از آنجائیکه آجریکی از مهمترین وپر مصرفترین مصالح ساختمانی در ایران و دیگر کشورهاست لازم است که از لحاظ کیفی دارای مشخصاتی باشد از این جهت در بسیاری از کشورها استانداردهایی جهت مشخصات آجر ارائه شده است از آن جمله:
- استاندارد A.S.T.M C67 آمریکا
- استانداردB.S_3921 انگلستان
- استانداردGOSI-530 شوروی سابق
- استاندارد U.B.C NO 24-24
در کشورمان نیز مشخصات آجرهای رسی تحت شماره 7 توسط استانداردوتحقیقات صنعتی ایران گرد آوری شده است که در آن آزمایشهای متعدد آجر از جمله روش اندازه گیری ابعاد ،تحدب وتقعر و مقاومت فشاری و... ذکر شده است.
نمونه برداری:
اولین قدم در انجام هر کدام از آزمایشها نمونه برداری صحیح و مناسب است.نمونه ها از انبوهی آجر باید به گونه ای انتخاب شوند که از لحاظ رنگ،بافتسطحی،اندازه ابعاد و سایر خصوصیات ،معرف دقیقی برای همان توده آجر باشند.در آزمایشی که ما انجام دادیم 24 نمونه برداشتیم که تعدادی از آنها چند بار در آزمایشهای مختلف استفاده شدند.
شرح آزمایش:
شکل واندازه ابعاد
شکل واندازه آجر بر حسب کاربردهای مختلف آنها متفاوت است.آنچه در مورد کلیه انواع آجرها مهم است آنست که همه آجرهای هم نوع از لحاظ شکل وابعاد یکنواخت باشند و تغییرات آنها از مقدار مشخص شده در استاندارد تجاوز نکند.
روش اندازه گیری ابعاد:
الف-روش کولیس ونمونه های منفرد آجر
در این روش،طول و ارتفاع و عرض هرنمونه دو بار واز دو جهت با دقت mm 0.02 اندازه گیری می شود.ضمنا در این آزمایش 10 نمونه انتخاب شده است.میانگین اعداد بدست آمده برای هر بعد، معرف اندازه آن بعد خواهد بود.اعداد اندازه گیری شده برای هر بعد در جدول زیر آمده است:
ضخامت |
عرض |
طول |
شماره آجر |
دفعه انجام |
|||
5.462 |
10.040 |
21.314 |
1 |
1 |
|||
5.460 |
10.110 |
21.258 |
1 |
2 |
|||
5.328 |
10.090 |
21.414 |
2 |
1 |
|||
5.472 |
10.058 |
21.228 |
2 |
2 |
|||
5.422 |
10.020 |
21.234 |
3 |
1 |
|||
5.480 |
9.998 |
21.140 |
3 |
2 |
|||
5.432 |
10.034 |
21.214 |
4 |
1 |
|||
5.428 |
10.088 |
21.236 |
4 |
2 |
|||
5.420 |
10.022 |
21.122 |
5 |
1 |
|||
5.398 |
10.068 |
21.168 |
5 |
2 |
|||
5.422 |
10.028 |
21.258 |
6 |
1 |
|||
5.480 |
10.040 |
21.344 |
6 |
2 |
|||
5.580 |
10.400 |
21.600 |
7 |
1 |
|||
5.490 |
10.384 |
21.558 |
7 |
2 |
|||
5.500 |
10.000 |
21.282 |
8 |
1 |
|||
5.494 |
10.016 |
21.314 |
8 |
2 |
|||
5.432 |
10.020 |
21.256 |
9 |
1 |
|||
5.454 |
10.034 |
21.226 |
9 |
2 |
|||
5.364 |
10.324 |
21.532 |
10 |
1 |
|||
5.348 |
10.368 |
21.488 |
10 |
2 |
|||
5.4433 |
10.1071 |
21.3093 |
میانگین هر یک از ابعاد |
||||
ب-روش متر فلزی و مجموعه نمونه های آجر:
ذر این روش دو جور آجرها را روی زمین میچینیم وابعاد را اندازه گیری میکنیم،برای این آزمایش 24 نمونه مورد نیاز است.در روش اول آجرها را روی سطح مقطع بزرگ در 3ستون و8 ردیف میچینیم.ابعاد را در دو جهت طول و عرضی که برای عرض 8 وبرای طول 3 اندازه بدست میآید که از تقسیم کردن میانگین عرضها بر 3 عرض آجر و میانگین طولها بر8 طول آجر بدست میآید.اندازه های بدست آمده در جدول زیر آمده است:
طول(m) |
ستون |
1.723 |
1 |
1.725 |
2 |
1.728 |
3 |
1.725 |
میانگین |
0.216 |
عرض یک آجر |
عرض(cm) |
ردیف |
30.44 |
1 |
31.10 |
2 |
31.00 |
3 |
30.80 |
4 |
30.70 |
5 |
30.10 |
6 |
30.70 |
7 |
30.80 |
8 |
30.58 |
میانگین |
10.193 |
طول یک آجر |
در روش دوم آجرها را مانند روش اول ولی روی سطح متوسط آجر روی زمین میچینیم در نتیجه از تقسیم میانگین ارتفاع بر 8 ضخامت آجر ومیانگین عرض بر 3 طول آجر بدست می آید.اندازه های بدست آمده در جدول زیر آمده است:
ارتفاع(cm) |
ستون |
44.40 |
1 |
44.50 |
2 |
45.10 |
3 |
44.67 |
میانگین |
5.583 |
ضخامت یک آجر |
عرض(cm) |
ردیف |
65.2 |
1 |
64.9 |
2 |
64.5 |
3 |
64.5 |
4 |
64.5 |
5 |
64.1 |
6 |
64.2 |
7 |
64.3 |
8 |
64.525 |
میانگین |
21.508 |
طول یک آجر |
مقاومت فشاری :
این ویژگی مخصوصا در جاهایی که آجر برای دیوار بار بر استفاده می شوداهمیت پیدا میکند برای اندازه گیری مقاومت فشاری آجر قطعاتی از یک نمونه یا نمونه ای بارگذاری میشود وبا تقسیم بر سطح مقطع میزان آن محاسبه میشود.ما برای این کار 2 نمونه برداشتیم ودر دو سطح مختلف تحت بار قرار دادیم .در حالت اول در جهت عمود بر سوراخ قرار دادیم که بار KN 55.2 را تحمل کردکه مقاومت فشاری آن KN/m2 4758.9 در می آیدوبار دیگر در جهت سوراخها تحت بار قرار دادیم کهKN 139 را تحمل کرد در نتیجه مقاومت فشاری آن KN/m2 7306.5 میشود.
شوره زدگی آجر:
این ویژگی استعداد آجرها را در برابر شوره زدگی وحملات سطحی نشان می دهد.لازم به ذکر است که با انجام آزمایشات مستقیم شیمیایی می توان میزان نمکهای موجود در آجر را تعیین کرد اما این کار با روشهای غیر مستقیم نیز امکان پذیر است.ما در این آزمایش 2 نمونه آجر را انتخاب کرده ور آب قرار دادیم تا در هفته های بعد میزان شوره زدگی آن را اندازه بگیریم.