آشنایی با سقف ها و عملکرد آن ها

آشنایی با سقف ها و عملکرد آن ها

دیوارها می توانند هر فضایی را محصور نمایند، اما سقف هر فضایی را امن می نماید. سقف ها به فضا آرامش می بخشند و آن ها را از هجوم عوامل طبیعی مانند آفتاب و برف و باران حفظ می نمایند. به کمک سقف ها همانطور که در یک قفسه کتابخانه دیده می شود می توانیم ساختمان را به طبقات متعدد تقسیم نماییم در حقیقت، دیوارها محیط اطراف خود را در جهت افقی تقسیم می کنند و سقف ها محیط را در جهت قائم تقسیم می نمایند.

مهم ترین ویژگی های یک سقف را می توان به ترتیب زیر برشمرد:

-        مقاومت و پایداری آن در برابر نیروهای وز خود و بارهایی که قرار است سقف تحمل نماید.

-        مقاومت در برابر آب و هوا سقف باید به وسیله مصالح عایق مانع از عبور رطوبت به داخل فضا شود.

-        دوام قطعات و اجزای مختلف تشکیل دهنده سقف در برابر فرسودگی

-        مقاومت در برابر گرما و سرما و آتش سوزی از جمله ویژگی های یک سقف مناسب است.

هر سقفی از لحاظ نوع ساخت و عملکرد سازه ای با توجه به شرایط می تواند به طرق مختلفی طراحی و اجرا گردد، که از آن جمله اند:

الف- سقف طاق ضربی

ب- سقف چوبی

ج- دال یکطرفه

دال دو طرفه و تیرچه بلوک

سقف های کامپوزیت

سقف های خرپایی یا فضایی

لازم به ذکر است که سقف های تیرچه بلوک که خود نوعی دال یکرفه می باشد، از سه عنصر دال، تیرچه و بلوک تشکیل یافته که تیرچه ها و بلوک ها خود انواع مختلفی دارند.

بلوک ها که نقش باربری ندارند و فقط خاصیت پرکنندگی دارند انواع مختلفی دارد از جمله :

بلوک های بتنی

بلوک های سفالی

بلوک های پلاستوفوم

تیرچه ها نیز چند نوع مختلف دارند:

·        تیرچه های پیش کشیده

·        تیرچه های پس کشیده

·        تیرچه های پیش تنیده

انواع سقف های بتنی

یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده انواع ساختمان ها، سقف های بتنی هستند که نقش اساسی آنها اتقال نیروهای قائم و افقی ناشی از وزن مرده سقف، سربارها و نیروهای با دو زلزله به تیرها و ستون ها و دیوارهای بابر است . در ضمن، اتصال کلیه اجزای باربر قائم (ستون ها و دیوارها) به یکدیگر، موجب تقویت آن ها شده و به این ترتیب، کل ساختمان در مقابل نیروهای وارده، به طور واحد واکنش نشان می دهد.

نظر به اینکه سقف ها  سهم نسبتاً زیادی از قیمت تمام شده ساختمان را به خود اختصاص می دهند. طراحان ساختمان، سیستم های متنوعی را به منظورهرچه اقتصادی تر کردن آنها، ابداع و اجرا کرده اند که صرفه جویی در مصرف بتن و فولاد، کاهش یا حذف قالب بندیف بهبود روشهای ساخت وارتقای کیفیت اجرای محورهای اساسی، کوشش های انجام شده را تشکیل می دهند. در زیر، روند اساسی ان مراحل پیشرفت به طور مختصر شرح داده می شود.

برای صرفه جویی در مصرف بتن و سبکتر کردن وزن سقف، قسمتی از مقطع سقف که در منطقه کششی قرار می گیرد، حذف و فقط ان مقدار از سطح مقطع بتن که برای جاگذاری آرماتورهای عرضی و کششی لازم است، باقی گذاشته می شود. این کاربه ویژه برای کاهش وزن مرده سقف و ساختمان، دارای اهمیت خاصی است.فاصله محل های باقی مانده به حد کافی نزدیک به هم انتخاب می شوند، تا مناطق فشاری و کششی مقطع بتنی سقف به طور یکپارچه عمل کنند و سقف حالت اولیه خود را از دست ندهد. این روش منجر به طرح دال های مجوف، با پشت بند، لانه زنبوری مانند آنها گردیده است. مصرف بتن در این نوع سقف ها، به حدود  مقدار اولیه، و وزن سقف نیز تقریباً به همین میزان کاهش می یابد. از طرف دیگر، به علت سبک تر شدن وزن سقف ها، در مصرف میلگرد و هزینه اجرای بقیه قسمتهای باربر ساختمان، صرفه جویی قابل ملاحظه ای شود.

قالب بندی برای ایجاد فضاهای مجوف در دال، معمولاً به روش های زیرانجام می شود:

در روش نخست، برای اجتناب از قالب بندی محلهای خالی و پرکردن آن محل ها، از بلوک های مجوف و سبک وزن استفاده می شود. به این منظور، مصالح پرکننده را به فواصل معین روی قالب کف قرار  داده و میلگردها را نصب می کند و سپس بتن ریزی انجام می شود.

در روش دیگر، از قالب های فلزی و یا پشم شیشه که به راحتی قابل نصب و جمع آوری هستند، استفاده می گردد.

سقف تیرچه و بلوک

سقف تیرچه و بلوک جزء دال های یک طرفه به حساب می آید که در این نوع سقف برای کاهش بارمرده از بلوک های توخالی بسیار سبک (مجوف) بتنی یا سفالی برای پرکردن سقف استفاده می شود.

کاربرد یرچه و بلوک در ساختمان

تیرچه و بلوک برای پوشش سقف ساختمان های اسکلت آجری و اسکلت فلزی و اسکلت بتن ارمه استفاده می شود.

اما چرا جزء بهترین ها است؟

1.      باعث سبکی سقف می گردد.

2.      دوام خب در مقابل آتش سوزی دارد.

3.      مقاومت خوبی در مقابل نیروهای افقی مانند باد و زلزله دارد.

4.      عایق صوتی خوبی است.

5.      عایق حرارتی در مقابل سرما و گرماست.

6.       عایق رطوبیتی است.

7.      صاف و هموار بودن سطح زیر و روی سقف پس از اجرا از دیگر محاسن این نوع سقف محسوب می گردد.

اما همانند دیگر سقفها این نوع سقف نیز دارای معایبی نیز هست که عمده عیب آن :

1.      اجرای آن نسبت به سقف های مشابه زمان زیادی نیاز دارد.

2.      اجرای سقف تیرچه و بلوک نیاز به نیروی ماهر و متخصص دارد که متأسفانه به این موضوع اهمیت چندانی داده نمی شود.

3.      و بزرگترین عیب این سقف این است که در دهانه های بزرگ نمی توان استفاده گردد.

جدول ارتفاع بلوک و ضخامت سقف

ضخامت سقف             ارتفاع بلوک

نکات مربوط به تیرچه ها

نکته 1: اندازه عرض تیرچه ها 8  تا12 سانتیمتر است

نکته 2: ضخامت تیرچه ها معمولاً 4 سانتیمتر است.

نکته 3 : پس از بتن ریزی تیرچه ها آن را بوسیله ویبراور خوب ویبره کنیم.

نکته 4 : بتن داخل قالب فلزی یا سفالی جهت ساخت تیرچه با عیار 400 تا 500 کیلوگرم سیمان در مترمکعب بتن ریز با مصالح سنگی ریزدانه تهیه شود.

نکته 5: فاصله محور وسط تا محور وسط تیرچه دیگر معمولاً 50 سانتیمتر شود.

سقف تیرچه و بلوک

پاره ای از محدودیت ها و ویژگی های فنی سقف تیرچه و بلوک شامل تیرچه پیش ساخته نیز می شود. در زیر ویژگی های مهم اجزای تشکیل دهنده خود تیرچه، مورد بحث قرار می گیرد. تیرچه پیش ساخته از قسمت های زیر تشکیل می یابد.

1-1            عضو کششی

1-2            میلگردهای عرضی

1-3            میلگرد بالایی

1-4            بتن پاشنه

عضو کششی

حداقل تعداد میلگرد کششی دو عدد بوده و سطح مقطع میلگردهای کششی از طریق محاسبه تعیین می شود. در هر صورت، سطح مقطع میگلدر کششی برای فولاد نرم، از 0025/0، و برای فولاد نیم سخت و سخت، از 0015/0 برابر سطح مقطع جان تیر نباید کمتر باشد. تویه می شود قطر میلگرد کششی از 8 میلیمتر کمتر و از 16 میلیمتر بیشتر نباشد. در مورد تیرچه هایی که ضخامت بتن پاشنه آنها 5/5 سانتیمتر یا بیشتر باشد، می توان حداکثر قطر میلگرد کششی را به 20 میلیمتر افزایش داد. برای صرفه جویی در مصرف فولاد و پیوستگی بهتر آن با بتن، معمولاً از میلگرد آجدار، به عنوان عضو کششی استفاده می شود. حداکثر سطح مقطع میلگردها کششی، بستگی به نوع فولاد و بتن مصرفی دارد و نباید از مقادیر مندرج در جدول زیر بشتر باشد.

حدجاری شدن فولا بر حسب کیلوگرم بر سانتیمتر مربع	200	3600	4200
تاب فشاری بتن 250 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع	4/3%	98/2%	1/2%
تاب فشاری بتن 300 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع	2/4%	7/3%	6/2%
تاب فشاری بتن 350 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع	85/4%	24/4%	3%

مقادیر بالا برحسب درصد سط مقطع جان تیر است.

نکته بسیار حائز اهمیت این است که در عمل باید از تطبیق مقاومت میلگردهای مورد استفاده با مقاومت قید شده در جدولها و محاسبات اطمینان حاصل کرد.

در صورت استفاده از میلگردهای کششی به تعداد بیش از دو عدد، دو میلگرد طولی باید در سرتاسر طول تیرچه ادامه یابند، ولی طول مورد نیاز بقیه میلگردها را می توان با توجه به نمودار لنگر خمشی محاسبه و در مقطعی که موردنیاز نیست، قطع نمود.

فاصله آزاد بین میلگردهای کششی نباید از قطر بزرگترین دانه شن بتن مورد مصرف در پاشنه تیرچه به اضافه 5 میلیمتر کمتر باشد.

فاصله میلگرد کششی از لبه جانبی بتن پاشنه تیرچه، به شرط وجود بلوک، نباید از 10 میلیمتر کمتر باشد و فاصله  آزاد میلگرد کششی از سطح پائین تیرچه (پوشش بیتن روی میلگرد) نباید از 15 میلیمتر کمتر باشد. در صورتی که از کفشک (قالب سفالی) استفاده شود، فاصله آزاد میلگرد کششی از قسمت بالایی کفشک نباید از 10 میلیمتر کمتر باشد.

پوشش روی میلگردها که در بالا شرح داده شد، مربوط به تیرچه های مورد استفاده برای فضاهای داخلی ساختمانهاست. در صورتی که این تیرچه ها در محیط های باز، مانند بالکن یا در فضاهایی که دارای مواد زیان آور برای بتن می باشند، ادامه یابندف اجرای یک لایه اندد ماسه سیمان پرمایه به ضخامت حداقل 15 میلیمتر در زیرپوشش، ضروری است. در ساختمان هایی که خوزندگی فراگیر است یا در اقلیمهای خورنده باید حداقل ضخامت پوشش بتنی روی میلگردها را به 30 سانتیمتر افزایش داد.

میلگردهای عرضی

این میلگردها جهت نظورهای زیر درتیرچه قرارداده می شوند:

1.      تأمین اینرسی(لختی) لازم جهت مقاومت تیرچه در هنگام حمل و نقل .

2.      تأمین مقاومت لازم جهت تحمل بار بلوک و بتن پوششی در بین تکیه گاه های موقت، پیش از به مقاومت رسیدن بتن.

3.      جهت تأمین پیوستگی لازم بین تیرچه و بتن پوششی(درجا)

4.      تأمین مقاومت برشی مورد نیاز تیرچه

برای میلگردهای عرضی از نوع فولاد نرم و نیم سخت استفاده می شود که به صورت مضاعف یا منفرد تولید می شوند.

سطح مقطع میلگردهای عرضی نباید از  0.0015 bw.t کمتر اختیار شود که bw عرض جان مقطع  و t فاصله دو میلگرد عرضی متوالی است. قطر میلگردهای عرضی از 5 میلیمتر تا 10 میلیمتر تغییر می کند، و درهرحال، حداقل قطر برای خرپای یا میلگردهای عرضی مضاعف 5 میلیمتر، و برای خرپای یا میلگرد عرضی منفرد، 6 میلیمتر است. در مورد خرپای ماشینی، میلگردهای عرضی به طور مضاعف و از نوع نیم سخت می باشند. قطر میلگردهای عرضی این نوع خرپاها بین 4 الی 6 میلیمتر تغییر می کند.

حداقل زاویه میلگرد عرضی نسبت به خط افق 30 درجه است و معمولاً از 45 درجه کمتر نیست. ارتفاع خرپای تیرچه معمولاً با توجه به ضخامت سقف، که خود تابعی از دهانه مورد پوشش است، تعیین می شود. فاصله میلگردای عرضی متوالی در تیرچه ها، حداکثر 20 سانتیمتر است. در بعضی از انواع تیرچه ها، به جای میلگرد عرضی، از ورق خم کاری شده با تسمه استفاده می شود.

میلگرد بالایی

از میلگرد بالایی (میلگرد ساده یا آجدار) به منظور تحمل نیروی فشاری خرپا در مرحله اول باربری تیرچه استفاده می شود وقطر آن با توجه  به نوع میلگرد و طول دهانه، فاصله تیرچه ها، ارتفاع خرپای تیرچه و ضخامت بتن پوششی، همچنین فاصله های جوشکاری عرضی، از6 تا12 میلیمتر متفاوت است.

در بعضی از انواع تیرچه ها، از تسمه یا ورق به جای میلگرد بالایی استفاده می شود. جدول زیر به عنوان راهنمای تعیین میلگرد بالایی تیرچه های غیرماشینی توصیه می شود:

تا دهانه 3 متر	6 میلیمتر
دهانه 3 متر تا 4 متر	8 میلیمتر
دهانه 4 متر تا 5/5 متر	10 میلیمتر
دهانه 5/5 متر تا7 متر	12 میلیمتر

میلگرد کمکی اتصال : این میلگرد به منظور مهارکردن میلگردهای کششی و امکان استقرار بیش از دو میلگرد کششی در ناحیه پاشنه تیرچه، به کار برده می شود.

قطر میلگردهای کمکی اتصال، 6 میلیمتر و طول آنها در حدود فاصله میلگردهای کششی است . میلگردهای کمکی اتصال در فواص 40 تا100 سانتیمتری ازیکدیگر نصب می گردند. در بعضی از کارخانه های تولید تیرچه که جهت قالب بتن پاشنه از ناودانی استفاده می شود، معمولا ً بتن پاشنه تا انتهای میلگرد کششی ادامه می یابند. در این موارد، بهتر است میلگرد کمکی در فاصله 12 سانتیمتری از دو انتهای میلگرد کششی نصب شود تا هنگام اجرای سقف، و در صورت شکستن دو سرتریچه جهت نمایان شدن میلگردهای کششی، خرپا صدمه نبیند.

جوشکاری: اتصال میلگردهای عرضی و اعضای بالایی و زیرین خرپای تیرچه، معمولاً توسط نقطه جوش تأمین می گردد.البته می توان از هر نوع عمل جوشکاری مناسب، جهت اتصال اعضای خرپا استفاده کرد مشروط بر آنکه در مرحله جوشکاری، از سطح مقطع اعضای خرپای تیره کاسته نشود، مشخصات مربوطبه جوشکاری باید مطابق آئین نامه های معتبر داخلی یا خارجی باشد.

بتن پاشنه تیرچه وارتفاع تیرچه

حداقل عرض بتن پاشنه 10 سانتیمتر و ارتفاع کل آنها نباید بیشتر از 5/3 برابر حداقل عرض آنها باشد(یعنی حداکثر ارتفاع مجاز تیرچه 35 سانتیمتر). ارتفاع بتن پاشنه باید به میزانی باشد که قابل بتن ریزی بوده و پوشش بتن روی میلگرد را جهت ایجاد مقاومت دربرابر آتش سوزی تأمین نماید و همچنین پس ازقرار گرفتن بلوک با سطح زیری تیرچه همسطح گردد. معمولاً ضخامت بتن پاشنه 5/4 تا5/5 سانتیمتر و عرض آن 10 تا16 سانتیمتر است.

پاشنه پس از جایگذاری خرپا در قالب فلزی یا در قالب دایمی سفالی (کفشک) بتن ریزی می گردد. بتن پاشنه نقش بسیار مهمی در نحوه اجرای سقف دارد. چنانچه سطوح افقی و عمودی تیرچه، در امتداد طولی انحنا داشته باشند، جاگذاری بلوکها با مشکلاتی مواجه خواهد گشت. نشیمنگاه بلوک باید صاف و یکنواخت باشد تا بلوک ها به طور یکنواخت در محل خود قرار گیرند و سطح زیرین سقف برای نازک کاری بعدی مناسب گردد.

حداقل تاب فشاری بتن پاشنه، 250 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است. مواد تشکیل دهنده مخلوط بتن برای یک مترمکعب بتن پاشنه تیرچه بهشرح زیر توصیه می شود:

شن وماسه تا 12 (تا 12 میلیمتر) 1200 لیتر

سیمان 300-400 کیلوگرم

پس از بتن ریزی پاشنه، باید مراقبت های لازم جهت نگهداری ومرطوب نگهداشتن بتن معمول گردد. نوع بتن وضخامت پوشش بتنی روی میلگردهای کششی، تأثیر زیادی در مقاومت سقف در مقابل آتش سوزی دارد. در صورتی که بتن پاشنه تیرچه معیوب و شکسته باشد، باید آن تیرچه را از محل عیب به دو تیرچه کوتاه تر تقسیم نمودهو یا نسبت به خردکردن کامل بتن پاشنه و بتن ریزی مجدد آن اقدام کرد.

در صورت استفاده از قالب فلزی و عدم استفاده از کفشک، تیرچه بتن ریزی شده را می توان، بسته به شرایط حرارت محیط پس از 24 تا 48 ساعت از قالب خود جدا کرد. هنگام بتن ریزی پاشنه تیرچه باید به دقت خرپا داخل قالب فلزی یا کفشک قرار گیرد و میلگرد کششی در تمام طول یرچه به طور یکسان و طبق ویژگی های یاد شده رعایت شود. معمولاً بتن تیرچه در مدت 10 روز پس از بتن ریزی به مقاومت عملی working strength خود می رسد.

مشخصات مواد افزودنی جهت زودگیرکردن و ایجاد کارائی بیشتر باید مطابق آئین نامه های معتبر داخلی یا بین المللی باشد.

مزایای سقف تیرچه بلوک

در زیر مهمترین ویژگیهای این نوع سقف در مقایسه با سقف تیرآهن- طاق ضربی و دال بتنی یکپارچه آمده است:

1.      به علت مصرف بلوک توخالی وحذف بتن ناحیه کششی در مصرف بتن صرفه جویی می شود.

2.      به علت تولید تیرچه و بلوک در کارخانه نیروی انسانی کمتری موردنیازاست.

3.      وزن تیرچه ها کم است به طوریکه تسوط کارگران قابل نصب است ودر طبقات کم نیاز به جرثقیل نیست.

4.      به علت پیش ساخته بودن تیرچه و بلوک نصب سقف بسیار آسان و سریع خواهد بود.

5.      قالب بندی زیر سقف فقط به شمع بندی و نصب چهارتراش در فاصله های معین جهت تأمین تکیه گاههای موقت تیرچه ها محدود می شود.

6.       به طور یکپارچه بتن ریزی می شود و بتن کمتری نسبت به سقفهای بتن آرمه معمولی موردنیاز است.

7.      مقاومت سقف اجرا شده با تیرچه بلکه در برابر نیروهای افقی (باد – زلزله) بسیار خوب است.

8.      به علت توخالی بودن بلوک سقف عایق حرارتی و صوتی خوبی است.

9.      به علت مسطح بودن زیر سقف در مقایسه با طاق ضربی ضخامت نازک کاری به حداقل می رسد و بار مرده سقف کمتر می شود .

10.  با توجه به مصرف کم فولاد از نظر اقتصادی مناسب است.

محاسبه وزن سقف ها

توجه : وزن سقف ها طبق وزن واحد حجم های ارائه شده توسط آیین نامه 519 و مبحث ششم سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور می باشد. اگرچه ممکن است، بعلت اجرای نادرست سقف ها، عملاً به وزن های بالاتر از آنچه محاسبه شده است برسیم، ولی در هر صورت، ارقام فوق جهت مقایسه نسبی وزن سقف ها صحیح و قابل استناد می باشد.

در صورت عدم استفاده از سقف کاذب سیاک و استفاده از سقف کاذب گچی (طبق آیین نامه 519، سقف کاذب گچی=  وزن سقف های سیاک حدود  می باشد.

نوع سقف	طاق ضربی	تیرچه بلوک	کرمیت	سیاک 50	سیاک100	کامپوزیت	روفیکس	دال بتنی
اجرای مشخصات
موزائیک	56	56	56	56	56	56	56	56
ملات ماسه سیمان	42	42	42	42	42	42	42	42
پوکه معدنی	ماسه سیمان 28	60	60	-	-	-	-	60
بستن سقف(بتن رویی)	-	125	125	125	175	200	175 +4	27 5
تیرفرعی (تیرچه یا تیرآهن)	14	125	67	125	63	20	20	-
بلوک یا طاق آجری	175	64سفالی	90بتنی	-	-	-	-	-
اندود گچ و خاک	24	32	32	-	-	-	-	-
اندود گچ	13	5/6	5/6	5/6	-	-	-	-
سقف کاذب	-	-	-	14	16	50	50	50
وزن تقریبی سقف	360	510	480	370	360	270	260	58

سقف های دارای تیرچه بتنی

1.      مشخصات این نوع سقف بر اساس نشریه شماره 94 سازمان برنامه و بودجه تعیین می شود.

2.      در تمامی سقفهای معرفی شده، میلگردافت وحرارت با قطر 6 میلیمتر کفایت می کند. چنانچه فاصله آکس تا آکس تیرچه ها تا 50 سانتیمتر باشد، در جهت تیرچه ها بین هر دو تیرچه یک عدد و چنانچه فاصله آکس تا آکس تیرچه ها بیش از50 سانتیمتر باشد، درجهت تیرچه ها بین دو عدد میلگرد حرارتی موردنیاز است. میگلردهای حرارتی در خلاف جهت تیرچه ها هر 25 سانتیمتر یک عدد می بایستی اجرا گردد.

3.      میلگرد تقویت ممان منفی تیرچه ها حداقل می بایستی سطح مقطعی برابر 15% سطح مقطع میلگردهای کششی همان تیرچه را دارا باشد و طول آنها از هر طرف یک پنجم طول تیرچه باشد. باید توجه نمود که این میلگردها را با میلگردهای تقویت برشی (اتکای سرتیرچه) اشتباه نکنیم. این میلگردها درون جان تیرچه خم نمی خورد بلکه بصورت صاف به میلگرد فوقانی تیرچه ها بسته می شود.

4.      در سقفهایی که بارزنده کمتر از 350 کیلوگرم برمترمربع باشد، در دهانه های زیر 4 متر نیازی به کلاف میانی Tie Beam نمی باشد و در دهانه های بین 4 تا 30/5 متر یک کلاف میانی و در دهانه های بیش از 305 میانی بایستی برابر نصف سطح مقطع میلگرد کششی تیرچه ها باشد.

5.      در سقفهایی که بارزنده بیشتر از 350 کیلوگرم برمترمربع باشد، در دهانه های زیر 4 متر یک کلاف میانی Tie Beam و در دهانه بین 4 تا7 متر دو کلاف میانی و در دهانه های بیش از 7 متر سه کلاف میانی موردنیاز است. در تمام این حالات حداقل سطح مقطع کل میلگردهای طولی کلافهای میانی بایستی برابر کل سطح مقطع میلگرد کششی تیرچه ها باشد.

6.       میلگرد زیگزاگ تیرچه ها برای هر طول تیرچه به صورت جداگانه بایستی طراحی گردد.

7.      در سقفهایی که خیزمطرح نباشد می توان تا دهانه ای معادل 32 برابر ضخامت سقف، از این سقفها استفاده نمود. اما اگر خیز مطرح بوده و تیرهای اسکلت دارای تکیه گاه گیردار باشند حداکثر دهانه مجاز 26 برابر ضخامت سقف و در صورتیکه تیرهای اسکلت دارای تگیه گاه ساده باشند حداکثر دهانه مجاز 20 برابر ضخامت سقف می باشد.

8.      در این سقفها چنانچه میلگرد زیگزاگ برای برش انتهایی محاسبه شود، نیازی به تقویت برشگیر (اتکای سرتیرچه) نمی باشد. ولی در صورتیکه میلگردهای زیگزاگ برش انتهایی را جوابگو نباشند بایداز تقویت برشی (اتکا) طبق محاسبه استفاده نمود.

نکته مهم : دانشتن این نکته مهم است که محدودیت و تعدد انواع سقفهای تیرچه و بلوک قابل اجرا دقیقاً بستگی به وجود انواع بلوکه های سقفی موجود در بازار دارد و از آنجا که بدلیل حجم و وزن زیاد بلوکه های سقفی عملاً حمل ونقل آن از یک نقطه کشور به نقطه ای دیگر مقرون به صرفه نمی باشد، بنابراین ممکن است در بعضی نقاط کشور عملاً امکان اجرای برخی از سقفهای معرفی شده زیر بدلیل نبودن بلوکه متناسب با آن وجود نداشته باشد و یا احیاناً در بعضی مناطق علاوه بر سقفهای معرفی شده زیر بتوان سقفهای دیگری نیز اجرا نمود. در ضمن لازم به ذکر است که با استفاده توأم انواع بلوکه های سقفی با مواد دیگر (مانند یونولیت) گاهبنا به ضرورت می توان سقفهایی با ارتفاع بیشتر نیز اجرا نمود.

کد سقف RI

نوع سقف: تیرچه بتنی با بلوکه سفال

ارتفاع کل سقف: 25 سانتیمتر- مرکز تا مرکز تیرچه ها 50 سانتیمتر

محاسن

1.      این سقف دارای وزنی متعادل در محدوده وزن سقفهای کرومیت می باشد.

2.      قیمت تمام شده این سقف معمولاً پایین است خصوصاً در دهانه های کوچکتر این اختلاف قیمت کاملاً تأثیرگذار است.

3.      بدلیل شمع بندی در حین اجرا این شقف لرزش کمتری نسبت به سقفهای کرومیت و کامپوزیت دارد و به لحاظ عایق صوت و حرارت از سقفهای کرومیت و کامپوزیت بهتر عمل می کند.

4.      سطح نسبتاً صافی در زیر سقف می دهد و به کاذب کاری نیازی ندارد.

نقاط ضعف احتمالی

نقاط ضعف مشهودی را نمی توان برای این سقف برشمرد.

کد سقفR2

نوع سقف : تیرچه بتنی با بلوکه سیمانی

ارتفاع کل سقف: 25سانتیمتر – مرکز تا مرکز تیرچه ها 50 سانتیمتر

محاسن :

1.      قیمت تمام شده این سقف نیز نسبت به سایر سقفها معمولاً پایین است.

2.      بدلیل شمع بندی در حین اجرا این سقف لرزش کمتری نسبت به سقفهای کرومیت و کامپوزیت دارد و به لحاظ عایق صوت و حرارت از سقفای کرومیت و کامپوزیت بهتر عمل می کند.

3.      سطح نسبتاً صافی در زیر سقف می دهد و به کاذب کاری نیازی ندارد.

4.       

نقاط ضعف احتمالی

1.      این سقف در مقایسه با شقف R1 سنگین تر است و جزو سقفهای نسبتاً سنگین محسوب می گردد. معمولاً تنها زمانی از این سقف استفاده می شود که امکان اجرای سقف R2 نباشد(مثلاً زمانی که بلوکه سفال سقف R1 موجود نباشد).

2.      از آنجا که وزن این سقف با سقف R3 تقریباض برابر است در دهانه های بلندتر معمولاً اجرای این سقف در مقایسه با سقف R3 مقرون به صرفه نخواهد بود.

کد سقف R3

نوع سقف : تیرچه بنی با بلوکه سفال

ارتفاع کل سقف : 30 سانتیمتر – مرکز تا مرکز تیرچه ها 50 سانتیمتر

محاسن

1.      این سقف لرزش کمتری نسبت به تمام سقفهای معرفی شده و سقفهای کامپوزیت دارد و به لحاظ عایق صوت و حرارت از سقفهای کرومیت و کمپوزیت بهتر عمل می کند.

2.      سطح نسبتاً صافی در زیر سقف می دهد و به کاذب کاری نیازی ندارد.

3.      ازآنجا که وزن این سقف با سقف R2 تقریباً برابر است در دهانه های بلندتر معمولاً اجرایی این سقف در مقایسه با سقف R2 مقرون به صرفه و اصولی تر خواهد بود.

نقاط ضعف

این سقف جزو سقفهای نسبتاً سنگین محسوب می گردد.

کد سقفR2

نوع سقف : تیرچه بتنی با بلوکه سیمانی

ارتفاع کل سقف: 30سانتیمتر – مرکز تا مرکز تیرچه ها 50 سانتیمتر

محاسن

1.      این سقف نیز لرزش کمتری نسبت به تمام سقفهای معرفی شده و سقفهای کامپوزیت دارد وبه احاظ عایق صوت و حرارت از سقفهای کرومیت و کامپوزیت بهتر عمل می کند.

2.      سطح نسبتاً صافی در زیر سقف می دهد و به کاذب کاری نیازی ندارد.

نقاط ضعف احتمالی

1.      این سقف جزو سقفهای سنگین محسوب می گردد.

2.      معمولاً اجرای این سقف با توسعه به وزن آن توجیه اقتصادی ندارد.

کد سقف R5

نوع سقف : تیرچه بتنی با بلوکه سفال

ارتفاع کل سقف : 31 سانتیمتر- مرکز تا مرکز تیرچه ها 70 سانتیمتر

محاسن

1.      این سقف لرزش کمتری نسبت به سقفهای کرومیت و کامپوزیت دارد و به لحاظ عایق صوت و حرارت از آنها بهتر عمل می کند.

2.      سطح نسبتاً صافی در زیر سقف می دهد و به کاذب کمتری کاری نیازی ندارد.

3.      در مقایسه با سقفR3 علاوه بر اینکه وزن کمتری دارد معمولاً در دهانه های کوتاهتر به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه تر است.

نقاط ضعف احتمالی

1.      این سقف جزو سقفهای نسبتاً سنگین محسوب می گردد.

سقف کامپوزیت

سقف های کمپوزیت سقفهایی هستند که ترکیبی از فولاد و بتن برای اینکه یکپارچگی این سقف رعایت شوند شود از برشگیر (نبشی) استفاده می شود که این نبشی با بتن درگیری ایجاد کرد و یکپارچگی درست می کند و چون تیرهیا فرعی کمپوزیت به علت گیردار بودن تیرهای اصلی و با توجه به لنگرپوش (لنگر زلزله) بتن روی تیرهای اصلی نمی تواند به مقاومتش کمک کند.

میلگردهایی که روی سقف کامپوزیت قرار دارند میلگردهایی حرارتی هستند که در جهت مخالف با تیرهایی فرعی باعث یکپارچه شدن بتن و درگیری با سقف کامپوزیت می شود وبا جوش دادن به تیرهای فرعی مانع ترک خوردن بتن می شود.

قالب بندی این سقف ها معمولاً از تخته کوبی استفاده می شود و بعد از اتمام بتن ریزی نایلون باعث راحت جدا شدن تخته ها می شود و در برخی موارد از یونولیت استفاده می شود که به علت محکم نبودن باید شمع کوبی کنند و مشکلات اجرایی بیشتری دارد و دلیل دیگر اینکه یونولیت زیر سقف می ماند و ما نمی توانیم از فضای زیرسقف کامپوزیت که تیرهای فرعی آنها معمولاً زنبوری هستند برای عبور لوله تأسیساتی استفاده کنیم در ضمن عایق خوبی برای حرارت بالا نیست.

در قالب بندی تخته کوبی مهمترین مزیت آنها این است که در زیر سقف کامپوزیت خلائی وجود دارد و از این خلا برای لوله های تأسیساتی استفاده می شود.

یکی از مزیت های سقف کامپوزیت قدرتمندی آن نسبت به سقفهای تیرچه بلوک است چون یکی از راه های یکپارچه کردن رفتار ستون ها در هنگام زلزله از طریق سقف می باشد و سقف کامپوزیت به دلیل برش گیرهای نصب شده روی تیرهای فرعی یکپارچگی بین فولاد و بتن ایجاد شده و در اطراف ستون ها هم همین طور در نتیجه ستون ها در هنگام زلزله رفتار یکپارچه دارند ولی در سقف تیرچه بلوک این گونه نیست. کلاً درباره سیستم های خمشی باید گفت در این سیستم تمام تیرهای اصلی گیردار عمل می کنند ومعمولاً از پروفیل های سالم استفاده می کنند (لانه زنبوری نباشد) چون اصلاً دارای لنگر می باشند و در نتیجه باید آنجا ورق بزنیم و ثانیاً لنگرماکزیمم برش در یک سوم تکیه گاهها وجود دارد. ما باید در صورت استفاده از زنبوری آنجا را پرکنیم و ماهم وسط را پرکرده و هم گوشه را پرمی کنیم واین تنها وقتی است که ما پروفیل نداریم مگر نه بهتر است از پروفیل استفاده شود.

سقف کامپوزیت کرمیت

سیستمهای معمول کامپوزیت در امریکا عیناً با تیرچه های با جان باز انجام می شود و معمولاً همراه با گذاشتن یک ورق فولادی موجودار به عنوان عرشه و آرماتوربندی روی آن بتن ریخته می شود. در این سیستم قالب ماندگار است و قطعات جان نیز با بتن احاطه نمی شود. در طراحی سیستم قالب کامپوزیت کرمیت، نظر برآن بوده که علاوه بر سرعت و تطبیق با آیین نامه ها، هرچه ممکن اقتصادی تر باشد. از این رو اولاً قالب باید قابل استفاده مداوم باشد. ثانیاً جان تیرچه با بتن پر شود که بتوان قطعات جان را اقتصادی تر طراحی نمود و از لرزش سقف نیز کاسته شود. سیستمهای کامپوزیت رایج در ایران که با تیرآهن ساده یا لانه زنبوری با تیر ورق استفاده می شوند، دارای جان باز نیستند.

در وهله اول قالب های سقف کرمیت سه قطعه بوده و برای بازکردن، قطعات آن باید از یکدیگر جدا می شد، با تحقیق بخش R&D این شرکت این قالب با بهینه سازی و استفاده از خاصیت تغییر شکل ارتجاعی فولاد به قالی یکپارچه تبدیل شد.

این قالب در بین تیرچه ها قرار گرفته و بعد از گیرش اولیه بتن قالب از زیرسقف درآورده می شود. این قالب محاسن بسیارزیادی دارد و با سرعت چیده و جمع آوری می گردد وبا دقت مختصری بارها قابل استفاده است. این قالب هم اکنون در پروژه های مختلف این شرکت مورد استفاده است.

آخرین بررسی ها و دستاوردها نشان داد که بهتر است جهت تطبیق سیستم با سیستم تیرچه بلوک و استفاده از آرماتور حرارتی یک جهته و حذف آرماتور خمشی در دال فوقانی و در نتیجه صرفه جویی اقتصادی، فاصله لب با لب تیرچه ها حداکثر 75 سانتیمتر باشد. مزیت این قالب در آن است که با رعایت دیگر شرایط آیین نامه می توان آرماتور دو جهته را حذف و فقط آرماتور عمود بر تیرچه را منظور نمود.

هم اکنون این شرکت قالهای جدید خود را به انتخاب مصرف کننده در فواصل و ارتفاع مختلف آماده عرضه نموده است. فاصله محور به محور تیرچه ها حدود 85 سانتیمتر تا95 سانتیمتر و با ارتفاع 20 تا25 سانتیمترف بسته به انتخاب خریدار و با مشاوره دفتر فنی شرکت و نوع تیرآهنهای مصرفی در سازه و طول دهانه است.

سقف تیرچه کرمیت

سیستم سقف کرمیت از تیرچه های فولادی با جان باز در ترکیب با بتن استفاده می شود. در ساخت تیرچه های مذکور از یک تسمه، در بال تحتانی و نیز یک میلگرد خم شده در جان استفاده می شود. برای پرکردن فضای خالی بین تیرچه ها از قالب های ثابت مانند بلوک های سیمانی، پلی استایرن، طاق ضربی،قالب های موقت فولادی (کامپوزیت) و یا هر پرکننده سبک استفاده می شود. فواصل تیرچه ها بسته به نوع قالب از 73 سانتی تا 100 سانتیمتر متغیر است، روی سقف نیز با 4 الی 10 سانتیمتر بتن پوشانده می شود.

تیرچه ها از نوع خودایستا بوده و به همین علت هیچ نوع شمع بندی در زیرسقف موردنیاز نمی باشد وتیرچه ها به نحوی طراحی می شوند که بتوانند وزن بتن خیس، قالب ها وعوامل اجرایی سقف را به تنهایی تحمل کنند.

پس ازاین که بتن به 75% مقاومت مشخصه خود می رسد، تیرچه های فولادی با بتن به صورت یک مقطع مختلط وارد عمل شده و بارهای مرده و زنده سقف را تحمل می کنند.

سقف تیرچه وبلوک کرمیت

از متداول ترین سقف های تیرچه و بلوک سنتی برخی از مشکلات سیستم طاق صربی مرتفع شد. اما این سقف ها مشکلات دیگری را به همراه خود پدید آوردند که عمده ترین آنها ضرورت استفاده از شمع بندی در زیرسقف است.

شمع بندی علاوه بر دست وپاگیربودن هزینه زیادی را نیز بر ساختمان تحمیل می کند. در سال 1363 با استفاده از بلوک کرومیت به جای طاق ضربی که قبلاً در این سیستم بعنوان قالب ثابت بکار می رفت عملاً سقف تیرچه و بلوک کرمیت وارد بازار شد.

این سقف به عبت خودایستا بودن تیرچه ها نیازی به شمع بندی ندارند و به همین علت از سرعت اجرای بسیار بالایی برخوردار می باشد. اجرای این سقف بر روی اسکلت های فولادی بتنی و دیوارهای باربر امکان پذیر می باشد.

سقف پلمیری کرمیت

در راستای سبک سازی ساختمان، این شرکت هم زمان با استفاده از قالب کامپوزیت و بلوک های پوکه ای اقدام به استفاده از مصالح پلیمری در ساختمان کرده است.

استفاده از بلوک های پلی استایرن نسوز در سقف باعث کاهش مصرف تیرچه تا حدود 20% و کاهش فولاد مصرفی سازه تا حدود 7% می شود.

سهولت اجرای این نوع سقف، باعث افزایش سرعت اجرا و در نتیجه کاهش هزینه های اجرایی می گردد. در عین حال در هزینه های حمل و نقل نیز صرفه جویی قابل ملاحظه ای صورت می گیرد. شیارهای مناسب ایجاد شده در زیر این بلوک ها باعث پیوستگی گچ و خاک در زیر سقف می گردد.

در جهت بهبود استفاده از مصالح پلیمری، بخش تحقیق و توسعه این شرکت مشغول مطالعات و بررسی های بیشتر می شود.

سقف ضربی کرمیت

به علت اجبار در استفاده از مصالح فشاری از زمان های قدیم استفاده از طاق قوسی متدوال بوده وبه همین جهت استفاده از سیستم طاق ضربی نیز به عنوان نوعی طاق قوسی رواج داشته است. وجود اشکالات عمده در عملکرد سقف های ضربی باتیرآهن مانند عدم ایجاد یک دیافراگم مناسب بین ستون ها و مصرف زیاد فولاد  در مقایسه با مقدار باربری، باعث شد تا در سال 1356 با ارائه طراحی بهینه «سقف ضربی کرمیت» نسبت به اصلاح این سیستم اقدام گردد.در سیستم طاق ضربی کرمیت وجود بتن روی سقف می تواند یک دیافراگم مناسب بین ستون ها ایجاد کند و همچنین به علت بازبودن جانتیرچه ها مقدار زیادی در مصرف فولاد صرفه جویی می شود.

اگرچه از این سیستم در انبوه سازی استفاده نمی شود، اما برای پروژه های کوچک و یا دور افتاده، هنوز هم کاربرد دارد.

سقف کاذب

سقف های کاذب اولیه به صورت قطعات پلاستیکی در سالهای 1365 به بعد در اولین سقف های کامپوزیت کرمیت به کار رفت. اما گران بودن مصالح، نچسبیدن به گچ و خاک و خرش Creep باعث گردید که استفاده از آن مفید گردد. از سوی دیگر انواع تولیدات ورق گالوانیزه به صورت رابیتس در شکلها و فرمهای مختلف و تولید مواد اولیه آن (ورق گالوانیزه) در ایران، ما را به سمت استفاده از این محصول سوق داد.

مزایای این سیستم در مقایسه با دال بتنی

1.      صرفه جویی در مصالح مصرفی در سقف (سیمان، سنگدانه، آب و فولاد ...) هر یک کیلوگرم پلاستیک، جایگزین صد کیلوگرم بتن می شود- اگر یک دال بتنی را با یک دال بتنی مجوف بادکنکی با ضخامت یکسان در نظر بگیریم، مصالح مصرفی در سقف بادکنکی حدوداً 34 درصد کمتر می باشد.

2.      مقاومت دربرابر زمین لرزه (به علت کاهش وزن)

3.      کاهش وزن سقف باعث ایجاد آزادی عمل در طرح معماری – انتخاب شکل مناسب سازه ای- ساخت طره های بزرگتر- ایجاد دهانه های بزرگ با تکیه گاه های کمتر می گردد. بااجرای این سیتم به علت در دست داشتن فضای قابل ملاحظه بدون ستون میانی در طراحی و معماری داخلی می توان با سهولت بیشتری عمل نمود. برای میزان معادل فولاد و بتن با این نوع دال می توان دهانه های تا 40 درصد و بزرگتر را پوشاند و درعین حال 15 درصد اقتصادی تر عملیات ساخت را انجام داد.

4.      بادرنظرگرفتن جرم یکسان در مقایسه این دو سقف، صلیب سقف بادکنکی سه برابر دال بتنی توپر می باشد. فاصله محل اعمال نیرو تا تکیه گاه و d ضخامت دال می باشد.

5.      خزش

گزارشات به دست آمده از آزمایشات متعدد هیچگونه تفاوت قابل توجهی را در مقایسه این نوع دال ها با دال های توپر در خزش نشان نمی دهد.

6.       کاهش هزینه های حمل و نقل

7.      زمان کوتاهتر ساخت (20%-40%)

8.      عمر مفید و طولانی تر ساختمان

الحاقات سازه های یکپارچه در سیستم سنتی موجب افزایش نسبی هزینه ها در قیاس با الحاقات غیریکپارچه و قابل تعویض دراین سیستم می گردد. بنابراین طول عمرسازه با به کارگیری این سیستم در حدود 10 برابر بیشتر شده و می توان در صورت لزوم قطعات مستهلک و قدیمی را با قطعات جدید تعویض نمود.

9.      در مقایسه به عمل آمده بین این نوع دال و دال توپر، این نتیجه حاصل شده است که قابلیت عایق صوتی بودن این نوع دال، دست کم به میزان یک دسی بل بیشتر از دال توپر می باشد (مهم ترین علت این امر وجود فضای مجوف در المان های میانی این نوع دال می باشد).

محورها

1.      مقدمه و آشنایی با عملکرد سقف ها به ویژه عملکرد لرزه ای آنها

2.      صلبیت سقف ها

3.      مروری بر انواع سقف های رایج

-        دال بتنی

-        تیرچه بلوک : تیرچه های خرپایی و تیرچه های پیش تنیده (پیش کشیده)

-        تیرچه های فولادی با جان باز (کرمیت)

-        سقف مرکب بتن فولاد Composite

-        عرشه های فولادی

-        دال های پیش تنیده (پس کشیده)

-        سایر سقف ها (نام های تجاری جدید، ابداعات و ...)

4.      جمع بندی

5.      منابع و مراجع

2-7-6- دیافراگم ها

دیافراگم، سیستمی افقی یا نزدیک به افقی است که نیروهای اینرسی ناشی از زلزله را به اعضای قایم یا سیستمهای قایم باربر جانبی از طریق عملکرد توام اجزای دیافراگم شامل نیروهای لبه، برش گیرها و کلاف ها منتقل می نماید.

2-7-6-1- تیرهای لبه دیافراگم

در لبه های خارجی و داخلی (لبه بازشوها) دیافراگم می توان از تیرهای لبه استفاده شود. دیوار و یا تیر قاب یکپارچه با دیافراگم نیز می تواند به عنوان تیرلبه عمل نماید. در گوشه های تورفته ودرگوشه های بازشوهای دیافراگم تیرهای لبه باید از گوشه به داخل دیافراگم آن قدر ادامه پیدا کنند تا نیروها به طور مطمئن در سطح دیافراگم توزیع شود. تیرهای لبه باید برای نیروی کششی ناشی از خمش کلی دیافراگم حاصل از نیروهای اینرسی وار دشه با رفتار کنترل شونده توسط نیرو طراحی شوند. در طراحی، ضوابط بند 20-5-3-3 آیین نامه بتن ایران (آبا) باید مورد توجه قررا گیرد.

2-7-6-2- برش گیری های دیافراگم

در صورتی که اتصال دیافراگم به سیستم باربر جانبی برای انتقال مطمئن نیروهای برشی کافی نباشد، می توان ازبرش گیرها برای انتقال نیرو از دیافراگم به سیستم باربر جانبی استفاده نمود. برش گیرها باید به اندازه کافی در دیافراگم قرارداده شوند وطوری به دیافراگم ممتصل شوند تا قادر به انتقال همه نیروهای موردنظر باشند در طراحی این اجرا باید ضوابط بندهای 20-5-3-2-5 و 20-5-3-2-6 ابا را مورد توجه قرار داد.

2-7-6-3- کلاف های کششی دیافراگم

در دیافراگم از کلاف های کششی پیوسته که دولبه مقابل دیافراگم یا تیرهای لبه را به هم وصل می کند استفاده نمود. فاصله کلاف ها ازهم نباید از سه برابر طول کلاف ها زیادتر باشد. طول کلاف، فاصله بین دو نقطه متوالی انتقال نیروی آن به سایر اعضای باربر جانبی، مانند تیرهای قاب ها، می باشد.کلاف ها برای حداقل بار محوری کشش مطابق رابطه 2-3 به عنوان یک رفتار کنترل شونده توسط نیرو طراحی می شوند.

3-2-4- دیافراگم ها

3-2-4-1- دسته بندی دیافراگم ها

دیافراگم ها به صورت صلب، نیمه صلب و یا نرم دسته بندی می شوند. چنانچه حداکثر تغییر شکل افقی دیافراگم بزرگتر از دو برابر متوسط تغییر مکان جانبی نسبی طبقه زیرآن دیافراگم نرم محسوب می شود. در دیافراگم هایی که بر روی دیوارهای زیرزمین تکیه نموده اند، متوسط تغییر مکان جانبی نسبی طبقه بالایی مدنظر قرار می گیرد. در دیافراگم صلب این نسبت باید کم تر از نیم باشد. دیافراگمی که نه صلب و نه نرم باشد، دیافراگم صلب نامیده می شود. منظو از تغییرمکان نسبی طبقه، تغییر مکان جانبی سیستم های قایم باربرجانبی آن طبقه نسبت به طبقه زیرین می باشد.

برای دسته بندی دیافراگم ها، محاسبه تغییر شکل ها باید برمبنای بازمعادل استاتیکی مطابق رابطه 3-6 انجام شود. به علاوه  تغییر شکل دیافراگم باید بر مبنای توزیع نیروی افقی متناسب با توزیع جرم در طبقه و همچنین نیروهای افقی ناشی از جابه جا شدن سیستم قایم باربر جانبی از طبقه ای به طبقه دیگر محاسبه شوند.

3-2-4-2- ملاحظات خاص مدل سازی

در مدل سازی سازه ها با دیافراگم نیمه صلب و یا نرم باید اثر تغییرشکل دیافراگم برحسب سختی آن درنظر گرفته شود در سازه های با دیافراگم نرم درتمامی طبقات، در تحلیل های غیرخطی می توان قاب های موجود در سیستم قایم باربر جانبی سازه را به صورت مجزا و از طریق مدل سازی دوبعدی و یا تخصیص جرم متناسب با سطح باربری قاب ها تحلیل شود.

2-9-نیروی جانبی زلزله مؤثر بر دیافراگم ها

2-9-1- دیافراگم ها معمولاً کف های سازه ای تحمل کننده بارهای ثقلی در ساختمان ها هستند. در هنگام وقوع زلزله وظیفه انتقال نیروهای ایجاد شده در کفها را به عناصر قائم باربر جانبی برعهده دارند. این دیافراگم ها باید در برابر تغییر شکل های افقی که در میان صفحه آنها ایجاد می شود. مقاومت و سختی کافی را دارا باشند. دیافراگم ها باید برای نیروی جانبی زلزله مطابق رابطه زیر محاسبه شوند.

در این رابطه :

نیروی جانبی وارد به دیافراگم در تراز i

وزن دیافراگم و اجرای متصل به آن در تراز i شامل قسمتی از بارزنده مطابق ضابطه بند 2-3-1 در رابطه فوق، حداقل مقدار  برابر با  است، و حداکثر آن لازم است بیشتر از  در نظر گرفته شود. در صورتی که لازم باشد دیافراگم علاوه بر نیروی زلزله طبقه، نیروی جانبی اعضای قائمی را که در قسمت بالا و پایین دیافراگم بر روی یکدیگر واقع نشده اند. به یکدیگر منتقل نماید، مقدار این نیروها نیز باید به نیروی به دست آمده از رابطه (2-19) اضافه شود.

2-9-2- تلاش های داخلی و نیز تغییر شکل های ایجاد شده در دیافراگم ها باید با استفاده از روش های شناخته شده تحلیل سازه ها تعیین گردند. در دیافراگم های متعارف که دارای پلان نسبتاً منظمی بوده و فاقد بازشوهای بزرگ و نزدیک به هم باشند، این تلاش ها و تغییرشکل ها را می توان با فرض عملکرد دیافراگم به صورت تیرتیغه ای که بر روی تکیه گاه های ارتجاعی قرار گرفته است، تعیین نمود. برای این منظور می توان از روش پیشنهاد شده در پیوست 6استفاده کرد.

2-9-3- دیافراگم ها باید برای تلاش های برشی و لنگرهای خمشی ایجاد شده در میان صفحه خود زیر اثربارجانبی طراحی شوند. کنترل مقاومت دیافراگم های بتن مسلح براساس ضوابط آیین نامه بتن ایران (آبا) و دیافراگم های ساخته شده از مصالح دیگر بر اساس ضوابط آیین نامه های مربوط تعیین می گردد.

3-9-4- در دیافراگم ها چنانچه حداکثر تغییر شکل افقی ایجاد شده درآنها زیر اثر نیروی مؤثر بر دیافراگم، کمتر از نصف تغییر مکان نسبی متوسطه طبقه باشد دیافراگم ها را می توان صلب در نظر گرفت و توزیع نیروی برشی طبقه را بین عناصر سیستم مقاوم قائم ساختمان به نسبت سختی آنها انجام داد. درغیراین صورت دیافراگم انعطاف پذیر بوده ودرتوزیع برش، باید تغییر شکل های ایجاد شده در دیافراگن مورد توجه قرار گیرد.

ضوابط مشابه استاندارد 2800 است و در بند 6-7-2-7 با عنوان «نیروی جانبی زلزله مؤثر بر دیافراگم ها» آمده است.

وظایف سقف (دیافراگم)

1.      انتقال بارهای ثقلی (مرده و زنده) به اعضای باربر ثقلی مانند تیرها و ستون ها

(خمش حول محور قوی تیرها- غالباً سقف ها برای این بارگذاری طراحی و کنترل شده اند)چ

2.      انتقال بارهای جانبی (زلزله یا باد) به اعضای باربر جانبی مانند قاب ها، مهاربندها (بادبندها) یا دیوارهای برشی (خمش حول محور ضعیف مقاطع- یکپارچگی سقف و حفظ آن مهم است)

3.       

4.      کنترل افتادگی یا خیز( جزء شرایط بهره برداری است- طبق بند 10-2-11-4 الف مبحث 10 تیرها و شاهتیرهایی که سف های نازک کاری شده را تحمل می کند. باید طوری محاسبه شوند که تغییر مکان حداکثر نظیر بارمرده و زنده از 240/1 طول دهانه و تغییرمکان حداکثر نظیر بار زنده از 360/1 طول دهانه بیشتر نشود.

انواع خیز

-        خیزآنی ناشی از بارهای مرده و بارهای زنده (در همه سقف ها)

-        خیز درازمدت ناشی از بارهای مرده (در سف های بتنی)

5.      کنترل ارتعاش(جزء شرایط بهره برداری است- طبق بند 10-2-11 4-ب مبحث 10 تیرها و شاهتیرهایی که سطوح بزرگ خالی از تیغه بندی (یا خالی از عناصر دیگری که خاصیت میراکنندگی ارتعاش را دارند) را تحمل می کنند، باید با توجهی خاص به لرزش و ارتعاش حاصل از بارهای جنبشی( راه رفتن اشخاص، حرکت و توقف آسانسورها ونظایر آنها) محاسبه شوند. در تیرهای مربوط به این کف ها، نسبت ارتفاع به دهانه (d/l) نبایداز 20/1 کمتر گردد. D ارتقاع کلی مقطع تیر (شامل ارتفاع بتن در تیرهای مختلط) و L طول مرکز به مرکز تکیه گاهی تیر است. همچنین لازم است فرکانس نوسانی تیرها محاسبه گردد که این فرکانس بایداز حد احساس بشری (5 هرتز) فراتر باشد.

دراین خصوص به مراجع راهنمای معتبر مراجعه شود. بریا محاسبه فرکانس تیرهای دهانه ساده رابطه زیر پیشنهاد شده است.

6.       کنترل آسایش (جزء شرایط بهره برداری است)

بعضاً در برخی سقف هایی که بسیار منسجم هستند (مانندکامپوزیت)، ایجاد یک صدا مانند کشیدن یک صندلی روی کف، گسترش می یابد که توسط سیستم منسجم سقف توسعه یافته و باعث از بین رفتن آسایش سایر ساکنین در ساختمان می گردد. این پارامتری است که با کنترل و ارتعاش هم حاصل نمی گردد.

6- میزان حساسیت به حریق (عایق در برابر حریق)

معمولاً سقفهای بتن به صورت ذاتی به حسب میزان پوشش بتن روی میلگردها

دارای یک مدتی مقاومت در برابر حریق هستند. ولی در سقف  های طولانی

 چنین نیست.

به عنوان مثال در حمله به برج های تجارت جهانی امریکا World Trade Center= WTC . این ساختمان های برای ضربه هواپیما طراحی شده بودند ولی وجود سوخت هواپیما و توسعه آتش سوزی- حتی با وجود عایق بنید کف ها- پس از مدت زمانی در حدود 1 ساعت، باعث ریزش برخی کف ها و افتادن آنها روی کف زیرین و نهایتاً تخریب پیش رونده ProgressiveFailure گردید.

چک لیست انتخاب سقف

1.      آیا سقف جهت انتقال بارهای ثقلی مناسب است؟        بلی £ خیر £

2.      آیا سقف جهت انتقال بارهای جانبی به اجزای باربر جانبی مناسب بوده و دارای انسجام و صلبیت کافی می باشد؟ بلی £ خیر £

3.      اگر سقف قطعات نازک کاری شده را تحمل می کند، دارای خیرکوتاه مدت و بلندمدت کم ودرحدمجازی می باشد؟ بلی £ خیر £

4.      آیا سقف موردنظر ازجهت ارتعاش و آسایش مناسب است؟ بلی £ خیر £

5.       آیا سقف موردنظر از نظر عایق در برابر حریق (چه به صورت ذاتی وچه به صورت عایق کاری) در شرایط مناسبی قرار دارد؟ بلی £ خیر £

6.       آیا دانش فنی، نیروی متخصص، ابزار و تجهیزات لازم جهت اجرای سقف موردنظر در محل در دسترس می باشد؟ بلی £ خیر £

7.      قابلیت صنعتی سازی و افزایش سرعت اجرای وش انتخابی چقدر است؟ زیاد £ متوسط £ کم

8.      امکان کنترل روش انتخابی در چه سطحی است؟ زیاد £ متوسط £ کم

طاق ضربی به دلیل عدم انسجام مناسب سقف و مقاومت نامناسب ملات، رفتار مناسبی ندارد و استفاده از آن به عنوان سقف اصلاً توصیه نمی شود.

2- صلبیت سقف ها

مهندسان محاسب در هنگام استفاده از نرم افزارهای محاسباتی، یک تعریف به عنوان سقف صلب یا Rigid Diaphragm را انجام می دهند که غالباً به نوع سقف و مشخصات سازه توجهی نشده و کنترلی صورت نمی گیرد.

در صورت تعریف سقف صلب Rigid Diaphragm، گره های موجود در هر کف با یکسری میله های صلب به گره مرکز جرم متصل می شوند ودرجات آزادی تغییرمکان Ux، تغییر مکان Uy و دوران Rz تزار طبقه به هم مرتبط می شوند. در این حالت نیروی زلزله هر سقف به محل مرکز جرم اعمال می گردد.

کنترل صلبیت سقف

حال این سئوال مطرح می گردد که چه سقف هایی صلب هستند؟ آیا کلیه سقف های بتنی صلبند؟؟

این مطلب در پیوست 6 استاندارد 2800 و دستورالعمل بهسازه ای لرزه ای ساختمان ها (نشریه 356) آمده است. جامع ترین روش تحلیلی برای تعیین نیروهای داخلی دیافراگم ها و توزیع مناسب نیروهای جانبی بین اجزای باربر قائم مدل نمودن دیافراگم به صورت اجزای محدود Finite Elements همراه با اجزای تیر،ستون و دیوارهای برشی در یک مدل سه بعدی کلی است. لیکن به منظور صرفه جویی در وقت در دیافراگم های متعارفی که فاقد بازشوهای بزرگ و نزدیک به هم بوده و دارای پلان نسبتاً منظمی می باشند. مطلوب تراست که از روش های ساده شده و تقریبی استفاده شود. شکل زیر وضعیت تغییرمکان و تغییرشکل کلی دیافراگم و تکیه گاه های آن (قاب ها و دیوارهای برشی) را نشان می دهد.

تغییرمکان نسبی طبقه

 حداکثر تغییر شکل دیافراگم

توزیع نیروی بین اجزای باربر جانبی به نسبت سختی این اجزا انجام می گردد	دیافراگم صلب
	دیافراگم نیمه صلب
توزیع نیرو بین اجزای باربر جانبی به نسبت سطح بارگیر این اجزا انجام می گردد پیچش زیادی وجود ندارد	دیافراگم انعطاف پذیر

مدلسازی سقف به صورت انعطاف پذیر

نکات مدلسازی سقف به صورت انعطاف پذیر در نرم افزار ETABS

1.      برای تعریف سقف از المان صفحه ای با خاصیتShell استفاده شود که سختی المان وارد مدل گردد در صورت استفاده از المان صفحه ای Desk توزیع بار انجام شده ولی سختی آن صفر است.

2.      سقف صلب Rigid Diaphragm در نرم افزار تعریف نگردد.

وضعیت تغییرشکل یافته سقف طبقه سوم

همان گونه که ملاحظه می شود تغییر شکل نسبی وسط دهانه در کلیه دهانه ها ازنصف متوسط تغییر مکان نسبی قابهای طرفین آن کمتر می باشد. بنابراین سقف موردنظر صلب است.(با درنظرگرفته اینکه ضخامت سقف غیرواقعی و برابر 1 سانیتمتر تعریف شده است)

مقایسه وضعیت تغییرشکل یافته مدل یا سقف انعطاف پذیر ومدل با سقف صلب

مدل با سقف انعطاف پذیر

مدل با سقف صلب

مقایسه وضعیت توزیع نیروی زلزله در مدل با سقف انعطاف پذیر و مدب با سقف طلب

مدل با سقف انعطاف پذیر

مدل با سقف صلب

عوامل مؤثر در صلبیت سقف ها

سئوال : چه سقف هایی صلب هستند؟

سقف هایی که حداقل دارای یک دال بتنی به ضخامت 5 سانتیمتر باشند و روابط قبلی در مورد آنها صادق باشد که این صلبیت را می توان تابعی از شرایط زیر دانست:

1.      مشخصات ومقطع سقف

2.      فاصله بین سیستم های مقاوم جانبی

3.      نحوه چپدمان سیستم های مقاوم جانبی

3- انواع سقف های رایج

3-1- دال بتنی

یکی از اصیل ترین نوع سقف ها است. با توجه به اینکه ضخامت دال به ابعاد دهانه بستگی دارد، می توان با اصلاح  و تغییر در فرم دال، ضخامت را کاهش و دال را سبک نمود.

انواع دال ها از نظر شکل و فرم

طبق آیین نامه بتن ایران (آبا) حداقل ضخامت دال های دو طرفه از روابط زیر بدست می آید:

الف-  در دال هایی که در یک سمت یا بیشتر غیرپیوسته هستند، محیط دال تقسیم بر 140

ب- در دال هایی که در چهارسمت پیوسته هستند، محیط دال تقسیم بر 160

پ- 100 میلیمتر

(البته در مبحث 9، دیگر این بند وجود ندارد و کنترل خیزجایگزین آن شده است)

نسبت سطح مقطع میلگردهای حرارت و جمع شدگی  به کل سطح مقطع بتن برای دال هایی به ضخامت کمتر یا مساوی 1 متر نباید از مقادیر زیر کمتر اختیار گردد.

·        برای میلگردهای آجدار S220 و S300 و S350    002/0

·        برای میلگردهای آجدار S400                             0018/0

·        برای میلگردهای آجدار S600 بالاتر                 0015/0

فاصله میلگردهای خمشی در دال ها، جزء در دال های مشبک، نباید از مقادیر زیر بیشتر باشد:

·        دو برابر ضخامت دال و 350 میلیمتر

·        در شرایط محیطی شدید، دو برابر ضخامت دال و 350 میلیمتر

·        در شرایط محیطی خیلی شدید و فوق العاده شدید، 5/1 برابر ضخامت دال و 200 میلیمتر

3-2- سقف تیرچه بلوک

نحوه اجرا و جزئیات اجرایی سقف های تیرچه بلوک توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در 2 نشریه – شماره 82 و شماره 94 ارائه شده است که درآن ها استانداردها و ضوابط اجرای سقف های تریچه – بلوک آمده است.

سقف تیرچه بلوک در مواردی که بار یکنواخت روی سقف عمل می نماید، بسیارمناسب است ولی در صورتی که بارمنفرد سنگین یا متحرک و مرتعش وجود دارد (مانند کف حیاط ماشین رو و کف پارکینگ با بارچرخ بیش از 750 کیلوگرم) سقف تیرچه بلوک توصیه نمی شود.

اجزای وویژگی های تشکیل دهنده سقف تیرچه بلوک

·        فاصله محور تا محور تیرچه ها نباید از 70 سانتیمتر بیشتر باشد.

·        ضخامت بتن پوششی قسمت بالای تیر(بتن روی بلوک)، نباید از5 سانتیمتر یا یک دوازدهم فاصله محور به محور تیرچه ها کمتر باشد.

·        عرض تیرچه ها نباید از 10 سانتیمتر کوچکتر باشد و همچنین نباید از یک سه و نیم برابر ضخامت کل سقف کمتر باشد.

·        حداقل فاصله دو بلوک دو طرف یک تیرچه پس از نصب نباید کمتر از 5/6 سانتیمتر باشد.

·        حداکثر دهانه مورد پوشش سقف (در جهت تیرچه پیش ساخته خرپایی) با تیرچه های منفرد نباید از 8 متر بیشتر شود. توصیه می شود برای اطمینان بیشتر دهانه مورد پوشش، بیشتر از 7 متر نباشد و در صورت وجود سربارهای زیاد ویا دهانه بیش از 7 متر از تیرچه های مضاعف استفاده شود.

·        ضخامت سقف برای تیرهای با تکیه گاه ساده نبایداز یک بیستم دهانه کمتر باشد.

·        در تیرهای یکسره نسبت ضخامت به دهانه به یک بیست و ششم کاهش می یابد.

انواع تیرچه ها از نظر نوع

تیرچه های خرپایی

اجزای مختلف تیرچه پیش ساخته خرپایی به صورت زیر می باشد:

انواع بلوک ها

برای پرکردن فضای خالی بین تیرچه ها ازبلوک ها استفاده می شود. این بلوک ها توخالی بوده و جنس آنها از نوع بتن،سفال و حتی پلی استایرن کندسوز Fire Resistant =FR می تواند باشد. سطح زیرین بلوک ها به منظور انجام نازک کاری مناسب صاف بوده و بلوک باید بتواند وزن سربارهای عادی (مانند عبورافراد) را تحمل نماید. البته بلوک ها در محاسبات مقاومت سقف به حساب نمی آیند.

در انتخاب بلوک های سیمانی و سفالی به موارد زیر توجه گردد :

·        جنس بلوک ها بر روی بتن اثر شیمیایی مخرب نداشته اند.

·        ارتفاع بلوک های تابعی از ارتفاع کل سقف است. عرض بلوک بین 20 تا 25 سانتیمتر است.

·        وزن بلوک های سفالی هر عدد 7 کیلوگرم و وزن بلوک های بتنی بین 11 تا 17 کیلوگرم می باشد. در انتخاب وزن باید به کاتالوگ های کارخانه سازنده توجه شود.

·        ضخامت جدارهای عمودی و افقی بلوک بتنی از 15 میلیمتر کمتر نباشد.

·        حداقل محل نشیمنگاه بلوک 5/17 میلیمتر است.

·        بلوک های سفالی عاری از ترک و دانه های آهکی بوده و رنگ آنها کاملا     یکنواخت باشد سطح بلوک کاملاً صاف و عاری از خمیدگی باشد و سطح خارجی بلوک جهت نازک کاری شیاردار می باشد.

·        ضخامت جدارهای عمودی و افقی بلوک سفالی از 8 میلیمتر کمتر نباشد جذب آب بلوک بیشتر از 20 درصد نباشد.

در انتخاب بلوک های پلی استایرن به موارد زیر توجه گردد.

·        تنها استفاده از انواع کندسوز شده بلوک پلی استایرن مجاز می باشد.

·        برای حفاظت از بلوک سقفی پلی استایرن و جلوگیری از برخورد مستقیم هرگونه حریق با بلوک لازم است تا زیر سقف به وسیله پوشش مناسب محافظت شود. پوشش گچ، پوشش های محافظ پایه گچ، ورمیکولیت یا تخته گچی به ضخامت حداقل 5/1 سانتیمتر که به نحو مناسب و مستقل از بلوک به سقف سازه ای مهار شده باشد.

·        اتصال مستقیم اندود به بلوک با هر شکل هندسی (اعم از معمولی یا دارای انواع شیار) به تنهایی و بدون استفاده از اتصالات مکانیکی به هیچ وجه مجاز نبوده و ضرورتاً باید از اتصالات مکانیکی مهارشده به تیرها وتیرچه ها (نظیر سیستم رابیتس) استفاده شود.

·        حداقل مقاومت بلوک های تولیدی در برابر بارهای حین اجرا باید برابر با 200 کیلوگرم به ازای هر 30 سانتیمتر طول بلوک باشد. این بار باید درنواری به عرض حداکثر 7 سانتیمتر در وسط بوک اعمال شود(دانستیه در حدود 14-13 کیلوگرم بر مترمکعب مقاومت موردنظر کسب می شود)

·   عرض لبه نشیمن بلوک ها در محل قاعده باید  میلیمتر باشد.

·        رعایت پخی در دولبه فوقانی به ارتفاع 5 و قاعده 5 سانتیمتر الزامی است.

3-3- تیرچه های فولادی با جان باز(کرمیت)

نشریه 151 سازمان مدیریت و برنامه ریزی به نام راهنمای طراحی و اجرای سقف تیرچه های فولادی با جان باز در ترکیب با بتن در سال 1381 تنظیم و منتشر شده است. استاندارد شماره 12977 در زمینه تیرچه های فولادی با جان باز توسط مؤسسه استاندارد تحقیقات ایران منتشر شده است. بدیهی است با توجه به ترکیبی بودن این سقف ها از بتن و فولاد رعایت کلیه ضوابط مرتبط با موضوع در مباحث نهم و دهم مقررات ملی ساختمان (ساختمان های بتنی و فولادی) لازم الاجرا می باشد.

.

کارخانه های تولیدکننده میلگرد

ردیف	نام کارخانه	محل کارخانه	ردیف	نام کارخانه	محل کارخانه
1	ذوب آهن اصفهان	اصفهان- انتهای اتوبان ذوب آهن	21	فولاد صدرلرستان	جاده خرم آباد- اندیمشک
2	فولاد کویرکاشان	کاشان- آران و بیدگل	22	فولاد خرم آباد	خرم آباد- کوهدشت
3	فولاد خراسان	جاده نیشابور- فیروزه	23	فولاد الیگودرز	جاده الیگودرز ازنا
4	نورد کوثراهواز	جاده اهواز- خرمشهر	24	فولاد نظنز	نطنز
5	فولاد قزوین	جاده تاکستان- ابهر	25	پولادنورد شیراز	جاده شیراز- کازرون
6	فولاد تاکستان	جاده تاکستان- ابهر	26	فلولاد شاهرود	جاده شاهرود- دامغان
7	نورد نوشهر	نوشهر	27	نیک صدرای طوس	مشهد
8	پارس آرمان	جاده تاکستان- ابهر	28	فولاد سمنان	سمنان
9	شاهین بناب	بناب	29	فولادالبرز	جاده تاکستان- زنجان
10	ظفربناب	بناب	30	فولاد پارس	شهر ری
11	آریان فولاد	جاده بوئین زهرا- اشتهارد	31	فولاد الماس (امام رضا)	قزوین
12	امیرکبیر خزر	رشت	32	فولاد میانه (فولاد آذربایجان)	میانه
13	فولادگیلان(حسن رود)	جاده رشت- بندرانزلی	33	ذوب آهن اردبیل	اردبیل
14	آریا ذوب	اشتهارد کرج	34	ذوب آهن ملایر	ملایر
15	فولادسیرجان	سیرجان	35	فولاد کرمانشاه	کرمانشاه
16	فولاد یزد	یزد	36	جهان فولاد غرب	جاده کرمانشاه- هرسین
17	فولاد آلیاژی ایران	یزد	37	فولاد سیادن ابهر	جاده ابهر- تاکستان
18	فولاد نور یزد	جاده یزد- هران	38	ارگ تبریز	تبریز
19	فولاد کرمان	جاده کرمان یاغین	39	فولادشمس	تهران
20	صنایع فولاد کرمان	جاده کرمان بردسیر	40	دانا صنعت فجر	اشتهارد کرج

3-4- سقف مختلط یا مرکب بتن و فولاد Composite

سقف بسیار خوبی است، فقط به خاطر نازک شدن المان های فولادی، کنترل فرکانس و ارتعاش خیلی مهم است. علاوه بر این پارامتر اسایش در سطح پایینی قرار دارد.

3-5- عذشه های فولادی یا مقاطع مختلط با استفاده از ورقهای ذوزنقه ای

طبق بند 10-1-9-5- مبحث دهم

-        عرض متوسط کنگره های پرشده با بتن، نباید کمتر از 50 میلیمتر باشد.

-        دال بتنی باید به تیرفولادی با استفاده از گلمیخ های برشگیر با قطر20 میلیمتر یا کمتر متصل شود. گلمیخ ها را می توان از روی ورق فولادی ذوزنقه ای و یا مستقیماً به عضو فولادی جوش نمود. در هر حال گل میخ باید روی بال ذوب شود.

-        حداقل ارتفاع گل میخ بعد از نصب که از بالای ورق ذوزنقه ای اندازه گیری می شود، نباید کمتر از 40 میایمتر باشد.

-        ضخامت دال بتنی در بالای کنگره ورق ذوزنقه ای نباید از50 میلیمتر کمتر باشد.

3-6- دال های پیش تنیده پس کشیده Post Tensionn slab

دراین روش با استفاده از ایجاد نیروی به سمت بال (ایجاد کمان) و پیش تنیدگی دال، می توان ضخامت ها را در دهانه های بزرگ کاهش داد و یا کنسول های بزرگ به ضخامت کم ایجاد نمود.

3-7- سایر سقف ها (نام ها و فناوری های جدید)

4- جمع بندی

پارامتر/ سقف	1 دال بتنی	2 تیرچه بلوک	3 کرمیت	4 کامپوزیت	5 عرشه فولادی	6 دال پیش تنیده
انتقال پارامترهای ثقلی	مناسب	مناسب	مناسب	مناسب	مناسب	مناسب
انتقال پارامترهای جانبی- انسجام	مناسب	مناسب	مناسب	مناسب	مناسب	مناسب
صلبیت	بستگی به شرایط سیستم باربر جانبی دارد ولی این سقف ها غالباً صلب می باشند
خیز(افتادگی)	- (خزش و جمع شدگی)	مناسب	خیزمثبت لازم دارد	- (خزش و جمع شدگی)	مناسب	+
ارتعاش	+	+	+	-	-	+
آسایش	-	+	+	-	-	-
عایق ذاتی در برابر حریق	مناسب	مناسب	-	-	-	ناشناس
دانش فنی و نیروی متخصص	دردسترس	دردسترس	دردسترس	در دسترس	-	-
صنعتی سازی و سرعت اجرا	-	-	+	+	++	+
کنترل کیفی و نظارت	+	+	-	+	++ کارخانه ای	++ کارخانه ای

5- مراجع و منابع

1.      مقررات ملی ساختمان ایران، مبحث دهم طرح و اجرای ساختمان های فولادی (طراحی به روش نش مجاز و خمیری) دفتر تدوین  و ترویج مقررات ملی ساختمان- تهران: نشر توسعه ایران، 1387.

2.      طرح و اجرای ساختمان های فولادی/ دفتر تدوین و ترویج مقررات ملی ساختمانو معاونت نظام مهندسی و اجرای ساختمان وزارت مسکن و شهرسازی- تهران: نشر توسعه ایران، 1368.

3.      راهنمای طراحی و اجرای سقف تیرچه های فولادی با جان باز در ترکیب با بتن/ معاونت امور فنی، دفتر امورفنی و تدوین معیارها، نشریه شماره 151- تهران:سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، معاونت امور پشتیبانی، مرکز مدارک علمی وانتشارات ، 1381.

4.      طرح و اجرای ساختمان های بتن آرمه/ دفتر تدوین و ترویج مقررات ملی ساختمان، معاونت نظام مهندسی و اجرای ساختمان وزارت مسکن و شهرسازی- تهران: نشر توسعه ایران، 1385.

5.      استاندارد 2800- نگارش 1384.

6.       دستورالعمل بهسازی لرزه ای سازه ها- نشریه 356.