ایمنی صنعتی ، نیاز امروز، پشتوانه ی فردا
بخش اول
1- مهندسی صنایع چیست؟
v مهندسی صنایع عبارتست از کاربرد اصول و تکنیکهایی به منظور بهبود، طراحی و نصب سیستمها – نظیر نیروی انسانی، مواد، اطلاعات، انرژی و تجهیزات- برای فراهم آوردن امکان تولید کالاها و ارائه خدمات بشکل کارا و مطلوب.
v فعالیتهای مهندسی صنایع همانند پلی است که ارتباط بین اهداف مدیریت و عملکرد عملیاتی سازمان را ایجاد مینماید.
vمهندسی صنایع تنها رشته مهندسی است که عامل انسان، یکی از مولفه های اصلی سیستمهای مورد مطالعه آن را تشکیل میدهد. در نتیجه مهندسان صنایع در تیمهای میان رشته ای برای امور برنامه ریزی، نصب و کنترل و بهبود فعالیتهای موسسات به خدمت گرفته میشوند.
v مهندسین صنایع، بستر لازم برای تعامل تخصصهای مختلف و کار گروهی را به بهترین وجه ایجاد نموده که در نتیجه امور طرح، برنامه ریزی، اجرا و نظارت بر عملکرد نظامهای تولیدی خدماتی بشکل منسجمتر انجام میشود و در نهایت انسجام امور به بهبود مستمر در جهت سهولت کارها، راحتی کارکنان، کاهش هزینه ها، ارتقاء کیفیت و جلب رضایت مشتریان منجر میشود.
2- اهمیت مهندسی صنایع
با توجه به تحولات اقتصاد جهانی، قدرت رقابت، شرط اساسی مؤفقیت در کسب و کار نوین محسوب میشود که این قدرت رقابتی به استفاده بهینه از منابع در دسترس –شامل مواد، منابع انسانی، ماشین آلات، منابع اطلاعاتی و منابع مالی- وابسته است. در کنار این مسایل توجه به نو آوریها و ارتقاء کیفی محصولات و خدمات که از طریق تلاش برای یافتن طرحهای بهبود یافته و همچنین تحول در فرآیند کسب و کار نیز، بقاء و رشد مؤسسات را در پی خواهد داشت. در نتیجه مهندسی صنایع، ابزار لازم برای حصول اهداف سازمانی را بطور فراگیر و سیستماتیک فراهم می آورد و این نشانگر نقش و اهمیت بالای مهندسی صنایع بعنوان موتور محرّک حرکت سازمانهای امروزی است.
3- ابعاد محوری مورد انتظار از مهندسین صنایع
1. مهارتها و فنون مهندسی صنایع را که نقشی حیاتی در هر فرآیند بازسازی اقتصاد و اجتماعی دارد، به خدمت گیرد.
2. طیف قابل ملاحظهای از بهبود در بهرهگیری از منابع مالی، انسانی، زمانی و معنوی در دسترس را با استفاده از ابزارهای علمی مدلسازی و شبیهسازی، تحقق دهد.
3. توانایی تدارک سطح هرچه بالاتری از رضایت از خدمات را برای مشتریان در حرفههای گوناگون ایجاد کند.
4. تغییر در میزان راندمان فعالیتهای در حال انجام در سطح کارگاههای اجرایی گوناگون را پدید آورد.
5. بهبود در شرایط عرضه خدمات و ایجاد رفاه بیشتر را با ایجاد ارزش افزوده در فعالیتها و رفع تنگناها و نارساییها ایجاد کند.
6. بهرهگیری از فنون بسیار مقدماتی اندازهگیری کار و زمان و روشسنجی تا گونههای بسیار پیشرفته و مدرن مدیریتی توسط کارکنان مدیریت در سطوح مختلف را در دستور کار خود داشته باشد.
7. ایجاد راهکارهایی جهت مقابله با فشارهای تحمیلی از سوی بازار، برای افزایش دادن تواناییهای بازار کار در برابر رقابت گوناگون رو در روی، شناسایی تقاضاهای جدید و فزاینده مشتری در دستور کار او باشد.
8. اخذ تدابیر متنوع برای ایجاد رضایت، خشنودی و وفاداری در مشتریان گوناگون. علاوه بر این، حوزههای مختلف ارایه تولید و خدمات، بخشی از تلاشهای او باشد.
9. فنون کاهش دادن قیمتها، ضمن حفظ کیفیت و نیز ترجمه کیفیتهای جدید (آوردن کیفیتی به جای کیفیت دیگر) مورد انتظار، ولی پنهان از سوی مشتریان را، به خدمت گیرد.
10. زمانهای کوتاهتر در تحویل کالا و خدمات را به اشکال مختلف محقق سازد
11. توانایی به خدمت گرفتن فناوریهای جدید روباتیک، طراحی و تولید توسط کامپیوتر، شناسایی خودکار، انبارداری و هدایت خودکار امکانات و تجهیزات در خدمت او باشد.
4- اصول فکری و دیدگاه های مهندسین صنایع
ا ) خلاقیت : با توجه به گستردگی مسائل، مهندسی صنایع همانند اقیانوسی از فنون و علوم مختلف به عمق نیم متر می باشد که موجب می شود برای مهندسین صنایع فرصتی فراهم شود تا ایده های جدید و خلاق خود را در زمینه های مربوطه مطرح نمایند.
2 ) تفکر فراگیر : نگرش فراگیر موجب میشود مسائل از کل به جز و تعامل اجزا با هم مورد بررسی دقیق قرار گرفته و مدل کاملی از سیستمهای مورد نظر تهیه و مسائل مورد نظر آن به بهترین شکل طرح و بررسی گردد.
3 ) رهبری گروه : حسن اجرای سیستم طراحی شده یک ضرورت مهم تلقی میشود، لذا مهندسین صنایع علاوه بر طراحی سیستم مورد نظر، سیستمهای پیادهسازی و اجرا را نیز پیریزی نموده و نقش رهبری گروههای کاری را موثرتر دنبال مینماید.
4 ) مدیریت زمان : امروزه اهمیت زمان و فرصتهای آن با توجه به عرصه تنگاتنگ رقابت اقتصادی برای همگان واضح و بدیهی است. در این خصوص مهندسی صنایع با درک موضوع تکنیکهایی را بکار میگیرد که عامل زمان اجرای اجزای کاری را در تمامی فرایندها مورد توجه و مدیریت قرار میدهد.
5 ) ارتباط بهره وری و بهبود مستمر : مهندسی صنایع با پذیرش این اصل که سطح دانش و مهارتها، یک مقوله نسبی است همواره سعی در افزایش بهره وری و بهبود وضعیت کاری نموده و سعی بر آن می دارد تا همواره امور، اثر بخشتر و کاراتر شود.
6 ) ذهن کنجکاو و یادگیری : یک مهندس صنایع همواره به این نکته توجه دارد که هر مسأله و موردی را منحصر بفرد بررسی و سعی بر تعیین کشف واقعیتهای حاکم بر اجزاء و کل سیستم نماید.
5- زمینه های کاری مهندسین صنایع
بحث اشتغال و بازار کار مهندسین صنایع را می توان در سه بخش مورد بررسی قرار داد :
1 ) مشاغلی که مهندسین صنایع می توانند در آنها مشغول به فعالیت شوند : بانکداری، خدمات مشاوره ای، صنعت بیمه، شرکتهای هواپیمایی، کشتیرانی، بیمارستانها، کارخانجات، کشت و صنعت، خدمات شهری، استادیومهای ورزشی و ...
2 ) زمینه های کاری که مهندسین صنایع می توانند در مشاغل مطرح شده در مطلب فوق، فعالیت داشته باشند : برنامه ریزی استراتژیک و عملیاتی سازمان، مدیریت تولید، مدیریت مهندسی، مدیریت پروژه، مهندسی لجستیک، سیستمهای تولیدی، مهندسی سیستمهای کیفیت، مهندسی سیستمهای اطلاعاتی، مهندسی مالی، مهندسی ارزش، مهندسی سیستمهای بهره وری، طراحی فرایندها و ساختارهای سازمانی
3 ) پست های سازمانی : رئیس مهندسی صنایع، سرپرست امور سازمانی، رئیس امور برنامهریزی و بودجه، سرپرست امور سازمانی، رئیس وام و سرمایهگذاری، رئیس برنامهریزی و تحلیلهای مالی، سرپرست آمار و گزارشهای تطبیقی، رئیس امور راهاندازی طرحها، سرپرست هماهنگی و پشتیبانی تدارکاتی، رئیس مهندسی فرآیند، کارشناس ارشد بودجه و کنترل هزینه، سرپرست برنامهریزی، سرپرست کنترل و پیشرفت برنامهها، رئیس برنامهریزی و کنترل پروژه، تحلیلگر سیستم، مهندس برنامهریز، کارشناس ایمنی، کارشناس تشکیلات و روشها، مدیر پروژه، مدیر انتقال تکنولوژی، رئیس تعمیر و نگهداری، برنامهریز و سرپرست بانک اطلاعاتی، مسئول سیستمهای پشتیبانی مدیریت، مدیرتکنولوژی، برنامهریز تولید و رئیس سالن تولید
بخش دوم
رشته صنایع در دوره ی کارشناسی دارای چهارگرایش برنامه ریزی و تحلیل سیستم ها، تولید صنعتی، تکنولوژی صنعتی و ایمنی صنعتی است. البته گرایش های ذکرشده درسطح کارشناسی تفاوت چندانی با یکد یگر ندارند، چرا که دانشجویان هر یک از گرایش های فوق ازمیان 142واحدی که دردوره کارشناسی می گذارنند تنها 10تا 15 واحد شان بایکدیگرمتفاوت است. که در این میان گرایش ایمنی صنعتی با 25 واحد اختصاصی متفاوت ، بیشترین تفاوت را با گرایش های دیگردارد و دانشجویان همین واحدهای متفاوت را نیز می توانند در 8 واحد اختیاری خویش انتخاب کرده و بگذرانند. برای مثال فارغ التحصیل گرایش تولید صنعتی می- تواند به جای گرایش تحلیل سیستم ها فعالیت کند .
1- برنامه ریزی و تحلیل سیستمها
تعریف کلی : از ابزارهای طراحی و تحلیلی برای ایجاد نظامهای گوناگون بهینه در فعالیتهای متنوع انسان، ماشین بهرهمیگیرد (نظام بهینه طراحی میکند)
ویژگی ها :
1- با استفاده از روشهای نظاممند و مدلهای ریاضی، مسایل تصمیمگیری در سطح واحدهای اجرایی را تجزیه و تحلیل کرده، بهترین راهکارها را در استفاده موثر از منابع موجود و عملکرد معقول اجزاء متشکله نظامها به مدد ابزارهای تحلیلی، ارایه نماید.
2- اطلاعات جمع آوری شده را با استفاده از نرم افزارهای مختلف و مدل های ریاضی تجزیه و تحلیل نموده، موارد بدست آمده را تنظیم وثبت کرده و در اختیار واحدهای مختلف قرارمی دهد.
3- با جمع آوری اطلاعات و هماهنگ کردن ارگانها وسیستم های مختلف (سیستم های کیفیت، سیستم های مالی، سیستم های تدارک، سیستم های حسابداری و...) وارائه چارتی کامل ازآنها سعی برآن دارد تاسیستم ها را ازنظر مدیریت زمانی (زمان سنجی) بهبود بخشیده، تقسیم کار را به بهترین نحو بین نیروی انسانی و ماشین آلات انجام داده تا بیکاری در سیستم ها کاهش یابد
4- خط تولید را موازنه کرده و نقاط گلوگاهی را مشخص می نماید تا خروجی با حداقل هزینه، بهبودیافته و بالانس شود.
5- مهندسی تحلیل سیستم ها نسبت به سایرگرایش ها به بررسی جامع تر وکلان تر پروژه ها وسیستم ها می پردازد
6- مباحثی چون طرحریزی اطلاعاتی و کنترل مدیریت، برنامهریزی حمل و نقل، اصول شبیهسازی، تجزیه و تحلیل نظامها و اصول مدیریت که وابستگی مطلوبی به ریاضیات و آمار دارد را، میتوان بخشی از زمینههای علمی- تخصصی این کارشناس ذکر کرد.
مثال : یک مهندس تحلیل سیستم با مدلسازی میتواند شبکه لولهکشی آب شهر را که در گذر زمان نیاز به تعمیر و نگهداری پیدا میکند، طوری برنامهریزی کند تا، از کارافتادگیها - به دلیل نیاز به تعمیرات - به حداقل برسند. یا چگونه واحد تولیدی یا خدماتی را برنامهریزی بهینه کند تا به میزان قابل توجهی به اهداف تعریف شده، دستیابد .
2- تکنولوژی صنعتی
تعریف کلی: با استفاده از مهارتهای اجرایی و ذکاوتهای فنی، تجهیزات و تسهیلات مورد استفاده در بخش تولید و خدمات را طراحی نموده و تدابیر لازم برای ساخت و سازآنها را تعیین مینماید (بهینهسازی در ساخت و ساز میکند)
ویژگی ها :
1- با بینش و دیدی فنی تر نسبت به سایر گرایش ها، به مسایل نگاه می کند
2- کارشناسان این رشته که از نظر فنی نزدیک تر به مهندسین مکانیک (مخصوصا گرایش ساخت و تولید) می باشند ،آگاه به مسایل بهینه سازی ساخت و ساز و فرآورده های صنعتی و نیز نگهداشت و راه اندازی فنی واحدهای اجرایی هستند
3- دارای توانایی هایی از قبیل انتقال و مدیریت تکنولوژی و همین طور حفظ وحراست از آن هستند که به مدد امکانات سخت افزاری و نرم افزاری در جهت حفظ و نگهداشت نظام فنی و اجرایی گام بر می دارند
4- با مدیریت تکنولوژی های در دسترس ، یا مواردی که در قالب انتقال تکنولوژی بده بستان می شود سعی در افزودن کمیت و کیفیت فراورده ها و نیز بهره برداری مؤثر از امکانات در دسترس دارند.
5- با استفاده از تجهیزات کامپیوتری و مدارهای منطقی، قادر هستند طیف وسیعی از خواست های اجرایی بشر را که بدلیل محدودیت های انسانی به سهولت قابل تحقق نمی باشند را عینیت بخشند.
6- آنها از مرحله ی طراحی یک ایده و نمونه سازی آن گرفته تا مرحله ی ساخت وتدارک امکانات تولید، همین طور مدیریت مراحل اجرایی، توان خدمت رسانی را دارند.
7- مهندسین تکنولوژی ضایعات و منابع بروز آنها در مراحل طراحی و ساخت را شناسایی می کنند و می توانند تأثیرات گوناگون آنها را مورد سنجش و ارزیابی قراردهند.
در واقع هدف این گرایش تربیت تکنولوژیست های کارخانه است .
3- تولید صنعتی
تعریف کلی : به مدد فنون برنامهریزی کنترل، امکان استفاده بهینه از امکانات و تجهیزات تولیدی، و خدماتی پدید میآورد (برنامهریزی برای استفاده بهینه میکند)
ویژگی ها :
1- گرایش تولید صنعتی فن به کارگیری مهارتهای تکنیکی- اقتصادی و استفاده ی موثر و نظام یافته از نیروی انسانی، زمان، ماشین آلات، ساختمان و مواد به منظور تولید کالا با کیفیت مطلوب است.
2- مهندس تولید صنعتی با استفاده از علوم مختلفی که کسب کرده قادر است با تجزیه و تحلیلی که پیرامون برنامه ریزی تولید، کنترل و مدیریت پروژه، کنترل کیفیت، بهبود کارایی تولیدو نیز طرح ریزی های گوناگونی که در واحدهای اجرایی انجام می دهد، امکان مؤثرتر به تولید، رسیدن فراورده ها یا عرضه مطلوب تر خدمات راپدید آورد.
3- انتخاب ترکیب مناسب ازمحصولات تولیدشده توسط یک کارخانه برای به حداکثر رساندن سود کارخانه،
4- قسمتهای مختلف یک کارخانه به چه ترتیبی ساخته شوند تا حداقل جابجایی مواد و محصولات را با حداقل ضایعات داشته باشند.
5- تدابیرلازم برای ثبات کیفیت محصولات کارخانه ،برنامه ریزی و کنترل موجودی ها،کنترل کیفیت، راه های موثر به تولید رسیدن فراورده ها یا عرضه مطلوب ترخدمات.
6- یک مهندس تولید صنعتی می تواند به گونه ای یک نظام اجرایی را برنامه ریزی کند که چند هدف متفاوت و گاه متضاد در قالبی بهینه تحقیق پیدا نماید.
7- کاهش قیمت ها، بالا بردن ارزش افزوده، کاهش حمل و نقل ها، ذخیره سازی موجودی های محدودتر و درعین حال بالا بردن سطح اطمینان بمنظور حفظ قدرت رقابت پذیری از جمله توانایی های یک مهندس تولید میباشد.
درواقع هدف این گرایش تربیت مدیران تولید واحدهای صنعتی است.
4- ایمنی صنعتی
تکنیک ایمنی صنعتی به وسیله ی مهندسین قابل اعتماد برای اولین بار در اواخر سال 1950میلادی جهت ارزیابی ایمنی سیستم های نظامی و تعیین مشکلات ناشی ازغیر نرمال کارکردن آنها پایه گذاری شد و بعد ازآن استفاده از این روش به سرعت افزا یش یافت، به طوری که در ایالات متحده آمریکا و فرانسه ازآن به ترتیب برای ارزیابی ایمنی هواپیماهای کنکورد و ایرباس استفاده شد و بعدها نیز این تکنیک به ارزیابی ایمنی صنایع هسته ای توسعه یافت .
شاید تصور اینکه ایمنی می تواند نقش بسزایی در بهره وری بسیاری از واحدهای صنعتی داشته باشد، برای اکثر افراد مشکل باشد. بدیهی است با وجود تمام مزایا و منافعی که گسترش و توسعه صنعت برای نسل بشر به دنبال داشته است، سر منشأ خطرات و نارسائی های مختلف نیز بوده است که آمارنگران کننده و بعضاً وحشتناک حوادث کوچک و بزرگ که هرلحظه درگوشه ای ازاین دنیای پهناور رخ می دهد بیان کننده ی همین امر است .
مهندس ایمنی صنعتی با بهرهگیری از تدابیر ویژه مهندسی مبادرت به ایمنسازی نظامهای گوناگون کاری در مواجهه با گونههای مختلف ریسک روی در روی آنان مینماید (بهینهسازی در ایمنسازی میکند)
مهندسین این گرایش با کاهش آسیب ها وخطرات انسانی محیط کار، ماشین آلات، مواد خام و نظم ونظافت کارگاهی سعی بربهره ور کردن واحدهای صنعتی یک کارخانه را دارند .
بخش سوم
1- ایمنی سیستم چیست؟
تعریف:
ایمنی سیستم، بکار بردن مهارت های فنی و مدیریتی ویژه برای شناسایی و کنترل سیستماتیک خطرات در سراسر دوره عمر یک پروژه، برنامه و یا یک فعالیت خاص می باشد.
فرآیند ایمنی سیستم:
شامل برنامه منظم، طرح ریزی شده و سیستماتیک برای شناسایی و کنترل خطر قبل از وقوع حادثه میباشد، بطوریکه الزامی است قبل از تولید و یا هرگونه عملیاتی، ایمنی در سطح قابل قبولی در سیستم طراحی شود.
هدف از اجرای برنامه ایمنی سیستم:
افراد در شرایطی کار کنند که خطرات، معلوم و قابل کنترل باشند. این باعث میشود که زیان های بالقوه سیستم کاهش یابد و همچنین میزان آسیب های فردی و خسارات وارده به سیستم و دستگاه های مربوطه، تا حد قابل قبولی کاهش یابد.
اقداماتی که برای حذف، کاهش و یا کنترل خطرات انجام می گیرند عبارتند از :
üتغییر در طراحی
üتأمین وسایل ایمنی
üتأمین دستگاه های هشدار دهنده
üبکار بردن روش های اجرایی و آموزشی لازم
2- مهندس ایمنی در یک نگاه
وظایف :
♠ تدبیر و اجرای ایمنی یا برنامه های سلامت صنعتی برای جلوگیری، درست کردن و یا کنترل موقعیت های غیر ایمنی محیط کار
♠ نصب کردن یا نظارت بر نصب وسیله های ایمنی روی ماشین آلات در محیط کاری
♠ نگهداری رابطه با بیرون سازمان از جمله دپارتمان آتش، تیم نجات و کمک های متقابل اجتماعی
♠ آماده کردن گزارشات از رسیدگی به حوادث، بازدید امکانات یا آزمایش کردن شرایط محیط کاری
♠ طراحی و ساختن وسیله های ایمنی برای ماشین آلات و پوشش های ایمنی
♠ کنترل کردن کف کارگاه برای حصول اطمینان از قابلیت تحمل وزن ماشین آلات سنگین
♠ تعیین سطح ایمنی محیط کار از نظر مواد تشکیل دهنده و موقعیتشان
♠ بررسی علت های حوادث و آسیب های صنعتی برای گسترش راه حل ها جهت رسیدن به کم کردن یا جلوگیری از رخداد های مجدد
♠ آزمایش کردن ماشین آلات و تجهیزات جدید برای تعیین این موضوع که تمام وسایل ایمنی را دارا باشند
دانش و آگاهی :
مهندسی و تکنولوژی : دانشی از درخواست های کاربردی از دانش مهندسی و تکنولوژی برای طراحی و تولید کالای متنوع و سرویس ها
ایمنی عمومی و امنیت : دانشی از تجهیزات و کنترل کردن، فرآیند و استراتژی بسوی ترویج و ترقی اثر و جایگاه ایمنی برای محافظت از مردم، داده ها، اموال و دارایی، بنگاه یا مؤسسه
طراحی : دانشی از طراحی، تکنیک ها و وسیله ها برای تعیین دقت و درستی نقشه های تکنیکی، چاپ های اوزالید، طراحی و مدل
مدیریت و اجرا : دانشی از تجارت و قانون ها و اصل های مدیریت که موارد زیر را در بر می گیرد:
- نقشه های استراتژیک ، تخصیص منابع ، مدل های انسانی ، تکنیک ها ، رهبری متد های تولید و متناسب کردن رابطه میان مردم و منابع
فیزیک : دانش پیشگویی اصل های فیزیکی ، قانون های کاربردی و رابطه ها جهت فهمیدن سیالات ، ماده و حرکت گازها ، مکانیک ، الکتریک و ساختار و فرآیند های اتم ها و زیر مجموعه اتم ها
زبان انگلیسی : دانشی از ساختار زبان انگلیسی که معنی و تلفظ صحیح کلمات ، قوانین نگارشی و قواعد را در بر می گیرد
ریاضی : دانشی از علم حساب ، جبر ، علم هندسه ، حساب دیفرانسیل و انتگرال و کاربرد آنها
قوانین دولتی : دانشی از مجموعه قانون ها و فرآیند های دادگاه و آیین نامه های دولتی و قانون های وکالت و فرآیند های دموکراسی و سیاست
مهارت ها :
دانش : بکار بردن قانون ها و روش های علمی برای حل مسایل
تکنولوژی طراحی : بوجود آوردن یا وفق دادن تجهیزات و تکنولوژی بسوی رفع نیازمندیها
افکار انتقادی : بکار بردن منطق و برهان برای شناخت قدرت و ضعف پیشنهادات ، راه حل ها و نتیجه گیری یا نزدیک شدن به مسایل
آنالیز عملکرد ها : لزوم آنالیز و شناخت نیازمندی محصول برای خلق کردن طراحی
ریاضیات : بکار بردن ریاضیات برای حل مسایل
درک نوشتاری : فهمیدن جملات و پاراگراف های نوشته شده در گزارشات و مدارک کاری
آنالیز کنترل کیفیت : تست های هدایت کننده و بازدید از محصولات و خدمات یا فرآیندها جهت ارزیابی کیفیت و اجرا
فنّ بیان : گفتگو با دیگران برای انتقال دادن اطلاعات مؤثر
فنّ نوشتاری : ایجاد ارتباط مؤثر بین متن نوشتاری و مستمعین
حل مسایل پیچیده : شناخت مسایل پیچیده و دشوار ، مرور کردن اطلاعات برای گسترش و ارزیابی ، انتخاب و انجام راه حل ها
توانایی ها :
درک شفاهی : توانایی برای درک و فهمیدن اطلاعات و عقاید موجود از میان جملات بیان شده
درک نوشتاری : توانایی برای خواندن و فهمیدن اطلاعات و عقاید موجود در نوشته ها
دلایل استقرایی : توانایی بکار بردن قانون های عمومی برای خلق کردن جواب های معنا دار در مسایل خاص
دلایل استنتاجی : توانایی ترکیب قطعات و جزء از اطلاعات برای شکل دادن قوانین و نتایج عمومی
استدلال ریاضی : توانایی برای انتخاب روش های درست ریاضی یا فرمول ها برای حل مسایل
مسایل وابسته به احساس : توانایی گفتن مواردی که احساس می شود اشتباه است یا در مسیر اشتباهی سیر می کند. این توانایی ، قابلیت حل مسأله را در بر نمی گیرد ، بلکه فقط در تشخیص به ما کمم می کند.
بیان نوشتاری : توانایی انتقال اطلاعات و عقاید در نوشته ها چنانکه برای دیگران قابل فهم باشد
امکان شمردن : توانایی انجام صحیح و با سرعت اعمال پایه ای ریاضیات
بیان شفاهی : توانایی انتقال اطلاعات و عقاید در گفتگوها چنانکه برای دیگران قابل فهم باشد
وضوح در بیان : توانایی صحبت کردن بطور واضح و روشن چنانکه دیگران بتوانند بیان شما را درک کنند.
فعالیت های کاری :
بدست آوردن اطلاعات : مشاهده کردن ، دریافت کردن و بدست آوردن اطلاعات از منابع مربوط
بازدید تجهیزات ، ساختار و مواد : بازدید تجهیزات ، ساختار مواد برای شناسایی علت های خطا ، عیب ها و کاستی ها
تصمیم گرفتن و حل مسایل : آنالیز اطلاعات و ارزیابی نتایج برای انتخاب بهترین راه حل در حل مسایل
پردازش اطلاعات : گردآوری ، رمز نگاری ، دسته بندی ، محاسبات ، جدول بندی ، رسیدگی کردن و باز بینی کردن لطلاعات یا داده ها
تولید همفکری و مشورت با دیگران : دادن راهنمایی و آگاهی ماهرانه به گروه ها در ارتباط با تکنیک ها، سیستمها و موضوعات وابسته به آنها و مدیریت این گروه ها
ارزیابی اطلاعات برای پذیرش آنها مطابق با استانداردها : بکاربردن اطلاعات وابسته و داوری های فردی برای تعیین این موضوع که آیا حوادث یا فرآیندها با قوانین ، آیین نامه ها و معیارهای موجود مطابقت دارد یا خیر ؟
آنالیز داده ها یا اطلاعات : شناخت و تشخیص اصولی اصل ها ، دلایل یا حقایق اطلاعات بوسیله ی تقسیم آنها به بخش های مجزّا
علایق :
تحقیق و رسیدگی : تحقیقات این حرفه ، کار با عقاید را در بر می گیرد و نیاز به حجم وسیعی از افکار دارد. این حرفه می تواند جستجوی حقایق و فهمیدن مسایل را به لحاظ ذهنی در بر گیرد.
ریسک پذیری : اقدام های مهم این شغل، شروع و انجام دادن پروژه ها را در بر می گیرد. این حرفه می تواند هدایت مردم و بسیاری از تصمیم گیریها را شامل شود. بعضی اوقات نیاز به انجام ریسک و برقراری ارتباط با تجارت وجود دارد.
تحقق گرایی : حرفه هایی که واقع گرا هستند ، بیشتر فعالیتهای عملی را در بر می گیرند. که ارتباط با گیاهان ، حیوانات و مواد در دنیای حقیقی در حیطه ی این فعالیتها قرار می گیرد. بسیاری از مشاغل نیاز به کار در محیط بیرون را دارند و معمولاً کاغذ بازی یا کار کردن در یک محیط بسته با دیگران را شامل نمی شود.
اجتماعی بودن : مشاغل اجتماعی بطور مکرر با ارتباط ، کار و آموزش مردم سر و کار دارد. این شغل اغلب درگیر کمک کردن یا دادن خدمت به دیگران است.
مشاغل وابسته :
Øمدیریت مهندسی
Ø بازرسی ظروف تحت فشار
Ø مهندسی عمران
Ø اطفاء حریق و مهندسی حفاظت
Ø مهندسی ایمنی تولید
Ø معمار دریایی
Ø مهندسی معدن و زمین شناسی که مهندسی ایمنی معدن را در بر می گیرد
Ø طراحان الکتریکی
Ø متخصصین ترافیک
3- نقش ایمنی در بهره وری واحدهای صنعتی
برخی از عواقب متعددی که ممکن است در اثر عدم رعایت اصول ایمنی برای یک فرد که دچار حادثه شده یا در اثر عوامل زیان آور محیط کار به یک بیماری شغلی مبتلا گردیده، ناشی شود :
vفرد مذکور ممکن است خود را سرزنش کند و دچار افسردگی و ناراحتی های روحی نیز بشود.
vاحتمالا به دلیل غیبت یا از کارافتادگی دچار محدودیتهای اقتصادی خواهد شد .
vخانواده وی نیز دچار مشکلات مادی و معنوی خواهند شد
vممکن است مجبور شود تا مدت زمان زیادی بستری باشد .
vسایر همکاران وی ممکن است دچار ناراحتی و عصبانیت شوند و در محیط کار جو نامساعدی پدید آید
vیکی دیگر از همکاران وی باید سریعا آموزش ببیند و جایگزین وی شود یا وظایفش بین همکاران تقسیم شود .
vممکن است مدت زمانی صرف شود تا استادکار یا سرپرست کارگاه و سایر مسئولان به بررسی حادثه بپردازند و در صدد گزارش آن به مسئولان مافوق برآیند.
vممکن است در اثر غیبت این فرد دستگاه یا قسمت تحت کنترل وی ، با توقف روبه رو شود.
vاگر حادثه ای رخ داده باشد ممکن است وسایل ، مواد یا دستگاههایی نیز دچار خسارت شوند
vبه دلیل توقف قسمت مربوطه یا دستگاهی که وی با آن کار میکرده ، سایر کارگران یا بخشها باید برنامه ریزی خود را تغییر دهند.
vبه دلیل توقف یا اختلالی که پدید آمده ، رسیدگی به سفارشات نیز دچار آشفتگی خواهند شد.
vدر اثر تاخیر در تعهدات و سفارشات ، تعدادی از مشتریان از دست میروند و دیگر مراجعه هم نمیکنند.
vممکن است در اثر فقدان تخصص ویژه این فرد در کارخانه ، کیفیت محصولات نیز پایین بیاید.
vاحتمال شکایت فرد به دادگاه و پرداخت غرامت دایمی به وی از سوی کارفرما نیز وجود دارد.
vشهرت و اعتبار این واحد صنعتی در انظار عمومی خدشه دار خواهد شد
vممکن است مبلغ کلانی صرف تعمیر دستگاه یا قسمت مربوطه شود.
مزایای توجه به رعایت اصول ایمنی به شرح زیر است :
برای کارفرما :
üکاهش حوادث
üافزایش کیفیت محصول
üافزایش کارایی کارگران
üکاهش خطاها
üکاهش مخارج درمانی کارگران
üکاهش مخارج و هزینه غرامت
üکاهش مخارج تولید (ضایعات)
üاستفاده بهتر از نیروی انسانی
برای کارگر :
üافزایش روحیه
üکاهش فشار کار
üکاهش جراحات و صدمات
üکاهش حوادث
üافزایش سلامتی
üافزایش سطح بهداشت کار
üافزایش ایمنی
4- ایمنی و نیاز صنعت
در صنایع امروز از نقطه نظر بهداشت و ایمنی شغلی، نگرانی اساسی آن است که چگونه خطرات مختلف شناسایی و حذف گردند. خطرات، علاوه بر آن که سلامت افراد را تهدید می کنند، ممکن است باعث خسارت به تأسیسات، دستگاه ها، اموال و محیط زیست شوند. در اغلب موارد، ریسک حاصل از اینگونه خطرات بطور کامل حذف نمی شوند؛ لذا وظیفه ی اصلی متخصصان ایمنی آن است که با پیاده سازی برنامه ایمنی سیستم خطرات را بصورتی کنترل نمایند که ریسک مربوط به آنها تا حد قابل قبولی کاهش یابد.
اغلب مهندسین صنایع به سمت موقعیت های مدیریتی روی می آورند، زیرا کار آنها بسیار نزدیک و مرتبط با این کار میباشد اما کار مهندسین ایمنی صنعتی با کار مهندسین صنایعی که با فرآیند تولید سر و کار دارند ، شباهت دارد. مهندسین ایمنی ، ایمنی محل انجام کار را با بکار بردن دانش فرآیندهای صنعتی مطابق با قوانین مکانیکی، شیمیایی و روانشناسی در سطح عالی ترفیع می دهند.
طراحی، اجرا و ایجاد تعادل در شرایط غیر ایمن محیط کار، مواردی هستند که خواستگاه اصلی ضروری مهندسی و تکنولوژی ایمنی را تشکیل می دهند.