معماری
از دوره قبل از
اسلام، چیزی به جز بقایای آتشکدهای در کوه آتشگاه، اکتشافات اندکی در تپه اشرف و
همچنین پل شهرستان (متعلق به دوران ساسانیان) بجا نماندهاست که از میان آن سه
تنها بنای برپا و برجا همین پل شهرستان است. بیشتر آثار تاریخی بجا مانده در مربوط
به دورهٔ اسلامی است. آثاری از تمامی دورههای تاریخی پس از اسلام بجا ماندهاست
اما بویژه آثار دو دوره باشکوه از تاریخ اصفهان یعنی دورهٔ سلجوقی و دورهٔ صفوی
برجستگی ویژهای دارد، که هر کدام دارای ویژگیها و سبک معماری یگانه خود است.
آتشکده های معروف
آتشکدهٔ مهراردشیر
بناى این آتشکده
توسط بهمن بن اسفندیار، مشهور به اردشیر بابکان ساسانى انجام شده است.
آتشکده مهر اردشیر در شهرستان اردستان و در میانهٔ دژ میان شهر واقع شده است.
آتشکدهٔ نیاسر
آتشکدهٔ نیاسر بر بلنداى صخرهاى به نام تالار نیاسر در شهرستان کاشان واقع شده است. چهار طاقى آتشکده با سنگهاى تراشیده و هنر مهندسى از سایر چهار تاقىهاى دوران ساسانى زیباتر بهنظر مىرسد.
آتشکدهٔ خرمدشت
آتشکدهٔ خرمدشت
در ۲۰ کیلومترى جنوب شرقى کاشان در کنار روستاى خرمدشت قرار گرفته است. این
چهارطاقى بر چهار پایهٔ اصلی، چهارطاقى شامل بر بخش زیرین دیوار سنگى به قطر ۸۰
سانتىمتر و فاصلهٔ ۵/۲ مترى چهار سوى پایهها است. آتشکدهٔ خرمدشت از آثار دوران
ساسانى است.
آتشکدهٔ نطنز
در نزدیکى مسجد جمعه بین باغ و زمین شخصى به نام امام اسکوئى در شهرستان نطنز آتشکدهٔ نطنز قرار گرفته که از نظر ظرافت و تناسب ستونها شباهتى کامل به آثار دوران ساسانى دارد.