« بررسی نوسانگر LC و RLC و نوسانهای واداشته »
شرح آزمایش :
وسایل آزمایش : یک القاگر با ضریب خود القایی بالا دارای مقاومت، یک خازن با ظرفیت 40 و یک مقاومت . در ضمن طراحی آنها طوری است که بتوان پدیده های اثر القایی و ظرفیتی را در مدارهای AC و DC مشاهده کرد. همچنین یک صفحه اتصال برای ایجاد مدارهای RC و ... در اختیار است که با نصب عناصر مدار روی آنها و اتصال آن به کامپیوتر رفتار این مدارها را بررسی کرد.
آزمایش اول : مدار RC
مداری مطابق شکل زیر بستیم که شامل یک خازن40 و یک مقاومت 100 کیلو اهم بود . دو سرA و B را به Cassy متصل کرده و ولتاژ را 4 ولت قرار دادیم ( محدوده تغییر، 8ولت) سپس با استفاده از کلید قطع و وصل ، خازن را شارژ کرده و منحنی آن را رسم کردیم و وقتی ولتاژ به مقدار بیشینه رسید کلید را از منبع قطع کرده و تغییرات ولتاژ را روی نمودار ثبت کردیم.
آزمایش دوم : مدار RL
در این آزمایش نیز مداری مطابق شکل زیر بستیم که شامل یک القاگر با دو سیم پیچ که در هرکدام 5100 دور سیم و 150 اهم مقاومت دارند ضریب القایی این القاگر 500 هانری می باشد و ولتاژ را 4 ولت قرار دادیم (محدوده تغییر، 8 ولت)
سپس با استفاده از کلید قطع و وصل ، تغییرات جریان را در دو سر القاگر مشاهده کرده و یادداشت کردیم.
آزمایش سوم : مدار RLC
مداری مطابق شکل زیر بستیم که شامل القاگر دارای مقاومت کافی و خازن بود. ولتاژ را همچنان 4 ولت قرار دادیم و آن را به Cassy متصل کردیم و نمودار ولتاژ را مشاهده کردیم.
محاسبات آزمایش :
مدار RC : رابطه مدار RC به صورت زیر می باشد . که در آن به جای t ، RC قرار داده ایم تا ولتاژ مدار را در این لحظه بدست آورده و از روی مقدار آن در نمودار ، زمان را در آن ولتاژ بخوانیم :
که در آن q بار خازن ، C ظرفیت خازن و نیروی محرکه مدار است که محدوده تغییر آن 8 ولت است.
از روی نمودار متوجه می شویم که زمان در ولتاژ 06/5 ولت برابر با 50/4 ثانیه است و از آنجایی که زمان شروع نمودار ، 60/0 ثانیه است ، پس :
از طرفی از روی رابطه داریم :
مدار RL : رابطه مدار RC به صورت زیر می باشد . که در آن به جای t ، L/R قرار داده- ایم تا جریان مدار را در این لحظه بدست آورده و از روی مقدار آن در نمودار ، زمان را در آن جریان بخوانیم :
از روی نمودار متوجه می شویم که زمان درجریان 017/0 آمپر برابر با 25/6 ثانیه است و از آنجایی که زمان شروع نمودار ، 75/0 ثانیه است ، پس :
از طرفی از روی رابطه داریم :
که تقریبا برابرند.
مدار RLC : رابطه در مدار RLC بصورت زیر می باشد :
که در آن ، نیروی محرکه مدار بر حسب ولت و ، بسامد زاویه ای برحسب رادیان بر ثانیه می باشد که از رابطه زیر بدست می آید :
برای بدست آوردن از روی نمودار باید دوره تناوب را بدست بیاوریم که برابر با فاصله هر دو قله موالی در نمودار است که با توجه به نمودار برابر با s 90/0 T = می باشد. پس :
که تقریبا برابرند.
محاسبه مقاومت میرایی ( مقاومت بحرانی ) :