آیا شهرنشینی ظرفِ تمدن است یا تکه ای از تمدن

آیا شهرنشینی ظرفِ تمدن است یا تکه ای از تمدن ؟

وقتی عامل روشن بشود و تکنیک و تحولِ اجتماعی از صورتی به صورتِ دیگر مفهوم شود، تمدن هم معلوم میشود زیرا جامعه چهره ای است از تمدن و تمدن مترادفِ جامعه است. جامعه چهره ای است از تمدن و ممکن نیست تمدن وجود داشته باشد، ولی جامعه وجود نداشته باشد و برعکس شهر غیر از جامعه است، شهر یک ظرفِ مکانی و یک نظامِ مکانی و ساختمانی در زندگیِ بشر است اما جامعه یک نظامِ خاصی است که بر تجمع و زندگیِ دسته جمعیِ آدمی حاکم است و این دو با هم یکی نیست. هیچ تردیدی نیست که جامعه همان تمدن است و هر دو لازم و ملزومِ یکدیگرند ولی در اینکه تمدن و شهرنشینی یکی است، شک هست. شهر جزءِ تمدن و یکی از عناصرِ تشکیل دهندۀ تمدن است ( ساخته های مادی و معنویِ انسان که طبیعت فاقدِ آن است و انسان آن را می سازد تمدن است ) وقتی ساخت یکی از عناصرِ طبیعت را می سازد.

شهر نیز یکی از ساخته های مادیِ انسان است، شهر ظرفِ تمدن نیست، بلکه جزءِ تمدن است. وقتی به تمدن میگوییم شهرنشینی تمدن را اسم گذاری کرده ایم به ظرفش، کل را به جزء اسم گذاری کرده ایم، شهر غیر از شهرنشینی است ولی هم شهر و هم شهرنشینی که اولی ساختۀ مادی و دومی ساختۀ معنویِ انسان است جزءِ تمدن هستند. تمامِ پیکرۀ عظیمِ تمدن را اسم گذاری کرد هایم روی یک جزء و آن شهرنشینی است.

تمدن خط را به وجود می آوَرَد ولی خط جزءِ تمدن است. ( نوع با درجه فرق دارد مثلاً بیل و موشک هر دو وسیله است و هر دو نشانۀ تمدن منتهی نوعِ آن فرق دارد و درجۀ تکاملِ آن). ساخته های معنوی هم جزءِ تمدن است مثلاً فلان روش را گاندی اتخاذ کرده که یک ساختۀ معنوی است و در برابرِ ساختمانِ ۸۰ طبقه ای که امریکایی میسازد، هر دو جزءِ تمدن است.

مدنیت یا شهرنشینی جزءِ انسان است، ساخته و اندوختۀ انسانی است، با انسان هست اما انسانی نیست. هر چه که از انسان سر می زند، انسانی نیست، زیرا انسان در بعضی خصوصیات شریک با حیوان است و فقط آنچه که جزءِ خصوصیت و ویژگیِ انسان است، انسانی است. چهار عامل انسان را می سازد : اراده، آگاهی، ایده آل آفرینی و آفرینندگی.

انسان همیشه خواهانِ ماوراءِ موجود است. انسان ساخته و پرداختۀ این خصوصیاتِ چهارگانۀ بشر می باشد. آیا محیطِ جغرافیایی در تمدن مؤثر است ؟ اولین مکت بای که در قرونِ جدید بینهایت صدا کرد و بشریت را به شدت تحتِ تأثیرِ خود قرار داد مکتبِ ” اصالتِ طبیعت” است که در برابرِ مذهب و متافیزیک، اومانیسم، رادیکالیسم، ایده آلیسم. و به معنیِ اخص در برابرِ ماتریالیسم هم هست.