استاندارد های طراحی آمفی تئاتر

استاندارد های طراحی آمفی تئاتر

یک نگاه کلی به اجزا و استاندارد های معلوم برای یک فضا می تواند کمک کند تا شرایط ایمنی آن را بهتر و دقیقتر بررسی کرد.

ورودی :

باید طوری باشد که از تجمع افراد در پشت در جلوگیری شود و افراد بتوانند به راحتی بلیط تهیه نمایند و وارد سالن شوند. از لحاظ ابعادی در هر متر مربع حداکثر 6 نفر می توانند قرار بگیرند . اگر افراد به صورت خطی قرار بگیرند ( صف) هر 4 نفر 87/1 متر بصورت طولی فضا نیاز داریم پس نتیجه می گیریم اگر افراد بخواهند وارد سالن شوند بهتر است آنها را بصورت خطی سازماندهی کنیم .

سالن انتظار ( سرسرا):

بعد از ورودی ما فضای سالن انتظار ( سرسرا) را داریم. اگر سالن تئاتر ما 200 نفر گنجایش دارد حال به ازای 6 نفر 1 متر مربع و به ازای 200 نفر 34 متر مربع فضا احتیاج داریم البته این در صورتی هست که افراد متراکم قرار گرفته باشند به همین ما ابعاد فوق را در 3 ضرب کرده و به 102 متر تبدیل می کنیم تا افراد به اندازه 2 نفر فضای آزاد داشته باشند.

عنصر بعدی که در فضای سرسرا قرار می گیرد Coffee break (کافی شاپ) است. برای این فضا برای هر میز 4 نفره 76/5 متر مربع فضا احتیاج داریم حال اگر در هر سانس اجرا 50 نفر بخواهند از کافی شاپ استفاده کنند ما احتیاج به 12 میز 4 نفره داریم یعنی 24/93 متر مربع فضا می خواهیم. در کنار آن 15 متر فضای آشپزخانه و محل فروش می خواهیم.

فضای دیگر در سرسرا سرویس های بهداشتی است و از آنجا که جز فا های درجه 3 می باشد نباید در دید کامی قرار گیرد البته بهتر است جایی باشد که به راحتی در دسترس باشد . زیرا جزء فضا های خدماتی است. 11/29 متر مربع برای 8 توالت و دستشویی احتیاج است.

سالن اجرا :

در کل حداکثر ظرفیت قسمت تماشاگران به شکل انتخاب شده محدودیت های سمعی و بصری بستگی دارد که شاخص آنها نوع تولید برنامه است. عوامل دیگر شامل سطوح، خط دید، آکوستیک تراکم رفت، آمد . نیز اندازه و شکل سکو ( صحنه ) است.

طول ردیف :

حداکثر 16 صندلی به ازای هر راهرو . اگر برای هر 3-4 راهرو یک در خروجی جانبی به عرض 1 متر در نظر گرفته شود به ازای هر راهرو 25 صندلی مجاز است.

برای هر تماشاچی نشسته باید مساحتی برابر با حداقل 0.5 متر مربع در نظر گرفت.

حجم فضا :

این حجم بر اساس شرایط آکوستیکی به این ترتیب است : تئاتر حدودا 5-4 متر مکعب برای هر تماشاچی و اپرا حدودا 8-6 متر مکعب. (به دلیل تهویه ی هوا حجم نباید کمتر از این باشد)

نسبت های قسمت تماشاگران :

1-    دید مطلوب بدون حرکت اما با حرکت جزیی چشم به مقدار حدود 30 درجه.

2-    دی  مطلوب با حرکت جزیی سر و حرکت جزیی چشم به مقدار حدود 60 درجه.

3-    حداکثر زاویه ادراکبودن حرکت سر حدود 110 درجه.

4-    به حرکت کامل سر و شانه ها میدان درک 360 درجه نیز امکان پذیر است.

فضاهای خدماتی پست سن

ساخت کولوسئوم یا آمفی تئاتر Flavian توسط Vepasian امپراطور سال های 69 تا 70 روم پایه گذاری شد، پس از ان پسرش Titus در سال 80 بعد از میلاد آنرا بنا کرد ، که نهایتا توسط Domitian برادر Titus که در سال 81 بر وی غلبه کرد و بر جایگاه امپراطور رون نشست ، کامل شد و به پایان رسید . کولوسئوم به عنوان اولین آمفی تئاتر دائمی و ماندگار ساخته شده در روم ، در زمین های باتلاقی ما بین تپه های Esquiline و Caelian واقع شده بود.

قدمت تاریخی و شکوه و جلال این عمارت از یک شو و کارآمدی آن برای اجرای نمایش و امکان کنترل جمعیت ، از سوی دیگر ، باعث شد این سالن یکی از بزرگترین بنا های مکعماری روم بشمار رود.

این آمفی تئاتر ، به شکل یک بیضی عظیم است که ردیف های صندلی به تعداد پنجاه هزار تماشاچی ،دور تا دور یک صحنه بیضی شکل مرکزی قرار گرفته است.

کف صحنه چوبی است و در زیر آن مجموعه ای از اتاق ها و گذر گاه ها  برای عبور حیوانات وحشی و سایر تدارکات لازم جهت زا هاندازی و اجرای نمایش قرار گرفته است. تعداد 80 دیوار به عنوان تکیه گاه برای طاق های گنبدی شکل ، گذر گاه ها ، پلکان  و ردیف های صندلی ، روی صحنه قرار گرفته است . لبه بیرونی طاق های متوالی باعث اتصال طبقات مختلف و پلکان بین انها به یکدیگر شده است.

سه ردیف طاق های گنبدی شکل رو در روی ستون ها و سر ستون ها قرار گرفته اند، در ستون های طبقه اول سبک معماری دوریک (Doric) ، در طبقه دوم سبک ایونیک (Ionic)  ، و در طبقه سوم سبک قرنتی (Corinthian) که نزدیک به سبک کلاسیک یونان بود، به کار رفته است.

در بالای این سه طبقه اصلی ، طبقه زیر شیروانی شامل ستون های مسطتیل شکل سبک قرنتی قرار دارد. فضای بین ستون ها با 40 عدد پنجره کوچک مستطیل شکل پر شده است. در قسمت بالا، دیوار کوبها و بندگاه ها یی وجود دارد که تیرک هایی را که سایه بان ها به انها آویزان است نگه داشته اند.

در ساخت عمارت با دقت بسیاری از انواع ترکیبات ساختمانی استفاده شده ، برای فونداسیون از بتون و برای ستون ها و اطاق ها از سنک آهک (تراورتن) استفاده شده، در ستون های به کار رفته برای دیوار دو طبقه زیرین ، ازنوع سنگ متخلخل به نام توفا (Tufa) استفاده شده است.

جزئیات :

کولوسئوم طوری طراحی شده که درآن پنجاه هزار تماشاگر جا بگیرد . در حدود 80 ورودی داردکه جمعیت روی 80 دیوار محوری نگهدارنهده برای محافظت از ردیف های صندلی ، گذرگاه ها و پلکان ، قرار گرفته اند.

ارتفاع نمای بیرونی شامل سه ردیف طاق به انضمام طبقه زیر شیروانی حدود 48.5 متر می باشد که معادل یک ساختمان 12 تا 15 طبقه است.

اتاق تعویض لباس :

یکی از فضا های کاربردی و اصلی سالن می باشد در طراحی این فضا باید دقت شود که این فضا به عنوان یک فضای خصوصی به حساب می آید و باید تمامی حریم های ان بخصوص برای خانوم ها حفظ شود. مقدار فضای لازم برای هر نفر 5 متر مربع و برای 6 نفر با 8 کمد 45 متر مربع می باشد. نکته دیگر وجود انبار لباس است که 5.7 متر مربع می باشد.

اتاق گریم :

این فضا باید با سن در رابطه  یمستقیم عاری از صدا و دارای نور کافی باشد. محیطی که یک گریمور نیاز دارد تا بتواند به راحتی اطراف بازیگر حرکت کند و تمام کار خود را زیر نظر داشته باشد 28/2 متر مربع می باشد  که با این حساب ما برای کار 3 گریمور بطور هم زمان کنار هم 72/6 متر مربع فضا می خواهیم. همچنین وجود سرویس دستشویی در این فضا ضروری است.

اتاق نور و صدا:

این فضا که بین نور پرداز و ضدا بردار مشترک است باید دید مستقیم با قسمت احرا داشته باشد که معمولا در جا نمایی این فضا آن را در قسمت پسشت سالن در ارتفاع قرار می دهند همانند اتاق آپارات در سینما. حداکثر فضا برای نور پرداز با دستگاه  پرژکتور و 4 نور انداز 6 متر مربع و برای صدا بردار با دستگاه تنظیم و ضبط صدا 5 متر مربع می باشد، همچنین پلکان ها ی ارتباطی هم باید در نظر گرفت اما یک انبار به ادازه ی 12 متر مربع الزامی است.

اتاق کارگردان:

که در کنار سن قرار می گیرد تا کارگردان در هنگام اجرا بطور مستقیم به نحوی که دیده نشود با سن در ارتباط باشد . ابعاد ان 9 متر مربع می باشد.

اتاق گروه موسیقی:

یکی از بخش های مهم یک کارتیاتر اجرای ملودیهای منظم در سکانسهای مختلف است.به همین منظور بهتر است کار گروه موسیقی همراه با تیاتر پیش رود برای همین ما فضایی را برای گروه موسیقی در نظر می گیریم. فغضای گروه موسیقی باید بصورتی چیدمان شود که سرپرست تمام گروه را در نظر داشته باشد و همنچنین در قسمت کم صدا قرار گیرد و حتما یک فضا برای نگهداری ساز به ابعاد 4 متر مربع داشته باشد. ابعاد مناسب برای گروه موسیقی 16 متر مربع است.

اتاق استراحت گروه :

فضایی که گروه قبل از اجرا آنجا تمرکز و بعد از اجرا آنجا استراحت می کند . فضای کافی برای 8 کاناپه و میز 6 متر مربع است پس برای یک گروه 16 نفره ما 40 متر مربع فضا می خواهیم.

اتاق مطالعه:

قسمتی که گروه در آن استقرار می یابد و ضمن خواندن سناریو با هم شروع به تمرین کار هم می کنند. مقدار فضای کافی برای مطالعه ی 20 نفر 42 متر مربع می باشد.

اتاق مصاحبه :

فضای لازم 16 متری است که شامل یک میز و 10 صندلی است.

اتاق رئیس:

این اتاق از لحاظ استراتژیک باید در بهترین نقطه قرار گیرد. معمولا این فضا با اتاق جلسات ترکیب می شود که ابعاد مورد نظر برای ما 35 متر مربع است.

بخش حسابداری :

16 کمتر مربع برای خود اتاق و یک فضای 5 متر مربع برای بایگانی و 1 فضای 16 متر مربع برای مرکز کامپیوتر نیاز است.

اتاق آرشیو :

 16 متر مربع برای بایگانی آرشیو که 15 فایل را در خودش جا می دهد و 9 متر مربع اتاق برای مسئول اتاق آرشیو و 20 متر مربع هم برای مرکز اسناد سالن نیاز است.

بخش خدماتی

موتورخانه:

این قسمت باید در حایی باشد که بتواند به همه سالن سرویس بدهد. ابعاد مورد نظر برای سالن ما 50 متر مربع است.

انبار مرکزی:

به دلیل این که معمولا هر بخش یک انبار دارد ما فضای بزرگی برای انبار مرکزی نمی خواهیم مقدار ابعاد لازم 25 متر رمبع است.

پارکینگ :

فضای لازم برای پارکینگ 750 متر مربع برای 42 خودرو سبک در ضمن اگر در زیر ساختمان قرار گرفت فضای رمپ و تهویه مناسب هم در جدول محاسبه قرار می گیرد.

گرایش های ساخت وساز تیاتر

امروزه به طور کلی دو گرایش وجود دارد

1-    حفظ ، احیا و مدرن کردن تیاتر های قرن نوزدهم و اواسط قرن بیستم

2-    ساختمان های جدید با مشخصه های فضای باز ، مثلا تیاتر Lehniner-Platz برلین

در جهتی مشابه با تغییراتی فراوان اتاق های پیشین را به کارگاه های تیاتری با صندلی هایی برای حدود 160-80 تماشاچی تبدیل کردند.

تیاتر از نظر ساختاری بر مبنای آلمانی در تیاتر های قرن نوزدهم قرار دارد . شاخص ان چیدن غرفه ها و صحنه جلو آمده است.

-         تیاتر ها » سالن هایس نمایش

o       تماشاگران : تشخیص تقاضا

یکی از عوامل مهم طرح توجیهی تشخیص تقاضا برای به اجرا در آوردن هنر ها در جامعه ای است که در آن تسهیلات برای مردم فراهم می شود. هدف تعیین این مطلب است که آیا برای برنامه پیشنهادی تماشاگری وجود دارد یا خیر و هدف دیگر تعیین یک محل مناسب برای جذب تماشاگران است.

برا ی تعیین محل مورد نظر باید مطالعات زیر انجام شود .  

·        مشخصه های جمعیت

·        مشخصه های حمل ونقل

·        ظرفیت بلقوه تماشاچیان

·        رسوم فرهنگی محلی

·        تدارکات موجود

·        تماشاچیان واقعی

·        طرح راهنمایی

قسمت مخصوص تماشاگران و صحنه / محل بازی

گنجایش نشستن : در کل حداکثر ظرفیت قسمت تماشاگران به شکل انتخاب شده و محدودیت های صمعی و بصری بستگی دارد. که شاخص آنها نوع تولید برنامه است.

عوامل دیگر شامل سطوح خط دید ، آکوستیک ، تراکم رفت و امد ، نشستن و نیز اندازه و شکل سکو / صحنه است.

-         اندازه قسمت تماشاگران برای هر تماشاچی نشسته باید مساحتی برابرm2 0.5 در نظر گرفته شود به علاوه یک حداقل اضافه 9/0*5/0 یعنی حدودا m2 05/0 برای هر صندلی است.

-         طول ردیف ها : حداکثر 16 صندلی به ازای هر ردیف راهرو – اگر برای هر 4-3 راهرو یک در خروجی جانبی به عرض 1 متر در نظر گرفته شود به ازای هر راهرو 25 صندلی مجاز است.

-         حجم فضا : این حجم بر اساس شرایط آکوستیکی و انعکاس صدا به ترتیب زیر است :

تیاتر حدودا m3 5-4 برای هر تماشاچی ، اپرا حدود m3 8-6  برا یهر تماشاچی به دلیل تهوایه هوا حجم ها نباید کمتر از این مقدار باشد . تا از تعویض سریع هوا جلوگیری شود .

-         نسبت های قسمت تماشاگران :

-         این نسبت ها از درک روان شناختی تماشاگران زاویه دید و نیز شرایط یک دید مطلوب از تمام صندلی ها بدست می آید .

o       دید مطلوب بدون حرکت اما با حرکت جزیی چشم به مقدار حدود 30 درجه.

o       دی  مطلوب با حرکت جزیی سر و حرکت جزیی چشم به مقدار حدود 60 درجه.

o       حداکثر زاویه ادراکبودن حرکت سر حدود 110 درجه است یعنی در این میدان هر چیزی که بین گوشه های چشم به وقوع می پیوندد درک می شود.

ارتفاع صندلی ها:

ارتفاع صندلی ها در قسمت تماشاگران از خط دید بدست  میآید. از آنجا که تماشاگران در تو رفتگی ها می نشینند فقط هر ردیف یک در میان نیازمند ارتفاع دید کامل است.(cm12)

نوشته های ریاضی خاصی به مشکلات دید در تیاتر اشاره دارد. ردیف های تماشاگران نباید در قطعات قوسی و در ارتباط به صحنه شکل گیرد که نه تنها برای نظام بلکه برای درک متقابل احساس مجموعه بهتر است.

صحنه ها و فضای ثانویه :

3 شکل برای صحنه وجود دارد : صحنه کامل، صحنه کوچک و Set Area

-         صحنه کامل  بیش از m2100 مشاحت سقف صحنه و بیش از m1 بالاتر از قسمت فوقانی کمان جلوی صحنه است . مشخصه اساسی یک صحنه کامل یک پرده ی ایمنی آهنی است که در صورت بروز خطر صحنه را از جایگاه تماشاگران جدا می کند.

-         صحنه کوچک : مساحت آن کمتر از m2100 است . سقف صحنه کمتر از m1 بالاتر از قسمت فوقانی جلوی صحنه است . صحنه های کوچک نیاز به پرده ایمنی آهنی ندارند.

-         Set Area: محل بازی برآمده در اتاق های بدون پیش آمدگی سقف، ویژگی SetArea ها مقررات مربوط به پرده ها و صحنه ها است.