تا 1800 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. آجرهای نسوز آلومینیومی برای پوشش جداره درونی کوره‌های ذوب فولاد مصرف می‌شوند.

در مقابل مواد قلیایی مقاومند، بنابراین از آنها برای پوشش جداره درونی کوره‌های سیمان سازی و شیشه‌سازی هم استفاده می‌شود.


آجرهای نسوز قلیایی :

این آجرها شامل اکسید منیزیم (MgO) و SiO2 به فرمول 2MgO SiO2 می‌باشند. برای تهیه اکسید منیزیم ، کربنات منیزیم طبیعی (ماگنزیت) یا دولومیت را در دمای بین 550 درجه سانتی‌گراد تا 1800درجه سانتی‌گراد حرارت می‌دهند. اضافه کردن مقداری Cr2O3) ( اکسید کروم III  یا Fe2O3  اکسید آهن (IIIبه مخلوط MgO و SiO2 باعث افزایش مقاومت گرمایی آجرهای نسوز قلیایی می‌شود.

از این آجرها برای پوشش جدار درونی کوره‌های باز در فولادسازی ، کوره‌های دوار در کارخانه‌های سیمان سازی و در قسمتهای بالای کوره‌های ذوب شیشه و صنایع فلزات غیرآهنی ، استفاده می‌شود.

آجرهای نسوز ویژه :

این آجرها نوع خاصی از آجرهای نسوز هستند و در صنعت برای منظورهای ویژه‌ای کاربرد دارند. این آجرها از ترکیبات فلزات واسطه می‌شوند. متداولترین آجرهای این گروه عبارتند از:

آجر زیرکونیوم :

این آجر از سولفات زیرکونیوم طبیعی با افزودن مقدار کمی آلومین به کوارتز تهیه می‌شود. بیشترین کاربرد آن در ساختن کوره ذوب آلومینیوم ، کوره مخزن شیشه مذاب و کوره‌های دارای دمای بالا می‌باشد. همچنین از ذوب سولفات زیرکونیوم با آهک ناخالصی آن به همراه سیلیکات کلسیم جدا می‌شود و می‌توان( ZrO2اکسید زیرکونیوم( خالص بدست آورد. با افزودن مقدار 5 درصد وزنی از MgO یا CaO ، بلورهای مکعبی آن تشکیل می‌شود.

ZrO2 مقاومت گرمایی بالایی دارد، بهمین دلیل از آن در ساختن بوته‌های ذوب فلز در صنایع ذوب فولاد و در راکتورهای اتمی به عنوان بازتاب دهتده نوترون استفاده می‌شود.

 

آجر اکسید کروم - کوروندوم :

این آجرها دارای 5 تا 10 درصد اکسید کروم I , II و 90 تا 95 اکسید آلومینیوم (Al2O3) هستند و در مقابل مواد قلیایی مقاوم هستند. از این نوع آجر برای ساختن بخش درونی کوره بلند ذوب آهن استفاده می‌شود.

 

آجرهای اکسید کروم :

دارای 95 درصد Cr2O3 می‌باشد. برای تهیه آن از Cr2O3 سنتزی استفاده می‌شود. این نوع آجر در ساختن کوره ذوب خمیر شیشه مخزن در صنعت شیشه‌سازی مصرف دارند.

دمای ذوب انواع آجرهای نسوز

نوع آجر

دمای ذوب (درجه کلوین)

آجر نسوز معمولی

1600 - 1700

آجر کائولنی 2H2O . 2SiO2 . Al2O3) )

1785


آجر سیلیسی

1700

آجر رسی غنی از آلومین

1802 - 1880

آجر مولیت ( 2SiO2 . 3Al2O3 )

1810

آجر سیلیمانیت (SiO2 . Al2O3)

1816

آجر کرومیت (Cr2O3 . FeO)

1770

آجر آلومین

2050

آجر اسپنیل (Al2O3 . MgO)

2135

آجر منیزی ( MgO)

2200

آجر زیرکونیوم (ZrO2)

2200 -2700

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چوب

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چوب

 

M D F:

تخته فیبر نیمه سخت (MDF):

ام.دی.اف برای اولین بار در در سال 1965 در امریکا ساخته شد هم اکنون به نام تخته بارابورد به بزار عرضه می شود .ام.دی.اف دارای بافتی بسیار متراکم می باشد . روکشهایی از چوب و مصنوعات روکشی بر روی این محصول چسبانده می شود مانند: روکش آلدر، روکش فرمیکا که نوع فرمیکا مقاوم نسبت به آب می باشد. نوع الدر آن نسبت به آب و سایر عوامل مقاوم نمی باشد  .تخته فیبر سخت: در سال 1926 اولین کارخانه تولید اچ.پی.ال در شهر لورل تاسیس شد که این واحد در حال حاضر بزرگترین کارخانه تولید کننده اچ پی .ال در دنیا به شمار می رود دو نوع از این تخته ها عبارتند از:

 

روکوب گونیایی:

 این صفحات دارای رنگهای مختلفی مانند: مرمری روشن و تیره هستند و گاهی رنگ آنها را به صورت موج چوب در می آورند. این صفحات قابل شستشو با آب سرد و گرم است وبرای پوشش دیوار ها به کار می رود.

روکوب مربعی:

گاهی صفحات روکوب را به شکل (مربع یا مستطیل ) در می آورند و برای پوشش کف آشپزخانه، حمام، و سرویسها استفاده می شود.

 

H P L:

فرمیکا با اسم اختصاری HPL که مخفف( HIGH PRESSUS LAMINATE)   می باشد یک کلمه اسپانیایی و معرف ورقه ای است مرکب که از چندین لایه ساخته شده از الیاف (مثل کاغذ)آغشته به رزین های عمل کننده در گرما (گرما سخت)که تحت تاثیر حرارت و فشار 5 مگا پاسگال به هم چسبیده باشد. یک یا دو سطح فرمیکامی تواند از ورقه های رینگی یا تزیینی آغشته به رزین ملامین پوشیده شود .در ایران به تولید ورقه های فرمیکای ضد حرارت و رطوبت پرداخته می شود و در حال حاضر از کشورهایی نظیر هند، ترکیه، سوریه،... نیز وارد می شود. مواد اولیه معمولی جهت ساخت فرمیکا یا HPL عبارتند از: کاغذ کرافتک، کاغذ دکورتیو ، رزین فنلیک ، و رزین ملامین می باشد.

خصوصیت روکش فرمیکا :

مقاومت های رطوبتی:

 مقاوم در برابر آب و بخار بدون ترک خوردگی و ورقه ورقه شدن . جذب رطوبت در حال غوطه وری در آب کمتر از 6درصد و افزایش ضخامت ناشی از جذب آب آن کمتر از 10درصد می باشد.

مقاومت حرارتی:

  تحمل دمای خشک و شوک حرارتی تا 180درجه سانتیگراد. مقاومت در برابر حرارت سیگار بدون باقی ماندن اثر آن . تغییرات ابعادی در دمای بالا کمتر از 3درصد می باشد .

سایر مقاومت ها :

به دلیل استفاده از چسب رزین فنو لیک در تولید فرمیکا در مقابل جریان الکتریسیته مقاوم بوده به دلیل استفاده از جسب رزین ملامین در سطح لایه باعث مقاومت رویه در برابر اسیدهای ضعیف شده است .

 

H D F:

تخته فیبر سخت:

در سال 1962 اولین کارخانه تولید اچ.پی.ال در شهر لورل تاسیس شد که این واحد در حال حاضر بزرگترین کارخانه تولید کننده اچ پی .ال در دنیا به شمار می رود دو نوع از این تخته ها عبارتند از:

 

روکوب گونیایی :

این صفحات دارای رنگهای مختلفی مانند: مرمری روشن و تیره هستند و گاهی رنگ آنها را به صورت موج چوب در می آورند. این صفحات قابل شستشو با آب سرد و گرم است وبرای پوشش دیوار ها به کار می رود .

روکوب مربعی:

 گاهی صفحات روکوب را به شکل(مربع یا مستطیل ) در می آورند و برای پوشش کف آشپزخانه، حمام، و سرویسها استفاده می شود .

کفپوشهای h d f:

لایه این پارکتها به صورت زیر است :

1-سطح خارجی از لمینت سخت و مقاوم 

  2-ورق فلم طرح چوب          

3-   فیبر ضد رطوبت H.D.F

4-سیستم اتصال تاپ لاک

  5- (top look) ورق ملامین ضد رطوبت    

ابعاد این کفپوش توسط شرکت های مختلف متفاوت است.

 

 

 

پانلهای معدنی:

1- پانلهای چوب و سیمان( CEMENT BOARD )C.B

2- پانلهای چوب و گچ (GYPSUM FIBER BORD)G.F.B

3- پانهای چوب و لاستیک

پانل های چوب و سیمان: (C.B)

سابقه تولید صفحات چوب و سیمان به سال 1914 می رسد که در اتریش نوعی پانل فشرده چوبی که در ساخت آن از کربنات منیزیم به عنوان عامل اتصال دهنده به کار رفته بود تولید گردید . در سال 1982 برای تولید این پانلها از سیمان پرتلند استفاده شده و در سالهای پس از آن از کچ به عنوان اتصال دهنده استفاده گردید. واحد های تولید کننده پانل های چوب و سیمان در ایالات متحده از سال 1940شروع به کار نمود. در این فرایند می توان از الیاف دیگری مانند: ماسی، شن، پرلیت، را نیز می توان مورد استفاده قرار داد. از فرایند جدید در تولید این تخته می توان تزریق دی اکسید کربن به داخل آن که منجر به افزایش مقاومت آن می شود نام برد .

موارد مصرف پانلهای چوب و سیمان: (C.B)

این پانلها در ساختمان به ویژه در پوششهای داخلی سقف و و دیوار ها و نمای خارجی ساختمان کاربرد گسترده ای دارد.

پانلهای چوب و کچ: (G.F.B )

پانلهای گچی از ترکیب ذرات چوب و گچ های مصنوعی که خود از محصولات جانبی فرآیندهای تولید کود های مصنوعی می باشند به دست می آید. هزینه تولید این تخته ها به دلیل استفاده از این مواد پایین بوده. ارزش صفحات گچی تقویت شده حدوداً نصف قیمت تخته خرده چوب ساخته شده با رزین اوره فرمالدئید است به دین ترتیب این فرآورده دارای قدرت رقابت بالایی می باشد .

 

موارد مصرف پانلهای چوب و گچ :(G.F.B)

از صفحات چوب و گچ در داخل ساختمان به عنوان پوشش کف، پوشش داخلی دیوار ها، دیوارهای جدا کننده(پارتیشن)و غیره استفاده می شود .

پانهای چوب و لاستیک :

در این فرآیند که از الیاف چوب و تایر فرسوده و رزین استفاده می شود، با تغییر درصد مواد اولیه،تخته هایی به دست می آید که ویژگیهای متعددی در برابر رطوبت،کشش،و ضربه از خود نشان می دهد سالانه 240ملیون تایر در ایالات متحده فرسوده می شود که این تعداد تایر فرسوده یک مشکل زیست محیطی جدی محسوب می شود که با این فن آوری تا حدودی از مشکلات مربوط به آن کاسته شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

درزگیرها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 




درزگیرها

 


نوار درز انبساط و قطع بتن ) واتر استاپ )

 

واتر استاپهاى تولیدى از جنس P.V.C قابل انعطاف است که جهت آببندى درزهاى انبساط سازه هاى بتنى بکار مى روند و در اندازه هاى مختلف در دسترس مى باشند.

 

موارد مصرف:

جهت آببندى درزهای انبساط در کانالها، استخرها و حوضچه هاى بتنى، تونلها، منابع آب و آببندى بین کف و دیوار و قطع بتن .

 

مـــزایا:

واتر استاپهاى تولیدى در زمان بتن ریزى در موقعیتهاى از پیش تعیین شده قرار گرفته و به محض سفت شد ن بتن، درزها کاملا آببندى مى شوند.

 

نحوه اتصال دو قطعه واتراستاپ:

واتر استاپها طورى طراحى شده اند تا نصب آنها در حین عملیات توسط گیره هاى مخصوص براحتى انجام شود. همچنین این واتر استاپها به راحتى بروش جوشکارى P.V.C قابل جوش دادن مى باشند. دو سر واتراستاپ توسط دستگاه هویه تا حد پلاستیک گرم شده سپس برروى یکدیگر قرارگرفته فشار داده مى شوند تا اتصال برقرار گردد .

روش دیگر براى اتصـال دو قطعـه واتر استاپ استفـاده از چسب P.U مى باشد. در این حالـت حدود 30 سانتى متر از هر قطعه واتراستاپ را به چسب P.U آغشته کرده و پس از خشک شدن آنها را کمى گرم کرده و برروى هم قرار داده و تحت فشار    مى گذاریم تا بخوبى یکدیگر را جذب کنند.

نوع و اندازه هاى واتر استاپ ها:

1-نوع O  در اندازه هاى 17 و 24 و 30 و 32 سانتى متر

2-نوع E در اندازه هاى 17 و 24 و 30 و 32 سانتى متر

3-نوع فشار قوى در اندازه هاى مختلف طبق سفارش

 

مشخصات فنـــى:

-حالت فیزیکى: پلى وینیل کلراید P.V.C

-رنگ: زرد

-جرم مخصوص: حدود 1/3 gr/cm³

-درجه حرارت براى کار -30: تا 50 درجه سانتیکراد

-مقاومت کششى براساس :ASTM ا 130Kg/cm²

-درصد ازدیاد طول بر اساس:ASTM حدود 300%

-منحنى بر اساس Shore : A ا 85

-تغییر وزن پس از تاثیر جذب آب: در دماى محیط بمدت 336 ساعت 0/5%

-مقاومت شیمیایى:

دائمـى : در مقابل آب، آب دریا و فاضلاب

مـوقـت : در مقابل محیط هاى اسیدى مصرفى و قلیائى ارگانیک و روغنهاى معدنى

-حرارت براى جوش دادن 200°C:

-بسته بندى: رولهاى 25 مترى

 

 

 

 

ماستیک ضد حلال گرم ریز Fuel Resistance Sealant) HotFRS -T6):

ماستیک FRS -T6 تولیدى این شرکت ماده اى دو جزئى بر پایه کولتار، پلیمر و فیلرمخصوص مى باشد که پس از گرم کردن تا حد روان شدن به درون درزهاى افقى وعمودى انبساط ریخته مى شود.

 

ماستیک FRS -T6 در مقابل سوختهاى نفتى ازجمله سوخت هواپیما داراى مقاومت بسیارعالى بوده وازقدرت چسبندگى بالائى برخوردار است .

 

موارد مصرف :

مـاستیک FRS -T6 جـهت پـر کردن و عایق کردن درزهاى انبساط و در موارد ذیل بکار مى رود :

- کف پمپ بنزین ها

- پارکینگ ها و پیاده روهاى در معرض تماس با موادهاى نفتى

- کف انبار و کارخانجات صنعتى که در معرض آلودگى هاى نفتى قراردارند

- باند فرود هواپیما و محوطه فرودگاه ها

 

مزایا:

- در مقابل روغنها و سوخت هاى نفتى کاملا مقاوم است

- در مقابل آب دریا و شرایط جوى مقاوم مى باشد .

- داراى چسبند گى بسیار عالى بر روى اغلب مواد مى باشد .

- در د ماهاى پائین قابلیت انعطاف خود را حفظ کرده و شکننده نمى شود .

- به سرعت سفت مى شود .

آماده سازى سطح :

سطح زیر کار بایستى کاملا خشک ، و تمیز و عارى از هر گونه گرد و غبار و مواد چربى و نفتى بوده و هرگونه مواد اضافى چسبیده به سطح یا قطعات سست آن جدا شود .

طریقه مصرف :

ابتـدا مقـدار مـورد نیاز مـاستیک را تا 160درجه سانتى گراد گرم کنید تا کاملا ذوب و جارى شود . سپس با همزن برقى ) دریل)  مناسب مقدار لازم فیلر مخصوص را بر مبناى شرایط آب هوایى ) در هواى گرم بیشتر و در هواى سرد کمتر ( و میزان نرمى مورد نظر با آن کاملا مخلوط نموده تا خمیرى روان وکاملا یکنواخت به دست آید .

مدت مخلوط شدن نباید طولانى شود زیرا ماستیک سفت شده و خاصیت خود را از دست مى دهد .

جهت داشتن چسبندگى مناسب نسبت عمق به عرض درز باید بیشتر از 1 باشد .

توجه : زمان کارکرد (Pot Life ) ماستیک آماده شده حدود 30 دقیقه مى باشد .

 

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : خمیر

-رنگ : سیاه

-وزن حجمى  1/4gr/cm³:

-استاندارد: ASTM D-1855

:Flow - ندارد

- Penetration:  40dmm الى 50dmm

Bond-:عالى

-میزان انحلال در حلال : حدود 5/1 درصد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا دو سال و در محیط هاى سر پوشیده و بدور از سرما و گرماى شدید

-بسته بندى : در بشکه هاى فلزى کوچک و بزرگ

 

 

ماستیک درزبندى گرم ریـز ( Joint Sealant) (Hot) HJS -T6 :

 

ماستیک HJS -T6 ماده اى است یک جزئى بر پایه قیر، رابر و رزین که پس از گرم کردن تا حد روانى داخل درزهاى افقى و عمودى انبساط ریختـه مى شود . این ماده داراى چسبنـدگى فوق العـاده زیادى بوده و پس از سرد شدن تا چند برابر اندازه خود کش آمده و دوباره به حالت اول برگشته و از سطح کار جدا نمى شود .

از این ماده براى چسباندن قطعاتى که احتیاج به انعطاف در ناحیه اتصال دارند نیز مى توان استفاده نمود .

 

موارد مصـرف :

- جهت پرکردن درزهاى انبساط و ساختمانـى

- جاده هاى بتنى و پارکینگها و پیاده روها

- کف هاى بتنى کارخانجات صنعتى

- بامها و تراس ها

- منابع بتنى ذخیره آب، استخرها و کانال هاى آب رسانى

 

مـزایــا :

- دردرجه حرارتهاى پایین قابلیت انعطاف آن محفوظ مى ماند.

- در مقابل آب دریا و شرایط جوى مقاوم مى باشد.

- داراى قدرت چسبندگى بسیار عالى بر روى اغلب مواد مى باشد.

- به سرعت سفت مى شود.

- جهت چسباندن قطعات شبرنگ جاده ها مى توان از آن استفاده نمود.

 

آماده سازى سطـح:

سطح زیر کار کاملا خشک، تمیز و عارى از قطعات سست ، گرد و غبار، چربى و مواد نفتى باشد .

طریقـه مصـــــرف :

ابتدا مقدار مورد نیاز ماستیک HJS -T6 رادر یک حمام روغن داغ 160 درجه سانتى گراد قرارداده تا کاملا ذوب و جارى شود. سپس آنرا توسط ظروف و روشهاى مناسب داخل درزها بریزید.

جهت داشتن چسبندگى مناسب نسبت عمق به عرض درز باید بیشتر از 1 باشد .

توجــه: از حـرارت دادن مستـقیم پرهیز شود.

 

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : جامد لاستیکى

-رنگ : سیاه

-وزن مخصوص : 1/2gr/cm³

-استاندارد:  ASTM D-1191

Flow -:ندارد

Penetration-ا:  40 dmm الى 50 dmm

:Bond - عالى

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا دو سال و در محیط هاى سر پوشیده و به دور از سرما و گرماى شدید

-بسته بندى : در کارتن هاى 15 کیلوئى

 

 

 

 

ماستیک گرم ریز COMEX U44:

ماستیک COMEX U44 ماده ای دوجزئی بر پایه پلی اورتان میباشد که در رنگهای متنوع و با درجه انعطاف پذیری متغیر طبق استاندارد ISE تولید و عرضه می گردد.

ماستیک COMEX U44 بصورت گرم قابل استفاده و اجرا بوده و دارای چسبندگی بسیار عالی بر روی انواع مختلف سطوح ومقاوم در برابر انواع حلالهای شیمیائی(بازها و اسیدها( و ولتاژهای الکتریکی بالا می باشد.

 

موارد مصرف :

ماستیک COMEX U44 عمدتاً بر روی سطوح پوشش داده شده با پلی اورتان و یا دردرزهای نماکه نیاز به رنگهای متنوع داشته باشد مورد استفاده قرار می گیرد.

 

مزایا :

- چسبندگی بسیار عالی

- قابل اجرا در رنگهای متنوع بجز سفید و آبی

- مقاوم در برابر آتش سوزی

 

روش و میزان مصرف :

 

ماستیک COMEX U44 را تا 50ºC حرارت داده تا سیال و روان شود. سپس هاردنر آنرا طبق نسبت ذیل اضافه کرده کاملاً مخلوط نموده بلافاصله درمحل درزها بریزید و تا 10 روزکاملاً محافظت نمائید تا کیورینگ آن بطور کامل انجام شود.

نسبت اختلاط :

ماستیک COMEX U44 : 100 واحد

هاردنر COMEX U44 : 100 واحد

توجه : از آنجائیکه زمان مصرف ماستیک COMEX U44 حدود 10 الی 15 دقیقه می باشد دقت شود با توجه به مهارت و سرعت انجام کار مقدار مناسب ماستیک جهت مصرف در زمان مذکور آماده شود .

 

مشخصات فنی :

-حالت فیزیکی :


مایع

-رنگ :


سیاه و رنگهای متنوع دیگر

-وزن مخصوص:


1/4gr/cm³

-زمان مصرف :


10 الی 15 دقیقه

-زمان و نحوه نگهداری:


یک سال در محیط سر پوشیده بدور از یخ زدگی

-بسته بندی :


در ظروف 20 و 25 کیلوئی

 

 


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

سیستم های گرمایشی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 




سیستم های گرمایشی

 


گرمایش از کف، نگرشی نوین به طرحی کهن  :        

در حدود 1700 سال پیش در امپراتوری روم باستان سیستم گرمایش از کف بعنوان یک روش تامین حرارت مطلوب مورد استفاده واقع می گردید. آنها با ایجاد کانال های مخصوص در زیر کف کاخ ها و حمام ها در فصول سرد سال این اماکن را گرم می کردند. امروزه پس از گذشت قرن ها و با اختراع سیستم های هیدرولیکی و پمپ های انتقال سیالات سیستم گرمایش از کف به عنوان یکی از رایج ترین شیوه های مدرن گرمایشی جهت تامین حرارت بسیاری از فضاهای مسکونی و صنعتی کاربرد دارد.

با توجه به نکات فنی مطرح در این سیستم می توان در صنعت مرغداری نیز از آن بصورت گسترده بهره جست و به این ترتیب بسیاری از مشکلات مربوط به سایر سیستم ها را در این روش رفع نمود. در مقام مقایسه سیستم گرمایش کفی نسبت به سایر شیوه های گرمایشی در سالنهای مرغداری دارای راندمان حرارتی بالاتری می باشد. علت این امر توزیع یکنواخت حرارت در سالن های مرغداری است زیرا حرارت از کف به جهت بالا حرکت می کند و کف سالن مرغداری مکانی است که بیشترین نیاز به حرارت در آن قسمت وجود دارد. علاوه بر این فضای سالن توسط این سیستم اشغال نمی شود و تنفس طیور به علت عدم حرکت ذرات معلق در هوا بسیار بهداشتی و رضایت بخش می باشد. در سیستم گرمایش کفی میتوان برای سنین اولیه پرورش جوجه ها، با استفاده از یک جعبه مرکزی انشعابات قسمتی از سالن را به مقدار بیشتر افزایش داد تا بدینوسیله گرمای اولیه مورد نیاز جوجه ها را برطرف نمود. بخشهای حرارتی از این جعبه های مرکزی به تفکیک قابلیت کنترل مجزای دمای هر قسمت از سالن مرغداری را در سنین مختلف ایجاد می کند. براساس مطالعات انجام یافته در برخی از کشورهای دنیا از این روش جهت تامین گرمایش مرغداری ها استفاده شده است و کارشناسان موسسه اطلاعات مرغداری تلاونگ برای اولین بار این طرح کهن را برای استفاده در صنعت پرورش طیور ایران پیشنهاد کرده اند. باید توجه نمود میزان رطوبت بستر در این روش کاهش می یابد که بایستی توسط ادوات مصنوعی مقدار رطوبت سالن را افزایش داد.

تاریخچه سیستم گرمایش کف :

 سیستم گرمایش کفی در جهان جدید نمی باشد و بصورت بسیار ابتدایی و ساده مورد استفاده قرار می گرفته است .در واقع برای اولین بار گرمایش کفی در حدود 60 سال بعد از میلاد یعنی روم باستان مورد استفاده قرار گرفته است.

 رومیان با سوزاندن چوب و ایجاد گازهای متشعل و عبور دادن این گازها از کانالهای هوایی موجود در کف ساختمان اقدام به گرم کردن کف منازل خود می کردند . این روش مدتهای مدیدی مورد استفاده قرار گرفته است.

 هم اکنون نیز همین سیستم گرمایشی مورد استفاده قرار می گیرد با این تفاوت که نحوه عمل مقداری تغییر کرده است و بجای گاز داغ از آب گرم و بجای کانالها از لوله های مخصوص استفاده می کنند.

امروزه با پیشرفت تکنولوژی هزینه نصب سیستم گرمایش کفی کاهش یافته است

با استفاده از لوله های PEX دیگر مشکلات مربوط به لوله های مسی وفلزی و پلی بوتیلن را نخواهیم داشت .

لوله های پلی بوتیلن (PB) مدتها در این روش مورد استفاده قرار می گرفت اما بدلیل وجود مشکلاتی مانند نشتی آب، کم کم جای خود را به لوله های جدید تر دادند .

امروزه لوله های پلیمری جدیدی بنام تجاری PEX که از جنس پلی اتیلن مشبک شده می باشند مورد استفاده قرار می گیرند. که مانند لوله های PB نصب آنها بسیار آسان خواهد بود اما بخاطر ساختار مشبک آن خواص بهتری از خود نشان می دهند و مشکلات لوله های پلی بوتلین را ندارند .

لوله های PEX برای اولین بار در سال 1971 توسط شرکت ویرسبوی سوئد تولید و به جهانیان عرضه شد . این لوله ها بعد از مدت کوتاهی توانستند جایگزین لوله های قبلی شوند. هم اکنون شرکت ویرسبو سوئد بزرگترین طراح و مجری سیستم گرمایش کفی در تمام جهان می باشد .

از سال 1990 تولید تولید این لوله در آمریکا آغاز شد و هم اکنون بیش از 50% از تمام سیستمهای گرمایش کفی بکار رفته در این کشور از لوله های PEX ویرسبو استفاده می کنند .

آشنایی با سیستمهای گرمایش از کف با افزایش روز افزون جمعیت و همچنین کاهش منابع انرژی، مصرف بهینه انرژی امری بدیهی می باشد. در این راستا نقش سیستم های گرمایشی بهینه ساختمان ها و مجتمع های مسکونی در کنترل و بهینه سازی مصرف انرژی مهم وقابل تامل می باشد. سیستم حرارتی گرمایش از کف که انتقال حرارت به صورت تشعشعی (تابشی) سهم زیادی در فرآیند گرمایشی آن دارد‏‏‎، درمقایسه با سایر سیستمهای حرارتی نه تنها در صرفه جویی و بهینه سازی مصرف انرژی بلکه در مقوله رفاه و آسایش ساکنان ساختمان ها دارای نقاط قوت بسیاری می باشد. در سالهای اخیر، سیستم گرمایشی از کف در کشورهای اروپائی و آمریکا بسیار متداول شده است و دلیل این گسترش روزافزون بهینه بودن مصرف انرژی، توزیع یکسان گرما در تمامی سطح و فضا و دوری از مشکلات موجود در سایر روش ها ، به عنوان مثال سیاه شدن دیوارها، گرفتگی و پوسیدگی لوله ها و… می باشد. استفاده از روش گرمایش از کف جهت گرمایش محل سکونت از دیرباز به طرق مختلف انجام می گرفته است. بطوریکه رومی ها زیر کف را کانال کشی کرده و هوای گرم را از آن عبور می دادند و کره ای ها دود حاصل از سوخت را قبل از اینکه از دودکش عبور کند از زیر کف انتقال می دادند. در سال 1940 نیز فردی بنام سام لویت برای این منظور لوله های آب گرم را در زیر کف قرار داد. درکشور ایران نیز درمناطق کوهستانی و سردسیر ازجمله آذربایجان این روش مورد استفاده قرار می گرفته، که بیشترین مورد استفاده آن درحمام ها بود. به طور کلی سه نوع روش گرمایش از کف موجود است:

 

1-گرمایش با هوای گرم 2-گرمایش با جریان الکتریسیته 3-گرمایش با آب گرم به دلیل اینکه هوا نمی تواند گرمای زیادی را درخود نگاه دارد روش هوای گرم در موارد مسکونی چندان به صرفه نیست و روش الکتریکی نیز فقط زمانی مقرون به صرفه است که قیمت انرژی الکتریکی کم باشد.درمقایسه با دو روش ذکر شده، سیستم گرمایش با آب گرم(هیدرولیک) مقرون به صرفه تر و خوشایندتر می باشد. بدین خاطر سالهای متوالی در سراسر دنیا مورد استفاده قرار گرفته است.

روش گرمایش از کف به عنوان راحت ترین، سالم ترین وطبیعی ترین روش برای گرمایش شناخته شده است. همانطور که افراد دریک روز سرد زمستانی توسط تشعشع خورشید احساس گرما می نمایند دراین روش نیز گرما را بوسیله انتقال حرارت تشعشعی(تابشی) از کف دریافت می کنند و یقیناً احساس آسایش بیشتری خواهند نمود. در این سیستم گرمایشی معمولاً دمای آب گرم موجود در لوله های کف خواب بین 30 تا60 درجه سانتی گراد می باشد که درمقایسه با سایر روشهای موجود، که دمای آب بین 54 تا 71 درجه سانتی گراد است، 20 تا40 درصد در مصرف انرژی صرفه جوئی می شود. در ساختمان هائی که دارای سقف بلند می باشند استفاده از سیستم گرمایش از کف باعث کاهش مصرف انرژی و صرفه جوئی در مصرف سوخت می شود، به این خاطر که در سایر روشها (مانند رادیاتور و بخاری) هوای گرم در اثر کاهش چگالی سبک شده و به سمت سقف می رود و اولین جائی را که گرم می کند سقف می باشد (این موضوع به طور واضح درسمت چپ شکل زیر مشخص می باشد). به علت بالا بودن دمای هوا در کنار سقف میزان انتقال حرارت آن به سقف از هرجای دیگر بیشتر است و این عامل باعث اتلاف مقدار زیادی انرژی می شود. درروش گرمایش از کف ابتدا قسمت پائین که مورد نیاز ساکنین است گرم می شود وهوا با دمای کمتری به سقف می رسد، که این یکی از مزایای اصلی این سیستم می باشد. یکی دیگر از مزایای استفاده از روش گرمایش از کف که امروزه بسیار مورد توجه واقع می شود آسایش و راحتی افراد می باشد، به طوریکه آسایش و راحتی فرد در محل سکونتش بدون اینکه از هر بابت دارای محدودیت باشد فراهم می شود. در نظر بگیرید که بدن شما در یک اتاق بگونه ای گرم شود که شما در هنگام استراحت هیچگونه هوای گرمی را استنشاق نکنید وتنفس شما بسیار ملایم صورت گیرد، این بهترین روش گرم کردن در یک آپارتمان و یا یک منطقه صنعتی است. همه اعضای بدن شما بخصوص پا که بیشترین فاصله را با قلب دارد همیشه گرم خواهد ماند و این برای انسان بسیار مطلوب خواهد بود. همانگونه که قبلاً اشاره شد در گرمایش بوسیله رادیاتور یا بخاری دمای قسمت پائین اتاق سردتر از بالای آن می باشد که این حالت برای کودکان که دارای اندام کوچکی هستند ناخوشایند است، بطوریکه افزایش البسه آنها برای جلوگیری ازبیماری، آزادی کودکانه آنها را محدود می کند. سیستم گرمایش از کف برخلاف رادیاتور که هوای محل سکونت را به دلیل گرمای بیش ازحد خشک می کند،رطوبت را درحد متعادل نگه می دارد. همانطور که می دانید بیشتر افراد از کثیف شدن دیوارها و محیط زندگی در اثر استفاده ازمنابع گرمایی همچون بخاری و رادیاتور احساس نارضایتی می کنند. از آنجا که درسیستم گرمایش از کف جریان هوا به آرامی از پایین به بالا می باشد بنابراین دیوار ها پاکیزه می مانند. همین امر در مورد افرادی که دارای آلرژی (حساسیت) هستند بسیار مورد اهمیت است زیرا که محیط زندگی عاری ازهرگونه محرک خواهد شد. استفاده از این سیستم در مکانهایی همچون آشپزخانه و حمام که کف آنها معمولاً خیس و مرطوب است مناسب بوده و باعث خشک شدن کف می شود. مسئله مهم دیگر اینکه در این روش رطوبت زمین که دربعضی ازمنازل منجر به بروز بیماریهای مفصلی می شود از بین رفته و باعث کاهش درد بیماران مبتلا به ناراحتی هایی از قبیل رماتیسم خواهد شد. همچنین از رطوبت دیوارها و کپک زدن آن که شکل خوشایندی ندارد جلوگیری می شود و دیگر اینکه در این سیستم جایی برای رشد و تکثیر حشرات موزی وجود ندارد. یکی دیگر از فواید سیستم گرمایش از کف این است که دیگر فضای منزل یا محل کار توسط دستگاههای رادیاتور و بخاری اشغال نمی شود و به همین منظور آزادی بیشتری در تغییر دکوراسیون محل زندگی خواهید داشت. شاید به نظر آید که به هنگام نصب سیستم کف خواب دیگر نمی توانید پوشش مورد علاقه تان را برای کف انتخاب کنید! ولی این طور نیست. مطمئن باشید که شما می توانید برای پوشش کف منزل خود از هر نوع مصالحی ازجمله سنگ، سرامیک، کاشی پارکت چوب وفرش نیز استفاده کنید بدون اینکه تأثیری درگرمای مطلوب محیط شما بگذارد. یکی دیگر از مزایای استفاده از سیستم گرمایش از کف در روشهای ذوب برف می باشد بطوریکه از این روش برای ذوب یخ یا برف موجود در پیاده روها، لنگرگاههای بارگیری، جاده ها، ورودی ساختمانها و بیمارستانها، باند فرود هواپیما و زمینهای ورزشی از جمله زمین فوتبال وغیره که دسترسی آسان و سریع به محل الزامی است می توان استفاده کرد. بطوریکه این روش علاوه برکاهش هزینه های برف روبی و نمک پاشی، در حفظ ساختار موارد گفته شده بسیار موثر خواهد بود.

 

فواید استفاده از سیستم گرمایش کف

1- اسایش و آرامش در بالاترین حد ممکن : درجه حرارت ثابت و دائمی درکلیه طول زمستان در نزدیکی کف ساختمان و در محلی که شما قرار دارید وجود خواهد داشت . این حالت بسیار دلپذیری است که محیط اطراف پا گرم بوده و هوای مورد تنفس گرمای زیادی نداشته باشد .

2- ثابت بودن حرارت : بعلت جرم بسیار پوشش کف ساختمان در صورت هر گونه قطع برق و یا عوامل دیگر که باعث توقف حرارت دهی مرکزی باشد ، مدت زمان سرد شدن آپارتمان بسیار طولانی تر از سایر روشها می باشد . در این سیستم ابتدا مدت زمانی طول می کشد تا کف زمین به درجه حرارت مطلوب برسد ، ولی پس از گرم شدن این حرارت به صورت باثبات تر ی در طول مدت زمستان مورد استفاده قرار خواهد گرفت .

3- سبکی وزن ساختمان ، افزایش ارتفاع اتاقها : بعلت استفاده از یکنوع لوله با سایز پائین و همچنین حذف عبور لوله های تاسیساتی از روی یکدیگر ( که عموما باعث بالا آمدن کف واحدها و پر کردن کف در زمان ساخت می شود )

ضخامت پوشش به مقدار زیادی کاهش می یابد . این امر ضمن کم کردن وزن ساختمان ( و در نتیجه استقامت بیشتر آن ) موجب افزایش ارتفاع سقف واحدها نیز می گردد .

4-  صرفه جویی در مصرف سوخت : بعلت تماس مستقیم افراد با منبع گرمایش درجه حرارت اتاق در درجات پائین تری تنظیم می گردد . این امر موجب صرفه جویی 25 الی 40 درصد در مصرف سوخت خواهد شد .

5- آزادی عمل در دکوراسیوتن داخل منزل : بعلت قرار گرفتن این سیستم در داخل کف زمین اثاثیه را میتوان در هر گوشه از ساختمان قرار داد . این امر بخصوص در واحدهای کوچکتر و اتاق خوابهای بافضای محدود ، ملموس تر خواهد بود .

6- هوای پاکیزه تر و خشک نشدن هوا : در سیستم رادیاتوری ، عموما هوای اتاق خشک می شود . در بسیاری از موارد با قرار دادن کتری آب به روی رادیاتور سعی در افزایش رطوبت اتاق می شود . این مشکل در سیستم گرمایش کفی نمودی نخواهد داشت .

7- تمیزی دیوارها و اثاثیه منزل : بعلت سیکل گردش هوای داغ در زمان استفاده از رادیاتور عموما دیوارهای بالای رادیاتور بمرور زمان سیاه شده و دوده را بخود جذب می نماید . در سیستم گرمایش کفی ویرسبو این مشکل برطرف شده و دیوارها وسایر لوازم در طول زمان سیاه نخواهد شد .

8- افزایش ارزش منزل : استفاده از سیستم گرمایش کفی ویرسبو موجب افزایش ارزش منازل می شود اگر چه نصب این سیستم از لحاظ هزینه تفاوت چندانی باسیستم حرارت بتوسط رادیاتورهای مرغوب ندارد ، ارزش افزوده آن برای ساختمان بسیار بیشتر خواهد بود .

9- استفاده از منابع حرارتی مختلف : سیستم گرمایش کفی ویرسبو می تواند از منابع مختلفی برای تامین گرمایش استفاده کند . موتور خانه ، پکیچ و حتی حرارت خورشیدی می توانند در این سیستم مورد استفاده قرار گیرند .

10- خشک تر باقی ماندن زمینهای مرطوب و یا خیس : در صورت نصب سیستم گرمایش کفی ویرسبو در محلهای مانند آشپزخانه ، سرویسهای بهداشتی و زیر زمین ، در صورت خیس شدن کف این محلها بعلت شستشو  بسرعت خشک خواهد شد

 

 

 

سیستم گرمایش کفی سوپرپایپ

آسایش در یک خانه‌ی مدرن …

انتخاب یک سیستم گرمایشی نقش مؤثری در تامین آسایش ساکنین ساختمان دارد. سیستم گرمایش کفی سوپرپایپ یک سیستم مدرن و امروزی، و یکی از موثرترین سیستم‌های موجود در دنیاست که دارای مزایای غیرقابل انکاری نسبت به رادیاتور می‌باشد.

سیستم گرمایش کفی سوپرپایپ چطور کار می‌کند؟

Click to enlargeدر سیستم‌های گرمایشی متداول، تا 70% گرما نزدیک سقف جمع می‌شود و نزدیک کف دمای پایین‌تری را داریم. این شرایط محیطی با آسایش ما مطابقت ندارد. ما هنگامی آسوده‌تریم که پای ما گرم و سر ما خنک‌تر باشد. بنابراین گرما باید در جایی تولید شود که به آن بیشتر نیاز است، یعنی در کف.

سیستم گرمایش کفی سوپرپایپ انقلابی در نحوه‌ی گرم‌کردن ساختمان‌هاست. در این سیستم، گردش آب گرم از درون شبکه‌ای از لوله‌های سوپرپایپ که در زیر کف نصب شده‌اند، حرارت را به آرامی توزیع می‌کند.

در سیستم گرمایش کفی شبکه لوله تمام کف را پوشش می‌دهد و بدین ترتیب توزیع حرارت بصورت یکنواخت است. حداکثر دمای کف در این سیستم 29 درجه‌ی سانتیگراد است. آب گرم ورودی با دمای حدود40 درجه‌ی سانتیگراد از طریق موتورخانه، پکیج، یا کلکتورهای خورشیدی تامین، و از طریق کلکتورهای ویژه توزیع می‌شود. سیستم گرمایش کفی برای کف‌های مختلف با پوشش‌های متفاوت از جمله سنگ، سرامیک، پارکت، و موکت مناسب است.

احساس مطبوعی را که سیستم گرمایش کفی سوپرپایپ فراهم می‌کند، تنها با تجربه قابل لمس است. تغییرات دما در سیستم‌های گرمایشی با رادیاتور بخاطر توزیع نامناسب حرارت بسیار زیاد است اما در سیستم گرمایش کفی، حرارت به آرامی و به صورت یکنواخت توزیع می‌شود و با موازنه‌ی چهار عامل اصلی راحتی - یعنی دمای محیط، گرمایش تابشی، جریان هوا، و رطوبت نسبی - برای انسان احساس مطبوعی فراهم می‌شود.

سیستم گرمایش کفی در کشورهای صنعتی به صورت جزیی از معماری مدرن بدل شده است و با نرخ سالانه 20% گسترش می‌یابد.

 

 


گرمایش کفی سیستم ساده‌ای است به شرطی که آن را بشناسید.

به‌عنوان شرکتی که سیستم گرمایش کفی را به بازار ایران معرفی کرده است، سوپرپایپ می‌تواند با تکیه بر دانشی که با تجربه همراه شده است‌، طراحی و اجرای پروژه‌ها را مطابق با استانداردهای بین‌المللی انجام دهد.
به غیر از سیستم گرمایش کفی برای محیط‌های مسکونی، سوپرپایپ همچنین خدمات کاملی را برای گرمایش کفی صنعتی، لوله‌کشی آب سرد و گرم، لوله‌کشی سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، انشعابات آب شهری، و همچنین کاربردهای گوناگون صنعتی ارایه می‌کند.

کیفیت، خدمات، تجربه، و بالاخره اطمینان و اعتمادی که نتیجه‌ی سابقه‌ی درخشان سوپرپایپ است، دلایل کافی برای انتخاب محصولات سوپرپایپ هستند.

·    معماری راحت‌تر: ضمن استفاده اقتصادی از فضا، امکان طراحی فضاها با جلوه‌ها و ایده‌های نو فراهم می‌شود.

·    دیوارهای تمیز: در ضمن، پرده‌ها تمیزتر می‌مانند و مبلمان و سایر اثاثیه منزل نیز دیرتر کثیف می‌شوند.

·    فضای مفید بیشتر: با بهره‌گیری حداکثر از فضای موجود، محدودیت رایج در تعیین محل اثاثیه‌ی اتاق هم دیگر وجود ندارد.

·    ایمنی و بهداشت: هیچ سطح داغ و یا لبه‌ی تیزی وجود ندارد، و برای بیماری‌های آلرژیک مانند آسم، و بیماری‌های مفصلی مانند رماتیسم بسیار ایده‌آل است.

·    صرفه‌جویی در مصرف انرژی: در مجموع، سیستم گرمایش کفی سوپرپایپ بین 30 تا 50% باعث کاهش مصرف انرژی می‌شود.

·    ارزش افزوده برای ساختمان: ارزش یک منزل، با میزان آسایشی که برای ساکنینش فراهم می‌کند نسبت مستقیم دارد.

به این ترتیب، برای استفاده از گرمایش کفی سوپرپایپ دلیل بیشتری لازم نیست. بلکه سوال واقعی این است که چرا از گرمایش کفی استفاده نکنید!

 

گرمایش بوسیله رادیاتور:

رادیاتورهای شوفاژ امروزه جزو پرکاربردترین تجهیزات گرمایشی در ساختمان های عمومی و منازل می باشند

که ما بیشتر از سیستم گرمایش به وسیله ی آبگرم ان ها استفاده می نماییم اولین شخصی که سیستم گرمایش آبگرم نرکزی را ابداع نمود تریواله سوئدی در سال 1716 میلادی بود . در سال 1770 جیمزوات برای اولین بار از رادیاتور های چند تکه که با بخار آب گرم می شد برای گرمایش استفاده نمود . این سیستم گرمایی تکامل جدی یافت تا آن که در سال 1831 ، پرکنیز سیستم کامل گرمایش با آبگرم را که مجهز به مخزن انبساط بود را به نام خود به ثبت رساند . کاملتریت سیستم گرمایش آبگرم که شباهت زیادی با سیستم های متداول امروزی نیز دارد در سال 1833 توسط مهندس انگلیسی به نام پالکو ابداع گردید . از سال 1950 که پمپهای آبگردان وارد سیستم های گرمایشی گردید رویکرد عمومی مردم به استفاده از شوفاژ به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافت .رادیاتورها به سه دسته پره ای ، تخت و لوله ای تقسیم می گردند و از لحاظ جنس نیز دارای انواع فولادی ، چدنی و آلمینیومی می باشند . البته ناگفته نماند که رادیاتور ها فقط بر اساس شکل ظاهری تقسیم بندی نمی شوند بلکه روش گرمادهی در انواع سطوح آن ها نیز متفاوت است . اساسا رادیاتورها گرمای خود را از طریق تابش و جابجایی به هوای اتاق پس می دهند و معمولا 1/3 گرمای خود را از طریق تابش و 2/3 آن را از طریق جابجایی به هوای اتاق پس می دهند .

انتخاب محل نصب رادیاتورها :

فرض نمایید که در یک اتاق با دمای20 درجه(c)  و مقابل دیواری که ضریب k آن 0.55w/m2k  است قرار گرفته اید و دمای هوای بیرون نیز -12c درجه است مطابق با نمودار تعیین دمای سطح جداره ی ساختمان با توجه به دمای هوای خارج و ضریب k دیوار خارجی ، دمای سطح داخلی دیوار معادل 17.8 (C)  به دست می آید که با استفاده از رابطه زیر :

"دمای محسوس = دمای سطح داخلی دیوار + دمای داخلی اتاق تقسیم بر 2 "

دمای محسوس 18.9 درجه می شود . حال برای آن که دمای محسوس را به به 20 درجه سانتیگراد برسانیم باید دمای هوای اتاق را به 22.2 درجه افزایش دهیم .

به اختلاف دمای بین سطح دیوار و هوای اتاق ، کسری گرما یا کسری تابش گفته می شود.

اختلاف دمای پنجره ها با هوای اتاق معمولا بیش از این مقدار است ، اگر دمای هوای بیرون -12 درجه باشد دمای سطح پنجره حدود 9  درجه خواهد شد. این اختلاف ریاد با بالا بردن هوای اتاق قابل جبران نیست .

حال برای جبران کسری تابش پدید آمده باید از طریق تابش یک سطح گرم آزاد عمل نمود . اختلاف دمای لازم برای این سطح گرم کننده مانند رادیاتور با توجه به طول و ارتفاع نصب آن مشخص می شود . این کار با طراحی جایگاه ، تعیین اندازه و اختلاف دمای لازم برای رادیاتور (مثلا برای جبران جریان عمودی هوا ) برای حذف کامل اثر سردی سطوح پیرامونی و با توجه به ذخیره سازی گرمایی آن ها انجام می شود .

در نتیجه تنها راه حل موثری برای جلوگیری از کسری تابش ، تعیین جایگاهی مناسب برای رادیاتور است . این محل باید به گونه ای اننتخاب شود که رادیاتور افزون بر گرمایش اتاق ، هوایی مطبوع در هر نقطه از اتاق ایجاد کند .

چون معمولا سردترین مکان در اتاق نزدیک پنجره است و به علاوه از طریق درزهای آن ، امکان نفوذ هوا به داخل اتاق وجود دارد ، جایگاه و اندازه رادیاتورها با توجه به موقعیت پنجره مشخص می شود . از این رو بهترین توزیع دما در اتاق و بهترین جبران برای کسری تابش وقتی رخ می دهد که رادیاتور زیر پنجره نصب شود . اگر رادیاتور که حدود 60% گرما را بهع صورت جابجایی منتقل می کند به صورت آزاد جلوی دیوار بیرونی زیر پنجره نصب شود ، نیروی شناوری هوای گرم آن به قدری بزرگ خواهد بود که امکان نفوذ هوای سرد شده ی روی وجه داخلی پنجره و هوای سرد وارد شده از درزهای پنجره ، به درون اتاق را منتفی می سازد ، با این کار جریان هوا در اتاق (گردش هوای اتاق ) برقرار خواهد شد .

  

 

 

 


هرگاه رادیاتور زیر پنجره نصب شود طول آن باید معادل پهنای پنجره انتخاب شود . با این کار جریان عمودی هوا متعادل می شود و گرمای تابشی رادیاتور بیشتر می شود . از طرفی هرچه سطح تابشی رادیاتور افزایش یابد با بهتر بگوییم

سهم گرمای تابشی رادیاتور افزایش یابد تاثیر بیشتری در ایجاد آسایش گرمایی خواهد داشت . زیرا گرمایی که از طریق تابش از بدن انسان به بیرون منتقل می شود با افزایش سطح تابش رادیاتور بهتر جبران می شود .

برای   استفاده از حداکثر توان گرمایی رادیاتور باید آن را نزدیک به دیوار و زیر پنجره نصب کرد:

حداقل فاصله رادیاتور از جداره های ساختمان از دیوار حداقل 50 میلی متر و از کف اتاق حداقل 100 میلی متر باید باشد .در این صورت هیچکونه افت توانی پدید نخواهد آمد .

اگر رادیاتور در حالتها ی زیر نصب شود افت توان خواهد داشت :

·         زیر تاقچه

·         پنجره

·         داخل کابین یا پشت پرده

 در صورتی که از یک ورقه جهت پوشش رادیاتور استفاده گردد افت توان ممکن است به 15% برسد.

 

 

 

 

 

 

 

تاسیسات

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 




تاسیسات

 


آشنایی با نسل جدید لوله ها:

 

با توجه به معایب و محدودیت های لوله های قدیمی ، متخصصان و محققان پلیمر ، تصمیم گرفتند تا با روش های مختلف ، مزایای لوله های کاربردی در ساختمان را افزایش و معایب آن را کاهش دهند . نتیجه ی این سعی و تلاش منجر به تولید لوله هایی شده است که در آن خواص لوله های فلزی و پلیمری گنجانده شده اند و با تلفیق این دو عنصر ( فلز و پلیمر ) لوله های نسل جدید را به وجود آورده اند.که انقلابی عظیم در صنعت تاسیسات به شمار می رود.

 

لوله های فلزی و پلیمری هر کدام دارای نقاط قوت و ضعف مخصوص خود میباشند.در طراحی و تولید لوله های 5لایه سعی گردیده با تلفیق پلیمر و فلز، از مزایای هر دو استفاده و نقاط ضعف آنها پوشش داده شود. لوله های تلفیقی خصوصیاتی چون عمر زیاد ،عدم پوسیدگی و خوردگی ، مقاومت شیمیایی ، سرعت و سهولت در نصب را از لوله های پلیمری ، عدم نفوذ اکسیزن و انبساط طولی نا چیز را از لوله های فلزی به ارث برده اند.

لوله های چند لایه ی سان پکس:

ساختار ترکیبی لوله های چند لایه سان پکس چگونه است؟

لوله های سان پکس از نوع لوله های فلزی یا مرکب هستند که از ترکیب چند لایه و یک لایه فلزی تشکیل شده اند. در این نوع لوله ها لایه داخلی و خارجی پلیمری بوده و لایه فلزی در میان پلیمرها واقع شده است . این ساختار در شکل زیر در برش

مقطعی لوله نشان داده شده است .

 

 

 

 

لایه پلیمریPEX و PERT

مواد اولیه پلیمری مورد استفاده در لوله های چند لایه در دو نوع , و با استفاده از پلیمرهای PEX یا PERT تولید میشود. نماد AL درنام عمومی لوله های نشان دهنده ی لایه ی آلومینیوم است.
پلی اتیلن مشبک یا PEX نخستین پلیمر مورد استفاده در تولید لوله های تلفیقی است. و در واقع همان مواد پلی اتیلن میباشدکه ساختار مولکولی طولی آن ، با روشهای شیمیایی ( یا توسط تشعشع) به ساختار شبکه ای تبدیل شده و در نتیجه پلیمر قدرت تحمل حرارت وفشار بیشتری را پیدا میکند.
پلیمر PERT نخستین پلیمری است که اختصاصاً برای تولید لوله طراحی و عرضه شده است . استفاده از PERT در لوله های تلفیقی برای نخستین بار در سال 1997 با شعار « یک لوله برای همه ی کاربردها » آغاز گردید . این پلیمر پیشرفته, کوپلیمری از اکتن و اتیلن است و وجود زنجیره های هشت گانه ی کربن در ساختار آن باعث میشود که ضمن دستیابی به مزایای بیشتر , نیاز به مشبک کردن برای افزایش مقاومت در مقابل فشار و حرارت از بین برود.
خصوصیت مواد پلیمری PEX تحمل حرارت تا 95 درجه سانتیگراد می باشد در حالی که پلیمر  PERT صیقلی تر می باشد و چسبندگی بیشتری نسبت به لایهAL دارد ولی از نظر تحمل حرارت آب گرم تا 80 درجه سانتیگراد توصیه می شود .
   


 مزایای وجود لایه آلومینیوم AL

هر چند لوله های پلیمری مانند پلی اتیلن, پلی پروپیلن , پلی بوتیلن و پلی اتیلن شبکه ای شده, دارای مزایای نسبت به لوله های فلزی میباشند. ولی دارای دو محدودیت مهم زیر نیز هستند: ضریب انبساط حرارتی زیاد
بطور کلی ضریب انبساط حرارتی مواد پلیمری در مقایسه با فلزات بسیار بالا میباشد. بعنوان نمونه ضریب انبساط حرارتی پلی پروپیلن و پلی اتیلن در محدوده 19/0-14/0 میباشد در صورتی که ضریب انبساط حرارتی فلزات کمتر از 02/0 میباشد . هنگامی که آب گرم دخل لوله های پلیمری جریان یابد طول لوله ها افزایش مییابد و در صورت بسته بودن شبکه لوله کشی ایجاد تنش های حرارتی کرده و طول عمر لوله را کاهش میدهد.

نفوذ اکسیژن
نفوذ اکسیژن به داخل آب بخصوص در سیستم های حرارتی مثل شوفاژ تخریب اجزای فلزی را به شدت افزایش میدهد.
استفاده از لایه آلومینیوم موجب حل دو مشکل فوق میشود. مشخصات آلومینیوم مصرفی در این لوله ها بر اساس استاندارد ASTM به صورت زیر می باشد:
استحکام کششی: حداقل Mpa 100 (Psi 14600) درصد افزایش طول در نقطه پارگی : 20% ضخامت : بین 3/0-2/0 میلی متر ( بسته به قطر لوله)

استفاده از آلومینیوم های آلیاژی که دارای استحکام بالا میباشد دارای دو مزیت است:

استحکام بالای لوله قابلیت جوش بهتر
نکته حائز اهمیت در کاربرد لایه آلومینیوم , جوش طولی آن میباشد . اگر لایه آلومینیوم بدون جوش استفاده شود در استحکام لوله ها نقش مهمی را ایفا نخواهد کرد. جوش فویل آلومینیوم با ضخامت حدود 200 تا 300 میکرون تکنولوژی بالایی را میطلبد که در تولید سان پکس اعمال شده است .
لایه چسب

همانطوری که در ساختمان سان پکس شرح داده شده بین لایه آلومینیوم و لایه های داخلی و خارجی پلیمر از دو لایه چسب استفاده شده است . قابل توجه است که چسبندگی پلیمر به آلومینیوم , ضعیف می باشد و استفاده از چسب الزامی است.
چسب مورد استفاده بایستی دارای خواص زیر باشد:
استحکام چسبندگی بالا به سطح آلومینیوم و پلیمر. مقاومت حرارتی بالا بطوریکه تا دمای 110 درجه سانتیگراد در زمان طولانی مقاوم باشد. قابلیت فرآیند درخط تولید لوله.

برخی از مزایای لوله های چند لایه سان پکس انبساط طولی ناچیز تحمل فشار و دمای بیشتر نسبت به سایر لوله های پلیمری عدم نفوذ اکسیژن عدم رسوب گذاری افت فشار ناچیز مقاومت شیمیایی نیاز به عایق کاری کمتر انعطاف پذیری و استفاده از اتصالات کمتر مقاومت بیشتر از سایر لوله ها در برابر زلزله مقاومت در برابر ضربه قوچ (water hammer) عدم رسوب گذاری

تحمل فشار و دمای بیشتر نسبت به سایر لوله های پلیمری
تولید بر اساس استاندارد 15 اتمسفر تحمل فشار و 95 درجه سانتیگراد موجب گردیده است نسبت به سایر لوله ها دمای بیشتری را در طول زمان تحمل نماید.

 

انبساط طولی ناچیز
با توجه به ضریب انبساط حرارتی بالای مواد پلیمری در مقایسه با مواد فلزی, طول لوله های پلیمری در معرض دمای بالا افزایش زیادی خواهد داشت . به عنوان مثال اگر 50 متر لوله پلی پروپیلن از دمای 20 درجه سانتی گراد به دمای 70 درجه سانتیگراد برسد حدود 450 میلیمتر افزایش طول خواهد داشت . این افزایش طول سبب میشود که :
در لوله تنشهای حرارتی ایجاد شود. لوله ها خمیده شده و در صورت صحیح نبودن نصب به سیستم لوله کشی آسیب وارد شود. درهنگام لوله کشی مساله افزایش طول در نظر گرفته شود.
برخلاف لوله های پلیمری که دارای مشکلات فوق میباشند. لوله های سان پکس به جهت دارا بودن لایه فلزی دارای ضریب انبساط حرارتی پایین میباشند. این مساله در جدول زیر نشان داده شده است .
 

ضریب انبساط طولی سان پکس کم, و تقریباً معادل لوله های فلزی است

عدم نفوذ اکسیژن

مواد پلیمری مانند پلی اتیلن , پلی پروپلین , پلی بوتیلن و ... سد خوبی در برابر عبور اکسیژن نمیباشند . نفوذ اکسیژن به داخل آب سبب تشدید خوردگی در اجزای فلزی شبکه های آبرسانی میشود. این مساله بخصوص در سیستمهای حرارتی سبب تخریب اجزای شوفاژ و مبدلهای حرارتی میشود.

عدم رسوب گذاری
علاوه بر مواردی که اشاره شد سطح داخلی لوله های 5 لایه در مقایسه با لوله های فلزی دارای سطح بسیار صیقلی میباشند که این ویژگی علاوه بر کاهش رسوب گذاری سبب کاهش افت فشار درشبکه آبرسانی شده و امکان استفاده از لوله هایی با سایز کمتر جهت کاهش هزینه را فراهم مینماید.
افت فشار ناچیز
بواسطه داشتن سطح داخلی صاف و صیقلی ( به گونه ای که میتوان گفت بستر آن همانند شیشه است ) کمترین افت فشار را در لوله کشی ایجاد میشود. افت فشار در یک مسیر آب , برابر با مجموع افت فشار در طول لوله و افت فشار در اتصالات و تغییر مسیر میباشد . افت فشار در لوله حامل جریان معمولاً از دو عامل نشأت میگیرد.
الف ) زبری سطح داخلی لوله ( افت فشار استاتیک ایجاد میکند) .
ب) تغییر سرعت یا تغییر جهت جریان ( افت فشار سرعت یا اصطکاکی ایجاد می کند) حال مختصراً به بررسی موارد افت فوق میپردازیم :

افت فشار استاتیک یا اصطکاکی  his or hif
این افت فشار معمولاً در سیستمهای انتقال سیال با رابطه:f(L/D).V2/2g his = بیان میشود . هر قدر زبری سطح داخلی لوله (є) زیاد باشد نسبت زبری به قطر لوله D) /(є افزایش مییابد و مقدار f (ضریب اصطکاک ) نیز افزایش یافته و در نهایت مقدار افت فشار استاتیک (his) بیشتر میشود.
لوله سان پکس دارای زبری بسیار ناچیز میباشد. ((є = 0.007mmیعنی نسبت D) /(є لوله سان پکس بسیار کوچک است که این مسئله , کوچک شدن f و در نهایت کوچک شدن افت فشار استاتیک (his) را بدنبال دارد که یکی از مهمترین اهداف طراحی سیستم های انتقال سیال میباشد.

 افت فشار سرعتی  hiv
این افت فشار تابع سرعت جریان سیال است مهمترین عواملی که این افت فشار را بوجود میآورد عبارتست از : تغییر جهت جریان ناشی از بکار بردن اتصالات زیاد و در نهایت آشفتگی در مسیر جریان سیال.
با استفاده از لوله سان پکس میتوانیم در بکار بردن اتصالات صرفه جویی کنیم ( بواسطه انعطاف پذیر بودن و خم شدن لوله) و علاوه بر کنترل هزینه ها افت فشار سرعتی را در لوله ها مهار کنیم . اتصالات یا بطور کلی تغییر مسیر با رابطه:
hiv or hif = åk.v2/2g در جریان سیالات ایجاد افت فشار میکنند و هر قدر تعداد اتصالات کمتر باشد مقدارåk در رابطه فوق کمتر و در نهایت hiv (افت فشار سرعتی ) کاهش مییابد. بنابراین برای داشتن کمترین افت فشار در سیستم های لوله کشی , لوله سان پکس بهترین ابزار انتقال سیالات میباشد.

مقاومت شیمیایی
وقتی بحث مقاومت شیمیایی پیش میآید عموماً اطلاعات مورد نیاز به صورت جداول در اختیار قرار میگیرد تا کاربر با مراجعه به این جداول به درستی قضاوت نماید . در این قبیل جداول عموماً اثر غلظت و دماهای متفاوت لحاظ میگردد. نمونه ای از اینگونه جدوال در ذیل آورده شده است . با توجه به مقاومت شیمیایی پلیمر در مقایسه با فلزات, لوله های پلی اتیلن و پلی پروپیلن دارای کاربرد بسیار وسیعی در صنایع شمیایی می باشد.
توصیه میشود که در استفاده از این لوله ها جهت مواد شیمیایی حداکثر دقت بعمل آید و به اتصالات فلزی نیز توجه شود.
جدول مقاومت شیمیائی را میتوانید در ضمیمه مطالعه فرمایید.

نیاز به عایق کاری کمتر
ضریب هدایت حرارتی لوله سان پکس پایین میباشد (K="0.43" W/m.k ) . یعنی این مقدار حدود 02/0 لوله های فلزی میباشد ( به معنای اتلاف انرژی ناچیز) .
با داشتن این خاصیت ، لوله سان پکس به خصوص در فصلهای زمستان و تابستان نیاز به عایق بندی کمتری دارند. ( دیده میشود که لوله های فلزی را که بصورت روکار نصب میشوند با پشم شیشه یا ماده دیگری عایق بندی می کنند تا در فصل زمستان از یخ زدگی و در فصل تابستان از گرم شدن بی رویه آب داخل لوله بواسطه سرما یا گرمای محیط جلوگیری شود) در حالیکه اگر لوله سان پکس بصورت روکار نصب شود. علاوه بر داشتن زیبایی ، احتیاجی به هیچ گونه عابق بندی ندارد زیرا لوله مذکور دارای ضریب هدایت حرارتی پایینی در حدود مواد عایق میباشد .

انعطاف پذیری و استفاده از اتصالات کمتر
نسبت مناسب بین آلومینیوم و ماده پلیمری باعث خم شدن آسان لوله حتی با دست میشود و لوله دقیقاً شکل داده شده را به خود میگیرد. این لوله با وجود اینکه محکم است اما سبک میباشد و حمل و نقل آن آسان میباشد . همچنین در مقابل فساد مقاوم است. با توجه به آنکه لوله های فلزی قابلیت استحکام و لوله های پلیمری قابلیت انعطاف پذیری خوبی دارند انتظار میرود که لوله های ترکیبی هر یک از این خواص را تا حدود زیادی داشته باشند . آزمونهای انجام شده بر روی لوله های ترکیبی نشان میدهد که این لوله ها در مقابل ضربات و تنشهای وارده انعطاف پذیری و مقاومت بالایی داشته و بر خلاف انواع لوله های پلاستیکی به دلیل وجود لایه آلومینیوم میانی در مقابل صدمات مکانیکی تقویت شده اند . سان پکس علیرغم مقاومت آلومینیوم بالا به راحتی خم میشود. حداقل شعاع انحنا 5 برابر قطر خارجی لوله میباشد.

مقاومت بیشتر از سایر لوله ها در برابر زلزله
همچنین قابل ذکر است که سان پکس طبق نظریه کارشناسان مرتبط ، مقاومت بسیار خوبی در برابر زلزله از خود نشان میدهد و در سیستم های لوله کشی با طراحی مناسب ، تنشهای بوجود آمده ناشی از شکست گسلها را بهنگام وقوع زلزله محو میکند.

مقاومت در برابر ضربه قوچ WATER HAMMER
لوله های چند لایه بواسطه مسلح بودن به لایه آلومینیوم مقاومت قابل توجهی در برابر نیروهای اضافی ناشی از جریان سیال از خود نشان میدهد . پدیده مهمی که برخی مواقع در جریان سیالات و به خصوص در زمان اغتشاش جریان اتفاق میافتد پدیده ضربه قوچ میباشد. این پدیده در اثر تغییر ناگهانی سرعت جریان آب در لوله و یا انسداد پیدرپی مسیر جریان آب ( مثلاً که شیر آب را بطور ناگهانی باز میکنیم و یا میبندیم ) بوجود میآید بطوریکه فشار زیادی در آب ایجاد میشود که بصورت موج در امتداد لوله و خلاف جهت جریان حرکت نموده، پس از برخورد به مانع باز میگردد و با عمل رفت و برگشت موج فشار تا زمان استهلاک کامل آن ادامه مییابد . این فرآیند بعضی اوقات باعث شکستن لوله های غیر مسلح و معمولی میشود و با صدای زیادی توام است. لوله سان پکس در برابر پدیده ضربه قوچ مقاومت بسیار خوبی از خود نشان میدهد و این پدیده هیچگاه نمیتواند این نوع لوله را تخریب کند.
عدم رسوب گذاری در داخل لوله
جدار داخلی لوله های سان پکس نسبت به جدار داخلی لوله های فلزی رایج ، بسیار صیقلی هستند. این امر امکان رسوبگذاری معدنی را منتفی مینماید از طرفی بدلیل عدم رسوب گذاری افت فشار در داخل لوله ها بسیار ناچیز خواهد بود و بنابراین انتخاب لوله هایی با قطر کمتر فراهم میشود.

کاربرد لوله های چند لایه

آب آشامیدنی لوله کشی گاز کاربرد در صنعت و پزشکی کاربرد در سیستم های حرارتی و برودتی سیستم گرمایش کفی آب آشامیدنی در سایر کشورها نظیر انگلیس , فرانسه, آلمان , سوئیس , اتریش , چین و ژاپن استفاده از لوله های 5 لایه به تایید سازمانهای بهداشتی رسیده است ، بنابر این طعم و مزه آب تغییری نخواهد کرد. همچنین از این لوله ها میتوان جهت انتقال آب گرم مورد مصرف در شستشو نیز استفاده کرد.

لوله کشی گاز
برای لوله کشی گاز طبیعی باید از لوله هایی استفاده شود که در مقابل گاز نفوذ ناپذیر باشد, فشار بالایی را تحمل کند و هیچگونه فعل و انفعال شیمیایی در داخل لوله صورت نگیرد . در همین راستا لوله های مرکب ( PEX - PEX- AL ),(PRT-AL-PRT) ضمن دارا بودن این ویژگیها دارای ایمنی بالایی میباشد به همین دلیل در آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی و آسیایی از این محصولات برای لوله کشی گاز طبیعی استفاده میشود.
کاربرد در صنعت و پزشکی
در صنایع غذایی دارویی و اغلب مواد شیمیایی جایی که دماهای کمتر از دمای آب جوش مطرح باشد امکان استفاده از لوله های مرکب( PEX - PEX- AL ),((PRT- AL- PRT وجود دارد این لوله ها در صنایع پزشکی نظیر گازهای طبی و سیستمهای دیالیز مورد استفاده قرار میگیرند. در صنایع سنگین نظیر کشتی سازی و ماشین سازی و همچنین در کارخانه های تولید مواد شیمیایی که لوله های فلزی کارآیی ندارند نیز از این لوله ها استفاده میشود.
  کاربرد در سیستمهای حرارتی و برودتی سیستم کف خواب floor heating
امروزه یکی از کاربرد های عمده و مهم لوله های چندلایه (PEX-AL-PEX)( PRT - PRT- AL ) استفاده در سیستمهای حرارتی و برودتی میباشد . در صورت استفاده از این لوله ها در سیستمهای حرارتی حداکثر دمای مجاز برای کارکرد بلند مدت 95 درجه سانتیگراد میباشد. این لوله ها یا بصورت اتصال به رادیاتورها بر طبق روشهای رایج بکار گرفته میشوند و یا اینکه از طریق روش کف خواب ( با قرار دادن لوله ها به یکی از شکلهای مارپیچ یا کفی حلقوی درون بتون) مورد استفاده قرار میگیرند . در روش اخیر با معلوم بودن جنس مصالح ساختمانی ، مساحت اتاق ، تعداد پنجره ها و شرایط ، امکان محاسبه طول لوله های مرکب جهت خوابانیدن درکف اتاقها وجود دارد ضمن اینکه این لوله ها قابل استفاده در سیستمهای برودتی از قبیل فن کویل , سردخانه , سیستمهای مولد سرما و غیره میباشند. قابل ذکر است که در سیستمهای حرارتی کف خواب floor heating امکان استفاده از انواع لوله های فلزی بعلت ایجاد رسوب و افت فشار وجود ندارد . در شکلهای زیر نمونه هایی از یک سیستم کف خواب نشان داده شده است .
 


 انتخاب صحیح یک سیستم گرمایشی نقش مؤثری در تأمین آسایش ساکنین ساختمان دارد. در سیستم های مدرن گرمایش و سرمایش تابشی ضمن امکان پوشش وسیعتری توسط لوله ها و پانلها میتوان دمای 15 درجه سانتیگراد را در حالت سرمایش و دمای بین 35 تا 50 درجه سانتیگراد را برای حالت گرمایش ایجاد نمود . البته به دلیل رخ دادن حالت چگالش و میعان قطرات آب روی سطوح سرد نمیتوان برای سرمایش تابشی از دماهای کمتر استفاده نمود.چون در سیستمهای گرمایشی دیگر جریان هوا عامل اساسی به شمار میآید در نتیجه آلودگی ناشی از اختلاط هوای محیطهای مجاور در اثر حرارت هوا نیز امری غیر قابل پیشگیری است که این مساله در سیستم تابشی وجود ندارد. بنابراین از لحاظ بهداشتی و کاهش آلودگی محیطهای کار و زندگی و بهره وری افراد ساکن در محل , بسیار مناسبتر است.
 این برتری عامل موثری در کار برد این روش در بیمارستانها و اتاقهای عمل است که از هزینه فیلتر کردن هوا در محیطهای تمیز نیز به مقدار زیادی میکاهد . همچنین به دلیل حذف دستگاهها و تجهیزات گرما ساز و سرما ساز در محل مصرف مانند بخاری ویا رادیاتور , از این روش , به ویژه در آپارتمانهای کوچک , راهروها و دالانها میتوان استفاده بیشتری نمود. در سالنهای اجتماعات , تالارها و موزه ها نیز به دلیل بلند بودن سقف معمولاً گرما به ارتفاع نزدیک سقف منتقل میشود و برای گرمایش محیط نیاز به فعالیت دستگاههای گرما ساز به میزان بیشتری به وجود میآید که این مهم علاوه بر مصرف انرژی بیشتر باعث استهلاک تجهیزات نیز میگردد. با استفاده از گرمایش تابشی میتوان ارتفاع نزدیک به کف و در اصل فضای مفید این مکانها را با مصرف انرژی کمتر گرم و همچنین گرمای مطبوعتری ایجاد نمود.
گرمایش به روش گرما از کف به عنوان راحتترین , سالمترین طبیعی ترین روش گرمایشی موجود, شناخته , شده است . این سیستم معمولاً در دمای بین 30 تا 60 درجه سانتیگراد کار میکند که در مقایسه با دیگر روشهای حرارتی که بین 55 تا 80 درجه سانتیگراد کار میکنند, باعث کاهش مصرف انرژی به میزان 20 تا 40 درصد میشود.
 

ساختار لوله های نیوپایپ:

امروزه بیش از همیشه ، سیستم لوله کشی یک منزل مسکونی باید آب سرد و گرم را در هر زمان و هر مکان موردنیاز به سرعت و با بهترین کیفیت تحویل دهد. هرکس که تا این زمان با لوله کشی قدیمی سر کرده است از مزیت های سیستم لوله کشی نیوپایپ قدردانی خواهد کرد.

میزان جریان در لوله های نیوپایپ بالاتر از لوله های دیگر بوده و در نتیجه فشار آب نیز بیشتر خواهد شد. این سیستم نیاز به تعویض ندارد چرا که زنگ نمی زند و نمی پوسد.

همچنین صدای مزاحم و ضربه ی قوچ پر سر و صدا را حذف می کند. شما با طراحی اصولی و با کمک لوله های نیوپایپ می توانید بدون اینکه تغییری در فشار آب حاصل آید آب را به حمام ، آشپزخانه و دستشویی برسانید.

برجسته ترین ویژگی نیوپایپ ، ساختار پنج لایه ی آن است این لوله با استفاده از آخرین فناوری روز دنیا و تلفیق فلز و پلیمر علاوه بر بهره گیری از مزایای لوله های فلزی و پلیمری خط قرمزی بر معایب این لوله ها و مشکلات ناشی از کارکرد نامطلوب آنها کشیده است .

پلیمر:

پلی اتیلن (PE ) که پایه ی آن اتیلن می باشد یکی از پرمصرف ترین مواد ترموپلاست در جهان می باشد که از طرفی خواص برجسته ای مانند عایق الکتریکی ، خاصیت فیلم شدن و مقاومت شیمیایی دارد و از طرف دیگر در مقابل آب با دمای بالا مقاومت ندارد.

این ضعف در پلی اتیلن بر خواسته از ساختمان زنجیره ای آن می باشد .

برای حل این مشکل دانشمندان از عملیات مشبک نمودن و یا Crosslinkingطی چندین مرحله فرآیند های پیچیده ی شیمیایی بهره جسته اند. این عمل سبب می شود مولکول های پلیمر به صورت عرضی به هم وصل شده که در این حالت پلیمر PEX ایجاد می شود. پلیمر PEX مقاومت لوله را در مقابل فشار و دمای بالا افزایش داده و تاثیر زیادی نیز بر افزایش مقاومت شیمیایی آن دارد از همین رو لوله های PEX دارای کلاس حرارتی بالایی می باشند.

نظر به خواص فوق و سایر خواص ویژه ی پلیمر PEX ، این پلیمر در علم شیمی به طلای پلیمر معروف است .

 

لایه آلومینیوم:

هر چند لوله های پلیمری مانند پلی اتیلن ،پلی پروپیلن ،پلی بوتیلن و پلی اتیلن شبکه ای شده ،دارای مزایایی نسبت به لوله های فلزی می با شند ولی دارای دو محدودیت مهم زیر نیز هستند:

 

 

الف)ضریب انبساط حرارتی زیاد :

به طور کلی ضریب انبساط حرارتی مواد پلیمری در مقایسه با فلزات بسیار بالا می باشد.به عنوان نمونه ضریب انبساط حرارتی پلی پروپیلن و پلی اتیلن در محدوده ی 19/0 – 14/0 (mm/mk) می باشد در صورتی که ضریب انبساط حرارتی فلزات کمتر از 02/0 (mm/mk) می باشد .

هنگامی که آب گرم داخل لوله های پلیمری جریان یابد طول لوله ها افزایش می یابد و در صورت بسته بودن شبکه ی لوله کشی ایجاد تنش های حرارتی کرده و طول عمر لوله را کاهش می دهد.

 

ب) نفوذ اکسیژن:

نفوذ اکسیژن به داخل آب به خصوص درسیستم های حرارتی تخریب اجزای فلزی را به شدت افزایش می دهد . استفاده از لایه آلومینیم موجب حل دو مشکل فوق می شود . مشخصات آلومینیوم مصرفی در این لوله ها بر اساس استاندارد ASTM – F1281 به صورت زیر می باشد .

1-    استحکام کششی : حداقل  Mpa100 (psi 14600 )

2-    درصد افزایش طول در نقطه ی پارگی

3-    ضخامت {67/0-18/0}میلیمتر (بسته به قطر لوله )

استفاده از آلومینیوم های آلیاژی که دارای استحکام بالا می باشد دارای دو مزیت است :

-استحکام بالای لوله

-قابلیت جوش بهتر

نکته حائز اهمیت در کاربرد لایه آلومینیوم جوش طولی آن می باشد. اگر لایه ی آلومینیوم بدون جوش استفاده شود در استحکام لوله ها نقش مهمی را ایفا نخواهد کرد. جوش فویل آلومینیوم با ضخامت حدود 200 تا 300 میکرون تکنولوژی بالایی را می طلبد که در تولید لوله های نیوپایپ اعمال شده است .

چسب مخصوص:

در ساختمان نیوپایپ بین لایه ی آلومینیوم و لایه های داخلی و خارجی پلی اتیلن مشبک از دو لایه چسب مخصوص استفاده شده است . قابل توجه است که چسبندگی پلی اتیلن مشبک به آلومینیوم ،ضعیف می باشد و استفاده از چسب الزامی است. چسب مورد استفاده بایستی دارای خواص زیر باشد :

-استحکام چسبندگی بالا به سطح آلومینیوم و پلی اتیلن شبکه ای شده .

-مقاومت حرارتی بالا به طوری که تا دمای 110 درجه سانتیگراد در زمان طولانی مقاوم باشد .

-قابلیت فرآیند در خط تولید لوله.

در ساخت نیوپایپ از چسب هایی با ویژگی های فوق استفاده شده است.

 

خواص  لوله های نیوپایپ:

1-مقاوم در برابر پوسیدگی از داخل و خارج

لایه های درونی و بیرونی نیوپایپ از پلی اتیلن مشبک (PEX) تشکیل شده است.این ماده بهترین پلیمر به کار رفته از نظر شیمیایی و مقاوم در برابر خوردگی است که در ساختمان لوله های نیوپایپ به کار می رود. وقتی که لوله های فلزی در معرض آب و خاک قرار می گیرند آماده ی خوردگی و سوراخ شدن می باشند، در صورتی که لایه ی پلیمری درونی وبیرونی نیوپایپ تحت تاثیر املاح موجود در آب یا خاک قرار نمی گیرند.

2-مقاوم در برابر فشار و دما

در لوله های نیوپایپ به دلیل جنس پلیمر به کار رفته (PEX) و به دلیل جوش طولی که در لایه ی آلومینیومی وجود دارد ،تحمل دمای 90 درجه ی سانتیگراد با فشار bar10 به طور مداوم وجود خواهد داشت. لذا امکان استفاده از نیوپایپ علاوه بر سیستم های آبرسانی سرد و گرم مصرفی (دمای 65 درجه ی سانتیگراد) در سیستم های گرمایشی  (دمای 90 درجه ی سانتیکراد ) ، مهیا می گردد در حالی که امکان کاربرد نسل دوم لوله ها (لوله های سبز) در سیستم های گرمایشی نمی باشد .

3-ضریب انبساط طولی نا چیز

لایه ی آلومینیومی و چسب نیوپایپ مقدار انبساط و انقباض لوله را کنترل می کند. بنابراین در سیستم لوله کشی نیوپایپ (در طراحی های روکار) انحراف لوله ها در اثر انبساط و یا جدا شدن از اتصالات در اثر انقباض حادث نخواهد شد.

 

4-ضریب هدایت حرارتی مناسب

در لوله های نیوپایپ احتمال کمتری برای تعرق یا ایجاد رطوبت روی سطح بیرونی لوله نسبت به لوله های فلزی وجود دارد و این به آن خاطر است که لایه های پلیمری در لوله های نیوپایپ دارای ضریب هدایت حرارت کمتری نسبت به لوله های فلزی می باشند و در عین حال ضریب هدایت حرارتی به قدری است که به خوبی در سیستم های گرمایش از کف کاربرد دارد .

5-افت فشار کمتر و جریان بهتر

دیواره ی پلیمری درونی نیوپایپ صاف بوده و در برابر پوسته پوسته شدن و رسوب گیری ،مقاومت می نماید لذا جریان آب را سال های متمادی به طور ثابت نگه خواهد داشت . شما در لوله های نیوپایپ بر خلاف لوله های فلزی کاهش جریان آب  و افزایش افت فشار را نخواهید دید و این بدین معناست که صاحب خانه می تواند سال های متمادی از یک فشار ثابت آب در کل ساختمان بهره مند شود . تعداد اتصالات در سیستم لوله کشی نیوپایپ کمتر از اتصالاتی است که در سیستم لوله کشی فلزی استفاده می شود و وجود اتصالات کمتر در این سیستم به معنای ضریب اطمینان بیشتر می باشد. لوله های نیوپایپ به دلیل کیفیت لایه ی پلیمری درونی ،تخریب نشده ،تحلیل نرفته ،سوراخ نشده و در اثر جریان سریع آب ساییده نمی شوند و به گونه ای طراحی شده اند که در سخت ترین حالات، بیشترین آسایش را برای شما فراهم می کند .

6- وزن کم ، شکل پذیری و نصب آسان

نوع بسته بندی و وزن کم لوله های نیوپایپ به شما اجازه خواهد داد که یک سیستم لوله کشی حرفه ای را با سرعت و کیفیت مناسب ارائه دهید . هنگام استفاده از این نوع لوله ها ، نیازی به زانویی نیست ( مگر در موارد معدود ) . هیچ چیزی مانع لوله کشی شما با نیوپایپ نخواهد شد به طوری که شما به سادگی می توانید برش داده ، خم نمایید ، لوله اضافه کنید و ارتباطی بلند مدت  بین لوله ها و اتصالات تامین کنید. لوله های نیوپایپ را می توان روی دیوارها ، سقف ها یا سطوح مورد نظر نصب کرد. همچنین می توان از روی پایه های نگه دارنده به طور افقی یا عمودی عبور داد. لوله های نیوپایپ را می توان زیر زمین عبور داد چرا که لایه ی پلیمری بیرونی و سخت آن در برابر فعالیت شیمیایی و خوردگی مقاوم می باشد.

7- عدم نفوذ نور و اکسیژن

شما از غیر قابل نفوذ بودن لوله های نیوپایپ جهت لوله کشی توکار آسوده خاطر خواهید بود. در سیستم لوله کشی روکار نیز امکان نفوذ اکسیژن و نور به داخل سیستم وجود ندارد در نتیجه از تشکیل جلبک ها در لوله جلوگیری به عمل خواهد آمد. همچنین سیستم های تاسیساتی از هرگونه آسیب و پوسیدگی ناشی از اکسیژن مصون خواهند ماند.

8- وسعت استفاده

هنگامی که شما عملکرد سیستم لوله کشی نیوپایپ را ببینید خواهید دانست که چرا از آن با این وسعت استفاده می شود. شما می توانید بدون اعمال نیروی اضافی ، لوله های نیوپایپ را با دست خم کنید و مطمئن باشید که این لوله ها شکل خم را حفظ خواهند نمود.در سیستم لوله کشی نیوپایپ ، هیچ نیازی به چسب ، لحیم ، حرارت و وسایل انبساطی مخصوص نمی باشد . به وسیله ی لوله های نیوپایپ شما مشکلات عذاب آور موجود در سایر سیستم های لوله کشی را نخواهید داشت.

 

9- تمیزی و ایمنی

کل سیستم لوله کشی نیوپایپ به گونه ای طراحی شده است که برای شما تمیزترین آب آشامیدنی ممکن را فراهم می سازد. پلیمر داخلی تمیز و تخریب نشدنی نیوپایپ در برابر اثرات مخرب آب درون لوله مقاوم خواهد بود.

دیگر نیازی نیست که شما نگران طعم ، بو و رنگ آب سیستم لوله کشی منزل خود باشید چرا که نیوپایپ برای لوله های خود جهت مصرف آب آشامیدنی استاندارد BS 6920 را از موسسه ی WRc-NSF انگلستان ( موسسه ی بهداشت انگلستان که از معتبرترین مراجع بین المللی می باشد ) تامین کرده است .

10-سکوت

امروزه اکثر افراد متقاضی سیستم های لوله کشی بر سکوت کیفیت اصرار می ورزند . صدای داخل لوله ها اغلب به ضربه ی قوچی که به دیواره های لوله وارد می شود مربوط می شود. نیوپایپ ، قدرت لوله های فلزی را بدون هیچ صدایی در لوله های PEX – AM – PEX ارائه داده است .ساختمان بی مانند نیوپایپ ، فشار ضربه ی قوچ و لایه های پلیمری آن صدا را کاهش می دهد. با سیستم لوله کشی نیوپایپ ، شما هیچ لرزش اضافی و تلق تلق کردن لوله های فلزی را نخواهید داشت . تمام این شرایط ، عاملی برای رسیدن به یک مکان آرام می باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

در و پنجره

 

 

 

 

 







در و پنجره

 


خصوصیات درب و پنجره های یو پی وی سی - شیشه یک جداره و دوجداره 1-عایق در برابر عبور صداهای نا هنجار و مزاحم بوده و به علت رعایت استاندارد (Din52210)و به لحاظ طراحی خاص خود عایق صوتی بودن را به بالاترین    درجه ی استاندارد عمومی کیفیت یعنی درجه ی پنج می رساند.

2-عایق در برابر سرما و گرما به لحاظ رعایت استاندارد کشور آلمان(IFT/Din25618)70% از هدر رفتن گرما و سرما داخل محیط جلوگیری و در مصرف انرژی و سوخت تا 40% صرفه جویی می نماید.

3-ضریب عبور حرارتی پروفیل های 2W(MK)u-PVCاست که کاملا مطابق با استانداردهای اروپایی می باشد.

4-طبق آزمایش های انجام شده روی پروفیل های مذکور در کشور آلمان مطابق با استاندارد (Din8055) بوده و تا زیر 500پاسکال فشار. ضد آب و در قبال تغییر فشار هوا تا 600پاسکال (معادل 150کیلومتر سرعت باد در ساعت)مقاوم می باشد مانع ورود هرگونه دود و دم و گرد و غبار به داخل محیط می گردد.

5-مقاوم در برابر گرما(+90) و سرما (_60) بوده و در فواصل فوق الذکر هیچ گونه تغییر فیزیکی ندارد.

6-ضد آتش بوده و هر گاه در معرض شعله های آتش قرار گیرند شعله را از خود عبور نداده و گاز کلر از خود بروز نمی دهد.

7-به خاطر داشتن فرمول ویژه خود در برابر اشعه ی ماوراء بنفش مقاوم بوده و آسیب نمی بیند.

8-تنوع رنگ و عدم نیاز به رنگ آمیزی و مقاوم در برابر زنگ زدگی.

9-تغییر ناپذیری رنگ در مقابل اشعه ی آفتاب .

10-نظافت آسان و سریع به دلیل مقاومت در برابر اسید،باز و مواد شوینده.

11- مقاومت در برابر اسیدها و مواد پایه ای الکل .

12- سیستم طراحی شده در یراق آلات پنجره ها قابلیت باز شدن از دو سمت TurnوTilt(افقی و عمودی) را دارند.

13- سریع و آسان نصب می شود.

14-در و پنجره های u-PVCحتی می توانند به راحتی بدون تخریب و آسیب رساندن به ساختمان هایی که در حال حاضر دارای در و پنجره های معمولی هستند جایگزین شوند.

15-مقاوم در برابر نفوذ اشعه ی U.Vخورشید که از تغییر رنگ اشیاء (سفید شدن پرده - موکت – فرش و ...............) در داخل ساختمان جلوگیری می کند.

 

 

 

 

 


در و پنجره های اختصاصی آبسکون:

 

1-    تحمل فشار باد ، عدم ارتعاش ، آب بندی و هوابندی کامل به لحاظ استفاده از لاستیک EPDM مخصوص و نوار کرکی فیلم دار .

2-    خاصیت آکوستیک با توجه به قابلیت نصب شیشه دوبل بر روی کلیه ی سیستم ها .

3-    طراحی در و پنجره های اختصاصی با عرض کمتر برای پروفیل و سبکی نمونه های مشابه در ایران .

4-    طراحی منحصر به فرد ، مطابق با سلیقه و زیبایی شناسی مهندسان معمار.

5-    استفاده از اتصال گوشه ها به صورت 45 درجه با گونیای دایکست ایتالیایی و عدم استفاده از فلزات سنگین همچون میلگرد و چدن.

6-    قابل عرضه در انواع رنگ های آنودایز ، پادرکوت  و دکورال .

7-    یراق آلات وارداتی از معتبر ترین شرکت های ایتالیایی .

8-    پنج سال ضمانت پوشش رنگ و یراق آلات ، 10 سال خدمات پس از فروش.

 

 

نحوه ی نصب پنجره های اختصاصی آبسکون  :

بنا بر نیاز و نوع ساختمان و مصالح به کاررفته ، روش های گوناگونی جهت نصب دروپنجره های آبسکون طراحی شده که بر حسب نیاز پیشنهاد می گردد.

1-استفاده از شاخک های گالوانیزه که بر روی پنجره بدون استفاده از پیچ و پرچ قابل اتصال است .

2- استفاده از گوه ی چوبی به وسیله ی پیچ خودکار.

3- استفاده از چارچوب های فریم آلومینیومی .

4- استفاده از فریم کاذب پروفیلی اختصاصی آبسکون با لاستیک هوابندی.

5- استفاده از لاستیک EPDM جهت آب بندی و هوا بندی روی جدار خارجی فریم.

6- امکان نصب پنجره با لبه ی خارجی یا بدون لبه ی خارجی ( Nib).

7- استفاده از یراق اختصاصی جهت رگلاژ پنجره در Sub Frame.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شیشه

 

 

 

 

 

 






 

 

 

 


شیشه

 

شیشه ، کاهنده مصرف انرژی در ساختمان

ساختمان ها سرپناهی مناسب جهت حفظ آدمی در برابر شرایط نامساعد محیطی به منظور تامین آسایش و راحتی هستند، لیکن حصول بخشی از این امر به استفاده درست از منابع انرژی بازمی گردد. استفاده مدبرانه از فن آوری های نوین ساخت وساز می تواند ضمن تحقق موارد یاد شده، به میزان قابل توجهی از مصرف بی رویه انرژی جلوگیری کند.امروزه به منظور حداکثر استفاده از نور خورشید و اجرای برخی ایده های معمارانه، سطح وسیعی از ساختمان را با شیشه می پوشانند، لذا پنجره ها نقش اصلی را در کنترل نور ورودی به داخل ساختمان و میزان انرژی مورد نیاز ایفا می کنند. ضرورت کنترل انرژی هنگامی مشهودتر می شود که سطح وسیعی از ساختمان با شیشه پوشیده شود که اغلب در این شرایط، امکان حفظ گرمای محیطی مناسب و ذخیره سازی معقول انرژی به طور همزمان با مشکلاتی همراه می شود.با پیشرفت تکنولوژی در عصر حاضر، تلاش محققان بر تولید شیشه هایی با خاصیت پخش نور بسیار کم، جهت استفاده در ساختمان هایی با کاربری تجاری متمرکز شده است، به طوری که می توان با فراهم سازی امکان ورود انرژی خورشید به داخل ساختمان و ممانعت از فرار گرمای داخل ساختمان (با ممانعت از خروج اشعه فرابنفش)، مصرف انرژی را به میزان قابل توجهی کاهش داد. چنین شیشه هایی قابلیت ایفای نقش همزمان عایق حرارتی و کنترل نور خورشید را دارند. شیشه هایی با درجه شفافیت بسیار بالا، قابلیت ممتازی در ورود نور به داخل بنا داشته و محافظ خوبی در برابر شرایط جوی به شمار می روند، ولی عایق حرارتی خوب یا مانعی موثر در برابر انرژی خورشید نیستند. تکنولوژی ساخت شیشه به مرحله ای از کمال رسیده که طراحی و تولید انواع شیشه را با لحاظ کردن توأمان خواص پخشی، انعکاسی، جذبی و شفافیت جهت دستیابی به شرایط ایده آل و پاسخگویی به خواسته های مختلفی همچون کنترل نور روز و درجه حرارت مناسب ،امکانپذیر کرده است.

نور و روشنایی احساس خوبی را در انسان ایجاد می کند و باعث جلوه گر شدن افکار عالی در زندگی انسان می شود. در آسمانخراش های امروزی چنین تفکراتی حادث نمی شوند. آسمان خراش ها با وجود نزدیکی به خورشید، زندگی بشر را به تاریکترین حد ممکن رسانده اند!امروزه شیشه هایی که با تکنولوژی پیشرفته تولید می شوند علاوه بر تامین روشنایی روز دارای کیفیات دیگری همچون کنترل خورشیدی، آسایش و راحتی از نظر دما (محافظت از گرمای تابستان و سرمای زمستان) با مشخصه هایی همچون قابلیت بازیافت، دوام پذیری، عدم نیاز به پاکیزه نمایی، محافظت از رنگ پریدگی تدریجی اشیای داخل بنا در مقابل نور خورشید و… هستند. توسط شیشه های تولیدی با تکنولوژی مدرن، عبور نور با شیشه تخت، از 88 درصد به 94 درصد افزایش یافته، در باشگاه های ورزشی وضوح دید و عدم اعوجاج و انعکاس از سال 1997 عملا حذف شده، انعکاس شیشه در حالت معمول از 8 درصد به یک درصد کاهش یافته و وضوح دید بر محیط آنسوی پنجره افزایش یافته است.

 

انواع شیشه ها از لحاظ کاربرد در ساختمان :

۱ - شیشه با کاربرد مدیریت انرژی

2 - شیشه مقاوم در برابر آتش

۳ - شیشه کنترل صدا

۴ - شیشه ایمن با کاربرد حفاظتی و امنیت

۵ - شیشه با کاربرد در دکوراسیون

۶ - شیشه تامین کننده نور و روشنایی

۷ - شیشه با کاربردهای خاص

۸ - شیشه نما با قابلیت های مقاوم در برابر باد و ضربه

۹ - شیشه هوشمند (چند منظوره)

۱۰ - شیشه کلتکتوری (نور و گرما)

بیش از 80 سال است که شیشه دو جداره به عنوان ضرروت اصلی برای فراهم آوری عایق حرارتی در ساختمان ها شناخته شده است. پیشرفت های اخیر برعایق سازی مناسب و افزایش بهینه سازی حرارت متمرکز شده است که دلایل آن می تواند به خاطر اقتصاد و ضرورت کاهش یابی میزان انتشار دی اکسیدکربن باشد که عمدتا با بازدهی حرارتی و نحوه استفاده از انرژی در ساختمان ها ارتباط مستقیمی دارد.

هدرروی گرما در یک ساختمان به معنای مقاومت کم مصالح آن است. این امر تا کنون عمدتا از طریق شیشه پنجره یا به عبارت بهتر، شیشه کاری نامناسب و ضعیفی همچون شیشه تک جداره حادث می شده است. با روش های پیشرفته که مانع فرار گرما از ساختمان است می توان تنوع انتخاب زیباشناسانه و تنوع عایق سازی را به صورت توأمان، فراهم آورد.نور خورشید به سه طریق: انعکاسی، انتقالی و جذبی پخش می شود. این امر در ایده تولید شیشه های کنترل خورشیدی و عایق حرارتی منظور شده است. شیشه های کنترل خورشیدی و عایق حرارتی تضمین آسایش و جلوگیری از هدرروی گرما هستند. عواملی همچون حذف رطوبت، نم و تقطیر در فضای میانی شیشه های دو جداره، شیشه های رنگی با خاصیت فتوولتائیک و پوشش های مختلف با ضخامت های مختلف، شیشه را در مقابل ذخیره سازی انرژی تقویت می کند.اهمیت حفظ ذخایر انرژی غیر قابل بازیافت و کمبود ذخایر انرژی فسیلی در بسیاری از کشورها، مسئولان را بر آن داشته تا به بهینه سازی انرژی دقت وسواسانه تری مبذول دارند. صنعت ساختمان همچون سایر صنایع از عمده ترین مصرف کنندگان انرژی است و شیشه به لحاظ ماهیت خاص خود نقش عمده ای در هدرروی انرژی ایفا می کند. با تلاش در جهت تقویت قابلیت های شیشه همچون انتقال نور و حذف معایب آن، با تدابیری همچون استفاده از شیشه های دو جداره و ترکیب انواع شیشه ها با هم ، استفاده از شیشه ها با قابلیت انتقالی، انعکاسی و جذبی، ممانعت از گریز اشعه فرابفنش از داخل ساختمان به بیرون یا ممانعت از انتقال گرمای خورشید به داخل ساختمان و... و تلفیق جنبه های معمارانه با مهندسی و تکنولوژی ساخت پیشرفته در این محصول، می توانیم در جهت مدیریت انرژی گام برداریم.

 

 

 

 

 

 


 

کاشی

و

سرامیک

 

 

 




کاشی و سرامیک

 


مقدمه :

 کاشی وسرامیک  از محصولات عمده خاک رس و سفال می باشند کاشی های سرامیکی سطوح مکان های بهداشتی در داخل منازل و همچنین بیماریستانهای را به صورت فراگیر در بر می گیرند امروزه به علت تنوع طرح و اندازه  از آنها در سایر فضاهای عمومی و خصوصی استفاده می کنند و به علت تنوع در مقاوت لعاب در محیط های شیمیایی مختلف و فضاهایی مانند کارخانجات دارای محیط شیمیایی و یا آزمایشگاه ها ، کاشی تنها مصالح مورد  مصرف می باشد .  سرامیک ها ممکن است لعاب دار و یا بدون لعاب باشند . لعاب کاشی ها در انوع مختلف در دسترس  هستند لعاب مات ، نیمه براق ، براق ، سفید یا رنگی  وگلدار ، همچنین خشت کاشی نیز در ابعاد ،  اشکال متنوع دارای سطحی صاف یا بر جسته  ، زبر یا طرحدار می باشد که بر حسب مورد ومحل مصرف انتخاب می شوند . خشک کاشی را که به آن بسیکوئیت می گویند به کمک لعاب مورد نظر اندود می کنند و این لعاب به صورت گرد مخلوط شده در آب به صورت معلق ( سوسپانسیون ) می باشد اندود می کنند .خشت آماده شده وارد کوره پیش پخت و سپس کوره اصلی می شود و پس از پخت درجه بندی و بسته بندی می گردد . درجه بندی کاشی ها بر اساس کیفیت آن ، در ابعاد خشمک و لعاب کاری تعیین می گردد . کاشی باید دارای لبه های قائم ، ابعاد دقیق و لعاب یکنواخت و بدون پریدگی و خال باشد کاشی های لعابی با ضخامت  4  تا  12  میلیمتر بر حسب مکان مورد مصرف تهیه می گردند . نوعی از این کاشی ها که سطح زبر تری دارند منحصرا برای کف استفاده می شوند سرامیک های موزائیکی نیز نوعی از سرامیک ها هستند که از قطعاتی با شکل هندسی و کوچک که به صورت شبکه ای بر  روی ورقه ای از کاغذ گراف مخصوص در کنار هم قرار گرفته اند ، تشکیل می شوند . این سرامیک ها روی بستری از ملات قرار  می گیرند و پس از گرفتن   ملات ، روی آن را با آب خیس می کنند تا کاغذ آن جدا شود وسپس با دوغاب دور آنها را پر می کنند .  به طور کلی در مورد کاشی و سرامیک باید مندرجات استاندارد شماره  25  ایران رعایت شود .

 از دو غاب ماسه سیمان برای چسباندن کاشی لعاب دار و یا بدون لعاب روی سطوح قائم استفاده می شود .

نسبت حجمی این دوغاب  5  :1  است و برا ی پر کردن بندها از  دوغاب سیمان و پودر سنگ بهره می برند . دوغاب را می توان  با ماده دافع آب مخلوط  نمود . در بعضی از موارد برای چسباندن کاشی و سرامیک از چسب های خمیری مخصوص استفاده می کنند . این چسب ها غالبا بر روی  دیوارهای بتنی یا گچی استفاده می شوند. این نوع مواد معمولا در مقابل آب ، اسید و مواد نفتی مقاوم می باشند . باید در اجرای کاشی کاری مواردی مثل تراز ، شاقول و قائمه بودن زوایا رعایت شود و به هنگام استفاده از دوغاب ماسه سیمان که با سایر ملات ها به خصوص گچ و خاک و کاه گل چسبندگی ندارند قبلا باید دیوار به کمک ملات سیمان ساخته و یا اندود شده باشدو در اجرای کاشی کاری باید کلیه نکات آجر چینی مورد نظر قرار گیرد .

 

 

 

کاشی :

 خاک رس  ، نسبت به کانی ذاتی خود ، به گروه کائولین ALO2, 2SO2,2H2O  و و هالوزیتها  al2o ,2SO2,4h2o  ومونت مورفوفیت تشکیل شده است . کاشیها ، بهترین مصالح موافق از نوع سرامیک می باشند که هم ارزان و هستند و هم استحکام و ظرافت و زیبایی آنها ذخیره کننده است . کاشی ، دارای انواع مختلف ساده ، برای سینه دیوار و انحنا دار برای شروع و انتهای نبشها ونوع مخصوص قرنیز که کاشی را با حالت زیبایی ، به سرامیک یا موزائیک و سنگ کف می رساند، می باشد . کاشیها به صورت رنگارنگ و نقاشیها و صور مشبک و برجسته و یا یک طرح یا در کل به صورت تابلو و نوشته  و غیره ساخته می شوند . کاشی در کارخانجات کاشی سازی ، با لعاب و رویه زدن و پختن در  جا ، با استحکام و اندازه های مختلف ساخته می شود . لعابها معمولا از کائولین ، کوارتز ، فلدسپاتها و با اضافه کردن گچ و اکسید آهن گرفته می شود که برای لوله های فاضلاب و غیره مصرف و در مورد رنگها از        اکسیدهای فلزات استفاده می  شود . این مجموعه ها به صورت پودر آهن شده وبا دستگاه روی کاشی کشیده می شود و در کارخانه خشک و پخته می شوند و این عمل کاشی را ضد آب می کند .برای ممکن ساختن چسبندگی کاشی  با ملات ، آن را  5/1  تا  2  میلیمتر برجسته می سازند . کاشی با ابعاد  10*10  الی  40*40  برای دیوارهاست . از جمله سایر موارد ، نمی توان  به مواردی نظیر کاربردهای بهداشتی مثل وان و روشویی و موارد دیگر که پس از لعاب دادن ، بر روی آنهاکارهای اضافه ، انجام می گیرد و به صورت سبک و تمیز در می آیند ، اشاره کرد . کاشیهای دیواری حداقل  6  میلیمتر و حداکثر  10  میلیمتر ضخامت دارند تا انقباض نداشته باشند کاشیها را  100  درجه گرما داده و فورا داخل آب  20-18  درجه قرار می دهند ، در این  قسمت احتمال ترک برداشتن آزمایش می شود  کاشیها در دمای  1250- 1200  درجه پخته شده و سپس از دادن لعاب ، آنها را دوباره  260  – 1100  درجه حرارت می دهند . کاشیها طبق بند  7-4-2  – آیین نامه سازمان برنامه ، از لحاظ نداشتن نقص ، درجه یک و با داشتن چند خال  2/1  میلیمتر در رویه ولبه درجه  2  واگر این اشکالات  3-2  میلیمتر  باشد درجه  3  خوانده می شوند .

 

خمیر چسب کاشی و سرامیک به جای بتن ماسه یا دوغاب :

 این ماده بصورت آماده قابل تحویل است برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشیکاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک و یا هر سطح آماده ای ، مورد استفاده قرار می گیرد .

 خمیر چسب کاشی بر پایه رزینهای صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برا ینصب کاشی و سرامیک داخل ساختمان ها مورد مصرف قرار می گیرد این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب ،  رطوبت و عوامل جوی ، حرارت و یخبندان کاملا مقاوم می باشد از دیگر مشخصات این چسب این است که نصب کاشی و سرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی وانعطاف پذیری و مقاوم در قبال نشست ، مخصوصا ساختمان های بلند و در مورد تنش های ساختمانی ، لرزش و انقباض و انبساط ساختمان  می باشند از دو طریق سنتی ودوغابی و لقمه چسب موجود که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و یا صرفه تر می باشد .

 

 میزان و طریقه مصرف :

 مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار ( زیر سازی) دارد . هرچه سطح صاف و گونیایی تر باشد ، مقدار مصرف  کمتر می شود . بهتر است   چسب را با ماله دندانه دار بصورت افقی و عمومی چند بار به سطح کشیده  آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد . در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف  2  کیلوگرم بر متر مربع  می باشد . پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار ، در دمای معتدل ( حدود  20  درجه سانتیگراد ) بهرت است حداکثر ظرف مدت  20  دقیقه ، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد بعلت پوسته ، بصورت قشر نازکی ، گیرش می نماید و اگر دیر تر از این مدت زمان ، اجرا  نصب صورت گیرد بعلت پوسته ، بصورت قشر نازکی ، گیرش می نماید و اگر در چنین شرایط نصب انجام شود ، اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد . کاشی وسرامیک ها بر روی سطوح تا مدت  2  ساعت قابلیت جابجایی دارد . دمای محیط باید درحدود  20  درجه سانتیگراد باشد واگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود ، سپس شروع به ا جرا کنیم . حداقل  60% در صد کاشی باید آغشته به خمیر یا چسب به دیوار بارشد. در حالت چسباندن کاشی بر روی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد . شرایط نگهداری و انبار داری با هوای معتدل و به دور از یخبندان  5  ماه می باشد.

 

 

 

 پودر چسب کاشی و سرامیک :

 مشخصات :

پودر چسب کاشی وسرامیک بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله تولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیواره های سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص : پودر مورد بحث ، در مقابل نفوذ آب  مقاوم بوده و به همین سبب   می تواند جهت نصب کاشی وسرامیک در کف آشپزخانه ، حمام ،  دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد .  شرایط کار :  به دلیل وجود مواد شیمیایی تا  5+ درجه سانتیگراد قابل  مصرف می باشد و در صورت کم بودن درجه حرارت ، یا احتمال کاهش دمای هوا در  24  ساعت آینده ، باید  از اجرای کاشی کاری صرف نظر نموده و یا محیط را گرم نگه داشت ،  پودر کاشی و سرامیک  پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از  30- تا  120  درجه سانتیگراد می باشد. .

 

مقدار وطریقه مصرف : 

  برای مصرف چسب پودری ، باید قبلا  یک پیمانه آب را داخل ریخته و سه پیمانه پودر را در حال بهم زدن اضافه نموده و پس از  15  دقیقه ، خمیری صاف و یکدست بدست  می آید . زمان منتظر ماندن پیشنهادی تا ظاهر شدن خواص مواد مختلف شیمیایی که در چسب پودری و جود دارد ضروری است .

 

 

توصیه لازم:

  چسب  آماده شده در مدت کمتر از یک ساعت ، باید مصرف شود ، در غیر اینصورت خشک شده وخراب می شود . مقدار مصرف ، بستگی به صاف یا ناصاف بودن زیر سازی دارد ولی در حالت معمولی  3  کیلوگرم برای یک متر مربع می باشد پس از انتقال بر روی  سطح حداکثر تا  20  دقیقه باقی خواهد ماند پس از آن آن به علت تشکیل پوسته مخصوص بر روی آن حالت چسبندگی رااز دست می‌دهد. ماله مورد نیاز چسب پودری و خمیری  شانه‌ای مخصوص بوده و از طرف شرکت سازنده تحویل می‌گردد. چسب پودری در کیسه‌های  25  کیلویی به بازار عرضه می شود.

 

سرامیک :

از نظر واژه:

سرامیک به کلیه جامدات غیر آلی و غیر فلزی گفته می‌شود.

از نظر ساختارشیمیایی:

کلیه موادی که از مخلوط خاک رس با ماسه و فلدسپار در دمای بالا بدست می‌آیند و توسط توده شیشه مانندی انسجام یافته و بسیار سخت و غیر قابل حل در حلال‌ها و تقریبا گداز ناپذیر می‌‌باشند، سرامیک نامیده می‌شوند.

 

نقش اجزای سه‌گانه در سرامیک :

خاک رس: موجب نرمی ‌و انعطاف و تشکیل ذرات بلوری سرامیک می‌شود.

ماسه: قابلیت چین خوردن ، پس از خشک و گرم شدن و تشکیل ذرات بلوری سرامیک را کاهش می‌دهد.

فلدسپار: در کاهش دادن دمای پخت و تشکیل توده شیشه‌اى و چسباننده ذرات بلوری سرامیک موثر است.

خواص سرامیک‌ها :

خواص سرامیک‌ها بسته به نوع و درجه خلوص هر یک از اجزای اصلی ، مواد افزودنی ، لعاب ، زمان حرارت دادن ، مواد اکسنده و کاهنده‌هاى موجود در محیط ، تغییر می‌کند. در قرن حاضر صنعت سرامیک سازی توسعه و تنوع شگرفی یافته و اهمیت و کاربردهای آن نیز وسعت پیدا کرده است.

سرامیک‌های ویژه :

مقره‌های برق:

که عایقهای خوبی برای گرما و برق هستند و در آنها از Al2O3 ، Zr2O3 استفاده می‌شود.

سرامیک‌های مغناطیسی:

در در این نوع سرامیک از اکسیدهای آهن استفاده می‌شود. مهمترین کاربرد آنها در تهیه عنصرهای حافظه در کامپیوتر است.

سرامیک‌های شیشه‌اى:

وقتی شیشه معمولی پس از تهیه در دمای بالایی قرار گیرد، تعداد قابل توجهی از ذرات بلور در آن تشکیل می‌شود و خاصیت شکنندگی آن کم می‌گردد و بر خلاف شیشه‌های معمولی دیگر ، ایجاد یا پیدایش شکاف کوچک در آنها ساری نمی‌باشد،‌ یعنی این شکافها خود به خود پیشرفت نمی‌کنند. از این نوع سرامیک‌ها برای تهیه ظروف آشپزخانه یا ظروفی که برای حرارت دادن لازم باشند، استفاده می‌شود که آن را اصطلاحا پیروسرام می‌نامند.

لعابها و انواع آنها:

لعابها طیف وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی را در بر می‌گیرند. لعاب مربوط به سرامیک معمولا مخلوط شیشه مانندی متشکل از کوارتز ، فلدسپار و اکسید سرب (PbO) است. این اجزا را پس از آسیاب شدن و نرم کردن به صورت خمیری رقیق درمی‌‌آورند. آنگاه وسیله سرامیکی مورد نظر را در این خمیر غوطه‌ور کرده و پس از سرد و خشک شدن ، آن را در کوره تا دمای معین حرارت می‌دهند. پس از لعاب دادن روی چینی ، روی آن مطالب مورد نظر را می‌نویسند و یا طرح مورد نظر را نقاشی می‌کنند و دوباره روی آن را لعاب داده و یک بار دیگر حرارت می‌دهند. در این صورت وسیله مورد نظر پرارزش‌تر و نوشته و طرح روی آن بادوام‌تر می‌شود.

 

 

لعابها در انواع زیر وجود دارند:

لعاب بی‌رنگ:

این نوع لعاب که برای پوشش سطح چینی‌های بدلی ظریف بکار می‌رود، بی رنگ و شفاف است و از مخلوط کلسیم و سیلیس و خاک چینی سفید تهیه می‌شود.

لعاب رنگی:

برای رنگ آبی از اکسید مس (Cu2O) ، برای رنگ زرد از اکسید آهن (FeO) و برای رنگ سبز از اکسید کروم (Cr2O3) ، برای رنگ زرد از کرومات سرب و برای رنگ ارغوانی از ارغوانی کاسیوس استفاده می‌شود.

لعاب کدر: این نوع لعاب که برای پوشش چپنی‌های بدلی معمولی بکار می‌رود و از مخاـوط SnO2 , PbO , SiO2 , Pb3O4 ، نمک و کربنات سدیم تهیه می‌‌شود که آن را پس از ذوب کردن ، سرد کردن و پودر کردن ، در آب به صورت حمام شیر در می‌آورند و شئی لعاب دادنی را در آن غوطه‌ور می‌کنند.

موادآجر و سرامیک و کاشی تقریبا به هم شباهت دارند و جزو سنگهای مصنوعی محسوب می گردند سرامیک از مواد خام و معمولا سنگهای رسوبی که بیشتر از  40% Al2O3  دارند ساخته می‌شود. سیلکات آلومینیوم بی آب mAl2O3nSiO2  که خواصشان با Fe, Ca , K , Mg, NA  مقداری فرق می کند،‌به طور کلی خاک رس در دمای بیشتر از نقطه ذوب  (80-1350  درجه) جزو طبقه نسوز قرار میر گیردد. ارزیابیب کیفی مواد خام رابطه نزدکی با منشأ آنها دارد که هدف کار مهندسین    می باشد خاکهای رس به نام رس آجر پزی جوشی با تخلخل لعابدار چینی و سرامیکی وجود دارند. ذرات کوارتز فلدسپات ،‌میکا و دیگر کانیها رس را غنی می‌کنند و بدون آن رس ضعیف خواهد بود. سرامیک از انواع خاک رس ساخته می‌شود و منظور از درست کردن گلی است که اول حالت پلاستیک داشته و پس از پخته شدن به صورت سنگ درآید اضافه کردن بازالت و بلندیت و گرانیت حدود  8% و حدود  2% کرمیت آن برای ریخته گری خوب است. آجر بنایی تنبوشه های کف و سوراخ دار برای زه کشی و سفال پوشش پشت بام ها از انواع سرامیک هستند کاشیهای ضد اسید و موارد مختلف تزئینی مخصوصا به صورت کاشی معرق و تشت و گلدان و غیره از انواع  سرایک می‌باشند. سرامیک توپر و ظریف سبک به صورت نماکاری کناره بخاریها، فرش کف،مقره شمع و وسایل بهداشتی مثل کاسه توالت و دستشویی وشبه موزائییک و حتی کاسه و بشقاب ساخته می‌شوند به نوع سبک آن خاک اره قاطی می کنند که بعد از پخته شدن سوراخ دار می‌ماند و از خاکهای کائولین و رس و بان شیت (سرشو) و بگزیت و غیره که به ترتیب از پوسیده شدن سنگهای آذرین فلدسپاتهای گرانیتی دیوریتی و گابرووگنایس و پرفیر که آب باران با CO2  هوا و اکسید کربن CO2H2  بتدریج پوشانیده است سنگهای کلسیم سدیم و کالیم به صورت سیلیکاتهای آلومینیومی مانده که حدودا  50  درصد ماسه کارتزی دارد و برای خالصی آن را می شویند یادر ماسه شورهای گردندة درون آب  می چرخانند و این آب کائولین ها را در حوضچه ها ته نشین کرده و صاف و خالص می‌:ند که در این صورت حدود  42  درصد سیلیس SiO2، 40%  اکسید آلومینیوم دارد که در  750-450  درجه الی الی  800  درجه آب شیمیایی آن تبخیر شده و سخت می شود و حرات آن با ازدیادرس و اکسید آهن بالا رفته تا  1200  درجه می‌رسد. بهترین سرامیک از این نوع خاک بدست می‌آید. در سردشت، دره آستارا، فومن و .... خاکهای فوق وجود دارند.سرامیک انواع پوک-که حدود  5% آب می‌مکد – و سخت (سرامیک ) – که کمتر آب جذب می‌کند را شامی می‌شود . در فونداسیون تا سقف ساختمان در مراحل مختلف مصرف دارد. سرامیک رنگهای مختلف سفیدو زرد روشن دارد. نوع سفید که پرسلن (Porcelain)  خوانده می شود دارای دو گونه دیر ذوب و زود ذوب است. گونه دیر ذوب آن دارای مواد اضافه شده اکسید آهن و کوارتز و ماسه و سایر مصالح می‌باشد. محصولات آنها در آجرنما، سرامیک، موزائیک کف و لوله‌های فاضلاب مصرف دارد گونه زود ذوب آن که کوارتز و ماسه و آهک و مواد آلی اضافه شده دارد در آجرهای سوراخدار و سبک مصرف می‌شود. درجه پلاستیسیته سرامیک به دانه بندی رس مربوط می شود و با کم کردن مواد ماسه ای زیاد می‌شود . درشت آن که ماسه‌ای است  15/0  تا  5  میلیمتر و ریز آن تا  005/0  تا  15/0  میلیمتر می‌باشد.

سرامیک ضد حرارت و صدا از تفاله کوره های بلند با فوران بخار و هوا فشرده و بر پایه مواد دولومیت و آهک رس دار و شیست و رس آهکی بوجود می‌آیند، تفاله ها دارای اکسیدهای Na2O2, NaO2, K2O2, P2O5, S, PbO, ZnO, FeS, Al2O3 ,TiO2, SiO2, CaO2 , CaO, MgO, MnO, Ca, N, Cu, F , Fe2O3, CeO3  می باشد با  24  حرف قرنها نوشته بوجود آمده با چند علامت رایانه ، قدرتهای محاسباتی میلیاردی حاصل شده با مواد بالا در کیفیتهای مختلف حرارت‌ها و درصدهای متعدد، می‌شود بی‌نهایت ترکیب درست کرد، برای این است که هزاران سال است این کار شروع شده و ادامه دارد و هر کس به دنبال بررسی سرامیکیهای عهد عتیق و گذشته است.

 

 

 

 

نانو

 

 

 

 

 

 

 

 

 



 

 


کاربرد مواد نانو ساختار در صنعت ساختمان

خلاصه :

 

مواد نانو (Nanoparticular) به موادی گفته می شود که حداقل یکی از ابعاد آن (طول , عرض , ضخامت ) زیر 100nm باشد . مواد نانو ساختار با توجه به رفتارهای بارزی که از خود نشان داده اند مورد توجه بخش صنعت و دانشگاه در دهه های اخیر قرار گرفته اند . در این میان صنعت ساختمان با توجه به نیازهای خود چه از نظر استحکام , مقاومت و دوام و نیز کارایی بالا از استفاده کنندگان مهم مواد نانو ساختار (Nanostructure Materials ) به شمار می رود .

مقدمه: مواد نانو به عنوان موادی که حداقل یکی از ابعاد آن (طول ، عرض ، ضخامت ) زیر 100nm باشد تعریف شده اند ، یک نانومتر یک هزارم میکرون یا حدود 100000 برابر کوچکتر از موی انسان است . به طور کلی ،در یک تقسیم بندی عمومی ، محصولات نانو مواد را می توان به صورت های زیر بیان کرد :    · فیلمهای نانو لایه ( Nano Layer Thin Films ) برای کاربردهای عمدتاً الکترونیکی    · نانو پوششهای حفاظتی (Nano Coating ) برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی ، حفاظت در مقابل عوامل مخرب محیطی    · نانو ذرات به عنوان پیش سازنده (Precursor) یا اصلاح ساز (Modifier) پدیده های شیمیایی و فیزیکی    · نانو لوله ها (Nanotubes) منظور از یک ماده نانو ساختار یا واضح تر یک بدنه نانو ساختار ( Nanostructured Solid ) جامدی است که در آن انتظام اتمی ، اندازه کریستالهای تشکیل دهنده و ترکیب شیمیایی در سراسر بدنه در مقیاس چند نانو متری گسترده شده باشد                 .    خواص فیزیکی و شیمیایی مواد نانو (در شکل و فرمهای متعددی که وجود دارند از جمله ذرات ، الیاف ، گلوله و . . . ) در مقایسه با مواد میکروسکوپی تفاوت اساسی دارند . تغییرات اصولی که وجود دارد نه تنها از نظر کوچکی اندازه بلکه از نظر خواص جدید آنها در سطح مقیاس نانو می باشد. هدف نهایی از بررسی مواد در مقیاس نانو ، یافتن طبقه جدیدی از مصالح ساختمانی با عملکرد بالا می باشد ، که آنها را می توان به عنوان مصالحی با عملکرد بالا و چند منظوره اطلاق نمود . منظور از عملکرد چند منظوره ، ظهور خواصی جدید و متفاوت نسبت به خواص مواد معمولی می باشد به گونه ای که مصالح بتوانند کاربردهای گوناگونی را ارائه نمایند                   . در مطالب بعدی که خواهد آمد مواد نانو ساختاری معرفی خواهند شد که با توجه به نوظهور بودن چنین موادی می توانند تحولی شگرف در صنعت ساختمان سازی و صنایع وابسته به آن ایجاد کنند.

 

مواد نانو کامپوزیت:

مواد نانو کمپوزیت بر پایه پلیمر (ماتریس پلیمری ) اولین بار در سالهای 70 معرفی شده اندکه از تکنولوژی سول- ژل(Sol-Gel) جهت انتشار (Disperse) دادن ذرات نانو کانی درون ماتریس پلیمر استفاده شده است . هرچند تحقیقات انجام شده در دو دهه گذشته برای توسعه تجاری این مواد توسط شرکت تویوتا در ژاپن در اواخر سالهای 80 صورت گرفته است ، ولی رشته نانو کمپوزیت پلیمر هنوز در مرحله جنینی و در آغاز راه می باشد                                                            . در این شرایط نانو آلومینا ، بهترین ساختار نانوئی است که افق جدیدی را در صنعت سرامیک نوید می دهد . زیرا کاربرد این مواد پدیده ای است که از نظر مکانیکی ، الکتریکی و خواص حرارتی به طور مناسب دارای تعادل بوده و در رشته های مختلف کاربرد دارد . از جمله می توان به چند نمونه اشاره کرد : · تکنولوژی نانو فلز آرتوناید که اخیراً به طور تجاری ، الیاف نانویی آلومینا ، انقلابی در رشته سرامیک بوجود آورده است . · ذرات نانویی غیر فلز مانند : نانو سیلیکا ، نانو زیرکونیا و مواد دیگر اصلاح کننده سرامیک ها می باشد.

بتن با عملکرد بالا(HPC):

یکی از چالشهایی که در رشته مصالح ساختمانی بوجود آمده است ، بتن با عملکرد بالا(HPC ) می باشد . این نوع بتن مقاوم از نوع مصالح کامپوزیت بوده و از نظر دوام جزو مصالح کامپوزیت و چند فازی مرکب و پیچیده می باشد . خواص ، رفتار و عملکرد بتن بستگی به نانو ساختار ماده زمینه بتن و سیمانی دارد که چسبندگی ، پیوستگی و یکپارچگی را بوجود می آورد                                              . بنابراین ، مطالعات بتن و خمیر سیمان در مقیاس نانو برای توسعه مصالح ساختمانی جدید و کاربرد آنها بسیار حائز اهمیت می باشد . روش معمولی برای توسعه بتن با عملکرد بالا اغلب شامل پارامترهای مختلفی از جمله طرح اختلاط بتن معمولی و بتن مسلح با انواع مختلف الیاف می باشد . در مورد بتن به طور خاص ، علاوه بر عملکرد با دوام و خواص مکانیکی بهتر ، بتن با عملکرد بالای چند منظوره (MHPC) خواص اضافه دیگری را دارا می باشد ، از جمله می توان به خاصیت الکترو مغناطیسی ، و قابلیت به کار گیری در سازه های اتمی (محافظت از تشعشعات ) و افزایش موثر بودن آن در حفظ انرژی ساختمانها و ... را نام برد.

 نانو سیلیس آمورف :

در صنعت بتن ، سیلیس یکی از معروفترین موادی است که نقش مهمی در چسبندگی و پر کنندگی بتن با عملکرد بالا (HPC) ایفا می کند                                                     . محصول معمولی همان سلیکیافیوم یا میکرو سیلیکا می باشد که دارای قطری در حدود 1/0 تا 1 میلی متر می باشد و دارای اکسید سیلیس حدود 90% می باشد . می توان گفت که میکرو سیلیکا محصولی است که در محدوده بالای اشل اندازه نانو متر جهت افزایش عملکرد کامپوزیت مواد سیمانی به کار برده می شود . محصول نانو سیلیس متشکل از ذراتی هستند که دارای شکل گلوله ای بوده و با قطر کمتر از 100nm یا بصورت ذرات خشک پودر یا بصورت معلق در مایع محلول قابل انتشار می باشند ، که مایع آن معمول ترین نوع محلول نانو سیلیس می باشد ، این نوع محلول در آزمایشات مشخص در بتن خود تراکم(SCC) به کار گرفته شده است . نانو سیلیس معلق کاربردهای چند منظوره از خود نشان می دهد مانند :

·        خاصیت ضد سایش

·        ضد لغزش

·        ضد حریق

·        ضد انعکاس سطوح  

آزمایشات نشان داده اند که واکنش مواد نانو سیلیس (Colloidal Silica ) با هیدرواکسید کلسیم در مقایسه با میکرو سیلیکا بسیار سریع تر انجام گرفته و مقدار بسیار کم این مواد همان تاثیر پوزالانی مقدار بسیار بالای میکرو سیلیکا را در سنین اولیه دارا می باشد.

تمام کارهای انجام یافته بر روی کاربرد مواد نانو سیلیس کلوئیدی (Colloidal Nano Silica ) در بخش اصلاح خواص ریولوژی ، کار پذیری و مکانیکی خمیر سیمان بوده است . آنچه که در اینجا مطرح است نتایج اولیه محصولات نانو سیلیس با قطری در محدوده 5 تا 100 نانومتر می باشد .

نانو لوله ها : (NANOTUBES)

همان گونه که در مقدمه مقاله مطرح شد معمولاً الیاف برای مسلح کردن و اصلاح عملکرد مکانیکی بتن بکار برده می شوند . امروزه از الیاف فلزی ، شیشه ای ، پلی پروپلین ، کربن و  . . . در بتن برای مسلح کردن استفاده می شود و لیکن تحقیقات روی بتن مسلح شده توسط نانو لوله کربنی (Carbon Nanotubes  ) انتشار نیافته است تا بتوان از نتایج آن برای مسلح کردن بوسیله نانو لوله ها استفاده کرد . نانو لوله کربنی توسط LIJIMA در سال 1991 کشف شده است و کارهای بسیاری بر روی ساختار نانو در بخش فیزیک کوانتوم انجام یافته است بطوری که تحقیقات نوین بر روی تکنولوژی و مهندسی نانو در سطح جهانی نقش اساسی و اصلی بازی می کند . کربن 60 و نانو لوله های نوین دارای ساختاری هستند که آنها را از فولاد قوی تر و بسیار سبک می کند بطوریکه می توانند خمیدگی و کشش را بدون شکستن تحمل نمایند و در آینده جایگزین الیاف کربن خواهند شدکه در کامپوزیت ها به کار برده می شوند. نانو لوله ها با توجه به تحقیقات انجام شده در مرکز تحقیقات بتن( وابسته به موسسه ACI شاخه ایران ) ، دارای مقاومت کششی بیش از هر نوع الیاف بتنی شناخته شده می باشند و نیز نانو لوله ها خواص ویژه قابل ملاحظه حرارتی و الکتریکی از خود نشان می دهند ، بطوریکه هادی بودن حرارت آنها بیش از دو برابر الماس و هادی بودن الکتریکی آنها در حدود 1000 برابر فلز مس می باشد              .  نانو لوله ها طبقه جدیدی از محصولات می باشند که انقلابی جدید در زمینه مصالح و مواد پیشرفته را بوجود آورده اند . یک نسل جدید از نانو کامپوزیت های چند منظوره می توانند به عنوان نانو لوله های کربنی در نقش الیاف مسلح کننده مناسب آن مواد مورد استفاده قرار گیرند . بنابراین نانو لوله های کربنی از اجزای کلیدی بدست آوردن هدف اصلی ذکر . شده در فوق به عنوان مصالح ساختمانی با عملکرد بالای چند منظوره , بازی می کنند

 


 

 

 

 

 

عایق کاری

 

 

 

 

 

 

 

 

 




عایق کاری

 


بایفیکس جایگزین عایق کاری (قیر و گونی):

بایفیکس محصول جدیدی است که در برابر آب غیر قابل نفوذ می باشد و با توجه به اینکه محلولی شفاف و بی رنگ است پس از اجرا هیچ اثر ظاهری از خود نخواهد داشت. در صورتی که بایفیکس بر روی نمای ساختمان اجرا شود از نفوذ آب باران به درون نما جلوگیری کرده و در نتیجه از ایجاد شوره و کپک جلوگیری شده و نمای ساختمان همیشه تمیز می ماند و در عین حال به دلیل عدم نفوذ آب از ایجاد ترک های ناشی از یخبندان جلوگیری می شود.

بایفیکس مقاومت بالایی نسبت به مواد قلیایی دارد و به خوبی روی سطوح سیمانی قدیم و جدید به کار می رود.

محل های قابل اجرا:

-          کلیه ی نما های خارجی ساختمان

-          سرویس های بهداشتی و آشپزخانه ( جایگزین قیر و گونی )

-          فضاهای داخلی و حاشیه ی استخرها

مزایا و ویژگی ها :

-          ایجاد یک لایه غیر قابل نفوذ نسبت به آب

-          سهولت اجرا و سرعت بالا

-          عدم ایجاد تغییر رنگ در صورت اجرا بر روی نما

-          عدم ایجاد کپک و شوره

-          عدم ترک خوردگی سطح زیرین در اثر یخبندان

-          قیمت مناسب و صرفه اقتصادی

 

نحوه ی اجرا :

بایفیکس با استفاده از بورس یا پیستوله ( به صورت پاششی ) در دو لایه اجرا می شود. بعد از یک بار با یک لایه پوشش بایفیکس به مدت 10 دقیقه صبر شده و مجددا پوشش یا لایه دوم اجرا می گردد.

برای استفاده در درزهای بین سطوح غیر قابل جذب نظیر سطوح سرامیکی ابتدا بایفیکس در فاصله بین سطوح سرامیکی اجرا شده سپس بایفیکس باقی مانده روی سطح سرامیکی با پارچه خشک تمیز می شود.

مقدار مصرف :

مقدار مصرف بر حسب مقدار نفوذ آب در سطوح از 09/0 تا 13/0 لیتر بر متر مربع در هرمرحله از اجرا تغییر می کند.

نگهداری :

 

بایفیکس در بسته بندی اولیه از درجه حرارت و یخبندان می توان به مدت یکسال نگهداری کرد .

 

 

 

بسته بندی :

 

ظروف 1-5/2 – 5/7 لیتری پلاستیکی

مواد ضد آتش:

نوعی ماده ضد‌آتش با قابلیت استفاده در عایق‌های ساختمانی به همت یک عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی پلیمر دانشگاه صنعتی امیرکبیر ساخته شد.

دکتر گیتی میر محمد صادقی - عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی پلیمر دانشگاه صنعتی امیرکبیر - و مجری طرح، هدف از اجرای پروژه را تهیه بید پلی استایرن قابل انبساط دیرسوز مقاوم در برابر آتش ذکر کرد و گفت:در این پروژه بررسی روش‌های مختلف افزایش مقاومت پلیمرها در برابر آتش وآشنایی با روش‌های استاندارد تست آتش برای پلیمر صورت گرفته است.

وی اضافه کرد: از این مواد ضد‌آتش در تهیه عایق‌های ساختمانی در برابر حرارت، رطوبت و صوت استفاده می‌شود. این مواد به دلیل ضریب هدایتی حرارتی پایین در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند و نقش موثری در صرفه جویی انرژی ایفا میکند.

میر محمد صادقی افزود: این مواد در سطح جهان آمار تولید بالایی دارند به طوری که تولید آن در سال 2004 در آمریکا 2/1 میلیون پوند بوده است.

عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی پلیمر تأکید کرد: این مواد ضد‌آتش به دلیل جذب پایین به عنوان، عایق‌های رطوبتی نیز در بخش‌های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.

مجری طرح افزود: به دلیل دانسیته پایین از این مواد در صنایع بسته‌بندی به اشکال مختلف استفاده می شود. به گفته وی، ضریب هدایت حرارتی و دانسیته پایین پایداری مکانیکی مناسب، جذب آب پایین و استفاده آسان، مقاومت شیمیایی مناسب، مقاومت در برابر کهنگی و جذب ضربه مناسب و عایق حرارتی از خواص این مواد ضد‌آتش است.

وی گفت: برای تهیه بیدهای پلی استایرن مقاوم به آتش روش‌های مختلفی قابل استفاده اند.

مجری طرح خاطرنشان کرد: تست‌های زمان سوختن، بررسی مقاومت در برابر آتش و اندازه‌گیری شاخص اکسیژن همچنین دانسیته، درصد جذب آب و استحکام کششی آزمون‌های انجام شده برروی بیدها بوده است. گفتنی است، این طرح با حمایت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و در قالب طرح‌های (SBDC) به انجام رسیده است.

پشم شیشه( بهترین گزینه برای عایق بندی حرارتی ساختمان):

مصرف انرژی و هزینه های مربوط در هنگام بهره برداری از ساختمان ها ایجاب   می کند که جدای از لزوم اقتصادی بودن خرید مصالح و شیوه های ساخت و طراحی، تدابیر لازم به منظور کاهش مصرف انرژی در حین بهره برداری صورت گیرد. اگرچه این عمل ممکن است تا حدودی هزینه ساخت و قیمت تمام شده را افزایش دهد ولی در دراز مدت و حتی چندسال اولیه بهره برداری، هزینه اولیه اضافی را با صرفه جویی لازم می تواند جبران نماید و موجبات آسایش و صرفه اقتصادی را فراهم کند. محور اصلی این مطالعه، بررسی پدیده عایق بندی حرارتی ساختمان و تعیین بهینه میزان عایق در اجزای پوسته ای غیر شفاف)دیوارها؛ سقف ها و کف ها( ساختمان های مسکونی در ایران است. نتایج این مطالعه می تواند در سطح کلان مبنای عملی تدوین ئین نامه عایق بندی حرارتی در کشور قرار گیرد. در دیگر ابعاد به بررسی تأثر بازشوها در اتلاف انرژی پرداخته می شود.

در این مقاله عایق حرارتی از نوع پشم شیشه مورد توجه قرار گرفته و با انواع دیگر عایق با توجه به کاربرد آنها مورد مقایسه و مطالعه قرار می گیرد.

ادامه مطالعات در جهت تعیین بهینه های میزان و کیفیت عایق حرارتی پشم شیشه در اجزای ساختمان در مناطق مختلف کشور است. نظر به اینکه بهینه اقتصادی در محاسبات مورد نظر است مطالعاتی درخصوص تأثر نوسانهای پارامترهای اقتصادی از جمله قیمت انرژی، نرخ ارزش سرمایه و تورم بر نتیجه کار نیز انجام گرفته است. در این بحث ویژگی های حرارتی ساختارها و عناصر پشم شیشه را از دو جنبه کمی و کیفی مورد بررسی قرار داده، در بررسی کمی، میزان انتقال حرارت و اتلاف انرژی و در بررسی کیفی، عملکرد پشم شیشه در رابطه با تأمین آسایش و بهداشت در فضاهای داخلی ساختمان مورد توجه قرار می گیرد و در نهایت مورد لازم برای عایق بندی پشم شیشه ای ساختمان های کشور در مناطق مختلف که حاوی شیوه صحیح کاری باشد را تعیین می نماییم.

 

 

 

 

 

 

 

تکنولوژی جدید در عایقکاری رطوبتی ساختمان:

مقدمه:

عایق رطوبتی با قابلیت انعطاف زمینه جدیدی برای مصرف امولسیونی پلیمر پایه آب امروزه مانند قرنها پیش ساخته شده از قیر همچنان بعنوان رایج ترین روش پوشش کف مورد استفاده قرار می گیرد کاربرد قیر و یا آسفالت دشوار و مستلزم صرف وقت زیاد می باشد حتی امولسیونهای ساخته شده از قیر نیز تغییر اندکی را در دشواری این کاربرد ایجاد نموده اند.

همانطور که می دانید باید قیروگونی را تا میزان 150 تا 200 درجه سانتیگراد حرارت داد ، ریختن و تسطیح ترکیبی با این درجه حرارت بسیار دشوار می باشد . بنابراین امولسیونهای ساخته شده از قیر با قابلیت کاربرد درجه حرارت نرمال مورد استفاده قرار می گیرد . اینگونه امولسیونهای نفتی در آب حدوداً دارای 50% قیر می باشد . با سفت شدن این امولسیون آب آن تبخیر و قیر بصورت بیندر باقی می ماند . ترکیبات کف سازی بام ، بر پایه امولسیون پلیمرهای جدید عملکرد کاملا‏ً متفاوتی دارند ، شاید مهمترین ویژگی آنها ایجاد یک لایه نازک ( فیلم)با قابلیت انعطاف بعد از خشک شدن بود.

از جمله مزایای این عایق جدید به شرح زیر است :
1- فاقد آلودگی و آسیب های فیزولوژی می باشد.

2-کاربرد آنها ساده است .

 3- رنگ پذیرند .

 4- خطر آتش سوزی ندارند.

5-چسبندگی خوبی نسبت به سطوح مختلف دارند .

عایق رطوبتی قیروگونی:

این عایق یکی از متداولترین عایق مصرفی در ایران می باشد به این علت که در اکثر شهرهای کشور مواد اولیه این عایقکاری به وفور یافت می شود . مواد مورد نیاز در این عایق گونی و قیر می باشد ، که گونی مورد نیاز از کشورهای خارجی وارد می شود و در سه اندازه مختلف به نامهای ، گونی درجه یک ، درجه دو ، درجه سه در بازار یافت می شود . طبق آئین نامه مقررات ملی ایران ) مبحث 5( مشخصات گونی ایده آل عبارتند از : گونی باید نو ، ریز بافت ، کاملاً سالم وبدون آلودگی و چروک باشد و وزن آن در هر مترمربع حدود 380 گرم باشد. قیر ماده ایست سیاه رنگ مرکب از هیدروکربنهای آلی با ترکیبات پیچیده که از تقطیر نفت خام بدست می آید.

انواع قیر که در کشور می باشد دو دسته هستند :

الف ( 1-)قیرهای جامد که علامت اختصاری آنها A.C است و مستقیماً از تقطیر نفت خام بدست می آید و بر حسب درجه نفوذپذیریشان نامگذاری می شوند و انواع اینگونه قیرها در ایران به شرح زیر می باشد : قیرهای (: 70-60 ، 100-85 ، 150-130 ، 200-180 ، 250 -220 ، 320 -280)

الف ( 2- )قیرهای که با هوادادن به یکی از قیرهای نرم فوق تهیه می شوند و عبارتند از : قیرهای : 20 -10) ، 30 -20 ، (50 -40 و در بعضی موارد(70 – 60)

ب- قیر جامد اکسید شده که با علامت اختصاری (R) که معرف انعطاف پذیری قیر است نمایش داده می شود، این قیر از دمیدن هوا در مخلوطی از قیرهای نرم و مواد روغنی سنگین بدست می آید و بر حسب نقطه نرمی و درجه نفوذپذیری بصورت زیر نامگذاری کرده اند: 25 -85 R ) : ، 15 - 90 R) ویژگیهای عمومی قیرها:

1- غیر قابل نفوذپذیر در مقابل آب و رطوبت

2- مقاومت در برابر اسیدها، بازها و نمکها

3- چسبندگی
معایب قیر :
قیر در وضعیتهای زیر برخی از خواص خود را از دست می دهد ، به طوریکه       نمی توان از آن به خوبی استفاده کرد :

الف :) تجزیه شدن در دمای زیاد و تبدیل آن به ذغال ، توأم با اشتعال)

 ب :) تغییر شکل در مقال فشار و حلالها)


مزایای قیرها:
1- صرفه اقتصادی نسبت به بعضی عایقهای رطوبتی

2- اطمینان از نظر کاراییی با توجه به پیشینه مصرف



معایب عایق قیروگونی:
1-پوسیدگی این عایق به مرور زمان

2-  پارگی بر اثر نشتهای احتمالی ساختمان

3- عمر مفید عایق به طور متوسط کمتر از 10 سال بوده و ترمیم متناوب آن با مشکلات اجرایی زیاد و هزینه های قابل توجه همراه است .

 4- آلودگی محیط زیست را به دنبال دارد.

 

عایقهای پیش ساخته ) ایزوگام (:
این عایقها معمولاً از مواد اولیه زیر تشکیل می شوند :
1- قیرصنعتی (70-60 )

2- مواد پلیمری به نام اتکتیک پلی پروپیلن ( APP )

 3- یک لایه تیشوی نخدار ) پشم شیشه )

 4- یک لایه پلی استر سوزنی

5- پودرتالک و در بعضی از این عایقها پودر مس ((600 نیز بکار می رود .

6-  فیلم پلی اتیلن

7-  باند و چسب

طبق استاندارد ایران این عایقها به دو دسته تقسیم می شوند :

1- عایقهای رطوبتی پیش ساخته مخصوص پی ساختمان  (عایق پی )

2- عایقهای رطوبتی پیش ساخته مخصوص سطوح خارجی ( بدنه استخر و تونلها ، عایق بام (

استاندارد ایران برای هر یک از این عایقها مواردی را معرفی می کند که در این قسمت آمده است:


اجزای تشکیل دهنده عایق پی :
1-لایی  : انواع لایی های زیر می توان در این عایق مورد استفاده قرار گیرد :
الف :( 1-  فلت الیاف شیشه تیشو  مطابق مشخصات استاندارد 3891)
ب :( 1-  فلت الیاف پلی استر مطابق مشخصات استاندارد 3880)
ج :( 1- منسوج نبافته پلی استر مطابق با استاندارد 3889 همراه فلت الیاف شیشه مطابق مشخصات استاندارد 3891)


2-ماده آغشته کننده لایی :

ماده اغشته کننده هر یک ازلایی ها می تواند قیرو یا مخلوطی از قیروافزودنیهای اصلاح کننده باشد. سطح رویین عایق باید به منظور جلوگیری از چشبندگی داخل رول از مواد ریزدانه معدنی مثل پودر تالک و یا میکا پوشیده شود . سطح رویین باید یکواخت و عاری از هر گونه خوردگی و چین وچروک باشد

سطح زیرین عایق رطوبتی باید با فیلم پلاستیکی و یا مواد ریزدانه معدنی مثل پودر تالک پوشیده شود . اجزای تشکیل دهنده عایق بام :

متشکل از دو لایه نمدی است که لایه زیرین از فلت الیاف شیشه و لایه رویین از جنس منسوجات پلی استر می باشد ، این دو لایه بوسیله مذاب قیر اصلاح شده با مواد پلیمری اشباع می گردد ، به هنگام بسته بندی برای جلوگیری از چسبندگی هر طرف عایق با مواد ریزدانه و یافیلم پلاستیکی روکش می گردد .

در اینجا لازم است که مشخصات استاندارد بعضی از مواد اولیه عایقهای مذکور را بیان کنیم . منسوج پلی استر که بعنوان لایه اشباع شونده از مذاب قیری در عایقهای رطوبتی پیش ساخته بکار می رود.
ویژگیهای پلی استر نبافته :

1- منسوج باید 100 % از پلی استر تولید شده باشد.

2- سطح منسوج باید یکنواخت و نسبتاً صاف و هموار باشد .

3- منسوج در هنگام تا کردن ، تکه تکه و پاره کردن باید نسبتاً عاری از ذرات و مواد خارجی قابل مشاهده باشد.

4- منسوج باید که در هنگام رول در دمای 10 تا 60 درجه سانتی گراد چسبندگی نداشته باشد . 5- وزن هر رول نباید از 40 کیلوگرم تجاوز کند .

6- جذب شیره پلی استر باید یکنواخت ویکدست باشد .

7- رول ها باید به نحوی بسته بندی شوند که هنگام جابجایی اولاً باز نشوند ، ثانیاً بسته بندی باید منظم و عاری از وجود هر گونه فرورفتگی یا برآمدگی در مقطع بیرونی باشد .

8- رول ها باید در یک لفاف کاغذی یا پلاستیکی بسته بندی شوند

ویژگیهای فیزیکی پلی استر نبافته :

1- حداقل جرم واحد سطح 105 گرم بر متر مربع

2- حداقل مقاومت کششی طولی 200 نیوتن بر 50 میلیمتر

3- حداقل مقاومت کششی عرضی 150 نیوتن بر 50 میلیمتر

4-حداقل افزایش نسبی طولی 50 درصد

5- حداقل افزایش نسبی عرضی 60 درصد  

6-حداکثر کاهش وزن در دمای 105 درجه به مدت 5 ساعت 2 درصدد
ویژگیهای فلت الیاف شیشه  تیشو  :


1- فلت الیاف شیشه می بایستی دارای سطحی یکنواخت باشد.
2- فلت الیاف شیشه باید با رزین آغشته و پس از مراحل حرارت دهی کل از نظر شکل ظاهری و رنگ یکنواخت باشد.
3- فلت الیاف شیشه باید دارای نخ های تقویت از جنس شیشه باشد که فواصل معین و یکنواخت بطور پیوسته در تمامی طول فلت ادامه یابد .
4- روی سطح فلت باید هیچگونه خرده شیشه مشاهده نگردد.
5- فلت الیاف شیشه باید عاری از رطوبت بوده ، هنگام باز نمودن رول چسبنده نباشد .
6- فلت نباید براحتی دو پوسته شود و باید لبه های آن صاف و بدون چروک باشد .

شرح میزان واحد:

- عرض 55 گرم بر متر مربع
- جرم واحد سطح 20 گرم بر متر مربع
- حداکثر فاصله نخ های تقویت کننده 20 میلیمتر
- حداقل مقاومت کششی طولی 15 کیلوگرم بر 50 میلیمتر
- حداقل مقاومت کششی عرضی 2 کیلوگرم بر 50 میلیمتر
- حداقل افزایش نسبی طولی 5/1 درصد
- حداقل افزایش نسبی عرضی 2/1 درصد
اکثر عایقهای رطوبتی پیش ساخته دارای مشخصات استاندارد زیر می باشند که عبارتند از : 1- وزن یک رول در حدود 43 کیلوگرم و در ابعاد 1 × 10 متر 2- ضخامت از 2 میلیمتر تا 6 میلیمتر که حد استاندارد 4 میلیمتر 3- مقاومت کششی طولی 60-50 و مقاومت کششی عرضی 35-30 کیلوگرم بر 50 سانتی متر 4- افزایش نسبی طولی 16-14 وافزایش نسبی عرضی 10 -8 % 5- مقاومت پارگی طولی 10-9 و مقاومت پارگی عرضی 5-4 کیلوگرم نیرو 6- تاب کششی اتصالات انتهایی 100 7- جذب آب 1 % و کاهش وزن 1 % 8- وزن واحد سطح 2/4 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع 9- انعطاف پذیری در سرما 10- درجه 10-پایداری ابعاد در برابر حرارت 1 متر 11-میزان نفوذناپذیری آب 12-فرسودگی حرارتی در هوا حداکثر افت در دمای انعطاف پذیری 10 درجه 13-مقاومت در برابر اشعه فرابنفش حداکثر افت در دمای انعطاف پذیری 10 درجه حال در این قسمت لازم است مزایا و معایب این نوع عایقها را نیز ذکر کنیم :

مزایای عایقهای رطوبتی پیش ساخته:
1- سبک بودن به مقدار حدود 4 کیلوگرم بر متر مربع

 2-مقاوم در گرمای 130+ درجه و سرمای 40- درجه 3- دچار پوسیدگی و شکنندگی نمی شوند

4- دارای قابلیت انعطاف کامل می باشند

5-بعلت دارا بودن لایه پلی استر در مقابل فشارهای احتمالی از انبساط و انقباض ساختمان مقاوم می باشد.

معایب عایقهای رطوبتی پیش ساخته :

1- (فاسد شدن عایق بعد از 6 ماه ( از زمان تولید ) بعلت عدم نگهداری مطلوب ( باید بصورت عمودی در دمای 5 تا 35 درجه نگهداری شود .

2- (کم بودن طول عمرمفید(طول عمر در حدود 15 سال

3- (گران بودن این عایقها ( عایقهایی که دارای مواد اولیه خارجی می باشند .

 4- در موقع ترمیم محل آسیب دیده از سایر جاها بالا می زند .

5- تجزیه شدن بر اثر اشعه ماورابنفش.

در این نوع (عایقها قیروگونی و پیش ساخته)  باید سطح کار عاری از گرد و خاک و رطوبت باشد و اگر سطح آسفالت باشد برای عایقکاری با ایزوگام باید به ازاء هر متر مربع سطح حداقل 300 گرم مشتق قیری رقیق شده در آب یا بنزین روی سطح پخش گردد و اگر سطح سیمانی بود باید به ازاء هر متر مربع سطح حداقل 280 گرم مشتق قیری رقیق شده در آب یا بنزین روی سطح پخش گردد . بعضی از کارخانه های تولید کننده عایقهای پیش ساخته عایق با روکش آلومینیوم نیز تولید می کنند که حدود 85 % از نور و حرارت را منعکس می کند .

بعد از معرفی عایقهای رطوبتی مذکور به معرفی عایق رطوبتی جدید می پردازیم . همانطور که در مقدمه طرح شد گران بودن قیر در سالهای اخیر شرکتهای تولید کننده مواد شیمیایی یک عایق رطوبتی با کارایی وکیفیت بهتر نسبت به سایر عایقها تولید کننده که این تلاشها به ثمر نشست و این عایق در حال حاضر در بازار موجود و از آن استفاده می‌شود.

مشخصات ساختاری:

اندود عایق ((SH-765M ماستیکی است بر پایه رزینهای اکریلاتی و استایرنی محلول در آب به همراه افزودنی های لازم جهت پایداری در شرایط جوی متفاوت روی سطوح ساختمانی که بر پایه رزین Mowilith) ) شرکت هوخست آلمان ساخته شده است.

کاربردهای پیشنهادی :

1- پوشش یا اندود انعطاف پذیر عایق در آب و رطوبت

2- جایگزین مناسب و اقتصادی به جای قیروگونی ، آسفالت و سایر ایزولاسیون های ساختمانی پایدار

3- باز دارنده ترکهای سطحی در پوشش نما

4- تقویت روکش های نما.

مشخصات فیزیکی :

مشخصات اندود عایق: واحد مقدار

درصد جامد: درصد 1- 73

گرانروی: با دستگاه بروکفیلد با سوزن 7 دور 20 دمای 23 درجه Pas 372 PH - 9-8 شکل ظاهری : تقریباً سفید

حداقل دمای تشکیل فیلم سانتی گراد: صفر

مقاومت کششی : N/mm 2

مشخصات فنی رزین ـ تولید عایق :


پایه رزینی :  پلیمری است امولسیونی متشکل از اسید اکریلیک ، متاکریلیک و استایرن ساخت هوخست با انعطاف پذیری فوق العاده بالا.

مشخصات فنی رزین :
مشخصات فنی رزین هوخست HOECHST واحد: مقدار
درصد مواد جامد ( DIN 53189 ) :درصد 1+50
گرانروی: ( 23 C ISO 2555 ) با دستگاه Brook field محور 5 سرعت 20 دور Mpa . s 3500- 9-8 PH
حداقل دمای تشکیل فیلم MFT C :صفر
وزن مخصوص:( ( ISO 8962 Gr / cm 01/1
مقاومت کششی : (( DIN 53455 N/mm 5/2
حداکثر کشش ( DIN 53455 ) : 800 درصد دمای شیشه ای: Tg C 6- سنجش مشخصات فیلم رزین طبق آئین نامه DIN- EN23270 در دمای 23 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 50 % انجام شده است . مواد تشکیل دهنده عایق : 1- رزین مخصوص تولید شرکت هوخست بر پایه اکریلیک - استایرن 2- مواد تکمیلی عایق : شامل مواد دیسپرس کننده - امولسی فایر- مواد تنظیم کننده غلظت - مواد نگهدارنده - مواد تنظیم کننده PH - مواد پوشش دهنده فیلم عایق . 3- کمک کننده های مکانیکی


پودرهای معدنی جهت بالابردن مقاومت مکانیکی نفوذ پذیری فیلم حاصل از اندود عایق:
الف - کربنات کلسیم

 ب - پودر تالک

 ج - پودر کائولن مشخصات فنی اندود عایق SH 765M : مقدار واحد مشخصات فنی اندود عایق: SH 765M درصد مواد جامد اندود عایق: 72-70 درصد گرانروی :pa . s 500-300
حداقل دمای تشکیل فیلم: صفر درجه
مقاومت کششی: N / mm 2
مقدار پوشش: کیلو متر مربع
ضخامت فیلم حاصل :Mm 1 PH - 9-8

اندود عایق SH 765M قلیایی است و مقاومت قلیایی بسیار بالایی دارد و لذا در مقابل مواد آهکی از خود مقاومت کافی نشان می دهد . این عایق در مکانهایی که در معرض رطوت می باشد اجرا می شود ولی بدون تردید ثبات سطح زیرین در پایداری محصول تأثیر مستقیم دارد .

در مورد ترکیبات پوشش بام ، حداقل آب به اندازه قابلیت انعطاف لایه های نازک امولسیون دارای اهمیت می باشد که این مزایا بخوبی در امولسیون پولیمرموویلیت وی پی 765 تقریباً 50 % وجود دارد .میزان جذب آب یک لایه از این امولسیون به ضخامت خدود 1 میلیمتر ، 10 روز بعد از خشک شدن که به مدت 24 ساعت در آب غوطه ور باشد 5 تا 7 درصد می‌باشد.

کاربرد‌:

ترکیب پوشش کف بام بر پایه موویلیت وی پی 765 می توان بصورت خمیری باشد و کاربری آن با غلظت و یا قلم مو و یا دستگاه اسپری بسیار آسان است . بطوریکه یک فرد غیر حرفه ای نیز می تواند آن را مصرف نماید . لیکن استفاده از دستگاههای اسپری با فشار زیاد نیازمند تخصص می باشد .تجربیات عملی ما نشان داده است که این امولسیون به سطوح تازه ساخته شده از بتن ، چوب ، موزائیک و آزبست چسبندگی خوبی دارد .

 قبل از کاربرد این ترکیب سطوح مورد نظر باید تمیز و خشک باشند . سطوح ناصاف و شیبدار باید آماده سازی شوند . برای این منظور می توان امولسین را با آب رقیق و استفاده نمود ، قبل از کاربرد ترکیب بر روی سطوح فلزی باید از مواد ضد خورندگی روی سطوح آهن استفاده نمود برای گرفتن درزه و پر کردن سوراخها ، مخلوط امولسیون پوشش کف با خاک سنگ به نسبت 3 : 1 مورد استفاه قرار می گیرد. ابتدا باید سطح کاملاً تمیز شود ، سپس SH 700P پرایمر را بوسیله قلم مو و یا پیستوله در سطح ساختمانی اجراء می نمائیم ، پس از گذشت یک ساعت اندود SH 765M را به کمک ماله یا کاردک بصورت یکنواخت روی سطح اجراء می کنیم ، ضخامت نهایی عایق باید حدود 1 میلیمتر باشد. برای روان کردن ماستیک می توان از مقدار اندکی آب یا نفت استفاده کرد. خشک شدن :

زمان خشک شدن بستگی به ماده ، درجه حرارت هوا ، حرارت سطح مورد نظر ، رطوبت و ضخامت پوشش دارد . به عنوان مثال در هوای با درجه حرارت 25 درجه سانتی گراد و رطوبت 65 % زمان مورد نیاز برای خشک شدن لایه حدود 3 ساعت خواهد بود.

 

قابلیت انعطاف :

پوشش های کف بام به دلیل تغییرات حرارت هوا در معرض فشار می باشد.بنابراین باید از قابلیت انبساط بالایی برخوردار باشند . پوشش کف بر پایه موویلیت وی پی 765 به ضخامت 5/1 میلیمتر در درجه حرارت 10- در جه سانتی گراد 2 % قابلیت انبساط می باشد.

 

قابلیت پوشش :

برای پوشش معادل یک متر مربع از لایه به ضخامت 1 تا 5/1 میلیمتر حدودیک کیلوگرم از ترکیب فوق مورد نیاز می باشد .بدیهی است برای لایه بعدی به تعداد کمتری از این ترکیب نیاز خواهد بود . هزینه مواد مصرفی برای این پوشش بیش از ترکیبات قیری می باشد ولی سرعت در کاربرد آن هزینه اضافی را خنثی می کند .

تغییرات شدید هوا :

اگر چه تاکنون تجربیات در زمینه کاربرد این روش پوشش کف در دراز مدت بدست نیامده است (سطوح خارجی) آزمایشات متعدد کوتاه مدت در شرایط مختلف آب و هوایی به عمل آمده است.



نمونه ها در معرض شرایط زیر قرار کرفته اند : 1- حدوداً بمدت 20 دقیقه در هوای با دمای 40 درجه سانتی گراد و رطوبت 65 %

2- حدوداً بمدت 30 دقیقه در اشعه مادون قرمز 150 وات حرارت سطح نمونه حدود 65 درجه

3- حدوداً بمدت 5 دقیقه در هوایی با دمای 40 درجه سانتی گراد و رطوبت 65 %

4- حدوداً بمدت 30 دقیقه در آب با دمای 40 درجه سانتی گراد

5- حدوداً بمدت 65 دقیقه دراتاقک سرما با برودت10- درجه سانتی گراد

 

با بررسی ظاهری پس از 500 ساعت ( 162 نوبت ) آزمایش کوتاه مدت هیچگونه آسیبی در نمونه های بکاررفته در سطوح آزبست ، آلومینیم مشاهده نگردیده است .

پس از( 200 ساعت ( 648 نوبت  آزمایش کوتاه مدت ، قابلیت انبساط و کشیدگی مورد اندازه گیری قرار گرفت ، بطوری که در جدول زیر مشاهده می گردد ، قابلیت کشیدگی ترکیب بعد از این مدت اندکی کاهش یافته لیکن قابلیت انبساط آن اندکی افزایش یافته است.

- دمای محیط هنگام اجراء باید بیش از 5 درجه سانتی گراد باشد .

- پس از اجراء تا 72 ساعت از راه رفتن روی عایق اجتناب کنید .

- سطح اندود شده را هرگز با اجسام کوبنده و یا نوک تیز ضربه نزنید ، در صورت زخمی شدن سطح آن را باید ترمیم کرد.

 

روش ترمیم :

در صورت نیاز به ترمیم بخش آسیب دیده می توانید سطح قبلی را نخست با استفاده از پرایمر پوشش داده و سپس مطابق دستوالعمل فوق با استفاده از ماستیک روی محل مورد نظر اجراء نموده و پوشش داد .

شرایط نگهداری :

اندود عایق و پرایمر را می توان به مدت 6 ماه در دمای بین 5 الی 25 درجه در انبار نگهداری کرد.

مزایای این عایق :

1- اجراء سریع و آسان

2- امکان تعویض رنگ آن ،

3- عمر زیاد آن ) در حدود 40- 30 سال (

4- عدم تأثیر گذاری اسیدها ، بازها و سایر مواد شیمیایی بر این نوع عایق
5- قیمت مناسب ) هر متر مربع حدوداً 10000 ریال می باشد (
6- انعطاف پذیری فوق العاده بالا
7- عدم آلودگی زیست محیطی

 

 



نتایج :

روشهای پوشش کف با قابلیت انعطاف ، زمینه های جدید استفاده از امولسیون پلیمر می باشد . انجام آزمایشاتی در ارتباط با طول عمر واقعی این پوشش کف ، قبل از هر گونه ازریابی ضروری است . لیکن مزایای کاربرد در مقایسه با ترکیبات ساخته شده از قیر کاملاً روشن است . تجربیات و نتایج حاصل از آزمایشات نوید آن است که موویلیت وی پی 765 ترکیب بسیار مناسبی برای پوشش کف باشد .


امولسیون قیرى Bituminous Emulsion) BEM -B 4):

امولسیون قیرىBEM -B 4 خمیرى غلیظ وآماده مصرف مى باشد که با استفاده از قیر ،رزین و حلالهاى مخصوص تولید مى گردد. این ماده به راحتى با آب رقیق شده و براى عایقکارى سطوح مختلف مانند سقفـهاى افقى یا شیبـدار ، کف سرویس ها و غیره بکارمى رود.

امولسیون قیرى BEM -B 4 بعلت داشتن رزینهاى مخصوص در مقابل عوامل جوى ، املاح معد نى و اسیدهاى رقیق مقاوم مى باشد . پوشش انجام شده توسط BEM -B 4 پس از خشک شدن قشرى انعطاف پذیر و ضد آب تشکیل مى دهد که تا دماى 150درجه سانتى گراد حتى بر روى سطوح قائم روان نمى گردد و در درجه حرارتهاى پائین نیز انعطاف پذیر باقى مى ماند .

 

 

 

موارد مصرف :

جهت عایقکارى در موارد زیر بکار مى رود :

- سطوح مختلف نظیر سقفهاى افقى یا شیبدار

- سرویس هاى ساختمان

- دیوارهاى قائم داخلى و خارجى ساختمان

- منابع کوچک و بزرگ آب

- سازه هاى بتنى و فلزى

 

مزایا :

به علت رقیق شدن با آب انجام عملیات عایقکارى به سهولت ، با اطمینان و بى خطر انجام مى شود . در دماى بالا تا 150 درجه سانتى گراد و دماى زیر صفر قابل انعطاف باقى مى ماند .آب موجود درBEM -B 4 بسته به شرایط آب و هوائى در ظرف مدت 5/0 الى 4 ساعت خشک شده و پس ازآن لایه ایجاد شده صد درصد درمقابل نفوذ آب مقاوم مى شود .

روش و مقدار مصرف :

اجراى پوشش با BEM -B 4 به تنهائى یا همراه با الیاف تقویتى مانند (گونى ،آزبست ، الیاف مصنوعى)  امکانپذیرست.

الف- روش معمولى

ابتدا سطح مورد نظر کاملا با آب شسته و تمیز شود . سپس BEM -B 4 را با 10 الى 15 درصد آب رقیق کرده بوسیله جارو بر روى سطح بکشید. براى اطمینان از عایق شدن کامل سطح ، پوشش را در چند لایه انجام دهید .

ب- روش استفاده با کمک الیاف تقویتى

جهت عایق کردن سطوح حساس نظیر پشت بام ها و یا کف سرویس ها میتوان پوشش BEM -B 4 را با استفاده از الیاف تقویتى بشرح ذیل اجرا نمود :

ابتدا لایه اول مانند روش معمولی اجرا مى گردد. سپس الیاف تقویتى را بر روى لایه اجرا شده قرار داده، لایه دیگر عایقکارى توسطBEM -B 4 صـورت مى گیرد . در لایـه آخـر با استفاده از ماسه شسته دانه بندى شده به میزان  3 پیمانه  و عایق BEM -B 4 به میزان 2 پیمانه و آب به میزان 1 پیمانه مخلوطى در محـل تهیـه کرده و لایه اى به ضخامت 5/0 تا 2 سانتیمتر با ماله تخته اى یا فلزى اجرا نمائید . این ملات در مدت 4 الى 12 ساعت خشک شده و مى توان روى آن تردد کرد . براى زودتر خشک شدن ملات میتوان مقدار کمى هم سیمان به آن اضافه نمود .

مشخصات فنى :

حالت فیزیکى : خمیرى

رنگ : سیاه

وزن مخصوص:  gr/cm³ا 95/ 0

یون کلر : ندارد

زمان و نحوه نگهدارى : تا یک سال بدور از گرما و سرما ى شدید

بسته بندى: در سطل هاى کوچک و بزرگ و بشکه هاى 220 لیترى

 

 

 

 

 

 

چسب ها

و

 ملات ها

 

 

 

 

 

 




چسب هاو ملات ها

 


چسب بتن( Concrete Adhesive CN):

یکى از مواد شیمیایى که امروزه در صنعت ساختمان کاربرد فراوانى یافته، چسب بتن است. این چسبها عموﻣﺄ محلولهاى کلوئیدى از پلیمرهاى مختلف در آب هستند که مقاومت کششى، خمشى و همچنین دوام بتن را افزایش مى دهند. ولى مهمترین خاصیت آنها افزایش چسبندگى است.

بیشترین استفاده از این مواد مربوط به کارهاى تعمیراتى مى باشد زیرا این افزودنى با ملات، مخلوط یکنواخت و همگنى تشکیل داده و ضمن آنکه مانع تراوش آب و تفکیک دانه هاى ریز و درشت مى شود، میزان چسبندگى بتن تازه را با ملات قدیمى زیر آن افزایش مى دهد.

چسب بتن ((CN-1  برپایه رزینهاى کوپلیمر پلى وینیل استات ساخته شده و به آسانى با آب مصرفى در بتن مخلوط مى شود. مواد به کار رفته در ساخت این چسب با سیمان کاملا هماهنگ بوده و چسبندگى آن را به طور قابل ملاحظه اى افزایش مى دهد.

موارد مصرف:

چسب بتن (CN-1 )را مى توانید براى کلیه کارهاى تعمیراتى و ترمیم آسیب دیدگى اغلب سازه هاى بتنى مانند کانالهاى آب، کف سالنهاى صنعتى، باند فرودگاهها، سدها، پایه پلها و ستونها مصرف نمائید. کاربرد مهم CN-1) )در آببند کردن منابع و استخر هاى بتنى با استفاده از ترمیم کننده (RM-1) مى باشد .

روش و میزان مصرف :

براى ضخامتهاى کم )1 تا 10میلیمتر پیمانه ، چسب بتن را با 1 الى 3 پیمانه آب مخلوط کرده و ملات را با آن درست کنید ) به طور کلى هر چه ضخامت ملات کمتر باشد و یا نیروى بیشترى بر آن وارد آید، براى ایجاد چسبندگى لازم چسب بیشترى مى بایست اضافه شود. براى ایجاد استحکام بیشتر توصیه می شود که محلول رقیق شده چسب به مقدار بیشترى درست شده و قبل از چسباندن ملات یک لایه از این محلول به سطح زیرین مالیده شود.

توجه: در ضخامتهاى زیاد چسباندن به صورت لایه به لایه مناسبتر بوده و توصیه    مى شود.


چسب بتن( Concrete Adhesive CHEMEX -AD6 ):

چسب بتن (CHEMEX -AD6)  برپایه رزینهاى اکریلیک که کاملا ضد آب مى باشد ساخته شده و به آسانى با آب مصرفى در بتن مخلوط مى شود. مواد بکار رفته در ساخت این چسب با سیمان کاملا هماهنگ بوده و چسبندگى آن را به طور قابل ملاحظه اى افزایش مى دهد.

اگر چه قیمت این مواد نسبت به قیمت بتن بالا است ولى ویژگیهائى که استفاده از آنها در بتن ایجاد مى نماید، کاربرد آنها را بسیار متداول ساخته است.

بیشترین استفاده از این مواد مربوط به کارهاى تعمیراتى مى باشد، زیرا این افزودنى با ملات، مخلوط یکنواخت و همگنى تشکیل داده و ضمن آنکه مانع تراوش آب و تفکیک دانه هاى ریز و درشت مى شود میزان چسبندگى بتن تازه را با ملات قدیمى زیر آن افزایش مى دهد.

موارد مصرف:

چسب بتن (CHEMEX -AD6) را مى توانید براى کلیه کارهاى تعمیراتى و ترمیم آسیب دیدگى اغلب سازه هاى بتنى مانند کانالهاى آب، کف سالنهاى صنعتى، باند فرودگاهها، سدها، پایه پلها و ستونها مصرف نمائید.

کاربرد مهم (CHEMEX -AD6 )آببند کردن منابع و استخرهاى بتنى با استفاده از ترمیم کننـده MRI 77) ) مى باشد .

 

روش و میزا ن مصرف :

براى ضخامتهاى کم (1 تا 10 میلیمتر  پیمانه چسب بتن را با 1 پیمانه آب مخلوط کرده و ملات را با آن درست کنید .)

بطور کلى هر چه ضخامت ملات کمتر باشد و یا نیروى بیشترى بر آن وارد آید، براى ایجاد چسبندگى لازم چسب بیشترى مى بایست اضافه شود.

براى ایجاد استحکام بیشتر توصیه مى شود که محلول رقیق شده چسب به مقدار بیشترى درست شده و قبل از چسباندن ملات یک لایه از این محلول به سطح زیرین مالیده شود.

چسـب بتن  (CHEMEX -AD6) بطـور کامـل در آب حـل مى شود. حداقـل دمـاى مناسب براى کار با این چسب 10 درجه سانتى گراد است.

تـوجـه: در ضخامتهاى زیاد چسباندن به صورت لایه به لایه مناسبتر بوده و توصیه مى شود.

 

 

سایر مشخصات:

حالت فیزیکى: مایع

رنگ: شیرى

وزن مخصوص : 1gr/cm³

 PHمحلول 1: الى 5 درصد 7 الى 8

یون کلر: ندارد

زمان مصرف و نحوه نگهدارى: تا شش ماه و به دور از گرماى شدید و یخ زدگى

بسته بندى : درگالنهاى پلاستیکى 4 و 20 لیترى

 

چسب بتن Concrete Adhesive COMX 6) ):

 

چسب بتن (COMX 6 )تولیدى این شرکت برپایه رزینهاى کوپلیمر پلى وینیل استات ساخته شده و به آسانى با آب مصرفى در بتن مخلوط مى شود. مواد به کار رفته در ساخت این چسب با سیمان کاملا هماهنگ بوده و چسبندگى آن را به طور قابل ملاحظه اى افزایش مى دهد.

 

موارد مصرف:

چسب بتن( (COMX 6 را مى توانید براى کلیه کارهاى تعمیراتى و ترمیم آسیب دیدگى اغلب سازه هاى بتنى مانند کانالهاى آب، کف سالنهاى صنعتى، باند فرودگاهها، سدها، پایه پلها و ستونها مصرف نمائید.

کاربرد مهم (COMX 6) در آببند کردن منابع و استخر هاى بتنى با استفاده از ترمیم کننده (MRI 77) مى باشد .

 

 

روش و میزان مصرف :

براى ضخامتهاى کم ( 1 تا 10 میلیمتر  پیمانه چسب بتن را با 1 الى 3 پیمانه آب مخلوط کرده و ملات را با آن درست کنید. )

به طور کلى هر چه ضخامت ملات کمتر باشد و یا نیروى بیشترى بر آن وارد آید، براى ایجاد چسبندگى لازم چسب بیشترى مى بایست اضافه شود.

براى ایجاد استحکام بیشتر توصیه می شود که محلول رقیق شده چسب به مقدار بیشترى درست شده و قبل از چسباندن ملات یک لایه از این محلول به سطح زیرین مالیده شود.

توجه: در ضخامتهاى زیاد چسباندن به صورت لایه به لایه مناسبتر بوده و توصیه    مى شود.

مشخصات فنى :

حالت فیزیکى : مایع غلیظ امولسیونى

رنگ : سفید

وزن مخصوص:  1gr/cm³

PH محلول: 1 الى 5 درصد 7 الى 8

یون کلر : ندارد

زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا شش ماه و بدور از گرماى شدید و یخ زدگى

بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى و بشکه هاى 220 لیترى

 


چسب اپوکسى آبدوست( Epoxy Adhesive HEC):


چسب اپوکسى آبدوست HEC -8 و هاردنر آن بر پایه رزین اپوکسى بیسفنول و هاردنر آروماتیکى تغییر شکل یافته ساخته شده و براى کار در محیط هاى خیس و مرطوب بسیار مناسب است.

 برای ساخت این محصول از مواد شیمیائى آبدوست Addetivies )  Friendly Water (   استفاده گردیده که امکان انجام واکنش در محیط های مرطوب و ایجاد چسبندگى بالا و خصوصیات خوب مکانیکى و گیرش سریع آن را میسر مى سازد.

مـــزایا:

  - مناسب براى اتصال کلیه سطوح داراى نم و رطوبت که امکان خشک کردن آن میسر نمى باشد.

- آببندى کانالها ، مخازن و حوضچه هائى که امکان تخلیه کامل آنها وجود ندارد.

- رفع نشتى و نفوذ آب در محیط هاى خیس و نمدار.

دستور مصرف:

 

100 واحد وزنى اپوکسى را با 20 واحد وزنى هاردنر آن مخلوط و به مدت 3 دقیقه هم بزنید تا کاملا یکنواخت شود. با توجه به غلظت بالاى مواد از اختلاط کامل دو جزء مطمئن شوید.

براى اتصال بتن قدیم به جدید ابتدا سطح زیر کار را کاملا تمیز نموده و سپس یک لایه نازک چسب روى سطح بتن قدیمى کشیده و بلافاصله بتن جدید را روى آن بریزید.

براى چسباندن دو قطعه بتن به یکدیگر و یا جایگذارى قطعات فلزى داخل یا روى بتن، سطوح در تمـاس با یکدیگر را با چسب آغشته نموده و با فشار به هم بچسبانید.

دماى مناسب براى کار با این چسب 45 - 5 درجه ساﻨﺗﻴﮔﺭاد مى باشد.

 

مشخصات فنى:

حالت فیزیکى: خمیرى

رنگ مخلوط: قهوه اى روشن

وزن مخصوص مخلوط 1/3gr/cm3:

زمان مصرف  30 – 20: دقیقه

رسیدن به مقاومت نهایى: 7 روز

زمان و نحـوه نگهدارى : تا یکسال در انبار

 بستـه بنـدى : در قوطى هاى 1 ، 12 و 60 کیلوگرمى

 

چسب کاشى خمیرى Tile Adhesive Paste) ):

یکى از مصالح ساختمانى جدید که همزمان سرعت در کار، دقت در نصب و استحکام و کاهش هزینه را به همراه دارد چسب کاشى خمیرى است.

اکنون سالهاست که در کشورهاى پیشرفته تنها از انواع مختلف چسب براى کار گذاشتن کاشى استفاده مى شود و روش قدیمى دوغاب ریزى به علت وقت گیر

بودن، هزینه زیاد و تلف کردن فضا مدتها است که منسوخ شده است. چسب کاشى خمیرى به شما امکان مى دهد تا کاشى، سرامیک و سنگ را با اطمینان کامل بر روى هر سطحى، حتى به صافى شیشه نصب نمائید. براى نوسازى کاشیکاریهاى قدیمى دیگر نیازى به کندن پرهزینه کاشى قبلى نیست و به راحتى مى توانید با استفاده از چسب کاشى خمیرى، کاشى جدید را بر روى کاشى قبلى نصب کنید.

هنگام استفاده از چسب کاشى خمیرى، کاشیکار مى تواند تا تراز کامل کاشى، آن را در جهات مختلف حرکت دهد. سپس براى همیشه کاشى آن طور که شما مى خواهید در جاى خود قرار خواهد گرفت.

استحکام بى نظیر و الاستیسیته بالا از دیگر خواص چسب کاشى خمیرى است که به کاشى شما عمرى همپاى ساختمان شما خواهد داد.

مصرف کم چسب کاشى خمیرى و سرعت عمل کاشیکار ماهر هزینه هاى نصب را به مقدار قابل ملاحظه اى کاهش خواهد داد.

 

روش استفاده و میزان مصرف:

1-سطح کار را حتى الامکان تراز و تمیز نمائید.

2-چسب را با استفاده از کاردک در سطح مورد نظر پهن کنید. سپس با استفاده از شانه هاى مخصوص آنرا شانه نمائید تا به صورت راه راه درآید. این عمل میزان چسب مصرفى را کاهش داده و تراز نمودن کاشى را آسانتر مى نماید.

3-کاشى را روى ملات در محل مورد نظر قرار داده و با فشار آن را چسبانده و تراز نمائید.

4-بهتر است زیر کار کمى مرطوب باشد. براى نصب کاشى جدید بر روى کاشى قدیمى حتما سطح کاشى زیرین را با تیشه زخمى نمائید.

5-چسب باقى مانده را در معرض هوا قرار ندهید و در حین چسباندن آنقدر چسب روى دیوار بکشید که بتوانید سریعا کاشى را روى آن نصب نمائید.

توجه : میـزان مصـرف چسـب بستـگى به سطـح زیـر کـار و مهـارت کاشیـکار دارد ، ولـى به طـور متوسـط 3 الى4 کیلو/مترمربع مى باشد.

مشخصات فنى :

حالت فیزیکى : خمیرى

رنگ : کرم

وزن مخصوص: 1/5gr/cm³

زمان ونحوه نگهدارى : تا شش ماه و در محیط هاى در بسته

بسته بندى : در سطل هاى1، 5 ،12 و 25 کیلویى

چسب P.G (ملات آماده):

پیش از تولید ، انواع ملات برای روکش دیواره ها ، گچ کاری یا ملات ماسه سیمان با روش های غیر صحیح و پرهزینه انجام می شد، مانند خراشیده شدن سطوح ، نصب و نگهداری توری رابیتس ، استفاده از یک لایه آستر گچ و خاک ، همچنین به دلیل عدم امکان ترکیب صحیح گچ های معمولی با بتون ، پوشش های گچی روی بتون دوام و عمر کافی نداشته و برای رفع این مشکل ، ملات آماده مخصوص طراحی و تولید گردید.

 

مشخصات فنی :

ملات آماده با داشتن افزوده های خاص تدریجا در بتن و بلوک های سیمانی و بلوک های سبک گازی و متخلخل نفوذ کرده و به جزیی جدا نشدنی از بلوک تبدیل می شود که دیگر احتیاجی به روکش ملات سیمانی ندارد و مستقیما روی بلوک مورد استفاده واقع می شود و دارای استحکام و مقاومت بی نظیر در مقابل ضربه ، فشار ، کشش و خمش است ( مقاومت فشار g / cm  145 ، مقاومت خمش kg / cm 50 )

چسب P.G یا ملات آماده از گچ های معمولی دیر گیر است و فرصت برای صاف کاری و ابزار کاری به وجود می آورد .

ملات آماده از گچ های معمولی نرم تر است و با دانه های دقیق و کنترل شده به صورت میکرونیزه و با مش 200 بدون نیاز به الک کردن قابل استفاده است و به دلیل وزن کمتر و افزایش حجم بیشتر مصرف گچ را کاهش می دهد .

موارد و نوع مصرف :

چسب P.G( ملات آماده ) با ترکیب شیمیایی خاص خود در مقابل رطوبت و اصطکاک مقاومت فوق العاده ای دارد و برای روکش و اندود کردن انواع بلوک های سبک گازی متخلخل و پانل های گچی و سطوح خارجی بلوک های شیمیایی و داخلی ساختمان استفاده در نقاط مرطوب و محل هایی با رطوبت بیشتر مانند حمام ، آشپزخانه ، زیرزمین ، پاسیو و مکان های عمومی که در معرض اصطکاک بیشتر هستند، اکیدا توصیه می شود . ملات آماده یا چسب P.G در یک لایه مستقیما تا مقاومت mm 40 روی سطوح فوق الذکر بدون زیرسازی قابل اجرا است .

برخی از ویژگی های چسب P.G ( ملات آماده ) :

-          ابزار زنی یکنواخت و زیبا

-          جلوگیری از ایجاد ترک در مقابل لرزش ساختمان

-          حذف توری سیمی و رابیتس و مقاوم کننده های مشابه

-          جایگزین عالی به جای گچ کشته با پوشش سخت و اجرای آسان

-          پوشش مناسب و چسبندگی عالی به سطوح بتونی فلزی و غیره

-          سطوح تمام شده فوق الذکر صیقلی با کیفیت دو چندان نقاشی و رنگ کاری

 

ملات ترمیم کننده سطوح بتنی( (CMX -6 :

پودر آماده مصرف (CMX -6) یکی دیگر از محصولات شرکت ((ICS-CMX -6  می باشد که جهت ترمیم سطـوح بتنی ، پرکردن ترکهای عمیق و آماده سازی سطح جهت انجام پوشش پنترون بکار می رود .

 

 

موارد مصرف :

- ترمیم آسیب دیدگی سازه های بتنی مختلف مانند : استخرها , منابع بتنی , پلها, اسکله ها, برج های خنک کننده و غیره

- اصلاح و برطرف کردن ترک خوردگی , شکستگی و پریدگی دیوارها و سطوح بتنی

- مواردی که علاوه بر ترمیم نیاز به آببندی نیز وجود دارد.

 

مزایا :

با توجه به مکانیسم عملکرد( CMX -6 CMX -6 )که بصورت نفوذی می باشد ترمیم با ماده CMX -6 باعث یکپارچه شـدن قسمت ترمیـمی با کل سازه می شود و به علت نیروی چسبندگی زیاد آن به بتنحدود (Psi 250 ) عملاً امکان جدا شدن لایه ترمیمی از سازه بتنی بدون وارد شدن نیروی پرقدرت خارجی امکان پذیر نیست.

مزیت مهم آن مقاومت در مقابل محیط های خورنده در محدوده (PH= 3 – 11)   می باشد و بهمین خاطر برای ترمیم سازه های بتنی در مناطق شمالی و جنوبی کشور اکیداً توصیه می شود.

روش مصرف :

به پودر( (CMX -6 باید آنقدر آب زده شود که بصورت خمیر سفت درآید. آنگاه با استفاده از کاردک خمیر ساخته شده را بر روی سطوح تخریب شده بکشید و ترکهای عمیق را با این خمیر پرنمائید.

آماده سازی سطح :

سطح مورد نظر باید کاملا" تمیز و عاری از هرگونه گرد و غبار ،آلودگی نفتی ، روغنی و همچنین قطعات سست باشد.

مشخصات فنی :

حالت فیزیکی : پودر

رنگ : خاکستری

وزن حجمی : 1/5gr/cm³:

نیروی چسبندگی : psi 250

زمان و نحوه نگهداری : 6 ماه در محیط خشک

بسته بندی : در کیسه های پلاستیکی20 کیلوئی

دج کف( Industrial Flooring AIF -7) :

یکى از مشکلات رایج درکارخانجات و انبـارهاى بزرگ تخـریب و از بین رفتن سریع بتن کف آنها است . علت این امرکم بودن مقاومت فشارى وسایشى بتن است که باعث بروز مشکلاتى نظیر خاک کردن کف و نفوذ آب و مواد شیمیائى به داخل آن مى شود .

راه حل اساسى جهت حل مشکلات فوق استفاده از دج کف به ضخامت 2 الى 3 سانتى متر بر روى بتن تازه و یا کف هاى قدیمى بتنى میباشد .

(دج کف (AIF -7 به سه صورت سنگدانه، ملات آماده و نیمه آماده مصرف تولید مى شود .

روش اجراء :

الف ) اجراى پوشش بر روى بتن تازه) :

پس از اینکه بتـن اصـلى کف در قالبها ریخته و به اندازه کافى سفت شد به طوریکه بتوان بر روى آن راه رفت  2) الى 5 ساعت) بسته به شرایط محیط ، دج کف را طبق دستـورالعمـل ساخته و به ضخامت 2 سانتى متر در قالبها ریخته و سطح آنرا پرداخت نمائید .

ب) اجراى پوشش بر روى بتن قدیمى ) :

ابتدا باید سطح بتن با دستگاههاى مخصوص کاملا مضرس گردد. سپس به مدت حداقل24 ساعت درتماس با آب بماند تا کاملا اشباع شده ودر مرحله آخر با استفاده از فشارآب ) واتر جت ( کاملا تمیزگردد، بطوریکه کلیه قطعات سست و گل و لاى باقى مانده روى آن تمیز شود. سپس بسته به شیب مورد نیاز قالبها نصب شده و داخل آن با ملات دج کف پر گردد .

تـوجــــه : جهت ایجـاد چسـبندگى بیشتر بین لایه جدید و قدیم استفاده ازچسب اپوکسى آبدوست توصیه مى شود .

روش ساخت ملات :

1-   دج کف سنگدانه فرآورى شده  به هر کیسه مواد زیر اضافه و مصرف شود:

       (سیمان 5/12 کیلو گرم آب 5/3 لیتر فوق روان کننده SCO - 4 375 گرم )

2- دج کف آماده مصرف به هرکیسه آن فقط مقدار6/2) الى (8/2 لیترآب اضافه وکاملا مخلوط نمائید.

3- دج کف نیمه آماده مصرف براى هر کیسه مواد زیر اضافه و مصرف شود :

(آب 5/2 کیلوگرم  لیتر  فوق روان کننده SCO - 4 250 گرم )

مـزایـا :

- چسبندگى کامل دولایه به یکدیگر

- مقاومت سایشى و فشارى بسیاربالا و در نتیجه عدم ایجاد گرد وغبار

- مقاومت بالا در مقابل نفوذ آب و املاح شیمیائى

- افزایش عمر و دوام و پایائى کف

- ایجاد سطحى صاف ، یکنواخت و بدون ترک

مشخصات فنى:

دج کف سنگدانه دج کف نیمه آماده دج کف آماده:

 حالت فیزیکى: سنگدانه پودر پودر

رنگ : سفید خاکسترى خاکسترى و رنگهاى متنوع

وزن حجمى : 6gr/cm³/ ا 1/5gr/cm³ 1/51 ³  gr/cm

مقاومت فشارى : بالغ بر 600Kg/cm² بالغ بر600Kg/cm² بالغ بر800Kg/cm²

زمان ونحوه نگهدارى : نامحدود 6 مــاه در محیـط سـر پوشیـده و خشـک

بسته بندى : در کیسه هاى 50 کیلوئى در کیسـه هـاى پلاستـیکـى 25 کیـلوئـى

 

 

 

 

 

ژئوسنتتیک‌ها Geosynthetics))

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 




ژئوسنتتیک‌ها ( Geosynthetics)

 


کاربرد ژئوسنتتیک‌ها  Geosynthetics در فیلتراسیون، زهکشی، تسلیح، حفاظت، جداسازی و لزوم کاربرد آن در صنعت ساختمان:

1-ژئوتکستایل‌ها (Geotextiles):

ژئوتکستایل‌ها غالباً از پلیمرها یا پلی پرپیلن‌ها ساخته شده‌اند. پلی‌پرپیلن‌ها دارای وزن مخصوص کمتر از واحد بوده (9/0 = y) و محکم و بادوام هستند. از الیاف و فیبرهای رشته‌ای پلی‌پرپیلن‌ها در ساخت ژئوتکستایل‌های بافته شده (Woven) و بافته نشده (Nonwoven) استفاده می‌‌شود. همچنین از فیبرهای پلی‌استر با مقاومت بالا نیز در ساخت ژئوتکستایل‌ها استفاده می‌‌شود. پلی‌استرها دارای وزن مخصوص بزرگتر از واحد (1) و مقاومت بسیار عالی هستند و با اغلب خاکهای موجود در محیط سازگار می‌‌باشند.

به‌طور کلی ژئوتکستایل‌ها به دو نوع اصلی تقسیم می‌‌شوند:

1- بافته شده یا منسوج (woven)

2- بافته نشده یا غیرمنسوج (Nonwoven)

 



ژئوتکستایل‌های منسوج (Woven Geotextiles) :

این ژئوتکستایل‌ها از تک رشته‌های به هم بافته شده (Monofilament) یا چند رشته‌ای‌های به هم بافته شده (Multi Filament) و یا نوارهای منسوج بریده شده (Slim Film Fabric) ساخته می‌‌شود. تهیه این دسته از ژئوتکستایل‌ها، در دو مرحله انجام می‌‌گیرد که عبارتست از:
1-تولید و عمل آوردن الیاف

2-افت الیاف

ژئوتکستایل‌های تک رشته‌ای نسبت به انواع دیگر نفوذپذیری بهتری دارند و برای استفاده به‌عنوان زهکش و یا جهت کنترل فرسایش خاک مناسب هستند.

ژئوتکستایل‌های چند رشته‌ای دارای مقاومت بالایی هستند و اصولاً به‌عنوان مسلح‌کننده کاربرد دارند. ژئوتکستایل‌های تشکیل شده از نوارهای منسوج جهت کنترل رسوبات و محصور کردن لای و لجن، و پایداری جاده‌ها و مسیرها مورد استفاده قرار می‌‌گیرند.

ژئوتکستایل‌های غیر منسوج (NonWoven Geotextile) :

این نوع ژئوتکستایل‌ها از الیاف کوتاه ]معمولاً [(2.5-10cm) 1-4inch و یا الیاف بلند که به‌صورت رندم در لایه‌هایی برروی یکدیگر، همانند یک شبکه نمدی توزیع شده‌اند، ساخته می‌‌شود. سپس این شبکه‌های نمدی از دستگاههایی، جهت به هم متصل کردن لایه‌ها به یکدیگر، عبور داده می‌‌شوند.

ژئوتکستایل‌های غیرمنسوج در زهکش‌ها، کنترل فرسایش خاک و همچنین جهت پایدارسازی جاده‌ها و مسیرها بر روی خاک‌های حساس به رطوبت کاربرد دارند.

امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته ژئوتکستایل‌ها را جهت تسلیح، تقویت و پایدارسازی بستر و ساحل‌های سست و یا احداث راه و راه‌آهن روی بستر باتلاقی، حتی در مواقع دشوار، بدون نیاز به هرگونه لجن‌برداری و یا قلوه‌ریزی و یا احیاء اراضی ساحلی و توسعه بندرگاه‌ها و یا احداث موج‌شکن و دیگر سازه‌های دریایی، روی بسترهای فوق‌العاده سست بکار می‌‌برند.

همچنین از کیسه‌های شنی ژئوتکستایل‌جهت راه حلی مطمئن برای ترمیم سریع و اقتصادی موقت سازه‌های ساحلی صدمه دیده، استفاده می‌‌شود.

ژئوتکستایل‌ها در تسلیح، فیلتراسیون و حفاظت از کانال‌ها و لوله‌ها نیز کاربرد دارند:

در این مورد ژئوتکستایل‌ها دور لوله قرار می‌‌گیرد و آن را در مقابل آسیب‌های فیزیکی و شیمیایی حفاظت می‌‌کند. به این ترتیب نیاز به ریختن خاک سرندی در اطراف لوله بر طرف می‌‌شود و یا ژئوتکستایل‌روی کف و بدنه کانال پهن می‌‌شود تا از ورود خاک ریزدانه به داخل کانال در اثر بالا آمدن سطح آب زیرزمینی جلوگیری کرده و در سیستم زهکشی شرکت می‌‌کند. ژئوتکستایل‌ها در اطراف لوله‌های زهکشی زیر خاک به‌عنوان فیلتر بکار می‌‌روند.

مزایای کاربرد این نوع مصالح به‌عنوان فیلتر در ساخت و نصب سریع، صرفه‌جویی اقتصادی، مقاومت شیمیایی بالا، دوام عالی، عدم جدایی بین دانه‌ها به‌عنوان فیلتر در ساخت و نصب سریع، صرفه‌جویی اقتصادی، مقاومت شیمیایی بالا، دوام عالی، عدم جدایی بین دانه‌ها که در فیلترهای خاکی در حین ساخت ایجاد می‌‌شود و کاهش عملیات خاکی می‌‌باشد.

ژئوتکستایل‌ها همچنین روی بدنه لوله و جداره کانال به‌صورت زین اسبی پهن شده و روی آن با خاک پر می‌‌شود و با این عمل نیروی Uplift زیر لوله‌ها توسط ژئوتکستایل‌از طریق به کشش افتادن (تسلیح)، جذب می‌‌شود.

2-ژئوگریدها (Geogrides) :

از انواع محصولات ژئوگریدها، نوع مشبک است که به‌صورت تار و پود، یا فواصل معین، در دو جهت و با مقاومت بالا تولید می‌‌شود.

از این شبکه‌ها به اشکال تک لایه و چند لایه، می‌‌توان، برای مسلح و مقاوم نمودن سطوح خاکریزی، با مساحت کم استفاده نمود. ژئوگریدها ضمن بالا بردن پایداری خاک از تغییر مکان‌های افقی آن جلوگیری می‌‌کند.

3-ژئوکامپوزیت (ترکیب ژئوگرید با ژئوتکستایل( (Geocomposite) :

ژئوگریدها با توجه به ساختار و خواص پلیمرها دارای مقاومت نهایی محدود شده‌ای هستند. در یک سیستم مرکب، یک ژئوگرید به همراه ژئوتکستایل برای سهولت، در توسعه سطح خاکریز می‌‌تواند بکار گرفته شود و سپس خاکریز برروی آن اجرا گردد.

ژئوکامپوزیت‌ها همچون کولباندرین (زهکشی عمیق) و یا انکادرین (زهکشی افقی و قائم) در تحکیم اراضی سست، از طریق تسهیل در خروج آب موجود در خاک و جمع‌آوری و هدایت آبهای نشتی و در تماس با سازه‌ها با استفاده از زهکشی‌های قائم و افقی، مورد استفاده قرار گیرد.

-ژئودرین‌(Geodrain)

یک نوع از ژئوکامپوزیت‌ها به نام آنکادرین به سه لایه کامپوزیتی عایق رطوبتی، زهکشی و جمع‌کنندگی و هدایت و انتقال آب‌گذری، با کاربری بسیار بالایی عمل زهکشی و عایق رطوبتی را در دیواره‌های در ارتباط با خاک انجام می‌‌دهد.

همچنین از نوع دیگری از کامپوزیت‌های آنکادرین با خاصیت زهکشی افقی، جهت ایجاد فضاهای سبز روی پشت بام‌ها و باغ‌های پشت بامی استفاده می‌‌شود. این محصولات با توجه به سبکی وزن، انعطاف‌پذیری، سرعت عمل در نصب و راحتی حمل و نقل، استفاده وسیعی در صنعت ساختمان، در کشورهای اروپایی و آمریکایی، پیدا کرده است. به علاوه نوع دیگری از این محصولات جهت زهکشی و در قالب‌بندی (کفراژ) فونداسیون‌ها و در دیوارهای حائل و یا در زهکشی و تحکیم پارکینگ‌ها و ... مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.

کارکرد عمومی محصولات انکادرین به‌طور عمده به‌عنوان زهکش در پشت دیوارهای قائم و حائل لبه جاده، خاکریزها و تونل‌ها و به‌طور افقی به‌عنوان زهکش در زیر محوطه‌های پارکینگ زیر فضای سبز (اماکن ورزشی و استادیوم‌ها) و بام‌ها، سیستم‌های فاضلاب و Landfill است.

4-ژئوممبران (Geomembrane) :

ژئوممبران‌ها به‌عنوان یک عایق بسیار مقاوم و کم هزینه و دارای طول عمر زیاد، در بسیاری از صنایع کاربرد دارد که از آن جمله می‌‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

·   آب و فاضلاب: از ژئوممبران‌ها جهت ساخت لاگون‌ها، کانال‌های آبرسانی، حوضچه‌ها و استخرها و دریاچه‌های مصنوعی استفاده می‌‌شود. با توجه به اینکه ژئوممبران در تماس با خاک هستند، برحسب لزوم امکان ترکیب آنها با ژئوتکستایل و یا ژئوگریدها میسر است.

·   ایزولاسیون سازه‌های زیرزمینی در برابر نفوذ آبهای سطحی و زیرزمینی: در این خصوص می‌‌توان به ایزوله دیوارهای متروهای شهری و سازه‌های هیدرولیکی و غیره اشاره نمود.

·   سایت دفن زباله شهری و صنعتی و خطرناک: با استفاده از ژئوممبران می‌‌توان مخازن کاملاً ایزوله از محیط اطراف، جهت دفن زباله‌های شهری و صنعتی ایجاد نمود. ژئوممبران‌ها دارای انواع فراوانی، به لحاظ مقاومت در برابر مواد شیمیایی و مخرب هستند.

·        ایجاد و توسعه زمین‌های کشاورزی در محیط‌های نامساعد.


5-ژئوسل‌ها (Geocells) :

یک شبکه لانه زنبوری از نوارهای پلی استر نبافته، متصل به یکدیگر، ساخته شده که با دوخته شدن این شبکه‌ها به یکدیگر، فضاهایی مانند لانه زنبور (6 ضلعی) ایجاد شده که با پر شدن از خاک، شن، بتن یا مصالح دیگر، استحکام و صلبیت کافی جهت شیب‌ها، ترانشه‌ها، دیوارها در برابر فرسایش و ریزش ایجاد می‌‌کند.

امروزه پیشرفت صنعت استفاده از ژئوسنتتیک‌ها آنچنان وسیع و گسترده شده است که تقریباً غیرممکن را امکان‌پذیر نموده است،)حتی اسکی نمودن در فضاهای سربسته برروی یخ با استفاده از لایه‌های صفحه‌ای انکادرین(.

امروزه نه تنها از مواد ژئوکامپوزیتی جهت سالن‌های اسکیت یخ و برف و استادیوم‌های ورزشی و زمین‌های چمن مصنوعی و درخت‌کاری و فضای سبز بام‌ها استفاده‌های فراوان می‌‌شود، بلکه حتی می‌‌توان با استفاده از تکنولوژی از صنعت ژئوسنتتیک و تلفیق با تکنولوژی‌های دیگر در کشاورزی، همچون آبیاری قطره‌ای، کویرها را نیز آباد نموده مورد بهره‌برداری قرار داد و در نتیجه کمک شایانی به اقتصاد و آبادانی کشورها نمود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کامپوزیت

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



 

مصالح جدید جایگزین فولاد

کامپوزیت:

استفاده از مصالح جدید و به خصوص کامپوزیت‌ها به جای فولاد در دهة اخیر در دنیا به شدت مورد علاقه بوده است. کامپوزیت‌ها از یک مادة چسباننده (اکثراً اپوکسی) و مقدار مناسبی الیاف تشکیل یافته است. این الیاف ممکن است از نوع کربن، شیشه، آرامید و ... باشند، که کامپوزیت حاصله به ترتیب، به نامAFRP, GFRP, CFRP خوانده می‌شود. مهمترین حسن کامپوزیت‌ها، مقاومت بسیار عالی آنها در مقابل خوردگی است. به همین دلیل کاربرد کامپوزیت‌های FRP در بتن‌آرمه به جای میلگردهای فولادی، بسیار مورد توجه قرار گرفته است

لازم به ذکر است که خوردگی میلگرد در بتن مسلح به فولاد به عنوان یک مسئلة بسیار جدی تلقی می‌گردد. تاکنون بسیاری از سازه‌های بتن‌آرمه در اثر تماس و مجاورت با سولفاتها، کلرورها و سایر عوامل خورنده دچار آسیب جدی گردیده‌اند، چنانچه فولاد به کار رفته در بتن تحت تنش‌های بالاتر در شرایط بارهای سرویس قرار گیرند، این مسئله به مراتب بحرانی‌تر خواهد بود. یک سازة بتن‌آرمة معمولی که به میلگردهای فولادی مسلح است، چنانچه در زمان طولانی در مجاورت عوامل خورنده نظیر نمک‌ها، اسیدها و کلرورها قرار می‌گیرد، قسمتی از مقاومت خود را از دست خواهد داد. به علاوه فولادی که در داخل بتن زنگ می‌زند، بر بتن اطراف خود فشار آورده و باعث خرد شدن آن و ریختن پوستة بتن می‌گردد.

تاکنون تکنیک‌هایی جهت جلوگیری از خوردگی فولاد در بتن‌آرمه توسعه داده شده و به کار رفته است که در این ارتباط می‌توان به پوشش میلگردها توسط اپوکسی، تزریق پلیمر به سطح بتن و یا حفاظت کاتدیک اشاره نمود. با این وجود هر یک از این روش‌ها تا حدودی و فقط در بعضی از زمینه‌ها موفق بوده‌اند. به همین جهت به منظور حذف کامل خوردگی میلگردها، توجه محققین و متخصصین بتن‌آرمه به حذف کامل فولاد و جایگزینی آن با مواد مقاوم در مقابل خوردگی معطوف گردیده است. در همین راستا کامپوزیت‌های FRP (پلاستیک‌های مسلح به الیاف) از آنجا که به شدت در محیط‌های نمکی و قلیایی در مقابل خوردگی مقاوم هستند، موضوع تحقیقات گسترده‌ای به عنوان یک جانشین مناسب برای فولاد در بتن‌آرمه، به خصوص در سازه‌های ساحلی و دریایی گردیده‌اند.

لازم به ذکر است که اگر چه مزیت اصلی میلگردهای از جنس FRP مقاومت آنها در مقابل خوردگی است، با این وجود خواص دیگر کامپوزیت‌های FRP نظیر مقاومت کششی بسیار زیاد (تا 7 برابر فولاد)، مدول الاستیسیتة قابل قبول، وزن کم ، مقاومت خوب در مقابل خستگی و خزش، عایق بودن در مقابل امواج مغناطیسی و چسبندگی خوب با بتن، مجموعه‌ای از خواص مطلوب را تشکیل می‌دهد که به جذابیت کاربرد FRP در بتن‌آرمه افزوده‌اند. اگر چه بعضی از مشکلات نظیر مشکلات مربوط به خم کردن آنها و نیز رفتار کاملاً خطی آنها تا نقطة شکست، مشکلاتی از نظر کاربرد آنها فراهم نموده‌اند که امروزه موضوع تحقیقات گسترده‌‌ای به عنوان یک جانشین مناسب برای فولاد در بتن‌آرمه، به خصوص در سازه‌های ساحلی و دریایی گردیده‌اند.

با توجه به آنچه که ذکر شد ، بسیار به جاست که در ارتباط با کاربرد کامپوزیت‌های FRP در بتن‌ سازه‌های ساحلی و دریایی مناطق جنوبی ایران و به خصوص منطقة خلیج‌فارس، تحقیقات گسترده‌ای صورت پذیرد. در همین راستا مناسب است که تحقیقات مناسبی بر انواع کامپوزیت‌های FRP (AFRP, CFRP, GFRP) و میزان مناسب بودن آنها برای سازه‌های دریایی که در منطقة خلیج‌فارس احداث شده است، صورت پذیرد. این تحقیقات شامل پژوهش‌های گستردة تئوریک بر رفتار سازه‌های بتن‌آرمة متداول در مناطق دریایی (به شرط آنکه با کامپوزیت‌های FRP مسلح شده باشند) خواهد بود. در همین ارتباط لازم است کارهای تجربی مناسبی نیز بر رفتار خمشی، کششی و فشاری قطعات بتن‌آرمة مسلح به کامپوزیت‌های FRP صورت پذیرد.

لازم به ذکر است که چنین تحقیقاتی در 10 سال اخیر در دنیا صورت گرفته که نتیجة این تحقیقات منجمله آئین‌نامة ACI-440 است که در چند سال اخیر انتشار یافته است. با این وجود کامپوزیت‌های FRP در ایران کماکان ناشناخته باقی مانده است و به خصوص کاربرد آنها در بتن‌آرمه در سازه‌های ساحلی و دریایی کاملاً دور از چشم متخصصین و مهندسین ایرانی بوده است. تحقیقاتی که در این ارتباط صورت خواهد گرفت، می‌تواند منجر به تهیة دستورالعمل و یا حتی آئین‌نامه‌ای جهت کاربرد FRP در بتن‌آرمه به عنوان یک جسم مقاوم در مقابل خوردگی در سازه‌های بندری و دریایی ایران گردد. این حرکت می‌تواند فرهنگ کاربرد این مادة جدید در بتن‌آرمة ایران را بنیان گذارد و از طرفی منجر به صرفه‌جویی‌ میلیاردها ریال سرمایه‌ای ‌شود که متأسفانه همه ساله در سازه‌های بتن‌آرمة احداث شده در مناطق جنوبی ایران (به خصوص در مناطق بندری و دریایی)، به جهت خوردگی میلگردها و تخریب و انهدام سازة بتنی، به‌هدر می‌رود.

کامپوزیت‌های الیاف طبیعی در صنایع ساختمان :

عدم امکان بازیافت و قیمت بالا، همواره به عنوان دو معضل عمده گسترش کامپوزیت‌های پلیمری در دنیا مطرح بوده است. اما امروزه استفاده از الیاف طبیعی در ساخت کامپوزیت‌ها نویدبخش افق روشنی برای صنعت کامپوزیت است. این الیاف به راحتی به چرخه طبیعت برمی‌گردند و از قیمت بسیار پایین‌تری برخوردار هستند. متن زیر به معرفی مزایای کاربرد این نوع الیاف در صنایع ساختمان و خودرو می‌پردازد:

معضلات کامپوزیت‌های الیاف شیشه:

کامپوزیت‌ها در حقیقت ترکیبی از الیاف تقویت‌کننده با یک رزین پلیمری به شمار می‌آیند.

یک قطعه کامپوزیتی ساخته‌شده از جنس الیاف شیشه پس از اتمام عمر خود در طبیعت باقی می‌ماند و مانند مواد آلی، نمی‌تواند توسط باکتری‌ها تجزیه شود. این مشکل حتی با سوزاندن قطعه کامپوزیتی به قوت خود باقی است؛ چراکه سوزاندن تنها قسمت پلیمری قطعه را به طبیعت برگشت می‌دهد و الیاف شیشه در حین حرارت دیدن همچنان بدون تغییر باقی می‌مانند. حتی اگر بخواهیم این الیاف را مجدداً مورد استفاده قرار دهیم، خواهیم دید که بعد از چند بار بازیافت کردن، الیاف مقاومت مکانیکی خود را از دست می‌دهند و به صورت ضایعات بلااستفاده در خواهند آمد.

از سویی الیاف شیشه نسبت به آهن معمولی گرانتر است و همین عامل قیمت بالا باعث شده است که در بسیاری موارد، استفاده از آهن به‌صرفه‌تر از الیاف شیشه (فایبرگلاس) باشد. علاوه بر آهن، آلومینیوم نیز به دلایل قابلیت‌های بالایی که در فرایندهای شکل‌دهی از خود نشان می‌دهد و همچنین مقاومت در برابر خوردگی، از رقبای کامپوزیت‌ها محسوب می‌شود.

این دو معضل باعث کند شدن میزان استفاده از کامپوزیت‌ها در صنایع ساختمان و خودرو گردیده است.
کامپوزیت‌های الیاف طبیعی :

برای مقابله با این دو نقیصه، فعالیت‌های گسترده‌ای جهت استفاده از الیاف طبیعی همچون کنف و چتایی در ساخت قطعات کامپوزیتی صورت گرفته است. این فعالیت‌ها طی دهه گذشته به نحو چشمگیری افزایش یافته است و از سوی کشورهای مختلف توسعه یافته و در حال توسعه همچون آمریکا، هند و غیره دنبال می‌شود.

الیاف طبیعی بسیار سبک بوده و فوق‌العاده ارزانتر از الیاف شیشه هستند. این الیاف خواص مکانیکی بسیار خوبی از خود نشان می‌دهند و به سادگی در انواع فرایندهای شکل‌دهی کامپوزیت‌ها از قبیل پالتروژن یا قالب‌گیری فشاری قابل استفاده هستند. برخلاف آنچه که از الیاف طبیعی انتظار می‌رود سرعت اشتعال کامپوزیت‌های الیاف طبیعی بسیار پایین‌تر از حد تصور است.

این الیاف از نظر مقاومت و قیمت، حد واسط پلاستیک‌ها و کامپوزیت‌های الیاف شیشه (فایبرگلاس) محسوب می‌گردند. بنابراین در ساخت قطعات تزئینی و سایر مواردی که نیازمند مقاومت فوق‌العاده نیست (اصطلاحاً سازه‌های غیرباربر) رقبای مناسبی برای پلاستیک‌ها، فایبرگلاس و حتی چوب و آهن به شمار می‌آیند. در مقام مقایسه نیز کامپوزیت‌های الیاف طبیعی نسبت به بهترین پلاستیک‌‌ها تا سی درصد مقاوم تر هستند.

 

مجموع این عوامل باعث گردیده است که صنایع ساختمان و خودرو به عنوان بزرگترین صنایع مصرف‌کننده کامپوزیت‌ها، استقبال مناسبی از کامپوزیت‌های الیاف طبیعی بنمایند.

این کامپوزیت‌ها به طور خلاصه نسبت به مواد متداول از خواصی مناسب زیر برخوردارند:

1) سطح نهایی بسیار صاف و نرمی دارند.
2) ظاهر آنها بسیار بهتر از پلاستیک‌های ارزان‌قیمت است.
3) ازنظر حرارتی در برابر شعله بسیار مقاوم‌تر از پلاستیک‌ها هستند.
4) جاذب اصوات بیرونی هستند.
5) به مرور زمان تغییر شکل نمی‌دهند.
6) نسبت به تغییرات جوی همچون رطوبت مقاوم هستند.
7) هزینه پایینی دارند.
صنعت ساختمان:

صنعت ساختمان یکی از بزرگترین بازارهای کامپوزیت‌های الیاف طبیعی به شمار می‌آید. استفاده از کامپوزیت‌های الیاف طبیعی به عنوان جانشین‌های مناسب چوب و آهن در ساخت‌وساز به شدت در حال گسترش است. در ساخت پارتیشن‌ها، سقف‌های کاذب، حصارها نرده‌ها، کف‌ها و نمای دیوارها به خوبی می‌توان از این نوع کامپوزیت‌ها استفاده کرد. در کشورهای آسیایی ساخت کیوسک‌ها، خانه‌های پیش‌ساخته، خوابگاه‌ها، سایبان‌ها و پناهگاه‌ها به کمک این کامپوزیت‌ها مورد استقبال فراوان واقع شده است.

این کامپوزیت‌ها در مقایسه با فایبرگلاس و آهن بسیار ارزانتر بوده و بسیار سبک‌تر است. کامپوزیت‌های الیاف طبیعی مصرف‌شده در ساختمان را با انواع فرایندهای شکل‌دهی می‌توان به سهولت تولید نمود. این الیاف به راحتی می‌توانند به صورت پروفیل‌های پالتروژنی که در ساخت قاب‌ها به کار می‌روند شکل داده شوند. همچنین پانل‌های تولیدشده به روش تزریق رزین می‌توانند به عنوان جانشین‌های مناسبی برای فیبرهای چوبی و صفحات MDF مطرح شوند. به کمک فرایند پرس گرم نیز می‌توان تخته‌های بسیار نازک با ضخامت‌های گوناگون را تهیه نمود که در ساخت روکش‌های تزئینی کاربرد دارد. سطوح این کامپوزیت‌ها نیز مشابه چوب بوده و به کمک یک لایه جلادهنده براقی ویژه‌ای پیدا می‌کنند.

امروزه استفاده از کامپوزیت‌های الیاف طبیعی به عنوان روکش‌های تزئینی شکیل در بسیاری از کشورها دنبال می‌شود. در جدول زیر یک مقایسه تطبیقی بین کامپوزیت الیاف شیشه و کامپوزیت‌های الیاف طبیعی متداول آورده شده است:



 

 

 

 

 

 


الیاف نارگیل الیاف چتایی الیاف کنف الیاف شیشه
وزن مخصوص (g/cm3) 25/1 46/1 48/1 55/2
استحکام کششی(MPA) 220 800-400 900-550 2400
جذب رطوبت کامپوزیت نهایی (%) 11 17-12 12 7
قیمت (/kg $) 5/0 –25/0 35/0 8/1-6/0 3/1

 

کامپوزیت های پلیمری:

پلاستیکها یا رزینهای تقویت شده با مواد افزودنی و به عبارت جامعتر کامپوزیتهای پلیمری، امروزه در صنعت از اهمیت خاصی برخوردارند و روز به روز بر کاربردهای مختلف آنها افزوده میشود. باتوجه به خواص مکانیکی برجسته، سبک بودن و راحتی کار با آنها، جایگزین مناسبی برای فلزات در بسیاری از کارها بشمار می روند. این مواد ضمن داشتن خواص مکانیکی برجسته، از انعطاف پذیری مناسب در طراحی برخوردارند و براحتی ساخته می شوند. کامپوزیتها مواد سبک، مقاوم در برابر خوردگی، مقاوم در برابر ضربه و بارهای خستگی مستحکم و با دوامند و به روشهای مختلف قابل تبدیل به یک محصول یا قطعه اند. لوله و اتصالات پلیمری کامپوزیتی (ترموپلاستیک) یکی از طرحهایی است که برای نخستین بار در ایران به اجرا درآمده و از سازمان پژوهشهای علمی ایران گواهینامه دریافت کرده است.

 

مشخصات لوله و اتصالات پلیمری کامپوزیتی (ترموپلاستیک) :

تحمل فشار 70 بار در دمای 20 درجه سانتیگراد، تحمل دمای 5+ 125 درجه سانتیگراد در فشار کاری، تحمل محلولهای شیمیائی با غلظتهای مختلف، تحمل شوک حرارتی و انعطاف پذیری مناسب، دارای ضریب انبساط حرارتی ایده ال    25%)نسبت به لوله و اتصالات پلیمری ساده(.

 

مقایسه لوله و اتصالات پلیمری کامپوزیتی با لوله و اتصالات پلیمری ساده :

لوله های کامپوزیتی به لحاظ تقویت شدن قادر می باشند دمایی معادل 5/1 برابر لوله های ساده و ضریب انبساط حرارتی 25/0 نسبت به آنها را تحمل کنند، ازطرفی به علت مقاومت بالا و سختی بهتر قادر می باشد، فشار بسیار بالائی را تحمل کند. بنابراین میتوان نتیجه گیری کرد که لوله و اتصالات کامپوزیتی جایگزین مناسبتری برای لوله و اتصالات فلزی محسوب می شوند..

در سال های اخیر استفاده محدودی از آرماتورهای غیر فلزی آغاز گشته است هر چند تحقیقات بر روی کاربرد وسیعتر آنها و عملکرد دراز مدت این نوع آرماتورها ادامه دارد این آرماتورها که معروف به آرماتورهای با الیاف پلاستیکی (FRP) هستند از الیاف مختلفی چون الیاف شیشه ای (GFRP) الیاف آرامیدی (Afrp) والیاف کربنی (CFRP) در یک رزین چسباننده تشکیل شده اند. خاصیت عمده این آرماتورها که سبب کار برد آنها شده است مقاومت در برابر خوردگی آنهاست که   می تواند در محیط های بسیار خورنده دوام دراز مدتی داشته باشند. علاوه بر این مقاومت بالا، مقاومت به خستگی بالا، ظرفیت بالای تغییر شکل ارتجاعی، مقاومت الکتریکی زیاد و هدایت مغناطیسی پایین و کم این مواد از مزایای آنها شمرده می شود. البته این مواد معایبی چون کرنش گسیختگی کم و شکننده بودن و خزش زیاد و تفاوت قابل ملاحظه ضریب انبساط حرارتی آنها در مقایسه با بتن را به همراه دارند. اخیراً از الیاف مختلف شبکه هایی بافته شده و به صورت یک شبکه آرماتور در سطح بتن برای کنترل ترک و کم کردن عرض آن و همچنین در دیوارهای نمای بتنی ازآن استفاده می کنند. تحقیقات روی کاربرد صفحات الیافی به جای صفحات فولادی برای تقویت قطعات خمشی و تیرها و دال ها به ویژه در پل ها ادامه دارد. این صفحات با رزین های اپوکسی به نواحی کششی از خارج اتصال داده می شود. کاربرد صفحات با الیاف کربنی برای این تقویت بیشتر رایج گشته و در چندین پل در ژاپن و در بعضی کشورهای اروپایی از آن استفاده شده است..

در و پنجره کامپوزیت

سیستمSF(SAPA FRONT):

در و پنجره های تیپ SFیک سیستم در و پنجره ی پیشرفته ی آلومینیومی است که برای نمای خارجی و فضای داخلی ساختمان ها در انواع زیر به کار می رود :

1-    پنجره با لولا از بغل و زیر

2-    پنجره با لولا از بغل و زیر توام ( دو جهت باز شو)

3-    پنجره ی محوری ( محور عمودی یا محور افقی)

4-    پنجره ی کشویی

5-    پنجره ی ثابت و پارتیشن

6-    در های لولایی

7-    درهای بادبزنی

8-    درهای کشویی

9-    نما سازی ساختمان

از امتیازات برجسته ی تیپ SFمقاومت آن در مقابل عوامل جوی ، باران و بادهای شدید و نداشتن لرزش است.

هوا بندی کامل و جمع نشدن گرد و غبار در حاشیه ی لبه ها و تمیز کردن آسان آن از دیگر مشخصات این نوع می باشد.

استفاده از این نوع در و پنجره اتلاف حرارتی ساختمان را به حداقل رسانیده و از نفوذ آب به داخل ساختمان جلوگیری می نماید.

مشخصات در و پنجره های تیپ SF :

·        در پنجره های تیپ SFدارای دو ردیف لاستیک هوا بندی مخصوص است .

·        مسیرهای انتقال آب باران در روی پنجره ها ، مخفی و دور از دید می باشد.

·        لوله های به کار رفته در لنگ در های ساپا طوری است که می توان به آسانی آنها را تنظیم کرد.

مجموعه در و پنجره های تیپ SF یک سیستم کامل است و تعداد زیاد پروفیل های خاص SF جهت کاربردهای مختلف با توجه به هماهنگی شکل ظاهری آنها(سطوح صاف) امکان مناسبی در اختیار طراح قرار می دهد که ضمن بهره گیری از ظاهر یکسان پروفیل ها می توان انواع در و پنجره های لولایی محوری ، ثابت و کشویی را کنار یکدیگر بدون درز و متصل به هم مورد استفاده قرار داد.

 

در و پنجره آلومینیومی گرمابند(THERNAL BREAK)

تولید در و پنجره و نمای آلومینیومی با عایق حرارتی محصول دیگری از این قبیل است که در این نوع در و پنجره مقاطع پروفیل های آلومینیومی چارچوب و لنگه دو قسمت شده و عایق حرارتی در بین آنها قرار می گیرد ، به طوری که دیگر انتقال حرارتی از طریق پروفیل آلومینیومی چارچوب با لنگه انجام نمی شود و صرفه جویی فوق العاده ای در مصرف انرژی می کند.

عایق حرارتی پلی آمید مورد استفاده در در و پنجره های آلومینیومی

1-     عایق بندی حرارتی قوی

2-     غیرقابل نفوذ در مقابل باران های سنگین ، مقاوم در مقابل رطوبت و شرایط جوی

3-     طول عمر زیاد

4-     ضریب انتقال حرارت پایین

5-     استحکام و سختی بالا

6-     انبساط حرارتی هم سو با آلومینیوم

7-     مقاوم در برابر مواد شیمیایی ،آب ، اشعه ی U.V

8-     مقاوم در مقابل حرارت

این عایق در محل اتصال به پروفیل آلومینیوم از خاصیت چسبندگی برخوردار      می باشد و مقاومت خوبی در مقابل رطوبت نفوذ باران های شدید داشته و استحکام کششی را نیز افزایش می دهد.

این عایق به گونه ای تولید شده است که فاقد هر گونه تخلخل بوده و باعث افزایش چگالی و در نتیجه بهینه نمودن خواص مکانیکی می گردد.

 

 

 

 

مشخصات کلی پنجره های کشویی :

آب بندی:

پروفیل کف پنجره در سیستم های پنجره های کشویی دارای شیب مناسبی است که آب باران را به خارج هدایت نموده و بر حسب طول پنجره ، در پروفیل کف پنجره شیاری به عرض 2تا 3 سانتیمتر برای تخلیه ی آب باران در نظر گرفته شده است که هدایت آب را به خارج آسان می سازد.

هوا بندی :

بر اساس استاندارد در پروفیل های سیستم پنجره های کشویی شیارهایی جهت مویی، کرکی ، لرزه گیر و ضربه گیر وجود دارد که سبب هوا بندی مناسب و عدم لرزش در این سیستم ها می شود.

بلبرینگ:

بلبرینگ های مصرفی پنجره های کشویی از جنس فولاد با روکش نایلون سخت است.پایه ی بلبرینگ پنجره های SW و SN از جنس نایلون سخت با امکان تنظیم (رگلاژ) می باشد ، ولی پایه ی بلبرینگ دیگر پنجره های کشویی آلومینیومی می باشد.

 

انواع دیگری از سیستم های کشویی :

سیستم پنجره های کشویی تلفیقی از سیستم کشویی SW و ST آلمان است که با توجه به معماری ایران و مصالح ساختمانی مصرفی در آن تغییر فرم پیدا کرده و متناسب با نیاز معماری ایران امروز دز تیپ های ST، STC، SM،SW و SNبه بازار عرضه می شود.

این تقسیم بندی بیشتر جنبه ی کاربردی دارد و مخصوصا به لحاظ ابعاد لنگه (ارتفاع) از یکدیگر متمایز می شوند.

این پنجره ها به صورت دو لنگه ، سه لنگه و چهار لنگه و در موارد خاص بیش از چهار لنگه ساخته می شوند.

کتیبه های ثابت این پنجره ها را می توان به صورت تقسیمات یک یا چند لنگه در بالا ، پایین و از بغل پنجره های کشویی قرار داد.

در پنجره های تیپ SN و SM لنگه های ثابت در پروفیل چار چوب ایجاد شده است و امکانات هوا بندی و آب بندی مناسب تری را ایجاد می کند.

دستگیره:

دستگیره ی پنجره های کشویی در دو نوع طراحی شده است که می تواند با سلیقه ی مشتری انتخاب گردد.

1-    دستگیره ی کناری که روی یال کنار پنجره نصب می شود و از جنس آلومینیوم می باشد.

2-    دستگیره ی میانی که روی یال میانی پنجره نصب می شود و از جنس سرب خشک می باشد.

مقاومت:

پنجره های کشویی در صورتی که درست انتخاب و صحیح نصب شوند در مقابل فشار باد تا سرعت 120کیلومتر در ساعت مقاومت دارند.

توری:

بر روی پنجره های کشویی می توان توری کشویی نصب کرد.

 

نصب:

با روش های مختلفی می توان پنجره های کشویی را نصب کرد از جمله:

1-    استفاده از شاخک های گالوانیزه که بر روی چارچوب پنجره ها بدون استفاده از پیچ و پرچ قابل اتصال است.

2-    استفاده از گوه ی چوبی به وسیله ی پیچ خودکار.

3-    استفاده از چارچوب های آلومینیومی .

 

سایر مقاطع پروفیل ها:

فاساد:

در بیشتر مواقع که استفاده از سطوح بزرگ آلومینیومی مورد نظر است و ورق آلومینیومی استحکام لازم را ندارد باید از پروفیل های آلومینیومی به نام فاساد استفاده نمود.

این پروفیل ها جهت استفاده در تولید درهای لولایی و پارتیشن بندی و در سقف ها مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع آن به صورت صاف و هلالی ، کبریتی و تک گود یا دو گود و..........می باشد.

گریل:

از پروفیل گریل برای ایجاد شبکه های حفاظتی و تزیینی می توان استفاده نمود.

لوور(آفتاب گیر):

از سیستم لوور برای درهای اتاقک تاسیسات و درها و پنجره هایی که نیاز به تبادل هوا دارند استفاده می شود.

 

 

نمای کامپوزیت

نمای آلومینیومی گرما بند(THERMAL BREAK):

در این نوع نما بخش های آلومینیومی که در مجاورت هوای بیرون ساختمان    قراردارند از بخش های آلومینیومی داخل ساختمان مجزا شده و عایق حرارتی  آن دو را به هم وصل می نماید.

از جمله مزایای نمای آلومینیومی گرمابند:

·        ایجاد عایق حرارتی در نمای ساختمان

·        کاهش مصرف انرژی

·        حفظ زیبایی نمای ساختمان

مزایای سیستم نماسازی بدون قاب (FRAME LESS) :

·        زیبایی و ظرافت دید.

·        امکان استفاده از بازشوی پنهان در نما.

·        سهولت تعویض و نظافت شیشه ها .

·        مقاوم در برابر تنش و لرزش سازه اصلی.

·        عدم نیاز به زیر سازی آهنی.

·        دوام،زیبایی،کارایی و تنوع در رنگ.

·        امکان استفاده از پروفیل های گرما بند جهت جلوگیری از اتلاف انرژی.

 

 

 

ورق کامپوزیت آلومینیومی(ACM):

ورق کامپوزیت آلومینیومی برای پوشش نمای بیرونی و یا دکوراسیون داخلی ساختمان ها به صورت دیواره ، پارتیشن و سقف کاذب کاربرد فراوانی دارد.

این ورق ها متشکل از دو لایه ورق آلومینیومی در پوسته های بیرونی و یک لایه از مواد پلی اتیلن و یا مواد نسوز کانی در وسط می باشد.

ورق های کامپوزیت با توجه به ضخامت ، نوع آلیاژآلومینیومی لایه ها ، نوع رنگ به کار رفته در پوسته بیرونی  و نوع مواد به کار رفته در لایه ی میانی تنوع وسیعی را به ورق های مذکور می دهد که هر کدام از انواع آن کیفیت و کاربرد معینی را دارا می باشداز این  رو جا به جایی کاربرد آنها زیان های فاحشی را به وجود می آورد.

مزیت های ورق کامپوزیت آلومینیومی:

1-    زیبایی و درخشندگی نمای ساختمان در ظاهر آلومینیومی

2-    تنوع رنگ نامحدود

3-    ضد حریق و آتش سوزی

4-    امکان نصب آسان و دقیق

5-    مقاوم در برابر زلزله و لرزش و باد و....................

6-    زیر سازی تماما آلومینیومی

7-    امکان اجرا به روش های متفاوت با توجه به معماری ساختمان

 

 

 

پوشش رنگ ورق های کامپوزیت(PVDF):

پوشش رنگ PVDF(فلورکاربن) به کار رفته در ورق های کامپوزیت آلومینیومی یک نوع رنگ جدید است که بر روی سطوح ورق های کامپوزیت با کیفیت بسیار بالا به کار می رود.در این پوشش ، رنگ با غلظت زیاد توسط غلطک   (مشابه در صنعت چاپ ) سطح ورق را می پوشاند.

از ویژگی های مهم رنگ PVDF فرم پذیری عالی آن بوده به طوری که در نقاط خم یا شکستگی رنگ ترک یا ریزش نداشته و مقاومت سطح رنگ در مقابل هوا ، تابش شدید آفتاب ، آلودگی فضای صنعتی بسیار زیاد بوده و همچنین دافع گرد و غبار و جرم های ناشی از رطوبت در نقاط آب چکان می باشد.

مشخصات رنگ PVDF ورق کامپوزیت آلومینیومی :

1-مقاومت عالی در مقابل خم شدگی و اعوجاج

2-دارای پروسه ی خم کاری و نصب آسان

3-مقاوم در مقابل ضربات پا شش ماسه و سنگ

4-مقاوم در مقابل محلول های قلیایی و اشعه ی ماوراءبنفش

5-نگه داری آسان در مقابل آلودگی محیط زیست

 

 

 

 

سقف های کامپوزیت

سقف بافل(BAFEL):

سقف های بافل که به صورت تیغه های عمودی است متعارفا با عمق 20 سانتیمتر و در صورت لزوم با عمق های متفاوت به صورت موازی و یا متقاطع قابل اجرا می باشد.

شکل زیبا و دکوراتیو این سقف ها با رنگ های شاد و زنده چنانچه بر اساس طراحی خوب معماران و دکوراتیو ها اجرا شود فضای بسیار مطلوب و رضایت بخشی را فراهم می نماید.

برای سقف های بافل مانند دیگر سقف های آکوستیک نیاز به آهن کشی خاصی نیست، زیر سازی های استاندارد این سقف ها تقریبا کافی می باشد و فقط در شرایط بسیار خاص که دسترسی به سقف اصلی مقدور نیست ممکن است نیاز به آهن کشی حمایتی باشد.

کاربرد این سقف برای مکان های پر جمعیتی است که احتیاج به حجم زیاد دارد و طراح می خواهد ارتفاع سقف ها را بدون اینکه ارتباط هوایی آن قطع شود کاهش دهد در این مواقع است که این سقف ها به عنوان یک آکوستیک مطلوب و بسیار زیبا و دکوراتیو و با دسترسی بسیار آسان به پشت سقف و بدون خطر اشتعال مورد استفاده واقع می شود.

سقف کاذب دامپا (DAMPA):

سقف D-10 با عرض 10 سانتیمتر و D-200 با عرض 20 سانتیمتر از بدو تولید سقفهای آکوستیک دامپا تولید و به بازار عرضه شده است که همیشه مورد توجه دست اندر کاران ساختمان بوده همچنین سقفهای دامپا بیش از آن که یک سقف کاذب زیبا باشد  یک سقف آکوستیک با ضریب جذب صوت بسیار بالا است.

به کار گیری تیپ N(سوراخ دار) با استفاده از لایه ی نمدین (N.W) و نصب صحیح این خاصیت را کامل تر می نماید.

کاربرد این سقف در مکان هایی است که موضوع آکوستیک و زیبایی سقف هر دو مورد نظر باشد.

در ضمن غیر قابل اشتعال ، سبک بودن و دسترسی آسان به پشت سقف از دیگر مزایای سقف دامپا است.

استفاده از لایه ی نمدین (NON WOVEN) به جای پشم سنگ از دیگر نوآوری ها است در این نوع سقف کاذب به جای پشم سنگ از لایه ی نمدین (N.W) بهره گرفته که علاوه بر کیفیت عالی جذب صدا ، مشکل آلودگی ناشی از ذرات معلق پشم سنگ در هوا را نیز برطرف ساخته است.

ویژگی های استفاده از لایه ی نمدین در سقفهای کاذب :

 

-عدم آلودگی محیط زیست

-جلو گیری از عوامل بیماری زااز قبیل قارچ ها و میکروب ها

-ضریب جذب صوت بالا

-عدم تعریق

-عدم چسبندگی و امکان دسترسی به پشت سقف

-غیرقابل اشتعال

 

الیاف کربن تکنولوژی جدید کامپوزیت ها:

الیاف کربن نسل جدیدی از الیاف پر استحکام است . این مواد از پرولیز کنترل شده گونه هایی از الیاف مناسب تهیه می شود ؛ به صورتی که بعد از پرولیز حداقل 90 درصد کربن باقی بماند . الیاف کربن نخستین بار درسال 1879 میلادی زمانی که توماس ادیسون از این ماده به عنوان رشته پرمقاومت در ایجاد روشنایی الکتریکی استفاده کرد ، پای به عرصه علم و فن آوری گذاشت . با این حال درآغاز دهه 1960 بود که تولید موفق تجاری الیاف کربن ، با اهداف نظامی و به ویژه برای کابرد در هواپیمای جنگی ، آغاز شد . دردهه های اخیر ، الیاف کربن در موارد غیر نظامی بسیاری ، همچون هواپیماهای مسافربری و باربری ، خودروسازی ، ساخت قطعات صنعتی ، صنایع پزشکی ، صنایع تفریحی - ورزشی و بسیاری موارد دیگر کاربردهای روزافزونی یافته است . الیاف کربن در کامپوزیت های با زمینه سبک مانند انواع رزین ها به کار می رود . کامپوزیت های الیاف کربن در مواردی که استحکام و سختی بالا به همراه وزن کم و ویژگی های استثنایی مقاومت به خوردگی مدنظر باشند ، یگانه گزینه پیش روست . همچنین هنگامی که مقاومت مکانیکی در دمای بالا ، خنثی بودن از لحاظ شیمیایی و ویژگی ضربه پذیری بالا نیز انتظار برود ، بازهم کامپوزیت های کربنی بهترین گزینه هستند . با توجه به این ویژگی ها ، پهن، گسترده موارد کاربرد این ماده در گستره های گوناگون فن آوری به سادگی قابل تصور است.

 

میزان تولید الیاف کربن از 1992 تا 1997 رشد 200 درصدی در این فاصله 6 ساله داشته که خود نشانگر اهمیت تکنولوژی این ماده است .

هم اکنون ، ایالات متحده آمریکا نزدیک به 60 درصد تولید جهانی الیاف کربن را به مصرف می رساند و این در حالی است که ژاپن تلاش می کند به میزان مصرفی برابر با 50 درصد تولیدات جهانی این محصول دست یابد . ژاپن به واسطه شرکت صنعتی توری ، خود بزرگترین تولید کننده الیاف کربن درجهان است . هم چنین عمده ترین تولید کننده الیاف کربن با استفاده از پیش زمینه قیر ، ژاپن است .

ساخت الیاف کربن:

درفرهنگ واژگان نساجی آمده است : الیاف کربن به الیافی گفته می شود که دست کم دارای 90 درصد کربن هستند و از پیرولیز کنترل شده الیافی ویژه به دست می آیند . اصطلاح الیاف گرافیتی درمورد الیافی به کار می رود که کربن آنها بیش از 99 درصد باشد . انواع گوناگونی از الیاف به عنوان پیش زمینه تولید الیاف کربن وجود دارد که دارای ویژگی های انحصاری و مورفولوژی ویژه هستند . پرمصرف ترین الیاف پیش زمینه عبارتند از : الیاف پلی اکریلونیتریل ( PAN ) ، الیاف سلولزی  مانند (ریون ویسکوز و پنبه ( ، قیر حاصل از قطران ذغال سنگ ( Coal tar pitch ) و نوع   ویژه ای از الیاف فنلیک .الیاف کربن از طریق پیرولیز پیش زمینه های آلی که به شکل الیاف هستند ، ساخته می شود . در واقع انجام عملیات حرارتی موجب حذف عناصری مانند اکسیژن ، نیتروژن و هیدروژن و باقی ماندن کربن به شکل الیاف می شود . در پژوهش هایی که برروی الیاف کربن انجام شده ، مشخص گردیده که ویژگی های مکانیکی الیاف کربن با افزایش درجه تبلور و میزان جهت گیری الیاف پیش زمینه و کاهش نواقص موجود در آنها ، بهبود می یابد . بهترین راه برای دست یابی به الیاف کربن با ویژگی های مناسب ، استفاده از الیاف پیش زمینه با بیشترین مقدار جهت گیری و حفظ آن در طی فرآیندهای پایدار سازی و کربنیزاسیون از طریق اعمال کشش در طول فرآیند است .

تولید الیاف کربن از پیش زمینه پلی اکریلونیتریل:

برای تولید الیاف کربن با کیفیت بالا از پیش زمینه PAN و سه مرحله اساسی وجود دارد :

1-مرحله پایدار سازی اکسیدی : در این مرحله الیاف PAN هم زمان با اعمال کشش مورد عملیات حرارتی اکسیدی در محدوده دمایی 200 تا 300 درجه سانتی گراد قرار می گیرد . این عملیات ، PAN گرما نرم را به ترکیبی با ساختار نردبانی یا حلقه ای تبدیل می نماید.

2-مرحله کربنیزاسیون : بعد از اکسیداسیون ، الیاف بدون اعمال کشش در پیرامون دمای 1000 درجه سانتی گراد در محیط خنثی ( معمولا ً نیتروژن ) برای مدت چند ساعت ، مورد عملیات حرارتی کربنیزاسیون قرار می گیرند . درطی این فرآیند ، عناصر غیرکربنی آزاد می شود و الیاف کربن با بالانس جرمی 50 درصد به نسبت الیاف PAN نخستین به دست می‌آید.

3-مرحله گرافیتاسیون : بسته به نوع الیاف کربن مورد نظر ، از لحاظ ضریب کشسانی ، و اعمال این مرحله در محدوده دمایی مابین 1500 تا 3000 درجه سانتیگراد ، موجب بهبود درجه جهت گیری کریستالیت های کربنی درجهت محور الیاف و بنابراین مایه ی بهبود ویژگی ها می شود .

تولید الیاف کربن از دیگر پیش زمینه ها نیز کمابیش دارای مراحل اصلی است که در مورد تولید از پیش زمینه PAN آورده شد .

ساختار الیاف کربن :

 

مشخصه های ساختاری الیاف کربن بیشتر با دستگاههای میکروسکپ الکترونی و پراش پرتوی ایکس قابل بررسی است . برخلاف گرافیت ، ساختار کربن بدون هرگونه نظم سه بعدی است . در الیاف کربن برپایه PAN ، ساختار الیاف در طی عملیات پایدار سازی اکسیدی و متعاقب آن کربنیزاسیون ، از ساختار زنجیره ای خطی به ساختار صفحه ای تغییر می کند . به این ترتیب صفحات اصلی در پایان مرحله کربنیزاسیون در جهت محور طولی الیاف قرار می گیرند . بررسی های اشعه X با زاویه تفرق باز ( Wide angle X-ray ) نشان می دهد که با افزایش دمای عملیات کربنیزاسیون ، ارتفاع انباشتگی و مقدار جهت گیری صفحات اصلی ، افزایش می یابد . قطر منوفیلامنت های PAN تأثیرعمده ای بر نفوذ عملیات کربنیزاسیون در الیاف کربن تولیدی دارد ، به همین دلیل تغییر در ساختار کریستالوگرافی پوسته و هسته هر منوفیلامنت در الیافی که کاملا ً پایدار شده اند ، به وضوح قابل مشاهده است . پوسته از جهت گیری مرجح طولی بالا به همراه انباشتگی زیاد کریستالیت ها برخوردار است درحالی که هسته ، جهت گیری کم تر صفحات اصلی و حجم کم تر کریستالیت ها را نشان می دهد .

عموما ً دیده شده که هرچه استحکام کششی الیاف پیش زمینه بیشتر باشد ، ویژگی های کششی الیاف کربن به دست آمده نیز بیشتر می شود . چنان چه مرحله پایدار سازی به صورتی مناسب انجام گیرد ، در آن صورت استحکام کششی و ضریب کشسانی با کربنیزاسیون تحت کشش ، به مقدار بسیار زیادی در محصول کربنی نهایی بالا می رود . بررسی های انجام شده با دستگاههای پراش پرتوی ایکس و پراش الکترونی نشان داده است که در الیاف کربن با ضریب کشسانی بالا ، کریستالیت ها پیرامون محور طولی الیاف قرار گرفته اند . این درحالی است که صفحات لایه ای با بیشترین جهت یافتگی به موازات محور الیاف استقرار یافته اند . به طور کلی استحکام الیاف کربن به نوع پیش زمینه ، شرایط فرآیند ، دمای عملیات حرارتی و وجود نواقص ساختاری در الیاف ، ارتباط دارد . در الیاف کربن با پیش زمینه PAN و افزایش دما تا 1300 درجه سانتی گراد مایه ی افزایش استحکام می شود ولی پس از 1300 درجه ، استحکام به آرامی کم می شود . این موضوع در مورد ضریب کشسانی نیز صادق است.

الیاف کربن بسیار ترد هستند . لایه ها در الیاف با اتصالات ضعیف و اندروالسی به هم دیگر متصل شده اند . تجمع فلس مانند لایه ها موجب می شود تا رشد ترک در جهت عمود برمحور الیاف به آسانی صورت بگیرد . در خمش ، الیاف در کرنش های بسیار پایین می شکنند . با تمام این معایب ، الیاف کربن از نقطه نظر مجموع ویژگی های شیمیایی ، فیزیکی و مکانیکی منحصر به فردی که دارد ، در بسیاری از عرصه های مهندسی و علوم در دو دهه اخیر تقریبا ً بدون رقیب مانده است .

کاربردهای الیاف کربن:

الیاف کربن در موارد صنعتی گوناگونی به کارمی رود که در این جا نمونه هایی از آن ارایه شده است :

صنعت حمل و نقل:

کاربردهای صنعت حمل و نقل بدین گونه اند : مخازن گاز مایع خودروها ، قطعات موتور ، کمک فنر ، شفت های انتقال نیرو ، ملحقات چرخ و جعبه فرمان ، لنت های ترمز ، بدنه ماشین های مسابقه ، بدنه کشتی ها و فنرهای لول .

صنایع ساختمانی و معماری:

مواد ساختاری پل ها ، ساز و کار پل های جمع شونده ، تقویت کننده بتن های پرمقاومت ، سازه های باربر ، دیوارهای جداکننده ، سازه های پیش تنیده برای کمک به سازه های بتنی حمل بار ، استفاده در تعمیر ساختمانهای در حال تخریب ، استفاده در جداره داخلی تونل ها برای جلوگیری از ریزش تونل و استفاده در رمپ ها برای جلوگیری از ریزش خاک را می توان از کاربردهای ساختمانی این الیاف

است.

صنایع هواپیما سازی و هوافضا :

سازه های داخلی کابین مسافرین اعم از پانل های جداره صندلی ها و میزها ، پوشش ها ، اجزای سازه ای ماهواره ها ، لبه بال هواپیماهای جنگنده ، نوک هواپیماهای مافوق صوت ، نازل موشک های دوربرد و قطعات حساس موتور هواپیماها نیز می توانند دارای الیاف کربن باشند .

صنایع پزشکی :

الیاف کربن در ساخت استخوان مصنوعی ، اجزای تجهیزات پرتوی ایکس ، صندلی های چرخدار ، انواع اجزای مصنوعی بدن برای معلولین و دریچه قلب به کار می روند.     

بخش انرژی

از جمله کاربردهای الیاف کربن در بخش انرژی ، می توان بدین موارد اشاره کرد : باتریهای سوختی ، پره های توربین و پره های آسیاب های بادی برای تولید برق از انرژی باد .

 

 

 

صنایع الکترونیک ، تجهیزات الکتریکی و ماشین سازی:

این کاربردها عبارتند از : قاب رایانه های همراه ، اجزای رایانه ها ، بازوی ربات های صنعتی ، چرخ دنده ها ، غلتک ها ، چرخدنده های پرسرعت ، قطعات خود روغنکاری شونده ، آنتن ها ، مواد عایق الکتریکی ، مخازن تحت فشار ، غلتک چاپ گرها و قاب تلفن های همراه.

کامپوزیت‌های گچی به منظور کاهش آسیب‌پذیری: محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر با هدف کاهش آسیب پذیری سازه‌ها در برابر زلزله، موفق به تولید کامپوزیت‌های گچی شدند. جمشید آقازاده، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی معدن و متالورژی و مجری طرح با اعلام این خبر افزود: در این پروژه الیاف به صورت فیبرهای کوچک 12 میلیمتری در آمده و کامپوزیت‌های گچی با 2 تا 5 درصد الیاف ساخته شده و تست خمش روی آن انجام شد. وی گفت : نمونه‌های کوچکی از کامپوزیت ‌های گچی با درصدهای مختلفی از الیاف پروپیلن و الیاف نخ لاستیک ساخته و مقاوم کششی آنها اندازه‌گیری شد. آقازاده درباره مزیت این کامپوزیت‌ها نسبت به کامپوزیت‌های گچی ساده گفت : می‌توان با ایجاد حفره‌هایی در درون پانل‌های ساخته شده از جنس این کامپوزیت‌ها هم محلی برای عبور سیم‌های جریان برق ایجاد کرد و هم عایق پذیری آنها را افزایش داد. عضو هیات علمی دانشکده مهندسی معدن دانشگاه صنعتی امیرکبیر خاطر نشان کرد: مقاومت کششی کامپوزیت‌های گچی با الیاف لاستیک نسبت به کامپوزیت‌های گچی ساده بیش از 12 درصد افزایش یافته است . از طرف دیگر، وجود این الیاف در درون گچ از گسترش ترک در آن جلوگیری می‌کند. آقازاده مورد مصرف کامپوزیت‌های گچی را در تهیه پانل‌های پیش ساخته برای ساخت دیوارهای گچی ذکر کرد و افزود: استفاده از این پانل‌ها سرعت ساخت و سبک سازی ساختمان و مقاومت سازه را در مقابل نیروی زلزله افزایش می‌دهد.

کامپوزیت های FRP:

بر طبق گزارش اداره فدرال بزرگراه های آمریکا هنگام بررسی پلها از نظر سازه ای به دلیل پوشش کم بتن ، طراحی ضیعف ، عدم مهارت کافی هنگام اجرا و سایر عوامل همانند شرایط آب و هوایی سبب ایجاد ترک در بتن و خوردگی آرماتور های فولادی شده است.

پس از سالها مطالعه بر روی خوردگی ، FRP به عنوان یک جایگزین خوب آرماتور های فولادی در بتن پیشنهاد شده است.

سه نوع میلگرد ( AFRP) , ( CFRP ) , ( GFRP ) از انواع تجاری آن هستند که در صنعت ساختمان کاربرد دارند.

از این مواد به جای آرماتور های فولادی یا کابلهای پیش تنیده در سازه های بتنی پیش تنیده و یا غیر پیش تنیده استفاده می شود. مواد FRP موادی غیر فلزی و مقاوم در برابر خوردگی است که در کنار خواص مهم دیگری همانند مقاومت کششی زیاد آنها را برای استفاده بعنوان آرماتور مناسب می کند. از آنجایی که FRP ها مصالحی ناهمسانگرد هستند نوع و مقدار فیبرورزین مورد استفاده ، سازگاری فیبر و کنترل کیفیت لازم هنگام ساخت آن نقش اصلی را در بهبود خواص مکانیکی آن دارد. به طور کلی مزایای آن به صورت زیر دسته بندی می شود:

1-مقاومت کششی بیشتر از فولاد

2-یک چهارم وزن آرماتور فولادی

3-عدم تاثیر در میدانهای مغناطیسی و فرکانس های رادیویی ، برای مثال تاثیر روط دستگاه های بیمارستانی

4-عدم هدایت الکتریکی و حرارتی

لذا به دلیل مزایای بالا به عنوان یک جایگزین مناسب برای آرماتورهای فولادی در سازه های دریایی ، سازه پارکینگ ها ، عرشه های پل ها، ساخت بزرگراه هایی که بطور زیادی تحت تاثیر عوامل محیطی هستند و در نهایت سازه هایی که در برابر خوردگی و میدان های مغناطیسی حساسیت زیادی دارند پیشنهاد می کند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پوشش ها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 




پوشش ها

 


رومالین:

پوشش تولیدی رومالین ترکیبی است از آخرین متدهای مهندسی پلیمر ، عمران و معماری که با استفاده از الیاف طبیعی و مصنوعی ، سلولز ، سنگ و رزین به عنوان یک پوشش منحصر به فرد در طراحی و دکوراسیون داخلی فضاهای مسکونی ، اداری ، تجاری و .... به کمک سلیقه های نو شتافته است .

طرح رومالین به عنوان جایگزینی مناسب برای گچ و انواع پوشش های سطحی دیوار به کمک اقتصاد مصرف کنندگان آمده است .

طرح تولیدی رومالین ویژگی های منحصر به فردی دارد که عبارتند از :

Ø تنوع نامحدود در طرح و رنگ

Ø سرعت اجرای بالا

Ø وزن سبک ( وزن مخصوص 80 تا 100 کلیوگرم در متر مکعب ، در مقایسه با گچ با وزن مخصوص 1300 کیلوگرم در متر مکعب

Ø قابلیت شستشوی آسان با استفاده از دستور العمل اجرایی ساده

Ø قابلیت اجرا بر روی تمامی سطوح مسطح

Ø امکان ترمیم موضعی با حداقل تفاوت با شکل اولیه

Ø انعطاف پذیری بالا و قابلیت پوشانندگی عیوب زیر کار و عدم ترک خوردگی در نشست های ساختمانی

Ø غیر قابل اشتعال و عایق صوت و حرارت

Ø پایداری باورنکردنی در برابر رطوبت نسبت به سایر پوشش های سطحی همچون رنگ و کاغذ دیواری و

Ø عدم جذب گرد و غباربه واسطه خاصیت آنتی استاتیک

Ø امکان ترکیب بندی با استفاده از رنگ ها و طرح های مختلف بر اساس هر سلیقه

Øسازگاری با محیط زیست بدون بو و ایجاد حساسیت .

پوشش محافظ نماCoating Surface Protective COM -C 4) ):

پوشش محافظ نمای (COM -C 4) که بر پایه رزینهای اکریلیکی تقویت شده تولید    می گردد.این محصول ماده ای مناسب جهت بالابردن دوام و محافظت از زیبائی طبیعی نماهای آجری و سیمانی در مقابل عوامل مخرب جوی نظیر باران,باد,تابش خورشیدوآلودگیهای هوا بویژه در شهرهای بزرگ و مناطق شرجی است.

پوشش محافظ (COM -C 4) با ایجاد لایه ای بی رنگ برروی سطح آن را نفوذ ناپذیر کرده و بدینوسیله با ممانعت از ورود رطوبت ، آلودگی ها و سایر مواد مخرب موجود در فضا به درون خلل و فرج مصالح از انجام واکنشهای شیمیائی که باعث تخریب و کثیف شدن نما می شوند جلوگیری نموده و به همین خاطر سطوح پوشش شده با این ماده به راحتی با آب شسته و به شکل اول خود بر می گردند.

 

 

 

 

موارد مصرف :

از پوشش محافظ نمای COM -C 4 می توان در موارد ذیل استفاده نمود:

- نماهای آجری( سه سانتی،ماشینی،سنتی )

- نماهای سیمانی ساده و رنگی

- نماهای تگری

- دیوارهای گچی

- سنگهای تراورتن و انواع مشابه

مزایا :

- حفاظت نما در مقابل عوامل جوی( باد ، باران ، سرما ، گرما و تابش نور خورشید (.

- امکان شستشوی چندین باره نما

- عدم ایجاد تغییرات محسوس در رنگ مصالح

- حفظ زیبائی طبیعی و شکل اولیه مصالح

- تسهیل در شستشو و پاکسازی نما

 

 

روش و میزان مصرف :

سطح زیر کار می بایست قبلا" تمیز شده و عاری از گردوغبار، چربی ، قطعات سست ورطوبت باشد. سپس پوشش محافظ نما ی COM -C 4 در 1 الی 2 لایه به وسیله برس یا پیستوله مانند رنگ به روی سطح مورد نظر پاشیده می شود.

حداقـل دمای مناسب جهـت اجرای پوشش ºC 10 و میزان مصرف آن gr/m²200 الی gr/m² 300 سطح می باشد.

مشخصات فنی :

حالت فیزیکی : مایع

رنگ : سفید

وزن مخصوص: gr/cm³ 1/05

زمان مصرف و نحوه نگهداری : تا یکسال در محیط سرپوشیده بدور از یخزدگی

بسته بندی: در گالنهای پلاستیکی 20 و 4 کیلوئی

 

جلوه دادن به روکش های بتنی:

روکش بتونی( Quikrete) یک مخلوط خاص از سیمان پورتلند و شن و یک پلیمر معتدل ساز و رنگهای افزودنی است که برای کاهش میزان خسارات مواد تعمیری و بازسازی کردن ظریف و بی عیب و نقص نما به کار می رود.

روکش بتونی یک پوشش با دوام و مقاوم که بمنظور مقاوم سازی پیاده رو ها و برخی خیابان ها در مقابل عبور و مرور عابرین پیاده و وسائط نقلیه طراحی شده است و راهی مقرون به صرفه برای تعویض بتون های سنگی فرسوده و قدیمی می باشد.هر فردی   می تواند به تنهایی از این بتون استفاده کند و در موارد پروژه های عظیم شهری هم می بایست برای این کار با پیمانکاران قرارداد منعقد کرد.

موارد استفاده از این بتون ها در : راههای اختصاصی و مدخل های ورودی، دالان ها و گذرگاه های سرپوشیده، پیاده روها، حیاط خلوت و گلخانه هااز این روکش بتونی    می توان در موارد جزئی و تعمیرات و یا در موراد کلان مانند تک لبه هاو جدول های کناره خیابان ها و یا ساخت پله ها استفاده کرد.

زمان خشک شدن:

روکش کردن با این نوع بتون می بایست 6 ساعت قبل از عبور عابرین پیاده و 24 ساعت قبل از عبور و مرور وسائط نقلیه موتوری پایان پذیرد. در آب و هوای سرد زمان بیشتری برای این کار لازم است. از نفوذ آب و بارش باران بر روی روکش تا 6 ساعت پس از پایان کار جلوگیری کنید. تنها هنگام بارندگی های ناگهانی روی آن را بپوشانید و در غیر این صورت هیچ نیازی به پوشاندن روی روکش وجود ندارد.

در صورت نا مساعد بودن وضعیت آب و هواییهوای سرد: در دمای پایین تر از 50 درجه فارنهایت(10 درجه سانتیگراد) این کار را انجام ندهید. در آب و هوای نیمه سرد و یا خنک از آب نسبتا گرم با دمای 120 درجه فارنهایت(50 درجه سانتیگراد) برای تسریع روند کار استفاده کنید.

هوای گرم: هنگامی که هوا گرم است در محل های سایه دار و در ساعات خنک روز کار کرده و در مخلوط از آب سرد استفاده کنید.

لایه های ضخیم: برای ایجاد لایه های ضخیم بعد از اولین غلتک بر روی روکش، از لایه های نازک روکش بتونی و یا از لایه های از پیش ساخته شده استفاده کنید. در لایه های سطحی از تخته ها و ابزار سیمان کاری استفاده کنید.

 

ابزار و مواد لازم:

- بتونی Quikrete

- شستشوگر با فشار آب بالا

- ماله فولادی

- غلتک صنعتی

- دریل و پاروچه برای مخلوط کردن

- سطل برای مخلوط کردن مواد

- چکش

- اسکنه

- دستکش

- عینک

- جارو

 

 

 

 

آماده کردن سطوح:

 بتون های قدیمی باید با دقت تمیز شوند تا از چسبیدن روکش بتونی( Quikrete) به سطح قدیمی مطمئن شویم. برای این کار می بایست از شستشوگری با فشار آب بالا استفاده کرد تا بتون ها کاملا تمیز شوند.

تعویض: بخش پیشنهاد شده کار برای مکان هایی که بیشتر از 5/13 متر مربع مساحت دارند، می باشد. کنترل محل های اتصال و میزان فراخی اتصال معمولا برای تعیین محدوده کاری می تواند لازم می باشد. همچنین محافظت کامل از آنها باید صورت گیرد. از مکنده هوا و یا مجرای آب برای جلوگیری از ریختن روکش بتونی در مفصل ها و درزها استفاده کنید. محل هایی را که با روکش بتونی پوشانده نشده است را بپوشانید.

تعمیر زیرسازی سطوح: ضخامت لایه های بتونی که به کار برده می شود بستگی به میزان تراشیدن محل دارد. برای روکاری مجدد از مخلوط 7 پیمانه بتون و 1 پیمانه آب استفاده کنید. پس از آن اجازه دهید لایه ای که به عنوان روکاری و برای تعمیر استفاده شده کاملا سفت شود و سپس لایه جدید سطح را اضافه کنید.

مخلوط کردن: در یک سطل 5 گالنی(19 لیتری) مواد را با استفاده از دریل5/0 اینچی(12 میلیمتری) و یک پاروچه مخلوط کنید و برای جلوه بیشتر روکش بتونی      می توانید به آن رنگ و یا پوشش ساروج و یا ملاط رنگی و آب اضافه کنید و از راهنمایی های درج شده بر روی بطری پیروی کنید.

کاربرد محصول بر روی سطوح قدیمی و کهنه: سطح مورد نظر را خیس کنیدسپس آبهایی که در محل جمع شده را از روی سطح بزدایید. سپس مواد را بر روی سطح بپاشید و با غلتک آن را صاف کنید. از غلتک برای ساییدن اجسام بر روی سطح مورد نظر استفاده کنید. با استفاده از یک برس نازک زائده ها را از گوشه ها و لبه ها پاک کنید و به مدت 5 دقیقه روی سطح را جارو کنید. برای حصول نتیجه مطلوب، جارو را بصورت یکنواخت و پی در پی در تمام سطوح به طور عرضی بکشید.

بافت ظاهری روکش: با استفاده از غلتک می توانید سطح روی روکش را کاملا صاف و مسطح کنید. این کار را می توانید با استفاده از ماله و یا تی هم انجام دهید که البته کیفیت سطح با استفاده از علتک مطلوب تر خواهد بود.

طول مدت انجام کار: طول مدت انجار کار با استفاده از بتون((Quikrete حدود 20 دقیقه است که در این حالت می بایست دمای هوا 73 درجه فارنهایت و یا 23 درجه سانتیگراد باشد. در دماهای بالاتر این زمان کاهش پیدا می کند.

 

پوشش محافظتى بتن( Concrete Protective Coating PC -B 4):

PC -B 4 )) ماده اى است یک جزئى با قـدرت محافظتى عالى براى سطوح بتنى و فلزى که برپایه مواد قیرى ، حلال و رزین تولید مى شود. این ماده داراى چسبندگى زیاد بر روى سطوح بتنى و فلزى مى باشد.

PC -B 4 ))را میتوان براى محافظت سطوح در فضاى آزاد و یا سازه هائى که درون آب یا داخل خاک قرار خواهند گرفت بکار برد.

 

 

مـــوارد مصـرف :

PC -B 4 ))جهت حفاظت سطوح سازه هاى بتنى و فلزى در شرایط سخت جوى و زمینهاى مرطوب با املاح خورنده بکار مى رود.

از جمله این سازه ها میتوان به مثالهاى زیر اشاره کرد:

مخازن آب آشامیدنى ، سیلوهاى ذخیره بتنى و فلزى ، منابع بتنى ، لوله هاى بتنى و فلزى و همچنین سازه هاى کناردریا در نواحى شمال و جنوب ایران.

مزایا:

-آماده مصرف، بدون فنل، مناسب جهت منابع آب آشامیدنى

- داراى قدرت پوشش بالا

- زمان خشک شدن نسبتا سریع

- مقاوم در برابر آب شور، اسیدها ، بازها ، بخار و گازهاى حاصل از احتراق

- قابلیت اسپرى شدن بر روى سطوح

- پوسته نشده و دچار شکستگى نمى شود

 

 

 

روش و میزان مصـرف:

ابتدا یک لایه به عنوان پرایمر توسط PC -B 4) )اجرا شده و پس از اینکه کاملا خشک شد 2 الى 3 لایه دیگر بر روى آن اجرا شود. اجراى پوشش میتواند با برس و یا اسپرى انجام گیـرد. زمان خشک شدن در آب و هواى خشک حدود 12 ساعت مى باشد .

مقدار مصـرف :

سطوح بتنى 500-300 گرم در مترمربع جهت دو لایه پوشش

سطوح فلزى 400-200 گرم در مترمربع جهت دو لایه پوشش

تذکــــــر مهــــــم :

درفضاى بسته استفاده نشود و مطمئن شوید در محل استفاده تهویه مناسب وجود داشته باشد. در صورتیکه به علت سرما کمى سفت شد، ابتدا آنرا درجائى که حرارت کافى باشد قرار دهید تا شل شود و سپس مصرف نمایید.

توجــــه : از بکاربردن حرارت مستقیم اکیدا خودارى شود.

 

مشخصات فنى :

حالت فیزیکى : مایع

رنگ : سیاه

وزن مخصوص: 0/9gr/cm³

استاندارد: BS 1416

زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا یک سال و در محیط هاى خشک و بدور از گرماى شدید

بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى و بشکه هاى 220 لیترى

کف پوش پلی اورتان Poly Urethane Flooring) PU –MX):

کف پوشش PU -MX ماده ای دوجزئی از خانواده پلی اورتانها است که با داشتن خصوصیات فیزیکی و شیمیائی متنوع, مناسبترین پوشش کف جهت مصارف گوناگون   می باشد .

کف پوشش PU -MX در رنگهای مختلف با شفافیت و جلای بالا , محیط کار را بسیار زیبا و آرامبخش کرده و خصوصیات فنی آن مانند: مقاومت زیاد در مقابل سایش , مواد شیمیائی , برق با ولتاژ بالا و آتش آن را در رده مناسبترین کفپوشها برای محیط های تجاری صنعتی , آموزشی, بیمارستانی و آزمایشگاهی قرار می دهد .

موارد مصرف :

- پوشش بتنهای قدیمی و تازه

- کف سالنهای صنعتی , تجاری , آموزشی و عمومی

- مناسبترین پوشش برای کف سالنهای صنایع غذائی , بهداشتی , داروئی , شیمیائی و آزمایشگاهها.

مزایا :

هر یک میلیمتر کف پوشش PU -MX دارای خصوصیات ذیل است :

- مقاوم در مقابل سایش , برق فشار قوی , انواع مواد شیمیائی و آتش.

- زیبا , شفاف , قابل شستشو بدون نیاز به درز انبساط.

- کاملاً بهداشتی و بدون گردو غبار در رنگهای مختلف.

روش و میزان مصرف :

سطح زیر کار باید کاملاً تمیز و عاری از هر گونه آلودگی , روغن و چربی باشد .3 حجم رزین را با 1 حجم سخت کننده مخلوط کرده و به وسیله برس یا اسپری بر روی سطح مورد نظر بکشید . با توجه به اینکه زمان کارکردن ( pot life ) نسبتاً کوتاه است ( حدود 30 دقیقه ) فقط به مقداری که در این مدت می توان مصرف نمود , مواد آماده شود.

PU -MX را می توان با استفاده از MEK , حلال 404 یا تینر 000/10 رقیق نمود که در این صورت میزان تینر نباید از 15% وزن PU -MX تجاوز نماید.

تـوجـه :

- فاصله بین اجرای دولایه به صورت زیر است:

حداقل 16 ساعت در دمای ºC 20

حداکثر 3 روز در دمای ºC 20

- از کارکردن در زیر تابش مستقیم خورشید اجتناب نمائید.

- در محیط های پوشیده تهویه مناسب در نظر گرفته شود .

 

مشخصات فنی :

-حالت فیزیکی : مایع غلیظ

-رنگ : سبز

- وزن مخصوص:  1/3kg/lit

-درصد جامد: 55%

-دمای اشتعال : 45ºC

-زمان خشک شدن اولیه:  8 ساعت

-زمان خشک شدن نهائی  7: روز

-زمان و نحوه نگهداری : دو سال در انبار

-بسته بندی : قوطی 10 کیلو گرمی

رزین اپوکســى Epoxy Resin) COMEX R9 ):

اپوکسى COMEX R9 ماده اى دو جزئى شامل : رزین اپوکسى بر پایه بیسفنول A و هاردنر با پایه آمینى است و داراى مقاومت خوب در مقابل اسیدها و بازهاى با قدرت متوسط میباشـد.

موارد مصـرف :

این محصول داراى مقاومت خوب در مقابل انواع اسیدها و قلیاهاى متوسط، الکلـها ، حلالـها ، مشتقات نفتى مى باشد. لذا از آن میتوان براى پوشش مخازن مواد شیمیائى کارخانجات ، نیروگاهها، منابع فاضلاب ، کانالها و حوضچه هاى انتقال مواد شیمیائى کارخانجات ، پالایشگاهها و صنایع پتروشیمى استفاده نمود.

مزایـا :

- مقاومت شیمیائى خوب در مقابل طیف وسیعى از اسید ها، بازها و حلالها

- چسبندگى زیاد به سطح کار

- مناسب براى کار در محیط هاى صنعتى و آزمایشگاهى

روش و میزان مصـرف :

رزین اپوکسى COMEX R9 را می توان به صورت خالـص و یا با فیلر مصرف نمود . در حالت خالـص به نسبت 10 درصد وزنى رزین، به آن هاردنر اضافه کرده و کاملا مخلوط نمائید . در مـواردى که ضخـامت لایـه اجرا شده زیاد باشد ) مثلا هنگام نصب کاشى یا بندکشى آن ( ، بهتر است که جهت کم شدن هزینه از فیلر اپوکسى استفاده شود . مقدار فیلر قابل اضافه شدن 1 الى 2 برابر وزن اپوکسى مصرفى مى باشد .

سطح زیر کار مى بایست کاملا تمیز و عارى از گردو غبار ، چربى و کاملا خشک باشد . از آنجائیکه زمان کار کردن ( Pot Life )نسبتا کوتاه مى باشد(  1 الى 3 ساعت بسته به دماى محیط و حجم مواد ( فقط به مقدارى که در این مدت مى توان مصرف نمود ، مواد آماده شود .همچنین نسبت رزین به هاردنر دقیقا رعایت شود .


مقاومت شیمیائى :

مطابق با استاندارد ASTM D-543

نـوع مـاده شیمیائـی

مقاومت محصول

نـوع مـاده شیمیائـی

مقاومت محصول

اسید استیک 20 %

نامناسب

هیدروکسید کلسیم 50%

عالی

اسید سولفوریک 30%

عالی

آب اکسیژنه

نسبتا" خوب

اسید سولفوریک 50%

خوب

هیدروکسید سدیم 20%

عالی

اسید سولفوریک 70%

خوب

هیدروکسید سیدیم 50%

عالی

اسید کلریدریک 37%

خوب

هیدروکسید پتاسیم 20%

عالی

اسید نیتریک 20%

خوب

روغن موتور

عالی

اسید سیتریک 10%

عالی

متانل

نامناسب

اسید فسفریک 20%

خوب

بنزین

عالی

اسید لاکتیک 10%

خوب

تولوئن

نامناسب

سولفات سدیم 15%

عالی

 

 

مشخصات فنى :

حالت فیزیکى : مایع

رنگ : طوسى

وزن مخصوص:  1/4gr/cm³

ویسکوزیته : حدود 820cp

زمان مصرف : 5/1 الى 3 ساعت

زمان خشک شدن نهائى  7: روز

زمان ونحوه نگهدارى : تا یک سال در انبار

بسته بندى : در قوطى هاى 1 ، 11 و 55 کیلوگرمى

 

رولکس:

رولکس پوششی است از ترکیب اجرای دو یا چند خمیر رنگی مختلف بر روی یک بستر پوششی اولیه.

رولکس عموما برای قسمت های داخل ساختمان به کار میرود و بر پایه ی کوپلیمرهای آب پایه و برای قسمت های در تماس با رطوبت و یا نماهای بیرون ساختمان بر پایه ی الکید رزین می باشد.

نمای رولکس به دلیل شیوه ی خاص اجرای خود ،خط خوردگی ها و کثیف شدن های موضعی را که در اثر مرور زمان اتفاق می افتد نشان نداده و در آن به چشم نمی آید.

رولکس بر روی سطح داخلی و خارجی بنا های تازه ساز یا قدیمی و یا زیر کارهایی که ناهمواری ها و زبری خاصی دارند به خوبی اجرا شده به راحتی عیوب را می پوشاند. اجرای رولکس به راحتی با هر دو سبک معماری مدرن و سنتی هماهنگ بوده مقابل تطبیق است.رولکس انتخابی زیبا و راه حلی اقتصادی و سریع برای نمای داخل بنای شما است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نما

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 




نما

کنیتکس و پرلیتکس:

مشخصات عمومی:

کنیتکس نمای خارج و داخل ساختمان و پرلیتکس مخصوص انواع سقفهای شیبدار از قبیل (ایرانیت-آردواز-شیروانی و....)و همچنین نمای داخل و خارج ساختمان جهت حفاظت و زیبایی به عنوان آخرین پوشش به کار می رود که به صورت خمیر و پمپ های هیدرولیکی و پیستون های مخصوص بر روی نما پاشیده میشود که قادر است سوراخ ها و ترک هایی را که بر اثر انقباض و انبساط به وجود می آید پر کرده و نواقص ساختمان را پنهان نماید.

ترکیبات و مواد اولیه:

پلی بوتین-رزین آلکید(رزین سنتتیک)-اکسید تیتان-اکسیدهای رنگی آهن و کرم از نوع عالی-پنبه نسوز میکاپرلایت-اکسید روی حلال های نفتی.

مشخصات فیزیکی:

1-دانه بندی-بر اساس مواد پر لایت تعیین می شود که کنیتکس در دو نوع دانه بندی ریز و درشت و پرلیتکس بدون دانه بندی بوده که از نوع پرلایت پودر استفاده می گردد.

2-هشت ساعت پس از افشاندن در تماس خشک به نظر می رسد و از همان لحظه در مقابل باران مقاومت می کند و استحکام نهایی پس از سه هفته حاصل می گردد.

3-وزن هر لیتر معادل یک کیلوگرم بوده که پس از خشک شدن روی نما وزن آن معادل 700گرم در هر متر مربع می باشد.

خواص و مشخصات فنی:

 

1-چسبندگی-پس از خشک شدن نیروی کششی لازم را دارا می باشد حدودا 6کیلوگرم بر هر سانتیمتر مربع.

2-مقاومت در برابر آب-در مقابل باران همراه با باد که سرعت آن 220کیلومتر در ساعت باشد کاملا مقاومت کرده و از ورود آب به داخل دیوار و سقف جلوگیری می نماید.

3-به علت خواص چسبندگی و انعطاف پذیری که دارد پوسته نشده و تبله نمی کند و به مدت 10سال تضمین می گردد.

سایر خواص:

1-مقاومت در مقابل نور-(کنیتکس-پرلیتکس)در رنگ های استاندارد خاص خود تولید و تحت آزمایش اشعه ماوراء بنفش قرار گرفته و هیچگونه تغیری در آن حاصل نگردیده است.

2-خواص شکل پذیری -(کنیتکس-پرلیتکس)افشانده شده بر روی ورق طلق را می توان پس از خشک شدن به شکل های انعطاف پذیری نمایش داد.

3-اکواستیک -مواد پر لایت با ترکیبات عجین شده خود می تواند 45% امواج صوتی را معدوم نماید.

4-ضریب هدایت حرارتی-میکا و پنبه ی نسوز به کار برده شده در (کنیتکس-پرلیتکس)عایق حرارتی خوبی می باشد.

5-به خاطر ترکیبات خاص خود مانع رشد قارچ ها و سایر انگل های گیاهی بر روی دیوار و سقف می شود.

 

 

موارد استعمال:

1-کنیتکس جهت نمای خارج و داخل ساختمان با دو نوع دانه بندی ریز و درشت

2-پرلیتکس بدون دانه بندی مخصوص انواع سقف های شیبدار و همچنین نمای داخل و خارج ساختمان

3-قابل اجرا بر روی :

سیمان تخته ماله -بتن -(ایرانیت-آردواز-شیروانی و ترکیبات مشابه)-آلو مینیوم - استیل-سیمان آب ساب-بلوک های سیمانی بند کشی شده-آجر بند کشیده شده -سیمان تگرگی -فلزات-چوب و ترکیبات مشابه گچ -پلاستیک و PVC- سیمان شسته - سنگ و شیشه به طور کلی هر چیزی که ثبات فیزیکی داشته باشد .

4- در تمام فصول و هر درجه حرارتی قابل اجرا می باشد . کنیتکس - پرلیتکس در 14رنگ استاندارد عرضه می گردد.

سویتکس:

سویتکس ترکیبی همگون از الیاف طبیعی و مصنوعی آراینده ها کانی های زینتی و رزین های آب پایه می باشد.

با اجرای سویتکس بر روی گچ و خاک و حذف مراحل سفید کاری و نقاشی در ساختمان می توان به بازده ی زمانی و صرفه جویی اقتصادی قابل توجهی دست یافت .      

همچنین با اجرا بر روی سطوح سویتکس محصولی مناسب جهت بازسازی و به سازی محیط و تغییر کاربری در کمترین زمان ممکن می باشد .

خصوصیات:

- تنوع نامحدود رنگ

- بافت و طرح منحصر به فرد و دکراتیو

- سرعت اجرای بالا

- بدون بو و ایجاد حساسیت

- قابل اجرا بر روی سطوح مختلف

- پوشاننده عیوب سطح زیر کار

- عدم ترک خوردگی به واسطه ی بافت پیوسته بین الیاف

- عایق و جاذب صوت

- عایق حرارتی

- آنتی استاتیک(دافع گرد و غبار)

- کاهش بازتاب نور

- مقاوم در برابر شعله

- ترمیم پذیری آسان

فتوولتاییک:

تکنولوژی فتوولتاییک (pv) امروزه به عنوان بخش رایجی از واژه شناسی ساختمان با امکان کاربرد در ساختمان های موجود و نو مطرح شده است. استفاده از این سیستم در پوشش ساختمان بسیار متنوع بوده و راه های نوینی به سوی طراحان خلاق می گشاید. بعنوان نمونه در فوتو ولتائیک های نیمه شفاف، مدولها می توانند در کنار ذخیره انرژی سایر عملکردهای پوششی بنا را نیز به خوبی انجام دهند. درصورتی که تاثیرات و کاربردهای جامع فتوولتاییک ها در ساختمان به دقت درک و در کل طراحی و مفاهیم انرژی ساختمان در نظر گرفته شود، تواند در اجزای ساختمان کارکردی چند منظوره یافته و علاوه بر تولید الکتریسیته کاربردهای دیگری نیز در پوشش ساختمان به عهده گیرد.
امروزه آگاهی فزاینده ای که در خصوص تخریب عوامل محیطی و توجه ویژهای درباره کیفیت محیط مصنوع در اروپا وجود دارد منجر به تغییر خصوصیات و نیازمندی های ساختمان و طراحی آن شده است. در مرکز این توجهات، نما و پوشش ساختمان قرار دارد. بطوریکه پیشرفت های تکنولوژیکی جدید، رویکردهای مختلفی از سقف و نماهای ساختمان ایجاد می کند. در این میان در رابطه با چند منظورگی پوشش ساختمان، استفاده از تکنیک های فعال و غیر فعال خورشیدی بسیار ضروری است. یکی از این فنون خورشیدی که به طور قابل توجهی به عنوان بخش مهمی از فرهنگ ساختمان مطرح می شود، فتو ولتائیک یا (pv) است.

یک واحد یا مدول فتوولتائیک اساساً پوششی است که می تواند در دوره های مشخصی از روز الکتریسیته تولید کند که این تولید، شاید به عنوان حق امتیاز این محصول بی نظیر ساختمان مطرح گردد. بطوریکه این فتوولتائیک حتی قادر به شرکت در تامین نیروی برق سراسری است. اگرچه هنوز نیروی برق تولیدی آنها، پنج برابر از نیروی برق شبکه گران تر است اما فتوولتائیک های یکپارچه ساختمان یا (bipv) با ارائه مزایای هزینه ای ویژه، برای مناطق شهری نظیر هلند و آلمان که زمین خالی و کافی برای تجهیزات نیروگاه در اختیار ندارند، بسیار جالب توجه می باشند.

فتوولتائیک یکپارچه ساختمان (bipv)

فتوولتاییک (pv) امروزه می تواند در ساختمان های موجود و جدید استفاده شود. کاربرد آن در پوشش ساختمان بسیار متنوع بوده و راه های جدیدی به سوی طراحان خلاق می گشاید. 1- صفحات نمای ساختمان

نماها اکثریت سطح پوسته یک ساختمان را اشغال می کنند. در حقیقت یک نما نخستین احساس بصری از ساختمان را به بینندگان آخود انتقال می دهد و معماران بنا نیز با استفاده از نما به بیان ایده ها و ترجمه خواسته های کار فرما با زبانی ویژه از شکل و رنگ می پردازند. مدول های استاندارد فتوولتائیک می توانند به دیوار موجود ساختمان برای تامین نمایی موفق به لحاظ زیبا شناختی متصل گردند. این واحد ها بدون نیاز به عایق به استراکچر متصل می شوند که این عمل توسط زیرسازی شبکه ای در مدول های فتوولتائیک صورت می گیرد.

بنابراین سیستمهای فتوولتائیک می توانند به عنوان بخش مهمی از عناصر نمای ساختمان مطرح می شوند. چهره اصلی یک لایه فتوولتائیک به عنوان مصالح پوششی، شبیه یک شیشه رنگی است. لایه های فتوولتائیک حفاظت طولانی مدت در برابر شرایط جوی را تامین و می توانند در هر اندازه، شکل، طرح و رنگی، برش و تهیه شوند و حتی قسمتی از نور روز را نیز به داخل ساختمان برسانند. این عناصر ساختمانی می توانند بعنوان صفحات ساده نما، عناصر جند عملکردی برای نماهای سرد و گرم، به عنوان سیستم سایه انداز یا بازشوعمل نمایند.

ساختمان3 Okotech در برلین مثال جالبی از نماهای فتوولتائیک است. نمای این بنا متشکل از گرانیت و پانلهای شیشه ای با استفاده از شیوه ستاره ای شکل (سیستم نمای SJ ) برای نگهداری پانلهاست. دست انداز طبقه دوم تا پنجم توسط صفحات فتوولتائیک پوشانده شده است و این صفحات با داشتن اندکی خاصیت انعکاسی، ظاهری نظیر پانلهای شیشه ای دیگر نما دارند.

 

 

 

2- نماهای نیمه شفاف

ورقهای فتوولتائیک همانند پنجره ها می توانند کارکرد شفافیت و پشت نمایی خود را از دو طریق انجام دهند. سلول فتوولتائیک به تنهایی می تواند بسیار ظریف و یا لیزری بوده و از این طریق امکان 20 تا 50 درصد امکان دید فیلتر شده ای را فراهم کند. مدولهای سیلیکون غیر بلوری نیمه شفاف، ویژه این کارکرد، تهیه می شوند.

از سوی دیگر، سلول های بلورین نیز در روشی مشابه می تواند در عین ایجاد فیلتر دید، فضای داخلی را روشن سازند. حتی با اضافه نمودن لایه هایی از شیشه به واحد اصلی از فتوولتائیک نیمه شفاف، عایق حرارتی و صوتی نیز برای نیازهای ویژه ساختمان تامین می شود.

3- سیستم های سایبان

در معماری امروز نیاز شدیدی برای سیستم های سایه انداز در بازار ساختمان وجود دارد که منجر به استفاده وسیع از بازشوهای بزرگ و پرده ها و یا سایبان های دیگر می گردد. در این میان فتوولتائیک ها با اشکال مختلفی می توانند به عنوان سایبان در بالای پنجره ها و یا بخشی از سازه بام استفاده شوند، البته به شرطی که استفاده از این سایبانها منجر به تحمیل بار اضافی به سازه ساختمان نگردد. سیستم های سایه انداز فتوولتائیک       می توانند به گونه ای و در جهتی آرایش یابند که در آن واحد، هم برای تولید بیشترین انرژی و هم برای تامین درجات متغیری از سایه بکار روند.

4- مصالح بام

بامها برای فتوولتائیک ها بسیار ایده آل می باشند. چرا که معمولاً عوامل سایه ساز در پشت بام بسیار کمتر از سطح زمین است و معمولاً بام، سطح بدون استفاده وسیعی را بدین منظور در اختیار می گذارد.
یک بام شیبدار ایده آل برای فتوولتائیک ها بامی است به سمت جنوب (در نیمکره شمالی) که زاویه ای معادل عرض جغرافیایی ± 15 برای بهترین تولید انرژی داشته باشد. در این خصوص بامهای روبه جنوب شرقی و جنوب غربی نیز قابل قبولند. صفحات فتوولتائیک می توانند بر پشت بام بناهای موجود نیز براحتی نصب گردند. یک روش زیبا برای استفاده از فتوولتائیک ها در بام ساختمان، استفاده از تایلها یا توفالهای PV است که امکان نصب راحت آنها را توسط یک پیمانکار بام نظیر تایلهای یا پوشالهای دیگر پشت بام میسر می سازد. بامهای مسطح نیز مزایایی همچون دسترسی مناسب و نصب آسان دارند. روش کلاسیک در این خصوص، چیدمان و آرایش واحد های فتوولتائیک بر روی زیر ساختهای شبکه ای آن و سپس نصب آنها بر روی بام می باشد. در این روش علاوه بر توجه ویژه در خصوص آرایش مدول ها و نصب آنها که در بام شیبدار نیز صورت می گیرد، می بایست در مورد نیروی باد نیز تدابیر لازم اندیشیده شود. تجربیات و پیشرفت های اخیر در این زمینه سبب سبکی، سهولت و سرعت استعمال این سیستم ها گشته است.

5- نورگیرها

ساختار نورگیرها معمولاً مزایای انشار نور در ساختمان را با تامین سطحی باز برای نصب مدولهای فتوولتائیک نوام می سازد. در این صورت عناصر فتوولتائیک می بایست نور و الکتریسیته را همزمان تامین کنند. بطوریکه قطعات فتوولتائیک و سازه پشتیبان مورد استفاده برای این نوع کارکرد، مشابه نماهای نیمه شفاف هستند. این ساختار که میتواند از بیرون نیز نمایان گردد، طبقات و راهروهایی زیبا و جذاب از نور پدید آورده و امکان طرح معماری مهیجی از نور و سایه فراهم می سازد.




 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

رنگ ها 

 

 

 

 

 

 




رنگ ها 

                                                                                                           گرا نولیت (STONE):

 

پوشش گرانولیت یک پوشش دیواری نمای خارجی فاقد مواد آلاینده بر پایه ی کو پلیمرآکرلیک و گرانیت و مرمر می باشد که :

 

-رنگ های طبیعی آن تغییر نمی کند

-مقاومت بالا در مقابل شرایط محیطی دارد

-مقاوم در مقابل آب ، سایش وشستن می باشد.

سطوح اجرایی:

روی سطوح داخلی و خارجی ساختمان ها،سطوح بتنی،چوب،دیوارهای پیش ساخته گچی و مشابه آن به سهولت اجرا می شود.

آماده سازی زیر کار:

سطوح زیر کار باید از روغن،چربی و اجسام خارجی تمیز شود،می بایست رنگ های فاسد شده و جدا شده ی قدیمی خارج ، ترک خوردگی ها اصلاح ، فرورفتگی ها و برجستگی ها صاف شوند.

 

 

 

نحوه ی اجرا:

محتویات سطل در یک ظرف با دهانه ی گشاد ( وان های پلاستیکی ) تخلیه و با توجه به شرایط محیطی و جوی 1 تا 5/0 لیتر آب به آن اضافه و کاملا مخلوط شود سپس با ماله ی فلزی مخصوص روی سطوح اجرا می گردد.

نکات مهم :

 

1-    در دمای کمتر از C5+ و در هوای بارانی اجرا نشود.

2-    اجرای هر سطح می باید همزمان و به طور کامل صورت گیرد تا ایجاد خط حد فاصل ننماید.

 

میزان مصرف:

هر سطل 25 کیلویی نوع درشت دانه 5 متر مربع و ریز دانه ی آن هر سطل 8 متر مربع را پوشش می دهد.

 

نگهداری:

حداقل یک سال در دمای معمولی اتاق مشروط بر بازنکردن بسته بندی.

 

بسته بندی:

سطل های پلی اتیلن 25 کیلوگرمی.

 

کاور پلاست رنگ جدید استخر

رنگ جدید استخر اولین محصول پلاستیک مایع کاورپلاست آماده هرگونه ارایه خدمات فروش واجرا در زمینه انواع نمای بیرونی ساختمانی میباشد.

 


مزایا وخصوصیات استفاده ازانواع پلاستیک مایع کاور پلاست :

کاورنامرئی یک و دو پوششه - ژله ای – فوتوسنتز-شب تاب  - چرم نما و رنگ استخر با مزایای بسیار ، تنها پوششی مناسب و زیبا برای نمای خارجی واحدهای اداری مسکونی و تجاری برجها و ساختمان های مرتفع بخصوص استفاده از کاور پلاست بجای نمای آلومینیوم ، با یک سوم هزینه آلومینیوم ، که قابلیت اجرا روی سطوح مختلف و صاف میباشد و کاملا واتر پروف بوده و عمر بالایی دارد :

 

- قابل شستشو مقاوم در برابر ضربه :

صد در صد واتر پروف و خاصییت کشسانی ،پوشاننده ترکها  در صورت ایجاد ترک در سطح زیر، کاور هرگز ترک نمی خورد .

 

-تنوع نا محدود رنگی 2800  

 

-قابلیت طراحی در اشکال مختلف :

چرم نما - نمای آلومینیومی - شب تاب و غیره.......

کاورپلاست را می توان برای آببندی مخازن بتنی آب ،استخر،سپتیک وچاله آسانسور،اجرا کفپوش صنعتی بجای اپوکسی ،کف پوش سالن های ورزشی واجرا نسل جدید رنگهای ساختمانی و قابل استفاده بر روی چوب ( آلاچیق ) ،پارکت های چوبی ، اثارباستانی ،نما های قدیمی باستانی ،نقوش برجسته ، سکه های باستانی ، تابلوها و فرشهای قدیمی و آبنما ها ،جداره داخلی و خارجی قایق ها و لنچهای چوبی ، دیواره وسقف سونا ها ،لمه کاری سقف های ویلایی مجسمه های میادین و غیره .......استفاده نمود.

 

بایرامیکس

بایرامیکس، از آخرین دستاوردهای تکنولوژیکی مهندسی پلیمر و مواد (سرامیک)   می باشد. سختی و مقاومت مکانیکی ، فیزیکی و شیمیایی مواد تشکیل دهنده ی بسیار زیاد بوده و در طی مدت زمان طولانی از دوام و میزان پیوستگی ذرات کاسته نمی شود.

بایرامیکس را می توان در تمام سطوح صاف ، هموار و خشک نظیر بتن ،سیمان ، سنگ ، گچ ، تخته یا نئوپان ، شیشه و پلاستیک و حتی سرامیک استفاده نمود.

 

                                         نمای داخلی و خارجی ساختمان 

بایرامیکس مینرال محصولی جدید و اروپایی برای نمای ساختمان ( داخل و خارج) است با عمری طولانی این محصول بصورت ملاط و متشکل از مخلوط دانه های گرانیت و مرمر سر آمیزه با تنوع رنگ فراوان است بایرامیکس بعد از چند ساعت از اجرا نمای سنگ تزئینی بخود می گیرد . مقاومت مکانیکی , فیزیکی, شیمیایی مواد تشکیل دهنده آن زیاد می باشد این محصول دارای استاندارد های معتبر اروپا و امریکا در راستای عرضه گسترده در بازارهای جهانی است .

·        استاندارد مقاومت در مقابل یخبندان

·        استانداردمقاومت در مقابل بخار آب

·        استاندارد جذب آب از طریق منافذ موئین

·        استاندارد مقاومت بارندگی و قابلیت شستشو

·        قابلیت انعطاف پذیری ولاستیکی

·        عدم ترک خوردگی و مقاوم در برابر زلزله


مزایای استفاده از پانل پیش ساخته بایرامیکس

 

عدم افزایش بار وزنی ساختمان طول عمر بالا و با صرفه اقتصادی سرعت اجرایی بالا بدون نیاز به نصب داربست قابلیت ترمیم تنوع در رنگ (بالغ بر صد نوع ) عایق رطوبتی مطابق با استاندارد عایق حرارتی و بودتی و کاهش هزینه های موتورخانه و تاسیسات مقاوم در برابر آتش و حرارت خاصیت آنتی استاتیک و الاستیکی مطابق با استاندارد عدم تک خوردگی و مقاوم در برابر ضربه و زلزله مطابق با استاندارد مقاوم در برابر یخبندان و بخار آب مطابق با استانداردهای قابلیت اجرا در کلیه سطوح افقی , قائم و محدب در بدنه ها با هرگونه طراحی و معماری قابل شستشو و مقاوم در برابر باران مطابق با استاندارد سازگار با هر نوع شرایط اقلیمی نداشتن بو و مواد فرار در حین و بعد از اجرا ( دوست محیط زیست ) دارای گواهی بهداشت و محیط زیست لابراتوار شیمی دانشگاه ساکارانا قابلیت نصب پنجره و هرگونه بازشو در جداره های ساختمان


رنگ های نمای داخل و خارج ساختمان

رنگ های آکریلیک:

تعریف: رنگ پوشش نما با پایه آبی و مات با کیفیت عالی بوده و برای نماهای داخل و خارج مورد استفاده قرار می گیرد.


 1-رنگ آکریلیک سافاری
2-رنگ آکریلیک اکسترا


تعریف: رنگ پایه سیلیکون , مات و با پوشش بالا برای استفاده در نمای خارجی ساختمان می باشد.


الف: رنگ پایه سیلیکون سافاری ب: رنگ پایه سیلیکون نوع بایرامیکس اکسترا


(رنگ ایزوبای (تعریف: این نوع رنگ متشکل از پلیمرها , پلاستیک های سیلیکون مایع و سایر افزودنی ها می باشد و در کلیه سطوحی که لازم است در مقابل آب عایق بندی شوند , مورد استفاده قرار می گیرد . این رنگ در سطوح داخل و خارج ساختمان به کار می رود . رنگ ایزوبای به جاست مایع و قابل انعطاف باشد.


مشخصات کلیه رنگها:


1-دارای پایه آبی می باشد. 2-دارای چسبندگی بسیار بالا برسطوح نمابوده و قابلیت پوشش بسیار خوبی دارد.

3-اجازه تنفس به دیوار می دهد و به دلیل نفوذ پذیری خوب مانع تجمع بخارات وایجاد رطوبت می شود. 4-به دلیل برخوداری از ویژگی مات و ابریشمی قابلیت تمیز شدن دارد. 5-ترک بر نمی دارد , پوسته نمی کند و از زیر سازی جدا نمی شود. 6-دوست محیط زیست است. 7-کپک نمی زند و قارچ روی آن رشد نمی کند.


محل های کاربرد: در نمای داخل و خارج ساختمان و روی پلاستر گچ و خاک , آهک و سطوح چوب به کار می رود.


نحوه اجرا:

ابتدا سطح مورد نظر بایستی از گرد و خاک , روغن و لکه تمیز گردد. اگر دیوار دارای ترک یا فضاهای خالی باشد بایستی با بتونه ) ترجیحا بایرامیکس( پر شده و صاف گردد. بعد از خشک شدن , رنگ آکریلیک سافاری در داخل ظرف تمیز خالی شده سپس به مقدار مورد نیاز با اضافه کردن 10 تا15 درصد آب رقیق شده توسط برس , رولر و یا پیسوله اجرا می شود و تقریبا پس از 1 ساعت در دمای 20 درجه خشک می شود.)

 

 

 


معرفی محصول:

بایرامیکس مینرال و میکرو مینرال و گلد مینرال محصولی جدید جهت نمای تزئینی داخل وخارج ،ساختمان با عمر طولانی میباشد . محصول حاضر بصورت ملات بوده و متشکل از مخلوط دانه های گرانیتی و مرمر سرامیزه با تنوع رنگ فراوان و دانه بندی متعدد رزینهای طبیعی مصنوعی  و سایر افزودنیهای میباشد . بایرامیکس بعد از خشک شدن نمای سنگ تزئینی به خود میگیرد.                                               
تنوع محصول:

بایرامیکس در چهار دانه بندی درشت متوسط.ریزومیکرو و هچنیین بالغ بر 150 نوع رنگ زیبا و متنوع عرضه میگردد .


مشخصات محصول:


بایرامیکس آمیزه ای از آخرین دستاوردهای تکنولوزی مهندسی پلیمر و مواد سرامیک میباشد. سختی و مقاومت مکانیکی فیزیکی و شیمیائی مواد تشکیل دهنده بسیار زیاد بوده و در طی مدت زمان طولانی از دوام رنگ و میزان پیوستگی ذرات کاسته نمیشود .

 

بایرامیکس با شرایط مختلف اقلیمی (مناطق سرد قطبی . سرد و گرم مرطوب و خشک)  سازگاری دارد .

هچنیین این محصول تا حدی دارای خاصییت الاستیکی بوده و از این رو پایداری آن را در مقابل تنش های ناشی از نشست ساختمان . زلزله و سایر عوامل تضمیین میکند .

 


مزایای استفاده از بایرامیکس:

 

1-    مقاومت و استحکام زیاد در شرایط مختلف جوی.

2-قابلیت اجرا روی سطوح مختلف( بتون.سنگ.گچ.تخته.نئوپان.شیشه پلاستیک.سرامیک وغیره(

3-کاهش وزن ساختمان بعلت ضخامت ناچیز در نمای ساختمان.

4-انعطاف پذیری زیاد در اجرای طرح های متنوع داخلی و خارجی ساختمان.

5-بعنوان پر کننده درزها و ترکهای دیوار عمل مینماید.

6-دارای خاصییت آنتی استاتیک و دفع کننده گرد و غبار محیط میباشد.

7-دارای تنوع رنگ و دانه بندی زیاد میباشد.

8-بعلت عدم وجود حلالهای سمی و مضر و مواد نفتی دوست محیط زیست میباشد.

9- کاملا قابل شستشو میباشد.

10-دارای مشخصات و تست های فنی و استانداردهای بین المللی میباشد .

 

رنگ بتن( Concrete Paint COMEX C44 B):

استفاده از انواع مختلف رنگهـاى ساختمانى براى پوشش نماى داخلى و خارجى ساختمان هاى مسکونى و ابنیه صنعتى جداى از زیبا کردن آنها و چشم نواز نمودن محیط زندگى و کار، در محافظت این سطوح از عوامل جوى و جلوگیرى از تخریب زود هنگام آنها نقش بسیار موثرى دارد.

رنگ بتن CC – 1) )برپایه رزینهاى اکریلیک ساخته شده و از آن مى توان براى پوشش کلیه سطوح بتنى و انواع نماهاى داخلى و خارجى ساختمانهاى مسکونى و صنعتى استفاده نمود.

 

موارد مصرف:

جهت دیوارها و سقفهاى بتنى، ایرانیت، سفال، پانلهاى گچى و چوبى، آردواز، رنگ آمیزى دیوارها و اماکن عمومى، اتاقهاى تاسیسات و موتورخانه ها، زیرزمینهاى مرطوب، پارکینگهاى عمومى، بالکن و سرویس ساختمانها.

 

مـــزایا:

رنگ بتن CC - 1 مناسب کار بر روى کلیه سطوح داخلى و خارجى و انواع مختلف زیرسازیها مى باشد. این رنگ پس از خشک شدن کامـلا قابل شستشـو است و به علـت داشتن خاصیت انعـطاف پذیـرى در مقابل تغییر شکلهاى سطحى ساختمان مقاومت نموده و ترک نمى خورد. به علاوه زیر سازى را در مقابل نفوذ آب و رطوبت محافظت کرده و هرگز پوسته نمى شود.

 

روش و میزان مصرف:

سطح زیر کار باید کاملا محکم و خشک و عارى از چربى و گرد و غبار باشد. در صورت لزوم قبلا سطح مورد نظر با مواد پاک کننده شستشو شود. حلال این رنگ آب بوده و آن را با مقدار لازم آب به خوبى مخلوط نموده تا به غلظت مورد نظر برسد . این رنگ با پیستوله و برس قابل مصرف مى باشد.

دمای مناسب براى کار با این رنگ 5 الى 30 درجه سانتیگراد است و بین دو لایه رنگ آمیزى حداقل دو ساعت فاصله باید باشد.

وسایل کار را پس از پایان عملیات رنگ آمیزى با آب شستشو دهید.

میزان مصرف بستگى به سطح زیرکار داشته ولى به طور متوسط براى دولایه رنگ 400-200 گرم بر متر مربع است.

مشخصات فنى :

شکل : خمیرى

رنگ : سفید

وزن مخصوص : 1/5gr/cm³

یون کلر : ندارد

زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا شش ماه در میحط سر پوشیده بدور از گرماى شدید و یخزدگى

بسته بندی: در سطل هاى پلاستیکى 5 و 12 کیلوئى

 

 

 

 

 

 

 

 

منابع و مآخذ:

 

WWW.IRANSAZE.COM

WWW.MAGHALEH.NET

WWW.ARIACIVIL.COM

WWW.031.BLOGSKY.COM

WWW.HAMKELASY,COM

WWW.KSTP.IR

WWW.IRANSHAHR-HS.ORG

 

·       کاتالوگ های ارائه شده از شرکت های تولیدی و نماینده

شرکت نیوپایپ

شرکت دروپنجره های دورال

شرکت مهندسی بهینه سازان عایق گستر یزد

گروه صنعتی حرارت سازان کویر

شرکت لوله ی سبز گستر

شرکت Silkcoat

شرکت پارس گرانیت

شرکت سویتکس

صنایع رنگ سازی کیمیاگران کوه بنان

شرکت توسعه تجارت اعتماد

گروه مهندسی اصفهان نماگستر

شرکت فن آوری آلومینیوم ایده صنعت سپهر

شرکت کارخانجات بنای سبک قدس رضوی تولید کننده ی بتن سبک

 

 

 

ست توده

ست توده، ماده ای است که اغلب جزء زباله ها به شمار می رود. برخی از انواع زیست توده، چیزهایی هستند که در طبیعت روی زمین بر جای می مانند مواردی مانند: درختان مرده، شاخه های درختان، شاخ و برگ های هرس شده در باغچه حیاط، اضافه غلات در زمین های کشاورزی، خرده چوب ها ( مانند تصویری که در سمت راست مشاهده می کنید )، خاک اره و پوسته های درختان در چوب بری ها. زیست توده، حتی موادی نظیر لاستیک و کودهای گیاهی را نیز شامل می شود.

 

زباله های شما، فرآورده های کاغذی که قابلیت بازیافت به محصولات مفید دیگر را ندارند و سایر زباله های خانگی به طور معمول به مراکز زباله دانی شهرداری فرستاده می شوند. زباله های شما دارای انواعی از زیست توده هایی است که می توانند مجدداً مورد استفاده قرار گیرند. با بازیافت زیست توده ها به عنوان سوخت های فسیلی و سایر مصارف، دیگر به "مراکز زباله دانی" برای  نگهداری از آن ها نیازی نخواهد بود.

هیچ کس حتی تصور هم نمی کند که می توان از این مواد برای تولید برق، حرارت، کودهای آلی و یا سوخت های فسیلی استفاده کرد. کودهای آلی، گیاهان یا مواد غذایی فاسد شده ای هستند که به صورت یک تل کود با هم ترکیب شده و برای کمک به رشد گیاهان مورد استفاده قرار می گیرند.

 

برخی از کشورها سالانه بیش از 60 میلیون تن زیست توده خشک تولید می کنند. این زیست توده از پسماند چوب بری ها، چوب زباله های شهری و جنگل ها، پسماندهای کشاورزی و سایر انبارهای غذایی حاصل می شود.

اگر کل این مقدار مورد استفاده قرار گیرد، با 60 میلیون تن زیست توده می توان نزدیک به 2000 مگاوات برق یک شهر را که دارای جمعیت و اقتصاد رو به رشدی است، تأمین نمود. این انرژی برای تأمین مصرف برق حدود دو هزار خانه کافی خواهد بود!

نحوه استفاده از زیست توده بسیار ساده است. ضایعات چوب، شاخه های درختان، ته مانده غذاها و سایر پسماندها با هم در کامیون های بزرگ جمع آوری می شوند. این کامیون ها، پسماندها را از کارخانه ها و زمین های کشاورزی به نیروگاه های زیست توده منتقل می کنند. در آن جا زیست توده به مخازن بسیار بزرگی فرستاده می شود. پس از آن زیست توده وارد یک کوره شده و در آن سوزانده می شود. گرمای تولید شده برای جوشاندن آب کوره مورد استفاده قرار گرفته و انرژی بخار حاصل، توربین ها و ژنراتورها را به چرخش در می آورد ( می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر، مطلب سوخت های فسیلی را مطالعه نمایید ).

با سوزاندن فرآورده های مصرف شده در مراکز جمع آوری زباله، می توان از زیست توده بهره برداری کرد. وقتی زباله ها تجزیه می شوند، از آن ها گاز متان آزاد می شود. از مطالب سوخت های فسیلی و سیستم توزیع گاز طبیعی، به یاد دارید که گاز طبیعی از متان ساخته شده است. گاز متان تولید شده در مراکز جمع آوری زباله از طریق خطوط لوله کشی جمع آوری می شود. سپس از آن برای تولید برق در نیروگاه ها استفاده می شود. این نوع زیست توده، گاز زباله دانی نامیده می شود.

 

در مورد خوراک دام ها هم قضیه به همین شکل است. در جاهایی که تعداد زیادی حیوان مانند گاو ، گوسفند و حتی جوجه ها نگه داری می شوند، می توان کود تولید کرد. هنگامی که این کود تجزیه می شود، همانند زباله، گاز متان تولید می کند. از سوختن این گاز در مزرعه، می توان انرژی مورد نیاز زمین های کشاورزی را تأمین نمود.

 

استفاده از زیست توده ها، در مقایسه با نیروگاه های دارای سوخت فسیلی، به کاهش پدیده گرم شدن کره زمین کمک می کند. گیاهان به هنگام رشد، دی اکسید کربن (CO2) را استفاده و ذخیره می کنند. گاز CO2 ذخیره شده در گیاه، هنگام سوختن یا تجزیه شدن از آن آزاد می شود. با کاشت مجدد بذرها، گیاهان جدید می توانند گاز CO2 حاصل از سوختن گیاهان را مصرف کنند. بنابراین استفاده از زیست توده و کاشت مجدد بذرها می تواند به چرخه طبیعی گاز دی اکسید کربن کمک کند. با این حال، اگر بذر گیاهان مجدداً کاشته نشود، گاز دی اکسید کربن حاصل از زیست توده می تواند سهم عمده ای در گرم شدن کره زمین داشته باشد.

بنابراین استفاده از زیست توده ها می تواند برای حفظ سلامت محیط زیست مفید باشد، زیرا زیست توده کاهش یافته، بازیافت شده و سپس مجدداً مورد استفاده قرار می گیرد. ضمن این که زیست توده یک منبع تجدید پذیر ( که در مطلب انرژی های برگشت پذیر و برگشت ناپذیر، به آن خواهیم پرداخت ) نیز است زیرا رشد گیاهانی که می توانند زیست توده تولید کنند پایان ناپذیر است.

امروزه هم چنان راه های جدیدی برای استفاده از زیست توده ها یافته می شود. یکی از این راه ها، استفاده از زیست توده برای تولید اتانول ( یک سوخت مایع الکلی ) است. اتانول را می توان در انواع خاصی از اتومبیل ها به جای بنزین به عنوان سوخت مورد استفاده قرار داد. الکل را با بنزین هم می توان ترکیب کرد. با این روش وابستگی ما به نفت که یک سوخت فسیلی تجدید ناپذیر است کاهش می یابد.

 

 

ادامه سیر برنامه ریزی در ایران از کتاب مهدیزاده

ادامه سیر برنامه ریزی در ایران از کتاب مهدیزاده

در دوره اول زیر نفوذ اقتصادی – سیاسی و سرمایه داری جهانی نخستین مظاهر تمدن صنعتی مثل کارخانه تلگرافی و ..... به جامعه ایرانی رسوخ پیدا کرد و به دنبال این تحولات تغییرات مدیریتی – کالبدی نیز در شهرهای بزرگ ایران مانند قوانین شهرداری ها در سال 1283 ، بلوار کشی ، کوشک سازی و ..... پدیدار گشت به ویژه شهر تهران به عنوان پایتخت کشور با تقلید از الگوی فرانسوی رو به توسعه و نوسازی نهاد .

دوره دوم : با توجه به سیاست رسمی تجدد طلبی ، روند شهرنشینی و روند نو سازی شهری قوت گرفت ، در این دوره تولیدات کارخانه ای و توسعه وسایل حمل و نقل عمومی و تاسیسات و تجهیزات جدید شهری ضرورت نوسازی در دستور کار قرار گرفت و ضرورتی چند بر شهرسازی نظامی حاکم گردید و به مرحله اجرا رسید . از مهمترین اقدامات در این زمینه شهرسازی می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1-اولین نقشه دگرگونی تهران با عنوان نقشه خیابان ها در سال 1309 به تصویب رسید

2-قانون بلدیه به صورتی کامل تر در سال 1309 به تصویب رسید

3-در سال 1310 نقشه جدید شهر همدان به اجرا گذاشته شد

4-در سال 1312 قانون تعریض و توسعه معابر و خیابان ها به تصویب رسید

5-اولین نقشه شهر سازی در سال 1316 با کمک مشاوران فرانسوی تهیه گردید

6-در سال 1327 با تشکیل سازمان برنامه و بودجه برنامه ریزی متمرکز در ایران آغاز گردید

-در سال 1335 نخستین سرشماری عمومی به عنوان ابزار برنامه ریزی به مرحله اجرا در آمد تنظیم برنامه عمرانی با تاکید بر عمران و توسعه شهری با همکاری گروه مشاوران دانشگاه هاروارد از سال 1327 به مدت 3 سال طول کشید .

در سال های 1335 تا 1340 اولین طرح های جامع توسط مهندسین مشاور خارجی برای چند شهر تهیه گردید از جمله این طرح ها می توان به طرح آلتون برای سنندج (37-1336 ) ، طرح گیبن برای شیراز (38-1337 ) و طرح کوکس برای اصفهان (38-1337 ) و غیره رانام برد .

دوره سوم شهر نشینی و شهرسازی در ایران به عنوان مرحله رشد شتابان نامیده می شود که از اواخر دهه 1330 آغاز شد و عوامل زمینه ساز این دوره عبارت است از کودتای آمریکایی 1332 ، اصلاحات ارضی 1341 ، اجرای برنامه های عمرانی ، افزایش درآمد نفت ، هجوم روستاییان بر شهرها ، و قانونی شدن اجرای طرح های شهری به صورت طرح های جامع ، تفصیلی و هادی . ( مهدیزاده ، 408- 409 )

توجه به خیابان و عناصر کالبدی ریشه در عوامل نظامی :

دوره پهلوی اول (1320-1300 ) و ترویج غرب گرایی به نفی سنتها و آداب و رسوم بومی جامعه منجر گردید و جامعه را با بحران فرهنگی تحقیر آمیزی روبرو ساخت ، طرفداران سیاست های رضا شاه برای حل مشکل بی هویتی به دنبال یکسری ترویج و تبلیغ باستان گرایی افراطی رفتند ، دو سیاست متناقض غربی کردن مظاهر زندگی و ترویج باستان گرایی ، سیاست سومی را به همراه آورد و آن مبارزه خشونت آمیز با برخی از مظاهر دینی و فرهنگی بومی کشور بود ، نتیجه اجرای این دو سیاست در کالبد شهرهای ایران تخریب بی دلیل و بی هدف بافت شهری برای احداث خیابان هایی مانند بوذر جمهری و سیروس در تهران و اغلب شهرهای دیگر به تقلید از طرح های نوسازی شهری در اروپا به خصوص طرح هوسمان در زمان ناپلئون سوم برای پاریس بود ، در این نسخه ی از پیش پیچیده شده برای نوسازی شهرهای ایران یک نظامی قزاق به نام بوذر جمهری تبدیل می شود به بدل هوسمان و رضا خات هم بدل ناپلئون سوم : هدف نوسازی شهرهای اروپا و به خصوص پاریس که مقابله با ناآرامی های اجتماعی نظیر انقلاب 1789 فرانسه بود ، در ایران نیز سرکوب شورش های اجتماعی نظیر واقعه قتل گریبایروف وزیر مختار روس در ایران .

قضیه تحریم تنباکو و قیام مشروطه بود به نظر می رسد هدف اصلی در ورای دو و یا چند خیابان پهن و عمود بر هم در شهرها تقسیم جامعه شهری به اجزاء کوچکتر ومحصور با خیابان های وسیع برای دسترسی فوری نیروهای نظامی و تقسیم و سرکوب حرکت های مردمی در هسته های مجزا و کوچک اجتماعی است . کامروا ص 11

این که ثروت ثمره انحصار درآمد نفت بود : بدین سان دولت اراده و توان لازم برای استفاده از ضرورت مدرن

سازی و ایجاد سازمان و تشکیلات لازم برای تحقق اهدافی که برای کشور داشت دارا بود از این رو مدرن

سازی و ایجاد سازمان و تشکیلات لازم برای تحقق اهدافی که برای کشور داشت دارا بود .

از این رو آغاز حاکمیت سلسله پهلوی همراه بود با گسترش و نوسازی و تمرکزاتش و بروکراسی و فعالیت هایی که مکمل این سیاست بودند ( کاتوزیان ، 1368 : 152 ) با توجه به موارد فوق الذکر می توان این نتیجه گیری را در بر گرفت که عینیت شهرسازی در ایران در دوران معاصر با توجه به بودجه ریزی ناشی از منابع نفتی و همچنین یک سری رفت و برگشت های سیاسی در بطن جامعه روابط بروکراتیک یا به عبارتی دیگر سفته بازی را در شالوده و بنیان خود داشته است ، این روابط بروکراتیک از بالا به پایین بیش از پیش که ریشه در عوامل سیاسی داشته است تاثیرات خود را نا خواسته در طرح ها و برنامه های شهری گذارده است .

شایان ذکر است که موجودیت این روابط بروکراتیک پیوسته به عنوان یکسری راه های نفوذ به منظور نظارت بر فعالیت های روزمره مردم می باشد ، ناگفته نماند که این اقدامات منحصر کردن تمامی فعالیت ها به دولت مرکزی نبوده است بلکه نهادها و ارگان های محلی نیز با توجه به یکسری از روابط تشکیلاتی و سازمانی حق انجام هر گونه فعالیت اجتماعی را داشته اند ( کاتوزیان 1368:102 )

در این منظر سیستم شهری ایران دارای شرایط زیر بود .

1-ازنظر درآمد کاملا وابسته به نفت

2-از نظر اختیار و اقتدار مدیریت به صورت بخش رسمی از دولت مرکزی

3-از نظر الگوی فکری نظیر روش های اروپایی

 سیر تحولات برنامه ریزی شهری در ایران :

برنامه ریزی شهری در ایران که از سال های اولیّه سدّه حاضر در تاریخ ما با به روی کار آمدن رضا خان عینیّت پیدا کرده و در مسیر پر فراز و نشیب سیاسی – اقتصادی و اجتماعی حکومت های مختلف دارای بالا و پایین های فراوانی بوده و در جاهایی موثر و در خیلی از مواقع بی کفایت و ناکارآمد بوده است . ( توجه به مطالب مشهدیزاده از مرحله اول )

دوره دوم : اولین اقدامات مدرن در شهر سازی (1345-1310 )

فعالیت های نو سازی و بهسازی در شهرهای ایران عمدتا از سال 1310 شروع شد و با تصویب قانونی در خصوص احداث و توسعه معابر و خیابان ها در آبان ماه 1312 جنبه قانونی به خود گرفت و دخالت در روند رشد و توشعه شهرها در حوزه وظایف دولت قرار گرفت ، از اقدامات شهرسازی عمده در این دوره احداث خیابان های و میادین وسیع در مرکز شهر و محلات قدیمی آن احداث خیابان های کمربندی ، تخریب محلهای غیر قابل اصلاح و زیبا سازی ساختمان ها به ویژه جداره های قابل رویت شهر می باشد .

در تیرماه 1320 با حمله متفقین و سقوط رضا خان اقدامات اصلاحی مربوط به شهرداری ها و برنامه ریزی شهری برای مدت چند سال متوقف ماند فعالیت در زمینه شهر سازی بعد از مدتی با ظهور حکومت پهلوی دوم دوباره شدت گرفت و لایحه قانونی تملک زمین برای اجرای طرح های شهری و اقدامات عمرانی از قبیل احداث تاسیسات شهری و تجدید بنای محلات قدیمی در نحوه تصرف زمین در سال 1339 به تصویب رسید قانون مذکور در سال 1341 به شکل جامع تر و تحت عنوان طرح های گذربندی و شبکه بندی شهرها مطرح گردید که در این سال با امضای قراردادی میان هیئت عمران بین المللی آمریکا و وزارت کشور مشغول فعالیت گردیدند ، گروه فوق برای اکثر شهرهای کشور طرح شبکه بندی و گذربندی تهیه کردند در طول برنامه دوم عمرانی کشور ( 1341-1334 ) برای شهر اصفهان ، سنندج ، بیجار و ارومیه طرح های جامع توسط کارشناسان آمریکائی و بر اساس اصل چهار ترومن تهیه گردید ،

د.وره سوم – دوره طرح های جامع و تفصیلی : طرح های شهری که هم اکنون در کشور متداول است در ابتدای برنامه سوم (1346-1342 ) شکل گرفت .

در طی برنامه های نیم ساله سوم ، اقدامات مربوط به تهیه 17 طرح جامع شهری به عمل آمد .

رواج الگوی برنامه ریزی جامع در ایران

با تاسیس سازمان برنامه در سال 1327 اندیشه برنامه ریزی جامع به کمک مشاوران خارجی در ایران صورت عملی به خود گرفت به ویژه پس از کودتای 28 مرداد 1332 و نفوذ همه جانبه آمریکا در سیاست و اقتصاد ایران ، الگوی برنامه ریزی جامع تحت تاثیر الگوی رایج در آمریکا نفوذ گسترده ای در کشور پیدا کرد

پس از مشکلات سازمان برنامه در ایران و حضور کارشناسان آمریکائی ( گروه دانشگاه هروارد ) در تدوین

برنامه های توسعه و عمران اقتصادی در ایران نظریه برنامه ریزی جامع به عنوان یک دیدگاه رسمی و قانونی به کار گرفته شد ، از همین ابتدا نیز برخی از مشاوران طرح ها نیز با اینکه دیدگاهی انتقادی به الگو طرح های جامعه داشتند اما متوجه این موضوع شدند که تمامی مسئولین ناگزیر برنامه ریزی جامع را اندیشه ای تقریبا تثبیت شده پذیرفته اند ( مهدیزاده 409 )

به نظر تنظیم کنندگان فرایند برنامه ریزی جامع برای تدوین برنامه سوم عمرانی کشور چون با انبوهی از مشکلات و مجهولات رو به رو بوده است لا جرم به گمانه زنی و اتکابه فرض های اساسی روی آورده است در واقع گمانه زنی ها در برنامه به نقطه ای رسید که موجبات عدم تحقق پذیری و کارکرد برنامه را زیر سوال برد و مشکل آنجاست که برای مشکلات بزرگ کلیدی راه حلهایی بر اساس مفروضات .و فرضیات ارائه داده بودند ، اسناد نهایی برنامه سوم مجموعه ای در هم تنیده از هدف های نا رسا و فرض های بسیار آسان و سهل الوصول بود ، این اسناد در جایی که باید راهنمای عملیات برنامه ریزی تلقی گردد مسائل بسیاری را مد نظر قرار نداده اند ، در واقع آنچه تهیه شد یک برنامه نبود بلکه آن چه تهیه شد یک مدل بود ، در هر حال الگوی توسعه شهری در این دوره زیر نفوذ همه جانبه ایالت متحده آمریکا  تابعی از الگوی توسعه اقتصادی – اجتماعی غربی بود که به ادغام بازار محلی در بازار جهانی و رشد برون زا و تاکید بر معیارهای کمی اتکا داشت .

در واقع در برنامه های عمرانی اول .و دوم زیر ساخت های عمومی این نوع توسعه فراهم شد و در برنامه سوم و چهارم و پنجم تاکید بیشتری بر توسعه شهری در چارچوب طرح های جامع مبذول گردید ، در برنامه عمرانی پنج ساله سوم اقدامات مربوط به تهیه 14 طرح جامع شهری به عمل آمد چهار ده شهر عبارت بودند از تهران ، تبریز ، رشت ، اصفهان ، کرج ، قزوین ، بندر انزلی ، چالوس ، نوشهر ، سربندر ، بابل ، بابلسر ، بندر عباس ، و بندر لنگه اولین طرح جامع شهری که به تصویب شواری عالی شهرسازی به تصویب رسید طرح جامع بندر لنگه در سال 1345 بود ، در اسفندماه 1351 با ابلاغ قرار داد تیپ 12 از جانب سازمان برنامه و بودجه طرح های شهری دارای تیپ و شرح خدمات همسان می شوند ( همان منبع 411 )

در سال 1353 با تصویب قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهر سازی طرح های

شهری در ایران شامل سه طرح : طرح جامع – هادی و تفصیلی شد ( همان منبع 412 )

 

 

 

طراحی دیوار برشی و دیوارهای بتن آرمة زیرزمین

طراحی دیوار برشی و دیوارهای بتن آرمة زیرزمین:

 

طراحی دیوار برشی

یکی از مطمئن ترین روشهای مقابله با نیروهای جانبی استفاده از دیوار برشی بتن مسلح است. دیوار برشی را با توجه به ملاحظات معماری در قسمتهای مختلف پلان یک ساختمان می توان قرار داد, لیکن باید دقت کافی بعمل آید که قرارگیری آن در پلان تا حد امکان متقارن باشد و مرکز ثقل هر طبقه در حوالی مرکز صلبیت دیوارهای برشی باشد, که در این ساختمان نیز موقعیت دیوارهای برشی با توجه به موارد فوق انتخاب شده است. به طور کلی دیوارهای برشی تحت تلاشهای زیر قرار دارند:

1-نیروی برشی متغیر که مقدار آن در پایه حداکثر می باشد.

2-لنگر خمشی متغیر که مقدار آن مجدداً در پای دیوار حداکثر است و ایجاد کشش در یک لبه(لبة نزدیک به نیروها) و فشار در لبة متقابل می نماید. با توجه به امکان عوض شدن جهت نیروی باد یا زلزله در ساختمان, کشش باید در هر دو لبة دیوار در نظر گرفته شود.

3-نیروی محوری فشاری ناشی از وزن طبقات که روی دیوار برشی تکیه دارد.

پس دیوارهای برشی برای نیروهای فوق کنترل و در مقابل آنها مسلح می شوند. دیوارهای برشی استفاده شده در این ساختمان, به ارتفاع 18.65 متر و عمق 5.65 متر و ضخامت 25 سانتیمتر می باشند که کاملاً مشابه هم هستند و فرض می شود که پای دیوار گیردار بوده و نیروهای افقی بر لبة آن وارد می شوند.(hw=18.65 m ,  lw=5.65 m , h=25 cm)

با استفاده از نتایج تحلیل سازه, نیروهای نهایی ضریبدار تحت بحرانی ترین بارگذاری برای دیوار برشی بقرار زیرند:

Nu=7997.1 KN

Vu=2104.4 KN

 

محاسبة ظرفیت برشی حداکثر اجازه داده شده توسط آیین نامه

طبق آیین نامه, d برای محاسبات برش مساوی 0.8lw در نظر گرفته می شود.

 

d=0.8lw=0.8×5.65=4.52 m

 

Vrmax=Фc√fchd=0.6×5×250×4.52=3390 KN > Vu=2104.4 KN

 

بنابراین ضخامت h=250mm برای دیوار کافی می باشد.

محاسبة مقاومت برشی بتن

چون نیروی برشی مقاوم نهایی Vc  برای کلیه مقاطعی که در فاصله ای کمتر از 2.825 متر(یعنی حداقل مقدار lw/2 و hw/2 ) از پایة دیوار قرار دارند, برابر با مقاومت برشی مقطع در آن فاصله در نظر گرفته می شود, پس:

 

Mu=2104.4×(18.65-2.825)=33302.3 KN.m

 

بعلت وجود نیروی محوری نسبتاً بالا:

 

ملاحظه می شود که Vu>0.5Vc  پس احتیاج به میلگردهای حداقل و یا محاسباتی داریم. و چون Vu>Vc  , باید میلگردهای برشی افقی  Ah و قائم An  در دیوار تعبیه گردد.

 

محاسبة میلگردهای برشی(تنگ)

در نتیجه s2  مساوی 300 میلیمتر انتخاب می شود و,

 

(سطح دو ساق)Ah=1.134×300=340.2 mm2

 

پس از میلگرد آجدار نمرة 16 استفاده می شود:

 

Ah=2×201=402 mm2 > 340.2 mm2

 

که در دو سفره میلگرد قرار داده می شوند.

محاسبة ρh (برای عرض یک متر)

 

(محاسباتی)ρh=340.2/(300×2500)=0.00454 > 0.0025

 

یعنی نسبت سطح مقطع میلگرد برشی افقی به سطح مقطع بتنی کل, نباید کمتر از 0.0025 باشد.

 

محاسبة میلگردهای  قائم

ملاحظه می شود که مقدار فوق از 0.0025 کمتر است, پس مقدار آن برابر با 0.0025 در نظر گرفته می شود.پس استفاده می شود از:

 

Ф10 at 250 à ρn=An/s1h=157/(250×250)=0.00251

 

که میلگردهای فوق در دو سفره توزیع می شوند.

 

محاسبة میلگردهای خمشی

Mu=2104.4×18.65=39247.2 KN.m

 

بعلت قابل ملاحظه بودن مقدار نیروی محوری Nu , سطح مقطع دیوار را بصورت مستطیلی به ابعاد 250×5650 میلیمتر در نظر گرفته و سطح مقطع آرماتور خمی با استفاده از نمودارهای اندرکنش ستونها تعیین می شوند:

 بعلت ملایم بودن شرایط: d=d'=25 mm

در هر طرف استفاده می شود از:

29Ф32 , Ast=2×29×804=46646.4 mm2

 

ρ=46646.4/250/5650=3.3%

 

که بین مقادیر 0.8% و 8% قرار دارد و قابل قبول است. این آرماتورها بصورت یکنواخت در مقطع توزیع می شوند.

 

کنترل ظرفیت محوری دیوار

 

 

Nrmax=0.8[0.85ФcfcAg+Ast(Фsfy-0.85Фcfc)]

=0.8×[0.85×0.6×25×250×5650+46646.4×(0.85×400-0.85×0.6×25)]×10-3

=26619.5 KN > 7997.1 KN

 

جزئیات آرماتورگذاری دیوار برشی در نقشه های اجرایی پروژه آورده شده است.

 

طراحی دیوارهای بتن آرمة زیرزمین

این دیوارها, دیوار حایل بوده که از آنها به منظور پایداری در مقابل فشار جانبی خاک استفاده می گردد. عامل پایداری و مقاومت این نوع دیوارها در مقابل فشارهای جانبی, مقاومت خمشی دیوار و وزن خاکی است که در روی پاشنة دیوار قرار می گیرد. فرض می شود که با تعبیة زهکش هایی, از ایجاد فشار آب حفره ای در پشت دیوار جلوگیری می شود.

بعلت شن و ماسه ای بودن خاک و زاویة اصطکاک داخلی بالای این نوع خاک, نفوذپذیری و زهکشی بخوبی انجام یافته و فشار جانبی خاک پشت دیوار بشدت کاهش می یابد.

وزن مخصوص خاکریز 1920 کیلوگرم بر مترمکعب با زاویة اصطکاک داخلی 35 درجه در نظر گرفته می شود. با استفاده از جداول مربوطه, ضریب اصطکاک بین بتن و خاک پشت آن برابر با 0.4 می باشد. فشار مجاز خاک 270 کیلونیوتن بر مترمربع می باشد.

چون خاک درجاست و اجازة حرکت ندارد:

K=K0=1-sin(Ф)=0.43

تعیین ارتفاع دیوار

ارتفاع کف پی=1.2 m à h=2.95+1.2=4.15 m

تعیین ضخامت پایه

ضخامت پایه=60 cm

تعیین طول پایه

اگر ارتفاع سربار را h=2.35m در نظر بگیریم:

سربار=2.35×1.92=4.512 ton/m2

با توجه به شکل بعدی,

 

فشار افقی یکنواخت ناشی از سربار = 0.43×4.512=1.94 ton/m2

فشار حداکثر خاک = 4.33 ton/m2

(در وسط ارتفاع دیوار) P1=1.94×4.15=8.051 ton/m

(در ثلث ارتفاع دیوار) P2=0.5×4.33×4.15=8.98 ton/m

W=1.92×(4.15+2.35)x=2.48x

 (تعادل لنگرها)W(x/2)=2.075P1+1.383P2 à x=2.161 m

 

برای اینکه مصالح دانه ای به کشش نیافتند,

طول پایه = 1.5×2.161=3.6 m

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

محاسبة ضریب اطمینان در برابر واژگونی

 

شرح

نیرو

مقدار(ton/m)

بازوی نیرو(m)

لنگر(ton.m/m)

وزن خاک+سربار

W1

(3.6+2.35)×2.1×1.92=23.99

1.05

25.19

اضافه وزن ناحیة مثلثی دیوار

W2

0.5×(0.3×3.6)×(2.4-1.92)=0.26

2

0.52

وزن پایه

W3

3.6×0.6×2.4=5.2

1.8

9.36

وزن ناحیة مستطیلی دیوار

W4

0.3×3.6×2.4=2.6

2.25

5.85

 

کل

32.05

 

40.91

 

با توجه به شکل قبل,

 

فاصلة نقطة اثر برآیند=40.91/32.05=1.276 m

لنگر مقاوم=32.26×(3.6-1.276)=74.97 ton.m/m

لنگر واژگونی=2.075+1.3833=29.128 ton/m

ضریب اطمینان واژگونی=74.97/29.128=2.574 > 2

یا  0.85×74.97 > 1.383×29.124                         O.K.

 

محاسبة فشار وارد بر شالوده

R=32.05 ton/m

A=1×3.6=3.6 m2/m

S=1×3.62/6=2.16 m3/m

محاسبة ضریب اطمینان در برابر لغزش

چون جسم در آستانة لغزش است,K=(1-sinФ)/(1+sinФ)=0.27                              

نیروی محرک=P1+P2=17.031 ton/m

نیروی مقاوم اصطکاکی=μR=0.4×32.05=12.82 ton/m

SF=12.82/17/031=0.753<1.5

ملاحظه می شود که عدد مذکور مناسب نبوده, پس یک پاشنه برای دیوار در نظر می گیریم,

ارتفاع زبانه 120 سانتیمتر در نظر گرفته می شود, سطح جلویی زبانه 15 سانتیمتر جلوتر از سطح پشتی دیوار قرار داده می شود. با توجه به شکل زیر داریم:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pp=0.5Kp(h22- h12)γ       ,        Kp=1/Ka=1/0.27=3.7

Pp=0.5×3.7×(1.82-0.62)×1.92=10.23 ton/m

μR= μ1R1+ μ2R2

μR=0.7×(9.372+14.615)/2×1.65+0.4×(9.372+3.19)/2×1.95=18.75 ton

نیروی مقاوم=10.32+18.75=29.07 ton/m

SF=29.07/17.031=1.71 > 1.5           O.K.

 

طراحی پایة دیوار

 

 

 

 

 

 

 

با توجه به شکل فوق,

qu=(2.35×1.92+3.6×1.92+0.6×2.4)×1.25=16.08 ton/m2

مقطع A :

Vu=16.08×1.8-0.9×(3.19+8.89)/2×1.8=19.16 ton/m

Mu=(16.08-0.9×3.19)×1.82/2-0.9×(8.89-3.19)× 1.82/6=18.63 ton.m/m

d=60-(5+1.5)=53.5 cm

Vc=0.2×0.6×5×1000×535×10-3=321 KN/m > 319 KN/m

 

محاسبة میلگرد خمشی,

Mu=186.3 KN.m/m à As=1051 mm2/m

min(As)=max(1.33×1051,1.4/400×1000×535)=1872.5  mm2/m

 

پس انتخاب می شود

Ф22 at 200 = 1900 mm2/m à طول مهاری=30×22=660 mm

 

مقطع B:

Vu=(14.615+10.8)/2×1.2×1.25=19.06 ton/m

Mu=(10.8×1.22/2+3.815×1.22/3)×1.25=120 KN.m/m à As=670  mm2/m

As(min)=1872.5 mm2/m

 

پس انتخاب می شود

Ф22 at 200 = 1900 mm2/m à طول مهاری=30×22=660 mm

 

طراحی تیغه

مقادیر d,  Vu و Mu در 0, 0.5H و H تعیین می گردند و در هر قسمت فولادهای کششی طراحی می شوند,

 

 

 

 

 

 

 

As(mm2/m)

 

Mu (ton.m)

 

Vc(ton)

 

Vu(ton)

 

d

t

 

x

نقطه

0


0

14.1

0


23.5

30


0

0

1348


3.95


23.1

4.83

38.5

45


1.8


0.5H


1872.5


19.0


32.1

12.34

53.5

60

3.6

H

 

پس بترتیب برای  0.5H و H, انتخاب می شود,

Ф14 at 110 = 1399 mm2/m

,

Ф14 at 80 = 1924 mm2/m

که در سطح مجاور خاک قرار می گیرند.

 

میلگردهای حرارتی:

میلگردهای افقی تیغه,

ضخامت متوسط تیغه=45 cm à As(min)=1125 mm2/m

: در سطح بیرونی دیوارФ10 at 100 = 785 mm2/m

: در سطح مجاور خاکФ10 at 200 = 363 mm2/m

 

میلگردهای حرارتی قائم تیغه که درست در جلوی دیوار قرار می گیرند,

As=1125 mm2/m à Ф12 at 100 = 1131 mm2/m

 

میلگردهای حرارتی طولی پایه:

 برای اطمینان در مهار میلگردهای خمشی در بالا و پایین پنجه همة آنها را در کل پایه ادامه می دهیم.

Ф14 at 80 = 1924 mm2/m

که در واحد عرض پایه(در طول دیوار) قرار می گیرند.

بدین ترتیب دیوارهای حایل زیرزمین طراحی شدند, جزئیات فولادگذاری این دیوارها در نقشه های اجرایی پروژه آورده شده است.

روش اجراى ساختمان هاى بتن مسلح دیوار باربر با قالب عایق ماندگار

روش اجراى ساختمان هاى بتن مسلح دیوار باربر با قالب عایق ماندگار

 

این سیستم، شیوه ا جراى ساختمان بتن مسلح درجابا قالب هاى عایق کنندة ماندگار مى باشد که سازه حاصل از آن، یک ساختمان بتن مسلح و در زمره سازه هاى متداول، تلقى مى شود.

در این سیستم ساختمانى، قالب هاى دیوار و سقف با  استفاده از مفتول آهن گالوانیزه به قطر2 میلى متر به صورت شبکه جوش شده در محل کارخانه ساخته شده و در وجوه داخلى و خارجى قالب پانل هایى از مصالح عایق کننده، مانند پلى ا ستایرن منبسط شونده کندسوز، قرار داده مى شود.

قالب هاى دیوار بتنى با امکان آرماتوربندى به میزان مورد نیاز و با ضخامت مورد نظر طراح، از 80 تا   500  میلى متر و بیشتر براى دیوارها و قالب هاى سقف به صورت تیردال یک یا دو طرفه با عمق و فواصل تیرچه هاى متغیر و دلخواه، توسط خطوط تولید در مقیاس نسبتاً زیاد، قابل تولید است.

خط تولید کارخانه این سیستم، مى تواند مدول هاى لازم براى ساخت واحدهاى مسکونى را تولید کند.

مدول هاى کارخانه ای این سیستم سبک بوده و قابلیت حمل و نقل و نصب سریع در اجرا را دارا است، به طورى که اجراى بالغ بر 20 متر مربع نفر-روز کارى را مقدور مى کند. ضخامت نسبتاً قابل ملاحظه دیوارهاى تمام شده معمارى را مى توان یکى از محدودیت هاى این سیستم عنوان کرد.


الزامات روش اجراى ساختمان هاى بتن مسلح دیوار باربر با قالب عایق ماندگار

-1 کاربرد سیستم سازه ای حاصل از این روش اجرا به عنوان سیستم دیوار باربر با کاربرى ساختمان هاى مسکونى، در انواع زمین ها و کلیه پهنه هاى لرزه خیزى ایران بر اساس آخرین ویرایش استاندارد 2800 ایران و با احتساب تأمین الزامات مربوطه بلامانع است.

-2 بارگذارى ثقلى و لرزه ای سیستم سازه ای حاصل از این روش اجرا به ترتیب بر اساس آخرین ویرایش هاى مبحث ایران صورت گیرد.

-3 طرح سازه ای سیستم سازه ای حاصل از این روش اجرا بر اساس مبحث نهم مقررات ملى ساختمان یا آئین نامه ACI 318-05 ویرایش هاى بعد از آن صورت گیرد.

-4 حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان 4 طبقه یا 15 متر از تراز پایه است. حداقل ضخامت دیواره هاى بتنى نباید از 15 سانتى متر کمتر باشد.

-5 مشخصات کلیه مصالح مصرفى مربوط به اجزاء قالب بندى ماندگار، باید مطابق با استانداردهاى بین ا لمللى معتبر و اسناد ارائه شده باشد.

-6 مشخصات سایر مصالح مصرفى باید مطابق استانداردها و آئین نامه هاى ملى یا معتبر بین ا لمللى باشد.

-7 پلى استایرن منبسط شونده باید از نوع کندسوز یا سایر استانداردهاى معتبر ASTM مطابق با استاندارد بین المللى باشد.

-8 محافظت پلى استایرن با ضخامت کافى از اندودهاى مناسب با توجه به شرایط داخلى و خارجى صورت گیرد.

-9 مقاومت لازم در برابر آتش با توجه به تعداد طبقات براى دیوار و سقف مطابق مبحث سوم مقررات ملى ساختمان در خصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و الزامات نشریه 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق تأمین شود.

-10 تمهیدات لازم جهت صدابندى دیوار و سقف مطابق با مبحث شماره 18 مقرات ملى ساختمان به عمل آید.

-11 رعایت مباحث مربوط به صرفه جویى در مصرف انرژى مطابق مبحث شماره 19 مقرات ملى ساختمان ضرورى است.

-12 پوشش ملات مناسب براى مفتول هاى فولادى در بدنه داخلى و خارجى تأمین شود.

-13 تمهیدات لازم در شرایط اقلیمى مختلف کشور براى پوشش نهایى جهت مقابله در محیط هاى خورنده و نیز استفاده از فولاد گالوانیزه در این محیط ها و رعایت الزامات مربوط به مبحث نهم مقررات ساختمان ملى الزامى است.

 

 

 

بتن ساده و بتن مسلح

مقدمه

بتن ساده و بتن مسلح

در اکثر اعضا سازه های بتنی مانند تیرها – دال ها و ستون ها تنش های کششی قابل توجهی در نتیجه بارهای وارده و هم چنین تأثیرات غیر وابسته به بارهای خارجی مانند اختلاف درجه حرارت و حرکت فونداسیون ایجاد می شود بتن ساده مقاومت کششی خیلی ضعیفی دارد و بنابراین نمی تواند در ساخت این اعضاء به تنهایی بکار رود اما اگر مقدار کمی فولاد در محل های استراتژیک قرار گیرد که بتواند نیروهای کششی داخلی را تحمل نماید یک مکانیزم مؤثر برای تحمل بارهای وارده به وجود می آید و در نتیجه ترکیب این دو مصالح یعنی بتن و فولاد بتن مسلح به وجود می آید که پر استفاده ترین مصالح سازه ای در قرن بیستم بوده است .

 

 

 

 

 

شکل 1- بتن مسلح

در بتن مسلح از خواص ساختاری مصالح بکار رفته و به بهترین وجه استفاده می نمایند بدین معنی که بتن نیروی فشاری و فولاد نیروی کششی را تحمل می کند شکل1 عمل سازه ای یک عضو خمشی را نشان می دهد ممان M که در وسط تیر به اندازه کافی بزرگ می باشد باعث ترک خوردگی بتن می شود اما نیروی کششی فولاد T  و نیروی فشاری بتن C که در قسمت بدون ترک بالای مقطع قرار دارد در مقابل آن مقاومت می کند اگر چه فولاد در مقابل نیروی کششی مقاوم است ولی نمی تواند جلوی ترک خوردگی قسمت کششی بتن را بگیرد پس از بارگذاری تیرهای بتن مسلح ، معمولا ً ترک های ریزی در قسمت کششی آن ظاهر می شود طراحان بتن مسلح باید توجه کامل به کنترل عرض ترک ها و خیز عضو ها علاوه بر تعیین مقاومت کافی آن بنمایند .

بتن پیش تنیده

بتن پیش تنیده مانند بتن مسلح یک مصالح ترکیب یافته است که از مزیت مقاومت فشاری زیاد بتن استفاده می نماید در حالی که از ضعف بتن در مقابل نیروی کششی جلوگیری
می کند .

بتن پیش تنیده از بتنی ساخته شده که معمولا ً مقاومت فشاری آن زیاد می باشد و مقدار کمی فولاد با مقاومت زیاد که به صورت رشته های بهم بافته شده یا سیم بافت است تشکیل شده است این سیم بافت ها تشکیل یک کابل را می دهند قبل از بارگذاری این کابل های فولادی را با جک در مقابل بتن می کشند که در نتیجه سبب به وجود آمدن پیش فشردگی در بتن می شود .

عمل اصلی تیر پیش فشرده بتن در شکل2 نشان داده شده است کابلی که از فولاد با مقاومت زیاد ساخته شده درون یک مجرا قرار داده شده که در زمان بتن ریزی در داخل آن قرار گرفته است این کابل در مقابل دو انتهای تیر کشیده و مهار شده است سپس مجرایی که کابل درون آن قرار دارد را با دوغاب سیمان پر می کنند که باعث تماس بین بتن و فولاد می گردد به علت قرار داشتن این کابل در خارج از محور خنثی تیر ، تنشی در مقطع تیر بتنی ایجاد می شود که معمولا ً از حداکثر نیروی فشاری در پایئن مقطع به مقدار کمی نیروی کششی در بالای آن متغیر است (شکل 2- ب) این سبب می شود که تیر در ابتدا به سمت بالا خم شود زمانی که بار طراحی شده W وارد شود ممان خمشی ایجاد شده در محل وسط تیر باعث به وجود آمدن تنشی می شود که در تارهای بالایی مقطع فشاری و در تارهای پایینی آن کششی است این تنش ها با تنش های ایجاد شده به وسیله پیش تنیدگی با هم ترکیب شده و یک تنش فشاری ماکزیمم در تار بالایی مقطع و یک تنش فشاری و یا احتمالا ً کششی در تار پایینی آن به وجود می آورد با افزایش بارهای خارجی افزایش درنیروی کششی در تار پایینی مقطع صورت می گیرد تا نهایتا ً این تنش برابر مقاومت کششی بتن می شود که در این زمان ترک ها ظاهر می شوند .

با افزایش بار وارده ، ممان خمشی در مقطع ترک خورده تیر با یک زوج نیروهای داخلی که نیروی کششی T  در کابل فولادی و نیروی فشاری C در قسمت ترک نخورده مقطع است مواجه می شود ( شکل 1-2 – ب ) در این مرحله رفتار مقطع ترک خورده بتنی پیش فشرده مانند مقطع ترک خورده بتن مسلح عمل می کند (شکل 1)

هدف اصلی از پیش تنیده کرده بتن بهتر ساختن رفتار آن در هنگام بارهای بهره برداری می باشد که این هدف به وسیله ایجاد یک تغییر شکل و در نتیجه تنش ایجاد شده در مقطع انجام شده که با بارهای طراحی شده مقابله نموده و آنرا خنثی نماید .

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 2- بتن پیش تنیده، توزیع تنش ها

 

انتخاب بتن پیش تنیده برای طراحی

بتن پیش تنیده دارای مزایای زیاد و در عین حال محدودیتهایی می باشد که طراح باید از آن آگاه باشد ابتدا مزایای مهم پیش تنیدگی ذکر می شود و سپس به محدودیت های آن اشاره می گردد .

بهتر شدن رفتار سازه پس از وارد شدن بارهای بهره برداری

از شکل 2 می توان به این نتیجه رسید که اثر نیروی پیش تنیده در یک عضو خمشی یک سازه کاهش و یا حتی از بین رفتن خیز به طرف پایین تیر در اثر بارگذاری است که در ضمن سبب افزایش بار لازم که باعث ترک خوردگی مقطع در قسمت کششی می شود نیز می گردد همان طور که اشاره شد پیش تنیدگی اصولا ً برای بهتر کردن رفتار عضو سازه پس از بارگذاری است حتی مقدار کمی از پیش تنیدگی می تواند عرض ترک های ایجاد شده را به مقدار زیادی کاهش داده و یا ممکن است به طور کامل از ترک خوردن مقطع جلوگیری نماید .

این نکته را باید در نظر داشت که پیش تنیدگی تأثیر زیادی در مقاومت خمشی آن نمی گذارد اگر برای مثال تیر بتن مسلح شکل 1 با تیر پیش تنیده در شکل 2 مقایسه شود و فرض شود که نیروی جاری شدن در فولاد بتن مسلح با نیروی جاری شدن فولاد بکار رفته در تیر پیش تنیده یکسان باشد و در صورتی که مشخصات طراحی آن ( ابعاد مقطع ، مقاومت بتن ) یکسان باشد مقاومت هر دو تیر تقریبا ً یکسان است .

استفاده بهتر از فولاد و بتن با مقاومت زیاد

بتن پیش تنیده می تواند فولاد با مقاومت زیاد را با بتن با مقاومت بالا ترکیب نموده و عضو بسیار مطلوبی به وجود آورد فولاد با مقاومت زیاد نمی تواند در بتن مسلح با استفاده از حداکثر ظرفیت آن بکار رود زیرا تنش زیاد فولاد در اثر بارگذاری سبب خمش زیاد تیر گردیده و باعث ترک خوردگی با عرض زیاد می گردد که این نقص را با استفاده از مقدار مناسب نیروی کششی فولاد می توان از بین برد .

سازه های با دهانه بزرگ  و سازه های ظریف تر

با استفاده مناسب از مصالح با مقاومت زیاد و تحت کنترل قرار دادن خمش و عرض ترک های ایجاد شده به وسیله پیش تنیدگی ، امکان ساخت سازه های بتنی ظریف تر و هم چنین ساخت سازه های با دهانه های زیاد قابل اجرا می شود .

پیش تنیدگی بنابراین انتخابی مفید برای طراحی هایی است که سازه های با دهانه بزرگ زمانی که وزن خود سازه قسمت زیادی از بارهای وارده را تشکیل می دهد قابل ساخت می شود و همچنین برای سازه هایی که بار مرده آن ها زیاد است خصوصا ً برای پل های با دهانه متوسط تا بزرگ طراحی بسیار جالبی می باشد .

بهتر شدن مقاومت آن در برابر نیروهای برشی و پیچشی

وجود مقداری پیش فشردگی در بتن باعث تأخیر در ایجاد ترک های مایل می شود پیش فشردگی برای از بین بردن مسائل برشی و پیچشی می تواند بکار برده شود.

 و به وسیله آن می توان مقدار نیرویی را که باعث ایجاد ترک های مایل می شود افزایش داد .

آثار بازدارنده استفاده از پیش تنیدگی

اگر چه پیش تنیدگی می تواند برای بهتر شدن وضعیت سازه در یک عضو بتنی مورد استفاده قرار گیرد ولی اگر به طور مناسب استفاده نشود و یا بدون شناخت آن انجام گیرد سبب رفتاری نامناسب می گردد برای مثال پیش تنیدگی زیاد همراه با دورتر بودن فولاد از محور خنثی مقطع می تواند باعث خمش بیش از حد تیر به سمت بالا گردد این خیز به طرف بالا با زمان افزایش پیدا می کند که علت آن خزش بتن است که این خیز بیش از حد باعث غیر قابل استفاده بودن آن عضو می گردد پیش تنیدگی به طراح مقدار زیادی توان می دهد که رفتار عضو را بعد از بارگزاری تحت کنترل در آورد .

طراح باید دانش کافی در مورد نیروی زیادی که در اثر کشش کابل به وجود می آید داشته باشد برای مثال اگر احتیاط کافی برای جزئیات دو انتهای کابل در جائی که مهار کابل با قسمت انتهائی بتن به وجود می آید نشود سبب ایجاد نیروی زیاد کابل به بتن در هنگام انتقال شده که در نتیجه ترک های محوری جدید به وجود می آید و حتی ممکن است که موجب انهدام عضو پیش تنیده شود .

تولید بتن بکار رفته در عضو پیش تنیده احتیاج به عملیات دقیق دارد که لازمه آن داشتن کارگران ماهر – وسائل مخصوص و مصالح با مرغوبیت بالا است که باید هزینه های اضافی آن مورد نظر قرار گیرد و مطمئن شد که آیا پیش تنیدگی مقرون به صرفه است یا نه و با داشتن حق انتخاب طرح های دیگر پیش تنیدگی بتن باید مورد مطالعه قرار گیرد که از نظر مقرون به صرفه بودن و یا بهتر استفاده قرار گرفتن آن قابل قبول می باشد .

اتلاف نیروی پیش تنیده

حتی در روزهای اولیه توسعه بتن مسلح ، مهندسین فهمیدند اگر یک حالت پیش فشردگی در بتن ایجاد شود رفتار آن به طور محسوس بهتر می شود اولین کوشش برای پیش فشردگی بتن به وسیله کشیدن میله های فولادی صورت گرفت که موفقیتی در بر نداشت و علت آن وجود مقدار بسیار زیاد خزش و انقباض در بتن بود که در مدت زمان طولانی سبب از بین رفتن کشش فولاد می گردید زمانی که بتن تحت تأثیر تنش های فشاری ممتد قرار می گیرد کرنش فشاری با زمان افزوده گردیده که مقدار نهائی این کرنش که تحت اثر تنش به وجود می آید دو یا سه برابر مقدار اولیه آن است این افزایش کرنش که وابسته به تنش و زمان است به عنوان خزش نامیده می شود مقداری هم کرنش در بتن ایجاد می شود که علت آن نداشتن تنش فشاری نمی باشد و به علت از دست دادن آب بتن است اگر برای مثال یک میل گرد فولادی از یک تیر بتن به اندازه Mpa200 تحت کشش قرار گیرد در نتیجه آن مقدار اولیه کرنش فولاد حدود 100 میکرواسترین یا 001/0 است کرنشی که در اثر از دست دادن آب بتن ایجاد می شود به طور متوسط در حدود 0006/0 تا 0008/0 است که کم شدن 0008/0 از کرنش باعث کاهش نیروی پیش تنیدگی در فولاد به مقدار 5/1 مقدار اولیه آن می شود که با افزایش خزش در بتن تقریبا ً تمام نیروی کشش فولاد از بین می رود .

تا زمانی که فولاد با مقاومت زیاد در بتن بکار نرفته بود موفقیتی در پیش فشردگی بتن به دست نیامد در حال حاضر فولادهایی که بکار می رود که تنش نهائی آنها تا MPa1750 می رسد که اگر کشش را تا 75 درصد تنش نهایی انجام می دهیم به مقدار MPa1300 می رسیم که کرنش اولیه ای برابر 007/0 می دهد حتی با وجود مقدار زیادی خزش و انقباض ، کاهش نیروی کششی فولاد در حدود 001/0 می باشد که اتلاف نیروی پیش تنیده ای برابر 20 درصدی می دهد و مقدار باقیمانده تنش کششی در فولاد به اندازه کافی است که بتن را پیش فشرده نگه می دارد .

1-2 روش های پیش  تنیدگی

پس کشیدگی

در شکل 2 پیش تنیدگی در بتن به وسیله پس کشیدگی به دست آمده است یک سر کابل در بتن مهار شده است و سر دیگر آن در برابر بتن کشیده شده است پس کشیدگی به طور کلی به عملی اطلاق می شود که در آن کابل پس از آنکه بتن گرفته شد و سخت گردید کشیده می شود کابل ها به بتن اطراف خود هیچگونه چسبندگی در زمان کشیدن ندارند و در مجراهای مخصوصی قرار گرفته اند که در مسیر مستقیم و یا منحنی در عضو بتنی قرار دارند کشیدگی کابل را هم از یک جهت و هم از دو جهت می توان انجام داد اگر کشیدگی ها از دو سر کابل انجام شود باعث کاهش قابل ملاحظه ای از اتلاف نیروی پیش تنیده ناشی از اصطکاک می گردد پس از اتمام عملیات پس کشیدگی ، مجراها را به وسیله دوغاب سیمان پر می کنند که این کار سبب چسبندگی بین بتن و کابل گردیده و از کابل هم محافظت می نماید در بعضی از مواقع کابل را می توان بدون چسبندگی نگاهداری کرد در صورتی که آرماتور کافی در عضو بتنی برای کنترل عرض ترک و همچنین مقاومت خمشی آن قرار داده شود پس کشیدگی خصوصا ً برای سازه های بتنی در جا و در مورد عضو های بزرگ ساختمان ها مانند سقف های با دهانه بزرگ و تیرهای انتقال بکار می رود و به صورت زیادی در ساخت تیر پل های با دهانه زیاد نیز بکار برده می شود .

پیش کشیدگی

اگر فولاد پیش تنیده قبل از ریختن بتن کشیده شود این عضو را پیش کشیده می گویند در شکل 3- الف فولاد بین دو انتها کشیده شده است سپس قالب ساخته شده و آنگاه بتن ریخته می شود (شکل 3 – ب ) و زمانی که مقاومت آن به اندازه کافی رسید نیروی پیش تنیدگی رهامی گردد و چون سیم بافت سعی در برگشت به حالت اولیه خود به صورت الاستیک را دارد بتن که به سیم بافت چسبیده است مجبور به انقباض و فشرده شدن
می شود پیش کشیدگی معمولا ً در کارخانجات تولید می گردد و در عضوهای از پیش ریخته شده و ساخته شده نیز استفاده می گردد انتقال نیروی پیش تنیده بر بتن به مجرد امکان انجام می گیرد که برای این کار و سرعت بخشیدن به عملیات از بخار برای خشک کردن بتن استفاده می کنند و به وسیله آن هر 24 ساعت یک دور عملیات به پایان می رسد چون بتن در زمان انتقال نیروی پیش تنیده به حد کافی سخت نگردیده است اتلاف پیش تنیدگی آن که ناشی از فشرده شدن الاستیک آنی بتن به حد کافی سخت نگردیده است اتلاف پیش تنیدگی آن که ناشی از فشرده شدن الاستیک آنی بتن و در نتیجه خزش و انقباض بیشتر است در مقایسه با روش پس کشیده افزایش می یابد مهار فولاد پیش تنیده در عضوهای پیش کشیده به علت چسبندگی فولاد پیش تنیده به صورت سیم و یا در صورت امکان رشته سیم بکار می رود بکاربردن کابل مانند بتن پس کشیده امکان پذیر
نمی باشد سیم های پیش تنیده که اغلب تا قطر mm5 می باشند و به صورت آجدار بکار برده می شوند تا چسبندگی بیشتری با بتن داشته باشند .

ساخت اعضاء پیش تنیده به وسیله دو روش چسبندگی و بدون چسبندگی کابل ها

در سازه های پس کشیده بتنی چسبندگی مؤثر بین کابل و بتن اطراف آن را می توان به وسیله دوغاب سیمان که در مجرای کابل ریخته می شود به دست آورد مزیت این روش در بهتر شدن رفتار و عمل عضو در مرحله بعد از ترک خوردگی آن است ترک ها کوچکتر و به طور منظم تری قرار گرفته اند و همچنین مقاومت نهائی عضو هم با بکار بردن این روش به علت چسبندگی بتن و فولاد به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد در روش دیگر برای کنترل ترک خوردگی و اطمینان از رفتار بهتر عضو در مرحله بارگذاری بیش از میزان طراحی ، باید از آرماتورهای غیر پیش تنیده استفاده نمود .

تعیین فاصله کابل تا محور خنثی ( خروج از مرکز کابل ) و منحنی مسیر آن

در شکل 2 کابل پیش تنیده در خارج از محور ثقل تیر بتنی قرار داده شده است به طوری که تنش های ناشی از ممان بارهای خارجی در وسط تیررا به طور مؤثری خنثی نماید همان طوری که در شکل 2- ب آمده است برای یک طرح اقتصادی عضو پیش تنیده کابل معمولا ً باید در خارج از محور ثقل مقطع کامل عضو بتی قرار گیرد به علاوه اندازه این خروج از مرکز اغلب در طول عضوتغییر می کند و از یک مقدار ماکزیمم در پائین تیر در ناحیه ای که ماکزیمم ممان مثبت اثر می کند تا مقدار صفر در دو انتهای تیر و تا یک مقدار ماکزیمم در طرف بالای تیر ( منفی ) در منطقه ای که حداکثر ممان منفی قرار دارد مانند تکیه گاه های داخلی تغییر می کند در سازه های پس کشیده تعداد زیادی از سیم ها با رشته ها و تارها را با هم قرار داده و در داخل یک مجرا قرار می دهند و به این وسیله تشکیل یک کابل را
می دهند و گاهی می بایست و لازم است که تعدادی کابل را با هم بکار ببرند که بتوانند یک نیروی پیش تنیده کافی ایجاد کنند کابل ها معمولا ً به صورت یک مسیر منحنی در طول تیر قرار می گیرند در سازه های پیش کشیده از سیم ها و رشته های جداگانه برای تأمین نیروی پیش تنیده لازم استفاده می کنند که نمی توان آنها را به صورت منحنی بکار برد برای این منظور این رشته ها را به صورت شکسته بکار می برند تا در طول تیر تغییرات خارج از محور ثقل بتواند صورت گیرد .

 

 

 

 

 

 

 

شکل 3- عملیات پیش کشیدگی

اگر چه معمولاً بیشتر از یک کابل در عضو های بتنی پس کشیده و تعداد زیادی سیم و یا رشته سیم در عضو های پیش کشیده وجود دارد برای سادگی مسیر کابل را به صورت خط برآیند نیروی پیش تنیده یعنی خطی که در امتداد مرکز ثقل نیروی پیش تنیده فولاد است نشان می دهند مسیر کابل به وسیله فاصله هر نقطه تا محور ثقل مقطع بتنی در هر مقطعی تعریف می شود .

مهار کابل ها در عضو های پس کشیده

روش های مخصوصی برای مهار کردن قابل اطمینان و دائمی انتهای کابل ها که حامل نیروهای بسیار بزرگی هستند و آنرا به دو سر عضو بتنی منتقل می کنند باید در نظر گرفته شود نه تنها باید از لغزش کابل ها در گیره ها جلوگیری نمایند بلکه برای نیروهای بسیار بزرگ و متمرکز در دو انتهای آن که به بتن منتقل می شود باید به طریقی این انتقال صورت گیرد که سبب جدا شدن و یا ترک خوردگی بتن نگردد آرماتورهای مخصوصی در منطقه گیره های انتهایی بکار می رود که از ترک خوردن و پخش آن جلوگیری نماید .

میزان نیروی پیش تنیده : پیش تنیدگی کامل و نیمه پیش تنیده

اگر به مقدار کافی از پیش فشردگی در بتن صورت گیرد که تحت اثر کل بارهای بهره برداری از ترک خوردگی آن جلوگیری نماید به آن پیش تنیدگی کامل می گویند بتن مسلح و بتن پیش تنیده به عنوان دوسازه کاملا ً مجزا در نظر گرفته می شوند معهذا استفاده از یک سازه ترکیب شده ازهر دو آنها از زمان های قبل توجه مهندسین و طراحان را به خود جلب کرده است که به این نوع طراحی که هم از فولاد پیش تنیده و هم از آرماتور غیر پیش تنیده استفاده می شود نیمه پیش تنیده گفته می شود امروزه به عضوی معمولا ً نیمه پیش تنیده می گویند که پیش فشردگی به اندازه کافی زیاد نمی باشد که سبب جلوگیری از ترک خوردگی عضو تحت اثر بارهای کامل طراحی شده سرویس باشد به منظور تأمین مقاومت کافی عضو نیمه پیش تنیده معمولا ً همراه با مقداری آرماتور معمولی درمنطقه های کششی آن می باشد آرماتورهای برشی عضو هم مانند عضوهای بتنی مسلح به کار گرفته می شود یک عضو نیمه پیش تنیده بتنی بنابراین می تواند به طور دقیق به عنوان یک عضو بتن مسلح پیش تنیده خوانده شود .

بتن نیمه پیش تنیده اغلب مزیت اقتصادی و رفتار سازه ای بهتری در مقایسه با بتن مسلح و بتن پیش تنیده کامل ارائه می کند .

مقدمه

سیستم دال های پیش تنیده به طور وسیعی در سقف سازه های بتنی برابر ساختمان های اداری – مسکونی و پارکینگ ها بکار می رود سیستمی که معمولا ً بیشتر مورد استفاده دارد سقف های تخت یا مسطح هستند که دال در دو جهت عمل کرده و بر ستون هایی که تقریبا ً در چهار گوشه یک مربع بنا شده اند قرار دارند این دال ها همچنین بر روی تیرهای پهن کم عمق می توانند قرار بگیرند که این تیرها بارهای دال را در یک یا دو جهت به ستون ها اضافه می دهند .

مزیت سازه های دال تخت یا مسطح در ساده بودن و اقتصادی بودن قالب آن ، حداقل داشتن ارتفاع بین دو طبقه و نداشتن مانعی در زیر سقف که سبب تسهیلات کارگزاری تأسیسات ساختمان می شود است پیش تنیدگی باعث می شود که طراح خیز سقف را کنترل نماید که معمولا ً عامل تعیین کننده ای در طراحی سقف ها می باشد که این سبب امکان ساخت سقف های با دهانه بزرگتر و همچنین ظریف تر می گردد پیش تنیدگی را در مقابل نیروی برشی سوراخ کننده در اطراف ستون افزایش می دهد باعث ساده تر شدن آرماتورگذاری در سقف و احتمالا ً سبب کاهش زمان جدا کردن قالب نیز می گردد .

سازه های پیش تنیده حتی برای سقف های مسطح با دهانه های هفت متر می تواند اقتصادی بوده و با افزایش طول دهانه به طور زیادی جالب توجه می گردد .

سقف های پیش تنیده بتنی با استفاده از تیرهای پهن و کم عمق به صورت وسیعی در سازه هایی مانند پارکینگ های چند طبقه که معمولا ً احتیاج به داشتن دهانه های بزرگتر در یک جهت دارند بکار برده می شوند سیستمی که در بیشتر موارد استفاده قرار می گیرد از تیرهای یکسره پیش تنیده که عریض و کم عمق هستند برای دهانه های بلند استفاده نموده که در بین این تیرها – که دارای دهانه کوچکتر هستند دال های پیش تنیده یک طرفه و در بعضی مواقع دال های بتنی مسلح یک طرفه قرار می گیرند .

اثر نیروی پیش تنیده

اثر نیروی پیش تنیده بر روی دال های بتنی مانند اثر آن روی تیرهای یکسره است که در فصل قبل شرح داده شد ولی عوامل اضافی در مورد سقف ها وجود دارند که عبارتند از :

(1)              سیستم دال ها دو بعدی هستند

(2)              تغییرات در ضخامت دالها مانند تغییر ضخامت در مکانهایی که دارای سر ستون هستند و با تغییر عمق سقف در برخورد با تیرهای عریض

دو سیستم نیرویی که کابل های پیش تنیده بر سقف ها وارد می کنند را باید به طور جداگانه در نظر گرفت .

(1)              نیروهایی که در دو انتهای آن در گیره ها به سقف وارد می شوند که این نیروها سبب فشار محوری در داخل دال بتنی شده و نیز ممکن است در صورتی که گیره ها خارج از مرکز ثقل سقف باشند و یا در مکانهایی که ضخامت سقف تغییر می کند مانند سقف های دارای سر ستون ، سبب افزایش ممان های خمشی شوند .

(2)              نیروهای جانبی که در مکانهایی که کابل دارای انحنا باشد به دال وارد می شود که این نیروها سبب ایجاد ممان های خمشی و نیروهای برشی در سقف می نماید .

اکنون اثر نیروی پیش تنیده را در هر یک از سیستم های زیر در نظر می گیریم :

(1)              دال های یکطرفه ، که شامل تغییر ضخامت در عمق آن می باشد .

(2)              دال های دو طرفه که چهار طرف آن بر روی تیرها و یا دیوارها قرار گرفته باشند .

(3)              دال های مسطح بدون سر ستون

(4)              دال های مسطح با سر ستون

(5)              سقف های ساخته شده با استفاده از تیرهای عریض ، کم عمق

سقف های یکطرفه

اثر نیروی پیش تنیده روی سقف های یکطرفه ، هم با تکیه گاه ساده و هم یکسرها را
می توان به وسیله آنالیز کردن یک نوار به عرض 1 متر درنظر گرفته و مانند یک تیر با استفاده از دستورالعمل گفته شده انجام داد واضح است که نیروی پیش تنیده هیچ اثری بر روی جهت عرض عمود بر آن نخواهد داشت و جهت جانبی فقط احتیاج به آرماتورهای حرارتی و انقباضی بتن دارد و باید در نظر داشت که لبه های سطح سقف بین گیره ها که در شکل مشخص شده است هیچگونه نیروی پیش تنیده حمل نمی کنند .

 

 

 

شکل 1- پخش تنش ها در گیره ها

معمول است که فرض شود نیروی پیش تنیده تحت زاویه 45 در هر دو طرف گیره ها در سقف بتنی پخش می شوند باید همچنین توجه داشت که تنش ناشی از نیروی گیره های انتهایی به صورت یکنواخت در مقطع های داخلی سقف توزیع می شوند و هیچگونه بستگی به فاصله بین گیره ها ندارند ولی گیره ها باید به صورت متقارن نسبت به خط مرکزی طولی سقف قرار داشته باشند عامل دیگری در صورتی که ضخامت سقف ثابت نباشد ممکن است به وجود آید مانند شکل 12-2 که سقف های یکسره به وسیله تیرهای عریض کم عمق که در جهت دیگر آن امتداد دارند قرار گرفته است .

در این حالت ممان ها و تنش های به وجود آمده توسط بارهای معادل ناشی از انحنای کابل به وسیله دستورالعمل به کار رفته در مورد تیرها تعیین می شوند و فقط در آنالیز باید افزایش سختی سقف در محل برخورد آن با تیرها را مورد نظر قرار گیرد .

 

شکل 2- سقف با تیرهای عریض کم عمق

تنش های به وجود آمده به وسیله نیروهای پیش تنیده در گیره ها ( که اغلب تنش  خوانده می شود ) با تغییر خروج از مرکز در تیر تغییر می کند همان طوری که در شکل نشان داده شده است این تغییر سبب به وجود آمدن ممانی برابر  در هر دو طرف تیر
می گردد که  تغییر عمق محور ثقل است که پس از تغییر مقطع ایجاد می شود .

اثر این نیروها باید آنالیز گردیده و ممان خمشی آن در طراحی سقف مورد نظر قرار بگیرد .

 

 

 

 

شکل 3- اثر تغییر خروج از مرکز

برای حالت خاص نشان داده شده در شکل 4 ممان های گیرداری   ناشی از دو ممان   را می توان به صورت زیر نشان داد :

که k نسب مقدار I می باشد که در شکل 4 آمده است .

 

 

شکل 4- آنالیز ممان های پله ای

دیاگرام نمودار ممان خمشی که به وسیله آنالیز یک سیستم سقف برای اثر ممان های  ناشی از تغییر مقطع تیرها انجام شده است در شکل 5 نشان داده شده است .

این ممان ها معمولا ً نسبت به ممان های بارهای عرضی کوچک هستند ممان های واقع در مقطع های مرکز برخورد تیر و سقف مثبت بوده و معمولا ً در جهت عکس ممان های ناشی از بارهای وارده عمل می کنند .

 

 

 

 

شکل 5- ممان های ناشی از تغییر ضخامت سقف

سقف های دو طرفه

در ابتدا سقف مستطیل دارای یک دهانه که در شکل آمده است در نظر گرفته می شود این سقف از 4 طرف بر روی دیوار با تکیه گاه ساده قرار گرفته است و به وسیله تاندون های سهمی شکل در دو جهت x و y کشیده است تمام تاندون ها در وسط عمق سقف گیره شده اند بارهای به طرف بالا که بر واحد سطح به وسیله تاندون ها به سقف وارد می شوند عبارتند از :

 نیروهای پیش تنیده در هر واحد عرض سقف تیر سقف در جهت های y,x می باشند و  انحنای کابل می باشند .

بنابراین بار کل به طرف بالا در هر واحد سطح وارد به سقف برابر است با :

ممان های ایجاد شده در سقف به وسیله نیروی پیش تنیده ممان هایی هستند به وسیله بار یکنواخت گسترده به طرف بالا   به وجود می آیند به علاوه سقف همچنین تحت اثر بارهای محوری فشاری با اندازه های   در هر واحد عرض در جهت های y,x هستند .

 

 

 

 

 

 

شکل 6- سقف یک دهانه پیش تنیده

باید توجه کرد که یک بار یکنواخت گسترده برابر با  می تواند هر ترکیبی از بار  را که در معادله 4 صادق باشد را به تعادل برساند .

اکنون یک دهانه داخلی شکل 7 از یک سقف دو طرفه که در هر دو جهت ادامه دارد و در چهار طرف به وسیله تیرها و یا دیوارها حمل می شود را در نظر می گیریم سقف به وسیله تاندون های سهمی شکل در دو جهت کشیده شده است بار کل به طرف بالا در هر واحد سطح که ناشی از انحنای تاندون است به وسیله معادله 4 داده شده است اگر هدف طراحی به تعادل درآوردن بار گسترده یکنواخت  باشد نیروهای پیش تنیده لازم    را می توان طوری انتخاب کرد که در معادله های 2 و 3 و 4 صادق باشد هر ترکیبی از نیروهای  که در این معادله ها صدق کند بار تعادل کننده نیروی پیش تنیده است حداقل مقدار فولاد پیش تنیده زمانی به دست می آید که تمام تاندون ها را در جهت کوتاه تر قرار دهیم و بدون تاندون در جهت بلندتر ، تیرها و یا دیوارهای حال باید نیروهای عکس العملی به مقدار مساوی نیروهای تاندون که به طرف پائین هستند و بر روی تکیه گاه های دارای انحنای برعکس می باشند وارد کنند این نیروها در هر واحد طول برابرند با :

(12-5)                                                                                     

(12-6)                                                                                                                                                                                

 

 

 

 

 

شکل 7- بارهای معادل تاندون ها   در سقف دو طرفه

سقف های تخت بدون سرستون

سقف های تخت بدون سرستون ، سقف های دو طرفه ای هستند که در بین ستون ها تیری وجود ندارد نیروهای عکس العمل را بطریقی می توان در نظر گرفت که به وسیله تیرهای که در خود عمق سقف وجود دارند به ستون ها منتقل می شوند یک حالت ایده آل آن در طرف چپ شکل 12-8 نشان داده شده است یک کابل بزرگ پیش تنیده در جهت محور y  که در امتداد ستون ها است قرار دارد " بار معادل " به طرف بالا مساوی با بارهای به طرف پائین است که به وسیله شکستگی کابل در جهت محور x  وارد می شود اندازه بارهای معادل مورد احتیاج کابل های واقع در بین ستون با استفاده از معادله ( 5) و (6) به دست می آید تاندون های واقعی البته نمی تواند دارای شکستگی باشند ولی دارای انحنای برعکس در یک طول کوتاه مانند شکل سمت راست (8) می باشند برای یک تعادل کامل ، بارهای به طرف پائین کابل سقف باید به وسیله کابل های واقع در بین ستون در جهت y  که بین دو انحنای برعکس کابل در جهت محور x  قرار دارد خنثی شوند در عمل ، اندازه مجرای کابل و فاصله بین آنها ، تعیین کننده حداقل عرض مورد احتیاج است تا بتواند کابل های واقع در بین ستون در جهت محور y  را در خود جا بدهد .

 

شکل 8- مسیر کابل در سقف

در صورتی که گیره های تاندون ها در وسط عمق سقف ها قرار گرفته باشند به طوری که نیروهای گیره ها فقط ایجاد تنش های یکنواخت فشاری در سرتاسر سقف نمایند ممان های ناشی از پیش تنیدگی فقط به وسیله بارهای معادل که در نتیجه انحنای کابل ایجاد می شوند وجود خواهند داشت .

در صورتی که مسیر کابل ها شکل سهمی داشته باشد و نیروهای به طرف پائین در قسمتی از کابل که دارای انحنای برعکس در امتداد نوار ستون است باشد و به وسیله کابل هایی که در نوار ستونی محور x  قرار گرفته باشند خنثی شود در این صورت بار مؤثر بر روی دال ، از بارهای به طرف بالا که به صورت گسترده یکنواخت هستند تشکیل شده است برای اهداف عملی و اجرائی این بارهای خطی می توانند به وسیله یک سیم مناسب بار در واحد سطح برای محاسبه ممان های خمشی ناشی از نیروی پیش تنیده جایگزین گردند آنالیز را می توان با استفاده از هر یک از روش های تعیین ممان خمشی در سقف های تحت اثر بارهای یکنواخت اجرا نمود .

سقف های مسطح با سرستون

تا زمانی که ممان های ایجاد شده توسط بارهای معادل ناشی از وجود انحنا در کابل مورد نظر باشد بحث در مورد سقف های مسطح قسمت قبل در مورد سقف های مسطح با سرستون هم قابل اجرا می باشد مگر در مورد افزایش سختی سقف در مناطق سرستون ها که در محاسبه باید مورد نظر قرار بگیرند وقتی که اثر نیروهای وارده به گیره ها را در نظر می گیریم باید ممان های ایجاد شده توسط خروج از مرکز این نیروها در برخورد با سرستون ها که افزایش ضخامت دارند مورد توجه قرار گرفته شود این اثر قبلا ً در مورد سقف های یکطرفه که دارای تغییر عمق می باشند مورد نظر قرار گرفته است که در مورد سقف های مسطح با سرستون قابل اجرا می باشد .

روش محاسبه ممان های     در رابطه با تغییر ضخامت سقف در مثال (1) آمده است .

سقف های دارای تیرهای عریض کم عمق

این نوع سقف ها دارای تیرهای کم عمق هستند ( شکل 2) که معمولا ً عمق کل آنها 2 تا 3 برابر عمق سقف ها می باشد .

اگر سقف پیش فشرده شود ، نیروهای وارده از گیره ها سبب ایجاد ممان هایی در پله بین سقف به تیر می شود سقف ها معمولا ً دارای تاندون های با خروج از مرکز ثابت در امتداد عرض تیر بوده و دارای شکل سهمی در امتداد دهانه مؤثر آنها می باشند تا باعث ایجاد حداکثر انحنای تاندون و بنابراین بارهای معادل به طرف بالا شوند .

تاندون های پیش تنیده در جهت امتداد تیرها معمولا ً درداخل تیر قرار می گیرند و نیروی پیش تنیده ای که در این جهت از گیره ها به سقف وارد می شود در سرتاسر عرض سقف پخش می شوند تنش های  در مقطع های داخلی باید با در نظر گرفتن مقطع کامل دهانه عرض محاسبه شوند در مورد محاسبه اثرات بارهای معادل ناشی از انحنای کابل در مقطع های به شکل T  از عرض مؤثر بال باید استفاده نمود که عرض مناسب بستگی به عواملی مانند نسبت فاصله تیرها به طول دهانه آن و ضخامت سقف نسبت به عمق تیر دارد در اجرای طرح ها هم استفاده از عرض کامل بین دو ستون ، به طور محافظ کارانه ، از عرض مؤثر بال تیر که مساوی با عرض نوار ستونی سقف مسطح است و برابر با نصف فاصله بین دو ستون عرضی می باشد استفاده می شود .

آنالیز در مرحله بارهای بهره برداری

در قسمت قبل اثرات تنها نیروی پیش تنیده بر سیستم سقف ها مورد بحث قرار گرفته ، اکنون اثرات نیروی پیش تنیده و بارهای وارده در مرحله ای که بارهای بهره برداری بر سقف وارد می شوند مورد توجه قرار می گیرد در این مرحله سازه های سقف های پیش تنیده اغلب بدون ترک خوردگی می باشند و به صورت خطی ارتجاعی رفتار می کنند و بنابراین اصل بر هم نهی قابل اجرا می باشد و آنالیز در مرحله بارهای بهره برداری به وضعیتی که بارها در حال تعادل هستند مربوط می شود .

 

وضعیت تعادل بارها

تعادل بارها درارتباط با تیرهای معین و تیرهای یکسره در قسمت های قبل مورد بررسی قرار گرفت این روش تقریبا ً به عنوان نقطه شروع برای طراحی سقف های پیش تنیده بکار می رود زیرا روش بسیار ساده ای برای کنترل خیزها که معمولا ً طراحی سقف ها بر اساس آن صورت می گیرد می باشد و آنالیز را در مرحله بارهای بهره برداری خیلی ساده
می نماید .

اگر نیروهای به طرف بالا ناشی از انحنای کابل به طور دقیق بارهای بهره برداری انتخاب شده را خنثی نماید تعادل کامل بارها به دست خواهد آمد و تحت اثر این بارهای بهره برداری انتخاب شده ، ممان های خمشی ، نیروهای برشی و خیزها برابر صفر خواهد بود اگر چه تعادل کامل بارها هیچ وقت میسر نمی باشد در بیشتر حالات برای اهداف اجرایی می تواند تقریباً به صورت کافی انجام گیرد سقف دو طرفه در شکل 7 برای یک بار یکنواخت گسترده  برابر با بارهای معادل  که به وسیله معادله (4) داده شده است به حالت تعادل درآمده است با فرض این که فاصله بین تاندون های پیش تنیده بتواند بارهای معادل را تقریبا ً برابر یک بار یکنواخت گسترده در هر واحد سطح قرار دهد .

در مورد سقف های مسطح تاندون های اضافی در خط ستونی مورد احتیاج می باشد برای بررسی اصل تعادل بارها برای سقف های مسطح حالت ساده یک دهانه داخلی سقف تخت را که دارای دهانه های مساوی در دو جهت می باشد در شکل (9) در نظر گرفته می شود .

فرض می شود که سقف را برای به تعادل درآوردن بارگسترده یکنواخت    پیش فشرده می کنند برای ساده تر کردن ، فرض می شود که کابل ها در دهانه وسط – در فاصله یک متری درهر دو جهت قرار داشته باشند و با نیروی پیش تنیده P  در هر جهت بر حسب KN  در هر متر عرض سقف پیش فشرده شود انحنای کابل h فرض می شود که در هر دو جهت یکسان می باشد هر کابل نیرویی به طرف بالا بر بتن وارد می کند که در سر تا سر دهانه برابر   است و نیروهای کل به طرف بالا ناشی از کابل ها در هر دوجهت دهانه برابر   می باشد بنابراین برای به تعادل درآوردن بار  ، نیروی پیش تنیده مورد احتیاج در هر متر عرض و در هر جهت در سطح میانی دهانه برابر است با :

(7)                                                                                   

در محل شکستگی در روی خط ستون های داخلی ( که مسیر ایده آل تاندون در شکل (9- ب) نشان داده شده است تاندون ها نیرویی به طرف پائین برابر با     بر بتن وارد می کنند این نیروها هم باید به وسیله کابل های عرضی که در خط ستون ها قرار دارند و بارها را به ستون ها مننتقل می کنند به تعادل برسند نیروی پیش تنیده مورد احتیاج در کابل هایی که در خط ستون قرار دارند  PL KN  است این کابل ها نیز بر روی ستون ها تغییر جهت داشته و نیرویی به طرف پائین برابر 8phKN  وارد می کنند .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 9- طراحی سقف های مسطح

بارهای کل به طرف پائین از هر دوجهت در هر ستون برابر است با

استاتیک :  همان طوری که در بالا اشاره شد اگر باری برابر   را بخواهیم به حالت تعادل درآوریم کابل ها در هر دو جهت در منطقه مرکز سقف باید بار معادل برابر  وارد  کنند که این بارها باید به وسیله کابل های واقع در خط ستونی که در جهت عمودی قرار دارند خنثی شوند بنابراین کل بارهای به طرف بالا که باید در سطح سقف به وسیله کابل های ایجاد شوند در هر جهت برابر است با:

  که این بیان کننده حالت تعادل است که در هر سیستم دو طرفه کل بارها باید در هر یک از جهت ها در نظر گرفته شود .

نیروی پیش تنیده کل که در امتداد عرض دهانه مورد احتیاج است در هر جهت برابر است با :

برای پانل های مستطیل با دهانه های     و انحنای کابل  ،نیروهای پیش تنیده کل مورد احتیاج برابر است با :

در جهت محور x

(8)                                                                                       

(9)                                                                                                                    

در موارد بالا برای سادگی فرض شده است که مسیر کابل ایده آل که در شکل های (9-ب) و (9- ث ) نشان داده شده بکار رفته است یک مسیر واقعی تر برای کابل در شکل (9- ت ) آمده است برای یک تعادل کامل بارها ، کابل های موجود در خط ستون باید در طولی که کابل های سقف دارای انحنای برعکس هستند متمرکز شوند ولی همان طوری که ذکر شد با در نظر گرفتن عرض مجرایی کابل ها و فاصله آن ها ، حداقل عرض اجرائی لازم برای جا دادن کابل های موجود درخط ستونی تعیین می شود .

 

 

 

شکل 10- توزیع تاندون ها

با توجه به نقطه نظر تعادل بارها ، تاندون های سقف را می توان به طور بین جهت های x  و y  توزیع نمود در صورتی که تاندون های خط ستونی در معادله های (5) و (6) صادق باشد تعادل بارها با استفاده از هر یک از ترتیب های شکل (10) ممکن است به دست آید ولی باید رفتا سقف را تحت اثر بارهای غیر از بار معادل در نظر گرفت و مخصوصا ً تحت اثر بارهای اضافی باید طوری تاندون ها را در دو جهت y,x  توزیع نمود که در نوارهای ستونی سقف متمرکز شوند همان طوری که در شکل (10- ب) نشان داده شده است .

آنالیز تحت اثر بارهای بهره برداری نامتعادل

سقف های پیش تنیده معمولاً طوری طراحی می شوند که اساساً در سر تا سر مرحله بار بهره برداری بدون ترک باقی می مانند و فرض شده است که رفتار آنها تحت اثر بارهای کوتاه مدت به صورت خطی ارتجاعی می باشد و بنابراین  از اصل بر هم نهی می توان برای آنالیز استفاده نمود سقف های پیش تنیده در هنگام تعادل بارها دارای خیز نمی باشند و فقط تحت اثر تنش های فشاری یکنواخت  قرار دارند که این تنش ها در نتیجه نیروهائی است که از گیره ها به بتن وارد می شوند خیز و تنش ها در اثر بارهای غیر متعادل که در بارهای بهره برداری می باشند را می توان به وسیله محاسبه قسمت بار اضافه بر بارهای معادل به دست می آورد و این اثرات را به وضعیت بارها در حالت تعادل اضافه نمود در حالت سقف های مسطح به خصوص دستورالعمل موجود برای محاسبه ممان ها و تنش ها و خیزها الزاما ً به طور کاملا ً تقریبی می باشند ولی نتیجه های به دست آمده برای سقف های مسطح کمتر تحت اثر مقادیر تقریبی هستند که سقف های بتن مسلح به علت وجود دو دلیل ، اول ، محاسبه ها بر قسمت های اضافه بر تعادل قرار دارند و چون شرایط در حالت تعادل معین است خطاهای ناشی از تقریبی برای محاسبه ها نسبتا ً کوچک هستند دوم ، غیر مشخص بودن اثرات ترک خوردگی در خواص مقطع ها به طور زیادی برای سقف های پیش تنیده کاهش می یابد .

وضعیت معمولا ً در دو مرحله نهائی یعنی هنگام انتقال و تحت اثر کل بارهای بهره برداری و بار کامل زنده صورت می گیرد در هنگام انتقال بار اضافی بر بار تعادل ( به طرف بالا ) تقاوت بین بار معادل ناشی از پیش تنیده اولیه و وزن خود سازه به علاوه  هر بار دیگری که قبل از کشیدن کابل داده شده است امکان انحنای به طرف بالای بیش از قابل قبول و ترک خوردگی در مناطق ممان های حداکثر باید مورد کنترل قرار گیرد بعد از این که تمام اتلاف های پیش تنیده صورت گرفته باشد و بار کامل زنده اثر کند بار اضافه بر بار به تعادل درآورنده ( به طرف پائین ) تفاوت بین بار مرده کل به علاوه بار زنده و بار معادل نایش از نیروی مؤثر پیش تنیده است خیز و ترک خوردگی باید در این حالت هم کنترل شود .

ترک خوردگی

برای کنترل احتمال ترک خوردگی سقف در هنگام انتقال و یا تحت اثر بارهای بهره برداری کامل حداکثر ممان باید محاسبه شده و با ممان ترک خوردگی مقایسه شود یعنی ممان خمشی ناشی از وزن خود سازه به علاوه بر بارهای وارده در نظر گرفته شده و برآیند تنش تارنهائی ناشی از ترکیب اثرات این بارها به علاوه نیروی پیش تنیده باید مساوی با مقاومت کششی خمشی بتنی شود که برابر   می باشد .

برای سقف های دو طرفه که بر روی تیره و یا دیوارها قرار گرفته باشند ممان ناشی از بارهای اضافه برتعادل را می توان به وسیله ضرایب ممان خمشی که از آنالیز ارتجاعی به دست آمده تعیین نمود برای سقف های مسطح ، ممان های ناشی از بارهای اضافی بر تعادل را می توان به وسیله روش ساده شده محاسبه نمود حداکثر ممان نوار ستونی با ممان ترک خوردگی مقایسه شده و احتمال ترک خوردگی مشخص شود .

آنالیز تعیین مقاومت نهائی

مقاومت خمشی

ظرفیت ممان خمشی سقف های پیش تنیده با استفاده از ممان های محاسبه شده در مقطع های بحرانی که به وسیله آنالیز ارتجاعی انجام شده است و با بکار بردن ضرایب معمول برای بارهای وارد و ضریب کاهش مقاومت صورت می گیرد وزن خود سقف بارهای مرده و زنده باید در محاسبه ممان های نهائی طراحی شده بکار برده شوند زیرا روش اصل بر هم نهی مانند تعادل بارها ، در مرحله بیشتر از مرحله ارتجاعی قابل اجرا نمی باشد نسبت فولاد مصرفی در سقف ها معمولا ً زیاد نمی باشد و بنابراین یک گسیختگی با خاصیت شکل پذیر انجام شده و ممان های ثانوی در محاسبه مقاومت را می توان در نظر نگرفت اگر مقاومت خمشی در مقطع های بحرانی کافی نباشد ممان اضافی برای تأمین ظرفیت ممان کافی را به وسیله استفاده از آرماتورهای غیر پیش تنیده مانند میل گرد می توان تأمین کرد .

مقاومت برشی

دو نوع گسیختگی ناشی از برش در سقف های قابل تمایز است اول به نام گسیختگی " تیر عریض " خوانده می شود که شامل ترک های قطری که در سرتاسر عرض سقف امتداد دارد است که این نوع گسیختگی را به وسیله در نظر گرفتن یک نوار به عرض 1 متر از سقف را به عنوان تیر و با استفاده از دستورالعمل در فصل قبل کنترل می شود برش " تیر عریض " خیلی به ندرت برای سقف ها بحرانی می باشد .

نوع دوم گسیختگی ناشی از برش در مورد سقف های مسطح با سر ستون و بدون سر ستون است و به نام " برش سوراخ کننده " نامیده می شود در این نوع گسیختگی ترک های قطری مورب از محل برخورد ستون و سقف شروع شده و در سر تا سر دور چهار طرف آن امتداد دارد هرم وارونه که به این وسیله تشکیل می شود از قسمت های دیگر سقف جدا شده و سوراخی در میان سقف ایجاد می کند برای سقف های مسطح با مصالح بتنی مسلح ، سطح های مورب هرم زاویه  با سطح بالائی سقف می سازند برای سقف های پیش تنیده ، اثر پیش تنیدگی طولی تمایل به کاهش این زاویه دارد و یک هرم مسطح تر به وجود می آورند .

برای هدف های طراحی ، مقاومت برش سوارخ کننده یک سقف پیش تنیده بتنی مانند روشی است که در مورد سقف های بتن مسلح بکار می رود در صورتی که ممانی بین دو دهانه منتقل نشود مقاومت برشی سقف به وسیله عبارت زیر به دست می آید :

(10)                                                                                            

d ، عمق مؤثر تا فولاد کششی و u محیط منطقه بحرانی برش است که اساساً موازی با سطح دور ستون بوده  و در فاصله   از ستون قرار گرفته باشد  تنش نهائی برش است که برای سقف های پیش تنیده از معادله زیر بدست می آید :

(11)                                                                                                               

در این معادله ،   مقاومت برشی اسمی در مورد سقف های بتن مسلح است و   حد متوسط شدت پیش تنیدگی مؤثر در بتن می باشد .

عبارت دوم در معادله (11) برای مزیت پیش تنیدگی بر روی مقاومت برشی است غیر از اضافه کردن این عبارت ، طراحی سقف های پیش تنیده برای برش با در نظر گرفتن اثرات انتقال ممان و یا بدون آن مانند طراحی در مورد سقف های بتن مسلح می باشد .

طراحی گام به گام سقف های پیش تنیده

(1)              انتخاب ضخامت سقف : اگر طراحی بر اساس تعادل بارها صورت گیرد خیز سقف به وسیله نیروی پیش تنیده کنترل می شود و ضخامت سقف معمولا ً بر اساس نسبت دهانه به ضخامت که بر پایه تجزیه قبلی است صورت می گیرد افزایش ضخامت ممکن است در اطراف ستون جهت مقاومت در مقابل برش " سوراخ شدگی " مورد احتیاج باشد که این به وسیله سر ستون انجام می شود .

اگر ضخامت سقف بیش از اندازه کم باشد ممکن است مسائل مربوط به نوسان به وجود آید پیشنهاد شده است که برای سقف های سطح توپرکه بر روی دو دهانه یا بیشتر قرار گرفته اند نسبت دهانه به ضخامت کل سقف نباید بیشتر از 42 برای طبقات و 48 برای سقف پشت بام باشد نسبت های مشابه آن می تواند برای سقف های دو طرفه بکار برده شود نسبت دهانه به ضخامت سقف برای دهانه های بزرگتر در مورد سقف های مسطح و برای دهانه های کوچکتر برای سقف های دو طرفه بکار برده می شود .

(2)              تعیین اندازه باری که  باید به تعادل برسد : معمولا ً باری که برای تعادل انتخاب می شود بار دائمی است یعنی وزن خود سقف و سر بار آن به علاوه بار مرده اضافی مانند پارتیشن ها ، پیشنهاد شده است که برای سقف هایی که پارتیشن سبک بر روی آنها قرار دارد و سربارهایی بین KPa2 و KPa3 بر روی آن هستند بار انتخابی برای تعادل را می توان برابر وزن سقف به علاوه 0.5KPa  گرفت و اگر سقف دارای پارتیشن های آجری باشد که وزن آن نزدیک 2 KPa  باشد وزن سقف به علاوه 3/2 وزن پارتیشن را می توان برای برقراری تعادل بکار برد .

(3)              تعیین حداکثر انحنای قابل دسترسی در کابل : پوشش بتن بر روی تاندون ها در سطح پائین سقف به وسیله پوشش لازم برای مقاومت در برابر آتش سوزی تعیین می شود و از mm 20 برای 30 دقیقه مقاومت در مقابل آتش سوزی تا mm 45 برای 4 ساعت تغییر می کند پوشش بتن در سطح بالای سقف به وسیله قوانین مقاومت در مقابل خورندگی تعیین می شود که از mm 20 تا mm 50 است و بستگی به طبقه بندی محیط اطراف دارد وقتی که ضخامت سقف و پوشش لازم تعیین شد حداکثر انحنای کابل قابل دسترسی h به دست می آید .

(4)              نیروی پیش تنیده مورد احتیاج : نیروی پیش تنیده مورد نیاز در هر جهت به وسیله فرمول تعادل بارها محاسبه می شود در این مرحله باید اندازه متوسط نیروی پیش تنیده در هر جهت کنترل شود اگر سطح نیرو پائین باشد در این صورت ممکن است که برای جلوگیری از ترک خوردگی ناشی از تغییرات دما ف انقباض بتن و غیره کافی نباشد اگر بیش از اندازه زیاد باشد ممکن است سبب کوتاه شدن طولی که ناشی از تغییر شکل ارتجاعی و خزش باشد شود معمولا ً سطح پیش تنیدگی باید بین MPa1 و MPa4 بوده که اغلب از مقدار 2 تا MPa5/2 استفاده می شود .

(5)              مقاومت در مقابل برش سوراخ شدگی : ظرفیت برش سوراخ شدگی سقف باید کنترل شده اگر کافی نباشد با افزایش سر ستون ظرفیت کافی فراهم شود بکار بردن آرماتورهای برشی برای مقاومت در مقابل برش در سقف ها انتخاب عملی نمی باشد و مسائل مربوط به کار گذاشتن میل گردها و غیره سبب شده است که از سر ستون که هزینه کمتری هم دارد استفاده شود .

(6)              وضعیت بهره برداری در هنگام وارد شدن بارهای اضافی بر بار تعادل : برای قابلیت بهره برداری خیز و ترک خوردگی هم در هنگام انتقال وقتی که نیروی پیش تنیده مقدار اولیه خود را دارد و هم بعد از انجام گرفتن اتلاف های نیرو و وارد شدن بار زنده کامل باید کنترل گردد مسائل مربوط به خیز و ترک خوردگی ممکن است سبب تغییر دادن مجددا ً سطح نیروی پیش تنیده شود .

(7)              جزئیات قرار گرفتن و فاصله تاندون ها : ترتیب قرار گرفتن تاندون ها به صورت های مختلف امکان پذیر است هم در هنگام تعادل بارها و هم در مرحله بارهای اضافی بر تعادل که شامل حالت بارهای گسیختگی نیز می شود توزیع تاندون ها به طریقی که 75 درصد آن در نوار ستونی قرار گرفته باشد و 25 درصد در نوار وسط پیشنهاد می شود همچنین در قسمت های ممان منفی روی تکیه گاهها 25 درصد سطح مقطع فولاد باید بر روی ستون و یا در فاصله D  از سطح جانبی آن قرار گرفته شود .

(8)              مقاومت خمشی : ظرفیت ممان در مقطع های بحرانی باید کنترل شده و ممان ها باید به ضرایب مربوطه به کار برده شوند برای سقف های مسطح این کنترل می تواند بر اساس ممان هر دهانه که بر مقطع عرض دهانه وارد می شود قرار گیرد و یا باید نوارهای ستونی  و وسطی را به طور جداگانه در نظر گرفت .

(9)              آرماتورهای منطقه انتهائی گیره ها : برای بررسی وضعیت گیره های انتهائی از روش فصل 8 باید استفاده نمود و باید امکان ترک خوردگی در دو جهت طولی در نظر گرفته شود .

شکل (12-11 – الف ) لبه یک سقف مسطح با عمق D  را که گیره ها در وسط عمق و با فاصله S از یکدیگر قرار دارند را نشان می دهد گیره ها فرض شده است که دارای ورق فولادی با عرض  و عمق  می باشند .

انتقال نیرو از یک تنش فشاری طولی متمرکز در گیره ها به تنش های یکنواخت گسترده با اندازه    در داخل سقف ها باعث ایجاد تنش های کششی عرضی عمودی و ترک های افقی در پشت گیره ها به طوری که در شکل (11- ب) آمده است می شود حداکثر تنش کششی عرضی در طول S به وسیله عبارت زیر تعیین می شود .

(12)                                                                                                           

و حداکثر تنش های کششی عمودی از رابطه زیر بدست می آید :

(13)                                                                           

و نیروی کششی عمودی کل رابطه با هر یک از گیره ها برابر است با :

(14)                                                                                 

برای اجرای آرماتورهای لازم باید خاموت های بسته در هر دو طرف گیره ها همان طوری که در شکل (11- پ ) نشان داده شده است استفاده نمود .

همان طوری که پخش عمودی تنش گیره های انتهایی سبب تنش های کششی عمودی و در نتیجه ترک های افقی می شود پخش افقی تنش های فشاری طولی باعث ایجاد تنش های کششی افقی و ترک های عمودی در منطقه انتهائی می شود شکل (11-ث) حداکثر تنش کششی را می توان از رابطه زیر به دست آورد :

(15)                                                                            

باید توجه داشت که در سقف هایی که در هر دو جهت فشرده می شوند این تنش های کشش به وسیله تنش های فشاری   کاهش یافته و ممکن است از بین بروند .

برای کنترل ترک های عمودی از آرماتورهای طراحی به صورت میلگرد می توان استفاده کرد این آرماتورها در سطح بالائی و پائینی سقف بکار برده می شوند فاصله ای که در آن تنش های کششی افقی وجود دارند از سطح ورق فلزی گیره ها به فاصله 0.2S تا S قرار دارد .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 11- ترک های منطقه انتهائی گیره ها

 

مثال 1 – طراحی دال های مسطح پیش تنیده

طراحی دال مسطحی برای سقف طبقات با ابعاد هر دهانه برابر m 9*9 که هر دو طرف آن دارای کنسولی به طول m 2.5 است و در شکل آمده است مورد نظر می باشد ارتفاع طبقات m4 و ابعداد تمام ستون ها mm 40*400 است از کتیبه سر ستون می توان استفاده نمود این سقف یک ساختمان صنعتی است که می تواند برای استفاده انبار مورد نظر قرار گیرد بار زنده برابر kpa 5 و بار پارتیشن kpa 75/0 می باشد ضریب های بارهای زنده برای بهره برداری  است .

مشخصات بتن :

ضخامت  دال : D=200m آزمایش کنید .

وزن دال :

وزن کل بار مرده : 5+0.75=5.75 KPa

 

 

 

 

 

 

شکل 12- پلان سقف

تعادل بارها : به طور کلی برابر بار KPa 5 تعادل بارها در نظر گرفته می شود ولی در سطح کنسول برای جلوگیری از احتمال خیز نامطلوب بار KPa 6 برای تعادل انتخاب
می شود .

تاندون ها وانحنای قابل دسترسی کابل :

از کابل هائی که هر کدام دارای 4 تار سیم به قطر mm 12.5 تشکیل شده است برای دال استفاده می شود که هر کابل در مجرایی به ابعاد mm19*75 قرار گرفته است .

حداکثر انحنای کابل قابل دسترسی بستگی به پوشش مورد احتیاج برای بتن روی کابل ها دارد به علاوه ضخامت پوشش بتن خارج از مجرای به عرض mm75 باید برای استقامت سقف به اندازه کافی باشد .

پوشش سطح بالا : برای محافظت در مقابل خوردگی با مراجعه به جدول و طبقه بندی محیط اطراف پوشش mm40 برای تاندون ها مورد احتیاج می باشد که در این صورت فاصله برابر mm33 بتن بالای مجرا باقی می ماند که کافی است عمق مؤثر d از سطح بالای دال تا مرکز تاندون ها برابر mm46 است .

پوشش سطح پائین : برای 2 ساعت مقاومت در مقابل آتش سوزی طبق جدول پوشش mm25 تا تاندون ها مورد نیاز است که در این صورت mm18 بتن در زیر برای عرض mm75 باقی می ماند که کافی نمی باشد که در این صورت پوشش برابر mm25 تا مجرای کابل در نظر گرفته می شود که فاصله سطح پائین دال تا مرکز تاندون ها برابر 25+19-6=38 mm  می شود و عمق مؤثر از سطح بالا تا مرکز تاندون برابر است با 200-36=162 mm 

و حداکثر انحنای قابل دسترسی کابل در دهانه های داخلی سقف برابر است با :

h = 162-46=116 mm

انحنای مورد احتیاج کابل در دهانه کنسول AB برای تعادل 6 KPa برابر است با :

نیروی پیش تنیده مؤثر مورد احتیاج در دهانه CD در هر متر عرض دال ، با استفاده از انحنای کابل mm116 برابر است با :

در ابتدا فرض می شود که اتلاف نیروی پیش تنیده ناشی از اصطکاک بین F و A12 درصد باشد که در این صورت نیروی مؤثر پیش تنیده در A  برابر است با :

اگر برای محاسبه تعادل بارها فرض شود که  نیروی مؤثر پیش تنیده در کنسول AB باشد انحنای کابل مورد نیاز برابر است با :

اتلاف ناشی از اصطکاک به وسیله معادله به دست می آید مقادیر ضریب های اصطکاک از جدول مربوط برابر است با  بنابراین با استفاده از معادله

 

 

 

 

 

 

شکل 13 – مسیر آزمایش کابل برای محاسبه اصطکاک

D

F

C

E

B

A

نقاط

.52-.52

0

.50-0.52


.002


.30


0


شیب  رادیان

.408.512

.356

.202.304

.154

-.046

0

مجموع زوایا

.460

16.0

.253

 

.030

 

 در تکیه گاه

25.5

.885

11.5

7.0

.103

0

.854

 

.916

.984

.068

1.0

 

 

 

 

2.5

 

 

 

 

 

 

.979

 

 

 

کابل ها در هر دو جهت کشیده می شوند .

نیروی پیش تنیده مورد احتیاج برای هر دهانه

بارهای به تعادل رسیده برای عرض دهانه AB :

برای BC  و CD :

 

دهانه CD :                                                                 

 مورد احتیاج

بنابراین در A:                                                      

دهانه BC :                                                                                    

بنابراین در A :                                                               

دهانه BC قابل قبول است کابل های پیش تنیده باید نیروی مؤثر پیش تنیده برابر KN4450 در A فراهم نمایند .

10 کابل برای عرض هر دهانه که هر کدام دارای 4 تار سیم به قطر mm12.5 هستند انتخاب می شود .

برای هر کابل :                                                      مساحت              

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 14 – توزیع کابل های پیش تنیده

در A :

نیروی پیش تنیده مؤثر در مقطع های مختلف درعرض دهانه برابرند با :

D           F         C         E         B        A                         مقطع    

3800    3938    4076    4219    4357   4450     برای هر دهانه   

شدت پیش تنیدگی در دال در نقطه E برابر است با :

توزیع کابل های پیش تنیده درهر یک از دهانه های سقف در شکل (14) آمده است .

 

برش سوراخ شدگی

محیط بحرانی برش ، u و در دور ستون های مربع به وسیله مربعی که در دور ستون قرار گرفته و فاصله هر ضلع آن تا سطح ستون  است تعریف می شود :

با d=200-46=154mm محیط بحرانی برش برابر است با :

بارهای وارده با ضریب های مربوطه

نیروی برشی بر روی محیط بحرانی برابر است با :

با استفاده از معادله های (12-10) و (12-11) مقاومت مؤثر در مقابل برش برابر است با :

چون  عمق mm200 مقاومت کافی برای مقابله با برش سوراخ شدگی ایجاد نمی کند بنابراین ضخامت دال را در اطراف ستون با قرار دادن سر ستون افزایش می دهیم با افزایش آزمایشی mm125 به زیر سقف خواهیم داشت :

سطح متوسط پیش تنیدگی در منطقه ای که کتیبه سر ستون قرار دارد :

کتیبه سر ستون به ابعاد  زیر هر ستون قرار داده می شود .

آنالیز

برای تعیین ممان های ایجاد شده به وسیله بارهای اضافه بر بار تعادل و ممان های ثانوی ناشی از پیش تنیدگی و ممانی که برای کنترل ظرفیت ممان خمشی مقطع بکار برده می شود آنالیز بر روی مقطع انجام می شود .

 

 

 

 

 

 

 

شکل 15- شکل مورد استفاده در آنالیز

مشخصات مقطع

مشخصات مقطع تیر معادل بکار رفته برای آنالیز با استفاده از نوار برابر عرض دهانه یعنی به عرض m9 همان طوری که در شکل 16 آمده است انجام شده است مقطع تیر در طول آن تغییر کرده و ممان اینرسی مختلفی را دارا می باشد ممان اینرسی برای مقطع دال 200 * 9000 را با  و در داخل کتیبه سر ستون را  و در داخل محل برخورد ستون  نشان می دهند .

برای تنها دال                                                     

برال دال و کتیبه سر ستون : مقطع در شکل زیر نشان داده شده است :

 

شکل 16- مقطع با کتیبه سر ستون

مشخصات این مقطع عبارت است از :

عمق تا مرکز ثقل :                                                                         128 mm

ممان اینرسی :                                                                          

در محل برخورد دال و ستون : افزایش سختی دال در محل برخورد آن با ستون در نظر گرفته می شود :

 

 

 

 

 

شکل 17- تغییرات ممان اینرسی

مقطع دال – تیری که برای آنالیز ممان بکار برده  شده در شکل 18 آمده است مشخصات سختی این عضو ، برای آنالیز به وسیله روش پخش ممان ها ، به وسیله کامپیوتر انجام شده است .

ضریب سختی  ، ضریب انتقال 0.61 ممان دو سر گیر دار برای بار یکنواخت گسترده 7.69 wKNm w  است .

ستون ها :

ممان اینرس ستون در داخل ستون – دال برابر بی نهایت گرفته می شود سختی ستون ها به وسیله آنالیز کامپیوتری تعیین شده است .

بالای سقف :                                                             

پائین سقف :                                                                                    

که سختی معادل را برابر است با

ضریب پخش برای استفاده در آنالیز پخش ممان ها را می توان محاسبه نمود که مقادیر آن در شکل 19 آمده است .

 

 

شکل 18 – ضرایب سختی برای پخش ممان ها

محاسبه ممان های ناشی از پیش تنیدگی

(الف ) ممان ناشی از انحنای کابل

بارهای معادل : کنسول                                                         

دهانه داخلی                                                                                        

ممان کنسول                                                                                       

ممان های گیرداری                                                                          

ممان های ناشی از بارهای معادل کابل در شکل 19 – الف  محاسبه شده و در شکل 19- ب آمده است .

(ب) ممان ناشی از خروج از مرکز در کتیبه های سر ستون

تمام گیره های کابل ها در وسط عمق دال قرار دارند یعنی 100mm از سطح بالای آن

در مکانی که مقطع دال دارای کتیبه سرستون است عمق تا مرکز ثقل برابر mm 128 می شود بنابراین نیروی افقی پیش تنیده که در گیره ها وارد می شوند خروج از مرکزی برابر 28mm است و ممانی برابر  در این مقطع ها اثر می کنند .

اگر حد وسط مقدار  برابر 4000 KN باشد برای ساده تر بودن ، ممان های وارد در هر دو طرف کتیبه سر ستون برابر خواهد بود با :

4000 * 0.028 = 12 KNm

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 19- ممان ناشی از انحنای تاندون پیش تنیده

 

 

 

شکل 20- ممان ناشی از خروج از مرکز در کتیبه سرستون

نسبت ممان اینرسی مقطع سر ستون شکل 17 به ممان اینرسی مقطع دال برابر است با :

ممان گیرداری  ایجاد شده به وسیله ممان 112KNm که در لبه هر کتیبه سر ستون اثر می کند را می توان با استفاده از تئوری ممان – مساحت محاسبه کرد نمودارهای ممان خمشی و  در شکل 21 آمده است .

 

 

 

 

 

شکل 21- ممان های ناشی از کتیبه سرستون

با استفاده از تقارن ، شیب  در وسط عضو برابرصفر است بنابراین سطح کل نمودار انحنا یا  در نصف دهانه باید صفر باشد :

ممان های ناشی از خروج از مرکز کتیبه های سر ستون را محاسبه کرده و در شکل 22 نشان داده شده است مقدار کل ممان ناشی از نیروی پیش تنیده به وسیله اضافه کردن این ممان ها به ممان های ایجاد شده از انحنای کابل ( شکل 22) به دست می آید و در شکل (23) نشان داده شده است .

ممان های ثانوی به وسیله به دست آوردن تفاوت ممان های کل و ممان اولیه  به دست می آید و در جدول زیر تعیین شده است :

 

 

 

 

 

 

 

شکل 22- ممان های ناشی از خروج از مرکز کتیبه سرستون

 

 

 

 

شکل 23- ممان های کل ناشی از پیش تنیدگی

 

 

شکل 24- ممان های ثانوی

کنترل مقاومت خمشی

بارگذاری نهائی طراحی شده 14.7 KPa  که برابر عرض هر دهانه 9 متر برابر 132.3 KN/m است ممان های خمشی برابر هر دهانه برابر است با :

کنسول :

ممان های گیرداری هر دهانه

 

 

از آنالیز هر دهانه ممان های ایجاد شده در جدول زیر آمده است :

ممان خمشی در عرض دهانه m9

مقطع

در مقطع بحرانی برای ممان منفی

در خط مرکز

-368

-558

BA-413

BC-665

B

-1078

-1025

CB-1171

C-1113

C

-876


-959


D

 

+422


E

 

+304


F

 

حداکثر ممان منفی ( در C ) برابر 1078KNm 

ممان نوار ستونی

در نوار ستونی تعداد 7 کابل پیش تنیده که هر کدام دارای 4 تار سیم به قطر mm12.5 و سطح مقطع  می باشد قرار گرفته است  

آنالیز برای تعیین

 

شکل 25- مقطع نوار ستونی با کتیبه سرستون

 

ممان نوار وسطی

نوار وسطی دارای 3 کابل است  ممان نهائی محاسبه شده برابر 330KNm که ظرفیت ممان مؤثر برابر  می باشد که خیلی نزدیک مقدار مورد احتیاج 270 KNm است .

برای ظرفیت ممان خمشی در نقاط دارای ممان مثبت کافی بودن آنرا نشان می دهد .

قابلیت بهره برداری

ترک خوردگی

بارهای کامل بهره برداری برابر است با :                         

بارهای اضافی بر بار تعادل در هر دهانه برابر است با :

کنسول :                                                                       

دهانه :                                                                         

باید توجه داشت که در تعادل بارها ، دال نه تنها تحت تأثیر انقباض طولی  است بلکه تحت اثر ممان های ناشی از خروج از مرکزکتیبه سر ستون هم می باشد این ممان ها علاوه بر ممان های ایجاد شده از بارهای اضافی بر تعادل باید در نظر گرفته شود .

ممان های ناشی از بارهای اضافه بر بار تعادل عبارت است از :

ممان گیردار دو انتهای دهانه :                                           

این ممان ها در شکل 26 نشان داده شده است .

در ابتدا مقطع دارای حداکثر ممان منفی که در C است برای امکان ترک خوردگی کنترل می شود در مقطع بحرانی ، اندازه ممان برابر -432 KNm است ممان ناشی از خروج از مرکز کتیبه سر ستون شکل 22 90 KNm است برآیند ممان در این مقطع تحت اثر بارهای کامل بهره برداری برابر است با :

 

 

 

 

 

 

 

شکل 26 – ممان های اضافه بر تعادل ناشی از بارهای کامل سرویس

در نوار ستونی : ممان                                                   

نیروی پیش تنیده                                                            

 

تنش کششی در تار بالا برابر است با :

تنش خمشی ترک خوردگی برابر  است که می توان نتیجه گرفت که ترک خوردگی ناشی از ممان منفی وجود ندارد .

حداکثر ممان مثبت ( در E ) برابر 170 KNm  است .

ممان ناشی از خروج از مرکز در کتیبه سر ستون -16 KNm 

برآیند ممان 154 KNm  است .

ممان نوار ستونی برابر   است که بر مقطع مستطیل به ابعاد  وارد می شود .                                

برای این مقطع                                        

تنش کششی در تار پائین                               

بنابراین تحت اثر بارهای بهره برداری کامل دال بدون ترک خواهد بود .

تخمین خیز

خیز در مرکز دهانه کناری با استفاده از روش تیر عریض ، برای بارهای کامل بهره برداری محاسبه می شود خیز به طرف بالا ناشی از خروج از مرکز نیروی پیش تنیده در کتیبه سر ستون در نظر گرفته نخواهد شد .

در ابتدا خیز در جهت محورx   در نظر گرفته می شود .

حد وسط ممان اینرسی نوار ستون برابر است با حد وسط  در تکیه گاهها  و در وسط دهانه

برای نوار ستون :                                                                    

برای نوار وسط :                                                                         

بنابراین حد متوسط ممان اینرسی تیر عریض برابر است با :



 

 

 


شکل 28 – بارگذاری برای محاسبه

خیز نواری با استفاده از نسبت

نوار ستون :                                                               

نوار وسط :                                                          

خیز نوار ستون و نواروسط در جهت محور y  به همین طریق محاسبه می شود .

بنابراین خیز کوتاه مدت در وسط دهانه :

3+2.3=5.3mm

خیز دراز مدت

قسمت دائمی بار اضافه بر تعادل برابر است با :

خیز کوتاه مدت در وسط دهانه ناشی از بار دائمی برابر است با :

اگر ضریب خزش  برابر   2 باشد خیز خزش بتن :

اگر  باشد انحنای انقباض و خیز آن برابر است با :

مقدار کل خیز تخمین که تقریبا ً برابر  و قابل قبول است .

فولاد مصرفی در قطعه انتهائی

منطقه بحرانی برای ترک خوردگی در قطعه انتهائی پشت گیره ها در نوار ستون است گیره های دارای ورق فولادی به عمق 80 mm  در عرض 225 mm است .

ترک افقی

منشور متقارن معادل با عرض 400 mm  در نظر گرفته می شود

اگر فرض شود که اتلاف زمانی نیروی پیش تنیده 20 درصد باشد نیروی پیش تنیده اولیه برای هر کابل

با استفاده از معادله (12-13) حداکثر تنش کششی عمودی

فولاد مورد احتیاج برای مقاومت در مقابل کل نیروی کششی ( معادله 14)

سطح مقطع فولاد مورد احتیاج دو خاموت یا میل گرد 10 در دو طرف گیره

ترک عمودی

بااستفاده از معادله 15 تنش کششی حداکثر برابر است با :

تنش فشاری نیروی پیش تنیده در جهت عمودی

برآیند تنش بنابراین فشاری است و ترک عمودی در پشت گیره نخواهد بود

 

 

مغزه گیری

مغزه گیری

 

مقدمه :

در بسیاری از موارد نیاز داریم که مقاومت بتنی را به صورت واقعی بسنجیم . مثلا در ساختمانی ، به مقاومت بتن شک می کنیم ، لذا باید قسمتی از بتن آن را انتخاب کرده و آزمایش مخرب را بر روی آن انجام دهیم. پس باید به نحوی قسمتی از بتن را از کل بتن خارج کنیم. برای این کار از دستگاه مغزه گیر استفاده می کنیم. این مغزه ها به صورت استوانه می باشند که ارتفاع آنها حداقل دو برابر قطر آنها می باشد.

 

هدف از انجام آزمایش :

تهیه مغزه و اندازه گیری مقاومت آن

 

وسایل مورد نیاز :

دستگاه مغزه گیر ، وسایل کلاهک گذاری ، کولیس

 

 

شرح آزمایش :

دستگاه مغزه گیر را در محل مورد نظر قرار میدهیم و آن را روشن می کنیم. باید توجه کنیم به علت سرعت زیاد دستگاه ، باید همواره سطح مته ها را با آب خیس کنیم تا الماس های سر مته ها نسوزند. بعد از اتمام کار دستگاه ، به وسیله ی یک تیغه ، ضربه ای به مغزه می زنیم تا از ته بشکند. مغزه را خارج می کنیم و نگاهی به ظاهر آن می اندازیم ، به این وسیله می توان شخیص داد که آیا بتن ریزی خوب انجام شده است یا نه .

برای انجام آزمایش فشاری باید سطوح استوانه را صاف کنیم. برای این منظور از کلاهک گذاری استفاده می کنیم. روش کار بدین ترتیب است که مقداری ملات سیمان تهیه کرده و به صورت کاملا عمود بر سطوح فوقانی و تحتانی استوانه با ضخامت اندک می ریزیم. بعد از اینکه مقاومت ملات سیمان به حد کافی رسید ، آن را زیر جک قرار داده و مقاومت آن را مشخص می کنیم.  

 

نتایج آزمایش :

ابعاد و مقاومت نمونه بدین شرح می باشند :

 

 

 

طرح های توسعه شهری

3 دوره سوم – دوره طرح های جامع و تفصیلی (1345-1380 )

طرح های شهری که هم اکنون در کشور متداول است در ابتدای برنامه سوم (1342-1346 ) شکل گرفت . در طی برنامه های نیمساله سوم ، اقدامات مربوط به تهیه 17 طرح جامع شهری به عمل آمد . برخی از آنها عبارتند از تهران ، تبریز ، رشت ، اصفهان ، کرج ، قزوین ، بندر انزلی ، چالوس ، نوشهر  ، سربندر ، بابل ، بابلسر ، بندر عباس و بندر لنگه . اولین طرح جامع شهری که توسط شورای عالی شهر سازی به تصویب رسید طرح جامع بندر لنگه در سال 1345 بود .

قانون ( اصلاح پاره ای از مواد و الحاق چند ماده به قانون شهرداری ) در اسفند ماه 1345 از تصویب گذشت اقدامات عمده ای که در جهت تحقق بخشیدن به اهداف برنامه ریزی شهری در ایران انجام شده است. در این سال می باشد که ضمن مواد 97تا 101 الحاقی به قانون مذکور مقررات لازم در مورد تهیه طرحهای شهری و تدوین ضوابط مربوط به آنها تاسیس شورای عالی شهرسازی تعیین حریم یا محدوده نظارت بر فعالیت ها و ساخت و سازها در شهرها ، صدور پروانه نظارت ساختمانی برای  هرگونه عملیات ساختمانی در محدوده خدماتی و حریم شهرها و انطباق نقشه های تفکیکی با ضوابط برنامه ریزی شهری و طرح های توسعه شهری ، برقرار گردیده است قانون نوسازی و عمران شهری در سال 1347 تصویب و طی آن مقرراتی در مورد ضوابط نوسازی شهرها برقرار گردید .

هدف این قانون نوسازی و عمران و اصلاحات اساسی شهرها ذکر شده است تهیه برنامه های پنج ساله عمرانی و اصلاحات شهرها ، ایجاد تاسیسات شهری و توسعه و اصلاح معابر ، کیفیت کلی ارزیابی و پرداخت غرامت و دریافت حق مرغوبیت به کسانی که ملک آنها تصرف می شود . مواردی از قانون فوق الذکر می باشد . قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در اسفند ماه 1351 از تصویب گذشت و با تصویب این قانون مواد 97و 98 الحاقی به قانون شهرداری ملغی گردید . (پرنیان 1376 )

با ابلاغ قرارداد تیپ 12 از جانب سازمان برنامه و بودجه ، تهیه طرح های شهری ( جامع و تفصیلی ) دارای قرارداد و شرح خدمات همسان می شود اگر چه این قرار داد بیشتر برای شهرهایی با جمعیت حدود 000/100 الی 000/250 نفر تنظیم شده بود ، اما در عمل به منظور تهیه طرح های شهری غالب شهرهای

مراکز شهرستانهای کشور به کار گرفته شد .

در سال 1353 با تصویب قانون در تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی ، طرح های شهری در ایران سه طرح جامع تفصیلی و هادی را شامل شد که هر یک از طرح های یاد شده دارای تعاریف مشخص قانونی شدند .

طبق وظایفی که قانون تغییر نام به عهده وزارت مسکن و شهرسازی قرار داد . نهاد مذکور عهده دار تهیه طرح های جامع شهری گشت . در خصوص طرح تفصیلی با آنکه شهر داری ها طبق تبصره 1 ماده 23 قانون نوسازی و عمران شهری ( مصوب 1347 ) مکلف به تهیه این طرح ها بودند ، اما در عمل به دلایل مختلف وزارت مسکن و شهرسازی که از حق نظارت بر اجرای طرح های تفصیلی شهری برخوردار بود ، خود عهده دار تهیه این طرح ها نیز شد .

طرح های هادی شهر در قانون تغییر نام به منظور حل مشکلات حاد و فوری شهر و ارائه راه حل های کوتاه مدت برای شهرهایی که دارای طرح جامع نمی باشند تعریف شده بودند که با تنظیم قرارداد تیپ از سال 1353 مستقیما توسط وزارت کشور تهیه شدند .

به این ترتیب در برنامه عمرانی پنجم دستگاه های دولتی به طور کامل عهده دار تهیه طرح های شهری بر اساس شرح خدمات همسان و تصویب متمرکز آن شدند و در نتیجه طرح های شهرسازی کتملا به صورت شهرسازی آمرانه به مرحله اجرا در آمد ( مهندسان مشاور فرنهاد ، 1379 )

بعد از انقلاب اسلامی در شرح خدمات همسان تهیه طرح های جامع ، اسلاحات و تغییراتی اگر چه نه در محتوا بلکه در روش و مراحل تهیه و تصویب آن به عمل آمد ، و با عنوان طرح های توسعه ، عمران ، حوزه نفوذ و تفصیلی شهرها در سال 1363 صورت قانونی و اجرایی پیدا کرد . به علاوه تهیه و اجرای طرح های آماده سازی ، احداث شهرهای جدید و اقماری در پیرامون شهرهای بزرگ از جمله اقداماتی هستند که در این زمینه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی انجام شده است .

8-1-4 دوره چهارم – تغییر پارادایم در مدیریت و برنامه ریزی شهری ( 1380 به بعد )

در این دوره با تصویب قانون شوراها و انجام انتخابات شوراها ، عنصر شهروندان دوباره وارد معادلات برنامه

ریزی و شهرسازی گردید در شروع این دوره از 726 شهر ، تعداد 697 شهر دارای سرح توسعه شهری بودند . تعداد 211 شهر دارای طرح جامع و تفصیلی مصوب یا در دست تهیه ، تعداد 468 شهر دارای طرح هادی مصوب یا در دست تهیه و فقط تعداد 47 شهر فاقد طرح بودند .

این تعداد طرح های توسعه شهری ، در مجموع از موفقیت نسبی کمتری برخوردار بودند و نتوانستند توسعه موزون شهرها را هدایت و زندگی شهروندان را ارتقا دهند . بنابراین با زیر سوال رفتن این نوع طرح ها و نیز شیوه مدیریت شهری که متناسب با این طرح های متمرکز و از بالا به پایین بود .

در چند سال اخیر جستجو در جهت آرایه گزینه ها شروع شده و حتی راه حل هایی نیز پیشنهاد و تصویب شده اند از جمله تصویبی طرح های ساختاری و طرح مجموعه شهری تهران و مبادرت به انجام برنامه ریزی استراتژیک تهران 80 و برخی اقدامات پراکنده شهرسازی مشارکتی .

 

طراحی پله ها

طراحی پله ها:

اجزای پله بتن مسلح شامل قسمتهای زیر است:

1-        دال شمشیری راه پله

2-        پاخور(s)

3-       پیشانی(a)




ضخامت متوسط جان پله را می توان از رابطة زیر محاسبه کرد:

در این ساختمان دارای دو تیپ پله هستیم این پله ها از نوع دو خم بوده, که یکی پله های طبقة همکف با بالاروی 3.9 متر و بار زندة 3.5 کیلونیوتن بر مترمربع و دیگری پله های طبقات زیرزمین و دیگر طبقات با بالاروی 2.95 متر و بار زندة 3.5 کیلونیوتن بر مترمربع که هر یک را طراحی می کنیم:

(روی پله ها 5 سانتیمتر نازک کاری فرض می شود.)

طراحی پله های طبقة همکف:

ارتفاع بالاروی پله : h=3.9 m

ارتفاع بالاروی هر شمشیری پله : h/2=1.95 m

با فرض ارتفاع پیشانی : a=19.5 cm

تعداد پله در هر شمشیری : n=h/2a=10

با توجه به اینکه عرض چشمة پله برابر با 510 سانتیمتر است,

10×s+2×L=510

با فرض پاخور : s=29 cm

عرض پاگرد : L=110 cm

با فرض فاصلة 20 سانتیمتر بین دو شمشیری راه پله, عرض هر شمشیری برابر با 2.45 متر می باشد.(b=2.45)

شیب راه پله : tan α = ارتفاع بالاروی/(تعداد پله×طول پاخور)=1.95×100/29/10=0.6724 à cos α = 0.83

با فرض ضخامت 20 سانتیمتر برای دال شمشیری(t) داریم:

 وزن شمشیری : 2.45×0.281×24=16.517 KN/m

وزن پاگرد : 2.45×0.2×24=11.76 KN/m

50 میلیمتر نازک کاری : 2.45×0.05×22=2.695 KN/m

بار مردة کل شمشیری در امتداد شیب : 16.517+2.695=19.212 KN/m

بار مردة کل شمشیری در امتداد افق : 19.212/cos α =24.558 KN/m

بار مردة پاگرد : 11.76+2.695=14.455 KN/m

بار زنده : 2.45×3.5=8.575 KN/m

شمشیری qu=1.25×24.558+1.5×8.575=43.56 KN/m

پاگرد qu=1.25×14.455+1.5×8.575=30.931 KN/m

 

در اثر بارگذاری فوق برشها و لنگرهای زیر وارد می شوند:

Vmax=0.5×(30.931×5.1+12.629×2.9)=97.2 KN

 

Vc=0.2Фc√fcbd=0.2×0.6×5×195×2450×10-3=286.65 KN > 97.2  O.K.

 

Mmax=97.2×2.55-30.931×2.552/2-12.629×1.452/2=134.02 KN.m

 

As=(134.02×106)/(0.85×400×0.85×195)=2378.1 mm2

 

12Ф16 , As=12×201.06=2412.7 mm2

بنابراین در پله های طبقة همکف از 12Ф16 برای فولاد گذاری پله استفاده می شود.

 

طراحی پله های طبقات زیرزمین و طبقات دیگر:

ارتفاع بالاروی پله : h=2.95 m

ارتفاع بالاروی هر شمشیری پله : h/2=1.475 m

با فرض ارتفاع پیشانی : a=16.39 cm

تعداد پله در هر شمشیری : n=h/2a=9

با توجه به اینکه عرض چشمة پله برابر با 510 سانتیمتر است,

9×s+2×L=510

با فرض پاخور : s=29 cm

عرض پاگرد : L=124.5 cm

با فرض فاصلة 20 سانتیمتر بین دو شمشیری راه پله, عرض هر شمشیری برابر با 2.45 متر می باشد.(b=2.45)

شیب راه پله : tan α = ارتفاع بالاروی/(تعداد پله×طول پاخور)=1.475×100/29/9=0.565 à cos α = 0.87

با فرض ضخامت 20 سانتیمتر برای دال شمشیری(t) داریم:

 

 وزن شمشیری : 2.45×0.271×24=15.955 KN/m

وزن پاگرد : 2.45×0.2×24=11.76 KN/m

50 میلیمتر نازک کاری : 2.45×0.05×22=2.695 KN/m

بار مردة کل شمشیری در امتداد شیب : 15.955+2.695=18.650 KN/m

بار مردة کل شمشیری در امتداد افق : 15.955/cos α =22.084 KN/m

بار مردة پاگرد : 11.76+2.695=14.455 KN/m

بار زنده : 2.45×3.5=8.575 KN/m

شمشیری qu=1.25×22.084+1.5×8.575=40.467 KN/m

پاگرد qu=1.25×14.455+1.5×8.575=30.931 KN/m

 

در اثر بارگذاری فوق برشها و لنگرهای زیر وارد می شوند:

Vmax=0.5×(30.931×5.1+9.536×2.61)=91.3 KN

 

Vc=0.2Фc√fcbd=0.2×0.6×5×163.9×2450×10-3=240.933 KN > 91.3  O.K.

 

Mmax=91.3×2.55-30.931×2.552/2-9.536×1.3052/2=124.13 KN.m

 

As=(124.13×106)/(0.85×400×0.85×163.9)=2620.6 mm2

 

14Ф16 , As=14×201.06=2814.87 mm2

بنابراین در پله های طبقات از 14Ф16 برای فولاد گذاری پله استفاده می شود.

آرماتورگذاری پله ها در طبقات و همکف در نقشه های اجرایی پروژه آورده شده است.

خلاصة بارگذاری پله ها در جداول صفحات بعد مشخص شده است.

 

 

گزارش کارآموزی مهندسی عمران 1


پلان پی کنی

برای تهیه نقشه یا پلان پی کنی ، بسته به نوع فونداسیون (تکی ، نواری ، گسترده) و نوع قالب بندی و ارتفاع گود برداری این نقشه تهیه می شود برای هرنوع قالب بندی یک فضای مناسب در پشت فونداسیون لازم می باشد مثلاً برای قالب آجری حداقل cm35 که 10 تا 20 سانتی متر قالب آجری و حداقل 25-15 سانتی متر تلرانس گودبرداری در نظر گرفته می شود برای قالب فلزی و چوبی این فضا بزرگتر و حداقل 70 الی 60 سانتی متر لازم می باشد. پس از خاکبرداری نوبت به ریگلاژ کف می رسد اگر خاک کف ، خاک خوبی نباشد می توان تا 50 سانتی متر آن خاک را بیرون بوده و مخلوط راهسازی جایگزین آن شود.

2- گود برداری

بعد از پیاده کردن نقشه و کنترل آن در صورت لزوم اقدام به گودبرداری می نمایند گودبرداری برای آن قسمت از ساختمان انجام می شود که در طبقات پایین تر از کف طبیعی زمین ساخته می شود مانند موتورخانه ها و انبارها و پارکینگ ها و غیره.

در موقع گودبرداری چنانچه محل گودبرداری بزرگ نباشد از وسائل معمولی مانند بیل و کلنگ و فرقون (چرخ دستی) استفاده می گردد برای این کار تا عمق معینی که عمل پرتاب خاک با بیل به بالا امکان پذیر است (مثلاً 2 متر ) عمل گودبرداری را ادامه می  دهند و بعد از آن پله ای ایجاد نموده و خاک حاصله از عمق پایین تر از پله را روی پله ایجاد شده ریخته و از روی پله دوباره به خارج منتقل می نمایند.

برای گودبرداریهای بزرگتر استفاده از بیل و کلنگ مقرون به صرفه نبوده و بهتر است از وسایل مکانیکی مانند لودر و غیره استفاده شود در اینگونه مواد برای خارج کردن خاک از محل گودبرداری و حمل آن بخارج کارگاه معمولاً از سطح شیبدار استفاده می گردد بدین طریق که در ضمن گودبرداری سطح شیبداری در کنار گود برای عبور کامیون و غیره ایجاد می گردد که بعد از اتمام کار، این قسمت وسیله کارگر برداشته می شود.

3- تا کجا باید گودبرداری کرد

ظاهراً حداکثر عمق مورد نیاز برای گودبرداری تا روی پی می باشد بعلاوه چند سانتیمتر بیشتر برای فرش کف و عبور لوله ها (در حدود 20 سانتیمتر که 6 سانتیمتر برای فرش کف و 14 سانتیمتر برای عبور لوله می باشد) .

که در این صورت می باید محل پی های نقطه ای یا پی های نواری و شناژها را با دست خاک برداری نمود ولی بهتر است که گودبرداری را تا زیر سطح پی ها ادامه بدهیم زیرا در این صورت اولاً برای قالب بندی پی ها آزادی عمل بیشتری داریم در نتیجه پی های ما تمیزتر و درست تر خواهد بود و در ثانی می توانیم خاک حاصل از چاه کنی و همچنین نخاله های ساختمان را در فضای ایجاد شده بین پی ها بریزیم که این مطلب از لحاظ اقتصادی مقرون بصرفه می باشد زیرا معمولاً در موقع گودبرداری کار با ماشین صورت می گیرد در صورتیکه برای خارج نمودن نخاله ها و خاک حاصل از چاه فاضلاب از محیط کارگاه می باید از وسایل دستی استفاده نمائیم که این امر مستلزم هزینه بیشتری نسبت به کار با ماشین می باشد.

البته در مورد پی های نواری این کار عملی نیست زیرا معمولاً پی سازی در پی های نواری با شفته آهک می باشد که بدون قالب بندی بوده و شفته در محل پی های حفر شده ریخته می شود در این صورت ناچار هستیم در ساختمانهائی که با پی نواری ساخته می شود اگر به گودبرداری نیاز داشتیم گودبرداری را تا روی پی ادامه دهیم.

4- خروج آب از محل گودبرداری

چنانچه در موقع گودبرداری در زمینهایی که آبهای تحت الارضی در سطح های بالا قرار دارد در محل گودبرداری آب جمع شود بهتر است که حوضچه کوچکی در وسط گود حفر نموده و آبهای حاصله را باین حوضچه هدایت نمائیم و بعداً آبهای جمع شده را با توجه به سرعت جمع شدن بوسیله سطل و یا پمپ بخارج منتقل کنیم.

5- بتن

بتن سنگی است مصنوعی که از مواعذ سنگی (شن و ماسه ) ، آب و سیمان تشکیل شده و به علت روانی قالب خود را پر کرده و بشکل قالب خود در می آید.

 

 


6- مصرف آب در بتون از نظر کیفیت

با توجه به اینکه در اغلب کارگاههای کوچک و حتی در بعضی از کارگاههای تقریباً بزرگ امکان تجزیه آب از لحاظ شیمیائی موجود نیست لذا بطور کلی می توان گفت که تقریباً آبی که فاقد بو و مزه بوده و ظاهراً قابل آشامیدن باشد در بتن قابل مصرف می باشد . البته این موضوع دلیل آن نیست که همه آب های غیر آشامیدنی برای بتن مضر است.

در مواردی که آب آشامیدنی برای مصرف در بتون در دسترس نیست می باید مقاومت مکعب 28 روزه بتن حداقل 90 درصد مقاومت مکعبی را که با آب آشامیدنی ساخته شده است دارا باشد در این صورت می توان مطمئن شد که ناخالصیهای آب برای بتن مضر نیست.

آب دریا که دارای املاح زیاد است (در حدود 3 تا 4 درصد ) برای ساختن بتن مسلح خوب نیست زیرا این املاح اغلب باعث خورندگی فولاد می گردد در مواقعی که ناچارا می باید از آب دریا استفاده کنیم بهتر است پوشش روی میله گرد را زیادتر نموده (در حدود 5 تا 6 سانتیمتر) و حتی المقدور قطعه ساخته شده را از نفوذ آب مصون نگاه داریم و در این مواقع باید از سیمان بیشتری در بتن استفاده نمائیم و همچنین بهتر است از سیمانهای ضد سولفات و یا مخلوط سیمان پرتلند و سیمان طبیعی استفاده شود.

 

 

7- اثر ناخالصیهای آب به روی بتن

نمکهای سدیم و پتاسیم و منیزیم محلول در آب در فعل و انفعالات شیمیائی سیمان موجود در بتن شرکت کرده و در اثر انبساط حجمی موجب خرد شدن الیاف قطعه بتنی می گردند این خرابی در قطعاتی که در جریان آب سولفاته قرار دارند بیشتر می باشد اثر این نمکها به روی بتن ادامه به صورت شوره ظاهر گشته و بعد از مدتی موجب خرد شدن قطعه می شود در این نوع قطعات که در جریان متوالی یا متناوب آب های سولفاته قرار دارند حتماً می باید ازسیمان ضد سولفات که در ایران به سیمان نوع 5 معروف است استفاده نمود.

آبهای اسیددار نیز مقاومت بتن را کاهش داده و موجب خرابی قطعه می گردند کانالهای هدایت فاضلابهای کارخانجات و همچنین کانالهای هدایت فاضلاب آزمایشگاهها در مقابل چنین خطری قرار دارند.

اصولاً در مواقعی که قطعه بتن در معرض جریان آبهای سولفاته یا اسیدی می باشد بهتر است قطعه را متراکم تر ساخته و حتی المقدور از نفوذ آب به داخل قطعه جلوگیری نمائیم و درمورد آبهای اسیدی بهتر است قطعه را بوسیله قیر ایزوله کنیم.

دیگر از مواد مخلوط در آب مضر برای بتن مواد روغنی و نفتی می باشد و همچنین انواع ذرات گیاهی مانند جلبک موجود در آب و قطعات ریز چوب و غیره اگر چه ممکن است این مواد در فعل و انفعالات شیمیائی سیمان شرکت نکند ولی این ذرات در بتون باقی مانده و در آن حفره هائی ایجاد کرده که این خود موجب ضعف قطعه بتونی می گردد.

مواد روغنی و نفتی نیز در اثر تماس با دانه ها و فولاد موجود در بتون سطح آنها را چرب نموده و مانع چسبیدن دوغاب سیمان به  دانه و در نتیجه مانع چسبیدن دانه ها بیکدیگر می گردند.

8- نسبت های مخلوط کردن اجزاء بتن

منظور از نسبت مخلوط کردن اجزاء بتن آنست که نسبت مناسبی برای اختلاط شن و ماسه به دست بیاوریم تا دانه های ریزتر فضای بین دانه های درشت تر را پر کرده و جسم توپر بدون فضای خالی و با حداکثر وزن مخصوص بدست آید و همچنین تعیین مقدار لازم آب بطوریکه بتن به راحتی قابل حمل و نقل بوده و در قالب خود جا گرفته و دور میله گردها را احاطه نموده و کلیه فضای خالی قالب را پر نماید و در مجاورت آن فعل و انفعالات شیمیائی سیمان شروع شده و تا مرحله سخت شدن ادامه یابد و بالاخره تعیین مقدار سیمان مورد لزوم برای بدست آوردن بتن با مقاومت کافی که بتواند به راحتی بارهای وارده ساختمان را تحمل نماید مقاومت بتن با افزایش سیمان بالا می رود حداکثر سیمانی که آئین نامه های مختلف برای بتن مجاز دانسته اند 400 کیلوگرم بیشتر باشد قطعات سیمانی خواهیم داشت و در نتیجه باعث ضعف قطعه بتونی می گردد البته مقدار سیمان به ریزی و درشتی دانه های مصرفی بستگی دارد هر قدر دانه های مصرفی ریزتر باشد و در نتیجه سطح مخصوص دانه ها زیادتر باشد به سیمان بیشتری نیاز داریم زیرا فرض بر این است که دوغاب سیمان مانند فیلم نازکی دور تمام دانه ها را آغشته کرده و آنها را بیکدیگر می چسباند منحنی زیر مقاومت بتن را بر حسب زیاد کردن سیمان نشان می دهد بعضی آئین نامه ها حداکثر سیمان مصرفی در بتون را 350 کیلوگرم در یک متر شن و ماسه پیشنهاد می نمایند.

رایج ترین نسبت اختلاط اجزاء بتن در ایران نسبت حجمی برای شن و ماسه و نسبت وزنی برای سیمان می باشد و حتی نام گذاری و طبقه بندی بتن نیز بر حسب کیلوگرم سیمان در متر مکعب شن و ماسه انجام  می گیرد مثلاً وقتی که می گویند بتن 300 یعنی بتنی که در هر متر مکعب شن و ماسه آن 300 کیلوگرم سیمان مصرف شده باشد با توجه به اینکه سیمان عرضه شده به بازار در ایران اغلب در پاکتهای 50 کیلوئی می باشد این اختلاط به راحتی انجام  می گیرد در مواردی که در کارگاه از سیمان فله استفاده می شود باید قبلاً پیمانه ای که مقدار 50 کیلو سیمان را تعیین نماید ساخته و در اختیار گروه بتن ساز قرار گیرد برای تعیین نسبت شن و ماسه و آب همانطوریکه قبلاً توضیح داده شد جداول و راهنماهائی موجود است ولی از آنجا که همیشه و در همه کارگاهها وسائل تعیین دانه بندی انبار شن و ماسه در دست نیست بهتر است به نتایج آزمایشگاهی بیشتر تکیه می شود و آن بدینگونه است که با سیمان ثابت (همان مقداری که در دستور کار پرلوژه نوشته شده است ) و تغییر دادن نسبت های شن و ماسه مکعبهائی از بتن ساخته و مقاومت 28 روزه هر مکعب را تعیین نموده و بهترین نسبت اختلاط را بدینگونه تعیین می نمایند التبه باید توجه داشت که تهیه این مکعبها با دستور آزمایشگاه و طبق روش تعیین شده وسیله آزمایشگاه باشد مقدار سیمان نیز توسط مهندس محاسب هر پروژه تعیین می گردد البته این مقدار با توجه به بارهای وارده به قطعه بتونی می باشد در اغلب پروژه های بزرگ نسبت اختلاط شن و ماسه توسط مهندس محاسب در روی نقشه قید شده است و در این موارد حتماً باید معادن شن و ماسه نزدیک به کارگاه وسیله مهندس محاسب بازدید گردد معمولاً این نسبت بر مبنای ماسه خشک می باشد از طرفی ازدیاد حجم ماسه مرطوب نسبت به ماسه خشک قابل چشم پوشی نبوده و گاهی به 25 درصد می رسد لذا قبل از شروع کار می باید این تفاوت حجم را محاسبه و در میزان مخلوط نمودن ماسه منظور نمود.

گاهی نیز نسبت اختلاط به نسبتهای وزنی انجام می شود که در این طریق کار با دقت بیشتری همراه می باشد دستگاههای بتن سازی کلیه این نسبت ها برنامه ریزی شده و بطور اتوماتیک اجزاء مختلف طبق برنامه به دیگ گردان ایستگاه بتن ساز منتقل می گردد.

معمولاً در روی نقشه ها نسبت شن و ماسه و آب را به نسبت یک واحد سیمان معین می نمایند و آنرا بصورت S-G-W نمایش می دهند و این بدان معنی است که بازاء یک واحد سیمان s واحد ماسه و G واحد شن و W واحد آب مصرف شود مثلاً وقتی که نسبت را به 1-4-2-1 نمایش می دهند یعنی یک واحد سیمان و 2 واحد ماسه و 4 واحد شن و یک واحد آب باید مصرف شود در مخلوط کردن آب در بتون باید حتماً آب موجود در ماسه نیز مورد نظر قرار بگیرد.

زیرا همانطوریکه قبلاً توضیح داده شده است یک ماسه مرطوب می تواند 150 لیتر در متر مکعب آب همراه داشته باشد باید توجه داشت که آب موجود در شن زیاد نبوده و قابل صرف نظر کردن می باشد در تمام طول بتن سازی باید دقت شود که مقدار اجزاء تشکیل دهنده بتن یکنواخت باشد زیرا اگر با ثابت بودن سه جزء یکی از اجزاء را تغییر بدهیم به مقدار چشم گیری مقاومت بتن افت خواهد نمود و از طرفی قطعه ریخته شده یکنواخت نبوده و این خود باعث ضعف قطعه می باشد.

9- بتن سازی

در کارگاههای کوچک پس از تعیین نسبت اختلاط شن و ماسه باید از پیمانه هائی چوبی مطابق شکل استفاده نمود.

ابعاد این پیمانه ها را باید طوری در نظر گرفت که اولاً از لحاظ وزن قابل حمل و نقل برای کارگر باشد ثانیاً حجم آن طوری باشد که به تعداد صحیح یک متر مکعب شن و یا ماسه را پیمانه نماید مثلاً اگر ابعاد آنرا 50*50 به ارتفاع 25 سانتیمتر بسازیم با 16 پیمانه آن یک متر مکعب شن و ماسه خواهیم داشت این پیمانه معمولاً با چهار تخته که سطوح جانبی آن را می پوشاند اسخته می شود و کف برای آن نمی سازند و کار با آن بدینگونه است که آنرا روی زمین گذشته و با بیل آنرا پی می کنند آنگاه دو نفر کارگر دسته ها یا آنرا گرفته و آنرا بلند می کنند و با توجه به اینکه این پیمانه فقط دارای سطوح جانبی می باشد و ته ندارد محتویات آن روی زمین خالی می شود و با کناره های همین قالب سطح فوقانی دانه های ریخته شده روی زمین را که تقریباً مخروطی شکل است قدری صاف کرده و پیمانه را روی آن گذاشته و مجدداً آنرا پر می نمایند و آنقدر این کار را ادامه می دهند تا دانه بندی طبق نظر مهندس کارگاه تکمیل بشود آنگاه مقدار سیمان لازم را روی آن ریخته این توده شن و ماسه آماده برای اختلاط می باشد این پیمانه ها در مواقعی بکار می رود که بتن ریزی به مقدار کم بوده و مخلوط کردن دانه ها با دست انجام بگیرد و یا اینکه از بتونیر بدون پیمانه استفاده شود برای پیمانه کردن شن و ماسه هرگز نباید از بیل استفاده نمود زیرا تقریباً هیچ وقت بیل پر شده دو نفر از لحاظ حجم و یا وزن با هم مساوی نیست و حتی بیل پر شده یک نفر در ساعات مختلف کار با هم متفاوت می باشد.

حتی المقدور برای ساختن بتن حتی به مقدار کم باید از ماشین های بتن سازی (بتونیر) استفاده نمود چنانچه به بتونیر دسترسی نباشد باید دو نفر کارگر با بیل در دو طرف توده شن و ماسه پیمان شده ایستاده و آهسته آهسته از زیر توده را مخلوط نمایند پس از آنکه یک بار تمام توده را جابجا نمودند بار دیگر نیز آنرا مخلوط نمایند زیرا دانه ها روی مخروط تشکیل شده غلطیده و بخوبی مخلوط خواهد شد آنگاه از یک کنار آنرا با آب مخلوط نموده و پس از بدست آوردن بتن کاملاً مخلوط شده و همگن بلافاصله آنرا مصرف نمایند در مورد ساختن بتن باید جدا از مخلوط کردن کلیه توده با آب خودداری نموده و باصطلاح در مورد بتن نباید آخوره (آبخوره) درست کرد زیرا در این صورت آب به مقدار وسیعی سیمان موجود در لایه های بالائی را شسته و به قسمتهای زیرین شن و ماسه می برد که در این صورت سیمان به نسبت مساوی بین قسمتهای مختلف بتن تقسیم نشده و مخلوط همگن بدست نمی دهد همانطوریکه گفته شد در موقع بتن سازی باید حتماً از ماشینهای بتن ساز استفاده نمود.

بتونیرها دارای دیگ گردندهای هستند که به آهستگی حول محوری مایل نسبت به افق می گردد و بوسیله تیغه هائی که در داخل آن تعبیه شده محتویات خود را مخلوط می نماید نوع بزرگتر آن دارای پیمانه می باشد که این پیمانه جهت شن و ماسه است و گنجایش آن برحسب لیتر روی آن قید شده است این پیمانه بوسیله کارگران از شن و یا ماسه پر شده آنگاه به وسیله اهرمی محتویات آن به داخل دیگ خالی می گردد.

باید دقت شود زمان مخلوط کردن کلیه دفعات بتن سازی مساوی باشد و تقریباً هر بار 5/1 دقیقه بعد از اضافه نمودن آخرین جزء بتن به دستگاه فرصت داده شود تا شن و ماسه را مخلوط نماید قبل از بارگیری مجدد دستگاه باید دقت شود که کلیه محتویات دفعه قبل تخلیه گردد در شروع کار همیشه مقداری سیمان و ماسه به بدنه دیگ مخلوط کننده می چسبد بدین لحاظ مشخصات اولین قسمت بتن با سایر دفعات متفاوت خواهد بود برای جلوگیری از این موضوع بهتر است قبل از شروع کار قدری سیمان و ماسه را در دیگ بتونیر چرخانیده و تخلیه نمایند آنگاه مخلوط اصلی را بارگیری کنند بدین ترتیب مشخصات کلیه قسمتهای بتن یکسان خواهد بود بهتر است تمام محتویات دیگ بوسیله دمپرو یا وسائل دیگر به محل بتن ریزی برده شود و حتی المقدور از ریختن بتن داخل دیگ به رویزمین و بارگیری مجدد و حمل آن به وسیله فرقون خودداری شود زیرا این جابجائی ها ممکن است اجزاء متشکله بتن را از همدیگر جدا نموده و کیفیت کار را پائین بیاورد بطور خلاصه با هر وسیله که بتن جابجا می شود اعم از پمپاژ یا دمپر یا باگتهای حمل بتن می باید توجه شود که اجزاء متشکله بتن از همدیگر تفکیک نشود بعضی از ماشینهای بتن سازی دارای ظرف آبی می باشد که پس از تنظیم ، آب لازم را به داخل دیگ خواهد ریخت باید توجه داشت که همیشه باندازه کافی آب داخل این منبع موجود باشد اگر چنین دستگاهی رویبتونیر نصب نباشد جهت آب ریختن در مخلوط می باید از سطلهائی که قبلاً ظرفیت آن را معلوم کرده ایم استفاده نمود و مقدار آّ ریخته شده داخل دیگ دقیقاً مشخص بوده و در دفعات مختلف بتن سازی به یک مقدار آب مصرف نمود.

بتن باید بحدی روان باشد که دانه های آن بخوبی روی یکدیگر غلطیده و کاملاً آرماتورها را احاطه نموده و گوشه های قالب خود را کاملاً پر نموده و کلیه هوای موجود در قالب از آن خارج شود و باید حداقل آب ممکنه را که برای انجام کارهای فوق لازم است مصرف نمود زیرا همانطوریکه که قبلاً توضیح داده شد آب بیشتر از اندازه تبخیر شده و جای آن بصورت لوله های موئین باقی مانده و سبب پوکی قطعه بتونی می گردد پس از اتمام کار دیگ بتونیر می باید بوسیله آب و قدری ماسه ، تمیز شده و برای روز بعد آماده باشد قبل از شروع کار می باید تیغه های داخل دیگ معاینه شده و از سالم بودن آن مطمئن شویم همچنین وسایل توزین و منابع آب بتونیر باید کنترل شده مخصوصاً عقربه های توزین مصالح باید به وسیله چند کیسه سیمان که وزن آنها معلوم است کنترل شود.

روز قبل از بتن ریزی باید کلیه مصالح و ابزار کار از قبیل شن و ماسه – سیمان – آب گازوئیل روغن – فیلتر گازوئیل – بیل – فرقون و غیره در پای کار(مرکز بتن سازی ) حاضر بوده و بوسیله سرپرست بتن ریزی بازدید شود مخصوصاً کار بتونیر و سیم های بکسل – تسمه های نقاله از روز قبل آزمایش شود.

مشخص نمودن آکس ستونها

پس از اجرای بتن مگر ، نقشه بردار ، از روی میخ دفرنس ، آکس ستونها را روی بتن اگر پیاده نموده و با استفاده از ریسمان رنگی یا نخ گچی ، امتدادها را در محل آکس ستون مشخص کرده که از برخورد هر امتداد نقطه آکس مشخص می گردد که در این نقطه میخ فولادی روی بتن مگر کوبیده می شود پس از آن با ریسمان کشش ابعاد فوندانسیون از روی میخهای آکس جدا شده و با چاک لاین روی بتن مگر مشخص می گردد ( داخل این چاک لاین گل اخدا وجود دارد که پاک نمی شود)

اجرای فونداسیون

همانطور که قبلاً گفته شد پس از اجرای بتن مگر توسط ریسمان رنگی آکس ستونها زده می شود و پس از آن ابعاد ستونها و دیوارهای برش (در صورت وجود ) پیاده می شود پس از پایان عملیات نقشه برداری آرماتوربندی شبکه پائینی را اجرا می نمایند در بستن میلگردهای پائینی باید دقت شود که اگر طول آرماتورهای تحتانی از 12 متر بیشتر است دو کنترل صورت گیرد اول اینکه همپوشانی در زیر ستونها واقع نشود و اگر هم به اشتباه این هم پوشانی در زیر ستون واقع شد می توان با آرماتوری با قطر مناسب در حدود 2 متر این ضعف را برطرف نمود ولی این همپوشانی باید در 3/1 میانی دهانه صورت گیرد و دوم آنکه محلی همپوشانی میلگردهای همجوار در یک ناحیه واقع نشود بعبارتی محل همپوشانی سر و ته شود.

در زیرآرماتورها با توجه به پوشش بتن لقمه بتنی گذاشته می شود لقمه بتنی باید دارای ابعاد حداقل 10×10 سانتی متر یا قطر 10 سانتی متر داشته باشد.

نحوه درست نمودن لقمه های بتنی بدین است که از لوله های پولیکا با قطر مناسب که برای فاضلاب خانگی است استفاده نمود و آنها را با ارتفاع مناسب بریده و داخل آن را از بتن مگر پر نموده و یک سیم آرماتور را به صورت ضربدری در داخل آن قرار می دهیم و در نهایت بعد سفت شدن و گرفتن لقمه ها ، قابل استفاده هستند (شکل 2-2) و لازم به ذکر است که برای فونداسیون اکثراً ؟ بتنی استفاده می شود.

 

 

 

 

 

شمع کوبی :

در زمینهائی که خیلی سست بوده و به هیچ وجه قدرت تحمل بار ساختمان را نداشته باشند مانند خاکهای دستی و یا زمینهای ماسه ای و یا در محلهای که زمین بکر در عمق های زیاد قرار داشته و برداشتن کلیه خاکهای سطحی مقرون به صرفه نباشد از طریق شمع کوبی بار ساختمان را بزمین بکر منتقل می نمایند بدین طریق که در امتداد پی های ساختمان یعنی در طول دیوارهای اصلی که باربر می باشند با فاصله های معین (در حدود 2 یا 5/2 متر ) مانند شکل چاه حفر می نمایند و در ساختمانهای فلزی و بتونی که باید پی نقطه ای اجراء کنیم زیر هر ستون چاه حفر می نمایند و این حفاری را تا زمین بکر و محکم ادامه می دهند و کف چاه ها را مطابق شکل زیر خزینه نموده تا سطح اتکاء آن با زمین بیشتر باشد.

بعد این چاهها را با بتن و یا شفته پر می کنند در موقع پر کردن این چاهها با بتون باید سعی نمود از ایجاد حفره های خالی مخصوصاً در کناره های خزینه جلوگیری شود.

برای این کار می توان با پرتاب سنگهای کوچک و بزرگ بتن را به تمام گوشه های چاه هدایت نمود و از ایجاد این نوع حفره ها جلوگیری کرد مقدار این سنگها حتی می تواند تا 30 درصد حجم بتن باشد و یا می توان ضمن بتن ریزی آنرا با چوبهای بلند کوبید.

البته این کار در صورتی ممکن است که عمق چاهها زیاد نباشد بعد از پر کردن این چاهها روی آنرا بوسیله طاقهای آجری و یا سنگی و یا تیرهای بتونی بهم مربوط نموده و بعد روی آن را دیوار چینی می نمائیم و یا با نصب صفحه های فلزی روی آن اسکلت فلزی بنا می کنیم خاصیت این چاهها بدین طریق می باشد که شفته یا بتن پس از خودگیری مانند ستونی است که در زیرزمین بنا شده و طاق و یا تیر بتنی روی آن مانند کلافی این پایه ها را به یکدیگر متصل می کند و در نتیجه بار ساختمان را مستقیماً بزمین بکر و محکم منتقل می نماید و قسمتی از بار ساختمان نیز بوسیله اصطکاک ایجاد شده بین این ستون بتونی و خاک اطراف حتی اگر خاک دستی هم باشد تحمل می شود بدیهی است که در موقع بتن ریزی شیره بتون به داخل خاک اطراف نفوذ کرده و به آن چنگ می اندازد که این خود موجب اصطکاک بیشتر می گردد با وجود بر اینکه چنین فرض می شود که کلیه بارهای وارده بر این شمع کوبی محوری می باشد ولی برای تحمل ممانهای احتمالی بهتر است در هر چاه 8 تا 10 عدد میله گرد آجدار که قطر آن بوسیله محاسبه بدست می آید و نباید از میله گرد نمره 10 کمتر باشد قرار می دهند و آنها را به وسیله میله گردهای عرضی مارپیچی شده بیکدیگر متصل می نمایند این نوع شمع کوبی که در محل ریخته می شود ساده ترین نوع شمع کوبی می باشد ممکن است بجای حفر چاه و بتن ریزی تیرهای بتونی یا فولادی را که در خارج تهیه شده است به محل کارگاه حمل نموده و در زمین محل پی بوسیله چکشهای مکانیکی کوبید و بعد روی آنرا مانند طریقه فوق بهم متصل نموده و ساختمان را ادامه داد در بعضی مواقع بعلت سستی فوق العاده زمین و ریزشی بودن آن حفر چاه خالی از اشکال نیست و دارای خطرات جانی برای مقنی می باشد برای جلوگیری از ریزش اینگونه چاهها معمولاً از حلقه های بتنی و یا سفالی که بآن کول یا کور می گویند استفاده می شود کولهای بتنی یک تکه و یا دو تکه و کول های سفالی دو تکه هستند قطر این استوانه های بتونی در حدود 80 الی 100 سانتی متر بوده و ارتفاع آنها در حدود 10 سانتی متر است این استوانه ها کاملاً گرد نیستند طرز استفاده از کول بدین طریق است که ابتدا در حدود 30 الی 40 سانتیمتر از محل چاه را حفر نموده و اولین کول را روی زمین حفر شده قرار می دهند و بعد زیر آن را خالی کرده تا کول پایین تر برود آنگاه کول دوم را روی آن قرار می دهند و همینطور کار را ادامه می دهند.

چنانچه کولهای قبلی در اثر ریزش بدنه چاه تنگ افتاده باشد و در نتیجه پایین تر نرود در این موقع از کول های دو تکه استفاده می نمایند بدین طریق که ابتدا زیر کول قبلی را خالی کرد و یکی از تکه های کول جدید را نصب کرده و بعد تکه دوم را در محل خود قرار می دهند باید توجه داشت که در موقع نصب کولهای دو تکه آنها را طوری نصب نمود که درز آنها مقابل هم قرار نگیرد.

خدک گذاری روی شبکه پائینی

پس از بستن شبکه پائینی خدک گذاری جهت بستن شبکه بالایی انجام می گیرد قطر میلگرد خدکها بستگی کامل به نوع و وزن میلگردهای بالایی دارد و معمولاً خدکها قطری مابین 16  الی 22  دارند لازم به ذکر است که ارتفاع خدک بسیار مهم است و در زیر جاهایی که خدک می افتد لقمه اضافی قرار می دهیم.

فاصله خدکها نیز بستگی به قطر میلگرد خدک و بار وارده از شبکه بالایی دارد هر چه بار وارده بیشتر باشد فواصل خدکها نزدیک تر است فاصله خدکها معمولاً معادل 20/1 الی 80/1 متر می باشد در هر صورت خدکها و فواصلشان باید به گونه ای باشد که در شبکه بالایی ایجاد قوس نکند.

نحوه اجرای شبکه فوقانی

برای بستن خدکها و ایجاد پایداری بین آنها به جهت بستن شبکه بالایی یکی از میلگردهای بالایی به عنوان میلگرد باربر خدکها را به هم متصل نموده و پس از خط کردن شبکه عرضی روی میلگرد باربر شبکه عرضی ریخته می شود و سپس شبکه طولی هم جهت با میلگرد باربر ریخته می شود.

نکته : آنکه قبل از ریختن شبکه بالایی و یا حتی خدک گذاری روی شبکه پائینی حتماً باید آرماتورهای تقویتی شبکه پائین بسته شود پس از اجرای شبکه عرضی نیز باید تقویت های عرضی بسته شود سپس شبکه طولی اجرا گردد درهر صورت می توان اینگونه بیان نمود که با اجرای آرماتورهای طولی و عرضی حتماً تقویتی ها نیز همزمان اجرا گردد.

 

 

 

 

اجرای ریشه ستونها

قبل از اجرای تقویتی های بالایی ریشه ستونها بسته می شود ریشه ستونها باید روی شبکه پائینی قرار بگیرد موقع اجرای ریشه ستونها باید دقت نمود که خاموت حداقل به اندازه 30 سانتی متر به داخل فونداسیون نفوذ بکند.

برای اجرای بهتر بتن ریزی فونداسیون و جلوگیری از در رفتن ریشه ستونها بهتر است انتهای ریشه ستونها یک خاموت بسته شود تا فواصل آرماتورها حفظ شود.

 

 

 

 

 

 


بسته به توانایی کارگاه جهت بتن ریزی که آن هم بستگی کامل به پچینگ (شکل 5-1) داخل کارگاه و شرکتهای بتن آماده داخل منطقه دارد حجم بتن ریزی در یک روز برآورد می گردد.

 

 

 

 

 

 

شکل 5-1

11- بتن ریزی در هوای سرد و گرم

اگر در هوای گرم بتون ریزی می نمائیم باید سعی کنیم که حداقل تا چند روز بعد از ریختن بتون آنرا مرطوب نگاهداریم زیرا در غیر اینصورت آب بتون بفوریت تبخیر شده و بتون سخت نمی گردد و به بتونی که در اثر نرسیدن آب سخت نشده است بتون سوخته می گویند و نشانه آن این است که این بتون حتی با فشار دست خرد می شود در صورت مشاهده چنین وضعی قطعه ریخته شده باید جمع آوری شده و مجدداً ریخته شود برای مرطوب نگاه داشتن بتن بهتر است با پاکت های سیمانی روی آنرا پوشانیده و کاغذ را مرطوب نمائیم و یا از گونی مرطوب استفاده کنیم در مناطق خیلی گرم بهتر است برای بتون ریزی از سیمان نوع 4 که در موقع سخت شدن کمترین حرارت را تولید می نماید استفاده نمائیم.

بتون ریزی در هوای سرد بسیار مشکل بوده و کار دقیقی می باشد زیرا اگر آب بتون یخ بزند سیمان فاسد شده و دیگر بتون سخت نخواهد شد بهتر است در هوای سرد حتی المقدور از ریختن بتون خودداری نمائیم و در روزهای زمستان اگر ناچار به بتون ریزی باشیم باید در روزهائی که زیاد سرد نیست بتون ریزی را از ساعت یا 10 صبح شروع کرده و حداکثر تا 3 بعد از هر کار را تعطیل نمائیم و در روزهای یخ بندان باید کار بتون ریزی تعطیل شود در صورتیکه ناچاراً باید در فصل سرما بتون ریزی نمائیم باید قالبها و آرماتورها از دانه های یخ پاک شود و کارگاه طوری مجهز باشد که بتون از خطر یخ زدگی محفوظ بماند باید توجه داشت که زمان سخت شدن بتون در فصل سرما حتی تا 10 برابر بیشتر از زمان سخت شدن بتون در فصل گرم می باشد در هوای سرد می باید اولاً با وسائلی آب و دانه های سنگی را گرم نمود آب تا 60 درجه سانتیگراد باید گرم شود و از 350 تا 400 کیلوگرم سیمان در متر مکعب شن و ماسه استفاده شود و بعد از بتون ریزی باید آنرا با وسائلی مانند لوله های بخار و غیره گرم نگاهداشت و اگر استفاده از لوله بخار ممکن نباشد باید روی بتن را با قشری به ضخامت 7-8 سانتی متر از ماسه خشک پوشانید و به بتون موادی که گرفتن سیمان را تسریع می نماید اضافه نمود و یا از ضد یخ های دیگر استفاده کرد ولی باید توجه داشت هر گونه مواد خارجی که داخل مصالح اصلی بتون بشود موجب ضعف قطعه بتونی خواهد شد اگر در حین بتون ریزی و یا زمان سخت شدن بتون خطر نزول حرارت به پائین تر از صفر درجه سانتیگراد وجود داشته باشد بهتر است بتون ریزی متوقف گردد اگر بعد از بتون ریزی درجه هوا به زیر صفر درجه برود بهتر است مدتی که درجه هوا زیر صفر است به زمانی که بتون باید زیر قالب بندی بماند اضافه شود.

12- قالب بندی

همانطوریکه قبلاً توضیح داده شد در کارگاههای ساختمانهای بتونی سه کارگاه وجود دارد که هم زمان به کار خود ادامه می دهند این سه کارگاه عبارتند از کارگاههای بتن سازی – آرماتوربندی و قالب بندی از آنجا که بتن قبل از سخت شدن روان می باشد لذا برای شکل دادن به آن احتیاج به قالب داریم قالبهائی که برای بتن ساخته می شود اغلب چوبی می باشد برای کارهای سری سازی از قالبهای فلزی نیز استفاده می شود.

قالبها و داربستهای زیر آن علاوه بر شکل دادن به بتن وزن آنرا نیز تا زمان سخت شدن تحمل می نمایند بدین لحاظ اگر در اجرای آن دقت کافی نشود ممکن است در موقع بتن ریزی واژگون شده موجب خسارت شود در ساختمانهای بزرگ برای قالب بندی نیز باید محاسبه انجام گرفته و نقشه اجرائی تهیه گردد ولی در ساختمانهای کوچک بعلت کمی حجم بتن احتیاج به محاسبه و تهیه نقشه برای قالب بندی و داربست آن ندارد.

شکل قطعات بتونی با اندازه آنها که باید ریخته شود باید بوسیله قالب تهیه شود تخته و چوبی که برای قالب بندی مصرف می شود باید کاملاً خشک بوده و در برابر رطوبت تغییر شکل ندهد زیرا تغییر شکل قالب موجب تغییر شکل بتن گشته و در شکل تیرها و ستونها و همچنین ممانهای وارده بر آنها مؤثر می باشد در ایران معمولاً از تخته ای که به نام چوب روسی معروف می باشد برای قالب بندی استفاده می نمایند.

این تخته ها باید باندازه کافی نرم باشد تا در موقع نجاری دچار اشکال نشویم و از طرفی باید آنچنان محکم باشد که بتواند وزن بتون و آرماتورها و کارگران بتن ریزی و وسائل بتن ریزی از قبیل چرخ دستی – ویبراتور و غیره را بخوبی تحمل نماید.

تخته هائی که برای قالب بندی مصرف می شوند باید از نوع چوبهای صمغدار (کاج و صنوبر) یا جنگلی و یا مشابه باشد و مصرف چوب سفید جز برای قالب شالوده و یا قالب بتون های بدون آرماتور مجاز نیست و داربست باید باندازه کافی انعطاف ناپذیر باشد بطوریکه بعد از ریختن بتن تغییر شکل ندهد ضخامت تخته های مورد مصرف در مورد ستونها و کف تیرها حداقل 3 سانتی متر و ضخامت تخته های گونه تیرها و قالب دالها حداقل 2 سانتی متر می باشد و پهنای تخته ها متناسب با ابعاد قطعه ای می باشد که قالب برای آن ساخته می شود مثلاً برای تیری به پهنای 30 سانتی متر باید از دو عدد تخته به پهنای 15 سانتیمتر استفاده نمود ولی معمولاً در قالب بندی از تخته هائی به پهنای 15 تا 20 سانتیمتر و طول 4 متر استفاده می نمایند معمولاً سطح تماس بتون و تخته قالب بندی را بوسیله روغن های معدنی خنثی شده (بدون اسید و قلیا) چرب می نمایند در هر حال باید از روغنی استفاده نمود که در واکنشهای شیمیائی سیمان دخالت نداشته باشد.

مالیدن روغن به روی قالب بدان علت است که اولاً تخته که در ابتدا کاملاً خشک است آب بتون مجاور خود را نمکیده و موجب فساد بتون نشود و در ثانی در موقع باز کردن قالب تخته ها به راحتی از بتن جدا شوند و در صورت مناسب بودن برای قالب بندی بعدی مورد استفاده قرار گیرند زیرا از یک قطعه تخته برای چندین بار قالب بندی می توان استفاده نمود در برآورد هزینه ساختمان معمولاً 3/1 قیمت تخته را برای هر بار قالب بندی منظور می نمایند ولی عملاً از یک تخته بیش از 5 الی 6 بار نیز می توان استفاده کرد در موقع مالیدن روغن باید کاملاً دقت نمود که آرماتورها به روغن آغشته نشود زیرا در این صورت روغن مانع چسبیدن بتن به دور میله گرد گردیده و جسم یکپارچه تشکیل نداده و بتن و آرماتور هر یک به تنهائی کار می کنند و موجب ضعف در همگن بودن فولاد و بتن می گردد زیرا فرض بر این است که فولاد و بتون یکپارچه بوده و تنشها و کرنشهای آنها مساوی است برای بهم بستن تخته ها به همدیگر از چوبهایی که در اصطلاح قالب بندی به آنها چهار تراش می گویند استفاده می شود کوچکترین بعد مقطع این چهار تراشها که به آن پشت بند هم می گویند نباید از 8 سانتیمتر کمتر باشد.

در گاهی اوقات برای پائین آوردن هزینه در بتن ریزی از پداستار استفاده می شود اگر ضخامت جواب نداد ( کنترل برش یکطرفه و برش منگنه ای ) احتیاج به ضخامت بیشتری داریم و برای اینکه از هزینه اضافی جلوگیری شود می توان از پداستار استفاده نمود که باید 10 تا 20 سانتیمتر از d/2 ضخامت را بیشتر کرد و اگر سازه فلزی بود پس پلیت را روی آن قرار می دهیم ( شکل 6-1) البته اگر اختلاف ارتفاع بین دو پی وجود داشته باشد می توان از آن استفاده نمود و سپس با شناژ به هم می دوزیم.

 

 

 

 

 

شکل 6-1

آرماتورگذاری روی ریشه ستونها و بستن ستونها

پس از اجرای فونداسیون و ریشه ستونها ، اطراف ریشه ستونها را کاملاً تمیز نموده و نقشه بردار خط بیرونی ابعاد ستون را در دو وجه اطراف ستون چاک لاین می زند و در ضمن به خاطر عرض تسمه  پانچ شده ستون معمولاً لبه بیرونی تسمه پانچ شده نیز چاک لاین زده می شود تا در هنگام قرارگیری قالب ستون در محل خود بتوان آن را تنظیم کرد.(شکل7-1)

 

 

 

پس از زدن چاک لاین ستونها ، ستونهای بافته شده از قبل در محل خودشان روی ریشه ستونها قرار می گیرند معمولاً برای محور شدن ریشه ستونها با آرماتور طولی ستونها، آرماتور ستونها را در قسمت پائین خم کوتاه (شکل 8-1) با شیب 1 به 6 می زنیم که به این خم کوتاه اصطلاحاً بچه خم می گویند.

در ستونهای گرد می توان بچه خم را اجرا ننمود و همانند شکل 9-1 آرماتور ستونها را در کنار یکدیگر قرار داد چون وقتی خم می زنیم ستون در یک نقطه کمرش باریک می شود در ستونهای مربعی نمی توان این کار را انجام داد.

خاموت گذاری ستونها در 1/6 ارتفاع همانند شکل (10-1) باید حداکثر 15 سانتی متر از یکدیگر قرار گیرند و در فاصله 2h/6 میانی این فاصله حداکثر 30 سانتی متر می باشد.

پس از قرارگیری آرماتور ستونها در محل خود و تأیید دستگاه نظارت ، قالب ستونها که از قبل روغن زده شده است و روغن آن تثبیت شده است ( منظور این است که روغن از داخل قالب به داخل ستون نمی چکد ) در محل خودش قرار می گیرد این قالب توسط 3 الی 4 جک که به صورت شیبدار در طرفین ستون قرار می گیرد شاقول می گردد.


قالب بندی ستون

اغلب ستونا بصورت چهار ضلعی (مربع یا مستطیل ) می باشد گاهی نیز ممکن است ارشیتکت ساختمان از نظر زیبائی مقاطع دیگری را از جمله دایره – بیضی و غیره پیشنهاد نماید برای قالب بندی ستونها ابتدا ابعاد ستون را از روی نقشه تعیین نموده و دو ضلع قالب را بهمان میزان از تخته های مناسب بریده و به چوبهای چهارتراش که به آن پشت بند می گویند میخ می نمایند با توجه به اینکه در قالب ستونها دو ضلع مقابل داخل دو ضلع دیگر قرار می گیرند در نتیجه پهنای دو ضلع دیگر قالب باید باندازه کلفتی تخته از ابعاد قید شده در نقشه بیشتر باشد تا از داخل ابعاد مورد نظر را بما بدهد.

باید توجه نمود که پشت بندهای اضلاع مقابل اولاً در حدود 10 الی 15 سانتی متر از پهنای قالب بیشتر باشد در ثانی پشت بندهای اضلاع مقابل درست مقابل همدیگر قرار بگیرد تا در موقع اتصال چهار ضلع ستون بیکدیگر با بستن سیم نجاری به این زایده ها امکان اتصال آنها بیکدیگر به سهولت انجام پذیر باشد حداکثر فاصله این پشت بندها از همدیگر نباید از 80 سانتیمتر تجاوز نماید این پشت بندها باید بوسیله میله گرد و مهره یا سیم نجاری بهم اتصال پیدا کند.

در مورد ستونها معمولاً به محض آنکه بتن حالت روانی خود را از دست بدهد و بتواند شکل هندسی خود را حفظ کند قالب آنرا باز می کنند و این در حدود 48 ساعت بعد از بتون ریزی می باشد در موقع باز کردن قالب باید توجه شود که قالب را با احتیاط طوری جدا نمایند که گوشه های تیز ستون خراب نشود برای جلوگیری از اینکار بهتر است در گوشه های قالب فتیله هائی مثلثی شکل نصب نمایند تا در داخل قالب پخی هائی ایجاد گردد تا بتون ریخته شوده در قالب تیز گوشه نبوده و در نتیجه شکننده نباشد قالب ستون باید حتماً بعد از 48 ساعت باز شود زیرا در غیر این صورت آب دادن به بتون به راحتی میسر نیست و ممکن است بتون خشک شده  و بسوزد.

باید توجه نمود که در موقع نصب ، قالب ستونها باید کاملاً شاقولی نصب شود زیرا اگر ستون کاملاً شاقول نباشد بارهای وارده محوری نبوده و ممانهای محاسبه نشده در آن بوجود آمده و موجب تخریب ساختمان می گردد صفحات داخل قالب باید کاملاً صاف و بدون ناهمواری باشد تا ابعاد ستون در تمام طول آن یکنواخت باشد.

حداقل ضخامت تخته مورد استفاده برای قالب بندی ستونها 3 سانتیمتر می باشد باید در پای هر ستون سوراخی به ابعاد 10×10 سانتیمتر تعبیه گردد تا تراشه های چوب و مواد اضافی را از آنجا خارج نموده و در موقع بتن ریزی آن سوراخ را مسدود نمود تثبیت موقعیت ستون باید تنها بوسیله تیرهای چوبی که در چهار جهت در پای ستون روی کف قرار داده شده انجام گیرد و ریختن بتن به ابعاد ستون برای تثبیت موقعیت آن بهیچوجه مجاز نیست قالب بندی هر ستون باید مستقیماً دارای ایستایی کافی باشد و تکیه دادن قالب بندی یا داربست آن به ستونهای مجاور مجاز نیست .

قبل از قرار دادن قالب ستون در محلخود ابتدا پای ستونها را مکافلزی زده می شود رامکا فلزی به ابعاد ستون بریده می شود و در صورت موافقت دستگاه نظارت موازی با خط ستون به آرماتور ستون بر آرماتور ستونها در فاصله 10 سانتی متر از کف جوش داده می شود در صورت عدم اجازه دستگاه نظارت می بایست در موقع اجرای فونداسیون داخل ستون 4 عدد آرماتور اضافی دو به دو در دو وجه متقابل هم جهت جوش دادن رامکاها ، داخل بتن قرار داد.

رامکا فلزی است بهتر است به آرماتور ستون جوش نشود چون زنگ زدگی از رامکا شروع می شود تا به میلگرد ستون می رسد یا اینکه آن را می توان به وسیله سیم مفتول قوی به آرماتور ستونها طوری بست که جابه جا نشده و محکم بماند پس از قرار دادن رامکا فلزی فاصله نگهدار پلاستیکی خورشیدی را در نقاط مختلف ستون زده تا فاصله آرماتور از قالب را حفظ نماید سپس قالب ستون را در محل خود قرار داده و به رامکا در پائین می چسبانیم و مطابق شکل 12-1 قالب را شاقول می نمائیم.

 

 

 

 

 

معمولاً در بتن ریزی ستونها به اندازه 1 الی 5/1 سانتی متر به داخل تیر برده می شود برای این کار نقشه بردار اندازه لبه بالایی قالب ستون تا سطح بتن را به سرپرست بتن ریزی می دهد چون اگر این عمل انجام نشود بین بتن قدیم و جدید یک درز به وجود می آید که از نظر ظاهر زیبا نمی باشد به خصوص اگر ستون مربوط درون نما باشد.

 

 

 

 

شکل 13-1

قبل از بتن ریزی ستون دو تمهید باید در نظر گرفته شود تمهید اول آنکه پای قالب جهت جلوگیری از خروج شیره سیمان می بایست گچ زده شود و دوم آنکه : قبل از شروع بتن ریزی یک سطل دوغاب سیمان به صورت پرسیمان آماده نمود و درست در لحظه ریختن اولین پاکت بتن داخل ستون ابتدا سطل دوغاب را داخل ستون تخلیه می نمائیم تا این باعث شود محل اتصال سرد بین قدیم و جدید تقویت کرد در ضمن این دوغاب به همراه بتن از سطح قالب بالا آمده و سطح بتن را صیقلی می نماید.


قالب بندی تیر

بعد از بتن ریزی پی قفسه آرماتورهای  ستون را که از قبل بافته و آماده شده است به آرماتورهای ریشه متصل می نمایند این کار باید حداقل 3-4 روز بعد از بتون ریزی پی انجام شود زیرا در غیر اینصورت با توجه به اینکه بتون پی هنوز سخت نشده است در اثر لنگر آرماتورهای ستون میله گردهای ریشه از جای خود تکان خورده و پی متلاشی می شود بعد از بستن آرماتورهای ستون برای ثثبیت موقعیت هر ستون ابعاد آنرا بوسیله تیرهای چوبی در پای ستون مشخص می نمایند باید توجه داشت که هیچوقت نباید برای تثبیت ابعاد ستون با ریختن بتون در پای آن اقدام نمود.

آنگاه قالب های فلزی یا چوبی را که از قبل آماده نموده اند در اطراف ستون قرار داده و آنرا بوسیله سیم نجاری و میخ و یا میله گردهای مخصوصی بهم دیگر متصل می نمایند آنگاه آنرا شاقول کرده و بوسیله چهار عدد تیر چوبی در جای خود مستحکم می نمایند بهتر است تیرهای چوبی از بالا بوسیله میخ به قالب متصل کرده و پای آنرا در روی زمین بوسیله گچ محکوم بنمایند هیچگاه نباید برای تکیه گاه این تیرهای چوبی از ستونهای بتونی دیگر که تازه ریخته شده است استفاده نمود بعد از تثبیت کامل موقعیت ستون محور آنرا با ستونهای مجاور از بالای ستون و پائین ستون اندازه می گیرند در صورت درست بودن اقدام به بتون ریزی می نمایند اگر ارتفاع ستون زیاد باشد پرتاب بتون از بالا و سقوط آن به ته قالب موجب جدا شدن دانه ها از یکدیگر می شود که این خود موجب ضعف قطعه بتونی می باشد در این موارد بهتر است به طرق مختلف از سقوط بتون از ارتفاع زیاد جلوگیری بعمل آید مثلاً می توان یکی از اضلاع قالب ستون را تا نیمه کار گذاشته بعد از بتن ریزی تا آن سطح قالب را تکمیل نمایند و یا بوسیله قیف و لوله سطح شیب دار ایجاد نموده و بتون را به ته قالب هدایت نمایند در کارگاههای کوچک که بتون ستونها دستی ریخته می شود بهتر است بتون مخصوص ستون را قدری رقیق تر تهیه نمایند تا بخوبی قالب خود را پر نماید البته باید توجه نمود که برای تهیه بتن رقیق می باید از عیار سیمان بیشتر استفاده نمود مثلاً بهتر است بتن ستون با عیار 400 تا 450 کیلو سیمان در متر مکعب شن و ماسه ساخته شود به تدریج که قالب را پر می نمایند باید دقت نمود که بتون تمام زوایای قالب و میله گردها را پر نماید تا بعد از قالب برداری بتن ریخته شده کرمو نباشد برای این کار می توان با نواختن ضربه های ملایم و یکنواخت به بدنه قالب تون را جابجا نمود با توجه به اینکه قسمت فوقانی آرماتورهای ستون آزاد می باشد در موقع بتن ریزی ستونها باید توجه نمود که قفسه آرماتورها درست در وسط قالب بوده و کلیه آرماتورهای طولی در بتن غرق باشد و یا بعبارت دیگر ورقه نازکی از بتن روی تمام آرماتورها را به طور یکنواخت بپوشاند اگر برای جابجا کردن بتن از به نوسان درآوردن آرماتورها استفاده می شود باید این نوسان شدید نباشد که میله گردها در خاتمه بتن ریزی از شاقولی بودن خارج شود مقطع اغلب ستونها در ساختمانهای معمولی مربع یا مربع مستطیل می باشد گاهی نیز دایره یا چند ضلعی می باشد البته طبق نظر مهندس ارشیتکت و مهندس محاسب مقاطع دیگر نیز وجود دارد که باید دقیقاً طبق نقشه قالب بندی شود ولی در هر حال عرض مقطع ستون نباید از 20 سانتی متر کمتر باشد و همچنین سطح مقطع آن نباید از 600 سانتی متر مربع کمتر باشد.

آرماتورهای طولی و عرضی ستونها باید طوری بهم بافته باشد که در موقع حمل و نقل و کار گذاشتن و بتن ریزی خطر جابجا شدن آرماتورها و دور و نزدیک شدن آنها از همدیگر وجود نداشته باشد حداقل قطر آرماتورهای طولی 14 میلیمتر می باشد حداقل تعداد آرماتورهای طولی در مقاطع مربع و مربع مستطیل 4 عدد و در مقطع دایره 6 عدد و در مقاطع چند ضلعی به تعداد اضلاع می باشد.

حداکثر فاصله آرماتورهای طولی از همدیگر 35 سانتیمتر و حداقل فاصله آنها از همدیگر 5 سانتیمر است.

حداقل سطح مقطع آرماتورهای طولی 8/0 درصد و حداکثر آن 4 درصد سطح مقطع بتون می باشد در موارد استثنایی اگر از نظر جا دادن و متراکم کردن بتون اشکالی موجود نباشد می توان سطح مقطع فولاد را تا 6 درصد هم بالا برد توزیع آرماتور در مقطع باید حتی المقدور به صورت متقارن انجام شود تا امکان اشتباه در اجراء به حداقل برسد ، آرماتورهای طولی ستونها باید طوری انتخاب شود که در ارتفاع یک طبقه احتیاج به وصله نداشته باشد ادامه دادن آرماتورهای طولی در دو طبقه بشرطی مجاز می باشد که از تکان خوردن آن پس از ریختن بتون و صدمه دیدن بتون تازه و از بین رفتن پیوستگی بتون و فولاد کاملاً جلوگیری بعمل آید در قطعات تحت بار محوری بمنظور احتراز از تجمع و تمرکز تنشهای فشاری باید از تعبیه قلاب در انتهای آرماتور صرف نظر گردد.

اگر در ساختمانهای چند طبقه ابعاد ستون فوقانی کاهش می یابد آرماتورها باید خم شده و بصورت مایل به ستون بالائی متصل گردد محل خم کردن آرماتور باید 5/7 سانتی متر بالاتر از محل تلاقی سطح زیرین دال یا تیر یا ستون شروع شده و 5/7 سانتیمتر پایین تر از سطح فوقانی دال با تیر ختم می شود در هر حال شیب قسمت مایل نباید از 1 به 6 تجاوز نماید در صورتی که نتوان این شیب را رعایت  نمود باید آرماتورهای ستون پایین را در تیر بتونی یا دال مهار نموده و برای ستون بالائی آرماتورهای دیگری پیش بینی نمود.

برای اینکه آرماتورهای عرضی کلیه آرماتورهای طولی را در بر گرفته و از هر گونه حرکت و کمانه کردن آن جلوگیری نماید باید در ستونهای با مقطع مربع و یا مربع مستطیل آرماتورهای طولی حداقل یک در میان در گوشه یک تنگ که زاویه داخلی آن از 135 درجه بیشتر نباشد قرار گیرد و یا به وسیله قلاب و یا رکابی هائی که بهمین منظور پیش بینی شده اند نگهداری شوند اگر فاصله آرماتورهای طولی از همدیگر بیش از 15 سانتیمتر باشد باید تعداد و شکل آرماتورهای عرضی طوری باشد که هر یک از آرماتورهای طولی در گوشه یک آرماتور عرضی قرار گیرد.

انتهای کلیه تنگها باید به قلاب غیر 90 درجه ختم شود و این خم باید در هسته مرکزی ستون قرار گیرد و برای قرار گرفتن در هسته مرکزی باید از قسمت فشاری بتون عبور نماید در مقاطع ستونهای دایره و یا چند ضلعی می توان آرماتورهای عرضی را بصورت مارپیچ قرار داد ولی این مارپیچ باید منظم بوده و گام آن یکسان باشد فاصله تنگها و یا گام مارپیچ باید از هیچیک از مقادیر زیر تجاوز نکند.

1-15 برابر قطر کوچکترین آرماتور طولی

2-48 برابر قطر تنگ

3- کوچکترین بعد ستون

4- 35 سانتیمتر

این فواصل در نزدیکیهای دال و یا تیر و همچنین در طول ضخامت دال و یا تیر به 3/2 مقادیر فوق تقلیل پیدا می کند منظوراز نزدیکیهای دال و یا تیر 6/1 بالا و پائین طول آزاد هر ستون می باشد.

در بازدیدی که از مناطق زلزله زده بعمل آمد مشاهده گردید ستونها و تیرهائی که تعداد خاموت آنها در نزدیکی گره بیشتر است در مقابل زلزله بهتر مقاومت کرده اند.

حداقل قطر تنگ 6 میلیمتر می باشد و اگر از فولاد با مقاومت زیاد استفاده شود 5 میلیمتر است ولی در هر حال نباید از 4/1 قطر قطورترین آرماتور طولی کمتر باشد حداقل ضخامت بتون روی آرماتور طولی 5/2 سانتی متر می باشد در مورد ستونها با آرماتور عرضی دور پیچ شده آئین نامه های موجود می باشد.

بعد از بتون ریزی و تشکیل شکل هندسی ستون در مدتی که در فصول گذشته ذکر گردید می توان اقدام به قالب برداری از ستون نمود باید توجه داشت که قالب برداری به آهستگی و گام به گام صورت گیرد بطوریکه از صدمه زدن به بتون تازه ریخته شده جلوگیری شود برای قالب برداری باید ابتدا تیرهای ثابت نگهدارنده قالب برداشته شده و سیمهای مهاری بریده شده و میخ ها دانه به دانه کشیده شده و بعد اقدام به قالب برداری شود باید جدا از ضربه زدن به قالب برای جدا کردن آن از ستون جلوگیری بعمل آید بعد از باز کردن قالب و قبل از بستن آن برای ستون جدید باید کلیه قسمتهای قالب کاملاً بازدید شود و قطعات اضافی بتون و تراشه های چوب که به بدنه آن چسبیده است کاملاً پاک شده و در صورت احتیاج سطح آنرا رنده نموده و آنگاه آنرا روغن مالی نموده و مجدداً مورد استفاده قرار گیرد.

 

 

 

نحوه اجرای تیر

همانند شکل 14-1 در ابتدا قالب تیر بسته و شمعهای در فواصل مورد نیاز گذاشته می شود همانطور که مشاهده می شود آرماتورگذاری تیر انجام شده و کمی بالاتر از سطح مورد نظر قرار دارد سپس آرماتورهای تیر بدست پائین آورده می شود و خاموت ستون داخل خاموت تیر قرار داده می شود و خاموت ستون را به صورت دو عدد U شکل اجرا می شود لازم به ذکر است که خاموت در ستون حرف اول را می زند که باید برش را تحمل کند در ستون ها جلوی کمانش را بگیرد و در ضمن هسته بتن را در بر بگیرد.

 

 

 

 

 

شکل 14-1

قالب بندی تیر

در اغلب موارد بتون تیرهای اصلی و سقف یکپارچه ریخته می شود و آرماتورهای سقف و تیرهای اصلی بیکدیگر متصل می باشد اگر ضخامت تیرهای اصلی از سقف بیشتر باشد اغلب این تفاوت ضخامت را از پائین منظور نموده و آنگاه آنرا با سقف کاذب اصلاح می نمایند و گاهی نیز این تفاوت ضخامت را از بالا منظور نموده برای هم سطح کردن کف و فرش نمودن اطاقها این اختلاف ارتفاع را با بتن سبک پر می نمایند.

در مورد اول تیرهای اصلی از دو قسمت تشکیل می شود که این دو قسمت عبارتند از کف و گونه های چپ و راست ولی اگر ضخامت تیرهای اصلی و سقف مساوی باشد و یا اختلاف ضخامت در بالا منظور شود در نتیجه تیرهای اصلی فقط احتیاج به کف دارد و ساختن قالب آن بدین طریق است که پایه هائی با کلاهک مطابق شکل به تعداد لازم بین دو ستون قرار داده و کف تیر اصلی را به پهنای تعیین شده در نقشه که از قبل ساخته شده است روی این پایه ها نصب می نمایند و به آن میخ می کنند تعداد این پایه ها باید آنقدر باشد که بخوبی بتواند وزن آرماتور وبتن و کارگران و وسائل بتن ریزی را تحمل نماید معمولاً هر قدر تخته قالب بندی نازکتر باشد باید فاصله پایه ها کمتر باشد تا بتواند بارهای وارده را تحمل نماید در مورد ایستایی قالب و باربری آن بهتر است در هر مورد از نظرات مهندس محاسب و مهندس ناظر کارگاه استفاده شود در هر حال فاصله این پایه ها نباید از 80 سانتیمتر تجاوز نماید باید کاملاً دقت شود که کلیه قسمتهای تیر در یک تراز باشد در ساختمانهای مهم و کارگاههای بزرگ برای تراز کردن تیرها از دوربین نقشه برداری استفاده می نمایند و در هر مورد ابتدا و انتها و نقاط مختلف وسط تیر را بوسیله دوربین قرائت نموده و اختلافات را اصلاح می نمایند ولی در ساختمانهای کوچک که به دوربین دسترسی نیست بوسیله شیلنگ تراز ارتفاع معنی را روی تمام ستونها علامت گذاری نموده و کلیه ارتفاعات ابتدا و انتهای تیر را با این علامت مشخص نموده و بقیه نقاط را بوسیله ریسمان و یا تراز بنائی در یک سطح قرار می دهند.

در قالب بندی تیرهائی که دهانه آنها بیش از 4 متر است بازاء هر متر طول دهانه 3 میلیمتر بطرف بالا در وسط دهانه خیز داده می شود از دهانه ده متر به بالا مقدار خیز طبق نقشه اجرائی باید انجام شود حداقل ضخامت تخته کف تیرها 3 سانتیمتر و حداقل ضخامت تخته دالها و گونه ها 2 سانتیمتر است.

18- قالب بندی سقف

در مورد سقف ساختمانهای بتونی آنچه که در ایران معمول است اغلب تیرچه بلوک می باشد گاهی نیز از دال بتونی پیش شاخته و یا بتون ریخته شده در محل استفاده می نمایند د رمورد دال بتونی پیش ساخته احتیاج به قالب بندی نیست زیرا کارخانه سازنده با توجه به دهانه و بارهای مرده و زنده دالهای مورد لزوم را به عرض حدود یک متر ریخته و با جرثقیل در محل روی تیرهای اصلی که قبلاً ریخته شده و کاملاً سخت گردیده است قرار می دهند ولی در مورد سقف های بتونی ریخته شده در محل و سقفهای تیرچه بلوک برای هر کدام احتیاج به قالب بندی مخصوصی می باشد برای سقفهای بتونی که احتیاج به قالب بندی مفصل تر و محکم تر دارد معمولاً از بهم میخ کردن تخته ها و تشکیل صفحه ای به ابعاد مورد نیاز استفاده می کنند که این تخته ها را روی داربست های چوبی قرار داده آنگاه شبکه های فلزی (آرماتوربندی) را روی آن قرار می دهند و بتن ریزی می نمایند در مورد داربست سقف و تیرهای اصلی در طبقه هم کف که پایه های چوبی روی زمین قرار می گیرد و حتی ممکن است که این پایه ها روی خاک دستی واقع شود در اثر وزن بتن که به پایه ها منتقل می شود این پایه ها نشست کرده و تیر بتونی و سا سقف از جای خود حرکت نموده و از تراز خارج شده و در نتیجه شکم بر می دارد برای جلوگیری از این مطلب باید حتماً زیر این پایه ها تخته هائی به ضخامت 4 یا 5 سانتیمتر و بعرض حدود 20 سانتیمتر و به طول حدود 4 متر قرار داد تا فشار وارده از تیر یا سقف در اثر وزن بتن نقطه ای نبوده و به سطح منتقل شده و خطر نشست پایه ها را کمتر بنماید به این تخته ها تخته زیر سری می گویند برای تنظیم قالب بندی و سهولت در قالب برداری از گوه استفاده می نمایند بدین طریق که دو عدد گوه زیر هر پایه قرار می دهند و بوسیله چکش آنرا در جای خود محکم نموده و آنگاه آنرا بوسیله گچ در محل خود ثابت می نمایند تا خطر هر گونه جابجائی پایه بحداقل برسد بوسیله همین گوه ها تراز تیر و یا سقف را نیز تکمیل می نمایند زیرا هر قدر گوه به داخل برود پایه ها در سطح بالاتری قرار می گیرد گوه باید از چوب سخت مانند بلوط یا گردو باشد و بوسیله یک عدد میخ 5/7 سانتیمتری تثبیت شود حداکثر شیب گوه یک به چهار می باشد و حداقل ضخامت انتهای باریک آن یک سانتیمتر است و حداقل عرض آن مساوی تیری است که روی آن قرار می گیرد گذاشتن پایه روی آجر خشکه مجاز نیست.

گوه قطعه چوب کلفت با سطح شیب دار است که در قالب بندی ساختمان های بتونی زیر تیرهای چوبی قرار می دهند.

برای پایه ها ی داربست بعضی مواقع از لوله های فلزی استفاده می کنند که بوسیله اهرمی بالا و پایین می رود و به آن اصطلاحاً جک می گویند در ساختمانهای سری سازی برای سقف ها از قالب فلزی استفاده می نمایند و آن بصورت میزی است که بلندی پایه های آن باندازه ارتفاع هر طبقه می باشد و بعد از ریختن ستونها میزها را در محل خود قرار داده و به آرماتوربندی و بتون ریزی اقدام می نمایند.

در مورد سقفهای تیرچه بلوک احتیاج به بستن تمام سقف یا تخته نیست فقط باید کمر تیرچه ها به فاصله های به حدود 5/1 تا 2 متر بسته شود تا از شکم دادن آنها جلوگیری شود برای داربست سقفهای تیرچه بلوک نیز باید همان مطالبی که در مورد سقفهای بتونی گفته شد رعایت گردد در قسمت سقف تیرچه بلوک در این مورد توضیح داده خواهد شد.

19- باز کردن قالب

اصولاً قالب برداری از ساختمان بتونی وقتی باید انجام شود که اجزاء بتونی بتوانند وزن خود را تحمل نمایند برای ستونها و گونه تیرها همینقدر که شکل هندسی آنها تشکیل گردید می توانند قالب را باز کنند ولی باید دقت شود که در مورد قالب برداری به گوشه آنها آسیب نرسد زیرا بعلت سست بودن بتون در اثر کوچکترین ضربه گوشه آنها خواهد ریخت ولی در مورد تیرها و سقفها حداقل 2 الی 4 هفته بعد از بتن ریزی باید قالب برداشته شود در این مدت هر قدر هوا سردتر باشد قالبها باید دیرتر برداشته شود زیرا همانطوریکه گفته شد در هوای سرد بتن دیرتر سخت می شود برای اینکه از سخت شدن بتون و باربر بودن آن مطمئن شویم بهتر است در موقع بتون ریزی چند نمونه از بتون را برداشته و در همان شرایط قطعه مورد نظر قرار دهیم و قبل از قالب برداری مقاومت نمونه ها را آزمایش کرده و در صورت رضایت بخش بودن اقدام به قالب برداری بنمائیم در این مورد هرگز نباید به مشاهدات چشمی اطمینان نمود در موقع قالب برداری باید از برداشتن کلیه پایه ها در یک مرحله خودداری نمود بهتر است قالب ها را در مرحله اول یک در میان برداشته و در مراحل بعد نیز بتدریج به قالب برداری ادامه دهیم.

طبق نظر مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مدت زمانی که باید از اجزاء مختلف ساختمان بتونی قالب برداری شود بقرار زیر می باشد.

قالب گونه تیرها – دیوار و ستون (قالب عمودی)                  2 روز

قالب دالهای دو طرفه                                                     8 روز

قالب دالهای یک طرفه و کف تیر و دالهای قارچی و تخت      16 روز

قالب کف تیرهای بزرگ و شاه تیرهای بزرگ                    21 روز

پایه های اطمینان پس از برداشتن قالب                             14 روز

زمانهای مذکور در فوق برای هوای مناسب که درجه حرارت آن از 5 درجه سانتیگراد کمتر نباشد تعیین شده چنانچه پس از ریختن بتون یخبندان شود باید مدت نگهداری قالب را حداقل باندازه مدت یخبندان اضافه کرد.

قالب برداری باید جزء جزء با کشیدن میخ ها انجام شود و ضربه زدن به قالب و برداشتن ناگهانی آن مجاز نیست.

21- سقف

همانطوریکه در قسمتهای قبل توضیح داده شد سقف ساختمانهای بتونی یا تیرچه بلوک است یا دال بتونی ریخته شده در محل و یا دال بتونی پیش ساخته.

22- سقفهای تیرچه بلوک

1- تیرچه

2- بلوک

3- میله گرد ممان منفی

4- میله گرد حرارتی

5-  کلاف عرضی

6- قلاب اتصال

7- بتون

 

23- تیر

تیرها قسمتی از ساختمان بتونی می باشند که بار سقف را به ستون منتقل نموده و ستون به پی و بالاخره پی به زمین منتقل می نماید بعد از اتمام بتون ریزی کلیه ستونها و قالب برداری از آنها اقدام به قالب بندی تیرهای اصلی می نمایند در ساختمانهائی که سقف آن تیرچه بلوک بوده و یا دال بتونی ریخته شده در محل می باشد معمولاً سقف و تیر را یک پارچه بتون ریزی می نمایند ولی در ساختمان هائی که از سقف پیش ساخته استفاده می نمایند ابتدا تیرهای اصلی را آرماتور بندی نموده و بتون ریزی می نمایند آنگاه سقف را روی آن قرار می دهند.

تیرهای بتنی اغلب با مقطع مربع و یا مستطیل می باشد در ساختمانهای بتونی از تیر T شکل نیز استفاده می نمایند مقطع تیرها در ساختمانهای بتونی معمولی در تمام طول تیر تغییر نمی کند ولی گاهی برای صرفه جوئی مقطع تیر را در طول تیر تغییر می دهند و یا بصورت ماهیچه در نزدیکی تکیه گاه سطح مقطع را اضافه می نمایند ولی در هر حال تغییر سطح مقطع باید بصورت تدریجی بوده و نسبت افزایش ارتفاع و یا عرض در طول تیر از 1 به 3 تجاوز ننماید.

گذاشتن یک ردیف آرماتور طولی در بالا و یک ردیف آرماتور طولی در پائین اجباری بوده و حداقل قطر این آرماتورها 10 میلیمتر می باشد و این آرماتورها باید وسیله تنگ به یکدیگر بسته شوند حداقل سطح مقطع آرماتور کششی در تیرها نباید از 25/0 درصد سطح مقطع بتون کمتر باشد و حداکثر آن با توجه به نوع فولاد و بتون مصرفی تعیین می شود ولی حداکثر فولاد کششی به 3 درصد مقطع بتون محدود می گردد.

حداقل فاصله آرماتورها از همدیگر 3 سانتیمتر می باشد اگر قراردادن کلیه آرماتورها در تیر ممکن نباشد می توان جان تیر را بصورت پاشنه دار اجرا نمود ولی نباید بیش از 3/1 سطح مقطع آرماتور کششی در پاشنه قرار گیرد حداقل پوشش بتون روی تنگها 5/1 سانتیمتر می باشد این مقدار در صورتی است که تیر در معرض عوامل مخرب و عوامل جوی قرار نداشته باشد.

باید کلیه قفسه میله گردهای تیر از سطح قالب چند سانتیمتر بالاتر قرار گیرد تا کلیه میله گردها در بتون غرق شود برای اینکار باید قطعات ریز سنگ و یا بتون زیر قفسه آرماتور تیر قرار داد و همچنین می توان قطعه ای میله گرد به کلفتی ضخامت بتون پوشش روی تیر در زیر تنگ یا خاموت قرار داد که با قرار گرفتن این میله گرد به روی سطح قالب کلیه قفسه آرماتوربندی باندازه ضخامت این میله گرد از سطح قالب بلندتر قرار می گیرد.

فاصله این میله گردها باید بر حسب قطر آرماتور تیر طوری باشد که کلیه قفسه میله گرد در یک سطح قرار گیرد این فاصله در حدود 80 الی 90 سانتیمتر کافی است.

تمام آرماتورهای طولی باید در محل تلاقی به آرماتورهای عرضی بسته شوند آزاد بودن آرماتور طولی در هیچ شرایطی مجاز نیست.

آرماتورهای عرضی بصورت های فوق می باشند استفاده از قلاب فقط در تیرهائی که عرض 10 سانتیمتر مجاز می باشد.

استفاده از رکابی بشرطی مجاز می باشد که آرماتورهای دال از قسمت بالای تیر عبور کرده و انتهای رکابی در بتون محصور بین این آرماتورها بخوبی مهار شده باشد.

استفاده از تنگ در تمام شرایط مجاز است و باید انتهای آن به خم غیر نود درجه ختم شده و حتی المقدور در منطقه فشاری بتون مهار گردد.

اگر برای پوشش تیر با سقفی در ساختمانی از سقف کاذب استفاده می شود باید در موقع آرماتوربندی و قبل از بتون ریزی میله گردهائی در آرماتوربندی پیش بینی نموده تا بعداً سقف کاذب را به آنها متصل نمائیم زخمی کردن بتون روی تیر و یا تیرچه برای جوش دادن میله گردهای سقف کاذب بهیچ وجه مجاز نمی باشد اگر عرض تیر از 35 سانتیمتر تجاوز نکرده و یا تعداد آرماتورهای طولی در منطقه کشش از 6 عدد بیشتر نباشد می توان از رکابی و یا تنگ ساده استفاده نمود ولی اگر عرض تیر و تعداد میله گردها از مقادیر فوق تجاوز نماید باید از آرماتورهای عرضی سه شاخه و چهار شاخه استفاده نمود حداقل قطر آرماتور عرض 6 میلیمتر می باشد و اگر ارتفاع تیر از 60 سانتیمتر تجاوز کند حداقل قطر آرماتور عرضی 10 میلیمتر می باشد و در هر حال نباید قطر آرماتور عرضی از 4/1 قطر بزرگترین آرماتور طولی کمتر باشد سطح مقطع کل آرماتورهای عرضی نباید از d.s15/0 کمتر اختیار شود که در آن d عرض تیر و S فاصله تنگها می باشد.

فاصله اولین تنگ از بر تکیه گاه نباید از 5 سانتیمتر کمتر و از 2/0 s بیشتر باشد.

در موقع بتون ریزی تیرها باید توجه نمود که مخصوصاً بتون در زیر شبکه میله گرد رفته و کلیه آهن های طولی و مخصوصاً آهنهای عرضی در بتون غرق شده و حداقل بتون 5/1 تا 2 سانتیمتر روی آهنها را بپوشاند این کار با ویبره کردن بتون و کوبیدن آن به راحتی میسر است چنانچه بعد از قالب برداری مشاهده نمودیم که بعضی از نقاط میله گردهای طولی و عرضی بوسیله بتون پوشیده نشده باشد باید این نقاط را بوسیله ملات ماسه سیمان بپوشانیم از پوشانیدن نقاط مذکور بوسیله گچ و خاک و یا گچ باید خودداری شود پوشانیدن نقاط مذکور بوسیله ملات ماسه سیمان حتماً باید قبل از گچ کاری انجام شود.

قبل از بستن صفحه قالب زیر تیرهای اصلی باید ارتفاعات کلیه ستونها اندازه گرفته شود و با خط تراز گردانیده شده از قبل مقایسه شده و در یک سطح واقع شود اگر اتفاقاً یک یا چند ستون بلند تر باشد باید این بلندی اصلاح شده بعد بتون ریزی اصلی شروع شود زیرا در غیر این صورت این چند سانتی متر بلندی در داخل تیر واقع شده و از یکپارچه بودن بتون تیر جلوگیری کرده موجب ضعف تیر خواهد شد.

24- کلاف عرضی

از دهانه 2/4 متر به بالا در وسط دهانه بین بلوک ها( عمود بر جهت تیرچه ) فاصله در حدود حداقل ده سانتیمتر قرار می دهند و زیر این فاصله را تخته ای قرار داده و درون این فاصله حداقل 2 میله گرد به قطر 10 میلیمتر یکی بالا و یکی پائین قرار می دهند میله گرد بالا را به میله گردهای بالایی تیرچه می بندند و میله گرد پائین را هم به آهنهای مارپیچ تیرچه متصل می نمایند و این فضا بعد از آنکه بوسیله بتون پر شد مانند تیری عمود بر تیرچه ها قرار گرفته و در مقابل ممانهای وسط تیرچه مقاومت خواهد نمود و برای دهانه های بیش از 6 متر دو عدد کلاف عرضی با فاصله های مساوی در نظر می گیریم.

برای اطمینان بیشتر بهتر است کلاف عرضی را از دهانه 5/2 متر به بالا ایجاد نمائیم.

25- قلاب اتصال

درساختمانهایی که اسکلت آن فلزی است میله گردهای تیرچه روی نیمی از بال پل قرار می گیرند که پهنای آن در حدود 2 تا 3 سانتیمتر می باشد.


 

 

بخش دوم


سخت کننده ها (‌استیفنر )

 برای جلوگیری از کمانش موضعی صفحات زیر ستون از سفت کننده ها در پای ستون استفاده می شود در مرحله اول طراح باید مقاطع بحرانی خمشی را در صفحات زیر ستون مشخص کند و سپس شروع به طراحی سخت کننده‌ها کند که طراحی آن محصوص به خود را دارا می باشد که خارج از بحث این پروژه می باشد .

در شکل 1-2 نوعی از سفت کننده ها در پای ستون نشان داده شده است که در هر بعد ستون چهار عدد سخت کننده به فاصله 20 سانتی متر و به ضخامت 16 میلیمتر مشاهده می شود و یک ورق سفت کننده دور تا دور صفحه زیر ستون را در برگرفته است که به طور کامل از کمانش موضعی ورق جلوگیری ‌می کند .

 

 

 

 

 

شکل 1-2

 

 طویل نمودن ستونها

 به دلیل اینکه این پروژه ارتفاع زیادی دارد و جزء سازه های مرتفع به حساب می آید ستونهای آن حتماً باید طویل شود که در اینجا به بحث درباره طویل نمودن ستونها پرداخته می شود.

ستونهای این پروژه به صورت تیر و ورق (Box) ساخته شده بود و فاصله این طویل نمودن ستونها از کف تمام شده طبقات برابر 5/1 متر می باشد . و همانطور که در شکل2-2 مشخص شده است برروی ستون پایینی یک صفحه ستون با ابعاد (‌که توسط مهندسین طراح پروژه ) مشخص قرار داده شده است که انی صفحه به وسیله 4 عدد لچکی به ستون پایین جوش داده شده است . و ستون طبقات بالاتر در پای کار برروی الوارهایی از چوب قرار داده شده است و یک صفحه دیگر به انتهای ستون جوش می وشد و مانند قبل این اتصال توسط لچکی انجام می شود . سپس جرثقیل ستون را بلند کرده و طوری آن را حرکت داده تا دو عدد صفحه برروی یکدیگر قرار گیرند و لازم به ذکر است که در این صفحات قبلاً سوراخهایی ایجاد شده است که دو عدد صفحه را توسط پیچ و مهره با ابعاد مشخص به یکدیگر متصل می سازد و سپس دور تا دور دو صفحه جوش می شود.

 

 

 

 

 

 

 

شکل 2-2

نحوه اجرابادبند

در اکثر نقاط این سازه بادبند به صورت ضربدری ایجاد شده است و نحوه اجرایی آن تقریباً همانند نحوه اجرا ستونها می باشد به این صورت که در حدود 50 الی 70 سانتی متر دوبل ناودانی به ورق کششی متصل می شود و یک عدد صفحه به آن جوش می شود . که این اتصال توسط لچکی انجام می شود .

به دو انتهای قسمت میانی بادبند در پای کار دو صفحه جوش می شود و سپس قسمت میانی توسط جرثقیل به محل مورد نظر  حمل می شود و سپس این قطعه توسط جرثقیل طوری هدایت می شود صفحات مورد نظر برروی یکدیگر قرار گیرند . برروی این صفحات قبلاً سوراخهایی ایجاد شده که توسط آنها دو صفحه به یکدیگر پیچ و مهره می شود و سپس دور تا دور صفحات جوش می شود و بادبند دومی هم به همین نحوه اجرا می شود . و تنها فرق آن این است که درقسمت میانی احتیاج به یک ورق اتصال دارد که باید دارای ابعاد مناسب باشد ( شکل 3-2)

 

 

 

 

 

 

شکل 3-2

در شکل 4-2 نحوه اجراء بادبند به صورت V شکل نشان داده شده است و طریقه اجرای آن همانند بادبند ضربدری است و تنها فرق آن این است که دیگر در وسط احتیاجی به ورق اتصال ندارد .

 

 

 

 

شکل 4-2

در همین پروژه سازه های تقریباً ضعیفی وجود داشت که نحوه اتصال بادبندهای آن کاملاً‌متفاوت بود و همانطور که در شکل 5-2 دیده می شود این بادبندها به صورت دوبل ناودانی و یک تیکه به ورق اتصال جوش شده است و در نقاطی هم به وسیله پیچ و مهره اتصال انجام شده است .

 

 

 

 

 

 

شکل 5-2

نحوه نصب کوره های سیمان پزی

 ورق های مورد نیاز برای ساخت کوره ها از خارج کارگاه آورده می شود و در داخل کارگاه و پای کار به صورت پیش ساخته درست می شود ( شکل 6-2) ابتدا باید توجه داشت که برای ساخت این کوره ها احتیاج به نیروی انسانی ماهر (‌جوشکار)‌است .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 6-2

و سپس این کوره ها توسط جرثقیل بلند می شود طریقه بلند کردن آنها همانطور که در شکل 7-2 مشخص شده است یک قطعه سوارخ شده را درصد وجه داخلی کوره جوش می دهند و سیم بکسلها را از داخل آن عبور می دهند و سیمها را داخل قلاب جرثقیل قرار می دهند و جرثقیل کوره را به محل مناسب هدایت می کند.

 

 

 

 

شکل 7-2

پس از نصب این کوره ها و اتصال آن توسط جوشکار ماهر به دلیل آنکه کوره های سیمان پزی دارای حرارت بسیار زیادی برای پخت سیمان است باید داخل آن عایق حرارتی ایجاد شود .

نحوه کار به این صورت است که در ابتدا یک لایه عایق حرارتی دور تا دور داخلی کوره را فرا می گیرد سپس با استفاده از آجرهای نسوز که در شکل 8-2 مشاهده می شود دور تا دور عایق های حرارتی را می پوشانیم . همانطور که در شکل 9-2 دیده می شود در چیدن آجرهای نسوز از هیچ ملاتی استفاده نمی شود . بلکه این آجرها به صورت نر و مادگی در یکدیگر فرو رفته و تا پایان کار به همین صورت ادامه داده می شود و در نهایت به وسیله بستهای مخصوص بسته می شود . خاصیت این آجرها به صورتی است که وقتی حرارت می بینند در آنها انبساط به وجود آمده و باعث می شود که عمل اتصال آجرهای نسوز به یکدیگر قوی تر شود .

و در ضمن لازم به ذکر است که این آجرها دارای مقاومت مشخصی مقابل حرارت دارند و دارای انواع مختلفی از نظر مقاومت می باشند که برای هر قسمت از کوره های سیمان پزی می توان آجرهای نسوز با مقاومت خاص مربوط به آن نقطه استفاده نمود .

 

 

 

 

 

 

 

شکل 8-2

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 9-2


 

 

بخش سوم


مقدمه :

در مرحله‌ای از کارآموزی در پروژه مورد نظر به اکیپی برخورد نموده‌ایم که مشغول به کرگیری بودند که به نوبه خود بسیار جالب و هیجان انگیز بود که در ادامه پروژه نحوه کارکردن و نصب این دستگاه ها به طور کامل توضیح داده می شود .

در ابتدا باید بدانیم که از این دستگاه ها به چه منظور استفاده می شود ؟ از این دستگاه ها برای نمونه برداری از بتن پس از سخت شدن استفاده می شود بدین صورت که دستگاه نظارت از هر نقطه از بتن ریزی اعم از فونداسیون ، پی و .. به نمونه احتیاج داشته باشد . به وسیله دستگاه کرگیری نمونه شکل 1-3 را در اندازه و سایز دلخواه می توان در اختیار دستگاه نظارت قرار داد و سپس نمونه کد گذاری می شود و به آزمایش برده و آزمایشات مورد نظر برروی آن انجام می شود و اگر نمونه مورد نظر در آزمایشات جواب نداد ، بتن مورد نظر باید تخریب شود که آن هم برای خود روشهای مخصوصی دارد که در ادامه پروژه به بحث درباره آن پرداخته شده است .

البته به منظورهای دیگری هم از این دستگاه ها استفاده می شود که عبارتند از : در مکانهایی که بعد از بتن ریزی به هر دلیلی پلان معماری ساختمان تغییر نموده است به عبارتی دیگر محل ستونها تغییر نموده در حالی که بتن فونداسیون ریخته شده باشد در این صورت از دستگاه های کرگیری برای نمونه برداری استفاده نمی کنیم بلکه برای سوراخ نمودن بتن برای قرار گیری بلت ( سازه های فولادی ) یا ریشد ( سازه های بتنی ) استفاده می شود . البته با این کار می‌توان سازه های مورد نظر را تقویت نمود به عبارتی ترکیب سازه بتنی و بادبند فلزی به جای دیوار برشی که در اغلب پروژه ها انجام شده است که در شکل 2-3- نمونه‌ی از این کار دیده می شود .

 

 

 

 

 

 

 

شکل 2-3

شکل 3-3 چهار عدد ستون دیدن می شود که نحوه اجرا آن به صورت زیر می باشد .

پس از اینکه تیم نقشه برداری محل دقیق سوراخها یا همان محل قرار گیری بلت ها را نشان داد اقدام به نصب دستگاه می کنیم و شروع به کار می کنیم و به قطر و عمق مناسب بتن را سوراخ می کنیم و با کمک بلت ها به صورت فیزیکی یا شیمیایی صفحه ستون ( بیس پلیت ) را برروی فونداسیون مستقر می کنیم و بعد از تراز نمودن صفحه ستون می توان ستون را برروی آن نصب نمود و نحوه نصب آن به این صورت است که ابتدا دو عدد نبشی عمود بر هم در بال و جان ستون جوش می دهد و ستون را هب وسیله جرثقیل بلند کرده که نحوه بلند کردن آن به وسیله سوراخی است که در انتهای ستون ایجاد شده است .و برروی جوشکاری در پای ستون می کنند و اگر احتیاجی به ورق سخت کننده نیز باشد آن را هم اجرا می کنند .

 

 

 

 

 

 

 

شکل 3-3

 نحوه نصب و کار دستگاه کرگیری

همانطور که در شکل 1-3 دیده می شود این دستگاه از دو قسمت تشکیل شده است که عبارتند از : 1- پایه ، 2- موتور که قابل تفکیک و جدا شدن از هم می باشد در قسمت پایین پایه یک شیاری وجود دارد که به دستگاه اجازه بازی می دهد که فاصله آن از ابتدای شیار تا آکسمتر 32 و از انتهای شیار تا آکسمتر 44 می باشد .همانطور که در شکل 4-2 مشاهده می شود در ابتدا فاصله‌ای را که باید سوراخ شود تا شیار پایه با متر اندازه گرفته شود که این فاصله باید رنجی بین اعداد بالاباشد.

 

 

 

 

 

شکل 4-3

سپس به وسیله دریل ضربه‌ای با کاتر مناسب که HKD مطابقت داشته باشد محل مورد نظر را به اندازه عمق HKD کمی بیشتر سوراخ می کنیم . البته قابل ذکر است که درهنگام سوراخ کردن با دریل بسیار باید مراقب بود زیرا هر لحظه امکان قلاب کردن متر است که خطراتی به دنبال دارد به خصوص وقتی به آرماتور برخورد می کند .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 5-2

پس از انجام سوراخ اقدام به HKD می کنیم بدین صورت که HKD را در داخل سوراخ  مورد نظر قرار داده و با چند ضربه آهسته به طوری که رزوه های سر آن خراب نشود به داخل بتن هدایت می کنیم و سپس سمبه را داخل HKD قرار داده و چند ضربه محکم می‌زنیم تا آن داخل بتن بترکد (‌شکل 6-3) سپس یک راد تمام رزوه به HKD  بسته می شود و سپس شیار پایه داخل راد قرار گرفته می شود و به وسیله پیچ و مهره محکم می شود (شکل 7-3)

 

 

 

 

 

 

 

شکل 6-3

 

 

 

 

 

 

 

شکل 7-3

پس از نصب پایه برروی بتن نوبت به نصب دستگاه برروی پایه می باشد که براحتی توسط یک خار انجام می شود و پس از انجام تمام این مراحل شروع به کارگیری می کنیم.

 

 

 

 

 

 

شکل 8-3

 البته باید توجه نمود که این دستگاه با آب کار می کند که به کاربردن آب در این دستگاه دو دلیل دارد که عبارتند از :

1)     وقتی مته شروع به کار می کند و با بتن درگیر می شود مخصوصاً وقتی به آرماتور می رسد به شدت داغ می کند و اگر آب نباشد متد مورد نظر خواهد سوخت .

2)     وقتی متد در حال کار است ایجاد گرد و غبار می کند این غبارها در داخل مته رفته و بین مته و کر را پر می کنند و بیرون آوردن کر از مته مشکل می شود .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 9-3

نحوه کاشتن بلت در بتن

 در ابتدا تیم نقشه برداری محل دقیق سوراخها را برای اکیپ کرگیری مشخص می‌کنند و بعد از نصب دستگاه و سوراخ کردن محل مورد نظر که در قسمت قبل توضیح داده شد نوبت به نصب بلت می رسد که به ترتیب زیر عمل می کنیم .

بلت ها به دو صورت در بتن کارگذاشته می شوند که عبارتند از :

1-   شیمیایی

2-   فیزیکی

شیمیایی چون در کاشتن این بلتها از مواد شیمیایی ( چسبهای بتن ) استفاده می شود باید توجه داشت که درون سوراخها عاری از هرگونه گردوغبار باشد زیرا گردوغبار باعث می شود که عمل چسبندگی به خوبی انجام شود که باعث بروز مشکلاتی می شود . برای خالی نمودن گردوغبار از درون سوراخها می توان از سشوارهای صنعتی استفاده نمود . البته در ضمن این نکته را باید یادآوری نمود چون این دستگاه ها با آب کار میکنند حتماً باید برای چسبکاری این سوراخهارا خشک نموده و چسب درون گان ( تفنگ ) قرار می گیرد و درون سوراخها تزریق می شود ( شکل 10-3)



 

 

 

 

 

 


شکل 10-3

فیزیکی

بلتهای فیزیکی مشکلات بلتهای شیمیایی را ندارند چون به صورت فیزیکی اجرا می شود و نحوه اجرای آن به صورت زیر می باشد .

بعد از اینکه سوراخها ایجاد شد صفحه ستون به وسیله جرثقیل در محل مورد نظر نگه داشته می شود و چهار عدد بلت در سوراخهای گوشه صفحه قرار داده به طوری که درون سوراخهای بتن قرار گیرد و سپس سایر بلت ها را در محل مورد نظر قرار می دهیم و بلت ها را با ضربه چکش به داخل سوراخها هدایت می کنیم و سپس با آچارهای مخصوص سفت می کنیم و پس از سفت کردن بلتها در داخل بتن باز می شود و مانع از بیرون آمدن می شود ( شکل 11-3)

 

 

 

 

 

 

 

شکل 11-3

نحوه تخریب بتن

 یک مورد که دراین پروژه با آن برخورد نموده‌ایم نحوه تخریب سقف و پودرها بود که به بحث درباره آن می پردازیم . نحوه تخریب سقف به این صورت بود که برای اینکه به سازه‌های مجاور ضربه وارد نشود در ابتدا همانند شکل 12-3با کارتر بریده می شود البته برای راحتی کار دو خط بریده می شود .



 

 

 

 

 


شکل 12-3

حال همانند شکل 13-3می توان با پیکور بتون را تخریب کرد و به صورت یک نوار تخریب شده درآورد .

 

 

 

 

 

 

شکل 13-3

حال سقف مورد نظر آماده برداشتن است و به این صورت عمل می کنیم که در ابتدا سقف را به تکه های کوچک تقسیم می کنیم و سپس به وسیله تاور ( جرثقیل برجی ) سقف مورد نظر را مهار می کنیم و بعد یک جوشکار ماهر آرماتورهای شبکه پایین را می برد و پس بریدن کامل آرماتورها قطعه مورد نظر آزاد شده و آن را در خارج از محل کارگاه توسط تاور قرار داده می شود . ( شکل 14-3)

 

 

 

 

 

 

شکل 14-3

نحوه تخریب پودرها ( شکل 15-3) به این صورت است که دستگاه کرگیر ارتفاع پودر را به اندازه 4 اینچ پشت سر هم سوراخ کرده و 20 سانتی متر بالای پودر توسط پیکور تخریب می شود و قطعه پودر مورد نظر جدا خواهد شد و توسط تاور به خارج از کارگاه هدایت می شود البته نحوه دیگری از تخریب کردن آن است که از الکتراگ استفاده نمود که در محلهای خاص و مورد نظر خود استفاده می شود .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 15-3

به مورد جالبی که دراین پروژه برخورد نموده‌ایم تفنگهای هیلتی بود که مصارف مختلفی دارد که به چند نمونه از آن پرداخته می شود .

در ابتدا نحوه استفاده از این دستگاه گفته می شود که به چه صورت عمل می کند . این دستگاه ها دقیقاً همانند تفنگ عمل می‌کنند به این صورت که در قسمت پایین خشاب دارد و چاشنی های مخصوصی در این قسمت قرار داده می شود و میخهای پیچ هم در قسمت جلوی تفنگ قرار می گیرد و حال تفنگ آماده شلیک است . باید توجه داشت که قدرت این تفنگها بسیار زیاد است به صورتی که ورق پلیت 1 سانتی متری را محکم به بتن می‌دوزد و باید توجه داشت که در هنگام شلیک دست را در مقابل لوله تفنگ قرار نداد

 

 

 

 

 

 

‌شکل 16-3

برای چه منظورهایی از این دستگاه استفاده می شود ؟

 یک نمونه از آن برای کمک به تیم نقشه برداری است زیرا ، در این پروژه ها مدت زمان زیادی لازم است تا پروژه به اتمام برسد امکان دارد که خط ترازهای هر طبقه در اثر برخورد اجسام از بین برود اما با قراردادن این صفحات می توان مشکل را برطرف نمود .

نمونه دیگر از استفاده آن برای مهار تأسیسات است مثلاً‌لوله های برق را می توان توسط بلتهای مخصوص و استفاده از این دستگاه به بتن متصل کرد .

 

 

 

بررسی نور و کاربرد آن در معماری

بررسی نور و کاربرد آن در معماری

نور

زیبایی که به چشم ما می آید از پرتو نور و روشنایی است و گرنه در تاریکی زیبایی مفهومی ندارد. زیبایی حقیقی با نور معرفت درک می گردد و زیبایی ظاهری با عزیزترین حس ما که بینایی است دیده می شود نور و روشنایی چه ظاهری و چه عرفانی باعث می شود که زیبایی به چشم آید و رنگ و سایر زیبایی های شئ جلوه کند. بنابر این بحث پرداختن به نور می تواند در مباحث زیبایی شناسی و هنر جایگاه ویژه ای داشته باشد. (شریفی، 1389)

نور است که تنها راه مشاهده اشیا، می باشد و مفهوم روشنایی، تاریکی، رنگ و زیبایی و زشتیِ بصری را شکل داده است.

نور نشانه ی حرکت و تلاش است چرا که خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید:

«فَالِقُ الإصبَاحِ و جَعَلَ الَّیلَ سَکَنا و الشَّمسَ و القَمَرَ حُسبَانا ذَلِکَ تَقدِیرُ العَزِیزِ العَلِیمِ»

ترجمه: او شکافنده صبح است و شب را مایه آرامش و خورشید و ماه را وسیله حساب قرار داده است، این اندازه گیری خداوند توانای دانا است.

رنگ، معجزه طبیعت است. زیرا قادر است واقعیات را در پرده ای از خیال قرار دهد. فردی که در اتاقی کوچک و سرد قرار گرفته است واقعیت کوچک و سرد بودن را می فهمد اما اگر از رنگی مناسب در اتاق استفاده شود، توهم بزرگ و گرم بودن اتاق به وی القا می شود و او اتاق را بزرگ تر و گرم تر از پیش می بیند. اما رنگ مولود نور است.

رنگ ها از تجزیه رنگ سفید به وجود می آید و بدون نور نیز دیده نمی شود. اصولاً بدون نور چیزی به عنوان رنگ واقعیت ندارد، پس قدرت اعجاز رنگ به میزان و کیفیت نور وابسته است. هر چه نور بیشتر و طبیعی تر باشد ما نیاز کمتری به نورهای مصنوعی و رنگ های گرم داریم. بـرای استفاده از نور طبیعی، قوانـین عمومی وجود دارد که با مراجعه بدان، می توان از نور بهترین استفاده را کرد. (سایت اطلاع رسانی پارس معمار)

«نور خورشید نمی دانست چه خبر است تا اینکه به دیواری برخورد کرد.» لوئی کان (سرهادی،1386)

نور طبیعی چندان در کنترل ما نیست، نور طبیعی برای روشن و تاریک کردن حدی دارد و ما تنها قادریم از حداکثر توانایی آن استفاده کنیم نه اینکه بر توانایی او بیفزاییم. (سایت اطلاع رسانی پارس معمار)

لوئی کان اغلب از فرم، نور و روشنایی و از فضاهایی که عملکردی بر آنان متربت است، صحبت می داشت . درباره نور و روشنایی نوشته است که: نور و روشنایی حضور همه چیز را باعث می‌شود. اجسام از نور مشتق می شوند یا به تعبیری دیگر، هر گاه نور مصرف شود جسم حاصل می آید. اجسام همان‌ها هستند که به سبب وجودشان سایه به وجود می آید و سایه به نور تعلق دارد. نور به جانب جسم حرکت می‌کند و جسم به جانب نور و این امر محیط و جو سازندگی را به وجود می آورد. (لامپونیانی، ویتوریو مانیاگو، ۱۳۸۲، ترجمه ضیاءالدین جاوید، تهران)

شدت نور

شدت نور یکی از چهار عامل مهم ادراک بینایی است. قدرت تطابق چشم با شدت های مختلف نور تعجب انگیز است: چشم انسان هم با نور بسیار کم- مانند نور ماه که ما آن را در مقیاس کلی تاریکی می دانیم- قدرت دید دارد و هم با نور بسیار زیاد یعنی با نوری که تقریباً 250 هزار برابر نور ماه باشد. اما اصولاً منابع نور را به دو نوع طبیعی یعنی خورشید و ساختگی مانند آتش یا چراغ بخش بندی می کنیم. اما نور هایی که از این دو منبع می تابند تنها نور هایی نیستند که به وسیله آنها ما قادر به دیدن اشیاء هستیم چرا که به موازات نور های مستقیم، ما به وسیله نور های غیر مستقیم- که از اجسام روشن شده می تابنـد- می توانیم اشیاء را ببنیم. همین نور باز تابیده شده نوعی روشنـایی به وجود می آورد که باعث می شود ما اجسامی را که مستقیماً در معرض تابش نور قرار ندارند را ببینیم. پس برای روشنایی که ما احساس می کنیم دو عامل اهمیت دارد: شدت نور یا به عبارت دیگر مقدار نوری که بر جسم می تابد و توان بازتـابی جسم.

هر منبع نوری دارای طیف رنـگی خود و یا طول موج هایی می باشد و رنگ طیف نور طبیعی در طی مدت روز تغییر می نماید. بشر تمام انواع نورها را می شناسد، از رنگ صورتی مایل به نارنجی طلوع و غروب، تا رنگ زرد نور خورشید، سفید یا آبی آسمانی، که در واقع آنها را تماماً به رنگ های طبیعی قبول نموده ایم. بر اساس نظریه کرویتف (kruithof) چنانچه منبـع روشنایی با شدت کم و رنگ گرم، و یا با شدت زیاد و رنگ سرد باشد، اشیاء به صورت طبیعی مشاهده می شوند. (نور روز در معماری، بنجامین اچ.اونز، صفحه 52)

ادراک ما از روشنایی یک جسم هم نسبی است و هم مرتبط با آن جسم است. یک جسم در یک محیط تاریک به نظر ما بزرگتر می آید تا در یک محیط روشن، یا به عبارت دیگر روشنایی در ادراک ما تأثیر می گذارد. عوامل روانی اجتماعی در ادراک ما نقشی مؤثر دارند. (وب سایت تخصصی معماری)

نور و طبیعت:

نور طبیعی که حامل انرژی حیـات بخش درونی است به عنوان یکی از منابع وجود حیـات بر روی زمیـن مـحسوب می گردد. علاوه بر آن نور می تواند با رنگ ها و جلوه های متفـاوت خود باعث تـغییر چهره یک مکان شود زیرا نـور در هر یک از فصول سال در آب و هواهای متـفاوت و یا در هر زمانی از طول روز دارای چهره ای مخصوص به خود می باشد. ضمناً هر مکانی دارای نور خاصی است که تنها به آنجا تعلق دارد برای مثال در صحرای یک منطقه استوایی تابش به قدری شدید و سایه ها آنقدر کوتاه است که اشیا به چشم بیننده مرتعش و در حال ذوب شدن به نظر می آیند.

به همین ترتیب نور موجود در مناطق کوهستانی جنگلی و یا سواحلی نیز دارای ویژگی های مکانی مخصوص به خود و متمایز از سایر مناطق است. زمانی که نور را به داخل فضای ساخته شده هدایت می کنیم در اصل نوعی ارتباط بین ساختمان و محیط خارج از آن ایجاد کرده ایم. بدین وسیله می توان جلوه های متفاوتی از فضای داخلی را که هر یک دارای ماهیت خاص خود از لحاظ ادراک فضایی می باشند ایجاد کرد .

نور و بشر

نور نماد عقل الهی و منشأ تمام پاکی ها و نیکی ها است و خارج شدن انسان از تاریکی جهل و تابیده شدن نور معرفت در وجودش همواره یک هدف نهایی می باشد. در اثر تابیده شدن نور الهی به درون کالبد مادی، یعنی جایگاه نفس آدمی است که انسان به رشد و تکامل معنوی می رسد در نتیجه برای نمایش این تمثیل در معماری اغلب بناهای مذهبی، نور به عنوان عنصری بارز و مستقل از سایر عناصر و مفاهیم به کار رفته در ساختمان کار برد دارد به گونه ای که شعاع های آن به طور واضح در داخل کالبد مادی و تاریک حجم قابل مشاهده است. فضاهای عمیق و تاریک کلیساهای قرون وسطی و یا مساجد اسلامی که با عنصر نور مزین شده اند به خوبی قادر به انتقال یک حس روحانی و معنوی می باشند. انسان در چنین فضاهایی که با نوری ضعیف روشن می شوند با مشاهده سایه های مبهم از اشیاء و احجام در ذهن خود به کامل کردن تصاویر پرداخته و با این عمل به نوعی خلسه فرو می رود که نتیجه آن یک حس نزدیکی به منبع وجود و هستی در درونش بیدار می شود.

دانستن روند بهره گیری از نور خورشید به اندازه روند شکل گیری مصالح و یا شکل های مختلف زیربنائی ساختمان جهت طراحی بسیار لازم می باشد. (اهمیت نور در معماری، سایت علمی نخبگان جوان) که در فصل دوم به تفصیل به آن اشاره شده است.

فوتون

در نور یک ذراتی به نام فوتون وجود دارد که وقتی از راه چشم به مغز می رسند باعث رویت نور می شوند. به عبارت دیگر لایه های امواج نور که دارای حرکت هستند روی مغز تأثیر گذاشته و نور را برای انسان قابل رویت می کنند. در قسمت پایین مغز رشته های عصبی قرار گرفته اند که نسبت به طول موج شیء آن را تشخیص می دهند. یعنی وقتی نور به اشیاء می تابد، اشیاء‌ نسبت طول موجشان تشخیص داده می شوند.

رشته های عصبی با تـوجه به طول موج نورهای رسیده می تواند بـافت، شکل، انـدازه، رنگ، سردی و گرمی شیء مورد مشاهده را تشخیص دهد. تشخیص حرکت، موقعیت، رنگ، از شکل و بافت نشأت گرفته است. (سایت اطلاع رسانی پارس معمار)

نور و معماری

نور، اولین شرط برای هر نوع ادراک بینایی است. در تاریکی مطلق، ما نه فضا را می توانیم ببینیم و نه فرم و رنگ را. اما نور تنها یک ضرورت فیزیکی نیست. بلکه ارزش روانشناختی آن یکی از مهمترین عوامل زندگی انسانی در همة زمینه هاست. موریس لاپیدوس (Morris Lapidus) می گوید «انسانها مانند پشه هستند. هر کجا نوری باشد به سمت آن هجوم می برند بدون اینکه بدانند چرا. چه بخواهیم و چه نخواهیم به سمت روشنایی می رویم. نور، ما را به خود جذب می کند». نور همیشه علاوه بر استفادة کاربردی دارای ارزش نمادین نیز بوده است. نور جزیی از ذات زندگی بوده و در بـسیاری از فرهنگ ها نور، یا خورشید، به عنوان منبع نور، عنصری خدایی محسـوب می شده و آن را ارج می نهاده اند. (اهمیت نور در معماری، سایت علمی نخبگان جوان)

نور می تواند یک پـویایی خاص به طرح و فرم معماری بدهد و در هر ساعت از شبـانه روز جلوه ای خاص به آن ببخشد و بدین ترتیب با ترکیب مناسب سایه روشن ها و با خلق تـضادی ایده آل بـین صفحات و همچنین تـعریف یک سری بـافت برای مجسمه های سنگی و سطوح آجری می توان یـک سری تـغییرات بیرونی را اعمال نمود. (مجله معماری و ساختمان، صفحه 44)

نور، احساس، معماری

چرا کاندینسکی صدای فلوت را به رنگ خاکستری درخشان نسبت می دهد؟ خیابان در تاریک روشن سحر چه احساسهائی را می تواند بر انگیزد؟ و چطور این احساس ها در حضور هزاران هزار نـوری که از پائـین ساختمان به نوک آن می تابند و فضای دهشتناک یک جنگل سنگی را پدید می آورند تغییر می کنند؟ چرا مشاهدة سوسوی چراغ کلبه ای در دور دست ها امید می آفریند؟ یا چگونه لبخندی انعکاس تلالؤ نور بر سطح آب را تداعی میکند؟ و مثالی ساده تر، چگونه چهره مان تغییر می کند هنگامی که در پرتو نور مشعلی قرار می گیرد؟

نور شفافترین، نرمترین، آسانترین و ارزانترین مواد ساختاری موجود در تولید کیفیت ها و اشیای مورد نیاز محیط انسانی است. چیزی است که امکان شخصیت سازی و حیات بخشیدن به فعالیتهای روزمره و باز نمائی زندگی در تصورات و حالات روانی متغیر را فراهم می سازد. نور می تواند در فضائی خشن و بی روح همچون مبلی راحتی از ما استقبال کند. به همین دلیل نور مناسب ترین مادة ساختاری است که می تواند به فعالیتهای روزمره ما شکل، زیبائی، لذت و راحتی ببخشد.

نور می تواند امکان خلق سیستمهای محیطی هوشمند و سازگار را در بازسازی محیط مصنوع در اختیار ما بگذارد. کلیسای تادائو آندو نمونه مناسبی برای نشان دادن این سیستم هاست.

استفادة بیانی از نور به شکلی نمادین، فراگیر، خشنودکننده، ساده و غریزی و در عین حال ابهام آمیز برای گشودن پنجرة دنیای خیالهای بشری، بزرگترین وظیفة نور پردازی در عصر ماست.

در سالهای اخیر نور پردازی بیرونی هویت جالب تری ارائه کرده است، از تازگی در خور توجه دکوراسیون شهری، خصوصاً در مراکز مشهور تاریخی یا تجاری و فرهنگی، تا بازگشت به نقش ایجاد احساس امنیت در شهرها، همان حس قدیمی و آشنائی که آتش اولین بار به جامعه انسانی بخشید.

هنوز هم مؤثرترین واسطه درک ما نسبت به هستی و تجربیات زندگی روشنائی باز هم روشنائی است. امواج گرم و مهربان نور سپیده دم همچون ترنم نی لبکی است که نرم نرمک فضا را از هارمونی لطیـف طیفی نقره فام می آکند و با نوازش پوست خفتـة زندگی نوید شروع دیگر و شوری دیگر را می دهد. (اهمیت نور در معماری، سایت علمی نخبگان جوان)

 

نور مصنوعی

نور خورشید منبع انرژی زمین است. انرژی که می‌تواند توسط گیاهان جذب شود و موجب واکنشهای فتوسنتز آنها شود، یا بوسیله اقیانوسها جذب شود و سبب شود که آب بخار شده و باعث باران شود و نیز توسط صفحات خورشیدی و فتوسلها جذب شده و تولید برق کند.

زمانیکه نور وارد چشم می‌شود و بر روی پرده شبکیه می‌افتد، یک سری فرآیندهای عصبی و فتوشیمیایی رخ می‌دهند که در نتیجه آنها پدیده «دیدن» رخ می‌دهد. امواج رادیو، تلویزیون، میکروویو، نور ماورای بنفش، اشعه مجهول، همگی همانند نور جزء امواج الکترومغناطیس هستند اما با طول موجهای متفاوت و همانطور که گذشت، چشم انسان توانایی دریافت همگی این امواج را نداشته اما وسایل و تجهیزاتی هستند که قادر به ایجاد، دریافت و شناسایی آنها هستند.

می توان به وسیله رنگ ها، نور طبیعی را روشن تر جلوه داد اما قطعا رنگ، یک مکمل است و در جایی که تاریکی زیادی وجود دارد، بحث رنگ بی فایده است. اما نور مصنوعی خود یک اصل است. بی نیاز از نور طبیعی است و گاهی این نور مصنوعی است که محور روشنایی قرار می گیرد نه نور طبیعی. نور مصنوعی علی رغم صرف انرژی، تنوع مختلفی را در رنگ ها ایجاد می کند. به گونه ای که می توان در روز بر روی دیوار، رنگی متفاوت از شبش داشت. نور مصنوعی علی رغم فوایدش، ضررهایی هم دارد. اگر از نورهای نامناسب استفاده شود انسان را دچار ناراحتی های بدنی و تأثیرات روحی از قبیل سردرد و ناراحتی چشمی می کند.

توماس ادیسون در سال 1879 موفق به اختراع لامپ الکتریکی شد (لامپ التهابی) . او همچنان گرامافون، تصویر متحرک، ماشین تکثیر، میکروفون و بسیاری چیزهای دیگر را اختراع کرد. لامپ ادیسون از یک فلامنت (رشته) کربن در خلأ استفاده می‌کرد. امروزه ما از سیمهای تنگستن که در یک حباب پر شده با گاز بی‌اثر آرگون قرار دارد استفاده می‌کنیم.

لامپ ادیسون کمتر از 1% انرژی برق را به نور تبدیل می‌کرد. امروزه لامپهای خانگی 6 تا 7% انرژی برق را به نور تبدیل می‌کنند و بقیه را تلف می‌کنند. لامپهای فلورسنت تا 50 برابر موثرتر از لامپ ادیسون عمل می‌کنند. (سایت گروه آموزشی معماری استان فارس)

ابزار و وسایل روشنائی

بعد از به پایان رسیدن روشنائی روز، انسان در تاریکی شب نیز نیازمند نور بوده است. لذا پس از استقرار دائم و تشکیل شهرها و ساخت خانه های مسکونی وجود یک وسیله به عنوان عامل نور مصنوعی که بتوان آن را از جایی به جایی حمل کرده و یا اینکه بتوان از آن در هر جایی از ساختمان استفاده کرد حس شد. بنابراین از این زمان تأمین نور مصنوعی با وسایلی که عوامل نوری نامیده می شوند آغاز شد و بشر به ساخت وسایل گوناگونی در این زمینه روی آورد.
این وسایل که در مجموع وسایل روشنائی نامیده می شوند جهت تأمین نور مصنوعی برای روشنائی بخشیدن محیط اطراف در هنگام تاریکی شب بودند. این وسایل عبارت بودند از: پیه سوزها، شمعدان ها، چراغ دان ها، پایه چراغ ها، قندیل ها، فانوس ها، مشعل ها، شمع ها و چراغ های روغنی. (سایت میهن دانلود)

نور در معماری شبانه

یکی از نـقائص معـماری و شهرسـازی مـا در ایـن است کـه همه طراحی‌ها با احتساب نور خورشید انجام می‌شود، به عبـارتی با تاریکی هوا تمامی‌خلاقیت‌ها و هنرهایی که برای آن کوشش شده، یکباره در تاریکی شب محو می‌شود.

زندگی شهری و بالطبع الزامات اقتصادی مرتبط با آن ایجاب می‌کند که دامنه فعالیت‌های انسانی از طول روز گذشته و تا پاسی از شب ادامه یابد. به این ترتیب کار و فعالیت شبانه به مرور به قسمتی از زندگی شهری تبدیل شده است.

تقریبا همه فعالیت‌های شهری که قبلاً در روشنایی روز امکان پذیر بوده، اینک در شب و به کمک نور مصنوعی قابل اجرا  است. به عبارتی الزامات شهرنشینی، شب را برای انسان تبدیل به روز کرده است و فضاهای شهری در این پدیده جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده‌اند.

شب هنگام فضاهای شهری مانند خیابان‌ها، میادین، پارک‌ها و... بطور فزاینده‌ای به عنوان فضاهای زنده، متنوع و مملو از عبور و مرور مورد استفاده قرار می‌گیرند. تغییرات بنیادینی که فعالیت‌های شبانه موجب آن شده‌اند، تدریجاً سیمای خاصی را به محیط تحمیل می‌کند که در صورت هدایت آگاهانه کیفیت زندگی شهری را بهبود می‌بخشد.

فعالیت‌های شبانه هنری و تفریحی نظیر سینما، کنسرت، تئاتر، رستوران‌ها و همچنین پارک‌ها و گردشگاه‌ها بیشتر مدیون استفاده از نور مصنوعی هستند. از دیگر فعالیت‌های شبانه می‌توان به کارگاه‌ها و کارخانه‌ها و شیفت کار شبانه آنها اشاره کرد که در پرتو نور مصنوعی ممکن شده است. تاثیرات عمیق حاصله از این تحولات، معماران را بر آن داشت تا به ارزیابی مجدد از کار برد نور مصنوعی جهت تاثیر بر ادراک انسان و القای بهتر و دلنشین‌تر هنر معماری به بیننده بپردازند. تجربیات سال‌های اخیر محققان به کمک دستاوردهای علمی‌، پزشکی و تکنولوژیکی، موجب شد، ضمن ارتقای این زمینه پژوهشی، از حالت ابتدایی و اولیه آن که روشنایی تیر چراغ برق خیابان‌ها است خارج و حضور هوشمندانه آن در معماری و شهرسازی گسترش یابد.

تا به حال سیمای شهری و هر آنچه در ارتباط با آن است با احتساب روشنایی روز و در محدوده زمانی تابش نور خورشید حضور خود را عیان می‌کرده است، به عبارتی نور خورشید مانند ظرفی است که محتوای درون خود را شکل و شخصیت می‌بخشد. اما باید اذعان کرد که سیمای شهر در شب نیز روی دیگر سکه است که تا به حال به آن توجهی که در خور آن است، نشده است.

جدیدترین و معتبرترین تئوری‌هایی که درباره نور و کاربرد آن در معماری و شهرسازی انجام گرفته، توسط دو نفر متخصص به نام ریچارد کلی و ویلیام لام است. این دو نفر در تلاشند ثابت کنند کاربرد نور مصنوعی و فواید آن برای  انسان به مراتب بیش از آن است که از این پدیده فقط برای روشنایی خیابان‌ها استفاده شود.

ریچارد کلی جنبه‌های مختلف عملکرد نور را به عنوان ابزار هادی اطلاعات بررسی می‌کند در حالی‌که ویلیام لام ادراک انسان را به عنوان بستری جهت مدل‌سازی و حل مسائل طراحی نور مصنوعی مورد توجه قرار می‌دهد. بر اساس تجربیات علمی‌ به دست آمده از این گونه مطالعات و سایر بررسی‌های علمی‌ و اجرایی بیشماری که انجام گرفته است، نور مصنوعی در معماری، شهرسازی و طراحی شهری، جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است.

نماد، نشانه، گره، جداره، ساختمان‌های ارزشمند، سیلوئت و ... هر آنچه در طراحی شهری بر آن تاکید شده و پس از غروب آفتاب و با فرا رسیدن تاریکی، ممکن است در عملکرد آن اختلال به وجود آید، به کمک مدل‌سازی نور مصنوعی کارایی خود را در طول شب نیز حفظ خواهد کرد. در شهرسازی نیز کاربرد نور مصنوعی در زمینه‌های مختلف از جمله شناساندن، لبه‌ها و مرز مناطق، نواحی، محلات و افزایش بار هویتی مراکز آنها، میراث طبیعی و رود دره‌ها، فضاهای شهری (پیاده‌ راه‌ها، میادین، مراکز خرید و...) ، بافت‌های کالبدی ارزشمند و ... در هنگام شب ممکن است.

موارد ذکر شده فوق در یک مثال عملی توضیح داده می‌شود، مساجد، جایگاه ویژه‌ای را در طرح‌های تفصیلی تهران به خود اختصاص داده‌اند، تفکری که شهردار تهران درسخنان اخیر خود به آن اشاره داشته و محله محوری را از برنامه‌های اصلی شهرداری تهران دانسته‌اند. به این ترتیب مسجد به عنوان مرکز ثقل محله، کلیه خدمات سطوح محله‌ای را حول خود متمرکز خواهد کرد.

از طرفی فعالیت‌های چندگانه مسجد به لحاظ انجام  فرائض روزانه مذهبی و سایر مناسبت‌های مذهبی ـ اجتماعی به گونه‌ای است که این مکان معمولاً تا پاسی از شب محل مراجعه و رفت و آمد اهالی است. بنابراین مسجد پس از غروب آفتاب بایستی هویت خود را به عنوان یک مرکز مهم مذهبی ـ اجتماعی تاکید نموده، بدنه آن به عنوان نماد شهری به عابران معرفی شود و گلدسته‌ها به عنوان نشانه، رهگذران را از فاصله دور راهنمایی کند.

این فرایند، با تاباندن چند نورافکن به ساختمان مسجد آن‌طور که فعلاً رسم است میسر نیست، بلکه کلیه اقداماتی که برای مسجد در چارچوب طراحی شهری در نظر گرفته شده،  بایستی قابلیت‌های آن در تاریکی شب نیز حفظ شود. این کار بایستی از بدو طراحی ساختمان به صورت طراحی توأمان معماری و مدل‌سازی نور که دیگر جزء‌ مصالح مسجد محسوب می‌شود، مورد توجه قرار گیرد. نمـایش خاص ساختمان، زوایا و گوشه‌هـا، تاکیـد بر قسمت‌هـای مختلف نمـا، چگونـگی نمـایش خاص گلدسته‌ها برای فـواصل دور و... از جمله مـواردی هستند که مـدل‌ سازی نـور در ارائه آن موثر و دخیـل هستند. (همشهری آنـلاین/ بهزاد گروگان)

آئینه و انعکاس دهنده های براق

تفاوت اصلی بین انعکاس نور از طریق آئینه ها و انعکاس آن از طریق سطوح منعکس کننده نیمه شفاف، در شدت و بازتاب مستقیم نور است. آئینه درصد بالایی از نور را که به آن می تابد انعکاس داده و در نتیجه هر شیئی، سطح یا شخصی که در مقابل آن واقع گردد، در معرض مستقیم خورشید یا آسمان قرار گرفته است.

بنا بر این در کاربرد آئینه به صورت یک منبع باید مشابه تابش مستقیم خورشید و آسمان عمل کرد. نوری که به وسیله آئینه انعکاس یافته اگر به صورت صحیح استفاده نگردد ممکن است سبب درخشش بیش از حد بر سطوح شود. تماس چشمی با انعکاس خورشید و یا حتی آسمان صاف یا ابری از طریق آئینه، ممکن است ایجاد مشکلات درخشش در داخل ساختمان بنماید. (نور روز در معماری، بنجامین اچ.اونز، صفحه 115)

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل دوم

 

 

 

(نور در معماری ایران و جهان )


 

تاریخچه بهره گیری از نور طبیعی در معماری ایران

دانستن روند بهره گیری از نور خورشید به اندازه ی روند شکل گیری مصالح و یا شکل های مختلف زیربنائی ساختمان جهت طراحی بسیار لازم می باشد. اولین تاریخی که ما از آن اطلاع داریم سده ی سوم هزاره چهارم ق.م می باشدکه در آن زمان جهت کسب نور و سایه از ایجاد اختلاف سطح در دیواره های خارجی استفاده می‌کردند. در شهر سوخته از هزاره های سوم و دوم ق.م از روی آثار خانه هایی که دیوار آن ها تا زیر سقف باقی مانده بود می توان استنباط کرد که هر اطاق از طریق یک در به خارج ارتباط داشته و فاقد پنجره بوده اند، در دوره ی عیلام در حدود 1300 و 1400 ق.م نیز نمونه ای از پنجره های شیشه ای به دست آمده که شامل لوله هایی از خمیر شیشه می باشد که در کنار هم و در داخل یک قاب جای می گرفته و به طور حتم جهت روشن کردن داخل بنا مورد استفاده بود. از جمله کهن ترین مدارک و نمونه‌های در و پنجره در معماری ایران را شاید بتوان در نقش قلعه های مادی در آثار دوره ی شاروکین یافت.

از روی نقش برجسته آشوری می توان روزنه هایی را که بر روی برج ها ساخته شده‌اند تشخیص داد. در دوره ی هخامنشی در تخت‌ جمشید وضع درها به خوبی روشن و پاشنه گرد آن ها اغلب به جای مانده است، همچنین در این کاخ ها بالای درها و حتی بام ها، روزن ها و جام خانه هایی داشته است.

در اصل از خصوصیات سبک ایرانی، تعبیه سایبان و آفتابگیر منطقی و ضروری برای ساختمان ها ست. در این دوره از اصل اختلاف سطح، جهت جذب نور به داخل استفاده می شد. بر اساس تحقیقات پروفسور ولفانگ معلوم شده که انحراف زوایای بناهای تخت جمشید بر اساسی بنیاد گذاشته شده که به وسیله ی ایجاد سایه روشن های گوناگون تعیین روز اول سال و فصول مختلف میسر شده و این انحراف به معمار ایرانی اجازه می داده مکان های مورد نیاز برای زیستن را به صورتی بسازد که در فصول مختلف سال هر خانه به مقدار لازم از آفتاب و روشنایی استفاده نماید. از نورگیری بناهای اشکانی اطلاع چندانی در دست نیست ولی سر پرسی سایکس در مورد کاخ هاترا می گوید: تالارهای این مجموعه تماماً دارای سقف چوبی بوده اند. ارتفاع آنها مختلف و نیز روشنائی آنها از دهنه ی و هلال هایی بوده که به سمت مشرق باز می‌شدند. از روی تصویر بازسازی شده نسا که نورگیری بنا را توسط سقف خرپا نشان می دهد این احتمال را ممکن می‌سازد که اشکانیان از این روش برای نورگیری بنا استفاده می کردند.

ساسانیان تمایل به نشان دادن تضاد بین سایه و روشنائی داشته اند و این امر در تمام بناهای آن ها مشهود است. نوک گنبدهای بناهای چهار طاقی آن ها به صورت روزنه در آمده زیرا برای افروختن آتش به آن احتیاج داشته اند. ایوان کرخه در خوزستان، طرز نور گرفتن از اطاق را برای اولین بار نشان می دهد، البته در بناهایی که طاق ضربی داشته اند معمولاً تأمین نور از آن قسمت هایی بوده که سقف مسطح داشته اند.

روش استـفاده از طاق گهواره ای که از انـواع طاق سازی های عصر ساسانی است به معمار اجـازه می داد که در فاصله ی میان دو قوس پنجره تعبیه نماید و روشنایی بنا را تأمین کند.

طریقه ی نورگیری از جامخانه نیز همان طور که گفته شد بعد از هخامنشیان تا مدت های بسیار به عنوان یک سنت طرح گردیده و مورد استفاده قرار گرفت و در دوره ی ساسانی که استفاده از گنبد به شکل پذیرفته وسیعی معمول شده و جزء ویژگی های این معماری می شود در روی گنبد روزنه هایی با حفره هایی تعبیه می کردند که احتمالاً برای پوشش آن ها از شیشه استفاده می کردند، تا زمانیکه ساسانیان از دیـوارهای حمال جهت تحمل بار گنبد استفاده میکردند نور ساختمان از روزن وسط گنبد یا از روزنه های تعبیه شده بر روی آن تأمین می شد. اما پس از آن که بار سقف گنبدی را توسط قوسها روی جرزها انتقال دادند توانستند در قسمتهایی از بدنه گنبدها نورگیرهایی را به صورت هلال تعبیه کنند. (فصلنامه علمی، فنی، هنری اثر،318)

نور و فضاهای شهری در معماری ایران

نـور در ساعات متفاوت روز جلـوه‌های گوناگونی بـه فضاهای شهری می‌دهد. در گذشته عنصر نـور برای ایجاد تـنوع در فضاهای شهری کاربرد فراوان داشت. برای مثال از آنجا که رنگ سفید، نور آسمان را در خود منعکس کرده و هاله‌ای از رنگ آن را در برمی‌گیرد، برخی از بنـاهای بزرگ شهری و یا بافت کلی یک روستا را سفید رنگ می‌ساختند تا بدین ترتیب با توجه به رنگ آسمان که از طلوع آفتاب تا غروب، رنگ‌های متنوعی از جمله زرد ملایم، آبی روشن، نارنجی و ... را به خود می‌گیرد بافت شهر یا روستا نیز دستخوش تغییر و تحول شده و جلوه‌های ملایم رنگی متنوعی را در برگیرد.

روش دیگر این بود که با سرپوشیده کردن بخش‌هایی از کوچه و مسیرهای شهری نوعی بازی پیوسته نور و سایه در آنها بوجود می‌آوردند و بدین وسیله برای رهگذران به گونه‌ای تنوع در مسیر ایجاد کرده و حس طولانی و کسل‌کننده بودن راه را در فرد از بین می‌بردند.

در برخی از بخش‌های شهر نیز با ساختن رواق و ایجاد یک هارمونی تاریک و روشن توسط سایه و نور در فضای تحت پوشش آن نوعی تنوع در فضا پدید می‌آوردند. در بازارهای ایران نورگیرهای سقفی، مسیر حرکت را در فضای تنگ‌ و تاریک راسته بازار مشخص می‌کنند ضمن آنکه دالانهای مستقیم که از یک سمت به راسته بازار متصل بوده و ازسمت دیگر به فضای باز خارجی منتهی می‌شوند در تاریکی مسیر بازار توسط شعاعهای تابیده شده نور به درون دالان افراد را به سمت مسیر خروج از راسته بازار هدایت می‌کنند.

کاربرد نور در معماری ایرانی

نور به عنوان عنصری مهم در معماری ساختمان های کوچک و بزرگ همیشه یکی از عوامل تأثر گذار بر معماری و عمران ساختمانها و حتی شهر داشته است.

نور به عنوان عنصری مهم در معـماری ساختمـانهای کوچک و بزرگ همیشه یـکی از عوامل تأثیـرگـذار بر معـماری و عمران ساختمانها و حتی شهر داشته است. در معماری سنتی ایرانی، معماری معاصر، معماری مدرن و بسیاری از معماری ایرانی نیز از نور به عنوان عنصری کاربردی در تمام دوره های خود بهره جسته و نور چه طبیعی و چه مصنوعی توسط عناصر کنترل کننده نور همچون رواق، تابش بند، سایه بان، ساباط، جامخانه، روزن، روشندان، شباک و ... مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.

کاربرد هشتی‌ها در معماری ایرانی و بهره گیری از نور طبیعی و مصنوعی در معماری غربی نیز دلالت بر کاربرد نور به عنوان عنصری تأثیر گذارنده بر تکامل فضای ساختمانی از نظر بصری و روانی دارد.

از جمله علوم و هنرهایی که می توان به نقش نور در آن اشـاره داشت، هنر معمـاری است که بحث مفصلی را در زمـینه ی روند بهره گیری از نور طبیعی به خود اختصاص می دهد.

در هنر معماری نور یکی از اجزایی است که کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار، نظم فضایی، مصالح، رنگ و ... مطرح می شود و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفا کند. یکی از مهم ترین مشخصه های نور طبیعی، توالی و دگرگونی آن در طول روز است که باعث حرکت و تغییر حالت در ساعات مختلف می شود.

در تاریخ نقاشی تـوجه به نور در دوره امپـرسیـونیست ها دیده می شود. هنگامی که نقاشان آتـلیه های خود را ترک می کردند و در زیر نور خورشید با نور طبیعی مشغول نقاشی شدند. از مشخصات این سبک توجه به رنگ و نور در ساعات مختلف روز و انعکاس رنگ های اشیاء مختلف در یکدیگر و تأثیر رنگ های پیرامونی و به کار بردن رنگ های خاص و ناب می شد.

مسجد شیخ لطف الله اصفهان

این  مسجد از شاهکارهای معماری در دوره ی صفویه است. در این مسجد ورود نور از راه روزنه هایی است کوچک، بر فراز گنبد خانه که حالت های متغیر و گوناگونی را در طول روز ایجاد می کند. از آن جا که ـ به علت گردش نور خورشید ـ تابش نـور در طول روز فقط بر تعدادی از این روزنه ها صورت می گیرد، فضای داخلی مسجد در هر ساعت روز حال و هوایی متفاوت و مخصوص به خود (به همان زمان) پیدا می کند.

مسجد شیخ لطف الله نیز به علت ورودی خاص آن، که از طریق عبور از فضاها و راهروهای نیمه تاریک به فضای اصلی صورت می گیرد، نور فضای داخلی مسجد حالتی استثنائی به آن می دهد.

بازار کاشان

در این بازار نور به اعتبار منبع دریافت به دو دسته منبع مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شود. فضاهای باز بازار خود منبع مستقیم نور محسوب می شوند و فضاهای پیرامون به برکت همین منبع از نور مستقیم برخوردار هستند. این فضاها شامل کاروانسراها، سراها، حیاط مساجد و مدارس و امامزاده ها، کوچه و خیابان می شود.

وقتی در راسته نسبتاً یکنواخت بازار حرکت می کنیم جابه جا برای جلوگیری از خستگی ذهن و چشم در چپ و راست و مقابل به ارزشهـای نوری متفاوت و جدیدی بر می خوریم که نوعی انبساط و تنوع ایجاد می کند. این تفاوت که معمولاً کالبدی است مثل گسستگی و انحنای بازار یا اختـلاف سطح کف و سقف و گشادگی فضا در بسیاری موارد با تفاوت نور همراه است. همچنین اکثر کوچه هایی که از بازار منشعب می شود نیز به همین دلیل در آغاز سر پوشیده اند و سپس به کوچه رو باز معمولی تبدیل می شوند. (کنگره تاریخ و معماری و شهر سازی، جلد1)

عناصر نورگیری در معماری سنتی

این عناصر در معماری سنتی ایران از دو جهت مورد مطالعه قرار می گیرند، گروه اول به عنوان کنترل کننده های نور مانند انواع سایه بان ها و دسته دوم نورگیرها.

گروه اول نقش تنظیم نور وارد شده به داخل بنا را به عهده دارند و به دو دسته تقسیم می شوند:

دسته ی اول آن هایی که جزو بنا هستند مانند رواق و دسته ی دوم آن هایی که به بنا افزوده شده و گاهی حالت تزئینی دارند، مثل پرده.

عناصری که به عنوان نورگیـرها مطرح می شوند نام های مختلفی دارند ولی همه نورگیر هستند و عبارتند از: روزن، شباک، در و پنجره ی مشبک، جام خانه، هورنو، ارسی، روشندان، فریز و خوون، گل جام، پالکانه، فنزر، پاچنگ و تهرانی.

در مقابل عناصری مانند رواق، پرده، تابش بند، سایه بان ها، سرادق و ساباط قرار دارد که نقش کنترل کننده ی نور و تنظیم آن برای ورود به داخل بنا را به عهده دارند.

کنترل کننده های نور

رواق

فضایی است مشتمل بر سقف و ستون که حداقل در یک طرف مسدود باشد و انسان را از تماس با بارش و تابش نور آفتاب مصون می دارد و در مناطقی که شدت نور و حرارت خورشید زیاد باشد نور مناسب و ملایمی را به داخل عبور می‌دهد و در این صورت روشنائی از طریق غیرمستقیم یا باواسطه خواهیم داشت.

تابش بند

تابش بند یا تاووش بند یا آفتاب شکن تیغه هایی به عرض 6 الی 18 سانتی متر است که گاهی ارتفاعی تا حدود 5 متر دارد و با کمک گچ و نی آن ها را می ساختند. معمولاً در بالای در و پنجره کلافی می کشیدند که در واقع تابش بند افقی بوده و اصطلاحاً به آن سرسایه می گفتند و توسط آن ورود آفتاب به درون فضا را کنترل می کردند.

 

 

سایه بان ها

ایجاد سایه بر روی پنجره ها از تابش مستقیم آفتاب به سطح پنجره جلوگیری کرده و در نتیجه حرارت ایجاد شده ناشی از تابش آفتاب در فضای پشت آن به مقدار قابل ملاحظه ‌ای کاهش می یابد. سایه بان ها ممکن است اثرات گوناگونی از قبیل کنترل تابش مستقیم آفتاب به داخل، کنترل نور و تهویه ی طبیعی داشته باشند.کارایی سایه‌بان‌ها متفاوت بوده و به رنگ و محل نصب آن ها نسبت به پنجره و هم چنین شرایط تهویه ی طبیعی در ساختمان بستگی دارد. سایه بان ها به انواع ثابت، متحرک و همچنین سایه بان های طبیعی مثل درختان تقسیم می شوند.

سرادق

سایه بنا بر سرا که پرده ی آن بر خرپاهایی که بر بالای سرا نشانیده بودند کشیده می شد و بدین ترتیب مانع تابش خورشید به درون سرا می شد.

ساباط

کوچه ای سر پوشیده که هم در شهرهای گرمسیری و هم سرد سیری به چشم می خورد. در شهرهای گرمسیری مجبور بودند کوچه را تنگ و دیوار را بلند بگیرند و برای ایجاد سایه ساباط می گذاشتند.

پرده

استفاده از پرده های ضخیم برای جلوگیری و تنظیم نور خورشید برای ورود به ساختمان از دوره ی صفویه معمول بوده و هم چنین در دوره ی قاجار نیز از آن استفاده می شد. این پرده ها معمولاً از جنس کرباس و یا ابریشم بوده و به صورت یک لا و دولا استفاده می شدند و به طور معمول در جلو ایوان ها و یا پنجره ها و ارسی ها نصب می‌شد.

بالا کشیدن این پرده ها توسط قرقره و بندهایی بوده که به طور هماهنگ تمام قسمت های آن ها را یکنواخت جمع می کرده است چون این پرده ها معمولاً ضخیم و سنگین بوده و غیر از این نمی شد آن ها را بالا کشید.

 انواع نورگیرها

شباک

هوای متغیر ایران، آفتاب تند و روشن، باد و باران، توفان و گردباد و عقاید خاص ملی و مذهبی ایجاب می کرده که ساختمان علاوه بر در و پنجره، پرده‌ای یا شباکی برای حفاظت درون بنا داشته باشد. درون ساختمان با روزن ها و پنجره های چوبی یا گچی و پرده محفوظ می شد و بیرون آن را با شبـکه های سفالی یا کاشی می پوشاندند، این شبکه ها شدت نور را گرفته و نور ضعیف تری از لا به لای آن ایجاد می شود. انحراف پرتوهای نور در اثر برخورد با کنارهای منقوش شبکه سبب پخش نور شده و به یکنواختی و پخش روشنایی کمک می کرد. ضمناً علی رغم آنکه تمام فضای بیرون از داخل به راحتی قابل رﺅیت بود از بیرون هیچ گونه دیدی در طول روز به داخل نداشت.

در و پنجره های مشبک

 پنجره معمولاً برای دادن نور، جریان هوا و رویت مناظر بیرون بدون بر هم زدن خلوت اهل خانه است. در مناطقی که نور خورشید شدید است، پنجره باید متناسب با شدت نور ساخته شود. پنجره های مشبک تعادلی بین نور خارج و داخل ایجاد می کند، تعادلی که وقتی از داخل نگاه کرده شود جلوی نور شدید آفتاب را می‌گیرد و مانع خسته شدن چشم در مقابل نور شدید خارج می شود.

طرح هایی که در ساختن پنجره های مشبک به کار برده می شود اغلب به گونه ای است که نور داخل اتاق را تنظیم می کند. پنجره های مشبک نور شدید خارج را پخش کرده و آن را تعدیل می کنند و وقتی نور بیـرون شدید نیست همه ی آن را به داخل اتاق عبور می دهند.

گاهی برای در و پنجره های مشبک شیشه نیز به کار برده می شود. (به درهای مشبک، در و پنجره گفته می شود). در و پنجره و روزن های مشبک چوبی، سفالین و گچین در زمستان با کاغذ روغن زده مسدود و در تابستان ها باز می شد.

روزن

 روزن و پنجره را نمی توان از هم تفکیک کرد. در واقع روزن را می توان یک پنجره کوچک دانست که معمولاً در بالای در و گاهی در دو سوی آن برای گرفتن روشنایی و تأمین هوای آزاد برای فضاهای بسته به کار می رفته است. به عبارت دیگر روزن به سوراخ هائی اطلاق می گردید که در کلاله و یا شانه طاق ها تعبیه می شده است. روزن گاهی با چوب و گاه با گچ و سفال ساخته می شده و اغلب ثابت بوده است. در بناهایی که دارای بافت مرکزی و درون گرا بودند و از سقف هشتی یا از نقطه ای دیگر نور کافی برای هشتی تأمین می شد، در بالای در ورودی روزن قرار میدادند.

ارسی

 ارسی پنجره مشبکی است که به جای گشتن روی پاشنه گرد، بالا می رود و در محفظه ای که در نظر گرفته شده جای می گیرد. ارسی معمولاً در اشکوب کوشک ها و پیشخان و رواق ساختمان های سردسیری دیده می شود. نقش شبکه ای ارسی، معمولاً مانند پنجره و روزن های چوبی است.

جام خانه

در کلاله گنبدها و کلمبه های گرمابه ها و غلام خانه ی رباط ها و رسته ها و بازارها هنوز هم روزن هایی وجود دارد که با چند حلقه ی سفالین به صورت قبه یا کپه ی برجسته ای در آمده اند. در این قسمت حلقه های سفالین را در کنار هم چیده اند و در زمستان ها جام های گرد شیشه‌ای مانند ته قرابه در میان حلقه ها کار می گذارند و تابستان ها یک یا کلیه آن ها را بر می دارند، امروزه هم برای روشنایی سرپوشیده هایی که به مناسبت فصل باید گاهی سرد و گاهی گرم باشد مناسب ترین وسیله است و بر فراز بام گرمابه ها جای خود را حفظ کرده است.

هورنو

 به نورگیری بالای سقف گفته می شود. چون در نزدیکی های تیزه گنبد امکان اجرا به صورت بقیه‌ی قسمت ها میسر نیست، لذا در نزدیکی های تیزه، سوراخ را پر نمی کنند تا در بالای طاق کار نور‌رسانی را انجام دهد. مثلاً در پوشش بازارها اکثراً سوراخ هورنو باز است تا عمل روشنایی و تهویه صورت پذیرد.

روشندان

در بناهایی که استفاده از پنجره در دیوارها ممکن نبوده مثل بازارها و سایر بناهای عمومی، معماران در قسمت «خورشیدی کاربندی» روزن هایی ایجاد کرده اند که عبور مناسب و تهویه را به بهترین وجه میسر می ساخته است و به آن روشندان می گویند. روشندان ها معمولاً به شکل یک کلاه فرنگی بوده و عمود بر قسمت خورشیدی کاربندی ساخته می شوند و برخی از آن ها دارای شیشه بوده، بعضی از آن ها زمینه ی چند ضلعی دارد، مثل روشندان حوضخانه کاخ هشت بهشت اصفهان.

فریز و خوون

خوون یک نقش تزئینی است که با تکه های آجر تراشیده و موزائیک آن را پدید آورده اند، آنگاه روی آن را با خاک و سریشم و رنگ هایی که در آب حل کرده اند به رنگ های گوناگون رنگرزی می کنند و در پیشانی ساختمان، میانه ستـون‌ها و «فریز در» چیده می شود. بـرای ورود روشنـایی و هوا بـه اتـاق ها لوله های گلچیـن را سوراخ کرده و نقش هایی پدید آورده و آن لوله ها را در بالای درها و پنجره ها می نشانیدند. (مجله اثر، صفحه 320)

کاربندی و مقرنس

در فضاهایی که نورگیری و در نتیجه روشنائی فضا از طریق سقف انجام می شود، نور به طور مستقیم وارد فضا شده و فقط بخشی از آن را روشن می نماید. کاربندی و مقرنس به غیر از زیبائی برای بهره گیری هر چه بیشتر از نور خورشید نیز استفاده می شود. به این ترتیب که موجب می شود در جهات مختلف از مسیر خود منحرف شده و آن را به صورت پخش شده به داخل راه می دهد، در این صورت در داخل بنا روشنائی یکنواخت و غیرمتمرکزی خواهیم داشت، که حجم بیشتری را در بر میگیرد.

 

 

نقش هشتی در نور رسانی به بنا

بعد از ورود به ساختمان به علت شدید بودن نور در بیرون می بایست نور شکسته شود، تا داخل ساختمان حالت نامطلوبی از نظر وارد شونده نداشته باشد. یکی از عوامل مهم معماری در تقسیم و شکست شدت نور، هشتی های ورودی هستند که گرد و یا چند ضلعی ساخته می شدند. در بالای هشتی معمولاً نورگیری وجود دارد که نور متمرکز ملایمی را در ساعات مختلف روز به داخل انتقال می دهد، به کار بردن این شیوه برای تنظیم و متعادل کردن نور و حرارت از ویژگی-های معماری سنتی، به ویژه در حاشیه کویر است.

نقش انواع طاق در نور رسانی

انواع طاق ها، قوس ها و فیلپوش ها نیز در چگونگی نورگیری در داخل بنا سهم به سزایی دارند. وجود فیلپوش منجر به ایجاد سه منطقه متمایز ساختمانی در قسمت گنبدها شده است.

منطقه ی سوم همان گنبد اصلی است که گاهی در محورهای آن پنجره های کوچکی باز می شد و به نورگیری بنا کمک می کرد. ابداع شیوه ی طاق و تویزه باعث شد تا بار سقف مستقیماً بر روی جرزها عمل کند و دیوارها و طاق ها سبک شده و آن ها را شکافته و پنجره در آن قرار دهند و به این طریق نور فراوان و غیرمستقیم حاصل می شود.

طاق های آهنگ نیز یا دارای پنجره های جانبی است و یا در بالای آن ها گنبدهای کوچکی با پنجره تعبیه شده است. در طاق چهار بخش نیز که از تقاطع دو طاق آهنگ هم ارتفاع و هم‌عرض حاصل می شود نیز می توان روزنه های وسیعی ایجاد کرد. طاق گهواره ی نیز به معمار اجازه می دهد که در فاصله میان دو قوس پنجره تعبیه کرده و روشنایی طبیعی داخل بنا را ایجاد کند. عمل نورگیری در بناهای مختلف به اشکال گوناگونی صورت می گرفت.

نوع اقلیم و تأثیر آن بر نور

هر چند که نور خورشید همیشه برای ایجاد روشنایی طبیعی در یک ساختمان مورد نیاز است اما از آن جا که این نور سرانجام به حرارت تبدیل می شود باید میزان تابش نور مورد نیاز برای هر ساختمان با توجه به نوع ساختمان و شرایط اقلیمی آن تأمین شود. چون اهمیت تابش آفتاب به نوع اقلیم منطقه و فصول مختلف سال بستگی دارد.

در شرایط سرد حداکثر انرژی خورشیدی مورد نیاز بوده و ساختمان باید در جهتی قرار گیرد که بیشترین تابش آفتاب را دریافت نماید، بر عکس وقتی هوا گرم است جهت ساختمان باید به نحوی باشد که شدت آفتاب در دیوارهای آن به حداقل رسیده و نیز امکان نفوذ مستقیم اشعه ی خورشید به فضاهای داخلی وجود نداشته باشد، به همین دلیل نحوه ی نورپردازی بنا در اقلیم‌های مختلف مثل گرم و خشک و حاشیه کویر و اقلیم گرم و مرطوب و سردسیر با هم متفاوت است و هر کدام در این مناطق بر حسب اقلیم خاص خود نحوه ی نورگیری و نور پردازی خاصی را می طلبد.

 

تاریخچه ی بهره گیری از نور طبیعی در معماری دیگر نقاط جهان

در مصر باستان نور اهمیتی ویژه داشت. بنا به موقعیت سرزمین مصر، شدت نور و در نتیجه تضاد میان سایه و روشن بسیار زیاد می باشد. فرم های صریح و هندسی که در معماری مصر از آن استفاده می شده است با گوشه های تیز و دقیق در زیر نور شدید اثری خاص داشته است. لوکوربوزیه در این ارتباط می گوید: «معماری بازی هنرمندانه دقیق و خیره کننده مجموعه ای از اجسام ساخته شده در زیر نور است. چشم های ما برای این آفریـده شده اند که فرم ها را زیر نور ببینیم: این سایه و روشن ها هستند که فرم ها را در مقابل ما برهنه می سازند. مکعب، مخروط، کره، استوانه و هرم اولین فرم هایی هستند که نور آن ها را به ما عرضه می کند. تصاویر آن ها ناب، ملموس و صریح هستند.»
اما در معماری مصر بازی نور و سایه تنها محدود به فرم های بزرگ اولیه نـیست. سطوح این احـجام از نـقوش برجسته ای پوشیده شده اند که با کمال ظرافت نقش پردازی و بر سنگ تراشیده شده اند و به این ترتیب پدیده ی سایه ـ روشن در این جا در مقیاسی کوچکتر نیز تکرار شده است.

برای مصریان وجود ذات خداوند برای بشر غیر قابل دسترس و نامرئی بوده است پس به ناچار بایستی در تاریکی باشد. راه رسیدن به این خداوند که بایستی از روشنایی به تاریکی ختم شود با کمک چنین پدیده های نوری کمی واضح تر می شده است. ژان لوئی دو کانیوال «Jean-louis do canival» روشنائی مجسمه های معبد خفرن را به این ترتیب توصیف می کند: «نور از پنجره های کوچک بین دیوار و سقف به داخل و به تک تک مجسمه ها می تابید و به وسیله ی سنگ های کف که مرمر سفید صیقلی بودند به ترتیبی منعکس می شد که نوری کاملاً محو و فاقد جهت، فضا را روشن می کرد و ستون ها و دیوارها که از گرانیت سرخ بودند در تاریکی باقی می ماندند.

 در مورد معابد یونانی هم می توان گفت که بیشتر این معابد مجسمه وار بودند و اثر آن ها می بایستی بیشتر بر فضای پیرامون معبد باشد. تنها وظیفه ی داخلی معبد نگاهداری مجسمه های مذهبی بوده است. در بسیاری از معابد یونانی با استفاده از یک آب نما که در فاصله ی بین مجسمه و در ورودی ساخته می شد نورپردازی مجسمه را اصلاح می‌کردند. نوری که به داخل می تابید با برخورد به سطح آب منعکس می شد و مجسمه را روشن می‌ساخت.

در فضاهایی که احتیاج به نور بیشتری داشتند، یونانیان از نور سقف استفاده می کردند، بخشی از سقف را با ارتفاع بیشتر ساخته و از فضایی که به این ترتیب به وجود می آمد برای تاباندن نور به داخل استفاده می کردند. در معماری آغاز مسیحیت و نیز در معماری بیزانس همواره تلاش می شده است هر چه بیشتر به فضای داخلی جنبه ی روحانی داده شود و فضایی رﺅیایی بیافرینند و روشن است که نورپردازی در این راه نقشی عمده داشته است.

نمازخانه سارین

نمازخانه سارین در MITیک نمونه عالی از کاربرد دراماتیک نور روز است . نمازخانه که بوسیله نور روز روشن شده توجه را به محراب و زمینه مجسمه آن معطوف میدارد ، که بصورت دراماتیکی توسط نور گیر سقفی بزرگی از بالا روشن شده است . انوار مواج نور از آبنمای اطراف دیوارهای مدوربازتاب میابند. چشم از گذر ورودی محصور شده با دیوارهای نیمه شفاف خود را از محیط خارج با محیط ملایم داخل تطبیق میدهد.

در این نمازخانه فضای ورودی تطابق چشم را از محیط روشن خارج به محیط ملایم داخل فراهم میکند.

کلیسای کریستال

کلیسای کریستال شاید یکی از برجسته ترین و عجیب ترین ساختمانهای قرن می باشد. پوسته کلسیا شامل پانلهای شیشه ای 6 تا 9 میلیمتری میباشد که با نقره روکش شده است. روکش فوق انتقال نور را 82 درصد و اشعه حرارتی را 80 درصد کاهش میدهد، ولی شفاف بوده و امکان دید واضح را به خارج و نیز ارتباط حیاتی با طبیعت فراهم میسازد. اسکلت نگهدارنده به رنگ سفید است که با دقت به شکل مشبک طراحی شده که بطور موثر نور روز را یکنواخت کرده و از درخشش آن جلوگیری میکند.

نور روز از بالای ساختمان و همچنین از قسمتهای پایین آن وارد شده از کف و سایر سطوح بازتاب میشود. این ساختمان طوری قرار گرفته که نور خورشید اکثراً از پشت سر جمعیت نشسته وارد میشود و بنابراین خیرگی که مانع دید خوب است کاهش میدهد. خنک کردن فضا بوسیله جریان طبیعی هوا از طریق پانلهای شیشه ای و درها انجام میگیرد. بطوری که از وسایل مکانیکی خنک کننده استفاده نمیشود. در زمستان حرارت خورشیدی به سیستم گرمایش کمک کرده ولی در تابستان به حدی ملایم است که ایجاد گرمای زیاد نمیکند.

موزه هنری کیمبل

لوئی کان به دلیل حساسیتش نـسبت به ارزش نـور در طراحی ساختمان، شاعر نـور پـردازی نـامیده شده است و این موزه ی هنری که توسط او طراحی شده چکیده تمام طراحی های خوب نورپردازی با نور روز می باشد. این ساختمان می بایست در زمره ی کلاسیک های تمام دوران ها قرار گیرد.

از قدیم نور پردازی موزه های هنری با شک و تردید همراه بوده است زیرا اشعه ماوراء بنفش موجود در نور خورشید تاثیر مخرب بر عناصر موجود در آن بخصوص در نقاشیها دارد ، کان برای این کار ملایمترین نور را انتخاب کرد که اولاً تاثیر مخرب نداشته باشد و دوماً در صورت وجود به کمترین مقدار باشد.

او انتظار داشت با نور روز احتیاجات بیولوژیکی را ارضا نماید و ایجاد احساس آرامش از طریق آگاهی به زمان و فراهم نمودن حالت ها و احساس‌های بسیاری دیگر.

این موزه از یک سری طاق های مدور بتونی متصل به یکدیگر تشکیل شده است به طول 30 متر و به عرض 7 متر که یک نور گیر سقفی شفاف در امتداد برآمدگی هر طاق قرار دارد. نور از طریق اتصالات نور طبیعی معلق «natural light fixlure» که زیر نورگیر سقفی است بازگرداننده و تسویه می شود. اتصالات نور روز شامل قابی است که صفحه ای فلزی به آن متصل شده و دارای سوراخهای ریز است که اجازه نفوذ مقداری نور روز را داده تا هر گونه کنتراست شدید ممکن بین قسمتهای تحتانی اتصالات و اطراف آن را تعدیل کند.

فضای ورودی موزه کیمبل که در آن نحوه هرس درختان طوریست که برای انتقال دید از محیط بسیار روشن خارج به محیط داخل به صورت چتر هرس شده اند.

مدرسه ولکام تگزاس

نورگیریهای سقفی وقتی روشنایی الکتریکی هماهنگی خواهند داشت که از آنها به طیق غیر مستقیم همراه با روشنایی الکتریکی استفاده شود نمونهای از ان را می توان در این مدرسه پیدا کرد.

ساختمان تحصیلات نیوگلند

درختان، بوته ها و پیچکها برای تصفیه کردن روشنایی طبیعی نور استفاده میشود که در این میان درختان کاشته شده در محیط خارج روبروی پنجره ها وسیله موثری جهت پیشگیری درخشش بیش از حد نوراند.

مدرسه مونت رز

شرایطی که این مدرسه در آن قرار گرفته است طوری است که در تمام ساعات روز آفتاب می درخشد و چون پوشش گیاهی در این منطقه کم است درخشندگی بیش از حد هم وجود دارد.

نور از طریق نورگیریهای سقفی گنبدی شکل پلاستیکی و پنجره با سایه بان خارجی با قابلیت انتقال 20 درصد وارد کلاس میشود. خیرگی حاصل از پنجره به وسیله حفاظ چوبی و کف پوش ضد بازتاب کنترل میشود.

بانک هنگ کنگ و شانگ های

از دیگر بناهایی که از نور روز به زیبائی هر چه تمام تر در آن بهره گیری شده ساختمان جدید «بانک هنگ کنگ و شانگ های» اثر نورمن فاستر است. در این ساختمان سعی شده تا با استفاده از یک آئینه ی مقعر غول آسا سالن ورودی را که در داخل ساختمان قرار دارد و بیش از سی متر ارتفاع دارد روشن کنند. با استفاده از یک آئینه که در بیرون ساختمان است ابتدا نور به داخل ساختمان منعکس می شود و سپس با استفاده از آئینه ی دوم نور 90 درجه تغییر جهت پیدا کرده و از بالا به داخل سالن ورودی تابانده می شود.

این نوع نور پردازی بخصوص در ساختمان موزه ها هر روزه مورد استفاده بیشتری قرار می گیرند و این به دو دلیل است : یکم اینکه امروزه همه خواستار نور طبیعی هستند به این دلیل که این نور برای شناسائی رنگها به مراتب بهتر از نور ساختگی است . دوم اینکه نور باید درست در جهتی تابانده شود تا نور نتواند چشم بیننده را آزار دهد.

 

نور در سبک باروک

در سبک باروک فضا پر از تضاد بوده و حواس را می فریبد. در این جا نیز نورپردازی بسیار مهم است، ترتیب دادن متناوب بخش روشن بخش هایی که در سایه هستند، باعث می شود که تصور عمق تقویت گردد. بیننده خیال می کند که فضا تا بی نهایت ادامه دارد. سازه ساختمان با نورپردازی مناسب به صورتی غیرخوانا در می آید و تمامی ساختمان حالتی خیال انگیز به خود می گیرد. در این دوره به خصوص در بناهای آخر دوران باروک استفاده از نور غیرمستقیم نیز رایج بود. اغلب در این ساختمان ها بیننده تقریباً نمی توانست پنجره ها را ببیند و روشنایی فضای داخلی از انعکاس نور روی دیوارها تأمین می شد.

در کلیساهای ساختة پالادیو نـیز نورپردازی یکی از عوامل اصلی در شکل پردازی فضای داخلی است. پنجره ها به گونه ای در نظر گرفته شده اند که درجمع نوری که از پنجره ها به داخل می تابد بر روی سطوح وسیع و سفید رنگ دیوارها منعکس شده و فضای داخل را با نوری تأثیر گذار و شخصیتی ویژه، روشن می سازد. درست در تضاد با کلیساهای اواخر دوران گوتیک که حال و هوائی کاملاً سخت گیرانه دارند کلیساهای پـالادیو در انسان ایجاد راحتی می کنند و گرما می بخشند. پالادیو از نور تنها برای ایجاد حال و هوای خاص استفاده نکرده است بلکه نورپردازی را وسیله ای برای تأکید بر طرح کلی فضائی آن قرار داده است.

استفاده از ترفندهای گوناگون نوری برای تقویت قدرت خیالپردازی از دوران باروک تا امروز معمول بوده است. در معماری مذهبی با استفاده از فرم های خاص و نور پردازی متناسب با آن پدیده هایی بینایی به وجود می آید که از نظر ادراکی دقیقاً قابل تعریف نیستند و جای تعبیر و تفسیر دارند و گذشته از آن حال و هوایی عرفانی به انسان می دهند.

روزنه های عمودی ـدرها و پنجره هاـ می توانند علاوه بر عملکرد به عنوان منبع نور، وسیله ای ارتباطی نیز بین داخل و خارج باشند اما پنجره های سقفی بیشتر جنبه نوری دارند و کمتر وسیله ارتباطی با بیرون هستند. درست به همین علت است که نورپردازی از طریق پنجره سقفی دارای اثری ویژه است. تمامی توجه به چیزی جلب می شود که در این نور قرار گرفته است و از طریق این نور نوعی مرکزیت پیدا کرده است. این یکی ازدلایل استفاده از نور سقف در کلیساها و موزه ها است. یعنی درست مکانهائی که در آنها نه تنها نیازی به ارتباط بینایی بین داخل و خارج نیست که اغلب این ارتباط نامطلوب نیز می باشد.

نورپردازی طبیعی از بالا، کنزو تانگه، جام تعمید در کلیسای جامع توکیو، 1964، ژاپن، تابش نور به درون و نگاه به بیرون به دلایل مختلف امروزه نیز ممکن است این تمایل وجود داشته باشد که روزنه ها به گونه ای طراحی شوند که نور از آنها وارد شود اما امکان دید به ما از بیرون وجود نداشته باشد. در ساختمانی که گوردن بونشافت «Bunshaft Gordon» برای مرکز نگه داری کتب و دست نوشته های ارزشمند وابسته به کتابخانه دانشگاه ییل ساخته است، دیوارهای خارجی از صفحات بزرگ و بسیار نازک مرمر سفید پوشیده شده اند و درست به مقداری نور از آنها می گذرد که داخل سالن روشن باشد اما نور به شدتی که بتواند باعث خسارت به این گونه کتابها بشود، نباشد.

معمار انقلابی فرانسه اتین لوئی بوله یکی از استادان مسلم نورپردازی در معماری به حساب می آید. او در پروژه اش برای یاد بود نیـوتن که با ترکیبی از فرم های اولیه طراحی شده، به وسیله نور حال و هوائی مذهبی به وجود آورده است (1784). در بخش بالای کره سوراخها به ترتیبی در نظر گرفته شده اند که تمامی نوری که از سوراخها به داخل می تابد به وسط کره (یعنی جائی که می بایستی مجسمه یا لوحه یادبود نیوتن قرار گیرد) بتابد. به این ترتیب نیوتن در قسمت روشن وسط قرار دارد و گرداگرد آن تاریکی به عنوان نمادی از مجهولات و بر بالای سر او کهکشان که به وسیله سقف کروی و سوراخهای روشن به جای ستارگان نشان داده شده است.

نمونه دیگر استفاده از آب و آئینه، کلیسائی است که ریچارد نویترا در گاردن گروو Garden Grove در کالیفرنیا ساخته است. یک دیوار طولی بنا از شیشه است و دیوار دیگر از آئینه در کنار دیوار شیشه ای یک آبنما ساخته شده است بطوری که نور بر روی سطح این آب منعکس شده وارد بنا می شود و سپس در آئینه منعکس شده و باز می گردد.

نور در سبک گوتیک

بررسی بهره گیری از نور طبیعی در چند نمونه از بناهای غربی در دوره های مختلف ابتدا به چگونگی بهره گیری از نور طبیعی در کلیسای گوتیک می پردازیم. ایده ی اصلی سبک گوتیک که «ساختن بخشی از آسمان در روی زمین» بود فضایی غیر مادی طلب می کرد. دو عامل در حل این مشکل کمک می کردند.

عامل اول انتقال سازه ی بـاربر ساختمان به بیرون و عامل دوم نورپردازی منـاسب را می توان دانست. ابعاد عناصر سازه ای در درون را تا حد امکان کم کردند و به این ترتیب توانستند که در سطوح آزاد شده پنجره های بسیار بزرگ به کار گیرند. نوری که از بخش بالای دیوارهای ناو میانی به داخل می تابد چنان شدید است که در این بخش هیچ قسمت تاریکی باقی نمی‌ماند. بیننده واقعاً خیال می کند که سقف میانی بالای سر او معلق است. به عکس بخش پائین ناو میانی نیمه ی تاریک است. دو ناو کناری با داشتن ابعاد لازم برای عنـاصر سازه ای در قسمت پائین دیوارهایشان امکان چنیـن نورپـردازی‌ای را نمی دهد. انسان در این قسمت خیال می کند که در فضـای نیمه تاریـک زمینی ایستاده است و وقتی به بالا نگاه می کند آسمان روشنی را که جایگاه هر آنچه که خدائی است می بیند. سقف کلیسا می بایستی«سقف بلند و معلق» آسمان را القا کند. نور پردازی در کلیسای گوتیک بر طرح کلی خدایی تأکید می کند.

 (معماری نیوز، دی ماه 1389)

 

 

 

 

 

 

 

فصل سوم

 

 

(نور و اعتقادات انسانها)


       مفهوم نور در آینه مذاهب

به جرآت می توان گفت نور عام ترین صفت (و وجود او) در تمامی ادیان و مذاهب از مذاهب ابتدایی گرفته تا ادیان پیشرفته و حتی فرهنگ های و نمودن ها است. در مذاهب ابتدایی انسان سعی داشته با استفاده از تجلیات طبیعی نیاز به پرستش و ستایش را پاسخ دهد.

در انـدیشه افلاطون ایـده نیک با هلیوس یا خورشید که نـور جهان مادی تأمین می کند یـکی است. تـضاد میان نـور و تاریکی همان تضاد میان روح و ماده است و نـهایت رستگاری در این جهان همانا پیوستن به نور ازلی است. (بلخاری، 1388،342)

در یهودیت و مسیحیت حظور نور به عنوان تجلی الهی بسیار برجسته است به عنوان مثال در بخش عتیق کتاب مقدس چنین آمده است «خداوند نور من و نجات من است، از که بترسم؟» (مزامیر داوود، 2701)

جایگاه نور و روشنایی در باور ها و اعتقادات مردم ایران

ازقدیم الایام زمان و محدوده فعالیت های انسان در امور روزمره را روشنایی نور آفتاب تعیین می کرده است.

دشواری کار تهیۀ آتش انسانهای پیش از تاریخ را بر آن داشت که در زنده نگاهداشتن آن کوشا باشند. همین مراقبت همیشگی ماهیت آتش و نور، تقدسی برای آن به وجود آورد، و تقدس نور و آتش در این سرزمین حکایتها در بطن تاریخ دارد. این پیشینه تاریخی با آمدن اقوام آریایی به این سرزمین آغاز شده و با رشته های مرئی و نامرئی در اعتقادات، فرهنگها و آثار معماری به جا مانده، تا به امروز رسیده است. (قلی زاده، 1376 ،54)

در نظر این قوم نور و آتش جایگاهی مقدس و والا داشت، پس آتشکده ها در ایران زمین ساخته شد که مرکزی آیینی در ایران کهن بود. عروج اندیشه انسان از زمین خاکی به آسمان، آتش پرستی را به مهرپرستی میرساند و آتش مقدس نماد مهر می شود. مهرپرستی در ایران ریشه در دوران پیدایش کیش زرتشتی و احیاناً پس از مهاجرت قبایل آریایی به ایران دارد. (آیوازیان، 1383،257)

ماهیـت عنصر آتـش در آییـن زرتشت چنـان مورد توجه بـود که آن را عاری از ناپـاکی و پاک کننده تـمام عنـاصر می دانستند. آتش جلوه ای از راستی در آدمی است که علاوه بر پرتو افکنی وجود آدمی را از خس و خاشاک، هوی و هوس نفس و شهوت پاک می سازد و او را به راه راستی رهبری می کند و کسی که به سوی درستی و پاکی روی آورد و پارسایی پیشه کند. جایگاهش سرای روشنایی یعنی بهشت خواهد بود. (شریفی، 1389)

 

 

 

نور در اندیشه های امام محمد غزالی

امام محمد غزالی (450 - 505 هجری) در رساله مشکوه الانوار خود به شرح آیه 35 سورۀ نور پرداخته است. از دیدگاه غزالی «نور حقیقتی منحصر به فرد به خداست و به کار بردن این کلمه در غیر ذات او مجاز نبوده و به هیچ وجه حقیقت ندارد.» از دیدگاه او نور سه معنا دارد: معنایی نزد عوام، معنایی نزد خواص و معنایی نزد خواص خواص. نور به معنای روشن کردن و آشکار شدن است و این معنی نسبت به اشخاص متفاوت است.

از دیدگاه غزالی چشم نیز خود نور است، زیرا به وسیله آن اشیا آشکار می شوند اما بدین دلیل نور چشم یه حواس ظاهری دارای نواقصی جدی هستند در انسان نوری حقیقی وجود دارد که از تمامی نواقص مبری است. و آن را گاهی «عقل»، «روح» و یا «نفس ناطقه» می نامند.

غزالی خود اصطلاح عقل را برای این نور باطن بر می گزیند و با شرح و بسط خود، اثبات می کند آن هفت نعمتی که در چشم ظاهر وجود دارد در عقل هرگز راه ندارد. (شریفی ، 1389، 11)

نور در اندیشه های سهروردی

پس از غزالی مهمترین حکیم نوری شیخ اشراق است که اساس حکمت او بر نور استوار است. او نیز چون حکمای پیش از خود به نسبت ذاتی میان نور و عقل معتقد است. وی با استناد به اندیشه های افلاطون، مبدع کل و همچنین عالم کل را نور می داند، «گفتار صریح افلاطون و اصحاب اوست که نور محض عبارت از عالم عقل بود.»

محوریت نور در اندیشه سهروردی جزء مسلمات و بی نیاز از شرح و تفسیر است.

از دیدگاه سهروردی نور دارای ویژگی هایی است که او با دقت آنها را بیان می کند.

1.       نور عین ظهور و ظهور عین نور است و از آنجا که اشیا با جاری شدن و ساری شدن نور تعیین می یابد، نور ظاهر بالذات و مظهر بالغیر است.

2.       مفهو نور، مفهوم بدیعی است، مفهومی که از جنس و فصل مبدأ و هر ذهنی به معنای آن واقف است.

3.       در نگاه او نور دارای مراتبی است. این سلسله از نور الانوار علت و مبدأتمام موجودات آغاز می شود و با ظلمت یا عدم نور پایان می یابد.

4.       در فلسفه اشراق عالم هستی به صورت دنیای همراه نور و ظلمت ترسیم می شود و هر موجودی دارای مرتبه خاص خود است که به میزان قرب و عرش از نور الانوار آن را به دست آورده است.

5.       انوار درای انواع مختلفی هستند بنا به اعتباری انوار یا قائم باذات اند یا ممکن اند، شیخ دسته اول را نور جوهری یا نور مجرد و دسته دوم را نور عرضی و فقیر نامیده است.

6.       در سلسله انـوار هر نـور زیـرینی نـسبت بـه نـور بـرین خود شوق ذاتـی دارد و هر جزء بـالاتر نـسبت به اجزای پایین تر، رابـطه قهری و تمام اجزا در تکاپو بـرای یـکی شدن با مصدر خویـش یا نور الانـوار هستند. (شریفی، 1389)

 

 

نتیجه گیری

هرفضا با نور دو چهره می یابد، روز و شب که با تغییر مقدار نور، ایندو با هم پیوند می یابند.

نور موضوعی است که در هر دوره زمانی، احساس و مفهومی خاص به معماری و زندگی داده است.می توانیم بگوییم آن زمان که آتش در آتشکده ها در عهد زرتشت مقدس بوده بخاطر نور و گرمای آن بوده است، بدین ترتیب نور نیز مورد ستایش قرار می گرفته است. حتی در دوره های بعد، که اعتقاد به خورشید و پرستش آن وجود داشته است، نور بخاطر روشن نمودن عالم ،که مسیر حرکت زندگی را نشان می داده است، مورد توجه بوده است، و یک حس خدایی بودن را القاء می کرده است.

نور می تواند به عناوین مختلفی برای القاء مفهوم و هدفی مورد استفاده قرار گیرد، به عنوان مثال با ایجاد یک روزن و هدایت نور به موضوعی باعث تاکید در آن موضوع شویم، و یا با استفاده از حرکت های ملایم و نرم نور یک حس روحانی را به فضا بدهیم که در هنـگام ورود به چنین فضاهایی یک احساس احترام و سرفرود آوردن به انسان دست می دهد، و انسان خود را در مقابل عظمت بی پایان و نامحدودی می یابد، و حقارت را در خود درمیابد.از تاثیر آن در کلیساها و مساجد بسیار مورد استفاده قرار گرفته است. مثلا با ارتفاع دادن به بنا و نور پردازی هایی بر روی سطوح مورد نظر این کار را انجام می دهند، و یا با استفاده از پنجره های واقع در دالان ها و نور پردازی مخصوص آنها باعث حرکت و یادر هشتی ها باعث مکث شده اند، که این مفهوم را می توان با حرکت انسان در این دنیا و رسیدن به قیامت که محل مکث است در ارتباط دید.

نور، غیر مادی ترین عنصر محسوس طبیـعت، همواره در معماری ایرانی وجود دارد و در واقع نشانه‌ی عالم والا و فضای معنوی است. در دوران معماری سنتی نحوه ی نگاه به نور تحت تأثیر تفکر اسلامی به عالی ترین درجه ی خود می رسد و مظهر تقدس و عالم معنوی شناخته می شود. معماری ایرانی معماری‌ای حقیقت جوست، حقیقت در معماری کمال است و کمال از آن باری تعالی است و هر چه در این معماری حضور دارد، عضوی از آن است که جدا ناپذیر است و روی به سوی حقیقت دارد. نور نشانی از حرکت به سمت حقیقت است که حالت فیزیکی و مادی ندارد و این موضوع در کنار عوامل دیگر مانند اقلیم و موقعیت قرارگیری یک بنا، و نحوه ی استفاده از نور، مطرح می شود. در صورتی که این امر در معماری غرب به شکل دیگری است. اصول حاکم در معماری معاصر چیزی به غیر از حقیقت است، حتی اگر خلاف آن باشد. معماری مدرن روی به سادگی و خلوص دارد که با عناصر شکلی و فرمال به کمال خود می‌رسد و این غیر از خلوص معنوی است. با این نگرش و تفکر نور در معماری حضور مستقیم دارد، در صورتی که در معماری ایرانی نور همیشه تعدیل شده دریافت می شده است و این امر همان طور که قبلاً هم به آن اشاره شد از طریق عناصر تشکیل‌ دهنده‌ی معماری، مانند انواع روزن ها، نورگیرها، گلجام و شیشه های رنگی و ارسی ها تأمین می گردید. ناگفته نماند که گرچه در معماری غرب ساختمان کاملاً در مقابل نور گسترده می شود و یا مزاحمت های مستقیم نوری کاملاً منع می گردد، ولی می توان آن را به طریق نورپردازی های مصنوعی جبران و تأمین کرد که از نظر نگرش آن ها به حضور عینی نور مورد قبول و بسیار جالب توجه است. (معماری نیوز، دی ماه 1389)

منابع و مأخذ:

1.       آیوازیون، سیهون، 1383، حفظ ارزشهای معماری سنتی در معماری معاصر ایران، مجله هنرهای زیبا، شماره2.

2.       بلخاری قوهی، حسین، 1388، مبانی عرفانی هنر، تهران، انتشارات صوره مهر.

3.       پورتال اطلاع رسانی پارس معمار، http://www.asaweb.ws، تاریخ بازدید 24/1/1390.

4.       پایانامه کارشناسی ارشد بررسی مصادیق و مفاهیم نور و رنگ در معاری ایران، شقایق شریفی، تابستان 1389.

5.       پایانامه کارشناسی ارشد شبستان نور در طراحی و برنامه ریـزی موزه انرژی ایران، مهدی سرهادی، تابستان 1389.

6.       سایت انجمن میهن دانلود، انجمن معماری، نور در معماری، تاریخ بازدید 25/1/1390.

7.       سایت خبری- تحلیلی معماری نیوز، کد خبری2757، تاریخ بازدید 24/1/1390.

8.       سایت علمی نخبگان جوان،اهمیت نور در معماری، تاریخ بازدید 25/1/1390.

9.       سایت وزارت آموزش و پـرورش، آموزش و پرورش استان فارس، گروه آموزش معماری استـان فارس، نور در معماری، تاریخ بازدید 23/1/1390.

10.   سایت همشهری آنلاین، بهزاد گروگان، بخش هنری تبیان، تاریخبازدید 23/1/1390.

11.   فصلنامه علمی، فنی، هنری اثر، شماره 35، پیشینه نور در معماری و وسایل روشنایی در هنر اسلامی ایران، تابستان 1382.

12.   قلی زاده طیار، نور در بارورها و اعتقادات ایرانیان، مجله آبادی، شماره 27 و 28، وزارت مسکن و شهرسازی تهران.

13.   کنگره تاریخ و معماری و شهر سازی، جلد1.

14.   لامپونیانی، ویتوریو مانیاگو، دانشنامه معماری قرن بـیستم، ۱۳۸۲، ترجمه ضیاءالدین جاوید، امتداد، تهران، چاپ نخست.

15.   نور روز در معماری، بنجامین اونز، ترجمه شهرام پورد یهیمی- هوری عدل طباطبایی، تهران، نشر نخستین، 1379.

وب سایت تخصصی معماری، www.memary.org، تاریخ

مطالعه و بررسی پس‌ماند مغناطیسی و رسم منحنی هیسترزیس

مطالعه و بررسی پس‌ماند مغناطیسی و رسم منحنی هیسترزیس

 

مواد بر حسب خاصیت مغناطیسی به سه دسته پارامغناطیس، دیا مغناطیس و فرومغناطیس تقسیم می‌شوند. در مواد فرومغناطیس حوزه‌های ریزی از اتم‌ها وجود دارد که در آن‌ها دو قطبی مغناطیسی اتم‌ها در یک جهت قرار دارد. با قرار گرفتن یک ماده فرومغناطیس در میدان مغناطیسی خارجی حوزه‌های مغناطیسی داخلی مرتب شده و تقریباً همگی در جهت میدان قرار می‌گیرند. این امر باعث می‌شود تا القای مغناطیسی به شدت افزایش یابد. افزایش شدت القای مغناطیسی تا جائی ادامه می‌یابد که تقریباً همه حوزه‌ها در یک جهت قرار گرفته باشند. در چنین حالتی فرومغناطیس را اشباع شده می‌گویند.

اما پس از این اگر میدان مغناطیسی خارجی اعمال شده کاهش یابد شدت القای مغناطیسی دیگر به نسبت خطی با آن کم نمی‌شود چرا که برخی حوزه‌ها تمایل دارند در همان حالت قبلی خود بمانند. حتی اگر میدان خارجی صفر هم شود بازهم تا زمان کمی خاصیت مغناطیسی در فرومغناطیس ناشی از همان پایداری تغییر جهت دو قطبی‌های حوزه‌ها باقی می‌ماند که به آن پسماند مغناطیسی می‌گویند. مثلاً فولاد که یک فرومغناطیس سخت است تا زمان قابل توجهی پس از قطع میدان خارجی خاصیت مغناطیسی خود را حفظ می‌کند.

شرح آزمایش:

برای مطالعه وضعیت پسماند مغناطیسی در یک فرومغناطیس این ماده را (مثلاً آهن) به عنوان هسته وارد یک چنبره می‌کنیم. اگر در چنبره هسته‌ای نمی‌بود با برقراری جریان میدان مغناطیسی معادل  در آن ایجاد می‌شد. ( گذردهی مغناطیسی خلاء ‌ جریان عبوری و ‌تعداد دورها بر واحد طول است.) اما اگر هسته آهنی وجود داشته باشد میدان ایجاد شده شدید‌تر خواهد بود و معادل  می‌شود. مقدار  با مغناطیس شدگی  نسبت مستقیم دارد.

بنا بر این برای بدست آوردن مقدار مغناطیس شدگی هسته آهنی کافی است میدان مغناطیسی ایجاد شده  را بدست آوریم و با میدان اعمال شده یعنی  مقایسه کنیم تا  به عنوان ضریبی از ‌بدست آید.

برای اندازه‌گیری  هم کافی است تا از قانون القای فارادی کمک بگیریم. برای این منظور از یک سیم‌پیچ ثانویه که به دور چنبره می‌پیچیم کمک می‌گیریم. این سیم‌پیچ را به یک آمپرمتر بسیار حساس (گالوانومتر) متصل می‌کنیم. با تغییر میدان مغناطیسی  جریانی متناسب با  در سیم‌پیچ ثانویه ایجاد می‌شود.

می‌توان فرض کرد که انحراف ایجاد شده در عقربه گالوانومتر (اگر بر حسب زاویه قرائت شود و یا حتی اگر آن را با ولت بخوانیم) با بار  متناسب است. در نتیجه با  متناسب است.  پس برای داشتن معیاری متناسب با خود  باید در هر مرحله انحراف‌ها را با هم جمع کنیم. (تغییرات را تجمعی در نظر بگیریم.)


مرحله اول :   از  a تا b

در این مرحله ابتدا کلیه خاصیت مغناطیسی باقی‌مانده قبلی در هسته آهنی تخلیه می‌شود. سپس هسته با برقراری جریانی تا مقدار بیشینه‌ای (معادل با انحراف گالوانومتر) در معرض میدان مغناطیسی خارجی قرار می‌گیرد. سپس با بازکردن کردن کلیدهای  تا  و اضافه کردن مقاومت به مدار جریان عبوری را کاهش می‌دهیم یعنی عملاً میدان مغناطیسی خارجی را کم می‌کنیم. در هر مرحله با وصل هر کلید انحراف گالوانومتر را به عنوان تابعی از تغییرات میدان مغناطیسی ایجاد شده اندازه می‌گیریم. مشاهده می‌شود که با صفر شدن جریان میدان مغناطیسی صفر نمی‌شود و این به این معناست که هنوز برخی حوزه‌ها جهتشان را در راستای میدان قبلی حفظ کرده‌اند و پسماند داریم.

از داده‌های این مرحله جدول زیر بدست می‌آید :

انحراف

حساسیت

جریان (آمپر)

کلید

153


7

5


0.62

K7

149


4

5


0.44

K6

145


4

5


0.32

K5

143


2

5


0.26

K4

141


2

5


0.20

K3

140


1

5


0.18

K2

128


12

5


0

K1

مرحله دوم :   از  c تا d

در این مرحله با تغییر وضعیت کلید دو طرفه جهت جریان را معکوس می‌کنیم. سپس با بستن کلیدها از  تا  و در نتیجه حذف مقاومت‌ها شدت جریان معکوس را بیشتر می‌کنیم و انحراف گالوانومتر را به عنوان تابعی از میدان مغناطیسی ثبت می‌کنیم.

 از داده‌های این مرحله جدول زیر بدست می‌آید :

انحراف

حساسیت

جریان (آمپر)

کلید

-54


54

5


0.18

K1

-60


6

5


0.20

K2

-85


25

5


0.26

K3

-96


11

5


0.32

K4

-112


16

5


0.46

K5

-124


12

5


0.66

K6

-146


22

5


1.68

K7

مرحله سوم :   از  d تا e

در این مرحله بدون تغییر وضعیت کلید دو طرفه، با باز کردن کلیدها همان جریان منفی را کاهش می‌دهیم. در واقع این مرحله تقریباً شبیه مرحله اول است که می‌خواستیم پس‌ماند را بررسی کنیم اما این بار در جهتی معکوس. 

از داده‌های این مرحله جدول زیر بدست می‌آید :

انحراف

حساسیت

جریان (آمپر)

کلید

-136


10

5


0.66

K7

-130


6

5


0.46

K6

-125


5

5


0.32

K5

-123


2

5


0.26

K4

-120


3

5


0.20

K3

-119


1

5


0.18

K2

-107


12

5


0

K1

 

مرحله چهارم :   از  f تا a

در این مرحله وضعیت کلید دو طرفه را تغییر می‌دهیم تا جریان مثبت ایجاد شود. سپس با بستن کلیدها جریان مثبت را به مرور در مدار افزایش می‌دهیم و در هر مرحله انحراف گالوانومتر را به عنوان تابعی از میدان مغناطیسی ایجاد شده می‌خوانیم.

از داده‌های این مرحله جدول زیر بدست می‌آید :

انحراف

حساسیت

جریان (آمپر)

کلید

65


65

5


0.18

K1

69


4

5


0.20

K2

91


22

5


0.26

K3

110


9

5


0.32

K4

125


15

5


0.46

K5

136


11

5


0.66

K6

155


19

5


1.62

K7

 

 با در نظر گرفتن جهت‌های مثبت و منفی می‌توان داده‌های بالا را در نموداری به شکل زیر منعکس کرد. حلقه ایجاد شده را حلقه اشباع هیسترزیس گویند.

از آنجا که امکان تغییر پیوسته جریان در این آزمایش به خاطر محدودیت مدار وجود نداشت در ربع دوم و چهارم داده‌ای نداریم و نمودار با درون‌یابی رسم شده است.

 

 

مسکن از دیرباز مورد توجه و نیاز همه جوامع و انسانهای کره خاکی بوده است

مسکن از دیرباز مورد توجه و نیاز همه جوامع و انسانهای کره خاکی بوده است
با توجه به رشد جمعیت ایران در سالهای گذشته و عدم ساخت و ساز متناسب با این رشد ، هم اکنون با مشکل کمبود مسکن بخصوص ، مسکن ارزان قیمت و مقاوم مواجه هستیم . طبق آخرین آمار جهت تامین مسکن جوانان ازدواج کرده یا در حال ازدواج به 2 میلیون واحد مسکونی نیاز داریم .

همچنین اکثر ساختمانهای موجود کشور به دلیل عدم رعایت اصول فنی ساخت و ساز ویا طول عمر بالا، فرسوده محسوب شده و باید جایگزین گردند .

لذا جهت تامین این مقدار ساختمان باید از روشهای جدیدی که در عین داشتن مقاومت بالا در برابر زلزله و ارزان بودن ، در کمترین زمان ممکن احداث کردند استفاده کرد .در کشورهای پیش رفته اروپایی با استفاده از دیوارهای پیش‌ساخته بتنی این مشکل را حل کرده‌اند . شرکت ‌های مختلف اروپایی با استفاده از روشهای گوناگون ،‌ مثل استفاده از بتن سبک ،‌دیوارهای دو جداره پرشده با فوم پلی استایرن ، دیوارهای کامپوزیت پر شده با بتن و ... ساختمانهای پیش‌ ساخته تولید می‌کنند .

ما ضمن بررسی روش‌های مختلف ، روشی را انتخاب کرده‌ایم که دارای تمامی محاسن ذیل باشد .

1. مقاوم در برابر زلزله تا 2/8 ریشتر
2. سرعت احداث بسیار بالا .
3. عایق در برابر انتقال رطوبت ، انتقال حرارت و انتقال صوت .
4. ارزان قیمت .
5. تنوع در طراحی و معماری
6. استفاده از 100 درصد مواد اولیه داخلی .
با استفاده از روش پانلهای دوتایی بتنی ، ساختمانهایی تا 26 طبقه می‌توان احداث کرد .
این ساختمانها می توانند با کاربری خانه‌های ویلایی ،‌آپارتمانهای مسکونی یا اداری ، مجتمع‌های تجاری و هتل احداث شوند .
با توجه به سبک بودن دیوارهای تولیدی ، امکان حمل و نقل آنها در فواصل تا 150 کیلومتری امکان‌پذیر است و لذا احداث کارخانه در شهرکهای همجوار شهرهای بزرگ هم توجیه اقتصادی خواهد داشت .
در این طرح به دلیل استفاده از دانش فنی مدرن ساخت دیوارهای پیش‌ساخته بیشتر ماشین آلات و تجهیزات واحد اول از آلمان وارد می‌گردد و در طرح توسعه ، درصد قابل توجه‌ای از ماشین آلات در ایران ساخته می‌شود .

2ـ 2 ـ تاریخچه صنایع پیش ساخته ‌سازی ساختمان

در دوران قبل از آثار باستانی گذشته از قبیل اهرام مصر ، معابد روم و یونان و کاخهای ساسانی و هخامنشی بکرات قطعات سنگ قبلاً آماده شده مورد استفاده قرار گرفته‌اند و بنابراین ساختمانهای مزبور را از نظر تعاریف امروزی میتوان تا حدودی پیش‌ساخته نامید . منتهی در گذشته بخاطر عدم وجود وسایل ارتباطی و حمل و نقل اکثراً قطعات را در محل اجرای ساختمان آماده نموده و بکار میبرده‌اند . در سال 1869 میلادی رایموند گوانبه و متعاقب آن مؤسسه کامودر فرانسه موفق به قالب‌گیری بتون و تولید قطعات بتونی سنگین گردیده و بدینوسیله اولین سیستم پرفابریکاسیون سنگین را جهت ساخنمان‌سازی بوجود آوردند .

پس از این تحولات تا پایان آخرین جنگ جهانی سیستم‌های دیگر پیش‌سازی نیز بوجود آمد ، منتهی هیچکدام بخاطر وجود مشکل و موانع مختلف ووفور کارگر و کمبود تجهیزات ساختمانی و حمل و نقل مورد استقبال عمومی واقع نگردید . ولی اکثر مطالعات مفید در باره سیستمهای ساختمانی مربوط به این دوره است . پس از خاتمه جنگ جهانی دوم و ورود آوارگان به کشورها فعالیت‌های شدیدی بمنظور ترمیم خرابیها و سکنا دادن مردم در کشورهای صدمه دیده شروع شد و این احتیاجات باعث ایجاد تحول در صنایع پیش‌سازی ساختمان گردید و صنایع مذکور را به تکامل نزدیک کرد .
در اروپا این ایده در قرن نوزدهم قوام گرفت ، در سال 1948 انجمن شهر " هترفولدشاید " انگلستان کنسرسیوم ساختمانی CLASP را بنیان نهاد که سیستم ساختمان مدارس را با همان نام وشهرت جهانی بوجود آورد و شرکتهای دیگر نیز تاسیس گردیدند و این امر موجب توسعه این سیستم با نامهای SCOLLA و SEAL گردید . و این توسعه تدریجاً به زمینه خانه سازی نیز کشانیده شد . ارقام زیر میزان کار پیش‌سازی را در کشورهای اروپایی نشان میدهد .

آلمان غربی 40% سوئد 60% انگلیس 40%

فرانسه 5/22% سوئیس 20% شوروی سابق 80%


3ـ2 مزایای عمده روشهای پیش‌سازی و استانداردهای مربوط:
در بیست سال اخیر هزینه‌های ساختمانی رشد سریعتری را بیش از سایر هزینه‌های تولیدی در صنایع دیگر داشته‌اند این روند کم و بیش در مورد کلیه کشورهای جهانی بویژه کشورهای رو به رشد وجود دارد . بنابر این استفاده از تکنیک‌های جدید در امور ساختمانی در کاهش هزینه‌های ساختمانی بسیار موثر بوده است . یکی از اقلام مهم هزینه در ساختمانها مخارج نیروی انسانی است . تاکنون روش متداول در احداث ساختمان ایجاب مینموده که اکثر نیروی انسانی مستقیماً در محل احداث حضور داشته باشند و وظایف گوناگون و دشواری را به دوش داشته باشند . دگرگونی و پیشرفتهای سریع در چندین سال اخیر در صنایع ساختمانی امکان ایجاد کارگاههای تولید انبوه ساختمانی را بوجود آورده . با توجه باینکه کلاً قطعات پیش‌ساخته توسط ماشین آلات تهیه میگردد از مزایا و محاسن زیر برخوردارند .



1. امکان تولید بصورت انبوه وجود دارد . 2. کاهش قیمت تمام شده بدلیل تولید انبوه . 3. امکان کنترل کیفی و آزمایشات کیفی در کارخانه در صورتیکه در محل احداث ساختمان در اغلب موارد غیر ممکن است . 4. تغییرات شرایط جوی منجمله سرما و گرما تاثیری در تولید مصالح و قطعات پیش‌ساخته در محل کارخانه تولیدی ندارد . 5. حمل مصالح پیش‌ساخته شده به محل ساختمان نه تنها باعث افزایش هزینه حمل نمی‌گردد بلکه در اغلب موارد اولیه بصورت مجزا بطریقه سنتی نیز ارزانتر تمام میشود . 6. کاهش زمان اجرای کار ساختمان 7. افزایش عمر اقتصادی ساختمان لازم به ذکر است که به دلیل متنوع بودن نوع قطعات استاندارد خاصی در خصوص قطعات پیش‌ساخته بتونی وجود ندارد . تنها منابع استاندارد موجود در ایران آئین نامة شماره 5ـ18 طرح و محاسبه ساختمانهای بتن آرمه و همچنین آئین نامة شماره 519 بارگذاری میباشد که مورد استفاده قرار میگیرد . استاندارد بین‌المللی آن ASTM و RCI میباشند . ضمناً نشریه شماره 130 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن تحت عنوان بتن و اجرای آن که مباحث آن ترجمه کامل نشریه منتشره از طرف انجمن سیمان و بتن انگلستان میباشد نیز منبع استفاده این واحدها میباشد . 4ـ2ـ بررسی قابلیت جذب بازار و قیمت فروش
عوامل متعددی در تعیین قیمت فرآورده‌های مختلف صنعتی و غیره دخیل بوده که تغییرات آنها سه جزء اصلی و شاخص قیمت فروش محصول را متاثر از شرایط حضور خود می‌نماید .

که ذیلاً مهمترین آنه برشمرده میشوند . ـ میزان عرضه و تقاضا ـ معیارهای رقابت نزذ تولیدکنندگان و فروشندگان ـ گسترده کاربرد و نوع کانونهای مصرف‌کنندگان محصول ـ سیاستهای اقتصادی کشور ـ معیارهای کیفی کالا ـ روند رشد صنایع جنبی با توجه به طیف گسترده موارد استفاده و قابلیت تطابق قطعات پیشنهادی با هداف گوناگون در کنار قیمتی مناسب و قابل رقابت با جانشینهای آن تولیدات میتواند از حجم مصرف بسیار مطلوب برخوردار شود . بؤیژه قطعات خاص که موارد مسکونی ، اداری ، بهداشتی صنعتی و کشاورزی را شامل میشود ارائه تولیدات بنحو مطلوب میتواند آینده مصرف بسیار مناسب داشته باشد . جهت روشن شدن اثرات اقتصادی طرح بویژه در مورد قطعات پیشنهادی از سیستم مقایسه‌ای استفاده گردیده که در آن قیمت و زمان تولید خانه‌های با روش پیش‌ساخته با روش معمول مقایسه شده‌اند . در روش‌های پیش‌ساخته هزینه ما بین 50 تا 60 درصد کاهش می‌یاید و لذا اثر چشم‌گیری بر قیمت نهایی ساختمان خواهد گذاشت . صنعت ساختمان و پروژه های عمرانی به گواهی آمار و ارقام، از لحاظ سرمایه و حجم نیروی انسانی درگیر، بزرگترین صنعت در کشور می باشد. رشد سریع جمعیت و افزایش تقاضا، نیاز به کاهش زمان تحویل پروژه های عمرانی و کاهش زمان برگشت سرمایة سرمایه گذاران و عواملی از این قبیل باعث شده اند تا ضرورت ایجاد تحول در شیوه های سنتی صنعت ساختمان روزبه روز بیشتر شود. روش  "سازه های پیش ساخته سبک" که یکی از تکنولوژی های نوپا در عرصه ساخت و ساز­های عمرانی در کشور است موضوع مصاحبة شبکة تحلیلگران تکنولوژی ایران با مهندس احمدی، معاونت اجرایی موسسة سازه های پیش ساختة سبک (SAP) است. در زیر نکات مهم آن ملاحظه می گردد: صنعت ساختمان در جهان در حدود صد تا صدوده سال قدمت دارد و شروع آن به زمانی برمی گردد که اولین تیرهای بتونی به صورت T شکل، تولید صنعتی شده و قطعات بتونی با اشکال مختلف در مقیاس صنعتی تولید شد.
اگر تکنولوژی ساختمان را به معنی وارد شدن صنعت در ساختمان سازی بگیریم، از حدود سال47 تکنولوژی ساختمان وارد ایران شد و اوج آن زمانی بود که ساختمان سازی به صورت شهرک سازی در بعضی از شهرهای بزرگ مثل اصفهان(مجتمع ذوب آهن)، اهواز، تبریز، تهران و برخی دیگر از شهرها شروع شد. این صنعت بیشتر از کشورهای اروپایی مانند آلمان، هلند، انگلیس و فنلاند به ایران وارد شد.
تکنولوژی سازه های پیش ساختة سبک تنوع تکنولوژی های ساختمان بسیار زیاد است و هر کدام ویژگی ها و قاعدتاً محدودیت های خاص خود را دارند. سیستم سازه های پیش ساخته سبک را حدود 34 سال پیش یک آمریکایی ابداع کرد. مرحلة صنعتی شدن آن 5 تا 6 سال به طول انجامید. عمده ترین شرکت هایی که در دنیا این تکنولوژی را به کار می گیرند، شرکت E.V.G اتریش و شرکت های 3D Panel و RAM در آمریکا می باشند. توجه زیاد صنایع اروپایی به تکنولوژی سازه های پیش ساخته سبک به خاطر مشکلاتی بود که در سایر تکنولوژی های پیش ساخته وجود داشت. به طور مثال تکنولوژی Large Panel با وجود سرعت بالا و کارخانه ای بودن آن، با مشکل ضعف اتصالات روبروست و همچنین وزن سنگین ساختمان یک معضل جدی در این تکنولوژی به شمار می رود. حمل ونقل قطعات سنگین بتونی، این فرآیندها را دشوار می کند. در زلزله ای که چند سال پیش در ترکیه اتفاق افتاد، ساختمان های زیادی که در آنها از تکنولوژی Large Panel استفاده شده بود به دلیل ضعف اتصالات تخریب شدند.
در تکنولوژی سازه های پیش ساختة سبک، اتصالات به صورت یکپارچه است (دیوار به دیوار، سقف به دیوار و دیوار به پی). بر خلاف روش Large Panel که اتصالات به صورت کام و زبانه است، در روش سازه های پیش ساخته سبک، اتصالات به صورت جوش نقطه ای است و به جای اینکه ابتدا قطعات سنگین بتن در کارخانه ساخته شده و بعد به هم متصل شوند، ابتدا سازه به صورت شبکه های میلگردی که بین آنها(بین دو شبکه میلگرد) یک لایه فوم پلی استایرن قرار می گیرد ساخته می شود و پانل های سبک در محل احداث ساختمان به فنداسیون جوش داده می شود و همچنین دیوارها و سقف به هم جوش داده می شوند و ساختمان با پانل های سبک برپا می شود. سپس در همان محل دیوارها و سقف و محل، اتصالات به صورت همزمان بتن پاشی می شوند. بتن از طریق پمپ، با فشار هوا به پانل ها پاشیده می شود که اصطلاحاً آن را "شات کریت" گویند.
این روش باعث یکپارچگی در اتصالات شده، استحکام و پایداری ساختمان را در مقابل نیروهای دینامیکی حاصل از زلزله یا طوفان افزایش می دهد.
بنابراین دلیل انتخاب روش سازه های پیش ساخته سبک استفاده از امتیازات برتر آن نسبت به سایر تکنولوژیهای پیش ساخته موجود است که هنوز هم از این مزایا برخوردار است.
البته همانند صنایع دیگر، در این صنعت هم ممکن است نوآوری هایی در دنیا دیده شود. اما با توجه به شرایط اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی، روش سازه های پیش ساخته سبک، مناسبترین روش برای ایران تشخیص داده شده است. به طور مثال تکنولوژی های جدید قیمت مسکن را خیلی بالا می برند که این با نیاز اغلب مردم ما به خانه های ارزان قیمت سازگار نیست ولی روش سازه های پیش ساختة سبک قیمت را بالا نمی برد. ویژگی های مهم روش سازه های پیش ساخته سبک الف) مقاومت در برابر زلزله در مناطق زلزله خیز مانند ایران، یکی از پارامترهای مهم در ساختمان سازی کاهش وزن ساختمان است. چرا که نیروهای زلزله با وزن ساختمان نسبت مستقیم دارد. بنابراین تکنولوژی انتخاب شده باید دارای جهت گیری کاهش وزن باشد. بر خلاف شیوة سازه های پیش ساخته سبک در سایر سیستم های پیش ساخته دیگر، اتصالاتشان اکثراً به صورت مفصلی و لولایی است و دارای وزن سنگین هستند. تنها در این روش است که با 8 سانتیمتر بتن می توان نیروهای ساختمان 4 طبقه را در طبقه همکف تحمل کرد. وزن نهایی ساختمان با این روش، نسبت به روش های پیش ساخته دیگر و همچنین ساختمان های بتنی، 25 درصد کاهش می یابد؛ یعنی در هنگام زلزله 25 درصد نیروی کمتر به ساختمان وارد می شود. امروزه سبک سازی ساختمان یکی از شعارهای اصلی در صنعت مسکن است.
ب) انعطاف پذیری در تولید و امکان حفظ جلوه های معماری اسلامی و ایرانی مسأله مهم دیگر در صنعت ساختمان حفظ ملاک های فرهنگی و جلوه های معماری اسلامی و ایرانی در طراحی و نماسازی ساختمان هاست. انحناهای موجود در گنبدهای مساجد، نقش  و نگارهای ایرانی و اسلیمی و سایر موارد از نشانه های معماری اسلامی و ایرانی است که در روش سازه های پیش ساخته سبک می توان آنها را حفظ کرد. چرا که می توان پانل های سبک مورد استفاده را به هر طرح دلخواه درآورد و پس از نصب آنها در محل خود، بتن پاشی روی آنها انجام داد. روش سازه های پیش ساخته سبک، حتی ساخت گنبدهای بزرگ را که به دلیل زیادی وزن، دشوار است آسان تر  می کند چرا که در این روش وزن سازه ها بسیار کاهش می یابد در حالی که مقاومت و استحکام  آنها بالاتر می رود.
ج) ایمنی در ساختمان بحث ایمنی، از مهمترین مسائل صنعت ساختمان است چرا که با سلامتی انسان ها سر و کار دارد. در ساختمانهای سنتی چون ستونها و اسکلت فلزی، قسمت اعظم بار ساختمان را تحمل می کنند. با کنار رفتن یک تیر یا ستون، کل ساختمان به طور ناگهانی فرو می ریزد. در روش سازه های پیش­ساخته سبک چون به جای استفاده از اسکلت فلزی، از شبکه های میلگردی که در تمام سطوح دیوارها توزیع شده اند استفاده می شود، فروریزی ناگهانی پیش نمی آید. چرا که اتصالات و مواضع تحمل بار به صورت یکپارچه در تمام ساختمان وجود دارند.
د) صرفه جویی های ملی و سایر مزایای ناشی از کاربرد روش سازه ها پیش ساختة سبک اگر به صرفه جویی هایی که کوچک به نظر می رسند، در مقیاس ملی نگاه کنیم، به ارقام بالایی تبدیل می شوند که می تواند نقشی حیاتی در رشد و شکوفایی کشور ایفا کند. در زیر به مزایای ناشی از کاربرد تکنولوژی سازه های پیش ساخته سبک در صنعت ساختمان اشاره می شود:
1- کاهش متوسط میزان کاربرد میلگرد فولاد از 38 کیلوگرم در ساختمان هایLarge Panel و ساختمان سنتی به 34 کیلوگرم در روش سازه های پیش ساختة سبک 2- کاهش استفاده از سیمان در هزینه های تمام شده ساختمان 3- ده درصد کاهش در هزینة تمام شدة ساختمان 4- کاهش وزن ساختمان(بطور مثال فقط در بحث استفاده از فولاد 12 کیلوگرم در هر متر مربع زیربنا، کاهش وزن دیده می شود) 5- کاهش زمان برگشت سرمایه از حدود 2 سال در شیوه سنتی به 5 الی 6 ماه در روش سازه های پیش ساختة سبک 6- کاهش ضایعات مواد اولیه و استفاده بهتر از منابع ملی 7- صرفه جویی در مصرف انرژی(به دلیل عایق بودن دیوارها، ناشی از کاربرد پل استایرن در پانل ها) 8- افزایش عمر ساختمان و افزایش استحکام آن 9- ایمنی بیشتر ساختمان در برابر زلزله 10- کاهش میزان آلودگی های صوتی محیط
از محدودیت های روش سازه های پیش ساختة سبک آن است که فعلاً این روش تنها تا 4 طبقه در کشور قابل انجام است. البته در دنیا تا 8 طبقه نیز از آن استفاده شده است.

دیوارهای پیش ساخته بیش از یک قرن است که وارد زندگی بشر مدرن شده لکن استفاده گسترده از این تکنولوژی به بعد از جنگ دوم جهانی برمی گردد. 
صرفه جویی در زمان و هزینه ساخت از عمده ترین دغدغه های بازسازی ویرانه های جنگ دوم جهانی بود که بدین منظور دیوارهای پیش ساخته مورد توجه دست اندرکاران قرار گرفت و امروزه در کشورهای پیشرفته صنعتی تقریبا هیچ بنایی را نمی توان یافت که در پروسه ساخت آن از مصالح پیش ساخته استفاده نشده باشد. سابقه استفاده از دیوارهای پیش ساخته در ایران هرچند به دهه های چهل وپنجاه می رسد، امروزه دیوارهای پیش ساخته به عنوان یکی از مصالح اصلی صنعت ساختمان مورد توجه انبوه سازان می باشد و به جرات می توان گفت کلیه سازنده های حرفه ای در کشور در تولید مسکن از دیوارهای پیش ساخته به عنوان یکی از ارکان اصلی مصالح که هم موجب صرفه جویی در وقت و هم موجب صرفه جویی فاحش در هزینه تمام شده تولید مسکن می شود استفاده می کنند.  تکنولوژی دیوارهای پیش ساخته سایندگان: در تکنولوژی دیوارهای پیش ساخته سایندگان گچ به عنوان ماده اولیه اصلی انتخاب شده است که در کنار آب بیش از 98٪ مواد اولیه این خط تولید را تشکیل می دهد. دلیل این امر عبارت است از: 1- گچ یکی از ارزان ترین و فراوان ترین مواد و مصالح ساختمانی در ایران است که در همه جا به وفور یافت می شود و حتی بحرانهای بوجود آمده در بازار مصالح ساختمانی در سالهای اخیر نیز تاثیری در این ماده نداشته است. 2- وزن مخصوص گچ پائین تر از سیمان و مصالح مشابه بوده وسازنده را به اصول سبک سازی نزدیک تر می کند. 3- خمیر گچ خیلی سریع منجمد شده و در پروسه تولید باعث صرفه جویی زیادی در زمان می شود. 4- به عنوان عایق بسیار خوب و مقاومی در برابر حرارت و برودت و صدا عمل می کند. 5- با توجه به نر و ماده بودن دیوارها نصب آن بدون نیاز به ملات زیاد آسان و هم هزینه می باشد. 6- بدلیل نرمیت ماده گچی نسبت به مواد سیمانی کار روی آن راحت بوده و هزینه برش و تغییر آن بسیار اندک است. کلیه ماشین آلات این تکنولوژی توسط ماشین سازی سایندگان ساخته می شود و بدین جهت قیمت تمام شده خط تولید در مقایسه با مشابه خارجی بسیار پائین است. هم اکنون چندین فقره خط تولید پانل های گچی توسط شرکت سایندگان ساخت و نصب و راه اندازی شده و به بهره برداری رسیده است. با توجه به پائین بودن هزینه این خط تولید سرمایه گذاران متوسط و انبوه سازان از متقاضیان اصلی این خطوط می باشند. ابعاد پنل های گچی تولید شده در این خط تولید پنجاه سانتی متر در شصت و شش سانتی متر و ضخامت آن هشت سانتی متر می باشد. با توجه به روند روز افزون تولید مسکن در کشور و نیاز روز افزون به مصالح ساختمانی ارزان و سبک سرمایه گذاری در خط تولید پانل های گچی یکی از توجیه دارترین فعالیت های اقتصادی در حال حاضر می باشد.

 

 

سیستم دیوارهای پیش ساخته سه بعدی 3D Panel

معرفی سیستم:   
 
به کارگیری بتن، به عنوان یک ماده اصلی ساختمانی، نیاز به قالب بندی، داربست و اختصاص زمان برای گیرش، عمل‌آوری و مقاوم شدن آن دارد. از این‌رو، از مدت‌ها قبل، ساخت قطعات بتنی پیش‌ساخته مورد توجه قرار گرفت و پیشرفت‌های چشمگیری به لحاظ ارائه انواع سیستم‌های پیش ساخته حاصل شد.    ایراد اصلی استفاده از قطعات پیش‌ساخته بتن مسلح، در درجه اول، نحوه اتصال قطعات است که یک مشکل سازه‌ای است، و در درجه دوم، حمل قطعات از کارخانه به محل نصب است که یک مشکل اقتصادی محسوب می‌شود. مشکل دوم از آنجا ناشی می‌شود که قطعات بزرگ معمولاً سنگین و حجیم هستند، لذا هزینه و زمان حمل آن‌ها قابل ملاحظه است. به همین دلیل، سعی شده است تا حجم یا وزن و یا زمان حمل قطعات تا حد امکان کاهش یابد.   سیستم ساختمانی، که در اینجا مورد بررسی قرار می‌گیرد، در دهه‌ی هشتاد میلادی تحت عنوان «پانل‌های ساندویچی(3D Sandwich Panel) به روش بتن پاشی در پای کار (Shot Crete)» به بازار جهانی معرفی شد و در صنعت ساختمان مورد استفاده قرار گرفت. لازم به توضیح است اولین نسل این سیستم در سال‌های قبل از انقلاب اسلامی در ایران تولید شد و مورد استفاده قرار گرفت. کشور‌های ارائه کننده این سیستم درابتدا اتریش و ایتالیا بودند. لازم به توضیح است این سیستم، با توجه به ضوابط حاکم در کشورهای نام‌برده، کاربرد چندانی ندارد و محدود به ساخت و ساز معدود ویلایی در خارج از شهرها می‌شود. در سال‌های بعد، ساخت و فروش آن در کشورهایی مانند چین، افغانستان، عراق، ترکیه، برزیل، آرژانتین، کلمبیا و ایران گسترش یافت.   
 
در سیستم پانل ساندویچی، صفحات متشکل از پانل عایق حرارتی (پلی استایرن منبسط یا پلی‌یورتان)، همراه با دو شبکه فلزی در طرفین عایق، که به وسیله‌ی مفتول‌های فولادی مورب به یکدیگر متصل شده‌اند، یک شبکه فلزی سه بعدی را تشکیل می‌دهد. این قطعات پس از انتقال به محل احداث ساختمان، به یکدیگر متصل و از دو طرف به آن‌ها بتن پاشیده می‌شود. از تلفیق پانل و بتن، سازه ساختمان حاصل می‌شود.
   
 
 
در تولیدات متداول در ایران، لایه عایق حرارتی از ورق‌های پلی استایرن با ضخامت‌های متفاوت تشکیل می‌شود. در ضمن، در برخی محصولات، عایق حرارتی در دو طرف رویه موج‌دار است. بر اساس بررسی‌های انجام شده، قابلیت احداث ساختمان تا دو طبقه، با استفاده از قطعات متداول این سیستم، و با رعایت اصولی وجود دارد.   برای طبقات بیشتر، این قطعات صرفاً می‌توانند نقش جداکننده عمودی داشته باشند، و نقش سازه‌ای نخواهند داشت. در نتیجه، لازم است با استفاده از اسکلت‌های بتنی و فولادی، ایستایی بخش‌های مختلف ساختمان تامین شود. ابعاد قطعات تولید شده متفاوت است، اما معمولاً به ابعاد 1*3 متر تولید می‌شوند. این قطعات بسته به میزان بار پیش‌بینی شده و نحوه استفاده، در انواع متفاوتی توسط کارخانه‌های مختلف تولید می‌شوند. تفاوت مشخصات قطعات تولیدی، غالباً در نوع و قطر فولاد مصرفی برای شبکه‌ها، اندازه‌ چشمه‌های شبکه، ضخامت دیوار و نحوه قرارگیری و اتصال میلگردهای مورب است. سقف‌ها را می‌توان از پانل‌های این سیستم و با استفاده از قطعات خاص سقفی اجرا کرد. لازم به توضیح است اجرای سقف با این سیستم با پیچیدگی‌هایی از جمله سختی پاشیدن بتن به سطح زیرین، زیاد بودن ضایعات بتن و خیز سقف هنگام اجرا، رو به رو است. به همین علت، در بسیاری موارد، سقف‌های ساختمان، به روش‌های دیگری، مانند تیرچه و بلوک، اجرا می‌شود. در این سیستم‌ها کلاف‌بندی مناسب در انتهای فوقانی دیوارها ضروری است. بتن مورد استفاده برای پاشیدن در طرفین قطعات، باید از نوع ریزدانه و با روانی در حد مجاز باشد، تا علاوه بر امکان پاشیده شدن به وسیله پمپ، مقاومت لازم را نیز داشته باشد. ضخامت بتن پاشیده شده در شرایط متعارف، در هر طرف دیوار در حدود پنج سانی‌متر است که حدود دو و نیم سانی‌متر پوشش بر روی شبکه فولادی ایجاد می‌کند. 
   بررسی نقاط قوت و ضعف سیستم صفحات ساندویچی با بتن پاششی (تری دی پانل)  
   
  
نقاط قوت سیستم: 
 سهولت شکل‌دهی به پانل‌ها برای انطباق آن با طرح‌های معماری
 ضخامت نسبتاً کمتر دیوارهای خارجی در مقایسه با دیوارهای خارجی متداول. البته در صورتی‌که برای جوابگویی به انتظارات صرفه‌جویی در مصرف انرژی، ضخامت عایق حرارتی افزایش یابد، ضخامت‌ها تقریباً یکسان خواهد بود.
 در حالت سیستم کامل، ایفای نقش جداکننده و عضو سازه‌ای به صورت همزمان
 پیوستگی بین کلیه دیوارها و سقف ساختمان و در نتیجه بازپخش و توزیع مطلوب نیروها در اعضای مختلف سازه
 در حالت سیستم کامل، ایجاد اتصالات خطی در محل تلاقی پانل‌های سقفی به پانل‌های دیواری (به جای اتصالات گروهی)، در نتیجه توزیع یکنواخت‌تر نیروهای اعمال شده در اعضای دیواری، و نظارت بیشتر و بهتر بر حسن اجرای اتصالات
 سهولت و سرعت نصب و آماده سازی پانل‌ها برای بتن پاششی، به دلیل سبکی و محدودیت اقدامات اجرایی
 عدم نیاز به امکانات سنگین نصب
 قابلیت انطباق با شیوه‌های طراحی مدولار
 عدم وجود محدودیت خاص در مورد پرداخت نهایی سطوح و تنوع در نما. البته بهترین توجیه اقتصادی در حالت نمای ساده با رنگ یا خود رنگ است
 سهولت تامین مصالح و تجهیزات مورد نیاز در داخل کشور
 وابستگی اندک به فناوری‌های خارجی
 امکان موازی کردن اقدامات اجرایی، با توجه به عدم نیاز به قالب و قالب‌بندی
 امکان کاربرد قطعات چندکاره و تیپ و محدود بودن مصالح و قطعات مورد نیاز
 هوابندی نسبتاً مناسب دیوارهای خارجی ساختمان
 وجود دانش فنی قابل قبول و ضوابط طراحی (سازه، ایمنی در برابر آتش) در مورد ساختمان‌های کوتاه مرتبه
 عدم وجود محدودیت شعاع حمل و مصرف اقتصادی
 اندک بودن احتمال آسیب دیدگی قطعات در حمل و نقل
  

نقاط ضعف سیستم: 
 در حالت سازه کامل 3D، محدودیت ارتفاع ساختمان و دهانه‌های سقف‌های آن
 دیوار خارجی تمام شده نیز، برخلاف جداکننده‌های متداول (تیغه گچی یا سفالی) در گروه دیوارهای سنگین قرار می‌گیرد
 ضخامت بالای دیوارهای داخلی در مقایسه با دیگر تیغه‌های متداول
 محدودیت ابعاد بازشوها در حالت سیستم کامل 3D (طبق ضوابط طراحی سقف‌ها و دیوارهای بتن مسلح)
 عدم امکان بازیافت مصالح و استفاده مجدد
 لازمه ارائه آموزش‌های تخصصی لازم برای اجرای بخش‌های مختلف
 نقش تعیین کننده عوامل اجرا در دقت و کیفیت اجرا، به ویژه در مورد بتن پاششی
 تعدد نسبی ابزارهای کمکی اجرا (دستگاه شات کریت، دوخت میلگردها و ...)
 لزوم فراوری مواد و مصالح در کارگاه
 سختی و در بسیاری از موارد (در در شرایط اقلیمی حاد) عدم امکان کنترل رواداری‌ها و شرایط عمل‌آوری لایه های بتن پاشیده شده
 وجود محدودیت‌های جدی فصلی در اجرا
 سختی کنترل کیفیت، خصوصاً در مورد تعیین ضخامت پوشش‌های بتن روی میلگردها
 
لازمه انجام بازدیدهای ادواری برای حصول اطمینان از عدم وجود مشکلات خوردگی در پوشش خارجی دیوار
 سختی و در بعضی موارد عدم وجود امکان ایجاد تغییرات در زمان ساخت و در دوره بهره‌برداری
 سختی و در بعضی موارد عدم وجود امکان دسترسی به تاسیسات مکانیکی و برقی در حالت اجرای توکار مدارها
 عدم امکان تعمیر یا جایگزینی قطعات
 لزوم در نظرگرفتن تمهیدات اضافی برای جواب‌گویی به انتظارات در زمینه صدابندی
 لزوم در نظر گرفتن تمهیدات اضافی برای جوابگویی به انتظارات در زمینه صرفه‌جویی در مصرف انرژی
 عدم وجود امکان حذف پل‌های حرارتی به دلیل عملی نبودن پیوستگی لایه عایق حرارتی
 وجود خطر جذب آب و یخ‌بندان لایه بتنی خارجی (در مناطق سردسیر)
 عملکرد ضعیف در محیط‌های مهاجم و خورنده
 عملکرد ضعیف در مناطقی که تغییرات دمای روزانه و فصلی قابل ملاحظه است، به خصوص زمانی که ضخامت لایه بتنی خارجی اندک است
 میزان بالای اتلاف و ضایعات بتن (خصوصاً در حالت پاشش تحت فشار با دستگاه در زیر سقف)

 

 

 

آزمایش به وسیله چکش برجهندگی ( چکش اشمیت )

آزمایش به وسیله چکش برجهندگی ( چکش اشمیت )

 

مقدمه :

این آزمایش نیز از آزمایش های غیر مخرب می باشد. در این روش از مقاومت مواد در برابر ضربه استفاده می شود. بدین صورت که گلوله را از ارتفاع مشخص بر روی نمونه پرتاب می کنند ، مقدار بازگشت گلوله همان سختی ماده می باشد. در دستگاه های جدید ، این کار توسط یک چکش مکانیکی ، الکترونیکی انجام می پذیرد.

بدین صورت که بر هر طرف نمونه 10 ضربه را وارد می کنیم. و مقدار اعداد خوانده شده از دستگاه را یادداشت می کنیم . در دستگاه های جدید ، خود دستگاه مقدار مقاومت را خواهد داد.

 

هدف آزمایش :

بدست آوردن مقاومت بتن با استفاده از چکش اشمیت

 

وسایل مورد نیاز :

دستگاه چکش اشمیت ، ترازو ، جک فشاری

 

شرح آزمایش :

نمونه هایی را که می خواهیم آزمایش را بر روی آنها انجام دهیم انتخاب می کنیم. سپس نمونه ها را در زیر جک قرار می دهیم و مقداری فشار به آنها وارد می کنیم  تا محکم در جای خود قرار گیرند. سپس با استفاده از چکش به هر طرف نمونه تعداد 5 ضربه را به صورت عمود وارد می کنیم. اعداد را از روی دستگاه خوانده و نتایج را یادداشت می کنیم.

 

نتایج آزمایش:

آزمایش بر روی نمونه اول :

مقدار مقاومت واقعی ( زیر جک )

آزمایش بر روی نمونه دوم :

مقدار مقاومت واقعی ( زیر جک )

 

طراحی نهایی ستونها و تعیین مقادیر فولادهای مقاطع در طبقات مختلف و طراحی نقاط هم پوشانی

طراحی نهایی ستونها و تعیین مقادیر فولادهای مقاطع در طبقات مختلف و طراحی نقاط هم پوشانی.

برای طراحی ستونها, در هر طبقه سه تیپ ستون مشخص شده است, که عبارتند از ستونهای گوشه, ستونها کناری در جهت قاب خمشی(x), ستونهای کناری در جهت دیوار برشی(y) و ستونهای وسط. فولادگذاری و سایر مشخصات ستونهای طبقات زیرزمین, همکف و اول مشابه هم و ستونهای طبقات دوم, سوم و چهارم مشابه هم می باشند.(بجز خاموتهای ستونها در طبقة همکف که بدلیل طول بلندتر ستونها در این طبقه بطور مجزا طراحی شده است.) ستونهای اطراف خرپشته نیز مشابه ستونها گوشة طبقات دوم, سوم و چهارم طراحی شده اند. انواع تیپ ستونها در شکل صفحات بعدی مشخص شده است.

مقادیر بارهای نهایی ستونها با استفاده از جداول حاصله در مرحلة 9 برای حالت بحرانی و با توجه به نمودار اندرکنش نیروی محوری و لنگرخمشی ستون تعیین شده اند. و در موارد لازم تشدید لنگر برای ستونهای لاغر اعمال شده است. طراحی بر مبنای آیین نامة بتن ایران انجام گرفته  است.

بعلت اثر همزمان نیروی محوری و لنگر خمشی در حول هر دو محور x و y ستونها در حالت خمش دو محوره(Biaxial Bending) می باشند. در این حالت چون امکان طرح مستقیم سطح مقطع میلگردها وجود ندارد, لذا آرایش و سطح مقطع میلگردها برای یک لنگر تک محورة معادل(Mequ) طراحی شده و سپس برای ترکیبات مختلف خمش دو محوره کنترل شده است. برای این چنین ستونهایی میلگردها بطور یکنواخت در محیط مقطع توزیع شده اند و در هر مقطع ستون کلاً 12 میلگرد در نظر گرفته شده است.

بعنوان مثال برای طراحی ستونهای میانی واقع در طبقة دوم گامهای زیر را طی می کنیم:

گام اول:

با توجه به جداول بارهای نهایی ستونها ترکیبات بار بحرانی بترتیب زیر محاسبه شده اند.

 

NU=1451.36 KN

MUx=157.949 KN.m

MUy=31.203 KN.m

 

گام دوم:

کنترل لاغری در جهت x

چون ستونهای وسط با بالا و پایین خود به تیرهایی با مقطع تقریباً هم اتفاع با مقطع ستون و در دو طرف, بصورت صلب متصل هستند, پس شرایط دو انتهای آنها تقریباً گیردار است.(شرایط انتهایی 1)

در جهت x (جهت قاب خمشی) بعلت نبود بادبند یا دیوار برشی ستونها مهاربندی نشده می باشند پس K=1.2 خواهد شد. در این طبقه طول ستونها برابر با 2.95 m است و با توجه به ارتفاع تیر(=500 mm), طول آزاد(یا خالص) مهار نشدة ستون برابر با lu=2.95-0.5=2.45 m خواهد شد.

شعاع ژیراسیون حداقل برای مقطع مستطیلی مساوی 0.3b است بنابراین برای این ستونها r=0.3b=0.3×450=135 mm می باشد. و ضریب لاغری در جهت x(λx) برابر خواهد بود با:

چون سیستم مهاربندی نشده می باشد, و 22>λx پس می توان اثر لاغری را در طراحی ستون نادیده گرفت و MUx=157.949 KN.m خواهد بود.

 

کنترل لاغری در جهت y

چون ستونهای وسط با بالا و پایین خود به تیرهایی با مقطع تقریباً هم اتفاع با مقطع ستون و در دو طرف, بصورت صلب متصل هستند, پس شرایط دو انتهای آنها تقریباً گیردار است.(شرایط انتهایی 1)

در جهت y (جهت دیوار برشی) بعلت وجود دیوار برشی, ستونها مهاربندی شده می باشند پس K=0.75 خواهد شد. در این طبقه طول ستونها برابر با 2.95 m است و با توجه به ارتفاع تیر(=500 mm), طول آزاد(یا خالص) مهار نشدة ستون برابر با lu=2.95-0.5=2.45 m خواهد شد.

شعاع ژیراسیون حداقل برای مقطع مستطیلی مساوی 0.3b است بنابراین برای این ستونها r=0.3b=0.3×450=135 mm می باشد. و ضریب لاغری در جهت y(λy) برابر خواهد بود با:

چون سیستم مهاربندی شده می باشد,

(لنگر کوچکتر در اثر بارهای قائم)M1b=-4.97 KN.m

(لنگر بزرگتر در اثر بارهای قائم)M2b=14.48 KN.m

 

با توجه به علامت مخالف هم لنگرهای فوق ستون دارای انحنای ساده خواهد بود و چونλy<34-24M1b/M2b=25.76 می باشد, پس در جهت y نیز نیازی به در نظر گرفتن اثر لاغری نخواهد بود و MUy=31.203 KN.m می باشد.

 

گام سوم:

طراحی میلگرد طولی

با توجه به بحث های فوق تلاشهای نهایی طراحی برای این ستون مساوی زیر خواهد شد:

 

NU=1451.36 KN

MUx=157.949 KN.m

MUy=31.203 KN.m

پس طراحی را برای لنگر MUeqx=175.11 KN.m انجام می دهیم.

با توجه به ملایم بودن شرایط مقدار پوشش برابر با 40 میلیمتر در نظر گرفته شده است و چون بعد ستون برابر 450 میلیمتر است پس,

 

با توجه به مقادیر فوق و نمودارهای اندرکنش طراحی برای ستونها, mρ=0.11 می باشد در نتیجه ρ=0.4%, ولی با توجه به شرایط لازم برای شکل پذیری بالا ρmin=1%, پس ρ=1% انتخاب می شود و :

Ast=ρ×Ag=0.01×450×450=2025 mm2

با در نظر گرفتن 12 آرماتور در مقطع ستون,

12Ф16 à Ast=2413 mm2

کنترل Nrmax

Nrmax=0.8[0.85Фcfcbh+Ast(Фsfy-0.85Фcfc)]=0.8×[0.85×0.6×25×450×450+2413×(0.85×400-0.85×0.6×25)]=2697.16 KN > 1451.36 KN             O.K.

 

در نتیجه ابعاد مقطع برای برای تحمل بار محوری 1451.36 KN کفایت می کند.

 

گام چهارم:

کنترل آرماتور طولی طراحی شده برای خمش دومحوره,

در نتیجه با استفاده از نمودارهای طراحی داریم:

 




و چون NU>0.1Фcfcbh=0.1×0.6×25×450×450=303.75 KN پس طبق نتایج برسلر خمش دو محوره روی سطح شکست S2 کنترل می شود:

دیده می شود که مقطع رضایت بخش می باشد, در نتیجه برای این ستونها میلگردهای طولی 12Ф16 کفایت می کند.

با توجه به پوشش 40 میلیمتر فرض شده, فاصلة میلگردهای طولی برابر با 118 میلیمتر محاسبه می شود که قابل قبول است.(<150 م.م.)

طبق آئین نامة بتن ایران بخاطر مسائل اجرایی و حفظ فاصلة حداقل بین میلگردهای طولی حد بالای 8% باید برای نسبت سطح مقطع میلگردهای طولی به سطح مقطع کل ستون رعایت شود:

ρg=1.19% < 8%

و همچنین تعداد میلگردهای طولی در هر ستون برابر با 12 می باشد, که در نتیجه تعداد حداقل میلگرد طولی(=4) در ستونهای مستطیلی رعایت شده است.

 

گام پنجم: طراحی خاموتها

بعلت مربعی بودن سطح مقطع ستون, از خاموتهای موازی استفاده می شود که نقش آنها نگه داشتن میلگردهای طولی ستونها در جای خود و تامین تکیه گاه جانبی به منظور کوتاه کردن طول آزاد این میلگردها بکار گرفته می شوند. این خاومتها هیچگونه مشارکتی در مقاومت نهایی یک مقطع ندارند و وظیفة آنها فقط تامین پایداری میلگردهای طولی می باشد.

مطابق مقررات آئین نامة بتن ایران, قطر حداقل خاموتها 3/1قطر برای میلگردهای طولی نمره 30 و کمتر و قطر حداقل 10 میلیمتر برای میلگردهای طولی نمره بالاتر, می باشد. قطر خاموتها در هر حال نباید از 6 میلیمتر کمتر باشد.

و همچنین آئین نامة بتن ایران مقرر می دارد که فاصلة بین خاموتها نباید از 16 برابر قطر کوچکترین میلگرد طولی, 48 برابر قطر خاموت, ضلع کوچکترین مقطع ستون و 300 میلیمتر بزرگتر باشد,  پس:

 

db=max(1/3×16, 6)=6 mm

 

s=min(16×16,48×6,450,300)=256 mm

 

خاموتها باید طوری آرایش یابند که در هر گوشه آنها یک میلگرد قرار گیرد و بعلاوه میلگردهای طولی نیز یک در میان در گوشة خاموت قرار گیرند, بطوریکه زاویة گوشة خاموت از 135 درجه تجاوز نکند.

علاوه بر دستورات فوق توصیه شده است که فاصلة خاموتها در دو انتهای ستون در طولی مساوی 6/1 طول ستون یا بزرگترین مقطع ستون و یا 500 میلیمتر(هر کدام که بزرگترند), از نصف مقادیر مقرر شده توسط آیین نامه تجاوز نکند پس,

طول از دو انتهای ستون=max(1/6×2950,450,500)=500 mm

فاصلة خاموتها در فاصلة فوق=256/2=128 mm

 

پس در طولهایی برابر با 500 میلیمتر از دو انتهای ستون, فاصلة خاموتها برابر با 128 میلیمتر در نظر گرفته می شود.

 

گام ششم: تغییر در ابعاد ستون و طراحی نقاط هم پوشانی

بین طبقات اول و دوم بعد ستونهای وسط از 550 میلیمتر به 450 میلیمتر کاهش می یابد, با توجه به اینکه ارتفاع تیر برابر با 500 میلیمتر است, شیب قسمت شیبدار از 1 افقی به 6 قائم تجاوز نمی کند و در نتیجه می توان از تبدیل شیبدار برای این تغییر استفاده کرد, یعنی در محل تغییر ابعاد ستون, از 75 میلیمتر بالاتر از سطح زیرین تیر یا دال, میلگردهای طولی ستون خم شده و بصورت شیبدار تا 75 میلیمتر به سطح فوقانی دال مانده ادامه یافته و در آنجا مجدداً در جهت عکس خم شده و بصورت قائم و به عنوان میلگردهای انتظار در داخل ستون فوقانی ادامه می یابند, که این تبدیل در نقشه های اجرائی پروژه رسم شده است.

در محلهای هم پوشانی میلگردهای طولی باید به اندازة طول پوششی ادامه داشته باشند, که این طول پوششی برابر با حداکثر مقدار 1.3 برابر طول گیرایی میلگرد طولی با قطر بزرگتر یا 300 میلیمتر یا 0.07fydb  در نتیجه:

طول گیرایی میلگرد طولی با قطر بزرگتر,

db=16 mm < 25 mm à fbd=fbm=0.65√fc=0.65×5=3.25 N/mm2

 

بعلت دورگیری کامل میلگردهای طولی در طول گیرایی توسط خاموتها, λ1=1.0 , و چون فاصلة مرکز به مرکز میلگردها(=118 م.م.)  کمتر از 5 برابر قطر میلگرد طولی(=80 م.م.) و فاصلة میلگرد انتهایی از لبة قطعه(=40 م.م.) بزرگتر از 2.5 برابر قطر میلگرد طولی(=40 م.م.) نمی باشد, و همچنین قطر خاموتها از 12 میلیمتر کمتر است, در نتیجه λ2=1.0 می باشد.

 

fb=min(λ1λ2fbd , fbm)=min(1.0×1.0×3.25,3.25)=3.25

 

 

چون بیش از 300 میلیمتر بتن تازه زیر میلگردهای فوقانی وجود دارد, K1=1.3 , و بدلیل عدم استفاده از اپوکسی برای پوشش میلگردها K2=1.2 و چون سازه با شکل پذیری زیاد است K3=1.0 در نتیجه:

ld=K1K2K3ldb=1.3×1.2×1.0×492.3=767.99 mm à 1.3ld=1.3×767.99=998.4 mm

 

 

طول پوششی=max(1.3ld;300; 0.07fydb  )=max(998.44;300;448)=998 mm

 

در نتیجه برای این ستون به اندازة 1 متر طول پوششی منظور می شود.

بدین ترتیب نتایج طراحی نهایی ستونها و مقادیر فولادهای مقاطع در طبقات مختلف و نقاط هم پوشانی در جداول صفحات بعدی آورده شده است.

همچنین آرایش میلگردها و خاموتها در مقاطع ستونهای مختلف در طبقات و اتصال و تبدیل ستونها با ابعاد مختلف و خاموت گذاری ستونها در طول ستون و نقاط بحرانی در نقشه های اجرائی پروژه آورده شده است.

 

طراحی با ETABS2000 :

در مرحلة بعدی بمنظور کنترل محاسبة دستی, از نرم افزار ETABS برای طراحی ستونها استفاده شده است. برای طراحی این سازه از آیین نامة ACI 318-99 و روش طراحی ویژه(Sway Special) استفاده شده است و پس از طراحی و کنترل سازه(Design/Check) میلگردهای طولی(Longitudinal Reinforcing) مورد نیاز و همچنین مقدار خاموت گذاری(Shear Reinforcing) با واحد mm2/mm محاسبه شده است.

مقدار آرماتور و خاموت طراحی شده توسط ETABS در ادامه آورده شده است. بعنوان مثال برای کنترل  ستونهای میانی واقع در طبقة دوم که قبلاً بصورت تشریحی محاسبه شد, ملاحظه می شود که مقدار آرماتور طولی برابر با 2 2025 mm  توسط نرم افزار طراحی شده است که برابر با مقادیر طراحی شدة دستی است.(دستی: 2 2025 mm) و بقیة موارد نیز صحت طراحی دستی را تایید می کنند.

(توجه شود که واحدها در نتایج طراحی کامپیوتری KN , mm می باشند.)

 

 

تحقیق معماری معاصر

1-      پایه گذار مکتب هنرنوچه کسی بود؟

آرت نوو نهضتی بسیار زودگذر، اما فراگیر در اروپا بود که ابتدا در هنرهای تزئینی مانند طراحی پارچه، تولید کتاب و مبلمان از دهه ۱۸۸۰ آغاز گردید.آرت نو در حقیقت نام مغازه ای بود که طراحی داخلی آن توسط معمار بلژیکی، وان دوولد ، انجام شده بود که درا ین مغازه اشیاء مدرن و نو ظهور فروخته می شد. نام این مغازه به سبکی تعلق گرفت که به جای تقلید از گذشته، در پی ابداع احجام و فرمهای جدید بود. در مقاله حاضر سعی بر قرار دادن هنر نو در بطن تاریخ و بررسی ریشه های اجتماعی هنری،پدید آمدن این سبک، آثار هنرمندان و حیطۀ گسترش این هنر هستیم.

2-جنبش هنر نو چه ویژگی هایی داشت؟

● در هنر نو نه خط صاف وجود دارد نه زاویه قائم بلکه فقط خطی نرم و سطحی

- خطوط سینوسی و پرانحنای نامتقارن به تقلید از نقوش پرپیچ و تاب گیاهی و پیچک وار

- ساختار دینامیکی تصاویر چون ارگانیسم های زنده.

- نگرش به طبیعت که تأثیراتی از هنر سایر ملل،خصوصا هنر و صنایع دستی ظریف ژاپن.

- تاثیر سبک نقاشی تاریخ گرای Historismus فرانسه و سبک پست امپرسیونیم .

3- اندیشه های معماران هنر نو چیست؟

۱) انتقاد شدید از اشیاء و مکتبهای تقلیدی

۲) جدایی از گذشته

۳) ابداع فرمهای جدید

۴) هنر مناسب زمان

۵) استفاده از تولیدات مدرن(فلز) برای اسکلت ساختمان

۶) استفاده از تزئینات و فرمهای طبیعی و رمانتیک.

4- انحنای منحنی وار آهنی و شیشه ای در نهضت هنر نو را توصیف کنید؟

آجر و سنگ که مصالح سنتی معماری و نیز در ساختمان های بلژیک معمول بودند در ساختمانها نیز به کار گرفته شدند، اما معماران از به کارگیری آهن و تلفیق آن با شیشه نیز امتناعی نداشته و مهم تر، ترکیب این مصالح با یکدیگر چنان با دقت صورت گرفته که انگار معمار هر ماده را برای ماده دیگر تراشیده است. همچنان که در خارج بنا به تکنیک ساختمان اهمیت داده شده و با معماری پیوند خورده و به دیده آمده است، در درون بنا نیز اسکلت آةنی در تمام حجم های اصلی ساختمان- دفاتر کار، سالن نمایش و سالن های اجتماعات- آشکار و در معرض دید است و این موجب احساس روانی و سیالی درون ساختمان است.

از جمله این ساختمان ها خانة خلق است که اورتا آن را برای حزب کارگر بلژیک ساخت. چند نکته در این خانه نظر ما را جلب می کند:

1- طرح خانه آزاد است و انحنای پلان به ملاحظة انحنای خیابان که ساختمان در آن واقع است در زمان خود جسورانه بود.

2- آجر و سنگ که مصالح سنتی معماری و نیز در ساختمان های بلژیک معمول بودند در این ساختمان نیز به کار گرفته شدند، اما معمار از به کارگیری آهن و تلفیق آن با شیشه نیز امتناعی نداشته و مهم تر، ترکیب این مصالح با یکدیگر چنان با دقت صورت گرفته که انگار معمار هر ماده را برای ماده دیگر تراشیده است.

3- همچنان که در خارج بنا به تکنیک ساختمان اهمیت داده شده و با معماری پیوند خورده و به دیده آمده است، در درون بنا نیز اسکلت آةنی در تمام حجم های اصلی ساختمان- دفاتر کار، سالن نمایش و سالن های اجتماعات- آشکار و در معرض دید است و این موجب احساس روانی و سیالی درون ساختمان است.

5- اتوواکنر معمار اتریشی چه تاثیراتی در مکتب هنرنوداشت؟

توجه به عصری تازه که در آن صنعت و تکنولوژی نقش مهمی داشتند و گرایش به نوعی معماری با تاثیرگیری از ویژگی های این عصر، در اتریش پیش از همه در آثار اتو واگنر پدیدار شد. گرایش های جدید در اندیشه و کار واگنر وقتی به منصه ظهور (بروز) رسید که وی به سال 1894 به استادی آکادی وین برگزیده شد. در کتاب معماری مدرن نوشته اتو واگنر، وی نشان داد که او راه جدیدی را برای خود برگزیده است. اثری از واگنر که به بهترین صورتی گرایش جدید او را نشان می دهد، ساختمانی است که برای یک بانک در وین ساخته است.

6- نهضت هنر نو چه تاثیراتی بر میس وندرروهه داشته؟

میس وندروهه بین سالهای 1930 تا 1933 رئیس مدرسه باوهاوس می شود و در سال 1932 به اتفاق فیلیپ جانسون نمایشگاهی در نیویورک ترتیب می دهند و نام نمایشگاه را سبک بین المللی گذاشته و در آن کارهای میس وندروهه را به نمایش می گذارند . از عناصر اصلی کارهای او : صفحات شیشه ای ، بتن مصلح و اندکی بعد مرمر اساس طرح های او می شود . سبک بین المللی:

اهمیت کاربرد فولاد با آهن و بتن ، دیوارهای بیرونی به صورت غلافی شیشه ای ، فلزی یا سنگی که نقش محصور کننده دارد نه نگهدارنده ی طبقات بالا ، داشتن نظمی چهارگوش که باعث قرینه سازی محور معماری کلاسیک نشود

 میس وندروهه گفته است : " همواره معتقدم که هیچ رابطه ای بین معماری و ابداع فرمهاغی تازه وجود ندارد . همچنین معماری هیچ ارتباطی با ذوق و سلیقه شخصی ندارد ، زیرا به واقع معماری موضوعی است که مطابق با روح عنصر و دوره ای که در آن زندگی می کنیم ، نظام می گیرد .
او همواره به دنبال تلفیق کار فکری و کار یدی بود " انذیشه هایم دستانم را هدایت می کنند و دستانم نیز درستی اندیشه هایم را مشخص می کنند . "

7- معماری صنعتی چیست؟

تعریفی که برای معماری صنعتی میشود گوناگون و متنوع میباشد. ولی تعریف بسیار ساده ای میتوان برای آن بیان نمود استفاده از تکنولوژی های نوین و پیشرفته در ساخت و ساز به نوعی که معماری تر تبدیل به معماری خشک شود به مانند ماشین که از مونتاژ قطعات آن شکل میگیرد.   از محاسن:

1-      شکل گیری صنایع وابسته به موازات ساخت و ساز ها از مهمترین محاسن معماری صنعتی میباشد که باعث رونق اقتصادی و اشتغال زایی فراوان میگردد.

2-      سبک شدن ساختمانها

3-      استفاده از تکنولوژی کنترل بیشتری به معمار جهت استفاده از انرژیهای تجدید پذیر میدهد.

4-      کنترل بیشتر اجرا همانند کنترل پروسه خط تولید یک کارخانه.

شاید بتوان برج ایفل پاریس را اولین نماد این سبک معماری دانست چرا که برج ایفل با ۳۳۰ متر ارتفاع و اسکلت فلزی نمایان، نمادی از دستاوردهای تکنولوژی در عصر مدرن است.

معماری هایتک ۱/ بینش پوزیتیویسم و خوشبینی به علم و پیشرفت علمی و تکنیکی؛

۲/ نمایش تکنولوژی به عنوان عصاره و دستاورد عصر جدید؛

۳/ نمایش پروسه ساخت؛

۴/ شفاف نمودن، لایه لایه کردن و نمایش حرکت در ساختمان؛

معماری اکوتک

8- نظریه انشتین در مورد انقلاب صنعتی؟

اینشتین خود را یک صلح‌طلب  و بشردوست قلمداد می‌کرد، و خود را در سال‌های بعدی، یک سوسیال دموکرات متعهد قلمداد می‌کرد. در سالهای ابتدایی جنگ جهانی، فیزیکدان مجارستانی، لئو زیلارد (Leó Szilárd)، پس از اطلاع از پیشرفتهای دانشمندان آلمانی در ایجاد واکنش زنجیره ای هسته ای، نامه ای برای روزولت تهیه کرد و از اینشتین خواست که نامه را امضا کند. زیلارد نسبتاً گمنام بود، اما اینشتین به واسطه نظریه های نسبیت و جایزه نوبل، شخص مشهوری به شمار می رفت. این نامه نقطه شروع پروژه مانهاتان برای ساخت بمب اتمی به شمار می رود؛ اما به واسطه فعالیتهای صلح جویانه سابق اینشتین، گرایشهای چپگرانه وی، و همچنین گزارشهای مغرضانه و بی پایه ای که اف بی آی در مورد ارتباط اینشتین با شوروی دریافت کرده بود، از شرکت او در پروژه مانهتان جلوگیری شد.

9- در چه زمانی آرشیتکت معنی خود را از دست داد؟

سمبولیسم یا نماد گرایی جنبشی بود که از 1885 تا 1911 بر هنر اروپا سایه افکند. در این شیوه هنرمند واقعیت ها را نه به طور مستقیم بلکه به صورت نمادها یا سمبولهایی تأثیر گذار ارائه می کرد. این نمادها متضمن چیزی جز شناخت ذهنی هنرمند از واقعیت ها نبوده اند. «ذهنیت» در کار سمبولیست ها شکل افراطی به خود گرفت به همین دلیل نمادها و مضامین هنر سمبولیک، مضامینی بغرنج و معما گونه اند. « نمادهای هنری تا زمانی ماندگار باقی می مانند که آنچه بدان ارتباط داده می شود معنا دار باقی بماند. وقتی این معانی ناپدید شود و یا اهمیت خود را از دست دهد آن شکل نیز یا ناپدید می شود یا اینکه معنای جدید کسب می کند. هنرمند همواره سعی می کند تا جایی که محدودیت های هنری اجازه می دهد ذهنیت خود از زیبایی ها را بر روی اثر خود پیاده کند. هرچه بیشتر بتواند این زیبایی را از درون خود به بیرون انتقال دهد اثر هنری او دارای اصالت بیشتری خواهد بود. هنرمندان سمبولیست آثار خود را با الهام از آثار هنری اوایل رنسانس و نیز آثار هنر شرقی به وجود آوردند لذا شیوه نمایش اشیاء در آنها با شیوه واقع گرایانه سنتی مغایرت داشت.

سایر مطالب:

ایران و کشورهای عربی

لازم به ذکر است ریشه های هنـــــر نو را می توان در هنر ایرانی هم جستجو کرد.جدا از مبادلاتی هنری و فرهنگی که در زمان ساسانیان میان ایران و روم چه از طریق تجارت و چه از طریق جنگها و فتوحات سرزمین های دیگــر انجام می شد،هنر معماری ایران زمین پس از ساسانیان از طریق اعراب مسلمان که هنرمندان و معمـــــاران ایرانی را برای برپایی مساجد و کاخهای خود به خدمت گرفته بودند از خاورمیانه به اسپانیا و اروپا راه یافت و باعث خلق آثار بدیعی شد که هنوز برخی از آنها باقی اند.در میان نقوش و تزئینات معماری و صنایع دستی به خصوص نقوش گیاهی که نگاره های غالب تزئینات فرش و معماری ساسانی بودند از جایگاه ویژه ای برخوردار بودند.

نتیجه گـــــیری:

نهضت هنر نو ما حصل یک دگرگونی در ساختار اجتماعی، رویکرد های زیبایی شناسی، تاثیر پذیری از هنرهای غیر اروپایی و پاسخی مناسب به زمانه خود است. این هنر در نقطه حساسی از چرخش به سوی مدرنیسم به عنوان نقطه اتصالی میان سبک های قدیمی و هنر مدرن قرن بیستم، یک لحظه گذار به شمار می رود.

تغییر در ذائقه زیبایی شناسی، افزایش درک معنای مواد و مصالح، تحول در سازمان ترکیب بندی و تجارب افراد این مکتب با رنگ تاثیرات هنری این مکتب بر دوره های پس از خود بود. . ویژگی های این هنر موجب فراگیری آن و گذار به مدرنیسم و تحریک کننده رویکرد عمومی به آن بود در حالی که ستیز آن با روح زمان که ریشه در نهضت هنر و صنایع دستی داشت؛ موجب کوتاهی عمر این دوره گردید

● بلژیک

بروکسل را می توان پایتخت هنر نو نامید. در آنجا معماری به نام ویکتور هورتا بسیاری از شاهکارهای هنری این دوره را آفریده است. جنبه ی انقلابی کار هورتا این بود که نمودارهای معماری جدید را که ناشی از بسط استفاده از آهن در معماری بود؛ در خانه های شخصی به کار برد. مهم ترین کارهای او در این زمان پلکان چدنی خانه ی شماره۱۲ در خیابان تورن بود. که نقطه ی اوجی در هنر نو به حساب می آید. خانه خلق او در ۱۸۷۹ شاهکار معماری نوو در بلژیک به شمار میرود و نمای منحنی شیشه ای آن یکی از شجاعانه ترین کارهای آن زمان محسوب می گردید

بانیان نهضت هنر نوکوشیدند با طرح های خود، بی آنکه رام کردن صنعت را در زمان های دور جستجو کنند، راه های تازه ای برای طرح های معماری و طرح های لوازم و اثاثیه بیابند.

قهرمان نهضت هنر نو هانری وان ده ولده بود

سرعت گسترش و فراگیر شدن آرت نو بیش از همه در تصویرگری (ایلوستراسیون) مجلات جلوه گر می شود. مجلات زیر بیش از سایر مجلات از گرافیک ها و تصویرسازی های سبک آرنوو بهره بردند:

۱) The studio چاپ لندن ۱۸۹۳

۲) Revue Blanche چاپ پاریس از ۱۸۹۱ تا ۱۹۰۳

۳) Pan چاپ برلین از ۱۸۹۵ تا ۱۹۰۰

۴) Simplicissimus که از سال ۱۸۹۶ به بعد در مونیخ انتشار یافت

۵) Deutche Knust و Dekoration چاپ دارم اشتات از ۱۸۹۷ تا ۱۹۳۴

در فرانسه، شورش امپر سیونیست ها بر ضد آکادمی مقدمه ای برای هنر نو بود.

در ابتدا سطوح خطی و نقوش آبستره گیاهی تزئین گرا، بر اساس الگوها و نقوش تزئینی ژاپن، در تمامی هنرهای این سبک نمود یافت و هنر ژاپنی بر زوایای مختلف این هنر تأثیر عمیق گذاشت. برای مثال هنری وان دولده Henry van de Velde (هنرمند بلژیکی) به نقوش آبستره گیاهی در معماری داخلی و خارجی توجه کرد و این نقوش را در هنر کتاب آرایی و پیکر آرائی نیز دنبال کرد.

 

شاید جسارت و خلاقیت هنرمندان هنر نو در همین امر نهفته باشد که بر خلاف تمام سبک های رایج قرن نوزدهم همچون نئوکلاسیک و رمانتیک که تقلید محض از گذشته را سرلوحه کار خود قرار
داده بودند، این سبک از نظام های یونان، سبک گوتیک، نماهای رومی، تقارن رنسانس، یا تعادل
و توازن و قواعد خشک سبک کلاسیک هیچ اثری دیده نمی شود.

تصور برخی افراد از معماری صنعتی، استفاده از تکنولوژی‌های نوین و مصالح ساختمانی جدید در ساخت و سازهاست. آیا شما با این نظر موافقید؟

خیر. از دیدگاه من چنین تصوری کاملا اشتباه است. این تعریف از معماری صنعتی درواقع به معنای روش ساخت صنعتی است. درحالی‌که معماری صنعتی مثلا جایگاهی در بخش مسکونی ندارد. چنین تعریفی از معماری صنعتی مربوط به چهار یا پنج دهه گذشته است که در آن زمان به اشتباه، معماری صنعتی به پیش‌ساختگی گفته می‌شد و مقوله معماری صنعتی به عنوان نیازی عمده و ضروری مطرح نبود. در آن دوره، صرف­نظر از معدود پروژه‌های اجرا شده توسط معماران برجسته ایرانی، کارخانه‌های بزرگ توسط کارشناسان خارجی یا زیرنظر آن­ها احداث می‌شد. معماری صنعتی با معنای متداول امروزی در کشور، پس از وقوع انقلاب گسترش یافت و شکل گرفت.

حداقل 4 اصل عمده در کارهای میس وندروهه می توان یافت :
1- وضوح ساختمان به همراه طراحی شهری بیش از معماری از طریق حذف وزن غیر ضروری پدیدار گشته . میس وندروهه اظهار داشت : تمام وزن غیر ضروری را از بین بردم تا حد امکان آنرا روشن سازیم .
2- مصالح به طریق صنعتی تولید شدند و شیوه ای که از آنها استفاده می شود . ماهیت خاص هر کدام از آنها رابیان می دارد و
3- سیستمهای ساختاری به کارگیری شده بنا بر مقتضیات و شرایط کاربردها و اجزای این سیستمها به طوری داخلی و خارجی آشکار می شود .
4- جهت تکمیل روشنایی ساختاری ، جداره های بیرونی احاطه کننده و تیغه های فضای داخلی جداگانه از بخشهای پر فشار جدا می شوند . شکی باقی نمی ماند که کدامیک ساختاری اند و کدام نمی باشند .

 

تشریح دخالت های مرمتی در عمارت چهل ستون قزوین

تشریح دخالت های مرمتی در عمارت چهل ستون قزوین

 

کاخ چهل ستون قزوین از این جهت که تنها کاخ باقی مانده از مجموعه کاخ های سلطنتی این شهر در زمان شکوفایی و رونق دوره صفویه است، همواره مورد توجه محققین تاریخ هنر و معماری و مردم این شهر بوده است. و با رشد آهنگ توجه به سوی آثار تاریخی در مملکت، عملیات ویژه تعمیراتی در این بنای ارزشمند به اجرا در آمد و استمرار یافت. گرچه پیش از این نیز در زمان قاجار در دست حکام و فرمانداران شهر مورد بهره برداری مستمر بود. در این گزارش سعی شده، تا با توجه به مدارک موجود، سلسله تعمیرات و دخالت هایی که به منظور حفظ این عمارت به انجام رسیده، با در نظر گیری اهداف و سیاست های مورد نظر و با اشاره به انجام دهندگان آن، به صورت نسبتاً مفصلی شرح داده شود.

نخستین گزارش مکتوبی که از تعمیرات بناهای سلطنتی قزوین در دست داریم، مطالبی است که ناصرالدین شاه قاجار در سفر اولش به فرنگ به رشته تحریر درآورده است. او که در مسیرش از قزوین گذشته، می نویسد: بناها بسیار خراب شده بود. به باقرخان (سعدالسلطنه) دستور دادیم تا آنجا را تعمیر کلی کند. سپس در سفر سوم، هنگام بازگشت از فرنگ، در خاطراتش می خوانیم که از تعمیرات خوب سعدالسلطنه تعریف و تمجید می کند. اگر زمان حکومت سعدالسلطنه و سفر ناصرالدین شاه را در نظر بگیریم، این تعمیرات باید در حدود سال های 12-1306 هـ.ق باشد. که همزمان با ساخت و سازهای نسبتاً وسیع و تعمیرات دیگر قاجاری در قزوین است. نوشته فرهادمیرزا معتمدالدوله در کتاب هدایت السبیل و کفایه الدلیل نیز اشاره به تعمیر عمارت در سال 1312 هـ.ق دارد. (رکنی)

علاوه بر این عمارت، یکی دیگر از بناها موسوم به حیات نادری- از بناهای دوره صفوی- مرمت گردید و در ایوان شمالی مسجد جامع عقیق تعمیراتی توسط سعدالسلطنه به عمل آمد. این عمارت پس از نوسازی‌ای که به کیفیت آن اشاره خواهد شد، به عنوان فرمانداری مورد بهره برداری قرار گرفت. در واقع اساسی ترین دخالت در عمارت زمانی به وقوع پیوست که سه قرن و نیم از حیات آن می گذشت.

نوع دخالت تعمیراتی این زمان را در واقع باید تعمیر، تغییر و نوسازی بدانیم که شامل:

- افزوده شدن رواق ستوندار آجری دور بنا در طبقه هم کف که نمی دانیم جایگزین ستونهایی شده که پیش از این وجود داشته، یا اینکه به عنوان تعمیرات به طرح ساختمان افزوده شده اند.

- تعویض پوشش شیروانی با نقاشی های زیر آن بر روی چوب در تراس دور تا دور طبقه بالا که قاعدتاً آسیب دیدگی زیادی داشته است.

- نقاشی های دوران صفوی (بویژه لایه های دوم) تیشه‌ای شد و روی آن با نقاشی‌های گل و مرغ به سبک دوران قاجار تزئین گردید و هم چنین تابلوهایی به سبک فرنگ در بدنه دیوارها و طاقچه ها نقاشی گردید و افزون بر آن چند تصویر چهره (پرتره) رنگ روغنی نیز ترسیم شد. (مجابی 495)

- تالار فوقانی و مقرنس های سقف تالار هم کف گچ کاری شد.

- درگاه های فضای هم کف را به دلیل عدم اطمینان از استحکام آنها، تنگ‌تر یا کوتاه تر نمودند.

- حوض آبی نیز در جبهه جنوبی عمارت احداث گردید که در واقع در پی تغییر جهت مسیر آبی بوده که از بیرون به داخل عمارت جریان داشته است. حوض میان تالار هم کف نیز بلا استفاده ماند و کور گردید.

* مرحوم گلریز در کتاب مینو‌در آورده اند، از سال 1300 خورشیدی به بعد عمارت مذبور در دست فرمانداران بوده و برخی تغییرات در آن داده اند که یکی تغییر راهروی طبقه بالاست و دیگری آنکه دو اطاق کوچک از تالار را جدا کرده به دفتر اختصاص داده اند.

علاوه بر اینها، برای احداث پله جدید، ایوان شمالی را به طور کامل بسته و پله خانه اصلی را کور کردند. و در ضمن سه ایوان دیگر را بسته، به صورت اتاق در آوردند. در عکس های قدیمی پیش از مرمت سال 1347 از بخش های گفته شده، به خوبی پیداست که افزوده ها مربوط به اوایل حکومت پهلوی است.

* از سال 1334 خورشیدی طبقه تحتانی عمارت به موزه هنرهای زیبای قزوین اختصاص یافت. به قول مرحوم گلریز، اشکوب زیرین را در این سال خواستند تعمیر کنند که به دلیل ناآگاهی افراد در هنگام تراشیدن اندودهای گچ، به نقاشی صفوی لایه زیرین ضربه وارد کردند، به طوری که غالب صورت ها عیب کردند. (گلریز ص609)

(البته معلوم نیست که واقعاً این عیب کردن نقاشی ها در این زمان صورت گرفته باشد. چون در لایه برداری هایی که سال های بعد توسط متخصصین مرمت آثار انجام شد، معلوم گردید که در زمان قاجار برای اندود مالی دیواره ها، بدنه ها را تیشه ای کرده اند تا اندود بهتر بر دیوار بنشیند.

* با تاسیس سازمان حفاظت آثار باستانی ایران به سال 1344، آنطور که از شواهد پراکنده و اظهارات شفاهی پیداست، عمارت چهل ستون در سال 1347 توسط دفتر فنی این سازمان در قزوین، به کارشناسی آقای مهندس علی اکبر سعیدی مرمت شد. در مقاله خانم محبوبه امیر غیاثوند درباره کاخ های سعادت آباد می خوانیم: «در سال 1347 کف طبقه دوم بنای ارسی خانه (عمارت کلاه فرنگی) به منظور استحکام بخشی و مرمت خاک برداری شد. پس از خاک برداری، گنبدهایی با خیز کم آشکار شد. تیرریزی سقف روی این گنبدها و دیوار جانبی صورت گرفته است. (البته وجود تیرهای چوبی درست بین گنبدها در بالاست.) تصویری نیز از کف باز شده طبقه بالا ارائه شده است.

در تعمیرات این سال، پله هایی که در حدود 45 سال پیش در ایوان شمالی افزوده شده بود، حذف گردید و پله اصلی بنا در گوشه شمال شرقی که کور شده بود، باز شد.

گزارش هایی از تعمیرات بنای چهل ستون قزوین از سال 1353 تا 73 در آرشیو مرکز اسناد سازمان میراث فرهنگی موجود است که در این بخش از آنها بهره گیری شده است.

* نخستین گزارش رسمی نوشته کارگاهی که از عمارت چهل ستون وجود دارد، مربوط به فعالیت های دفتر فنی قزوین در سال 1353 است که به قلم آقای ترکمان در 97 صفحه مصور همراه با نقشه در تاریخ 10/4/1354 تنظیم شده است. که به واقع باید مفصل ترین و دقیق ترین گزارش از روند تعمیرات این بنا دانست. فعالیت عمده این سال در دو بخش مرمت معماری و مرمت تزئینات به انجام رسید.

در ابتدای گزارش، درباره سیاست کلی مرمت می خوانیم: «در تعمیرات اساسی می‌بایستی به این نکته توجه شود که این تعمیرات براساس نقشه اولیه بنا بوده و تغییرات بعدی، بنا به وضعیت های مختلفی که دارند به فرم اصلی تبدیل شوند». و در مورد طبقه هم کف توضیح می دهد که: «ابعاد اصلی سالن 5 گز در 8 گز می باشد که قسمت های پر و خالی آن بر روی یک خط کش بلند چوبی اندازه گیری و عیناً بر روی دیوارها جهت مشخص نمودن دهانه ها منتقل گردیده است.»

تعمیرات انجام یافته چنین تشریح می شود: «در اطراف سالن مرکزی (دیوار چهار جبهه سالن یعنی بین سالن مرکزی و اطاق های اطراف) کلاف های چوبی در دو ردیف در ارتفاع پشت کتیبه ها کشیده شده بود که به علت پوسیدگی و عدم عملکرد به تدریج با وقت زیاد، بدون دخالت در نقاشیهای دیوارها، از محل های مختلف خارج گردید. در ضلع شرقی سالن به جهت باز بودن دهانه های بالای کتیبه، تیرهای چوبی از کف دهانه خارج شد. بازوی کلاف چوبی ضلع غربی نیز به همان طریق خارج شد.»

«به طور کلی خارج ساختن تیرهای چوبی، به جهت وجود لایه های مختلف نقاشی در اطراف محل هایی که تیرها در آنها جای داشت و اغلب این نقاشی ها هنوز مورد مرمت اساسی قرار نگرفته است، با اشکالات متعددی مواجه بود و اغلب برای بیرون آوردن قسمتی از یک تیر، اجباراً تیر در داخل دیوار کم کم خرد شده و خارج می شد تا هیچ گونه ضربه و فشاری به دیوار وارد نشده و باعث صدمات بیش از آنچه تا کنون به بنا وارد گردیده نشود. پس از خارج ساختن کلیه تیرهای چوبی، برای جوش دادن کلاف های آهن، در قسمت های زیر و بالای محل تقاطع آنها، لازم بود سونداژهایی بشود تا جوش دادن آنها امکان پذیر باشد. در اینجا نیز این عمل در قسمت های مختلف و مناسب بنا انجام و اطراف سالن در دو ردیف کلاف کشی آهن گردید. این کلاف‌ها با کلاف کشی اطاق جنوب غربی E که در سال قبل (1352) انجام شده بود مربوط و به وضع اطمینان بخشی به یکدیگر متصل گردیدند. بعد از کلاف کشی آهن، کلیه محل های سونداژ بسته و در تمام قسمت های کلاف ها و محل های سونداژ شده و بستر تیرهای چوبی، ملات مناسبی از گچ و ماسه تزریق گردید.

کلیه این تیرها بوسیله تسمه های محکم فلزی از بالای دهانه ها به یکدیگر جوش داده شده و متصل گردیده است. علت انتخاب ملات گچ برای تزریق به جای بتن، وجود ضد زنگ روی تیرهای آهن بود که به صورت قشری مانع در هم گرفتن تیرها به وسیله سیمان می شد و از طرفی ملات گچ برای هماهنگی با مصالح قبلی و اصلی بنا و هم چنین عجین شدن کامل آنها مناسب تر به نظر می رسید. به این ترتیب کلاف کشی آهن در اطراف سالن مرکزی در دو ردیف انجام و این سالن که بار سقف آن نیز در سال های قبل برداشته شده و فشار آن مستقیماً بر روی پایه ها وارد می شود، در حال حاضر به وضع اطمینان بخشی در آمده است».

«از تغییرات اساسی ساختمان به جز بسیاری از دهانه ها که قبلاً باز بوده و بعد مسدود گردیده است، یکی نیز تغییر شکل یکی از دهانه ها می باشد که در اصل کوچک‌تر بوده و در دوره‌های بعد قوس جناغی بازتر گردیده است (دوره دوم صفوی) دهانه اولیه دنباله انحنای قسمتی بوده که در حال حاضر بالای قوس جناغی فعلی قرار دارد. یعنی قوس جناغی اولیه که خیلی تندتر از جناغی فعلی است و در بالای قوس جناغی دوم کاملاً نمایان است، از طرفین ادامه پیدا می کرده و تا کف اصلی به صورت دهانه بین اطاق ها در می آمده است. لیکن بعداً این دهانه بازتر شده و یک قوس جناغی کندتر (هفت و پنج دوم) در زیر آن زده اند و چون طرفین آن مانند قوس قبلی به شکل دهانه تا کف ادامه پیدا می‌کرده است، طبیعتاً دهانه از شکل اولیه تغییر کرده و با زیر شده است و در زیر این قوس نیز در دوره سوم بنا (دوره قاجار)قوس دیگری زده شده است.

بنابارین یکی از مسایل مهم، بازسازی فرم اولیه دهانه ها بود که برای این منظور، پس از مقداری پی کنی در حد لازم و برداشتن رگه های اولیه آجر دهانه ها، مطابق اندازه هایی که از وضعیت اولیه دهانه ها در دست است، رگه های بعدی چیده شده و حد زیر کلاف کشی آهن رسانده شد.

در چیدن دیوارهای دهانه سعی کامل شد که دیوار چینی با استفاده از اندازه های داده شده و براساس مدارک و شواهد موجود بنا باشد. باین ترتیب که نقاشی های اصلی به صورت راهنمای چیدن رگه های جدید مورد استفاده قرار گرفته و به عنوان معیار و ضابطه‌ای دقیق و صحیح برای این کار از آنها بهره برداری گردید».

در ادامه گزارش به تثبیت و تمیز کردن و لایه برداری نقاشیها پرداخته شده که از آوردن آن در اینجا به دلیل طولانی شدن مطلب خودداری می شود.

* از سال 1354 چندین گزارش تعمیرات و هم چنین برنامه ای در دست است فعالیت چشمگیری که از دو یا سه سال پیش آغاز شده بود، همچنان ادامه دارد.

در این سال برنامه تعمیراتی برای بنا در دو قسمت مربوط به معماری ساختمان و نقاشی تهیه شده که امضای غلامرضا محمودی، مسئول دفتر فنی سازمان حفاظت در قزوین را دارد. برنامه تعمیرات شامل: 1- احیای پله های رابط به طبقه دوم در ضلع شمال شرقی به صورت اصلی آن.

2- برداشتن و آزاد کردن لایه های نقاشی شده در دوره های مختلف و رسیدن به قشر مطلوب و نگهداری آن، می باشد. مجموع اعتبار در نظر گرفته شده 000/500/1 ریال است. چهار قطعه عکس نیز ضمیمه این برنامه مرمتی است.

(لازم به توضیح است ، برنامه هایی که در هر سال نوشته شده اند، اجرای آن مربوط به نیم سال دوم یا سال آینده بوده است).

در همین سال به گزارشی از آقای ترکمان به عنوان سرپرست کارگاه تعمیراتی چهلستون قزوین بر می خوریم که مربوط به فعالیت های صورت گرفته در سه ماهه اول سال 1354 است. وی با اشاره به اینکه ادامه کار لایه برداری در اطاق گوشواره شمال غربی (اتاق ها) شروع گردیده، بقایای مواد الحاقی باقی مانده روی لایه قاجاری این اتاق برداشته شد.

در حین انجام لایه برداری در اطاق G کار ]برداشتن مواد ریز الحاقی روی نقاشی‌ها[ در دیوان شمالی (H) نیز شروع گردید در حالی که سه ایوان دیگر در این زمان هنوز بسته ‌اند. این ایوان را از الحاقات آزاد کرده اند. لایه برداری جبهه های خارجی بنا تا رسیدن به نقاشی و رسیدن به آجر برای احیای نمای اصلی، از جبهه جنوبی شروع شده است.

از آقای نعمت الهی متخصص تعمیرات نقاشی بناهای تاریخی نیز گزارش از فعالیت تعمیراتی شش ماهه اول سال 54 وجود  دارد، که در واقع تکرار همان گزارش های اشاره شده پیشین است.

* در حالی که کار تعمیر بنا در حال انجام بوده، برنامه‌ای برای ادامه مرمت موزه قزوین نوشته شده که مربوط به سال 1355 (2535 شاهنشاهی) می‌باشد. در این برنامه ابتدا اشاره شده که تعمیرات اساسی آن انجام یافته وتعمیر نقاشی ها نیز در حال اجرا می‌باشد. و اما برنامه های پیشنهادی از این قرار است:

1- برداشتن دیوارالحاقی سمت شرق و مرمت نقاشی ها و گچبری در این ایوان.

2- ادامه تعمیرات نقاشی.

3- ترمیم قسمتی از شیروانی و قاب های طبقه دوم.

مجموعاً 000/500/1 ریال برای آن هزینه برآورد شده است. که قاعدتاً باید در سال 56 برنامه مذبور به اجرا در آمده باشد. اما گزارشی در این زمینه بدست نیامد.

* در سال 1357 یک صفحه گزارش شامل دو بخش صدمات وارده و برنامه تعمیراتی برای عمارت چهل ستون وجود دارد که در ذیل آن یادداشتی دستی با امضاء و بدون نام ذکر شده: « در مورد چهل ستون که باید فکر اساسی کرد و یک برنامه جامع برایش تهیه دید و به اجراء در آورد، تا بحال شوخی کرده ایم». در ابتدا می‌خوانیم:

الف- صدمات

1- متلاشی شدن پایه های باربر اصلی  

2- وجود الحاقات و دخل و تصرفاتی که هیئت کلی بنا را تغییر داده است

3- وجود گرد و خاک و غبار توام با چربی روی لایه های گچی

ب- عملیات مرمتی

1- برداشتن دیوارهای الحاقی بین درگاه های طبقه هم کف

2- انجام شمع بندی های ضروری

3- تمیز نمودن پی ها و دنبال کردن گرده اصلی بنای صفوی

4- چیدن پایه ها به شیوه اصلی و تقویت جرزهای متلاشی شده

5- تمیز کردن لایه های گچی در گوشه شمال غربی

* در سال 1358 به دو گزارش که اولی برنامه پیشنهادی مرمت و دومی تصویب برنامه و در نظر گیری 000/000/10 ریال بودجه برای اجرای طرح به امضای مهندس باقر آیت الله زاده شیرازی است. گزارش اول که به قلم آقای مهندس مجابی می باشد، حاوی نکات جالبی است که به چهار بخش تقسیم می شود:

1- تشریح وضیعت بنا و آسیب ها

2- برنامه مرمت پیشنهادی

3- هزینه ها

4- پیشنهاد کاربری مناسب

در بخش اول آمده است: «در محوطه باغ جعفرآباد که با نقشه ای شطرنجی شکل به باغات کوچک تر تقسیم شده بود، عمارات متعددی وجود داشته که در واقع یک محله سلطنتی را تشکیل می داده، از جمله این عمارات از هشت بهشت قزوین یاد می‌شود. با توجه به تشابه زیاد بنای موزه فعلی با عمارت هشت بهشت اصفهان، شاید یکی از اسامی آشنا و مقرون به حقیقت برای این بنا همان هشت بهشت باشد.»

«نقاشی های باقی مانده در این بنا شامل سه دوره اصلی و چند دوره فرعی است. دوره‌های اصلی را می توان چنین نام گذاری کرد: صفویه اولیه،  صفویه متاخر و قاجاری، دوره ها فرعی هم در زمان صفویه و هم در زمان قاجاریه در بعضی نقاط بنا به چشم می خورد.»

«بنا در دو طبقه احداث شده ولی طبقه دوم آن با وضع فعلی تفاوت زیادی داشته است. بنا از یک تالار مرکزی و اطاق ها و ایوان‌های چهار گانه اطراف تشکیل شده و بر روی جرزهای قطوری احداث گردیده که در ارتفاع نعل درگاه ها با چند ردیف کلاف چوبی عمود بر هم به یکدیگر بسته شده اند.»

«وضع پی سازی بنا خوب است و فقط رطوبت زیاد باغ، نشست هایی را در بعضی نقاط موجب شده است. زلزله و دخل و تصرفات متوالی به این عمارت لطمات زیادی وارد آورد، ولی با تعمیراتی که بر روی آن انجام گرفته به طور اساسی رفع خطر شده است.»

برنامه عملیات استحکامی بدین شرح است:

- اتمام کلاف کشی های افقی و عمودی

- ترمیم طاق ها و طاق بندهای اطاق های چهار گانه اطراف

- ترمیمات موضعی پی ها و دفع رطوبت از آنها

- ترمیم نعل درگاه ها

- تکمیل جرزهای آجری

- ترمیم فرش کف

- ترمیم نماهای خارجی و قوس ایوان ها

- مرمت نازک کاریهای داخل

- تکمیل و مرمت تزئینات

و پیش بینی شده که برنامه فوق طی دو فصل تعمیراتی (دو سال) قابل اتمام است. برای هر فصل 000/000/5 ریال هزینه برآورد می شود.

اما در بند چهارم می خوانیم: «این بنا از لحاظ اهمیت مطالعاتی که دارد و همچنین تقدمی که با سایر آثار صفوی دارا می باشد، می تواند یکی از مراکز مطالعات هنری دوره صفویه در نظر گرفته شود. بطوری که محققینی که در این موضوع کار می کنند به این مرکز مراجعه کنند و ضمن بازدید از خود بنا و تزئینات آن، مدارک دیگری که در این محل جمع آوری گردیده در اختیار آنها قرار داده شود.

مخصوصاً لازم به یادآوری است به علت ظرافت و آسیب پذیری بیش از حدی که این بنا دارا می باشد، نباید عملکردهایی از قبیل نمایشگاه، موزه و غیره به آن تحمیل نمود. به عکس، با وجود نقاشی های دوره های مختلف می توان پذیرفت که خود بنا عملاً موزه ای از نقاشی دوره صفوی و قاجاریست.»

* ادامه فعالیت تعمیراتی، همچنان در سال 1359 در حال انجام بوده است. یک برگ برنامه مرمت در سربرگ سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران و یک گزارش مصور نسبتاً مفصل که توسط آقای سیامک کشاورز، باستان شناس دفتر فنی قزوین نوشته شده، امضای آقای مهندس مجابی به عنوان تنظیم کننده طرح را در پای خود دارد.

برنامه مرمت چهل ستون با پیش بینی 000/000/2 ریال اعتبار شامل این موارد است:

1- اتمام کانال کشی بنا

2- مرمت طاق اطاق های جنوب غربی و شمال شرقی

3- مرمت پوشش شیروانی طبقه دوم و ترمیم کارهای چوبی

4- مرمت قوس های چهارگانه ایوان ها

5- تکمیل اندود گچ نماهای داخلی

6- برداشتن الحاقات مضر

7- احیای تناسبات نماهای داخلی و خارجی مطابق وضع اصلی

8- تثبیت و ترمیم نمای داخل و خارج بنا

9- احیای فرش کف

و در گزارش نوبت عملیات مرمتی که آقای کشاورز تهیه نمودند، دستاوردها و مشاهدات پس از لایه برداری بدین شرح بیان شده که: «نقاشی های بدنه خارجی عمارت چهل ستون نیاز به پاک کردن، تزریق و تثبیت دارد. این تزئینات کلاً شامل مینیاتورها و نقش های اسلامی و خطاطی است که مینیاتورهای اصیل دوره اول صفوی به نظر می رسد. آثاری از تزئینات جاسازی شده نیز در گوشه جنوب غربی موجود است که احیاناً به صورت قبه های طلایی بوده، موجود است.

یک ازاره تزئینی به ارتفاع تقریبی یک متر، نمای بیرونی و را دور می زده است و این ازاره از ایوان های چهار گانه عبور کرده است. باین لحاظ می توان فضای تزئینی داخل ایوان ها را نیز جزو نمای خارجی عمارت به حساب آورد.

این تزئینات بوسیله سایبان های عمیق چوبی از برف و باران محفوظ نگه داشته می‌شده است. این ازاره در حال حاضر در دست تعمیرات است و در گوشه هایی که کلاف عمودی عبور می کند، قسمتی از اسلیمی ها برداشته و سپس در جای خود نصب می‌شود.»

سایر کارهای انجام یافته در بخش حفاظت از تزئینات عبارتند از:

1- لایه برداری از نقاشی های داخل عمارت

2- گونی بونیکس کردن ترک های ستون ها و سقف عمارت

3- الگو برداری از روی مینیاتورهای موجود جهت مطالعه دقیق در عناصر و شیوه این نقاشی‌ها. در شرح عوامل تزئینی و نوع آنها، به نقاشی های دیواری و مینیاتوری که دارای مضامینی از طبیعت و انسان است، بوسیله رنگ های زیبا و آب طلا تزئین شده، اشاره شده است. همچنین بنا درب های خاتم کاری و اروسی‌های زیبایی داشته که اکنون موجود نیست و در سال 1334 از تزئینات این بنا لایه برداری شده و آثار نقاشی دوره های مختلف نمایان گردید.»

در بخش دیگری که به اظهار نظر رئیس دفتر فنی اختصاص دارد، توضیحات قابل ذکری درباره ویژگی و آسیب های سازه‌ای به همراه چاره اندیشی در این باره، آمده است که در اینجا ذکر می شود: «بنای چهل ستون در دوره های مختلف دستخوش تغییرات عمده ای شده است که چه در دوره صفویه و چه بعد از آن پادشاهان و امرای وقت هر یک به دلخواه خود دخل و تصرفاتی در بنا به عمل آورده اند، روی این اصل این بنا استحکام خود را تا حدودی از دست داده است که مخصوصاً پوسیدن کلاف‌های چوبی سرتاسری افقی که هر طبقه را مهار می کرد، مزید بر علت شده است.

لیکن غیر از دخل و تصرفات انسانی و پوسیدگی کلاف ها عامل مهم دیگری موجب خرابی نبوده است. زیرا جنس زمین زیر پی سازی و نوع مصالح و ملات و اسلوب اسکلت بنا به اندازه لازم مقاوم و مطلوب است. در حال حاضر برای از بین بردن خطراتی که بنا را تهدید می کند، بایستی به عوامل زیر توجه داشت:

1- جبران پوسیدگی کلاف های افقی در هر طبقه

2- جلوگیری از نفوذ آب های جاری باغ به زیر پی

3- احیای جرزهایی که در گذشته تراشیده شده اند

4- دوخت و دوز طاق ها و تویزه ها و قوس ها

5- ایجاد یک سیستم کلاف عمودی

6- و بالاخره مرمت اساسی طبقه فوقانی.

* برنامه مفصل مرمت بنای چهل ستون در سال 1360 که همراه با توضیحاتی درباره آسیب شناسی است، عکس های آن همان گزارش تعمیرات سال پیش است. این برنامه را که آقای مهندس مجابی در دفتر فنی سازمان در زنجان و قزوین تهیه کرده، به طور کلی به همراه شرح لازم، شامل موارد زیر است. و در ضمن 000/500 ریال اعتبار جهت خرید مصالح پیش بینی شده است.

به منظور کم کردن رطوبت قشر رسی زیر بنای چهل ستون و همچنین دفع آبهای جاری زیر زمین که به زیر پی ها از شمال به جنوب نفوذ می کند، احداث:

1- کانال زه کشی دور تا دور بنا ضروری است. 30% از این کانال در جبهه شمالی احداث خواهد شد.

2- مرمت تویزه ایوان های چهار گانه به علت شکستن قوس ها، در برنامه قرار دارد. در حال حاضر سه دهنه از این قوس ها از زیر با دیوارهای الحاقی گرفته شده است که پس از دوخت و دوز ترک های تویزه و تقویت آنها بوسیله قوس کمکی از پشت دیوارهای الحاقی برداشته خواهد شد. در سال جاری این عملیات در مورد یک دهنه انجام خواهد یافت.

3- شیروانی طبقه دوم به علت شکستن بعضی از اضلاع چوبی و همچنین پوسیدگی ورق ها احتیاج به مرمت دارد.

4- بنای چهل ستون در طول زمان دچار دخل و تصرفات متعدد و زیان آوری بوسیله پادشاهان و حاکمان شده است که در نتیجه اسکلت آجری بنا از هم گسسته است؛ ناچاراً عناصر الحاقی چندی نیز به آن افزوده شده، اینک برای احیای معماری اصیل آن و برداشتن الحاقات ضرورت دارد که در درجه اول یک پارچگی بنا و پیوند   عناصر اسکلت اصلی آن تامین گردد و به همین منظور دو رشته کلاف افقی در سطح طبقه بالا و نیم طبقه زیر نصب شده که با کلاف های عمودی در کنج به هم پیوسته شده اند. در سال جاری یک رشته کلاف افقی نیز در سطح فوندانسیون در برنامه قرار دارد و 30% آن همراه کانال زه کشی اجرا خواهد شد. این کلاف بتن آرمه خواهد بود. همچنین سه رشته کلاف عمودی باقی مانده است که آنها نیز تکمیل خواهد شد.

5- مرمت نقاشی های داخلی 90% به پایان رسیده است و مابقی احتیاج به تزریق موضعی و پاک کردن در سطوح کوچکی دارد. لذا ایجاد زمینه ساده و خنثی (از نظر رنگ) به عنوان متن تمام نقاشی های موجود محسوب می شود، در برنامه قرار دارد. و از ایوان غربی شروع و به میزان 30% کار تمام خواهد شد.

6- دیوارهای الحاقی و هم چنین پنجره های الحاقی که در زیر تویزه های چهارگانه قرار دارند، بایست برداشته شوند. در سال جاری یک دهنه از این دیوارها آزاد خواهد شد.

7- نماهای خارجی در حال حاضر دارای نقاشی و چند قاب مینیاتور می باشد که این نقاشی ها و مینیاتورها بایست مرمت و حفظ شوند در حالی که خطوط آجری نما نیز احیا می گردد. عملیاتی که در این زمینه انجام خواهد شد، مرمت نقاشی های بدنه شرقی همراه با تزئینات هزاره بنا خواهد بود.

8- دو قاب مینیاتور شمالی در سال جاری تثبیت خواهند شد.

9- به منظور مرمت و تقویت  پی سازی آجری بنا و هم چنین دفع رطوبت از کف در اطاق مرکزی تا روی سنگ چین پی، خاک برداری و پس از اجرای عملیات تقویتی و مطالعات، کف آجرفرش می شود.

10- نقاشی های داخل ایوان شمالی در سال جاری تمیز و تثبیت خواهند شد.

در گزارش ماهیانه فعالیت تعمیراتی که به تاریخ مهرماه 1360 می خوانیم:

1- کلاف کشی عمودی به طول 10 متر

2- گچ کاری نمای خارجی 4 مترمربع

3- تمیز کردن نقاشی های نمای خارجی 1 مترمربع

4- نصب نقاشی های نمای خارجی 1 مترمربع

* اوایل سال های دهه 60 را باید اوج کارهای مرمتی و بخصوص استحکام بخشی در موزه چهل ستون دانست. که در حال مرور آن هستیم. برنامه سال 1361 نیز تقریباً مانند سال قبل نسبتاً مفصل و در شش بند به شرح زیر است:

1- ایوان های شرقی و غربی و جنوبی با یک تیغه آجری و نصب ارسی های قدیمی که در حدود بیست سال پیش مسدود شده اند، پس از مرمت کارهای گچی و نقاشی داخل ایوان ها، جا دارد که این تیغه های الحاقی برداشته شوند و قوس جلوی ایوان که اکنون شکسته است، احیا و برای حفاظت ایوان از باران و باد و…  از پرده استفاده شود. 30% کار در سال آینده اجرا خواهد شد.

2- کانال زه کشی در قسمت شمالی احداث شده که پس از پوشش و کامل کردن کلاف عمودی و افقی به طرف جبهه جنوبی ادامه می یابد. 20% کار در سال آینده اجرا می شود.

3- ایوان شمالی به طور کلی احتیاج به مرمت کارهای گچی از قبیل پاک کردن و تحکیم لایه‌ها و تزریق و لایه برداری و غیره دارد. 35% کار در سال آینده اجرا می‌شود.

4- در ایوان غربی نمونه ایجاد یک زمینه ساده برای قطعات باقی مانده از گچ کاری و نقاشی های باقی مانده قدیمی اجرا شده است که طبق این نمونه در سایر قسمت ها عمل خواهد شد. 20% کل کار در سال آینده اجرا می شود.

5- خرپای چوبی پوشش طبقه فوقانی پوسیدگی هایی دارد که باید تعویض و مرمت شود و همچنین توفال کوبی زیر و پوشش شیروانی نیز نیاز به مرمت اساسی دارد. در سال جاری مرمت های موضعی خیلی ضروری انجام خواهد شد.

6- تالار طبقه هم کف و ایوان های چهارگانه پس از پی بندی آماده فرش خواهد شد. در سال جاری 40% کل کار اجرا خواهد شد.

* آقای مهندس مجابی برنامه ای را در سال 1362 برای بنای چهل ستون تهیه کردند که از نظر کمیته بررسی کلاً تایید شد و با اعتبار 000/500 ریال به اجرا در آمد. در این برنامه، تصاویری از فعالیت های سال پیش ارائه شده است.

توضیح برنامه بدین شرح است:

1- کانال زه کشی تا میزان 90% به اتمام رسیده است و 10% بقیه در سال جاری به اتمام خواهد رسید.

2- یک پارچگی پی آجری بنا بوسیله یک کلاف بتنی که با کلاف های فلزی قائم کاملاً گیردار شده است، تامین شده و 10% آن باقیست که در سال جاری به اتمام می‌رسد.

3- لوله کشی سیستم حرارت مرکزی نیاز به اصلاحاتی دارد که در سال  جاری توسط اداره کل موزه ها با همکاری دفتر فنی قرار است به پایان برسد.

4- ایجاد یک زمینه ساده برای نقاشی های تعمیر شده ضرورت دارد که با استفاده از استاد کاران متخصص اصفهان، در سال جاری 50% آن به پایان خواهد رسید.

5- کف موزه بوسیله قطعات پیش ساخته سبک بتنی، کف سازی می شود.

به طوری که آثار بدست آمده در زیر کف کاملاً محفوظ و هوای بین کف قدیم و کف سازی جدید بوسیله کانال زه کشی تهیه گردد، از قطعات بتنی پیش ساخته دیگری که در حاشیه دیوارها بدون ملات نصب می شوند به عنوان پا طاق استفاده می شود. این کف سازی به نحوی پیش بینی می شود که در صورت لزوم کلاً جمع آوری گردد. روی این کف کاشی اخرایی فرش خواهد شد.

در گزارش نوبت تعمیرات این بنا، سال 1362 می خوانیم که کلیه موارد پیش بینی شده در برنامه پیشنهادی به انجام رسیده که و در واقع در پایان این فصل کاری، تقریباً کلیه عملیات مرمت استحکام سازه‌ای، جلوگیری از رطوبت صعودی و تاسیسات بنا به اتمام رسیده و بقیه موارد و احتیاجات باید پی گیری شود.

* برنامه مرمت سال 1363 به دو مورد اشاره دارد:

1- ادامه مرمت زمینه نقاشی های داخلی                2- ادامه کف سازی

در ادامه به صورت تفصیلی تر توضیح داده شده که:

1- در بخش هایی از نما که نقاشی ها و زیرسازی آن به کلی فرو ریخته است و همچنین در قسمت های احیا شده بافت آجری بنا، ایجاد زمینه خنثی با گچ به ترتیبی که نمونه آن در سال های گذشته اجرا شده، ضروری است. در این زمینه فقط خطوط اصلی تقسیم بندی نما و قاب سازی ها نشان داده می شود؛ لیکن زمینه با رویه زبری که پیدا خواهد کرد و همچنین با رنگ خنثی خاکی خود مشخص خواهد شد.

2- کف‌بنا همانطور که ازسال گذشته تصویب‌شد، با شن پرشده و بوسیله کاشی‌های بدون لعاب اخرایی مفروش خواهد شد.

* در برنامه پیشنهادی سال 1365 که توسط آقای مهندس مجابی تهیه شده، و کمیته بررسی نیز آن را تایید نموده، چنین می خوانیم:

* 1- زمینه خنثی گچی به عنوان متن تزئینات نقاشی مرمت شده در سال جاری با استفاده از گچ کاران با تجربه سایر دفاتر فنی ادامه پیدا می کند. در صورتی که از همکاری کارگران سایر دفاتر به صورت مامور استفاده گردد، تالار پایین آماده بهر‌برداری می شود.

2- ایوان های چهارگانه بوسیله چادر برزنت از نفوذ عوامل مخرب جوی محفوظ می گردد.

3- شیروانی عمارت موزه کاملاً فرسوده و خطرناک است که به دلیل نبودن اعتبار کافی، هر ساله بطور موضعی تعمیراتی در آن انجام می شود.

1- مرمت قاب های چوبی در قسمت غربی طبقه فوقانی زیر شیروانی، 2- مرمت و تعمیر کف تالارها، 3- ایجاد زمینه ساده گچی، از فعالیت های مرمتی سال 1366 در موزه چهل ستون است.

* سال 1367، در جریان فرآیند نسبتاً طولانی هر ساله مرمت عمارت چهل ستون، برای نخستین بار، دامنه کار مرمت از بنا به محوطه (باغ) کشیده می شود که پس از آن نیز ادامه می یابد. ضمن اینکه مرمت بنا هم چنان در حال پیشرفت است. در گزارش مصور این سال که برخلاف گزارش های پیش بدون توضیحات است، اشاره به این موارد دارد:

1- ادامه مرمت و تعمیر کف  تالارها و ایجاد زمینه ساده گچی

2- برداشتن الحاقات طبقه هم کف تالار

3- شروع عملیات دیوار چینی شامل: هره چینی و اندود سیمان و بند کشی ضلع‌های شمالی و شرقی

4- عملیات تراشیدن سنگ برای محوطه سازی

* کارهای اساسی ساماندهی و مرمت محوطه اطراف عمارت در واقع از سال 1368 به طور جدی آغاز و به انجام می رسد. در گزارش نوبت تعمیراتی که آقای مهندس مجابی در این سال تهیه کرده اند، به این موارد بر می خوریم:

1- انجام عملیات خاک برداری جهت کف سازی ضلع شرقی باغ موزه

2- انجام عملیات خاک برداری قسمتی از ضلع جنوب‌غربی جهت احداث انباری‌موزه

3- تعمیر و احیای جوی آب محویطه باغ موزه

4- مرمت ایوان ها و تالار هم کف و ایجاد زمینه ساده گچی

5- ساختن دیوار سنگی به ارتفاع یک متر جهت کف سازی فرش ضلع شرقی و شمالی باغ موزه

6- انجام عملیات سنگ فرش ضلع شرقی باغ موزه

7- فرش کاشی دستشویی حیاط باغ

* با نگاه به گزارش تعمیرات سال 1369 در می یابیم که مراحل نهایی کار در محوطه در حال انجام بوده و مرمت یا بازسازی بدنه داخلی بنا نیز در حال انجام است که تشریح عملیات بدین شرح است:

1- انجام کف سازی و سنگ فرش محوطه باغ موزه در ضلع شمال غربی آن

2- گودبرداری و خاک برداری ضلع جنوبی باغ موزه جهت ایجاد گنجینه اموال فرهنگی

3- نصب داربست فلزی در فضای داخلی تالار هم کف جهت تعمیرات ضروری و بازسازی طبقه هم کف

4- اندود ساده گچ و ترک های سقف، رنگ آمیزی روی اندود گچ پایه های ضلع شرقی و گرفتن ترک های پشت نقاشی ستون های ضلع غربی تالار هم کف موزه

5- تمیز نمودن تابلو دوره قاجار و فیکس بستن زیر تابلو، خط کشی گل میخ های تالار هم کف موزه

6- دیوار چینی در محل گود برداری ضلع شرقی محل احداث گنجینه اموال فرهنگی

* همانطور که می دانیم، در سال 1369 زلزله سختی در منطقه رودبار و منجیل وارد آمد که خسارات زیادی را به بار آورد و دامنه آن به شهرهای اطراف از جمله قزوین نیز کشیده شد. به طوری که بناهای تاریخی این شهر از تبعات زلزله در امان نماندند. سردر عالی قاپو دچار شکست نسبتاً عمیقی شد، به طوری که پس از آن عملیات تعمیراتی و استحکام بخشی اساسی در مورد آن به اجرا در آمد. (که در فصل مربوط به سردر عالی قاپو در همین پروژه به آن اشاره شده است) اما با نگاه به محتویات گزارش‌های مرمت سال 1370 و سال های پس از آن، هیچ نشانه و اشاره‌ای از تغییر در ساختمان عمارت چهل ستون بر اثر زلزله مشاهده نمی شود و این نشان می دهد که عملیات استحکام بخشی سازه ای در این بنا موفقیت آمیز بوده است.

1- ادامه عملیات دیوار چینی گنجینه اموال فرهنگی در ضلع جنوبی باغ موزه

2- ادامه فیکس و بستن زیر تابلو تالار هم کف موزه

3- مرمت و احیای حوض آب قسمت جنوبی بنا

4- ساخت قسمتی از سنگ فرش محوطه

مجموع کارهایی بود که در نیمه اول سال به انجام رسید و در نیمه دوم سال، با ادامه عملیات یاد شده بالا، بخشی از سنگ فرش محوطه نیز ساخته شد.

* در شش ماهه اول سال 1371، کار در دو بخش شیروانی و نقاشی قسمت داخلی به قرار زیر ادامه یافت:

1- برداشتن ورق های پوسیده و زیر سازی جهت مرمت قسمتی از شیروانی بنا

2- مرمت شیروانی قسمت مذکور

3- انجام ضد زنگ کل شیروانی

4- فیکس و مرمت قسمتی از تالار هم کف

5- مرمت تابلوی نقاشی ناصرالدین شاه قاجار.

* در شش ماهه دوم سال کار شیروانی استمرار داشته، ضمن اینکه بخش دیگری از دیوار ضلع شرقی گنجینه اموال فرهنگی ساخته. قسمت دیگری از نقاشی های طبقه هم کف نیز فیکس شده گزارش اول به امضای آقای مهندس مجابی و گزارش دوم به امضای محمد مهدی رضاپور می باشد.

* مراحل پایانی مرمت عمارت چهل ستون عمدتاً به ساماندهی محوطه در سال 1372 اختصاص دارد. که به طور کلی عبارتند از:

1- انجام جدول بندی و ساخت سنگ فرش پیاده روهای باغ چهل ستون

2- مرمت و بازسازی قاب های چوبی سقف راهروی بیرونی طبقه دوم

* آخرین مرحله کار مرمت کاخ چهل ستون قزوین در این دوره، در سال 1373 با اعتباری بالغ بر 000/850/2 ریال، مانند سال های پیش، زیر نظر آقای مهندس مجابی به انجام رسید که شامل:

1- ساخت و نصب درب بزرگ چوبی نمای شمالی، جنوبی، شرقی و غربی طبقه هم کف.

2- ادامه استحکام بخشی و تثبیت لایه های نقاشی شده طبقه هم کف بوده است.

ساختمان عمارت دیگر برای بهره برداری از آن به عنوان موزه آماده شده و مشکل استحکام سازه ای و کالبد‌ی ندارد. اما مرمت و تثبیت تزئینات نقاشی قاعدتاً، باید ادامه یافته باشد زیرا کار زمان بر و ظریفی است.


روش ها و نوع مداخلات مرمتی در عمارت کاخ چهل ستون قزوین

 

1- تغییر کارکرد

الف- بنا/  در نظر گرفتن کاربری موزه هنرهای زیبای قزوین، برای عمارت که بعد عملاً به موزه اشیاء تاریخی تبدیل شد.

ب- محوطه/  تبدیل محوطه اطراف بنا به باغ تفریحی عمومی برای شهر.

2- مرمت کالبدی

الف- استحکام بخشی سازه ای/  با کلاف کشی های فلزی عمودی و افقی و گیردار کردن آن به فندانسیون بتنی افقی در پی، برای کمک به حفظ سازه ساختمان و جلوگیری از درهم رفتگی پایه ها در اثر فرسودگی مصالح، عمل مقاوم سازی در برابر زلزله و عوامل دیگر به انجام رسید. دوخت و دوز ترک های تویزه های اصلی بنا.

ب- جلوگیری از عوامل آسیب رسان/  ایجاد کانال های زه کشی در اطراف پی برای پیش گیری از رطوبت بالا رونده، ترمیم و بازسازی شیروانی و ناودان ها به این خاطر که برف و باران به داخل بنا نفوذ پیدا نکنند.

ج- تکمیل یا تعویض بخش‌های فرسوده/  مانند تعویض بخش عمده‌ای از شیروانی، تخته کوبی زیر سقف یا تکمیل برخی پایه های طبقه هم کف.

د- حذف و افزودن/  حذف الحاقات بی ارزش زمان قاجار و پهلوی مثل الحاقاتی در ایوان ها، تالار هم کف یا پله ارتباطی. حذف برخی از عناصر برای رسیدن به طرح اصلی بنا در دوره صفویه بوده است.

ر- مرمت و تثبیت تزئینات و بدنه/  لایه برداری از روی نقاشی های صفوی یا قاجاری و تثبیت آنها، برداشتن برخی نقاشی ها در حین مرمت استحکامی و نصب مجدد آنها. برداشتن برخی نقاشی های زمان قاجار که مینیاتورهای ارزشمند صفوی در زیر این لایه قرار داشته اند.

3- ساماندهی

الف- محوطه/  طراحی و محوطه‌سازی و باغچه‌بندی و ایجاد پیاده روها و محل‌های نشستن و راه های آب و دیوارسازی. ترمیم و بازسازی عناصر قدیمی مثل حوض و آب نما.

ب- شهری/  سر و سامان بخشی سبزه میدان روبروی عمارت چهل ستون، تبدیل خیابان سواره شمالی به پیاده به منظور حفظ و تعریف هویت و کارکرد شهری عمارت به عنوان عنصری تاثیر گذار.


چشم انداز کلی به مرمت عمارت چهل ستون قزوین

از سال 1334-1373 خورشیدی

 

1334- اختصاص کاربری موزه هنرهای زیبای قزوین به طبقه هم کف عمارت- لایه برداری اولیه برای تعمیرات موضعی بدنه و نصب برخی پنجره ها.

1347- بازکردن کف طبقه دوم برای استحکام بخشی و آزاد کردن بار سقف طبقه زیر- حذف پله های ساخته شده پس از سال 1300 در ایوان شمالی و برخی افزوده‌های آن زمان.

1352- کلاف کشی آهنی در اطاق گوشواره جنوب غربی- انتقال باز سقف به روی پایه ها در سالن مرکزی طبقه هم کف (؟).

1353- استحکام بخشی سازه ای در تالار مرکزی طبقه هم کف با جایگزین نمودن کلاف فلزی به جای کلاف چوبی پوسیده اصلی- باز گرداندن بعضی دهانه ها به وضعیت اولیه- تثبیت و لایه برداری و تمیز نمودن نقاشی ها.

1354- لایه برداری از روی نقاشی های اتاق گوشواره شمال غربی، ایوان شمالی و جبهه های خارجی.

1355- احیای پله اصلی بنا در ضلع شمال شرقی- لایه برداری از نقاشی ها.

1356- برداشتن دیوار الحاقی ایوان شرقی هم کف- ترمیم موضعی قسمتی از شیروانی- ادامه تعمیرات نقاشی.

1357-

1358- برداشتن دیوارهای الحاقی بین درگاه های طبقه هم کف و چیدن پایه ها به شکل اصلی و تقویت جرزها- تمیز کردن لایه های گچی در گوشه شمال غربی.

1359- کلاف کشی عمودی و افقی- کانال کشی برای دفع رطوبت- شروع ترمیم فرش کف- ادامه لایه برداری و مرمت نقاشی ها و نازک کاری داخل.

1360- شروع مرمت قوس های اصلی ایوان ها- کانال کشی برای دفع رطوبت- ادامه فرش کف- ادامه لایه برداری و مرمت تزئینات و اندود نما.

1361- مرمت تویزه یکی از ایوان ها- ایجاد کلاف بتن آرمه در زیر پی و کلاف عمودی- کانال کشی در جبهه شمالی ترمیم اضلاع چوبی شیروانی- احیای نمای خارجی بنا- تثبیت نقاشی ایوان شمالی- ایجاد زمینه خنثی گچی برای نقاشی ها.

1362- آزاد کردن ایوان های شرقی و غربی از الحاقات و ترمیم شکستگی قوس- ادامه کانال کشی در جهت جنوبی- ترمیم پوسیدگی خرپای چوبی طبقه دوم.

1363- اتمام کلاف کشی بتنی افقی و اتصال به کف قائم- اتمام کانال زه کشی- تعمیر سیستم حرارت مرکزی- کف سازی- ایجاد زمینه گچی- (اتمام مرمت اساسی و استحکام بخشی سازه‌ای بنا).

1364- ادامه کف سازی- ایجاد زمینه خنثی گچی.

1365- حفاظت از ایوان ها با نصب چادر برزنت- ایجاد زمینه خنثی گچی به عنوان متن تزئینات.

1366- مرمت کف تالارها- مرمت قاب های چوبی طبقه فوقانی- ایجاد زمینه گچی.

1367- ادامه مرمت کف تالارها- برداشتن نهایی الحاقات طبقه هم کف- ایجاد زمینه گچی- دیوار چینی دور باغ.

1368- مرمت نهایی ایوان ها و تالار هم کف- ایجاد زمینه گچی- ادامه ساخت دیوار محوطه- تعمیر جوی آب محوطه- سنگ فرش ضلع شرق باغ- خاک برداری در ضلع جنوب غربی باغ برای ساخت گنجینه اموال فرهنگی- ساخت دستشویی در حیاط.

1369- اندود و رنگ آمیزی بدنه - گرفتن ترک های پشت ستونهای ضلع غربی تالار هم کف- تمیز نمودن تابلوهای قاجاری- کف سازی سنگ فرش ضلع شمال غربی باغ- دیوار چینی در گنجینه اموال فرهنگی.

1370- فیکس کردن تابلوها در تالار هم کف- ادامه سنگ فرش محوطه- ادامه دیوار چینی در گنجینه اموال فرهنگی- مرمت حوض جنوبی بنا.

1371- مرمت اساسی شیروانی- فیکس نقاشی در تالار هم کف- مرمت تابلوی ناصرالدین شاه.

1372- مرمت قاب های چوبی سقف راهروی بیرونی طبقه بالا- انجام جدول بندی و ساخت سنگ فرش پیاده روهای باغ.

1373- ساخت و نصب درب بزرگ چوبی برای دهانه های ایوان های چهار طرف هم کف- ادامه استحکام بخشی و تثبیت نقاشی طبقه هم کف.


اگر بخواهیم نظری کلی به مجموع عملیات مرمتی انجام شده در عمارت کاخ چهل ستون بیافکنیم، مقاطع زمانی خاصی وجود دارد که اهداف و روش هایی تا رسیدن به مرمت نهایی عمارت دنبال شده است. که با توجه به تغییر مدیریت ها و افراد یا اعتبارات و برنامه های پیش بینی شده قابل طرح می باشند.

* از سال 1334 تا 36، عمارت به صورت سردستی برای موزه شدن، آماده شد. و در سال 1347 عملیات گسترده‌تری که به حذف برخی الحاقات مضر و باربرداری و استحکام بخشی انجامید، به اجرا در آمد.

* سال 1352 و 53 به صورت جدی به استحکام بخشی سازه ای در تالار مرکزی توجه شد و فعالیت ارزشمندی در مورد لایه برداری و آشکار نمودن نقاشی ها و تمیز نمودن آنها در طبقه هم کف صورت گرفت.

* اما از سال 54 تا 58، تعمیرات موضعی و حذف برخی الحاقات در برنامه کاری قرار داشت. ضمن اینکه لایه برداری از روی نقاشی ها و تثبیت تابلوها انجام می شد.

جدی ترین برنامه عملیات استحکام بخشی سازه ای، با ایجاد کلاف های فلزی و بتنی و ترمیم و دوخت و دوز عناصر سازه‌ای از سال 59 تا63 به طوری جدی پی‌گیری و به اتمام رسیده ضمن اینکه رطوبت زدایی و برداشتن الحاقات نیز در جریان بود. طی این سال‌ها، همچنان کار لایه برداری و تثبیت نقاشی ها و پژوهش معماری و تزئینات ادامه می‌یافت.

* با اطمینان از استحکام اسکلت بنا در سال های پیش، از سال 64 تا 66، کف سازی‌ها، تثبیت نقاشی ها و تکمیل اندودهای بدنه و نیز تعمیرات موضعی در حال انجام بود.

* مراحل نهایی کار مرمت، تکمیلی از سال 67 تا 73، با ساماندهی محوطه، دیوارسازی و باغچه بندی و ساخت پیاده رو در باغ به مورد اجرا گذاشته شد. این در حالی بود که کماکان هنوز تعمیرات ساختمان با کف سازی های داخلی، تکمیل بدنه‌ها و مهم تر از همه مرمت و تعویض شیروانی در حال انجام بود. با اتمام کار مرمت، عمارت به طور کامل تحویل موزه شد.

 

 

 

الزامات بلوک های دیواری ساخته شده با بتن سبک گازی

الزامات بلوک های دیواری ساخته شده با بتن سبک گازی

-1 بلوک های هوادار اتوکلاوشده با بتن سبک گازی، قابلیت استفاده در دیوارهای غیر باربر داخلی و خارجی را دارند. شایان ذکر است که محدودیتهای کاربری این بتن ها، با توجه به رده مقاومتی آ نها تعیین می شود.

-2 بتن های گازی از نظر رده مقاومتی به سه دسته با مقاومت های مگاپاسکال 2 /5 ،5/00 ، 7 /5 تقسیم می شوند. هم چنین از نظر جرم حجمی خشک، این بتن میتواند دارای جرم حجمی اسمی  400 تا 800 کیلوگرم بر متر مکعب باشد

-3 بلوکهای بتن گازی باید دارای ویژگیهای استاندارد ملی ایران به شماره 8593 باشند.

-4 جهت جلوگیری از تغییر شکل های نسبی در دیوار و اندود و در نهایت ، کاهش احتمال ترک خوردگی، باید  جمع شدگی ناشی از تغییرات رطوبت به حداکثر /020  درصد محدود شود

-5 ملات های به کار گرفته شده جهت اجرای دیوار با بلوک های بتن سبک گازی می بایستی دارای مشخصات فنی مطابق استانداردهای شماره  706-1‌ و‌ 706-2 موسسه استانداردهای ملی ایران باشد.

 -6 تمهیدات لازم جهت عدم مشارکت دیوارهای حاصل از بلوک های بتن سبک گازی، در‌رفتار‌لرزه ای سازه ضروری است.

-7 تأمین الزامات مربوط به نفوذپذیری، دوام، سیکل های ذوب شدگی و یخ زدگی و تشعشات ماوراء بنفش جهت دیوارهای خارجی ضروری است.

-8 با توجه به جذب آب نسبتاً زیاد این محصول، رعایت ضوابط به محافظت دیوارها از تماس مستقیم با آب و یا چرخه های تر و خشک شدن الزامی می باشد.

-9 رعایت استانداردهای مربوط به الزامات زیست محیطی و بهداشتی الزامی است.

-10 ضخامت حداقل دیوار و یا ضخامت عایق حرارتی تکمیلی باید به گونه ای باشد که الزامات مبحث‌19 ‌مقررات ملی ساختمان جهت صرفه جویی در مصرف انرژی برای دیوار‌خارجی‌را تأمین نماید.

-11 رعایت مبحث سوم مقررات ملی ساختمان و مسکن‌ در‌خصوص‌حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و هم چنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق با در نظر گرفتن ابعاد ساختمان، کاربری و وظیفه عملکردی عنصر ساختمانی الزامی است.

-12 صدابندی هوابرد جداکننده های بین واحدهای مستقل و پوسته خارجی ساختمان می بایستی مطابق مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان تأمین گردد.

-13 اخذ گواهینامه فنی برای محصول تولیدی، پس از راه اندازی خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

 

آزمایش اندازه گیری نیروی محرکه القایی تولید شده در سیم لوله با میدان متغیر

تئوری آزمایش

ولتاژ و جریانی که در اثر تغییرات میدان مغناطیسی حاصل می­شود نیروی محرکه و جریان القایی نامیده می­شود و پدیده­ای که منجر به تولید این کمیت­ها می­باشد القای الکترومغناطیسی نامیده می­شود. اگر حلقه رسانایی درون میدان مغناطیسی B قرار گیرد شار مغناطیسی که از درون این حلقه می­گذرد عبارت است از:

(1)

که در این رابطه A مساحت حلقه است. در اینجا فرض شده است که سطح حلقه بر میدان مغناطیسی عمود است.

اگر میدان B ثابت بماند شار  ثابت می­ماند. وقتی که میدان مغناطیسی و در نتیجه شار گذرنده از درون سیم­پیچ با زمان تغییر کند، نیروی محرکه و در اثر آن جریان القایی در سیم­پیچ ایجاد می­شود. بزرگی و جهت آن بر اساس قانون فارادی عبارت است از:

(2)

هر گاه سیم­پیچ از N1 حلقه تشکیل شده باشد آنگاه خواهیم داشت:

(3)

 و به این ترتیب در می­یابیم که می­توان با تغییر میدان مغناطیسی جریان القایی تولید کرد.

وقتی که جریان I در سیم­پیچ بزرگ بر قرار باشد میدان مغناطیسی حاصل از عبور جریان I که در درون سیم­پیچ بزرگ ایجاد می­شود عبارت است از:

(4)

در این رابطه N2 تعداد دورهای سیم لوله بزرگ و L طول آن است و  ضریب نفوذ پذیری میدان مغناطیسی است.

در این آزمایش از سیم­پیچ بزرگ به عنوان مولد میدان مغناطیسی اولیه استفاده می­شود که با عبور جریان متغیر با زمان I(t)، در درون آن می­توان یک میدان متغیری ایجاد کرد. جریان متغیر در این آزمایش توسط یک منبع تغذیه که می­تواند یک تابع موج مثلثی ایجاد کند تأمین می­شود و می­توان خروجی آن را کنترل کرد. این دستگاه می­تواند در بازه 2/0 تا 2/2 آمپر بر ثانیه کار کند.

نیروی محرکه U القا شده هر یک از این سیم­پیچ­ها از رابطه زیر به دست می­آید.

(5)

بنابراین نیروی محرکه القایی با آهنگ تغییر جریان  متناسب است.

شرح آزمایش

آزمایش اول: نیروی محرکه القایی بر حسب تابعی از سطح مقطع

خروجی منبع نزدیک 3 آمپر و آهنگ تغییر جریان روی 1 آمپر بر ثانیه قرار داده شد. سپس دکمه ON/OFF فعال شد و به کمک نرم افزار Cassy تغییرات جریان در سیم­پیچ اولیه و نمودار تغییرات ولتاژ در سیم­پیچ ثانویه استخراج شدند و در بازه­های مناسب رسم گردیدند.

نتایج زیر برای هر یک از سیم­پیچ­ها در جدول زیر ثبت گردیدند.

جدول1

U (V)

Imax

سطح مقطع سیم­پیچ

008/1

297/0

901/2

50×50

009/1

1555/0

919/2

50×30

006/1

1125/0

9085/2

50×20

 

 

 

آزمایش دوم: ولتاژ القایی به صورت تابعی از تعداد حلقه­ها

در این آزمایش از سیم­پیچی با مقطع 50×50 میلیمتر که دو دسته با سیم­پیچ با دورهای 100 دور و 200 دور دارد استفاده شد. در هر مرحله یکی از آنها مورد استفاده قرار گرفتند. در این حالت جریان خروجی مولد نزدیک 3 آمپر و  بر روی 1 آمپر بر ثانیه قرار داده شد.

نتایج در جدول2 آورده شده­اند.

جدول2

U

Imax

تعداد دور سیم­پیچ

008/1

097/0

892/2

100

005/1

197/0

913/2

200

008/1

297/0

901/2

300

 

آزمایش سوم: ولتاژ القایی به صورت تابعی از فرکانس تغییرات میدان

از آنجایی که میدان مغناطیسی توسط جریان گذرنده از سیم­پیچ بزرگ تأمین می­شود و این جریان از منبع موج مثلثی به دست می­آید با تغییر میدان می­توان نیروی محرکه القا شده در سیم­پیچ ثانویه را تغییر داد. در این حالت از سیم­پیچ با مقطع 50×50 میلیمتر با 300 دور استفاده شد. آزمایش با فرکانس­های مختلف تکرار شد و نتایج در جدول 3 ثبت شدند.

جدول3

U

Imax

22/0

9145/2

8/0

29/0

901/2

1

34/0

892/2

2/1

47/0

8905/2

6/1

 

رسم نمودار ولتاژ بر حسب سطح مقطع (داده­های جدول 1):

رسم نمودار ولتاژ بر حسب تغییرات تعداد دور سیم­پیچ ثانویه (داده­های جدول 2):

 

 

رسم نمودار ولتاژ بر حسب  (داده­های جدول3):

 

به دست آوردن رابطه 5:

 

آیا از استفاده آرماتورهای زنگ زده در بتن باید اجتناب نمود ؟


آیا از استفاده آرماتورهای زنگ زده  در بتن باید اجتناب نمود ؟

میزان مجاز زنگ زدگی میلگرد جهت استفاده در بتن چقدر است؟

بر خلاف تصور عامه (و قشر عظیمی از مهندسین ما) زنگ زدگی آرماتورها به هیچ عنوان باعث کاهش چسبندگی بتن با فولاد نمی شود.

آیین نامه بتن ایران (آبا) در مورد زنگ زدگی می نویسد:

4-8-1 میلگردهای فولادی را باید در محلهای تمیز و عاری از رطوبت انبار کرد تا از زنگ زدگی و کثیف شدن سطح آنها جلوگیری گردد.

4-8-2 میلگردهایی که تا حد پوسته شدن زنگ زده باشند بویژه میلگردهایی که بطور موضعی و عمیق دچار خوردگی شده اند، بدون انجام آزمایش و حصول اطمینان از انطباق مشخصه های آنها با مشخصه های مورد نظر و در نظر گرفتن کاهش احتمالی سطح مقطع ، قابل استفاده در بتن آرمه نمی باشند.

بنابراین مطابق آیین نامه بتن ایران در صورتی که زنگ زدگی منجر به پوسته شدن و یا خوردگی عمیق نشده باشند مصرف آرماتور در بتن بلامانع است.

دراین دومورد ممنوعیت نیز بحث بر سر آن است که آیا میزان کاهش سطح مقطع منجر به کمتر شدن میزان سطح مقطع مورد نیاز در طراحی شده است یا خیر؟

بسیاری از اعمال نظر های سلیقه ای مربوط به بند اول میشود که در آن تاکید شده باید از زنگ زدگی میلگرد جلوگیری  نمود.  اما همانگونه که مشاهده میشود ،حکم ممنوعیت مصرف تنها برای میلگردهای پوسیده صادر میگردد.

این آیین نامه در فصل هشتم خود میگوید:

8-1-4-4 : میلگردها نباید در معرض هیچگونه آلودگی با اثر زیان آور بر چسبندگی آنها از قبیل گل، روغن و سایر پوششهای غیر فلزی مضر قرار گیرند.

این بند در خصوص زنگ زدگی صحبت نمیکند لیکن به عنوان یک قاعده کلی میگوید: میلگرد"نباید در معرض هیچ نوع آلودگی با اثر زیان آور بر چسبندگی" قرار گیرد. اما آیا زنگ زدگی کامل قشر رویه آرماتور موجب کاهش چسبندگی می گردد . در ظاهر بله اما به نظر میرسد که آزمایشات صورت گرفته بر روی آرماتور های زنگ زده خلاف این نظر را دارند. که در ادامه به بررسی و بازگوی پاره ای از این آزمایشات خواهیم پرداخت.

آیین نامه بتن ایران "آبا" در فصل هشتم آورده است:

8-1-4-5 : میلگردها نباید در معرض خوردگی ، به میزانی که به کاهش سطح آنها منجر شود قرار گیرد.

در این بند آیین نامه به صراحت معیاری برای "نباید" خود بیان کرده است.

مشکل اینجاست که مرسوم شده با مشاهده آرماتورهایی که سطح رویه آنها دچار زنگ زدگی گردیده از برس کشی و در مواردی که زنگ منجر به پوسیدگی شده باشد سند پلاست را لازم میدانند . گرچه مورد دوم مطابق مقررات و الزامی است لیکن برای آرماتور زنگ زده ، برس نزدن بهتر از برس زدن است.

دومین مرجع تصمیم گیری در خصوص بتن، مبحث نهم مقررات ملی ساختمان میباشد.

در زیر بررسی میکنیم که آیا این مبحث استفاده از آرماتور زنگ زده را ممنوع ساخته است؟

فصل چهارم این مبحث نهم می نویسد:

9-4-13-1 : میلگردهای فولادی را باید در محلهای تمیز و عاری از رطوبت و گل وخاک و سایر آلودگی ها نگهداری کرد تا از زنگ زدگی و کثیف شدن سطح آنها جلوگیری شود.

همانگونه که مشاهده میشود این بند تکرار تلفیق دو بند 4-8-1 و 8-1-4-4 آیین نامه آبا می باشد. و مطلب تازه ای ندارد.

9-4-13-3: میلگردهای پوسته شده باید ماسه پاشی و پس از برآوردن ضوابط مذکور در بندهای 9-4-7 و 9-4-8 مصرف شود ، رفع پوسته ها با استفاده از برس سیمی و سایر روشهای مشابه مجاز نیست.

9-4-8-2 : در مورد میلگرد هایی که تا حد پوسته شدن زنگ زده باشد به ویژه میلگرد هایی که به طور موضعی و عمیق دچار خوردگی شده باشند باید پس از ماسه پاشی آزمایشات (الف) و (ب) بر روی نمونه های آنها انجام شود.

الف)آزمایش و کنترل مجدد موارد مذکور در بندهای 1 تا 5 فوق.(بند های 1 تا 5 مربوط به مشخصات مکانیکی میلگردها می باشد.

ب)اندازه گیری مجدد قطر اسمی میلگردها و مطابقت آن با رواداریهای مذکور در استاندارد 3132 ملی ایران.

همانگونه که مشاهده می شود مبحث نهم نیز ممنوعیتی برای استفاده از آرماتورهایی که به طور سطحی زنگ زده اند قایل نشده است.

اما چرا آیین نامه استفاده از آرماتورهای زنگ رده را ممنوع نکرده است؟

توضیح زیر از کتاب "دستنامه اجرای بتن" ¹   جهت روشن کردن مطلب انتخاب شده است:

" 3-5 حمل و انبار کردن آرماتورها

آرماتورها باید به روشی حمل و انبار شوند که دچار خمیدگی در خارج از صفحه شکل داده شده نگردند. آنها نباید مستقیما روی زمین انبار شوند.انبار کردن آرماتورهای فولادی در فضای باز باعث زنگ زدگی آنها در بیشتر موارد میشود. مناسب بودن آرماتورهای زنگ زده موضوع بحث برانگیزی طی سالهای گذشته بوده است.

مطالعات انجام شده تا سال 1920 نشان می دادند که یک لایه نازک زنگ یا پوسته اکسیدی محکم به جای اثرات زیان آور بر روی چسبندگی بین فولاد و بتن ، عملا باعث بهبود خواص چسبندگی  فولاد می گردد.

پس از جنگ جهانی دو سری مطالعات اساسی نتیجه مذکور را مورد تایید قرار داد.B.R.C.A  آمریکا مجموعه وسیعی از آزمایشات انجام داده و به این نتیجه دست یافت که حمل ونقل معمولی به خودی خود تمهید کافی برای آرماتور با سطح زنگ زده است و عملیاتی چون ماسه پاشی ، برس زدن آرماتور یا تمیز کردن توسط کرباس باعث ایجاد سطح چسبندگی بهتر نخواهد شد.

آزمایشات انجام شده در دانشگاه ویرجینیای غربی نیز تایید نمود که زنگ آرماتورها اثر معکوس بر روی چسبندگی ندارد.

هنگامی که آرماتور به نحو بسیار بدی زنگ زده باشند، سطح مقطع عرضی ممکن است به میزانی کاهش یافته باشد که آرماتورها جهت استفاده مناسب نباشند. این امر را میتوان با تمیز کردن و وزن نمودن یک قطعه از آرماتور جهت اطمینان از براورده شدن مشخصات کنترل نمود.

 

آزمایش بتن به وسیله پالس اولتراسونیک

آزمایش بتن به وسیله پالس اولتراسونیک

 

آزمایش بتن به وسیله پالس اولتراسونیک :

یکی از آزمایشات غیر مخرب برای بتن می باشد. اساس این آزمایش بر مبنای سرعت حرکت موج درون مواد می باشد که هرچقدر مواد سخت تر باشند سرعت حرکت موج در آنها بیشتر است.

با انجام این آزمایش نتایج زیادی را در مورد بتن خواهیم گرفت ، از آن جمله :

-        مدول دینامیکی الاسیسیته و ضریب پواسون بتن

-        مقاومت فشاری بتن

-        همگن بودن بتن

-        تغییرات خواص بتن حاصل از گذشت زمان

-        نقایص بتن

 

هدف آزمایش :

تعیین مقاومت یک نمونه بتن بوسیله پالس اولترا سونیک

 

 

وسایل مورد نیاز :

ترازو ، کولیس ، دستگاه اولتراسونیک ، گریس ، جک فشاری

 

شرح آزمایش :

نمونه هایی از بتن را که قبلا تهیه کرده بودیم را برای انجام این آزمایش انتخاب می کنیم. این نمونه ها مکعب های با ابعاد 15 سانتی متر می باشند. دستگاه اولترا سونیک را روشن می کنیم و طول نمونه ها را به آن می دهیم. و همچنین نتایجی را که از آزمایش چکش اشمیت به دست آورده ایم به آن می دهیم. دو طرف مقابل نمونه را با مقداری گریس آغشته می کنیم و مولد های پالس را در دو طرف آن قرار می دهیم. دکمه شروع را می زنیم ، دستگاه سرعت موج و مقدار مقاومت را نشان می دهد. در ابتدا مقداری نوسان دارد ولی پس از گذشت مقداری زمان ، به سرعت ثابتی می رسد. نتایج را از دستگاه قرائت می کنیم.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نتایج آزمایش :

آزمایش بر روی نمونه 1 :

مقدار واقعی مقاومت ( زیر جک )

 

آزمایش بر روی نمونه 2 :

 

مقدار واقعی مقاومت ( زیر جک )

 

 

 

طراحی نهایی تیرها, تعیین مقادیر فولاد در مقاطع بحرانی و تعیین نقاط قطع فولاد.

طراحی نهایی تیرها, تعیین مقادیر فولاد در مقاطع بحرانی و تعیین نقاط قطع فولاد.

بنظور تسهیل در امر طراحی و ساخت و آرماتورگذاری تیرها, فولادگذاری تیرها برای 4 تیپ در هر طبقه طراحی شده است. با توجه شکل صفحة بعدی, این تیپ ها عبارتند از: تیپ 1 تیرهای محور 1 و 4 هستند و تیپ 2 تیرهای محور 2 و 3 ,تیپ 3 تیرهای محورهای A و H و تیپ 4 تیرهای محورهای B, C, D ,E, F, G  هستند. با استفاده از منحنیهای پوش تیرها مقادیر نهایی حداکثر برش, لنگر پیچشی,لنگر مثبت وسط دهانه و لنگر منفی تکیه گاهی برای هر یک از تیپ های فوق بدست آمده است و طراحی براساس آنها صورت گرفته است.

طراحی بر مبنای حالت حدی نهایی براساس آیین نامة بتن ایران انجام گرفته است. همانطور که در ادامه ملاحظه خواهد شد بعلت ابعاد بزرگ تیر, در هیچ مقطعی نیازی به آرماتور فشاری نخواهد بود مگر برای تحمل لنگر پیچشی وارد بر مقطع. ولی در هر مقطع 2Ф12  آرماتور فشاری غیرمحاسباتی بمنظور کاهش تغییرشکلهای بلند مدت و ایجاد تکیه گاهی برای خاموتها استفاده شده است.

اغلب تیرهای بتن مسلح در مناطقی که نیروی برشی زیاد می باشد, توسط خاموتهای قائم U شکل یا میلگردهای طولی مایل(اوتگا) یا ترکیبی از هر دو مسلح می شوند. آرماتورهای برشی نه تنها مقاومت برشی را از طریق انتقال مستقیم نیروی برشی افزایش می بخشند, بلکه با بهبود عمل قفل و بست بین دانه ای و عمل شاخه ای فولادهای طولی اصل, باعث ازدیاد مقاومت برشی می شوند. بعلاوه این گونه میلگردها سبب یکپارچگی ناحیة فشاری بتن و همچنین بهبود شکل پذیری تیر بوسیلة جلوگیری از گسترش ترکهای قطری می گردند. در نتیجه از خرابیهای ناگهانی جلوگیری کرده و ایجاد آگاهی قبل از خرابی می نمایند. طبق آئین نامة بتن ایران, کلیة مقاطعی که در فاصله ای کمتر از d از بر داخلی تکیه گاه قرار دارند, می توان برای تلاش برشی Vu که در مقطعی بفصلة d وجود دارد, طراحی کرد. درطراحی خاموتها برای جذب نیروی برشی از خاموتهای قائم استفاده شده و از میلگردهای مایل بعنوان یک عامل اطمینان استفاده شده است.

در هر تیر فاصلة اولین خاموت از لبة تکیه گاه برابر با 50 میلیمتر است, و تا 1 متر از بر تکیه گاه(بدون در نظر گرفتن خاموت اول) بمنظور رعایت ضوابط شکل پذیری بالا در تیرها از 8 خاموت(خاموت ویژه) به فاصلة 115 میلیمتر , و در بقیة طول تیر خاموت بفاصلة 230 میلیمتر استفاده شده است. و حداقل قطر تمامی این خاموتهای ویژه 8 میلیمتر است.

برای رعایت ضوابط شکل پذیری بالا از آرماتورهای طولی بقطر حداقل 12 میلیمتر استفاده شده است و در تمام طول آنها از تنگ استفاده شده است. همچنین در نقاط قطع میلگردها خاموتهای اضافی بقطر 10 میلیمتر بفاصلة 115  میلیمتر در طول 345 میلیمتری نقاط قطع بکار برده می شود.

بمنطور ایجاد فضای لازم بین میلگردها برای عبور بتن و جلوگیری از ایجاد حفرات هوا در زیر آنها, حداقل فاصلة بین میلگردها برابر با 148 میلیمتر می باشد و در میلگردهای چند لایه, فاصلة آزاد بین لایه ها 30 میلیمتر اختیار شده است و میلگردهای لایة فوقانی درست روی میلگردهای لایة تحتانی قرار گرفته اند.

در مواردی که تلاش پیچش قابل ملاحظه ای بر مقطع اثر می کند, از خاموتها پیچشی به همراه خاموتهای برشی استفاده شده است. بمنظور مقابله با این پیچش آرماتورها طولی که بطور یکنواخت حول محیط مقطع توزیع شده اند, علاوه بر میلگردهای خمشی در نظر گرفته می شوند.

بعنوان مثال برای طراحی تیرهای تیپ 2 واقع در طبقة همکف داریم:

این تیپ شامل 14 تیر است که در امتداد محورهای  2 و 3 قرار گرفته اند. برای طراحی گامهای زیر را انجام می دهیم,

گام اول:تعیین تلاشهای نهایی حداکثر:

با توجه به منحنیهای پوش تیرها داریم

(لنگر مثبت وسط دهانه)MU+=95.567 KN.m

(لنگر منفی تکیه گاهی)M U- =-166.086 KN.m

(نیروی برشی نهایی در تکیه گاه)VU=199.25 KN

(لنگر پیچشی نهایی در تکیه گاه)TU=0.976 KN.m

گام دوم:طراحی آرماتورهای طولی خمشی وسط دهانه:


  محاسبة ظرفیت خمشی مقطع

 









با توجه به ملایم بودن شرایط, مقدار 40 میلیمتر بعنوان پوشش در نظر می گیریم که در نتیجه d=500-40=460mm خواهد بود.

 

ملاحظه می شود که Mr>Mu پس به فولاد فشاری نیاز نمی باشد. پس فولاد کششی را طراحی می کنیم.

 

کنترل درصد فولاد حداقل و حداکثر

ملاحظه می شود که مقدار درصد فولاد قابل قبول بوده و As=640.8 mm2 بعنوان میلگرد طولی مثبت در نظر گرفته می شود.

گام سوم:طراحی برشی و پیچشی:

مقادیر VU و TU در مقاطع بحرانی که همان بفاصلة d=460mm از بر ستون یا برستون برای تیرهای کناری محاسبه می شوند. چون مقدار نیروی محوری در تیرها خیلی ناچیز است مقدار آن برابر صفر فرض شده و از اثر کاهشی آن بر مقاومت برشی بتن صرفنظر شده است.بنابراین داریم:

چون VU>Vc , پس احتیاج به آرماتور برشی محاسباتی خواهیم داشت,

Vs=Vu-Vc=199.25-110.4=88.85 KN

ملاحظه می شود که Vs<4Vc=441.6 KN است, پس ابعاد مقطع کفایت می کند. با داشتن Vs می توان سطح مقطع خاموتهای قائم را از رابطة زیر محاسبه کرد:

(توجه شود که تنگها از نوع فولاد آجدار با fy=300 MPa هستند.)

با توجه به اینکه Vs<0.4Фc√fcbwd=220.8KN می باشد, smax=min(600,d/2)=min(600,230)=230mm

کنترل فولاد برشی حداقل

ملاحظه می شود که فولاد برشی محاسباتی از مقدار حداقل آن بیشتر است.

چون TU<0.25Tcr , پس طراحی برای پیچش ضرورتی ندارد. در نتیجه مقدار خاموت لازم با فرض s=200mm برابر خواهد بود با:

یعنی می بایست از خاموت Ф10 بفواصل 200 میلیمتر در مقاطع بحرانی این تیر استفاده کرد.

 

گام چهارم:تعیین فولاد طولی نهایی وسط دهانه:

بدلیل عدم نیاز به آرماتور طولی برای مقابله با پیچش, استفاده از 2×Ф22  بعنوان میلگرد کششی در سفرة تحتانی تیر پیشنهاد می شود.

2×Ф22àAs=760.3mm2 > 640.8mm2

 

گام پنجم:طراحی آرماتورهای منفی تکیه گاهی:

بعلت برعکس شدن جهت لنگر روی تکیه گاه, در این قسمت تار فوقانی به کشش می افتد و باید توسط آرماتورهای سفرة فوقانی تقویت شود,


 محاسبة ظرفیت خمشی مقطع

 

با توجه به ملایم بودن شرایط, مقدار 40 میلیمتر بعنوان پوشش در نظر می گیریم که در نتیجه d=500-40=460mm خواهد بود.

 

ملاحظه می شود که Mr>Mu پس به فولاد فشاری نیاز نمی باشد. پس فولاد کششی را طراحی می کنیم.

 

کنترل درصد فولاد حداقل و حداکثر

ملاحظه می شود که مقدار درصد فولاد قابل قبول بوده و As=1159.3 mm2 بعنوان میلگرد طولی مثبت در نظر گرفته می شود. بدین ترتیب می توان از 4×Ф20 در سفرة فوقانی روی تکیه گاه استفاده کرد.

4×Ф20àAs=1256.6mm2 > 1159.3mm2

بدین ترتیب طراحی نهایی فولادهای  طولی تیرها و مقادیر خاموتها در مقاطع بحرانی در جداول صفحات بعدی آورده شده است. برای محاسبة نقاط قطع فولادها از روش ساده شده استفاده شده است که در نقشه ها اجرائی پروژه آورده شده است.

طراحی با ETABS2000 :

در مرحلة بعدی بمنظور کنترل این محاسبة دستی, از نرم افزار ETABS برای طراحی تیرها استفاده شده است. برای طراحی این سازه از آیین نامة ACI 318-99 و روش طراحی ویژه(Sway Special) استفاده شده است و پس از طراحی و کنترل سازه(Design/Check) میلگردهای طولی(Longitudinal Reinforcing) مورد نیاز و همچنین مقدار خاموت گذاری(Shear Reinforcing) با واحد mm2/mm محاسبه شده است.

مقدار آرماتور و خاموت طراحی شده توسط ETABS در ادامه آورده شده است. بعنوان مثال برای کنترل تیپ 2 طبقة همکف که قبلاً بصورت تشریحی محاسبه شد, ملاحظه می شود که مقدار آرماتور مثبت برابر با 1183.9 mm2 و آرماتور منفی برابر 646.8 mm2 توسط نرم افزار طراحی شده است که نزدیک به مقادیر طراحی شدة دستی هستند.(دستی:1159.3 و 640.8) و بقیة موارد نیز صحت طراحی دستی را تایید می کنند.

(توجه شود که واحدها در نتایج طراحی کامپیوتری KN , mm می باشند.)

الزامات تخته های سیمانی الیافی

الزامات تخته های سیمانی الیافی


بر اساس اسناد و مدارک ارائه شده، رعایت ضوابط زیر برای تخت ههای سیمانی الیافی الزامی است

-1 این محصول قابلیت استفاده برای احداث دیوارهای داخلی و خارجی غیر سازه ای، نما و ورق پوشش بام شیبدار را دارا است.  

-2 رعایت الزامات زیست محیطی در مواد و مصالح به کار برده شده در این محصول الزامی است

-3 رعایت استانداردهای زیر در ساخت تخته های سیمانی الیافی الزامی است.                         ویژگی ها، آزمون های فیزیکی )مشخصات شکل و ابعاد، دانسیته، مقاومت در برابر نفوذ آب(، آزمون های مکانیکی )مقاومت خمشی (، دوام)چرخه یخ زدن- ذوب شدن، چرخه حرارت - بارش، مقاومت در برابر آب گرم، چرخه تر و خشک شدن(و عملکرد در برابر آتش، بر اساس استاندارد 12467 EN

تعیین گردد.

- آزمون مقاومت ضربه برای تخت ههای سیمان مطابق با استاندارد EN 15057 تعیین گردد

- آزمون عبور بخار آب بر اساس استاندارد EN 12572 صورت گیرد.

 

- تعیین ضریب هدایت حرارتی بر اساس استاندارد  EN 12664 مورد آزمون قرار گیرد.

- تعیین ضریب انبساط حرارتی بر اساس استاندارد EN ISO 10545 صورت گیرد.

- آزمون رفتار محصول در برابر حریق بر اساس استاندارد   EN 13501 انجام شود.

- تعیین مقاومت در برابر صوت بر اساس استاندارد  EN 13986 انجام شود.

 

- تعیین پایداری بیولوژیکی بر اساس استاندارد EN 3353 صورت گیرد.

4-در اجرای دیوار یا نما، رعایت کلیه تمهیدات از نظر عایقکاری حرارتی و صوتی ضروری است.

-5 در نصب تخته های سیمانی، اجرای زیرسازی مناسب الزامی است.

-6 ضخامت تخته های سیمانی، متناسب با نوع کاربرد و زیرسازی باید تعیین گردد.

-7 در اجرای کلیه اتصالات شامل زیرسازی، نصب تخته های سیمانی به زیرسازی، و نصب زیرسازی به ساختمان باید از پیچ یا پرچ مطابق ضوابط موجود در مقررات ملی ساختمان استفاده شود.

-8 در مجاورت کلیه بازشوها، اجرای پروفیل های زیرسازی افقی و عمودی الزامی است.

-9 درز انبساط بین تخته سیمانی در فواصل مشخص و به میزان معین ، بر مبنای تغییر شکل های ناشی از تنشهای حرارتی، بایستی به نحو صحیح تعبیه گردد.

-10 درز بین تخته های سیمانی باید با مواد و مصالح مناسب)مانند ورق های لاستیکی یا آلومینیومی یا(…   پوشانده شود و بر روی پیچ ها یا پرچ ها باید پس از پوشش دادن با ملات مناسب ، سنباده کاری و رنگ آمیزی گردد.

 -11درز بین نمای اجرا شده با این محصول و ساختم ان در لبه تحتانی طبقه زیرین و لبه فوقانی طبقه آخر باید برای عبور جریان هوا باز باشد.

-12 اتخاذ تدابیر لازم در نصب دیوار و نما به سازه اصلی برای عدم مشارکت در سختی جانبی الزامی است.

 -13رنگ آمیزی تخته های سیمانی نما در هر دو وجه الزامی است، رنگ های مورد استفاده باید مقاوم در برابر شرایط جوی و محیطهای قلیایی باشد.

-14در کلیه مراحل حمل و نقل و نگهداری باید تخته های سیمانی بر روی پالت های چوبی به صورت افقی قرار گرفته و روی آ نها با لایه های نفوذناپذیر مانند نایلون پوشانده شود.

-15 اخذ گواهی نامه فنی برای محصول تولیدی پس از راه اندازی خط تولید کارخانه ، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

 

معرفی رشته مهندسی عمران

 

معرفی رشته

مهندسی عمران


1-  مقدمه :

مجموعه مهندسی عمران یا رشته عمران یکی از رشته­های پر اهمیت و جذاب در مجموعه رشته­های آزمون سراسری است که داوطلب در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی می­تواند آن را انتخاب کند. پیشرفت سریع جوامع و نیازهای روز افزون آنها به انجام طرحهای مختلف عمرانی از یک طرف و رشد و توسعه علوم مختلف از طرف دیگر، ایجاب می­نماید تا با یک برنامه ریزی صحیح و همه جانبه و پرورش استعدادهای جوان و نیز استفاده بهینه از ابزار و امکانات موجود در جامعه ، گامی بلند  در جهت ترقی و تعالی جامعه برداشته شود.

 2-  اهمیت و ضرورت:

سرپناه از نیازهای اساسی و اولیه نوع بشر است که در دوره­های مختلف زندگی او بصورتهای مختلفی به این نیاز پاسخ داده شده است. انسانهای اولیه از غارها که بصورت طبیعی ساخته پدیده­های زمین شناسی بودند استفاده
می­کردند. ولی آیا انسان بلند پرواز که همواره سعی در بدست آوردن و رام کردن طبیعت دارد، می­توانست به این مکانهای محدود و بی روح بسنده کند؟

انسانها با بکارگیری ابزارهای دست ساز خود و استفاده از منابعی که طبیعت در اختیار آنها قرار می­داد، اقدام به ساخت محلی برای زندگی خود کردند. با پیدایش اولین سرپناه دست ساز بشر پایه و اساس مهندسی عمران بوجود آمد. با بزرگتر شدن جوامع و نیاز آنها به سرپناههای بزرگتر، و تلاش بشر در جهت مهار و رام کردن طبیعت در جهت رفع نیازهای خود همانند ساختن سدها و پلها و ... رفته رفته نقش مهندسی عمران در زندگی بشر پررنگ و پررنگتر شد.

پیشرفتهای بزرگی که امروزه شاهد آن هستیم در سایه آرامش و ایمنی ایجاد شده توسط مهندسی عمران حاصل گردیده­است. مهار قهر طبیعت همانند سیل و زلزله و طوفانهای وحشتناک، هدیه­هایی هستند که مهندسی عمران به جامعه امروزی عطا کرده است. از طرف دیگر راههای ارتباطی که همچون شریانهای حیاتی جامعه هستند، سدهای عظیمی که برق را به ارمغان می­آورند، تونلهایی که دل کوهها را می­شکافند و ... همگی شواهدی بر اهمیت این رشته مهندسی دارند.

در زبان انگلیسی به مهندسی عمران Civil Engineering اطلاق میشود که Civil به معنی تمدن و از همان ریشه کلمه Civilization است. پس میتوان نتیجه گرفت همانطور که از اسم این رشته پیداست، مهندسی عمران یعنی مهندسی تمدن! و تقریبا بیش از سایر رشته­های مهندسی به جامعه نزدیکتر است.

 3-  تفاوت مدرک و شغل مهندس عمران:

ذکر این نکته ضروری است که مهندسی عمران، یک مدرک تحصیلی است که به فرد پس از تحصیل در دانشگاه اعطا میشود، ولی به عنوان شغل به حساب نمی­آید. بلکه بدلیل گسترده بودن حوضه فعالیت دانش آموختگان این رشته، شغلهایی که یک مهندسی عمران میتواند داشته باشد بصورتهای مختلفی طبقه­بندی می­شوند. یک مهندس عمران می­تواند در حوضه پیمانکاری، مشاوره، نظارت و یا اگر دقیقتر به موضوع بنگریم در قسمتهای ساختمان سازی، سدسازی، راه سازی، پالایشگاه و سازههای صنعتی، مدیریت ساخت، سازه­های دریایی و ... فعالیت داشته باشد که سعی خواهم کرد در ادامه مطلب توضیحات بیشتری را در این مورد ارائه نمایم.

رشته عمران در کشور ایران در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تدریس می­شود و امکان گرفتن مدرک در هرکدام از مقاطع برای دانشجویان ایرانی وجود دارد. با بالارفتن سطح تحصیلی، بدلیل گسترده بودن زیر مجموعه­ها، زمینه فعالیت محدود و بصورت تخصصی درمی­آید، برای مثال یک دانشجو در دوره کارشناسی عمران، بصورت ضمنی تمام دروس زیر مجموعه­های مختلف را مطالعه میکند و تقریبا با تمام زیر مجموعه­ها بصورت محدودی آشنا می­شود ولی در دوره­های بالاتر فقط یکی از زمینه­ها مورد مطالعه دقیقتر قرار میگیرد. برای مثال درس "اصول مهندسی زلزله" یکی از دروس دوره کارشناسی است که طی آن دانشجویان با اساس زلزله و طراحی در برابر زلزله آشنا می­شوند. اما در دوره کارشناسی ارشد مهندسی زلزله، دانشجویان فقط بصورت تخصصی به مطالعه دقیق زلزله می­پردازند.

در این مطلب بیشتر به معرفی رشته مهندسی عمران یعنی دوره کارشناسی عمران پرداخته می­شود و گرایشهای مختلف آن توضیح داده می­شود.

 

 

 

 


4-  معرفی اختصاری گرایشهای مختلف مهندسی عمران

4-1- مهندسی عمران – عمران

این رشته قبلا به مهندسی راه و ساختمان موسوم بوده و به منظور تربیت مهندسان طراح ، محاسبه و اجرای پروژه‌های ساختمانی، صنعتی ، راه‌سازی و تاسیسات آبی و نظارت بر حسن اجرای طرحهای عمرانی در زمینه‌های فوق و همچنین همکاری با مهندسان مشاور یا محاسبه در زمینه‌های یاد شده ، به وجود آمده است. قسمت عمده دروس این رشته را مجموعه متنوعی از دروس نظری و پروژه‌های طراحی تشکیل می‌دهد و کنار آنها تعدادی دروس آزمایشگاهی و کارگاهی و نیز دو دوره کارآموزی در طی دو تابستان پیش‌بینی شده است. با توجه به سیاستهای عمرانی و سرمایه‌گذاریهای دولت برای ایجاد ساختمانها، راهها، پلها، سدها، نیروگاههای هسته‌ای و حرارتی ، رفع نیازهای عمرانی در زمینه مسکن و تاسیسات آبی جهت تامین آب آشامیدنی شهرها و روستاها همچنین بازسازی مناطق جنگ‌زده اهمیت این رشته مشخص می‌شود. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در وزارتخانه‌ها (نظیر وزارتخانه‌های راه‌ و ترابری مسکن و شهرسازی و نیرو) و شرکتهای دولتی و شرکتهای خصوصی و مهندسان مشاور به کارهای طراحی ، محاسبه و اجرا بپردازند. در شرایط حاضر فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در دوره‌های مختلف کارشناسی ارشد سازه (آنالیز و طرح سازه‌ها) ، خاک و پی (مطالعه مسائل مربوط به رفتار خاکها و محاسبات پی‌ها) ، راه و ترابری (طرح راهها و شبکه ترابری) ، سازه‌های آبی (طراحی سازه‌های هیدرولیکی و مسائل آبی دیگر در ارتباط با سدها) در داخل کشور ادامه تحصیل دهند.

امکان ادامه تحصیل در دوره دکتری در داخل و در خارج از کشور وجود دارد. دارا بودن دانش قوی ریاضی و فیزیک و توانایی جسمانی از ضروریات این رشته است. حدود 10 درصد از دروس این دوره عملی است و از دروس تخصصی آن می‌توان طراحی سازه‌های فولاد و بتن ، پی‌سازی، مکانیک خاک، مکانیک سیالات، هیدرولیک و تحلیل سازه‌ها را نام برد.

 4-2-  مهندسی عمران – نقشه‌برداری

طرح و اجرای برنامه‌های عمران و مطالعات مربوط به زمین مستلزم وجود اطلاع دقیق مهندسی (مسطحاتی، ارتفاعی، چگونگی) به هنگام به صورت نقشه‌های گوناگون (ترسیمی ، رقمی، تصویری) از منطقه مورد نظر است. مجموعه نقشه‌برداری پاسخگوی این نیازها به گونه‌ای هماهنگ با دیگر رشته‌های عمران است و هدفش تربیت افرادی است که آگاهی علمی کافی و مهارت فنی لازم را در زمینه نقشه‌برداری داشته باشند. داوطلبان ورود به این رشته باید در ریاضیات (هندسه، مثلثات) و فیزیک دوره دبیرستان قوی بوده علاقه‌مندی و آمادگی جسمی (برای کارهای صحرایی و ...) لازم را دارا باشند. بعضی دروس تخصصی این رشته عبارتند از : راه سازی ، تئوری خطاها، جغرافیای ایران ، نقشه‌برداری، ژئودزی (جهت تعیین شکل زمین) فتوگرامتری زمینی و هوایی (عکسهای هوایی) کارتوگرافی، هیدروگرافی (نقشه‌برداری از بستر دریا) ، پروژه و کارآموزی از جمله دروس این دوره است. بعضی تواناییهای فارغ‌التصیلان این رشته عبارتند از:

مدیریت گروههای اجرایی در عملیات نقشه‌برداری ، طرح و برنامه‌های سیستم نقشه، محاسبات و برنامه‌ریزی در زمینه‌های مختلف فنی نقشه‌برداری، تدریس و آموزش در دوره کاردانی (پس از طی دوره مربوط به تعلیم و تربیت).

امکان ادامه تحصیل در این رشته تا حد کارشناسی ارشد در داخل و در سطوح بالاتر در خارج از کشور موجود است. سازمان نقشه‌برداری وزارت برنامه و بودجه ، وزارت راه و ترابری ،‌ وزارت نفت ، سازمان آب ، سازمان بنادر و کشتیرانی،‌ اداره جغرافیایی ارتش و سپاه و بخش خصوصی و ... از جمله محلهای جذب فارغ‌التحصیلان این رشته است.

نظر دانشجویان: این رشته از لحاظ آموزشی با نارسایی‌هایی نظیر کمبود استاد و لوازم کار مواجه است. زیربنای کلیه کارهای عمرانی نقشه برداری است و با توجه به لزوم انجام دادن کارهای عمرانی، فارغ‌التحصیلان آن سریعا جذب بازار کار می‌شوند. داوطلبان باید به سختی کار در بیابان و کوهستان و شرایط سخت نقشه‌برداری توجه داشته باشند.


 4-3- مهندسی عمران – آب

این دوره به منظور تربیت متخصصانی تدوین شده است که بتوانند در زمینه‌های شناخت منابع آب و کنترل و بهسازی کیفیت منابع آب اطلاعات لازم را به دست آورند تا بتوانند در مراحل مختلف طراحی ، نظارت و مدیریت پروژه‌های آب کار کنند. با توجه به اینکه توسعه کشور در زمینه‌های کشاورزی، صنعتی ، عمران و ... بستگی به میزان آب قابل استفاده دارد می‌توان صنعت آب را در ایران در زمره صنایع مادر به حساب آورد. داوطلبان ورود به این دوره باید در دروس ریاضی، فیزیک و شیمی دبیرستان قوی بوده، علاقه‌مندی و استعداد لازم (خصوصا در زمینه طراحی ) را داشته باشند. دروس این دوره به صورت عمومی، پایه ، اصلی ، تخصصی، انتخابی و کارآموزی (کارآموزی صحرایی پروژه تخصصی و کارآموزی تخصصی) است. بعضی دروس اصلی و تخصصی این رشته عبارتند از : مکانیک خاک ، هواشناسی ، هیدرولیک ، آبهای زیرزمینی ، سدهای کوتاه ، پی‌سازی و ...

فارغ‌التحصیلان این دوره تواناییهای لازم را در زمینه‌های مربوط به کارشناسی مطالعه منابع آب ، تاسیسات آبی و سازه‌های هیدرولیکی، کارشناسی آب و فاضلاب و نظارت بر حسن اجرای طرحهای آبی را خواهند داشت. امکان ادامه تحصیل در این رشته تا حد کارشناسی ارشد و بالاتر در داخل و خارج از کشور وجود دارد. سازمان آب، وزارت جهاد کشاورزی ،‌ وزارت نیرو و بخش خصوصی و ... از جمله مراکز جذب فارغ‌التحصیلان این دوره است.

نظر دانشجویان : یکی از امتیازات این گرایش آن است که علاوه بر محاسبات سازه‌ای، وارد محاسبات هیدرولوژی و هیدرولیک نیز شده و بر وسعت کار می‌افزاید.

 بدلیل اهمیت گرایش مهندسی عمران – عمران و اینکه امروزه اطلاق مهندسی عمران بیشتر تداعی کننده این گرایش است، به توضیح جزئیات بیشتری از این گرایش می­پردازیم:


 5-  توضیح کامل گرایش مهندسی عمران – عمران

 5-1- تعریف و هدف

عمران یکی از گرایشهای مجموعه مهندسی عمران است که در مقطع کارشناسی در بسیاری از دانشگاههای معتبر کشور ارائه می گردد.

هدف از این رشته تربیت نیروهای متخصصی است که بتوانند در پروژه های مختلف عمرانی در زمینه های ساختمانی ، راه سازی،پل سازی، سازه ها و بناهای آبی ، جمع آوری  و دفع فاضلاب و … مسوولیت طرح، محاسبه اجرا و نظارت بر اجرا را بر عهده گیرند.

5-2- اهمیت و جایگاه در جامعه

کمتر جایی از یک جامعه و کمتر محلی  از یک منطقه است که فعالیتهای عمرانی به عنوان اولین واساسی ترین نیازهای آن طرح نشود. حتی تمام فعالیتهای صنعتی، کشاورزی، و … نیز به طور مستقیم و غیر مستقیم به این رشته و ابسته اند و از آن سود می برند.

علاوه بر رشد و توسعه جوامع، پیشرفت علم و فن آوری نیز ضرورت پرداختن و توجه دقیق و علمی به کارهای عمرانی و تغییر شیوه های گذشته را آشکار می سازد. فعالیتهای مختلف عمرانی در جهت ایجاد ساختمانها، راهها- پلها، سدها، شبکه های آب رسانی شهرها و روستاها، ساختمانهای خاص نظیر نیرو گاههای هسته ای و حرارتی و .. بخش بزرگی از مجموعه فعالیتهای اقتصادی و تولیدی کشور را به خود اختصاص می دهد به گونه ای که سهم عظیمی از سرمایه گذاری های ملی در طرحهای ساختمانی و صنایع وابسته به آن به کار گرفته می شود.

مجموعه مطالب بیان شده و نیز جذب سریع فارغ التحصیلان این مجموعه در وزارت خانه ها و نهادها  و سازمانهای دولتی و همچنین بخشهای خصوصی نظیر : شرکتهای مهندسان مشاور و شرکتهای ساختمانی و راه سازی و … اهمیت قابل ملاحظه و نیاز خاص به متخصص در این رشته را، حتی در مقایسه با سایر رشته های فنی و مهندسی، به وضوح نشان می دهد .

 5-3- تواناییهای لازم برای داوطلبان این رشته و ادامه تحصیل در آن

برای ادامه تحصیل در این رشته – با توجه به کمیت و کیفیت درسهایی که در این دوره تدریس می گردد – داوطلب باید از توان و دانش برتر در زمینه های ریاضی . فیزیک برخوردار باشد، همچنین توان جسمی، قدرت تجزیه و تحلیل، قدرت تجسم و دقت کافی در مسائل را داشته باشد. شایان ذکر است که بسیاری از کارها و طرحهای عمرانی در خارج از محیطهای شهری بوده و فعالیت نسبتا" زیادی را می طلبد.


5-4- تواناییهای فارغ التحصیلان

همان گونه که اشاره شد، فارغ التحصیلان این رشته می توانند پس از پایان تحصیلات، مسوولیتهای متفاوتی نظیر طراحی، محاسبه ، اجرا و نظارت بر اجرای طرحهای مختلف عمرانی را به عهده گیرند. از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود :

     1- محاسبه، ساخت و اجرا و تا حدودی طراحی ساختمانهای مختلف مسکونی ، اداری و صنعتی اعم از آجری، بتنی وفولادی، نظیر ساختمانهای مسکونی ویلایی ، چند طبقه، آپارتمانها و برجهای بلند و همچنین کارهای ساختمانی اداره ها، مدرسه ها، بیمارستانها، کارخانه ها و مراکز صنعتی، ساختمانها و مراکز ورزشی، تالارهای اجتماعات و …

2 - طراحی، محاسبه و اجرای راهها و جاده های مختلف ارتباطی داخل و خارج شهرها و و روستاها اعم از : راههای شوسه، راههای آسفالته، بزرگ راهها و نیز راه آهن ( شامل مسیریابی، پیاده کردن مسیر، زیر سازی و روسازی).

3-  ساخت و اجرا و در مواردی طراحی و محاسبه انواع پلهای بتنی وفلزی و با دهانه ها و ابعاد و شکلهای متفاوت نظیر : پلهای داخل شهری و روگذرها، پلهای خارج شهری و جاده ها.

4- اجرای سدهای مختلف خاکی و بتنی و نیز بندهای انحرافی و سایر تاسیسات وایسته نظیر تونل یا کانال انحراف آب رودخانه ( جهت اجرای عملیات کارگاهی در ضمن ساخت سد) ، تاسیسات آبگیری از سد و کنترل ارتفاع آب در پشت سد و ...)

5 - اجرای کارهای مربوط به ساماندهی رودخانه ها.

6- طراحی، محاسبه و ساخت خطوط انتقال آب اعم از انواع کانالهای تحت فشار و یا کانالهای با سطح آزاد آب که به منظور انتقال آب از سدها و دریاچه ها و .. . برای مصارف کشاورزی، شرب و صنعتی به منطقه های مورد نیاز و نیز جهت انتقال آب از تصفیه خانه های آب به مخازن آب و از آن جا به مناطق مصرف، ساخته می شوند.

7- ساخت تصفیه خانه های آب و فاضلاب شامل : ساختمانها تاسیسات مربوط ، محوطه سازی و ...

8- طراحی، محاسبه وساخت شبکه های آب رسانی به منطقه های شهری و روستایی جهت تامین آب شرب مورد نیاز افراد و تاسیسات مربوط نظیر : مخازن آب،لوله کشی، انشعابات، و ...

9- طراحی ، محاسبه ساخت شبکه های جمع آوریو دفع آبهای سطحی ناشی از نزولات جوی در خیابانها وسایر منطقه های شهرها و شهر کها و همچنین شبکه های جمع آوری و دفع فاضلابهای خانگی و صنعتی و انتقال آنها به خارج از شهر و تصفیه خانه ها.

10- انجام بسیار از کارهای نقشه برداری که برای کارهای ساختمانی مختلف نظیر: سراه سازی، سد سازی، و  کهبه خصوص برای پیاده نمودن و اجرای دقیق نقشه ها مورد نیاز است، و همچنین تا حدودی کارهای نقشه کشی طراحی و معماری .

5-5- موقعیتهای شغلی و محلهای کار

مراکز مختلفی به صورت مستقیم و غیر مستقیم در فعالتیهای عمرانی نقش دارند که هر یک به تناسب نوع فعالیت خود، اقدام به جذب فارغ التحصیلان این رشته می کنند. 

 وزارت خانه های مسکن و شهر سازی، راه و ترابری ، جهاد سازندگی و نیرو بهصورت گسترده تر و سایر وزارت خانه ها ، اداره ها ، سازمانها، مراکز دولتی و خصوصی نظیر : وزارت خانه های آموزش وپرورش ، کشاورزی، فرهنگ و آموزش عالی،بانکها و ... به صورت غیر مستقیم برای کارهای عمرانی خود مثل طرح محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا، نیاز به استخدام مهندسان عمران دارند. علاوه بر آن، شرکتهای مختلف مهندسان مشاور که در کشور به صورت گسترده  وظیفه طراحی ، محاسبه و نظارت براجرای پروژه های ساختمانی را برعهده دارند، همچنین شرکتهای ساختمانی و را ه سازی دولتی و خصوصی که در اجرای این طرحها فعالیت دارند، تعداد کثیری از فارغ التحصیلان رشته عمران را استخدام می کنند.

5-6- واحدهای درسی

بر اساس مصوبه های شورای عالی برنامه ریزی، دانشجو باید در دوره کارشناسی عمران 14 واحد درسی رابگذراند که 20 واحد آن درسهای عمومی ، 25 واحد درسهای پایه، 8 واحد درسهای اصلی و تخصصی الزامی و 15 واحد درسهای اختیاری است.

     1- درسهای عمومی ،درسهایی است که در تمام رشته های تحصیلی دانشگاهی و در دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد پیوسته ب صورت مشترک ارائه می گردد و دانشجو موظف به گذراندن آنهاست، نظیر معارف اسلامی، فارسی و زبان خارجی .

درسهای پایه به درسهای گفته می شود که در غالب رشته های هم گروه ( نظیر گروه فنی و مهندسی ) و بخصوص در گرایشهای مختلف یک رشته، بهصورت مشترک تدریس شده، اساس و پایه درسهای اصلی و تخصصی را تشکیل می دهد نظیر ریاضی عمومی ،معادلات دیفرانسیل وفیزیک.

درسهای اصلی و تخصصی الزامی عبارت از درسهایی است که دانشجو را در زمینه تخصصی مربوط آموزش داده،او را برای انجام وظایف خاص در زمینه کارهای خویش در جامعه آماده می­سازد ، نظیر " رسم فنی و نقشه کشی ساختمان " ، " سازه های بتن آرامه " و " سازه های فولاد " . گذراندن این درسهای تخصصی الزامی است.

درسهای اختیاری ، عبارت است از : مجموعه درسهایی که اگر چه تخصصی است، اما دانشجو می تواند با توجه به علاقه شخصی و برنامه ای که برای اینده خود دارد و همچنین نظر استاد راهنما در گروه و با هماهنگی شورای آموزشی گروه، تعدادی از آنها را انتخاب نماید : نظیر : " ماشین الات ساختمان " ، اصول مهندسی ترافیک " و بناهای آبی " .

الف ) درسهای پایه

13 واحد از درسهای پایه در زمینه ریاضی است، شامل " ریاضی عمومی " ، " معادلات دیفرانسیل " ، " محاسبات عددی و آمار " و " احتمال مهندسی " که پایه درسهای تخصصی در مهندسی عمران را تشکیل می دهد ومکمل ریاضیاتی است که در دوران دبیرستان و در رشته ریاضی – فیزیک خوانده می شود. برای موفقیت در این درسها، دانشجو باید تلاشهای فکری و علمی قابل ملاحظه ای انجام دهد.

همچنین درسهای " فیزیک در زمینه های حرارت " ، " مکانیک " و الکتریسته " و " مغناطیس " و یز درس " برنامه نویسی رایانه" – که در آن دانشجو با رایانه و زبانهای برنامه نویسی رایانه آشنا می شود وبه برنامه نویسی به زبان فرترن تسلط پیدا می کند – از جمله درسهای پایه هستند.

ب ) درسهای اصلی و تخصصی الزامی

این درسها که بسیاری از آنها به یک دیگر وابسته اند و بعضی پیش نیاز درس دیگر است، دانشجو در طول نیم سالهای مختلف تحصیلی آنها را انتخاب ومی گذراند. دراین جا خلاصه ای از مطالب مطرح شده در بعضی از درسهای تخصصی الزامی را ارائه می کنیم .

رسم فنی و نقشه کشی ساختمان : در درس " رسم فنی و نقشه کشی ساختمان " ، دانشجو با اصول کلی رسم فنی و نمایش قطعه ها به صورت تصویری آشنا شده، پس  از شناخت علائم قرار دادی در نقشه های ساختمان و نقشه های تاسیسات برقی و مکانیکی، چگونگی رسم نقشه های مختلف و خواندن نقشه های ساختمانی  را فرامی گیرد.

اصول مبانی معماری و شهر سازی : در این درس که پس از درس فنی و نقشه کشی گذراندنه می شود، دانشجویان با نظریه های معماری ونقش مهندسان معماری در جامعه آشنا شده، چگونگی ارتباط بین فضاهای مختلف در انواع ساختمانها نظیر ساختمانهای مسکونی ، کودکستان، مدرسه ، کتابخانه ، بناهای صنعتی و درمانگاه وبیمارستان را فرا می گیرند.  همچنین مطالبیدر مورد مفاهیم اولیه شهر سازی و جوامع روستایی و شناخت طرحهای هادی و تفصیلی و منطقه ای در مورد فعالیتهای عمرانی شهری، در این درس ارائه می گردد.

استاتیک، مقاومت مصالح ،تحلیل سازه ها : در این درسها که به ترتیب در نیم سالهای مختلف ارائه می گردد، تعادل سازه های مختلف دراثر بارها ونیروهای وارده بر آنها مورد مطالعه قرار گرفته، چگونگی محاسبه سازه هایی همچون خرپاها بیان می شود. سپس به بررسی نیروهای داخلی به وجود آمده دراثر بارهای خارجی وروشهای تعیین آنها در قسمتهای مختلف سازه پرداخته ، ضمن تعیین مشخصه های هندسی قطعه های مختلف، مقاومت آنها را در مقابل نیروهای محوری و برشی همچنین خمش و پیچش مورد بررسی و تجزیه وتحلیل قرار می دهد.

همچنین در درس" تحلیل سازه ها " ، روشهای محاسبه تغییر مکان سازه ها و تحلیل سازه های پیچیده تر نظیر : " تیرهای سراسری " " قابهای" وساختمانهای بلند ( برج)، به دانشجو آموزش داده می شود.

اصول مهندسی زلزله : شناخت علتهای وقوع زلزله ، چگونگی سنجش قدرت زلزله، چگونگی تخریب و راههای کاهش پیامدهای آن، و روشهای تحلیل سازه های مختلف در برابر زلزله جهت مقاوم سازی آنها  به خصوص برای منطقه های زلزله خیز ایران از اهمیت  خاصی برخوردار است کهدر درس " اصول مهندسی زلزله " مورد بحث قرار می گیرد.

سازه های بتن آرمه و پروژه : بسیاری از ساختمانها وسازه ها نظیر ساختمانهای چند طبقه ،پلها و .. با بتن و بتن مسلح ساخته می شود و در موارد دیگر نیز حداقل برای ساخت قسمتهایی از سازه نظیر پی و فوندانسیون ( شالوده ) و..  از بتن استفاده می گردد. در درس " سازه های بتن آرامه " با استفاده ازاصول فراگرفته شده در تحلیل سازه ها، واکنش قطعات بتنی نظیر تیرها، ستونها، قابها، و صفحات ساخته شده از بتن مسلح تحت تاثیر انواع مختلف بارگذاری وترکیبات آنها مورد بررسی قرار گرفته، با توجه به خواص مکانیکی بتن و فولاد و ایین نامههای مختلف ،ابعاد قطعه ومیزان فولاد لازم در هر قسمت ، معین و طراحی می گردد.

در نهایت ،دانشجو از طریق انجام طرح، کلیه مرحاه های بارگذاری، آنالیز، و طراحی یک سازه بتنی را به پایان رسانیده، گزارش کاملی از طی مراحل و نحوه محاسبات ونتیجه آنها ارائه می کند.

سازه های فولادی وپروژه : دراین درسها،دانشجو ضمن آشنا شدن با انواع فولادهای ساختمانی ، واکنش و مقاومت آنها، به چگ.نگی عملکرد اعضای مختلف یک سازه فولادی تحت اثر بارهای مختلف تسلط یافته، نحوه محاسبه قطعه های مختلف نظیر تیرها، ستونها، قابها، بادبندها واتصالهای مختلف آنها را فرا می گیرد، همچنین برای طراحی و تعیین مشخصه ها و ابعاد این قطعه ها، حداقل با یک ایین نامه معتبر بین المللی و نیز با ایین نامه ساختمانهای فولادی ایران آشنایی کامل پیدا می کند.

در پایان درس نظری ، دانشجو طرح کامل یک سازه فولادی را از ابتدا تا انتها به همراه گزارش مبسوط آن – به عنوان پروژه – ارائه می کند.

مکانیک خاک و پی سازی : بارهای وارد شده بر سازه ها از طریق پی یا فوندانسیون ( شالوده ) به خاک منتقل می شود. بدین جهت، شناخت چگونگی واکنش انواع خاکها و پی ها از ضروریات است. با این تعبیر ، هدف از این دو درس ، اشنایی دانشجو با مبانی و مفاهیم مقدماتی واکنش خاکها با تکیه بر خواص فیزیکی – مکانیکی آنها و با توجه به زمینه های کاربردی در مسائل مهندسی نظیر تنشها ومقاومت خاک و بررسی پایداری در خاکها و اصول و قانونهای حاکم بر آنها وهمچنین شناسایی انواع پی ها، ظرفیت باربری و محاسبه آنهاست .

مکانیک سیالات ، هیدرولیک و هیدرولوژی مهندسی : بررسی خواص فیزیکی سیالات و از جمله آب، قانونهای حاکم بر آنها در حالت سکون و حرکت، نیروهای وارد ده بر اجسام و ساختمانها تاسیسات مختلف ناشی از وجود سیال، تجزیه وتحلیل ومحاسبه جریان درمسیرهای تحت فشار و نیز بررسی حرکت وواکنش آب در شرایط و حالتهای مختلف در کانالهای با سطح آزاد و قانونهای هیدرولیکی حاکم بر آنها، از جمله هدفهای درسهای مکانیک سیالات و هیدرولیک است. همچنین در درس هیدرولوژی مهندسی، دانشجو با انواع بارندگیها، تبخیر و تعرق ، نفوذ آب در خاک، آبها سطحی ، آبهای زیر زمینی و روشهای تخمین و مطالعه آنها آشنا می شود.

مهندسی آب وفاضلاب و پروژه : برای تامین آب مورد نیاز جوامع روستایی ،شهری ومراکز صنعتی لازم است تا با انواع و میزان مصرف آب،چگونگی تامین آب، خطوط انتقال و نحوه محاسبه آنها، تصفیه خانه ها، مخزنهای ذخیره، شبکه  توزیع آب و محدودیتهای فنی مربوط، آشنایی کامل وجود داشته باشد، همچنین چگونگی جمع آوری ، دفع و تصفیه فاضلابهای سطحی ، خانگی وصنعتی و آشنایی با مجموعه تاسیسات مرتبط از مسائلی است که یک مهندس عمران باید با آنها آشنایی داشته باشد. این موارد از جمله هدفهای درس " مهندسی آب و فاضلاب و پروژه " است که در نهایت به انجام یک پروژه برای محاسبه و طراحی کامل شبکه توزیع آب، جمع آوری و دفع فاضلاب و آبهای سطحی یک شهر یا شهرک منجر می شود.

بناهای آبی : در این درس ، دانشجو با طراحی و محاسبه برخی از شیوه های انتقال  آب و سازه های آب نظیر : کانالهای خاکی  و پوشش دار، کانالهای تحت فشار ، ایستگاههای پمپاژ، آبشارها یا شیب شکنها، زیر گذرها، حوضچه های آرامش و چگونگی آبگیری از سدها، دریاچه ها، کانالها و رودخانه ها و تاسیسات مربوطه آشنا می شود.

نقشه برداری و عملیات : کاردان با دوربینهای مختلف نقشه برداری از طریق اندازه گیری مستقیم و موقعیت نقاط زمینی شناخت انواع و استاندارد نقشه و کاربرد آنها در مهندسی عمران، روشهای اندازگیری طول، زاویه تعیین امتداد وترازیابی و ... از نیازهای ضروری مهندسی عمران است که در درسهای یاد شده به عنوان یکی از درسهای جذاب بیان می گردد.

راه سازی، روسازی راه و مهندسی ترابری : از جمله تخصصهای مهم یک مهندس عمران، شناخت طرح و محاسبه زیر سازی و روسازی راههاست. بدین منظور درسهای یاد شده جهت فراگیری مطلبی نظیر : طراحی و اجرای راها شامل : مسیریابی، عملیات خاکی، مشخصه ها و طرح هندسی راها در مسیرهای افقی و قائم، مشخصه های فنی انواع مصالح راه و لایه های مختلف روسازی آن ، همچنین روشهای طرح و اجرای روسازیهای شنی و آسفالتی و نیز شبکه هاب حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی و برنامه ریزیها و مدیریتهای حمل و نقل ارائه می گردند.

در درس پروژه راه سازی که پس از درسهای راه سازی و مهندسی ترابری ارائه می شود، کاربرد اصول را هسازی در طرح کامل یک راه، از ابتدا تا انتها به همراه رسم نقشه ها و محاسبه های مربوط مورد توجه قرار می گیرد .

ج ) سایر درسها

علاوه بر موارد یاد شده که اهم درسهای دانشگاهی در رشته مهندسی عمران – عمران می باشد، درسهای دیگری نظیر : " مصالح ساختمانی و آزمایشگاه " ، " تکنولوژی بتن و آزمایشگاه " ، " آزمایشگاه مکانیک خاک " ، " آزمایشگاه هیدرولیک " و " آزمایشگاه مقاومت مصالح " ارائه می گردد که در درسهای آزمایشگاهی، دانشجو بعضی مطالب خوانده شده در درسهای نظری را در عمل آزمایشگاهی آزمایش می کند.

درسهای نظیر " راه آهن " ، و " اصول مهندسی ترافیک " هم که از جمله درسهای مهم این دوره هستند در بسیاری از دانشگاههای معتبر به عنوان درسهای اجباری تدریس می شوند.

درسهای دیگری به عنوان درسهای اختیاری در دانشگاههای مختلف باعنوانهای متفاوت ارائه می گردند. از جمله مهمترین آنها می توان به درسهای : " بارگذاری " ، " اصول مهندسیسد" ، " طراحی ومعماری " و " اصول مهندسی پل " اشاره کرد.

 5-7-  ادامه تحصیلات

ادامه تحصیلات در دوره بعد از کارشناسی را تحصیلات تکمیلی می نامند که شامل : کارشناسی ارشد ( فوق لیسانس یا دکترای حرفه ای ) و دکترای تخصصی است. در دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته ، دانشجو حدود 32 واحد آموزشی تخصصی را که به تناسب رشته ، تعدادی از واحدهای آن را پایان نامه ( یا رساله ) تشکیل می دهد، می گذراند و معلومات خود را در یک زمینه خاص از رشته، گسترده تر از مقطع کارشناسی افزایش می دهد .

در دوره کارشناس تخصصی که پس از پایان تحصیلات در مقطع کارشناسی ارشد شروع می شود، بسته به رشته تحصیلی ، حدود 45 واحد درس اختصاصی ارائه می گردد که اغلب در حدود نصف این تعداد واحد به پایان نامه دکتری اختصاص می یابد. دانشجو با تدوین این رساله ، کار تحقیقاتی نسبتا" گسترده ای را در یک زمینه تخصصی خاص به انجام می رساند و سعی می کند در گسترش مرزهای دانش سهیم باشد.


 5-8-  گرایشهای مختلف کارشناسی ارشد و دکتری در رشته عمران

فارغالتحصیلان مقطع کارشناسی عمران- عمران، می تواند در مقطع کارشناسی ارشد در گرایشهای مختلف : سازه، سازه های هیدرولیکی ،مهندسی زلزله ، راه وترابری، مکانیک خاک وپی ، مهندسی آب، سازه های دریایی ،مهندسی مدیریت ساخت، مهندسی برنامه ریزی حمل و نقل ،مهندسی نقشه برداری ( ژئودزی)، فتوگرامتری و مهندسی محیط زیست به تحصیل ادامه دهد و  در هر یک از گرایشهای یاد شده زیر شاخه های تخصصی تری وجود دارد که در مقطع دکترای تخصصی و به خصوص در ضمن انجام رساله دکتری به آن پرداخته می شود.

امکان ادامه تحصیل در تمام گرایشهای یاد شده درمقطع کارشناسی ارشد و در بعضی از زمینه های یاد شده در مقطع دکتری در داخل کشور وجود دارد، ولی ادامه تحصیل در پاره ای از گرایشهای دیگر، در حال حاضر فقط در خارج از کشور میسر است. 

 5-9-  تواناییهای فارغ التحصیلان مقطعهای کارشناسی ارشد و دکتری

در دوره های تحصیلات تکمیلی ( کارشناسی ارشد و دکتری ) بیشتر به جنبه های نظری و پژوهشی پرداخته می شود. بدین جهت فارغ التحصیلان این دوره ها در هر یک از گرایشهای یاد شده، بیشتر تواناییهای علمی و محاسباتی و به طور کلی نظری خود را افزایش می دهد، اگر چه این افزایش توانایی ، در کارهای اجرایی علمی نیز از نظر صحت اجرا می تواند نقش مهمی داشته باشد.

در مقطع دکتری دانشجو ضمن اففزایش مراتب علمی خود، در یک زمینه تخصصی تر ، قدرت و توان خود را برای انجام کارهای تحقیقاتی و توسعه مرزهای دانش و رفع معضلات علمی و اجرایی از طریق پژوهش بالا برده، تحقیقاتی را در یک مورد خاص، انجام می دهد.

5-10- جذب فارغ التحصیلان تحصیلات تکمیلی در محیطهای کار

از آن جا که این فارغ التحصیلان علاوه بر تواناییهای یک کارشناس عمران، از نظر علمی و نظری وپژوهشی در یک زمینه خاص، معلومات بیشتری دارند، بدین جهت کارایی بیشتری نیز دارند واز مطالب فراگرفته شده می توانند در زمینه های طراحی و محاسباتی دقیق و تخصصی تر و همچنین پژوهشی ، استفاده نمایند. این گونه فارغ التحصیلان ضمن آن که می توانند در تمام محلیهای جذب فارغ التحصیلان کارشناسی مشغول به کار گردند، مسوولیتهای بالاتر و سنگین تر علمی،پژهشی و اجرایی را به عهده می گیرند. پس از پپایان دوره دکترای تخصصی ، امکان همکاری در دانشگاهها و سایر مراکز علمی و پژوهشی به عنوان عضو هیات علمی برایشان میسر می گردد.

 6- آینده شغلی ، بازارکار، درآمد:

مراکز مختلفی به صورت مستقیم و غیرمستقیم در فعالیتهای عمرانی نقش دارند که هر یک به تناسب نوع فعالیت خود، اقدام به جذب فارغ‌التحصیلان این رشته می‌کنند.

وزارت‌خانه‌های مسکن و شهرسازی، راه و ترابری، جهاد سازندگی و نیرو به صورت گسترده‌تر و سایر وزارت‌خانه‌ها، اداره‌ها ، سازمانها ، مراکز دولتی و خصوصی نظیر : وزارت‌خانه‌های آموزش و پرورش ، کشاورزی ، فرهنگ و آموزش عالی، بانکها و ... به صورت مستقیم برای کارهای عمرانی خود مثل طرح و محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا، نیاز به استخدام مهندسان عمران دارند. علاوه بر آن ، شرکتهای مختلف مهندسان مشاور که در کشور به صورت گسترده وظیفه طراحی ، محاسبه و نظارت بر اجرای پروژه‌های ساختمانی را بر عهده دارند؛ همچنین شرکتهای ساختمانی و راه‌سازی دولتی و خصوصی که در اجرای این طرحها فعالیت دارند، تعداد کثیری از فارغ‌التحصیلان رشته عمران را استخدام می‌کنند.

«اصولا مهندس عمران شانس کاری زیادی دارد چون در طراحی و ساخت بسیاری از کارهای عمرانی مانند راهها ، پل‌ها ، سدها ، سازه‌های دریایی برای سکوهای نفتی، آشیانه‌های هواپیما و خانه‌های مسکونی مقاوم در مقابل زلزله‌، مهندسین عمران حضوری فعال دارند. متخصصانی که یا در دفترهای مشاوره به طراحی پروژه‌های فوق می‌پردازند و یا مجری کارهای عمرانی مذکور بوده و به کیفیت اجرای آنها نظارت دارند.»

«البته باید توجه داشت که هر دانشجوی مهندسی عمران نمی‌تواند فرصت‌های شغلی خوبی داشته باشد. بلکه باید در دوران تحصیل به دنبال پژوهش ، تحقیق و یادگرفتن باشد نه این که تنها واحدهای دانشگاهی را پاس کند و یا حتی به فکر یک معدل خوب دانشگاهی باشد. چون شرکتهای عمرانی خصوصی و دولتی به دنبال یک نیروی کارآمد هستند نه یک شاگر اول دانشگاه »

7- توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه :

یک مهندس عمران باید بسیار اجتماعی و دارای توان ایجاد ارتباط با جمله سایرین باشد چون رشته مهندسی عمران یک رشته گروهی است. یعنی متخصص عمران در محیط کار خود با اقشار مختلف جامعه از جامعه کارگران، تکنسین‌ها و مهندسان رشته‌های دیگر سروکار دارد و باید با همه این افراد ارتباط خوبی برقرار کند تا بتواند شاهد پیشرفت و موفقیت کارش باشد.

با توجه به کمیت و کیفیت درسهایی که در این رشته ارایه می‌گردد، داوطلب باید از توان و دانش برتر در زمینه‌های ریاضی و فیزیک برخوردار باشد. همچنین توان جسمی ، قدرت تجزیه و تحلیل ، قدرت تجسم و دقت کافی در بسیاری از مسایل را داشته باشد.

«رشته مهندسی عمران دارای دو بعد اجرایی و نظری و آزمایشگاهی است. در این میان عده‌ای از مهندسین جذب کارهای اجرایی می‌شوند که در این صورت باید آمادگی کار در کارگاههای داخل و خارج شهر را داشته باشند یعنی برای برنامه‌ریزی و سروکار داشتن با اقشار مختلف مردم آماده باشند و عده‌ای نیز جذب بعد نظری و آزمایشگاهی مهندسی می‌شوند که این عده نیز باید آمادگی کارهای محاسباتی ، دفتری و آزمایشگاهی را داشته باشند. کارهایی که به ریاضیات قوی و صبر و حوصله بسیار نیاز دارد.»

شایان ذکر است که بسیاری از کارها و طرحهای عمرانی در خارج از محیطهای شهری بوده و فعالیت نسبتا زیادی را می‌طلبد لذا داوطلب این رشته باید علاقمند به کارهای عمرانی بوده و توانایی کار در محیطهای پرجمعیت را داشته باشد.

 8- وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر :

وقتی کسی صحبت از سازندگی می‌کند اولین چیزی که به ذهن هر کس می‌رسد پل، سد، کارخانه و کارگاه است که ساخت بنای همه اینها بر عهده مهندسین عمران است و به همین دلیل فرصت‌های شغلی این رشته در همه جای دنیا بسیار زیاد است. در همه کشور ما نیز که فعالیت‌های عمرانی 30 تا 40 درصد کل بودجه کشور را به خود اختصاص می‌دهد، بازار کار یک مهندس عمران از مهندسین رشته‌های دیگر بیشتر است. بویژه این که کشور ما بعد از انقلاب در زمینه مهندسی عمران رشد زیادی داشته است.»

با توجه به روند رو به رشد ساخت و ساز بناهای شهری در ایران و احتیاج به مسکن و ساختمان به نظر می‌رسد بازار کار این رشته همچنان پویا و پرتحرک باشد.


 9- پیش‌بینی وضعیت اینده رشته در ایران :

«چندسال پیش که برای مترو کارشناسان ژاپنی آمده بودند، یکی از آنها گفته بود تهران ده بزرگی است چرا که خیلی از سیستم‌های شهری را ندارد. این نشان می‌دهد که برای پیشرفت و توسعه، ما به کارهای زیربنایی مثل راه، مترو و تاسیسات شهری بسیار نیازمندیم. برای مثال امکان ندارد که کشوری پیشرفت کند اما سیستم ترابری و حمل و نقل آن به طور کامل درست نشده باشد؛ کاری که بخش اصلی آن بر عهده مهندسین عمران است.»

 

 

تعیین سلامت سیمان و همچنین تعیین مقاومت خمشی و

:                       تعیین سلامت سیمان و

                         همچنین تعیین مقاومت خمشی و کششی سیمان

مقدمه:

          از جمله خواصی که یک ملات سیمان یا بتن باید داشته باشد ، ثبات حجمی است و منظور از سیمان سالم ، سیمانی است که در آن عواملی نباشد که پس از سفت شدن خمیر،باعث تغییر حجم و در نتیجه ایجاد ترک و گسیختگی در سیمان گردد.به طور کلی عواملی که باعث ناسالم بودن سیمان می شوند،عبارتند از :

1-مقدار بیش از حد مجاز سنگ گچ 

2-مقدار نا مناسب و بیش از حد مجاز سنگ های قلیایی و برخی از سنگ های سیلیسی

هر یک از عوامل بالا در اثر ترکیب با آب ،تا چند برابر حجم اولیه تغییر حجم می دهد و ثبات حجمی سیمان را از بین می برد  . بدین منظور و جهت کنترل این عوامل ، در استاندارد های مختلف آزمایش هایی ارائه شده است .در استاندارد DIN  آلمان براساس تغییر شکل نمونه ای از خمیر سیمان در آب جوش به مدت 2 ساعت سلامت سیمان ارزیابی می شود.

روش های اولیه در استاندارد ASTM  با قرار دادن خمیر سیمان در آب جوش صورت می گرفت اما بعدا دریافتند که این روش انبساط حاصل از وجود بلور های اکسید منیزیم را نشان نمی دهد برای رفع این مشکل آزمایش سلامت به وسیله اتوکلاو ابداع شد.در روش اتوکلاو نمونه هایی از ملات منشوری سیمان در درجه حرارت و فشار معینی قرار می گیرد و سپس افزایش طول نمونه ها بر حسب درصد مصرف درصد انبساط اتوکلاو می باشد. در این آزمایشگاه به دلیل کمبود وقت از روش انبرک لوشاتلیه استفاده می شود.انبرک لوشاتلیه عبارت است از یک استوانه شکافدار از جنس برنج یا فلز مناسب دیگر که ضخامت آن mm  0.5 می باشد. قطر داخلی و ارتفاع این استوانه نیز هر کدام mm  30 است.هنگام آزمایش،قسمت داخلی استوانه باید با لایه ای از روغن پوشیده شود . در قسمت شکاف استوانه ، دو سوزن نوک تیز قرار دارندکه طول آنها mm  150 می باشد.

 

 

روش انجام آزمایش:

برای تعیین سلامت سیمان ابتدا ملات سیمان را باید بسازیم برای این کار gr  300 سیمان را با cc  75 آب مخلوط کرده و در میکسر قرار داده تا خوب مخلوط کند خمیر بدست آمده در مخروط ناقصی که یک طرف آن بسته است در سه لایه که هر بار با 25 ضربه آن را متراکم می کنیم می ریزیم حال مخروط ناقص را خارج می کنیم واز خمیر مخروط ناقص شکل نمونه مورد نظر خود را با استوانه انبرک برمی داریم این کار را با دو انبرک انجام می دهیم و سپس هر دو طرف آن را صاف می کنیم وبر روی هر دو طرف آن شیشه ای قرار می دهیم تا از انبساط حجمی آن از سطوح بالا و پایین جلوگیری شود و تمام انبساط آن جانبی باشد.حال سیستم را در درون آبی با درجه حرارت 20 درجه سیلسیوس به مدت 24 ساعت قرار می دهیم .آنگاه استوانه را بیرون آورده ، فاصله بین نوک انبرک ها را اندازه می گیریم کهcm  1.4 وcm  1.3 شد .مجددا سیستم را داخل آب گذاشته، در مدت 25 الی 30دقیقه آن را به جوش می رسانیم ویک ساعت سیستم را در همان وضعیت نگه می داریم . حالا دستگاه را از آب بیرون آورده وپس از سرد شدن ، فاصله بین انبرک ها را دوباره اندازه می گیریم که افزایش این فاصله نباید ٪10 افزایش حجم قبلی بیشتر باشد.اندازه گیری ما برای اولی cm 2.1 و دومی cm 2 بود که افزایش طول هر دو mm  7 شد .

تعیین مقاومت کششی و خمشی سیمان:     

نمونه هایی که از هفته قبل در آب قرار داده بودیم را از آب بر داشته و وزن و ابعادآن را اندازه می گیریم که به صورت جدول زیر است:

 

 

نوع نمونه

وزن(gr)

طول(cm)

عرض(cm)

ضخامت(cm)

نمونه کششی

138.4

7.590

2.800

......................

نمونه خمشی

552.8

16.012

3.926

4.012

آزمایش کششی:

در این آزمایش نمونه را در دستگاه قرار می دهیم و آن را تحت کشش قرار می دهیم  باری که نمونه تحمل می کند را اندازه می گیریم نمونه ما بار KN 1.5 را تحمل کرد حالا ابعاد سطح شکستگی را اندازه می گیریم تا مقاومت کششی را بدست بیاوریم ابعاد آن 3.1*2.7 (cm)شد در نتیجه مقاومت کششی KN/cm² 0.179 شد.

آزمایش خمشی:

در این آزمایش نمونه را در دستگاه قرار می دهیم به طوری که طول تکیه گاه cm  10 شود حال باری را که تحمل می کند را اندازه می گیریم که N 1840 شد حال طبق فرمول زیر مقاومت خمشی سیمان را بدست می آوریم:

                                                                     R=3pl/2bd²

که در آن  1840 P= و10 L= و 3.926b= و4.012d= است پس در نتیجه مقاومت خمشی N/cm² 436.754 شد. 

 

چگونه رزومه بنویسیم

چگونه رزومه بنویسیم

 اگر چه هر کسی با توجه به سلیقه و هدفی که از نگارش رزومه دارد ، شیوه خاصی را انتخاب می کند اما به طور  کلی چهار چوب و اصول اولیه نگارش رزومه به شرح زیر است:

1-     جزئیات شخصی(Personal Details)  

نام و نام خانوادگی کامل ، تاریخ تولد، شماره تلفن ،پست الکترونیک و آدرس شخص با این بخش آغاز می شوند .

  2- پروفایل شخصی(Personal Profile)      

آن چه در پروفایل به نگارش در می آید ، تصویری کلی و گویا از شخص است که به طور جزئی تر در سایر بخش های رزومه ذکر می شود بنا بر این وارد کردن پروفایل در رزومه امری سلیقه ای است و ضروری محسوب نمی شود .

 3- تحصیلات و توانایی های علمی(Education and Qualifications)  

این بخش شامل تمام سوابق تحصیلی و علمی شما ، از دیپلم دبیرستان و نام دبیرستان گرفته تا آخرین مدرک تحصیلی ، رشته ها و گرایش ها و زمان بندی هر دوره ی تحصیلی خواهد بود. به یاد داشته باشید که حتماً ذکر کنید در حال حاضر مشغول گذراندن چه دوره ای هستید . سایر دوره های علمی - کابردی که در کنار تحصیل آکادمیک گذرانده اید را هم حتماً بنویسید.

4- سوابق شغلی  (Skills and Work Experiences)   

در این بخش باید کل سوابق شغلی شما ، اعم از تمام وقت یا پاره وقت ، با ذکر نام و تلفن یا آدرس محل کار ، به اضافه تاریخ و دوره اشتغال فهرست شود.

  5- انتشارات و مقالات(Publications)     

فهرست کتب و مقالاتی که منتشر کرده و یا در کنفرانس ها ارائه نموده اید به اضافه زمان انتشار را در این بخش بیاورید. اگر خلاصه مقالات را به رزومه ضمیمه نمایید بهتر است.

  6- سایر اطلاعات(Additional Information)   

نگارش این قسمت ضروری نیست ، اما چنان چه لازم دانستید توضیحی جانبی روی سوابق تحصیلی و شغلی خود بنویسید ، می توانید این بخش را اضافه نمایید.

7 - علائق(Interests)  

زمینه های فوق برنامه از جمله  ورزش یا هنر  یا سوابق حرفه ای مربوطه را در این بخش بنویسید .

 8 - معرف ها(References)   

اطلاعات مربوط به معرفین خود ( که معمولا اساتید شما هستند ) از جمله نام ، رتبه ، درجه تحصیلی ، آدرس یا تلفن را در این بخش بیاورید . این معرف ها معمولا همان معرفینی هستند که توصیه نامه های دانشجویان را تکمیل می نمایند.

 *** توصیه ها ی لازم

- از زیاد نوشتن و  بزرگنمایی پرهیز کنید ، بهترین حجم رزومه  دو  روی یک کاغذ A4  است !

- سوابق تحصیلی و شغلی خود را کامل نوشته و نسخ آن را نزد خود نگه دارید .

استاندارد میزان و مقدار استفاده از میکروسیلیس در بتن

استاندارد میزان و مقدار استفاده از میکروسیلیس در بتن

عمران,مقالات,

حداکثر میزان مصرف میکروسیلیس در بتن که منجر به افزایش مقاومت فشاری آن میگردد چه میزان است؟

برای دریافت این مطلب ،یک سری اطلاعات فشرده را در سه بخش مقالات داخلی ، مقالات خارجی و چند نمونه از آزمایشات انجام گرفته بیان خواهم نمود.

در این نوشتار سعی بر آن است تا خلاصه ای از مقالات مختلف ،در نتیجه گیری از میزان مناسب مصرف میکرو سیلیس در اختیار شما قرار داده شود. البته گاهی نکات دیگری هم که میتوانست در ارایه یک طرح اختلاط بتن با مقاومت بالا مورد استفاده قرار گیرد در لابلای این نوشتار بیان گردیده است.

به سبب اینکه هر طرح اختلاط بتن حتی با اندکی تغییر ، ترکیبی یکتا و انحصاری تشکیل می دهد و حال اینکه شرایط آزمایش و حتی نوع و عیار بتن مصرفی در مقالاتی که در زیر به آنها رجوع خواهیم نمود با دیگری تفاوت بسیار دارد از هرگونه نتیجه گیری در باره حداکثر میزان مصرف میکرو سیلیس ، درپایان مبحث اجتناب نموده ام.

به خاطر داشته باشید هنگامی که در مقالات از میزان بهینه مصرف میکرو سیلیس در بتن نام برده می شود،این الزاما به معنای حداکثر میزانی که منجر به افزایش مقاومت فشاری بتن می گردد نیست . گرچه عمده مقالات میزان بهینه را درصدی از میکرو سیلیس که استفاده بیشتر از آن موجب کاهش مقاومت بتن می شود در نظر گرفته اند.

الف) مقالات ایرانی:

1)     دکتر خالو در مقالۀ « نقش میکروسیلیس در افزایش دوام بتن» می نویسد:مقدار بهینۀ آن بین 6 تا 10 درصد وزن سیمان می باشد.

2- در جزوۀ "طرح اختلاط بتن مقاومت بالا " نوشته فرامرز صارمی نکات زیر به چشم می خورد:

- مصرف 10 تا 15 درصد میکروسیلیکا برای کلیۀ نسبت های آب به سیمان بیشترین تأثیر را در افزایش مقاومت بتن خواهد داشت.

-در نسبت های پایین آب به مواد سیمان w(ctm) مخلوط های حاوی میکروسیلیسها در مقایسه با مخلوط های سادۀ خمیر سیمان پرتلند به روان ساز ممتاز کمتری نیاز دارند.

3- در مقالۀ«ارائۀ روشی جهت طرح اختلاط بتن با مقاومت بالا» داوود مستوفی نژاد-مجید نزهتی با نگاهی به جداول این میزان متغیر میان 10 تا 15 درصد بدست می آمد و نشان داده شده که با مصرف میزان  20 درصد مقاومت کاهش می یابد.

4- در مقاله ای با عنوان «تأثیر بتن و ماسۀ سیلیسی و میکروسیلیس بر مقاومت فشاری،زمان گیرش اولیه،درصد انبساط حجمی و مقاومت الکتریکی بتن»که توسط چنگیز دهقانیان،دانشیار دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی اصفهان، و مریم حیدری در ششمین کنگره ملی مهندسی شیمی ارائه شده است.

نتایج به شرح زیر ارائه شده است:

الف)تا 5 درصد میکروسیلیس نسبت به نمونۀ شاهد مقاومت فشاری تغییری نکرده و اضافه کردن میکروسیلیس باعث افزایش زمان گیرش در مقایسه با بتن شاهد می شود.

ج)با افزایش میکروسیلیس مقاومت الکتریکی بتن افزایش یافته و شدت نفوذ یونها به داخل آن کاهش می یابد.

-میزان (sio2) در میکروسیلیس ایرانی بین 91 تا 92 درصد اندازه گیری شده است.

در یک پایان نامه که از دانشگاه مشهد ارسال شد آمده است:

-با افزایش میکروسیلیس مقدار هیدروکسید کلسیم در بتن کم می شود و با اضافه کردن 20 درصد میکروسیلیس تقریباً همۀ ca(OH)2 خمیر سیمان از بین می رود.

در صورتی که نسبت آب به سیمان بیش از 50 درصد باشد مصرف میکروسیلیس به عنوان مادۀ مضاف مقاومت فشاری بتن را افزایش می دهد اما در صورت مصرف به عنوان پزولان مقاومت کوتاه مدت بتن را کاهش می دهد.

5-در یک پایان نامه که از دانشگاه مشهد برایم ارسال شد چنین آمده است:

-با افزایش میکروسیلیس مقدار هیدروکسید کلسیم در بتن کم می شود و با اضافه کردن 20 درصد میکروسیلیس تقریباً همۀ ca(OH)2 خمیر سیمان از بین می رود.

در صورتی که نسبت آب به سیمان بیش از 50 درصد باشد مصرف میکروسیلیس به عنوان مادۀ مضاف مقاومت فشاری بتن را افزایش می دهد اما در صورت مصرف به عنوان پزولان مقاومت کوتاه مدت بتن را کاهش می دهد.

6 -در مقالۀ «دست یابی به مقاومت زیاد در بتن سبک با استفاده از میکروسیلیس»دکتر هرمز فامیلی-مهندس جهانفر که گردآوری و قیاس کار سه دانشمند اروپایی است اساساً در هیچ کجا میکروسیلیس به میزان بیش از 20 درصد مصرف نمی گردد.

ب)نوشته های خارجی:

1- در کتاب« دستنامۀ اجرای بتن» تألیف وادل دوبرووسکی-پس از مصرف 20 درصدی میکروسیلیس (دورۀ سیلیسی)میزان هیروکسید کلسیوم از3/. به07/. کاهش یافته است و در نهایت به جهت مقاومت فشاری بتن می گوید: «داشتن بتن با مقاومت بالا و دوام زیاد با استفاده از دورۀ سیلیسی به میزان 10 تا 20 درصد وزنی سیمان امکان پذیر است.»

2- نشریه اداره کل بزرگراههای آمریکا میزان نرمال مصرف 7 تا 10 درصد ، عنوان میکند .

و مصرف بیش از 15 درصد را در بتن شکننده با مقاومت بسیار بالا می داند ( ترجمه این مطلب در آینده روی همین وبلاگ قرار خواهد گرفت)

3- در سایت concrete network  حداکثر میزان مصرف 10 تا 15 درصد وزنی سیمان عنوان شده است.

4- در طرح اختلاط بتن با مقاومت زیاد (ارائه شده در 1984- کتاب تکنولوژی بتن پیشرفته) میزان دورۀ سیلیسی مصرفی 20 درصد می باشد.

-طبق تمامی تحقیقاتی که من مشاهده کرده ام میزان میکروسیلیس از بالای 20 درصد مقاومت بتن را کاهش می دهد.

معمولاً کسی حاضر به تست درصد های بالای 20 درصد میکروسیلیس با سیمان نیست.

درصد های بهینه معمولاً 7،10و15 درصد گزارش می شوند و بالای 15 یا 20 درصد باعث کاهش مقاومت بتن می شود.

و اما 3 نکته:

ج) چند طرح اختلاط آزمایشگاهی:

1) بالاترین مقاومتی را که با لیکای ایرانی مشاهده کرده ام مربوط به تیم مسابقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان- که موفق به کسب مقام اول مسابقات کشوری سال 84 شدند- بود؛در طرح اختلاط آنها میزان 17.5 درصد میکروسیلیس استفاده شده بود.(به پاس قدر دانی از سرگروه این تیم در آینده این طرح اختلاط را با ریز جزییات در روی همین وبلاگ منتشر خواهم نمود)

2(دوستانمان در دانشگاه ساری نیز میزان میکروسیلیس را بالای 20 درصد مصرف می کردند (و توانستند به مقام نایب قهرمانی مسابقات قاب محافظ دست یابند.)

3) طی یک اشتباه که در یکی از طرح اختلاط های بتن سبک تیم ما((NORTHصورت گرفت میزان میکروسیلیس به 40 درصد افزایش یافت اما با کمال تعجب دیده شد بر خلاف اینکه استفاده از 20 و 30 درصد میکروسیلیس باعث کاهش مقاومت فشاری بتن می گردید در 40 درصد مقاومت بتن افزایش یافت و این باعث ان شد که ما در نهایت تا 60 درصد میزان آن را افزایش دادیم که نتایج جالبی در بر داشت و البته تغییرات مقاومتی غیر قابل پیش بینی به خصوص در سنین مختلف ما را از ادامۀ آزمایشات بر روی درصد های بالاتر از 40 درصد باز داشت.

تا زمانی که تیم ما از لیکا به عنوان سبک دانه استفاده می کرد  ما بالا ترین مقاومت را از میزان  40 درصدی مصرف میکروسیلیس بدست آوردیم.

 

منبع: http://concrete.blogfa.com/

 

اندازه گیری حباب هوای بتن

اندازه گیری حباب هوای بتن

 

مقدمه :

وجود هوای محبوس شده در بتن باعث کاهش مقاومت بتن و افزایش نفوذپذیری آن می گردد. هر یک درصد از هوای موجود ، در حدود 5.5 % از مقاومت بتن می کاهد. همچنین با افزایش نفوذپإیری ، آب به داخل بتن نفوذ می کند و در اثر یخ زدن افزایش حجم می دهد و باعث تخریب بتن می گردد. چرخه های یخ زدن و آب شدن یکی از عوامل مهم در تخریب بتن و کاهش دوام آن است.

از طرفی آزمایشات نشان داده است که ایجاد عمدی حباب های ریز و غیر پیوسته در بتن باعث کاهش خسارت ناشی از چرخه های یخ زدن و آب شدن می گردد. از آ«جا که اثر مخرب یخ زدن و آب شدن به دلیل انبساط آب در هنگام یخ زدن می باشد ، منطقی است فرض شود که اگر آب اضافی بتواند به آسانی به منافض پر از هوای اضافی مجاور خود انتقال یابد ، خسارتی به بتن وارد نخواهد شد. از سرفی فشار حاصل از افزایش حجم آب می تواند توسط حباب های هوا تعدیل گردد. این امر پایه و اساس ایجاد حباب هوا  در بتن را تشکیل می دهد.

برای آنکه بتن بتواند در برابر یخ زدن و آب شدن مقاوم گردد ، نسبت آب به سیمان آن نباید از 0.5 بیشتر باشد و در مورد مقاطع نازک شامل دال پل ها و جداول کنار خیابان ها این نسبت به 0.45 محدود می شود.

در بتن با حباب هوا ، اندازه حباب ها در حدود 50 میکرومتر می باشد.  انواع عمده مواد هوازا عبارتند از :

1-    نمک اسیدهای چرب مشتق از چربی های حیوانی و گیاهی و روغن ها ( پیه گاو مثالی از این گروه است.)

2-    نمک های قلیایی صمغ های چوب

3-    نمک های قلیایی ترکیبات آلی سولفاته و یا سولفوناته

 

الزامات اساسی یک ماده افزودنی هواساز آن است که بتواند به سرعت مجموعه ای از کف با ذرات بسیار ریز و با ثبات را تشکیل دهد و حباب های آن به یکدیگر نچسبند.  این کف نباید اثر شیمیایی زیان باری بر سیمان داشته باشد.

این ماده معمولا به صورت مایع مستقیما درون مخلوط بتن ریخته می شود.

 

سنجش میزان هوای بتن :

سه روش کلی برای اندازه گیری کل هوای بتن تازه وجود دارد. روش وزنی قدیمی ترین روش است و بر اساس وزن مخصوص بتن متراکم شده به وزن مخصوص محاسبه شده بتن بدون حباب هوا می باشد . از رابطه زیر مقدار هوا محاسبه می شود :

در روش حجمی اختلاف بین حجم های یک نمونه متراکم شده بتن ، قبل و بعد از اینکه هوای آن به خارج رانده شود ، تعیین می گردد.

متداول ترین و مناسب ترین روش برای استفاده در کارگاه ، روش فشاری است که بر اساس رابطه بین حجم هوا و فشار اعمال شده ( در یک دمای ثابت ) که توسط قانون بویل ماریوت داده می شود ، قرار دارد.

 

هواسنج :

دستگاهی است که میزان هوای بتن را بر حسب درصد بیان می کند.

 

هدف از انجام آزمایش :

اندازه گیری مقدار هوای موجود در بتن

 

وسایل مورد نیاز :

دستگاه اندازه گیری مقدار حباب هوا ، میله تراکم ، ماله ، پارچه ، چکش  ، ترازو

 

شرح آزمایش :

ابتدا بتن را با نسبت های داده شده تهیه می کنیم. مقادیر مواد مختلف عباتند از :

سپس بتن را در سه لایه درون کاسه اندازه گیری ریخته و در هر لایه با 25 ضربه آن را متراکم می کنیم.  پس از متراکم کردن بتن ، باید سطح رویی آن به وسیله میله صاف کننده با حرکت اره ای کاملا صاف شود. برداشت سه میلیمتر از روی بتن در موقع صاف کردن سطح آن مقدار بهینه می باشد.

درپوش دستگاه را گذاشته و از دریچه مخصوص ، آب را درون آن پر می کنیم . سپس با استفاده از تلمبه ، هوا را به درون ظرف پمپ می کنیم. و شیر تخلیه را باز می کنیم. عقربه دستگاه بر روی هر عددی که ایستاد ، درصد هوای بتن را می دهد.

در این آزمایش این مقدار برابر 2.6 درصد می باشد.

ضمنا مقدار اسلامپ آزمایش برابر 85 میلیمتر می باشد.

 

مقاومت فشاری نمونه ها :

بعد از انجام آزمایش فشاری برای بدست آوردن مقدار هوا ، دو نمونه مکعبی را از بتن می سازیم و مقاومت فشاری آنها را اندازه گیری می کنیم . نتایج به این شرح می باشند :

 

 

ترسیم پوش نهایی با استفاده از پوش های بدست آمده

ترسیم پوش نهایی با استفاده از پوش های بدست آمده از ردیفهای 5 و 8 برای تیرها و جدولبندی ترکیبات مختلف لنگر, نیروی محوری و برش در ستونها در طبقات مختلف.

پس از تحلیل و رسم پوش مربوطه در مراحل 5 و 8 , در این مرحله ترکیب بار ENVELOPT که شامل 18 نوع ترکیب بار زیر است:

1.0D

1.25D+1.5L

D+1.2L+1.2EPX

D+1.2L+1.2EPY

D+1.2L+1.2ENX

D+1.2L+1.2ENY

D+1.2L -1.2EPX

D+1.2L -1.2EPY

D+1.2L -1.2ENX

D+1.2L -1.2ENY

0.85D+1.2EPX

0.85D+1.2EPY

0.85D+1.2ENX

0.85D+1.2ENY

0.85D -1.2EPX

0.85D -1.2EPY

0.85D -1.2ENX

0.85D -1.2ENY

معرفی شده است و پوش نهایی برای تیرهای قابهای مختلف رسم شده است.

جدول ترکیبات مختلف لنگر, نیروی محوری و برش  نیز بدلیل وجود تقارن در پلان ساختمان فقط برای ترکیبات زیر در ستونهای مختلف طبقات آورده شده است.(توجه شود که واحد این جداول kgf و kgf.m است.)

1.25D+1.5L (=DLLL)

D+1.2L+1.2EPX (=LAT1)

D+1.2L+1.2EPY (=LAT2)

0.85D+1.2EPX (=LAT9)

0.85D+1.2EPY (=LAT10)

ساختمان هاى نیمه پیش ساخته با قاب هاى ساده مرکب فولادى -بتنى به همراه دیوار برشى بتن آرمه

ساختمان هاى نیمه پیش ساخته با قاب هاى ساده مرکب فولادى -بتنى به همراه دیوار برشى بتن آرمه

ساختمان هاى نیمه پیش ساخته متشکل از قاب هاى ساده مرکب و دیوار بتن مسلح، نوعى سیستم سازه ای است که در آن قاب ساختمانى ساده متشکل از ستون هاى مرکب بتنى – فولادى ، تیرهاى گرم نورد شده و دیوارهاى برشى بتن مسلح است. در این سیستم، قاب هاى ساختمانى ساده، وظیفه باربرى ثقلى و دیوارهاى برشى بتن مسلح نقش باربرى جانبى را به عهده دارند. ستون ها داراى مقطع لوله ای شکل است و با خم کارى ورق هاى فولادى و جوش کارى مختص ورق هاى سرد نورد شده ساخته مى شوند. داخل ستون هاى لولهای شکل، با بتن پر شده و مقطع مرکب فولادى -بتنى حاصل خواهد شد.

تمامى اتصالات در این سیستم از نوع اتصالات ساده پیچى است. در گره اتصال پاى ستون و اتصالات تیر- ستون طبقات، لازم است با تقویت جداره ورق فولادى ستون، تمهیدات لازم جهت جلوگیرى از لهیدگى یا چروکیدگى ورق ستون در این ناحیه به عمل آید. سقف هاى این سیستم سازه ای، نوعى سقف مرکب بتنى - فولادى مشتمل بر تیرچه هاى فلزى کرمیت، بلوک پلى ا ستایرن منبسط شونده و دال بتن مسلح است. در تمام تیرهاى سقف، با تعبیه برش گیرهاى فولاد از نیم رخ نبشى شکل بر روى بال فوقانى و در فواصل مناسب، پیوستگى لازم براى پکپارچگى دال مرکب بتنى - فولادى و انتقال نیروى برشى زلزله از طریق دیافراگم صلب سقف به سیستم قائم باربر جانبى) دیوار برشى بتن مسلح( تامین خواهد شد. اتصال تیرچه هاى کرمیت به تیرهاى پیرامونى به صورت پیچى است. آرماتورگذارى دال بتن مسلح مطابق با ضوابط مربوط به سقف هاى تیرچه – بلوک طراحى مى شوند.

دیوارهاى برشى بتن مسلح، با توجه به شکل پذیرى مورد انتظار، طراحى شده و در صورت لزوم، نوارهاى مرزى نیز باید در دیوار طراحى و اجرا شود. این سیستم در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، مورد ارزیابى قرار گرفته و کاربرد آن، در حیطه الزامات ارائه شده، مجاز است.


الزامات سیستم ساختمان هاى نیمه پیش ساخته با قاب هاى ساده مرکب فولادى-بتنى

به همراه دیوار برشى بتن آرمه

-1 اجراى این نوع سیستم به عنوان قاب ساختمانى ساده به همراه دیوار برشى بتن مسلح براى ساختمان هاى مسکونى، در همه انواع زمین ها و کلیه پهنه هاى لرزه خیزى ایران بر اساس آخرین ویرایش استاندارد 2800 ایران بلامانع است.

-2 بارگذارى ثقلى و لرزهای سیستم به ترتیب بر اساس آخرین ویرایش هاى مبحث ششم مقررات ملى ساختمان و استاندارد 2800 ایران صورت گیرد.

-3 طراحى کلیه اجزاء و اتصالات فلزى و کلیه اعضاء مرکب بتنى - فولادى براساس آیین نامه AISC2005   و طراحى کلیه اجزا بتن آرمه براساس آ یین نامه ACI 318-05 الزامى است.

-4 رعایت ضوابط فصل 21 آیین نامه ACI 318-05و ویرایش هاى پس از آن براى طراحى دیوارهاى برشى بتن مسلح الزامى است.

-5 رعایت مشخصات فولاد سردنوردشده براساس استاندارد ASTM الزامى است

 -5 رعایت ضوابط و مقررات مربوط به جوشکارى اعضاى سرد نوردشده مطابق استاندارد AISIو آیین نامه هاىAISCو AWS الزامی است.

-6 رعایت تمهیدات لازم جهت عملکرد کامل مقطع مرکب در ستون هاى بتنى - فولادى و در محل پاى ستون ها با توجه به تعبیه میلگرد انتظار، الزامى است.

-7 تأمین ضوابط دیافراگم صلب و رعایت تمهیدات لازم جهت انتقال برش از سقف به اعضا مقاوم باربر براى کلیه سقف ها الزامى است.

-8 کلیه اتصالات اعم از نوع مکانیکى، جوشى و یا به واسطه پیوستگى بتن و فولاد، مى باید به گونه ای طراحى و اجرا شوند تا ضمن رعایت کلیه ضوابط طراحى مطابق آیین نامه هاى فوق ا لذکر، تأمین کننده یکپارچگى اعضا و سیستم باربر ساختمانى باشند.

-9 رعایت تمهیدات لازم جهت عدم مشارکت پانل هاى غیرباربر و جداکننده ها در سختى جانبى سازه الزامى است.

-10 رعایت تمهیدات لازم متناسب با شرایط مختلف اقلیمى و محیط هاى خورنده ایران الزامى است.

-11 رعایت تمهیدات لازم براى عمل آورى بتن در ستون هاى مرکب بتنى - فولادى الزامى است.

-12 کلیه مصالح و اجزاء در این سیستم از حیث دوام، خوردگى و زیست محیطى، باید بر مبناى مقررات ملى ساختمان و یا آئین نامه هاى ملى یا معتبر بین ا لمللى شناخته شده و مورد تأیید به کار گرفته شود، در غیر این صورت اخذ تأییدیه فنى در این خصوص از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامى است.

-13 تمهیدات لازم براى مقاومت در برابر حریق باید در طراحى و اجرا در نظر گرفته شود.

-14 اخذ گواهى نامه فنى براى محصول تولیدى، پس از راه اندازى خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامى است.

 

قابلیت کشش در تیرهای مقاوم سازی شده بتن مسلح با استفاده از نوارها و پارچه های (CFRP )


قابلیت کشش در تیرهای مقاوم سازی شده بتن مسلح با استفاده از نوارها و پارچه های (CFRP )


این تحقیق علمی به بررسی رفتارهای خمشی تیرهای کربنی در مقاومت تیرها پرداخته است، زمانی که باعث بهبود وضعیت لنگرگاه می شود.

فعالیتها و تحقیقات علمی شامل تست کردن خطاهای هشت تکیه گاه ساده در بخش گوشه اتصال می باشد که دو تا از آنها کنترل کننده تیرها می باشند، چهار تا از آنها مقاوم سازی توسط نوارهای کربنی شده اند و دو تای دیگر بعد از اتصال بر روی تیرها می باشند که توسط فیبرهای کربنی پیچیده شده اند. نتایج آزمایش نشان داد که دو تا از نمونه های مقاوم سازی اثر قابل توجهی بر روی نمونه های اجرایی ساختمان، افزایش بار، تعدیل رفتارها و اتصالات ساختمانی ( سختی و کشش) و درصد تغییرات دارند.

نتیجتاً دو تا از تیرهای مقاومت یافته توسط رشته ها و نوارهای پارچه ای یک تفاوت ساختاری را نسبت به تیرهای مقاومت یافته توسط نوارهای تنها نشان می دهد. ا زاین رو این دو تیر یک رفتار کششی را ایجاد می کنند.

با این حال شکست و گسستگی بار و کرنش آن در طول اولین مرحله بارگذاری کاملاً شبیه 2 نمونه مقاومت یافته می باشد.

 


مقدمه:

استفاده از مواد کامپوزیتی برای بدست‌ آوردن استحکام در ساختار بتن آرمه
(مخصوصاً پلیمرهای غنی شده از فیبرهای کربنی) به جای روشها و سبک های قدیمی همچون اتصال صفحه های فولادی بیشتر تریج داده می شود که این خود ناشی از دلایلی است. دارا بودن خواص و مزایای مکانیکی ( رابطه بهتر بین مقاومت و وزن، و سختی و وزن) مقاومت بهتر در برابر خوردگی و زنگ زدگی و سادگی و سرعت بالای جایگزینی آن بعد از دهة 80 تحقیقات زیادی پیرامون ویژگی ها و کاربرد این مواد جدید انجام شد تا جایی که نهایتاً توانستند با استفاده از فیبرهای کربن در ساختار بتن های مسلح نقش آن در بهبود و افزایش استحکام پی ببرند. نمونه های مقاومت یافته با این سیستم کاهش کشش را نشان می دهد از سویی باید بدانیم که افزایش در کمیت و مقدار تقویت کننده ها بدون افزایش در ظرفیت بار در منطقه متراکم منجر به ایجاد عمق ( خیز) در محل محورهای خنثی شد و به دنبال آن باعث ایجاد مقاومت کمتری در محل گسستگی بار می شود ازطرف دیگرفیبرهای کربنی که نقش ارتجاعی-پلاستیکی رادر هنگامشکست ایفا میکنند فاقد هرگونه خاصیت پلاستیکی میباشند. به یاد داشته باشیم که متلاشی شدن تیرهای مقاومت یافته ناشی از شکست خمشی و انعطاف نمی باشد بلکه ناشی ازکمبود استفاده از مواد کامپوزیتی و تقویت کننده های FRP دربتون می باشد.

فعالیت ها وتحقیقات آزمایشگاهی

هدف از این تحقیق بررسی رفتارهای تیرهای مقاومت یافته دربتون های مسلح میباشد که در آنهاترکیبی ازپلیمرهای غنی شده از فیبرهای کربنی به کار رفته است .8نوع تیر تکیه گاه و2 نوع از تقویت کننده های انعطاف پذیر نوع a وb با یک بازده مقاومتی 500MPA برای این قعالیت طرح ریزی شده اند یک بتن استاندارد مخلوط به کار رفته با حداکثر تراکم 12mm شامل سیمان 375کیلوگرم بر متر مربع و یک W/C ازنوع 4/0 تراکم مقاومتی بتن در روز آزمایش در جدول شماره 2 آمده است.

تیرهای مقاومت یافته با یک رشته کربن که قابلیت ارتجاعی-پلاستیکی را نشان می دهد بعد از اتصال نوار هر به تیر های کشسان انتهای آنها به  وسیله تیرهای کربنی گیر داده می شود.خاصیت مکانیکی در جدول 1 آمده است.

 

 

 

 یک اتصال بتن ومواد مقاومت دار در سطح قابل جابجایی کافی بودتا تراکم و توده نمایان شود بعد از آن برای چسباندن وپیوستگی نوار ها وفیبر ها بایستسی تیر ها توسط یک حلال پاک شود .که جزئیات خواص درجدول 1 آمده تیرهایی که براساس سیستم ها مقاومتی طراحی شده بودند در جدول شماره 2 آمده اند. تیرهای A-C و B-C به عنوان کنترل کننده های دیگر تیرها به شمار می روند .(بدون دخالت هیچ تقویت کننده خارجی)

تیر های A-S1 و2 A-S و1 B-S و2 B-S حاوی یک نوار فیبری کربنی کشسان می باشند،نهایتاً تیرهایF A-S و B-SF در انتها ی یک تیر متصل شده بودند.(البته به وسیله رشته های فیبری)در قسمت انتهایی تیرها از پارچه های فیبری کربنی تشکیل شده بودند که به 2 تیر پیچیده شده بود.میانگین ظرفیت کرنش توسط 2 دستگاه نیرو سنج خطی با حرکت 100میلی متر انجام شد و برای اندازه گیری بار، از یک پیل الکتریکی متراکم استفاده شد(شکل2). تمامی سنسورها بایک سیستم اطلاعاتی خودکار برای نمایش،بررسی خوانده ها در ارتباط بودند.

 

 

 

 


آزمایش ونتایج و بحث

تیرهای تحت کنترل که استحکام نداشتند(A-C و B-C) از انعطاف پذیری برخوردار نبودندو نهایتاً شکستند، که این نتیجه از قبل انتظار می رفت ولی از سوی دیگر تیرهای مقاومت یافته اثرات مفیدتر ومستحکم تری بر روی قسمت های : افزایش ظرفیت بار،تعدیل رفتارهای ساختاری و درصد تغییرات داشتند(شکل3و4)

ظرفیت بار:گسیختگی بار در همه تیرهای آزمایش شده بالاتر از گسیختگی بار در تیر های کنترل شده بود. همه تیرهاظرفیت بار مشابهی را بدون هیچ تفاوتی بین تیرهای مقاومت یافته به وسیله نوارها و تیرهای مقاومت یافته به وسیله نئارها ئپارچه ها نشان می دهد.

این افزایش در سطح ظرفیت بین%35055 و %45041 درتیرهایA (A-S1 وA-S2 وA-SF )ودد تیرهای B بین%16093 و%26056 میباشد(B-S1 وB-S2 وB-SF )بااین حال همه تیرهای مقاومت یافته،افزایش سطح مقاومت مشابهی را نشان دادند،الباقی فعالیت های علمی نتایج متفاوتی را نشان داد.برای مثال در بررسی گریس و بن کاردینو تیرهای استقامت یافته از لحاظ ظرفیت باری رشد یافتند وازلحاظ کشش کم شدند.درست در زمانیکه تنها از رشته های فیبری استفاده شده بود. باید بدانیم که نظم در جایگیری مواد در همه موارد یکی نیست. دربررسی بالا،رشته ها،احتمالاً با هدف افزایش سطح تماس بین بتن و مواد مقاومت زا،قبل از نوار ها به کار رفته اند.

 

 

 

 

 

 

 

 

رفتارهای ساختاری و درصد های خطا

ساختارهای اجرایی مشابهی توسط تست های  همگانی برای تیر های مقاومت یافته توسط فیبرهای کربنی مشاهده شدند( A-S1 و A-S2 و B-S1 و B-S2 )همچنین یک حرکت خطی تا نقطه گسیختگی به وسیله یک شکست ناشی از جدا شدن الیاف در انتهای ساختمان مشاهده می شود(شکل5)همه تیرها یک شکافی را ناشی از یک کمیت نارسا نشان می دهند.

این نمونه از تیرهای A-SF وB-SF در جائیکه شرایط نوارها بهتر شود، رفلارهای متفاوتی دارند،که این خود منجر به نگه داشتن چندین فازو مرحله به تنهایی می شود که به دنبال آن در طول فاز 1 حرکت خطی ومشابه به آن در4 تیرقبلی مشاهده می شود.

حتی شکنندگیهای زودرس در تیرها ناشی از گسستگی می باشد، تقریباً ظرفیت بار گسیخته شده باید رسیده باشد چون نشانه های واضح از گسست و شکست انعطافی مشاهده می شود.شکستگی بتن در منطقه متراکم و شکاف در منطقه تحت فشار . این شکاف های مشاهده شده به وسیله ماشین برش نیامده بلکه به خاطر منعطف پذیری به وجود آمده است.

بنابرین پارچه های فیبر کربنی از دو طریق باعث بهبود ساختارهای اجرایی می شوند:

1- به عنوان تقویت کننده در محل شکاف وبرش

2- بهبود شرایط محیطی برای نوارها

بااین حال،درصد شکست در دو تیر امتحان شد،که نوارها در انتهای لنگرگاه بسته شدند، یک بار بین بتن ونوارهای تخریب شده مقاومت ایجاد شد و یک بار توسط فیبرهای پارچه ای(شکل7) برای رسیدن به سطح بالای مقاومت بار در تیرها وکشش آنها (شکل3و4).

یکی دیگر از جنبه های مهم قابل بحث در مورد تیرهای مقاومت یافته با تیرهای کنترل شده در بهبود سختی است. بررسی منحنی های شیب دار در مورد کرنش بار در شکل 3 و 4 نشان داده شده که منجر به تعدیل در درجات بار شده است و در تمام ساختارهای اجرایی برای تمام تیرها مشابه است.

با این حال برای درجات بالاتر بار در همه تیرهای مقاومت یافته کاهش کرنش مشاهده شده است بنابر افزایش سختی در بیشتر تیرهای کنترل کننده در یک میانگین % 30 درصدی این مقدار نزدیک است به %36 که یک اندازه گیری تئوری محسوب می شود.

قابلیت کشش:

هیچ نوع اطلاعات تجربی پیرامون ارزیابی مقدار انحنای تیر در بیشترین سطح برش در دسترس نمی باشد، نتیجتاً توسط محققان دیگر در فعالیتهای علمی دیگر انجام شده است تا بتوانند به بررسی آنالیزی و تحلیلی کشش بپردازند. بعضی از شاخصهای کشش در فصل مشخصه های ساختاری تعریف شده اند؛ همچون میانگین کشش خمیدگی و نمودارهای مناطق تحت فشار شکست باشد. ( به عنوان یک معیار برای جذب انرژی)

این شاخصها اینگونه تعریف شده اند:

                           کرنش کششی                                          

                            انرژی کششی                                            

جائیکه  برابر است با: میانگین کرنش با حداکثر بار

جایی که برابر است با: میانگین در فلزها و ورقه های تحت فشار

tu= منطقه تحت نمودار و منحنی شکست بار با وجود حداکثر بار ty و منطقه ای در زیر نمودار شکست بار با خاصیت ارتجاعی فلز محاسبه شاخص های کشش و نسبت های کششی تیرهای مقاومت یافته نسبت به تیرهای کنترل کننده در جدول شماره 3 بررسی شده است محاسبه مقاومت صفحه های فولادی در تیرهای فاقد فیبرهای کربنی مقاومت بسیار ساده است که شبیه خاصیت شبه ارتجاعی فیبرهای کربنی تا حد گسیختگی می باشد که نتایج حاصل از اطلاعات مختصر در جدول شماره 3، نشان می دهد که همه تیرهای مقاومت یافته توسط تیرهای کربنی قابلیت کشش کمتری دارند.

چگونگی کیفیت و کمیت بین شکستگی و انرژی منوط به مقداری مشخص  در حدود 3/1 یا نیمی از آن در تیرهای کنترل کننده به دست می آید.

به هر جهت رفتارهای سیم ها (A-SF, B-SF) بسیار متفاوت است در قیاسبا شاخص های کششی به طور کلی برای افزایش سطح تعدیل باید افزایش سطح مقاومت تیرها را بالا برد،این مهم ترین نکته برای مقاوم سازی به شمار می رود.

با توجه به نتایج قطعی می توان یافت بعضی تحقیقات افزایش را در میزان کشش بررسی می کنند درست در حضور شرایط متغییر با احتمالاً ناشی از تفاوت بین کیفیت بتن ها،مقدار مواد مقاومت زای خارجی، وجود سطح بین بتن ها ورشته ها یا نظم بین دو ماده مقاومت زا(نوارها،فیبرها،پارچه ها)که در تیر ها به کار رفته اند می باشند با این حال هنوز نیاز به تحقیقات فراوانی است تا عامل های مؤثر کاملاً مشخص شوند.


نتایج

نتایج حاصله از این بررسی به این قرار است .

a) تیرهای مقاوم شده با فیبرها ونوارهای کربنی وتیرهای مقاوم شده با فیبرها و ورقه های مقاوم کننده کربنی، افزایش قابل توجهی در سختی ظرفیت بار نشان می دهند.

b) نقش مشخص نوارها وفیبرها در بخش انتهایی لنگرگاه بر روی کشش تیرها کاملاً واضح است، که این خود باعث ایجاد یک حرکت ورفتار کششی در قیاس با تیرها ی مقاوم نیافته میشود.

c) نظم در جایگیری هر یک از مواد مقاومت زا (نوارها وورقه های پارچه ای می توان بر روی رفتارهای ساختاری مؤثر باشد، در حقیقت وابسته به تطابق آنها با یکدیگر و شرایط می باشد به طوری که می توان بالاترین میزان مقاومت وکمترین میزان کشش را به دنبال داشته باشد.


تقدیروتشکر

نویسندگان خرسندانه تقدیر خود را از سیکا والنسیا(اسپانیا) و دامینگایز اس،ال برای ارائه مواد کامپوزیتی و نمونه های متصل شده آنها بیان می کنند همکاری ما با ام،کالا بایگ،آر،کالا بایگ و جی ماریتز باعث فخر ومباهات است.

 

تعیین ابعاد ومقاومت خمشی موزائیک ومقاومت کششی میلگردها

تعیین ابعاد ومقاومت خمشی موزائیک ومقاومت کششی میلگردها

مقدمه:

 موزائیک:

                  موزائیک کف پوشی است که معمولا با روش فشاری یا ویبره تولید می شود وچهار گوش است. اشکال دیگری از موزائیک مانند شش گوش و هشت گوش نیز ساخته   

موزائیکها معمولا دارای دو قشر هستند:

1. قشر رویهموزائیک که از دانه ها یا تکه های سنگی الوان، پودر سنگ و سیمان خاکستری یا رنگی ساخته می شوند وسطح خارجی آن صیقلی می گردد.

2. قشر زیری که از مخلوط ماسه دانه بندی شده و سیمان تهیه می شود.

استاندارد های مختلف،خواص وآزمایش های متفاوتی را برای موزائیکها پیشنهاد کرده اند از جمله این استانداردها عبارتند از :

NORMIS FRANCAISES P61-302

BRITISH STANDARD 4131-1973

BRITISH STANDARD 368-1971

INDIAN STANDARD 1237-1959

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نیز با استفاده از استانداردهای فوق و بر اساس کاربرد های ویژه این مصالح در کشورمان استانداردی بدین منظور در سال 1351 ارائه کرده است . آزمایشهای پیشنهادی برای موزائیکها شامل آزمایشهای مقدماتی ، تعیین تاب گسیختگی،میزان سایش و مقدار جذب آب است.

 اندازه گیری ابعاد :

جهت اندازه گیری ابعاد موزائیکها از کولیس استفاده می شود .پس از اندازه گیری ها میانگین اعداد حاصل را برای هر مقطع در نظر می گیرند.ما در این قسمت از آزمایش 5 موزائیک در اختیار داشتیم که ابعاد بدست آمده به قرار زیر بود :

---------------

طول(mm)

عرض(mm)

ضخامت(mm)

موزائیک 1

306.24

299.62

26.72

موزائیک 2

302.00

300.60

26.00

موزائیک 3

301.22

300.22

25.72

موزائیک 4

301.36

300.88

26.30

موزائیک 5

300.96

300.40

25.42

میانگین

302.356

300.344

26.032

تعیین تاب گسیختگی:

       جهت تعیین میزان تاب گسیختگی ،از دستگاه مخصوص اعمال نیروی خمشی استفاده می شود . نمونه باید به گونه ای در دستگاه قرار داده شود که محور اعمال بار بر محور تقارن نمونه منطبق باشد . همچنین با در نظر گرفتن ابعاد نمونه فاصله تکیه گاه ها  از لبه نمونه باید یک سانتی متر باشد .با قرائت بیشینه مقدار نیرو از نشانگر دستگاه و استفاده از فرمول ذیل تاب گسیختگی هر نمونه محاسبه می شود. این آزمایش بر روی دو نمونه موزائیک یکی از رو ودیگری از پشت  انجام می پذیرد .تاب خمشی هرنمونه به صورت منفرد ، حداقل Kg/cm2 40 می باشد.بعد از انجام آزمایش ضخامت دو لایه موزائیک را اندازه می گیریم .همه نتایج آزمایش در جدول زیر آمده است:

R=3pl/2bd²                                                                         

رو/پشت

P

L

b

d

R

رو

4100

30.624

29.962

2.672

880.4

پشت

2850

30.200

30.060

2.6

635.3

فولاد:

    مهمترین فلزی که در کار های ساختمانی به کار می رود انواع مختلف فولادهاست. آئین نامه های مختلف بر اساس خواص مکانیکی ، ترکیبات شیمیایی ویا هر دوی آنها فولادها را طبقه بندی کرده اند.در زیر طبقه بندی فولاد ایران ،شوروی و استانداردA.S.T.M  آمده است.کارخانه ذوب آهن اصفهان برای آرماتورها طبقه بندی زیر را ارائه کرده است که تا حدود زیادی با طبقه بندی شوروی مطابقت دارد:

ازدیاد نسبی طول

حد جاری شدن

Kg/mm²

مقاومت نهایی کششی

Kg/mm²

typeنوع

گروهclass

25


24


38


میلگرد ساده

A-I

19


30


50


میلگرد عاج دار

A-II

14


40


60


میلگردعاج دار

A-III

 

 

تعیین مقاومت کششی میلگردA3 :

برای انجام این آزمایش ابتدا باید سطح مقطع میلگرد را تعیین کنیم برای این منظور میلگردA3 به طول cm 40 انتخاب کرده  وآن را وزن می کنیم .وزن آن در حدود       gr 626 بود حال با در دست داشتن وزن مخصوص فولاد می توان سطح مقطع آن را با استفاده از فرمول زیر بدست آورد:

A=W/Lρg=.626/(40*7.58)=.002cm²

حال بر روی میلگرد 40 سانتی متری از طر فین 5 سانتی متر فاصله گرفته علامت        می زنیم و بین این دو علامت را 10 سانت 10 سانت علامت می زنیم تا بتوانیم تغییر طول ایجاد شده در 20 سانتی متر را بدست بیاوریم حال آزمایش کشش را انجام می دهیم در این آزمایش لحظه ای را که عقربه لحظه ای می ایستد بار معادل آن زمان بار لحظه جاری شدن است که معادل KN  82.5 شد بار لحظه ای که میلگرد گسیخته می شود بار گسیختگی است که در آزمایش KN 130 شد.با توجه به علامت هایی که قبل از آزماطش زده بودیم طول 20 سانتی متری به طول 22.42 سانتی متری تبدیل شده بود در نتیجه در صد تغییر طول در 20 سانتی متر12.1 درصد شد باتوجه به سطح مقطع که قبلا بدست آوردیم حد جاری شدن معادلKN/cm²  41250 و مقاومت نهایی کششی                  KN/cm² 65000  شد.

P=F/A

طراحی ساختمان محیط زیست

طراحی ساختمان محیط زیست:
پایدار طراحی ساختمان مورد مطالعه:
مرکز فرهنگی ژان ماری Tjibaou کالدونیای جدید
رنزو پیانو کارگاه ساختمان
Rizalyn Corciega
"بازگشت به سنت افسانه است ... هیچ تا به حال به دست آورد که. جستجو برای هویت، برای یک مدل، به اعتقاد من آن را قبل از ما نهفته است ... هویت ما این است که قبل از ما. "1 ژان ماری Tjibaou، رهبر جنبش طرفدار استقلال در قلمرو فرانسه کالدونیای جدید در سال 1980، این بیانیه در رابطه با مردم های بومی Melanesian در جنوب اقیانوس آرام، شناخته شده به عنوان Kanak ساخته شده است. Tjibaou در سال 1989 ترور شد، با این حال چشم انداز خود را برای آینده از او مردم را در حفظ قدرت خود است. Tjibaou خواست مردم خود را به تبدیل شدن به شرکت کنندگان فعال در جهان مدرن، با این حال او برای ترک سنت در پذیرش مدرن تماس بگیرید. به جای یکپارچه سازی تعادل بین فرهنگ سنتی و مدرن مورد نظر بود و ژان ماری Tjibaou مرکز فرهنگی، در سال 1989 ساخته شده و طراحی شده توسط رنزو پیانو، معمار ایتالیایی، میوه و درد و رنج خود را نماد آرمان های خود شد. در مستند "سبز" ساختمان، جنبه های مردمی از این پروژه خواهد شد از طریق مجموعه ای از فلسفه، پیشینه تاریخی و ساختمان تجزیه و تحلیل ساخت و ساز ارزیابی شده است. به عنوان ساختمان نزدیک به رهبر را به آنها نشان میدهد افتخارات نام، اصول Tjibaou را نیز نزدیک می شود که از اصول ساختمان به موازات. تاریخ و سنت توان با دقت در نوآوری معماری نشان داده؟ دکترین پیانو از فرایند طراحی که به طور مداوم به ساختار مورد نیاز یک رابطه است که حساس به عرصه های زیست محیطی و جامعه شناختی کالدونیای جدید. معماران دیگر ممکن است از موفقیت ها و ضعف های مراکز یادگیری، اتخاذ اصول قابل قبول برای جلوگیری از ساخت و ساز معماری نامطلوب پیوندی.
از پیانو شروع بر اهمیت زمینه به عنوان یک منبع انکار ناپذیر است. رقابت های بین المللی دعوت شده برای طراحی از ساختمان اختصاص داده شده به فرهنگ Kanak به نتیجه یک درخواست توسط خبرگزاری د بود


 

Developpement د لا فرهنگ Kanak (ADCK) به دولت فرانسه کالدونیای جدید. ADCK معمار رنزو پیانو را با افتخار بالا اعطا می شود. پیانو است تئوری خود را به عنوان به همین دلیل طراحی خود را برنده مسابقه:
"هنگامی که ما می گویند" فرهنگ "ما معمولا خود ما معنی: سوپ خوب مخلوط از لئوناردو داوینچی و فروید، کانت و داروین، لویی چهاردهم و دن کیشوت است. در اقیانوس آرام، آن دستور را که متفاوت است اما از مواد تشکیل دهنده نیز نمی باشد. ما می توانیم سوپ خود را با کناره گیری رویکرد، آوردن کارد و چنگال خود ما است. یا ما می توانیم سعی کنید بفهمید که چگونه از آن متولد شد، چه فلسفه ای از زندگی آن را به شکل ... من کارد و چنگال خود را. من به ارمغان آورد، مهارت های من و کسانی که از کارگاه ساختمان عبارتند از: تکنیک های مورد نیاز برای ایجاد فضاها و ساختمان »(2)
تصمیم به تفسیر این ساختمان از منابع متنی خود را بخشی از باور پیانو که اختراع معماری می توانید تاریخ و سنت را نادیده بگیرد. این عناصر اساس، شکل که در آن برای ساخت، استفاده از مهارت های اساسی یک معمار به ترجمه تاریخ، جغرافیا، زمین شناسی و آب و هوا را به نوآوری های معماری.
پیانو به رویکرد این پروژه با حساسیت شدید به عرصه های اجتماعی و زیست محیطی مورد نیاز شد. بیان حافظه مورد نیاز یک رابطه هماهنگ با آینده، و اجتناب از به نمایندگی از فرهنگ عنوان stagnant3 را. با این وجود اختراع که به طبیعت از قبل موجود خواهد بود اهانت به مردم به دنبال آزادی از استعمار و فرهنگ پیوندی است. آگاهی از این پیانو چالش احساس "... ترس از افتادن به دام تقلید عامه، از ضلالت به عرصه kitsch و زیبا ..." 4 بنابراین از پیانو فرهنگ اقیانوس آرام در زمان ایده های خوشه روستا و کلبه آجدار صورت گرفت، ایجاد یک صریح ارتباط بصری از ساختمان ها در بومی، به ساختار منحنی کلبه های انتزاعی در درون مرکز فرهنگی (شکل 1 و 3). این کلبه ساخت و ساز از دو منظوره هستند، آنها در خدمت به لینک معماری جدید با سنت و تعادل بین طبیعت و ساختمان را تشکیل می دهند.
زبان از ساخت و ساز، مادیت، و نفوذ فضایی را در رابطه با سایت از جنبه های برجسته بررسی در design5 ساختمان. مرکز در یک پرتگاه در شبه جزیره تینا باریک، 10km از شهر پایتخت نومئا واقع شده است. کل این مجموعه به طول 230 متر و محصور در یک محیط از زیبایی طبیعی است. مجموعه از ساختمان ده کلبه مخروطی، ساخته شده از تیرچه های چوبی و دنده تشکیل شده است. این کلبه در سه گروه، و یا خوشه های روستا، در کنار حجم مستطیل پایین تر قرار می گیرد، و یا مسیر، که سفر در امتداد محور تقلید منحنی ملایم از شبه جزیره مرتب شده اند. کلبه های بلند خانه فضاهای جمعی از ساختمان و در اصل دایره ای در


 

طرح.دایره همپوشانی فضا راهرو طولانی اتصال، اجازه می دهد هر کلبه یک اتصال به حجم مستطیل شکل building6 این ها. اطلاعات فراوان یا شایع بودن ساخت و ساز، مواد و اجازه می دهد پیچیدگی غنی به تسلط. محصولات مشخص شده عبارتند از: چوب و روکش چوب طبیعی، بتن، مرجان، ریخته گری آلومینیوم، پانل های شیشه ای، پوست درخت و فولاد ضد زنگ است. کلبه در تماس مستقیم با باد می وزد و دریا طوفانی اقیانوس آرام هستند، در حالی که طرف دیگر آن چهره آرام تالاب (شکل 2).staves منحنی از روبرو خارجی در فاصله و عرض به ایجاد برداشت های خاطره انگیز از از زیستگاه Kanak سنتی و درختان کاج بلند نومئا متفاوت است. به عنوان نمادهای سنتی از قدرت و قدرت، این اشاره به درختان کاج "تقویت میل با پوشش گیاهی هم زده شده توسط باد است." 7
شکل 1 شکل 2 شکل 3
کلبه های سنتی از نظر Kanak هوایی سایت کلبه Tjibaou مرکز فرهنگی،
رابطه بین ساخت و ساز ساختمان و محیط Kanak سنتی در مرکز فرهنگی در عرصه زیبایی باقی نمی ماند. دکترین همیشگی پیانو از سازه های مدرن در آشتی با طبیعت و محیط زیست ثابت از جنبه های اساسی این پروژه است. پیانو توصیف کلبه عنوان "ظروف یک ظاهر قدیمی که فضای داخلی با تمام امکانات از تکنولوژی مدرن مجهز شده است." 8 این همجوشی با ترکیبی از چوب چند لایه و سقف دو پوست انجام شد، که در آن تهویه غیر فعال می باشد اجازه


 

تنظیم جریان هوا. انتخاب Iroko چوب، چوب در غرب آفریقا، به قدرت باور نکردنی ساختار و مقاومت به موریانه و هوا، در حالی که نیز ظاهر می شود شبیه به بومی سبزی. دهانه های بیرونی مواجه مقابله با دریا، و قادر به دستکاری نسیم که در آب و هوای اقیانوس آرام (شکل 4) غالب هستند. slats افقی سایه و حسی و لوازم اندازه گیری که در پاسخ به باز و بسته به جهت باد و شدت عمل است. شروع با تعبیه هواکش هایی در پایه دیوار، هوا را تشویق به از طریق فضای جریان، در حالی که حفره بین توابع درونی و بیرونی پوست به عنوان یک پشته در هوای گرم، اخراج هوا از طریق پشت بام skylights9 (شکل 5 و 6). این سیستم گردش هوا با استفاده از کامپیوتر و مدل مورد آزمایش قرار گرفتند برای اطمینان از سازگاری بدون درز بین نسیم خفیف باد قدرت طوفان شد. در طراحی پیانو مرکز فرهنگی ایجاد کرده است چارچوب برای ادامه و برقراری مجدد هویت Kanak است. پیانو استفاده از فرصت به مشورت با مردم Kanak در تلاش برای درک و با دقت منعکس کننده فرهنگ های سنتی است. این پرس و جو کنجکاو برای کشف چه Tjibaou خود را طراحی پیانو فکر می کنم اگر او امروز زنده بود می باشد. Tjibaou دانشجوی دکترا در دانشگاه سوربن در پاریس بود و با بیانیه ای به نقل از: "هر چند من می توانم با چه غیر Kanak من فرهنگ فرانسوی را دارا هستند، برای او غیر ممکن است برای به اشتراک گذاشتن عنصر جهانی در فرهنگ من به اشتراک گذاری 10، با موفقیت و تحسین در سراسر جهان که ساختمان پیانو در متون، مطبوعات و بررسی های معماری، آن را می توان نتیجه گرفت که با طراحی قابل توجه پیانو او در واقع به انجام غیر ممکن است. ارتفاع پویا رقص کلبه در برابر آسمان اجازه می دهد تا جهان را به زیبایی کالدونیای جدید به اشتراک بگذارند، و به دست آوردن بینش به فرهنگ که قبلا مبهم مردم Kanak را. اگر چه کلبه پیانو آثار انتزاعی، آگاهی خود را از نقش نمادین آن را بازی میکند با سیستم آب و هوایی متعادل کارآمد تاکید کرد


 

"من به تن پایین شباهت کلبه 'من با کاهش طول عناصر عمودی و دادن پوسته صورت باز تصمیم گرفت ... staves دیگر ملاقات در بالا، در ابتدا برنامه ریزی شده بود. تونل باد نشان داد که این اثر بیشتر از تهویه پویا. هنوز آنها را تشدید عمیق تر، برخی تحت اللفظی: باد فزاینده از طریق slats کاراپاس بیرونی باز به کلبه صدای ... است که از روستاهای Kanak و جنگل "11. تصویر شاعرانه است که این بیانیه را ایجاد بزرگترین پیانو موفقیت، فرهنگ گنجانده شده در درون یک ساختار است که با بهره گیری از بادهای تجاری در حال حاضر برای ایجاد یک محیط متعادل است. در میان هزاران تحسین معماری سخت است برای درک هر گونه مشکلات را با این پروژه، با این حال ناهنجاریهای وجود دارد. به عنوان ساختمان است که به عنوان اولین قطعه از معماری نشان دهنده فرهنگ و اقیانوسیه مورد ستایش قرار داد، آن را تقریبا به یک تناقض است که همکاری معمار و مشتری ایتالیایی و فرانسوی به ترتیب است. استفاده از نوع شناسی بومی حرکت بدون عارضه بود، با این حال انتزاع می تواند مشکوک در نظر گرفته شود. کلبه های سنتی در ساختمان پیانو باز پشت بام آسمان و در انجام این کار حذف پست مرکز، که به یک عنصر به طور معمول با رهبر در جوامع اقیانوس آرام شناخته شده، Tjibaou حتی به عنوان: "brother'12 بزرگتر است. در پیانو نوشته های خود باقی می ماند سکوت در رابطه با از دست دادن رهبر Kanak "... که زندگی به پایان دراماتیک در سال 1989 بود." 13 جدا از پیانو، ساختمان به سیاست های مستقل جنبش Kanak به نظر می رسید به بزرگواری توسط رسانه های خار است. به یک معنا می تواند ساختمان خود را به عنوان محصول استثمار فرانسه تصور، استفاده از فرهنگ Kanak و معماری مردمی به عنوان دلیلی برای جذب توریسم، و یا ادامه روابط استعماری است. چوب Iroko گسترده ای در این پروژه استفاده می شود نیز یک چیز عجیب و غریب است. علی رغم اینکه یک عنصر طبیعی، این محصول از آفریقا وارد شد و ساختار در فرانسه پیش ساخته شد، در مخالفتش با احساس معماری محلی است که از مصالح محلی ساخته شده است. اما در برابر همه این ناهنجاری ارتباط مهیج ساختمان بین دریا و زمین، قدرت و سلطه از درختان، و قدرت و صلابت از باد (شکل 7). ظاهر معماری گردیده، یک ساختار که متعلق به زمین جدید Caledonian، و طراحی است که احترام به خواسته مردم Kanak، این جنبه غالب معماری است که به دست اورد ساختمان تحسین بسیار است. حساسیت فرهنگی مودب که مشخصه مرکز فرهنگی Tjibaou به تجسم ارتباط بین فرانسه و Kanak. همانطور که ماری کلود Tjibaou، بیوه ای از ژان ماری Tjibaou و رهبر فعلی ADCK، به گفته است:


 

"ما، Kanaks، آن را ببینید به عنوان نقطه اوج مبارزه طولانی برای شناخت هویت ما، در بخش دولت فرانسه از آن است که حرکت قدرتمند از جبران." 14 این مرکز است فقط خانه ذخیره سازی و یا کپسول زمان از Kanak نیستفرهنگ است. این یک ساختمان در حال رشد است، قادر به حرکت به جلو بدون فراموش کردن گذشته.برنامه ساختمان این مفهوم در سازمان صریح و روشن آن را می خواند. در سه روستا مستقر نمایشگاه، مدیریت، و فضاهای استودیو. فضاهای باز ناتمام، به نظر می رسد و آمفی تئاتر غرق در پشت و محوطه باز برای فعالیت های خلاق در پایان از راه ساختمان، ساختمان اجازه دهد به باز کردن به تغییر آینده، اضافات و تکامل (شکل 8).
شکل 7 شکل 8
ارتفاع تداعی رابطه غنی بین طبیعت و ساختمان بخش ساختمان delineates به فضای موجود برای رشد آینده
فلسفه پیانو را که 15 جهانشمولی واقعی در معماری می تواند توان تنها از طریق ارتباط با ریشه، قدردانی گذشته، و احترام به جایگاه نابغه است. به دست آمده "این عبارت گسترده را تعریف نظر است که به راحتی می توانید می شود به تمام پروژه ها در سراسر جهان معماری جذب شده است.چشم انداز سایت در کالدونیای جدید قادر به حفظ زیبایی اصلی آن بود، است و بیشتر ساختار مرکز فرهنگی تاکید کرد. تعادل و هماهنگی، ادغام و میانجی گری، حساسیت های فرهنگی و زیست محیطی، تم ها از یک زبان معماری است که می تواند نوآوری را بدون نادیده گرفتن زمینه تولید است. ماری کلود Tjibaou توصیف نقش میانجیگری ساختمان: "امروز، هر کس که در حال آمدن است به معماری. کم کم، ما را از مردم بپرسید: "چرا این کمان؟ چرا این vaults؟ آنها خواهد بود ابزاری در کمک به Kanaks رسیدن به جاه طلبی شوهرش از گفتن "جهان است که ما نه فراری از


 

ماقبل تاریخ و نه باستان شناسی باقی مانده است، اما مردان از گوشت و خون. "16 این توانایی برای برقراری ارتباط و هدایت تمایلات از یک فرهنگ از طریق تداوم معماری مهارت مطلوب است. موفقیت در معماری می تواند با معیارهای زیبایی به تنهایی نمی توان توجیه است. پیاده سازی از جهانی بودن در رابطه با روابط متنی با احترام و قدردانی تاریخ و محل اندازه واقعی موفقیت است. اصول Tjibaou نگرانی مرکز فرهنگی تقدم ساخت و ساز، ارزش مادیت، نفوذ فضایی، و حساسیت های زیست محیطی. جنبه های اجتماعی نیز وجود دارد این پروژه که عناصر جدایی ناپذیر از قبیل هماهنگی فرهنگی، پذیرش جهانی، و اعاده سیاسی بودند. اختلاف مبهم موفقیت کلی از معماری، نه تنها در رسانه محبوبیت بلکه به غرور محلی را تحت الشعاع قرار. مردم Kanak در نهایت یک محل دائمی از هویت است. یک مدل است که قوی، پر جنب و جوش، و رو به جلو در حال حرکت است. فرایند طراحی پیانو است که بر چهار چوب به عنوان پایه ای برای معماری یک زبان موفق است که دارای امکانات متعدد جهانی است. این تعادل بین تاریخ و فن آوری های جدید در مرکز فرهنگی Tjibaou به تجسم، آن را به عنوان به دنبال پاسخ به آنچه غیر ممکن است در نظر گرفته شد، جهان شمولی زبان معماری مدرن برای به اشتراک گذاشتن با ابهام و سنت از مردم Kanak است. موفقیت پیانو انجام شده با زیبایی و فضل انتزاعی کلبه بومی، چرا که آنها به دنبال جنبه های بیشتری از قلمرو زیبایی. تهویه منفعل نشان دهنده وقف طبیعی بادهای تجاری غالب در آب و هوای اقیانوس آرام است. مرکز فرهنگی ژان ماری Tjibaou ساختمان "سبز" نامیده است، با این حال این توضیحات می تواند به عنوان ترجمه ای از تاریخ، جغرافیا، زمین شناسی و آب و هوا را در نوآوری معماری طبقه. تصویری از رقص کلبه در برابر یک خط درخت اقیانوس آرام، این زبان تسلط داشته، و بر این جزیره افتخار می ایستد. بیان معماری منتقل نگرش مردم Kanak را، که هویت خود را که آینده هنوز آنها گذشته خود را نادیده بگیرد.


 

، شیلا.مرکز فرهنگی ژان ماری Tjibaou. http://www.archiweb.cz/builds/kultura/kaledon.htm
2 پیانو، رنزو. "رنزو پیانو سفرنامه." نیویورک: Monacelli مطبوعات شرکت 1997. p.174-183.
3 فرث، Melitta. میان به یاد و فراموشی است. http://artwrite.cofa.unsw.edu.au/9918/firth.html
4 پیانو. p.174
5 Blaser، ورنر. "رنزو پیانو مرکز Kanak." بوستون: Birkhauser، 2001.
6 McInstry.
7 پیانو، رنزو. مرکز فرهنگی ژان ماری Tjibaou. http://www.rpwf.org/works/project38/intro.htm
8 پیانو. intro.htm
9 جزئیات. اکتبر نوامبر 1998. "مرکز فرهنگی Tjibaou. p.1201
10 McInstry.
11 McInstry.
12 آستین، مایک.مرکز فرهنگی Tjibaou. http://www.thepander.co.nz/architecture/maustin8.php # note3
13 پیانو. p.174
14 فرث.
15 پیانو. p.174
16 McInstry.