شاید اکثریت مجریان ساختمانها در هریک از مراحل ساخت بنادارای تجربه ومهارت باشند اما دانستن این نکته حائزاهمیت است که رعایت نکات صحیح درساخت موجب اطمینان از صحت عملیات ساخت داشته وبه عبارتی باتکیه بر یکسری اطلاعات قبل از شروع عملیات اجرایی میتوان از خیلی از آسیبها وضررهای احتمالی جلوگیری کرد.
اجرای کـارهـای ساختمانی شـامـل مراحـل متعددی است که ضمن آن افراد با ماشین آلات ساختمانی، ابزار و مصالح گوناگون سروکار دارند . این روابط ویژگی ها امکان وقـوع حوادث را بـرای نیروی انسـانی را افـزایش می دهـنـد . محـافظت از افراد انسانی در قبال حوادث نـاشـی از کـار از اهمیت ویژه ای برخوردار اسـت . از این رو بـاید ابـزار و ماشین آلات بـه طور مستمر مورد بازرسی کامل قرار گـرفـتـه و از سالم بودن آنها اطمینان حاصل شود . در بکار گیری ماشین ها نیز باید از افراد با تجربه استفاده شود .
دستورالعملهای حفاظتی و ایمنی کارگاه های ساختمانی :
برای تامین ایمنی کارگاه هـای ساختمانی بـاید همه ی کـارهـا بـا دقت و برنامه ریزی دقیق انجام گیرند. در ضمن باید دقت داشته باشیم و کـه هنگام کار یا تخلیه ی مصالح مزاحمتی برای همسایگان و سایرین ایجاد نشود. همچنین از انجام کارهای پر سر و صدا در شب خودداری شود . در صورتی که لازم است کاری در شب انجام شود باید قبلا اجازه ی شهرداری و مقامات مسئول کسب شـود .
ابـتدا کارفرما موظف است بـرای انجام مراحل قانونی و کسب مجوز پاک سازی بـه شهرداری و دیگر مراجع ذیربط مراجعه کند .
پس از انجام مراحل قانونی و کسب مجوز پاک سازی کارفرما موظف بـدادن تعهـدی مبنی بـر عدم ایجاد مزاحمت و سلب آسایش بـرای همسایگان و عـدم ایجاد سد معبر در خیابان به هنگام ساخت و پاک سازی می باشد . در ضمن کار فرما موظف به تعهد مبنی بر جلو گیری از تخریب و صدمه به ساختمان های مجاور هنگام پاک سازی و سـاخت و سـاز می باشد .
پس از انجام مراحل بالا و گـرفتن مجوز پاک سازی با اجازه مهندس ناظر و با احتیاط کامل و ارئه تمهیداتی خاص در هنگـام پاک سازی جهت جلو گیری از آسیب بـه ساختمانهای مجاور شروع بـه پاک سازی خرابه می نماییم.
پس از اخذ مجوز پاک سازی از شهرداری و قبل از پاک سازی خرابه باید سـازمانهای مربوطه از قبیل سازمانآب برق گـاز ... را در امور کار قرار داده و هماهنگی هـای لازم را بعمل آوریم و نسبت به نصب آنها اقدام نماییم .
پاک سازی خرابه :
کارفرما برای صرفه جویی در وقت و هزینه عملیات پاک سازی و گودبرداری را به یک اکیپ پیمانکار سپـرده و پـس از بستن قـرار داد پیمانکـار طبق قرار داد منعقد شده موظف می شود خرابه پر از زباله جات را تمیز کرده و به بیرون از کارگاه منتقل کند.
یک نکته حائز اهمیت در پروژه های عمرانی و ساخت و ساز رعایت کامل نکات ایمنی می باشد. می دانیم که امروزه طبق آئین نامه سازمان نظام مهندسی ایران سازه های فلزی باید از تیرآهن ضرب دری در سازه های خود استفاده کنند و نیز سازه های بتونی که با سیستم دیوار باربر اجرا می شوند باید دارای شناژ بندی افقی و عمودی طبق قوانین مندرج در آئین نامه باشند. می دانیم که این عمل برای مقابله سازه با نیروهای جانبی می باشد.
حال با توجه به اینکه کشور ما در منطقه ی زلزله خیز قرار گرفته اجرای این نکته از الزامات و دارای اهمیت فوق آلعاده ای می باشد.
گودبرداری :
یـک لـودر چـرخ لاستیکی بـه کـارگاه آورده شد و سپس لودر شروع به کار کرد. سپس خاک حاصله را توسط همان لودر در یک کامیون بارگیری کرده و بـه مکان دیگری انتقال دادیم.
برای عبور و مرور لودر هنگام گودبرداری به محل کارگاه یک رمپ ایجاد کرده بودیم که پـس از اتمام کار لودر آن را توسط کارگران و دست افزار بیل و کلنگ تخریب نمودیم .
کـارگـران به وسیله ی بیل و کلنگ مشغول تخریب و خاک برداری رمـپ گردیدند. پس از اتمام کـار و پـایان این مرحله سطح کار ــ زمین کارگاه ــ را کاملا آب داده و توسط غلتک دستی کوبیدند.تا سطح کـار کاملا متراکم شود و بعدهـا در اثـر وزن ساختمان نشست نـکـنـد .
البته باید متذکر شوم که قبل از شروع به گودبرداری باید درخت و بوتـه های احتمالی را که در محل کارگاه موجود است از محل کار جمع آوری نمود که به این کار عملیات بوته کنی می گویند.
همچنین باید محل چاه های قدیمی یا تختـه سنگ و موانعی را که ممکن است موجب حادثه شوند شناسایی و نسبت به ایمن سازی آنها اقدام نمود. و نیز اگر با گود برداری پایداری ساختمان هـای مجاور دچـار مخاطره می شود بـاید از ایمنی آنها بوسیله شمع بندی زیر پایه هـا، سپر و مهار کردن ساختمان هـا بطور مطمئن اطمینان حاصل نمود.
این عوامل حفاظتی باید تـا رفع خطر مرتباً به وسیله ی اشخاص ذیصلاح بـازدید شـونـد تـا موجبات حفاظت مـوثـر ساختمان هـای مجاور و امنیـت جانی کـارگـران و هـمـسـایـه هـا نـیـز تـامیـن بـاشـد. پیمانکارموظف است تجهیزات ایمنی لازم بـرای حفاظت کارگران را در اختیار آنها قرار دهـد. در حفاری با بیل و کلنگ کارگران باید فاصله کافی ازیکدیگر داشته باشند. در گـودالـهـا و شیارهـای عمیق کـه عمق آنها از یک مـتـر بیشتر باشد نباید کارگران را به تنهایی بکار گمارد .
خاکـبـرداری در زمین هـای بـا رطـوبـت طبیعی را می تـوان تـا عمق یک مـتـر، بـرای مـاسـه 25/1 مـتـر، برای ماسه رس دار 5/1 مـتـر، بـرای خـاک رس 2 مـتـر و برای خاک بسیار متراکم را بدون پایه هـای ایمنی، سپر و حائل انجام داد. در سـایر موارد بـا تـوجـه بـه جنس خاک ، عمق گـودبـرداری و شرایط ترافیکی اطراف تدابیر ایمنی لازم توسط مسئولان اتخاذ می گـردد. لازم ذکر است که خاک این منطقه از جنس رس می باشد.
پـیـاده کـردن نـقـشـه :
هدف از پیاده کردن نقشه به معنی انـتـقـال نقشه ساختمان از روی کاغذ بر روی زمین با ابعاد اصلی می باشد. بطوریکه محل دقیق پی ها و ستون هـا و ابعاد آنها روی زمین مشخص گردد. در موقع پیاده کردن نقشه از نقشه ی پی کنی استفاده می شـود. بـرای نقشه ی ساختمان هـای مهم معمولا از دوربین نقشـه بـرداری استفاده می شـود. برای نقشه ی ساختمان های کوچک و معمولی از مـتـر و ریسمان کـار استفاده می شـود .
کــارگــران بـا حـضـور مهندس نـاظـر بـه پیاده کـردن دقیق نقشه فونداسیون اقـدام کـردنـد. بـه گـونـه ای که به وسیله ی متر، ریسمان کار و گچ کاملا ابعاد فونداسیون را مشخص کرده و آن را در زمین پیاده کـردنـد.
بـتـون مگــر :
بتون مـگـر کـه بـه آن بـتـون لاغر نـیـز می گـویند اولین قـشر پی سـازی می بـاشد. مقدار سیمان در بتون مگر حدود 100 الی 150kg/m3 است . بتون مگر معمولا به دو دلیل مورد استفاده قرار می گـیـرد :
1 : برای جلو گیری از تماس مستقیم بتون اصلی فونداسیون با خاک.
2 : برای رگلاژ کف فونداسیون و ایجاد سطحی صاف برای ادامه پی سازی.
کـارگـران پـس از ساختن بـتـون مگر، آن را در جـاهـای مشخص شـده بــه ضخامت حدودا ده سانتی متر ریخته و سطح روی آن را بـا ماله تقریباً صاف کردند .
جالب توجه است کـه بـرای ساختن بتون مگـر با عیار صد و پنجاه ، برای پیمانه کـردن و تعیین عیار از حـلـب هـای بیست کیلوگرمی روغن استفاده می شد .
کارگران پس از ریختن بتون مگر و گذشت حدودا سه الی چهار ساعت به آب دادن مختصر و سطحی آن پرداختند. لازم به ذکر است که در هنگام ریختن بتون مگـر حدوداً از هر طرف هفت تا ده سانتیمتر بیشتر از ضـخـامـت فونداسیون بتون ریزی کردیم. که البته این کار برای سهولت در اجرای قالب بندی و کفراژبندی بود.
قـالـب بـنـدی فونداسیون و شمع بندی :
قـالـب بندی معمولا بـه چـنـد صورت می تواند صورت گیرد. یـا به صورت فلزی یا به صورت چوبی و یا بـه صورت آجری .
ابعاد فونداسیون را کاملا مشخص کرده بـه وسیله ی ریسمان کار جدا کرده سپس به ساختن قالب آجری فونداسیون با ارتفاع مشخصمی پردازیم.
کندن چاههای شمع بندی در این مرحله انجام میشود.
پس از ساختن قالب بندی فونداسیون کار کاملا آماده تحویل به گروه آرماتوربند برای اجرای شبکه مش و آرماتور بندی پی میشود.
پس از تهیه ی میل گرد بـا شماره هـای مشخص که قبلا" توسط مهندس محاسب انتخاب شده وطی یک دفترچه که به آن اصطلاحا" لیستوفرمیگویندهمراه با نقشه مشخص است کاررا تحویل گروه آرماتوربند میدهیم.
آرماتوربندی :
کار گروه آرماتوربند کارآغاز میشود البته در این هنگام چاله های بین شناژ بندی فونداسیون را از خاکی که از خاک برداری باقی مانده بود پـر میکنیم. تا در هنگام بتون ریزی ، پشت قالب آجری که در واقع یک تیغه ی پنج سانتیمتری بود پر بـاشـد. تـا در واقع تاب و تحمل وزن بتون را داشته باشد و از تخریب آن جلوگیری گردد.
نحوه ی آرماتوربندی :
فولاد را که در بتون استفاده می کنیم باید به صورت یک شبکه و کلاف یک پارچه در آورده تا بتواند به خوبی در مقابل نیروهای وارده از خود مقاومت نشان دهد . بـه این شبکه میل گرد و آرماتورهای بـه هم بافته شده حصیری می گویند.
میل گردها را معمولا با توجه به قطر آنها می خوانند مثلاً میل گرد 18، میل گردی است که قطر آن 18 میلیمتر می باشد .
لازم ذکر است با توجه به آئین نامه حداقل میل گردی که در ساختمانها مصرف می شـود نـمـره 6 می باشد.
مـیـل گـردها معمولا به طول 12 متربه بازار عرضه می شوند. که با توجه به شکل و ابعاد فونداسیون باید آنها را به اندازه ی دلخواه قیچی کنیم. بـا تـوجـه بـه توضیح بالا که شبکه آرماتورها باید به صورت یک کلاف یک پارچه عمل کند نحوه ی اتصال آنها بـه یکدیگر بسیار حائز اهمیت است. کـه مسلماً باید با نظارت مهندس ناظر اجرا شود .
معمولا در کارگاه ها برای اتصال دو نخ آرماتور 40 برابر قطر آرماتور آنـهـا را بـا هــم اورلــب کـرده و بـه وسیله ی مفتول آنـهـا را بـه هـم می بندیم . کـه البته این نوع اتصال طبق آئین نامه برای آرماتورهای تـا نـمره ی 32 مجاز می باشد . روشهای دیگری نیز برای اتصال آرماتورها وجود دارد.
بـا تـوجـه بـه خاصیت میل گـرد و عـلت استفاده آن در بتون باید اندازه قطر و نحوه اجرای آرماتورها دقیقاً طبق نقشه و با نظر مهندس محاسبه و اجرا شود، مقدار میزان مصرف میل گرد در بتون با توجه به سطح مقطع آن است .
بـا دقت در شکـل ظاهری فونداسیون و محاسبه می توانیم به این نتیجه برسیم که در سطح بالایی پی نیروهای کششی وارده کم و نیروهای فشاری وارده که بـتـون بـه خـوبـی می توانـد در مقابل آن مقاومت کند زیاد است . و در سطح پایینی پی نیروهای کششی وارده زیاد و نیروهای فشاری وارده کم است . پس باید در سطح پایینی پی از تعداد میل گردهـای بیشتر و قویتری استفاده کنیم تـا در مـقـابـل نیروهای کششی وارده به خوبی مقاومت کند . در کارگاه هـای کوچک مثلا در کارگاه مورد نظر ما با توجه به مشکلات اجرایی و نظر به اهمیت سـطح مقطع فولاد در بتون بـه جای استفاده از میل گردهـای بـا نمره بالاتر در شبکه پایین پی از تعداد بیشتری میل گرد با نمره میل گردهای شبکه بالایی پی البته با نظر مهندس ناظر استفاده می شود.
چون ما از بتن مگر در سطح کار استفاده کردیم حداقل فاصله خارجی شبکه زیر پی از بتون مگر می باید حدوداً 3 سانتی متر باشد . برای این کار از قطعه بتنی کوچک بنام بالشتک استفاد میکنیم.
نـکـتـه حـائـز اهمیت در اجـرای کـار این است کـه باید فاصله میل گردهـا و خاموت هـا را دقیقاً طبق نقشه اعمال کنیم کـه البته این فـاصلـه هـا را باید از مرکز به مرکز آرماتورهـا در نظر بگیریم .
فقط در موقع جاگذاری باید دقت لازم انجام گیرد تـا قفسه هـا و مش میل گردی درست در وسط گود قرار گیرد تا در هنگام بتون ریزی از همه طرف توسط بتون احاطه شونـد . در واقع بتون مثل کاوری دور و اطراف آن را بپوشاند. معمولاً میلگردهای مصرفی در بتون را از نوع میلگرد آجدار انتخاب می کنند.
خم کردن آرماتور :
در کارگاه های کوچک آرماتورها را با دست و آچارF( گوساله) خم می نمایند . ولی در کارگاه هـای بـزرگ خم کـردن آرماتور بوسیله ی ماشین انجام می شود . مسئول کارگاه آرماتوربندی باید از روی نقشه تعداد و شکل هر آرماتور را تعیین نموده و به کارگران داده و خم کردن هر سری را دقیقاً زیر نظر داشته باشد تا طول آرماتور و محل خم کردن و زاویه ی خم کـردن و طول قلاب ها طبق نقشه انجام شـود . طول قلاب معمولا نباید از 10 سانتی متر کمتر باشد . میل گردها باید از نوع ذکر شده در نقشه باشد. یکی از نکات اجرایی که باید مد نظر قرار دهیم این است که اگر میل گرد خمیدگی موضعی داشت می باید این خمیدگی قبلاً صاف گـردیده بعد اقدام به شکل دادن آرماتور بـشـود. بـرای صاف کـردن میل گرد چکش کاری مجاز نیست . بلکه باید بـه وسیله ی کشش این کار را انجام دهیم .
آرماتورها باید طوری بسته شود تا در موقع بتون ریزی از جـای خـود تکـان نخورده و جـابـجـا نـشـونـد .
آرمـاتـورهـای تـا قطـر 12 میلی متـر را می تـوان بـا دسـت خـم نـمـود ولـی آرماتورهای بزرگتر از 12 میلی متر بهتر است با دستگاه مکانیکی مجهزبه فلکه خـم شـود قطر فـلکـه خـم متناسب بـا قطر آرماتور بوده و توسط مهندس محاسب و مهندس کارگاه تعیین می شود .
کـلـیـه آرمـاتـورهـای ساده باید بـه قلاب ختم شود ولی آرماتورهـای آجدار را می توان به صورت گونیا خم نمود. سرعت خم کردن باید متناسب با درجه ی حرارت محیط بـاشد و باید بـا نظر مهندس کارگاه بطور تجربی تعیین شـود. باید از خم کردن آرماتورها در دمای کـمـتـر از پنج درجه ی سانتیگـراد خـودداری نمود . حتی المقدور باید از بـاز کـردن خـم هـای آرماتورهـای شکل داده شده و مصرف آن خـودداری نـمـود. بولت ها یا آرماتورهـای انتظاری که برای اتصال شالوده بـه صفحه ستون به کار میرود تا سطح آرماتورهای زیرین پی ادامه میابد تا انتهای شمع بندی.
کلیه ی بولت ها درانتها دارای خـم نـود درجه بودند. این آرمـاتـورهـا بـه وسیله خاموت بـه یکـدیگـر متصل شده و داخل فونداسیون به خوبی مستقر میشوند و در داخل پی ادامه داشتند تا انتهای شمع بندی. قـبـل از بـتـون ریزی یـک بـار دیگـر فاصله محور تـا محـور بولت ها کنترل میشود .
سپس با نظارت مهندس ناظر شروع به کار گذاشتن صفحات بیس پلیت بر روی بولت ها میکنیم. تمام صفحات را به وسیله تراز دستی و آجر و مهره های نصب شده بر روی بولت ها و صفحه بیس پلیت تراز میکنیم.
بتون ریزی فونداسیون :
بـتـون تـشکـیل شده از دانـه هـای سنگی بـه اضافه ی سیمان وآب است. کـه سیمان و آب تشکیل خمیـر سیمان را می دهـنـد . خمیر سیمان کـه در واقـع مخلوط سیمان و آب می باشد در اثر واکنش شیمیایی سیمان و آب روند سخت شـدن را طـی می کـنـد و در نتیجه دانه که شامل ماسه و شن یا سنگ شکسته می باشد را به صورت توده ی سنگ مانندی به یکدیگرمی چسباند که به بتون سخت شده معروف است . البته به آن سنگ مصنوعی نیز می گویند .
دانه های سنگی عموما به دو گروه ریز و درشت تقسیم می شوند . دانـه هـای ریز از ماسه طبیعی یا کارخانه ای که اندازه ی ذرات آنها تا یک چهارم اینچ می رسد تشکیل شده و دانه های درشت دانه هایی است کـه روی الک شماره 16 باقی می ماند.
همانطور که گفتیم خمیر سیمان از مخلوط سیمان و آب تشکیل شده و چون به طور کامل اشباع نمی شود پس هوا نیز در آن وجود دارد .
خمیر سیمان معمولا حدود 25 تا 40 درصد کـل حجم بتون را در بـر می گیرد که حجم مطلق سیمان معمولا بین 7 تا 15 درصد و حجم آب از 14 تا 21 درصد است . مقدار هوا در بتون تا حدود 8 درصد حجم بتون تغییر می کند که البته این مقدار به اندازه درشت ترین دانه ها بستگی دارد.
از آنجا که دانه ها حدودا 60 تا 75 درصد بتون را شامـل می شـود
انتخاب آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است . دانـه هـا باید از موادی تشکیل یافته باشند که دارای مقاومت کافی بوده و در مقابل شرایط محیطی مقاوم بـاشـنـد . کیفیت بتون تا حد زیادی به کیفیت خمیر سیمان بستگی دارد . در بتونی که به طور صحیح ساخته می شود هر یک از دانه هـا کاملا به خمیر سیمان آغشته می شود و تمامی فضای موجود بین دانه ها کاملا با خمیر سیمان پر می شود. دانه های درشت باید به حدی مصرف شـود کـه فضای خالی در بتون ایـجـاد نکند . یعنی مانع مخلوط شدن دانه های کوچکتر نشود و فضای بین دانه های درشت را دانه های متوسط پر نمایند .
مصرف دانـه هـای متوسط هم باید به حدی باشد که جای دانه های درشت را نگیرد . بتونی کـه دارای دانه بندی متعادل باشد از مقاومت بالایی برخوردار خواهد بود .
مصرف دانـه هـای ریز ، سیمان و آب هم باید به حدی باشد که کاملا اطراف کلیه ی دانه ها را آغشته نماید و فضای خالی دانه ها را بپوشاند. اگر مصرف دانه های ریز زیاد باشد بتون معایب زیر را پیدا خواهد نمود :
1 ــ مقاومت فشاری بتون کم می شود .
2 ــ سیمان مصرفی مورد نیاز بتون زیاد خواهد شد .
3 ــ بتون به آب زیادی احتیاج خواهد داشت که بعد ازسخت شدن به صورت حباب های هوا در بتون باقی خواهد ماند .
علت اینکه مقاومت فشاری بتون کم می شود دلیل مستقیم با مصرف آب زیاد و سیمان زیاد دارد . چرا که هر کدام مقاومت فشاری بتون را به گونه ای کـه توضیح می دهیم کم خواهد نمود .
ــ مصرف آب زیاد : زیرا همانطور که گفته شد بعد از سخت شدن بتون ایجاد خلا در بتون می نماید و هرچه تخلخل بتون زیاد باشد مقاومت آن کمترخواهد شد . ما در هنگام ساخت بتون به دنبال دستیابی بـه یـک جسم متراکم و تـوپـر هستیم . هنگام اضافه کردن آب باید در نظر داشته باشیم کـه آب مصرفی در حدی باشد که بتون اولا براحتی جابجا شود یعنی آب باعث لغزاندن دانه های سنگی روی همدیگر شود و ثانیاً آب مورد نیاز جهت انجام فعالیت شیمیایی و هیدراتاسیون سیمان فراهم گردد .
در زیر برخی از مزایای ناشی از کاهش آب در بتون را شرح می دهیم :
1 ــ افزایش مقاومت فشاری و خمشی
2 ــ باعث افزایش قابلیت آب بندی بتون می گردد
3 ــ افزایش مقاومت و پایداری بتون در مقابل عوامل جوی
4 ــ چسبندگی بهتر بین میلگرد و بتون
پس هر اندازه آب کمتری در بتون استفاده شود بتون مرغوب تری بدست می آید به شرط آنکه بتوان آنرا به طور صحیح مخلوط و متراکم نمود .
مصرف زیاد سیمان در بتون : سیمان اگر با آب مخلوط شود فقط کار یک ماده ی چسباننده را انجام می دهد.
پس دانه های سنگی در بتون توسط سیمان به هم چسبانده می شود. این دانـه های سنگی هستند که باید مقاومت کافی در مقابل عوامل مختلف را دارا باشند.
اگر جای مواد سنگی را در بتون مواد دیگری بگیرند طبیعتاً از مقاومت بتون کاسته می شود . هنگامی که در هنگام ساخت بتون مقدار سیمان زیاد بـاشـد جـای دانـه هـای سـنگـی را اشغال خواهـد کرد در نتیجه مقاومت بتون را کـم خواهد کرد . در ثانی از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه نخواهد بـود کـه مصرف سیمان را زیاد نماییم زیرا هـزینـه ی تهیه ی دانـه های سنگی خیلی کمتر از هزینه ی تهیه ی سیمان خواهد بود.
مصرف زیاد ماسه در بتون : تقریبا تـوضیح در این بـاره مشابه توضیح مصرف زیاد سیمان خواهد بـود .
مصرف سیمان در صورتی در بتون کـم خواهـد شد کـه سطح دانـه هایی کـه سیمان می خواهد آنها را بـه همدیگـر بچسباند کـم شود و این نیز در صورتی ممکن خواهد بود که دانه بندی درشت تر باشد. هرچه دانه های سنگی درشت تر باشد مصرف سیمان نیز لزوماً کمتر می شود چراکه سطحی که سیمان می خواهد دانه ها را بهمدیگـر بچسباند کمتر می شود و هـرچـه مصرف ماسه در بتون زیاد شود سطح جانبی دانـه هـای بتون نسبت به حجم زیاد شده و لذا باید برای چسباندن آنها سیمان بیشتری مصرف نمود .
مخلوط کردن بتون :
مواد تشکیل دهنده ی بتون در ابتدا به طور جداگانه است که باید برای ساختن با هم مخلوط شوند . ترتیب تغذیه ی این مواد در هنگام ساخت نقش مهمی در یکنواختی بتون دارد . بـا این وجود با تغییر ترتیب تغذیه ی این مواد همچنان می توان بتون خوبی تولید کرد .
زمـان افـزودن آب تعداد دور کـل دیـگ مخلوط کـن و سرعت دوران آن باید کنترل شوند . عوامل مهم دیگر در اختلاط عبارتند از اندازه هر پیمانه نسبت به اندازه دیـگ مخلوط کـن ، زمـان مخلوط کـردن ، پیمانه کـردن و اختلاط ، طراحی و شبکه بندی دیگ و تیغه های مخلوط کن .
بتونی که تازه مخلوط می شود باید حالت نیمه پلاستیک و روانی داشته باشد . بـه گـونـه ای کـه بتوان آن را بـه راحتی شکل داد و در درون قالب قرار داد . بتون پلاستیک بتونی است کـه قابلیت خمیری دارد و شکـل پـذیـری آن مـانند خمیر خاک رس در صنعت سفالسازی است. در هنگام حمل نباید جدایی اجزا از هـم صورت گیرد . وقتی کـه بتون سخت می شود مخلوط یک نواختی از مواد متشکله بدست می دهد .
اگر پیمانکار در بدست آوردن عیار بتون مثلا بتون 350 کوتاهی کرده باشـد و عیار کمتری بدست آورده باشد در صورتی که عیار بدست آمده 60 درصد عیار اصلی باشد بـا توجه بـه نوع پروژه دستور تخریب داده نمی شـود بـلکـه جریمه تعلق می گیرد . ولی اگـر 60 درصـد جواب ندهد دستور تخریب داده خواهد شد . این نکات در کتاب رواداری های مجاز کاملاً ذکر شده است.
همانطور کـه گفته شـد مـا برای قالب بندی فونداسیون از آجـرهـای موجود در کارگاه استفاده کردیم . حال برای اجرا و شروع بتون ریزی برای جلو گیری از خورده شدن آب بتون سطح داخلی آنها را که می باید با بتون در تماس باشد با یک ورقه ی نایلون پوشاندیم به این ترتیب از تماس مستقیم بتون بـا قـالـب آجـری جلو گیری نمودیم .
همانطور که می دانیم آجر آب بتون را خورده و درنتیجه باعث فاسد شدن آن می شود .
بـعـد از این مرحـله کارفرما مهندس ناظر را در جریان قرار داده و ناظر در روز بعد برای بازدید به کارگاه میاید. پـس از کنترل دقیق شبکه آرماتـوربندی اجازه ریختن بتون فونداسیون را صادر میکند.
بـالای آن قسمت از قا لب ها و فونداسیون که ناگزیر به عبور و مرور هستیم تخته الـوار گذاشته تا رفت و آمد مسیر و از آسیب احتمالی به قالب جابجا شـدن احتمالی آرماتورهای فونداسیون جلوگیری به عمل آوریم . قابل ذکر است کـه همواره در طول بتون ریزی یک کارگرباید به وسیله دستگاه ویبراتور بتون ریخته شـده در قالب را ویبره کند تا هوای موجود در بتن را خارج کرده و از پوکی بتون جلوگیری بـه عمل آورد . البته باید دقت داشته باشیم که شیلنگ دستگاه ویبراتور همواره تقریبا عمود بر زمین و محل بتون ریزی بـاشـد . زیرا اگـر شیلنگ دستگاه ویبراتور تقریبا عمود نباشد در سطح بتون گیرکـرده و بـرای خارج کـردن آن دچار مشکل می شویم.
کار مراقبت و آب پاشی بتون چهار روز به طول میکشد.
در این مدت بتون ریخته شده به سختی لازم رسیده و البته بـرای اجـرای عملیات بعدی که نصب ستون ها بود آماده تاب و تحمل وزن ستون ها و دیوارهـا را پـیـدا کـرده بـود .
اتصال ستون ها به فنداسیون :
قبل ازهرچیزصفحه های بیس پلیت باید تمیز شود.بعد جای ستون به وسیله قالب آن روی صفحه مشخص شود.سپس توسط جرثقیل ستون را بلند میکنیم .
برای اینکه جرثقیل بتواند ستون ها را به راحتی از زمین برای نصب بلند کند انتهای بالایی ستون را به صورت دایره سوراخ میکنیم تا در وقت برای نصب آن صرفه جویی شود .بعداز نصب ستونها شروع به نصب تیرهای افقی میکنیم.ودرمرحله بعد ازنصب شروع به ساخت شمشیری های پله میکنیم.
عایق کاری تیرورق ها :
بعد از تراز کردن کل طبقات تمام تیرورق های ساختمان را با امولاسیون قیری (پرایمر) می پوشانیم این کار را برای جلوگیری از رسیدن هوا به فلز یا همان تیرورق انجام میدهیم.
ساخت تیرچه طبقات :
برای سرعت درکار ساخت تیرچه ها نیز همزمان با ساخت تیرورق ها باید انجام شوداست .
نکته حائز اهمیت در ساخت تیرچه ها استفاده از قالب های سفالی می باشد که ضمن اینکه بعد از ساخت تیرچه جزئی از آن می شود انقباضات و انبساط های آن با بتن مشابه می باشد و سبب تقویت سقف می شود.
سقف :
ابتدا تیرچه هـا را خوابانده و سپس به وسیله ی بلوک هایی کـه باید در سقف بـه کـار برود فـاصـله ی بین آنها را انـدازه میکنند. بطوریکه در دو سر تیرچه هـا یک ردیف بلوک قرار داده و پس از اندازه کردن آنها را به وسیله ی مفتول در جای خود محکم میکنیم. بـعـد از این کـار اقـدام بـه فرش نمودن سقف میکنیم . نکته ی قابل ذکر در فرش نمودن سقف این است که سوراخ های بلوک هایی را که می باید در مقابل تیرهای اصلی قرار گیرند به وسیله ی گچ می پوشانیم. این کـار بـرای جلو گیری از حدر رفتن بتون در هنگـام بتون ریزی سقف اجرامیشود . به این ترتیب در هنگـام بتون ریزی بتون ریخته شـده ازطریق سوراخ های مذبور وارد بلوک ها نشده و هم از سنگین شدن سقف و هـم از ضایع شـدن بـتـون جلوگیری میشود .
بعد از آنکه سقف را کاملا به وسیله ی بلوک فرش کردیم به کار گذاشتن میل گردهای ممان منفی و حرارتی باید انجام شود . میل گردهـای حرارتی از نـوع میل گردهای ساده بوده ومعمولا"به صورت کلاف به کارگاه آورده میشود . البته به علت کـم بـودن قطر آنها این کار به آسانی میسر بود. بعد از آنکه میل گردهای حرارتی گذاشته شد اقدام به کارگذاری جک ها میکنیم . جک های چوبی را اندازه ی مورد نظر ــ ارتفاع سقف ــ ساخته شده است به فاصله ی حدوداً هر هشتاد سانتی مـتـر در زیر سـقـف قرارداده میشود. کـارفرما مهندس ناظر را در جریان امور قـرارمیدهد و ناظر پـس از بازدید از کـارگـاه اجـازه بتون ریزی سقف را صادر میکند.بتن ریزی سقف باید در یک روزانجام شود می دانیم که این کار برای جلو گیری از ایجاد درز سرد می باشد
پـس از بتون ریزی اقدامات برای عمل آوری و مراقبت از بـتـون انجام میشود.ضمنا به مدت زمان لازم جهت عمل آوری بتن نیز توجه جدی شود تا بتن دچار آسیب جدی نشود.
کشیدن دیوار بیست و دو سانتی :
بطور کـلی نحوه اتصال و چیدن آجرها به سه گونه ی متفاوت صورت می پذیرد. روشی که در آن آجرها روی یکدیگر خوابانیده می شوند تا به صورت یک طرح یا نقشه ی مشخصی شکل بگیرند به روش آجرچینی الگو مرسوم اسـت . روش دوم کـه بـه روش سـازه ای از آن یاد می کنیم حالتی اسـت کـه واحدهای منفرد در یک سازه ی آجری به یکدیگر بسته می شونـد . در روش سوم از چسبیدن ملات به آجرها یا به تقویت کننده هـای فـولادی در اتصالات استفاده می شود که به روش آجرچینی با ملات موسوم است .
خصوصیات دیوارهـای آجری تحت تاثیر خصوصیات فیزیکی آجرها با تاثیر کـمـتـر و خصوصیات ملات ، نحوه ی اجرا و طراحی دیوارها با تاثیر بیشتر قرار می گیرند . بـرای مثال بیشتر آجرهای ساخته شده دارای مقـاومت هـای فـشـاری بیش از 13 مگـا پـاسکـال می باشند ، امـا زمانیکه آنها در دیوار بـا ملات تـرکـیـب می گـردنـد تـنشهای فشاری مجاز به 4/3 ــ 5/0 مگا پاسکال تغییر می یابد که این به واسطه ی ضریب محدود کننده ی ملات می باشد .
توانایی یک دیوار ساخته شده جهت مقاومت در برابر عبور حرارت یکی از مهم ترین ملاحظات در انتخاب مصالح جهت ساخت دیوار و روش بکارگیری شـده در چیدن دیوار خـواهـد بـود . هنگامی کـه در بسیاری از ساختمان هـای مـدرن کاهش و افزایش دما به طور گسترده ای با سطوح شیشه ای کنترل می گردد . این سازه ی دیوارهای خارجی است که حرارت سطح داخلی دیوار را کنترل می نمآید و مـانـع از مسئله ی انقباض می گـردد کـه خـود عامل مهمی اسـت کـه باید در نـظـر گرفته شود
توانایی مصالح جهت مقاومت در بـرابـر آتش سوزی بـه توانایی مقاومت در برابر انتقال حرارت بستگی دارد . ضمنا برای ساختمان های باربر ضروری است که مواد و مصالح موجود پس ازاینکه در معرض حرارت ناشی از آتش سوزی قرار گرفتند بتوانند به تحمل بارهای وارده ادامه دهند . بـرای دیوار، کف و تیغه بندی ها میزان سرعت آتش سوزی بر حسب ساعت داده می شود
که این مسئله بر اساس آزمایش های استاندارد آتش سوزی می باشد . حداکـثر زمان در بیشتر آتش سوزی ها چهار ساعت می باشد . توانایی دیوار بـا کف جهت مقاومت در برابر عبور صـوت از یک جهت و از جهت دیگر عامل مهمی در انتخاب مصالح دیوار می باشد . دیوارها بـا جذب صوت و انعکاس آن از انتقال سر و صدا جلوگیری می نمایند . امـا نـکـتـه ی مهم تـر اینکه بـه وسیله ی عمل یا دیافراگمی از انتقال صوت از یک سـوی دیوار به سوی دیگر ممانعت به عمل می آورند .
حال پس از آشنایی با خصوصیات دیوارهـای آجری بـه چگونگی اجرای آن می پردازیم .
در اجرای این دیوارها اول ریسمان بین دو دهنه ی دیوار می زنند سپس یک لایه ملات به اندازه ی بیست سانتی متر به طول دو دهنه می ریزند و آجرهـا را روی آن به صورت عرضی می چینند . چیدن آجرها را طوری انجام می دهند که خط درز بالایی روی خط درز پایینی قرار نگیرد . این کار را تا زیر سقف انجام می دهند و بدین صورت دیوار چینی آجری صورت می گیرد .
کشیدن دیوار و پارتیشن های ده سانتی :
پس از کشیدن دیوارهای بیست و دو سانتی خارجی ساختمان دیوارهای داخلی را به صورت تیغه های ده سانتی انجام می دهند . اجرای این دیوارها نیز مثل دیوارهای بیست و دو سانتی است .
بلوک های سقفی از نوع پلی استایرن منبسط شده در صورتی عملکرد مناسب و قابل قبول خواهند داشت که مواردی از قبیل ایمنی در برابر آتش ، رواداری های ابعادی ، مقاومت مصالح )که می تواند با دانسیته مصالح ارتباط داشته باشد) شکل هندسی و روش اجرایی مناسب در آن رعایت گردد. بنابراین لازم است تا مشخصات بلوک تولیدی با ضوابط زیر انطباق داشته و در اجرا نیز از روشها و محافظتهای صحیح بهره گیری گردد.
بدیهی است که سیستم سقف تمام شده باید علاوه بر تطابق با این ضوابط ، مانند سایر سیستم های ساختمانی به طور کامل با مقررات ملی ساختمان و کلیه ضوابط و آئین نامه های مصوب مرتبط مطابقت نماید.
-1 الزامات ایمنی در برابر آتش
1-1 تنها استفاده از انواع کند سوز شده بلوک پلی استایرن منبسط شده مجاز بوده و استفاده از انواع غیر کند سوز ممنوع است.تولیدکنندگان موظف می باشند مدارک لازم دال بر استفاده از مواد اولیه از نوع کند سوز شده برای تولید بلوک را به شرح زیر ارائه نمایند:
الف – مواد اولیه (پودر پلی استایرن منبسط شده محصول کارخانجات پتروشیمی) باید از نوع کند سوز باشد.
در این زمینه باید مدارک فنی معتبر از کارخانه فروشنده مواد اولیه اخذ گردد. مدارک فوق باید قرار گرفتن ماده اولیه از نظر واکنش در برابر آتش را بر اساس استانداردهای معتبر بین المللی ، در یکی از گروه های زیر نشان دهد.
گروهD (یا گروه های بهتر از آن) مطابق با استاندارد EN13501-1
گروه B-1 (یا گروه های بهتر از آن) مطابق با استاندارد DIN 4102
تیپA مطابق با استاندارد BS3837-1
گروهA مطابق با استاندارد ASTME 84
ب- اخذ گواهینامه فنی از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن دال بر کند سوز بودن محصول مطابق با شرایط ذکر شده در بند الف .
2-1 برای حفاظت از بلوک سقفی پلی استایرن و جلوگیری از برخورد مستقیم هرگونه حریق احتمالی با بلوک لازم است تا زیر سقف به وسیله پوشش مناسب محافظت شود . پوشش باید به تیرها و تیرچه ها متصل و مهار گردد. اتصال مستقیم به بلوک پلی استایرن ( مانند گچ کاری مستقیم بر روی بلوک بدون استفاده از اتصالات مکانیکی ) به تنهایی قابل قبول نیست انواع پوششهای مورد پذیرش به شرح زیر می باشند:
* پوشش گچ یا پوششهای محافظ پایه گچ – پرلیت یا گچ – ورمیکولیت یا تخته گچی به ضخامت حداقل 1.5 سانتی متر که به نحو مناسب و مستقل از بلوک به سقف سازه ای مهار شده باشد.
3-1 اتصال مستقیم اندود به بلوک با هر شکل هندسی ) اعم از معمولی یا دارای انواع شیار ( به تنهایی و بدون استفاده از اتصالات مکانیکی به هیچ وجه مجاز نبوده و ضرورتا" باید از اتصالات مکانیکی مهار شده به تیرها و تیرچه ها (نظیر سیستم راپیتس) استفاده شود. لذا تولید کنندگان موظف هستند از ارائه هر گونه اطلاعات شفاهی یا کتبی به مصرف کنندگان که مغایر با این موضوع باشد ، خودداری نمایند.
4-1 از آنجایی که دیوارهای بین واحدهای مستقل ) مانند دیوار بین آپارتمان های مسکونی یا واحد های تجاری ، اداری مستقل و غیره ) در هر ساختمان باید دارای مقاومت در برابر آتش باشند . این دیوارها باید از لایه بلوکها ی پلی استایرن عبور کرده و تا سقف سازه ای ) یعنی زیر تیرچه یا بتن ( امتداد داشته باشند یا به طور مناسب از مصالح حریق بند استفاده شود به گونه ای که بلوکهای پلی استایرن در این قسمت بین دو فضای مجاور پیوستگی نداشته باشند و از گسترش هر گونه حریق احتمالی بین دو فضایی که به وسیله دیوار مقاوم در برابر آتش از یکدیگر جدا شده اند ، جلوگیری گردد.
5-1 انبار کردن بلوکها در کارگاه ساختمانی : بلوکهای پلی استایرن منبسط شده در محل کارگاه ساختمانی به دور از هر گونه مواد قابل اشتعال (نظیر رنگها ، حلالها یا زباله های فابل اشتغال ) نگهداری شوند . محل نگهداری باید به گونه ای باشد که از احتمال ریزش یا تماس براده های داغ یا جرقه های ناشی از جوشکاری یا هر گونه شی ، داغ دیگر با بلوکها در کارگاه ساختمانی پیشگیری شود.محل انبار اصلی بلوکها حتی الامکان به دور از محل عملیات ساختمانی باشد تا از سرایت هر گونه شعله یا حریق احتمالی به محل انبار انبار اصلی جلوگیری شود.
6-1 توصیه می گردد که از انبار کردن بلوکها به حجم بیش از 60 متر مکعب خودداری شود . در صورت نیاز به انبار کردن مقادیر بیش از 60 متر مکعب ، بلوکها به قسمتهای با حجم حداکثر 60 متر مکعب تقسیم شده و بین هر دو قسمت حداقل 20 متر فاصله وجود داشته باشد.
7-1 کلیه کارگران و کارکنان باید نسبت به عدم استفاده از هر گونه شعله و نیز عدم استعمال سیگار در مجاورت محل نگهداری بلوکها توجیه شوند و استفاده از تابلوی استعمال دخانیات ممنوع در مجاورت محل نگهداری بلوکها الزامی است . تعدادی کپسول آتش نشانی نیز در نزدیکی محل نگهداری بلوکها پیش بینی گردد.
٢- الزامات مکانیکی
2-1 حداقل مقاومت بلوکهای تولیدی در برابر بارهای حین اجرا باید برابر با 200 کیلو گرم به ازای هر 30 سانتی متر طول بلوک باشد. این بار باید در نواری به عرض حداکثر 7 سانتی متر در وسط بلوک اعمال شود.
تذکر : آزمایشها نشان می دهند که به علت تفاوتهای موجود در مواد اولیه و فرآیند تولید چگالی دقیقی برای کسب مقاومت مذکور در فوق نمی توان مشخص کرد با این وجود به عنوان یک راهنمای کلی انتظار می رود که در صورت تولید مناسب ، بلوکهای با عرض 50 و ارتفاع 25 سانتی متر با دانسیته حدود 14-13کیلوگرم بر متر مکعب مقاومت مورد نظر کسب شود . ضمنا" با فرض شرایط یکسان از نظر مواد اولیه ، فرایند تولید و ضخامت بلوک ، هر چه که عرض بلوک افزایش یافته یا ارتفاع آن کاهش یابد، به چگالی بیشتری برای کسب مقاومت لازم نیاز خواهد بود.
2-2 لازم است تا کارخانجات تولید کننده بلوک سقفی از جنس پلی استایرن منبسط شده دارای آزمایشگاه حداقل برای کنترل رواداری های ابعادی و باربری بلوک باشند در این آزمایشگاه باید باربری بلوکها با استفاده از جک با بار معادل 200 کیلو گرم و بصورت نواری بر روی بلوکهای به طول 30 سانتی متر مورد آزمایش قرار گیرد (مطابق شکل زیر) بلوکی که به این شکل آزمایش می شود ، نباید دچار هیچگونه شکست یا گسیختگی گردد.
3-2 استفاده از بلوکهای با طول کمتر از 30 سانتی متر ممکن است خطر شکست بلوک را در پی داشته باشد.لذا به مصرف کنندگان توصیه می شود از به کار بردن بلوکهای با طول کمتر خودداری نمایند. همچنین هر گونه تولید و یا ارائه بلوکهای به طول کمتر از 30 سانتی متر به مصرف کنندگان ممنوع است.
4-2 استفاده از بلوک های توخالی با طول کمتر از بلوک کامل (برش آن به قطعات کوچکتر از یک بلوک کامل) ممنوع است.
5-2 برای بلوک های دارای حفره که درابتدا و انتهای دهانه یا در مجاورت پلهای اصلی یا در مجاورت تیرهای عرضی و یا در محلی که امکان ورود بتن به داخل حفره ها وجود داشته باشد قرار می گیرند به منظور جلوگیری از سنگین شدن سقف و هدر رفتن بتن باید تمهیدات لازم برای بستن حفره های بلوک به وسیله در پوشها با پر کننده های مناسب به نحو مطمئن به عمل آید تا از ورود بتن به داخل آن جلوگیری شود و یا اصولا" در این قسمتها از بلوک های توپر استفاده شود.
٣- الزامات ابعادی
1-3 عرض لبه نشیمن بلوکها در محل قاعده باید ±2 27 میلی متر باشد.
2-3 رعایت پخی در دو لبه فوقانی به ارتفاع 5 و قاعده 5 سانتی متر الزامی است.
3-3 حداکثر رواداری طول ، عرض و ضخامت بلوک از مقدار اسمی اعلام شده به شرح زیر باشد.
طول بلوک در هر نقطه حداکثر 5± میلی متر به ازای هر متر طول اسمی بلوک و عرض بلوک حداکثر ±3میلی متر با عرض اسمی بلوک می تواند تفاوت داشته باشند.
ضخامت هیچ نقطه اندازه گیری شده از بلوک نباید بیش از 5± میلی متر با مقدار اسمی تفاوت داشته باشد.
4-3 کلیه لبه های بلوک ) به غیر از محلهای پخی در لبه های فوقانی ( باید گونیا باشند. رواداری مجاز برای انحراف از گونیا بودن لبه های طولی و عرضی حداکثر 5±میلی متر به ازای هر 1000 میلی متر طول یا عرض نمونه می باشد حداکثر انحراف از گونیا بودن لبه ضخامت 3± میلی متر می باشد.
۴- مشخصات ظاهری
1-4 بلوکها باید دارای ظاهر سالم و یکپارچه باشند سطح بلوک باید نسبتا" صاف باشد و بین دانه های پلس
استایرن فاصله مشخص ظاهری وجود نداشته باشد.
2-4 لازم است تا نام تولید کننده ، کند سوز بودن محصول ، ابعاد بلوک ) طول ، عرض و ضخامت ( و حداقل چگالی بلوک بر روی تمام بلوکهای تولیدی کارخانه حک یا چاپ یا برچسب شود.در صورت استفاده از چاپ یا برچسب این کار باید به نحو تثبیت شده صورت گیرد به گونه ای که امکان پاک شدن یا برآمدن ساده در حین نقل و انتقال یا سوء استفاده توسط افراد وجود نداشته باشد.
حداقل تراکم پلی استایرن
اشنایی با المانهای ساندویچ پانل (2)
▪ مقاومت در خمش و بار محوری همزمان :
ـ مقاومت خمشی – محوری صفحات دیواری بایستی طبق مقررات فصل ۱۶ آبا و باتوجه به عملکرد ترکیبی ، نیمه ترکیبی و یا غیر ترکیبی آنها محاسبه شود .
ـ محدودیت میلگرد دیوارها طبق بند ۱۶-۴ آبا می باشد .
ـ چگونگی فولادگذاری ، قرارگیری مفتولها و پوشش بتن :
ـ چگونگی قرارگیری مفتولها در شبکه جوش شده و میلگردهای تقویتی باید مطابق با مقررات فصل ۸ آبا صورت پذیرد .
ـ مهار وصله آرماتورها و شبکه جوش شده طبق مقررات فصل ۱۸ آبا می باشد .
ـ پوشش بتنی روی شبکه جوش شده یا آرماتورها نباید کمتراز ۱۸ میلیمتر باشد .
▪ بازشوها :
ـ در اطراف بازشوها باید فولاد تقویتی با سطحی معادل آرماتورهای قطع شده در هر جهت ، بصورت فولاد متمرکز در همان جهت قرار داده شود .
- در هر دیوار صفحه ای سطح بازشوها نباید از یک سوم سطح کامل دیوار بیشتر باشد .
ـ فاصله بازشوها تا انتهای دیوار باید حداقل ۷۵۰ میلیمتر در نظر گرفته شود ؛ در غیر اینصورت باید تحلیل دقیق صفحات با منظور نمودن بازشوها انجام شود .
- در صـورت بــهره گیری از تـــحلیل می توان مقادیر ذکــرشده در بندهای ۱-۴-۶-۲ و ۱-۴-۶-۳ را تغییر داد .
- معیارهای طراحی در برابر آثار زمین لرزه :
- حداقل مقاومت مشخصه بتن نباید از ۲۰MPA کمتر باشد .
ـ برای تأمین شکل پذیری لازم باید در محل برخورد دیوارهای باربر اصلی از کلافبندی قائم استفاده شود .
ـ برای تأمین یکپارچگی و انسجام سقف باید کلافبندی افقی در بالای دیوارهای باربر اصلی تعبیه گردد .
ـ کلافبندی های قائم و افقی باید به نحوی طراحی و تعبیه گردند که یک شبکه کلاف پیوسته فضایی تشکیل گردد .
ـ در محل اتصال صفحه سقف به دیوار باید لایه عایق صفحات حذف و بتن ریزی انجام شود .
ـ
برای تأمین یکپارچگی و عملکرد جعبه ای سازه صفحه ای باید در محل اتصال
صفحات دیواری به یکدیگر و صفحات دیواری به سقف از میلگرد دوخت استفاده گردد
. تعداد و آرایش این میلگردها باید بر اساس آنالیز و یا آزمایشهای انجام
یافته محاسبه گردد .
● مسائل اجرایی – کنترل کیفی
مطالب این بخش شامل نگهداری صفحات ، ضرورتهای اجرایی و کنترل کیفی مختص نظام صفحه ای می باشد .
لازم به توضیح است که تمام دستورالعملهای اجرای سازه های بتن آرمه در این نوع سازه ها لازم الاجرا می باشد .
▪ حمل و نقل و نگهداری صفحات :
ـ صفحات باید در محیط های دور از تابش مستقیم اشعه خورشید و همچنین بارش باران و رطوبت با تغییرات حرارتی شدید نگهداری شوند .
ـ صفحات نباید در معرض مواد آتش زا یا حرارت که باعث احتراق پلی استایرن گردد نگهداری شوند
ـ صفحات باید دور از مواد و شرایط محیطی خورنده فولاد و حلال پلی استایرن نگهداری شوند .
ـ نگهداری صفحات روی یکدیگر باید به گونه ای باشد که جوش شبکه و مفتولها آسیب نبیند .
ـ از بارگذاری و راه رفتن روی صفحات که باعث آسیب به شبکه جوش شده و مفتولهای قطری می گردد باید جلوگیری شود .
▪ اجرا و کنترل کیفی نظام صفحات ساندویچی :
۱) اجرای شالوده :
ـ آرماتورهای انتظار شالوده ها باید در هر دو طرف داخل شبکه بندی قرار گرفته و به سمت شبکه جوش شده متمایل باشند .
ـ
برای تأمین پوشش داخلی آرماتورهای انتظار در پشت مسیر آنها باید بوسیله
روشهای مناسب از جمله دستگاه دمنده حرارتی ( HEAT GUN ) ، لایه پلی استایرن در حدود ۱ سانتیمتر ذوب شود تا حداقل پوشش ۲ سانتیمتر تأمین گردد و پشت آرماتورها کاملاً با بتن پاشیدنی پر شود .
ـ میلگردهای انتظار دیوارها باید حتماً از نوع آجدار باشد .
ـ میلگردها در شناژ قائم باید تا کف شالوده ادامه پیدا کنند .
۲) نصب صفحات دیوار و اتصالات :
ـ در محل اتصال دو صفحه عمود بر هم آرماتورهای اتصال U شکل باید به صورتی روی هم قرار گیرند تا تشکیل خاموت بسته بدهند .
ـ میلگردهای اتصال L ، U باید ترجیحاً بین شبکه جوش شده و لایه عایق قرار گرفته و به شبکه جوش شده بچسبند .
ـ نحوه قرارگیری تار و پود شبکه اتصال ( مش تقویت ) دو صفحه باید به گونه ای باشد که حداکثر ضخامت بتن پوششی برای دیوار بدست آید .
ـ در محل اتصال صفحات دیواری یا شالوده باید ۵ سانتیمتر از پلی استایرن حذف شده و جای آن با بتن پر شود .
ـ در محل بازشوها ( درب و پنجره ) باید پوشش ۲ سانتیمتر بتن اطراف میلگردهای تقویتی دورتادور بازشوها کاملاً رعایت شود .
ـ سیستم تأسیسات مکانیکی در سازه های صفحه ای ترجیحاً روکار باشد .
در صورت توکار بودن سیستم تأسیساتی ، لوله های آب باید از جنس پلی مری مناسب باشد .
ـ بهتر است مسیر عبور لوله های تأسیسات قبلاً توسط اسپری یا ماژیک بر روی پلی استایرن نشانه گذاری شود ، سپس توسط روشهای مناسب ازجمله دمنده حرارتی مقداری از پلی استایرن در این ناحیه ذوب شود و لوله از داخل شیار عبور کند و به هیچ وجه نباید لوله های تأسیساتی باعث کاهش ضخامت بتن پاشیدنی شود .
ـ در تمامی لوله های آب گرم در سیستم توکار باید پلی استایرن اطراف لوله به فاصله حدود ۲ سانتیمتر برداشته شود بطوریکه لوله آب گرم باقشری از بتن دورتادور خود احاطه گردد .
ـ محل اتصال مهارهای افقی و پانل بایستی حداقل سطح مقطع را اشغال کند تا ناحیه بدون بتــــن به کمترین مقـدار ممکن برسد . ( استفاده از مقطع دایره شکل توصیه می شود.)
ـ
باید همزمان با کار نصب تأسیسات ، نقشه اجرایی از تأسیسات توکار تهیه شود
تا در صورت بروز مشکلات احتمالی ، محل و مسیر تأسیسات مشخص باشد تا در
آینده تخریب اضافی صورت نگیرد .
۳) نصب صفحات سقف و اتصالات :
ـ نصب صفحات سقف ترجیحاً پیش از بتن پاشی دیوارها اجرا شود .
ـ در قالب بندی سقف ها باید فاصله ۲ سانتیمتری بین تخته قالب بندی و شبکه میلگرد جوش شده رعایت شود و به هیچ عنوان نباید قالب به شبکه میلگرد جوش شده بچسبد .
ـ در وسط دهــانه تیــرها اجـرای خیز منفی به مقدار ۲۰۰/۱ طول دهانه توصیه می شود .
ـ مجموعه داربست باید استحکام کافی جهت تحمل بارهای ثقلی سقف در حین اجرای بتن ریزی کلیه سطوح و همچنین نیروهای باد را داشته باشد .
۴) بتن پاشی و بتن ریزی دیوارها و سقف ها :
ـ
در عملیات بتن پاشی به هیچ عنوان نباید به دلیل نصب قرنیز ضخامت بتن پایین
دیوار کم شود . استفاده از قرنیز چوبی و نصب آن بعد از اتمام نازک کاری
توصیه می شود .
ـ در ساختن بتن ، پیمانه کردن وزنی مصالح ارجح است .
ـ ساخت بتن با توجه به طرح اختلاط الزاماً باید توسط همزن های خودکار صورت گیرد و استفاده از روشهای دستی منع شده است .
ـ مواد و مصالح برگشتی از عملیات بتن پاشی نباید مجدداً استفاده شود .
ـ
به علت ضخامت کم بتن در سازه های صفحه ای و تبادل حرارتی محیط با بتن ، می
بایست توجه ویژه ای به محافظت و عمل آوری بتن شود . عمل آوردن باید
بلافاصله بعد از پاشش آن آغاز شود .
ـ در صورتیکه بتن از دستگاه بتن ساز
تهیه می شود ، حداکثر باید در طول مدت ۹۰ دقیقه مورد استفاده قرار گیرد ؛
این زمان برای شرایط آب و هوایی گرم ( دمای بالای ۲۵ درجه ) ، ۴۵ دقیقه است
. برای بتن های خاص با مواد افزودنی یا پوزولان ، زمان های فوق مطابق با
نوع و میزان آن مواد تعیین می شود اما در هیچ حالت این مدت ا ز ۱۲۰ دقیقه پس از اختلاط نباید بیشتر شود .
ـ عملیات بتن پاشی در شرایط آب و هوایی زیر متوقف می شود :
الف
) وزش بادهای شدید به نحویکه از اجرای مناسب بتن پاشی ممانعت کند یا باعث
جدایی دانه ها و در نتیجه کاهش مقاومت شود ؛ طبعاً بتن پاشی در فضای درون
ساختمان بدون اشکال خواهد بود .
ب ) درجه حرارت محیط ، شرایط بند ۱-۲-۳-۲-۹ را ارضاء نکند .
ج ) باران باعث شسته شدن یا پوسته شدن سطح بتن پاشی تازه شود .
ـ در صورت امکان کل ضخامت دیوارها یک لایه پاشیده شود .
ـ
در جاهایی که یک لایه بتن توسط لایه دیگری پوشانده می شود ابتدا باید
اجازه داد لایه کمی سخت شده سپس تمامی مصالح شل ، ناهمواری و زیادی و مصالح
بازگشتی که به سطح کار چسبیده است توسط جاروب خراشیدن یا وسایل دیگر
برداشته شود ؛ سپس سطح مزبور با جریان سریع هوا –
آب که از نازل خارج می شود تمییز شود . در نهایت سطح کار باید بطور کامل
توسط یک چکش نواخته شود تا مخلهای سست که ناشی از حفره های تشکیل شده از
مصالح بازگشتی یا عدم پیوستگی بتن پاشی هستند مشخص شده و حذف گردند .
ـ
عدد اسلامپ کم باعث اتلاف بیش از حد مصالح شده و عدد اسلامپ بیشتر می تواند
باعث روانی مصالح روی سطح یا ریزش مصالح گردد ؛ لذا محدوده اسلامپ مطابق
بند ۱-۲-۳-۲-۶ برای بتن پاشیدنی می باید رعایت شود .
ـ به منظور توزیع یکنواخت بتن پاشیدنی و کاهش اثر گلوله شدن ، نازل تقریباً عمود بر سطح دیوار تا حدود ۱۵ درجه قرار داده می شود و بطور محوری به صورت یکنواخت با یک رشته از حرکتهای بیضوی یا دایره ای شکل کوچک گردانده می شود .
ـحرکت نازل بصورت جلو به عقب زاویه برخورد را عوض می کند و باعث اتلاف مصالح می شود .
نازل هرگز نباید بیش از ۴۵
درجه از سطح مورد نظر زاویه بگیرد . در صورتیکه نازل با زاویه خیلی بیش از
عمود بر سطح قرار گیرد ، بتن پاشیدنی چین می خورد و ایجاد سطوح ناهموار و
بافت موجی می کند . این کار علاوه بر ضایع کردن مصالح ، باعث تخلخل و غیر
یکنواختی بتن پاشیده شده نیز می شود .
ـ بتن پاشی هرگز نباید به کنج ختم شود .
ـ زاویه نازل نسبت به سطح دیوار باید حدود ۹۰
درجه باشد در غیر اینصورت مصالح بازگشتی افزایش و تراکم و مقاومت بتن تا
حد محسوسی کاهش می یابد . در داخل کنجها پاشش روی نیمساز انجام می شود تا
اتلاف مصالح و تخلخل به حداقل برسد .
ـ فاصله بهینه نازل تا سطح مورد پاشش بین ۵۰ تا ۸۰
سانتیمتر می باشد . در صورتیکه فاصله از این مقدار بیشتر شود باعث افزایش
مصالح بازگشتی و کاهش مقاومت و تراکم خواهد شد . در صورتیکه فاصله از این
حدود کمتر شود باعث افزایش مصالح بازگشتی خواهد شد ولی کاهش تراکم و مقاومت
را در پی نخواهد داشت . باید توجه داشت که در اثر این کاهش فاصله ، شخص
بتن پاش در معرض اصابت ذرات بازگشتی می باشد .
ـ به عنوان یک ارزیابی
چشمی اگر بتن پاشیدنی روی شبکه میلگرد جوش شده بچسبد نشان دهنده دور بودن
بیش از حد نازل و یا کم بودن سرعت آن است . جمع شدن تدریجی بتن در پشت شبکه
نشان دهنده بتن پاشی صحیح می باشد .
ـ بتن پاشی دیوار نباید از بالا به پایین صورت پذیرد ، این عمل تا حدود ۶۰ تا ۸۰ سانتیمتری از بالای دیوار ادامه یافته . عمل بتن پاشی از کنج دیوار و سقف به سمت پایین انجام می گیرد .
ـ
یک لوله دمنده هوا در طول عمل پاشش بایستی مورد استفاده قرار گیرد تا از
انباشتگی مصالح روی سطوح جلوگیری نماید . در صورتیکه امکانات استفاده از
این سیستم وجود نداشته باشد باید یک تخته چوبی یا یونولیت جلوتر از بتن
پاشی حرکت کند تا مواد اضافی از بتن پاشی روی دیوار نچسبد .
ـ مهارت فرد
بتن پاش در کیفیت و مقاومت و تخلخل و تراکم بتن پاشیدنی بسیار موثر می
باشد ، لذا باید قبل از شروع بتن پاشی به فرد پاشنده بتن آموزش لازم داده
شود و سپس مورد آزمایش قرار گرفته و از نمونه های پاشیده شده توسط وی مغزه
گیری و دیگر آزمایشات بعمل آید تا نحوه پاشیدن وی اصلاح گردد .