الزامات پانلهای دیواری الیاف بتن

الزامات پانلهای دیواری الیاف بتن

 -1 این پانل ها از مجموعه فرآورده های پشم چوب کارخانه ای محسوب می شود و استفاده از آن به عنوان پانل غیرباربر در جداکننده‌های داخلی و یا دیوارهای بین واحدهای مسکونی مجاور و نمای ساختمان، به شرط رعایت الزامات زیر مجاز میباشد.

-2 الزامات فراورده های پشم چوب کارخانه ای باید مطابق استاندارد ملی ایران شماره 10947 : سال 1387 باشد . ویژگیها برای تمام کاربردها به شرح زیر است:

2-1-فراورده های پشم چوب کارخانه ای باید دارای مقاومت حرارتی بیشتر از /5m 2 K/W 0 و ضریب هدایت حرارتی کم تر از  0/065w/mkدر10°c باشند.‌این آزمون باید مطابق استاندارد ملی ایران شماره 8621 انجام شود.

2-2- طول 1 و عرض bباید مطابق استاندارد ایران شماره 7113 تعیین شود . هیچ نتیجه آزمونی نباید ، از طول اسمی و عرض اسمی انحرافی بیشتر از رواداری های داده شده در جدول  1برای کلاس اعلام شده داشته باشد:

                            جدول -1 کلا سهایی برای روادار‌یهای طول و عرض

کلاس	روادار‌یها mm
L1	+5  -10
L2	+3     -5
L3	±2     ±11
W1	±3
W2	±1
برای طول اسمی ≤ 1250 mm 1                برای طول اسمی> 1250 mm

 -3-2 ضخامت Dباید مطابق است اندارد ملی ایران شماره 7114 تعیین شود . هیچ نتیجه آزمونی نباید از ،DN ، انحرافی بیشتر از رواداری های داده شده در جدول 2 برای کلاس اعلام شده داشته ، باشد.

                             جدول 2- کلا س ها برای روادار‌یهای ضخامت

کلاس	رواداری ها MM	ضخامت اسمی  MM
T1	-2   +3	≤100
T2	±1
T3	-3   +4	>100
T4	±2

2-4 گونیا بودن Sb باید مطابق استاندارد ملی ایران شماره 7115 تعیین شود . انحراف از گونیا بودن ، نباید بیشتر از ویژگی داده شده در جدول 3 برای تراز اعلام شده باشد.

                                         جدول -3 تراز ها برای انحراف از گونیا بودن

تراز	الزامات mm/m
S1	≤6
S2	≤ 4
S3	≤ 2

 -5-2  تخت بودن تنها مربوط به فرآورده های روکش دار است باید مطابق استاندارد تخت بودن ، Smax ،. ملی ایران شماره 7116 تعیین شود . انحراف از تخت بودن ، نباید بیشتر از ویژگی داده شده در جدول 4 برای تراز اعلام شده باشد.

جدول- 4 تراز ها برای انحراف از گونیا بودن mm ، تراز الزامات

تراز	الزامات mm/m
P1	≤6
P2	≤ 3

-6-2 پایداری ابعادی تحت شرایط رطوبت و دمای معین دال های پشم چوب باید مطابق استاندارد ملی ایران شماره 7294 تعیین شود. آزمون باید بعد از قرارگیری آزمونه ها به مدت 48H در دمای(70±2)°C    و طول نسبی%(90±5)   انجام شود. تغییر نسبی ضخامت Δεd نباید بیش از 3/0%، باشد ،تغییرات نسبی در طول ΔεL ، و عرض Δεb نباید بیش از  0.5%   باشد.

 -7-2 تنش فشاری در % 10 تغییرشکل ، σ10 یا مقاومت فشاری، σm باید براساس استاندارد ملی ایران شماره 7117 ، تعیین شود . هیچ نتیجه آزمونی برای تنش فشاری در % 10 تغییر شکل یا مقاومت فشاری، هرکدام که کوچکتر است نباید کمتر از مقدار داده شده در جدول  برای تراز اعلام شده باشد.

جدول 5- تراز ها برای تنش فشاری یا مقاومت فشاری

تراز	الزامات kPa
CS(10/Y)20	≥ 20
CS(10/Y)30	≥ 30
CS(10/Y)50	≥ 50
CS(10/Y)75	≥ 75
CS(10/Y)100	≥ 100
CS(10/Y)150	≥ 150
CS(10/Y)200	≥ 200
CS(10/Y)300	≥ 300
CS(10/Y)500	≥ 500
CS(10/Y)750	≥ 750
CS(10/Y)1000	≥ 1000

برای مقاصد حمل و نقل، همه فرآورده ها باید حداقل تراز CS(10/Y) 20 را داشته باشند.

-8-2  چگالی ظاهری دال های پشم چوب ρa باید مطابق استاندارد ملی ایران شماره 7118 تعیین شود . هیچ نتیجه آزمونی نباید از مقدار اعلام شده، بیشتر از % 10 ± تفاوت داشته باشد.

-9-2 سازگاری دال های پشم چوب و لایه های پشم چوب دال های پشم چوب مرکب با سایر مصالح

ساختمانی از طریق اندازه گیری های مقدار کلراید مطابق استاندارد مربوط ارزیابی می شوند . هیچ نتیجه آزمونی نباید از مقادیر ارائه شده در جدول 6 برای تراز اعلام شده بیشتر باشد.

                                   جدول 6- تراز ها برای مقدار کلراید

تراز	الزامات، %
Cl1	≤0/35
Cl2	≤0/15
Cl3	≤0/06

-10-2 مقاومت کششی عمود بر سطوح σmt باید مطابق استاندارد ملی ایران شماره 7119 تعیین شود . هیچ نتیجه آزمونی نباید کمتر از مقدار ارائه شده در جدول 7 برای تراز اعلام شده باشد.

                 جدول -7 تراز ها برای مقاومت کششی عمود بر سطوح

تراز	الزامات kPa
TR5	≥ 5/0
TR7,5	≥ 7/5
TR10	≥ 10
TR15	≥ 15
TR20	≥ 20
TR40	≥ 40
TR70	≥ 70
TR100	≥ 100

برای مقاصد حمل و نقل فرآورده های WW-C ،  باید دارای حداقل تراز آزمون مقاومت TR 5 کششی عمود بر سطوح نباید بر روی دال های پشم چوب انجام شود.

-11-2 طبقه واکنش در برابر آتش باید مطابق استاندارد استاندارد ملی ایران شماره 8299 تعیین شود.

-3 اتصال این پانل ها به یکدیگر و به عناصر سازه ای باید به گونه ای باشد که ضمن تامین پایداری دیوارهای حاصل در برابر بارهای خارج از صفحه، از اندرکنش دیوار و سازه اصلی، تا حد امکان جلوگیری شود.

-4 ضخامت پانل می بایست متناسب با ضریب هدایت حرارتی محصول و مطابق با شرایط ساختمان و گروه بندی آن، براساس ضوابط مندرج در مبحث 19 مقررات ملی ایران به منظور صرفه جوئی در مصرف انرژی انتخاب شود.

-5 لازم است پیش بینی های لازم برای جلوگیری از بروز میعان در داخل پانل و نفوذ آب های ناشی از بارندگی صورت گیرد.

-6 رعایت مبحث سوم مقررات ملی ساختمان و مسکن در خصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و هم چنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، مربوط به مقاومت اجزای ساختمان در مقابل حریق، با در نظر گرفتن ابعاد ساختمان، کاربری و وظیفه عملکردی عنصر ساختمانی الزامی است.

 -7 صدابندی هوابرد جداکننده های بین واحدهای مستقل و پوسته خارجی ساختمان می بایستی مطابق مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان ایران تأمین گردد.

-8 ضخامت پانل ها برای استفاده به عنوان جداکننده های داخلی و یا دیوارهای بین واحدهای مسکونی مجاور و نمای ساختمان، با احتساب اندودهای به کار گرفته شده، می بایست منطبق بر الزامات مبحث 18 مقررات ملی ساختمان ایران باشد.

-9 تأمین تمهیدات لازم جهت اجرای اندودهای تر و خشک از حیث مقاومت و دوام الزامی است.

-10 کلیه مصالح و اجزاء در این سیستم از حیث دوام، خوردگی، زیست محیطی، بهداشتی و غیره می بایستی بر مبنای مقررات ملی ساختمان ایران و یا آئین نامه های ملی یا معتبر بین المللی شناخته شده و مورد تأیید به کار گرفته شود.

-11 اخذ گواهینامه فنی برای محصول تولیدی، پس از راه اندازی خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

الزامات سیستم سازه های بتن مسلح پیش ساخته مدولار سه بعدی

الزامات سیستم سازه های بتن مسلح پیش ساخته مدولار سه بعدی

 -1 سیستم سازه های بتن مسلح پیش ساخته مدولار سه بعدی ، به عنوان سیستم دیوار باربر با دیوار برشی بتن مسلح پیش ساخته متوسط محسوب می شود و اجرای آن در یک طبقه و در کلیه مناطق لرزه خیری ایران (مطابق ویرایش سوم آئین نامه 2800 ایران) و با شرط رعایت الزامات زیر، مجاز می‌باشد.

-2 طراحی لرزه‌ای ‌و ‌ساز‌ه‌ای این سیستم می بایست به ترتیب بر‌اساس IBC2006‌و

318-05 ACI انجام شود.

 -3 دیوارهای بتن مسلح باید مطابق با ضوابط ارائه شده در خصوص دیوارهای بتن مسلح پیش ساخته متوسط مندرج در آئین نامه IBC2006 طراحی شوند.

 -4حداقل ضخامت دیوارهای بتن مسلح باید 10 سانتی متر منظور شود.

 -5براساس ضوابط مندرج در آئین نامه های ATC-41 و FEMA 356  و با توجه به اینکه نوع آرماتورگذاری دردیوارها، بصورت یک لایه مش در وسط، امکان عملکرد ستونی را در بخشی از دیو ار فراهم نمی کند، لازمست محدودیتهای زیر در ساخت دیوارها اعمال شود:

·        در هر وجه دیوار، فاصله افقی بین بازشوها از کنج دیوار، میبایست بیش از 0,3 ارتفاع دیوار باشد.

·        در هر وجه دیوار، فاصله افقی بازشوها از یکدیگر، میبایست بیش از 0,4 ارتفاع دیوار باشد.

 -6در اتصال دیوارها به شالوده، لازمست دیوارها در تمام طول و از طریق ناودانی زیر دیوار که به نحو مقتضی با دیوار درگیر شده‌، به تسمه فولادی که در امتداد طولی شالوده پیش بینی شده است، جوش شوند .‌شایان ذکر است این صفحه می بایست به نحو مناسب و با زوائد برشی یا بلت‌گذاری به شالوده متصل شده باشد.

 -7 در مقاطع سقف و دیوار، لازم است اتصال مدول ها از طریق عبور آرماتور طولی و درگیری به قلاب های پیش بینی شده و همچنین بتن ریزی درجا تامین شود.

 -8 به منظور اتصال المان مرزی که در محل اتصال دیوارهای دو مدول مختلف و با بتن ریزی درجا ایجاد می شود می بایستی ریشه گذاری مناسب در شالوده پیش بینی شود.

-9  تمهیدات لازم به منظور جلوگیری از مشارکت جداکننده‌های داخلی و خارجی در سختی جانبی سازه در نظر گرفته شود.

-10  رعایت تمهیدات لازم در شرایط مختلف اقلیمی و محیط های خورنده ایران برای دوام و پایایی بتن، میلگرد فولادی الزامی است.

-11  رعایت مبحث سوم مقرارت ملی ساختمان در خصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق، هم چنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق با در نظر گرفتن تعداد طبقات، ابعاد ساختمان، کاربری و وظیفه عملکردی عنصر ساختمانی ضروری است.

 -12 رعایت الزامات مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان جهت صرفه جویی در مصرف انرژی برای دیوارهای خارجی و سقف بام الزامی است.

 -13 صدابندی هوابرد جداکننده های بین واحدهای مستقل و پوسته خارجی ساختمان و صدابندی سقف بین طبقات می بایست مطابق مبحث هجدهم مقرارت ملی ساختمان تامین شود.

سیستم قاب ساده بتنی نیمه پیش ساخته K با دیوار برشی بتن مسلح درجا

سیستم قاب ساده بتنی نیمه پیش ساخته K با دیوار برشی بتن مسلح درجا

-1 اجرای این سیستم سازه ای به صورت قاب ساختمانی ساده بتن مسلح متشکل از اعضای نیمه پیش ساخته با اتصالات تر)درجا(‌و دیوارهای برشی بتن آرمه درجا است که محدودیتهای آن مطابق استاندارد 2800  می باشد.

-2 ضخامت دیوارهای بتن آرمه نباید از 15 سانتیمتر کمتر باشد.

-3 بتن مصرفی باید از نوع بتن سازه ای و با حداقل مقاومت 20 مگاپاسکال باشد.

-4 منظم بودن ساختمان در پلان و ارتفاع مطابق استاندارد 2800 الزامی است.

-5 بارگذاری ثقلی و لرزه ای این سیستم، به ترتیب بر اساس مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ایران با عنوان "بارهای وارد بر ساختمان" و استاندارد 2800 صورت گیرد.

-6 در طراحی سازه ای این سیستم، مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ایران با عنوان "طرح و اجرای ساختمان های بتن آرمه"  مد نظر قرار گیرد و در طراحی، ساخت، نصب و اجرای اعضا و اتصالات قطعات پیش ساخته، رعایت آخرین ویرایش آئین نامه  ACI318و راهنمای طراحی PCI  الزامی است.

-7 در صورت تعبیه اعضای مرزی در دیوارهای برشی بتن مسلح، ضروری است این اعضا به صورت درجا اجرا شوند و در نظر گرفتن ستون های پیش ساخته قاب به عنوان اعضای مرزی مورد تایید نمیباشد.

-8 در نظر گرفتن تمهیدات لازم در هنگام بتن ریزی در محل اتصال تیرها به ستو ن های پیش ساخته برای تامین کیفیت مناسب بتن ضروری است مانند: ویبره مناسب در آن محلها و ….

-9لازم است تمهیدات جهت تحمل نیروی Uplift  در اتصال ستون بالایی به ستون پایینی صورت گیرد لازم مانند:  دندانه دار کردن شیارهای تعبیه شده در بالای ستون پایینی و ….

-10 تامین ضوابط دیافراگم صلب و همچنین تامین پیوستگی و یکپارچگی برای کلیه سقفها الزامی است.

-11 اتصال سقف به قاب و دیوار به صورت پیوسته و یکپارچه طراحی و اجرا شده و میلگردگذاری لازم بر این اساس در محل اتصال انجام شود همچنین تامین پیوستگی و یکپارچگی در محل اتصال تیر به ستون و اجرای میلگردگذاری لازم ضروری است.

-12 در نصب و اجرا، این سیستم جهت تحمل بارهای حین اجرا کنترل شود.

-13 تمهیدات لازم جهت تامین پایداری قطعات پیش ساخته الحاقی به ساختمان مانند : را ه پله ها، جا ن پنا ه ها و …در برابر نیروهای وارده صورت گیرد.

-14 در خصوص این سیستم، رعایت مبحث سوم مقررات ملى ساختمان ایران با عنوان "حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق " و همچنین الزا مات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت اجزای ساختمان در مقابل حریق با در نظر گرفتن ابعاد ساختمان، کاربرى و وظیفه عملکردى اجزاى ساختمان الزامى است.

-15 در خصوص این سیستم، رعایت مبحث نوزدهم مقررات ملى ساختمان ایران با عنوان "صرفه جویی در مصرف انرژی"  الزامى است.

-16 صدابندی هوابرد جداکننده های بین واحدهای مستقل و پوسته خارجی ساختمان و صدابندی سقف بین طبقات باید مطابق مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان ایران با عنوان "عایق بندی و تنظیم صدا" تأمین شود.

-17 لازم است تمهیدات لازم متناسب با شرایط مختلف اقلیمی و محیطهای خورنده ایران صورت پذیرد.

-18 کلیه مصالح و اجزا در ا ین سیستم اعم از معماری و ساز های از حیث دوام، زیست محیطی و … باید بر مبنای مقررات ملی ساختمان ا یران و یا آئین نامه های ملی یا معتبر بین المللی شناخته شده و مورد تا یید به کار گرفته شود.

-19 اخذ گواهی نامه فنی برای محصولات تولیدی ، پس از راه اندازی خط تولید کارخانه از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

الزامات صفحات عایق حرارتی

الزامات صفحات عایق حرارتی

-1 در کاربرد XPS به عنوان عایق حرارتی ، رعایت مبحث سوم مقررات ملى ساختمان ایران با عنوان "حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق " و همچنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت اجزای ساختمان در مقابل حریق با در نظر گرفتن ابعاد ساختمان، کاربرى و وظیفه عملکردى اجزاى ساختمان الزامى است.

-2 محافظت از این محصول به وسیله پوشش مانع حرارتی مناسب ضروری است و این پوشش با ید دارا ی اتصالات مکانیکی کافی به سازه یا عناصر ساختمانی باشد .‌پوشش مناسب میتواند یک اندود یا تخته گچی با ضخامت حداقل 12/5 میلی متر یا پوشش دیگری با مقاومت معادل در برابر دمای بالا باشد.

 -3در‌کاربرد XPS به عنوان عایق حرارتی، رعایت مبحث نوزدهم مقررات ملى ساختمان ایران با عنوان "صرفه جویی در‌مصرف انرژی" الزامى است.

-4 کلیه مصالح و اجزا در ا ین سیستم از حیث دوام، زیست محیطی و … باید بر مبنای مقررات ملی ساختمان ایران و یا آئین نامه های ملی یا معتبر بین المللی شناخته شده و مورد تایید به کار گرفته شود.

-5کلیه ضوابط ایمنی در برابر آتش که برای صفحات EPS تهیه و توسط مرکز اعلام شده است برای این محصول نیز لازم الاجرا می باشد.

-6 اخذ گواهی نامه فنی برای محصولات تولیدی پس از راه اندازی خط تولید کارخانه از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

الزامات سیستم خانه های چوبی

الزامات سیستم خانه های چوبی

-1 استفاده از سیستم پیشنهادی در صورت رعایت تمامی ضوابط و محدودیت های ساز‌ه‌های چوبی مندرج در آخرین ویرایش آئین نامه IBC از قبیل:  نحوه طراحی، جزئیات اجرایی و …، بسته به لرزه خیزی منطقه تا حداکثر 3 طبقه مجازاست. همچنین رعایت مقررات ملی ساختمان ایران و استاندارد      2800 ایران در موارد مربوطه نیز الزامی است.

-2 در خصوص این سیستم، رعایت مبحث سوم مقررات ملى ساختمان ایران با عنوان" حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق " و همچنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت اجزای ساختمان در مقابل حریق با در نظر گرفتن ابعاد ساختمان، کاربرى و وظیفه عملکردى اجزاى ساختمان الزامى است.

-3 در خصوص این سیستم، رعایت مبحث نوزدهم مقررات ملى ساختمان ایران با عنوان "صرفه جویی در مصرف انرژی" الزامى است.

-4 صدابندی هوابرد جداکننده های بین واحدهای مستقل و پوسته خارجی ساختمان و صدابندی سقف بین طبقات باید مطابق مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان ایران با عنوان "عایق بندی و تنظیم صدا" تأمین شود.

-5 کلیه مصالح و اجزا در ا ین سیستم اعم از معماری و ساز ه ای از حیث دوام، زیست محیطی و … باید بر مبنای مقررات ملی ساختمان ا یران و یا آئین نامه های ملی یا معتبر بین المللی شناخته شده و مورد تا یید به کار گرفته شود.

-6 اخذ گواهی نامه فنی برای محصولات تولیدی پس از راه اندازی خط تولید کارخانه از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

الزامات خرپای تیرچه ماشینی با فوندوله پلیمری

الزامات خرپای تیرچه ماشینی با فوندوله پلیمری

-1با توجه به مدارک ارائه شده که مبتنی بر نظریه فنی CSTB  از کشور فرانسه می باشد، استفاده از تیرچه با پاشنه پلیمری صرفاً در پهنه های لرزه خیزی با خطر نسبی کم و متوسط کشور مطابق استاندارد 2800 ایران مجاز است.

-2 دوام و پایایی تیرچه پیشنهادی با توجه به پوشش پلی اورتان دور میلگرد های کششی و فوندوله از جنس ورق در گالوانیزه به ضخامت   0,5 mm و با استناد به مدارک ارائه شده توسط شرکت بر مبنای نظریه فنی  CSTB شرایط متعارف مشکلی ندارد، ولی استفاده از آن در شرایط محیطی متوسط، شدید  بسیار شدید و فوق العاده شدید، مطابق با فصل ششم مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، مناسب نمیباشد

-3استفاده از این نوع تیرچه، صرفاً در سقفهای با بلوک پلی استایرن کندسوز(EPS) مجاز است.

-4 کلیه ضوابط مربوط به طراحی تیرچه با پاشنه پلیمری   (از نظر مقاومت خمشی – برشی – خیز مجاز – جوش مقاومتی و....) باید مشابه با تیرچه بتنی و مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره

  2909-1باشد

 -5 با توجه به عدم پیوستگی خمشی میلگردهای طولی تیرچه مذکور در بتن، ضروری است خرپای تیرچه و جوش مقاومتی اتصال خرپا به میلگرد کششی، برای تلاشهای بزر گتری طراحی و اجرا شود.

.-6 با توجه به نوع محصول و طبق مدرک ارائه شده CSTB از آنجایی که پوششی روی میلگرد ها وجود ندارد، استفاده از پوشش محافظ کننده از نوع اندود گچی به ضخامت حداقل 20 میلی متر

با استفاده از اتصالات آویز که با بتن سقف درگیر باشد، الزامی است.

-7 پلی اورتان و پلی استایرن مورد استفاده در سقف باید از نوع کند سوز باشند.‌‌ بلوک های پلی استایرن مورد استفاده در سقف باید کلیه ضوابط مربوطه را مطابق با استاندارد  ASTM یا سایر استاندارد های بین المللی تامین نمایند.

-8 با توجه به گزارش ارائه شده در مدرک CSTB  و در غیاب آزمون های موردی، مقاومت این زیر سیستم در برابر آتش برابر با نیم ساعت قابل قبول است . بنابراین ارتفاع و زیر بنای ساختمان، طبق ضوابط مندرج در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان و آئین نامه حفاظت ساختمان ها در برابر حریق و با توجه به کاربری این سقف و بسته به جزئیات ساختمان، به 2 تا حداکثر 4 طبقه محدود میشود.

-9 استفاده از اتصالات مکانیکی در اتصال پوششهای سقف یا رابیتس به بتن و تیرچه ها الزامی است.

الزامات نمای مدولار پرسلان

الزامات نمای مدولار پرسلان

-1 نمای مدولار پرسلان در گروه کاشی های سرامیکی اکسترودی با جذب آب کمتر یا مساوی 3٪ )گروه (AI قرار می گیرد.

-2 رعایت کلیه ضوابط مرتبط با گروه کاشی های سرامیکی مورد اشاره در بند 1، مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره 25 با عنوان "کاششی های سرامیکی-تعاریف-طبقه بندی-ویژگیها و نشانه گذاری" الزامی است.  

-3 رعایت کلیه ضوابط مندرج در بند 6-7-3-8 مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ایران، در خصوص اتصال قطعات نما به ساختمان، الزامی می باشد.

-4 کلیه قطعات الحاقی به ساختمان باید در مقابل نیروهای جانبی بر اساس ضوابط ارائه شده در بند

6-7-2-8  مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ایران محاسبه شوند.

-5 پوشش های ساختمان، شامل نماها، باید برای اثرات ناشی از نیروی باد بر اساس ضوابط بند6-6 مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ایران طراحی و ساخته شوند.

-6  در صورتی که ضخامت بیش از حد متعارف) حدود 5 سانتی متر) برای عایق در نظر گرفته شود، طراحی دستک ها و اتصالات به دیوار پشت کار ، می بایست متناسب با وضعیت دیوار و نیروهای اعما ل شده باشد.

-7 رعایت ضوابط مندرج در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ایران و آئین نامه 444 این مرکز در مورد حفاظت ساختمان ها در برابر حریق و هم چنین جلوگیری از انتقال حریق با سایر واحدهای مجاور الزامی است.

-8 از آنجاکه در این سیستم، عایق کاری حرارتی عمدتاً از خارج صورت می گیرد و یک لایه هوا بین قطعات نما و عایق حرارتی درنظر گرفته می شود، لازم است از عایق های معدنی غیرقابل سوختن استفاده شود . استفاده از مصالح آتش بند  (Fire stop)بین طبقات مطابق با مقررات ایمنی در برابر آتش الزامی است.

-9 رعایت ضوابط مندرج در مبحث نوزدهم مقررات ملى ساختمان ایران به منظور صرفه جویی در مصرف انرژی الزامى است. شایان ذکر است که مقاومت حرارتی دیوار، به طو ر کلی توسط دیوار اصلی و عایق حرارتی تامین می شود . هم چنین با توجه به اینکه معمولاً لایه هوا، تهویه شده است، مقاومت لایه هوا و قطعات سفالی در زمینه عایق حرارت مد نظر قرار نمی گیرد.

-10 در استفاده از زیر سیستم مذکور، اثر پل حرارتی ناشی از دستک ها ناچیز است،  ولی در صورت بالا بودن ضخامت عایق حرارتی، لازم است اثر آ‌ن لحاظ شود.

-11 با توجه به وجود درزهای عمودی و افقی، اثر قطعات نما در صدابندی دیوار حاصل ناچیز است . لذا لازم است صدابندی دیوار تمام شده، توسط دیوار اصلی و عایق حرارتی و مطابق با مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان ایران تامین شود.

-12 تامین هوابندی مورد نیاز، می بایست توسط دیوار پشتکار صورت گیرد.

-13 از آنجا که با توجه به جزئیات و نقشه های ارائه شده، آب بندی مورد نیاز برای استفاده از این زیرسیستم تامین خواهد شد، لذا در صورت رعایت جزئیات مذکور، دیوار اجرا شده به همراه این نما، از نظر رفتار در برابر آب ناشی از بارندگی، از نوع سوم محسوب می شود و امکان استفاده از آن در مناطق با بارندگی شدید نیز وجود دارد.

-14 به منظور حفظ نما در برابر شرایط مختلف محیطی و تامین دوام مورد احتیاج، لازم است زیرسازی، شامل دستک ها، سپر‌ی ها و پر‌چ ها، همگی از جنس آلومینیوم باشد.

-15 لازم است تمهیدات لازم متناسب با شرایط مختلف اقلیمی و محیط های خورنده ایران صورت پذیرد.

 -16 کلیه مصالح و اجزا در ا ین سیستم اعم از معماری و ساز ه ای از حیث دوام، زیست محیطی

 و … باید بر مبنای مقررات ملی ساختمان ا یران و یا آئین نامه های ملی یا معتبر بین المللی شناخته شده و مورد تا یید به کار گرفته شود.

-17 رعایت کلیه مقررات ملی ساختمان ایران در طرح، ساخت و اجرای این نما الزامی است.

-18 اخذ گواهی نامه فنی برای محصولات تولیدی پس از راه اندازی خط تولید کارخانه از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

الزامات سیستم ساختمانی ترونکو

الزامات سیستم ساختمانی ترونکو

-1 کاربرد لوله های فولادی در دیوارهای ساختمان به علت اثرات نامناسب در فیزیک ساختمان قابل تایید نمی باشد و پیشنهاد میشود با پیروی از روش ساخت ساز ه های LSF نسبت به طراحی دیوارها اقدام شود.

-2 با توجه به بند 1 الزامات، سیستم باربر جانبی همانند سازه های LSF با مهاربند همگرا خواهد بود.

-3 مهاربندی های تسمه ای مورد استفاده در این سیستم باید فاقد هرگونه افتادگی و لقّی اولیه باشند.

-4 استفاده از این سیستم برای ساختمان های با اهمیت متوسط تا 2 طبقه و آموزشی تا 1 طبقه بلامانع است.

-5 به کارگیری حداکثر دهانه باربر ثقلی 4 متر و حداکثر ارتفاع ناخالص (با احتساب ضخامت سقف)

 3/6 متر برای هر طبقه در این سیستم مجاز است.

-6 طراحی سازه ای کلیه اجزا و اتصالات سیستم بر اساس استاندارد  AISI و طرح لرزه ای آن بر اساس استاندارد2800 و با استفاده از ضریب R  مساوی 5 انجام شود.

-7 کنترل سازه در مقابل بار باد مطابق مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ایران با عنوان بارهای وارد بر ساختمان با در نظر گرفتن سیستم مقاوم در مقابل بار جانبی زلزله که در بند 2 آورده شده است، انجام شود.

-8 رعایت محدودیت حداکثر بار زنده و مرده به ترتیب 250 و 400 کیلوگرم بر متر مربع برای سقفها الزامی است.

-9 رعایت مشخصات فولاد سرد نورد شده بر اساس استاندارد ASTM الزامی است.                      

-10 تامین ضوابط دیافراگم صلب برای کلیه سقف ها الزامی است.

-11 رعایت ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ایران با عنوان طرح و اجر ای ساختمان های بتن آرمه در طرح و محاسبه سقفها الزامی است.   

-12 به منظور تامین یکپارچگی بین سقف بتن مسلح و تیرهای فولادی سرد نورد شده، به کارگیری برشگیر مطابق آیین نامه  AISC الزامی است

-13 کلیه اتصالات اعضای قائم به اعضای افقی می باید به گونه ای باشد که یکپارچگی اعضا در ارتفاع سازه تامین شود.

 -14 ضوابط مربوط به اجزا اتصالی شامل پیچ خودکار، پیچ و مهره باید مطابق آئین نامه AISC و استاندارد  AISI تامین شود.

-15 در صورت استفاده از اتصالات جوشی، رعایت ضوابط و مقررات مربوط به جوشکاری اعضای سرد نورد شده مطابق استاندارد AISI و آئین نامه هایAISC  و AWS الزامی است

-16 لازم است تمهیدات لازم متناسب با شرایط مختلف اقلیمی و محیط های خورنده ایران صورت پذیرد.

-17 کلیه مصالح و اجزا در این سیستم اعم از معمار ی و سازه ای از حیث دوام، خوردگی، زیست محیطی و … باید بر مبنای مقررات ملی ساختمان ایران و یا آئین نامه های ملی یا معتبر بین المللی شناخته شده و مورد تایید به کار گرفته شود.

-18 در خصوص این سیستم، رعایت مبحث نوزدهم مقررات ملى ساختمان ایران با عنوان صرفه جویی در مصرف انرژی الزامى است.

-19 ضوابط و مقررات مربوط به محافظت ساختمان ها در برابر آتش باید مطابق با مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ایران با عنوان حفاظت ساختما ن ها در مقابل حریق و همچنین الزامات نشریه شماره  444  مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن )آیین نامه محافظت ساخ تمان ها در برابر آتش ( رعایت شود. مقاومت اجزای ساختمان در برابر آتش باید مطابق با ضوابط مذکور تأمین شود که با توجه به نوع سازه، برای این منظور نیاز به استفاده از پوشش های محافظت کننده می باشد. از جمله رعایت ضوابط فصل های 3 و 8 از نشریه شماره 444 در رابطه با مقاومت اجزای ساختمان در برابر آتش الزامی است . همچنین حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان بستگی به مقاومت اجزای ساختمان در برابر آتش دارد که باید در مطابقت با فصل 4 از نشریه 444 تعیین شود.

-20  صدابندی هوابرد جداکننده های بین واحدهای مستقل و پوسته خارجی ساختمان و صدابندی سقف بین طبقات باید مطابق مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان ایران با عنوان عایق بندی و تنظیم صدا تامین شود.

-21 اخذ گواهی نامه فنی برای محصول تولیدی پس از راه اندازی خط تولید از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

الزامات سیستم دیوارهای توپر و سقف های با هسته توخالی بتن مسلح پیش ساخته

الزامات سیستم دیوارهای توپر و سقف های با هسته توخالی بتن مسلح پیش ساخته

-1 اجرای این سیستم به عنوان سیستم سازه ای دیواره ای باربر با دیوار برشی بتن مسلح پیش ساخته معمولی، حداکثرتا 5 طبقه یا 15 متر از تراز پایه، برای ساختمانهای مسکونی مجاز است.

-2 طراحی سیستم بر اساس آیین نامه های  ASCE 7- 05 یا EC8 ، ACI 318-08 و راهنمای طراحی PCIالزامی است.

-3 منظم بودن ساختمان در پلان و ارتفاع الزامی است.

-4 رعایت ضوابط مربوط به حداقل درصد میل گردهای طولی و عرضی مورد استفاده برای تسلیح دیوارهای بتن مسلح وسقف های با هسته توخالی پیش ساخته، فواصل میلگردها و هم چنین کلیه ضوابط مربوط به آرماتوربندی، مطابق آیین نامه EC8 یا  ACI318- 08  و راهنمای طراحی  PCI الزامی است.

-5 طراحی و تعبیه کلاف قائم در گوشه های اصلی ساختمان و در طول دیوار، با فواصل حداکثر 5 متر، و همچنین در محل اتصال دیوارها ضروری است. سطح مقطع کلاف قائم بتن مسلح درجا نباید از 400 سانتیمترمربع کمتر باشد.

-6 طرح و اجرای کلاف افقی بر روی دیوارهای باربر، محل اتصال سقف به دیوار، پیرامون ساختمان، و هم چنین اطراف بازشوهای سقف، به منظور تامین یکپارچگی الزامی است. عرض و ار تفاع کلاف افقی نباید از 20 سانتیمتر کمتر در نظر گرفته شود.

-7 طراحی و اجرای شالوده بتن مسلح درجا و تعبیه میلگردهای ریشه انتظار برای دیوارها، بر اساس  ضو ابط آیین نامه ها و استانداردهای مورد اشاره در بند 2 الزامی است.

-8 طراحی و تعبیه قفل ها و میل گردهای برش گیر در محل درز اتصالی قطعات پیش ساخته، مطابق آیین نامه ACI و راهنمای طراحی PCI الزامی است.

-9 اتصالات دو پانل پیش ساخته سقف و هم چنین محل اتصال پانل های پیش ساخته سقف به دیوارها، باید به گونه ای طراحی و اجرا شود که یکپارچگی ساز‌‌ه‌ای تامین و عملکرد صلب دیافراگم سقف فراهم شود.

-10 رعایت رواداری های مجاز برای ساخت و نصب قطعات پیش ساخته مطابق آیین نامه ACI- 117 و راهنمای  PCI الزامی است.

-11 رعایت تمهیدات لازم در شرایط اقلیمی مختلف و محیط های خورنده ایران برای دوام و پایایی بتن و میل گرد فولادی ضروری است.

-12 رعایت مبحث سوم مقررات ملی ساختمان در خصوص حفاظت ساختمان ها در برابر حریق، هم چنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق با در نظر گرفتن تعداد طبقات، ابعاد ساختمان و وظیفه عملکردی عنصر ساختمانی الزامی است.

-13 رعایت الزامات مبحث 19 مقررات ملی ساختمان جهت صرفه جویی در مصرف‌انرژی برای دیوارهای خارجی و سقف بام الزامی است.

-14 صدابندی هوابرد بین واحدهای مستقل و پوسته خارجی ساختمان و صدابندی سقف بین طبقات باید مطابق مبحث 18 مقررات ملی ساختمان تامین شود.

-15 اخذ گواهی‌نامه فنی برای محصول تولیدی، پس از راه اندازی خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

الزامات سقف بتنی پیش تنیده پس کشیده

الزامات سقف بتنی پیش تنیده پس کشیده

-1 نظر به اینکه سیستم سقف بتنی پیش تنیده پس کشیده عمدتاً بصورت دال تخت کاربرد دارد، لذا بر اساس توصیه بند 5-8-3-2  آئین نامه 2800 ایران، در زمان استفاده از سیستم دالهای تخت و ستون، ارتفاع  ساختمان به 10 متر یا حداکثر 3 طبقه محدود می شود. در غیر اینصورت استفاده از دیوار های برشی بتن آرمه الزامی خواهد بود.

-2 استفاده از این سیستم با توجه به بند 1 فوق در کلیه پهنه های لرزه خیزی ایران بلامانع است.

-3 ضوابط طراحی و اجرای سیستم سقف بتنی پیش تنیده پس کشیده باید براساس آئین نامه

 ACI 318 آئین نامه طرح و محاسبة قطعات بتن پیش تنیده موضوع نشریه شماره 250 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور که بخش الحاقی آیین نامه بتن ایران )آبا( می باشد، انجام شود.

. -4 رعایت حداقل ردة بتن مصرفی معادل 30 C در این سیستم الزامی است

-5 مقاومت گسیختگی تضمین شده، انواع فولاد های پیش تنیدگی به شرح زیر باید بین 1200 تا 2200 نیوتن بر میلیمتر مربع باشد:

- سیم بدون پوشش تنش زدایی شده

- رشته هفت سیم بدون پوشش تنش زدایی شده یا رشته هایی از آن

- میله فولادی پر مقاومت بدون پوشش

-6 محافظت فولاد های پیش تنیدگی در برابر زنگ زدگی بسیار حائز اهمیت بوده و باید کابل ها توسط دوغاب سیمان که بعد از کشیدن کابل ها به داخل غلاف ها تزریق می شود و یا مواد قیری یا گریس که روی آن می مالند از زنگ زدگی محافظت شوند.

-7 برای رسیدن به یک طرح بهینه از لحاظ مقدار مصالح، وزن و هزینه، باید طراحی و اجرای دال به گونه ای انجام شود که پیشتنیدگی کامل حاصل گردد و بتوان از کل مقطع در فشار بهره جست.

-8 کنترل نیروی کشش کابلها باید توسط جکهای کالیبره شده دقیق انجام شود.

-9 اجرای این سیستم باید توسط تیم متخصص آموزش دیده انجام شود و در زمان اجرا نیازمند کنترل کیفبت دقیق میباشد.

-10 تخریب این سیستم سقف به دلیل وجود میلگردهای پیش تنیده بسیار پر خطر بوده و باید با روش های خا ص توسط تیم فنی آموزش دیده، صورت گیرد.

-11 توجه به مسئله افت در اعضای پیش تنیده پس کشیده بسیار حائز اهمیت بوده و محاسبه و پیش بینی مقدار افت ناشی از موارد زیر باید دقیقاً مورد توجه قرار گیرد:

- افت نیروی پس کشیدگی به جهت اصطکاک بین کابل و غلاف

- افت به دلیل لغزش مهار انتهایی و فرو رفتن گوه گیرداری در ابتدا و انتهای کابل

- افت به جهت شل شدگی فولاد – کهولت کرنش(Relaxation)

- جمع شدگی بتن یا خزش(Creep)

- انقباض یا آب رفتگی بتن که به علت خروج آب از بتن به مرور زمان می باشد(Shrinkage)

- افت ناشی از تغییر شکل نسبی الاستیک بتن

-12 استفاده از سیستم سقف دال های تخت پیش تنیده پس کشیده، در دهانه های بلندتر از 7 متر توجیه اقتصادی دارد.

-13 در استفاده از دالهای تخت پیش تنیده پس کشیده به لحاظ بزرگ بودن دهانه ها و وجود نیرو های ثقلی قابل ملاحظه، در نظر گرفتن تمهیدات لازم به منظور کنترل برش سوراخ کننده (Punch) بسیار حائز اهمیت میباشد.  

-14 رعایت الزامات مبحث 19 مقررات ملی ساختمان، جهت صرفه جویی در مصرف انرژی الزامی است.

-15 رعایت مبحث سوم مقررات ملی ساختمان در خصوص حفاظت ساختمان ها در برابر حریق و همچنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق با در نظر گرفتن تعداد طبقات، ابعاد ساختمان، کاربری و وظیفه عملکردی عنصر ساختمانی ضروری است.

-16 صدابندی هوابرد و کوبه ای سقف بین طبقات می بایست مطابق مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان تامین شود.

معرفی و الزامات ملات خشک آماده بجز ملات های پایه گچی

معرفی و الزامات ملات خشک آماده بجز ملات های پایه گچی

ملات خشک آماده که از آن تحت نامهای ملات پیش مخلوط شده یا ملات نیمه آماده نیز یاد شده است. در واقع شامل انواع اندودهای داخلی یا بیرونی ساختمان، انواع ملات بنایی و ملات کف سازی و کُرم بندی شده که در کارخانه، از توزین و اختلاط مواد و مصالح تشکیل دهنده بصورت خشک، تهیه میشوند. به طور کلی مصالح تشکیل دهنده ملات های خشک آماده، بسته به کاربرد و شرایط اقلیمی و رویارویی، می تواند از اجزاء زیر تشکیل شود:

-1 انواع سیمان پرتلند  )و سیمان پرتلند سفید)

-2 انواع سیمان های آمیخته (سیما ن پرتلند پوزولانی، سیمان پرتلند پوزولانی ویژه، سیمان پرتلند

سربار ه ای، سیمان پرتلند ضد سولفات، سیمان بنایی، سیمان پرتلند آهکی و ...)

-3 انواع مواد افزودنی معدنی (پوزولان های طبیعی و مصنوعی)

-4 آهک هیدراته

-5 انواع سنگدانه های طبیعی و مصنوعی (شامل سبکدانه ها)

-6 انواع مواد افزودنی شیمیایی  )شامل مواد پلیمری(

-7 انواع فیلرها

-8 رنگدانه ها

-9 الیاف

همانگونه که اشاره گردید کاربردهای ملات خشک آماده را می توان به سه دسته : الف) اندودها(داخلی یا بیرونی ساختمان)، ب) ملات های بنایی، ج) ملات کف سازی و کُرم بندی تقسیم نمود.

هدف از ارائه الزامات زیر، ویژگی ها و نکات کلی است که باید در خصوص ملات های خشک آماده ای )ملات های نیمه آماده، پیش پیمانه و مخلوط شده(  که به عنوان »اندودهای داخلی یا بیرونی « و »ملات های ملات بنایی مورد مصرف در اتصال قطعات بنایی« بکار میرود، رعایت شوند:

الزامات ملات خشک آماده

-1 اندودهای پایه سیمانی و پایه سیمانی -آهکی باید مطابق الزامات استاندارد ملی ایران به شماره 706-1 باشند.

-2 ملات های پایه سیمانی و پایه سیمانی -آهکی باید مطابق الزامات استاندارد ملی ایران به شماره 706-2 باشند.

-3 با توجه به این که در کشور ایران اکثر مصالحی که در ساخت دیوار بکار میروند )آجر، بلوک و ... ( دارای جذب آب نسبتاً زیادی می باشند، آزمایش قابلیت حفظ آب برای ملات ها و اندودها ، الزامی می باشد. این آزمایش میتواند طبق استانداردASTM C 91  انجام شده و باید حداقل 75 درصد باشد.

-4 تولید کننده باید روش ساخت ملات و اندود را بطور کامل )شامل مقدار آب لازم برای دستیابی به

روانی مورد نیاز، عمر کارایی، نحوه اختلاط )دستی یا مکانیزه (، مدت زمان اختلاط، نوع کاربرد، نوع

ملات یا اندود)رد ه بندی طبق استاندارد(، شرایط اقلیمی مناسب و( ... را روی پاکت ها قید نماید.

-5 تولید کننده موظف است هنگام فروش هر یک از انواع اندود، مدارکی را در اختیار متقاضی گذارد که حداقل شامل موارد زیر باشد.

الف( کلیه موارد ذکر شده در بند 4.

ب( توصیه نحوه یا روش اعمال )ابزار و وسائل و...).

پ(نوع اندود)کاربرد عمومی، اندود سبک، اندود بیرونی رنگی، اندود یک لایه برای مصارف بیرونی، اندود اصلاح شده و اندود عایق)، پایه اصلی تشکیل دهنده اندود (سیمان، سیمان-آهک).

ت( رده مقاومتی، جذب موئینه و ضریب هدایت حرارتی و هر یک از الزاماتی که طبق استاندارد بسته به نوع کاربرد (طبق بند پ فوق) باید اظهار شود.

ث( ضخامت توصیه شده برای اعمال اندود، حداقل زمان لازم برای عمل آوری و فاصله بین اعمال لایه های بعدی)در صورت لزوم (.

ج( توصیه های لازم برای نوع و ویژگی های سطح زیر کار)دیوار یا اندود قبلی).

چ( الزامات و نکاتی که در خصوص دوام و پایایی اندود باید در نظر گرفته شود.

ح) جرم حجمی یا چگالی اندود پس از اختلاط با آب و در حالت خشک شده.

-6 تولید کننده موظف است در هنگام فروش هر یک از انواع ملات بنایی، مدارکی را در اختیار متقاضی

گذارد که حداقل شامل موارد زیر باشد:

. الف( کلیه موارد ذکر شده در بند 4

ب( توصیه نحوه و روش اعمال (ابزار و وسائل)

پ( رده مقاومتی ملات و مقاومت پیوستگی.

ت( نوع قطعات بنایی سازگار با ملات بنایی)از نظر مقاومت فشاری و مقاومت پیوستگی(.

ث( نوع ملات طبق استاندارد ملی ایران.

ج( توصیه هایی در خصوص آماده ساز ی هایی که قبل از اعمال ملات باید روی قطعات بنایی انجام شود.

چ( جرم حجمی یا چگالی ملات پس از اختلاط با آب و در حالت خشک شده.

ح( قابلیت حفظ آب ملات.

الزامات پانلهای دیواری ساخته شده از بتن سبک با دانه های لیکا

الزامات پانلهای دیواری ساخته شده از بتن سبک با دانه های لیکا

-1 کاربرد پانل های ساخته شده با بتن سبک با دانه های لیکا، در دیوارهای غیر باربر داخلی مجاز میباشد.

-2 اتصال این پانل ها به یکدیگر و به عناصر سازه ای باید به گونه ای باشد که ضمن تامین پایداری دیوار‌های حاصل در برابر بارهای خارج از صفحه، از اندرکنش دیوار و سازه اصلی، تا حد امکان جلوگیری شود.

-3 بتن مورد استفاده برای تولید این پانل ها باید دارای مشخصات فنی -مکانیکی اعم از مقاومت فشاری، درصد جذب آب، میزان جمع شدگی، وزن مخصوص و ... بر اساس استاندارد ملی ایران به شماره 7782 باشد

-4 سبک دانه های لیکای مورد استفاده در ساخت بتن مورد نظر، می بایست دارای ویژگی های فنی مکانیکی مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره‌7657 باشد.

-5 رعایت تمهیدات لازم جهت محدود نمودن جمع شدگی و تغییر شکل های ناشی از انبساط و انقباض حرارتی، در حد مجاز مطابق آئین نامه های مربوطه، الزامی است.

-6 ویژگیهای فنی و مکانیکی چسب یا ملات بکار برده شده برای اتصال پانل ها به یکدیگر و به سازه، باید بر استاندارد ملی ایران به شماره 706-2 منطبق  و سازگار با بتن سبک با دانه های لیکا باشد.

-7 انجام یک لایه عایقکاری تکمیلی، متناسب با گروه ساختمان و مقاومت پانل ، به منظور پاسخگوئی به انتظارات مبحث 19 مقررات ملی ساختمان ایران الزامی است.

-8 لاز م ا ست پیش بینی های لازم) برای مثال پیش بینی لایه بخاربند)‌ برای جلوگیری از بروز میعان در داخل پانل صورت گیرد.

-9 رعایت مبحث سوم مقررات ملی ساختمان و مسکن در خصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و هم چنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ، مربوط به مقاومت اجزای ساختمان در مقابل حریق، با در نظر گرفتن ابعاد ساختمان، کاربری و وظیفه عملکردی عنصر ساختمانی الزامی است.

-10 صدابندی هوابرد جداکننده های بین واحدهای مستقل و پوسته خارجی ساختمان می بایستی مطابق مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان ایران تأمین گردد.

-11 استفاده از پانل ها برای جداکننده های داخلی‌، دیوارهای بین واحدهای مسکونی مجاور و نمای ساختمان، با احتساب اندودهای به کار گرفته شده، می بایست بر اساس الزامات مبحث 18 مقررات ملی ساختمان ایران باشد.

-12 تأمین تمهیدات لازم جهت اجرای اندودهای تر و خشک از حیث مقاومت و دوام الزامی است.

-13 کلیه مصالح و اجزاء در این سیستم از حیث دوام، خوردگی، زیست محیطی، بهداشتی و غیره می بایستی بر مبنای مقررات ملی ساختمان ایران و یا آئین نامه های ملی یا معتبر بین المللی شناخته شده و مورد تأیید به کار گرفته شود.

-14 اخذ گواهینامه فنی برای محصول تولیدی، پس از راه اندازی خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

الزامات طراحی و اجرای سیستم قا ب خمشی یک طبقه با مقاطع سبک فولادی سردنورد شده

الزامات طراحی و اجرای سیستم قا ب خمشی یک طبقه با مقاطع سبک فولادی سردنورد شده

-1 اجرای این سیستم به عنوان قاب خمشی معمولی متشکل از مقاطع سرد نورد شده در کلیه پهنه های لرزه خیزی ایران تا حداکثر یک طبقه یا  3/6 متر از تراز پایه، با رعایت الزامات ارائه شده، بلامانع است.

-2 ضریب رفتار این سیستم برای استفاده از استاندارد 2800 در تعیین نیروی زلزله به روش تنش مجاز برابر با  5 می باشد.

-3 به کارگیری این سیستم در ساختمان های با حداکثر دهانه 6 متر و حداکثر ارتفاع یک طبقه یا6/3متر از تراز پایه مجاز میباشد.

-4 لازم است طراحی کلیه اجزاء و اتصالات فولادی سرد نورد شده بر اساس استاندارد  AISI انجام گیرد.

-5 کنترل و طراحی سازه در مقابل بار باد، باید بر مبنای مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ایران صورت گیرد.

 -6 با توجه به لزوم استفاده از سقف شیبدار، رعایت محدودیت حداکثر بار مرده سقف برابر با  100kg/m الزامی است.

-7 رعایت ضوابط طراحی اعضای کششی در طراحی اعضای ضربدری سقف الزامی می باشد.

-8 رعایت مشخصات فولاد سرد نورد شده بر اساس استاندارد ASTM الزامی است.

-9 کلیه اتصالات اعضاء قائم به اعضاء افقی می بایستی به گونه ای باشند که یکپارچگی اعضاء در ارتفاع سازه تأمین شود.

 -10 ضوابط مربوط به اجزاء اتصالی شامل پیچ خودکار، پیچ و مهره می بایستی مطابق آئین نامه AISC و استاندارد AISI تأمین شود.

-11 در صورت استفاده از اتصالات جوشی، رعایت ضوابط و مقررات مربوط به جوشکاری اعضاء سرد نورد شده مطابق استاندارد AISI و آئین نامه های AISC و AWS الزامی است.

-12 حداکثر وزن متر مربع سطح دیوار تمام شده در دیوارهای خارجی نبایستی بیشتر از.

 200  kg/m باشد.

-13 لازم است تمهیدات لازم برای تامین پایداری پانلهای غیر باربر و جدا کننده ها و کاهش تاثیر آنها در سختی جانبی سازه صورت پذیرد.

-14 لازم است تمهیدات لازم متناسب با شرایط مختلف اقلیمی و محیط های خورنده ایران صورت پذیرد.

-15 کلیه مصالح و اجزاء در این سیستم اعم از معماری و سازه ای از حیث دوام، خوردگی، زیست محیطی و غیره می بایستی بر مبنای مقررات ملی ساختمان ایران و یا آئین نامه های ملی یا معتبر بین المللی شناخته شده و مورد تأیید ، بکار گرفته شود، در غیر این صورت اخذ تأییدیه فنی در این خصوص از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

-16 الزامات مربوط به انرژی باید مطابق مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان رعایت شود و عایق کاری های حرارتی تکمیلی در نظر گرفته شود.

-17 در صورتی که عایق حرارتی به صورت پرکننده اجرا شود، باید نوع و ضخامت عایق، مقاومت حرارتی مورد نیاز را تأمین نماید.

-18 لازم است ملاحظات کامل هوابندی در جداره های داخلی و خارجی ، بازشوها و همچنین محل نصب اجزاء اتصالی نظیر پیچ و مهره، با توجه به اقلیم مورد نظر و نیز خطر میعان به عمل آید.

-19 رعایت مبحث سوم مقررات ملی ساختمان درخصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و همچنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت اجزای ساختمان در مقابل حریق با درنظر گرفتن ابعاد ساختمان، کاربری و وظیفه عملکردی اجزاء ساختمانی الزامی است.

-20 رعایت ضوابط مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان در خصوص صدابندی هوابرد جداکننده های بین واحدهای مستقل و پوسته خارجی ساختمان و صدابندی سقف بین طبقات الزامی می باشد.

-21 اخذ گواهینامه فنی برای محصول تولیدی ، پس از راه اندازی خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

الزامات بلوکهای گچی سوراخدار

الزامات بلوکهای گچی سوراخدار

-1 به طور کلی کاربرد عمد ه بلوک های گچی در ساخت تیغه های غیرباربر یا پوشش مستقل دیوار و محافظت ستو نها، چاه آسانسور و غیره در برابر آتش است.

-2 استفاده از بلوک های گچی سوراخدار با رعایت الزامات زیر، به عنوان تیغه غیرباربر در وجوه داخلی کلیه دیوا رهای ساختمان مجاز است.

-3 کلیه مشخصات فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی این نوع بلوک ها باید مطابق استاندارد ملی ایران شماره 2786باشد.

-4 ویژگی های گچ مورد استفاده در تولید بلوک های گچی باید مطابق با استاندارد ملی ایران شماره    269-1باشد.

-5کلیه مشخصات مربوط به نحوه اجرای بلوک های گچی باید مطابق با استاندارد

 BS EN15318-07و و یراشهای بعد از آن باشد

-6 آزمون های لازم برای تعیین تخت بودن بلوک ها، چگالی خشک گچ سخت شده در بخش توپر بلوک ، جرم و قابلیت جذ ب آب بلوک های گچی دافع آب باید مطابق با PH ، سطحی، مقاومت خمشی ، مقدار رطوبت استاندارد ملی ایران شماره 2786 انجام شود.

-7 در بلوک های گچی سوراخدار لازم است، فاصله بین سوراخ ها و فاصله بین هر سوراخ و سطح بلوک حداقل  15 میلیمتر و حجم کلی فضای توخالی کمتر از 40 درصد حجم بلوک باشد.

-8 انحراف از تخت بودن بلو کهای منفرد نباید بیشتر از یک میلیمتر باشد.

-9 حداقل ضخامت بلوک گچی سوراخدار مورد استفاده برای تیغه های غیر باربر، 80 میلیمتر است.

-10 مقدار میانگین رطوبت بلوک های گچی نباید از 6 درصد و مقدار رطوبت هر بلوک منفرد از 8 درصد بیشتر باشد.

-11 استفاده از بلوک های گچی معمولی در بخشی از ساختمان که در معرض رطوبت قرار دارد مجاز نیست .کاربرد بلوک های گچی مشروط بر آن است که از بلوک های گچی دافع آب که قابلیت جذب آب آن ها به حداکثر 5 درصد وزن خشک بلوک محدود شده است، استفاده شود.

-12 درصورتی که طول و ارتفاع دیوار اجرا شده با بلوک گچی سوراخدار به ترتیب از 5 متر و 3 متر بیشتر شود، استفاده از کلا فبندی قابل قبول از نظر ساز های برای تقویت دیوار الزامی است.

-13 در نصب بلوک های گچی سوراخدار، باید تامین پایداری این بلوک ها و دیوار کامل حاصله در برابر بارهای خارج از صفحه مد نظر قرار گرفته و تمهیدات لازم به عمل آید.

-14 اتخاذ تدابیر لازم در نصب دیوار به سازه اصلی برای عدم مشارکت در سختی جانبی الزامی است.

-15 استفاده از بلوک های گچی در مجاورت سرویس های بهداشتی و فضاهای مرطوب در ساختمان مجاز نمیباشد.

-16 رعایت الزامات زیست محیطی در مواد و مصالح به کار برده شده در این محصول الزامی است.

-17 بلوک های گچی سوراخدار از نظر واکنش در برابر آتش باید، مطابق استاندارد ملی ایران شماره 8299  مورد آزمون قرار گرفته و دسته بندی شوند

-18 مقاومت در برابر آتش یک سیستم از بلوک های گچی‌که با استفاده از ملات مخصوص اتصال بلوک های گچی به هم متصل شده اند‌، باید مطابق با الزامات مقررات ملی ساختمانی و نشریه 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن تهیه شود.

-19 صدابندی صدای هوابرد جداکننده های بین واحدهای مستقل و پوسته خارجی ساختمان باید مطابق مبحث‌18 مقررات ملی ساختمان تامین شود.

-20 اخذ گواهی نامه فنی برای محصول تولیدی پس از راه اندازی خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

الزامات صفحات روکش دار گچی(تخته های گچی)

   الزامات صفحات روکش دار گچی(تخته های گچی)

-1 استفاده از صفحات روکش دار گچی با رعایت الزامات زیر، به عنوان پوشش داخلی دیوارهای غیر باربر خارجی و داخلی، برای مناطق با شرایط اقلیمی مختلف کشور مجاز میباشد.

-2 کلیه مشخصات فیزیکی و مکانیکی مربوط به این نوع صفحات باید مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 7830باشد.

-3 در نصب صفحات گچی روکش دار گچی، اجرای زیرسازی الزامی است.

-4 ضخامت صفحات روکش دار گچی باید متناسب با نوع کاربری و زیرسازی تعیین شود.

-5 در صورتی که قاب های نگهدارنده صفحات روکش دارگچی )زیرسازی (از فو لاد باشد ، باید مشخصات قطعات اصلی تشکیل دهنده قاب و یا قطعات اتصال منطبق بر مشخصات مندرج در استاندارد  ASTM C645 باشد. همچنین استفاده از فولاد گالوانیزه برای زیرسازی، مطابق با استاندارد    ASTM A653M ، الزامی است.

. -6 در نصب قطعات فولادی قا بهای نگهدارنده، باید ضوابط مندرج در استاندارد ASTM C 754 رعایت شود.

-7 استفاده از پرفیلهای زیرسازی مناسب در پیرامون بازشوها، چارچوب درها و پنجر ه ها الزامی است.

-8 اتصال قطعات صفحات روکشدارگچی به زیرسازی میبایست مطابق استاندارد A STM C 840 انجام شود.

-9 رعایت مشخصات استاندارد ASTM C475  در محل درز بین قطعات صفحات روکش دار گچی الزامی است.

-10 پیچهای مورد استفاده در اتصالات باید در تطابق با استاندارد ASTM C 1002باشند.

-11 کاغذ زیرین و‌رویی مورد استفاده در تولید صفحات روکش دار‌گچی باید از نوع مقاوم در برابر رطوبت و دافع آب بوده و الزامات مربوط به تولید این گونه صفحات گچی را برآورده نماید.

-12 استفاده از صفحات روکش دار گچی در مجاورت سرویس های بهداشتی و فضاهای مرطوب در ساختمان)باید براساس الزامات میزان جذب آب مطابق استاندارد ملی ایران شماره 7830 (طبقه بندی جذب آب رده H1 باشد

-13 در مناطقی که در معرض هجوم حشرات موذی مانند موریانه قرار دارند، لازم است از صفحات گچی ، با روکش مخصوص ضدموریانه استفاده شود.

-14 رعایت الزامات زیست محیطی در مواد و مصالح به کار برده شده در این محصول الزامی است.

-15 در اجرای دیوار، رعایت کلیه تمهیدات از نظر عایقکاری حرارتی و صوتی و هم چنین مقاومت در برابر حریق ضروری است.

-16 اتخاذ تدابیر لازم در نصب دیوار به سازه اصلی برای عدم مشارکت در سختی جانبی الزامی است.

-17 در کلیه مراحل حمل و نقل و نگهداری باید صفحات روکش دار گچی بر روی پالت های چوبی به صورت افقی قرار گرفته و روی آ نها با لایه های نفوذناپذیر مانند نایلون پوشانده شود.

-18 اخذ گواهی نامه فنی برای محصول تولیدی پس از راه اندازی خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

الزامات سیستم دیوارها و سقف های بتن مسلح پیش ساخته توخالی(سیستم داموس)

الزامات سیستم دیوارها و سقف های بتن مسلح پیش ساخته توخالی(سیستم داموس)

-1 اجرای سیستم داموس با رعایت ضوابط سیستم دیوار باربر با دیوار برشی بتن مسلح متوسط پیش ساخته تا حداکثر 4 طبقه یا ارتفاع 12 متر از تراز پایه در کلیه پهنه های لرز ه خیزی کشور مجاز می باشد.

  -2 طراحی سیستم بر اساس آیین نامه های ASCE 7‌‌یا‌ACI 318، EC8‌و راهنمای طراحی‌PCI الزامی است.

-3 حداکثر طول دهانه سقف ها برابر 5 متر توصیه می شود. افزایش طول دهانه ها با ارائه مدارک و محاسبات فنی کامل مجاز است.

-4 منظم بودن ساختمان در پلان و ارتفاع الزامی است.

-5 رعایت محدودیت نسبت مساحت میلگردهای قائم و افقی به کار رفته در تسلیح لایه های داخلی و خارجی پیش ساخته فواصل میلگردها و هم چنین کلیه ضوابط مربوط به آرماتوربندی مطابق آیین نامه EC8 یا ACI 318-08 ، و ویرایش های بعد از آن الزامی است.

-6 کلاف قائم باید در گوشه های اصلی ساختمان و در طول دیوار، در فاصله محور تا محور حداکثر 5 متر، در موضع سوراخ ها، همچنین در محل اتصال دیوارها به یکدیگر اجرا شود. سطح مقطع کلاف بتن مسلح درجا، نباید از  400 سانتیمترمربع کمتر باشد.

-7 اجرای کلاف های افقی بر روی دیوار های باربر، محل اتصال سقف به دیوار و پیرامون ساختمان به منظور تأمین یکپارچگی سازه الزامی است. همچنین عرض و ارتفاع کلاف سقف نباید از 20 سانتیمتر کمتر درنظر گرفته شود.

-8 در تراز هر طبقه، کلاف های افقی مختلف باید، به منظور تامین یکپارچگی و رفتار شبکه مانند ، به هم متصل شوند به گون های که کلاف سقف نباید در هیچ جا منقطع باشد.

-9 لازم است دیوارهای برشی بتن مسلح توپر در هر دو امتداد اصلی و در دو محور جداگانه، جهت تامین مقاومت برشی لازم در مقابل نیروهای جانبی طراحی و اجرا شوند.

-10 طراحی و اجرای شالوده بتن مسلح درجا و تعبیه میلگردهای ریشه انتظار برای دیوارها، مطابق ضوابط آیین نامه های مورد اشاره در بند 2 الزامی می باشد.

-11 رعایت تمهیدات لازم در شرایط مختلف اقلیمی و محیط های خورنده ایران برای دوام و پایایی بتن، میلگرد فولادی الزامی است.

-12 رعایت مبحث سوم مقرارت ملی ساختمان در خصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق، هم چنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق با در نظر گرفتن تعداد طبقات، ابعاد ساختمان، کاربری و وظیفه عملکردی عنصر ساختمانی ضروری است.

-13 رعایت الزامات مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان جهت صرفه جویی در مصرف انرژی برای دیوارهای خارجی و سقف بام الزامی است.

-14 صدابندی هوابرد جداکننده های بین واحدهای مستقل و پوسته خارجی ساختمان و صدابندی سقف بین طبقات میبایست مطابق مبحث هجدهم مقرارت ملی ساختمان تامین گردد.

-15 اخذ گواهینامه فنی برای محصول تولیدی، پس از راه اندازی خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان ومسکن الزامی است.

صنعت ساختمان و توسعه پایدار

صنعت ساختمان و توسعه پایدار

چکیده

توسعه پایدار و محیط زیست توجه متخصصان در صنعت ساختمان را به خود جلب کرده در حالی که در کشور ما صنعت ساختمان در حال بکارگیری مصالح ساختمانی مدرن با استفاده از روش های ساخت وساز سنتی است.

که این شیوه ساخت وساز در کشور دارای مشکلات کمی و کیفی می باشد. علاوه بر این استفاده از کارگران غیرماهر و سازگار نبودن سیستم رایج برای کارگذاری عایق حرارتی دلیل ناکارایی سیستم رایج می باشد. عوامل فوق مشکلات محیط زیست و توسعه پایدار در صنعت ساختمان سازی کشور است که نیازمند مطالعه و تحقیق و ارائه راهکارهای مناسب جهت تعیین معیار برای انتخاب مصالح مناسب و سیستم ساختمانی کارآمد برای اهداف مختلف و در اقلیم های متفاوت است.

در شکل1: سیر تولید، استخراج، استفاده، به کارگیری مجدد، بازسازی، بازیافت و در نهایت تبدیل آن به ضایعات پرکننده زمین نشان داده می شود (دومین چرخه شکل دهنده طبیعت که معمارش خود ما هستیم)

شکل 1: گردش مواد در محیط زیست [3]

در رشته معماری نیز به طور گسترده حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار توجه متخصصان را به خود جلب کرده مخصوصاً گفته می شود طرح نامناسب معمار تأثیر جبران ناپذیری بر محیط زیست خواهد گذاشت.

درک توسعه پایدار در ساختمان دستخوش تغییراتی در سال های اخیر شده است.

در ابتدا موضوع تأکید بر محدودیت منابع و در دهه گذشته تأکید بر مسائل تکنیکی موضوع در ساختمان سازی مثل تکنیک های ساخت، قطعات و مصالح و انرژی بر اساس مفهوم طرح مطرح شد. امروزه نیز درک قابل توجهی از موضوعات غیرتکنیکی رشد کرده است. همچنین مسائل اقتصادی و توسعه اجتماعی به نوعی مطرح است [1]. حال در این بخش متخصصان درصدد استفاده از راهکارهایی چون انتخاب مصالح مناسب هستند و با اعمال روش هاش جدید مهندسی (روش تولید صنعتی، پیش ساخته) دست یابی به اهداف بلندمدت زیست محیطی و توسعه پایدار در صنعت ساختمان را پیگیری می کنند [2].

توسعه پایدار

توسعه پایدار، در صنعت ساختمان سیاست محوری در جوامع قرار گرفته است. البته تا مدتی ماهیت این ساست در بین دولتمردان و متخصصان نامشخص بود. برای آشنایی با اهداف اصلی این تفکر سئوالاتی به شرح ذیل مطرح شد:

- آیا ما مطمئن ترین و مناسب ترین نوع مصالح را به کار می بریم؟

-         آیا ما با اصول اولیه پایداری آگاهی کامل پیدا کرده ایم؟

-         آیا مصالح ساختمانی انتخاب شده شرایط خوبی برای اجرا فراهم می کنند؟

- آیا زمانی که عمر مفید ساختمان تمام می شود می توان قطعات ان را دوباره به مصرف رساند؟

اخیراً تکنیک (life cycle Assessment) LCA ارزیابی فوق را به شکل کمیتی امکان پذیر می کند، در واقعLCA کنترل کننده سیر تکاملی و نحوه به کارگیری مواد از گهواره تا گور و نیز وسیله ای برای تعیین ضایعات زیست محیطی مواد است.

نقش فولاد در توسعه پایدار

مطالعات نشان می دهد یکی از مصالح ساختمانی که بازیافت آن نسبت به دیگر مصالح بهتر است و همچنین نیازهای محیط زیست و توسعه پایدار پاسخ مثبت می دهد فولاد است.

ساخت مسکن و فن آوری

آمارها نشان می دهد ساخت و ساز مسکن نقش اساسی در آلودگی هوا، گسترش بکارگیری مصالح مناسب و روش های نوین ساخت و ساز ساختمان دارد. زیرا بیشترین ساخت و ساز در مسکن می باشد. از قرن ها پیش ساخت و ساز واحد مسکونی بر اساس مصالح قابل دسترس و سنت ها، فرهنگ ها و عوامل اجتماعی صورت می گرفت. فن آوریبر این روند تأثیر گذاشته  به طوری که استفاده از مصالح مناسب غیرمنطقه ای برای حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار را توجیه پذیر کرده است و باعث شده است، حفاظت از منابع طبیعی و استفاده بهینه از انرژی به شکل مناسبی امکان پذیر شود.

مروری بر ساختمان سازی رایج در ایران

طبق آخرین سرشماری سال 72 درباره سیستم های ساختمانی نشان می دهد 92% از ساخت و سازها از دو روش دیوار باربر و اسکلتی انجام می شود. بنابراین استفاده از سیستم پیش ساخته در کشور چندان متداول نیست.

مشکلات زیست محیطی

وابستگی ساخت و ساز در کشور به نیروهای کارگری و کمبود کارگر ماهر، مدیریت ضعیف، ارتباط ضعیف بین مراکز قانون گذار و سازندگان و کمبود ضوابط و مقررات این صنعت را با کمبودهایی مواجه کرده که نتیجه آن ساخت وساز غیر مقاوم در برابر زلزله است [6] این فعالیت مشکلات دیگری مانند هدر رفتن بیش از حد مصالح ساختمانی در کارگاه، هدر رفتن انرژی به دلیل نداشتن عایق حرارتی و هزینه بالای نگهداری ساختمان را به همراه دارد و همچنین این نوع ساخت و ساز مشکلاتی را برای همسایگان مانند سر و صدا و آلودگی محله در مدت زمان عملیات ساخت را نیز دارد. لذا نیاز است سیستم رایج تغییر یابد و از فن آوری روز استفاده گردد [7].

معیارهای ساخت و ساز مناسب

با توجه به نیاز به تحول و نوآوری ساختمان سازی در کشور و نیز شکست از بکارگیری سیستم های جدید بنابراین نیازمند بررسی مشکلات مادی و پتانسیل های صنعت ساختمان سازی کشور هستیم تا بتوانیم معیار مناسبی برای اهداف بلندمدت صنعت ساختمان سازی کشور تدوین کنیم (منطبق با زیست محیطی کردن ساختمان سازی).

1- عوامل زیست محیطی

متخصصان نظرات خود را به شرح ذیل جمع بندی و ارائه کرده اند.

-         بازسازی ساختمان ها به جای خراب کردن؛ یا

-         تخریب ساختمان و استفاده دوباره از قطعات؛ یا

-         تخریب ساختمان و بازیافت مصالح ساختمانی به صورت مواد اولیه [5]

برای ارزیابی موارد فوق طرحLCA را به کار گرفته اند و برای این منظور اقدام به تدوین اطلاعات مورد نیاز از طرف تولیدکنندگان مصالح ساختمانی براساس استانداردها شده است.

2- محیط زیست و سایت کارگاهی‌

استفاده از سیستم های تولید صنعتی به دلیل سرعت بالای برپا کردن ساختمان در کارگاه می‌تواند تأثیر زیادی در ایجاد محیط مناسب برای اجرای ساختمان دانسته، بر محیط همسایگان نیز اثر بگذارد. لذا استفاده از سیستم های تولید صنعتی بر اساس شرایط فنی ساختمان سازی کشور انتخاب و به مرور توسعه داده شود.

3- مصرف انرژی و محیط زیست

متخصصان محیط زیست استفاده از عایق بندی مناسب در ساختمان را بر اساس استانداردهای مورد نظر برای صرفه جویی در مصرف انرژی دانسته و اجباری کرده اند.

یکی از مشکلاتی که سبب شده فرهنگ استفاده از عایق حرارتی در کشور متداول نشود، شیوه رایج ساخت و ساز در کشور است. زیرا این شیوه ها با بکارگیری مؤثر عایق حرارتی سازگار نیستند یا به صورت راحت و مؤثر نمی توان از آن استفاده کرد. لذا نیاز است روش‌های ساخت و ساز مناسبی که بتوان به راحتی عایق حرارتی را به کار گرفت، مدنظر قرار گیرد [6].

4- فولاد و معماری پایدار

فولاد جزء آن دسته از مصالح ساختمانی تشخیص داده شده است که برای توسعه پایدار در ساختمان سازی مناسب است زیرا امکان بازیافت آن با شرایط مناسب وجود دارد به طور متوسط 28% از فولاد موجود در بازار از فولاد بازیافت شده است و چندین بار میتوان بدون اینکه کیفیت مواد آن کاهش یابد بازیافت کرد.

سیستم های ساختمانی و توسعه پایدار

در دهه های اخیر سیستم های ساختمانی با مدنظر قراردادن حل مشکلات محیط زیست در کشورهای گوناگون شکل گرفته از این نوع سیستم ها، سیستم های ساخمانی 3D (شکل 5 و 6) و سیستم ساختمانی قاب فلزی سبک را میتوان نام برد.

شکل 5

شکل 6

مهمترین مصالح ساختمانی در سیستم قاب فلزی برعکس سیستم 3D فولاد است (هم برای المان های باربر و پرکننده دیوارها ) لذا با توجه به نقش فولاد در معماری پایدار سیستم قاب فلزی را به طور کامل تری جهت آشنایی با مشخصات (پتانسیل ها و کاس) سیستم بررسی و مطالعه می کنیم.

سیستم ساختمانی قاب فلزی سبک

الف) تاریخچه

بیش از صد سال از فلز در ساختمان سازی و تهیه لوازم منزل استفاده میشود.

به غیر از روش معمول اسکلت فلزی از قطعات فلزات گرم روش غیرمعمول که رواج بدیعی پیدا کرده است قطعات ساخته شده از ورق فولاد شکل داده شده در حالت سرد CFS (Cold formed steel) است در دهه های گذشته به صورت المان های ثانویه و در ساختمانهای تجاری به کار گرفته می شد [11] اما توسعه یافت به طوریکه در خانه سازی نیز از آنها به شکل پیش شاخته و تولید صنعتی از آن قطعات استفاده می کند در UK و US در 10 سال گذشته رشد فراوانی داشته است.

شکل 7

ب ) مشخصات فنی سیستم

قطعات فولادی CFS از فولاد گالوانیزه یا ضد زنگ ساخته می شود از مشخصات بارز آنها میتوان به سختی بالای قطعات نسبت به وزن آنها اشاره کرد

شکل 8

و همچنین تنوع قطعات ساخته شده از فولاد سرد نسبت به فولاد گرم است که این نوع قطعات را قطعات باز و بسته و ساخته شده می نامند (شکل 9) و همچنین با ضخامت های متفاوت با استفاده از شیوه های مختلف از جمله فرم دادن رولی، پرس کردن ورق ها ، فرم داده می شوند. عیار قطعات 350 نیوتن بر میلی متر مربع در مقایسه با 240 نیوتن بر میلی متر مربع برای قطعات فولاد گرم است که عیار بالاتر در این سیستم به دلیل تقلیل مصرف در ساختمان قابل چشم پوشی است. اندازه قطعات درجات معمولاً بین 50 تا 300 mm است.

قطعات اصلی سیستم عبارتند از استادها (Studs) رانرها (Runner) ، Tracks و تیرچه ها (joists) که با اسفتاده از سه روش مختلف میتوان قطعات سیستم LFS را اتصال داد.

1- سیستم اتصال درجا که از طریق اتصال قطعات فوق در کارگاه ساختمان ساخته میشود (شکل 11)

2- سیستم پانلی که پانل درکارخانه تهیه و در کارگاه ساختمان را برپا می کند.

3- سیستم کانکسی (جعبه ای Modular system ) که کل قطعات سیستم در کارخانه نصب شده و به صورت آماده به کارگاه حمل و در محل مورد نظر نصب میشود (شکل 12)

این قطعات با استفاده از عایق حرارتی ، پانل های گچی و نماسازی پوشش داده می شود اتصالات سیستم اغلب به صورت پیچ و مهره و در حالت خاصی پرچ و جوش است.

یکی از مزایای مهم سیستم LSF داشتن پتانسیل تطبیق با انواع نماسازی های رایج در کشورهای گوناگون است (شکل 10) و همچنین حمل و نقل راحت و کاهش هزینه حمل و نقل و جایگزین کمبود کارگر .

ج) مزایای زیست محیطی و توسعه پایدار سیستم

- سرعت بالای ساخت و ساز

- مقاومت مناسب سیستم در مقابل زلزله

- استفاده از اتصالات پیچ و مهره

- حداقل هزینه ساخت

- امکان استفاده مجدد از فولاد به کار رفته

- افزایش عمر مفید ساختمان

- صرفه جویی در مصرف انرژی

- مناسب بودن برای اقلیم های خشک و مرطوب (ورقهای ضدزنگ)

- تولید صنعتی و پیش ساخته ساختمان [14]

شکلهای 14 و 15 و16

د) هزینه ساخت

به طور مثال انگلستان اعلام کرده که با استفاده از سیستم ساختمانی LSF با همان مقدار سرمایه میتوان 50% بیشتر از سیستم سنتی ساختمان ساخت یا در سرمایه گذاری برای تولید انبوه ساختمان 39% سرمایه کمتری لازم است و در آمریکا 2000 پوند کمتر (بریا 133 مترمربع خانه) نیاز است.

هـ ) سیستم LSF و مصرف انرژی

این سیستم میتواند به طور مناسبی با عایق حرارتی ترکیب شود و به بهترین شرایط اجرا نسبت به سیستم های سنتی برسد. معمولاً از پشم شیشه جهت عایق حرارتی استفاده میشود.

و) بازیافت مصالح ساختمانی

به غیر از فولاد، پشم شیشه یکی دیگر از مصالح اصلی سیستم نیز قابل بازیافت است به طوریکه 75% از پشم شیشه در بازار از مواد بازیافتی است، پانل های گچی نیز قابل بازیافت است، از صفر تا 10 درصد پانل های گچی از گچ بازیافتی تولید میشود.

ز) مزایای اجرای LSF

به طور خلاصه میتوان گفت مزایای زیست محیطی این سیستم در مرحله ساخت و ساز عبارتند از:

- قطعات قابلیت آماده سازی در خارج کارگاه را دارد.

- قطعات فولاد در محیط قابل کنترل از نظر فنی به شکل پیش ساخته آماده میشود.

- زمان کمتری برای برپا کردن مورد نیاز است.

- محل کمتری برای انبار مورد نیاز است

- ضایعات کمتری در کارگاه است

- کارگاه تمیز و خشک و بدون گرد و غبار است

- کنترل آن با افراد متخصص در شرایط مطلوب امکانپذیر است [16]

نتیجه گیری

بهره گیری مناسب از مشخصات فنی و مهندسی مصالح ساختمانی درهنگام انتخاب آنها و استفاده از روش ساخت مناسب جهت اجرای جزئیات ساختمان سبب بهبود کیفیت ساخت و ساز و زیست محیطی کردن فعالیتهای ساخت و ساز خواهد شد با به کارگیری سیستم LSF میتوان به اهداف تعیین شده در معیارهای زیست محیطی و توسعه پایدار رسید و صنعت ساختمان سازی کشور را متحول کرد.

منابع

ص 79 کتاب

الزامات سیستم قاب ساختمانی ساده بتن مسلح با ستون پیش ساخته، تیر نیمه پیش ساخته، سقف هالوکورد و دیوار برشی بتن مسلح درجا

الزامات سیستم قاب ساختمانی ساده بتن مسلح با ستون پیش ساخته، تیر نیمه پیش ساخته، سقف هالوکورد و دیوار برشی بتن مسلح درجا

-1 اجرای این سیستم به عنوان قاب ساختمانی ساده بتن مسلح پیش ساخته به همراه دیوار برشی‌بتن مسلح متوسط درجا، در کلیه پهنه های لرز‌ه خیزی ایران بر اساس آخرین ویرایش استاندارد‌2800 ایران بلامانع است.

-2 استفاده از این سیستم به عنوان قاب ساختمانی ساده بتن مسلح پیش ساخته به همراه دیوار برشی بتن مسلح معمولی، فقط در مناطق با پهنه بندی لرز‌ه خیزی کم و متوسط مجاز میباشد.

-3 بارگذاری ثقلی و لرزه ای سیستم به ترتیب باید براساس آخرین ویرایش مبحث ششم مقررات ملی ساختمان واستاندارد 2800 اعمال شود.

- 4 طراحی، ساخت، نصب اعضا و اتصالات قطعات پیش ساخته بر اساس آیین نامه ACI 318- 08

و راهنمای طراحی PCI-04 ویرایشهای بعد از آن الزامی است

5-رعایت ضوابط شکل پذیری، مطابق فصل 21 آیین نامه AC1318 -05 یا مبحث نهم مقرارت ملی ساختمان برای دیوارهای برشی بتن مسلح متوسط درجا الزامی است   .

-6به منظور تامین یکپارچگی در دیافراگم سقف، لازم است در محل اتصال پانل های سقف پیش‌ساخته به تیر نیمه پیش ساخته و همچنین اتصال ساده تیر نیمه پیش ساخته به ستون پیش ساخته، میلگردهای تامین کننده یکپارچگی اعضا در محل اتصال به طور مناسب طراحی و اجرا شوند .‌بدیهی است کلیه اعضای اتصال در این نواحی باید مقاومت کافی را در برابر تلا شهای حاصل از میلگردهای یکپارچگی مذکور داشته باشند.

-7 طراحی و اجرای میل مهارهای سقفی مناسب در محل اتصال اعضای پانلی سقف پیش ساخته به یکدیگر و همچنین اجرای تیرچه در پیرامون بازشوها، الزامی است.

-8 ضروری است اجزای مرزی در لبه های دیوار برشی بتن مسلح درجا، صرفاً به صورت درجا اجرا شوند.

-9 لازم است یکپارچگی اتصال سقف پیش ساخته به دیوار برشی بتن مسلح درجا با ارائه محاسبات مناسب، در طراحی و اجرا تامین شود.

-10 تامین اتصال قاب پیش ساخته ساده ساختمانی به دیوار برشی بتن مسلح درجا ، از طریق اتصال تیرهای هم امتداد دیوار برشی، با المان مرزی درجا صورت گیرد.

-11 منظم بودن ساختمان در پلان و ارتفاع الزامی است.

-12 شالوده بتن مسلح در این سیستم باید به صورت بتن درجا و اتصال ستون پیش ساخته به شالوده نیز با جزئیات اتصالی مناسب نظیر استفاده از صفحه پای ستون و میل مهار فولادی طراحی و اجرا شود در مواردیکه ستون تحت نیروی کششی قرار نگیرد، با ارائه محاسبات مناسب، استفاده از گزینه اتصال گلدانی بلا مانع می باشد.

 -13وصله ستون های بتن مسلح پیش ساخته باید در محلی که تلاش های اعمالی به حداقل می‌رسند انجام گیرد .همچنین در طراحی وصله ستون و اتصال پای ستون، در نظر گرفتن حداقل مقاومت‌ کششی مقطع مطابق راهنمای طراحی‌ PCI-04‌ ضروری است .

-14در کلیه اتصالات خشک ، رعایت ضوابط و مقررات مربوط به طراحی اجزای اتصال و مشخصات فنی جوشکاری های مربوطه منطبق بر ضوابط و مقررات آیین نامه های AWS و ASCE 07 AISC الزامی میباشد

 -15 رعایت تمهیدات لازم متناسب با شرایط مختلف اقلیمی و محیطهای خورنده ایران الزامی است.

-16 اخذ گواهینامه فنی برای محصول تولیدی، پس از راه اندازی خط تولید کارخانه ، ا ز مرکز تحقیقات ساختمان ومسکن الزامی است.

۲۳۳ مورد در اجرای ساختمان

۲۳۳ مورد در اجرای ساختمان

1- برای اندازه گیری عملیات خاکی در متره و برآورد از واحد متر مکعب استفاده می شود.
۲- آجر خطائی ، آجری است که در اندازهای ۵×۲۵×۲۵ سانتیمتر در ساختمانهای قدیمی برای فرش کف حیاط و غیره بکار می رفت ۳- چنانچه لازم باشد در امتداد دیواری با ارتفاع زیاد که در حال ساختن آن هستیم بعدا دیوار دیگری ساخته شودباید لاریز انجام دهیم ۴- هرگاه ابتدا و انتهای یک دیوار در طول دیوار دیگری بهم متصل شود ، به آن دیوار در تلاقی گفته می شود. ۵- در ساختمانهای مسکونی (بدون زیرزمین)روی پی را معمولا بین ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر از سطح زمین بالاتر می سازند که نام این دیوار کرسی چینی است. ۶- قوس دسته سبدی دارای زیبایی خاصی بوده و در کارهای معماری سنتی استفاده می شود. ۷- حداقل ارتفاع سرگیر در پله ۲ متر می باشد. ۸- ویژگیهای سقف چوبی : الف) قبلا عمل کلافکشی روی دیوار انجام … می گیرد ب) عمل تراز کردن سقف در کلاف گذاری انجام می شود ج) فاصله دو تیر از ۵۰ سانتیمتر تجاوز نمی کند د) تیرها حتی الامکان هم قطر هستند. ۹- گچ بلانشه کندگیر بوده ولی دارای مقاومت زیاد مانند سیمان سفید است. ۱۰- به سیمان سفید رنگ معدنی اکسید کرم اضافه می کنند تا سیمان سبز به دست آید. ۱۱- سنگ جگری رنگ که سخت ، مقاوم و دارای رگه های سفید و در سنندج و خرم آباد فراوان است. ۱۲- دستگاه کمپکتور ، دستگاهی است که فقط سطوح را ویبره می کند ، زیر کار را آماده و سطح را زیر سازی می کند. ۱۳- عمل نصب صفحات فلزی (بیس پلیتها) در زمان ۴۸ ساعت بعد از بتن ریزی صورت می گیرد. ۱۴- زمانی که خاک (زمین) بسیار نرم بوده و مقاومت آن کمتر از یک کیلوگرم بر سانتیمتر مربع باشد از فونداسیون پی صفحه ای استفاده می گردد. ۱۵- قطر دایره بتون خمیری ، بر روی صفحه مخصوص آزمایش آب بتون ، حدود ۳۰ تا ۳۵ سانتیمتر می باشد. ۱۶- حدود درجه حرارت ذوب شدن خاک آجر نسوز ۱۶۰۰ درجه می باشد. ۱۷- نام آجری که از ضخامت نصف شده باشد ، آجر نیم لایی نامیده می شود. ۱۸- نام دیوارهای جداکننده و تقسیم پارتیشن نام دارد. ۱۹- عمل برداشتن خاک کف اطاق و ریختن و کوبیدن سنگ شکسته بجای آن را بلوکاژ می گویند. ۲۰- زمین غیر قابل تراکم هوموسی نامیده می شود. ۲۱- عمق پی های خارجی یک ساختمان در مناطق باران خیز حداقل ۵۰ سانتیمتر است. ۲۲- نام فضای موجود بین دو ردیف پله چشم نامیده می شود. ۲۳- در سقف های چوبی حداکثر فاصله دو تیر ۵۰ سانتیمتر است. ۲۴- سیمان نوع اول برای دیوارها و فونداسیونهای معمولی استفاده میگردد. ۲۵- اکسید آهن را برای تهیه سیمان قرمز رنگ ، با کلینگر سیمان سفید آسیاب می کنند. ۲۶- نام دیگر لوله های سیاه بدون درز مانسمان نام دارد. ۲۷- سریعترین و عملی ترین وسیله اجرای اتصالات ساختمان ،پلها و نظایر جوش می باشد. ۲۸- حاقل درجه حرارت برای بتن ریزی ۱۰ درجه می باشد. ۲۹- ضخامت اندود سقف با ملات گچ و خاک باید بین ۱ تا ۲ سانتیمتر باشد. ۳۰- اندود زیر قیروگونی ، ماسه سیمان است. ۳۱- چنانچه گودبرداری از سطح زمین همسایه پائین تر باشد ، حداکثر فاصله شمعها ۵/۲ متر می باشد. ۳۲- در پی کنی های کم عمق در زمین های ماسه ای حدود زاویه شیب ۳۰ تا ۳۷ درصد می باشد. ۳۳- برای ایجاد مقاومت مناسب در طاق ضریس حداقل خیز قوس باید ۳ سانتیمتر باشد. ۳۴- لوله های مانسمان سیاه و بدون درز ، گاز رسانی ۳۵- در بتون ریزی دیوارها و سقفها ، صفحات قالبی فلزی مناسب ترند. ۳۶- از اسکدیپر برای خاکبرداری ، حمل ، تخلیه و پخش مواد خاکی استفاده می گردد. ۳۷- اتصال ستون به فونداسیون به وسیله ستکا انجام می گیرد. ۳۸- برای لوله کشی فاضلاب یهتر است از لوله چدنی استفاده گردد. ۳۹- پر کردن دو یا سه لانه از تیرآهن لانه زنبوری در محل تکیه گاهها جهت ازدیاد مقاومت برشی است. ۴۰- بهترین و با استفاده ترین اتصالات در اسکلت فلزی از نظر استحکام و یک پارچگی اتصالات با جوش است. ۴۱- ارتفاع کف داربست جهت اجرای طاق ضربی تا زیر تیرآهن سقف برابر است با قدبنا+پنج سانتیمتر. ۴۲- در ساختمانهای مسکونی کوچک (یک یا دو طبقه) قطر داخلی لوله های گالوانیزه برای آب رسانی باید ۲/۱ اینچ باشد. ۴۳- وجود سولفات سدیم،پتاسیم و منیزیم محلول در آب پس از ترکیب با آلومینات کلسیم و سنگ آهک موجود در سیمان سبب کم شدن مقاومت بتون می گردد. ۴۴- زمان نصب صفحات بیس پلیت معمولا باید ۴۸ ساعت پس از بتون ریزی فونداسیون انجام شود. ۴۵- برای ساخت بادبند بهتر است از نبشی ، تسمه ، ناودانی و میلگرد استفاده گردد. ۴۶- هدف از شناژبندی کلاف نمودن پی های بنا به یکدیگر و مقاومت در برابر زلزله می باشد. ۴۷- سقفهای کاذب معمولا حدود ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر پایین تر از سقف اصلی قرار می گیرد. ۴۸- قلاب انتهایی در میلگردهای یک پوتربتونی برای عامل پیوند بیشتر آرماتور در بتون می باشد. ۴۹- حد فاصل بین کف پنجره تا کف اطاق را دست انداز پنجره میگویند. ۵۰- در ساخت کفراژ ستونها ، قالب اصلی ستون بوسیله چوب چهارتراش مهار می گردد. ۵۱- طول پله عبارت است از جمع کف پله های حساب شده با احتساب یک کف پله بیشتر. ۵۲-آجر جوش بیشتر در فونداسیون مورد استفاده قرار می گیرد. ۵۳- اثر زنگ زدگی در آهن با افزایش قلیایت در فلز نسبت مستقیم دارد. ۵۴-از امتیازات آجر لعابی صاف بودن سطوح آن ، زیبایی نما ، جلوگیری از نفوز آب می باشد. ۵۵- در کوره های آجرپزی بین خشتها صفحه کاغذی قرار می دهند. ۵۶- بهترین نمونه قطعات کششی ضلع تحتانی خرپاها می باشد. ۵۷- تیرهای بتن آرمه، خاموتها(کمربندها) نیروی برشی را خنثی می کنند. ۵۸- چسبندگی بتون و فولاد بستگی به اینکه آرماتورهای داخل بتون زنگ زده نباشد. ۵۹-شیره یا کف بتون زمانی رو می زند که توسط ویبره کردن هوای آزاد داخل بتون از آن خارج شده باشد. ۶۰- آلوئک در اثر وجود دانه های سنگ آهن در خشت خام در آجرها پدیدار می گردد. ۶۱- خشک کردن چوب به معنی گرفتن شیره آن است. ۶۲- لغاز به معنی پیش آمدگی قسمتی از دیوار. ۶۳-مقدار کربن در چدن بیشتر از سرب است. ۶۴- لوله های آب توسط آهک خیلی زود پوسیده می شود. ۶۵- آجر سفید و بهمنی در نمای ساختمان بیشترین کاربرد را دارد. ۶۶- آجر خوب آجری است که در موقع ضربه زدن صدای زنگ بدهد. ۶۷-لاریز یعنی ادامه بعدی دیوار بصورت پله پله اتمام پذیرد. ۶۸-کرم بندی همیشه قیل از شروع اندود کاری گچ و خاک انجام می گیرد. ۶۹- برای خم کردن میلگرد تا قطر ۱۲ میلیمتر از آچار استفاده می گردد. ۷۰- اسپریس یعنی پاشیدن ماسه و سیمان روان و شل روی دیوار بتونی. ۷۱- برای دیرگیری گچ ساختمانی از پودر آهک شکفته استفاده می گردد. ۷۲- مشتو یعنی ایجاد سوراخهائی در سطح خارجی دیوارها جهت ساختن داربست. ۷۳- بتون معمولا پس از ۲۸ روز حداکثر مقاومت خود را به دست می آورد. ۷۴- پیوند هلندی از اختلاط پیوندهای کله راسته و بلوکی شکل می گیرد. ۷۵- وجود بند برشی در پیوند مقاومت دیوار را ضعیف می کند. ۷۶- کاملترین پیوند از نظر مقاومت در مقابل بارهای فشاری وارده پیوند بلوکی می باشد. ۷۷- قپان کردن در اصطلاح یعنی شاقولی نمودن نبش دیواره. ۷۸- خط تراز در ساختمان برای اندازه برداریهای بعدی و مکرر در ساختمان است. ۷۹-ضخامت و قطر کرسی چینی در ساختمانها بیشتر از دیوارهاست. ۸۰- پارتیشن میتواند از جنس چوب ، پلاستیک و فایبرگلاس باشد. ۸۱- از دیوارهای محافظ برای تحمل بارهای افقی و مایل استفاده می شود. ۸۲- ملات باتارد از مصالح ماسه ، سیمان و آهک ساخته می شود. ۸۳- مقدار عمق سطوح فونداسیونها از زمین طبیعی در همه مناطق یکسان نیست. ۸۴- ملات ساروج از مصالح آهک ، خاکستر ، خاک رس ، لوئی و ماسه بادی ساخته می شود. ۸۵- ملات در دیوار چینی ساختمان حکم چسب را دارد. ۸۶- ملات آبی اگر بعد از ساخته شدن از آب دور نگهداشته شود فاسد می گردد. ۸۷- در مجاورت عایقکاری (قیروگونی)از ملات ماسه سیمان استفاده می شود. ۸۸- برای ساخت ملات باتارد آب + سیمان ۲۵۰+آهک ۱۵۰+ ماسه ۸۹-پیه دارو ترکیبی از مصالح آهک ، خاک رس ، پنبه و پیه آب شده ۹۰-ابعاد سرندهای پایه دار ۱ تا ۵/۱ عرض و طول ۵/۱ تا ۲ متر . ۹۱-معمولا برای کرم بندی دیوارهای داخلی ساختمان(اطاقها) از ملات گچ و خاک استفاده می شود. ۹۲- طرز تهیه گچ دستی یا گچ تیز عبارت است از مقداری آب + گچ بااضافه مقداری سریش. ۹۳- وجود نمک در ملات کاه گل موجب میشود که در آن گیاه سبز نشود. ۹۴- هنگام خودگیری حجم گچ ۱ تا ۵/۱ درصد اضافه می شود. ۹۵- گچ کشته یعنی گچ الک شده ورزداده + آب. ۹۶- اندودهای شیمیایی در سال ۱۹۴۸ کشف شد که ترکیب آن پرلیت ، پنبه نسوز مواد رنگی و میکا می باشد که بعد از ۸ ساعت خشک میشوند و بعد از دو تا سه هفته استحکام نهایی را پیدا می کنند و در مقابل گرما ، سرما و صدا عایق بسیار خوبی هستند. ۹۷- سرامیک بهترین عایق صوتی است ، زیرا سلولهای هوایی بسته ای دارد که ضخامت آن ۶ تا ۱۰ میلیمتر است. ۹۸- آکوسیت نیز عایق خوبی برای صداست. ۹۹- اندازه سرندهای چشم بلبلی ۵ میلیمتر است. ۱۰۰- سرند سوراخ درشت به سرند میلیمتری مشهور است. ۱۰۱- اندودهای هوایی یعنی اندودی که در مقابل هوا خودگیری خود را انجام می دهند. ۱۰۲- ترکیب اندود تگرگی یا ماهوئی پودر سفید سنگ + سیمان رنگی +آب (در حالت شل) می باشد. ۱۰۳- وقتی با سنگ سمباده و آب روکار سیمانی را می شویند تا سنگهای الوان خود را نشان دهند به اصطلاح آب ساب شده می گویند. ۱۰۴- کار شیشه گذاری در آب ساب و شسته انجام می گیرد. ۱۰۵- فرق اندود سقف با دیئار در فضاهای بسته (مانند اطاق) این است که اندود سقف سبک و دیوارها معمولی می باشد. ۱۰۶- مهمترین عامل استفاده از اندود در سقف های چوبی محافظت از آتش سوزی می باشد. ۱۰۷- سقفهایی با تیرآهن معمولی طاق ضربی و بتنی مسلح در درجه حرارت ۴۰۰ تا ۵۰۰ درجه تغییر شکل پیدا می کنند. ۱۰۸- ضخامت اندود گچ و خاک حدودا ۲ سانتیمتر است. ۱۰۹- توفال تخته ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتری که تراشیده و سبک است. ۱۱۰- علت ترک اندود در سقفهای چوبی افت تیرهاست. ۱۱۱- سقف کاذب در مقابل گرما ، سرما ، رطوبت و صدا عایق خوبی به حساب می آید. ۱۱۲- در زیر سازی سقف جهت اجرای اندود در کنار دریا از نی بافته شده بیشتر استفاده مس شود. ۱۱۳- توری گالوانیزه در نگهداری پشم شیشه در سقفهای سبک ، سطح دیوارهای قیراندود و سطح تیرآهنهای سقف کاربرد دارد. ۱۱۴- مصرف میلگرد جهت اجرای زیر سازی سقفهای کاذب ۹ عدد در هر متر مربع می باشد. ۱۱۵- موارد اصلی استفاده از سقفهای کاذب بیشتر به منضور کم کردن ارتفاع ، عبور کانالها و لوله ها و زیبایی آن می باشد که شبکه آن حتما باید تراز باشد. ۱۱۶- بهتر است در سقفهای بتونی میله های نگهدارنده سقف کاذب قبل از بتون ریزی کار گذاشته شود. ۱۱۷- در سقفهای کاذب مرتبط با هوای آزاد(مانند بالکن) اندود گچ + موی گوساله و آهک استفاده می شود. ۱۱۸- شالوده در ساختمان یعنی پی و فونداسیون. ۱۱۹- ابعاد پی معمولا به وزن بنا و نیروی وارده ، نوع خاک و مقاومت زمین بستگی دارد. ۱۲۰- در نما سازی سنگ ، معمولا ریشه سنگ حداقل ۱۰ سانتیمتر باشد. ۱۲۱- در فشارهای کم برای ساخت فونداسیونهای سنگی از ملات شفته آهک استفاده می شود و برای ساخت فونداسیونهایی که تحت بارهای عظیم قرار می گیرند از ملات ماسه سیمان استفاده می شود. ۱۲۲- در ساختمان فونداسیونهای سنگی پر کردن سنگهای شکسته را میان ملات اصطلاحا پر کردن غوطه ای می نامند. ۱۲۳- پخش بار در فونداسیون سنگی تحت زاویه ۴۵ درجه انجام می گیرد. ۱۲۴- در ساختمانهای آجری یک طبقه برای احداث فونداسیون اگر از شفته آهکی استفاده شود اقتصادی تر است. ۱۲۵- در پی های شفته ای برای ساختمانهای یک تا سه طبقه ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلو گرم آهک در هر متر مکعب لازم است. ۱۲۶- اصطلاح دو نم در شفته ریزی یعنی تبخیر آب و جذب در خاک. ۱۲۷- معولا سنگ مصنوعی به بتن اطلاق می شود. ۱۲۸- زاویه پخش بار فنداسیون بتنی نسبت به کناره ها در حدود ۳۰ تا ۴۵ درجه می باشد. ۱۲۹- بتن مکر برای پر کردن حجمها و مستوی کردن سطوح کاربرد دارد. ۱۳۰- مهمترین عمل ویبراتور دانه بندی می باشد. ۱۳۱- معمولا بارگذاری در قطعات بتنی بجز تاوه ها پس از هفت روز مجاز می باشد. ۱۳۲- از پی منفرد بیشتر در زمینهای مقاوم استفاده می شود. ۱۳۳- بتون مسلح یعنی بتن با فولاد. ۱۳۴- از نظر شکل قالبندی برای فونداسیونها قالب مربع و مسطیل مقرون به سرفه مس باشد. ۱۳۵- پی های نواری در عرض دیوارها و زیر ستونها بکار می رود و در صورتیکه فاصله پی ها کم باشد و با دیوار همسایه تلاقی نماید پی نواری بیشترین کاربرد را دارد. ۱۳۶- در آسمان خراشها ، معمولا از پی ژنرال فونداسیون استفاده می شود و وقتی از این نوع پی در سطحی بیش از سطح زیر بنا استفاده شود زمین مقاوم و بارهای وارده بیش از تحمل زمین است. ۱۳۷- هرگا فاصله پی ها از هم کم بوده یا همدیگر را بپوشند یا یک از پی ها در کنار زمین همسایه قرار گیرد از پی های مشترک استفاده می شود. ۱۳۸- اصطلاح ژوئن درز انبساط است. ۱۳۹- میتوان به جای دو پی با بار مخالف از پی ذوزنقه ای استفاده کرد. ۱۴۰- بهترین و مناسب ترین نوع پی در مناطق زلزله خیز پی رادیه ژنرال است. ۱۴۱- در اجرای شناژبندی جهت اتصال به فونداسیون معمولا شناژها از بالا و پایین همسطح هستند. ۱۴۲- در کفراژبندی پی چهارگوش از نظر سرعت و اجرا اقتصادی تر است. ۱۴۳- در عایق بندی از گونی استفاده می کنیم ،زیرا از جابجایی قیر جلوگیری می کند و حکم آرماتور را دارد که در پشت بام از جلو ناودان به بعد پهن می شودکه در ۲ لایه گونی انجام می گیردکه گونی ها در لایه بعدی نسبت به لایه قبل با زاویه ۹۰ درجه برروی هم قرار می گیرند. ۱۴۴- زیر قیروگونی از اندود ملات ماسه سیمان استفاده می شود که بعضی از مهندسان در زیر قیر اندود ملات ماسه آهک استفاده می کنند که در اینصورت قیروگونی فاسد می شود. ۱۴۵- از قلوه سنگ (ماکادام) در طبقه هم کف می توانیم بجای عایق کاری استفاده کنیم که ضخامت آن حدود ۴۰-۳۰ سانتیمتر خواهد بود. ۱۴۶- اگر در عایقکاری ، قیر بیش از حد معمول مصرف شود باعث می شود قیر در تابستان جابجا شود. ۱۴۷- عایقکاری قیروگونی می بایست از سر جانپناه حدودا ۲۰ سانتیمتر پایینتر شروع شود و قیروگونیی که روی جانپناه کشیده می شود برای جلوگیری از نفوذ بارش با زاویه است. ۱۴۸- سطح فونداسیون به این دلیل عایق می شود که از مکش آب توسط ملات دیوار چینی ها به بالا جلوگیری میکند. ۱۴۹- در عایقکاری عمودی روی دیوارهای آجری بهتر است که از اندود ماسه سیمان استفاده شود. ۱۵۰- اصطلاح زهکشی یعنی جمع کردن و هدایت آب ،که فاصله آبروها در زهکشی باید به حدی باشد که به پی ها نفوذ نکند. ۱۵۱- اگر توسط سفال زه کشی کنیم باید حتما درز قطعات را با ملات پرکنیم. ۱۵۲- حداقل شیب لوله های زه کشی به سمت خوضچه ۲ تا ۴ درصد می باشد. ۱۵۳- حداقل شیب لوله های فاضلاب ۲ درصد است. ۱۵۴- برای جلوگیری از ورود بو به داخل ساختمان ، شترگلو را نصب می کنند. ۱۵۵- علیترین نوع لوله کشی فاضلاب از نوع چدنی می باشد که با این وجود در اکثر ساختمانها از لوله های سیمانی استفاده می شود که ضعف این لوله ها شکست در برابر فشارهای ساختمان می باشد. ۱۵۶- سنگ چینی به سبک حصیری رجدار بیشتر در دیوار و نما سازی استفاده می شود. ۱۵۷- ضخامت سنگهای کف پله و روی دست انداز پنجره ۵/۴ سانتیمتر می باشد. ۱۵۸- جهت اتصال سنگهای نما به دیوار استفاده از ملات ماسه سیمان و قلاب مناسبتر می باشد که جنس قلابها از آهن گالوانیزه می باشد. ۱۵۹- سنگ مسنی معمولا در روی و کنار کرسی چینی نصب می شود و زوایای این سنگ در نماسازی حتما بایستی گونیای کامل باشد. ۱۶۰- در نما سازی طول سنگ تا ۵ برابر ارتفاع آن می تواند باشد. ۱۶۱- معمولا ۳۰ درصد از سنگهای نما بایستی با دیوار پیوند داشته باشند که حداقل گیر سنگهای نما سازی در داخل دیوار ۱۰ سانتیمتر است. ۱۶۲- در بنائی دودکشها باستی از مخلوطی از اجزاء آجر استفاده شود. ۱۶۳- در علم ساختمان دانستن موقیعت محلی ، استقامت زمین ، مصالح موجود ، وضعیت آب و هوایی منطقه برای طراحی ساختمان الزامی می باشد. ۱۶۴- در طراحی ساختمان ابتدا استقامت زمین نسبت به سایر عوامل الویت دارد و لازم به ذکر مقاومت خاکهای دستی همواره با زمین طبیعی جهت احداث بنا هرگز قابل بارگذاری نیست. ۱۶۵- زمینهای ماسهای فقط بار یک طبقه از ساختمان را می تواند تحمل کند. ۱۶۶- هنگام تبخیر آب از زیر پی های ساختمان وضعیت رانش صورت می گیرد. ۱۶۷- زمینی که از شنهای ریز و درشت و خاک تشکیل شده دج نامیده می شود که مقاومت فشاری زمینهای دج ۱۰-۵/۴ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع می باشد. ۱۶۸- مطالعات بر روی خاک باعث می گردد وضع فونداسیون ، ابعاد و شکل آن بتوانیم طراحی کنیم. ۱۶۹- در صحرا برای آزمایش خاک از چکش و اسید رقیق استفاده می گردد. ۱۷۰- سیسموگراف همان لرزه نگار است. ۱۷۱- خاکی که برنگ سیاه قهوه ای باشد مقاومتش بسیار عالی است که نفوذ آب در آنها کم و به سختی انجام می گیرد. ۱۷۲- سنداژیا گمانه زنی همان میله زدن در خاک و برداشت خاک از زمین می باشد. ۱۷۳- اوگر همان لوله حفاری است. ۱۷۴- خاک چرب به رنگ سبز تیره و دارای سیلیکات آلومینیوم آبدار است. ۱۷۵- معیار چسبندگی خاک این است درصد دانه های آن کوچکتر از ۰۰۲/۰ میلیمتر باشد. ۱۷۶- اصطلاحا خاک مرغوب زد نامگذاری می شود. ۱۷۷- برای جلوگیری از ریزش بدنه و ادامه پی کنی و همین طور جلوگیری از نشست احتمالی ساختمان همسایه و واژگونی آن و جلوگیری از خطرات جانی باید دیوار همسایه را تنگ بست که تحت زاویه ۴۵ درجه انجام می گیرد. ۱۷۸- دیوار اطراف محل آسانسور معمولا ازمصالح بتون آرمه می سازند. ۱۷۹- پی سازی کف آسانسور معمولا ۴۰/۱ متر پایین تر از کفسازی است. ۱۸۰- قدیمی ترین وسیله ارتباط دو اختلاف سطح بواسطه شیب را اصطلاحا رامپ می گویند که حداکثر شیب مجاز آن ۱۲ درصد می باشد که ات ۵/۲ درصد آن را میتوان افزایش داد. ۱۸۱- برای ساختن پله گردان بیشتر از مصالح بتون آرمه و آهن استفاده می شود. ۱۸۲- پله معلق همان پله یکسر گیردار است. ۱۸۳- پله آزاد در ورودی ساختمان به حیاط یا هال و نهار خوری استفاده می شود. ۱۸۴- پله های خارجی ساختمان حتی الامکان می بایست آجدار باشد. ۱۸۵- به فضای موجود بین دو ردیف پله چشم پله می گویند. ۱۸۶- فواصل پروفیل های جان پناه پله ۱۲-۷ سانتیمتر می باشد. ۱۸۷- شاخکهای فلزی جتنپناه بهتر است که از پهلو به تیر آهن پله متصل شود. ۱۸۸- سرگیر یا حدفاصل بین دو ردیف پله که رویهم واقع می شوند حداقل ۲ متر می باشد. ۱۸۹- طول پله مساوی است با تعداد کف پله منهای یک کف پله. ۱۹۰- پیشانی پله به سنگ ارتفاع پله اطلاق می شود. ۱۹۱- برای جلوگیری از سرخوردن در پله لب پله ها را شیار و اجدار می سازند و گاهی اوقات لاستیک می کوبند ۱۹۲- اتصال پله های بالا رونده به دال بتنی (پاگرد) یه روی دال بتنی متصل می شوند ولی پله های پایین رونده در دال بتنی بایستی به مقابل دال بتنی وصل شوند. ۱۹۳- اجرای جانپناه پله معمولا با مصالح چوبی زیاتر می باشد. ۱۹۴- پله هایی که مونتاژ می شوند به پله های حلزونی معروف هستند. ۱۹۵- از نظر ایمنی اجرای پله فرار با مصالح بتنی مناسبتر است. ۱۹۶- تیرهای پوشش دهنده بین دو ستون (روی پنجره ها و درب ها ) نعل درگاه نام دارد که انتقال بار توسط آن یکنواخت و غی یکنواخت است. ۱۹۷- گره سازی در چهار چوبهای درب و پنجره و دکوراسیون بکار می رود. ۱۹۸- تحمل فشار توسط بتن و تحمل کشش توسط فولاد را به اصطلاح همگن بودن بتن و فولاد می نامند. ۱۹۹- بالشتک بتونی در زیرسری تیرآهن های سقف مصرف می شود که جنس آن می تواند فلزی ، بتونی زیر سری و بتونی مسلح باشد. ۲۰۰- در اجرای تیر ریزی سقف با تیرآهن ، مصرف بالشتک کلاف بتنی و پلیت مناسبتر است. ۲۰۱- بالشتک های منفرد زیرسری ، حداقل ریشه اش از آکس تیر ریزی سقف ۲۵ سانتیمتر است. ۲۰۲- اجرای مهار تیر ریزی سقف با میلگرد معمول تر می باشد. ۲۰۳- برای تراز کردن تیر ریزی سقف باید بوسیله سیمان همه در یک افق ترازی قرار گیرد. ۲۰۴- طاق ضربی از نظر ضخامت به سه دسته تقسیم می شودکه معمول ترین آن نیم آجره می باشد که مهمترین عامل مقاومت در طاق ضربی خیز قوس مناسب است. ۲۰۵- در زمستان پس از دوغاب ریزی طاق ضربی ، بلافاصله بایستی کف سازی کامل روی سقف انجام شود. ۲۰۶- اگر هوا بارانی باشد پس از اتمام طاق ضربی نباید دوغاب ریخت. ۲۰۷- سقفهای بتنی قابلیت فرم(شکل) گیری بهتری دارند. ۲۰۸- وظیفه انسجام و انتقال نیروها در سقفهای بتنی بعهده آرماتور می باشد. ۲۰۹- اودکادر سقف های بتنی به منظور خنثی کردن نیروی برشی بکار می رود. ۲۱۰- بطور نسبی عمل بتون ریزی بین دو تکیه گاه می بایست حداکثر طی یک روز عملی شود. ۲۱۱- از ویژگی های سقفهای مجوف سبکی آن است که در این سقف ها آرماتور گذاری بصورت خرپا می باشد. ۲۱۲- تفاوت سقف های پیش فشرده با سقف های مجوف سفالی کشیده شدن آرماتورها می باشد. ۲۱۳- حداقل زمان بریدن میلگردها در سقفهای پیش تنیده معمولا ۷ روز می باشد. ۲۱۴- نیروی کششی ذخیره شده در آرماتور سقفهای پیش تنیده عامل خنثی کننده نیروی فشاری است. ۲۱۵- در سقفهای مجوف هنگامی از تیرهای دوبل استفاده می شود که دهانه و طول تیر زیاد باشد. ۲۱۶- قبل از ریختن پوشش بتون در اجرای تیرچه بلوکها ابتدا می بایست سطح تیرچه و بلوک مرطوب شود. ۲۱۷- اصطلاحا میش گذاری در بتن مسلح آرماتورهای شبکه نمره کم اطلاق می گردد. ۲۱۸- حداکثر فاصله دو تیر در سقفهای چوبی ۵۰ سانتیمتر می باشد. ۲۱۹- معمولا زمان باز کردن قالبهای مقعر در سقف های بتونی ۵ روز می باشد. ۲۲۰- استفاده از قالبندی مقعر بتنی در سقفهای اسکلت فلزی و بتنی معمولتر است. ۲۲۱- کابلهای برق در سقفهای مقعر داخل لوله های فولادی تعبیه می شود. ۲۲۲- در ساختمان هایی که بیشتر مورد تهدید آتش سوزی بهتر است نوع بنا بتنی باشد. ۲۲۳- در کارخانه های صنعتی معمولا از سقف اسپیس دکس استفاده می شود. ۲۲۴- اصطلاحا مفهوم سرسرا همان سقف نورگیر است. ۲۲۵- در شیشه خورهای نورگیر سقف برای فضاهای وسیع از سپری استفاده میشود زیرا از خمش در طول جلوگیری می کند. ۲۲۶- مهمترین مزیت سقفهای کاذب آکوستیک بر ساقفهای کاذب عایق در برابر صدا می باشد. ۲۲۷- مهمترین مزیت سقفهای کاذب آلومینیومی عدم اکسیداسیون آن می باشد. ۲۲۸- روش جلوگیری از زنگ زدگی آرماتور در بتن این است که جرم آن را می گیریم و داخل بتن قرار می دهیم. ۲۲۹- اتصال سقف کاذب در راستای دیوارها باعث پیش گیری از جابجایی سقف و ترکهای موئین خواهد شد. ۲۳۰- قرنیز یکطرفه آب را به یک سمت منتقل می کند و هنگامی از قرنیز دو طرفه هنگامی استفاده می شود که دو طرف دیوار آزاد باشد. ۲۳۱- قرنیز حتما باید آبچکان داشته باشد که آبچکان شیاره زیر قرنیز می باشد. ۲۳۲- قرنیزی که توسط آجر چیده می شود هره چینی می نامند. ۲۳۳- قرنیز پای دیوارهای داخلی به منظور جلوگیری از مکش آب توسط گچ و … و جلوگیری از ضربه ها و خراشها استفاده می شود و حتما باید آبچکان داشته باشد.

الزامات روش اجرای ساختما نهای بتن مسلح با قالب عایق ماندگار مسطح پانلی

الزامات روش اجرای ساختما نهای بتن مسلح با قالب عایق ماندگار مسطح پانلی

-1 سیستم ساز ه ای حاصل از این روش اجرا، به عنوان سیستم سازه ای دیوار باربر با دیوارهای برشی بتنی مسلح با شکل پذیری معمولی و متوسط محسوب می شود و در انواع زمینها و کلیه پهنه ها ی لرزه خیزی ایران بر اساس آخرین ویرایش استاندارد 2800 ایران و با احتساب تامین الزامات مربوطه مورد پذیرش میباشد     

-2 بارگذاری ثقلی و لرز ه ای سیستم ساز ه ای حاصل از این روش، به ترتیب بر اساس آخرین  ویرایش های مبحث ششم مقررات ملی ساختمان و استاندارد 2800 ایران صورت گیرد.

-3 طرح ساز ه ای سیستم حاصل از این روش، باید بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان یا آئین نامه   ACI 318-05و ویرایش های بعد از آن صورت گیرد.

-4 ضخامت دیوار ه های بتنی نباید از 15 سانتیمتر کمتر باشد.

-5 بتن مصرفی باید از نوع بتن ساز ه ای و با حداقل مقاومت MPA20باشد.

-6 مشخصات کلیه مصالح مصرفی مربوط به اجزاء قالب بندی ماندگار، باید مطابق با استانداردهای بین المللی معتبر و اسناد ارائه شده باشد. مشخصات سایر مصالح مصرفی نیز باید مطابق استانداردها و آئین نامه های ملی یا معتبر بین المللی باشد.

-7 پلی استایرن مورد استفاده باید از نوع منبسط شونده کندسوز یا خودخامو ش شو، مطابق بااستانداردهای معتبر بین المللی ودارای گواهینامه فنی از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن باشد.

-8 پلی استایرن منبسط شونده مورد استفاده باید از نوع کندسوز یا خودخامو ش شو، مطابق با استانداردهای معتبر بین المللی ودارای گواهینامه فنی از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن باشد.

-9 برای حفاظت از بلوک سقفی پلی استایرن و جلوگیری از برخورد مستقیم هرگونه حریق احتمالی با بلوک لازم است تا زیرسقف به وسیله پوشش مناسب مانند یک تخته گچی به ضخامت 12/5 میلیمتر یا اندود گچ به ضخامت حداقل 15 میلی متر محافظت شود. مسئولیت جزئیات و اجرای مناسب برای این موضوع بر عهده شرکت میباشد.

-10 محافظت از بلوک دیواری پلی استایرن باید به وسیله پوشش مناسب به عمل آید‌.این پوشش می‌تواند یک تخته گچی با 12/5 میلی متر یا سایر مصالحی که براساس مدارک فنی مصوب و معتبر از نظر مقاومت در برابر دمای بالا معادل آن‌ ضخامت عمل میکند، باشد.

-11 پوشش محافظت کننده بلو کهای پلی استایرن، باید دارای اتصال مکانیکی به سازه باشد. اتصال پوشش به پلی استایرن، به تنهائی، مجاز نمیباشد.

-12 چنانچه اتصال پوشش محافظت کننده به دیوار، از طریق رابط های پلاستیکی باشد، حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان دو طبقه خواهد بود.

-13 دیوارهای بین واحدهای مستقل مانند دیوار بین آپارتما نهای مسکونی یا واحدهای تجاری، اداری مستقل و غیره در هر ساختمان باید دارای مقاومت کافی در برابر آتش باشند. در این دیوارها باید به صورت مناسب از مصالح حریق بند استفاده شود، به گونه ای که بلوکهای پلی استایرن در این قسمت بین دو فضای مجاور پیوستگی نداشته باشند و از گسترش هر گونه حریق احتمالی بین دو فضایی که به وسیله دیوار مقاوم در برابر آتش از یکدیگر جدا شده اند، جلوگیری شود.

-14 به منظور تامین مقاومت کافی سقفها در مقابل آتش، لازم است فوم پلی استایرن در مرز سقف/کف هر طبقه قطع شود و بین طبقات امتداد نداشته باشد. در این قسمتها، در صورت نیاز و برای تأمین مقاومت لازم ، باید از مسدود کننده های آتش استفاده شود.

-15 فوم پلی استایرن نباید بین واحدهای مستقل مجاور امتداد داشته باشد. این ماده باید در مرز دیوار جداکننده بین واحدهای مستقل مجاور از جمله کریدورها) قطع شده و مطابق با مقاومت لازم در برابر آتش، آتش بندی شود (برای جزئیات این مسائل به نشریه 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مراجعه شود.

-16 مقاومت سیستم در برابر آتش برای دیوار و سقف، با توجه به تعداد طبقات، نوع و جزئیات دیوار بتنی و ...، مطابق مبحث سوم مقررات ملی ساختمان در خصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و الزامات نشریه 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق تأمین شود.

-17 کلیه مقررات ساختمانی و مقررات محافظت در برابر آتش باید به تناسب و بر اساس مقررات ‌موجود در‌کشور رعایت شود.

-18 رعایت کلیه مباحث مندرج در مبحث 18 مقررات ملی ساختمان به جهت صدابندی دیوار و سقف الزامی است.

-19 لازم است تمهیدات لازم به منظور تأمین صدابندی مورد انتظار، بخصوص در دیوارهای بین واحدها، با استفاده از روش های توصیه شده در مقررات ملی ایران، انجام شود.

-20 رعایت مباحث مربوط به صرفه جویی در مصرف انرژی مطابق مبحث شماره 19 مقرات ملی ساختمان ضروری است.

-21 تمهیدات لازم در شرایط اقلیمی مختلف کشور برای پوشش نهایی جهت مقابله در محیط های خورنده و نیز استفاده از فولاد گالوانیزه در این محیط ها و رعایت الزامات مربوط به مبحث نهم مقررات ملی ساختمان الزامی است.

-22 در مناطقی که در معرض خطر حمله حشرات موذی، مانند موریانه، قرار دارند لازم است تمهیدات لازم برای محافظت از لایه پلی استایرن به عمل آید.

-23 در تمامی مراحل تولید و اجراء مسوولیت نظارت عالیه و کنترل کیفی بر عهده شرکت متقاضی می باشد.

-24 رعایت کلیه مباحث مقررات ملی ساختمان و آیین نامه های ملی در استفاده از این سیستم الزامی است.

-25 توجیه اقتصادی طرح از وظایف مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن نبوده و صرفاً به عهده شرکت متقاضی است.

-26 اخذ گواهینامه فنی برای محصولات تولیدی، پس از راه اندازی خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

سیمان

سیمان

 

---

 

اگر از مخلوطی از سنگ آهک، خاک رس با گچ در کوره دوار با حرارت زیاد پخته شود و بعد با مقدار کمی گچ از طریق آسیاب کردن به پودر تبدیل شود، محصول بدست آمده سیمان خواهد بود. زمانی که سیمان با آب مخلوط شود واکنش شیمیایی آغاز میگردد و برروی سطح هر دانه سیمان، محصولات حاصل از هیدراته شدن پدید می آید. که بر اثر اتصال این محصولات به یکدیگرتمام دانه ها با هم ارتباط می‌یابند. براثر این ارتباط بتون سفت و سخت شده در نهایت، مقاومت حاصل می شود.

این واکنشهای شیمیایی (هیدراتاسیون ) نامیده می شود که با تولید حرارت همراه است. البته در قطعات نازک، مانند دیوارهاو یا دال ها (تا 200 میلیمتر ضخامت ) حرارت حاصل از هیدراتاسیون به سرعت از بین می رود. پس از قالب برداری دیوارهایی با ضخامت 200 میلیمتر و بیشتر، حتی پس از 24 ساعت اززمان بتون ریزی چنانچه سطح آن لمس گردد، دمای بتون احساس می شود.

کارخانه سیمان سازی

روش تولید سیمان به این صورت است که باتدا مواد خام آسیاب کرده و بعد آنها را با نسبتهای معین بطور کامل مخلوط می کنند و در مرحله بعد در یک کوره بزرگ دوار (دوران کننده) در درجه حرارت حدود 1300 تا 1400 درجه سانتیگراد حرارت می دهند. در این درجه حرارت به مرز ذوب شدن رسیده و بخشی از آنها ذوب می شوند و سبب ایجاد گلوله هایی به نام کلینکر می شود. کلینکر را سرد کرده و مقدار کمی سنگ گچ (1 تا2 درصد) به آن می افزایند و سپس آن را آسیاب می کنند تا بصورت پودر نرم درآید. محصول به دست آمده سیمان پرتلند تجارتی است که به میزان بسیار وسیع در سراسر جهان تولید و مصرف می شود. مخلوط و آسیاب کردن مواد خام را می توان یا در آب و یا در حالت خشک انجام داد که به همین جهت روشهای تر و خشک به وجود آمده است. روشهای واقعی تولید به ماهیت مواد خام مصرف شدهنیز بستگی خواهد داشت.

روش تر: مواقعی که از سنگ آهک سست استفاده می شود، ابتدا آن را خرد کرده سپس به وسیله آسیاب شوینده در آب پخش می کنند (این آسیاب بصورت گداول مدوری است که در آن بازوهای شعاعی حامل میله های به هم زن در گردش هستند، در اثر برخورد میله ها با قطعات،‌ مواد جامد آنها را خرد می کنند) خاک رس نیز ابتدا خرد شده، سپس در یک آسیاب مشابه، با آب مخلوط می شود. دو مخلوط به نحوی پمپ می شوند که با نسبتهای قبلاً تعیین شده با یکدیگر مخلوط شده و از میان یک سری صفحات مشبک عبور کنند. دوغاب سیمان حاصل به داخل مخازن مخصوصی می ریزد (وقتی از سنگ آهک استفاده می شود ابتدا کوه را منفجر کرده و قطعات سنگی حاصل را در سنگ شکنها تا اندازه مورد نظر خرد کرده، مواد خرد شده را با خاک رسی که در آب حل شده داخل آسیابهای گلوله ای می ریزند. در این حالت سنگ آهک کاملاً نرم شده و دوغاب سیمان حاصل به داخل مخازن نگهداری پمپ می شود). از این مرحله به بعد، بدون توجه به ماهیت اصلی مواد خام،‌روشها یکسان خواهند بود.

تعریف: دوغاب مایعی است که از خامه رقیق تر و شل تر می باشد و مقدار آب آن از بین 35 تا 50 درصد است و تنها بخش کوچکی از مواد آن،‌ حدود 2% بزرگتر از 90 میکرون (مانده روی الک نمره 17 ASTN ) است. معمولاً تعداد زیادی مخزن برای نگهداری دوغاب وجود دارد وبه وسیله همزنهای مکانیکی، دمیدن هوای فشرده، از ته نشین شدن مواد جامد معلق در دوغاب جلوگیری به عمل می آید. همان طور که قبلاً ذکر شد، مقدار آهک موجود تابعی از نوع مواد آهکی و رسی اولیه است. تنظیم نهایی جهت انجام ترکیبات شیمیایی لازم را از مخلوط کردن دوغابهای مخازن مختلف به دست می آورند. دوغاب حاوی مقدار آهک لازم به داخل کوره دوار ریخته می شود. این کوره استوانه فولادی بزرگی است که داخل آن با آستری از مواد نسوز پوشیده شده و قطر آن تا 5/7 متر و طول آن تا 230 متر می رسد. استوانه حول محور خود که با افق زاویه ای کوچک می سازد، به آهستگی می چرخد. دوغاب حاوی مقدار آهک لازم به داخل کوره دوار ریخته می شود. این کوره استوانه فولادی بزرگی است که داخل آن با آستری از مواد نسوز پوشیده شده و قطر آن تا 5/7 متر و طول آن تا 230 متر می رسد. استوانه حول محور خود که با افق زاویه ای کوچک می سازد، به آهستگی می چرخد. دوغاب از انتهای فوقانی کوره وارد می شود و گرد زغال به وسیله هوای فشرده از انتهای تحتانی (جایی که درجه حرارت به 1400 الی 1500 درجحه سانتیگراد می رسد) به داخل کوره پاشیده می شود. (زغال نباید خاکستر زیادی ایجاد کند. مقدار مصرف آن نیز برای یک تن سیمان بین 190 تا 350 کیلوگرم است) می توان مواد نفتی (150 لیتر در هر تن سیمان) یا گاز طبیعی را جایگزین گرد زغال کرد.

دوغاب در حرکت خود به طرف پایین کوره بتدریج در معرض حرارتهای بالاتری قرار می گیرد. در وهله اول آب آن به خارج رانده شده و اکسید کربن  آزاد می شود. در این حالت در مواد خشک شده یک سری واکنشهای شیمیایی صورت می گیرد. در گرمترین قسمت کوره حدود 20 تا 30 درصد از مواد ذوب شده و آهک، سیلیس و آلومینا دوباره با یکدیگر ترکیب شده و به هم می چسبند و به صورت گلوله هایی به قطر 3 تا 25 میلیمتر که به آنها کلینکر می گویند، در می آیند. دستگاه کلینکر را به داخل دستگاههای خنک کننده می ریزد و کلینکر سرد شده سیاه رنگ و قدری براق و سخت است که با سنگ گچ آسیاب می شود تا از گیرش سریع سیمان جلوگیری به عمل آید. عمل آسیاب کردن در آسیابهای گلوله ای که از چندین قسمت تشکیل شده و اندازه گلوله های آن بتدریج کوچکتر می شود، صورت می گیرد. سیمان آسیاب شده الک می شود و ذرات ریز به وسیله جریان هوا به سیلوی نگهداری هدایت شده و ذرات درشت تر مجدداً آسیاب می شوند (ریزی ذرات سیمان به اندازه ای است که در هر کیلوگرم آن در حدود 12 10*2/1 ذره وجود دارد). در انتها سیمان آسیاب شده برای بسته بندی در کیسه های کاغذی یا در بشکه و به صورت فله آماده حمل خواهد بود (شکل 4-1).

روش خشک و نیمه خشک: ابتدا مواد خامرا خرد می کنند و با نسبتهای مناسب به داخل یک آسیاب سایشی که در آن مواد خشک شده به صورت پودر بسیار نرم در می آید، می ریزند. سپس پودر خشک را که خوراک خان نامیده می شود، به داخل سیلوی مخلوط کننده پمپ می گردد. در این مرحله است که تنظیم نهایی نسبتهای مواد لازم برای تولید سیمان به عمل می آید. در عمل برای بدست آوردن مخلوط یکنواخت، معمولاً خوراک خام به وسیله هوای فشرده کاملاً به هم زده می شود. در بعضی از کارخانجات از  روش مخلوط کردن مداوم استفاده می گردد. در روش نیمه خشک خوراک مخلوط شده الک می شود و به داخل سینی های گردنده ای به نام گلوله ساز (هلیس) می ریزد و همزمان در حدود 12% وزن خوراک ،‌به آن آب اضافه می شود. بدین طریق گلوله های سختی با قطر 15 میلیمتر ساخته می شود. گلوله ها به وسیله گازهای مداومی که از کوره خارج می شوند، در دستگاههای پیش گرم کن مشبک حرارت دیده سخت می شوند، سپس گلوله وارد کوره شده مراحل بعدی به همان صورت روش تولید تر خواهد بود. با توجه به درصد کم رطوبت،‌در این روش طول کوره به مراتب کوتاهتر است و مقدار کل زغال مصرف شده برای تولید هر تن سیمان به 100 کیلوگرم خواهد رسید. در روش خشک مواد خام تغذیه کننده کوره که حدود 2% رطوبت دارد، از داخل یک پیش گرم کن (معمولاً از نوع معلق) عبور داده می شوند. مواد خام قبل از رفتن به داخل کوره به دمای  1800 (درجه سانتیگراد) رسانده می شود. از آنجا که مواد خام تغذیه رطوبتنی ندارد و همچنین به دلیل گرمای اولیه مواد خام، طول کوره می تواند خیلی کوتاهتر از روش خام باشد. قسمت عمده مواد خام را می توان از میان یک کلسینه کننده سیمان (با به کار بردن یک منبع حرارتی جداگانه) که بین پیش گرم کن و کوره قرار گرفته است، عبور داده این عمل باعث تجزیه CaCo3 (کربناتاکلسیم) قبل از ورود مواد خام به کوره می شود و به میزان زیاد بازدهی کوره را افزایش می دهد. (به طور مثال کوره ای به قطر 2/6 متر و طول 105 متر 6200 تن کلینکر در روز تولید می کند؛ در حالی که در روش تر در کوره ای به قطر 5/7 متر و طول 230 متر تنها 3600 تن کلینکر در روز تولید می شود.) در صفحه بعد شکلهای شماتیک کارخانه سیمان به هر دو روش تولیدتر و خشک نشان داده شده است. (شکل های 4-1 و 5-1)

انواع سیمان

سیمان پرتلند: تمام سیمانهای پرتلند از دو ماده خام که یکی از نظر کلسیم و دیگری از نظر سیلیس غنی است، ساخته می شوند. معمولاً این دو ماده به ترتیب آهک و یا گچ و خاک رس یا سنگ رسی است. خاک رس و سنگ رسی معمولاً دارای ترکیبات آلومینیوم و آهن به مقدار زیاد است. رنگ خاکستری سیمان پرتلند معمولی در اثر وجود ترکیبات آهن است. در جدول 1-1 ترکیبات اصلی سیمان پرتلند و فرمول شیمیایی آنها نشان داده شده است.

در جدول 2-1 درصد ترکیبات مختلف موجود ، درجه نرمی و میزان مقاومت نسبی سیمانهای مختلف پرتلند نشان داده شده است.

جدول 1-1- ترکیبات اصلی موجود در سیمانهای پرتلند

نام	فرمول تجربی	فرمول اکسیدی	فرمول کوتاه	میزان آزاد کردن حرارت و سرعت افزایش مقاومت
تری کلسیم سیلیکات				سریع
دی کلسیم سیلیکات				کند
تری کلسیم آلومینات				سریع
تتراکلسیم آلومینوفرات				خیلی کند

انواع سیمان پرتلند:

الف – سمیان پرتلند نوع (I) پرتلند معمولی: این نوع سیمان بیشترین کاربرد را داشته، در ساخت بتون جهت ساخمانها ، جاده ها و کلیه کارهایی که نیاز به خواص خاصی ندارند مصرف می شود. کسب مقاومت این نوع سیمان برای کلیه کارهای بتونی به اندازه کافی سریع است.

ب – سیمان نوع (II) متوسط:‌این نوع سیمان نسبت به نوع (I) مرغوب تر است و در مواردی که در مقابل تأثیر ضعیف سولفاتها احتیاط لازم باشد به کار می رود. این سیمان کندگیرتر از سیمان تیپ (I) است،‌در زمان گیرش حرارت کمتری تولید می کند. کاربرد این سیمان در ساختمانهای حجیم و مناطق ساحلی است و بدلیل تولید حرارت کمتر در زمان گیرش افزایش حجم آن کمتر است و مقاومت آن در مقابل تهاجم مواد شیمیایی بخصوص در آب دریا بیشتر از سیمان معمولی است.

ج – سیمان نوع (III) زودرس: از لحاظ شیمیایی مشابه سیمان پرتلند معمولی است. ریز بودن ذرات آن باعث کسب مقاومت سریع در اوایل سن بتون می شود. واژه سریع سخت شوندهنباید با گیرش سریع اشتباه شود. بتونی که با سیمان پرتلند نوع (III) ساخته می شود، سفت و سخت شدن اولیه آن به همان سرعت سیمان پرتلند معمولی است،‌اما پس از سفت شدن اولیه، سرعت کسب مقاومت بتون بیشتر می شود. مصرف آن در کارخانه های قطعات پیش ساخته و یا در مواقعی است که در کارگاه، کار با سرعت بیشتری انجام می شود. به دلیل تولید حرارت بیشتر این نوع سیمان نسبت به نوع (I) مصرف آن در هوای سرد توصیه می شود و اثر منفی دمای پایین محیط در بتون را خنثی می کند.

د – سیمان پرتلند نوع (IV) کم حرارت: روند کسب مقاومت این نوع سیمان به آهستگی است و همان طور که از نام آن مشخص است،‌مقدار حرارت تولید شده در آن نسبت به سیمان پرتلند معمولی کمتر است. به این دلیل مصرف آن برای بتون ریزی حجیم مانند سدها و جایی که کم شدن حرارت بتون امری حیاتی است، توصیه می شود.

هـ – سیمان پرتلند نوع (v) ضد سولفات: هر چند مواد متشکله این نوع سیمان مانند سیمان پرتلند معمولی است ما روش تولید آن باعث می شود که از لحاظ ترکیبهای شیمیایی کمی با یکدیگر تفاوت پیدا کنند؛ به نحوی که مقاومت بهتری در مقابل حمله سولفاتها از خود نشان می دهد. این نوع سیمان مانند سیمان پرتلند معمولی نمی تواند در مقابل تهاجم اسیدها مقاومت کند و مقاومت آن در برابر کلرورها کمتر از سیمان معمولی است. معمولاً رنگ این سیمان تیره تر از انواع دیگر سیمان است. دوام بتون و مقاومت آن در مقابل تهاجم عوامل شیمیایی به طور عمده بستگی به یکپارچگی ،‌نفوذپذیری و تراکم مناسب بتون دارد. مصرف این سیمان در بتون نباید از 280 کیلوگرمدر مترمکعب کمتر باشد و نسبت آب به سیمان نباید از 55% تجاوز کند. این نوع سیمان مقدار کمتری از سیمان معمولی حرارت تولید می کند. از مصرف کلرور کلسیم یا مواد مضافی که دارای کلرور کلسیم هستند همراه با این نوع سیمان باید اجتناب کرد، زیرا مقاومت سیمان در مقابل سولفات کاهش می یابد. این سیمان کمی از سیمان پرتلند معمولی گرانتر است. درصد ترکیبات هر یک از پنج نوع اصلی پرتلند در جدول 2-1 آورده شده است.

انواع فرعی سیمانهای پرتلند و یا سیمانهای ترکیبی با سیمان پرتلند:

الف – سیمان پرتلند حباب زا: بتونهایی که از این نوع سیمان ساخته می شوند، مقاومت بهتری نسبت به یخ زدن و ذوب شدنهای متوالی دارند. یک روش برای ساختن بتونهایی که هوای محبوس شده دارند استفاده از سیمانهای با مواد حباب زا است. در این نوع بتونها ذرات ریز هوا به طور یکنواخت در خمیر سیمان محبوس می شوند. هوای محبوس شده علاوه بر این که مقاومت بتون را در مقابل یخ زدن افزایش می دهد، باعث بهتر شدن بعضی از خواص بتون تازه،‌از قبیل قابلیت کار کردن و مقاومت در مقابل جدایی دانه های بتون (Segregation) می شوند. کلینکر سیمانهای نوع (I) و (II) و (III) وقتی با مقدار کمی از مواد اضافی (Admixture) مناسب آسیاب شود، سیمانهای پرتلند حباب زا نوع IA ،‌IIA و IIIA را ایجاد می کنند. مواد اضافی حباب زای مناسب عبارتند از :‌اسیدهای چرب و صابونهای آنها، رزینهای چوب (Wood Resien) و لیگنو سولفونیت ها (Lignosulfonates) .

ب – سیمان پرتلند نوع سفید (سیمان سفید) : ‌معمولاً در دیوارهای نما استفاده می شود. مشخصات سیمان سفید مانند سیمان پرتلند معمولی است و از این رو کاربرد آن نیز می تواند مشابه سیمان نوع یک باشد. سیمان سفید از مواد خامی چون خاک رس چینی (کائولن) و گچ نوع بسیار اعلا و مواد متشکله سیمان نوع (I) ساخته می شود. این مواد خام باید عاری از ناخالصیهای رنگی از قبیل اکسید آهن باشند. همچنین روش تولید باید طوری باشد که در حین ساخت،‌تغییر رنگ ناشی از گداخته شدن و آسیاب کردن به حداقل برسد. این سیمان معمولاً همراه با سنگ دانه های مخصوص در نماسازیها استفاده می شود. عمل آوردن بتون سفید نیاز به دقت کافی دارد. زیرا براحتی در اوایل سن بتون کثیف شده و تمیز کردن آن تقریباً غیرممکن می شود. استفاده از پوشش موقت پلاستیک برای عمل آوری بتون و دوری آن از گرد و غبار روش مناسبی است.

ج – سیمانهای رنگی: سیمانهای رنگی را که برای ساخت بتونهای رنگی به کار می رود،‌می توان با مخلوط کردن 5 تا 10% از مواد رنگی مناسب با سیمان سفید به دست آورد. در زیر لیست معمولترین اکسیدهای معدنی که از آنها برای ساخت سیمانهای رنگی استفاده می شود آمده است:

اکسید کبالت	برای رنگ آبی
اکسید قرمز آهن	برای رنگ قرمز
اکسید قهوه ای آهن	برای رنگ قهوه ای
اکسید سیاه آهن و کربن سیاه	برای رنگ سیاه
اکسید زرد مصنوعی آهن	برای رنگ کهربایی
اکسید کرم	برای رنگ سبز
اکسید تیتانیوم	برای رنگ سفید و سفیدتر کردن رنگ سیمان سفید

د – سیمان پرتلند آهن گدازی: ‌این نوع سیمان از آسیاب شدن مخلوطی از کلینکر سیمان پرتلند معمولی و سباره آهن گدازی ساخته می شود. این نوع سیمان در کلیه مواردی که سیمان پرتلند معمولی استفاده می شود، قابل مصرف است؛ اما کسب مقاومت اولیه آن کمی کندتر صورت می گیرد، بخصوص اگر هوا سرد باشد. در مواقعی که قالب برداری در زمان کوتاهتری انجام می پذیرد، ممکن است مصرف این نوع سیمان مناسب نباشد. مقاومت سیمان سرباره ای در مقابل تهاجم مواد شیمیایی بخصوص آب دریا بیشتر از سیمان پرتلند معمولی است. وزن سرباره نباید از 65% وزن مخلوط تجاوز کند.

هـ – سیمان پرتلند پوزولانی (Portland – pozzolancement) :‌ این نوع سیمانها برای ساختن سازه های حجیم هیدرولیکی بتونی از قبیل سدها،‌اسکله ها و پایه های پل مورد استفاده قرار می گیرند. این سیمانها از آسیاب کردن کلینکر سیمان پرتلند با مواد مناسب پوزولانی یا از مخلوط کردن گرد بسیار نرم پوزولان با سیمان پرتلند به دست می آیند. مقدار پوزولان معمولاً بین 15 تا 40 درصد وزن سیمان پرتلند – پوزولان است.

مواد پوزولانی به دو نوع تقسیم می شوند:

1- مواد پوزولانی معدنی :‌ مثل خاکسترهای آتشفشانی (Volcanic ashes) ،زئولیت (Zeolites) ، سنگ رس اوپالین (Opaline – Shales) و غیره.

2- مواد پوزولانی مصنوعی: مثل سنگ رس و خاک کلسینه شده، خاکستر آتشفشان (fly ashes) و غیره.

اگر مواد پوزولانی در محیط مرطوب و در مجاورت هیدرات کلسیم Ca(OH)2) قرار گیرند، به آهستگی ترکیب شده و به سیلیکات کلسیم هیدراته تبدیل می شوند که دارای خاصیت سیمانی است. از آنجا که سیمان پرتلند هیدراته شده در حدود 25% هیدرات کلسیم دارد،‌وجود پوزولان در مجاورت سیمان پرتلند باعث می شود هیدرات کلسیم که خاصیت سیمانی ضعیفی دارد، در سنین بعدی به یک ماده شیمیایی قوی تبدیل شود. مقاومت اولیه آن کمتر از سیمان پرتلند معمولی بوده اما مقاومت نهایی آن مساوی و یاحتی بیشتر از سیمان پرتلند معمولی است. بتونهایی که از سیمان پرتلند – پوزولان ساخته می شوند دارای مقاومت بهتری در مقابل آبهای سولفاته و یا اسیدی ضعیف هستند.

و – سیمان پرتلند بنایی (Masonry cement) : ملاتهایی که ازسیمان پرتلند معمولی ساخته می شوند، ممکن است چسبندگی و قابلیت نگهداری آب کافی به اندازه ای که برای آجرکاری یا بلوک کاری و پلاسترکشی لازم است نداشته باشد. همچنین ممکن است این ملاتها بیش از حد صلب شوند (که از لحاظ اقتصادی مقرون به صرف نیست). برای جلوگیری از اشکالات فوق گاه مقداری آهک به ملات اضافه می کنند؛ اما افزودن ماده اضافی به ملات در کارگاه ممکن است به علت جذب آب توسط آهک به افزایش حجم ملات منجر شود. سیمان بنایی شامل دو نوع ماده اصلی است:‌اول یک ماده اضافی (مانند ماده حباب زا ) که چسبندگی را افزایش می دهد. دوم ماده دیگری که به نگاه داشتن آب کمک کرده (مانند پودر نرمی از مواد خنثی) و افزایش مقاومت را محدود می کند. معمولا این سیمانها از آسیاب کردن کلینکر سیمان پرتلند با سنگ گچ متبلور (جیپس ) یک ماده حباب زا، یک ماده روان کننده (مانند آهک آبدیده) و مقدار زیادی از یک ماده خنثی مثل پودر سنگ آهک، گچ، تالک، رس و یا تراس به دست می آید.

مواد خنثی ممکن است بین 40 تا 50 درصد باشند.

سیمان بنایی برای بتونهایی سازه ای مناسب نیست.

ز – سیمان منبسط شوند (Expansive cement) : از این نوع سیمان برای پیش تنیده کردن بتون به طریق شیمیایی استفاده می شود. همان طور که از اسم این نوع سیمان برمی‌آید،‌بتونهای ساخته شده با این سیمانها بر خلاف بتونهای معمولی (که به مرور زمان کاهش حجم پیدا می کنند)، به مرور زمان منبسط شده افزایش حجم پیدا می کنند.

ح – سیمان منبسط شونده نوع k : از آسیاب کردن کلینکر سیمان پرتلند با مقدار زیادی گچ متبلور و ماده منبسط شونده به دست می آید. ماده منبسط شونده کلینکری شبیه کلینکر پرتلند است که علاوه بر  دارای  سولفات کلسیم و آهک است. ماده منبسط شونده را می توان در عملیات حرارتی جداگانه، با مخلوطی از مواد خام که دارای مقدار مناسبی سنگ آهک بوکسیت و سنگ گچ است به دست آورد یا آن را به طور مستقیم در کلینکر سیمان پرتلند با اصلاح ترکیب شیمیایی مخلوط مواد خام ایجاد کرد.

ط – سیمان منبسط شونده نوع M : که از مخلوط کردن سیمان پرتلند و سیمان با آلومینای زیاد (سیمان کلسیم آلومینات) و سولفات کلسیم به دست می آید. همچنین از آسیاب کردن کلینکر سیمان پرتلند معمولی بهمراه کلینکر کلسیم آلومینات و سولفات کلسیم حاصل می شود. سیمانهای منبسط شوئنده نوع M و k برای پیش تنیده کردن قطعات سازه ای استفاده می شود. سیمان منبسط شونده نوع S نوعی سیمان پرتلند است که دارای مقدار زیادی  و سولفات کلسیم است.

سیمانهای مخصوص پرتلند:

الف – سیمان پرتلند چاه نفت: از این سیمانها برای بستن جداره متخلخل چاههای نفت و چسباندن جدارهای فولادی به دیواره آنها استفاده می شود. دوغاب سیمان پرتلندی که برای چنین منظوری مورد استفاده قرار می گیرد، باید تحت فشار زیاد و درجه حرارت بسیار بالایی که در چاههای نفت وجود دارد قابل پمپ کردن باشد. سیمانهای دانه درشت و دیرگیر که دارای نسبت  پایین و نسبت A/F پایین باشند، برای استفاده در چاههای نفت مناسب هستند.

ب – سیمان پرتلند ضد آب:‌ این نوع سیمانها به طریق خاصی ساخته می شوند تا بتوان در محیط های مرطوب آنها را برای مدتی طولانی ذخیره کرد. با آسیاب کردن مواد مناسب (نظیر اسید اولئیک ، اسید استریک یا نمکهای کلسیم و آمونیوم آنها و یا اسید لاریک) با کلینکر سیمان در هنگام ساخت سیمان ، یک لایه محافظ دور کننده آب به دور ذرات سیمان کشیده می شود، در موقع مخلوط کردن بتون لایه محافظ به وسیله شن و ماسه ساییده شده، سیمان بطور عادی هیدراته می شود. به همین دلیل بتون باید به طور کامل به هم زده و مخلوط شود.

بتونی که بتازگی مخلوط شده دارای قابلیت کار کردن خوبی بوده و حدود یک درصد هوای محبوس شده عمدی دارد. بتون سفت شده خاصیت دورکنندگی آب (مربوط به سیمان) را حفظ می کند، اما از جهات دیگر شبیه سیمان پرتلند معمولی است.

ج – سیمانهای خمیری: این سیمانها شبیه سیمانهای بنایی است و معمولاً برای ساختن ملات،‌پلاستر و غیره مورد استفاده قرار می گیرد. سرعت افزایش مقاومت این سیمانها از سیمان بنایی بیشتر است. سیمان خمیری از افزودن مواد روان کننده مناسب تا حداکثر 12% حجم کل به کلینکر سیمان پرتلند نوع I و II در حین عملیات آسیاب کردن سیمان به دست می آید.

خواص سیمانهای پرتلند:

1- نرمی سیمان (fineness) : ‌مقدار مساحت سطح خارجی دانه های سیمان در واحد جرم آن (سطح مخصوص سیمان)، عامل تعیین کننده خواصی چون سرعت آزاد شدن حرارت و میزان افزایش مقاومت سیمان است. هر چه سیمان بصورت نرمتری آسیاب شود، دارای سطح مخصوص بیشتری خواهد شد و در نتیجه سرعت آزاد شدن حرارت و میزان ازدیاد مقاومت آن نیز افزایش می یابد.

در جدول 2-1 مقدار نرمی انواع سیمانها بر حسب cm2/g داده شده است.

2- سلامت سیمان: لازم است که در خمیر سیمان پس از حصول گیرش، تغییرات حجمی زیادی رخ ندهد و بویژه انبساط قابل ملاحظه ای ایجاد نشود، در غیر این صورت گیرایش ممکن است باعث از هم پاشیدن خمیر سفت شده سیمان شود. اگر مواد خام تغذیه شده در داخل کوره حاوی مقداری آهک پیش از آنچه که می تواند با اکسیدهای اسیدی ترکیب شود باشد، مقدار اضافی به حالت آزاد باقی خواهد ماند. این آهک سوخته شده به آهستگی هیدراته می شود. از آنجایی که آهک آبدیده حجم بیشتری از اکسید کلسیم اولیه اشغال می کند، انبساط رخ می دهد. سیمانهایی که این نوع انبساط در آنها ایجاد می شود، سیمانهای ناسالم گویند. همچنین اگر سولفات کلسیم آب دار یا سنگ گچ بیش از مقداری که می تواند در جریان گیرش با C3A ترکیب شود، در سیمان وجود داشته باشد، اثر ناسالم بودن سیمان به صورت انبساط تدریجی ظاهر خواهد شد. بدین جهت آیین نامه ها مقدار سنگ گچی را که می توان به کلینکر افزود را بسیار محدود کرده اند.

3- زمان گیرش: گیرش واژه ای است که برای بیان سفت شدن خمیرسیمان به کار برده می شود.

به طور کلی گیرش به تغییر وضعی تاز حالت خمیری به جامد اطلاق می شود. زمان گیرش سیمان را با استفاده از دستگاه ویکات و با سوزنهای نفوذی مختلف اندازه می گیرند. برای تعیین گیرش اولیه از یک سوزن با مقطع دایره شکل به قطر 05/0  13/1 میلیمتر استفاده می کنند. (شکل 6-1 دستگاه ویکات) این سوزن تحت اثر وزن توصیه شده جهت نفوذ به داخل خمیری با روانی استاندارد (آب متعارف) که در داخل قالب مخصوصی قرار دارد به کار برده می شود. وقتی خمیر به حد کافی سفت شد بطوری که سوزن تنها تا 1 5 میلیمتر از کف قالب نفوذ کند، در این حالت گفته می شود که گیرش اولیه رخ داده است. گیرش اولیه را بر حسب زمان سپری شده از هنگام مخلوط کردن آب با سیمان محاسبه می کنند.

BS (آئین نامه انگلستان) یک زمان 45 دقیقه ای را برای سیمانهای پرتلند معمولی و زود سخت شونده و سیمان پرتلند با سرباره آهن گدازی را توصیه می کند. همچنین برای سیمان پرتلند با حرارت کم حداقل زمان گیرش نهایی به وسیله سوزن مشابه اندازه گیری می شود که بر روی آن کلاهکی تعبیه شده که لبه تیز دایره ای شکل به قطر 5/0 میلیمتر دارد و این لبه 5/0 میلیمتر بالاتر از کف سوزن قرار می گیرد.

گیرش نهایی وقتی اتفاق می افتد که این سوزن که به آرامی تا سطح خمیری پائین آورده شده است، به داخل خمیر فرو رفته، لبه تیز کلاهک مماس با سطوح خمیر شود. زمان گیرش نهایی را از زمان افزودن آب به سیمان می سنجند و استاندارد BS آن را 10 ساعت برای سیمانهای معمولی زود سفت شونده با حرارت کم و سرباره آهن گدازی توصیه کرده اند.

4- گیرش کاذب: گیرش کاذب نامی است که به سفت شدن غیرمعمول و زودرس سیمان ظرف چند دقیقه پس از مخلوط شدن با آب اطلاق می شود. تفاوت این پدیده با گیرش آنی آن است که در گیرش کاذب مقدار قابل توجهی حرارت ایجاد نمی شود. مخلوط کردن دوباره سیمان بدون افزودن آب، موجب می شود که خاصیت خمیری سیمان باز گردد و به صورت متعارف بدون  افت در مقاومت گیرش خود را انجام دهد. دلایل گیرش کاذب را می توان به از دست دادن آب سنگ گچ وقتی که با کلینکر داغ آسیاب می شود ارتباط دارد.

تذکر : گیرش سریع گچ وقتی که سیمان با آب مخلوط میشود حادث می گردد.

دلیل دیگر گیرش کاذب را می توان در ارتباط با قلیائیهای موجود در سیمان دانست که در مدت نگهداری در انبار کربناته می شوند با این که ممکن است گیرش کاذب ناشی از فعال شدن C3S به وسیله هوازدگی در رطوبتهای نسبتاً بالا باشد. آزمایشهای به عمل آمده در کارخانجات سیمان عموماً این اطیمان را به دست می دهد که سیمان عاری از گیرش کاذب باشد.

5- مقاومت فشاری: مقاومت مکانیکی سیمان سخت شده خاصیتی از سیمان است که احتمالاً بیش از هر خاصیتی در سازه مورد استفاده قرار می گیرد. خمیر سیمان در حالت فشاری بسیار مقاومتر از حالت کششی است. معمولاً سازه ها به نحوی طراحی می شوند تا از مقاومت خوب سیمان در حالت فشاری بهره برداری شود. دو روش استاندارد برای آزمایش مقاومت فشاری سیمان وجود دارد: یکی با استفاده از ملات و دیگری با استفاده از بتون.

در آزمایش ملات مخلوط 1 به 3 سیمان و ماسه (از نوع ماسه استاندارد) به کار برده می شود و وزن آب مخلوط معادل 10 درصد وزن مواد خشک است. این مقدار برابر نسبت وزنی آب به سیمان4/0 است. عمل مخلوط کردن طبق استاندارد صورت می گیرد و نمونه های مکعبی به ضلع 7/70 میلیمتر به کمک میز ویبره (با فرکانس 200 دور در 3 دقیقه) ساخته می شود. مکعبها را پس از 24 ساعت از قالب خارج نموده و تا هنگام آزمایش به صورت مرطوب عمل می آورند.

در آزمایش بتون نسبت آب به سیمان را مطابق طرح بتون به کار می برند. مقادیر سنگ دانه درشت و ریز طبق استاندارد مشخص شده و مخلوط ها برای نمونه های مکعبی به ابعاد 100 میلیمتر ساخته می شوند. در استاندارد درجه حرارت، شرایط رطوبتی اتاق مخلوط کردن، محفظه عمل آوری، اتاق آزمایش فشاری و درجه حرارت آب مخزن عمل آوری مشخص می شوند (حداقل تعداد نمونه گیری 3 نمونه مکعبی است.)

6- حرارت هیدراسیون سیمان: هیدراسیون ترکیبات سیمان مانند بسیاری از واکنشهای شیمیایی حرارت زا است. هر گرم سیمان تا حدود 500 ژول (120 کالری) حرارت آزاد می کند. از آنجا که هدایت حرارتی بتون نسبتاً کم است، لذا بعنوان عایق حرارتی عمل می کند و در داخل یک توده عظیم بتونی هیدراسیون می تواند به یک افزایش شدید درجه حرارت منجر شود. همزمان با آن سطح خارجی بتون مقداری از حرارت خود را از دست می دهد، در نتیجه ممکن است در جریان سرد شدن بعدی در قسمت داخلی تون ترکهای جدی بوجود آید، اگر چه این رفتار به وسیله خزش بتون اصلاح می‌شود. از طرف دیگر،‌حرارت تولید شده به وسیله هیدراسیون سیمان می تواند از یخ زدن آب در لوله های موئینه بتون تازه ریخته شده در هوای سرد جلوگیری کند. در چنین مواردی تولید حرارت زیاد دارای مزیت خواهد بود.

7- افت حرارتی:‌ برای دامنة معمول سیمانهای پرتلند، مشاهدات تحقیقی نشان داده است که حدود نیمی از کل حرارت بین 1 تا 3 روز و حدود سه چهارم در 7 روز و 83 تا 91 درصد کل حرارت در شش ماه آزاد می شود. در واقع حرارت هیدراسیون بستگی به ترکیب شیمیایی سیمان دارد. افزایش در نرمی ذرات سیمان واکنشهای هیدراسیون و در نتیجه حرارت ایجاد شده را سرعت می بخشد، اما کل حرارت ایجاد شده تحت تأثیر حرارت سیمان قرار نمی گیرد. برای بسیاری از کاربردهای بتون، ایجاد حرارت کنترل شده دارای مزیت است و برای تأمین کنترل حرارت ایجاد شده می توان میزان سیمان مخلوط را تغییر داد.

8- وزن مخصوص: وزن مخصوص حقیقی سیمان حدود kg/m3 320 و وزن مخصوص ظاهری آن در حدود 1670-1600 کیلوگرم بر متر مکعب است. هر چه سیمان ریزتر باشد، وزن مخصوص آن بیشتر است. لازم به یادآوری است که وزن مخصوص حقیقی سیمان در عمل قابل دسترسی نیست، زیرا بین ذرات ریز سیمان همیشه مقداری هوا وجود دارد. هر چه دانه های سیمان درشت تر باشد، وزن مخصوص ظاهری آن بیشتر است؛ به طوری که در مورد سیمانهای معمولی حجم یک کیسه سیمان معادل 30 لیتر و وزن آن برابر 50 کیلوگرم است.

حمل و انبار کردن سیمان

حمل سیمان: سیمان در کارخانه به دو صورت تهیه می شود:

1-   بصورت کیسه با حجم 30 دسیمتر مکعب برابر 30 لیتر (به وزن kg50)؛

2- به صورت فله که در بونکر (تانکرهای مخصوص حمل سیمان) یا در کامیونهای سرپوشیده حمل شده با پمپ به سیلوهای نگهداری سیمان منتقل می شود.

باید توجه داشت که در حمل سمیان طبق استاندارد، حداکثر 4 کیسه بر روی هم روی تریلی حمل قرار گیرد. در مسافتهای طولانی حتماً باید روی کیسه های سیمان با روکش ضد آب (برزنت غیر قابل نفوذ یا پلاستیک ضخیم) به خوبی پوشیده شود.

انبار کردن سیمان: سیمان باید بصورت خشک نگهداری شود. هوای مرطوب مانند رطوبت مستقیم برای سیمان زیان آور است. حداکثر زمان انبار کردن سیمان بستگی به مکان انبار و شرایط هوا دارد. چنانچه سمیان در ظروف غیر قابل نفوذ هوا جای داده شود، می توان تا مدت نامحدودی آن را نگهداری کرد. اگر سیمان در سیلو به صورت فله و در شرایط مناسب نگهداری شود، تا حدود سه ماه قابل مصرف خواهد بود. سیمانی که درکیسه های معمولی کاغذ سه لا تحت شرایط مطلوب نگاهداری شود، مقاومتش را پس از 4 تا 6 هفته در حدود 20% از دست می دهد. چنانچه سیمان با کیسه تحویل شود، قبل از انبار کردن باید بازرسی شود. کیسه های پاره و رطوبت گرفته نباید مورد قبول واقع شوند. سیمان باید به طور مرتب مورد بازدید قرار گیرد تا دچار هوازدگی نشده باشد، کلوخه شدن سیمان نشانگر هوازدگی آن است . هر گاه سیمان هوا خورده، قابل مصرف تشخیص داده شد، به علت کاهش مقاومت، مقدار آن در مخلوط باید 10 تا 20 درصد از حد طراحی شده افزایش یابد. نگهداری کیسه های سیمان در فضای باز بدین صورت است که سطح آن باید بالاتر از زمین طبیعی باشد (قرار دادن کیسه سیمان روی پالت چوبی) و روی آن با برزنت بخوبی پوشانیده شود. در جایی که کیسه های سیمان مصرف می شود آنها را باید در زیر سایه بان قرار داد (سایه بان دور از نفوذ آب و کف آن کاملاً خشک باشد). کیسه های سیمان باید نزدیک به هم چیده شود تا جریان هوا رطوبت کمتری به آنها برساند. در صورت امکان باید روی کیسه های سیمان با ورقه های پلاستیک پوشانیده شود و انبار کاملاً بسته باشد. هنگام مصرف همیشه از ردیف کیسه های سیمانی استفاده شود که زمان بیشتری در انبار بوده است. از آنجا که سیلوهای سیار اغلب قابل دسترسی هستند، استفاده از سیمان فله ای به دلایل بهتر از سیمان کیسه ای است:

1- ارزانتر است.

2- جهت انتقال سیمان به نیروی انسانی نیاز نیست.

3- ضایعات به علت پارگی کیسه وجود ندارد.

4- به علت عایق بودن سیلوها، در زمان انبار کردن امکان خرابی سیمان وجود ندراد.

5- سیلوها تضمین می کنند که سیمان مصرفی دارای همان مشخصاتی است که تحویل گرفته شده است.

6- دستگاه بتون ساز با حداکثر ظرفیت قابل بهره برداری است.

موارد اساسی در نگهداری سیلوهای سیمان عبارتند از:

الف: تمامی قسمتهای متحرک سیلو باید عاری از اندود سیمان باشد و در پایان هر روز تمیز شود.

ب : باید اطمینان حاصل شود که اهرمها و دستگیره ها خم نشده باشند.

ج : قیف باید هر روز تمیز شده خارج و داخل آن از مواد زاید و سیمان چسبیده شده پاک شود.

د: با استفاده از وزنه های مختلف، دقت مکانیزم اندازه گیری مورد آزمایش قرار گیرد.

هـ – فیلتر سیلو بدقت پاکیزه نگاه داشته شود (هر یک تن سیمان نیاز به هوایی در حدود 20 متر مکعب دارد تا با فشار وارد سیلو شود. این مقدار هوا باید قادر به خارج شدن از سیلو باشد. وظیفه خارج کردن هوا با فیلتر هوایی است که در داخل سیلو کار گذاشته شده است. لذا فیلترها هر 12 ماه یکبار باید تعویض شوند.

دریل مگنت

- اگر دهانه خرپا یا شاهتیری بیش از 8 متر باشد ، برای جبران تغییر شکل در اثر بار مرده باید قبلا به آن کوژ یا خیز منفی (پیش خیز ) یا تغییر شکل رو به بالا بدهیم . مقذار تغییر شکل را مهندس محاسب تعیین می کند.


2- برای جلوگیری از خوردگی قطعات فولادی حداقل ضخامت اجزای اعضای سازه ای که در فضای خارج و در معرض عوامل جوی یا اثرات خورنده دیگر قرار دارند ، از 6 میلیمتر کمتر نباشد. در محیطهای خشک و به دور از هر گونه آثار خورندگی ، این مقدار به 5 میلیمتر کاهش می یابد.


3- به کار بردن روشهای گرم کردن موضعی یا تغییر شکل مکانیکی برای ایجاد انحنا و یا از بین بردن آن ( راست کردن خم ) مجاز است. دمای موضعهای گرم شده نباید از 565 سانتیگراد برای فولادهای قوی مخصوص و 650 درجه سانتیگراد برای فولادهای نرمه بیشتر باشد. صافکاری آهن الات در درجه حرارتهای بالا به نوعی که رنگ محل تحت حرارت آبی باشد ، مجاز نیست.


4- لبه هایی که با شعله بریده می شوند ، ( و در آینده محل وارد شدن تنشهای کششی بزرگی خواهد بود ) باید کاملا یکنواخت و خالی از ناهمواریهای بیش از 5 میلیمتر باشند. ناهمواریها و خراشیدگیهای بیش از 5 میلیمتر را باید با سنگ زدن و در صورت لزوم با جوش هموار نعمیر کاری کرد ؛ همچنین لبه های بریده شده با شعله که مصالح جوش در آن قرار خواهد گرفت ، باید تا حد امکان عاری از ناهمواری و بریدگی باشد.


5- در درزهای فشاری که در آنها انتقال نیرو از طریق فشار تماسی مستقیم قسمتی از ظرفیت اتصال را تشکیل می دهد ، باید سطوح قطعات در تماس ، به وسیله تراش دادن ، سوهان زدن ، سنگ زدن و روشهای مناسب دیگر به خوبی آماده شده باشد.


6- در بلند کردن قطعات بویژه شاهتیرهای بلند و خرپاها باید از نقاط مخصوص که قبلا معین شده است با احتیاط کامل به منظور جلوگیری از ایجاد تنش زیاد در قطعه استفاده کرد.


7- به منظور تصحیح نقایص جزئی ساخت معمولا می توان از تراش ، ضربه و یا برش کم استفاده کرد ، ولی هرگز نباید از مشعل برش ، مخصوصا برای رفع نقایص قطعات اصلی که معمولا تحت فشار هستند ، استفاده نمود . استفاده از مشعل ممکن است در رفع نقایص تیرهای فرعی که تحت فشار نیستند ، مجاز باشد. در هر صورت ، پس از رفع نقص ،‌تمیزکاری سطوح ، مخصوصا سطوحی که روی هم قرار می گیرند ، الزامی است.


8- در صورتیکه در ابعاد نهایی اسکلت فلزی انحرافاتی مشاهده شود ، اگر مقادیر آنها از مقادیر انحراف مجاز نصب بیشتر نباشد ، کار انجام شده در ردیف کار خوب به شمار می آید . به طور کلی ، هر یک از قطعات نصب شده باید شاغول یا تراز شود و در محور صحیح تشخیص طبق نقشه قرار می گیرد ، به شرطی که انحراف آن از 500/1 بیشتر نباشد.


9- در نصب قطعات فلزی همواره خطرات جانی وجود دارد ؛ بنابراین باید کلیه نکات ایمنی ، چه از نظر پوشش و چه از نظر کاری رعایت شود . قطعات فلزی در نصب مقدماتی (موقت) باید با پیچ و مهره یا هر وسیله ممکن ، به نحوی که در مقابل تنشهای نصب و مانور کارگران مقاومت نماید ، به هم متصل شوند. به جز در مواردی که بادبندهای کافی به طور دائمی در اسکلت تعبیه شده است ، همواره باید از مهارها و بادبندهای موقتی و مستحکم تا زمانی که ایمنی ایجاب می کند و اسکلت فلزی پایداری خود را به دست نیاورده است ، برای جلوگیری از خطر سقوط قطعات فلزی استفاده کرد .

نکته دیگری که توجه شود اینکه بولت 32 بعد از رزوه شدن قطر موثر آن حداکثر 28 خواهد بود.اگر این ستون در بادبند قرار دارد سهم مقاومت برشی برای پیچ ها به نظرم کم می باشد. راهکاری که به نظرم می رسد: ابعاد صفحه ستون را بزرگتر و ضخامت آنرا بیشتر در نظر بگیرید برای کمبود احتمالی مقاومت در مقابل برش از کلید برشی در زیر صفحه ستون استفاده شود برای شمع هم باید مشخصات خاک(درصورت لزوم برای هر لایه) معلوم شود.در این صورت می توان گفت که شمع اصطکاکی یا با مقاومت انتهائی باید طراحی شود.به نظرم برای این سازه نمونه برداری وآرمایش خاک لازم می باشد.

طفا بفرمایید کلید برشی چیست؟طراحی آن چگونه میباشد؟ طبق محاسبات بر اساس نیروی فشاری ابعاد بیس پلیت 80 در 80 بدست اومد که من 90 در 90 در نظر گرفتم.(به دلیل فضای کم بلتها) ضخامت هم با توجه به سخت کننده ها 2.5 سانت بود که من 3 سانت لحاظ کردم. تست خاک تنها برای لایه 4 متری داریم و با توجه به اینکه 4 متر زیر زمین و مجموعا حدود 1 متر پی دارم تراز کف کار -5 میشه.از اون به بعد دیگر هیچ اطلاعاتی از خاک نداریم.شمعا به قطر 1.5 متر و طول 4 متر برای نیروی فشاری پی طراحی شده اند. در مورد آپلیفت از کجا متوجه بشم که آپلیفت داریم یا نه؟(یعنی ضرورت طراحی شمع پافیلی) از توجه شما دوستان متشکرم

این ستونها در بادبند قرار دارند.در مورد مقاومت برشی و کششی جوابگو میباشد. بر طبق نتایج safe هیچ قسمت پی به کشش نمیفتد (یعنی مقاومت یا تنش خاک منفی نمیشود تحت ترکیبات بار مربوط به کنترل خاک پی و نه ترکیبات مربوط به سازه فولادی). در این صورت آپلیفت نداریم؟(برداشتم درسته؟) و شمع پافیلی نیاز نیست؟ ولی تنش خاک بیشتر از ظرفیت باربری خاک میباشد که شمع در نظر گرفته شده (شمع با مقطع ثابت دایره و نه پافیلی).درسته؟
این مطلب آخرین بار توسط P.A.Y.A.M در پنج‌شنبه 1 دی 1390 - 10:50 ، و در مجموع 1 بار ویرایش شده است.

با سلام مجدد 1- منظور بنده این بود که در همان قابهای اطراف هم اگر ممکن است در طبقه اول تعداد دهانه های بادبندی را افزایش دهید، تا نیروی آپلیفت ستونها کمتر شود. 2- منظور این است که خود جوش ستون به صفحه ستون توان انتقال 500 تن بار را به صفحه ستون داشته باشد. اگر جوش ستون به صفحه ستون مناسب نباشد صفحه ستون در جای خود ثابت مانده و ستون از صفحه ستون جدا میشود این نظر شما است که اتصال ستون به صفحه ستون را نفوذی بگیرید یا با اتخاذ بعد جوش گوشه مناسب بار فوق را تامین نمایید.
3-برای کنترل فونداسیون که بلند شدگی دارد یا خیر، اگر به روش زیر عمل کرده باشید صحیح است: در قسمت analysis option در برنامه safe گزینه Iterative For Uplift را حتما تیک زده و عددی را برای maximum number انتخاب نمایید.( مثلا تعداد 100) بعد از انجام تحلیل مشاهده کنید که آیا برنامه قادر است برای 100 سعی و خطا کشش خاک را حذف کند سپس برای ترکیبات بار بهره برداری زلزله و بارمرده بدون اثر بار زنده تنشهای زیر را خاک را مشاهده کنید. (0.75DL + 0.75E) . در جاهایی که تنش خاک نزدیک صفر شده است عملا در آنجا بلند شدگی فونداسیون داریم. با بار 500 تن و ارتفاع 80 سانتی متر فونداسیون به نظر اینجانب بعید است که در پی بلند شدگی نداشته باشیم
4- در مورد کشش آرماتور و کنده شدن مخروطی بتن هم در جزوه طراحی بیس پلیت آقای قالیبافیان مفصل بحث شده است. اما در کل راهکار آن است که فواصل انکر بولتها به اندازه ی کافی زیاد باشد.از طرف دیگر حداقل 3 برابر قطر را برای فواصل انکربولتها طبق مبحث دهم باید رعایت کنید.
5-به عنوان راهکاری دیگر میتوانید از انکر بولت با قطر 40 میلیمتر نیز استفاده کنید که در بازار هم موجود است.(البته بنده برای قطر 30 میلیمتر طول مهاری را 42 سانتیمتر به دست آوردم).
6-همانطور که میدانیم تنش مجاز کششی انکربولتها در صورتی که برش نداشته باشیم برابر با 0.33Fu میباشد، که در اینجا از آنجا که بادبند داریم قطعا برش قابل توجه خواهد بود و تنش مجاز کششی کمتر خواهد بود. با فرض اینکه جتی برش هم نداشته باشیم با توجه به قطر آرماتور 32 میلیمتر و فرض استفاده از میلگرد AIII، نیروی قابل تحمل هر انکر بولت در کشش برابر 16 تن خواهد بود و 24 آرماتور توان تحمل کشش 382 تن را خواهند داشت این مورد را هم در نظر داشته باشید
6- آخرین نکته ای که به ذهنم میرسد این است که در اتصال گاست به صفحه ستون انکربولت را در محلی قرار ندهید که گاست به انکر بولت برخورد کند ( یعنی در وسط بعد صفحه ستون انکربولت تعبیه نکرده باشید) موفق باشید

با تشکر از جناب مهندس (mehdi220) بله متاسفانه نیاز به شمع دارم و تنش پی به صفر رسیده.باید شمع پافیلی حتما استفاده کنم؟نمیشه یک شمع با مقطع دایره ثابت استفاده کنم. مدلسازی شمع در safe برای نیروی فشاری پانچ رو انجام میدم ولی برای آپلیفت چگونه این کار رو انجام بدم؟ طراحی شمع برای نیروی کششی چگونه انجام بدم؟ متشکرم از کمک شما دوستان عزیز

اصولا برای طراحی شمعها چه در حالت فشاری و چه در حالت کششی نیاز است تا ظرفیت باربری خاک برای پی عمیق و یا همان شمع با استفاده از آزمایش و روابط موجود به دست آید. بنابراین شما در ابتدا نیاز است که گزارش کامل مکانیک خاک منطقه مورد نظر را داشته باشید
در حالت شمع های فشاری اگر شمع بر روی بستر مناسب قرار گرفته باشد، بخش قابل توجهی از ظرفیت باربری شمع حاصل از نوک شمع خواهد بود، که در صورتیکه که در کشش این مهم را از دست خواهید داد همچنین توجه داشته باشید که ظرفیت باربری جدار در کشش به طور محسوسی کمتر از مقدار آن در فشار است و بعضا 40 تا 50 درصد کاهش در خاکهای غیرچسبنده گزارش شده است
به همین علت شمعهایی که در کشش قرار دارند را به صورت پافیلی اجرا میکنند که در این حالت ظرفیت کشش شمع حاصل از مجموع وزن شمع و خاک روی قسمت پافیلی، چسبندگی خاک بر روی سطحی که شمع در حین بلند شدن خاک آن قسمت را جابه جا میکند و مقاومت اصطکاکی بر سطح اشاره شده که با گرفتن شمع به صورت پافیلی این سطح بسیار افزایش خواهد داشت
در نهایت شما برای مدلسازی شمع چه به صورت فشار و کشش باید ظرفیت باربری برای شمع را در هر دو حالت داشته باشید و هر دو حالت را در برنامه کنترل نمایید. به عنوان یک توصیه حتما شمع را به صورت پافیلی بگیرید

من جدیدا با موردی برخورد کردم که در حین نصب ستون متوجه شدیم که تعداد سوراخهای مربوط به انکر بولت به اشتباه کمتر از تعداد درج شده در نقشه اصلی می باشد. با توجه به ساخته شدن ستون در کارگاه به نظر دوستان برای رفع این مشکل چه باید کرد؟

باید با دریل مگنت سر کار سوراخش کرد اگه فقط تعداد کم هست در غیر این صورت دقیق تر بگید مشکل چیه

قریبا 10 تا صفحه ستونه که هر کدوم 4 تا سوراخ کم داره. ضخامت صفحه ستون هم 35 میله. بیشتر سوال من اینه که آیا دریل پورتابلی هست که بشه با اون پلیت ضخامت 35 میل رو سوراخکاری کرد؟ سازنده اون ادعا می کنه که هیچ راه حلی برای سوراخکاری تمیز آن وجود ندارد و با توجه با اینکه زیر دریل مگنت نیز جا نمی شه، تنها رهکار، سوراخکاری با هوا برشه

با سلام ، ضمن تشکر از ارایه نظرات فنی دوستان ، علاوه بر بحث آپلیفت با توجه به بارهای اشاره شده و ضخامت 80 سانتیمتری برای پی بنظر میرسد برش (برش پانچ و برش یکطرفه) بخصوص در محدوده ستونهای متصل به بابندیها زیاد بوده و توسط بتن تنها قابل تحمل نباشد و برای مهار آن لازمست تدابیر خاص منظور گردد. ضمنا نسبت برش پانچینگ به مقاومت برشی بتن پی تابعی از ابعاد بیس پلیت خواهد بود لذا تغییر دلخواه آن سبب بروز ابهام در محاسبه این نسبت توسط نرم افزار خواهد شد.

البته هوا برش راهترین کاره که میشه کرد و هم انکه سازنده هم می خواد با هوا سوراخ کنه تا اونجایی که من میدونم مگنتی هست که تا اون ضخامت را سوراخ کنه منظورتونو از اینکه جا نمیشه نفهمیدم زیر بیس مگه شیر کی دارید؟

الزامات روش اجرای ساختمان های بتن مسلح با قالب عایق ماندگار مسطح عمودی

الزامات روش اجرای ساختمان های بتن مسلح با قالب عایق ماندگار مسطح عمودی

-1 سیستم ساز ه ای حاصل از این روش اجرا، به عنوان سیستم ساز ه ای دیوار باربر با دیوارهای برشی بتنی مسلح با شکل پذیری معمولی و متوسط محسوب می شود و در انواع زمین ها و کلیه پهنه های لرزه‌خیزی ایران بر اساس آخرین ویرایش استاندارد 2800 ایران و با احتساب تأمین الزامات مربوطه، مورد پذیرش میباشد.

-2 در صورت استفاده از رابط های پلاستیکی، حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان به دوطبقه محدود میشود.

-3 بارگذاری ثقلی و لرز‌ه‌ای سیستم ساز‌ه‌ای حاصل از این روش، به ترتیب بر اساس آخرین ویرایش های مبحث ششم  مقررات ملی ساختمان و استاندارد 2800 ایران صورت گیرد.

-4 طرح ساز های سیستم حاصل از این روش باید بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان یا آئین نامه ACI 318- 05و ویرای ش های بعد از آن صورت گیرد.

-5 حداقل ضخامت دیوار ه های بتنی نباید از 15 سانتیمتر کمتر باشد.                                      . -6 بتن مصرفی می بایست از نوع بتن ساز ه ای و با حداقل مقاومت‌ ‌20MPa‌ باشد

-7 پلی استایرن منبسط شونده مورد استفاده باید از نوع کندسوز یا خودخاموش ‌شو، مطابق با استانداردهای معتبر بین المللی و دارای گواهینامه فنی از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن باشد.

-8 مشخصات کلیه مصالح مصرفی مربوط به اجزاء قالب بندی ماندگار، باید مطابق با استانداردهای بین المللی معتبر و اسناد ارائه شده باشد. مشخصات سایر مصالح مصرفی نیز باید مطابق استانداردها و آئین نامه های ملی یا معتبر بین المللی باشد.

-9 محافظت از بلوک پلی استایرن دیوار باید به وسیله پوشش مناسب تأمین شود. این پوشش میتواند یک تخته گچی با 12/5 میلیمتر یا سایر مصالحی که براساس مدارک فنی مصوب و معتبر از نظر مقاومت در برابر دمای بالا‌ ضخامت 5 معادل آن عمل میکند، باشد.

-10 پوشش محافظت کننده بلو کهای پلی استایرن، باید دارای اتصال مکانیکی به سازه باشد. اتصال پوشش به پلی استایرن، به تنهائی، مجاز نمی باشد.

-11 دیوارهای بین واحدهای مستقل (مانند دیوار بین آپارتما نهای مسکونی یا واحدهای تجاری، اداری مستقل و غیره) در هر ساختمان باید دارای مقاومت کافی در برابر آتش باشند. در این دیوارها باید به صورت مناسب از مصالح حریق بند استفاده شود، به گون های که بلوکهای پلی استایرن در این قسمت، بین دو فضای مجاور پیوستگی نداشته باشند و از گسترش هر گونه حریق احتمالی بین دو فضایی که به وسیله دیوار مقاوم در برابر آتش از یکدیگر جدا شد‌ه‌اند، جلوگیری شود.

-12 فوم پلی استایرن باید در مرز سقف/کف هر طبقه قطع شود و بین طبقات امتداد نداشته باشد. در این قسمتها، در صورت نیاز و برای تأمین مقاومت لازم ، باید از مسدود کنند ه های آتش استفاده شود. همچنین فوم پلی استایرن سقف نباید بین واحدهای مستقل مجاور امتداد داشته باشد

این ماده باید در مرز دیوار جداکننده بین دو واحد مستقل مجاور قطع شود و برای مقاومت لازم در برابر آتش، مطابق نشریه 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن آتش بندی شود.

-13 درصورتیکه از سیستمهای سقفی دارای بلو کهای پلی استایرن در این روش اجرایی استفاده شود، به منظور حفاظت از بلوکهای سقفی پلی استایرن و جلوگیری از برخورد مستقیم هرگونه حریق احتمالی با بلوک، لازم است تا 12/5 میلی متر یا اندود گچ به ضخامت‌ زیرسقف به وسیله پوشش مناسب (مانند یک تخته گچی به ضخامت حداقل15 میلی متر) محافظت شود. شایان ذکر است مسئولیت اجرای مناسب و جزئیات این مسئله، به عهده شرکت متقاضی میباشد.

-14 مقاومت سیستم در برابر آتش برای دیوار و سقف، با توجه به تعداد طبقات، نوع و جزئیات دیوار بتنی و ...، مطابق مبحث سوم مقررات ملی ساختمان در خصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و الزامات نشریه 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق تأمین شود.

-15 رعایت کلیه مباحث مندرج در مبحث 18 مقررات ملی ساختمان به جهت صدابندی دیوار و سقف، الزامی است.

-16 لازم است تمهیدات لازم به منظور تأمین صدابندی مورد انتظار، بخصوص در دیوارهای بین واحدها، با استفاده از رو شهای توصیه شده در مقررات ملی ایران، انجام شود.

-17 رعایت مباحث مربوط به صرفه جویی در مصرف انرژی مطابق مبحث شماره 19 مقرات ملی ساختمان ضروری است.

-18 در صورت طراحی به روش تجویزی، استفاده از این سیستم، براساس طبقه بندی مبحث 19 مقررات ملی ساختمان، تنها برای ساختما نهای گروه 2 و 3 مجاز میباشد.

-19 تمهیدات لازم در شرایط اقلیمی مختلف کشور برای پوشش نهایی جهت مقابله در محیط های خورنده و نیز استفاده از فولاد گالوانیزه در این محیطها و رعایت الزامات مربوط به مبحث نهم مقررات ساختمان ملی الزامی است.

-20 در مناطقی که در معرض خطر حمله حشرات موذی، مانند موریانه، قرار دارند لازم است‌ تمهیدات لازم برای محافظت از لایه پلی استایرن به عمل آید.

-21 در تمامی مراحل تولید و اجراء مسوولیت نظارت عالیه و کنترل کیفی بر عهده شرکت متقاضی میباشد.

-22 رعایت کلیه مباحث مقررات ملی ساختمان و آیین نامه های ملی در استفاده از این سیستم الزامی است.

-23 توجیه اقتصادی طرح از وظایف مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن نبوده و صرفاً به عهده شرکت متقاضی است.

-24 اخذ گواهینامه فنی برای محصولات تولیدی، پس از راه اندازی خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

سیستمهای جانبی : ساختمانهای فولادی

سیستمهای جانبی : ساختمانهای فولادی

 

---

 

معرفی :

فولاد در ساختمانهای بلند

معماری تاریخی و طاق نصرت های ساختاری روزهای گذشته ، مانند اهرام کشور مصر ، معبدهای یونان ، پل های بتنی رم ، از سنگ یا برخی از بناهای ساختمانی ، ساخته شده اند آرشیتک ها و مهندسان امروزی ، از موادی در ساختمان استفاده می کنند که برتری و مزیت دارند فولاد ساختاری ساختاری ، بطور مثال یکی از این مواد است که مدت زمان طولانی است که از آن استفاده می کنند این ها ( فولاد ساختاری ) متنوع و اقتصادی هستند در دو دهه گذشته تولید کنندگان فولاد ، برای آرشیتک ها  و طراحان ساختاری طیف وسیعی از فولاد را برای آنان تهیه و در شکل های متنوع که دارای درجات بالایی از مقاومت تولید شده اند فولادهای هوازده شده که از خودشان محافظت کرده و در برابر فرسایش مقاوم هستند که ؟ آن بیشتر از همه ، مورد استفاده قرار می گیرد تکنیک های محافظت در برابر آتش و متدهای جدیدی بکار گرفته شده در تولید و ساخت آنان که دلائلی می باشد جهت استفاده کردن از فولاد در ساختارهای متنوع در مکانهای کم ارتفاع مانند پارکینگ ها و آسمانخراش های 100 طبقه ، اساساً ، سیستمهای ساختاری جدید فولاد ، در برابر زلزله و نیروی باد و لرزش و تکان مقاوم هستند در بسیاری از موارد طراحی های خوب ، زیبایی و استقامت فولاد را به نمایش می گذارد اگر چه کاربرد فولاد را در ساختارها ، می توان به سال 1856 ارجاع داد زمانیکه فرآیند ساخت فولاد بسمر (Bessemer) ، معرفی شد و برای ساختارهای بلند مورد استفاده قرار گرفت مثلاً در برج ایفل که در سال 1889، ساخته شده است بعد از آن در قرن 19(نوزدهم ) چندین ساختمان بلند ، ساخته شد ( فوت 286 یا 87 متر ارتفاع) مانند ساختمان Flatiron (فلاتیرون ) در سال 1902 با ( فوت 1046 یا 319 متر ارتفاع) یا ساختمان Chrysler (کریسلر) که در سال 1929 در قسمت مرکزی شهرهای شیکاگو و منمهتن ، ساخته شد رکورد بلندترین ارتفاع بوسیله ساختمان امپایر استیت در سال 1931 ، شکسته شد با (فوت 1250 یا 381 متر ارتفاع) و همین طور برجهای دو قلوی یا ساختمانهای مرکز تجاری دنیا در سال 1972 ( با 1450 فوت و یا 412 متر ارتفاع ) و بدنبال آن بلافاصله برج Sears(سیرز) در شیکاگو ساخته شد در سال 1974 با (1450 فوت یا 442 متر ارتفاع ) اما هنوز هم معماران در پی ساخت بلندترین ساختمانها هستند شاید برای اینکه پیش بینی کنیم آیا بلندترین ساختمان فولادی در این دهه ساخته خواهد شد یا نه ، باید به توپ کریستال (مخصوص فال بین ها) خیره شویم نمایش قابل قبول و مناسب فولادها در ساخت ساختمان های بلند ، ارائه وعرضه شده است نقش فولاد فقط در ساختارهای اولیه به انتقال دادن بارگذاری نیروی ثقل ، ارجاع شده جهت شامل کردن سیستمهای بادی و سیستمهای ساختاری جدید و تنظیم کردن قاب بندی ، برای ساختارهای لوله مانند .

امروزه تولید و ساخت بهبود یافته و تکنیک های فرسایشی با تکنیکهای تحلیلی پیشرفته ترکیب شده که توسط کامپیوترها طراحی شده و در ساخت فولادها استفاده می شود البته فقط در سیستمهای ساختاری درست و منطقی برای ساختمانهای بلند .

مزیت های ساختمان فولادی :

آیا استفاده از فولاد ، انتخاب مناسبی برای قاب بندی ساختماهای چند طبقه می باشد ؟

این تصمیمی است که همواره نیازهای مطالعات تطبیقی را بهبود می بخشد در اینجا برخی از دلائلی که بطور طبیعی با مزیتهای رقابتی فولاد و بتن ارتباط دارند ذکر شده اند :

1-   سرعت ساخت ، بویژه همراه با ، مدت زمان میزان سوددهی بالا .قاب بندی فولادی بسیار سریع صورت می گیرد که هزینه های مالی ساخت را بطور محسوسی کاهش می دهد و بدنبال آن درآمد زیادی تولید می شود بطور مثال ، 20 میلیون دلار وام با 5/13 درصد سود ، موجب صرفه جویی (حدوداً) 250 هزار میلیون دلار سود و هزینه انتقال (حمل و نقل ) می شود در هر ماه و همینطور زمان تکمیل پروژه کاهش می یابد.

2-   قابلیت استفاده از فولاد در طبقات و شکل های مختلف ، برای قاب بندی اقتصادی فواصل دو تکیه گاه تیر ( دهانه ) کوتاه و بلند ، مناسب می باشد.

3-   بکارگیری طرح اقتصادی و پیشنهادهای فولاد ، برای بهبودسازی و احیاء پروژه ها مفید است فولاد می تواند براحتی تغییر شکل دهد بسط داده شود یا در آینده نیازهای مالکان و مستأجران را برطرف کند بهمین خاطر ، یک قاب بندی فولادی ، اغلب بعنوان یک قاب بندی قابل تغییر مورد استفاده قرار می گیرد.

4-   در موقعیتهای فونداسیون مشکل ، امکان دارد ساختمان فولادی هزینه های فونداسیون را بدلیل وزن سبک آن ، کاهش دهد قاب بندی فولاد ، بطور نرمال و طبیعی 25 تا 35 درصد سبک تر از قاب بندی بتنی است و می توان با استفاده از فولاد سیستمهای گران فونداسیون را ارزان کرد مثلاً در مرکز شهر هوستون ، اساس و شالود با خاک رس نرم و متراکم شده می باشد که این ساختمان بلند دارای سیستم فونداسیون با مواد سخت می باشد اینوع فونداسیون نیاز دارند تا وزن خاک حذف شود در نتیجه زیربنای ساختمان نباید کمتر از درصد بارگذاری باشد که برای خاک بوسیله ساختار کامل شده بکار گرفته شده است یعنی ساختار واقعی سنگین تر است و بطور افزایشی مقدار آن بیشتر از خاکی می باشد که حذف شده بدلیل ؟ فشار خالص بر خاک با ساختمان بتنی ، بطور نمونه ساختمانهایی که حدوداً 5/1 میلیون فوت مربع از فضا در یک ساختمان 50 طبقه دارند تقریباً کمتر از 3 درجه سطوح نیاز دارند با تغییر دادن سیستم قاب بندی بتنی برای فولاد ، بطور نمونه فقط ، نیاز به دو پی ( پی ساختمان) می باشد با اینکار نه تنها هزینه های زیر بنا کاهش می یابد بلکه نصب سیستم نگهدارنده و هزینه های آب گیری نیز کاهش می یابد.

5-   افزایش یافتن پذیرش بوسیله بدنه های کد – کنترل کننده متدهای صحیح برای طراحی کردن با فولاد ساختمان ظاهری (بیرونی ) ایمن از آتش ، این متدها ، شیوه هایی را برای محاسبه کردن انتقال گرما و تعیین کردن دمای فولاد در نقاط حساس توصیف می کنند .

6-   در شرایط آب و هوای سرد ، قاب بندی فولاد ساختاری ترجیح داده می شود بخاطر شرایط های بد جوی یعنی شرایط برفی و یخی . البته باید در اینجا متذکر شد که برای محافظت از سرمای زمستان و همچنین باد نیاز به گرمای مصنوعی است که دمای فولاد را حداقل 45 F ( فارنهایت ) افزایش دهد یعنی در اینجا اسپری ضد آتش را می توان بکار برد این دما حداقل 24 ساعت دوام دارد حتی با استفاده از اسپری ضد آتش .

یستمهای ساختاری در فولاد :

یکی از سؤالات اساسی مهندسی ساختاری پاسخ به این پرسش است که آیا سیستم ساختاری برای ساختمان از نظر اقتصادی دارای اهمیت است با یک ارزیابی مقدماتی این واقعیت آشکار می شود که هزینه ساختاری ساختمانهای فولادی ، نه تنها در تناژ ( وزن کلی بار ) فولاد مورد استفاده قرار می گیرد بلکه هزینه های فرسایش و ساخت نیز در نظر گرفته می شود اگر چه هزینه فرسایش و ساخت فولاد گران است اما این هزینه ها می توانند بر هزینه های دیگر مشابه نقشه ها یا طرحهای ساختاری مختلف نیز تأثیر گذارند البته اینکار آسان یا سهل انگاشتن شرایط واقعی است اما نقطه آغاز گزینش یا انتخاب طرح ساختاری است بنابراین ، هدف پیدا کردن یک سیستم ساختاری است که برای مقدار مینیمم فولاد بدون در نظر گرفتن گرانی آن ، استفاده می شود در قانون کلی ، چیزهای دیگر مساوی است در ساختمانهای بلند نیاز بیشتر جهت تعیین کردن سیستم مناسب برای مقاومت بارگذاری جانبی می باشد این پروژه اولین بار توسط معماران در اصطلاح ضمنی بکار گرفته شد یعنی تعیین کردن شکل کلی ساختمان ، با تعداد تقریبی طبقات و سایز (اندازه ) و مکان یابی . مهندسی ساختاری ، در این مرحله یک سیستم اختیاری را آشکار می کند که نه تنها یک ساختار اقتصادی است بلکه با ؟ خاصی همراه است نیازی نیست که بگوییم ، هر ساختمان یک محصول از سری توافق بین کشمکشها و درخواست ها  ،گزینش نقشه یا طرح ساختاری می باشد.

با تعیین کردن سیستم قاب بندی اقتصادی ، ضروری است که سیستم قاب بندی طبقه افقی و عناصر عمودی قاب بندی ساختاری ارزیابی شود به سیستمهای قاب بندی جانبی که در این فصل شرح می دهیم توجه کنید البته قاب بندی طبقه ، در بخش های بعدی این کتاب توصیف شده اند . ساختارهای بلند ، معمولاً دفاتر کاری یا ساختارهای مسکونی (آپارتمانها ، هتل ها ) می باشند و یا در برخی از موارد ترکیب هر دو .

اغلب اوقات آنها ، شامل گاراژها و پارکینگ ها هستند مطالعات صورت گرفته بر سیستم های ساختاری در ارتباط با ساختارهای ویژه نشان می دهد که نتایج حاصل شده در شرایط های مشابه کافی نیستند امروزه ، سیستمهای فولادی ساختاری زیادی وجود دارند که می توانند برای مهار بندی جانبی ساختمانهای بلند مورد استفاده قرار گیرند البته اینکار بیهوده است که سعی کنیم همه این سیستمها را طبقه بندی کنیم بصورت مجزا ، هر چند ، برای این اهداف ارائه شده ، سیستمهای ساختاری مختلف بطور معمول در طراحی ساختمانهای بلند استفاده می شوند که بصورت ذیل طبقه بندی شده اند :

1-   قاب بندی های نیمه سفت

2-   قاب بندیهای محکم

3-   قاب بندیهای مهار بندی شده

4-   قاب بندی محکم و قاب بندی مهار بندی شده با اثر متقابل

5-   سیستمهای تسمه ای و خرپا (نیمه مشبک ) پایه

6-   ساختارهای لوله ای قاب بندی شده با لوله هایی به شکل منظم

7-   ساختارهای لوله ای قاب بندی شده با لوله هایی به شکل نامنظم

8-   لوله های مهار بندی شده بیرونی (خارجی ) با شکل های منظم

9-   لوله های مهاربندی شده بیرونی (خارجی ) با شکل های نامنظم

10- ساختارهای لوله ای روزنه دار

11- ساختارهای مگاباتی

توصیف کردن هر سیستم و کاربرد آنان در بخش های بعدی ، ارائه شده است .

4.2 . قاب بندیهای نیمه سفت (سخت ):

معرفی :

استفاده از قاب بندیهای اصلی ، که از اجتماع یا مجموع تیرها و ستونهای تشکیل شده اند یکی انواع بسیار متداول سیستم های مهاربندی است که در طراحی ساختمانهای بلند مورد استفاده قرار می گیرد بدلیل مینیمم ممانعت یا جلوگیری برای طراحی معماری بوجود آمده توسط این سیستم در ساختمانهایی که ارتفاع معمولی و ارتفاع بلند دارند این ساختارها ، زیاد سست و ضعیف نیستند و احتمال دارد که نیروهای جانبی مقاوم از طریق خمش تیرها و ستونها ، صورت می گیرد برای عملکرد ماکزیمم قاب بندی ، اتصالات در محل تقاطع تیرها و ستونهای مورد نیاز باید محکم باشد بدین صورت که هر تغییر شکلی در اتصالات باید جزیی باشند در ساختمانهای بلند ، حدوداً 30 طبقه و یا بیشتر معمولاً اقتصادی است که قاب بندی جهت مقاومت کامل قاب بندی توسعه و گسترش یابد زمانیکه قاب بندیهای مقاومت گشتاور ، بعنوان مهاربندی باد ، مورد استفاده قرار می گیرند چنین اتصالات با قاب بندیهای محکم ، معمولاً در ساختمانهایی با قاب بندی سفت و محکم (خشک ) استفاده می شوند هر چند برای ساختمانهایی که کمتر از 25 تا 30 طبقه دارند به قاب بندی محکم نیازی نیست این بدلیل عناصر اتصالات سنگین تر است که به تنهایی با جوشکاری ایجاد شده اند یا اتصال کننده های بزرگ که نیاز به تثبیت ثابت شده دارند علاوه براین گشتاور ثقل (گرانش) موجب می شود که ستونهای داخلی بارگذاری شده بصورت نامتقارن خمیده شوند که این مزیت خمیدگی تیرها را کاهش داده و همینطور وزن تیرها نیز کاهش می یابد از طرف دیگر در انتهای طیف دیگر قاب بندی ساده و خیلی کوچک صورت می گیرد با هر مقاومتی که جهت خمیدگی مورد نیاز باشد مشروط بر اینکه ، بارگذاری جانبی در یک ساختمان بلند انجام گیرد هر دیوار برشی ، قاب بندیهای مهاربندی شده و یا برخی از سیستم های مهاربندی جانبی دیگر ، نیاز به طراحی ساختمان دارد اتصالات نیمه محکم (نیمه سفت)  می توانند بعنوان اتصالاتی توصیف شوند که وضعیت بینابینی بین اتصالات ساده و کاملاً محکم باشد چنین اتصالاتی از محدودیتها جلوگیری بعمل می آورند جهت گشتاور انتهایی و اینکار می تواند بقدر کافی گشتاور فضای میانی را در تیر بارگذاری شده ثقل کاهش دهد هر چند آنها ، بقدر کافی محکم نیستند ولی می توانند مانع چرخش انتهای تیر شوند اگر چه وضعیت واقعی مربوط به اتصال پیچیده است ولی روشهای ساده و تغییر یافته ای نیز وجود دارند که در طراحی چنین اتصالاتی بکار گرفته می شوند البته چندین ویژگی مانند AISC ، بریتش و کدهای استرالیایی ، برای اتصال نیمه محکم پیشنهاد شده اند که طراح بدلیل مشکل بدست آوردن یک مدل تحلیلی معتبر جهت پیشگویی واکنش پیچیده اتصالات قبلاً مورد استفاده قرار داده است هر چند موفقیت منطقی و ؟ با انواع دیگر اتصالات نسبتاً محکم نیز بدست آمده که آن AISC است نوع 2 با اتصال باد ، همراه با شروط مشابه پیدا شده در بریتش و کدهای استرالیایی . در بخش های بعدی یک توصیف کوتاه از وضعیت هر نوع از اتصالات ارائه شده که بر طراحی نوع 2 اتصال بادی تأکید می کند .

4.2.2. مروری بر وضعیت اتصالات :

در طراحی فولاد ساختاری ، انواع مختلف طرحهای فرضی ارائه شده اند که بستگی به محکمی اتصالات مورد استفاده در ساخت دارند بطور مثال انسیتوی آمریکایی ساختن فولاد (AISC) ، ویژگیها و مشخصات قاب بندیهای اصلی دارند که به سه نوع مختلف طبقه بندی شده اند :

1- قاب بندی ساده که در اتصالات برشی ساده مورد استفاده قرار می گیرند که اتصالات نوع 2 AISC نامیده می شود.

2- قاب بندی کاملاً سخت (محکم ) که در اتصالات محکم تیر به ستون استفاده می شود بنام اتصالات نوع 1 AISC

3- قاب بندیهای نیمه محکم که نسبتاً محکم هستند و در اتصالات تیر به ستون استفاده می شوند ، بنام اتصالات نوع 3  AISC.

طبقه بندی بر مبنای درجه محدودیت فراهم شده توسط اتصال در محل بهم پیوستن (اتصال) تیر به ستون صورت می گیرد اتصالات در قاب بندیهای ساده ، فقط برای انتقال برش عمودی طراحی شده اند که فرض شده هیچگونه خمیدگی گشتاور در محل اتصال وجود ندارند اتصالات در قاب بندیهای کاملاً محکم جهت گسترش یا توسعه کامل مقاومت برای هر دو گشتاور خمیدگی یا برشی می باشد که بقدر کافی محکم است تا هیچگونه تغییری در زاویه های اصلی بین اعضای اتصال یافته صورت نگیرد قاب بندیهای نیمه محکم ، وضعیت اتصالشان بینابین اتصال ساده و کاملاً محکم است وضعیت کاملاً ساده و کاملاً محکم ، البته شرایط ایده آلی هستند که می توانند مورد استفاده قرار گیرند اساساً ضروری است که برخی از ایده ها ، کمتر مورد قبول واقع شود و در اینجا عملکرد قاب بندیهای ساختاری واقعی در بعد وسیعی بین عملکرد مورد حمایت کاملاً ساده و محکم مورد استفاده قرار می گیرند مثلاً در نظر بگیرید اتصال تیر به ستون ، از یک اتصال جان تیر دو زاویه ای تشکیل شده همانطور که در تصویر شماره 4.1 مشخص شده است زوایای قاب بندی متداول که برای جان تیر ، بسته شده اند معمولاً برای انعطاف پذیری کامل در نظر گرفته می شوند در واقع آنها محدودیت محدود شده را برای گشتاور و جهت مخالف در برخی از چرخش های وسیع در انتهای تیر ، پیشنهاد می کنند روابط بین گشتاور بکار گرفته و چرخش یک اتصال ، بطور کلی با تجربه تعیین می شود زمانیکه چرخش جایگزین می شود قسمت بالایی اتصال دارای کشش است در حالیکه قسمت یا بخش پایینی در مقابل ستون فشرده شده است چرخش با تغییر شکل زوایا تطبیق داده می شود بنابراین ، مینیمم (حداقل) محدودیت چرخشی در زاویه ها باید تا حد ممکن ظریف یا کم باشد .

اتصالات تیرهای جای گرفته و محکم نشده ،در تصویر 4.2 مشخص شده اند که برای حمایت و پشتیبانی از انتهای تیرهای نامحدود در نوع 2 ساخت مورد استفاده قرار می گیرند وضعیت زاویه پایه بطور خلاصه در تصویر 4.3 نشان داده شده عملکرد یا فعالیت زاویه پایین (انتها) ، مانند یک تیر سر آزاد یا پیشامدگی است به استثنای اینکه با ، بال یا لبه (تیرآهن) انتهای تیر محدود و به آن متصل شده است ویژگیهای چرخشی گشتاور اتصال زاویه پایه ، بستگی به عمق تیر ، محکم بودن زاویه بالا ، محکم بودن کمربندهای اتصال زاویه بالا به ستون و محکم بودن لبه یا بال (تیرآهن) ستون به زاویه بالای متصل شده دارد اتصالات زاویه پایه ، بطور نمونه سفت تر از اتصالات زاویه جان تیر می باشد اما هنوز اتصالات آن انعطاف پذیری ساده ای دارند با ترکیب کردن هندسی زاویه جان تیر و اتصالات بالا و پایین زاویه ، امکان توسعه اتصال وجود دارد که بزرگتر از مقاومت گشتاور است تا اتصالات قبلی که توصیف کردیم زاویه های بالا و پایین ، گشتاور را جایی (انتقال) می کند و زاویه های جان تیر را بررسی می کند اگر چه توزیع بار ، احتمالاً بنظر اختیاری است مانند تقسیم کردن تولید مناسب عملکرد اتصالات متناسب .

از ساختارهای عمودی استفاده شده در مکان بالا و پایین زاویه های مربوط به اتصال زاویه پایه و انعطاف پذیر نتیجه مهمترین اتصال محکم انواع نیمه محکم آن است افزایش محدودیت چرخشی ، بدلیل بالایی رخ می دهد که در کشش بارگذاری شده و عملکرد و فعالیت آن بر پایه است بدون نیروی خروج از مرکز ، در حالیکه زاویه های بالا بطور غیر معمولی بارگذاری شده اند و نتیجه آن تغییر شکل بزرگ است .

4.2.3 مفاهیم ضمنی خط (لاین ) تیر :

یکی از متدهایی که موجب درک وضعیت اتصال تیر به ستون با بارگذاری زیرین  می شود برای بررسی و مطالعه یک طرح از ویژگیهای چرخش – گشتاور در تصویر 4.4 مشخص شده اند محورهای عمودی ، گشتاور انتهایی مربوط به فعالیت تیر را در اتصال تیر- ستون نشان میدهد در نتیجه چرخش در انتهای تیر ، در امتداد محور افقی در رادیان رسم شده است این نمودار تا حدودی مشابه ، یک نمودار کششی – تنشی (استرس) است اضافه شدن این طرح به اصطلاح لاین یا خط تیر ، نامیده می شود که نتیجه گشتاور انتهای M و چرخش   را برای یک تیر بارگذاری شده بطور یکسان و هر محدودیت انتهایی بیان می کند روابط بین گشتاور انتهایی M و چرخش  می تواند با معادله ذیل بیان شود .

این رابطه یک خط – مستقیم است که می تواند با چرخش از یک تیر ساده حمایت شده و گشتاور انتهای فیکس یا ثابت شده از تیر کاملاً محدود شده در نظر گرفته شود نقطه a بروی لاین یا خط تیر ، گشتاور انتهایی است زمانیکه اتصال کاملاً محدود شده است بنابراین در معادله (4.1) ، چرخش =o است که M=  را ارائه می کند نقطه b ، چرخش در انتهای تیر است زمانیکه تیر دارای محدودیت صفر در انتهاها می باشد بعبارت دیگر ، حرکت تیر ، همانند یک تیر ساده حمایت شده است جانشین M=0 در معادله (4.1)  ، اینطور بدست می آید :

نقطه در لاین تیر ، در لاین اتصال ، تقسیم می شود در نتیجه گشتاور انتهایی و چرخش زیرین ، بارگذاری را ارائه می دهد مستقل بودن حرکت تیر ، بر مبنای محکمی یا سفتی اتصالی است که می تواند با استفاده از این نمودار ، مورد استفاده قرار گیرد بنطور می رسد که حرکت مربوط به اتصالات دو انتها ، مشابه است و تیر در معرض بارگذاری و بطور متقارن بر مبنای تیر قرار گرفته . حرکت سه نوع اتصالی که قبلاً نام بردیم یعنی اتصال انعطاف پذیر ، اتصال نیمه سخت و اتصال محکم یا سخت که می توانند با استفاده از نمودار لاین (خط ) تیر استفاده شوند منحنی I ، یک اتصال انعطاف پذیر ارائه می دهد که بطور نمونه از یک اتصال جان تیر زاویه – دول ( دوتایی ) تشکیل شده است در پایین یک بارگذاری یکسان W ، انتهای تیر در سراسر یک زاویه  می چرخد که بطور نسبی با چرخش  از یک تیر کاملاً محدود نشده یکسان می باشد این چرخش بطور تطبیقی یک گشتاور M است که در انتهاها تولید شده و دلالت بر اتصالات به اصطلاح انعطاف پذیر دارد برخی از گشتاور انتهایی آماده یا نصب شده اند بطور طبیعی خمیدگی گشتاور در حدود 5 تا 20 درصد گشتاور کاملاً تثبیت شده را گسترش داده است منحنی 2 ، یک اتصال نیمه محکم را ، نشان می دهد مانند تصویر 4.5 که از یک صفحه اتصال انتهایی تشکیل شده که جزئیات آن بر مبنای بارگذاری ، الاستیکی آن جهت بهبود بخشیدن چرخش ضروری اتصال است اگر چه ، تیر چرخش یکسان را برای  متحمل می کند گشتاور  بطور چشمگیری برای چرخش  منطبق شده و در انتهای تیرها ، گسترش می یابد محدودیت پیشنهاد شده با اینوع اتصال می تواند با یک درصد کم مثلاً 20 درصد برای یک ارتفاع از 90 درصد کاملاً ثابت ، اختلاف داشته باشد در اینجا ، گشتاورهای انتهایی می توانند 20 تا 90 درصد از گشتاور تولید شده در یک تیر کاملاً ثابت ، را تولید کنند منحنی 3 ، ویژگیهای چرخش – گشتاور را ، از یک اتصال محکم با جزئیات آن شرح می دهد که واقعاً در انتهای آنها هیچگونه چرخشی مجاز نیست تصویر 4.6 یک نمونه از اتصالات جوش داده شده تیر به ستون را نشان می دهد که بطور طبیعی برای بدست آوردن اتصالات کاملاً محکم استفاده می شود گشتاورهای باد ، برای اتصالات نیمه محکم و انعطاف پذیر برخی از مشکلات قطعات تقویتی را ، ارائه می دهند زیرا ، برخی از شیوه ها یا روشها ، این گشتاورها را انتقال می دهند و باید در این اتصالات فراهم شوند که فرض می شود انعطاف پذیر باشند محدودیت اضافی برای جابجا کردن بارگذاری باد ، در نتیجه افزایش در گشتاور انتهایی بدلیل نیروی ثقل بارگذاری می باشد یک راه حل ریاضی صحیح برای اتصالات انعطاف پذیر و نیمه سخت ، امکان پذیر نیست اما بر مبنای عملکرد ساختمانهایی است که از اینوع اتصالات استفاده می کنند AISC ، برای دو راه حل تقریبی فراهم شده است در اولین متد ، اتصال برای گشتاور طراحی شده که بوسیله ترکیب شدن بارگذاری با دو ثقل از یک سوم افزایش در استرس های (تنش های) مجاز استفاده می کند در متد دوم ، اتصال برای القای گشتاور ، فقط با بارگذاری باد ، طراحی شده اند با استفاده از یک سوم افزایش در استرس (تنش) مجاز باید اتصال برای بازدهی (محصول) بطور شکل پذیر برای هر ترکیب ثقل و گشتاورهای باد ، طراحی شده اند هر گشتاور اضافی ، می تواند در انتهای آن رخ دهد و گشتاور های باد را بدلیل بازدهی مربوط به اتصال ، آزاد کند اینوع اتصال ، ضروری است و الاستیک ، اما تغییر شکل خود محدود شده مربوط به صفحه اتصال است بدون استرس (تنش) زیادی .

اصطلاح تغییر شکل(دفرمه) خود محدود شده شامل وضعیتی است برای جلوگیری از استفاده اتصالات نیمه محکم برای تیرهای پیشامدگی که خمش هایی هستند که با چرخش اتصال ، محدود نشده اند اما احتمالاً این برنامه ادامه خواهد داشت در نتیجه چنین اتصالاتی با شکست همراه هستند اگر چه ویژگی  AISC به طراحان اجازه می دهد که از مزیت کاهش در گشتاور فضای میانی یک تیر با اتصالات نیمه محکم استفاده کنند علاوه بر این ، این شیوه بدلیل کمبود تکنیکهای تحلیلی معتبر هنوز قابل پذیرش نیست نوع 2 ، اتصال بادی است که اساساً مهاریته ها برای بارگذاری و ثقل ، نادیده گرفته می شود ولی نوع 2 ، بیشتر طرفدار دارد راجع به نوع 2 (اتصال بادی) در اینجا صحبت می کنیم .

4.2.4 اتصال بادی نوع 2 :

اگر چه ، طراحی نوع دوم ، یک شیوه تجربی است و بطور چشمگیری در ساختمانهای بلند این تکنیک بکار گرفته می شود بهترین مثال جالب توجه برای نوع 2 ، ساختمان امپایر استیت است که قبلاً برای سالهای متمادی ، بلندترین ساختمان بود باید اشاره کنیم که پایدار و استحکام در اینگونه ساختمانها با یکدیگر تثبیت و تلفیق شده بوسیله روکارسنگی بیرونی و مهار بندی داخلی ، ساختاربندی شده اند مهمترین ساختمانهای دیگر که از ساخت نوع دوم استفاده کرده اند ساختمان دبیرخانه سازمان ملل متحد و ساختمان کریسلرchrysler هستند که هر دو در نیویورک می باشند و همینطور ساختمان Alcoa (الکوآ) در پترزبورگ .

اتصال بادی نوع دوم تلفیقی از دو چیز می باشد یعنی اتصال نوع (1) و کمبود مهاربندی مربوط به اتصال ساده نوع دوم (2) .

بررسی اینوع از مهاربندی برای ساختمانهایی که ارتفاع نه چندان بلند دارند امکان دارد که ارزشمند باشد و می تواند هزینه اتصالات گشتاور را بین تیرها و ستونها ، کاهش دهد همانطور که قبلاً متذکر شدیم غیر ممکن است که بتوان حد و مرز عملی و دقیق را بین انواع اتصالات مشخص کرد اکثر اتصالات که در ساختارهای طراحی شده همانند اتصالات ساده یافت می شوند در واقع نیمه محکم هستند طراحی اتصالات بادی نوع 2 برای ساختمانهای بلند ، بر مبنای این است که گشتاورهای انتهای تیرهای بوجود آمده با یک پایداری اتصال برای بارگذاری ثقل ، نادیده گرفته شود در حالیکه کنترل کردن از طریق اتصال مشابه برای پایداری گشتاور بادی محاسبه شده از طریق فرضیات و وضعیت کاملاً محکم (سفت ) صورت می گیرد.

این شیوه یک امتحان یا تست زمان است و در واقع ایمنی را فراهم کند در گشتاور انتهایی و واقعی (اساسی) که می تواند بلندتر از گشتاور طراحی شده باشد اما نمی تواند استرس (تنش) بیشتری داشته باشد اتصالات طراحی شده تحت نظر این شیوه ، بطور کلی نیمه سخت (محکم ) هستند همراه با مؤلفه هایی (سازه هایی) که با دفرمه شدن(تغییر شکل یافتن و بطور غیر الاستیکی مانع چفت و بست می شوند بنابراین محاسبه واقعی گشتاور ترکیب شده در اتصالات ، دشوار می باشد اما این اطمینان باید با شکل بندی و بهم پیوستن خاصیت کش آمدن (کش پذیری ) حاصل شود پس اتصال بادی نوع 2 می تواند بعنوان یک نوع اتصالی توصیف شود که پایداری جانبی را در سراسر اتصالات بادی ویژه توسعه دهد و برخی از محدودیت ها را برای انتهای یک تیر ساده طراحی شده را فقط برای بارگذاری ثقل فراهم کند اساساً طراحی بادی نوع 2 نیاز به اتصالی دارد که باید قابلیت دفرمه شدن غیر الاستیک کافی را برای اجتناب از تنش یا استرس زیاد اتصال دهنده تحت نظر بارگذاری کامل ، داشته باشد زمانیکه هیچگونه مزیتی برای انتهای محدودیت و کاهش وزن تیر وجود ندارد پایداری قاب بندی در اینجا نسبتاً غیر قابل تغییر می ماند هر چند بدون مزیت مهاربندی و یا دیوارهای برشی (برش دیوارها) ، رانه (؟ drift ) بطور طبیعی نیاز به کنترل ارتفاع دارد و این سیستم می تواند برای مزیتهای بسیاری مورد استفاده قرار گیرد اگر چه یک تنوع از فاکتورهای (عوامل) تکنیکی مانند انواع ساخت ها ، زبانه ها یا قفل ها ، محل اتصال جوشکاری همراه با شکل بندیهای مختلف اتصالی وجود دارند که همگی در دسترس هستند انتخاب یا گزینش بهینه اتصال باد نوع 2 ، بر مبنای یک ارزیابی عملی  و دقیق هنوز بصورت عملی و روتین صورت نمی گیرد در حقیقت ، طراحی اتصال باد نوع 2 تجربی است عملکرد ساختاری مربوط به اتصال در ساختمانهای بلند بطور زیاد بر بارگذاری افقی و ثقل ، تأثیر می گذارد و پیشنهاد شده که خود جزئیات اتصال ، در اتفاع ساختمان فرق می کند زمانیکه تأثیر نسبی ثقل و نیروی جانبی در سرتاسر ارتفاع ساختمان متفاوت است برای درک اتصال بادی نوع 2 ، باید اثر حرکت یا وضعیت آن را در ترتیب کامل بارگذاری تعیین کرد باید از بارهای ثقل برای بارگذاریهای بادی معکوس شروع کرد تصویر 4.4 یک منحنی چرخشی – گشتاور را برای یک تیر با یک ویژگیهای چرخشی – گشتاور نشان می دهد شکل منحنی بستگی به طراحی اتصال و دامنه تغییرات از تثبیت تقریباً کامل ساخت قاب بندی محکم نوع 1 ، برای ساخت قاب بندی ساده نوع 2 دارد در تصویر 4.4 نقطه 1 در محل تقاطع مربوط به منحنی اتصال و لاین (خط ) تیر ab را نشان می دهد و همینطور گشتاور ثقل  و تطبیق چرخش   را در انتهاها ، بدلیل یکسانی بار توزیع شده W .

گشتاور انتهایی در سمت دست چپ مربوط به شاه تیر ، در جهت خلاف عقربه ساعت است در حالیکه گشتاور انتهایی بر منبای سمت دست راست در جهت عقربه های ساعت را نشان می دهد در نموداری بدون بدنه تیر در تصویر 4.7 محل تقاطع نقاط  و  درتصویر4.9 ، کاربرد بارگذاری عمودی را فقط برای تیر ، نشان می دهد در اینجا هیچگونه فعالیت گشتاور باد بر مبنای اتصال و یا تیر ، وجود ندارد فرض کنید که قاب بندی در ارتباط با فعالیت بارهای بادی از سمت چپ به راست باشد که این در تصویر a4.8 نشان داده شده تیر در واقع در معرض گشتاورهای انتهایی می باشد و عملکرد آن در مسیر عقربه های ساعت است و با نموداری بدون بدنه مربوط به تیر ، تصویر b4.8 را نگاه کنید بادگیر یا خلاف جهت باد و یا عملکرد گشتاور انتهایی سمت چپ در یک مسیر مخالف برای گشتاور ثقل است در حالیکه در انتهای – سمت راست و یا در عملکرد گشتاور باد پناه همانند گشتاور ثقل می باشد گشتاور ثقل در انتهای سمت چپ کمک کننده است البته بوسیله عملکرد باد ، در حالیکه گشتاور ثقل انتهای سمت – راست ، گشتاور بادی را افزایش می دهد بدلیل گشتاور اضافی ، اتصال انتهای – سمت راست از نقطه اصلی  به  حرکت می کند البته در امتداد منحنی اتصال .

سپس گشتاور انتهای سمت چپ نیز رو به پایین حرکت می کند از  به نقطه  بدلیل کاهش در گشتاور ثقل گشتاور بادگیر یا خلاف جهت باد نمی تواند مجدداً در امتداد مسیر منحنی  اثر گذارد اما حرکت آن بر مبنای یک لاین یا خط موازی به سمت شیب مربوط به منحنی است بیاد داشته باشید که ویژگیها یا مشخصه ها ، برای نمودار تغییر شکل نسبی – استرس (تنش) از یک مواد مانند فولادی که در معرض بارگذاری معکوس است مشابه می باشد کاهش در گشتاور ، در امتداد یک لاین مستقیم رخ می دهد زیرا گشتاور کاملاً در این منطقه الاستیک است چرخش ها در انتهاهای تیر ، مشابه هستند تیر ، بوسیله میزان مشابهی می چرخد تا گشتاور بادی بطور کامل بین نقاط L,R توسعه یابد در تصویر 4.9. ملاحظه می کنید.

زمانیکه بار در حال انتقال است ما تصور می کنیم در این شرایط فعالیت قطع شده بر مبنای ساختار فقط بارها بروی تیر ، مشابه بارهای ثقل هستند برای شرایطی که ما آن را شروع و آغاز کردیم بجز زمانیکه گشتاور در انتهاها نمی تواند به  برگردد زیرا در خلال چرخه بارگذاری اتصال متحمل چرخش های غیر الاستیک می باشد اتصال انتهایی سمت چپ از  به  می رود و اتصال انتهایی سمت راست از  به  می رود هر دو اتصال به سمت یک لاین (خط ) موازی الاستیک ، برای شیب اولیه حرکت می کنند تعادل ایستا ، نیاز به گشتاور در هر انتها دارد تا مشابه شود در نتیجه ، گشتاور کمتر از  است .

در نظر بگیرید الان فعالیت یا عملکرد باد در مسیر راست به چپ است در تصویر a . 4.1 می بینید اتصال انتهای – چپ گشتاور اضافی را دریافت کرده و از  به  حرکت می کند بخشی از این چرخش غیر الاستیک و بخشی از آن الاستیک است در تصویر a. 4.9 مشاهده می کنید اتصال انتهای سمت راست تا حدودی گشتاور را مرور(مجسم ) می کند و به سمت پایین نقطه  حرکت می کند تصویر b. 4.9 . هر دو اتصال در سراسر زاویه مشابهی می چرخند تا گشتاور کامل توسعه یابد تصویر a4.9 و b ، حرکت را نشان می دهد زمانیکه باد قطع شده و فقط بارها ، بارهای ثقل هستند اتصالات از  به  و  به   حرکت می کند هر دو انتها ، گشتاور مشابه دارند جهت تعادل ایستایی مناسب . گشتاور ها ، با  و  منطبق هستند و به نظر می رسد که کمتر گشتاور ثقل در نقاط  دارند البته فقط تحت نظر بادهای ثقل.

این پدیده کاهش در گشتاور بدلیل چرخه بارگذاری است که می توان به آن Shakedown (آزمایش فنی نهایی ) نامید گشتاور ثقل در واقع Shakedown در نظر گرفته می شود از این نقطه اتصال ، کاملاً مانند اتصال الاستیکی است علیرغم مسیر باد ، ماکزیمم گشتاور بر مبنای اتصال است و نمی تواند هرگز متجاوز از نقاط  و  شود بطور مثال می توان گفت اتصال ، متحمل یک Shake down کامل است بعد از shake down ، ماکزیمم (حداکثر) گشتاور رخ می دهد در اتصال که بنظر کوچکتر از حرکت ثقل اصلی است یک خلاصه کوتاه مربوط به اتصالات در انتهای سمت راست و چپ در جدول 4.1 ارائه شده است .

یکی از نقاط ضعف یا ایراد برای قاب بندیهای نیمه سفت (محکم) کمبود اطلاعات قابل دسترسی کافی برای طراحان در مورد روابط چرخش – گشتاور است ویژگیهای چرخش – گشتاور از یک اتصال بستگی به پارامترهای فیزیکی بسیاری دارد مانند نوع اتصال ، سایز یا اندازه های زاویه ها انتهای صفحات ، بالا و پایین زاویه ها و گیج gauge(اشل اندازه گیری) برای مکانه چفت و بست – خلاصه اینکه ، یک رابطه دقیق می تواند فقط با راهنمایی و هدایت تجارب بدست آید هر چند ، Lothars(نام – لودرس) در مقاله خویش (طراحی پیشرفته در فولاد ساختاری) فرمول هایی را برای پارامتر Z ارائه کرد جهت توصیف روابط بین گشتاور و چرخش برای اتصالات . عامل یا فاکتور Z برای یک اتصال آنالوگی است برای عامل سفتی یا محکمی 4EIL که جهت چرخش در انتهای ؟ ، کاربرد دارد منطبق است شیب مربوط به رابطه چرخش – گشتاور ، یک روشی است که پارامتر Z را توصیف می کند اگر چه ، ویژگیهای چرخش – گشتاور برای بهترین نوع اتصالات بدون خطی یا طولی و برای طیف کامل الاستیک و دفرمه شدن غیر الاستیک هستند حرکت یا رفتار آنان در دامنه طراحی می تواند الاستیک در نظر گرفته شود تانژانت (مماس) اولیه و دو جانبه (متقابل) برای منحنی چرخشی – گشتاور می تواند دقیق باشد برای تعیین کردن مقدار Z.

بیانات یا اظهارات تئوری یا نظری ، بوسیله Lothers(لودرس) توصیف شده ، زمانیکه Z را پیدا کرد و با Rathbaris توافق کرد این مقدارها برای 4 نوع اتصال بطور تقریبی توصیف شده توسط Defalco (دی فالکو) و Marino(مارینو) که آنها جدولی را برای اتصالات با زاویه ضخیم و سایزهای متناسب ، ارائه دادند این اتصالات و مقدار آنان با  Z می باشد که مجدداً با کسب اجازه از مجله مهندسی AISC که در آوریل 1960 منتشر شد که انواع D,C,B,A در تصویر 4.11 و 4.14 نشان داده شدند نوع اتصال A ، شامل یک اتصال زاویه – دوبل است که در تصویر 4.11 ملاحظه می کنید در حالیکه نوع B در  تصویر 4.12 مشخص است شامل یک اتصال زاویه ای بریده شده (برش خورده ) می باشد نوع C ، در تصویر 4.13 است مشابه نوع B به استثنای اینکه قابلیت برش تیر را دارد که بوسیله چفت کردن دو زاویه برای شاه تیر ، تیر ، افزایش می یابد نوع اتصال D ، یک اتصال بنشی نشیمن است همراه با اتصال صفحه بالایی در تصویر 4.14 ملاحظه کنید مهمتر از همه ظرفیت گشتاور اصلی (نهایی ) است که سفتی یا محکمی اولیه مربوط به منحنی را دارد و بوسیله شیب منحنی   در مبدأ مشخص شده سفتی یا سختی چرخشی اتصال ، مانند Z انتخاب شده و یک مقدار صفر را برای یک اتصال سنجاق – انتهایی و نامحدود مربوط به تیر کاملاً ثابت شده ارائه می دهد تجزیه و تحلیل قاب بندیهای که با اتصالات نوع 2 بادی و نیمه سفت (نوع 3 ) ترکیب شده اند باید شامل چنین ملاحظاتی شوند:

1-   قابلیت شکل پذیری اتصالات

2-   ارزیابی ویژگیهای ارائه (یخرف drift) قاب بندیهایی که کمتر اتصالات کاملاً محکم دارند

3-   تأثیر محدودیتهای نسبی بر ستونها و قاب بندیهای پایدار و با ثبات.

طرح اصلی طراحی برای اتصالات بادی نوع 2:

1-   محاسبه کردن واکنش انتهایی مجاز بدلیل ثقل بارها

2-   تعیین کردن اندازه گشتاور باد برای پایداری در انتهای تیر . این محاسبه با تجزیه و تحلیل کردن الاستیک به دست می آید فرض کنید عملکرد قاب بندی سفت و محکم است .

3-   فرض کنید که نوع اتصال نیمه محکم بر مبنای این پروژه مورد استفاده قرار گرفته . این اتصال می تواند هر نوع اتصال استاندارد باشد مانند زاویه – دوبل ، زاویه – جداگانه (تک ) برش صفحه بار یک جداگانه ، زاویه نشیمن و بالا و یا اتصال صفحه هدر . حدسهای اولیه بر مبنای ابعاد مختلف و ضخامت مواد اتصال است .

4-   استفاده از این اطلاعات برای تعیین کردن ویژگیهای چرخش – گشتاور مربوط به اتصال برای تعیین کردن مقدار Z . بطور معمول داده ها یا اطلاعات قابل دسترس نمی توانند شامل انواع امکانپذیر یا تصور کردنی اتصالات باشند چیزهایی قابل دسترس هستند که طرحهای اتصال را برای خمیدگیهای  محدود کنند کد AISC اجازه می دهد هر اتصال استفاده شود بشرطی که وضعیت یا حرکت آنرا بتوان بوسیله تست ها و یا تجزیه و تحلیل منطقی نشان داد.

5-   عملکرد یا اقدام هر کاری بر مبنای فرضیه می گوید مقدار Z برای انتخاب اتصال قابل دسترسی است طرح خمیدگی چرخشی – گشتاور بر مبنای لاین (خط) تیر ست رابطه خط – مستقیم برای چرخش تیر و انتهای گشتاور براحتی بوسیله محاسبه کردن نقاط لاین تیر b,a بدست می آید و اینها با گشتاور انتهای یک تیر فیکس یا ثابت شده و چرخش یک تیر حمایت شده با بارهای عمودی ، منطبق هستند .

6-   چک و کنترل کنید اتصال را برای گشتاور باد ، بوسیله محاسبه کردن چفت و بست کردن کشش ، چفت و بست برش ، کشش در اتصال دهنده های زاویه و غیره

7-   اتصال را برای قابلیت شکل پذیری چک و کنترل کنید این مهم نیاز به کل مواد اتصال مانند چفت و بست (زبانه) جوشکاری و صفحات دارد که نمی توانند تحت تنش باشند.

8-   بنابراین در شروع و آغاز ، ما فرض می کنیم تجزیه و تحلیل باد را انجام داده و اتصالات کاملاً محکم هستند مراحل از 1 تا 7 و طرح محافظه کاری صورت گرفته اگر نیاز بود طرح اتصال می تواند با ترکیب شدن تأثیر اتصالات غیر سفت (محکم) در تجزیه و تحلیل باد ، تغییر یابد این کار می تواند با استفاده از کاهش خمیدگی سفتی برای تیر محاسبه شود برای کمتر از 100% . سفتی اتصال تکرار مراحل 2 تا 8 ، نتایجی را ارائه می دهد که تقارن آن راه حل بهینه است بنابراین اتصالات نیمه سفت کمتر قاب بندی محکمی را پدید می آورد تا اتصالات کاملاً محکم (سفت ) در اینجا ضروری است تا از یک شاه تیر (تیرمرکب) تغییر یافته استفاده شود که با عامل یا فاکتور Z ترکیب شده بدین صورت :

=سفتی یا سختی تغییر یافته تیر

I=گشتاور اینرسی مربوط به تیر

L= دهانه تیر

اگر چه ، استفاده از سفتی یا محکمی کاهش یافته تیر در تعیین کردن گشتاورهای باد اختیاری است اما مهم است که کاهش در سفتی برای تعیین کردن رانه (یخرفت drift) جانبی و تأثیرات P-D محاسبه شود.

4.2.5 تفسیر نتیجه گیری :

علیرغم گزارش های موفقیت آمیز در مورد ساختن بسیاری از ساختمانها با استفاده از اتصالات بادی نوع 2 ، هم آرایی کمی در این عقاید  و در مورد قابلیت اجرا برای ساختمانهای بلندتر از 5 طبقه وجود دارد مهندسان ، کسانیکه ساختمانها را بر اساس اتصالات بادی نوع 2 طراحی می کنند بطور اتوماتیک در موقعیت دفاعی قرار می گیرند و پارادوکس های (ضدیت ) را در مورد عملکرد پیوستگی مانند سفتی یا سختی برای بارگذاری باد و بارگذاری ثقل بیان می کنند یک کاربرد مستقیم مربوط به متد برای قاب بندی می تواند ناشی از ساختارهایی باشد که ستونهای آنان تنش یا استرس زیاد دارند و نوسانات خمیدگی ها در مقدار محاسبه شده افزایش می یابند شیوه های دیگر که در این زمینه در نظر گرفته می شود نرمی نسبی اتصالات توسط چندین کاوشگر مطرح شده اما کاربرد کلی آن در طراحی بکار گرفته نشده ، بنابراین در این جا هیچگونه بحثی در مورد آن نمی کنیم .

4.3 قاب بندیهای سفت و محکم

4.3.1 معرفی :

اتصالات سفت و سخت آنهایی هستند که بقدر کافی محکم می باشند و زوایا را بین اعضای اصلی و غیر قابل تغییر تحت نظر بارگذاری نگه می دارند یک قاب بندی که شامل اتصالاتی است که توصیف شده اند مانند یک قاب بندی سخت و یا قاب بندی مهار نشده . قاب بندیهای محکم ، پایدار که براحتی تغییر شکل نمی یابند البته در محل اتصال در محل تقاطع ستونها و شاه تیرها . بطور کلی ، قاب بندیهای محکم تشکیل شده از یک مستطیل سخت تیرهای افقی و ستونهای عمودی با سطوح مشابه که بطور محکم متصل شده اند احتمالاً قاب بندی در سطوح هموار داخلی دیوار ساختمان و یا در سطوح هموار نمای بیرونی ساختمان صورت می گیرد بدلیل پیوستگی اعضا در محل اتصال ، قاب بندی محکم  و سخت ، واکنش بارگذاری جانبی و اصلی بوسیله خمیدگی تیرها و ستونها می باشد که بصورت خلاصه در تصویر 4.15 ، مشخص شده است این ویژگی پیوسته قاب بندی سخت ، بستگی به پایداری چرخشی اتصالات عضوی دارد که هنوز مجوز اینکار داده نشده است .

4.3.2 ویژگیهای خمیدگی :

مؤلفه های (سازه ها) خمیدگی جانبی یک قاب بندی سخت ، می تواند بعنوان دو مؤلفه مشابه برای مؤلفه های خمیدگی یک تیر ، تیر سر آزاد (پیشامدگی) در نظر گرفته شود یک سازه یا مؤلفه می تواند شبیه خمش خمیدگی و دیگری خمیدگی برش تیر شود بطور طبیعی برای اعضای Prismatic(منشوری) زمانیکه نسبت دهانه به عمق است بزرگتر از 10 یا بیشتر ، خمش خمیدگی با مؤلفه غالب و مسلط صورت می گیرد خمیدگیهای برش ، یک بخش کوچک هستند که به خمیدگی کمک می کنند و بطور کلی در محاسبه خمیدگی تیرها و ستونهای متناسب طبیعی و نرمال ، نادیده گرفته می شوند از طرف دیگر ویژگیهای خمیدگی یک قاب بندی سخت ، برعکس هستند به آنالوگ مؤلفه یا سازه برای خمیدگی برش تیر ، توجهی نمی شود تصویر خمیدگی و مقدار آن مثلاً 80% مربوط به کل خمیدگی می باشد در حالیکه 20% باقیمانده مربوط به خمش (خم شدن ) مؤلفه است خمش و مؤلفه های برش خمیدگی ، معمولاً همانند خمش تیرآزاد و توری مشبک (racking) قاب بندی است و هر کدام با روش خمیدگی مجزا عمل می کنند.

سازه یا مؤلفه خمش تیر آزاد (پیشامدگی)

این پدیده همچنین به نام chord drift (وتر یا قوس رانه ) معروف است عملکرد بارگذاری بادی از طریق صورت یا نمای عمودی ساختمان ، موجب خمش کلی گشتاور بر هر بخش افقی ساختمان می شود این گشتاور که مقدار آن به حداکثر می رسد در پارچه و اساس ساختمان موجب می شود ستون بادپناه ساختمان بچرخد و آنرا لنگر واژگونی می نامند در این پایداری لنگر واژگونی ، قاب بندی همانند یک تیر سرآزاد عمودی است که به خمش و دفرمه شدن محوری ستونها ، واکنش نشان می دهد این لنگرواژگونی موجب تراکم در ستونهای جان پناه و کشش و یا بالا رفتن ستونهای بادگیر می شود ستونهای جان پناه ساختمانها بلند و نمای جان پناه ، کوتاه می شود تغییر طول ستون موجب چرخش ساختمان شده و اینکار از سازه یا مؤلفه وتر رانه ، ناشی می شود که مربوط به خمیدگی جانبی است این روش دفرمه شدن در حدود 90 تا 95% مربوط به خمیدگی کلی در یک تیر پیشامدگی متناسب می باشد در مواردی که قاب بندیها سخت و سفت هستند این پدیده در حدود 20% از رانه (یخرف drift) کلی ساختار محاسبه شده است .

مؤلفه یا سازه برش شبکه توری (racking) :

این پدیده آنالوگی است برای خمیدگی برش در یک تیر و موجب شده که قاب سفت یا محکم همراه با تیر و عناصر ستون خمیده شوند بار جانبی از طریق قاب بندی سخت ،موجب فعالیت برش عمودی و افقی بر ستونها و تیر می شود البته به ترتیب اول ستونها بعد تیرها . خمش ستونهای  انفرادی و تیرها ، از انحراف یا کج شکلی کامل قاب بندی حاصل می شود این روش دفرمه شدن برای 80% نوسان کامل ساختار محاسبه شده است در یک ساختمان با قاب بندی سخت و متناسب با فاصله بندی ستونها در حدود 35 تا 40 ft (m2/12 تا 6/10 ) و از 12 تا 13 طبقه با خمیدگی لیترها در حدود 50 تا 65% به نوسان کلی کمک می کنند چرخش ستون از طرف دیگر به 10 تا 20% خمیدگی کلی ، کمک می کند اینها بدلیل قاب بندی مهاربندی نشده است و نسبت سختی ستون به سختی تیر مرکب بسیار بالاست حاصل آن چرخش پیوستگی بزرگتر بوسیله تیرهای مرکب غیر سخت . بنابراین بطور کلی زمانیکه خمیدگی قاب بندی مهار نشده کاهش می یابد مطلوب است و در شروع سختی در تیرهای مرکب افزایش یا اضافه می گردد هر چند در قاب بندیهای غیر نمونه مانند آنهایی که در ساختارهای لوله ای قاب بندی شده رخ می دهند جاییکه از روش فاصله بندی ستون ارتفاع طبقه به طبقه استفاده می کنند ضروری است تا مطالعاتی بر تیر مرکب و سختی ستون صورت گیرد قبل از تنظیم یامیزان سازی مشخصه های عضو . برای یک قاب بندی سخت ، متناسب طبیعی ، باید میزان تقریبی آن در نظر گرفته شود خمیدگی جانبی کلی می تواند با سه عامل یا فاکتور ترکیب شود:

1-   خمیدگی بعلت دفرمه شدن محوری ستون (15 تا 20%)

2-   قاب بندی شبکه توری ، بعلت چرخش تیر (50 تا 60%)

3-   قاب بندی شبکه توری ، بعلت چرخش ستون (15 تا 20%)

علاوه بر عوامل بالا ، مؤلفه یا سازه چهارم نیز وجود دارد که به خمیدگی قاب بندی کمک می کند و علت آن دفرمه شدن محل اتصال است زیرا برشهای بلند می باشند در قاب بندی سخت ، سایزها یا اندازه های محل اتصال ، بطور نسبی کوچک هستند و با طول تیر و ستون مقایسه می شوند معمولاً تأثیر دفرمه شدن محل اتصال را نادیده می گیرند هر چند این به رانه (drift) ساختمان کمک می کند در ساختمانهای خیلی بلند که فاصله ستونها بهم نزدیک است و Spandrels(پشت بغل) عمیق ، می توانند مورد مطالعه قرار گیرند این تأثیر را دفرمه شدن ناحیه یا منطقه پنل می نامند که در فصل 11 در مورد آن بحث خواهیم کرد.

4.3.3 متدهای تجزیه و تحلیل :

بدلیل در دسترس بودن مقیاس بزرگ از کامپیوترها ، تجزیه و تحلیل ساختمانها با قاب بندی سخت ، حتی در مراحل مقدماتی طراحی را می توان انجام داد و از تأثیر مهم آن می توان در برنامه های تجزیه و تحلیل سختی ها ، استفاده کرد از محاسبات دستی ، کمتر استفاده می شود به استثنای مواردیکه اهداف بسیار مقدماتی باشند بدلیل ماهیت تقریبی تجزیه و تحلیل و زمان زیادی که باید صرف محاسبات دستی کرد در میان متدهای تقریبی شناخته شده و مهم تجزیه و تحیل متدهای تیر سر آزاد و اصلی مطمئناً مهمترین هستند که توسط برخی از مهندسان با محاسبه دقیق با استفاده از تجزیه و تحلیل نهایی ساختمانها با ارتفاع متوسط صورت گرفته است متد اصلی ، یک متد منطقی و معتبر است برای ساختمانهایی که کمتر از 25 طبقه هستند و متد تیر سرآزاد ، که فرض شده معتبر می باشد برای ساختمانی که 25 تا 30 طبقه دارند یک توصیف کوتاه از هر متد در فصل 10 ارائه شده است .

4.3.4 محاسبه رانه (یخرفت )drift:

محاسبه رانه بدلیل بارگذاری باد ، یک عنصر اصلی در تجزیه و تحلیل قاب بندیهای ساختمانهای بلند است اگر چه این محاسبه مناسب است جهت جابجایی جانبی و برای ترکیب دو مؤلفه مجزا ، حال مؤلفه تیر سرآزاد (پیشامدگی )باشد و یا مؤلفه توری مشبک که خمیدگی آن بستگی به عواملی نظیر نسبت ارتفاع به پهنای ساختمان و استحکام ستون برای اتصال تیر مرکب دارد مگر اینکه ساختمان خیلی بلند و یا خیلی ظریف (باریک) باشد معمولاً سازه یا مؤلفه توری مشبک ، مسلط بر تصویر خمیدگی است یک متد ساده برای تعیین کردن خمیدگی یک ساختمان بلند از رانه drift وتر است که تصور می شود عملکرد ساختار کامل همانند یک تیر عمودی برای بکارگیری تئوری تیر مقدماتی است : استرس یا تنش محوری در هر ستون ، با فاصله خویش از محور موازی قاب بندی متناسب است بنظر می رسد در این روش قاب بندی بطور نامحدودی سخت است با در نظر گرفتن برش طولی و در اینجا نیاز به تیرهای مرکب می باشد که بطور نامتناهی سخت هستند از اینرو ، تیرهای مرکبی که سخت و محکم نیستند تمایل به این روش دارند که خمیدگی را نادیده بگیرند بعلت خمش سرتیر آزاد . متدهای محاسبه بصورت محاسبه مؤلفه برش توری مشبک می باشد که در فصل 10 ارائه شده است .

4.4 قاب بندیهای مهار بندی شده :

معرفی

سیستمهای قاب بندی سخت و خالص برای ساختمانهایی که بیشتر از 30 طبقه دارند کافی نیستند زیرا سازه یا مؤلفه برش توری مشبک خمیدگی تولید شده توسط خمش ستونها و تیرهای مرکب صورت می گیرد که موجب شده رانه (drift) ساختمان بسیار بزرگ باشد همانگونه که قبلاً متذکر شدیم ضعف اصلی در اینجا انعطاف پذیری تیرهای مرکب است یک قاب بندی مهاربندی شده برای بهبود و پیشرفت راندمان عملکرد قاب بندی سخت و خالص توسط حذف کردن عوامل خمش ستون و تیر مرکب این مهم با افزودن اعضای خر پا (truss) مانند آنالوگ بین سیستم طبقه ای انجام می شود حالا برش ، توسط آنالوگ ها جذب شده البته نه ، توسط تیرهای مرکب . آنالوگ ها مستقیماً نیروهای جانبی را در عملکرد محوری بطور عالی انتقال می دهند و با اینکار حرکت یا وضعیت توری مشبک را بهبود می بخشند همه اعضا فقط برای بارهای محوری در اینجا بکار گرفته شدند بنابراین ایجاد یک سیستم ساختاری کافی بنظر می رسد .

4.4.2 انواع مهاربندی :

هر شکل بندی منطقی مهاربندی ، می تواند استفاده شود برای سیستمهای مهاربندی .

انواع مهاربندی برای ترکیب کردن بصورت  دامنه تغییرات سیستم ساختاری از یک هم مرکز ساده k و یا مهاربندی X بین دو ستون ، قابل دسترس است همراه با مهاربندی و مهاربندی هم مرکز با هندسه پیچیده مورد نیاز و راه حل های کامپیوتر . تصویر 4.16 ، یک عکس را نشان می دهد از مهاربندی وارونه k همراه با اتصالات زاویه – دوبل . در یک سیستم مهاربندی هم مرکز ، اتصال مربوط به مهاربندی قیاسی ، آگاهانه صورت می گیرد ایجاد توازن اتصال بین تیر و ستون عمودی . این سیستم ، اگر چه این طور تصور می شود که قابلیت شکل پذیری دارد و در مناطق وابسته به زمین لرزه کاربرد دارد می تواند در مناطق غیر زلزله نیز بکار گرفته شود با نگهداری اتصالات تیر به مهاربندی ، نزدیک به ستونها و سختی این سیستم می تواند مهاربندی هم مرکز بسیار نزدیکی صورت گیرد با تغییر دادن نقطه کار از خط مرکز ستون برای نما یا صورت ستون ، جزئیات اتصال ، می تواند ساده تر ساخته شود اقتصاد این سیستم در کاربرد سیستمهای موقتی مهاربندی بهبود می یابد با ترکیب ساخت بلندی در مورد کاربرد طراحی سیستمهای مهاربندی هم مرکز قبلاً در فصل های گذشته بحث کردیم در اینجا فقط در مورد سیستمهای مهاربندی هم مرکز صحبت خواهیم کرد انتخاب اینوع مهاربندی ، یک عملکرد مورد نیاز برای سختی یا سفتی است اما اغلب آن بر سایز دیوار اپن (باز) تأثیر می گذارد بدلیل نیازهای معماری ، برخی اوقات فقط محفظه یا آسانسور و شافت (محور) پله ، مهاربندی می شوند گاهی اوقات نیز ،امکان مهاربندی برخی بخش های ساختمان است بدون توافق معماری و البته این موارد بسیار نادر است یک سیستم سه بعدی خیلی کارآمد که معمول است به نام سیستم لوله ای مهاربندی شده می باشد که از مهاربندی در بر گرفتن پیرامون ساختمان حاصل می شود بعد در مورد این سیستم در بخش 4.8 بحث خواهیم کرد.

انواع معمولی مهاربندی داخلی بکار گرفته شده در ساخت های بلند ، در تصویر a4.17 تا n ، آنرا مشاهده کنید تصویر e4.17 تا n ، مهاربندی محفظه جداگانه در ساختمانهای یک طبقه افزایش یافته . تصویر a4.17 ، مهاربندی قطری را در دو طبقه نشان می دهد تصویر b4.17 و C یک قاب بندی مهار بندی شده k را مشخص کرده در حالیکه تصویر d4.17 مهاربندی را برای قاب بندی سه طبقه نشان می دهد هر الگوی منطقی مهاربندی با محوطه مهاربندی جداگانه یا مختلف را می توان طراحی کرد برش در هر طبقه پایداری را بهبود می بخشد و خمیدگی مناسب باید محاسبه شود یافته ها ، سیستم کارآمد و اقتصادی مهاربندی را برای یک ساختمان ارائه کرده اند مهندسی ساختار با یک فرصت عالی که از مفاهیم ذهنی و ابتکاری طراحی استفاده کرده است هر چند قابلیت دسترسی عمق مناسب برای مهاربندی خرپاها truss اغلب مهم است و باید در نظر گرفته شود این یک راهنمایی مقدماتی است یک نسبت طول به پهنا از 8 به 10 در نظر گرفته شود که برای یک سیستم مهاربندی کارآمد منطقی است فضای یافته ها برای چنین مهاربندی پهنای بهینه ، بدون از هم گسیختن برنامه ریزی معماری همیشه امکانپذیر نیست.

4.5 سیستم خرپا (تقویتی ) شطرنجی :

4.5.1 معرفی :

اغلب ساختارهای انواع مسکونی بلند مانند آپارتمانها و هتل ها معمولاً در مجاورت 60 تا 150 ft تا ft200 بلندی هستند بطور طبیعی طرح طبقات آنان بصورت کریدورهای بارگذاری دوبل در حدود 6 تا 8 ft است البته در پهنا ، یک بررسی انجام گرفته در انسیتوی ماساچوست تکنولوژی در نیمه دهه 1960 تحت حمایت اتحادیه فولاد U.S صورت گرفته بود برای هدف توسعه دادن یک سیستم قاب بندی اقتصادی برای ساختارهای باریک و بلند . سیستم خرپا (تقویتی) شطرنجی شامل پژوهش های بعمل آمده است که توسط اداره و سازمان معماری و مهندسی در MIT صورت گرفته . نتیجه آن یک سیستم است برای ساختارهای بلند که اقتصادی و کارآمد است و از فولاد ساختاری و ترکیب شده با بازدهی و انعطاف پذیری واجد طرح اولیه ، ساخته شده است پهنای برج باریک ، مجاز است که از خرپا یا (تقویتی) برای طبقات بلند استفاده می کند و بطور اقتصادی در مسیر تراگذار (نوسنجی ) بین ستونها در بخش بیرونی ساختمان به صرفه است انعطاف پذیری مورد نیاز در واحد طرح اولیه با تنظیم کردن خرپاها در یک طرح شطرنجی در طبقات متناوب ، بطور خلاصه در تصویر 4.18 ، مشخص شده است عملکرد سیستم طبقه ای همانند دیافراگم بارهای جانبی را انتقال می دهد در مسیر کوتاه برای خرپا(تقویتی ) بارهای جانبی با قطرهای خرپا ، پایدار و تقویت می شوند و بصورت مستقیم بارها را در ستونها ، انتقال می دهند بنابراین ستونها ، هیچگونه خمش گشتاور را دریافت نمی کنند.

قطرهای خرپا ،در مکان کریدور حذف می شوند پس قطر حذف شده و برش توسط عملکرد برش بالاو پایین اعضای شطرنجی انتقال می یابند مشابه مدخل های (شکافها) که می توانند بهبود یابند در خرپا و مدخل های اضافی را در ساختارها مجاز می کند زمانیکه نیاز به طرح اولیه معماری است از این سیستم در ابتدا ، برای یک پروژه خانه سازی درست . پل ، مینه سوتا(st.paul,mineoota) در 1967 ، استفاده شده بود پس یک تعداد ساختمان های بلند ، باریک ، دراز برای خانه های آپارتمانی ، هتل ها و برخی موارد ساختمانهای اداری نیز از این سیستم استفاده کردند برای پایداری خرپای شطرنجی و بارهای جانبی در مسیر استرس ها (تنش ها) این سیستم کاملاً محکم است بطور کلی به هیچگونه موادی برای اضافه کردن و کنترل کردن رانه (drift) نیازی نیست و فولادهایی با پایداری بالا براحتی در سراسر قاب بندی کامل ، استفاده می شوند این سیستم برای ساختمانهای 35 تا 40 طبقه استفاده شده . فاصله ها باید به حد کافی بلند باشند و خرپاها کارآمد هستند با ft45 .

در یک هتل و یا ساختمان مسکونی ،سیستم خرپای شطرنجی بطور طبیعی نیاز به فولاد را کاهش می یابد که با 30 تا 40% برای یک قاب بندی متصل – گشتاور متداول صورت گیرد پس خرپاها ، فقط توسط ستونهای پیرامون حمایت می شوند و نیاز به ستونهای داخلی است در اینجا فونداسیون حذف می شود و این به صرفه و اقتصادی است یک مزیت دیگر این سیستم این است که فضاهای آزاد ستونهای داخلی با سطوح کمتر صورت می گیرند مهمترین مورد اقتصادی استفاده از خرپاهای شطرنجی است که با قرار گرفتن خرپاها بین یونیت ها( واحدها) بدست می آید پس در یک هتل طبیعی و یا خانه سازی این واحدها ، بطور یکسان فاصله بندی شده اند در سراسر طول ساختمان این امکانپذیر است که این واحدها از طریق خرپاها و با بهبود بخشیدن مدخل های اضافی ، گسترش یابند هرچند تفاوت در فاصله بندی می تواند با با یک تنوع از سایزهای واحد ، ایجاد شود و می تواند توسط خرپاها ایجاد شود بنابراین یک آپارتمان یک دو و یا سه خوابه را می توان بر مبنای یک طبقه جداگانه تنظیم و آراست با این تفاوت که فاصله بندی ستون ها را در نظر گرفت سیستم برای طرحهای مستطیلی محدودیت ندارد این کارآیی در طرحهای تیر سر آزاد در ترکیب مستطیلی متوازن استفاده می شود تصویر 4.19 ، طرح اولیه خرپای شطرنجی را برای ساختمان های بشکل نیمدایره نشان می دهد.

4.5.2

جهت درک وضعیت یک سیستم خرپای شطرنجی این کمک کننده است تا اثر متقابل سه بعدی را بین سیستمهای مهاربندی عمودی یک ساختمان و در سراسر بهم پیوستن سیستم طبقه ای در نظر بگیریم وضعیت سیستم خرپای شطرنجی شبیه سیستم ساختاری نیست که در آن مهاربندی عمودی به مکان دیگر ، منتقل می شود برای به تصویر کشیدن این اهداف ، یک طرح بلند را در نظر بگیرید که در عکس a20-4 نشان داده شده است فرض کنید که برای دلائل معماری ، نیاز به حذف مهاربندی در خطوط ستون A و زیر سطح 2 پایین B است اگر هیچ مهاربندی در سطح پایین 2 صورت نگیرد ستونها در انتهای مهاربندی باید پایدار باشند هم در لنگر واژگونی و هم در نیروهای برش زیر سطح پایین 2.

لنگر واژگونی بطور واضحی فشرده و نیروهای قابل انبساط را در ستونها آشکار می کند در حالیکه نیروهای برشی خمش گشتاور در ستونها ، ناشی می شود تا در سیستم ساختاری کارآمد . فرض کنید که بطور معماری مجاز است که یک مهاربندی را در مرکز ساختمان معرفی کنیم تصویر 4.19 را مشاهده کنید.

پایداری بارهای جانبی مانند یک دیافراگم برش و یک مسیر مداوم برای انتقال بارگذاری جانبی از پایین وتر یک خرپا(تقویت کردن ) به بالای وتر تنظیم می شود علاوه بر این ، این تجهیزات ساختاری ، سیستم طبقه ای باید انعطاف پذیر باشد برای سایز آپارتمان و مکان آن ، همچنین باید مهاربندی موقتی در خلال نصب فولاد ، صورت گیرد بنابراین ، می توان از الوارهای بتن پیش ساخته ، دک های (deck) فولادی مرکب با فضای زیاد ، سیستم تیرچه – شاه تیر اپن و یا هر سیستم دیگری که شامل تجهیزات معماری و ساختاری ، استفاده کرد الوارهای پیش ساخته و دک های فولادی ته سطح ، اغلب بعنوان سقف آشکار شده مورد استفاده قرار می گیرند برای فواصل ft 30 ، الوارهای in-8 مورد نیاز است در یک سیستم مرکب دک فولادی ، یک دک 7 ½ in برای فواصل ft30 و برای فواصل ft24 ، دک فولادی عمیق 6-in کافیست زمانیکه الوارهای پیش ساخته مورد استفاده قرار می گیرند انتقال برش با استفاده از صفحات جوش داده شده در الوارها بوجود می آید و یا توسط جوشکاری اتصالات برش بروی وتر خرپا ، در مواردیکه سیستم دک فلزی است بطور کلی انتقال برش کافی می باشد و توسط اتصال دک فولادی برای خرپا بدست می آید الوارهای استفاده شده برای نصب باید صفحات اتصال آن ها جوش داده شود حتی زمانیکه برای اتصال دهنده های برش آماده شده اند انتخاب سیستم طبقه ای بستگی به مکان جغرافیایی دارد و همینطور مکان بومی یا محلی در مناطق زلزله خیز طبقه سبک تر موجب می شود نیروهای زلزله ، کمتر تولید شوند در آب و هوای سرد ، دوغاب ریزی بین الوارهای پیش ساخته در فصل زمستان افزایش می یابد و این کار جهت گرمای ساختن ضروری است امکان دارد سیستم طبقه ای شامل یک سری از فضاهای مداوم و یا ساده وتر مربوط به خرپا باشد بدلیل فاصله بندی بزرگ بین خرپاها ، فاصله مدام معمولاً حذف می شود حداکثر در دو محوطه (محفظه ) بطور کلی انتهای هر فاصله از طریق وتر پایین تر حمایت می شود در حالیکه انتهای دیگر که ساخت مدام دارد بطور ساده در سراسر دال (صفحه بتنی ) طبقه یا کف و بالای وتر مربوط به خرپا ایجاد می شود بنابراین خرپاها در طبقات متناوب شطرنجی هستند و بار جانبی بر هر خرپا مشابه و همسان است برای فعالیت یا عملکرد بارگذاری باد بر دو محفظه . از اینرو پنل های طبقه بر هر سمت خرپا ، باید به نیمی از بارها ، انتقال یابد جهت تنظیم ومیزان کردن خرپا در طبقات زیرین . فعالیت سیستم طبقه ای مانند یک تیر عمیق ، موجب پایداری برش های غیر مسطح و خمش گشتاور می شود پیش بینی لازم را باید ؟ برای انتقال برش طولی بین هر فاصله ، بنابراین عملکرد همه سیستم های طبقه ها باید بعنوان یک واحد جداگانه ، در نظر گرفته شود اگر چه هر سیستم طبقه ، ظرفیت انتقال ثقل بارها و برش دیافراگم را دارد ، ولی می توان از سیستمهای خرپای شطرنجی نیز استفاده کرد که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است همچنین می توان از الوارهای بتنی پیش ساخته و یا دک های فلزی مرکب فاصله دار استفاده کرد طراحی مؤلفه ها یا سازه های طبقه ای برای ثقل بارهای یکسان می باشد خصوصاً در ساختمان های بلند اگر چه توسعه و رشد بطور پیوسته در حمایت از اتصالات برای وتر خرپا ، صورت می گیرد وضعیت ساده فاصله را نیز باید در نظر گرفت زیرا سیستم خرپای شطرنجی بستگی به عملکرد دیافراگم دارد که مربوط به کف است جهت انتقال بارهای جانبی از یک خرپا به دیگری فرض می شود کف برای وترها و پایداری برش های غیر مسطح و گشتاورها ایجاد شده خمش می تواند با دال (صفحه بتنی ) کف یا طبقه و همینطور توسط عملکرد پیوند لوله ، در دیوارهای بیرونی ، پایدار شود سیستم کف یا طبقه دو محوطه تنظیم شده یک تیر مداوم یا پیوسته برای نیروهای غیرمسطح در نظر می گیرد پس هیچگونه معیار یا ملاکی برای استفاده کلی منتشر نشده ، برای هر پروژه ویژه که قابل دسترس است اما با بررسی وضعیت یا رفتار دیافراگم تا حدودی می توان وارد جزئیات بیشتر شد و شیوه های طراحی مدرن را بکار گرفت .

ستون ها :

در سیستم خرپای شطرنجی بارهای بادی جانبی ، توسط کف یا طبقه ، خارج از سیستم هستند ولی فعالیتهای دیافراگم و قطرهای خرپا را با مهاربندی عمودی هدایت می کنند بنابراین ، بارهای جانبی بصورت مستقیم در ستونها هدایت می شوند هیچگونه برشی در ستونها برای ایجاد خمش در مسیر انتقال ساختمان وجود ندارد پس ستونها می توانند همانند اعضای مهاربندی شده برای پایداری محور فرعی bucking (کمانش) طراحی شوند و مسیر قوی ستونها می توانند برای پایداری بارهای جانبی در مسیر طولی ، مورد استفاده قرا رگیرند برای جنبه دیگر طراحی ستون در سیستمهای خرپای شطرنجی باید تأثیر خمیدگی خر پا را در نظر گرفت چون موجب ازدیاد گشتاور خمش محور می شود تراکم و یا فشردگی محور مربوط به بالای وتر و قابلیت طویل شدن وتر زیرین خمش را در ستون معرفی می کند این مشکل را می توان با معرفی کردن یک محفظه درخرپا توسط ساختن خوب  وتر زیرین خرپا که کوچکتر از وتر بالایی باشد حل کرد و یا اینکه اتصال بین وتر زیرین و ستون می تواند برای شیب تحت شرایط های بار مرده طراحی کرد در اینجا از پیچ یا زبانه طوقه دار بعد از بارهای مرده بکار گرفته می شود جهت خرپایی که گشتاور خمش آن در ستونها محدود خواهد شد راه دیگر ، این است که اتصال وتر زیرین می تواند در اینجا بطور رها شده باقی بماند (قطع شود) و همینطور با افزایش دادن کارآمدی طول ستون در محور ضعیف در دو طبقه بین وترهای بالایی مربوط به خرپاها در دو سطح . اگر هیچیک از دو شیوه بالا کاربرد نداشت این گشتاورها باید برای طراحی در ستونها آماده و فراهم شوند.

خرپاها (تقویت کننده ها) :

طراحی سیستم خرپای شطرنجی یک سیستم کاملاً متداول است شرایط های بارگذاری و متدهای طراحی در اصول سیستم های دیگر قاب بندی مشابه یکدیگرند فقط فضای یا فاصله سیستم کف(طبقه ) از وتر زیرین یک خرپا برای وتر بالایی بعدی ، از مناطق یا ناحیه بزرگ کف که توسط هر خرپا حمایت شده ناشی می شود و اینها مجازند حداکثر بار زنده را کاهش دهند در مسیر انتقال بارهای جانبی انتقال صورت گرفته از وتر زیرین خرپا برای وتر بالایی با تنظیم و میزان کردن خرپا در سراسر عملکرد دیافراگم کف (طبقه ) و از طریق قطرهای خرپا برای وتر زیرین انجام می گیرد ترتیب رویدادهای آغاز شده با انتقال کامل بارهای جانبی صورت می گیرد این انتقال از طریق سیستم کف (طبقه ) با عملکرد دیافراگم و خرپا توسط استرس های مستقیم انجام می گیرند فقط خمش اضافی در وترهای خرپا و در کریدور اپن (باز) رخ می دهد و یا در مکانی دیگر جاییکه قطرها ، حذف شده اند نسبت فاصله به عمق خرپا معمولاً در محدوده 6:1 است که عمق کافی برای طراحی کارآمد وترهای زیرین و بالایی ارائه شده است معمولاً پهنای پنل خرپا ، ملاک کنترل کردن نیست طول های بزرگتر پنل کمتر از اعضای جان تیر می باشند و اینکار موجب کاهش هزینه ساخت می شود و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است .

برای ماکزیمم کارآمدی و بازده مناسب هر سیستم ساختاری دیگر قابل ترجیح است جهت نگهداری و حفظ یک فاصله بندی یکسان برای خرپاها این کار موجب کاهش هزینه ساخت می شود.

هر چند زمانیکه نیاز به راهنمایی و هدایت معماری باشد امکان این کار وجود دارد که ستون و فاصله بندی خرپا ، با یکدیگر تفاوت داشته باشند طراحی خرپا یا تقویت کننده بر مبنای پیوستگی وتر واعضای متصل بهم استوار است و ترجیح داده می شود تا از کامپیوتر برای تجزیه و تحلیل استفاده شود بطور کلی شکل های W و یا S برای اعضای وتر انتخاب شده اند پس زاویه ها ، برای پایداری خمش دوم کارآمد نیستند همچنین زمانیکه الوارها ، از بال (تیر آهن) پهن استفاده می کنند مهاربندی خوبی در این نواحی صورت می گیرد بنابراین ، سیستم خرپای شطرنجی موجب پایداری بارها می شود بوسیله استرس های (تنش های ) مستقیم بطور کلی خمیدگیها ،مشکل زا نیستند بنابراین فولادهایی که استحکام بالایی دارند می توانند از نظر اقتصادی بکار گرفته شوند خرپا بعنوان یک عضو حمایت می شود در محیط بسیار بزرگ و زمانیکه بارهای زنده کاهش یافته مورد استفاده قرار می گیرند ماکزیمم کاهش بار زنده مجاز خواهد بود اگر هر عضو وتر ، برای حمایت یکسان ناحیه در نظر گرفته شود فاصله بندی محوطه برابر طول پنل خر پا خواهد بود و باید از روی احتیاط ، پایه طرح گشتاور وتر از طریق بار زنده کاهش یابد و بر مبنای ناحیه ریزابه کوچکتر باشد ساده ترین متد پشته سازی خرپا است که یک شکل بندی می باشد که به آن الگو یا مدل چکربورد ( صفحه کنترل کننده مجازی) می گویند هر چند در اینجا تنوع بیشتری از فاصله ها بدست می آید البته با استفاده از طرح های اولیه مختلف بر اساس سطوح متناوب .

بطور طولی نیروهای باد در یک ساختار خرپای شطرنجی می تواند با سیستم مهاربندی متداول پایدار شود مانند قاب بندیهای مهاربندی شده و دیوارهای برشی هسته . هر چند بسیاری از پروژه ها ، با قاب بندیهای سخت با دو نمای مجازی صورت می گیرد زیرا (1) ستونهای اصلی با شاه تیرهای موازی برای Spandrel ها ، جهت دار شده اند و (2) یک تعداد بزرگی از ستونها ، بطور کلی قابل دسترس هستند جهت شرکت در قاب بندی گشتاور در برخی موارد ، تیرهای لب بند (پیشرو) پیش ساخته عمیق برای دلائل معماری استفاده می شود که می تواند مستقیماً به ستونها پیچ شود همانند ساختار محیطی سخت ، در مسیر انتقال در ته و سقف کف ها بطور طبیعی انتقال ریتم خرپای شطرنجی برای ارتفاع کامل ساختمان میسر نمی باشد در سطح زیرین بارهای جانبی ، احتمالاً نیاز به انتقال جهت فونداسیون توسط مهاربندی قطری است اینها بطور خلاصه در تصویر 4.19b و C با در نظر گرفتن طرح اولیه منحنی شکل یک سیستم خرپای شطرنجی در تصویر 4.19a مشخص شده اند.

4.6 سیستمهای مهاربندی خارج از مرکز:

4.6.1 معرفی :

قاب بندی های مهاربندی شده هم مرکز ، عالی هستند بدلیل استحکام و سختی ، بنابراین بطور وسیعی هم خودشان و هم در پیوستگی یا اتصال با قاب بندیهای گشتاور مورد استفاده قرار می گیرند زمانیکه بارهای جانبی موجب عملکرد یا فعالیت باد می شوند هر چند آنها زمانیکه به تنهایی مورد استفاده قرار می گیرند در مناطق متزلزل(زلزله خیز) پرسش برانگیز هستند و این بدلیل وضعیت یا رفتار ضعیف غیر الاستیک آن است قاب بندیهای پایدارش گشتاور بطور قابل توجهی موجب اسراف انرژی می شوند اما بطور نسبی قابل انعطاف هستند البته زمانیکه سایز و استحکام آنها را در نظر بگیریم مهاربندی خارج از مرکزیک سیستم منحصر بفرد ساختاری است که سعی می شود سختی و استحکام آن با یک قاب بندی مهار شده و همراه با وضعیت غیر الاستیک ترکیب شود و مشخصه اسراف انرژی را نیز باید در نظر داشت این سیستم را مهاربندی خارج از مرکز می نامند زیرا بطور برجسته ای از مرکز خارج شده اند و در بین تیر به ستون و تیر به اتصالات مهاربندی بکار گرفته می شوند و همینطور به بازدهی نیروی برش عنصر تیر خارج از مرکز تأثیر می گذارند عنصر تیر خارج از مرکز می تواند برای یک fuse(فیوز) پیوند یافته که نیروهای بزرگ محدود شده اند از داخل شدن و موجب شدن کمانش مهاربندی سیستم مهاربندی خارج از مرکز در ابتدا توسط پروفسور ادگار ، پی ، پوپوف و همکارانش در اداره مهندسی کشور در دانشگاه کالیفرنیای در برکلی ابداع شد این سیستم منحصربفرد سعی کرده است تا مزیت های مهاربندی و قاب بندی های گشتاور را در سیستم ساختاری جداگانه ترکیب کند ویژگی های این سیستم این است که اتصال مهاربندی قطری برای تیر افقی عمداً حذف شده از اتصال بین تیر و ستون عمودی این خارج از مرکزیت شکل یا آرایش مفصل (لولا) جذب انرژی را در بخش تیر بین دو اتصال ، توسعه می دهد این عملکردهای عنصر مانند فیوز با متحمل شدن مارپیچی(پیچاپیچ ) و بازدهی برش ؟ برای شکل دادن هر مفصل پلاستیکی اضافی در قطعات خمش آرایش داده می شود قبل از کمانش هر قطعه فشرده شده بنابراین سیستم بصورت باثبات و پایدار نگهداری می شود حتی تحت نظر دفرمه شدن غیرالاستیک بزرگ در خلال سختی مورد نیاز ، با دو یا زلزله فرعی نگهداری می شود و تحت این بارها شکل گرفته می شوند و همه رفتارها (وضعیت ها) الاستیک هستند اگر چه دفرمه شدن بزرگتر از قاب بندی مهاربندی شده است بدلیل خمش و دفرمه شدن برش مربوط به fuse(فیوز) که به خمیدگی کمک می کند البته این خمیدگی بدلیل طول کوتاه فیوز زیاد چشمگیر نیست بنابراین سختی الاستیک قاب بندی مهاربندی شده بطور خروج از مرکز می تواند مشابه قاب بندی مهاربندی شده مرکزی برای همه اهداف عملی باشد .

4.6.2 قابلیت شکل پذیری :

رفتار یا وضعیت قابلیت شکل پذیری بسیار معطوف است زمانی که ساختار جذب انرژی نامیده می شود ظرفیت بزرگ فولاد برای دفرمه شدن بدون اینکه شکستگی (ترک) با استحکام بالای آن ترکیب شود و این یک مواد ایده آل برای ساختارهای متزلزل است بعد از اینکه باز به ماکزیمم حد خود می رسد مقاومت مواد همچنین ادامه داد و دفرمه شدن بزرگی همراه با شکستگی متحمل می شود این ظرفیت را می توان با مواد واقعی و تحمل بار ، افزایش داد بدون اینکه متحمل شکستگی شود پس به ویژگی و ماهیت قابلیت شکل پذیری فولاد توجه کنید یک مواد شکننده و ترد از طرف دیگر تحمل و ظرفیت دفرمه شدن بزرگ را در آغاز و شروع بازدهی ندارد و شکستگی را به نمایش می گذارد و بار به نقطه ماکزیمم می رسد دفرمه بزرگ به وضعیت شکل پذیری کمک می کند و البته در طراحی پایداری – زلزله ، بسیار مطلوب می باشد جایی که ساختار باید قادر به جذب انرژی باشد بنابراین فولاد برای سیستم های مهاربندی خارج از مرکز بسیار مناسب است

4.6.3 رفتار یا وضعیت قاب بندی :

قاب بندی مهاربندی شده بطور خارج از مرکز می تواند شکل بندی شود در فرم ها یا شکل های مختلف جغرافیایی بشرطی که مهاربندی برای کمترین تیر رابط هدایت شود و می توان دفرمه بزرگ را تجربه کرد اصول اساسی این سیستم مانع از کمانش مهاربندی از اضافه بار بزرگ می شود مانند زمانی که زلزله ای مهم در این خلال رخ می دهد این سیستم با فداکاری رابط به دست می آید ساختن دفرمه آن بطور پلاستیکی در برش امکان محاسبه بار بطور تئوری نیز امکانپذیر است و می توان آن را بطور پلاستیکی با رابط القا کرد بنابراین باید بار محوری را برای مهاربندی بررسی دقیق کرد یک طراح مناسب از قاب بندی مهار شده بطور خارج ازمرکز مهم است برای پایداری با دو بارهای متوسط زلزله ای و همینطور قابلیت شکل پذیری در اضافه باری که در خلال حرکت های زلزله قوی رخ می دهد رابط قادر است قاب بندی را برای مقدارهای زیاد انرژی و همینطور پراکندگی آن جذب کند برای درک و استنباط وضعیت یک رابط باید مهاربندی مشخص شده در تصویر 4.23 را در ارتباط با واژگونی بارهای افقی بدلیل زلزله سخت در نظر بگیرید توجه داشته باشید که اتصالات بین ستون و تیرهای اتصال – گشتاوری است که از عملکرد مهاربندی بدست آمده است نیرویی که در مهاربندی برای تیر بعنوان نیروی افقی منتقل شده استرس های (تنش های) محوری را القا می کند و همینطور نیروی عمودی استرس های برش را در جان تیر ، تیر منتقل می کند اما نگرانی مورد نظر در ارتباط با طراحی رابط نیروهای برش چرخه ای هستند که در تیر القا شده اند فرض کنید که نیروی اتصالات گشتاور آن برای ستون ها ، دارای ظرفیت زیاد خمش است این مکانیزم با بازدهی برش مربوط به جان تیر ، تیر شکست می خورد.

اتصال رابط برای مهاربندی باید برای توسعه دادن ظرفیت برش پلاستیکی تیر طراحی شود بدون القا دادن کمانش جان تیر . این عمل با بهبود بخشیدن سختی یا محکمی کافی در تیر رابط برای نمایش پدیده کمانش جان تیر حاصل می شود تجارب بدست آمده در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی ، نشان داده است رابط های برش بدون سود یا منافع سختی جان تیر نمی تواند ظرفیت نگهداری بارگذاری چرخه ای را داشته باشد و اینکه ظرفیت حمل و نقل – بار بطور چشمگیری رو به زوال است و این بدلیل کمانش جانبی جان تیر می باشد همچنین تجارب به عمل آمده نشان می دهد که سختی و محکمی از یک سمت جان تیر جهت به نمایش گذاشتن کمانش جان تیرکافی است اگر چه سختی ها یا استحکام تثبیت شده اما نیازی به توجه برش جان تیر نیست و این عمل خوب برای تثبیت سختی بین بار (تیرآهن )بالا و پایین تیر است که کمانش پیچشی جانبی تیر را نشان می دهد

4.6.4 مشخصه های ضروری رابط

آیا یک تیر می تواند مفصل های لولاها گشتارو پلاستیک را در انتها گسترش دهد و یا اینکه مفصل بازده برش در اتصال آن برای مهاربندی یک عملکرد طولی رابط است ساختن رابط با طول های خیلی کوتاه یک شکل پذیری غیر ضروری را برای رابط ها تحمیل می کند رابط هایی که طولانی تر از دو عمق تیر هستند تمایل به توسعه مفصل پلاستیکی در انتها می باشند پس طول رابط افزایش می یابد و رفتار یا وضعیت آن تغییر می یابد جایی که یک لولا یا مفصل برش پلاستیکی برای یکی از مفصل های گشتاور نیز تغییر می یابد زمانی این سیستم خراب می شود (دچار ضعف ) که رابط بتواند هم کوتاه شدن و هم بلند شدن را تعیین کند تجربه ثابت کرده رابط کوتاه یک چرخش متوسط دارد در حالی که رابط بلند بطور نسبی چرخش بزرگتر دارد البته هیچگونه قانون نوشته ای طول رابط ها را تعیین نمی کند زمانی که رابط کوچک است مکانیزم شکست می خورد و این شکست مربوط به قرار گرفتن تیر در فرم یا شکل مفصل برش پلاستیکی است ساختاری که نسبتاً سخت است و خمیدگیهای الاستیک تمایل به روش قاب بندی مهارشده بصورت متحمدالمرکز دارند یک رابط بزرگ از طرف دیگر مفصل های پلاستیکی آشنا را در انتهای رابط افزایش می دهد دفرمه شدن رابط بطور قابل ملاحظه ای به خمیدگی قاب بندی اضافه می شود و در نتیجه قاب بندی انعطاف پذیر می شود در موارد دیگر چه رابط بزرگ و چه کوچک باشد ضروری است که رابط از قابلیت شکل پذیری برخوردار شود جان تیر سخت و محکم نیاز به کاهش طول می کند البته به تدریج . رابط طراحی شده مانند برش و یا رابط گشتاور هنوز برای مهاربندی بار (تیرآهن) تیر در ستونها ضروری است جهت مانع شدن کمانش چرخشی جانبی نیروهای محوری در رابط باید همانطور که در طراحی صورت گرفته گسترش می یابند ساختن رابط ها تجربه خوبی است به شرطی که بدون کاهش یافتن ویژگیهای خمیدگی الاستیک باشد یک طول در حدود دو برابر عمق تیر و یا پنج برابر پهنای بار (تیرآهن) تیر معمولاً در حد مطلوب در نظر گرفته می شود در رابط هایی که طول متوسط بین 2 یا 4 برابرعمق تیر دارند نیاز مشابه به مفصل گسترش یافته – برش – پلاستیکی دارند که می توان مورد استفاده قرار داد برای اینکه گشتاور پلاستیکی توسعه می یابد خشکی یا سفتی تثبیت شده مورد نیاز است جهت گسترش دادن ظرفیت کامل بارهای (تیرآهن) انعطاف برش چرخه ای یک مکانیزم پراکندگی انرژی است زیرا خمیدگی های چرخه ای بزرگ می توانند جایگزین شوند بدون اینکه هیچگونه شکستگی حاصل شود این عمل بدلیل رخ داده شده در بخش بزرگ جان تیر است و بدنبال یک زمینه قطری بدست می آید جان تیر بعد از انعطاف در برش کمانش می کند اما فیلد کشش مکانیزم حمل و نقل بار را جهت منع شکست کنترل می کند و در نتیجه یک حلقه هیستریک دارای ناحیه بزرگی شده که پراکندگی انرژی را به خوبی نشان می دهد .

4.6.5 تجزیه و تحلیل و مسائل طراحی :

یک تکنیک توازن – گشتاور به راحتی برای سایزبندی مقدماتی قطعات در مهاربندی خارج از مراکز مورد استفاده قرار می گیرد.

این متد ، در ابتدا با مجموعه‌ای از گشتاورهای خمش بطور آماری در قاب بندی ، آغاز می‌شود، و در گشتاور ها برای قطعات مختلف توزیع می شود . تا به مکانیزم مطلوبی دست پیدا کنیم توازن و یا تعادل ، نگهداری شده در هر سیکل توزیع گشتاور تا حدی مشابه توزیع

گشتاور الاستیک است . بعد از اتمام توزیع گشتاور پلاستیک قطعات مختلف طراحی می شوند علاوه بر این ، نیروی فرم گرفتن یک مفصل در جان تیر ، ظرفیت گشتاور پلاستیک تیر است که باید به ظرفیت انعطاف برش تیر ، افزوده شود . در محاسبه کردن ظرفیت گشتاور پلاستیک تیر ، توزیع بدلیل بخش جان تیر مربوط به تیر است که نادیده گرفته شده زیرا جان تیر فرض می شود که دارای انعطاف پذیری است در ابتدای تیری برای ظرفیت برش انتخاب می شود سپس برای اطمینان از اینکه مفصل پلاستیک از هر دو انتهای عنصر تیر خارج از مرکز است ، نیاز به ظرفیت گشتاور است ، چون کمی بزرگتر از ظرفیت برش می‌باشد. طراحی هایی دیگر پایداری در برابر زلزله ، این است که ستون باید با استفاده از ستون  قوی تیر ضعیف انتخاب شود تا اینکه مطمئن شد مفصل های پلاستیکی در تیرها فرم یا شکل گرفته اند اما ، در ستونها چنین نیست .اگر گشتاور پلاستیکی تیر انتخاب شده بزرگتر از طرح مورد نیاز باشد ، ستون باید با یک روش محافظه کاری ، طراحی شود . حتی مهمترین چیز اطمینان از این است که مهاربندی برای جلوگیری از کمانش حاصل شود این کار نیز با طراحی کردن مهاربندی برای تحمل کردن نیروها تا حدی بزرگتر از تجزیه وتحلیل ارائه شده است این محافظه کاری در طراحی مهاربندی ، جهت کنترل محاسبة واقعیت تیر واقعی طراحی شده ، ضروری است و دارای ظرفیت اضافی می باشد بدلیل این عوامل :

1)     تغییر شکل نسبی و یا سخت شدن تیر

2)     استرس یا تنش واقعی که بیشتر جنبة تئوری دارد

3)     کنش متقابل دال ها ( صفحات ) کف با تیرهایی که برای افزایش ظرفیت گشتاور پلاستیک ، نگهداری میشوند .

اتصال مهاربندی– تیر؛می‌تواند هم برای جوشکاری و یا برای اتصال نواری (تسمه‌ای )،طراحی شود تسمه ها یا نوارها ، تسمه های اصطکاک را طراحی کرده اند و برای قدرت تحمل و ظرفیت چک و کنترل می شود بدلیل احتمال تأخیر در انجام کار در رویداد یک نیروی بزرگ زلزله اتصال  تیر به ستون ، همانند یک اتصال گشتاور طراحی شده ، با جوشکاری کردن بال (‌تیرآهن ) مربوط به تیر جهت نفوذ کامل جوش ها به ستون اتصال اصطکاک تسمه ها یا نوارها ، با عمل جوشکاری یک صفحة برش – جداگانه صورت می‌گیرد که از نیروهای زیاد برش در عنصر تیر هم مرکز استفاده می کند . حمایت جانبی در بال های (تیر آهن ) بالا و پایین تیر مورد نیاز است برای اینکه از پیچش یا پیچ خوردگی جانبی و خمش محورهای ضعیف جلوگیر کند .

توزیع گشتاور پلاستیکی ، یک طراحی مقدماتی است ، بنابراین برای چک کردن نتایج ضروری است که تجزیه و تحلیل الاستیکی طولی صورت گیرد . طراحی الاستیکی قابل بندی مهار بندی شده بطور خارج از مرکز ، کاری مشکلی نیست والبته مشکل تر از طرح یک قاب بندی مهار بندی متحدالمرکز نیست ، بویژه در قابلیت استفاده از برنامه های کامپیوتری نتیجه چک و کنترل کردن ، قابلیت تعمیر و ملاک ها است که اولین کار کنترل کردن طرح مقدماتی می باشد اگر سایز قطعات مورد نیاز توسط تجزیه و تحلیل عمل تنش یا استرس  میزان و تنظیم شود ضروری است که رفتارها و وضعیت غیر الاستیک نیز چک شود و مطمئن شویم که تیرها ، مشخصة رابط ضعیف را نگهداری می کنند . طراحی تیرها و ستونها در تغییرات نسبی غیر الاستیک ،‌بطور منطقی قابل فهم است بجز طراحی عنصر تیر خارج از مرکز . طول تیر بین ستون مهار بندی (‌عنصر رابط ) ، برای حمل و نقل نیروی اضافی محور گشتاور طراحی شده ، در حالیکه طول باقی ماندة تیر مربوط به مهاربندی برای حمل و نقل استرس‌های برش طراحی شده است . وضعیت یا رفتار کامل قاب بندی ، بستگی به توسعة زیاد بر مبنای رفتار رابط برش دردامنه نسبی غیر الاستیک دارد هرچند در اینجا ، هیچگونه بررسی تئوری و یا داده های تستی ارائه نشده که انعطاف برش جان تیرها را ، که تحت نظر بارگذاری چرخه ای هستند ، توصیف کند سپس برآورد یا مقیاس گیری رفتار یا وضعیت تستی انجام شده بر مدلهای قاب بندی می تواند به کار گرفته شود برای طرح های اولیة‌ ساختارهایی که یک سختی را برای ایجاد توازن پنل های حمایت نشده ، معرفی کردند .

6-6-4- مسائل و موضوعات خمیدگی :

خمیدگی جانبی قاب بندی مهار بندی شده بطور خارج ازمرکز ، می تواند بعنوان مجموع سه سازه یا مولفة برآورده شده است :

1-   خمیدگی به علت قابلیت ازدیاد طول مربوط به مهاربندی

2-   خمیدگی بعلت کشش محوری در ستونها که معمولاً بعلت رانه (‌drift) و تر و

3-   خمیدگی بعلت دفرمه شدن عنصر خارج از مرکز است . زیرا مهاربندی و ستونها برای الاستیک باقی مانده ، طرحی شده اند و حتی تحت کنترل زلزلة شدید می باشند ،؛ خمیدگی آنان بسیار ثابت است ، زمانیکه قاب بندی ، پلاستیک باشد تیر ، برای نیروهای سنگین تر طراحی شده ، تا برای تطبیق کردن ، قاب بندی مهار شده بطور متحدالمرکز بودن که دارای سختی یا محکمی زیادی است ، بنابراین اینکار به خمیدگی تحت شرایط الاستیکی ، کمک  کوچکی می کند . در خلال زلزله های شدید، زمانیکه تیر ، پلاستیکی است اینکار به خمیدگی قاب بندی در یک سیستم متناسب کمک می کند که بطور نسبی کوچک است بنابراین ، یک قاب بندی مهار بندی شده بطور خارج از مرکز ، یک سیستم انعطاف پذیر غیر منطقی است که با قاب بندی متحدالمرکز مقایسه می شود .

7-6-4- K‌عامل نیروی افقی :

مقدار عامل نیروی افقی k، نیاز به محاسبه کردن نیروهای متوازن متزلزل دارد که در طراحی قاب بندی خارج از مرکز طراحی شده و تا حدی قابل بحث است و یک مورد از تفسیر کد متزلزل می باشد زمانیکه ، جزئیات مناسبی از اتصالات گشتاور ، قابلیت متحمل شدن دفرمة زیاد را داشته باشند . بنابراین در اینجا ، قابلیت شکل پذیری در نظر گرفته می شود کدهای ساختمان به طور کلی ویژگیهای قابلیت شکل پذیری قاب بندی گشتاور را ، تشخیص می دهد ،با ارائه کردن عملکرد امتیازی برای ساختارهایی که بستگی به قاب بندیهای پایداری – گشتاور دارد برای پایداری آنان ، برای نیروهای جانبی تولید شده توسط ، زلزله ، زمانیکه مقدار K‌کمتر از k=0/8 باشد ، تا 0/1 در تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار می گیرد ، بسیاری از کدهای متزلزل نیاز به 100% نیروهای جانبی دارد تا مهاربندی پایدار باشد . بطور طبیعی مهار بندی خارج از مرکز ، با انواع دیگر مهاربندی بکار گرفته می شود جهت پایداری نیروهای متزلزل ( وابسته به زلزله ) و پایداری مهاربندی خارج از مرکز ، اما با یک بخش کوچکیاز نیروهای متزلزل ، نسبت دارد . اگر بتواند این را نشان دهد ، البته با نادیده گرفتن مهاربندی خارج از مرکز ، برش های طبقات متزلزل پایدار می شوند ، اما بوسیلة قاب بندی گشتاور متداول که بیشتر از کد ، مورد نیاز است ، پس یک مورد این است که‌ از K=0/8 استفاده کرد در طراحی مهار بندی خارج از مرکز .

 اکثر کدها ، یک عوامل نیروی افقی کاهش یافته را قبول می کنند ، در بارهای جانبی زیادی که در خلال زلزله ها ، این قاب بندیها ، قابلیت شکل پذیری دارند .

 8-6-4- نتیجه گیریها:

ساختمان های فولادی طراحی شده از مهار بندی خارج از مرکز ، بطور ضمنی استفاده می کنند که سبک تر از قاب بندیهای پایدار – گشتاور متوازن هستند ، در حالیکه حفظ کردن سختی یا سفتی الاستیک قاب بندیهای مهار بندی شده ، متحدالمرکز ، بیشتر قابلیت شکل‌پذیری دارند خلاصه اینکه سیستم مهاربندی خارج از مرکز ، دارای ویژگیهای ذیل می‌باشد :

 1- فراهم کردن یک سیستم ساختاری سخت که قابلیت خدمات دهی مورد نیاز را دارند بدوند اینکه نیاز به تحمیل غیر ضروری در مورد فولاد ساختاری داشته باشند

2- عناصر تیر خارج ازمرکز ، اگر چه در برش انعطاف می یابد ، عملکرد فیوزهای آن برابر پراکندگی انرژی اضافی در خلال یک زلزلة شدید است

3- شکست نابهنگام عنصر یک تیر خارج از مرکز نمی تواند موجب سقوط ساختار شود زیرا ساختار مداوم از پایداری و سختی نگهداری می کند .

7-4- سیستم  اثر متقابل مهاربندی شده و قاب بندیهای سخت :

1-7-4- معرفی :

 حتی برای ساختمانهایی که 10 تا 15 طبقه دارند غیر منطقی است که ستونهای سنگین جهت مهاربندی باد استفاده شود .زیرا عمق قابل دسترس برای مهار بندی ، معمولاً محدود شده است .

علاوه براین ، نیروهای بالا بردن در ستونهای هسته و زیرین رخ می دهد و می تواند مسئله یا مشکل فونداسیون را نشان دهد بطور مثال راه حل ساختار اقتصادی ، می تواند با ، ایجاد قاب بندیهای سخت برای عملکر پیوستگی ، حاصل شود . اگرچه تیرهای مرکب عمیق و اتصالات گشتاور ، برای عملکرد قاب بندی مورد نیاز است قاب بندیهای سخت ، اغلب ترجیح داده می شوند ، زیرا آنها کمتر قابل دسترس هستند از فضای داخلی برنامه‌ریزی مورد نظر هر ساختمان مجموعه معیار خویش را دارد و بطور معماری امکان دارد برای استفادة Spandrels های عمیق قابل دسترس نباشد وهمینطور ستونهای اضافی نمای ساختمان ، زیرا ستونهای اضافی به برنامه ریزی فاصله و عمق spandrels ها ، کاری ندارند و همینطور مشکلی برای عبور هوای تهویه شده از مجرا یا کانالها ، وجود ندارد یک طرح یا نمونه کف یا طبقه از ساختمان در تصویر a24-4 نشان داده شده است.

قاب بندیهای پیرامون (‌محیط) متناور یک مجموعه از قاب بندیهای داخلی است که میتواند برای عملکرد در تزریق مهار بندی هسته ای ، ساخته شود مانند نظم و ترتیبی که در تصویر b 24-4 ‌مشخص شده است اینکه قاب بندیها بر اساس لاین های سخت 7.6.2.1 در مهار بندی هسته ای بر مبنای لاین های 5.4.3 شرکت کرده اند مورد دیگر ، اتصال گشتاور تیرهای مرکب بین هستة مهاربندی شده و ستونهای پیرامونی که در تصویر          c 24-4،‌ نشان داده شده است .

 برای ساختمان های خیلی بلند و باریک می توان از سیستم اثر متقابل قاب بندی گشتاور ومهاربندی که عمق دارد استفاده کرد که با عمق هسته های ساختمان محدود شده است یک راه حل ساختاری و اقتصادی پراکندگی مهار بندی برای پهنای کامل ساختمان در امتداد نماها است اگر مثلاً یک سیستم نتواند از لحاظ معماری ساختمان به توافق برسد اگر  اینکار انجام گیرد پس راه حل امکانپذیر است که حرکت به سمت مهاربندی با عمق کامل برای داخل ساختمان باشد چنین مهاربندی ضمنی در تصویر d 24-4 نشانداده شده است که قاب بندیهای گشتاور در تقابل نمای ساختمان با دو خمیدگی مهار بندی شده– داخلی، واقع شده اند این خمیدگی برای پهنای کامل ساختمان از مهار بندی K، امتداد یافته است ، پایداری واژگونی و نیروهای برشی با ، توسعه یافتن نیروهای محوری صورت گرفته یک بخش از عرض متقاطع ساختمان است که در تصویر e 24-4- نشان داده شده است ، بنابراین یک سیستم ثانویه از مهاربندی مورد نیاز است که بارهای جانبی را برای نقاط پنل مهار بندی K، انتقال می دهد این را هم در تصویر مشاهده کنید قطرهای مهار بندی K‌بطور مداوم در سراسر قسمت داخلی ساختمان از ستونهای شیب دار ناشی شده که ساختار کارآمد سیستم را نشان میدهد .

 کل چهار سیستم مهار بندی بالا و هر تعداد اختلافهای آنان ، می تواند با کمی ترکیب مورد استفاده قرار گیرد و می تواند اثر متقابل با قاب بندیهای اتصال شدة گشتاور داشته باشد اهمیت اثر متقابل آنان نیز می تواند با تفاوت و اختلاف در سختی یا سفتی عناصر مختلف ساختاری ، کنترل شود ، جهت کسب یک سیستم ساختاری و اقتصادی

2-7-4- رفتار و یا وضعیت فیزیکی :

 اگر ، الگوی خمیدگی جانبی قاب بندیهای مهاربند شده و مهار بندی نشده ، مشابه باشند، بارهای باد ، می توانند بین دو سیستم طبق نسبت سختی آنان ، توزیع شوند . هر چند در ساختمانهای متناسب ، بطور طبیعی قاب بندیها مهار بندی و مهاربند نشده اند ؛ همراه با ویژگیهای اشکال آنان ، بنابراین ضروری است که بررسی و مطالعه در این خصوص صورت گیرد .

تا آنجایی که عملکرد پایداری– بار– جانبی ساختمانهای بلند ، نگران کننده‌است قاب‌بندی مهار شده و مهار نشده می توانند به عنوان دونوع مجزا ، در نظر گرفته شوند اساس طبقه‌بندی با روش دفرمه واحد صورت می گیرد زمانیکه در ارتباط با بارگذاری جانبی باشد ، ویژیگهای خمیدگی یک قاب بندی مهار شده ، مشابه به تیر سرآزاد ( پیشامدگی ) است نزدیک قسمت زیرین خرپای عمودی بسیار سخت و محکم است و بنابراین ، خمیدگیهای طبقه به طبقه (‌کف به کف ) کمتر از نیمی از مقدار نزدیک به قسمت بالا می‌باشد خمیدگیهای کف به کف نزدیک به سمت بالا، سرعت افزایش می یابد ، بعلت تأثیر روز افزون رانة وتر است کشش ستون در بخش زیرین ساختمان تولید خمیدگی در بخش بالایی می کند و این تأثیر مشابه در هر کف یا طبقه رخ خواهد داد ، نتیجه این است که رانه ( drift) در بخش بالایی تراکم دارد . مسئله رانة‌وتر ، درعمل با مشکل مواجه می‌شود جهت کنترل آن و بطور طبیعی نیاز به کیفیت فولاد ساختاری احساس می شود که نیاز به ثقل (‌سنگینی )‌دارد . قاب بندیهای سخت و یا مهار شده در یک روش برش عمودی ، با خمیدگیهای طبقة‌نزدیک به قسمت زیرین ، تا حدی بزرگتر است و بخش بالای تا حدی کوچکتر ، در اینجا می توان قاب بندی مهاربندی شده را مقایسه کرد ، خمیدگیهای کف به کف نیز می توانند نسبتآً یکسان در نظر گرفته شوند این ترکیب الگوهای خمیدگی مختلف بین ، قاب بندیهای سخت و مهار بندی شده ، به تولید کردن ساختارهای محکم ، بسیار کمک کننده است تفاوت وضعیت در بین قاب بندی مهار بندی شده و مهار بندی نشده ، از نیروی متقابل غیر یکسان بین این دو عنصر ناشی می شود . زمانیکه این ها ، با یک سیستم دال ها ( صفحة بتنی ) کف ،ارتباط پیدا می کنند تصویر 25-4 یک نمونه از الگوی دفرمه شده را با قاب بندی مهار بندی شده و مهار بندی نشده را نشان می دهد وقتی آنها به طور جداگانه بارهای جانبی دارند همچنین این تصویر نیروهای اثر متقابل افقی را ، زمانی گسترش می دهد که عناصر با صفحات بتنی کف ارتباط پیدا می‌کنند و مجبور به سازگاری با دفرمه شدن در سطوح کف هستند عملکرد قاب بندی مهار بندی شده همانند تیر پیشامدگی عمودی و خمش است همراه با شیب بزرگترین خمیدگی دربخش بالایی ساختمانکه این ناحیه را در قاب بندی مهار بندی شده نشان می دهد که حداقل به سختی جانبی کمک می کند .

قاب بندی ،سخت و محکم دارای یک روش دفرمة برش است ، همراه با شیب دفرمة بزرگتر در پایة ساختار ، جاییکه حداکثر برش فعالیت می کند بدلیل ویژگیهای مختلف خمیدگی جانبی مربوط به دو عنصر ، قاب بندی تمایل به کشیدن ( به عقب کشیدن ) مهار بندی در بخش بالایی ساختمان و هل دادن به سمت جلو در بخش پایینی دارد  در نتیجه ، قاب بندی در بخش بالایی کارآمد است (‌البته در ساختمان ) جاییکه برشهای باد ، کمتر هستند قاب بندی مهار بندی شده ، برش را در بخش پایین ساختمان ، منتقل میکند . بنابراین ، بدلیل اختلاف در ویژگیهای خمیدگی یک سختی و قاب بندی مهار بندی شده ، دو سیستم وجود دارند که به هر کدام از این اهداف کمک می کنند .قاب بندی، تمایل به کاهش خمیدگی جانبی هستة خرپا( تقویت کننده ) در بخش بالا دارد ،در حالیکه هسته خرپا ، قاب بندی نزدیک به پایه را حمایت میکند یک اختلاف یا دگرگونی از برش ها ، توسط هر عنصر منتقل می شود ، چنین سیستمی که تحت کنترل بار جانبی است در تصویر b25-4 مشخص شده است توجه به این نکته ضروری است که ، برش کلی با قاب‌بندی غیر مهاربندی شده در بخش طبقات بالایی ، می تواند کاربرد را در برش طبقات در این سطوح، افزایش دهد .واضح است که توزیع کردن برش های بکار گرفته شده برای عناصر مختلف پایداری در سختی یا سفتی متناسب می تواند نتایج نادرستی در برداشته باشد .

زمانیکه، هسته های سخت ، مورد استفاده قرار می گیرند ، برای مهار بندی یک ساختمان ، امکان دارد سختی جانبی قاب بندی نادیده گرفته شود و بنظر می رسد که بار افقی ، کاملاً‌توسط سیستم هسته ای منتقل شود هر چند اگرقاب بندی قابلیت ساختن توزیع چشمگیر را برای سختی جانبی داشته باشد ، ضروری است که توزیع بار ، ارزیابی شود که، بار افقی ، کاملاً‌توسط سیستم هسته ای منتقل شود هر چند اگر قاب بندی قابلیت ساختن توزیع چشمگیر را برای سختی جانبی داشته باشد ، ضروری است که توزیع بار ، ارزیابی شود که ، در سراسر ارتفاع آن با اثر در تغییرات سختی و سفتی جایگزین ارتفاع ساختمان می شود .

اگرچه بخش قاب بندی شدة‌یک ساختار بلند ، معمولاً انعطاف پذیری که بیشتر در مقایسه با بخش مهاربندی شده دارد ، هر چه تعداد طبقات افزایش یابد ، اثر متقابل آن با قاب بندی مهاربندی شده ، اهمیت بیشتری می یابد و کمک بیشتری به پایداری جانبی ساختمان می کنند .وبنابراین ، وقتیکه بخش قاب بندی ، نسبتاً‌سخت و محکم است توسط خود و با اثر متقابل خویش همراه با بخش مهار شدة ساختمان ، می تواند بطور قابل ملاحظه‌ای سخت تر و طراحی آن کارآمدتر باشد .

8-4- سبک (اعضای سازنده) و سیستم های تقویت کننده (خرپای) نواری:

معرفی:

طرح های ساختاری ابتکاری و نوآوری، بطور مداوم و پیوسته در جستجوی طراحی ساختارهای بلند هستند، با این نیت یا قصد که رانه (drift) باد را برای محدودیت های قابل پذیرش بدون پرداختن پیک مزایای زیاد در تناژ فولاد، محدود کنند. صوفه جویی در تثار فولادی و هزینه آن، می تواند در ساختمان های مرتفع بکار گرفته شود، اگر تکنیک ها، برای قابلیت های کامل عناصر ساختاری بکار گرفته شوند. تکنیک های مختلف مهاربندی- باد، برای این انتها، توسعه و گسترش یافته اند: این بخش در ابرتباط با چنین سیستمی است، سیستم خرپای نواری یا تسمه ای که بعنوان سیستم بست (اعضای سازنده)- هسته ای، شناخته شده است. یک مدل تحلیلی ساده، توضیح دادن رفتار یا وضعیت ضروری سیستم می باشد و یک متد تجزیه و تحلیل کردن، برای کسب ترکیب بهینه مکان خرپای نواری و کم کردن رانة باد ساختمان ها، مد نظر می باشد.

2-8-4- وضعیت فیزیکی:

یک شیوة قدیمی یا سنتی، برای مهاربندی باد، در ساختارهایی که ارتفاع متوسط دارند، فراهم کردن مهاربندی خرپا در هسته یا اطراف دیوارهای پله ای، است و همینطور تکمیل پایداری جانبی با بهبود بخشیدن به قالب بندیهای متصل شدة- گشتاور در مکان های مناسب دیگر، اما، زمانیکه ساختمان ها بلندتر از ft 500 هستند، هسته، اگر نگهداری شود، از حمل و نقل عمودی و نیازهای مکانیکی، تشکیل شده و نمی تواند سختی یا کافی را برای نگهداشتن رانة باد انجام دهد. یک مفهوم جدید ضمنی، در طی دو دهه اخیر، این تکنیک از یک کلاهک خرپا (Captruss) بر مبنای ترکیب هستة مهاربندی شده، با ستون های خارجی (بیرونی)، استفاده کرده است. در این سیستم، ستون ها به کلاهک خرپا، در سراسر سیستم اعضای سازنده و خرپای نواری یا تسمه ای، متصل می شوند (بسته می شوند). بنابراین، عملکرد سنتی یا قدیمی حمایت یا پشتیبانی کردن ثقل بارها، موجب شده تا، ستون ها از حرکت جانبی ساختمان، جلوگیری کند.

زمانیکه، ساختمان در معرض نیروهای جانبی قرار می گیرد، عملکرد، اتصال متصل کردن پایین کلاهک خرپا (تقویت کننده) مانع خمش هسته می شود با معرض کردن یک نقطه خمیدگی در انتحای خمیدگی آن. این معکوس در انحنا، حرکت جانبی را در بالا، کاهش می دهد. عملکرد خرپای نواری یا تسمه ای، مانند صفحة سخت افقی، ستون های بیرونی را، در بر می گیرد، که مستقیماً باخرپای بست (اعضای سازنده) در ارتباط نیستند. یک پیشرفت کلی از بالا به 25تا 35% در سختی یا محکمی، می تواند در مقایسه تشخیص داده شود، برای سیستم مشابه، بدون خرپاها، زیرا در عوض، فعالیت انفرادی ستون ها، متصل است و همه ستون های نما، در پایداری بارهای جانبی، نقش دارند. کلاهک و سیستم خرپای نواری، نقش مهمی می توانند با یک هسته و ستون های بین- متصل شده، بر قسمت بیرونی ساختمان، نقش مهم خویش را ایفا کنند. اینکار اجازه می دهد که طراحی نمای ساختمان با ساختار کلی و بی نقص صورت گیرد. علاوه بر این، این سیستم برای پایداری بارهای جانبی، کارآیی دارد، همچنین همسانی را در کوتاه شدگی تفاضل ستون های بیرونی مشاهده کرد که از دما و بار محوری نا متوازن بین هسته و ستون های بیرونی، حاصل شده ایت. قرار دادن یک خرپای سخت در بالای ساختمان، حرکت تفاضلی را بین ستون های داخلی و خارجی حذف می کند، البته با فراهم کردن محدودة فشرده برای ستون های بیرونی در انبساط یا بسط محدودیت کشش، زمانیکه ستون ها، در فشار هستند. وضعیت یا رفتار کلاهک و سیستم خرپای نواری، توسط تصویر 4026 ، توصیف شده که نمونه ای از کف یک ساختمان هسته مهار بندی شده است. تصویر کنید فقط هسته، مهاربندی کردن جانبی را فراهم می کند. وضعیت یک هسته مهاربندی شده، مشابه و بدون سریته آزاد باشد، اما وقتی هسته زوج باشد برای ستون های بیرونی که در سراسر سیستم کلاهکی و خرپای نواری قرار دارند، هسته، هیچگونه چرخشی در بالا یک سریته آزاد ندارد. بازوهای بست (اعضای سازنده) که سعی می کنند با هسته بچرخند، در انجام این عمل توسط ستون های بیرونی، محدودیت دارند. چرخش خرپا با تقویت کننده توسسط خطوط (لاین های) ستون های بیرونی، محدود می شود، ستون های بادگیر که با چرخش کلاهک خرپا امتداد یافته اند (قابلیت ارتجاع) و در معرض کشش هستند، درحالیکه ستون های بادپناه، با این چرخش فشرده می شوند، بنابراین در معرض تراکم و فشردگی قرار دارند. این کشش و نیروهای فشرده، بطور معکوس از چرخش هستة مهاربندی شده، تولید شده است. عملکرد سیستم طولانی نیست، زیرا در بالا و به همان نسبت در پایین، محدودیت دارد. خمیدگی بوجود آمده، ناشی از یک انحنای S مسطح با یک نقطة افزایش (برآمدگی) است که در تصویر 27-4 ، نشان داده شده. تأخیر خالص عملکرد جفت (کاپلینگ) عناصر خمش مربوط به هسته را کاهش می دهد، در نتیجه خمیدگی ها، کاهش می یابند. مقدار کاهش در رانه (drift) ، بستگی به سختی سنجی هسته، کلاهک خرپا و سایز اتصال (متصل شدن) دارد.

3-8-4- متد تجزیه و تحلیل:

بطور کلی اینصورت تشخیص داده می شود که به یک تجزیه و تحلیل سه بعدی ضروری است، اگر مزیت کامل در تأثیر متقابل ویژه در عناصر مختلف ساختار کامل، حاصل شود. اگر چه چنین تجزیه و تحلیلی در محدودة شیوه طراحی ساختار نرمال بوجود آمده و این شیوه از ابزار بهینه ای استفاده می کند که امکان دارد مطلوب نباشد و نیاز به وقت و زمان زیادی داشته باشد. در این باره، یک متد بر مبنای فرضیات آسان و سهل شده ارائه شده است جهت تعیین کردن مکان بهینه یک تقویت کننده (خر پای) نواری. برای این اهداف، یک ساختار بلند (مرتفع) را در نظر بگیرید که ستون های پیرامونی برای هسته در یک سطح، متصل شده اند. ابعاد این طرح مربوط به ساختمان و نظم و ترتیب هسته، بست (اعضای سازنده) و خرپای نواری، در تصویر A 28-4، مشخص شده اند. یک بار باد، یک شدت افزایش طولی دارد، در ارتفاع ساختمان. فرض کنید 50طبقه دارد. فرضیات ذیل با این تجزیه و تحلیل ساخته شده‌اند:

1- بازوهای بست (اعضای سازنده) متصل به ستون ها هستند و با این روش نیروهای محوری فقط، در ستون های بیرونی، القا می شوند.

2- دیوارهای هسته در این لاین همراه با نسبت، مهاربندی سنگینی شده اند زیرا چرخش هسته بدلیل مهاربندی دفرمه شده، ناچیز و جزئی است.

3- اتصالات تیر مرکب به- ستون در همة قالب بندی های دیگر، پین شده (سنجاق شده) و عملکرد هسته مهاربندی شده در اتصال یا پیوستگی همراه با ستون های پیرامون، پایداری کامل را برای بادباد، فراهم می کنند.

4- خرپای نوار، سختی نامحدودی دارد و در اطراف و پیرامون محیط کامل ساختمان، پیچیده شده، است.

5- سختی یا سختی محوری ستون های پیرامون و معیار گشتاور مربوط به هسته بطور طولی با ارتفاع ساختار، کاهش یافته است.

6- هسته کاملاً در پایه، فیکس یا تثبیت شده است.

با این فرضیات، مدل تجلیلی برای نمونه، یک سریتر آزاد متصل شده را کاهش می دهد. در اینجا به هسته و دفرمه شدن اعضای سانده، مستقل هستند و بر مبنای تغییرات انرژی، در حالیکه ستون ها، فقط میتوانند نیروی انرژی را مستقیماً ذخیره کنند و دفرمه شدن آنها، مستقل می شود زمانیکه بر مبنای فرم یا شکل شکل این انرژی باشد. دو متوکلاسیک دیگر (سختی یا انعطاف پذیری) می توانند برای بدست آوردن مکان بهینه و مطلوب خرپای نواری، بکار گرفته شوند. قبل از اینکار، اجازه دهید که چگونگی مکان خرپای نواری و تأثیر آنرا در اهمیت رانه drift باد، از لحاظ کیفیتی، در نظر بگیریم. فرض کنید، نوار با تسمه و خرپای اعضای سازنده (بست) در امتداد ارتفاع ساختار قرار گرفته اند، پس بار باد و مشخصه قطعه مربوط به ستون‌های پیرامون و هسته برای ارتفاع کامل، ثابت می مانند. تصویر 29-4، مدل تحلیلی ترکیب کردن فرضیات مذکور را، نشان می دهد. خمیدگی تیر سرآزاد (پیشامدگی) متصل شده را نیز در نظر بگیرید، که با مجموعه جبری خمیدگی های بدون سریته آزاد تحت کنترل بار بیرونی و خمیدگی صورت گرفتند، بعلت محدودیت اعضای سازنده و ستون ها. تأثیر اعضای سازنده و ستون ها می تواند مشابه یک فنر پایدار- گشتاور باشد، فنری که سختی آن بستگی به مکان آن دارد. قبل از اینکه به فرمول مسئله برای این راه حل، برسیم، باید یک بررسی مفید در ارتباط با رفتار یا وضعیت سریته آزاد محدود شده برای مکان های ویژه فنر، انجام دهیم. تصویر a -3-4، با d مدل تحلیلی را همراه با فنرهای قرار گرفته در بالا، در ارتفاع ، در ارتفاع متوسط و در چهار نقطه در امتداد. ارتفاع، نشان می دهد.

مورد اول (تصویر a – 3-4)، فنر در Z= L شرایط سازگاری چرخش در Z=L را
می توان بدین صورت نوشت.

در اینجا،  چرخش سریته آزاد در Z=L است. بدلیل یک بار جانبی یکسان W، در رادیان.

= چرخش بعلت مکان محدود فنر در Z=L است، در رادیان. نشانة منفی، چرخش سریته آزاد را بعلت عملکرد سختی فنر در یک مسیر مخالف نشان می دهد، بعلت بار بیرونی. خارجی

= چرخش نهایی سریته آزاد در Z=L، در رادیان.

برای یک سریته آزاد با گشتاور یکسان معیار I و قدر مطلق الاستیکی E در معرض بار افقی یکسان W، قرار گرفته است.

اگر M1 و K1 گشتاور و سختی، محکمی فنر قرار گرفته در Z=L را نشان می دهد. معادلة (5-4) را، می توان بدین طریق مجدداً نوشت:

و

 

نتیجه رانه (drift)  در بالای ساختمان می تواند، با انطباق خمیدگی پیشامدگی (سریته آزاد) بدست آید بعلت بار یکسان خارجی W و خمیدگی بعلت گشتاور القا شده توسط فنر است.

بنابراین:

فنر  - بار  =  

مورد 2 (تصویر b- 3-4) ، فنر در Z=3L4. عبارت کلی برای خمیدگی جانبی y و برای یک پیشامدگی یکسان است که آنها در معرض یک بار جانبی یکسان هستند که این فرمول را، ارائه داده است:

 

توجه کنید X از بالا، اندازه گیری شده، تفاضل X نیز در نظر گرفته شده، عبارت کلی برای شیب تیر سر آزاد (پشامدگی) چنین ارائه شده

شیب در مکان فنر، با جا نشین Z=3L14 عرضه شده، یعنی x=L14، در معادله (12-4)، پس:

 

با استفاده کردن چرخش K2, M2 ، می توان گشتاور و سختی فنر را در Z=3L14 نشان می دهد، معادلة سازگاری در مکان 2، می تواند مجدداً نوشته شود:

توجه کنید Kz=4K13 است و عبارت M2 را می توان مجدداً نوشت:

توجه کنید که، اصطلاح در پرانتزز مشخص شده M1 ، معادله (15-4)

می تواند در اصطلاح M1 بیان شود:

M2=1/31M1

رانه (drift) با این رابطه ارائه شده اند:

 و یا مورد 3 (تصویر c-3-4)، فنر در Z=L/2 . چرخش در Z=L/2 بعلت بار بیرونی W‌است. که می تواند برای 7WL3/48EI ، یکسان باشد. معادله سازگاری چرخش بدین صورت ارائه شده است:

جاییکه M3 و K3 گشتاور و سختی مربوط به فنر را در Z=L12 ، نشان می دهد توجه کنید که، K3=2K1 ، عبارت M3 را چنین می نویسند:

 

از اینرو، عبارت داخل پرانتز برای M3 و M1 یکسان است و می توان عبارت این اصطلاح M1 را چنین نوشت:

M3=1.75M1

رانه (drift)، با معادله ارائه می شود:

 و یا مورد 4 (تصدیر d-3-4) فنر در Z=L/4 . چرخش در Z=L/4 ، بعلت بار جانبی یکسان است که می توان آنرا با WL3/6EI[ ….. یکسان، نشان داد. پس معادلة سازگاری چرخش می شود:

 

جاییکه M4 و K4 ، گشتاور و سختی فنردار Z=L/4 ، نشان می دهد. توجه کنید K=4=4K,M4 … در معادله (23-4) را می توان در اصطلاح M4 ، بیان کرد .

M4=2.3M4

رانه (dirft)، برای این مورد با این عبارت ارائه می شود:

 و یا معادلات (10-4) ، (14-4)، 22-4)و (26-4) رانه ساختمان را برای 4 مکان های مختلف مربوط به خرپای اعضای سانده و تسمه (نوار) نشان می دهد. مقدار K1 با سختی یا سفتی فنر منطبق است. زمانیکه آن در Z=L قرار گرفته است. یک واحد چرخش برای هسته در بالا، موجب انباساط و فشردگی همه ستون های پیرامون
می شود. این نکته با در نظر گرفتن فواصل از مرکز ثقل مربوطه به هسته، در نظر گرفته شده است. نیروهای مختلف با، بازوی اهرم مقدار سختی K1 را، عرضه می کنند. بنابراین، اگر K1 ، اندازه گیری شود، K1 دارای واحدهای Kip – feet است. نیروی p در هر ستون بیرونی، با روابط p=AESLL ، ارائه می شود، پس توصیف S برای انبساط ستون، منطیق شده و یا فشردگی یا تراکم آن بعلت چرخش واحد هسته است. S=d/2 ، جایی که d، فاصله بین ستون های بیرونی (خارجی) می باشد. بنابراین :

و به سختی و سفتی K1، کمک می کند و این رابطه را بوجود می آورد:

 

مجموع کمک همه ستون های خارجی بر نماهای بلند با مجموعه روابط ارائه می شود:

کمک به ستون ها بر مبنای نمای خارجی کوتاه، می تواند با یک روش مشابه اجرا شود.

4-8-4- مکان بهینه برای یک خرپا (تقویت کننده) جداگانه:

از نکات قبلی می توان نتیجه گیری کرد که، برای ساختمان مقدار یا اندازة تأثیر یا اثر سودمند متصل کردن ستون های بیرونی برای هسته، یک عملکرد از ویژگی های دو نوع مجزا است، سختی و محکمی توازن و هم ارزی فنر و اندازه چرخش یترسر آزاد در مکان فنر، بعلت بارهای بیرونی، یا خارجی است. سختی یا سفتی هم ارزی فنر، بطور مثال، در یک مقدار مینیمم، زمانیکه فنر در بالا قرار گرفته و ماکزیمم زمانی استکه در پایین قرار گرفته. انرژی می تواند در فنر ذخیره شود و یک عملکرد از سفتی و چرخش میتر سرآزاد را در مکان آن، به نمایش بگذارد. چرخش غیر سرتیر آزاد برای بار باد، با مقدار ماکزیمم در بالا برای صفر در پایین، فرض می شود. بنابراین، از این نقطه نظر سخنی فنر در امتداد این مکان و بست (اعضای سازنده) در پایین، مطلوب است. اما اگر چرخش را در نظر بگیریم، این واقعیت عکس می شود. واضح است که مکان بهینه تا حدی در میان یا، بین قرار گرفته است.

برای نشان دادن ساختار ساده شده در تصویر 29-4، فرض کنید بست یا اعضای سازنده، بطور نا محدودی سخت و محکم است. یک راه حل خوب برای مکان بهینه می تواند، با اصول محاسبه، بدست آید. در ابتدا، ما معادلة سازگاری را برای چرخش در x، می نویسیم که مکان مربوطه به اعضای سازندة اندازه گیری شده از بالا، است همانطور که در تصویر 29-4 مشاهده می کنید.

6-8-4- مکانهای بهینه برای دو تقویت کننده (خر پا):

همانطور که قبلاً بحث کردیم، با ساختن فرضیات ساده، براحتی می توان یک راه حل خوب برای مکان بهینه و برای یک سیستم خرپا،‌ارائه شود . در اینجا ، زیاد ساده گرفتن موضوع،ضروری است ، جهت نشان دادن کیفیت روابط بین مکان تقویت کننده و مقدار نوسان جانبی در یک ساختمان واقعی ، فرضیات ساده با درجات مختلف ، عرضه می شوند . تعیین کردن مکان بهینة یک تقویت کننده جداگانه ، بدون ترکیب کردن ساده بودن بسیار طاقت فرسا است برای فرمول بندی محاسبة‌دستی این مسئله ، زمانی پیچیده می شود که بهینه سازی برای دو یا چند مکان خرپا با محاسبة دستی صورت گیرد ، پس باید از کامپیوتر کمک گرفت .

 راه حل های کامپیوتری :

 مدل تحلیلی ، در تصویر 32-4 نشان داده شده است یک روش انعطاف پذیری برای این راه حل بکار گرفته شده این متد را بطور خلاصه با نمونه های مسئله ف توضیح می دهیم گشتاورها در مکانهای بست ( اعضای سازنده ) بعنوان ثابت های اختیاری ناشناخته M2,M1 ، انتخاب می شوند و ساختار با حذف کردن محدودیت های چرخشی ، رها می شود ( منظور از محدودیتها رها می شود ) ، بطور آماری ، تأثیر هر بارگذاری می تواند به راحتی محاسبه شود ضریب های انعطاف پذیری f22,f11  با استفاده از انتگرال ، محاسبه می شود :

در اینجا n,S,m  نشان دهندة گشتاور ، نیروی برش و توزیع بار محوری برسیستم تعیین شده بطور آماری هستند ، بدلیل کاربرد واحد گشتاور در مکان و در مسیر ثابت های A,E, G, I‌ که علامت گذاری آشنایی برای مواد و مشخصه های قطعه عنصر ساختار هستند ، که با انتگرال محاسبه شده اند . توجه کنید فرمهای مختلف انرژی ، در قطعات مختلف مهم هستند ..

گام بعدی ، معادلات سازگاری برای چرخش ها در مکانهای تقویت کننده (‌خرپا) هستند که مقدار ثابت M2,M1 بدست آمده اند خمیدگی برای ساختار با انطباق بار بیرونی بدست می آید ،برای گشتاورهای M2,M1 یک راه حل جداگانه ، برای این مشکل یا مسئله ، جزیی است و احتمالاً براحتی با محاسبات ، حل می شود . یک راه حل کامپیوتری ، ضروری است .

بنابراین هدف جستجوی جهت ترکیب بهینه مکانهای خرپا برای مینیمم کردن رانه =drift باد است که نیاز به راه حل های مختلف دارد یک برنامه کامپیوتری برای این هدف قبلاً نوشته شده بود و محاسباتی برای نمونة ساختاری با 46 طبقه در تصویر 33-4 نشان داده شده نتایج تجزیه وتحلیل در فرم یا شکل نمودارها در تصویر 34-4 ارائه شده است

توصیف یا توضیح نمودارها :

مقدار یا اندازة خمیدگی بالای کف ( طبقه ) مربوط به ساختار ، با سه روش پایداری فرض می شود ، که در یک فرم غیر ابعادی در تصویر 34-4 مشخص شده پهنای عرض عمودی و مقدار یکسان پارامتر خمیدگی برای 1، در خمیدگی بالای کف ، نشان داده شده که ، اینطور تصور می شود هیچگونه خرپای نواری وجود ندارد . پایداری با عملکرد یترسر آزاد هسته مهاربندی و به تنهای بهبود داده می شود منحنی طراحی شدة S، خمیدگی را نشان می دهد ، فرض می کنیم که یک خر پای نواری جداگانه در امتداد ارتفاع ساختار قرار گرفته و عملکرد پیوستگی با هستة‌مهار بندی دارد خمیدگی برای یک مکان ویژه خرپا، توسط فاصلة‌افقی بین منحنی S ‌و محور عمودی در سطح کف ، اندازه گیری شده است . به نظر می رسد که رانة باد، کاملاً به مکان خرپا ، حساس است ، بهترین مکان مناسب در طبقه 27 است ، در نتیجه خمیدگی برای ،کمتر از سه خمیدگی خالص تیرسر آزاد ، کاهش می یابد . منحنی های طراحی شده مانند 4،8،......،46، خمیدگیهای بالای کف را نشان می دهند که با این فرض بدست آمده اندکی که دو خرپای نوار در امتداد ارتفاع ساختار جای گرفتند برای بدست آوردن هر منحنی ، مکان یا جایگاه نسبت یا اعضای سازندة بالایی در روابط ارتفاع ساختمان فیکس شده بود ، در حالیکه مکان نسبت در طبقات اضافی – جداگانه حرکت کرده بود ،؛ استارت یا شروع از طبقة‌اول به طبقة‌دیگر ، صورت می گیرد ،یعنی از پایین به بالای بست (‌اعضای سازنده )

 تعداد منحنی های معرفی شده ، تعداد طبقه را در سبت بالا ، نشان می دهد که در چه جایی قرار گرفتند مکان دوم بست ( اعضای سازنده ) بر مبنای محور عمودی ، ارائه شده ، فاصلة‌افقی بین منحنی ومحور عمودی ، پارامتر خمیدگی بالااست، ترکیب ویژة مکانهای خرپا(تقویت کننده ) با نقش منحنی و عرض عمودی ارائه شده است و بطور مثال ، اجازه دهید فرض کنیم که خمیدگی در بالا ، برای ترکیب ( 15.20) مطلوب است ، تعداد طبقات 20.15 در اعضای سازندة بالایی و پایینی قرار گرفته با این شیوه ، منحنی همراه با تعیین کردن 20 و رسم کردن لاین افقی از عرض عمودی در 15 برای این منحنی ، کافی است در اینجا ، نیاز به پارامتر خمیدگی بالا، فاصلة افقی بین محور عمودی ومنحنی 20 است ( فاصلة َHH در تصویر 34-4) مشابه فاصلة َkk پارامتر خمیدگی برای ترکیب (4-28) را ارائه می کند . بنظر می رسد که تصویر 34-4 ، مکان مربوط به خرپا است و دارای تأثیر چشمگیری بر کنترل کردن رانة باد است علاوه بر این ،‌این مشخص شده است که یک خمیدگی بطور تقریبی با راه حل مناسب ، یکسان است و می تواند برای یک تعداد از ترکیبات بدست آورد بطور مثال یک پارامتر خمیدگی 15/0 است و اختلاف آن در مقدار بهینه 13/0 است که ناچیز است با ترکیبات (23.32.23.40) وغیره متفاوت است .

7-8-4- پروژه های نمونه :

 تصویر a 35-4 و b‌تصاویر را از اولین مرکز  Wisconsin ( ویسن کونسین ) یک ساختمان 42 طبقه و 3/1 میلیون فوت مربع و ساختمان بانک و دفتر ، نشان می دهد که از مفهوم ضمنی سیستم سبت و نواری مهار بندی جانبی استفاده کرده است این ساختمان 601ft ارتفاع دارد واز یک میدان عمومی محصور شده با دو سطح شیشه و سه مکان خرپای نواری در پایین ، وسط و بالای ساختمان ؛ خرپای نواری در پایین ، یعنی انتقال خرپا و حذف کردن ستون خارجی خرپاهای بست (‌اعضای سازنده ) ، در بالا و وسط ساختمان استفاده می شود برای در برگرفتن هستة‌مهار بندی برای ستونهای بیرونی سطوح مکانیکی ، در کف ها یا طبقات تقویت شده قرار گرفتند . معماران و مهندسان برای این پروژه ، دفتر یا ادارة شیکاگوی Ski dmore و Merrill , Owings می باشند .

   اما در مثال دوم ، از کاربرد عمل یخرپای سبت استفاده می کنیم که در تصور C35-4 ‌نشان داده شده ، یک بررسی جزیی از طرحی که مربوط به سیستم مهار بندی باد است در مرکز one Houston‌( یک هوستون )‌استفاده شده است .

این ساختمان ، از 48 طبقه تشکیل شده با ارتفاع 681S+ برای حداقل رانة ساختمان ، دو طبقة‌عمیق خرپای سبت متصل وجود دارد در ستونهای پیرامون جهت هستة مهار بندی شدة K- بین سطوح 33 و 35 ( سی وسوم و سی وپنجم ) سه خرپای سبت بر مبنای هر سمت هسته در سراسر فضای ساختمان اجرا شده استفاده از این خرپای سبت در کاهش دادن رانه ؛ کمتر از 460/1 ، ارتفاع ساختمان است . مهندسی ساختاری برای پروژه ، با ادارة هوستون و کمک والتر پی مور و همکارانش ، صورت گرفته یک سیستم جدید ، از قابل بندی کف ، که یک سیستم تیرمرکب و کوتاه (‌تحلیل رفته ) نامیده می شود و قبلاً برای قاب بندی نمونه های اندازه گیری دهانه های 41ft2در 30ft  استفاده می شده است.

این سیستم منحصر به فرد قاب بندی کف ، که در فصل 9 در مورد آن بحث کردیم سعی کرده تا هزینة‌ساختمانها را بطور همزمان کاهش دهد ، یعنی به حداقل رساندن تناژ فولاد ساختاری و ارتفاع کف به کف ( طبقه به طبقه )

8-8-4- اگر چه تجزیه و تحلیل ارائه شده در اینجا ، بر مبنای ساده گرفتن فرضیات است اما اعتقاد بر این است که نتایج با اطلاعات دقیق و کافی بدست می آید ، جهت تعیین کردن مکان بهینة‌تقویت کنندة‌نواری در ساختارهای مرتفع ، کاهش چشمگیر در رانه drift  باد ،می تواند با انتخاب کردن خردمندانة مکانها صورت گیرد .علاوه بر این ، راه حل مناسب با ترکیبات مختلف مکانهای خرپا بدست می آید و باید، انتخاب این ترکیب براحتی صورت گیرد و رضایت مندی بطورهمزمان در ساختار و نیازهای معماری ، حاصل شود .

 9-4- سیستم لوله ای قاب بندی شده :

 معرفی :

ساده ترین روش در طراحی لوله ای (‌را می توان بعنوان یک سیستم ساختاری توصیف کرد ؛این سیستم موجب می شود تا ساختمان یک لوله توخالی هم ارز داشته باشد در حال حاضر 4 تا 5 ساختمان در دنیا وجود دارند که بلندترین ساختمانها با سیستمهای لوله ای هستند آنها عبارتند از : برج Sears با 110 طبقه ، ساختمان‌ جان Hancock( کوک)با 100 طبقه و ساختمان  استاندارد نفت با 83 طبقه، همة اینها در شیکاگو هستند ، ولی برجهای مرکز تجارت دنیا با 110 طبقه در نیویورک می باشد . کاربرد پیشین مفهوم ضمنی سیستم لوله ای ، اعتباری است برای دکتر Fazlur( فازلور خان ) که مهندسی معماری Merrill , Owing , Skidmore بوده ، کسیکه ، اولین بار این سیستم را در یک ساختمان آپارتمانی 43 طبقه در شیکاگو، معرفی کرد .

سیستمهای لوله‌ای، بسیار کارآمد هستند ؛ در مواردیکه مقدار مواد ساختاری مورد استفاده جهت استفاده در ساختمانهای قاب بندی شده بطور متداول قابل مقایسه می باشند ، یعنی مقایسه با ساختمانهایی که نصف این طبقات (42) هستند ؛ این ساختمانها با جستجوی مداوم و پیوسته ،گسترش یافته بوسیلة‌مهندسی سیستم برای مسائل اقتصادی وایمنی ، این سیستم برای طراحی ساختمانهای مرتفع ، قابل استفاده است. با بررسی و برآورد این سیستم ، لوله ها در سیستم جانبی ساختمانهای بلند ،؛ قرار گرفتند و طراحی قاب بندیها ، تشکیل شده از ستونهای عمودی ، مسیرهای عمودی ، همراه با تیرها و فاصله بندی تیرهای مرکب بین اتصالات ، اگر نیاز به دیوارهای برش عمودی و یا خرپاهای قرار گرفته در هستة ساختمان پاشده انواع مختلف مهاربندی زانویی ، بکار گرفته می شود . علاوه بر این از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است تقویت کننده ها (‌خرپا ) نواری ،؛ در پیرامون ساختمان احاطه شده و بست ها ( اعضای سازنده ) بطور استراتژیکی در سطوح مختلف ، قرار گرفتند نیروی مشترک ستونهای خارجی درپایداری بارهای جانبی تأثیر دارند . وضعیت یا رفتار لوله ای ، در دامنة تغییرات نسبی کاربرد قاب بندی و سیستمهای خرپای هسته ، گسترش یافتند ، اما، حرکت رادیکالی درعملکرد ساختاری فقط زمانی رخ می دهد که ساختار بر مبنای پیرامونی یا محیطی بوده و تیر سر آزاد ، سه بعدی باشد .

معرفی سیستم لوله ای برای پایداری بارهای جانبی ، موجب انقلاب در طراحی ساختمانهای مرتفع است . همة ساختمانهای مرتفع اخیر که دارای 50 تا 60طبقه هستند از سیستم لوله ای ، استفاده کرده اند . این سیستم کوشش می کند تا یک ساختار دیوار مانند سخت ، در اطراف قسمت بیرونی ساختمان ایجاد  کند . در یک لولة قاب بندی شده ، این مهم با فاصله بندی نزدیک ستونها و ترتیب Spandrel عمیق در اطراف محیط ساختمان بطور کامل ، بدست می آید . زیرا بار جانبی کامل ، با قاب بندی پیرامونی پایدار می شود ، طرح داخلی کف ( طبقه ) بدون مهار بندی هسته و ستونهای بزرگ ، محیط و یا ناحیة  قابل اجارة خالص را برای ساختمان نگهداری می کند و افزایش می دهد بنابراین ، با سبک و سنگین کردن این عقیده ، داخل ساختمان تاحدی بوسیلة حضور ستونهای بزرگ بیرونی ، محدود شده است . ماکزیمم کارآمدی برای استحکام جانبی و سختی یا سفتی ، استفاده از دیوار بیرونی البته به تنهایی است همانند  عنصر پایداری در برابر باد ، که با ساختن عملکرد کامل ساختمان ؛ حاصل می شود ، مانند یک لولة‌توخالی تیر سرآزاد ، خارج از زمین ، پس ساختار می تواند از طریق ، یک تیر سرآزاد باحفره های سوراخ شده برای پنجرة صورت گیرد.

نیاز ضروری به ایجاد کردن یک ساختار دیوار – مانند است که ستونها بر مبنای بخش بیرونی و نزدیک به هم قرار گیرد و از تیرها Spandrel‌ عمیق برای اتصال ستونها بایکدیگر استفاده کنند ساختار بهینه ، آزمایش های مختلف را کاهش می دهد و فاصلة‌بندی ستونها و قطعات با یکدیگر تناسب دارند . علاوه بر این ، رفتار یا وضعیت لوله ای ، با قرار دادن ستونها 5 تا 10 ft به دست می آید ، یعنی 15 ft همراه با عمق محیطی که از 3 تا 5 ft ، تفاوت دارند . سیستم لوله ای ، می تواند با بتن تقویت شده ، فولاد ساختاری و یا یک ترکیب دو تای ، ساخت مرکب با درجات مختلف ، ساخته شود . لوله ، در ساخت های مرتفع به کار می رود زیرا حداقل ساختار محیطی برای استحکام جانبی و سختی ، بطور همزمان با گرایش هایی در فرمهای معماری سالهای اخیر ، تطبیق ، انجام می گیرد.

متد بدست آمده از وضعیت لوله ای ، با استفاده از ستونها ، متصل و نزدیک به مرکز بوسیلة Spandrel عمیق ، حاصل می شود .

یک روش مختلف دیگر فاصله بندی بزرگتر ستونهایی هستند که به آنها تصور یکی (‌مفهوم ضمنی ) لوله مهار بندی شده می گویند ، این یک نوع مهار بندی K بر مبنای محیط یا پیرامون ساختمان نسخة دیگر لولة مهار بندی شده ، متری است که به پنجره در یک الگوی سیستماتیک نفوذ کرده برای کسب استفاده از دو یا چند لولة‌متصل بیکدیگر ، برای یک فرم یا شکل لولة انبوه شده بالاخره اینکه ، ایدة مهاربندی داخلی لوله ها ، موجب دستیابی به عملکرد لوله ای می شود در این بخش راجع به سیستم لوله ای قاب بندی شده صحبت خواهیم کرد و سیستمهای دیگر را در بخش های بعدی توضیح خواهیم داد .

2-9-4- وضعیت لوله ای قاب بندی شده :

 برای درک و استنباط وضعیت یک لولة‌ قاب بندی شده ، یک ساختمان 50طبقه‌ای مربعی شکل را در نظر میگیریم که در تصویر 36-4 مشخص شده و از ستونهای بیرونی آن فاصلة‌نزدیکی بیکدیگر دارند . تصور کنید ، ستونهای داخلی فقط برای  ، ثقل بارگذاری طراحی شده اند ، و این به پایداری بار جانبی کمک می کند که ناچیز است . سیستم کف یا طبقة نوع دیگر از سیستمهای مهار بندی جانبی است که به عنوان دیافراگم سخت ، بارباد را برای عناصر مختلف توزیع می کند طبق سختی و محکمی آنان . کمک آنان به پایداری جانبی خارج از عملکرد سطح است و در نظر گرفته نمی شود بنابراین ، سیستم پایداری بار جانبی را فقط در بر دارد و همینطور ستونهای پیرامونی و تیرهای محیطی متصل به گشتاور .

 در یک لولة متناسب ، پایداری اولیه برای بار جانبی ، با خمش کلی لوله ، فراهم می شود که کشش و نیروهای فشرده را در بادگیر لوله و نیروی بادپناه معرفی میکند ستونهای مجزا و Spandrels بر مبنای محیط یا پیرامون می تواند بطور ریاضی برای توازن یک عنصر مداوم و پیوسته دیوار ، در نظر گرفته می شود مدل ریاضی ، بنابراین برای لولة توخالی مربع ( چهار گوشه ) هم ارز است ، زمانیکه در معرض نیروهای جانبی باشد .توزیع تنش یا استرس ، در تصویر 37-4 نشان داده شده .این آنالوگ ساده است یعنی این که وضعیت یا رفتار ساختمان لوله ای تجسم شود یعنی دارای فرم یا شکل طرح است مثالهایی از توزیع استرس برای شکل های مستطیل ، دایره و مثلث وجوددارد که در تصویر 388-4 نشان داده شده است .

رفتار یا وضعیت لوله ای ، مجاز به این آزادی است تا از فرم طرح ساختمان با مهارت استفاده کند بدون اینکه کارآمدی ساختار کاهش یابد سازماندهی سخت و یا شدید فاصله بندی طاق نما راست گوشه (‌قائم ) نیاز به انواع دیگر سیستمهای مهار بندی جانبی دارد .

تقریباً‌هر شب یاطی یک شبانه روز ، یک سیستم جدید ، ابداع شده است . فقط در اینجا ، دیسپلین برای وضعیت لوله ای، ضروری است و ساختار مداوم ، در اطراف بیرون ساختمان به فرم نزدیک بهم . کارآمدی مستقیم ، مستقیماً با هندسة شکل ها ، مانند نسبت عمق به پهنای کلی و نسبت ارتفاع به پهنا ، ارتباط دارد . تصویر 39-4 برخی از شکل بندیهای بدون لوله را نشان می دهد که ، بطور موفقیت آمیزی در طراحی ارتفاع های بلند مورد استفاده قرار می گیرند .اگرچه ، اصطلاح سادة وضعیت لوله می تواند با تیرسر‌آزاد توخالی ، مقایسه شود ، در واقع واکنشی به بارهای جانبی است در یک روشی که عملکرد کلی مشابه خمش تیر سر ازاد است ، به علت کوتاه شدن ستونهای باد پناه و قابلیت طویل شدن ستونهای بادگیر ، علاوه بر این دفرمه شدن برش که در نتیجة خمش محلی (‌بومی)‌ستونها و Spandrel بدست آمده . اصول کلی کارآمدی سیستم لوله ای برای یک سیستم مهاربندی طراحی شده که حداقل نوع برش دفرمه را ، حذف می کند ، بنابراین ، برج بعنوان یک خمش کلی بطور ضروری ، مانند تیر پیشامدگی می باشد . در چنین سیستمی ، صرفه جویی در مواد داریم، برای پذیرش کامل رانة‌باد قاب بندیهای مهار بندی شده در یک سطح دیوارهای بیرونی واقع شده اند و یک سیستم کارآمد را به وجود می آورند . برای حمل بارهای جانبی ، زیرا سیستم بطور ضروری نوع برش دفرمدار ، را حذف می کند یک لولة‌قاب بندی شده می تواند با روش کارآمد یک لولة مهاربندی شده ، ساخته شود ، اگر مواد را در اطراف پیرامون و محیط بطور مداوم ، توزیع شود . در این مفاد ساختار قاب بندی لوله ای خیلی کارآمد می تواند بعنوان یک دودکش بلند باد ، دهانة سوراخ برای پنجره ها ، مجسم شود . بطور کلی ، ستونها بطور متقاطع ، برای عملکرد مسیر باد فشرده شده کشش و بال های ( تیرآهن ) یک تیر صندوقه ای ، قرار گرفته‌اند، در حالیکه قاب بندی موازی برای عملکرد مسیر باد در جان تیرها ، صورت گرفته است .

3-9-4- پدیدة تأخیر (lag) برش :

یک لوله ، برای ساختمان بلند ، ترجیح داده می شود تا همانند تیرسرآزاد واقعی باشد و پایداری کلی نیروهای جانبی را در دیوارهای خارجی ( بیرونی ) ، اعمال می کند . نزدیکترین ساختار برای یک لولة کامل ، از یک سیستم دیوارهای پیرامونی تشکیل شده اند ، بدون هرگونه قطع شدگی ، یک ساختار صندوقی توخالی ، با چنین سیستمی در تصویر a40-4 ، نشان داده شده ، تصور کنید ، وضعیت این ساختار را ، زمانیکه در معرض بارهای جانبی قرار گرفتند به دلیل ایده های ثابت و تثبیت شده فرض می کنیم جعبه یا صندوق تو خالی ، یک ساختمان فولادی 50 طبقه را معرض می کند با ارتفاع کف به کف (‌طبقه به طبقه ) با 13ft ، که یک ارتفاع کامل از 650ft را برای 50 طبقه ارائه میکند .

 فرض کنید ، ساختمان مربعی شکل است ، بایک طرحی ا ز110 بعد با 110ft این ساختار برای مهندسان ساختاری شناخته شده است ، برای یک ساختمان 50 طبقه فولادی که کمیت واجد فولاد ساختاری شامل شده از نیاز به ثقل ، در دامنة 22 تا 24 Psf، مربوط به محیط یا ناحیة قراص gross ( معادل 12 دوجین = 144 عدد ) مربوط به ساختمان از روی محافظ کاری ، و بطور مثال ، ساختمان در تصویر 40-4 با 24psf نشان داده شده با ساختار فولادی که برای مهار بندی جانبی ساختمان در دسترس است مهمترین روش کارآمد ، استفاده کردن از این مواد است با در نظر گرفتن بارهای جانبی که محیط پیرامونی ساختمان را تحمل می کنند این را می توان با محاسبات ساده نشان داده ، ضخامت هم ارزی تحمل دیوار فولاد برای اینکار15in است

فولاد کامل قابل دسترس برای مهاربندی                 Ib 000/520/14=50×110×110×24=

محیط پیرامون دیوار                                                              000/286=650×110×4=

ضخامت هم ارزی دیوار                                           -- =4/3×000/286/000/520/14=

در مقایسه با ابعاد طرح ساختمان ، می توان بعد 15in را برای دیوار که نسبتاً کوچک است ، مشاهده کرد ، ارائه کردن طول به نسبت ضخامت 88:1 ‌است  بدلیل این ویژگیها ، ساختار دارای یک تمایل برای داشتن تیر دیوار دار – نازک (‌باریک ) هستند در یک تیر دیواردار – باریک ، استرس های برش و تغییر شکل ها ، نسبت به تیر جامد ، بزرگتر می باشند و این اغلب در نتیجة دفرمه شدن برش بزرگ با تأثیر چشمگیر تغییر شکل برش بزرگ است که فرضیة معمول و متداول از تئوری خمش مهندسی استفاده می کند . این فرضیه ، بیان می کند که بخش های مسطح قبل از خمش ، مانند بخش های مسطح باقی می مانند یعنی بعد از خمش در سراسر مقطع عرضی این فرضیه معروف به فرضیة برنولی است و شکل آن از روابط ریاضی مفید در مکانیک مهندسی ، استفاده کرده است .هر چند ، در ساختارهای دیوار دار ، باریک ، تغییر شکل برش های بزرگ موجب مسطح شدن بخش یو شکل شده ، می شود برای ساختار جعبه یا صندوق تو خالی ، عنصر E بر مبنای یو شکلی یا کجی نمای (‌تیر آهن ) است که در تصویر C40-4 نشان دده شده ، پیامد نهایی  بطور کلی ، سطح صاف انحراف مقطع عرضی در تصویر 41-4 نشان داده شده ، بدلیل این انحرافات ، توزیع سادة استرس ، با تئوری مهندسی ، خمش ، بمدت طولانی قابل اجرا نیست . استرس های خمش ، برای فاصله از محور خنثی بخش یا مقطع ، متناسب نیستند . استرس یا تنش در مرکز « تأخیر » بال ها (تیر آهن ) نزدیک جان تیر است . و این بدلیل کمبود سختی برش پنل دیوار است این پدیده ، بعنوان تأخیر برش شناخته شده است و نقش مهمی را در طراحی ساختارهای مرتفع بر این پدیدة تأخیر برش ، روش خوبی است اجازه دهید تا نگاه نزدیکتری به ساختمان مرتفع فرضی داشته باشیم . دریک ساختمان نرمال و متناسب فولادی متد معمولی قاب بندی برای ثقل بارهای ضروری اشت که ستونهای داخلی در اطراف هسته جهت نگهداری فاصلة تیرهای کف در محدودة اقتصادی 35 تا 45ft ، قرار می گیرند . ثقل ستونهای داخلی و تیرهای کف یا طبقه در حدود از فولاد کلی موردنیاز برای ساختمان است بطور مثال این ساختمان ، کارآمدی در کمیت واحد قابل دسترس فولاد ، برای تحمل کردن دیوار دارد ، بنابراین برای 16pdf ، یکسان است ، کارآمدی در ضخامت هم ارزی دیوار لوله ای برای 10in کاهش می یابد ، همراه با افزایش مناسب در تغییر شکل برش انحراف توزیع خمش استرس ، از بخش پیش بینی شده بر مبنای پایه و اساس بخش های مسطح ، شدید تر است . یک ساختمان مرتفع در عمل ، دارای انطباق یاهمراهی نفوذها در دیوار بیرونی است ،برای دلایل مختلف ، کارآمدی و ترکیب یا تلفیق تحمل کردن دیوار ، بدلیل این نفوذها ، تقریباً و بطور مستقیم ، کاهش می یابد . چندین فرمول ساختاری که جهت کسب عملکرد لوله‌ای با حداقل تأثیر تأخیر برش، متداول هستند ، ابداع شده که هنوز در جستجوی نفوذ یارخنة پنجره ها است . یک متد ، فقط سوراخ کردن حفره ها در دیوارهای سخت بیرونی در مدت زمان مشخص است . درواقع ، نفوذهای دایره ای ، برای پنجره ها در دیوارهای لوله ای بیرونی ، فراهم می شوند که از 50طبقه ، 600ft در برجی در هنگ کونگ ، استفاده کرده اند ضخامت دیوار بیرونی این ساختمان بتدریج از پایه به سقف کاهش می یابد از 15 به 6in .

 4-9-4- شکل های لوله ای نامنظم :

 در دهة 1950 و 1960، ساختمانها به فرم مثلث منشوری شکل ، بودند . اینها امروزه به این شکل نیستند و شکل خمیده یا منحنی ، با یک تغییر در زیبایی و دقت و ظرافت ،بهبود یا اصلاح شده و برمبنای فرم های طرح مناسب ، قرار گرفته با در نظر گرفتن همة جوانب ، در اکثر مثالها و نمونه ها ، این شکل ها ، متمایز شده و بطور عمودی هستند و دیده و یا تصویر زیبایی دارند . سیستم لوله ای که در ساختمانهای سادة منشوری ، مربوط به دهة 1960 بودند ، امروزه ادامه دارد و به اصطلاح به آن پست مدرنیسم و یا neo rationalist ( توجیه منطقی جدید ) می گویند که تمایل به شکل های نامنظم دارد و از ویژگیهای اصلی سیستم لوله ای برای انجام دادن نیازهای ساختاری فرمهای ساختمان های قراردادی ، استفاده می کند . طرح شکل بندیها، برای ساختمانهای بلند ، بنابراین نیاز به محدودیت شکل های منظم ندارد .زیرا ، سیستم لوله ای قاب بندی شده ، با استحکام و سختی در عملکرد قاب بندی ستون تیر سخت ؛ بوجود می آید ، هر نظم و ترتیب معقولانة طرح انجام شده می تواند عناصر ستون و تیر را در اطراف و پیرامون ساختمان به کار برد ،؛ بدون اینکه نیاز جدی به کار آمدی باشد ، هرچند ، تغییرات سریع در سطح نمای لوله ای ،از عملکرد لوله با کارآمدی کمتر ناشی می شود ، زیرا برش باید از اطراف گوشه ها (‌کرنر ) و منحصراً از طریق کوتاه شدن محویر ستونها ، حاصل می شود . اگرچه ، شکل دادن فرم طرح ساختمانهای بلند و مستطیل ، مربع ودایره ای شکل و شکل های منظم دیگر ،ضروری نیست اما این نکته ضروری می باشد که هر شکل بدون – فرم ، می تواند فشرده و پروفیل (‌نیمرخ ) بسته تری داشته باشد ، جهت کار آمد سیستم لوله‌ای فرمهای فشردة طرح می توانند در یک ساختار و شکل های توصیف شوند که دارای تعداد کافی از دهانة ستون در جان تیر و بخش های بال (‌تیر آهن ) مربوط به سیستم لوله ای هستند.

معمولاً ، اینکار زمانی حاصل می شود که طرح نسبت جنبه بزرگتر از 5/1 نباشد . شکل های امتداد یافته ،با نسبت های جنبة طرح خوب ، در 5/1 اضافی ، احتمالاً از سه نقطه ضعف رنج می برد :

1) شکل امتداد یافتة طرح ، بدلیل ناحیة آشکار شدة بزرگ که همانند یک بادبان بزرگ مقدار زیادی از بارهای باد را جمع آوری می کند ،

2)این نیروهای بزرگ ،‌مشکل طراحی ساختاری را نمایش می دهد ،زیرا قاب بندیها بر مبنای نمادهای باریک ساختمان هستند و معمولاً برای فراهم کردن پایداری برش مورد نیاز ، کافی نیستند .

3) عملکرد لوله ای کارآمد که برای کسب شکل های امتداد یافته ، دشوار هستند زیرا پدیدة تأخیر برش ، خیلی بیان شده است

این مشکلات ، منحصر به فرد نیستد و شکل های بدون فرم بطور یکسان برای شکل های مستطیلی امتداد یافته بکار گرفته می شوند . بدلیل طول نسبتاً زیاد قاب بندی بال ( تیرآهن ) ، برش در تیر Spandrel در مکانهای دور از کرنر ( گوشه ) در نظر گرفته می شوند و مقدار آنها در قاب بندی جان تیر است

 شرکت اندک ستونهای بال ‌(‌تیرآهن ) ، در پایداری لنگرگاه واژگونی ، بعلت کاهش یافتن کارایی سیستم است که باید در نظر گرفته شود .

5-9-4- سیستمهای لوله ای با جابجا سازی ( امنیت ) ستون :

در جستجوی ایجاد کردن فرم جدید وحذف محدودیتها و داشتن یک شکل مطلوب در ساختمانها ، موجب بوجود آمدن آسمانخراش ها شده ،معماری اغلب با شکل ساختمان ها رخ می دهد و اینها نیاز به جابجاسازی و یا متعادل سازی بخش های مختلف دارند ، در غیر اینصورت شکل منظم است بطور مثال این فرم طرح در تصویر 42-4 نشان داده شده در تصویر a 42-4 ، هندسة‌پایه ، با متعادل سازی دو – چهارم ، دایره در مرکز ، بوجود می آید فرم یا شکل طرح ، در تصویر b 42-4 ،‌توسط جابجا کردن یک مستطیل امتداد یافته با انتهای نیمدایره‌ای ، بدست می آید شباهتهای دیگر شکل های طرح ، در اینجا متداول هستند انگیزش یا ترغیب معماری شکل این است که متعادل سازی صورت گیرد و به تأکید عمودیت ساختمان کمک کند و به کرنر (‌گوشه ) بیشتر اداره (‌اتاقها ) کمک کند از یک حس ساختاری، این شکل های می توانند هنوز ، بعنوان فرم لوله ای در نظر گرفته شوند ، بشرطی که ریتم فاصلة‌ نزدیک ستونها و Spandrel عمیق ،در پیرامون و محیط نگهداری شود ، هر چند ، در مکانهای متعادل سازی ، استرس ها در ستونها ، تاحدی با ، به اصطلاح عملکرد قاب بندی ، استرس است که بوسیلة‌بدنه ها در مکانها به وجود آمدند ، جاییکه شکل ناگهان تغییر می یابد استرس های عمودی در ستونها، از دو عملکرد مجزا تشکیل شده اند .یکی از عملکردها ؛ نتیجة استرس ها محوری است بعلت خمش کلی لوله ، وعملکرد دوم ، عملکرد قاب بندی محلی است بین ستونها در نماهای متعادل سازی استرس کامل در ستون در متعادل سازی ، با انطباق دو عملکرد به وجود می آید .

 این مطلب در تصویر 42-4 ،‌توضیح داده شده است .

 برای دستیابی به ایده های دیگر ، فرض می کنیم که ، ساختارهای لوله ای در تصویر a42-4 , b نشان داده شده و لوله های کامل و تأخیر برش ، بعلت خمش ستون  Spandrel; است و محل پیوستن چرخش ها ،‌نادیده گرفته می شود عملکرد باد  بر مبنای نمای وسیع تولید شدة‌خمش در محور x-x است بعلت بار باد ، ستونهای B,A که بر مبنای باد پناه لوله هستند در معرض فشار واقع شدند در حالیکه ستونهای D,C که بر مبنای بادگیر هستند ، در معرض کشش واقع شدند بخشهای AB‌و DC ، مربوط به لوله در معرض عملکرد دوم یا ثانویة خمش هستند در محور 1-1 و 2-2 که در تصویر 2-4-4 مشخص شده اند ستونهای مجاور ، برای این بخش ها ، تجربة استرس های اضافی محوری دارند که با امتداد پیوستگی ساختاری در نماهای ساختمان به وجود می آید ستونهای B,A در حالیکه در حدود محور 1-1 خم شده‌اند یا دچار خمش شده اند ، در معرض فشار و کشش هستند . البته به ترتیب خمش ثانوی یا دوم ، تمایل به افزایش استرس یا تنش فشرده در ستون A‌دارد ، در حالیه در ستون B‌تمایل به کاهش داریم . بار ناشی شده بر مبنای ستون B، احتمالاً هم دارای فشردگی (‌تراکم) و هم کشش است و این بستگی به طرح اولیة جغرافیایی لوله و سختی بین عناصر متفاوت دارد .یک رفتار مشابه در امتداد نمای CD متعادل سازی مشاهده می شود .

لنگر واژگونی کامل ، بادو عملکرد مجزای لوله ، پایدار می شود عملکرد اول یا مقدماتی ، مطرح شدن عملکرد لوله با ، ستونهای فاصله دارند نزدیک و تیرهای Spandrel متصل – گشتاور می باشد . پایداری دوم ، فراهم کردن عملکرد قاب بندی جزیی مربوط به ستونها ، در امتداد و نمای متعادل سازی است که تمایل به خم شدن دارند در محور خمشی محلی 1-1 و 2-2 قاب بندیهای AB و CD‌اصطلاحات مقدماتی و ثانویه ،

 در اینجا ، برای تشخیص دادن و دو عملکرد استفاده شد و ضرورتی نیست که یکی بر دیگری مسلط یا ترجیح داده شود مثلاً‌ساده و راحت است که خمش ستونهای CD , AB‌در محورهای 1-1 و 2-2 مشاهده کنیم با پایدار مسلط ، اگر ما فرض کنیم ، این ستونها با یک مهار بندی قطری سخت ،متصل شده اند و در جای دیگر Spandrel ، از طریق لوله ، نسبتاً‌خمیده شدند . این مدل تحلیلی، خمشی در حدود 1-1 و 2-2 تولید می کند که پایداری مهمترین چیز است ، در حالیکه خمش کلی لوله در محور x-x‌احتمالاً‌بازدة چشمگیری در پایداری ندارد .

 تصویر 43-4 محاسبة نیروهای محوری بدست آمده از طریق ساختمان لوله ای 42 طبقه با متعادل سازی ستونها ، نشان می دهد واضح است که توزیع استرس ها ، در امتداد بادگیر و ستونهای بادپناه ، یک ترکیب از دو عملکرد است که قبلاً‌توضیح دادیم یک متد حداقل برای خمش ثانویه وجود دارد که از انتقال تدریجی در طرح اولیة ستونهای ساختاری و Spandrels در نماهای متعادل سازی بوجود می آید در عوض سفتی یا سختی ، در معماری همواره در نظر گرفته می شود ، با یک طرح اولیة‌ساختاری و ریتمیک در پیرامون ساختمان و احتمالاً مزیت آن ، حذف ستونهای D,A و ادامه دادن عملکرد لوله ای در سراسر تیرهای مرکب داخلی است همانطورکه با خطوط نقطه چین در تصویر 43-4 ‌نشان داده شده است این سیستم یک فرصت را برای حذف کردن برخی ستونهای کرنر (‌گوشه ) بوجود می آورد و موجب ساختن کف مسطح می شود که بسیار مطلوب است .

6-9-4-انتقال ستون در ساختمانهای لوله ای :

 طراحی لوله ، با ویژگیهای آن و ستونهایی که فاصله بندی نزدیک دارند ، اگرچه کارآمد هستند در ساختار معماری ، اما مسائل یا مشکلاتی را در پایه و اساس دارند ، بطور مثال و بویژه ، معماری جدید ، گرایش به خلق کردن یکسان ساختمانها در سطح خیابان دارد و متداول است که آن ساختمان مدخل یا ورودی خوبی داشته باشد . لوله های قاب بندی با فاصلة نزدیک ، بطور نمونه دارای ستونهایی با 10 تا 15ft هستند ، و نیاز به یک راه حل ساختاری دارند که برخی از ستونها را حذف کند مورد دیگر اینکه نیاز است تا ستونهای سطح – زمین حذف شوند و بارهای ساختمان ، کاهش یابد .

فضای باز – پهن در سطح زمین ، اغلب به نظر مالکان مطلوب است ، خصوصاً‌زمانیکه سطوح کمی از ساختمان برای نگهداری این فضاها، طراحی می شوند . بطور عملکردی ، فضای باز در سطح زمین در بخش زیرین و پایین ساختمان است و احتمالاً نیاز به دلایلی است که از این فضاها بعنوان پارکینگ خودروها ، استفاده شود ساخت – زیرین زمین ساختمان مرتفع باید برای استفاده از پارکینگ باشد و نیاز است که برخی از ستونهای ساختمان خذف شوند .

تعداد راه حل موجود برای انتقال ستونها در سطح زمین و مهمترین آنان ، انتقال تیر مرکب وانتقال تکنیک های تقویت کننده است عملکرد مطلوب معماری بستگی به متدهای دیگر دارد، مانند عملکرد آرک که احتمالاً عملی متناوب است اگرچه ، در مقایسه با یک تقویت کننده (‌خرپا) تیرهای مرکب صفحة فولادی ، نیاز بیشتری به فولاد دارد ، اینها مزیتهایی دارند و یک سیستم سخت را در محدودة عمیق تعیین شده و محدودیتهای خمیدگی ، ایجاد می کنند . در یک لولة قاب بندی شده با ستونهایی که فاصلة نزدیک دارند ، می توان ساختار خیلی کوچکی را با عملکرد تقویت کننده مربوط به قاب بندی نمای کلی ، انجام داد . احتمالاً ضروری است از حمایت های موقتی در پایة ستونهای کوتاه شده استفاده کرد تا زمان کافی برای تعداد Spandrel  باشد که در نما ، عمودی هستند و بار مرده را حمل می کنند ، ساخت بارها بدون استرس اضافی قطعات یک ایدة صحیح مربوط به شمعک زنی یا شمع بندی می باشد که می تواند در یک ساختار با ارتفاع متوسط در حدود 30 طبقه بکار گرفته شود . این مورد در تصویر 4-4-4 مشخص شده است .

شمع بندی ؛ تشکیل شده از دو ستون فولادی که بطور افقی و بطورمورب مهاربندی شده‌اند صفحات فولادی در پایه به طور موقتی به فرم شمعک زنی استفاده می شوند و متکی به بستر یا لایة ماسه ای هستند که شامل یک پیوست یا ضمیمة فولاد است فاصله پرکن ها (‌Shim) در بتن ته (‌پایین ) تیرهای مرکب و بالای ستونهای موقت ، استفاده می شوند ، برای جبران کردن هر بی نظمی و یا ته نشینی  ماسه ها .

 زمانیکه قالب بندی فولاد ، کامل می شود ماسه از جعبه ها رها شده جهت بار در انتقال دادن تیر مرکب اگر شمع بندی در مکانی صورت بگیرید ، میزان بارگذاری بر تیر مرکب می تواند با مهارت کمیت ماسة‌جابجا شده از جعبة‌فولادی کنترل شود در مواردی ، زمانیکه انتقال بسیار شدید است ، نیاز به حذف تعداد زیادی از ستونها است ، یک یا دو طبقه خر پای انتقال عمیق ، احتمالاً راه حل بهینه را فراهم می کند .این راه حل ، هماهنگی فعال را در بین معمار و مهندس ، بوجود می آورد .

 تیرهای مرکب فولادی و یا خرپاهای محیطی بطور مورب ، یک متر از جمع آوری ثقل محوری و بارهای باد از فاصلة‌نزدیک ستونها ، فراهم می کنند ، هرچند ، حذف یا جابجایی ستونها ، با محدودیت صورت می گیرد ؛ در محدودة قطعات کم و اغلب مشکلات ساختاری در عناصر بین فونداسیون و سطح انتقال وجود دارد بطور طبیعی این ، با هستة ساختمان و با استفاده از قاب بندیهای مهار بندی شده و یا دیوارهای برش بتنی تقویت شده ، بوجود می آید  برخی اوقات پایداری برش دیوارهای بتنی ، با صفحات فولادی طراحی شده تکمیل می شود جهت عملکرد مرکب با دیوارهایی در سراسر جوش تیرهای چوبی جوشکاری شده دارند . یک دیافراگم سنگین در سطح انتقال برای تحویل نیروهای برش از ستونهای لوله ای به دیوارهای هسته ، نیاز است . بطورطبیعی ، سطح زیرین –زمین ، انتقال نیروهای بزرگ برش را برای دیوارهای پی با انتقال دادن برگشت بار از دیوارهای هسته،‌امکان پذیر می سازد .برای دیوارهای پی و مجدداً ، از طریق عملکرد دیافراگم کف یا طبقه برای به تصویر کشیدن این اهداف ، ساختار لوله ای درعکس 45-4‌ مشخص شده که از ستونهایی با فاصلة کم یا نزدیک و Spandrel های عمیق ، تشکیل شده ، فرض کنید ، دلائل معماری برای حذف همة ستونهای زیرین و طبقة‌دوم ، وجود دارد البته به استثنای 4 ستونی که در مرکز هر نما قرار گرفتند . لنگر واژگونی بعلت بارهای جانبی است که می تواند با یک سیستم فشردة‌محوری و نیروهای کششی در ستونهای لوله ای قرار بگیرند در تصویر 46-4، آنرا مشاهده کنید بطور طبیعی اقتصادی نیست که انتقال برش کلی باد ، فقط در تعداد اندکی از ستونهای زیرین باشد و در سطح انتقال دیوارهای برش و یا قالب بندی  مهار بندی شده در اطراف پله و آسانسورها قرار گرفتند و یک سیستم عالی را برای پایداری نیروهای برش فراهم می کنند . در تصویر 47-4 ، نیروی برش در سطح انتقال ، بین 4 ستون توزیع شده و هسته در مرکز ساختمان واقع شده توجه کنید که محدودة‌هسته داخلی در سطح انتقال است و بنابراین در معرض خمش گشتاور در این سطح نیست هر چند این مقدار بزرگ از برش جمع آوری شده بدلیل فشردگی تراکم در ستونها ، پایداری برش آن ، بطور نمونه خیلی بزرگ است یک مسیر بار ، نیز برای انتقال دادن مقدار بزرگی از برش در سطح انتقال ، لازم است و در ساختمان قالب بندی شده با فولاد طبیعی است که مهار بندی قطری در سطح انتقال کف ، فراهم شود . در ساختمانهای بتنی نیاز به بتن اضافی و تقویت در سیستم دال ( صفحة بتنی ) است .

10-4- سیستم لوله ای تقویت کننده (‌خرپا ):

 سختی یا استحکام لولة قالب بندی شده در سختی یا محکمی اتصالات ، بین ستونهایی که فاصلة کمی دارند و Spandrel های فولادی ، نیاز به جوشکاری است و یا اینکه نیاز به اتصالات نواری مستحکم در محل پیوستگی ها ساخت و تولید این پیوستگی های محکم ، احتمالاً مانع از استفادة‌آنان می شود بدلیل هزینة آن اگرچه مفهوم ضمنی ساخت کارگاه یا « بخش های یا قسمتهای درخت » تشکیل شده از دو یا سه طبقه ارتفاع با بخش های ستون و دهانة وسیع که حداقل هزینه را دارند موانع دیگر این است که حتی با اتصالات سخت لولة قاب بندی شده  تا حدی انعطاف پذیر است.

استرس های برش های بالا در پنل های موازی دیوار ، برای باد نمی تواند به طور موثری در اطراف کرنرهای ( گوشه ها ) لوله با کناره های عمودی برای باد‌، انتقال یابد . جهت ماکزیمم کارآمدی و کفایت لوله باید به بارهای جانبی با یک تیر سرآزاد خالص ، واکنش نشان دهد که همراه با فشار و نیروهای کشش است برای پراکندگی یکسان در نمای بادگیر و بادپناه لولة قاب بندی شده ، مشابه یک لولة دیوار دار نازک است با دهانه هایی که برای پنجره ها هستند نیروهای برش تمایل به کاهش یافتن انتقال در اطراف کرنر دارند . در نتیجه ، ستونها در میانة باد پ ناه و بادگیر، نمی توانند فشردگی و کشش را تحمل کنند این تأثیر ، موجب سختی برش می شود و به آن تأخیر برش می گویند ، کارایی ساختاری مربوط به لولة قاب بندی شده ، بطور زیادی با این تأثیر یا اثر کاهش می یابد بدلیل اینکه ، لولة قالب بندی شده دارای محدودیتهایی است ،؛ وقتی در ساختمانهای مورد استفاده قرار می گیرد که بلند تر از 50 یا 60 طبقه باشند ، مگر اینکه برای پنجره ها opening باشند قاب بندی موازی برای باد ، ضروری است در نتیجه گشتاور خمش در ستونها و تیرهای Spandrel (‌محیطی )، با عواملی در طراحی کنترل می شوند ؛ بنابراین نیاز به ستونهای پهن و یا درصد غیر قبولی از فولاد است در ستونها Spandrel علاوه بر این نوسانات کلی جانبی ، فقط در حدود 25%است و این بدلیل عملکرد سرتیر آزاد مربوط به لولة‌قاب بندی شده است ، 75% باقی مانده از توری مشبک قاب‌بندی  و به ترتیب مستقیم از تأخیر برش ، مطرح می شود بدلیل وجود توری مشبک قاب بندی ، ستونها در کرنر ساختمان ، بیشتر از برش بار استفاده می کنند ، در حالیکه ستونها در بین انجام این کار کمتر از لولة‌ایده ال ، بکار گرفته می شوند کارآمدی برای گسترش این سیستم غیر اقتصادی کاهش می یابد . بویژه در ساختمانهای بلند غیر معمولی یک متد غلبه بر این مشکل این است که سختی یا محکمی با قاب بندی بیرونی همراه با قطرها باشد .

سپس این سیستم بطور متداول بعنوان لولة خرپای قطری ستون ، شناخته شده است .مهمترین کارایی عملکرد لوله تقویت شده ، میتواند با جایگزینی ستونهای عمودی با خطرهایی با فاصلة‌ نزدیک درهر دو مسیر ، انجام گیرد ، هر چند این کار موجب پدید آمدن مشکلاتی در اصطلاحات جزئیات دیوار پنجره ، شده بدلیل تعداد زیاد پیوستگی بین قطرها اکثر قطرها کمتر کارایی دارند تا ستونهای عمودی در انتقال دادن ثقل بارها برای زمین سپس آنهارا به اصطلاح ستون قطری و یا لوله مهار بندی را نشان می دهد که یک کارآمدی فشرده است در این سیستم ستونهای خارج بطور جداگانه فاصله بندی شده اند اما برای عملکرد یکدیگر با یک لوله و بوسیلة قطرهای فاصله ای وسیع شناخته شده اند در سطوح ، جاییکه قطرها درکرنرهای ساختمان مواجهه می شوند ، ضروری است تا یک اتصال بزرگ برای محدودیت امتداد یافتگی افقی کف ها را فراهم کنیم ..

یک نمونه از سیستم ساختاری لولة تقویت کننده در تصویر a 48-4 نشان داده شده که 56 طبقه دفر دارد در مرکز شهر دالاس . طراحی توسط Tanner , Ellisor صورت گرفته ، ساختمان از 9/1 میلیون فوت مربع ؛ فضای دفتر و افزایش ارتفاع 710ft ، صورت گرفته است

ستونهای خارجی در فضای 25ft بر مبنای مرکز با ارتفاع کف به کف 6in , 12ft ، تسهیلات اثر متقابل خطری را با ستونها و Spandrel  ، گسترش می یابد دو نوع مهار بندی X، داریم ، هر 28 طبقة بلند ، بر مبنای چهار سو( جانب ) همانطور که در تصویر b48-4 دیده می شود . تشکیل شده مهار بندی قطری ، علاوه بر اینها ، بارهای باد را منتقل می کند و به توزیع ثقل بارها در امتداد ستونهای بیرونی کمک می کند مهار بندی عمودی ، در محدودة لاین شیشه ای برای به حداقل رساندن مشکلات با ضد آتش در ساختار بیرونی عمل می کند و تأثیرات دما را بر فولاد ، آشکار می کند . همة قطعات در قطرها، ستونها ، تیرهای قاب بندی شده بیرونی ، از شکل های مختلف ساخته شده اند ، یعنی ساختی کششی با شکل های w14 ، شکل های w14 ، اندکی به ته یا پایین نزدیک تر بدلیل ناحیة وسیع بخش های قابل دسترس و بدلیل شکل هایی که بعد داخلی اسمی مشابه دارند ، بین بال (‌تیر آهن ) ، بنابراین تسهیلات در جزئیات اتصالات است صفحات قطعات اتصال برای ارتباط برقرار کردن قطری ، ستونها و تیرها ، بطور تقریبی 10ft است پنها و 12ft بلندی دارد . قطرها ، که برای چهار طبقه ساخته شده (‌البته از نظر طول ) جوشکاری کامل را در انتها انجام دادند اتصال جوشکاری شده در یک انتها ، مجموع قطعة اتصال کرنر را کاهش می داده و نیاز به تحمل است مجموع قطعة اتصال کرنر ، نیاز به ساخت چهار صفحه داشته دو تا در هر کدام از دو مسیر

 شاید ، مهمترین مثال جدید بر این سیستم ساختاری ؛ مرکز جان هن کوک در شیکاگو توسط ادارة شیکاگو Skidmore( رأس کیدمور ) ، Merrill , Owings طراحی شده ساختمان 100 طبقه با طرح مثلثی شکل از سطح زمین تا بالا ، بتدریج کاهش می یابد قطر ها ، در زاویة‌45 قرار گرفتند شکل دادن مهار بندی X از هر طرف قطرها ، چند عملکرد دارند ، فعالیت مایل به کجی ستونها ، برای پایداری برخی از ثقل بارها ، جذب کردن اکثر برش باد و سختی و محکمی لوله این طراحی منحصر به فرد ، با استفاده از فولاد با استحکام بالا ، مهندسین را قادر ساخت تا به یک ساختمان 100 طبقه فقط با 29/vps فولادی ، دست پیدا کنند همانطور که برای psf 2-42 و برای ساختمن امپایر استیت 102 طبقه مقایسه صورت گرفته بسیاری از گوناگونی های این نقشة‌اصلی ،‌با دو نمونه به شرح ذیل آمده است میتوان از آن برای مهار بندی با دور ساختمانهای بلند استفاده کرد :

1)     برای مرکز Citicorp در نیویورک ، مهندسی ساختار Willamj.len…(ویلیام جی ) تقویت کننده (‌خرپای ) مثلثی غول پیکر را بصورت نمادهای بیرونی ساختمان ترکیب کرد  این خرپاهای نماها ، نیمی از ثقل بارها را جمع آوری کرده و موجب پایداری کامل بارهای باد، بر مبنای ساختمان می شود . بارهای جمع آوری شده بر مبنای نماها ، کانالهایی هستند بصورت چهار ستون ماسیو (بزرگ ) در پایه .  زیرا برش  پایداری خرپای قوی است نه اینکه قابل دسترس در سطح انتقال یک هستة مرکزی برای پایداری برش های باد ، طراحی شده است . مهار بندی قطری ، درسطح انتقال کف برای کسب انتقال بار برش از قاب بندی لوله ای به هسته‌ای بکار گرفته می شود سیستم ساختاری بطور خلاصه در تصویر 50-4 نشان داده شده است

2)     اخیراً مهندسی ساختار Robert sonL.E (‌روبرت سون )‌، یک سیستم ساختاری قاب بندی مگا اسپیس ، را برای قاب بندی بلندترین ساختمان آسیا بکار گرفته ، این ساختمان ، بانک برج چینی در هونگ کنگ است ساختمانی با شکل منشوری ، که توسط شرکت معماری M.Pei و شرکاء، طراحی شده است و 76 طبقه دارد یک توصیف کوتاه از سیستم ساختاری وجود دارد و آن مقاله ای است که در آگوست سال 1986 در مجلة مهندسی کشوری ASCE چاپ شده است ساختمان به صورت چهار ، چهارم در طرح ،‌تقسیم شده است هریک چهارم ، با ارتفاع مختلف افزایش می یابد و فقط یکی از این 4 تا به طبقة‌76 می رسد . سیستم مهار بندی برای برج در ابتدا بی تجربه بوده و راه حل اقتصادی و استفاده از یک سیستم تقویت کننده فضا برای پایداری بارهای جانبی و وزن کامل ساختمان بکار گرفته شده از بالا به پایین ربع دایره و ثقل بار بطور سیستماتیک انتقال می یابد ، البته خارج از ستونهای کرنر ( گوشة ) ساختمان در طبقة 25( بیست و پنجم ) ؛ ستون در مرکز یک چهارم ، منتقل شده به 4 کرنر بوسیلة سیستم خرپای فضا، که پیوستگی 158ft را برای لابی ( سرسرا) بانک ، فراهم می کند ، جهت کسب پیوستگی بین قطعات مختلف خرپای فضای قاب بندی ، در عوض سه اتصال پیچیدة سه بعدی نیاز به جوشکاری گران دارند ، قطعات برای عملکرد، جداگانه با پیچیدن آنها در ستونهای بتنی تقویت شده با فولاد ، ساخته شده‌اند.بارهای جانبی به سمت پایین حمل شده برای طبقة چهارم، در سراسر سیستم خرپا و ستونهای کرنر در طبقة‌چهارم ، نیروهای برش به سیستم منتقل می شود سیستم دیوارهای مرکب داخلی هسته ، از طریق  فعالیت دیاگرام صفحة فولادی که به طور مرکب با دال ( صفحة بتنی ) ارتباط دار اگرچه اکثر نیروی برش، با دیوارهای داخلی هسته جمع آوری شده ، برای دیوارهایی که دوغاب ضخیم دارند 3ft منتقل می شوند .

فونداسیون برای این ساختمان تشکیل شده از سنگ بستر برخی از صندقة هوا به بزرگی 30ft در قطرهستند یک نقشه از طرحهای کف با یکدیگر با مفهوم مهاربندی در تصویر 51-4 نشان داده شده است.

11-4- ساختارهای لوله ای سلولی :

 یک ساختمان لوله ای و مجموعه ای یا سلولی می تواند مانند یک ساختار در نظر گرفته شود که از یک مجموعه از دو یا چند ساختار لوله ای ، ساخته شده برای عملکرد هماهنگ با یکدیگر این اتحاد یا وحدت بین لوله های مجاور ، می تواند با مجموعه‌آی از لوله ها بدست آید تصویر 52-4 را مشاهده کنید زیرا طراحی مجموعة لوله ؛ از طرح اولیه لوله های انفرادی ، مشتق شده امکان پذیر است که یک تنوع از شکل بندی کف با قطع کردن ساده یک لوله در هر سطح مطلوب بدست آوریم . در موارد ساده ، دو لوله ، بر شکل های طرح منطبق شده که این طرح در تصویر 53-4 مشخص شده است یک مجموع لوله ؛ از یک مربع و یک سلول مثلثی ، تشکیل شده اندکه روش مشابه دارند برای دو مربع و دو سلول مثلثی ،یک مزیت جداگانه ،مربوط به مفهوم مجموعة لوله وجود دارد اینکه لوله های انفرادی ، می توانند در هر شکل بندی تجمع کنند و در هر سطح بدون از دست دادن ائتلاف ساختاری قطع شوند . این ویژگی بدلیل مهندسی و خلق برگشت پذیری با تنوع شکل ها و سایزها است هر چند مزیت دیگر این است که کف ها یا طبقات بصورت سلولهای سبک با یک سری ستون که در پهنای ساختمان قرار دارند تقسیم شده اند اصول ساختار مفهوم مدولار (‌قطعه قطعه ) دارد ، اینکه ردیف های داخلی ستونها وعملکرد‌محیطی Spandrel   همانند جان تیرهای داخلی یک تیر سرآزاد در پایداری نیروهای برشی قرار گرفته اند بدلیل تأثیر تأخیر زیاد بدون اثر سودمندی این دیافراگم داخلی اکثر ستونهای بیرونی را بطرف مرکز ساختمان هدایت کرده و استفادة کمی در پایداری لنگر واژگونی می شود بدلیل فاصلة نسبی از قاب بندی جان تیر ، حتی با تأثیرات تأخیر برش و محیط خیلی سخت و محکم در ستونهای بیرونی سیستم مدولار می تواند ، سیستم لولة محیطی را بسط دهد همراه با قاب بندی داخلی سخت و محکم شده در هر دو مسیر قاب بندی داخلی مربوط به سلول موازی است برای نیروهای برش پایدار باد ، در یک روش مشابه ، که در قاب بندیهای انتهایی و در اوج یاپیک ( استرس های محوری در نقاط محل تقاطع قاب بندی جان تیر ، همراه با قاب بندی بال (‌تیر آهن ) بوجود آمده دیافراگم داخلی ، تمایل دارد که استرس های محوری را بطور یکسان و در امتداد قاب بندی بال (‌تیر آهن ) پراکنده یا پخش کند . تأثیرات تأخیر برش احتمالاً هنوز وجود دارد اما از وضعیت یا رفتار لولة ایده آل مشتق می شود  و بطور قابل ملاحظه‌ای کمتر از زمانی است که قاب بندی داخلی وجود ندارد هر عملکرد لوله ، مستقل است و نمودار از یک پیک در مرکز ، کمتر و کمتر از ارتفاع ها درمرکز هر لوله است تصویر 55-4 را مشاهده کنید علاوه بر این ، کاهش یافتن تأثیر تأخیر برش به قاب بندی داخلی ، کمک می کند جهت خمش استحکام و پایداری سیستم زیرا اکثر قالب بندیها ، برای پایداری بارهای جانبی ، آماده شده اند و فاصله بندی ستونها ، می تواند افزایش یابد ، در حالیکه کارآمدی ساختار را ، حفظ و نگهداری می کند ساختار نهایی با ماکزیمم کارآیی برای بارهای جانبی ،بنظر می رسد با مجموعه‌ای از لوله ها و قطرهای دیوار ، مواجه است سیستم مجموعه‌ی لوله ها ابزاری است که فرم یا شکل ساختمان بی نظم را ، امکان پذیر می کند و احتمالاًنیاز به الزام و محدودیت دارد .

کاهش تأثیر تأخیر در برش ، وضعیت خمش و کشش را بهبود می بخشد . بطور کلی فرم یا شکل سلولی ، دارای مزیت فراوان در پایداری کششی می باشد یک مثال خوب از مفهوم مجموعة لوله در سطح مناطق ، آشکار شده است حالت موجی شکل یا موج دار در بالای ساختمان تأثیر مفید دیگری در کاهش ، دادن ریزش گرداب دارد بعلت آشفتگی بوجود آمده درسطوح بالا برای بدست آوردن عملکرد ساختاری یک مجتمع لوله ، ضروری نیست که دارای ستونهایی با فاصلة کم باشیم که طرح ساختمان را بصورت سلول ثانویه ، تقسیم کرده‌اند.

در اکثر ساختمانا برای کسب عملکرد مساوی و هم ارز ، نیاز به کارآمدی این ستونها نیست . با درج کردن مینیمم تعداد ستونها بین بادپناه و بادگیر مربوط به لوله ، می توان تأخیر برش را کاهش داد .

یک نمونه عالی ، از مجموعه لوله را می توان در برج Sear  با 1454ft مشاهده کرد که بلندترین ساختمان  دنیا است . راه حل ساختاری طرح اولیة ساختمان را تشخیص داده و آن یکسری مدول های مربعی بود ستونهای داخلی در مدول مربعی به استحکام برشدر نقاط بینابین اضافه شده و حداکثر تأثیر تأخیر برش را در اینجا مشاهده می کنیم بنابراین ساختار متمایل به داشتن یک سرتیر آزاد جداگانه در پایداری بارهای جانبی است این برج، یک پایة 225 تا225ft را ، پوشش می دهد و از اجتماع 9 مدول ساخته شده که هر کدام 75ft مربع هستند با ستونهای 15ft جدا شده تصویر 56-4 را مشاهده کنید و.9 لوله جمع شدة برج sear در یک ماتریس 3 در 3 در پایة نظم و ترتیب گرفتند دو لولة کرنر ،در طبقة‌پانزدهم کم شده اند و دو لوله در طبقة‌شصت و ششم اضافه شدند سه قطعی در طبقة نود داریم و فقط دو افزایش کامل 1454ft داریم علاوه بر این طرحهای کف و طبقات دارای ساختاری با مزیتهای گوناگون هستند ، کاهش دادن توده و یا انباشتگی در طبقات بالایی و مهمترین مزیت این برج در منطقة زلزله خیز ساخته شده است .

نمونة‌دیگر ساختمانهای به نام Four Allen Center  (‌فور آلن سنتر ) در مرکز شهر هوستون است در طرح این ساختمان یک راست گوشه (‌قائم ) امتداد یافته با انتهای نیم دایره که باعاد تقریبی آن 110 تا 260ft می رسد و تصویر 4-56b را مشاهده کنید .برج بطرز شگفت انگیزی باریک و بلند است با نسبت ارتفاع به پنها و 0/6 اضافه (‌افزودنی ) شکل امتداد یافتة برج یک نیمرخ از لبة چاقو و خط افق ، ایجاد کرده است اگرچه ستونها در یک طرح منطقی فاصلة نزدیکی دارند 15ft و در امتداد محیط کامل بطور طبیعی جهت کسب یک راه حل لولة قاب بندی شده برای یک ساختمان واین ارتفاع واضح است که باید تجزیه و تحلیل لوله قاب بندی شده خالص ، صورت گیرد مهندسی ساختار Tanner , Ellisor یک مجموعة لوله تغییر یافته توسط قاب بندی داخلی معرفی می کند که کارایی تقسیم ضربی طرح را به صورت 4 شبکة فلزی می نامد تصویر 456b را مشاهده کنید این قاب بندیهای عرضی با تیرهای درختی وافقی شکل گرفتند همینطور همراه با اثر متقابل خرپا ( تقویت کننده ) قطری یک عنصر سه ستون ، از یک ستون هسته و بیرونی قرار دارند این کار تحت تأثیر بوجود آمدن یک عملکرد خرپای Vierendeel بین ستونهی هسته وداخلی است که بطور زیادی سختی برش سیستم را افزایش می دهد

12-4- ساختارهای نهایی با کارآمد بالا :

 جالب است که یادآوری کنیم هیچگونه جهش یا پرش کوانتوم در ارتفاع ساختمانهای بلند وجود ندارد که امروزه مقایسه بر آن اساس صورت گیرد ؛ زیرا آنها در دهة 1940و1930 ساخته شده اند مثلاً‌ساختمان امپایراسیتت ، که آسمانخراش در 1/250ft موفقیت در ساخت چنین ساختمانهایی اعتبار جهانی و قدرت خاصی به طراحان آنها داده است اجازه دهید چگونگی بکارگیری مواد سبک وزن را برای کمک به بهبود بخشیدن پایداری برای بارهای جانبی مورد آزمایش قرار دهیم سیستم لوله ای با ویژگیهای بکار گرفته شده ستونها در پیرامون ساختمان نیاز جداگانه ای بین نماهای بادپناه و بادگیر ساختمان برای پایداری لنگر واژگونی ایجاد میکند هر چند  ستونهای بیرونی بویژه در یک لولة قاب بندی شده نزدیک بیکدیگر قرار گرفتند و محیط های ریزابه برای جمع آوری ثقل بارها، کوچک هستند. بنابراین ، تأثیر ثقل بار در برخورد و موجهه با نیرویهای کششی مربوط به ستون ها است که تا حدی محدود شده اند. اول بدلیل مواد نستباً سبک که در ساخت از آن استفاده شده و دوم اینکه نواحی ریزابه، برای ستون ها بیرونی محدود شده اند. اگر، ما تا حدی بتوانیم ثقل بارها را بصورت این ستون ها، الق کنیم. آیا می توانیم کارایی سیستم را بهبود دهیم؟

این دقیقاً ایده ای است در ساختارهایی با کارآمدن هایی و بالا که اولین بار توسط دکتر Fazlzur Khan (خان) ابداع شد. یک ساختار نهایی باکارآمد. بالا که ثقل بار را بطور عملی برای پایدری ستون ها در لنگرواژگونی انتقال می دهد.توجه کنید این ایده، بصورت روتین توسط مهندسین مورد استفاده قرار می گیرد. البته زمانیکه، با نیروهای بالا برنده، مواجه شده، در حالیکه طراحی کردن ساختمان های قاب بندی شده هسته- داخلی با جدایی محدود شده بین ستون های باد گیر و باد چنان، محدود شده اند. آنها بطور طبیعی مجدداً نظم و تربیت یافته اند در فرمگیری کف یا طبقه که موجب کسب ثقل بارها بصورت بادی می شود. یک روش مشابه و امکان پذیر، در یک ساختمان لوله ای، حذف کردن بسیاری از ستون های داخلی است و شاید همة این ستون ها و جمع اوری وزن کل ساختمان از طریق ستون بیرونی. این روش قدرت ثقل بارها را نگه می دارد و کارآیی را افزایش می دهد.

در نظر بگیرید یک ساختمان لوله ای با ستون هایی که فاصله کمی نسبت به هم دارند و همینطور Spandre عمیق. تصور کنید، همه ستون های داخلی، کاملاً حذف شده اند. در محدودة این شکل بندی اساس و پایه، می توان یک سیستم تقویت کنندة انتقال کف در هر طبقه 15 بطور تقریباً فراهم کرد. تطبیق کردئن سطوح در بخش پایین، پایین، وسط، بالا، وسط و بالا- بالا. تقویت کننده می تواند یک یا دو طبقه از خرپای Vierendeel فاصله بندی کند در دو مسیر برای پهنا و طول کامل ساختمان. پس خرپاها، می توانند از ستون های داخلی در محدودة صفرها، بین دو خرپا، حمایت کنند. هر نوع متداول قاب بندی فولاد ساختاری، مانند تیرهای رول شدة مرکب و تیرهای مرکب صفحات بتنی را می توان به کار برد برای فضای فاصله از ستونهای هسته و ستونهای خارجی ساختمان، پس ستونهای داخلی می تواند ثقل بارها را ، از یک تعداد طبقات محدود شده حمل کنند ، و سایز آنها باید کوچکتر از سیستم متداول باشد ، آنها همچنین سطح فونداسیون را در بالای ساختمان ، افزایش می دهند . مزیت دیگر این است که ستونها ، در هر محدوده‌ای از صفر ، با دو سطح منتقل می شود و در فضای داخلی برنامه ریزی مطلوب برای اشغال کننده های ویژه ، قرار گرفته اند . این خود ، دلیل کافی برای توجه کردن به این سیستم است ، زیرا ، انعطاف پذیری عظیم و فوق العاده در طرح اولیة ستونها برای استفاده از توسعة مختلف ، پیشنهاد شده است. مثلاً در فضای برنامه ریزی برای دفتر یا اداره ، ستونهای داخلی احتمالاً در حدود 40ft بر مبنای مرکز ، قرار گرفتند . سطوح پارکینگ می تواند دارای ستونهایی در حدود 50ft باشد و غیره . ستون در محدودة صفر منتقل می شود و می تواند با ساختار کوچک و مشکل بدست آید زیرا :

1)     بارها‌،برای منتقل شدن ،کوچک هستند و

2)     این امکان وجود دارد گه فرصتهایی ایجاد شده جهت داشتن برخی از طبقات کامل بدون ستون و این در ساختمان 6 طبقه امکان پذیر است

در واقع فرم بندی طبقه ، اختیاری است و فقط با تصورات طراح، محدود شده است . مزیت اصول ساختاری البته بارهای کاملاً مرده و زنده هستند که در هر طبقه منتقل می شوند و فقط در ستونهای خارجی ،سپس موجب افزایش قابلیت ساختار مربوط به سیستم می شوند بدون شک برخی از تناژ اضافه فولاد برای تقویت کننده ها و ساخت آنان ارتباط دارند .

 البته ، ضروری است که بادپناه و بادگیرهای ستونهای مربوط به لوله با قابلیت سیستم ساختاری پایدار در برابر نیروی برش که موجب بارهای جانبی می شوند ، متصل شوند . اینکار با یک سیستم تیرهای عمیق Spandrel حاصل می شود . زمانیکه ستونهای پیرامون ، فضای نزدیکی به یکدیگر دارند و با یک سیستم مهاربندی قطری ، فاصله ستونها در یک سیستم لوله ای خرپا ریال زیاد می شود دکتر F.Khan  ، نشان داد که ، پیشرفت تدریجی در ستونهای خارجی کرنر مربوط به لولة‌مثلثی خرپا تغییر می کند و کارآیی سیستم می تواند بسیار بهبود حاصل کند .

یک ساختار نهایی برای ساختمان مثلثی ، که فقط چهار ستون کرنر دارد در تصویر 57-4 ، مشاهده کنید . کارایی یک ساختمان برای پایداری بارهای جانبی ، می تواند با استفاده از مهاربندی داخلی و همراه با سیستم ساختاری افزایش یابد و ثقل کامل بار ساختمان طوری ساخته شده که محدودیت تعداد ستونهای خارجی را تحمل می کند برای افزایش دادن قابلیت بالا، ستونهای داخلی باید در محدودة ساختمان ، حذف شوند .

 اگر این سیستم بتواند بطور همزمان اینکار را ا نجامخ دهد ، عنصر پایداری – برش نیاز به ستونهایی می کند که فضای کمتری دارند یا مهاربندی قطری بر مبنای پیرامون که بتواند حذف شود .

بعبارت دیگر ، یک سیستم با مهار بندی قطری یک عملکرد دو تایی را در جهت مبارزه با بارها از ستونهای داخلی و برای ستون خارجی انجام می دهد . در حالیکه در زمان مشابه عملکردهای عنصر برش بین ستونهای بادپناه و بادگیر ، مشابه سیستم بهینه است .

 مهنس Lemesun ، روشی را برای طراحی ساختار برج بانک ساوت وث Southwest با 82 طبقه و 220ft‌ در مرکز شهر هوستون ، انتخاب کرد . این ساختمان دارای یک پایة 165ft است که در یک نسبت ارتفاع به پهنای 4/7 ، ارائه شده است ویژگیهای این طراحی از یک سیستم با مهاربندی داخلی صورت گرفته که هستة سرویس و فاصلة پهنای کامل مربوط به ساختمان دو مسیر دارد . نمونة مهاربندی از یک افزایش مهاربندی نوع K- برای 9طبقه ، معکوس یا وارونه شده است . و دو مهاربندی در هر مسیر دیده می شود . تصویر 58-4 آنرا مشخص کرده . 8 طبقه از این 9 طبقه ، تقویت شده اند و در محدودة برج اجتماع کرده اند .(‌تجمع دارند ) همة ثقل بارها به ستونهای مرکب ماسیو ( بزرگ ) هشت طبقه منتقل شده و بر مبنای نمای ساختمان قرار گرفته . توجه کنید که قطرهای عرضی ، بین اتصالی هستند و وضعیت سه بعدی تحریک شده ، همة 9 ستون در پایداری لنگر واژگونی ، شرکت می کنند سپس می توان لولة قاب بندی شده را ، سیستم ساختاری ، 9ستون بدون پیرامون را ، از ستونهای مانع شده – بویژه در گوشه های ساختمان مقایسه کرد .

21 نکته ضروری در طراحی و آنالیز با ETABS در ساختمان بتنی با قاب خمشی

21 نکته ضروری در طراحی و آنالیز با ETABS در ساختمان بتنی با قاب خمشی

در طراحی و آنالیز با نرم افزار ETABS در ساختمان های بتنی با قاب خمشی ویژه رعایت نکات زیر ضروری است:


1- مطابق آئین نامه 2800 در ساختمان های دارای اهمیت زیاد (بناهای ضروری) فقط باید از سیستم ها یی که ویژه هستند استفاده شود. بند 2-4-7 آئین نامه 2800

2- سیستم های باربر:
دال دو طرفه از مناسب ترین سیستم های بار بر ثقلی به شمار می رود.

3- ضخامت دال:
ضخامت دال باید قبل از شروع عملیات مدل سازی به کمک روش دستی محاسبه شود.
بهترین و دقیق ترین روش برای این کار استفاده از نرم افزار safe می باشد. دال یک طبقه باید مدل شود و کفایت
آن از لحاظ کنترل خیز و میلگرد مورد نیاز در این برنامه کنترل شود
در آئین نامه بتن ایران ضخامت دال:
برای دال هائی که 4 طرف آنها پیوسته میباشد: T(min) =O/180
برای دال هائی که 4 طرف آنها آزاد باشد : T(min) = O/140
برای دو طر ف آزاد میانگین خواهیم گرفت

4- بارگذاری:
برای براورد بار دیوارهای داخلی 10 سانتی متری ابتدا وزن کل پارتیشن ها ی طبقه محاسبه شده سپس این وزن
روی سطح طبقه پخش می شود.
بار دیوارهای جانبی نیز مستقیما روی تیر های جانبی پخش می شود

5- بارگذاری جانبی زلزله
مطابق آیین نامه 2800 میتوان زمان تناوبی سازه را به میزان حداکثر 25% افزایش داد مشروط به اینکه از زمان تناوبی محاسباتی (تئوری) بیشتر نشود
(!) زمان تناوبی تجربی :T= 0.07x (h) 0.75 (بتنی)
که منظور ضرب این مقدار در عدد 1.25 می باشد

6- در معرفی مشخصات مصالح
الف) مبنای برنامه برای تقسیم بار سقف فاصله مرکز تا مرکز می باشد اما بار واقعی از بر تیر تا بر تیر قرار دارد
ب) برنامه ETABS وزن تیر ها و ستون ها را بر مبنای فاصله مرکز تا مرکز آنها محاسبه می کند و وزن ناحیه فصل مشترک تیر و ستون دو بار محاسبه می شود که برای حل این مشکل طبق زیر عمل می کنیم:
وزن دال به طور کامل محاسبه می شود و در عوض وزن تیر را به نسبت ناحیه مشترک آن با دال کاهش می دهیم .در مورد ناحیه باقی مانده ک
ه بین تیر و ستون مشترک است ،فرض میکنبم این ناحیه جزء تیر می باشد و اثر کاهش آن روی ستون خواهیم دید.
یک راه حل برای رفع این مشکل اصلاح جرم واحد حجم و وزن واحد حجم تیر ها و ستون ها می باشد در واقع این کار به معنی تعریف چند نوع مصالح می باشد.
W = (0.60/0.80) x 2400=A وزن واحد حجم اصلاح شده تیر
W = [5.00/(5.80-0.60)] x 2400= B kg/m 3وزن واحد حجم اصلاح شده ستون
و به همین ترتیب جرم اصلاح شده تیر را حساب میکنیم
حال این این اعداد یعنی ,.. A,B را در پنجره Material Property Data وارد میکنیم
معمولا می توان از اثر اختلاف ارتفاع ستون چشم پوشی کرد ولی در مورد تیر قابل اغماض نیست
این مشکل در سازه های بتنی با مقاطع بزرگ به شدت در آنالیز و طراحی دخیل میباشد اما در سازه هایی با مقاطع کوچک و نیز سازه های فولادی چندان تأثیری ندارد.

7- معرفی مقاطع:
در جعبعه Reinforcement Data اگر مقادیر آرماتور در دو انتها تعیین شود طراحی دقیق تر خواهد شد در غیر این صورت Etabs خودش محاسبه میکند.

8- معرفی مقطع دال:
در صفحه Wall/Slab section برای دال های مسطح ضخامت غشائی با ضخامت خمشی همواره برابر است(برابر ضخامت خود دال)
المان دال سه حالت میتواند داشته باشد:
Shell : رفتار کامل صفحه، در این حالت تمام درجه های آزادی فعال می باشد
Membrane : رفتار صرفا غشائی در این حالت درجات آزادی درون صفحه ای فقط آزادند یعنی (سه درجه آزادی دارند)
Plate : صرفآ خمشی در این حالت تنها درجات آزادی برون صفحه ای فعال هستند و بقیه غیر فعال

9- معرفی حالات بار استاتیکی:
بنا بر آئین نامه 2800 در ساختمان با اهمیت زیاد باید اثر پیچش تصادفی لحاظ شود.

10- حالت بار ویژه WALL)) برای معادل سازی جرم و بار نیز باید معرفی شود. (توضیح در زیر)

11- اگر زمان تناوبی سازه از 0.70 بیشتر باشد باید اثر نیروی شلاقی لحاظ شود.

12- امکان معرفی ضریب زلزله به سازه وجود دارد، اما در صورت معرفی ضریب زلزله (بدون استفاده از آئین نامه های موجود ) اثر نیروی شلاقی لحاظ نمی شود.
گزینه توزیع نیروی زلزله با معرفی ضریب زلزله User Coefficient می باشد ، یکی از راه های رفع این مشکل این است که توزیع نیروی زلزله به صورت دستی محاسبه و به برنامه معرفی شود .
راه حل دیگر که مناسب تر به نظر می رسد استفاده از آئین نامه UBC 94 می باشد ، به راحتی می توان پارامتر های آئین نامه 2800 را با آئین نامه UBC94 معادل کرد :
به تشریح چگونگی این موضوع می پردازیم:
اگر ضریب بازتاب را در دو آئین نامه فوق با هم معادل کنیم تمامی ضرایب حذف شده و به رابطه زیر می رسیم
S = T0 0.66
که ضریب T0 برای ما آشناس (2800) حال اگر ضریب بازتاب از 2.5 کوچکتر باشد بدون هیچ مشکلی از UBC94 استفاده می کنیم اما در غیر این صورت ضریب را در نسبت 2.5 به C ی محاسبه شده توسط آئین نامه UBC ، ضرب کرد.

13- در Define menu>Static load cases>1994 UBC seismic Loading
اگر در تعریف و قرار دادن "S" به مشکل برخوردیم یعنی اگر عدد به دست آمده دارای بیش از دو رقم اعشار باشد،می توانید به دلیل خطی بودن رابطه ضریب اهمیت (ا) با "S" جای این دو را عوض کنید .

14- در پنجره Define static load case names ضریب Self Weight Multiplier که ضریب لحاظ کردن وزن اسکلت سازه می باشد تنها برای بار مرده 1 است و برای دیگر حالات بار صفر میباشد .

15- در جعبه define mass source تعریف حالت بار WALL در واقع بار نیست و برای در نظر گرفته شدن نصف دیوار زیر طبقه بام معرفی می شود.
بار نصف دیوار زیر طبقه بام صرفا جهت محاسبه جرم معرفی میشود .این قسمت از دیوارهای بام، بار نیست ولی جرم است و باید در محاسبات جرم دخالت داده شود ، یادمان باشد که در مورد دیوارهای پارتیشن هم باید این موضوع را رعایت کنیم یعنی دیوار پارتیشن جزء بار مرده طبقه بام نیست اما نصف بار پارتیشن باید در جرم آن لحاظ شود .

16- یادمان باشد که opening سقفی است که سختی ندارد اما میتواند بار سطحی تحمل کند.

17- در اختصاص نواحی صلب انتهائی در جعبه Frame End Length Offsets توصیه می شود به جای کل ناحیه صلب تنها نصف آن از طول انعطاف پذیر کسر شود (Rigid-zone factor =0.50).

18- مطابق آئین نامه ACI باید ترکخوردگی مقاطع بتنی در طراحی در نظر گرفته شود.
تحلیل ∆ P- در سازه های بتنی باید با لحاظ کردن اثرات ترکخوردگی مقاطع انجام شود
"مطابق آئین نامه ACI ممان اینرسی ستون ها در سازه های بتنی باید در 0.70 و در تیر ها در 0.35 ضرب شود تا اثر ترک خوردگی در محاسبات لحاظ شود" .

19- معرفی دیافراگم صلب درجات آزادی را کاهش می دهد .در صورت معرفی دیافراگم برای یک طبقه آن طبقه سه درجه آزادی خواهد داشت.

20- طراحی مدل:
وقتی سازه بر اساس ضوابط شکل پذیری ویژه (ACI) طراحی می شود موارد زیر کنترل توسط ETABS کنترل خواهد شد
کنترل میلگرد طولی تیر ها
کنترل مفایت ظرفیت مقطع ستون ها
کنترل جاموت مورد نیاز در تیرها و ستون ها
کنترل ظرفیت اتصال تیر به ستون ها
منترل ضابطه ستون قوی- تیر ضعیف
اما ضوابط و معیارهای اجرائی کنترل نخواهد شد به عنوان مثال برنامه مواردزیر را کنترل نخواهد نمود
جاشدن میلگرد در عرض تیر ها
همپوشانی میلگرد در ستون ها
طول مهاری در تیر ها و ستون ها .

21- یادمان باشد پیش فرض برنامه برای طراحی بر اساس شکل پذیری ویژه Special می باشد.
در بازنگری خروجی ها بک نکته اساسی این است که اگر در نمایش نسبت نیروی موجود به ظرفیت ستون عدد نمایش شده بزرکتر از 1.0 باشد ، باید مقطع بزرگتر شود
جهت نمایش ابن نسبت در جعبه Display Design Results در قسمت Design Output قسمت زیر را انتخاب کنبد
Column P-M-M Interaction Raito

سیستم قالب بندى ساختمان هاى بتن مسلح با استفاده از میز پرنده

سیستم قالب بندى ساختمان هاى بتن مسلح با استفاده از میز پرنده

سرعت و سهولت قالب بندى، یکى از عوامل مهم در بهبود سرعت اجراى سازه هاى بتن مسلح به شمار مى رود. سیستم قالب بندى با استفاده از میز پرنده، علاوه بر سرعت بخشیدن به قالب بندى، امکان قالب بندى همزمان و موازى را در کل پروژه ایجاد مى نماید.

در این سیستم بتنى درجا، قالب بندى دیوارها به صورت معمول و با استفاده از قالب هاى دیوارى انجام مى شود. اما براى قالب بندى سقف، پس از اجراى دیوارها، از میزهاى پرنده استفاده شده و دال بتن مسلح سقف اجرا خواهد شد. این میزها پس از قالب بردارى توسط جرثقیل، از محل بازشوها، از سازه خارج مى شوند.

سازه هاى حاصل از این روش اجرایى، از نوع دیوارهاى باربر بتن مسلح بوده و جزء سیستم هاى شناخته شده، و منطبق بر آئین نامه ها و استاندارد ملى یا بین ا لمللى محسوب مى شود. به علاوه سیستم مذکور داراى عملکرد مطلوب لرزه ا‌ى است و مى توان آن را در پهنه هاى مختلف لرزه خیزى کشور اجرا نمود.

با توجه به این که این روش اجرایى مذکور، سیستمى مشابه سیستم تونلى در دو جهت متعامد اصلى ساختمان ایجاد مى نماید، لذا لازم است به منظور عملکرد بهتر باربرى جانبى، دیوارهاى برشى در هر دو جهت اصلى به میزان لازم تأمین شود. قطعاً چنین نحوه توزیع دیوارهاى بتن مسلح در پلان سازه، معمارى خاصى را بر سیستم حاکم خواهد نمود. سقف هاى بتن مسلح در این سیستم نیز مى تواند به صورت دال تخت یا تیرچه و بلوک، طراحى و اجرا گردد.

در این سیستم، امکان تعبیه و پیش بینى مسیرهاى توزیع تأسیسات مکانیکى و برقى در زمان میلگردگذارى و پیش از بتن ریزى سازه وجود دارد.

این روش اجرا، در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مورد ارزیابى قرار گرفته و کاربرد آن در حیطه الزامات ارائه شده مجاز است.

الزامات سیستم قالب بندى ساختمان هاى بتن مسلح با استفاده از میز پرنده

-1 مبانى کلى طراحى این سیستم مطابق با ساختمان هاى بتن آرمه از نوع دیوار باربر صورت گرفته و شیوه اجراى آن به روش قالب هاى یکپارچه دیوار و استفاده از میز پرنده براى قالب بندى یکپارچه سقف انجام مى شود.

-2 اجراى این سیستم در کلیه پهنه هاى لرزه خیزى ایران )مطابق استاندارد( 2800 حداکثر تا 15 طبقه یا 50 متر از ترازپایه بلامانع است.

-3 طراحى سازه هاى ساخته شده با این روش قالب بندى، بر اساس آخرین ویرایش استاندارد 2800 ایران و آئین نامه آبا (یا آئین نامه ACI 318-05 و ویرایش هاى بعد از آن) انجام گیرد

-4 رعایت ضوابط مربوط به شکل پذیرى متوسط و زیاد متناسب با لرزه خیزى مناطق مختلف ایران مطابق استاندارد 2800 الزامى است.

-5 منظم بودن ساختمان در پلان و ارتفاع ضرورى است.

-6 در این سیستم، ارتفاع خالص دیوارها در هر طبقه حداکثر‌3 متر(بدون احتساب ضخامت سقف) و ضخامت دیوار حداقل 15‌سانتى متر مى باشد.

-7 سطح مقطع اسمى دیوارهاى سازه ا ى یک جهت مى بایست حداقل 80 درصد جهت دیگر باشد.

-8 رعایت حداقل مقاومت فشارى نمونه استوانه ا‌ى 25مگاپاسکال براى بتن سازه ا ى و حداقل تنش تسلیم 400‌مگاپاسکال براى فولاد الزامى است.

-9 در نظر گرفتن ملاحظات خاص در معمارى، جهت بستن و باز نمودن قالب هاى دیوارها و ورود و خروج میزهاى پرنده، براى قالب بندى سقف ضرورى است.

-10 تأمین آرماتورهاى اضافى در اطراف بازشوها، براساس مبحث نهم مقرارت ملى ساختمان الزامى است.

-11 قالب بردارى اجزاء سازه ا‌ى مى بایستى مطابق مبحث نهم مقرارت ملى ساختمان صورت گیرد.

-12 استفاده از مواد افزودنى شیمیایى(روان کننده، فوق روان کننده و افزودنى هاى تسریع کننده گیرش بتن) باید مطابق با مقررات ملى ساختمان و یا سایر مراجع معتبر بین المللى بوده، همچنین نوع و میزان مصرف آن ها بر مبناى مشخصات اجرایى و اقلیمى کشور انتخاب گردد.

-13 در شرایط اقلیمى مختلف، باید تمهیدات لازم در طراحى و اجراى ساختمان ها در نظر گرفته‌شود.

-14 طراحى و اجراى جزئیات مناسب در محل اتصال دیوارهاى غیر سازه ا ى به منظور عدم مشارکت در سختى جانبى سازه الزامى است.

-15 لحاظ نمودن جزئیات دقیق مسیر و محل نصب کلیه اقلام تأسیسات برقى و مکانیکى در مرحله طراحى و اجرا ضرورى است.

-16 تمهیدات لازم در اجراى نازک کارى و نماسازى بر روى سطوح بتنى، مى بایستى در مراحل‌ طراحى و اجرا در نظر گرفته شود.

-17 سقف هاى بتن مسلح در این سیستم، به صورت دال یک طرفه یا دوطرفه و با استفاده از قالب هاى ماندگار نوع پلى پروپیلن اجرا مى شوند. مشخصات فنى قالب ماندگار پلى پروپیلن باید بر

مبناى استانداردهاى معتبر ملى و بین ا لمللى تأمین شود.

-18 در طراحى و اجراى سقف هاى حاصل از این روش، رعایت کلیه الزامات مربوط به طرح لرزه ا‌ى مطابق با استاندارد 2800-84 و ویرایش هاى بعد از آن، الزامى است.

-19 تحلیل و طراحى قطعات بتن مسلح سقف، به همراه میلگردگذارى هاى خمشى و برشى، باید بر مبناى روش هاى معتبر شناخته شده و آئین نامه هاى معتبر بتن مسلح، صورت پذیرد.

-20 در محل اتصال سقف با دیوارها، میلگردگذارى ویژه طولى و عرضى جهت توزیع یکنواخت تلاش ها و ایجاد یکپارچگى سقف و دیوار از حیث اتصالات الزامى است.

-21 منظور نمودن بارهاى حین اجرا در استفاده از قالب پلى پروپیلن جهت سقف، ضرورى است.

-22 رعایت مشخصات فنى مربوط به میل گرد و بتن مورد استفاده در سقف، هم چنین ضوابط آرماتوربندى و بتن ریزى، مطابق مبحث نهم مقررات ملى ساختمان الزامى مى باشد.

-23 درنظر گرفتن جزئیات دقیق مسیر و محل نصب کلیه اقلام تأسیسات مکانیکى و برقى در مرحله طراحى و اجراى سقف و دیوار، ضرورى است.

-24 اخذ گواهینامه فنى براى محصول قالب ماندگار نوع پلى پروپیلن، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامى است.

-25 عایقکارى حرارتى جداره هاى خارجى ساختمان مطابق الزامات مبحث 19 مقررات ملى ساختمان الزامى است.

-26 رعایت مبحث سوم مقررات ملى ساختمان درخصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و همچنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق با درنظر گرفتن تعداد طبقات، ابعاد ساختمان، کاربرى و وظیفه عملکردى عنصر‌ساختمانى ضرورى است.

-27 صدابندى هوابرد جداکننده هاى بین واحدهاى مستقل و پوسته خارجى ساختمان و صدابندى سقف بین طبقات مى بایست مطابق مبحث هجدهم مقررات ملى ساختمان تامین گردد.

عوامل موثر در تخریب بناها و بافت های شهری

عوامل  موثر در تخریب بناها و بافت های شهری

---

 -تشخیص ضایعات در بنا،مجموعه و یا بافت شهری

اساسی ترین بخش قبل از هر اقدام مرمتی تشخیص ضایعه یا عارضه است . نوع مصالح پیوند منطقی عناصر ساختمانی توزیع متناسب نیروها،مقاومت شالوده در مقابل بارهای وارده، ـ تناسب نیروهای داخلی با توجه به توانای مصالح،حفاظت صحیح کل ساختمان در برابر عوامل خارجی، در مجموع از عوامل و شرایط لازم برای تأمین ایستایی و ادامه حیات و بقای ساختمان محسوب می‌شوند. بنابراین هنگام بررسی یک بنا یا مجموعه و یا بافت شهری پرداخت به عواملی که مخل قلمداد می شوند ضروری است.

کهولت و فرسودگی شرایط مناسبی را برای سایر عوامل مخل فراهم می کنند. ـ میزان رطوبت، تغیرات و نوسانات مداوم درجه حرارت(روز گرم و شب سرد) عوامل جوی، همگی مقاومت بنای پیر و فرسوده را تضعیف می کنند. طبعاً این مقاومت حد معینی دارد مجموعه عوامل نامبرده مخل ادامه زندگی بنا می شوند.

آسیب و عارضه> …..عدم تعادل> ….عامل مخل

بنابراین مشاهده آسیب و عارضه در بنا دال بر عدم وجود تعادل است که در چنین شرایطی ریشه یابی عامل مخل در دستور کار قرار می گیرد.

به طور کلی عوامل تخریب مجموعه‌ای از کنشها و آسیبها هستند که در تغییر شکل و  تخریب بنا مؤثر واقع می شوند. نحوه تعمیر بنا نیز بستگی به نوع این عوامل مخل و مخرب دارد. پس ابتدا باید عواملی را که موجب صدمه دیدن بنا و یا نهایتاً ویرانی آن شده اند بررسی کرد و سپس چگونگی تعمیر و حفظ و نگهداری آن را طراحی و اقدام را آغاز کرد.

2.5-عوامل مؤثر در تخریب بنا

1.2.5 عوامل طبیعی

مانند رعد و برق، ـ رطوبت ناشی از آبهای زیرزمینی یا ریزش باران و برف، باد، زلزله، عوامل بیولوژیک. ـ تأثیر عوامل طبیعی به نحوه استقرار، ـ تشکل بنا و مصالح مورد استفاده متفاوت بستگی دارد.

2.2.5عوامل اجتماعی و سوانح

مانند جنگ، ـ مهاجرت و آتش سوزی.

3.2.5 عوامل تخریب مربوط به شیوه خاص زندگی ماشینی

مانند تأسیسات بنا از قبیل فاضلاب، ـ کانال کشی و غیره.

4.2.5 عوامل تخریب مستقیم به وسیله مردم و حکام وقت

از جمله می توان به تخریب حصارها و خندقها با هدف گسترش شهرها، ـ تخریب بناهای عظیم به منظور استفاده از مصالح آنها و همچنین استفاده نادرست از ابنیه قدیمی، ـ استقرار مردم در واحدها و مجموعه های بزرگ دیمی و دخل و تصرف شدید و ناهنجار در آنها، حفاری ابنیه به منظور گنج یابی، اقدامات بدون مطالعه و برنامه ریزی افراد خیّر به منظور تعمیر، تغییر فشار آبهای زیرزمینی بر اثر حفر چاهای عمیق و پمپاژها.

جدول 1 می تواند در انطباق عارضه با بعضی از مسائل موجود در بنا ما را یاری رساند، ـ بدین معنی که ضمن تجزیه بنا به بررسی پلان در بخشهای مختلف و الحاقات بنا در تمام ابعاد(پلانمتریک و احجام)می پردازیم که در نهایت یکی از ابزارها برای مطالعه تنشها و عدم تعادل در بناهاست.

3.5اشاره ای به شناسایی آسیبها

نخستین اقدام ضروری برداشت صحیح از اثر آسیب دیده و تهیه نقشه های کامل آن است.در این نقشه ها ارائه وانعکاس جابه‌جاییها،انحرافات و دخالتها (الحاقات)ضروری است.

به این ترتیب ضایعات بنا به طور دقیق در این نقشه معرفی می شود. پس از شناخت و معرفی ضایعه، ـ مرحله بررسی و مطالعه در مورد علل آن آغاز می شود.کارشناسان و متخصصان به سونداژ و ردیابی عامل مخل می پردازند. هر عرضه ای ممکن است معلول چند عامل باشد. لذا بررسی و شناخت تمامی این عوامل ضروری است. برای مثال رانش یک دیوار در لحظه ممکن است بر اثر رطوبت در پی یا فشار تاق بالای دیوار باشد. پس از راه بصری و برداشت عملی عارضه را شناسایی و آن را ردیابی    می کنیم تا علل آن معلوم گردد. پس از شناخت این علل و عوامل مرحله تشخیص،   ـ درمان و فنون و تکنیکهای وابسته شروع می شود.

در این مرحله لازم است از مصالح و تکنیکی استفاده شود که صدمات کمتری به بنا وارد آورد و در صورت لزوم در آینده قابل تعویض و جایگزینی باشد.

4.5فرسایش و زوال

تغییر خواص مصالح معمولاً متأثر از یک و یا هر دو عامل زیر است:

الف)تنشها(داخلی و خارجی)

ب)روندهای فساد و تحلیل رفتگی

1.4.5تنشهای عامل فرسایش و زوال به دو گروه خارجی و داخلی تقسیم می شوند که از مجموعه عوامل مختلف تأثیر می پذیرد:

بارزیاد وارد بر سازه

اگرچه بارهای کششی در حدی نیستند که باعث ایجاد شکافهای قابل روئت گردند. اما می توانند ترکها و خلل و فرج ریز را گسترش دهند و موجب افزایش پیشروی آنها شوند و بدین ترتیب عوامل مناسب برای نفوذ آب و رطوبت را فراهم آورند و در نتیجه باعث فرسایش شوند(شکل 1)

در دیوارهای خشتی تنش کششی می تواند در نقاط اتصال موجب باز شدن مختصر اتصالها گردد و همین امر باعث نفوذ آب می شود و در نتیجه شرایط مناسب را برای فرسایش فراهم می آورد.

تنشهای حاصل از تغییرات دما:تمامی مواد و مصالح در برابر حرارت منبسط و در برابر سرما منقبض می گردندو اگرچنانچه به هر وسیله از این تغییرات جلوگیری شود تنشهای حاصله موجب ایجاد شکستگی در مصالح می گرد(شکل 2).اختلاف دما بین شب و روز بویژه در آسمان صاف به مراتب بیشتر است زیرا مواد  و مصالح در برابر آفتاب بسیار گرم و در شبهای صاف به شدت سرد می شوند. ارقام زیر تغییرات پیش بینی شده برای یک قطعه یک متری از مواد مختلف (به صورت آزاد و غیر مسدود)را بر اثر یک تغییر دمای °C30 نشان می دهد.

mm 25/0 = گرانیت (سنگ خارا)

mm 4/0 – 3/0 = ملات ماسه و آهک

mm 20/0 – 15/0= خشت پخته

 mm 15/0 =  مرمر

mm 4/0-3 = بتون

mm  5/0 = سنگ آهکی

تغییرات طولی در سایر موادی که معمولاً به همراه سایر مصالح ساختمانی به کار گرفته می شوند به شرح زیر است:

mm 3/0 = آهن

mm 3/0= شیشه

mm 7/0 آلومینیم

mm 0/3-5/1 = رزین پلاستیکی

mm. 7/0 = پلاستیک تقویت شده

اگر مواد و مصالحی با ضرایب انبساط متفاوت در نقاط اتصال به کارگرفته شوند زمینه ایجاد تنش کششی و برشی فراهم می آید که میزان تنش با افزایش طول قطعات مورد نظر بیشتر می شود.انبساط حاصل از حرارت در قطعات بسیار بلند ایجاد تنش می کند. اگر از این انبساط جلوگیری شود و یا مصالح مختلفی به شکل غیر قابل انبساط و به صورت سفت و انعطاف ناپذیر که بر اثر انبساط با هم به کار روند تنشهای حاصله می تواند موجب تغییر شک سازه یا ایجاد ترکهایی در آن شود(شکل های 3و4)

انفصالی که در اثر انبساط در نقاط اتصال حاصل می گردد در نتیجه انقباض مجدد بسته نمی شود، زیرا این ترکهای حاصله با مواد زاید پر می شوند و همین امر موجب می شود که بیشتر باز شوند. بر حسب محاسبه در یک ورقه 6 متری که بر اثر تغییر دمای °C10 حدود mm25/0 ر انبساط می یابد تورمی در حدmm 25 ایجاد می شود.

قطعات مرمر که در دیواره ها به کار می روند اگر چنانچه مرتبط و نزدیک به هم مورد استفاده قرار گیرند انبساط قابل توجهی پیدا می کنند. به طوری که در شکل 5 مشاهده می شود سطح منحنی دارای تنش کششی است و ترکهای بسیار ریز که در آن ایجاد   می شوند روند تغییر و فرسایش را تسهیل می کنند.

چنانچه می دانیم مرمر ترکیبی است از بلورهای عریضی از کربنات کلسیم که ضریب انبساط آن به تبع جهت استقرار بلور تغییر می کند(شکل 6) ضرایب انبساط کربنات کلسیم عبارتند از :

m/m°c 6-10 * 25 درطول محور C

m/m°c 6-10 * 5

تمامی بلورها بر اثر افزایش دما در طول محور C منبسط و در طول محور عمود بر آن منقبض می شوند. این تحولات موجب ایجاد تنش در بین دو بلور که به نوبه خود باعث انبساط دو بلور می شوند و شرایط مناسب برای انفصال دو بلور را فراهم می کند و در نتیجه دو بلور از هم دور می شوند.

تنشهای داخلی حاصل از این پدیده ها می توانند از یک سو باعث انفصال بلورها و از سوی دیگر باعث ایجاد اختلاف سطح در آنها شود. نتیجه نهایی عبارت است از ایجادترکها و شکستگیهای ریزی که به نوبه خود شرایط مناسب را برای نفوذ آب به داخل فراهم می آورد و موجب تسریع روند فرسایش می گردند. ترک پذیری مرمر در گذر زمان افزایش می یابد.

طنین ها و لرزش 

معمولاً تمامی مواد و مصالح بناهایی که در آنها لرزش بوجود می آید به طور متفاوت تحت تأثیر نیروهای کششی و فشاری قرار می گیرند. در این مورد نیز قانون عمومی ((تمرکز تنش روی ترکهای بسیار ریز )) صادق است و در چنین شرایطی خود ترکها ریز (میکروسکوپی) بر اثر لرزشها امکان رشد و توسعه می یابند و بیشتر می شوند. علاوه بر این بر اثر این لرزشها ترکهای جدیدی در نقاطی که تحت تأثیر تمرکز تنشها هستند تشکیل می شوند . درکل می توان گفت لرزش و طنین بر شدت تغییرات و فرسایش مصالح می افزاید زیرا ترکها ریز با هدایت آب به داخل باعث ایجاد تنش در داخل مصالح می شوند.

در مجموع ارزیابی دقیق از نقش لرزش و طنین در کلیه فرایندهای تغییر و تحول مواد و مصالح به دلیل وجود عوامل فیزیکی و شیمیایی و مکانیکی امر بسیار پیچیده ای است.

لرزش به طور غیرمستقیم در حفاظت ابنیه تأثیر می‌کند و چه بسا در سیستمهایی که باید ابنیه را در مقابل عوامل محیطی و تغییر و فرسایش محافظت کنند تأثیر منفی می گذارد. برای مثال لرزش ممکن است از قدرت حفظ و هدایت آب در ناودانها و نقاط اتصال بکاهد و در نتیجه شرایط مناسب را برای نفوذ آب به بخشهای از دیوار که معمولاً محفوظ اند فراهم آورد.

تأثیر وضعیت سطوح در روندهای تحول و فرسایش

کار کردن بر روی سطوح بعضی از مصالح باعث ایجاد ترکهایی بر سطوح آنها        می گردد و این امر بویژه در مورد سنگ به صورت خاصی صادق است. زیرا به کرات دیده شده که بر اثر کار بر سنگ قشر مورد نظر قابلیت فرسایش سریعتری یافته است.

سنگتراشان معمولاً برای دستیابی به یک جداره صیقلی از چکش پیکر تراشی با زاویه قایم نسبت به سطح استفاده می کنند. همین امر باعث ایجاد ترکهای بسیار ریز می شود و این ترکها خود عامل نفوذ آب می شوند.

در عوض اگر پس از کار کردن بر روی سنگها آنها را پرداخت کنند یعنی اگر تمام قسمتهای آسیب دیده از سطوح آن پاک شود یک سطح صاف و همگن حاصل       می شود که به طور حتم مقاومت بیشتری در برابر عوامل محیطی خواهد داشت. به طور کلی در تمامی مصالح ساختمانی سرعت فرسایش و تغییرات قویاً تحت تأثیر شرایط سطحی مصالح است.

یخبندان و تشکیل بلور

مصالح ترکدار معمولاً به راحتی تحت تأثیر تنشهای داخلی قرار می گیرند زیرا آب نفوذ کرده داخل این ترکها بر اثر تغییر دمای محیطی بخار یا منجمد می شود. ـ قابل ذکر است که در ضمن عمل تبخیر براثربلور شدن نمکهای محلول درآب تنشهایی به وجود می آیند. این نمکها معمولاً یا از زمین های اطراف و یا از هوا و یا از خود مصالح حاصل می شوند.

وقتی دما به زیرصفر درجه سانتیگراد می رسد بر اثر تشکیل بلورهای یخ تنش به وجود می آید . در وهله اول می توان گفت در هر دو حال تنش ناشی از ایجاد و رشد بلور در ترکهاست . یک بلور معمولاً در یک ترک نسبتاً بزرک امکان رشد بیشتری دارد، در صورتی که در ترکها و در خلل و فرج مویی این امکان رشد محدودتر است.

آب در جهتی جریان دارد که در آن بلور در حال رشد است (شکل 7). اگر تعداد ترکهای بزرگ کمتر از ترکهای کوچک باشد این امکان وجود دارد که مایع در ترکهای کوچک باقی بماند و این زمانی است که ترکهای بزرگ به طور کامل از بلور پر شده است.(شکل 8)

بلورها به طور متوالی بر جداره ترکها فشار وارد می آورند و تا زمانی که فضای کافی برای رشد بلورها باقی است در ترکهای مویی(به قطر یک میکرون) بیشترین فشار وجود دارد(شکل 9). در مقاطع نزدیک به سطح  فشار داخلی که به وسیله بلورها ایجاد می شود از آنجایی  که واکنش متناسبی از سوی مصالح نمی یابد خنثی نمی شود و در نتیجه به نیرویی کششی تبدیل می شوند که به نوبه خود می تواند عامل شکستگی را فراهم آورد.(شکل 10)

باید توجه داشت که بر اثر کاهش دما به درجات زیر صفر و تشکیل یخ تنش داخلی در نتیجه رشد بلورها حاصل می شود و نه افزایش حجم ناشی از تبدیل آب به یخ . زمانی که بلورهای یخ رشد می کنند مواد و مصالح اطراف آنها کاملاً خشک می شوند زیرا آب بدین ترتیب از طریق ترکهای مویی جذب می گردد.

فرسایش بر اثر باد(انطباق تنشهای خارجی و داخلی)

ممکن است تنش داخلی که بر اثر یخبندان  یا تشکیل بلور ایجاد می شود بر تنشهای خارجی اضافه شود. مجموع این تنشها ی کششی وارد بر مصالح عاملی برای ایجاد شکاف می شود (شکل 11). حال آنکه تنها یک نوع تنش به تنهایی قادر به ایجاد شکاف نیست و فقط ایجاد سایش می کند(شکل 12).

معمولاً فرایند سایش ناشی از خیزش ماسه هاست و به وسیله باد  در نزدیکی سطوح ایجاد می شود. شن و ریگهای نازک از ماسه خطرناکترند ، بویژه هنگامی که مصالح ترکدار و مرطوب باشند. در چنین موقعی باد باعث تبخیر رطوبت می شوند و در نتیجه زمینه را برای تشکیل بلورهای نمک در زیر قشر خارجی مساعد می کند. در موضعی از مصالح که عمل تبخیر انجام می پذیرد ،حفره هایی ایجاد می شود زیرا در آن عمل سایش و فرسایش به وقوع می پیوندد.

2.4.5 روندهای فساد و تحلیل رفتگی

آب به عنوان عامل مخل در فرسایش:آب باران اصولاًکمی اسیدی است ،زیرا حاوی انیدریدکربنیک است، انیدریدی که با آب، اسیدی نسبتاً ضعیف (اسید کربنیک ) می سازد(Co2+H2o=Co3H2) زمانی که کربنات کلسیم و منیزیم (مثلاً کربناتهای موجود در ملات و اندودهای آهکی و آهک و مرمر) با این نوع آب تماس می یایند به بی کربنات تبدیل می شوند و به تدریج ازهم می پاشند.

C3Ca+Co3H2……..=(Ca3H)2

قابل حل       غیر قابل حل

بعضی از مواد ومصالح معدنی از نوع فلدسپاتها و شیشه های معدنی(سنگ طلق) ]سیلیکاتهای موجود در ملاتهای ریگی[ در مقابل آب به صورتی بطیء تغییرشکل    می دهند و به خاک رس تبدیل می شوند که هم قدرت چسبندگی آن کمتر است و هم حجم بیشتری را اشغال می کند.

عواقب قابل مشاهده این اتفاق را می توان در سنگهای ریگی ملاحظه کرد که در آنها لایه ای از بخش سالم سنگ ،که هیدراته شده است، پس از تورم از سنگ جدا می شود.سنگهای آهکی و مرمری دراقلیمهای بسیار مرطوب کاملاً تغییر ناپذیر نیستند، بلکه به تدریج فرسایش می یابند . روند هیدراته شدن و پوسیدگی در سنگهای ریگی به مراتب سریعتر است ،به نحوی که پس از گذشت چند قرن قطر لایه های پوسیده به چند میلیمتر می رسد.سرعت این فرایند به شکاف پذیری و ترک پذیری مصالح و نیز نوع مواد معدنی موجود در مصالح بستگی دارد که در اقلیمهای گرمسیری و مرطوب نیز شدت بیشتری می یابد.

فرسایش در محیطهای آلوده: هوای آلوده در مراکز شهری و یا حاشیه آنها حاوی مقادیر متغییری انیدرید سولفوریک است که از احتراق مواد سوختی سولفوردار حاصل می شود. اکسیداسیون انیدرید سولفوریک موجب تشکیل اسید سولفوریک می شود.(so2+1/2o2+h2o=so4h2) .

اسید سولفوریک اسیدی بسیار قوی است که می تواند عامل فرسایش بسیاری از مواد معدنی (چه کربناتها و چه سیلیکاتها ) باشد. این عامل با سرعتی به مراتب بیشتر از سرعت فرسایش آب حاوی اسید کربنیک موجب فرسایش می شود.

Co3caso4h2so4ca+2 h2 o

تا حدی قابل حل        نامحلول

تأثیر آلودگی محیط و هوا در اربطه بالا بسیار پیچیده است و هنوز به طور کامل روشن نیست . این هوا علاوه بر انیدرید سولفوریک حاوی عناصر آلوده کننده دیگر نیز هست. بعضی از این عناصر می توانند موجب تشکیل اسیدهای قوی دیگری(از جمله اسید کلرئیدریک ،اسید نیتریک، اسید فلوئوریک)شوند که به نوبه خود می توانند عام رسایشی قوی باشند.

تأثیر انیدرید سولفوریک در مصالح مراحل مشخصی را طی می کند که در نمودار یک نمایش داده شده است. این تأثیر موجب فرایندهای زیر می شود:

الف)سایش مستقیم کربناتها (مرمر و سنگهای آهکی) که می تواند بسیار سریع باشد. مقدار این ساییدگی در نیویورک که در هر 25 سال یک میلیمتر محاسبه شده است.

ب)تعریق و تبخیر( که بر اثر اختلاف دما حاصل می گردد) می تواند عامل صدمات وخیمی باشد. این فرایند در هر نوع سنگ ترکدار اثر می کند  در واقع لایه مایعی که بر اثر تعریق و تبخیر روی جداره مصالح اجاد می شود حاوی مقدار زیادی اسید و نمکهای حل شده)بع میزانی بیش از آب باران )است در اقلیمهای مرطوب بر اثر تکرار چرخه تبخیر و تعریق که هر شبانه روز بر اثر اختلاف دمای شب و روز حاصل می شود . شرایط مناسبی برای ورود و نفوذ عوامل ساییدگی و نیز تشکیل بلورهای ننمک در داخل ترکها فراهم می آید. چنانچه قبلاً مشاهده شد عمل تشکیل بلور موجب ایجاد تنشهای داخلی و در مواد و مصالح می شود.در نتیجه این فرایند لایه سطحی کدری روی مصالح تشکیل می شود که مملو از سولفات کلسیم است در زیر این جداره قشری از مصالح قرار دارد که چسبندگی خود را از دست داده است و به سادگی جدا می شود. این قبیل فرایند ها می توانند در طول 10 سال موجب فرسایش به قطر چند متر در مصالح شوند.

تأثیر عوامل هواشناختی در آلودگی هوا: میزان عوامل آلوده کننده موجود در هوا هم به میزان این عوامل در محیط و هم به عوامل هوا شناختی بستگی دارد.برای مثال، اگر عوامل آلوده کننده در سطح وسیعی از هوا پخش شوند بیشتر بخش پایین بنا دچار آلودگی خواهد شد(شکل 13).

 در شرایط معمولی در محط اصولاً با افزایش ارتفاع در جه حرارت کمتر می شود و همین خود باعث عدم ثبات می گردد(شکل 14). زیرا هوای گرمتر معمولاً جایگزین هوای سرد بالای خود میشود . ولی در بیشتر شبهای سرد زمستان در نزدیکی سطح زمین قشری از هوا به وجود می آید که در آن درجه حرارت با افزایش ارتفاع بیشتر می شود. این شرایط که در آن هوا دارای ثبات است (زیرا هوای سرد به دلیل وزن مخصوص بیشتر تمایل به استقرار در سطح پایین تر است) به وارونگی هوا معروف است.

در حین تقدم و تأخر حرارتی ،جریان هوا کند است و عوامل آلودگی پخش نمی شوند بلکه در ارتفاع مشخصی جای می گیرند. این عوامل ممکن است بر اثر اختلال هوای محل به سطح پایین منتقل شوند(این اختلالهل معمولاً بر اثر وجود فضاهای گرمتر است مثلاً گرمایش خانه ها نیز می تواند در آ مؤثر باشد)(شکل 15) معمولاً در فصل زمستان در دره ها زمانی که تقدم و تأخر حرارتی در ارتفاعی مشخص و در شرایطی با فشار زیاد و باد ضعیف اتفاق می افتد آلودگی شدید ی ایجاد می شود(شکل 16).

شهر ونیز یکی از مثال های استثنایی در این زمینه است که آلودگی آن هم ناشی از عوامل محلی (مانند تأسیسات حرارتی) است و هم ناشی از حمل آلودگی از محلات صنعتی که معمولاً با تقدم و تأخر حرارتی در فصول پاییز و زمستان بیشتر می شود.(شکل 17) از آنجا که شهر ونیز در شبهای زمستان از بخش برآمده دریا در خشکی گرمتر است در هوای موجود در بالای شهر اختلال به وجود می آید.

فساد و تحلیل رفتگی بیولوژیکی: بعضی از باکتریها(باکتریهای مربوط به سیکل سولفور که ((تیوباسیل)) نامیده می شوند) می توانند سولفورها را به اسید سولفوریک تبدیل کنند . گمان می رود که این باکتریها(میکرو ارگانیزمها) مقدار معتنابهی اسید سولفوریک روی سطح مواد و مصالح اختمانی ایجاد می کنند.h2s موجود در هوا که از تخمیر های طبیعی حاصل می شود و یا سولفورهای موجود در سطح زمین که بر اثر صهود رطوبت منتقل شده امکان تولید اسید سولفوریک را برای تیوباسیل ها فراهم می کنند . اگر تیوباسیل ها در تعداد قابل توجه(مثلاً بیش از 1000 واحد در گرم) بر سطح مصالح یافت شوند و اگر توجیه منطقی و ساده دیگری موجود نباشد حمله تیوباسیل به عنوان عامل رسایش می تواند منطقاً تغییر در سطح سنگ را توجیه کند،یعنی این باکتری ها باعث تشکیل سولفات کلسیم در محیط های ظاهراً غیر آلوده شده اند.

فرضیه مشابهی وجوددار د که به موجب آن باکتریهای مربوط به سیکل ازت می توانند اسید نیتریک تولید کنند ، ولی این فرضیه چندان پایه ای در اصول علمی قاطع ندارد.

لیکن ها: در اماکن مرطوب رشد و توسعه لیکن ها بر مصالح بسیار معمول است ، ولی بسیاری از انواع لیکن ها نمی توانند در فضاهای آلوده به حیات خود ادامه دهند.

لیکن های سفید به عم چندین میلیمتر د ر داخل مصالحنفوذ می کنند و با تولید اسید اورگانیک از جمله اسید اوزالیک باعث تجزیه آنها می شوند. سایر لیکن ها قدرت نفوذ کمتری دارند..عموماً صدمه لیکن ها تدریجی است ولی نفوذ آنها در سطوح تزئینی و بویژه نقاشیهای دیواری پیامدهایی بسیار وخیم دارد. پاک کردن سطوح مزبور از لیکن ها ساده نیست و پیشگیری ار تهاجم آنها مستلزم مراقبت بسیار جدی است.

خزه ها: رشد و توسعهخه ها صرفاً در محیط های بسیار مرطوب امکانپذیر است . خزه ها معمولاً بیش از همه در زیر زیمین ها رشد می کنند . در فضاهایی که با نور مصنوعی روشن می شوند. بر اثر تنفس بازدید کنندگان مواد ارگانیکی به وجود می آیند . تأثیرات این مواد ارگانیکی در سطوح تزئینی می تواند عواقب بسیار وخیمی داشته باشد.

در اقلمها بسیا ر مرطوب ، خزه ها ب سطح بیرونی مصالح و بویژه در داخل ترکهایی که از تشعشع ماورای بنفش به دورند رشد و توسعه می یابند.

گیاهان و بوته های سطحی :ریشه گیاهان و خارها و درختان ممکن است حتی با فاصله موجب ایجاد شکستگی در مصالح گردند، کنترل رشد گیاهان و بوته ها ار نکات بدیهی در محافظت از ابنیه است . به همین دلیل صدمه ناشی از رشد گیاهان و بوته ها بیشتر در ابنیه دور افتاده رخ می دهد.

رایندهای بیولوژیکی و فرسایشی و تنشهای شیمیایی و فیزیکی: ممکن است انواع مختلف تنشها و یا عوامل فرسایشی به طور همزمان بر بخش واحدی از مصالح قابل مشاهده باشند. غالباً تأثیر یک فرایند فرسایش زمینه را برای آغاز فرایند فرسایشی دیگر راهم می آورد.

جو و تأثیر دو فرسایش بناهای خشتی:عامل اصلی در فرسایش بناهای خشتی باران است. آب باران موجب پخش شدن رس می شود و بقایای ریگ موجود در آن را می شوید و از بین می برد. ولی بیشتر اوقات جاری شدن آب بر روی دیوارهای خشتی و یا تشکیل جویبار در جوار این دیوارها و تجمع آب در پایانه آنها عوامل اصلی تخریب را تشکیل می دهند.(شکل 18).

دومین عامل بسیار مهم در فرسایش دیوارهای خشتی باد است. باد بر اثر سرعت زیاد خود ریگ و ماسه های اطراف بنا را بلند میکند و آنها را بر دیوارها می کوبد و به این ترتیب سبب فرسایش تدریجی دیوار می شودو

صعودرطوبت در ابنیه و دیوارهای با مصالح خام از طریق ترکهای مویی قابل توجه نیست. و عموماً از حدود 40-30 تجاوز نمی کند. علت آن است که رس بر اثر مرطوب شدن باد می کند. و جریان آب را مسدود می گرداند. پس میزانرطوبت با افزایش ارتفاع کمتر می شود .به همین دلیل در دیوارهای با مصالح خام به هیچ وجه پیشروی شدید رطوبت از یک جهت دیده نمی شود. در صورتی که این امر با دیوارهای با مصالح پختهمعمول است.درنتیجه صعود موئینهای و تشکیل بلورهای نمک(جز در مواردی محدود) خطر اصلی به شمار نمی آید(شکل 19)

برف نیز اگر در حاشیه دیوارها انباشته شود و تا زمان آب شدن و در نتیجه جذب باقی بماند می تواند عامل خطر محسوبگردد.

واکنش مواد و مصالح ساختمانی در محی متأثر از دو عامل اساسی به شرح زیر است:

1-خلل و فرج و ترکها که رابطه ای مستقیم با نفوذ و هدایت رطوبت دارد.

2-ویژگیهای مکانیکی که مستلزم مبحثی جداگانه است.

روشن است که این واکنشبستگی به ویژگیهای محیطی نیز داردو

1.6 خلل و فرج و ترکها

قطر ترکها گاه بسیار کوچک (کمتر از یک میکرون )و گاه بین یک تا صد میکرون استِ (mm1000/1 1مکرون).حجم کلی اندازه و ابعاد ترکها در مواد و مصالح گوناگون بسیار متغییر است. خلل و فرج خیلی باریک و ریز واکنشی شبیه ترکها به وجود می آورند. ترکهای بسیار ریز به ترکهای مویی معروف اند. آب از طریق ترکهای ریز جذب مصالح می شوند.

فشار موجود در ترکهای مویی که خود تعییو کننده میزان جذب آب است ،از طریق تجربی قابل اندازه گیری است . این شار با کاهش قطر ترکها افزایش می یابد و در ترکها به قطر یک میکرون به بیشترین مقدار خود می رسد. جذب آب به کشش جداره های ترکها بستگی دارد.

1.1.6 سطوح هیدروفیلی

سطوح هیدروفیلی به مواد و مصالح گفته می شود که قابلیت جذب و هدایت آب را داشته باشد(شکل 1). سطوحی که دارای گروهای h و o و بارهای الکتریکی باشند قادر به جذب مولکول های آب هستند(شکل 2). مولکول آب به شدت قطبی است (یعنی بارهای الکتریکی را به قطبها هدایت می کند). سنگها ،ملاتها، بتونها،شیشه، اندوده ها و فلزات(اگر اکسید شده باشند) دارای این نوع سطح هستند(شکل 3)

2.1.6 سطوح غیر هیدروفیلی

گروهc-cو c-h دارای بارالکتریکی نیستند و همین دلیل است که آب جذب آنها نمی شود(شکل 4). هیدروکربن ها و قیر و چربیها و برخی مواد پلاستیکی (مانند پلی اتیلن )و نیز مولکول های سیلیکون ها از اصل ذکر شده پیروی می کنند(شکل5).

2.6 مواد و مصالح فاقد خلل و فرج

بعضی از مواد تقریباً فاقد ترک هستند(از قبیل سنگ سماق، فلزلت و شیشه) سیمان نیز ماده ای است با امکان ترک پذیری بسیار نازل ، در صورتی که سنگ مرمر بسیار ترک پذیر است.

3.6 انواع رطوبت در بناهای تاریخی

رطوبت در بناهای تاریخی بر دونوع است:صعودی و نزولی.

1.3.6. رطوبت صعودی

این رطوبت بر اثر نفوذ آب به پی دیوارها و حرکت آن طبق قانون لوله های موئین به طرف بالابه وجود می آید.عوامل مختلفی آن را به وجود می آوردند:

1.      عدم وجود محوطه سازی مناسب در پیرامون بنا.

2. ایجاد باغچه و کاشت درخت در نزدیکی پیهای بنا.

3. گرفتگی چاههای فاضلاب و تأسیسات آبرسانی در داخل ابنیه.

4.بالا آمدن سطح آبهای زیر زمینی.

5.افزایش قدرت جذب مصالح به کار رفته در بنا مثل آجر.

6. استفاده از مصالح غیر هیدروفیلی از قبیل سیمان، قیر گونی و رنگ روغن که باعث عدم تنفس بنا و حبس رطوبت در دیوارها و پی و صعود آن به بخش های بالاتر می شود.

2.3.6 رطوبت نزولی

این رطوبت ناشی از ریزش نزولات آسمانی است. عوامل زیر در تسهیل ایجاد رطوبت نزولی مؤثرند:

1.شیب بندی پوشش بام.

2.ناودانها و استقرار آنها در محل های نا مناسب بنا.

برای مثال ،در نقاط سردسیر چنانچه ناودانی در خارج بنا قرار گیرد بر اثر یخبندان قابلیت خود را از دست می دهد و آب را در پشت ناودان جمع می شود و سپس به نقاط مختلف بنا نفوذ می کند.

3ا.گر تعمیر و تعویض به موقع لایه های عایق(کاهگل و کاشی …) انجام نگیرد، باعث نفوذ آب به داخل بنا می شود.

4.عدم پیش بینی ارتفاع عایقکاری متناسب با ارتفاع برف در هنگام عایق کردن بنا.

5.نگهداری و مراقبت دایم از بنا در صول مختلف مثل پاک کردن ناودانها و آبروها و جمع کردن علفهای هرز و استفاده از بام و غیره.

6. عدم استفاده از مصالح عاق بومی با توجه به اقلیم و طبیعت بنا، مانند استفاده از قیر گونی بر روی سطوح منحنی شیبدار بام.

7.اجرای جزئیات آبچکانها و رخبامها به روش نا صحیح با استهلاک و فرسایش رخبام و عدم تعویض و تعمیر به موقع نها.

4.6 مشاهده صدمات ناشی از رطوبت در بنا

1.      پیدایش و ظهور لکه های رطوبت در کف.

2.      لک شدن مدام جداره ها(به صورت رطوبت صعودی).

3.      فرسایش و ساییدگی در آمود دیواره که بر ار رطوبت صعودی و کوران شدید حاصل می شود.

4.      کدر شدن یکنواخت جداره های اتاق که ممکن است به دلیل اشباع رطوبت هوا پدید آید.

5.   پیدایش لکه های پراکنده که به مرور زمان تغییر می یابند.این امر ممکن است بع دلیل نفوذ پذیری مصالح مختلف در جداره باشد(شاید اشیاع روبت هوا نیز در آن مؤثر باشد.)

6.   عمل آمدن و پیدایش مصالح نمکدار (شوره زدن) که ممکن است به صورت لکه های پراکنده با لکه های متداوم باشد(شکل 6)

7.   پیدایش انواع قارچهای ریز ناشی از عواملی چون عدم وجود تهویه و راکد ماندن هوا، عدم تابش نور خورشید، و وجود عوامل ارگانیک زنده.

8.      5.6 تشخیص منشأرطوبت 

برای تشخیص منشأ رطوبت باید عواملی چند مورد توجه قرار گیرند.

1.5.6                   مشخصات رط.بت ناشی از آبهای سطحی

الف)معمولاً در یک طرف بنا ظاهر می شود.

ب)ارتفاع صعود رطوبت در طی سال دارای نوسان است.

2.5.6 مشخصات رطوبت ناشی از آبهای زیر زمینی

الف)در بخشهای مختلف بنا به صورت یکنواخت مشاهده می شود(جز در مواردیکه بنا از مصالح مختلفی ساخته شده است)

ب)ارتفاع رطوبت درقسمتهای شمال شرقی حداکثر و دو بخشهای مجزا بنا در حداقل است.

ج)نوسان شددی در طی سال در روبت بنا ایجاد نمی شود.

6.6 میزان ارتفاع و صعود رطوبت

این میزان به عوامل زیر بستگی دارد:

الف)شرایط جوی محل

ب)نحوه تابش آفتاب یا عدم تابش آن

ج)کهولت و نوع مصالح بنا.

د)خط زمین(طبیعی یا مصنوعی)

امروزه شیوه های گوناگونی برای دفع رطوبت از ابنیه قدیمیوجود دارد.دراینجا برخی از این روشها بررسی می شوند.

1.6             شیوه های پیشگیری از رطوبت بالا رونده در پایه ها و دیوارها

1.7      در ساختمان های جدید با استفاده از لایه های عایق از قبیل قیر گونی و سایر مواد عایق در مقطعی از دیوار و یا کفه مانع عمده ای در پیشروی رطوبت ایجاد می کنند. در گذشته این شیوه پیشگیری رایج نبوده است، در نتیجه رطوبت بر اساس قانون لوله های موئین به طور مداوم در بنا نفوذ می کرده و ضمن صعود به نقاط ضعف بنا، موجب استهلاک تدریجی آن می شده است شاید این عامل از مهمترین عوامل مخل در بسیاری از بناهای تاریخی باشد.

1.8             بناهای قدیمی در مقابل رطوبت به شیوه های مختلف عایقکاری می شوند.

1.1.7 عایقکاری در سطح مقطعی از دیوار

این روش مستلزم دقت عمل بسیار در اجراست و هزینه بالایی نیز در بردارد.اجرای این شیوه با مته های چرخان ویژه ای به قطر 2 سانتیمتر به شرح زیر صورت می گیرد: در طول مقطعی از دیوار سوراخهایی به صورت روزنه های گرد متقاطع ایجاد می کنند(شکل 1).این عمل در طولی معادل حداکثر یک متر از جداره دیوار انجام می شود . پس سوراخ کردن دیوار روزنه ها را با مایع ویژه ای که عایق است با تزریق پر می کنند . مواد تشکیل دهنده این عایق شامل ترکیبات زیر است:

62% ماسه +پودر سنگ

38%شامل :50%چسب(انواع پریمال یا پارالوئید) و 50% پودر آهک

از ترکیب مواد فوق ،ملات نرمی که کمی از خمیر نان نرمتر است حاصل می شود، تزریق این ملات در محیطی با درجه حرارت کمتر از 20سانتیگرا د انجام می شود. با این تزریق باید کلیه روزنها و منافذ پر شوند. پس از اجرا مقاومت فشاری این بخش از دیوار در مدت 24 ساعت به kg/cm800 می رسد.(این روش به علت ضرورت دقت فراوان در اجرا ومصالح مورد نیاز ، در کشور ما کاربرد چندانی نداشته است.)

2.1.7 کاهش سطح اتکای دیوار که با رطوبت به طور مستقیم  در تماس است

به تجربه ثابت شده است که اگر مقطع دیواری را از 100% سطح اتکا به 3/1 آن کاهش دهیم ، میزان جذب رطوبت به 7/1 تقلیل می یابد. این روش در اماکنی که مقاومت زمین و بار وارده ساختمان و خود بنا از لحاظ سازه و معماری برای این ادام مناسب باشد، قابل اجراست(شکل 2)

3.1.7 الکترواسمزی یا تراوش الکتریکی

این روش به میان قابل توجهی در زهکشی و تبیت خاک به کار برده می شود. در این طریقه ، الکترودها را در دیوارها و زمین جای می دهند که در نتیجه اختلاف سطح الکتریکی (ولتاژ) بین آنها به وجود می اید. دراین روش الکترودها نقش اساسی دفع رطوبت و عایق را ایفا می کنند.

شایان ذکر است که دیواره لوله های مویی داخل مواد غیر عالی متخلخل دارای بار منفی هستند و مولکول ها آبهای مجاور دارای بار مثبت و حامل یون مثبت اند که در اطراف لوله های موئینه ای جمع شده اند. هنگامی که تغییر جریان الکتریکی رقرار می شود بارهای مثبت به طرف کاتد(قطب منفی) متمایل می شوند(شکل 3).

اگر لوه های مویی خیلی باریک باشند آب موجود در داخل آنها دارای شدت بیشتری است.

4.1.7 کانال کشی در پای دیوار و خارج از بنا

سالان زیادی است که این روش در ایران متداول است و نتایج قابل توجهی نیز داده است. این روش بنا از لحاظ ن و اجرا و هزینه مقرون به صرفه آن نیز قابل توصیه است.

این روش به منظور ایجاد شرایط لازم برای تبخیر و تهویه و در نتیجه دفع آب موجود در زیر سطح کف( تغییر سطح تبخیر از بالای خاک و زیر خاک) اجرا می شود . در اغلب بناهای قدیم ایران رطوبت بالا رونده در پی و دیوارها بیشترین آسیب را در ارتفاع یک یا دو متر ار نما وارد می آورد و باع فرسودگی و پوسیدگی پای دیوارها و پایه ها می شود. از این ارتفاع به بعد غالباً صدمه کمتری مشاهده می شود زیرا از ارتفاع 1 الی 2 متر به بالا رونده امکان تبخیر بیشتری دارد.

اگر بتوانیم این سطح تبخیر را در یر خاک فراهم کنیم ،از کد 000 به بالا شرایط مطلوبی به دست خواهد آمد و در واقع شرایط مناسب برای پیشگیری از صهود رطوبت و تبخیر آن پیش از رسیدن به ارتفاع فوقانی تضمین می شود.

احداث کانالل یا ناکش در پای دیوارها: با توجه به میزان رطوبت ، نوع مصالح و ارتفاع پی بنا نوع کانال تغییر می کند. در بناهایی که دچار رطوبت شدیدند این کانال از داخل و خارج بنا در پای تمام دبوارها احداث می شود و در مقاطعی نیز بین این دو کانال بیرونی و درونی ارتباط ایجا می گردد، به نحوی که میزان خشک شدن دیوارها در داخل و خارج متعادل و همسان شود. زیرا خشک شدن آنی رطوبت در یکی از دو جداره ممکن است موجب بروز عوارض جانبی منفی دیگری شود.

اجرای این کانال در عین سادگی مستلزم رعایت اصولی است تا بتوان به نتیجه مطلوب دست یافت. بدیت منظور در پای دیوار کانالی به عرض cm60 و ارتفاع لازم (تاروی پی) احداث می شود. همام گونه که در شکلهای 4 و 5 ملاحظه می شود دیوار 11سانتیمتری در طرف اصلی دیوار ساختمان احداث می شود. این دیوار باید دارای خلل و فرجی با شد که تنفس دیوار اصلی ساختمان را میسر سازد. برای مثال بندهای عمومی آن باید فاقد ملات با شد می توان بعضی از قسمتها را به صورت شبکه ای احداث کرد عدم استفاده از اندود بر روی دیوار موجب تنفس دیوار و در نتیج خشک شدن آن می گرد. به فاصله cm 60 از دیوار 11 سانتیمتری دیوار دیگری به قطر cm 35 احداث می شود که تحمل با سقف کانال و همچنین فشار خاک جانبی را به عهده خواهد داشت. در ک کنال زهکشی لازم به منظور هدایت آب جاری احتمالی به سم چاهکهای فاضلاب پیش بینی شده و سقف کانال به وسیله پوششهایسیمانی یا تاق ضربی اجرا می شود.

برای تسهیل تبخیر رطوبت دیوارها در داخل کانال ، از کانالهای عمودی به فاصله cm15 که به هوای آزاد راه می یابنداستفاده می شوند.(ترجیحاً یکی در آفتاب و دیگری در سایه و با اختلاف سطح ، برای ایجاد کوران در اجرا می شود.) در موقعی که مقدار رطوبت زیاد باشد در قسمتهایی از این کانال ها به منظور تهویه سریع از بادزن استفاده می گردد.

در مواقع لازم هوای گرم وخشک به داخل کانال دمیده می شود تا سرعت تبخی ر را افازیش دهد . دراحداث این کانال باید نکات زیر را مد نظر قرار داد:

1.   پیش بینی پی بندی در جوار پایه ها و دیموارها باربر شکلهای 5 و 6 :برای تقویت دیوارهای باربریک  ساختمان در پی دیوار را به اندازه های مساوی (حداکثر یک متر)  تقسیم میکنند و هر بخش را به صورت قوسی و بدون بخش مجاور این عمل را به فواصل مناسبی تکرار می کنند(شکل 7). در فاصله تخلیه شده پی سازی با مصالح جدید انجام می گیرد.

2.   این عمل در سراسر دیوار تکرار می شود .برای مثال در موزه ایران باستان برای استفاده بهنه ا زفضای موجود زیر زمین (که دارای ارتفاع cm 220 بود) به اجبار از پی موجود صرف نظر شد و ضمن تراشیدن آن به شیوه فوق در زیر دیوار قدیمی اقدام به پی سازی جدید شد.

3.   باید دو قسمت کانال را به روشی (به وسیله کانالهای ارتباطی) به هم مریوط کرد تا جریان هوا به صورت دایم برقرار باشد(شکل 8)

این توضیح لازم است که این کانالهلی ارتباطی در مقاطعی از دیوار که باربر نیستند قابل اجراست. از این کانلها می توان برای تعبیه لوله های تأسیسات نیز استفاده کرد. به ویژه در ابنیه قدیمی که ایجاد تأسیسات جدید ضروری است زیرا گرمایش حاصل از لوله ها ی تأسیساتی در ایجاد کوران و خشک شدن بدنه دیوارها تأیری بسزا خواهد داشت.

2.7 شیوه های مقابله با رطوبت در کف

در گذشته بهترین راه برای دفع رطوبت در ابنیه استاده از گربه رو بود است ، بدین صورت که در زیر کف ساختمان کانالهای به ارتفاع حداکثر cm 60 ایجاد می کردند، این کانالها ارتباط مستقیم با هوای برون داشتند و همین جریان هوا باعث تبخیر رطوبت در زیر کف می شد و کف اصلی ساختمان رمطلوب و قابل استفاده می کرد(شکل 9 و 10 و 11)

در حمامها به داخل این کانالها هوای گرم دمیده می شد تا ک حمام همیشه گرم باشد، ولی امروزه در ساختمانهای جدید با استفاده از سنگ ماکادئوم یا سنگ شکسته (لاشه) بع ارتفاع cm 40 و ریختن شن بادامی بر روی آن و فرش نهایی ، کف را در مقاب رطوبت عایق می کنند که ما این عمل را در بناهای قدیمی نیز چنانچه مواجه با لایه های تاریخی نباشیم می توانم اجرا کنیم.

در حجرات مرطوب معمولاً برا ی دفع رطوبت از کف اتاق ، سح موجود 000 را تا 40-50 سانتیمتر پایین می برند و ضمن احداث گربه رو سعی می شود محفظه های حاصل را به وسیله کانال به هم مربوط کنند. به این ترتیب گربه رو های موجود را (از بخش قدامی به وسیله آجرهای مشبک و در بخش خلفی از طریق کانال داخل دیوار) به هوای آزاد وصل می کنند.(شکلهای 12-15)

3.7             دفع رطوبت از دیواره های داخلی

3.8      معمولاً در ساختمانهای قدیمی برای دفع رطوبت از فضاهای داخلی ،از سنگ، آجر و یا کاشی به عنوان ازاره استفاده می شده است. این بخش به ارتفاع 9 و به فاصله 3 تا5 سانتیمتر از دیوار اصلی کار گذاری می شده است. روزنهایی در قسمت پشت این مصالح از پایین ئ بالای ازاره جریان هوا را برقرار می کرده است (شکل 16) ایم سیستم را در اصطلاح معماری سنتی صندوقه می نامیدند (شکل 17). می توان از این روش (ایجاد دیوار دو جداره به منظور دفع رطوبت از داخل بنا ) در دیوارهای که رطوبت اند استفاده کرد. مثال اجرایی آن را می توان در بخشی از جداره ساختمان کاخ گلستان تهران مشاهده کرد.

4.7 دفع رطوبت اشباع شده در فضاهای داخلی بنا

این شرایط وضعیت نامطلوبی را برای جداره ها و کل بنا فراهم می کند. به منظور دفع این رطوبت در درجهاول باد از شگردهای موجود در طراحی معماری برای ایجاد حداکثر کوران-از قبیل در مقابل هم قار دادن باز شوها(شکلهای 19 و 18) استرار بنا در جهت وزش باد مطوب ، به کار گیری بادگیر(شکلهای 21 و 20 ) و غیره –استفاده کرد.(مانند خانه های قدیمی در بنادر بوشهر،لنگه، کنگ(شکلهای22 و 23) و غیره)در غیر این صورت برای رفع این مشکل و مطلوب کردن فضای بنا باید تهویه توسط کانالهای ورود و خروج هوا در داخل فضا استفاده کرد.

5.7 دفع رطوبت داخل بنا(رطوبت حاصل از تعر و تعرق)

برای دفع رطوبت داخل بنا از دیوار دو جداره استفاده می شود. دیوار حایل متصل به فضای قابل استفاده ساخته می شود و بین دیوار اصلی و دیوار حایل تازه احداث شده را خالی می گذارند.(شکل 24) برای دفع رطوبت حاصل از تعریق (که بر اث اختلاف دمای بین داخل و خارج به وجود می آید) از تهویه فضای کاذب ایجاد شده استفاده می شود و هدف از آن همسان کردن دما بر روی دو جداره دیوار است. برای ین منظور تعبیه روزنهای در دیوار اصلی روزنههایی در بخش فوقانی و تحتانی جداره حایل نیز ایجاد می کنیم.(شکل 25).

6.7 شیوه پیش گیری از رطوبت نزولی در سقف بناهای سنتی با پوشش منحنی

بناهای تاریخی و سنتی زیادی با پوشش منحنی در سرزمین ما وجود دارند که عمدتاً نیازمند عایقکاریند ولی با توجه به شیب زیاد موجود د یان پوشش ها انتخاب وش مناسب رای این عایقکاری مستلزم شناخت کافی از ماهیت این بناهاست. این عایقکاری در گذشته بهروش سنتی انجام می گرفت که با مصالح اصلی بناها همخوانی داشت.

1.6.7 روش عایقکاری سنتی پوشش منحنی

مطلوبیت این روش با توجه به شکل اجرای پوششهای منحنی د رصورتی که همراه با نظارت ومراقبت مستمر باشد،  به تجربه ثابت شده است روش اجرای  آن در پوششهای منحنی به شرح زیر است:

پس از اجرای تاق اصلی گنبد در بخش فوقان دوغا تیز گچ در پشت تاق ریخته و سپس یک  پالانه روی تاق بااستفاه از آجرهای شکسته اجرا می شود. ایم لایه پالانه به منظور یکپارچهکردن و شیب بندی درست تاق انجام می شود. یک قشر کاهگل به ضخامت حدود نج سانتیمتر بر روی  پالانه و سپس روی این کاهگل آجر فرش ختایی با ملات گل اجرا می شود. درنهایت یک لایه دو سانتیمتری کاهگل نرم کل مجموعه فوق را پوشش می دهد(شکلهای 26 و 27).

این کاهگل نهایی به منظور سیراب کردن آجرها به کار میرود. این نوع عایقبندی به علت شیب گنبدها تاکنون نتیجه مثبتی نداشته است. استفاده از مصالحی بیل قیر گونی و انواع لایه های عایق متداول ، که در سطوح مسطح مورد استفاده واقع می شوند در سطوح منحنی فاقد کارایی لازم هستند. زیرا در این سطوح گرمای تابستان و تابش خورشید باعث سرازیر شدن وانباشتن قیر در قسمتهای تحتانی گنبد می شود و در بخش فوقانی سطوح منحنی ،گونی فاقد قیر می گردد. لبعاً در چنین شرایطی آب برف و باران از آن بخش امکان نفوذ به پشت عایق را می یابد و در قسمتهای پایین تر گنبد محبوس می گردد و در هوایگرم بخار می شود. از آنجایی  که بخار حاصله در محفظه ای فاقد امکان تنفس و تهویه قرار دارد به داخل تاق نفوذ می کند. بدین ترتیب فضای دو کرده ا ایجاد می شود که در نهایت شرلیط لازم برای پوسیدگی ملات را فراهم می ورد. در ای شرایط به علت از بین رفتن چسبندگی ملات بنا در معرض تخریب قرار می گیرد.

2.6.7 نمونه ای از تخریب بنا بر اثر فقدان عایقکاری مناسب پوشش

نمونه هایی زیادی را می توان دراین مورد ذکر کرد که بارزترین آن تیمچه حاجب الدوله دربازار تهران است. در این تیمچه انجام چنه لایه قیر گونی در روی تاق اصلی بدون توجه به طبیعت سنتی بنا باعث تخریب تاق شد. بر اثر گرما و سرازیر شدن قیر آب در گونی نفوذ کرد و در پاکار تاق جمع شد و در آنجا به علت محبوس شدن و عدم امکان تنفس ملات بین آجرها را پودر کرد ودرنهایت باعث نشست تاق تاحدود چند سانتیمتر شد. همین موضوع باعث شکستگی و ریزش تاق مذکور گردید. در نهایت این تاق بر اساس الگوی قدیمی و با استفاده از مصالح تقویتی جدید مجدداً بازسازی شد. شایان ذکر است که در بناهای سنتی چنانچه آب برف و باران به داخل تاق نفوذ کند بلافاصله بعد از قطع باران از همان مسیر نفوذ آب بر اثر جریان ه.ا تنفس و امکان تبخیر فراهم است.

3.6.7 تبدیل پوشش منحنی به مسطح

در بناهای سنتی گاهی پوشش منحنی را به مسطح تبدیل می کنن. این کار امکان استاده از بام را فراهم می آورد ، و در عین عین حال پوشش حفاظتی دیگری به وجودمی آورد که امکان تنفس تاق اصلی را فراهم می سازد .این عمل با استفاده از کانه پوش انجام می گیرد(شکل 28)

چنانچه در شکل 28 ملاحظه می گردد از نظر فنی این عمنل از رانش تاق اصلی در شکر گاه جلوگیری می کند. این محفظه (فاصله بین کانه پوش و تاق) به صورت یک سقف کاذب عمل می کند و جریان هوا در این کانال تهویه خوبی برای پوشش محسوب می شود. سقف نهایی مسطح شده را می توان با قیر گونی  یا مصالح جدید عایق کرد. تجربه بناهای سنتی و پوششهای منحنی نشان داده است که انجام تزئینات از قبیل نقاشی، کار بندی، کاشیکاری و گچبری در زیر تاق اصلی ممکن نیست ،زیرا عوامل زیر موجب تهدید آن تزئینات می شوند:1.احتمال رطوبت،2.تغییرات جوی مانند گرما و سرما، 3.لرزشهای حاصل از ضربه یا صوت

4.6.7 گنبدهای دو پوش

در همه انواع گنبدهای دوپوش ،گنبد فوقانی نقش یک سقف حفاظتی را ایفا می کند و پوشش زیری را در مقابل گرما ، سرما ، رطوبت و لرزش محفوظ نگه میدارد(شکل 29) از طرفی گنبدهای دو پوش بع لحاظ فنی مانند خرپا عمل می کنند و از نظر ایستایی در خنثی کردن رانشها به همدیگر کمک می کنند.

باید تأکید کرد که نفوذ رطوبت در بنای تاریخی ، چنانچه به مانعی در تبخیر و تنفس برخورد کند به عامل مخل تبدیل می شود. لذا مصالحی از قبیل قیر گونی، رنگ روغن و اندود سیمان چنانچه بدون مطالعه در این بناها به کار روند مانع تبخیر این رطوبت از پیها ،دیوارها یا سقف بنا می شوند و زمینه را برای بروز عارضه و ضایعه مساعد می کنند. پس باید به طبیعت بنای قدیمی توجه داشت و ضمن آشنایی با ماهیت آن شیوه مناسب را برای مرمت و یا مداخلات دیگر برگزید تا مداخله نابجا باعث بروز ضعف در مقاومت مصالح موجود بناهای سنتی نشود.

گسترشفضای زیارتی و احداث رواق فاطمیه:

با توجه به گسترش جمعیت و میل و اشتیاق روز افزون توده مردم به زیارت حضرت صالح ابن موسی الکاظم (ع) و اینکه فضای موجود به جهت دعا و زیارت کافی نیست و زوار ا مشکلات عدیده ای مواجه می شوند ، به خصوص در قسمت بانوان که به نسبت  مراجعه بیشتری دارند مسؤلین آستان مقدس نسبت به گسترش فضای زیارتی اقدام نمودند که شامل بزرگتر نمودن پلان ساختمان امامزاده صالح (ع) و اتصال دو مناره در قسمت غربی(رو به میدان تجریش) و احداث رواق فاطمیه برای بانوان در قسمت شرقی حرم می باشد.

لذا در سال 1381، 8 باب مغازه در ضلع شزقی آستان مقدس خریداری گردیده و از تاریخ 1/12/81 هممان با عید غدیر خم  فاز اول طرح توسعه آستان مدس با هدف گسترش رواق وایجاد سالن اجتماعات مخصوص خواهران آغاز گردید و رواق قسمت بانوان از 100 متر مربع به حدود 900 متر مربع در مرحله نهایی افزایش خواهد یافت.

مقدمه:

حمد و سپا س خداوند سبحان را سزاست که مارا در سرزمینی با پیشنه فرهنگی –تاریخی و هنری بسیار غنی و ارزشمندی پرورش و آموزش داد .این گذشته علاوه بر قدمت ،به دلیل رابطه تنگاتنگ آن با اعتقادات ،سنن، طبیعت، جامعه، اقتصاد، و سایر ویژگیهای کشور نیز ارزش و اهمیت دارد. این واقعیت به بهترین صورت در معماری و شهر سازی گذشته ماتبلور عینی یاته است . حفظ و نگهداری و زندگی بخشی (احیاء) به این پیشینه غنی به عنوان ثروت ملی و میراثی گرانبها و وظیفه ای خطیر بر دوش یکایک اراد جامعه گذاشته شده است و مشارکت کلیه اقشار را طلی می کند .

بازتاب زندگ ماشینی و توسعه بی رویه و بی وقفه و ناهنجار شهرها و روستاها در مرحله نخست متوجه بافتهای قدیم شهری وآثار و ابنیه تاریخی شد و آنها را نورد تهاجم قرار داد و به خطر انداخت . لذا با در نظر گرتن  کلیه ابعاد انسانی ، فرهنگی، مذهبی، و اجتماعی و با توجه به ارزش و جایگاه مهم آثار وابنیه تاریخی دفاع از آنها امری لازم و ضروری به نظر می رسد.

امروزه با گسترش دامنه ارتباطات و تهددهای فرهنگی در جهان ، بیش از هر زمان ضرورت پرداختن به مقوله شناخت معماری و شهر سازی گذشته کشور ، مرمت، زندگی بخشی و اتفاده مجدد از آنها در تمامی ابعاد از جمله آموزشی و فرهنگی احساس می شود. هدف از این امر بنیادین ، مأنوس کردن تمامی اقشار جامعه از اوان کودکی با گونه ای احساس مسئولیت ، اترام و تعلق حاطر به پیشینه تاریخی – هنری خویش است.

از بعد اقتصادی بهره وری از آثار تاریخی ویژه در مکان های خاص ، در راستای اهداف اقتصادی به منظور ایجاد قطبهای جاذب ، از جمله سیاستهایی است که سالها در کشورهای پیشرفته دنیا مورد آزمایش قرار گرفته است. در کشور ما نیز تلفیق ابنیه و اثار هنری و تاریخی با طبیعت غنی کشور این امکان را صد چندان کرده است. و برنامه ریزیهای دقیق اقتصادی در مقیاس منطقه ای و ملی در زمینه جلب سیا حان از موضوعات قابل توجه است که بیانگر نقش خطیر و مهم آثار و ابنیه تاریخی و مرمت آنها می باشد.

طرح مرمت معماری

همان گونه که ذکر شد بنا بقع امامزاده صالح(ع) تصور می رود مربوط به قرن هفتم و یا هشتم هجری باشد. با توجه به کتیبه موجود در بنا هلاتکومیرزا رزند فتحعلی شاه در سال 1210 بانی تعمیرات و تزئینات آن شد و نقاشی ها و اصلاحات داخل حرم و احداث گنبد و کاشیکاری بنای بقعه به صورت امروزی در دوره قاجار بوده است. بنای لصلی بقعه شامل ساختمان چهارگوش بزرگ و مستحکمی با دیوارهای قظور است که فضای درونی آن قریب شش مترو نیم در شش مترو نیم وسعت دارد .وضع طاق ها نماها و شیوه ساختمان و پوشش آن می رساند که ابنیه قرن هفتم یا هشتم هجری باشد.

با توجه به اینکه ساخت بقعه در زمانهای مختلف بوده است عملکرد ها و کاربردهای مختلفی نیز بطور ارگانیک در اطرا آن از قبیل تکیه، مسجد، حمام و بازار تجریش از لحاظ روابط کالبدی بسیار غنی و منسجم هستندو

مقبره امامزاده صالح در تهران قدیم در مجاور میدان تجریش و پل تجریش(معروف به پل رومی) بود که به صورت طبیعی در رابطه با بازار تجریش شکل گرفته اند که به صورت مفصلی بین مرکز تهران و تجریش عمل می کرده اند.

در مورد مجموعه امامزاده صالح (ع) که در رابطه با تکیه امامزاده و بازار تجریش می باشد وجود واحدهای کوچک تجاری بازار با مساحت کم در بازار که در مسیر دسترس از بازار به امامزاده صالح(ع) قرار دارندسبب شده است هنگام ورود به صحن مقبره احساس وارد شدن به یک فضای بزرگ و گشایش فضای مختلف دسترسی به مقبره باعث جذابیت زیادی در مورد این فضا شده است.

از جمله مسائلی که بقعه امامزاده صالح(ع) را تحت الشعاع خود قرار داده است گسترش بیروییه همودی فضاهای اطراف امامزاده است. در قسمت نهایی یک سر واحدهای تجاری در مجاورت تکیه امامزاده شکل گرفته اند که دارای ارتفاع بیشتری نسبت به بنای امامزاده هستند و نیز مسجد همت در سمت غربی امامزاده .

با توجه به نکات و مسائل فوق می توان اهداف کلی طرح مرمت را در مقیاس طراحی شهری مشخص نمود.مهمترین اصلی که رعایت ”ن در طراحی هر فضایی الزامی به نظر می رسد ،پیروی از ریتم موجود در مجموعه است و به همین علت در طراحی فضای جدید این مسأله در اولویت قرار گرفته است ، تبعیت از ریتم مجموعه که بصورت طبیعی و در طول زمان شکل گرفته است و با وجه به چهار چوب کلی طراحی در مقیاس طراحی شهری سسعی شده که این ریتم توسعه یابد.

از سوی دیگر فضاهای مجاور بقعه از لحاظ ارتفاع محیط بر صحن و بقعه هستند به طوری که از خیابان ولی عصر فقط گنبد شلجمی بقعه و آن هم به سختی دیده می شود. در طرح مرمت با توجه به عملکرد و مرکزیت صحن مقبره در رابطه با مجموعه ، علاوه بر حفظ مرکزیت سعی در ایجاد گشایش فضایی در میدان تجریش و رهایی میدان از شلوغی بیش از حد ناشی از ترمینال اتوبوس ها و پارکینگ اتومبیل ها شده و فضاهای ساخته شده حتی المقدار جلوی دید آن را نگرند . در طرح مرمت امامزاده صالح(ع) در مقیاس شهری سه محور ورود برای مجموعه امامزاده صالح (ع) از سمت شمال و شمال غربی و غرب مجموعه در نظر گرفته شده است.

این محورها در قسمت غرب امامزاده صالح(ع) تلاقی کرده و یک فضای تقسیم در اینجا شکل می گیرد که از آنجا به کل مجمجعه و فضاهای امامزاده صالح قابلیت دسترسی وجود دارد. در محور ورودی غربی قبل از فضای تقسیم یک بازار روز به صورت ثابت در نظر گرفته شده است و به دلیل آن این است که در میدان تجریش اغلب اوقات شاهد تشکیل بازارهای خیریه (بصورت موقت) می باشیم و این بازارها اغلب در ضلع شمالی میدان تجریش شکل می گیرند و جلوی دید افراد پیاده به امام زاده را می گیرند. برای ساماندهی به این بازارها ، این بازار به محور غربی منتقل و به صورت بازاری ثابت در آمده است. همچنین برای رهایی از آلودگی ناشی از پارکینگ ها این میدان به فضای سبز تبدیل شده است و پارکینگ اتوبوس های واحد به قسمت شمالی میدان تجریش بین خیابان های ثبت و ارم منتقل شده است وبرای پارکینگ اتوموبیل ها نیز در قسمت جنوبی میدان در نظر گرفته شده است که دسترسی به آن از طریق خیابان دربندی صورت می پذیرد تا شلوغی و آلودگی میدان تجریش تا حدودی مرتفع گردد.

به دلیل علاقه زیاد زایران ایرانی و خارجی برای زیارت عتبات عالیات ،امامزاده صالح(ع) نیز از این قاعده مستسنی نمی باشد. و با خیل علاقمندان و زائران موجه می باشد که برای جوابگویی به نیازهای آنها فضاهایی مانند مجموعه فرهنگی ،کتابخانه، و سرخانه سنتی در قسمت جنوب . جنوب شرقی بنای بقعه و نیز یک زائر سرا برای اقامت زائران مسافر در قسمت غربی بنای امامزاده صالح(ع) در نظر گرفته شده است.

در بررسی امامزاده صالح (ع) می توان به تغییراتی در فضاها و عناصر بنا پی برد. که علت عمده آن نیز به گسترش فضا به دلیل افزایش زیارت کنندگان امامزاده می باشد. در یررسی مقدماتی در رابطه با طرح مرمت در مقیاس مصالح و عناصر باید در ابتدا به مسأله تجهیزات و تأسیسات اشاره نمود. یک بنای قدیمی ، در رابطه با شرایط و ویژگی تکنولوژیک زمان خودش جوابگوی مسأئل مختلفی می باشد. بدیهی است که بعد از طی یک دوره زمانی مسأئلی مثل آبرسانی، روشنایی، تهویه و سیستم زهکشی و …..  راه حلهایی مختلفی پیدا می کنند. در این مورد می توان به چند نمونه مختلف اشاره کرد مثلکولری که در بنا وجود دارد و به برودت هوا در تابستان کمک می کند که میزان رطوبت ناشی از همین کولر می تواند منجر به آسیب دیدگی فضای داخلی شود.

سیستم آبرسانی مقبره به یک شیر آب و یک آب سرد کن در کنار حوض واقع در حیاط امامزاده و همچنین شیرهای آب موجود در دستشوئی ها که در ضلع جنوب غربی محوطه در داخل یک کوچه که دسترسی به این سرویس ها نیز از طریق این کوچه صورت می گیرد خلاصه می شود که از شیرهای موجود برای دستشدئی و وضو و آشامیدن و …… استفاده می شود. با توجه به طراحی مطلوب مکان و تعداد دستشوئی ها هیچ گونه مشکل و تراکمی در رابطه با استفاده از آنها وجود ندارد. سیستم دفع آبهای سطح الارضی نیز منحصر به جوی های آبی می شود که در محوطه وجود دارند و به دلیل صخره ای بودن زمین محل آبهای سطحی از طریق این جوی های آب صورت می گیرد و نمی توان از چاه استفاده کرد و در فصل بارندگی به نظر می رسد که جوابگوی آبهایی که از طریق ریزش برف و باران حاصل می شود و نمی باشدو جاری بودن آب در این مواقع در سطح صحن و عدم زیرسازی و شیب بندی می تواند آسیبهایجدی به بقعه وارد می کند.برای دفع آبهای تحت الارضی محل و با توجه به مستعد بودن محل برای سیل به دلیل وجود مسیل در نزدیکی امامزاده تدبیری که اخیراً اندیشه شده است کانال کشی و زهکشی موطه است که در تمامی محوطه صورت گرفته است که از این کانال ها برای دفع آبهای سطح الارضی نیز می تو.ان استفاده کرد.(وجود حمام وتکیه تجریش در قسمت شمالی بنای امامزاده که در سطح بالاتری نسبت به امامزاده قرار دارند و سیستم استفاده از چاه برای دفع فاضلاب و آب و آنها به دلیل صخره ای بودن زمین جوابگو نمی باشد امر استفاده از زهکشی را حیاتی تر می گرداندو)

در رابطه با موارد فوق ، برای سیستم دفع آبهای سطح الارضی و تحت الارضی و فاضلاب سرویسها استفاده از سیستم زهکشی بسیار مفید و مثمرثمر می باشد. در مورد مسأله تهویه مطبوع راه حل پیشنهادی استفاده از تأشسیسات مرکزی می باشد. در همین رابطه استفاده از زیر زمین امامزاده به عنوان مرکز کنترل تأسیسات در نظر گرفته شده است. همچنین در مورد روشنایی، نیز استفاده از روشنایی غیر مستقیم پیشنهادی می شود تاعدم رویت مستیم منابع نور، به حفظ حالت اصیل و قدیمی فضای داخلی بنا کمک کند.

در مورد آبروهای پشت بام بنای امامزاده نیز با حذف آنها، چند راه حل پیشنهاد می شود. اول رعایت سیستم سنتی ناودان که آب را از بالا به مجموعه های آب و به کانالها هدلیت نماید، دوم سیستم قدیمی جاری شدن آب از طریق سطح ، سومین راه حل استفاده از لوله های از جنس مناسب(مثل پلاستیک سخت) و با مقطع مناسب می باشد. سیستم اول با توجه به ریزش آب از بالا جندان خوشایند نمی باشد و هم النون در بناهای قدیمی منسوخ شده است. سیسیتم جاری شدن آب از سطح نما، اگر چه در بعضی از بناهای قدیمی رایج است ولی پدیدهای فرساینده و مخرب و باعث فرسایش شدید مصالح می شود. استفاده از لوله های پلاستیکی سخت به لحاظ شکل و فرم بسیار بهتر بوده و دراکثر طرحهای مرمتی توصیه می شود. البته باید توجه کرد که آب روهای مذکور از یک جهت دارای نقطه ضعف مشترکی با آب روهای حلبی هستند و آن آسیب پذیری آن در نزدیک سطح زمین و محل تخلیه آب می باشد. با توجه به نکات فوق الذکر ،راه حل پیشنهادی در طرح مرمت ،تغییر سیستم شبی بندی شیب بام ینا و حل مسأله آب روها از طریق لوله های ایجاد شده در داخل بنا می باشد. برای تأکید بر سیستم قدیمی تخلیه آب باران می توان ناودانی از مصالح شفاف به صورت فرمکال(ظاهری) در محل ناودانها نصب کرد.

پاک سازی سبکی(آناستیلوز)

مسأله دیگری که باید به آن توجه کرد ، بررسی و مطالعه در زمینه مرمت ها ی انجام شده در دوره های قبل است. از سویی می توان در مقیاس مصالح و عناصر به نمونه های برخورد کرد که بدون هیچ گو.نه هماهنگی . و رعایت اصول منطقی جایگزین مصالح و عناصر اصلی بنا شده اند. از سوی دیگر در ساختمان امامزاده عدم رعایت اصول معماری دیده می شود.

در زمینه کف سازی کف موجود در محوطه امامازاده صالح (ع) از نمونه مرمتهایی است که هیچ گونه اصل منطقی در استفاده از مصالیح در آن بکار نرفته است. در قسمتی از موزاییک ، برای کف ساز استفاده شده اسعت(در قسمت ورودی شرقی) و در سایر نقاط از بتن برای کف سازی استفاده شده است و کف موجود ،کلاً از لحاظ مصالح و چه از لحاظ رعایت اصول زیباشناسی ، به گونهای ناهماهنگ با معماری مقبره ساخته شده است. گویی که کف محوطه برای اتومبیل ها در نظر گرفته شده و اصولاً به این نکته که محوطه امامزاده برای زائرین طراحی گردیده توجهی نشده است. و همین کف بتنی با جوی آب موجود در آن (بدون هیچگونه لبه و اختلاف سطحی) در موقع بارندگی (بارش برف و باران) نی تواند سبب مخاطراتی برای زائرین از قبیل خطر سر خوردن و عواقب بعدی را به دنبال داشته باشد. و در این زمینه پیشنهاد می شود از یک ک مناسب برای راه رفتن روی آن متناسب با معماری بنای امامزاده استفاده شود. در مورد سنگ کاری هم مسأله فوق الذکر به طرز دیگری به چشم می خورد. ازاره های آسیب دیده سنگی به غلط ترین شکل ممکن مرمت و شکافها با سیمان پر گشته اند.

قسمتی از بندکشیهایی که جدیداً صورت گرفته است سیمانی است و با سایر بند کشی ها ناهماهنگ می باشد که سبب ناهماهنگی در فرم گردیده و از سویی ملات سیمان برای بند کشی مناسب نمی باشد . زیرا بندکشی با سیمان دارای تخلخل زیادی می باشد در مقایسه با یندکشی با ملات.

در مورد کاشی کاری لازم به توضیح است که میزان رطویت بالایی که در درون مصالح تشکیل دهنده پیکره بنا وجود دارند بعلاوه رطوبت موجود در خاک، باعث ضعف عمومی در چسبندگی کاشی ها و ریزش آنها گردیده است و کاشی کاری ها و آجر کار های صورت گرفته در مرمتهایی بعدی به صورت موضعی و بدون رفع عللی صورت گرفته است که موجب آسیب دیدگی بنا می شوند.

در مورد مرمت معماری ساختمان تمام فعالیتهایی که تاکنون صورت گرفته با همانگی با بنای بقعه صورت گرفته است (مثل احداث ایوان، مرمت خرابیهای صحن مطهر و نوسازی گنبد). اما اخیراً آستان امامزاده صالح اقدام بع ممت و اضافه کردن بخشهایی به بنای بقعه نموده است که در آن هیچ گونه هماهنگی با حفظ اصالت و افتادگی بنای امامزاده صالح مشاهده نمی شود.(از قبیل اضافه نمودن دو مناره فلزی که ر تضاد کامل با بنا چه بعه لحاظ ارتفاع و فرم و چه به لحاظ مصالح می باشد و همچنین زدن گنبدی دیگر بر روی گنبد شلجمی قدیمی که یکی از زیباتریت گنبدهای در ونوع خود می باشد که قسمتی از آن تخریب شده است.) در مورد این گونه مرمت ها پیشنهاد می شود که اولاً این مناره به هیچ عنوان به بنای امامزاده افزوده و متصل نگردد تا اصالت بنا حفظ گردد و در مورد گنبد شلجمی امامزاده پیشنهاد می شود که این گنبد به صورت اصولی و منطقی ازسازی و مرمت شود.

با توجه به گسترش جمعیت ومیل و اشتیاق روزافزون توده مردم به زیارت حضرت صالح (ع) و با توجه به اینکه فضای موجود پاسخگوی زوا در مواع خاص نیست، گسترش فضای زیارتب شامل بزرگتر نمودن پلان ساختمان تاحدوی که اصالت و زیبایی بنای امامزاده از بین نبرد، هیچ گونه مشکلی ندارد.

در بناهای تاریخی فضای باز و ساخته شده همواره مکمل یکدیگر و دارای تناسبات سنجیده بوده اند و فضای باز جزء لاینفک فضای فیزیکی محسوب می شده است. در زمان طراحی مجدد و تعمیر بنا به این نکته توجه شود. محوطه سازی ابنیه قدیمی در هر اقلیمی الگو ویژه خود را دارد و امروزه نیز ضروری است که از همان الگوهای قدیمی و سنتی در محوطه سازی و کف سازی استفاده گردد تا ارتباط بین فضای گذر و فضای سبز و آب به عنوان مکمل فضای زیستی ، حفظ گردد.

بررسی آسیب دیدگیهای ناشی از رطوبت

همان گونه که قبلاً اشاره شد رطوبت و پدیده های ناشی از حضور اشکال مختلف آن یکی از عوامل عمده فرسایش در مصالح می باشد. رطوبت به چهر طریق می تواند در مصالح یک ساختمان حور یابد: ثقلی ، موئینگی، تعرق و فار ناشی از وزش باد. حضور طوبت دئر مصالح نیز به نوبه مخود منجر به آسیب رسانی به آنها به دوشکل فیزیکی و شیمیایی خواهد شد. فقدان و نبودن لایه های ضد رطوبت و طراحی صحیح جزییات در مقبره ، منجر به نفوذ رطوبت به دورون پیکره بنا و بالتبع فرسایش مصالح شده است.

رطوبت به شکل ثقلی عمدتاً ناشی از بارندگی (ریزش برف و باران) می باشد و با توجه به فقدان لایه رطوبت ب روی گنبد مقبره یکی از عمده ترین پدیده های فرساینده گنبد می باشد همچنین فقدان لایه اقی ضد رطوبت در بشت بام مقبره می تواند آسیب های جدی به بنا وارد کند به این صورت که آب ناشی از ریزش برف و باران می تواند به راحتی به دورن پیکره بنا نفوذ کرده و بع علت وجود هسته آجری و خشتی در دیواره های مقبره ، در بعضی نقاط به تدریج مسیرهایی باز کرده و بتواند به صورت جریان آب به داخل پیکره مقبره نفوذ یابد و باعث خرابی و ریزش کاشی های دیوار ها گردد و بخشی از این رطوبت به صورت رطوبت جذبی تا مدت های مدیدی درون مصالح باقی مانده ، سبب تخریب آنها شود و این رطوبت دایم باعث ست شدن چسبندگی خارجی . پیوستگی داخل اندوده ها گردد و از سوی دیگر تبخیر رطوبت موجود تبلور نمکهای محلول وتشکل شوره گردد.

شکل دیگری از نفوذ رطوبت را که می توان ذکر کرد در شرایطی پیش می آید که آب ابران بر سطح نما جاری شود. مکش موئینگی مصالح تشکیل دهنده نما و وزش باد باعث می شود که میزان قابل توجهی از این رطوبت و آب به وسیه نما جذب گردد. باید توجه داشت که ریزش باران به صورت رگبار چندان اهمیتی ندارد بلکه ریزش باران به ودت زیاد و حتی با شدت خیلی کم می تواند از لحاظ افزایش میزان رطوبت به نحو بسیار موثری عمل کند. این شکل از رطوبت و نفوذ آن به نما به سهم خود منجر به خسارت دیدگی فیزیکی و شیمیایی مصالح می شود. در رابطه با ملاتها و دوغاب ، افزایش میزان رطوبت در بعضی از نقاط مقبره باعث سست شدن پیوستگی داخلی دوغاب ها و ملاتها و از یک سو و از سوی دیگر سست شدن چسبندگی خارجی آنها شده است(مثل کنده شدن کاشی ها و سنگ ازاره نما) و هنگام روند تبخیر بسته به جهت تبخیر در سطح نما شاهد تشکیل شوره خواهیم بود و بسته به نوع نمکهای که به شوره ها کل می دهند و میزان ازایش حجم ناشی از تبلور آنها، امکان آسیب دیدگی زیاد می شودو مسأله مهم دیگر تفاوت در تغییر ابعاد ناشی از ازدیاد میزان رطوبت بین مصالح مجاور هم می باشد که این مسأله باعث ضعف فیزیکی در چسبندگی خارجی شده و حرکت ناشی از این تغییر ابعاد به نوبه خود سبب ریزش کاشی ها می شود. در مورد مرمت کاشی های افتاده و یا کاشی هایی که در مرمت انجام شده در دوره های فبلی با دوغاب سیمان نصب گشته اند ، استفاده از دوغاب ماسه آهک منطقی تر به نظر می رسد علت این مر این است که در صورت تراکم بسیار زیاد دوغاب در مسأله تبخیر اختلال به وجود آمده وامکان تشکیل نهان شوره زیاد شده که خود این مسأله منجر به تبلور و انبساط نمکها در زیر سطح دوغاب یا ملات خواهد شد در این حالت خصوصاً در رابطه با دوغاب چسبندگی بین دوغاب و ملات پشت آن تضعیف شده و این مسأله به نوبه خود منجر به کنده شدن دوغاب . کاشی چسبیده به آن خواهد شد. از سوی دیگر از لحاظ سازه ای مناسب تر آن است که ملات ضعیف تر از مصالحی باشد که آنها را به هم متصل می کند. نتیجه اینکه در مورد کلیه بندکشی ها و ملاتها و همچنین کاشی کاری ها که نیاز به مرمت دارند بهتر است از ماسه آهک استفاده گردد علاوه بر خاصیت ارتجاعی مناسب در مورد فرآورده های آهکی میزان مناسب تخلخل این فرآورده در مقایسه با فرآورده های سیمانی را می توان بعه عنوان عامل موثری در جهت مقابله با مسأیل ناشی از رطوبت و تبخیر به حساب آورد.

شکل دیگر نفوذ رطوبت به صورت موئینگی می باشد. با توجه به فقدان یک سیستم ضد رطوبت افقی در دیواره ها و کف ها ، چه بصورت خشکه چینی و چه بصورت لایه افقی ضد رطوبت ، این مسأله روشن تر می شد .از سوی دیگر در گذشته با توجه  به نبود بک سیستم زهکشی در اطراف مقبره میزان بسیار بالای از رطوبت در یر پیکره مقبره وجود دارد که این مسأله نی به نوبه خود منجر به ایجاد نشست هایی در دیواره های مقبره خواهد شد که این معضل با زهکشی اطراف مقبره توسط میئواین آستان امامزاده بر طرف شده است و علاوه بر این باید با ایجاد یک سیستم ضد رطوبت افقی با مسائل فوق مقابله کرد.برای ایجاد لایه ضد رطوبت افقی می توان به سیستم قدیمی برداشتن یک لایه از آجرهای دیوار در یک فاصله محدود و نصب لایه افقی ضد رطوبت و ادامه این عمل تا ایجاد کامل یک لایه ضد رطوبت در طول دیوار اشاره کرد که البتهسیستم مذکور در کارهای مرمتی منسوخ شده و بیشتر از یکی از سه سیستم الکترواسمزی، اینسریتنگ، وتزیرق (اینجکشن) استفاده می شود. در رابطه با مقبره با توجه به مرمت استحکامی و عبور شناژهای قایم از دیوارها استفاده از سیستم تزریقیمناسب تر به نظر می رسد.

در انتها باید به رطبت ناشی از تعرق اشاره کرد. منشاء این رطوبت رطوبت ناشی از استفاده از کولرهای آبی موجود درفضای داخلی می باشد که به داخل دیواره بنا و پیکه بنا نفوذ می کند که بخارهای موجود در فضا را علاوه بر رطوبت خود کولر بصورت مایع در می آورد.

رطوبت ناشی از تعرق بع علاوه رطوبت ناشی از موئینگی و ریزش برف و باران منابع عمده رطوبت محبوس در پیکره بنا را تشکیل می دهند. مقابله با رطوبتنحبوس را می توان یکی از مسائل مبرم طرح مرمت غنی دانست.

راه حل متداول در کشورهای غربی ؤایجاد کانالهلی است که به فضلی آزاد راه داشته باشد. این راه حل در صورتی که میزان رطوبت و بارندگی (مانند کشورهای غربی) بسیار بالا باشد اجتناب پذیر است. راه حل پیشنهادی در رابطه با مقبره عبارت است از در نظر گرفتن متن فضاهایی برای نصب لوله هایی از جنس پلاستیک سخت می باشد، هنگام مرمت ایتحکامی و تخریب بخشی از دیوارها برا تعبیه شناژهای افقی و عمودی فضاهایی را هخ می توان برا ینصب این لوله ها در نظر گرفت . این لوله ها باید مشبک بوده و اطراف آنها راشن و ماه ریخت، البته برای جلوگیری از ریخته شدن مصالح ریزدانه به داخل لوله های مشبک می توان روی آنها را با توده ای سیمی گالوانیزه پوشاند. .

البته در طرح این سیستم لوله های به طور افقی در کف و کنار دیوارهای اصلی در نظر گرفته شده است . مهمترین مزیت این روش را می توان هزینه کم آن دانست البته در شرایطی که با میزان بسیا بالای از رطوبت موجه باشیم ممکن است این روش نتواند از عهدا مقابله با رطوبا برآید . برای رفع این نقطه ضعف در نقاطی که لوله های اصلی تهویه به پشت بام وو هوای آزاد راه دارد هواکش برقی تعبیه شده است. از سوی دیگر در نقاط مختلف پیکره بنا یک سری سنسورهای رطوبتی نصب خواهد شد در صورتی که میزان رطوبت از حد مورد نظر بالاتر برود این سنسورها به هواکشهای برقی فرمان داده و آنها را به کار می اندازند ، بعد از رسیدن میزان رطوبت به حد مورد نظر مجدداً با فرمان سنسورها حرکت هواکش ها متوقف خواهد شد.

طرح مرمت استحکامی

دیواره ای مقبره امامزاده صالح(ع) دارای هسته خشتی می باد.(در قسمت ضریح) دلیل این امر را می توا صرفه جویی در هزینه احداث بنا دانست. نکته مهم دیگر ضخامت زیاد دیوارها در مقبره می باشد. در فضای مرکزی مقبره مدفن امامزاده صالح (ع) ضخامت دیوارها به دو متر ونیم می رسد. اگر بار قایم وارد به دیوارها به تنهایی منظور شود دیوار با ضخامت کمتر می تواند پاسخگو باشد. اما مسأله اصلی مقابله با نیروهای افقی است. در حقیقت وزن زیاد یک دیوار ضخیم می تواند جوابگوی نیروهای لفقی باشد . مسأله فوقالذکر از عمده ترین دلایل وجود دیوارهای ضخیم در بناهای قدیمی است. از سوی دیگر ساختن تمتمی دیوار با آجر هزینه ساخت را بسیار بالا می برد. و نتیجتاً دیوارهای فضای مرکزی دارای هسته خشتی هستند. هسته خشتی موجود در دیوارهای مقبره امامزاده صالح (ع) از لحاظ فراهم کردن فضای مورد نیاز برای عناصر تقویتی در رابطه با مرمت استحکمی و کانالهای مورد نیاز در رابطه با مسائل تجهیزاتی و تأسیساتی بسیار مفید به نظر می رسد. بیهی است که فرضیه وجود هسته خشتی را به عنوان یک مفهوم کلی در طرح مرمت مقبره در سطح عناصر و مصالح می توان در نظر داشت و عناصر تقویتی وغیره را با در نظر گرفتن آن طراحی کرد. البته در حد یک ایده کلی زیرا مشخص کردن وضعیت  دقیق این هسته خشت در رابطه با هر نقطه از پیکره مقبره محتاج بررسی بوده و بعد از برداشتن آجرها در هر قسمت از دیوارهای مقبره می توان وضعیت دقیق آنرا مشخص کرده و به طراحی عناصر تقویتی در آن قسمت پرداخت. نکته دیگر که باید به آن اشاره کرد اثرات زلزله بر بناهایی است که دارای هسته خشتی هتند.  یک دیوار با هسته خشتی در وسط آن در حقیقت از پنج لایه تشکیل می شود وجود لایه های مختلف منجر به استهلاک بیشتر امواج زلزله خواهد شد البته این مسأله را نمی توان به عنوان یک دلیل در رابطه با ساخت دیواره با هسته خشتی بیان کرد  زیرا به نظر می رسد که پی بردن به چنین مسألهای بیشتر از آنکه تجربی باشد نظر است.

در رابطه با مرمت استحکامی مقبره اولیمنکته ای که باید به آن اشاره کرد ایجاد سیستم زهکشی در اطراف مقبره می باشد. اثرات آبهای تحتالرضی در زیر شالوده ها می تواند بع عنوان عامل بالقوه ای در نظر گرفته شود که باعث نشست و جابجایی پی ها خواهد شد نتیجه اینکه ایجادسسیستم  زهکشی در اطراف مقبره را می توان به عنوان یکی ا زوظایف مبرم طرح مرمت استحکامی است که با تلاش آستان امامزاده صالح این سیستم در دورتادور مقبره ایجاد شده است.

بعد از تقویت پی ها در دو طرف دیواره مقبره پناژهای افقی در نظر گرفته شود که این روش به صرفه ترین و اقصاد  ترین روش برای تامین پیوستگی دیوارها د برابر نیروهای جانبی در سطح زمین دانست.

در رابطه با مرمت استحکامی عناصر فوقانی از قبیل گنبدها و قوسهاو ….. بهتر آن است که از قفها شروع کرده و همراه باتحلیل نیروها و یررسی چگونگی انتقال و تداوم آنها در پیکره مقبره به طرح هناصری پرداخت که هماهنگ با پیکره بنا به مقابله با این نیروها بپردازند. در مورد سقفها و گنبدها با ید تمامی لایه های خاک را برداشته شوند ، همزمان با آن می توان به برداشتن اندوده های داخلی در قسمتهای آسیب دیده اقدام نمود و اقدام بعدی پاک کردن و شستن نمک های موجود در ملاتها و آجرهای تشکیل دهنده سقفدر حد امکان است.

یکی دیگر از مخاطرات موجود رای سقف ترک خوردگی است که با توجه به شکل ترک خوردگی عمده ترین علت آن را می توان ناشی از بارگذاری نامتقارن دانست بدین معنی که مقدار زیادی ازآب ناشی از ریزش برف و باران  به علت فقدان لایه ضد رطوبت به دورن پیکره سقف نفوذ کرده ، سپس هنگام تابش آفتاب ، قسمت جنوبی گنبد، که رو به آفتاب است زودتر خشک شده در حالیکه قسمت شمالی گنبد هنوز میزان رطوبت به مقدار زیادی بالاست. اختلاف وزن ناشی از تفاوت در میزان رطوبت ، منجر به نوعی بارگذار نامتقارن شده و نتیجه یک ترک خوردگی افقی است.

در طرح استحکامی بعد از انجام مقدماتی پاک کردن از هرگونه مصالح زائد و شستن نمکها در سقف ابتدا روی آن یک لایه بتن مسطح ریخته شود ، بدیهی است که مسأله جوابگویی به نیروهای افقی نباید از نظر دور بماند و در کلیه عملیات بتن ریزی باد از سیمان ضد رطوببت سولفات استفاده کرد. در نقاطی از سقف که قدرت ملاتها از حد موردنظر کمتر است قبل از بتن ریزی آجرها را باید بوسیله میلگرد به هم دوخت . سر این میلگردها باید از قسمت خارجی سقف بیرون زده و به میلگردهای اصل در پوست بتنی با در نظر گرفتن شرایط گرداری متصل شوند. واضح است که در این حالت سقف اصلی فقط در نقش یک قالب بوده و حتی نیروهای ناشی از وزن خود را نیز به سقف بتنی منتقل خواهد کرد. در نقاطی که ملاتها در وضعیت بهتری قرار داردند بتن ریزی رو یسقف می تواند دارای ضخامت کمتری بوده واز میلگردها نمره کمتری جهت تسلیح آن استفاده کرد و هدف اصلی آن یکپارچه کردن سقف است.

از سوی دیگر استفاده از شناژهای قایم بتنی برای کمک به دیواره ها در برابر نیروهای جانبی ضروری به نظر می رسد که در صورت اتصال سقف اصلی به پوسته بتنی انتقال بخشی از بار ناشی از پوسته بتنی بر عهده پناژهای قایم خواهد بود.

در انتها باید به روش کلی پیشنهادی در مورد مرمت استحکامی دیوارها ی داخلی مقره اشاره کرد و در این رابطه کلاً دو حالت پیش می آید : اگر دیوار موضوع ممت از یک طرف آجری و از طرف دیگر خشتی باشد، این دیوار در قسمت خشتی بایدتراشیده شود و در آن قسمت دوباره دیوار آجری با ضخامت مناسب چیده شود. البته راه حل دیگر نیز ساخت دیواری بتنی است که می تواند دارای ضخامت کمتری باشد. این روش به حفظ پیوستگی کل دیوار هنگام وارد شدن نیروهای جانبی کمک خواهد کرد. از سوی دیگر در صورتی که اگر دیوا ر کلاً خشتی بود رعایت این مسأله در دو طرف آن ضروری می باشد.

مرمت بدنه: تعمیرات در، پنجره و …..

نمای ساختمان سنتی و قدسمی نیز به مرور زمان دستخوش فرسایش شود و پوسیدگی در بدنه سازی و روزن ها از قبیل در و پنجره بوجود می آید . از انجا کهوحدت کامل بنا بسته به اسن وحدت اجزاء است تعمیر بازگداندن وضع گذشته بنا با مطالعه و پژوهش کافیتاحدی که اصالت واقعی بنا و خطوط اصلی آن گم نشود ضروری است. این تعمیرات در بناهای خاص و ویژه باید با دقت بسیار انجام شود به این معنی که ما مجاز به تغیرات اساسی در نما نیستیمدرابنیه غیر ویژه و عمومی تر این اقدام با توجه به نوع مصالح و همخوانی و همسانی و هماهنگی و رعایت شیوه های سنتی که شاید بیشترین نقش را در نمای بنا دارند باید از نوع مصالح موجود بکار رفته در نما بنا ضمن تکرار الگوهای موجود استفاده کرد.

فهرست منابع:

2-آثار تاریخی تهران ،جلد اول، اماکن متبرکه، تألیف سید محمد تقی مصطفوی ، تنطیم و تصحیح، میر هاشم محدث، سلسله انتشارات انجمن آثار ملی ،1361شمسی

3-بار زنده سازی بناها و شهرها تاریخی ، تألیف دکتر محمد منصور فلامکی ،انتشارات دانشگاه تهران، 1356 شمسی

4-بررسی مقدماتی درباره مسائل حفاظتی ،پنچ بنار تاریخی ایران، تألیف ام ای ویور، ترجمه کرامت الله افسر، انتشارات سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران،1356 شمسی

5-راهنمای بتن ساز ،تألیف احمد حامی ،چاپ سوم 1352 شمسی

6-دوازده درس مرمت، تألیف محمد حسن محبعلی، وزارت مسکن و شهر سازی، سازمان ملی زمین و مسکن، 1374

7-آشنایی با سلاسه پاکان امامزاده صالح(ع) تجریش و امامزاده قاسم (ع) شمیران ، تألی احمد موسوی، انتشارات تورنگ،1378

8-پایان نامه درسی بازسازی منطقه سیل زده تجریش،دانشجو خانم عطاالهی ،استاد راهنما دکتر محمد منصور فلامکی، دانشکده هنرهای زیبا.

ترکها معمولاً بر اثر عوامل متنعددی ایجاد می شوند که اینک به تعداد از آنها اشاره می شود.:

1.      ترک ناشی از نشست طبیعی ساختمان در زیمن

2.      ترک بر اثر نشست زمین در زیر پی های ساختمان

3.      ترک ناشی از خشک شدن لایه های ساختمان در زمان ساخت بنا و عوامل جوی در طول زمان

4.      ترک ناشی از جابه جایی ناگهانی لایه های زمین بر اثر عواملی مانند زمین لرزه وبادهای شدید

5.      ترک بر اثر کاهش یا افزایش بار وارد بر پی ها

6.      ترک براثر وارد آمدن نیروهای رانشی به بنا

7.      ترک ناشی از لرزشهای پیرامون بنا در اثر عوامل مانند ترافیک، انفجار، حفاری، وغیره

8.      ترک بر اثر تغییر فشار آبهای زیر زمینی و تغییر میزان رطوبت در بخش زیر پی ها

9.      ترک بر اثر تعبیه و فعالیت تأسیسات مدرن در داخل ساختمان قدیمی

10. ترک بر اثر احداث ساختمان بر روی بقایای بناهای سابق

11. ترک ناشی از کاهش تدریجی مقاومت وچسبندگی مصالح وملاتها به علت فرسودگی در طول زمان

12. ترک بر اثر ساخت و ساز جدید(الحاق) بدون توجه به پیوستگی و همبستگی سازه ای ساختمانهای قدیمی

1.9             ترک ناشی از نشست بعی ساختمان در زمین

در ابنیه تاریخیو قدیمی ساخت و ساز فشاری بر قشرها و لایه های زمین تحمیل کرده و این عمل تا زمانی ادامه یافته است که تعادلی نسبی بین بار وارده و عکس العمل و مقاومت زمین برقرار شده است . با توجه به اینکه دستاوردهای چشمگیر احداث پی در زمان حاضر در گذشته وجود نداشته است برای تعدیل نشستهای احتمالی آتی و همچنین پیشگیری از تأثیرات منفی آن در کل ساختمان اجبار اً بنا را در مقاطع زمانی مختلف اجرا می کردند.

2.8 ترک بر اثر نشست زمین در زیر پی های ساختمان

تغییرات حاصل بر اثر فشار آبهای زیر زمینی که بای مصارف روزانه و صنعتی مورد استفاده واقع می شود. یا ر مواقعی به وجود آمدن رطوبت در زیر پی ها (رسیدن رطوبت به رس زیر پی و عواقب طبیعی از آن) موجب ایجاد ترک در بنا می شود.

3.9             ترک ناشی از خشک شدن لایه های ساختمان در زمان ساخت بنا و عوامل جوی در طول زمان

در زمان احدا هر بنا رطوبتی طبیعی در ملات و سایر مصالح ساختمان وجود دارد. این رطوبت به مرور زمان از بین می رود و موجب ایجاد ترک در بنا می شود. از طرف دیگر بر اثر تغییر عوامل جوی(در فصول مختلف) و تغییرات جوی در گذر زمان (افزایش یا کاهش میزان رطوبت) نیز ترک پدیدار می شود. چنانچه می دانیم افزایش دما در فصول گرم(انبساط) و تقلیل دما در فصول سرد (انقباض) موجبتغیرات مدامی است که در زمینه سازی و تشدید بروز ترکهای ناشی از عوامل دیگر تأثیر مستقیم داردو یا خود باعث ایجاد ترک می شود.

4.8 ترک ناش از جابه جایی ناگهانی لایه های زمین

جابه جایی لایه های زمین بر اثر عوامل سریعی مانند زمین لره و بادهای شدید موجب ایجاد ترکهایی قابل توجه  در بناهای قدیمی می شود که گاه نیز به انفصال دوجداره می انجامد.

5.8 ترک بر اثر کاهش یا افزایش بار وارد بر پی ها

در ابنیه قدیمی فشاری عمل کردن بیشتر اجزاء و عناصر بار بر ساختمان تعادلی را در بار گذاری ایجاد می کند. این تعادل تمام نیروهای رانشی و فشاری را خنثی و بار ساختمان را به صورت صحیح از مرکز ثقل پایه ها و دیوارها به زمین منتقل می کند. هر گونه تغییر در بارگذاری(کم با زیاد کردن) در این تعادل اختلال ایجاد می کند و در نتیجه ساختمان دچار ضایعات و ترکهای شدید می شود.

برای مثال اگر نیروی فشاری ار قایم گادسته ها از کناره های ایوانها حذف شود(بر اثر تخریب گلدسته یا بار بر زنده می شود و موجب رانش پایه ها می گردد مانند سردر ورودی مسجد جامع ورامین.

مثال دیگر را می توان در ساختمانهای کاخ مرمر تهران جستجو کرد که دلیل انتقال بار اضافی سقف حفاظتی بر روی دیوارهای جانبی فشار زیادی در این دیوارها ایجاد و موجب بروز ترک و خورد شد لبه های سنگ مرمر شده است. نتیجه میگریم که در بناهای قدیمی تغییراتی از قبیل افزودن و یا کم کردن حجمی از بنا باید با مطالعات قبلی و پیش بینی ها و محاسبات دقیق فنی همراه باشد تا به تنشهای بعدی دامن نزند.

6.8 ترک بر اثر وترد آمدن نیروهای رانشی به بنا

همان طور که قبلاً ذکر شد ، اجزاء بنای قدیمی اکثراً به صورت فشاری عمل می کنند وتمام نیروهای رانشی توسط نیروهای فشاری خنثی شده به زمین انتقال می یابد. چنانچه نیرویی بدون در نظر گرفتن تعادل بنا در جهت مختلف به آن وارد گردد خود به خود تعادل موجود را در ساختمان ب هم می ریزد و در نتیجه ترکها و جابه جایی ها ظاهر می گردند.

7.8 ترک ناشی از لرزشهای پیرامون بنا بر اثر عواملی مانند ترافیک، انفجار، حفاری و غیره

ابنیه قدیمی با توجه به زمان ساخت ،در بستر طبیعی زمان و مکان خود به زندگی ادامه می دهند وهر عامل خارجی مانند احداث خیابان ها ودر نتیجه ایجاد ترافیک سنگین همراه با صدا و لرش همچنین سایر عوامل مانند احداث کارخانه ها و کارگاها ،انفجارها و عملیات حفاری ، در تعادل طبیعی بنا که اجزاء آن به صورت فشاری عمل می کنند اختلال ایجاد میکنند. باید در اطراف ابنیه تاریخی و قدیمی حریمهایی تعیین کرد تا از صدمات احتمالی فو به بنا های ارزشمند جلوگیری شود.

8.8             ترک بر اثر احداث ساختمان بر روی بقیای بناهای سابق

از آنجایی که پی های سازه های قدیمیبر اثر گذشت زمان و فرسایش تدریجی مصالح مقاومت خود را ازدست داده اند تحمل بار ساختمان جدید را ندارند و بار گذاری بلافاصله سبب خرد شدن لایه های پی ودرنتیجه موجب ناپایداری ظهور ترک در ساختمان جدید خواهد شد.

9.8 ترک بر اثر تغییر فشار آبهای زیر زمینی و تغییر میزان رطوبت در بخش زیر پی ها

چنانچه روشن است بناهای قدیمی در طول سالیان متمادی خود را با طبیعت مکان و فشارهای موجود در قشرهای زیرین پی هماهنگ کرده و بع تعادل رسیده اند. هر گونه تغییر در ایننظام تعادلی دو جانبه(کاهش فشار آب  یا افزایش ان ) موجب بروز اختلاتی در پی ها و در نتیجه کل ساختمان می شود که به صورت نشست و ایجاد ترک در ساختمان بروز می کد. بنابراین کنترل و ثابت نگه داشتن آبهای زیر زمینی تا حد امکان برای حفاظت بنا تاریخی ضروری است.

10.8 ترک بر اثر تعبیه و فعالیت تإسیسات مدرن در داخل ساختمان قدیمی

در بناهای قدیمی تأسیسات در خارج از بنا احداث مش یود و لوله کشی برای سرویسها و اأسیسات گرمایشی و سرما یشی  در داخل ساختمان وجود نداشت. اما اکنون به منظور احیای ابنیه قدیمی این تأسیسات  اجباراً به داخل بنا منتقل می شوند. در بیشتر این ابنیه به علت اجرای نادرست اینتأسیسات و در نتیجه نست آب از لوله ها و نفوذ آن به زیر پی ها نشست و ترک رخ می دهد. برای مثال یکی از پایه های رواق گونه مدرسه شهید مطهری که اخیراً بع آشپزخانه تغییر کاربری یافته است بر اثر نفوذ فاضلاب آشپزخانه کاملاً  نشست  کرده تااندازه ای که خطر فرو ریختن قرار گرفاته است. همچنین انتقال سرویس بهداشتی به داخل بنای کوشک در باغ هرندی کرمان(اخیراً به موزه تغییر عملکرد یافته است) موجب ایجاد رطوبت در بنا شد.

پس باید توجه داشت که مداخه در بناهای قدیمی و احداث تذسیسات جدید مشروط به رعایت اصولی خاص در طراحی با نگرشی ویژه به طبیعت بنای قدیمی است. مثلاً اگر بتوان کانالهای را به داخل ساختمان پیش بینی کرد و عایقکاری و زهکشی لازم را در ایم کانالها انجام داد می توان کلیه لوله های تذسیساتی را در آنها کار گذاشت تا بتوان ضمن کنترل و تعویض اجزاء فرسوده مانع از عوارض ناشی از نشت آب و غیره شد و نفوذ اتفاقی آب را به چاهای فاضلاب هدایت کرد.

1.1.8 ترک ناشی از کاهش تدریجی مقاومت و چسبندگی مصالح و ملاتها به علت فرسودگی در طول زمان

فرسودگی و کهولت ابنیه همراه با عوامل جوی تأثیرات مستقیم و عوارض منفی برای ساختمنها در پی دارد. میزان تأثیر عوامل جوی از قبل تغییرات دما و رطوبت بستگی به نوع مصالح مورد استفاده در بنا دارد. اجتماع این دو عامل در مقاومت بنا را در برابر نیروهای وارده تقلیل می دهد و بروز ترک یکی از عوارض آن است. بنا قدیمی باید به طور مداوم مورد مراقبت قرار گیرد. به خصوص پوششهای بنا که مستقیماً در معرض عوامل جوی قرار دارند. برا مثال سقفی که تزئینات گچی وغیره دارد با ملات به توفال متصل است و این ملات تمامی بار سقف تزئین شده را به صورت معلق نگه می دارد. بر اثر اضمحلال این ملات چسبنگی بین سقف و توفال از بین می رود و ضمن بروز ترک و تغییر شکل سقف ریزش می کند.

12.8         ترک بر اثر ساخت و ساز (الحاق) بدون توجه به پیوستگی و همبستگی سازه ای ساختمانهای قدیمی

با توجه به اینکهخ بناهای قدیمی دارای انسجام سازه ای و همچنین همبسنگی درترکیب و ساختار خود هستند. هر نوع دخل وتصرف در بنا که بی توجه به این اصول سازه ای و ترکیبی وبدون مطالعه انجام گیرد مسلماً ضایعاتی را ایجاد می کند که یکی از آنها ایجاد ترک و جابه جایی در اسکلت بناست.

13.8 فشارهای وارده و ترکها

در شکل 1 ترکهایی را که به صورت همود بر صفحه دیوار مشاهده می شوند معمولاً معلول فشارهای وارده یا فشار حاصل ار تاقیها و یافشارهای حاصل از فعل و انفعالات خود زمین اند. اگر پی مستعد نشست باشد این فشار ها ممکن است باعث چرخش شوند. از طرفی حتی امکان دارد ترکهای افقی نیز بر اثر ایم فشارها ایجاد شوند و این درست زمانی اتفاق می افتد که دیوار بر اثر استقامت زمین از دو جانب شکم داده و باعث فلج شدن آن بخش خاص و آن برش از دیوار شده باشد.

در دیوارهای پشتیبان(پشبندها) معمولاً در بخش پر دیوار ترکهای افقی وجود دارند ولی قابل رؤیت نسیتند. اگر تغییر فشارهای واده در طول دیواری همگن نباشد در نوع انحراف طولی تغیر پدید می آید و در نتیجه ترکهای عمودی به وجود می اید. نیروها و فشارهای متمرکز که بر اثر وجود تیرهای سقفحاصل می شوند، ممکناست یکی از عوامل ایجاد ترکهای مایل و گاه متمایل به قایم باشد.هرگاه نروهای متمرکز با مقاومت قابل توجه زمین مواجه شموند، شاهد بروز ترکهای افقی نیز خواهیم بود.

1.13.8 ترک در دیوار های منحنی

در این نوع دیوارها ترکها خیلی بیشتر از دیوارهای صاف هستند زیرا فشارهای عمودی در جداره با تنشهای کششی همراهند(شکل 2)

2.13.8 ترک در نقاط اتصال دیوارها

نقاط اتصال در کنج به صورت l یاt و…. به صورت فاحشی تحت تأثیر نیروهای متمرکز قرار می گیرندو اگجر اتصال به خوبی تنجام نشده باشد امکان ایجادترک و انفصال بسیار زیاد است.

نشستهای غیر همگن لاه های مختلف زمین خود از دلایل بروز ترک و یا چزخشهای شدیدندکه معمولاتً در گوشه ها و کنجهای اتصالی بروز می کنند.

3.13.8 ترک در جداره ها و دیوا ره های پر باز شو (پنجره و در)

وجود بازشوها در دیوار ، جز افزایش نیروهای فشاری در بخشهای اطراف و حواشی باز شو ،باعث تشکیل و پخش شبکه نیروهای کششی و فشاری خاص می شود که معمولاً بع انفصال قسمتی فوقانی از دیوار می انجامد(شکلهای 3-6)

درنمادهایی که تعداد بازشوها بیشتر باشد بر اثر نشست پیها تعداد ترکها افزایش می یابد(شکل 7) واین ترکها در نقاط ضعف بیشتر مشهودند.

14.8 سازه بنا و رابطه آن با ترکها

سازه یک بنا در مجموع خیلی پیچیده تر از عناصری است که تابه حال در مورد انها صحبت شده است. ایجاد و روند رشد ترکها معمولاً نتأثر از مسائل مختلفی است.

وجود بازشو و خلاً حاصل از محفظه راه پله ها به نوبه خود در پخش نیروها ومیزان استحکام و انسجام د رحجم بنا مؤثر هستند. تنها از طریق مطالعه دقیق این ارتباطات و وابستگی نیارشی در سطح بناست که می توان به ریشه ترکها در بنا پی برد.

برای مثال در شکل 8 افزایش بار وارده موجب ضعف و ایجاد اختلال در وضع ستون شده است. همچنین دیوار نهای با تورم خود ضعف سازه را اشدید کرده است.

در بناهای تاریخی و سنتی براثر نیروهای رانشی و یا نشستها ، زلزله و….. شکستهایی در بنا ایجاد می شود. همان طور که در پیش ذکر شد این شکستها دارای علل گوناگون هستند که پس از بررسی و شناسایی عوامل مخ – یعنی همان مهمترین بخش که تشخیص دلایل بروز عارضه است به طراحی و اجرای درمان ضایعه  می پردازم . درنتیجه این عمل باید همبستگی اولیه به بنا بازگردد و کلیه نیروهای که در نظام تعادلی سازه بنا سهیم بوده اند . مجدداً احیا شوند. اقدام مرمتی سازه ای و یکپارچه از ابزارهای نیل به این هدف است.

برای برقراری انسجام دوباره در بخشهای مختل بنا که از هم گسسته شده اند بهتکنیکها .، فنون و مصالحی نیاز است تاب توانیم به روشهای مرمتی و عملی این گسستگی و انفصال را خنثی کنیم و ارتباط مجدد بین اجزاء را تحکیم بخشیم. ابزار و مصالحی که امروزه به عنوان عناصر کششی در ساختمان کاربرددارد و می توانند نیروهای رانشی را خنثی کنند عبارت اند از: چوب، آهن، بتن، آرمه ،کابل ، میل مهار و غیره که هر یک از جنبه های خصوصیات مثبت و یا منفی دارند.

1.10         مصالح مورد استفاده برای خنثی کردن نیروهای رانشی

1.11    استفاده از چوب از لحاظ سرعت عمل و اجرا، سهولت دسترسی و هماهنگی با مصالح سنتی(ضریب انبساط نزدیک به ضریب انبساط این مصالح) مناسب است، اما به دلیل امکان پوسیدگی و ضعف اتصالات ،همچنین آسیب پذیری آن در مقابل موریانه مناسب نیست.

2.1.140 آهن

استفاده از آهن به دلیل ظرافت ابعاد و قدرت اتصال در مفاصل مناسب است، انبساط وانقباض شدید آن در مقابل گرما و سرما (ضریب انبساط متفاوت با مصالح سنتی) ضعف آن محسوب می شود.

3.1.10 بتون آرمه

این مصالح از لحاظ نوع و نحوه اتصالات و چگونگی انبساط و انقباض دارای امتیاز است ، اما به دلیل اشغال حجم زیاد و تأثیری منفی که درست به همین دلیل در بنای قدیمی می گذارد در بسیاری موارد قابل استفاده نیست.

4.1.10 کابل

از این ابزار بستن و نگهداری موقت استفاده می شود و به دلیل امکان سرعت عمل و همچنین امکان جابجایی سریع دارای امتیازاتی است. اما در  دارز مدت به دلیل انبساط و انقباض بسیا خود صدمات جبران ناپذیری بر بنا وارد می آورد.

5.1.10 میل مهار

میل مها ویژه ای با درجه انبساط و انقباض بسیار کم در بناهای که دارای ظرافت و تزئینات خاص باشند برای خنثی کردن نیروهای رانشی مورد استفاده واقع می شود.

2.10 روشهای گوناگون مهار نیروهای رانشی

اکنون شیوه های گوناگون برای دفع رانشها ، کلاف سطوح جانبی ومهار عناصر بنا را مورد ارزیابی قرار می دهیم.

1.2.10 آهن کشی

از این روش در قسمتهایی از بنا که به صورت خطی و مستقیم همل می کند و نیاز به مهار نیروهای رانشی دارد استفاده می شود، مانند سر در ایوانها و تاقها شبستانها(شکلهای 1 و 2)

در سقفهای چوبی که به صورت کشویی اجرا شده اند و در بخش زیرین آنها نقاشی وجود دارد و با کشویی چوبی دارای ارزش نگهداری است. طبق شکل 2 تسمه های فلزی تیر چوبی را یه آهن جدید مورد استفاده می بندن و کل سقف به صورت معلق با نیروهای جدید ستون آهنی عمل می کنند.

مراحل مختلف آهن کشی: برای رفع نیروهای رانشی در یک ایوان عمل آهن کشی (با استفاده از بتون، چوب و آهن) انجام می گیرد که مراحل اجرایی آن به شرح زیر است:

1.      پیش از هر گونه اقدامی عملیات احتییا طی، حفاظتی، و شمع بندی و رفع خطر در بنا پیشبینی و انجام می شود.

2.   پی کنی و جاسازی مصالح فوق باید زیر نظر متخصصان مرمت انجام شود، به نحوی که صدمه ای به لایه های احتمالی تاریخی و یا پی اصلی بنا وارد شود.

3.   چون این مصالح کششی باید حتی المقدار در بنا گم یا مخفی شوند(آهن گم) لازم است قبلاً محل کارگذاری مصالح فوق کملاً بررسی و مصالح به کار رفته قبلی ضمن جابه جایی شماره گذاری و با دقت کامل برداشته شوند به گونه ا که پس از انجام عملیات عیناً به جای اصلی خود باز گرداندو نصب شوند.

4.   پس از جاسازی لازم در پی و دیوار و سقف ،مصالح مورد نظر با دقت لازم کارگذاری می شود و پس از اطمینان از صحت کار نما سازی بر اساس برداشت اولیه مجدداً انجام می شود. به نحوی که پس از انجام اقدامات فوق تغییر قابل توجهی در ظاهر بنا رخ ندهد.

2.2.10 کلاف کشی

در بخشهایی از بنا که نیروهای رانشی به صورت جانبی در پیرامون عنصری از بنا عمل می کنند نیروهای رانشی را خنثی می کنند ماند کلاف کشی اطراف گنبدها.

نحوه اجرای شیوه کلاف کشی: در ابنیه تاریخی و سنتی با توجه به مصالح و فرم بنا که بشتر به صورت گنبدی . منحنی است، رانشهایی بوجود می آید ،بع علت نبودن مصالح کششی و ضعفی که در چوب موجکود است اجباراً از خود مصالح به صورت وزنی برای گنبدها کردن نیروهای رانشی استاده شده است. حتی در گنبدها بع این ترتیب از این روش استفاده شده است که در پیرامون گنبد در هر تقسیم بندی از 4 به 8و 16 و ….. در پشت قوس کلافهای آجری کاملاً منسجم احداث می شد که این امر به علت وزنی که به پوشش قوس وارد می آورد باعث تعادل در قوسها یبار بر گنبد می شد. اما به مرور زمان و با ضعف مصالح و ملات و کهولت  بنا این چسبندگی و انسجام کاهش می یابد و نیروهای رانش در جهت معکوساین ضعف در دسترس وارد عمل می شوند و رانشهای شدیدی در گنبدها و قوسها ایجاد می کنند.

در حال حاضر که مصالح کششی دردسترس قرار دارند در موقع لزوم در بناهایی که دچار ضعف شده اند می توان در داخل کلاف آجری کلاف فلزی یا بتونی یا محاسبات دقیق احداث کرد. این کلاف در داخل مصالح به صورت گم کارگذاری می شود مگر در مواقعی که این امکان وجود داشته باشد و آن را به صورت هویدا (اکسپوز) باقی بگذارند.

کلافهایی که در اطراف گنبدها برای گرفتن رانشهای گنبد احداث می شود لازم است در نقاطی که امکان دارد در داخل پایه ها تا اندازه ای به صورت میخ عمل کند تا کلاف قدرت بیشتری برای خنثی کردن نیروهای گنبد داشته باشد.نمونه های بسیاری را از این نوع کلاف کشی می توان ارائه کرد، نظیر مسجد جامع ارومیه ، مسجد حاج رجبعلی

3.2.10 مهار کردن

این روش در ساختمانهایی کاربرد دارد که مصالح اصلی بنا نمروی ایستای خود را ازدست داده اند و لازم باشد که در وضعیت خود به صورت معلق یا کشی تثبیت گردند. با توجه به اینکه انقباضو انبساط درمیل مهار ، خود موجب آسیب میگردند بهتراست این عمل با استفاده از آهن پی تنیده که دارای کمترین میزان انقباض و انبساط است صورت گیرد .به منظور تقویت سطح اتکای میل مهار نیز از آهن در جداره ها استفاده می شود.

4.2.10              دوخت و دوز

4.2.11      در قسمتهای از بنا که زمانی به علت رانش ترک خورده انمد ولی کار اساسی خنثی کردن نیروها در آنها و بنا تثبیت شده است به طور موضعی با توجه به نوع مصالح و شیوه ساخت و دوخت و دوز و ترسیم ترکها می پردازیم.

1.12         تعریف حریم

هر اثری با توجه به زمان و مکان و ساخت از دستسیها در بافت و مفصلهایی حیاتی برخوردار بوده و ضمن استقرذار در بافت طبیعی ،شهریو روستایی با محیط و بستر طبیعی خود اتنس والفت یافته و به گونه ای ارتباط برقرار کرده است.این همزیستی تاریخی- طبیعی با الحاقات حاشیه ای بنا ها نیز هماهنگی کامل داشته ، همسو با جریان تاریخ و فرهنگ و اعتقادات بوده و فن مورد استفاده در آن نیز با جغرافیای طبیعی مکان همخوانی داشته است. امروزه تغیر شیوه زندگی کابرد مصالح و پیدایش روشهای گوناگون طاحی و اجرا (ضمن خدشه دار کردن وحدت جغرافیایی) نوعی انتقاع درتسلسل تاریخی بافتهای شهری و روستایی پدید آورده است. طبعاً این تغییر و مداخلات شتابزده و سرعتشان مهار نمی شود و درنتیجه شریان حیات طبیعی و عادی بافتهای شهری و روستایی و طبیعت  را مورد تهاجم قرار داده و ماحصل تجارب چندین قرن حیات هنری ، فرهنگی، اقتصادی، اقوام و ملل را خدشه دار کرده است. بی تردید تغییر و تحول جزو ذات همه امور است ولی هدایت وکنترل تغییر ضرورت اجتناب پذیر  زمان حال است. این ارتباط و هدایت همانند هدایت جریان برق با فشار قوی است که به مبدل نیاز دارد تا یتواند جریان قوی را تضعیف و در حد تحمل و استفاده وارد مدار زندگی روزمره کند.

چنانچه شاهد بوده ایم تحولات مختلف تاریخی سبب جدا شدن بناها از بافت طبیعی و روستایی و شهری خود شده اند. به هر تقدیر چه این انفصال رخ ئداده باشد و چه بنا در همان وضعیت به حیات خود ادامه دهد پیش بینی حریم و وابط ویژه حفاظتی ضروری است تا بتواند این بناها را از ضایعات و صدمات احتمالی مصون دارد. به دلیل تعدد آثار و ابنیه موجود با شرایط متفاوت می توان با یک بررسی کلی خطوط مشترکی را برای حفاظت ابنیه با عنوان ضوابط حریمی ترسیم کرد.

این ضوابط با توجه به به نوع ار به شرح زیر قابل بررسی است: ابنیه ای که داخل بافتهای شهری هم اکنون به زندگ خود ادامه می دهند. مانند مساج،حسینیه ها،تکایا، بازارچه ها، کاروانسراها، آب انبارها ، مامزاده ها و غیره. در کلیه این موارد و موارد مشابه مطالعات تاریخی و تصویری و باستنان شناسی و تطبیقی وتشبیهی و برداشت فیزیکی و ارزشیابی بنا از لحاظ تاریخی وهنری ضمن توجه به نیازهای روز از قبیل تذسیسات شهری و غیره ضروری است.

1.1.11 حریم فنی بنا

رعایت اصول زیر در مورد حریم بنا ضروری است:

1.      ممانعت از ایجاد پی های بزرگ که در تشدید رانش پی ها موثر است.

2.   ممانعت از احداث کارگاها و کارخانه هایی که دود و صدا ایجاد می کنند و موجب پراکندگی موا د شیمیایی مضر می شوند.

3.      ممانعت  از احداث بزرگراهها و جاده های سریع السیر که ایجاد صدا و لرزش می کنند.

4.      ممانعت ار حفر چاههای آی عمیق و نیمه عمیق که باعث تغییر سطح آبهای زیر زمین(کاهش یا افزایش) می شوند.

5.      ممانعت از کاشتن درخت در حاشیه بنا.

6.      ممانعت از حفر چاههای فاضلاب و کانالهای آبرسانی در کنار بنا.

7.   جلوگیری از تخریب بناهای وابسته به ابنیه ارزشمند و تاریخی(مانند ساباط ها و پشت بند ها که در حفظ تعادل و جلوگیری از رانش مؤثر هستند.)

8.   با توجه به کثرت و تنوع کیفی و فنی انواع بناهای تاریخی موجود در کشور تشخیص فاصله فیزیکی این حریم بستگی به نوع اثر مصالح به کار رفته ، ارتفاع، ابعاد مجموعه و وضعیت طبیعی محوطه و مطالعه زمین شناسی دارد و در نهاین نر فنی کارشناسان متخص امر مرمت در هر کدام از موارد ضروری است.

2.1.11 حریم منظری ابنیه

طبق مطالعلت به عمل آمده د مورد ابینه تاریخی چنین استنباط می شود که کلیه ابنیه تاریخی از لحاظ منظر و چشم انداز با فضای معماری –شهر ازی اطراف و مناظر طبیعی از قبیل کوهها ، دره ها، رودخانه ها، جنگل ها،  و نوعی راطه سنجیده دارند- یهنی نوعی اشراف و محرمیت با فضاهای اطراف در آنها دیده می شود. حفظ این ارزشهای ارتباطی محیطی، و انسانی ضروری است و در این راستا رعایت مقررات زیر ضرورت دارد:

1.   ممانعت از احداث بنا های مرتفع که باعث اختلال در هماهنگی محیط می شوند و دید و چشم انداز موجود را تحت الشعاع قرا رمی دهند.

2.   ممانعت از افزایش یا کاهش تراکم موجود یرا افزایش تراکم لاجرم احداث تأسیسات جدید شهری به دنبال خواهد داشت که آن بخش از بافت شهری ظرفیت پذیرش آنها را ندارد.کاهش تراکم نیز موجب رکود اقتصادی و حیاتی مجموعه یا بنا می شود.

3.   ممانعت از به کار برن مصالح نامورزون و ناهماهنگ در کنار بنا(همانند استفاده از سنگ پلاک که در بافتهای خشت و گلی مورد استفاده استثنایی پس از مطالعات و پژوهش ها ی اولیه در امر طراحی و اجرا و به دلایل منطقی استفاده از فن و مصالح جدید قابل توجیه است.

4.      ساماندهی ، تقویت و حفظ محیط طبیعی بنا.

5.      ساماندهی و ایجاد فضای سبز در حریم ابنیه با در نظر داشتن ضوابط فنی و باستانشناسی.

3.1.11 حریم کیفی ابنیه

منظور از حریم کیفی ، ایجاد شرایط مناسب و مساد برای ادامه حیات کیفی و کمی ابنیه در ترکیب موزون عناصر است. بر اساس مطالعات به عمل آمده در مورد مجموعه های شهری چنین استنباط می شود که ویژگی عمده معماری شهرسازی شهرهای تاریخی  ارتباط پیوسته عناصر و دانه هاست تا حدی که حتی گاه دانهای از عناصر مجموعه نقش پشتبند را ایا می کند. ارزش واقعی هر کدام از بناها نیز بسته به ارزش زنجیره ای مجموعه است. مانند مجموعه ابراهیم خان کرمان شامل بازار ، مدرسه ، حمام، آب انبار و …. (شکل های 1 و 2) یا مجموعه وکیل کرمان شامل مسجد ،کاروان سرا، حمام، بازارچه، (شکلهای 3 و 4 ) در این زمینه رعایت ضواب زیر ضروری است:

1.ممانعت از تخریب طبیعی و تعمدی ابنیه ای که به مرور زمان و با استمراری فرهنگ شکل گرته و به حریم بنا ملحق شده اند.   

2.بازسازی مجدد و احیای بناهایی که در حریم بنا بر اثر استمراری فرهنگی ایجاد شده اند.

2.   با توجه بع اینکه یکی از ارزشهای کیفی ابنیه تاریخی کشور ما ترکیب مجموعه و زندگی هر بنا با الحاقات و ابنیه وابسته بدان و در اطراف آن است(با استناد به بخش الف، بند 3)و با توجه به ویژگی خاص معماری اسلامی ایرانی (درونگرایی) ضروری است که د ر حفظ این انسجام کیفی محیط و این ترکیب سعی تمام بشود تا از یادمان سازی پرهیز گردد. برای این کار ابید به موارد زیر توجه داشت:

3.      جلوگیری از تعریض و میدان سازی در مقابل بنای تاریخی:

4.      جلوگیری از عریان سازی بنا از ماحقات تاریخی و دانه های ترکیبی اطراف آن :

5.      تلاش در حفظ ترکیب دانه های تشکیل دهنده بافت شهری که در کنار بنای تاریخی مستقرند.

تغیرات ذات هستی است.نیازهای زندگی هم مشمول این دگرگونی است. ما وارث بنایی تاریخی به عنوان یک سند و یک اثر هنری هستیم که مکان تاریخی و محیط طبیعی و همچنین کالبد آن از لحاظ ویژگی معماری و اجتماعی برای ما ارزشمند است. در چنین شرایطینعمیر و تحکیم و مرمت جامع و در نهات بازگرداندن حیات تازه به بنا امری ضروری است به سه دلیل:

1.      اگر در آن بنا کمتر زندگی شود، در نتیجه عدم مراقبت کافی در معرض عوامل فرساینده قرار می گیرند.

2.      با استفاده بهینه ضمن حفظ ارزش فرهنگی ،تاریخی و هنری بنا از آن استفاده نیز شده است.

3.   رعایت اصل بنا موط به حفظ ویژگی معماری و سندیت تاریخی بنا از قبیل فضای خالی و پر ، ارتفاع وکلیه روابط فضایی وتاریخی است.

با توجه به این واقعیت که بنای تاریخی دارای کالبدی است خاص کالبدی که از پیش دارای یک طرح مشخص بوده و به ما منتقل یافته است. مداخلات زیاد در آن امکان پذیر نیست.

عملکرد جدید را نیز باید سنجیده و هماهنگ با فضا انتخاب کرد و به این ترتیب از تواناییهای بنا و یا بافت شهری سود برد

در این زمینه ذکر چند نمونه تغییر کاربردی پس از احیا ضروری به نظر می رسد.خانه رسولیان در یزد که کاربری دانشکده معماری یافته است. توحید خانهاصفهان که به دانشکده معماری پردیس تبدیل شده است. حمام وزی در محله جماله اصفهان که کاربری کانون پرورش فکریکودکان و نوجوانان یافته است.

برای احیای یک بنا تاریخی یا یک بافت شهری با ارزش به منظور بهره برداری از آن لازم است به موارد زیر توجه کنیم: فضاهای تدارکاتی از قبیل خدمات لازم برای

تضمین حیات عملکردی بنا بافت شهری فراهم گردد. به اینمنظور باید:

الف)فضاهای در بنا در دل بنا مجموعه و یا بافت شهری ایجاد و احداث شود. از این طریق می توان کمبودهای عملکردی بنا را جبران کرد.تأمین این فضاها مشروط به رعایت کامل مسائل حفاظتی ، تاریخی ، هنری و منط به مطالعات پژوهشی و تحقیقی مدرن است. بی تردید پس از مطالعه و شناسایی دقیق عملکردکلیه فضاهای موود انتخاب فوق انجام می گیرد.

ب)فضاهای در خارج بنا و در حواشی آن یا  در خارج از بافت شهری و یا مجموعه با ارزش ایجاد شود.

این اقدام از دو جهت قابل بررسیاست. رفع نیازهای مقطعی ، و تزریق حیات تازه به بنا مجموعه و یا بافت شهری.

1.12 نیازهای قابل پیش بینی ابنیه

با توجه به زمات تاریخی بنا و یا مجموعه ئ بافت شهری در مقابل اثری احداث شده هستیم که در زمان ویژه و به منظور نیازی خاص طراحی و ساخته شده است. مجموعه ا ارزشهای تاریخی ؤ هنری و مضامن اعتقادی پیش روی ماست که دخل و تصرف در آن منوط ومشروط به رعایت موارد زیر است:

الف9ارزش بنا از نظر آموزشی: گذشته اثر به بنا مثابه ادواره یا انتقال تجربه ، چه بسا بتوان برای استخراج شیوه و روشی در ساخت و ساز آن را مورد ارزیابی قرار داد. پس دقت کافی در این زمینه ضرور است.

ب)کاربری گذشته بنا ممکن است با توجه به نیازهای امروزی زندگی و پشرفت سریع در تمامی زمینه ها تکرار ناپذیر باشد، ولی باید در انتخایب کاربری جدید به تناسب آن با بنا توجه کرد.

اقداماتی راکه در بنا مجموعه و ا بات شهری انجام می شود م توان به شرح زر خلاصه کرد:

الف) رفع نیازهای روزمره خدماتی، از قبیل آب، برق، تلفن، و غیره : برای مثال بنایی که در اگذشته احداث شده از نظر آبرسانی تابع شرایط خاص زمان خود بوده است که امروزه با توجه به امکانات جدید ضرورت پرداختن به آ به عنوانیک طرح اساسی می شود. و یا سایر تأسیسات از قبیلدفع آبهای زاید سطی و آبهای زیر زمینی و لوله های گاز برق تلفن و حتی پست برق و غیره و همه از ضروریات اجتناب پذیر است کهمستلزم طرحی ویژه وگاه نوعی طراحی متفاوت با بافت جدید شهری ویا بناهای مدرن است

پس ضرورت دارد که طرحهایی ویژه ای برای موارد فوق مورد مطالعه و طراحی و اجرا قرار گیرد.

ب)رفع نیازهای فرهنگی و اجتماعی و….. در زمینه ممکن است با اختصاص عملکردی فرهنگی به بنا واستفاد مطلوب از آن بنایی را زنده کرد بدین ترتیب می توان با توجه به تعداد قابل توجه ابنیه قدیمی این عمل را  به نوعی تقوت خود بسندگی کشور تلقی کرد. برای مجموعه شهری یا بافت شهری مطزلب پیچیده تر و جابل تر است زیرا رفع نیازهای محله قدیمی از قبیل خدمات شهری جزو بدیهات است.

گذشته از نیازهای کارکردی از قبیل پست برق ، اطفای حریق، مراکز بهداشتی، مراکز دفع زباله، محل بازی کودکان .و …. که خود اساس مطالعات و آمار و ارقام انجام می شود لازم است به مسئله تزریق حیات از طریق روشهای جدید توجه کنسم. بدین معنا که فضاهای در بافت شناسایی و عملکرد هایی ویژه که در زندگی بخشیدن به بافت مؤثرن انتخاب شود مانند ایجادد خوابگاهای دانشجوی یا مراکز فرهنگی دردل بافت قدیم.

ایجاد گشایش تنفسی در فاهای متروکه و مخروبه ، ایجاد محله ای، و…..در عین حال یاید با توجه به مسأله زیست محیطی و طبیعی انجام گیرد. برای مثال باید مظهر قناتها و یا باغها و فضاهای ویژه طبیعی که حیات و شکل گیری مجموعه ئها ارتباط با آنها نبوده است.مورد مطالعه و بررسی واقع شوند. به طور قطع با تقویت و احیای آنها می توان هویت بافت را تقویت کرد و دراحیای ویژگی واقعی آن تلاش کرد. احیای فیزیکی بافت نیز مسئله ای درونی است ونه بیرونی . و راه حلها و الگوها باید از خود بافت قدیم الهام گیرند.ضمن توجه به مسئله تولیدعرضه و روابط فرهنگی، اجتماعی – اقتصادی که به نوبه خود نقش اساسی در احیای ابنیه ، مجموعه ها و بافتهای شهری دارند این الهام و الگو برداری بایئد با توجه به موارد زیر انجام گیرد:

1.      سنن مذهبی و مردمی در بافت قدیم

2.      انواع صنایع بومی

3.      شناخت روش تولید و عرضه

4.      حرایم و اشراف درابنیه و بافت قدیم

5.      روابط بین فضاهای پر و خالی در بنا، مجموعه و بافت شهری

6.      گونه شناسی بنا مجموعه ویا بافت شهری

7.      گونه شناسی معماری موجود

8.      ارتفا ساخت و ساز موجود

9.      مصالح مورد استفاده

10. رنگ

11. تکنیکهای به کار برده شده

12. منظر طبیعی و چشم انداز

در نهایت سیستهای مرمت شهری باید به ایمن ساز مجموعه و بافت قدیمی شهری در مقابل عوامل سریع تخریب مثل زلزله توجه کرد.

2.12 تک بناهای قدیمی حائز اهمیت فرهنگی ،تاریخی و هنری

1.2.12 ابنیه ویژه(تک بناهای خاص)

این بنا ها از لحاظ ویژگی تاریخ، هنری، فرهنگی، منحصر به فدند و جنه باستانی یافته اند. حفاظت و مرمت این ابنیه مستلزم شیوه های ویژه ای است که با نظارت کارشناسان خبره متخصص امر مرمت صورت می گیرد.

2.2.12 ابنیه قدیمی سازگار تر با عملکردهای روز

این بناها منحصر به فرد نیستند و در عین حال ارزشهای تارخی ،مذهبی وهنری دارند. حاوی پیام و دارای الگوی خاصی در معماری هستند. مانند مساجد، کاروانسراها ، خانه های قدیمی، آب انبارها، یخچال ها، حمامها، بازارها ،بازرا چه ها، …. این نوع ابنی که در شهرهای قدیمی ه صورت متمکز وجود دارندسرمایه ا یملی محسوب می شوند و سندی حاکی از شیوه زندگی ،ساخت و ساز ،مصالح، تیپولوژی، (گونه شناسی) معماری، فرهنگ مردمی، تولید عرضه، اتراق،…. هستند. در عین حال می توان بخش عمدهای از نیازهای روز شهری و روستایی ومحله ای را از طریق احیا و به کارگیری آنها برطرف کرد. این امر نوعی کمک  به اقتصاد در راستای سیاستهای خود بسندگی است. در مورد این بناها ومجموعه ها روش کلی و آزادانه تری برای مداخله وجود دارد . بدین مفهوم که با حفظ الگوهای کلی ضمن مرمت و افزودن تأسیسات موردنیاز وطراحی در فضاهای ضایع پیرامون بنا ،به منظور تذمین دنیا جزو سرمایه های ملی محسوب می شضوند و به دلیل ویژگیهای تاریخی ، طبیعی و زیستی مورد طراحی و استفاده واقع می گردندوسهم بسزایی در زندگی شهری و روستایی دارند.

تخته سیمانى با تراشه هاى چوب

تخته سیمانى با تراشه هاى چوب

از دهه 1940 توجه به کاربرد انواع الیاف و مواد در ساخت کامپوزیت هاى سیمانى آغاز گردید و طى سالیان گذشته با دستیابى بشر به فناورى هاى نوین در صنعت ساختمان، توسعه روز افزون یافت. حدود سال هاى‌1970‌کارخانه هاى مختلفى در جهان اقدام به تولید تخته هاى سیمانى با تراشه هاى چوب نمودند که امروزه محصولات تولیدى در این زمینه مى تواند کلیه استانداردها و ضوابط لازم در صنعت ساختمان را تأمین نماید. تخته هاى سیمانى تولید شده، قابل استفاده در انواع کاربرى ها و شرایط اقلیمى مختلف مى باشد. از جمله کاربرد هاى آن مى توان به احداث دیوارهاى داخلى، خارجى نما و پوشش بام اشاره نمود.

اجزاى اصلى تشکیل دهنده این نوع از تخته سیمانى، سیمان، آب، تراشه هاى چوب و مواد افزودنى مناسب مى باشد. هم چنین وجود مواد افزودنى مختلف سبب مى شود تا چسبندگى و پیوستگى این اجزا با یکدیگر بیشتر شده و امکان ایجاد یک کامپوزیت مناسب براى کاربرى هاى مختلف در صنعت ساختمان را ایجاد نمایند. تخته هاى سیمانى با کنترل کیفیت بالا در کارخانه تولید و به محل کارگاه انتقال داده مى شوند. براى زیرسازى تخته هاى سیمانى مى توان از پروفیل هاى فلزى از نوع فولاد سرد نورد شده استفاده نمود و تخته ها را با اتصال پیچ یا پرچ به زیرسازى متصل نمود. فضاى بین دو تخته سیمانى در دیوارهاى خارجى متناسب با نوع کاربرى و شرایط محیطى نیز معمولاً با انواع عایق هاى معدنى و پلیمرى پر مى شود.

این شیوه صنعتى سازى ساختمان علاوه بر کنترل بالاى کیفیت کارخانها ى در تولید تخته سیمانى و پروفیل هاى  زیرسازى داراى سرعت زیاد و سهولت در اجرا مى باشد. برخى از مهمترین ویژگى هاى این محصول عبارتند از:

-1 مقاومت در برابر رطوبت و نفوذ آب؛ به طورى که در محیط هاى مرطوب و یا حتى مغروق در آب  پایدارى خود را به صورت کامل حفظ مى نماید.

-2 مقاومت در برابر حریق؛ با توجه به ضخامت و نوع مواد به کار رفته مى تواند در برابر حریق مقاومت بسیار مناسبى داشته باشد.

-3 مقاومت در برابر قارچ ها و حشرات موذى؛ با کاربرد مواد افزودنى مناسب، هیچ گونه امکان ایجاد قارچ و یا نفوذ حشرات موذى و یا جونده وجود ندارد.

-4 مقاومت در برابر شرایط محیطى؛ در شرایط محیطى گرم و مرطوب، معتدل و یا سرد ویژگى هاى این محصول تغییرى نکرده و پایدارى و دوام در انواع شرایط آب و هوایى دوره هاى یخ زدن و ذوب شدن را دارا مى باشد.

از مهمترین مزایاى کاربردى این محصول در صنعت ساختمان مى توان به مقاومت حرارتى مناسب، مقاومت در برابر ضربه، سهولت کاربرد، سبک بودن، جذب صوت و مقاومت در برابر انتقال صوت و قابلیت رنگ آمیزى آن اشاره نمود.

این سیستم در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مورد ارزیابى قرار گرفته و کاربرد آن در حیطه الزامات ارائه شده مجاز است.

الزامات تخته هاى سیمانى با تراشه هاى چوب

بر اساس اسناد و مدارک ارائه شده، رعایت ضوابط زیر براى تخته هاى سیمانى )حاوى تراشه هاى چوب) ‌ الزامى است.

-1 این محصول قابلیت استفاده براى احداث دیوارهاى داخلى و خارجى غیر سازه ا ى، نما و ورق پوشش بام شیبدار را دارا است.

-2 رعایت الزامات زیست محیطى در مواد و مصالح به کار برده شده در این محصول الزامیست.

-3 رعایت استانداردهاى زیر در ساخت تخته هاى سیمانى حاوى تراشه هاى چوب الزامى است.

- ویژگى ها و آزمون تعیین وزن واحد حجمى به ترتیب بر اساس BS EN 634-2 و BS EN323

-ویژگى ها و آزمون تعیین مقاومت خمشی و مدول الاستیسیته به ترتیب بر اساس بعد از آزمایشات چرخه ای به ترتیب بر اساس   BS EN 634-2  و BS EN31010

 -ویژگى ها و آزمون تعیین مقاومت کششى ناشى از بار عمود بر سطح به ترتیب بر اساس BS EN 634-2 و BS EN319

-  ویژگى ها و آزمون تعیین مقاومت خمشى بعد از آزمایشات‌ چرخه ا ى به ترتیب بر اساس BS EN 634-2 و  BS EN31 و BS EN319

- ویژگى ها و آزمون تعیین تورم در ضخامت بعدا ز 24 ساعت غوطه ورى در آب به ترتیب بر اساس

‌    BS EN 634- 2 و BS EN 317

- ویژگى ها و آزمون تعیین تورم در ضخامت پس از آزمایشات چرخه ا ى به ترتیب بر اساس  

BS EN634-2 و‌ BS EN321‌و BS EN317‌

- ویژگى ها و آزمون تعیین میزان رطوبت به ترتیب بر اساس

 BS EN634-1 و  BS EN 322

- تعیین پایدارى بیولوژیکى بر اساس BS EN 335- 3

- ویژگى ها و آزمون تعیین محدوده مجاز مشخصات ابعادى به ترتیب بر اساس

 BS EN 634- 1وBS EN324-1

- تعیین ضریب هدایت حرارتى بر اساس BS EN 12664

- تعیین ضریب انبساط حرارتى بر اساس DIN 51045

- آزمون هاى رفتار در برابر حریق بر اساس DIN EN 13823

- تعیین پایدارى ابعادى بر اساس BS EN 318

- آزمون رفتار در برابر صوت بر اساس BS EN 13986

- آزمون عبور بخار آب بر اساس BS EN 12572

-4 در اجراى دیوار یا نما، رعایت کلیه تمهیدات از نظر عایق کارى حرارتى و صوتى ضرورى است.

-5 ضخامت تخته هاى سیمانى متناسب با نوع کاربرد و زیرسازى باید تعیین گردد.

-6 درنصب تخته هاى سیمانى، اجراى زیرسازى مناسب الزامى است.                                         -7 در اجراى کلیه اتصالات شامل زیرسازى، نصب تخته هاى سیمانى به زیرسازى، نصب زیرسازى به ساختمان باید از پیچ یا پرچ مطابق ضوابط موجود در مقررات ملى ساختمان استفاده شود.

-8 در مجاورت کلیه بازشوها، اجراى پروفیل هاى زیرسازى افقى و عمودى الزامى است.

-9 درز انبساط بین تخته سیمانى در فواصل مشخص و به میزان معین، بر مبناى تغییر شکل هاى ناشى از تنش هاى حرارتى، بایستى به نحو صحیح تعبیه گردد.

-10 درز بین تخته هاى سیمانى باید با مواد و مصالح مناسب (مانند ورق هاى لاستیکى یا آلومینیومى یا ...) پوشانده شود و بر روى پیچ ها یا پرچ ها باید پس از پوشش دادن با ملات مناسب، سنباده کارى و رنگ آمیزى گردد.

-11 درز بین نماى اجرا شده با این محصول و ساختمان در لبه تحتانى طبقه زیرین و لبه فوقانى طبقه آخر براى عبور جریان هوا باید باز باشد.

-12 اتخاذ تدابیر لازم در نصب دیوار و نما به سازه اصلى براى عدم مشارکت در سختى جانبى الزامى است.

-13 رنگ آمیزى تخته هاى سیمانى نما در هر دو وجه الزامى است. رنگ هاى مورد استفاده باید مقاوم در برابر شرایط جوى و محیط هاى قلیایى باشد.

-14 در کلیه مراحل حمل و نقل و نگهدارى باید تخته هاى سیمانى بر روى پالت هاى چوبى به صورت افقى قرار گرفته و روى آن ها با لایه هاى نفوذپذیر مانند نایلون پوشانده شود.

-15 اخذ گواهى نامه فنى براى محصول تولیدى، پس از راه ا ندازى خط تولید کارخانه از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامى است.

سیستم دال مرکب فولادى – بتنى

سیستم دال مرکب فولادى – بتنى

سیستم هاى مرکب دال فولادى - بتنى، یکى از اقتصادى ترین روش هاى ساخت سقف براى ساختمان ها، شناخته شده اند. این سیستم از مقاطع مختلط دال بتن مسلح بر روى ورق هاى ذوزنقه ا‌ى که به تیرها و شاه تیرهاى فولادى متصل مى شوند، تشکیل شده است. عملکرد مختلط دال بتن مسلح فوقانى و ورق فولادى ذوزنقه ا‌ى تحتانى، نقش به سزائى در تأمین صلبیت سقف و رفتار مطلوب برشى آن خواهد داشت. چنا ن چه در این نوع سقف از تیرچه با جان مشبک استفاده شود مى توان تأسیسات مکانیکى و برقى را به آسانى در زیر سقف تعبیه نمود.‌ لذا امکان دسترسى به تأسیسات در مواقع بروز مشکل و خرابى احتمالى، ممکن خواهد شد.

این سقف ها در مقایسه با سقف هاى مرسوم در اسکلت هاى فولادى معمولى ساختمان ها، از وزن کمترى برخوردار بوده و بویژه با ساختمان هاى ساخته شده از LSF نیز همخوانى دارد. لذا ، فولاد سرد نورد شده عمده ترین کاربرد این سقف ها در سازه هاى فولادى اعم از نورد سرد یا گرم مى باشد. این سیستم در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مورد ارزیابى قرار گرفته و کاربرد آن در حیطه الزامات ارائه شده، مجاز است.

الزامات دال مرکب فولادى - بتنى

-1 ارتفاع ورق هاى فولادى ذوزنقه ا ى در این مقاطع به‌75 mm محدود مى باشد.

-2 تامین ضوابط دیافراگم صلب با توجه به ضوابط موجود در فصل 12 آیین نامه ASCE7-05 و ضوابط موجود در استاندارد 2800 ایران الزامى است.

-3 حداکثر تغییرمکان مجاز ناشى از بار مرده حین اجرا به L/180 یا 20 میلی متر براى هر دهانه محدود مى گردد.

 -4 حداکثر تغییرمکان مجاز ناشى از بار زنده بهره بردارى به L/360 براى هر دهانه محدود مى گردد.

-5 رعایت الزامات مربوط به بازشو در سقفها، بر اساس مبحث نهم مقررات ملى ساختمان الزامى ا ست.

-6 رعایت ضوابط طراحى برش گیرها بر اساس بند 7-2-1-10 مبحث دهم مقررات ملى ساختمان یا براساس ضوابط موجود در بخش 13 آیین نامه ASCE7- 05 الزامى‌ است.

-7 قطر گلمیخ هاى برشگیر باید 20 mm یا کمتر بوده و‌ حداقل ارتفاع آن ها بعد از نصب که از بالاى ورق ذوزنقه ا‌ى اندازه گیرى مى شود ‌ 40 mmباشد.

 -8 ضخامت دال بتن آرمه در بالاى کنگره ورق ذوزنقه اى نباید کمتر از 50 mm کمتر باشد.

-9 رعایت مشخصات فولادهاى بکار برده شده براساس‌استاندارد  ASTMباحداقل Fy برابرMPa230 الزامى است.

-10 رعایت مشخصات بتن سازه ا‌ى جهت سقف کامپوزیت مطابق ضوابط موجود در AISC‌حداقل f’c   برابر 21MPa ‌و حداکثر آن برابر 70MPa جهت بتن مورد استفاده در دال بتن آرمه و همچنین رعایت ضوابط مربوط به آرماتورگذارى دال بتن آرمه بر اساس ضوابط موجود در آیین نامه  ACI 318- 05 الزامى است

-11  مقاومت تسلیم آرماتورهاى مورد استفاده در دال بتن آرمه مطابق ضوابط AISC نباید از رویه 525 MPa تجاوز نماید.

-12 رعایت ضوابط و مقررات مربوط به جوشکارى اعضاى سردنوردشده مطابق استاندارد AISI وآیین نامه هاىAISC وAWS  الزامى ست.   

-13 رعایت ضوابط راهنماى طراحى Floor vibrations due to human activity منتشر شده توسط انجمن AISC جهت کنترل ارتعاش کف ها الزامى است.

-14 رعایت مبحث سوم مقررات ملى ساختمان درخصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و همچنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق با درنظر گرفتن تعداد طبقات، ابعاد ساختمان، کاربرى و وظیفه عملکردى عنصر ساختمانى ضرورى است.

-15 صدابندى هوابرد و کوبه ا‌ى سقف بین طبقات مى بایست مطابق مبحث هجدهم مقررات ملى ساختمان تامین گردد.

-16 رعایت الزامات مبحث 19 مقررات ملى ساختمان، جهت صرفه جویى در مصرف انرژى الزامى است.

-17 درنظر گرفتن جزئیات دقیق مسیر و محل نصب‌کلیه اجزاى تأسیسات مکانیکى و برقى در مرحله طراحى و اجراى سقف، ضرورى است.

-18 اخذ گواهینامه فنى براى محصول تولیدى، پس از راه اندازى خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامى است.

زلزله

زلزله

کشور ایران در منطقة زلزله خیزی واقع شده است براساس نقشه های پهنه بندی موجود، قسمت اعظم کشور ما از نظر زلزله در پهنة با خطر بینی بالا قرار دارد. تاریخ زلزله های اخیر کشورمان نشان می دهد که از اوایل قرن تقریباً هر 10 سال یک زلزلة مخرب داشته ایم که منجر به تخریب گستردة منازل، مرگ ساکنین آن و خسارات عمدة‌اقتصادی شده است. آخرین زلزله مخرب در ایران زلزلة خرداد 1369 در منجیل بود که دهها هزار نفر تلفات به بار آمد. مقابله با خسارات ناشی از زلزله از دو جنبه انجام می شود:

جنبه اول پیش بینی محل، شدت و زمان وقوع زلزله است در مورد این جنبه پیشرفتهایی حاصل شده اما پیش بینی زمان وقوع زلزله با مشکلات بسیاری همراه و تا به امروز عملاً غیر ممکن بوده است.

جنبة دیگر به ساختمانهایی نظر دارد که بتوانند به هنگام زلزله بدون تخریب باقی بمانند و در نتیجه اولاً خسارات جانی به حداقل برسد ثانیاً خسارات مالی فقط به هزینه های لازم برای تغییر احتمالی محدود شود. در این جنبه بخصوص در دهه های اخیر علم زلزله شناسی و مهندسی زلزله پیشرفت چشم گیری داشته است.

در طرح ساختمن با مصالح بنایی مختلف اگر چه اصول کلی مشترکی وجود دارد اما بسیاری از جزئیات طرح و اجرا به نوع مصالح وابسته است. در این میان مصالحی که بیشترین مصرف را در اکثر ساختمانهای شهری و در همة ساختمانهای روستایی ایران دارند مصالح بنایی مانند آجر، بلوک و سنگ است جزء این در ساختمانهای با اسکلت بتون آرمه با فولادی نیز بسیاری از اجزاء نظیر: دیوارها و بعضاً سقف ها با مصالح بنایی ساخته می شود. اجرای ناقص ضوابط استاندارد 2800 ممکن است نتواند از تخریب ساختمانها جلوگیری کند. مثلاً ساختمان بدون کلاف – بازشوهای بزرگ بدون کلاف در اطراف آن – عدم عملکرد یکپارچه سقف و دیوارهای اطراف آن و همه و همه می تواند در هنگام زلزله به تخریب ساختمانها منجر شود در خارج از ایران مثلاً در مناطق زلزله خیز ایالات متحده آمریکا در دهه های اخیر قبل از اینکه دستورالعمل های ساخت ساختمانهای بنایی مقاوم در برابر زلزله در آیین نامه هایشان ارائه گردد ساختمانهایی بدون رعایت این مقررات ساخته شده بود که قطعاً تحمل نیروهای ناشی از زلزله را نداشته و تخریب شده اند.

فیلم ارائه شده با توجه به ضوابط استاندارد 2800 ایران تمم مراحل ساخت یک ساختمان تجربی با مصالح بنایی را در مقیاس واقعی نشان می دهد. ساختمان ما از دو قسمت تشکیل میشود: در یک قسمت کلاً اجزای فلزی بکار رفته است و کلاف های قائم و افقی فلزی اند قسمت دیگر با کلاف های افقی و قائم با بتون آرمه در تراز 4 و 6 متری ساخته می شوند. در اجرای این ساختمان تجربی ابتدا کلاف های افقی و قائم بتونی زیر دیوار بعد کلاف های قائم فولادی و پس از آن کرسی چینی و آجرچینی بعد از آن در قسمت بتون آرمه اجرای کلاف های قائم و افقی در تراز 4 و 6 متر و محدودیت های ابعاد بازشوها و کلاف های لازم در اطراف بازشوهای بزرگ نشان داده می شود در آخرین مرحله طاق ضربی و سقف تیرچه بلوک به نمایش خواهد آمد.

پی و کلاف افقی بتونی زیر دیوار:

ساختمان تجربی ما در ابعاد 4×6 متر است با تیغه ای بطول 1 متر عمود بر یکی از طول های آن ضخامت یکی از دیوارها cm35 و ضخامت دیگر دیوارها cm22 و ضخامت تیغه cm10 است.

عرض مقطع کلاف زیر دیوار باید حداقل مساوی ضخامت دیوار عمق آن باید حداقل مساوی  ضخامت دیوار باشد. و در هیچ حالتی ضخامت و عمق آن کمتر از cm25 نباشد. کلاف افقی بتونی مصلح به شبکة میله گردهاست. شبکه میله گردهای کلاف زیردیوار از میله گردهای طولی و خاموتهای بسته یا تنگ ها تشکیل می شود. از جمله فایدة تنگ ها تحمل برش و افزایش شکل پذیری کلاف است و از میله گردهایی به قطر حداقل 6 میلی متر ساخته می شوند. شکل تنگ هامتناسب با شکل کلاف ها ممکن است به شکل مربع یا مستطیل باشند. برای زیر دیوار cm35 ما کلاف حداقل 25×25 و برای زیر دیوار cm22 با تیغه 10 سانتیمتری عرض و ارتفاع کلاف حداقل 25*25 است. انتهای میله گردهای طولی به اندازه 90 درجه خم می شود و بهتر است میله گردها آج دار به قطر 12 میلی متر باشند و اگر ساده باشند قطرشان 14 میلی متر است. برای کلافهایی که عرض کمتر از 35 میلیمتر را دارند 4 میله گرد و پیش از 35 سانتیمتر 6 میله گرد یا بیشتر بکار می رود. بطوری که هیچ وقت فاصلةبین میله گردها از 25 سانتیمتر بیشتر نشود. روی میله گردها جای تنگ ها را علامت می زنیم و فاصله بین دو تنگ باید از ارتفاع کلاف کمتر باشد. چهارگوشة تنگ ها را با سیم به میله گردهای طولی متصل می کنیم. برای اولین کلاف افقی بتونی زیر دیوار 4 شبکه را آماده کرده که برای دیوار cm22 تنگ های مربعشکل و برای دیوار cm35 تنگ های مستطیل شکل پیش بینی شده است. شبکه ها را داخل گود یا پی طوری قرار می دهیم که cm5 از دیوارهای قائم و کف آن فاصله دارد. در جایگذاری شبکه ها باید توجه کرد که در گوشه ها و محل اتصال کلاف به یکدیگر انتهای میله گردها توی هم افتاده و قلاب شوند. برای اتصال همیشگی کلاف ها واستحکام بیشتر آنها می توان از میله گردهای u شکل در انتهای آنها استفاده کرد. بعد از اینکه شبکه ها به خوبی در جای خود مستقر شدند نوبت صفحات فلزی زیر کلاف های قائم فولادی است ابعاد این صفحات متناسب با ابعاد بسته صفحه و ابعاد تیرآهن انتخاب می شود. ما در اینجا ابعاد 30*20 را انتخاب کرده ایم و صفحه ما 10 میلی متر ضخامت دارد. این صفحات با 4 میل مهار به قطر mm14 روی بتون کلاف افقی تثبیت خواهند شد. برای جایگذاری دقیق صفحات ریسمان کشی می کنیم. تا نقطة‌وسط صفحه با نقطه تقاطع دور ریسمان منطبق باشد.

پس از این آنها را با سیم به شبکة میله گردها تثبیت و بعد از تراز شدن با پیچ می بندیم. قبل از آنکه کلاف افقی زیر دیوار را بتون ریزی کنیم باید ریشةمیلهگردهای کلاف قائم بتون آرمه را در جای خود قرار می دهیم. ابتدا یک تنگ را بر شبکة کلاف افقی تثبیت می کنیم تا 4 میله گرد به شکل ال و به طول cm40 و به قطر 10 میلی متر در آن جای گیرد این تنگ ها فلقط برای تثبیت ریشه ها در موقع بتون ریزی است و می توان آنها را بعد از بتون ریزی درآورده و تنگ اصلی را به جای آن ها قرار دهیم.

در شرایطی که بتون گیر وجود نداشته باشد بتون کلاف می توان بصورت دستی با دقت کافی با شن و ماسة‌شسته و دانه بندی شده بدون گرد و خاک ساخته شود. شن و ماسه را با هم مخلوط کرده و برای ساختن یک متر مکعب بتون 300 کیلوگرم سیمان به کار می‌بریم. البته برای بتون سازی ها با حجم نباید بتون بوسیلة‌مخلوط کن های مکانیکی ساخته شود.

در حفرة قالب زیر دیوار و اطراف شبکة فلزی میله گردها نایلونی پهن می شود تا مانع جذب آب بتون توسط خاک گردد بتون ساخته شده با دقت در کلاف زیر دیوارها ریخته می شود بتون ریزی بصورت پیوسته و در یک روز صورت می گیرد. برای تراکم دادن بتون عمل ضربه می تواند بطور دستی یا بوسیلة ویبراطور انجام گیرد. در گوشه ها بتون ریزی و ضربه زدن باید با دقت کامل انجام شود. مراقبت از بتون با مرطوب نگه داشتن سطح آن برای مدت حداقل 3 روز لازم است برای این کار پوشاندن سطح آن با گونی خیس و مرطوب راه مناسبی است.

کلاف قائم و افقی فلزی:

در کلیه ساختمانهای با مصالح بنایی دو طبقه و یک طبقة با اهمیت زیاد کارگذاری کلاف های قائم فلزی در گوشة اصلی ساختمان و نقاط تقاطع و داخل دیوارها ضروری است. فاصلة‌حداکثر 5 متر بین دو محور متوالی در مورد جا و تعداد آنها باید رعایت گردد.در اطراف بازشوهای بزرگ نیز کلاف قائم بکار می رود و برای این منظور می توان از تیرآهن حداقل نمره 10 و یا پروفیل فولادی معادل آن استفاده کرد. در آماده سازی تیرآهن ها اندازه گیری دقیق ابعاد آنها و تعیین جای نبشی های اتصال اهمیت زیادی دارد. نبشیها در جای خود نصب می شوند. برای نصب کلاف قائم فلزی روی کلاف افقی بتونی از صفحه های فولادی یعنی کف ستون استفاده کردیم. بعد از بتون ریزی کلاف افقی صفحه ها را باز می کنیم تا بتون زیر صفحه به دقت تسطیح گردد. پس از تسطیح بتون صفحه مجدداً کار گذاشته می شود بعد از تراز نمودن آن و قرار دادن آن در ارتفاع مناسب میل مهارها را محکم سفت می کنیم. روی صفحه کف ستون نبشی های لازم برای اتصال کلاف قائم فلزی جوش داده می شو. نصب کلاف قائم فلزی پس از آنکه بتون کلاف افقی زیر دیوار به اندازة کافی برای تحمل وزن کلاف قائم فلزی خود را گرفت آغاز می شود. پس از نصب آن (کلاف قائم فلزی) در محل خود و از قائم بودن آن توسط شاغول اطمینان حاصل می کنیم سپس نبشی های طرفین تیرآهن بخوبی به تیرآهن و صفحة آن جوش داده می شوند تا اتصال کامل کلاف به صفحه زیر آن تأمین گردد. ناودانی مربوط به نگه داری انتهای تیرها نیز نظیر کلاف کلاف قائم فولادی روی صفحات فلزی نصب می شود بتون آرمه بودن کلاف زیر دیوار در ساختمانهای با مصالح بنایی ضروری است اما در تراز روی دیوار و سقف به جای کلاف بتون آرمه می توان از تیرآهن نمره 12 استفاده نمود. با دقت و حفظ ایمنی کلاف های افقی فلزی را روی نبشی هایی که قبلاً روی کلاف قائم جوش داده شده اند در ترازهای 4 و 6 متری سوار می کنیم پس از استقرار آنها، آنها را جوش می دهیم.

برای سقف کلاف های افقی فلزی ساختمان ما طاق ضربی را انتخاب کرده ایم. ابتدا انتهای تیرهای فلزی زبانه می شود و تیرها در دل کلاف افقی فلزی قرار می گیرد و در دو طرف تیرآهن نبشی هایی از دل تیرآهن های طاق به تیرآهن و کلاف فلزی افقی جوش داده می شود. برای حفظ انسجام و یکپارچگی سقف تیرآهن ما بوسیلة میله‌گردها با تسمه های فولادی بصورت ضربه دری به یکدیگر بسته می شوند به طوری که اولاً طول مستطیل ضربه دری شده بیشتر از 5/1 برابر عرض آن نباشد و ثانیاً مساحت تحت پوشش هر ضربه دری از 25 متر مربع تجاوز نکند. میله گردهای ضربه دری در محل برخورد با تیرآهن های سقف جوش می شوند و تیرآهن ها را به کلاف افقی فلزی متصل می کنیم تا سقف از دیوار جدا نشود. وجه قائم تیرها نباید آزاد باشد. این لبه باید با یک تیغة دیگر با یک دیوار عمود بر آن با یکی از اجزای سازه و یا ستونکی به همین منظور از فولاد نظیر ناودانی نمره 6 بتون آرمه و یاچوب ساخته شده با اتصال کافی تکیه داشته باشد. تمام تیرآهن را برای جلوگیری از زنگ زدنشان با ضد زنگ می پوشانیم بطوریکه همة سطوح آن را در برگرفته شود و نقطه ای بدون ضد زنگ زدگی وجود نداشته باشد که زنگ زدگی از آن نقطه آغاز شود. برای محافظت بیشتر کلاف قائم فولادی می توان آن را با بتون یا ملات ماسه سیمان پوشاند.

کرسی چینی و دیوار چینی – میله گردهای منفرد قائم:

در ساختمانها با مصالح بنایی استفاده از ملات گل با گل با آهک مناسب نیست. دیوارهای سنگی و دیوارهای بلوک سیمانی باید با ملات ماسه سیمان با عیار 200 کیلوگرم سیمان در متر مکعب ملات ساخته شود. در دیوارهای آجری غیر از ملات سیمان با مشخصات گفته شده می توان از ملات ماسه آهک با عیار حداقل 250 کیلوگرم آهک و با ملات باتارت با 100 کیلوگرم سیمان و 150 کیلوگرم آهک در مترمکعب ملات استفاده کرد. اختلاط مصالح ملات با حجم کم می تواند بصورت دستی صورت گیرد.

ملات کم باید به صورت دستی انجام شود ولی برای حجم های زیاد اختلاط مصالح ‌به روش مکانیکی صورت می گیرد ملات باید روی سطحی صاف و تمیز مخلوط و قبل از شروع گیرش مصرف شود. زنجاب کردن آجرها برای جلوگیری از جذب آب ملات یا بتون را نباید فراموش کرد. ملات باید کاملاً همگن باشد و سطح مصالح سنگی به خوبی با سیمان پوشیده شده باشد در آجرچینی باید حتی المقدور از آجرهای ترک خورده استفاده نشود.

آجرهایی که دارای میزان اولیه جذب آب بیش از kg5/1 آب بر متر مربع در هر دقیقه می باشد باید قبل از مصرف مرطوب شوند.

هنگامی که اولین ردیف آجر را روی سطح بتون قرار می دهیم باید آن را از اجسام یا سنگ دانه های خارجی یا روغن یا از هر چیزی که از چسبندگی بتون با ملات و آجرها جلوگیری می کند پاک کنیم.

ملات در هر بار باید به میزانی روی بستر چیده شود.

رج اول آجرها با یک بستر بر ملات قرار دارد و ملات در هر بار به میزانی روی بستر پخش می شود که آجر چینی روی آن قبل از شروع گیرش ملات به اتمام برسد پس از پخش ملات و تسطیع آب آجرهای ردیف اول با فشار دادن روی ملات مستطیع می شود.

پس از اتمام ردیف اول ملات روی آن پخش می شود.

ضخامت ملات 15 میلیمتر یا کمی کمتر از آن توصیه می شود. رج دوم طوری چیده شود که بندهای ملات در راستای قائم روی هم قرار نگیرد.

با اتمام کرسی چینی برای جلوگیری از نفوذ رطوبت های سطح زمین مجاور روی ملات رج آخر تسطیع و زیر سازی برای قیرگونی انجام می گیرد بعد از آن که سطح روی کرسی چینی را به خوبی به قیر آغشته کردیم آن را با گونی های که از پیش در اندازة لازم بریده شده اند می پوشانیم دوباره گونی ها را به لایه دیگری از قیر آغشته کرده آن را بار دیگر گونی پوش می کنیم و بالاخره سومین لایه قیر را بر روی دو گونی که اینک به خوبی با قیر آغشته شده اند می کشیم.

برای چیدن آجر روشهای مختلفی وجود دارد:

در یک روش آجرهای یک ردیف به صورت کله و آجرهای ردیف دیگر به صورت راسته ‌اجرا می شود. این نحوة چیدن برای تمام ارتفاع دیوار تکرار می شود. این روش بعضاً به یزدی چینی معروف است. در روش دیگر آجرهای هر رگ متناوباً به صورت کله و راسته و یا دو آجر راسته و یک آجر کله اجرا می گردد . این روش به کله راسته معروف است. به این ترتیب که در هنگام چیدن دیوار یک ردیف در نقاطی عقب تر چیده می شود و دررگ دیگر در نقاطی جلو می افتد.

استفاده از شاغول در دیوار چینی اجتناب ناپذیر است توصیه می شود که خط های امتداد شاغلی دیوار در هر 3 متر ارتفاع از 5 تا 10  میلیمتر متناسب با مقاومت آجر در دیوار تجاوز نکند.

همچنین توصیه می شود که خطای تراز کردن حالات افقی دیوار بیشتر از 10 میلی متر در 5 متر طول دیوار نباشد در نماسازی با استفاده از میله گردهای u شکل قاعدة بیرون آمده از دیوار در ملات آجر نما مدفون می شود و فاصله هر یک از مفتول ها در هر یک از صفحات افقی و قائم نباید از 50 سانتیمتر باشد.

(چیدن بلوک سیمانی از همان اصول آجرچینی تقویت  می کند). به جلای کف بندی قائم بتون آرمه می توان از میله گردهای منفرد به قطر حداقل 10 میلی متر برای میله گردهای آجر دار و 12 میلی متری برای میله گردهای ساده به ترتیبی که در استاندارد 2800 تشریح شده و در حداکثر فاصله 60 سانتیمتر از هم استفاده کرد. برای مهار میله گردهای منفرد در کلاف های پایین و بالای دیوار انتهای آنها را قلاب می کنیم. فاصله مفتول های u شکل در دیوار با بلوک سیمانی مثل دیوارهای آجری است یک طرف بلوک شکسته می شود تا بتواند به آسانی در کنار میله گرد قرار گیرد و حفره ای به ابعاد لازم را ایجاد کند پر کردن حفرهنیز با چیدن بلوک انجام می شود و پیش می رود.

کلاف های قائم بتونی:

در همة ساختمانهای دو طبقه و نیز یک طبقه داخل دیوارها ودر گوشه های اصلی و بخصوص در محل تقاطع دیوارها باید کلاف های قائم بتون آرمه طوری تعبیه شوند که فاصلة‌محور آنها از 5 متر تجاوز نکند هیچ یک از ابعاد مقطع کلاف قائم بتون آرمه از 20 سانتیمتر نباید کمتر باشد. میله گردهای کلاف قائم به تعداد حداقل 4 عدد و به قطر حداقل 10 میلی متر برای میله گردهای عاج دار و 12 میلی متر برای میله گردهای ساده درست از بالای کلاف زیردیوار آغاز و در طول وصله با ریشه های خارج شده از کلاف زیر دیوار کمی خم می شوند، تا هم پوشانی آنها با ریشه ها به آسانی صورت پذیرد.

تنگ های کلاف قائم بتون آرمه به قطر حداقل 6 میلی متر و با فاصلة حداکثر 20 سانتیمتر از یکدیگر قرار می گیرند. تعبیه این تنگ ها باعث مقابله بانیروی برش احتمالی و افزایش پذیری و جلوگیری از کمانش موضعی میله گردها می شود. برای بتون ریزی قالب ها را آماده می کنیم اگر تراکم و فشردگی بتون را با ضربه زدن انجام شود قالبهای با ارتفاع cm20 بکار می رود. اما اگر از ویبراطور استفاده کنیم مجازیم که ارتفاع قالبها را تاحداکثر 150 سانتیتمر بالا ببریم. بتون ریزی و سپس متراکم کردن بتون در مراحل مختلف ولی پشت سرهم انجام می گیرد. در مرحله cm30 اول ابتدای کلاف قائم بتون ریزی و سپس با ضربه زدن بتون متراکم می شود و سپس با همان ارتفاع بتون ریزی و متراکم می گردد. قالبهای به ارتفاع cm30 را بنا به موقعیت کلاف در گوشه و یا در میان دیوار به دو شکل متفاوت می سازیم. عمل بتون ریزی در قالب های به ارتفاع cm30 تا تراز زیر کلاف افقی فوقانی ادامه می یابد.

سقف طاق ضربی:

طاق زنی سقف با آجر و ملات انجام می شود. ما برای طاق ضربی از آجر فشاری گری که دارای مقاومت کافی است استفاده می کنیم. آجرهای با مقاومت کم نمی توانند در تحمل بار بخوبی عمل نمایند و در موقع بروز زلزله امکان تخریب آن وجود دارد. زنجاب کردن آجرها برای جلوگیری از جذب آب ملات توسط آجر ضروری است. سقف نباید پیش از رسیدن به مقاومت کافی بارگذاری شود. به عبارت دیگر قبل از بارگذاری سقف باید زمان کافی برای سخت شدن ملات طاق ضربی وجود داشته باشد.

کلاف های افقی بتونی – نماسازی :

از روی کلاف افقی زیرین تا زیر سقف اگر ارتفاع از 4 متر بیشتر باشد با یک کلاف افقی اضافی در داخل دیوارها و در ارتفاع حداکثر 4 متر از روی کلاف زیرین تعبیه کرد. به این ترتیب می توان ارتفاع طبقه را تا حداکثر 65 متر افزایش داد. اطمینان از اتصال کلاف ها اهمیت فراوانی دارد. کلاف افقی بتون آرمه روی دیوار باید هم ارز دیوار باشد ولی در هیچ حال عرض کلاف نباید از 20 سانتیمتر کمتر باشد. شرایط میله گردهای طولی و تنگ ها مثل کلاف افقی زیر دیوار است در سطح زیرین کلاف سطح افقی بالای دیوار می توان به عنوان قالب بندی بکار رود و در نتیجه قالب بندی فقط در دو طرف کلاف لازم می باشد و پوشش بتون اطراف میله گرد طولی حداقل 5/2 سانتیمتر است. بازشوهای نقاط ضعف ساخمانها در هنگام وقوع زلزله می باشند از جمله ضوابط استاندارد 2800 در مورد بازشوها آن است که چنانچه فاصله اولین بازشو در هر دیوار با  بر خارجی ساختمانها کمتر از  ارتفاع بازشو و ‌یکی از ابعاد آن از 5/2 متر باشد. در آن صورت دو طرف بازشو بایدکلاف های قائم قرار داده شود.

نماسازی با سنگ:

سنگهای لازم قبلاً با دقت بریده شده و محل تعبیه سیم های اسکوپ روی سنگ با تعبیه شیارهای پشت آن آماده می گردد. از این شیارها قطعه سیمی گذشته و از دو طرف آن به هم پیوسته می شوند بوسیلة این قطعه سیم سنگ به انتهای میله گرد u شکل که قبلاً به دیوار متصل شده، متصل می گردد. فضای بین سنگها و دیوار پشت آن با دوغاب با ملات روان پر می شود. به این ترتیب با تعبیه اسکوپ با مهار مناسب دیگری که از جدا شدن و فرو ریختن سنگ ها بصورت قائم وصل شده اند و در هنگام زلزله جلوگیری می شود. در صورتی که آجرنما پس از احداث دیوار پشت کار چیده شود باید با مهار کردن مفتول های فلزی در داخل ملات پشت کار و قراردادن سر دیگر سیم در ملات آجر نما این دو قسمت آجرکاری به هم مرتبط گردند. در نماسازی بر مبنای آجرچینی پس و پیش مطابق آیین نامه برخی از کشورها مثل هند پس از چیدن آجر پشت آجر نما بصورتی چیده می شود که ترکیبی از آجر نما و ملات باشد و سطح شاغولی در نما ایجاد کند. اتصال شیوة اتصال نما به دیوار پشت آن به نوع و ابعاد آجر نما و شکل کلی مورد نظر نما بستگی دارد. به هر حال شیوة‌اتصال به شیوه ای باشد که بتوان از عدم فروریختن آن در زلزله اطمینان حاصل کرد.

سقف با تیرچه و بلوک:

در دیوارهای با مصالح بنایی کلاف افقی سقف ضروری است و می تواند بتون آرمه باشد. ضوابط در مورد اندازة آن مثل تراز 4 متر است. بتون ریزی آن همزمان با بتون ریزی سقف صورت می پذیرد. در سقف های تیرچه و بلوک ابتدا تیرچه های پیش ساخته در جای خود نصب می شوند. میله گردهای تیرچه و ارتفاع آن متناسب با بار وارده و طول دهانه انتخاب می شوند. شمع بندی زیر تیرچه ها برای نگه داری تیرچه ها و بلوک ها تا زمان سفت شدن بتون سقف ضروری است. بلوک های در جای خود در بین تیرچه ها مستقر می شوند. بلوک های سبک نظیر بلوک سفالی از وزن سقف می کاهند و باعث کاهش بار وارده بر سقف می شوند.

استاندارد 2800 حداکثر سطح مقطع میله گردها را در جهت عمود تیرچه 1 سانتیمتر مربع در هر متر پیشنهاد می کند فاصلة میله گردها از یکدیگر نباید از cm30 از هم تجاوز کنند. پوشش بتون روی بلوک ها یعنی ضخامت دال بتونی سقف باید حداقل cm5 باشد و عیار سیمان موجود در بتون باید حداقل kg300 در متر مکعب بتون باشد.

اختلاط بتون با سنگ ها دانه های عاری از گرد و خاک و آبی که با کیفیت قابل شرب باشد باید به دقت صورت گیرد به نحوی که مخلوط همگن از بتون حاصل شود. بعد از بتون ریزی باید از آن بدقت مراقبت کرد.

ارتباطات

مقدمه

ارتباطات فرآیندی است که از طریق آن افراد وسازمانها به اهداف خود دست می‌یابند از طریق ارتباط با دیگران ما نگرشها ، ارزشها ، آرزوها ، خواسته‌ها و نیازهای خود را دیگران تقسیم می‌کنیم. (آدنروپلانکت، 1997، ص 358)

ارتباطات به معنای انتقال مفاهیم است. اگر هیچ تبادل اطلاعاتی یا فکری وجود نداشته باشد ارتباط به وجود نمی‌آید . گوینده‌ای که سخنانش شنیده نشود یا نویسنده‌ای که نوشته‌اش خوانده نشود ارتباط برقرار نکرده است. برای اینکه ارتباط موفقیت آمیز باشد نه تنها معنای آن باید انتقال یابد بلکه باید درک هم بشود پس ارتباط انتقال دادن و درک مفهوم است ارتباط کامل – اگر چنین چیزی امکان پذیر باشد- وقتی وجود دارد که فکر یا اندیشه ارسالی دقیقا به همان منظوری که ارسال شده است دریافت شود. (اعرابی و همکاران ، 1379، ص 365).

ارتباط عبارتست از فرآیندی که بدان وسیله افراد درصدد برمی‌آیند در سایه‌ی مبادله پیام‌های نمادین به مفاهیم مشترک دست یابند (پارسائیان و اعرابی، 1375، ص 1112).

تعریفی که ما از ارتباطات نمودیم در برگیرنده سه نقطه اساسی است:

1) این که ارتباطات مستلزم وجود افراد و مردم می‌شود از این رو درک ارتباطات ایجاب می‌کند تا شیوه‌ای را که مردم با یکدیگر رابطه برقرار می‌کنند درک نمود.

2) و اینک ارتباطات مستلزم مفاهیم مشترک می‌گردد. یعنی برای اینکه افراد با یکدیگر ارتباط برقرار کنند،‌ باید درباره مفاهیم ، واژگان، عبارت‌ها و اصطلاحاتی که به کار می‌برند به توافق نظر برسند.

3) ارتباطات جنبه نمادی دارد یعنی به صورت اشاره، صدا ، حرف، عدد یا واژه می‌باشد که تنها نمایانگر یا نشان دهنده‌ی عقایدی می‌باشد که بایستی رد و بدل شوند (به دیگران داده شوند یا از آنها گرفته شوند.)

پارسائیان و اعرابی (1375) به نقل از هنری مینتزبرگ [1]  اهمیت ارتباطات را در ایفای سه نقش مدیریت بیان می‌کنند.

نخست مدیران در نقشی که در ارتباط با دیگران دارند به عنوان مقام تشریفاتی و رهبر واحد سازمانی به حساب می‌آیند. مینتزبرگ از تحقیقاتی نام می‌برد که نتیجه‌ی آنها نشان می‌دهد که به طور متوسط هر مدیر ، 45 درصد وقت خود را صرف تماس با همکاران و حدود 45 درصد از وقت خود را صرف تماس با افراد خارج از سازمان می‌نماید و تنها ده درصد از وقت خود را مقامات بالاتر و ارشد می‌گذراند.

سپس، با توجه به نقشی که مدیران در صحنه اطلاعات ایفا می‌کنند، درصدد برمی آیند از همکاران ، همتایان، زیردستان وافراد دیگری که با آنها تماس می‌گیرند. اطلاعاتی را به دست آورند. که بر کار و مسئولیت‌های آنان اثر می‌گذارند آنها متقابلا اطلاعات مهم و جالب به طرف مقابل می‌دهند گذشته از این‌، آنها اطلاعاتی را به عرضه کنندگان مواد اولیه، همتایان، همکاران و گروه‌های ذی‌ربط که در خارج از سازمان هستند درباره‌ی کل واحد، می‌دهند.

در نهایت، به عقیده مینتزبرگ، مدیران با توجه به نقشی که از نظر تصمیم‌گیری ایفا می‌کنند طرح‌های جدید را به اجرا درمی‌آورند هر نوع مسئله‌ای را در رابطه با نزاع و کشمکش بین افراد حل، منابع موجود را بین اعضاء و دوایر تقسیم می‌کنند و به آنها تخصیص می‌دهند اگرچه مدیران بسیاری از تصمیمات را به تنهایی می‌گیرند، ولی اساس این تصمیمات اطلاعاتی است که به آنها داده شده است. مدیران به نوبه خود باید این اطلاعات را به دیگران بدهند (به اطلاع آنان برسانند).

از طرف دیگر قدرت ویژگی اساسی نقش یک مدیر بوده و زمینه‌ی اثربخشی او را در سازمان فراهم می‌سازد در واقع یک پدیده‌ی اجتناب ناپذیر در سازمان است. که البته در سازمان‌ها مدیران به آن به عنوان یک پدیده‌ی منفی می‌نگرند. ولی حقیقت این است که این جریان ،‌ ذاتا یک پدیده منفی نیست، بلکه منفی و مثبت بودن آن بستگی به قضاوت و نوع کاربرد آن دارد. یقینا اگر هدف از قدرت اهداف سازمانی باشد. می‌تواند پدیده‌ای مثبت و کارکردی محسوب گردد، و باعث پویایی سیستم و سازمان شود اما اگر هدف از آن دستیابی به اهداف شخصی و فرد باشد مطمئناً یک پدیده‌ی منفی و ناپسند خواهد بود.

«قدرت» عبارت است از توان بالقوه‌ای که فردی دارا می‌باشد تا به وسیله‌ی آن بر فرد یا افراد دیگر و همچنین توان تصمیم‌گیری آنها اثر بگذارد، به گونه‌ای که افراد وادار می‌شوند تا کاری را انجام دهند چنین تعریفی از قدرت شامل:

1- توان بالقوه‌ای است که الزاما نباید بالفعل شود. زیرا امکان دارد قدرت وجود داشته باشد ولی از آن استفاده نشود . بنابراین قدرت یک توان بالقوه است.

2- نوعی وابستگی است.

3- وجود این فرض که افرادی  که بر روی آنها اعمال قدرت شده است، در رفتار خود نوعی اختیار یا آزادی عمل دارند. (حقیقی و همکاران ،‌1380،‌ص 402).

الف- بررسی نظریه‌ها

2-1) ارتباطات

2-1-1) اهمیت ارتباطات

ارتباطات از عوامل بنیادی هویت سازمانی و به قول فیفنر [2] قلب تپنده و جوهره اصلی مدیریت است که از طریق آن فعالیت‌های برنامه‌ریزی، سازماندهی، هماهنگی، رهبری و کنترل توسط مدیریت انجام می‌شود. ارتباطات تبادل جریان «پیام» از یک نفر به نفر دیگر از طریق واسطه و به عبارتی عامل اطلاع‌رسانی و تفاهیم بین عناصر انسانی می‌باشد. جان کاتر [3] فرآیند ارتباطات را شامل سه عنصر فرستنده – پیام – گیرنده می‌داند به عقیده وی در سازمانی که بین عناصر انسانی پدیده ارتباط برقرار نباشد، در هر نوع و شکلی از تعریف که می‌توان برای سازمان ارائه داد. معهذا سازمان به حساب نمی‌آید.ارتباطات در سازمان موجود قدرت و وسیله‌ای برای به کارگرفتن بهینه اختیارات قانونی و اداری و اعمال آن در طول سلسله مراتب سازمانی می‌باشند ارتباطات به عنوان «وسیله» اعمال قدرت و مجاری شبکه‌های سازمانی و قوانین مربوط، مسیری برای جریان آن می‌باشند. قدرت در سازمان از مجاری ارتباطی حرکت کرده و از طریق موقعیت‌های فراهم شده ناشی از جریانات ارتباطی، بدواً اعمال شده سپس گسترش یافته و نهایتا به متن سازمان اضافه و حفظ می‌شود . (فخیمی 1379)

ارتباط موثر به دو دلیل برای مدیران اهمیت دارد. اول، ارتباط فرآیندی است که به وسیله آن مدیران به ساختار برنامه‌ریزی ، رهبری و کنترل دست می‌یابند. دوم، ارتباط فعالیتی است که مدیران بخش اعظمی از وقتشان را صرف آن می‌کنند.

بندرت مدیران در میز کارشان به تنهایی فکر یا برنامه‌ریزی می‌کنند. در حقیقت زمان مدیریت به طور عمده زمانی برای ارتباط رو در رو الکترونیکی یا تلفنی با افراد، همتایان، ناظرین، تهیه کنندگان یا مشتریان است. به هنگام برخورد نداشتن با دیگران به صورت حضوری یا تلفنی، مدیران ممکن است یادداشت، گزارش یا نامه‌ای را بنویسند یا بخوانند.

در تحقیقی، بررسی مدیران رده بالا و میانی سازمان نشان داد که آنها در هر دو روز تنها نیم ساعت با آرامش کامل، بدون داشتن هیچ نوعی ارتباط یا بر هم خوردن سکوت، به سر می‌برند. (استونر و فری من، 1992، ص 530)

ارتباطات به اعضاء سازمان برای دستیابی به اهداف فردی و سازمانی و نیز استفاده و پاسخ به تغییر سازمانی، ایجاد فعالیتهای سازمانی هماهنگ و برای وارد شدن در تمامی رفتارهای مرتبط سازمانی کمک می‌کند. (ایوانویچ [4] و ماتسون [5] ،‌2002 ، ص 492)

چندین نشریه به عنوان آثاری می‌باشند که اهمیت ارتباط در فرآیند سازمانی را مورد توجه قرار می‌دهند . هربرت سیمون [6] (1945) در نشریه‌ای با نام نوبل [7] راجع به سیستمهای ارتباطات سازمانی بحث می‌کند و عنوان می‌کند که در سازمانها ارتباط کاملا الزامی است باولاس و بارت [8] (1951) در کتابشان آورده‌اند که ارتباط ماهیت فعالیتهای سازماندهی شده است. در سال 1954، جوانی به نام کریس آرگریس ، کتابی تحت عنوان «شخصیت و سازمان» را منتشر کرد. این کتاب که حاوی مطالب دقیق و تحقیق شده است، ارتباطات سازمانی را بخاطر اهمیت ویژه و بخصوصش مجزا نموده است. آرگریس زمانی به این موضوع پرداخت که در ارتباطات سازمانی شرایط ناعادلانه‌ای حکمفرما بود، مثلا اینکه «مدیر همه چیز را خوب می‌داند و کارگردان به طور ذاتی احمق و نادان هستند.» وی این وضعیت را که مبتنی بر تحمیل خواسته‌های مدیر بر کارکنان بود بشدت متهم کرد. (                  ).

ارتباطات، برای مدیران سازمان و کاری که انجام می‌دهند نقش حیاتی دارد. کانتر (1977) به این نتیجه رسید که مدیران درصد بالایی از وقت خود را‌ صرف ارتباطات می‌کنند. معمولا این ارتباطات به صورت تماس‌ها به صورت برگزاری شوراها برقرار می‌گردد. مدیران باید به پیام‌های تلفنی و نامه‌های ارسالی پاسخ دهند کوتاه سخن اینکه، کار مدیر در ارتباط خلاصه می‌شود. (پارسائیان و اعرابی، 1376)

گوئل کهن (1376) در زمینه نقش و جایگاه ارتباط در سازمان‌ها اظهار می‌دارد که سازمان‌ها به منظور رسیدن به اهدافی مشخص طرح ریزی شده‌اند در این ساختار مدیران، کارکنان ،‌کارفرمایان ، متخصصان و محیط برونی سازمان،‌لزوما به وسیله‌ی فرآیندهای ارتباطات سازمانی به یکدیگر وابسته‌اند افزون بر این برای رسیدن به اهدف ،‌سازمان می‌طلبد که رهبرانی کوشا و پرتلاش داشته باشد. مردم انگیزش یابند، تلاش‌ها هماهنگ شود، تصمیم‌گیری‌ها انجام پذیرد و عملیات کنترل و هدایت شوند هر یک از این وظایف،‌مستلزم کنش و واکنش متقابل بین افراد و در نتیجه مستلزم وجود ارتباط است.

ارتباطات در پیشبرد اهداف سازمان و همچنین در ایجاد احساس هویت و وابستگی کارکنان به سازمان و همکاران و نهایتا نهادینه کردن وفاداری آنان به سازمان بسیار مهم و مورد توجه فراوان مدیران با تجربه و تحصیل کرده می‌باشد. به عقیده ونریل [9] ارتباطات می‌تواند وسیله‌ای برای احساس هویت و احراز شخصیت فرد در سازمان تلقی گردد.

امروزه به قول وایت و مازور [10] یکی از مسالئ مهم و مبتلا به سازمان‌ها، مدیریت ارتباطات عمومی است که کلیه سازمانها به گونه‌ای در راه‌اندازی، کنترل و بهره‌گیری از آن دخالت دارند. برای این کار مدیران و کارشناسان به زعم ویندهال و سیگنیتزر [11] باید با آگاهی از بکارگیری تئوری‌های ارتباطات اقدام و برنامه‌ریزی در هرچه مؤثرتر نمودن این عنصر مهم مدیریت در جهان امروز که به گونه غیرقابل پیش‌بینی در حال گستردگی و کم کردن فاصله‌ها و خارج نمودن انسان زا مرزهای انزوا و پرتاب او به اقصی نقاط جهان است. بنمایند. (فخیمی ، 1379)

ارتباطات سازمانی به بررسی موضوعات ذیل می‌پردازد:

1- چطور افراد در یک سازمان ارتباط برقرار می‌کنند؟

2- تاثیر یا تقابل ساختارهای سازمانی در برقراری ارتباطات چه می‌باشد؟

(                  ).

2-1-2) تعاریف ارتباطات

محققین غربی که پایه‌گذاران دیدگاه‌های جدید ور وش‌ها و فنون ارتباطی موجود می‌باشند . بر این عقیده‌اند که کلمات ارتباطات [12] از لغت لاتین (Communicare) مشتق شده است که این لغت خود در زبان لاتین به معنای (To Make Common ) یا عمومی کردن و یا به عبارت دیگر در معرض عموم قرار دادن است. این بدین معنی است که مفهومی از درون فردی برخاسته است بهمیان دیگران راه یافته و به دیگران انتقال یافته است. پس در اصل اعتقاد بر این است که ارتباطات، برخی ازمفاهیم و تفکرات و معانی و یا به عبارت بهتر پیام‌ها [13] را به دیگران و یا میان عموم گسترش می‌دهد تعاریف جدید‌تر آن را «انتقال مفاهیم» و یا «انتقال معانی»[14] و نیز «انتقال و یا تبادل پیام‌ها» [15] می‌دانند .

ارتباط به گونه‌ای وسیع و گسترده «تسهیم تجارب»[16] نیز تعریف شده است. در این معنی هر موجود زنده‌ای تجارب و آنچه در درون خود دارد با دیگران چه همنوعان خودو چه با انواع دیگر در میان می‌گذارد. (فرهنگی، 1373)

بنا به تعریف ارائه شده در فرهنگستان جامع انگلیسی آکسفورد، ارتباطات عبارت می‌باشد «از فرستادن، انتقال دادن و تبادل عقاید، دانش و غیره ....) (فخیمی، 1379، ص 408)

فرهنگ و بستر [17] در تعریف لغت ارتباط آورده است: «ارتباط عبارتست از عمل انتقال، اظهار، بیان و گفتگو. بین یک فرد با فرد دیگر» (مشبکی، 1377، ص 211). در مدیریت، ارتباط را انتقال اطلاعات [18]   مفاهیم و معانی بین افراد سازمان تعریف می‌کنیم و منظور از اطلاعات تنها وقایع و نظرات نبوده بلکه احساسات و عواطف را نیز شامل می‌شود. بنابراین زمانی که اطلاع یا خبری را به فردی می‌دهیم . یا نظرمان را برایش بازگو می‌کنیم، با او ارتباط برقرار کرده‌ایم. همین طور زمانی که در نگاه، حالات چهره، طرز رفتار یا لحن گفتارمان نکته‌ای هست که بازگو کننده احساسات و عواطف مناسب می‌باشد. بدون اینکه صریحا خواسته باشیم نشان دهیم، باز ارتباط برقرار کرده‌ایم. بدین ترتیب ارتباطات عبارتست از «انتقال و تبادل اطلاعات، معانی و مفاهیم و احساسات بین افراد در سازمان با واسطه یا بلاواسطه (میرآبی، 1380،ص 230).

به زعم و لنس و مک ویلیام[19]:

«.... ارتباطات پایه کلیه روابط مراوده‌ای می‌باشد. از طریق ارتباطات با یکدیگر به تفاهیم می‌رسیم و دوست داشتن همدیگر را می‌آموزیم در یکدیگر نفوذ می‌نمائیم، به هم اعتماد می‌کنیم، راجع به خودمان چیزی آموخته و به دیگران که چگونه ما را می‌بینند توجه می‌نمائیم ....» (فخیمی، 1379، ص 408)

به عقیده مورفی و هیندبرانت [20] :

«.... ارتباطات فرآیندی است برای انتقال و دریافت پیام‌های کتبی و شفاهی که متنج به جواب و پاسخ می‌شود...» (همان منبع ، ص 408)

از طرفی باگلی [21] نظر دیگری اظهار می‌دارد. او می‌گوید:

«... ارتباطات فرآیندی است که به هنگام انتقال فکر، عقیده، اطلاعات، احساس بین افراد و یا گروه و افراد برای مقاصد سنجیده شده‌ای واقع می‌شود....»

نظر لیتل [22] مشابه به نظر فوق است. به زعم او : «... ارتباطات فرایندی است که به وسیله آن اطلاعات بین افرادو یا سازمان‌ها از طریق نمادهادی مورد توافق قبلی برقرار می‌شود....» (همان منبع،‌ص 408).

ارتباط عبارتست از فرایند انتقال پیام و برقراری تفاهم بین دو نفر یا بیشتر مشروط بر آنکه معنای مورد نظر فرستنده پیام را، گیرنده نیز دریافت کند (صائمیان، 1377، ص 76)

دنسل لانگلی و میشل شین اظهار می‌دارند که: ارتباط عبارتست از «فرایند انتقال اطلاعات با وسایل ارتباطی گوناگون از یک نطقه، یک شخص یا یک دستگاه به دیگری» (رئوفی، 1381،‌ص 167)

ارتباطات یک فرایند شخصی است که درگیر تبادل رفتار می‌باشد (حقیقی و همکاران، 1380، ص 224)

ارتباطات – تبادل اطلاعات و انتقال معنی – بخشی از هر کاری است که مدیران انجام می‌دهند. (            ).

ارتباطات مبین نحوه و چگونگی توزیع و تبادل عقاید، افکار و اطلاعات از طریق کتبی، شفاهی، علامات و حرکات به منظور راهنمایی و هدایت رفتار کارکنان سازمان در مبادله پیام می‌باشد. (فخیمی، 1379، ص 407).

تبادل کلام، پیام و یا مبادله افکار و عقاید یا «فراگرد تفهیم و تفاهم و تسهیم معنی» را اصطلاحاً‌ برقراری ارتباط نامیده‌اند و یا فرآیند انتقال اطلاعات و مفاهیم فکری انسان. بنابراین هر واقعه‌ای که روی دهد یا اصواتی که به گوش رسد و یا ایماء و اشاراتی که به عمل آید، می‌تواند نوعی ارتباط بین افراد باشد. (مسعودی ندوشن ، 1376، ص 483).

هارودلویت در کتاب روانشناسی مدیریتی چنین بیان داشته است که «ارتباطات عبارت استاز ارسال و شلیک اطلاعات و اصابت آن به هدف که برای اطلاع از اثربخشی آن باید بازخورد اطلاعات از گیرنده (هدف) گرفته شود». (کوکلان، 1378، ص 84).

کلیت [23] در کتاب مدیریت منابع انسانی ، ارتباطات را به معنی توزیع اطلاعات در سطوح مختلف سازمانی به منظور هدایت رفتار افراددر تصمیم‌گیری‌های سازمانی، حل مشکلات و نوآوری، ایجاد هماهنگی، ارزیابی عملکرد و رهبری تعریف کرده است. (مسعودی ندوشن ، 1376،‌ ص 484).

فیلیپ کومیز، ارتباطات را «جابه‌جا شدن اطلاعات از سوی فرستنده (اطلاعات) به گیرنده (اطلاعات) به این شرط که هر دو، هم فرستنده و هم گیرنده ، اطلاعات جابجا شده را درک نموده و بفهمند» تعریف کرده است. (طوسی و همکاران، 1378، ص 330).

ارتباطات فرایندی است پویا که زیربنای بقا و رشد و تحولات تمام سیستمهای زنده در سازمان است. (عباس زادگان، 1379، ص 43).

ارتباطات عبارتست از «مبادله اطلاعات بین دو یا چند نفر از طریق علائم مشترک.» (مقیمی، 1376، ص 42).

ارتباطات عبارتست از : «انتقال و تبادل اطلاعات،‌ معانی، مفاهیم و احساسها بین افراد در سازمان،‌بلاواسطه و یا با واسطه» و یا «ارتباط ، انتقال اطلاعات از یک منبع به منبع دیگر و درک آن توسط آن منبع می‌باشد.» (نوحی، ص 71).

از نظر ویلیام گیولیک، ارتباط سازمانی فرآیندی است که مدیران به وسیله آن سیستمی برای گرفتن اطلاعات و تبادل معانی از او به افراد و ارگان‌های فراوان داخل و خارج سازمان برقار می‌سازند. (مسعودی ندوشن، 1376، ص 484)

2-1-3) فرایندی ارتباط

ارتباط فرآیندی دو طرفه است به بیان ساده ارتباط وقتی پدید می‌آید که شخصی پیامی را به شخص دیگری انتقال می‌دهد. هنگامی ارتباط موفقیت‌امیز است که پیام فرستاده شده همان پیام دریافت شده باشد. به هر حال شکست وقتی حادث می‌شود که اطلاعات فرستاده شده با دریافت شده متفاوت باشد . برای به حداقل رساندن مشکلات ذاتی ارتباط و سهولت انتقال اثربخش اطلاعات، شناخت اجزای مختلف تشکیل دهنده‌ی این فرآیند لازم است. ارتباط شامل فرستنده یا منبع پیام، رمزگذاری، وسیله، رمزگشایی، گیرنده یا پاسخ دهنده و فرآیند بازخورد است.

2-1-3-1) منبع

منبع پیام در داخل سازمان، معمولا کارمند نماینده شرکت ، یا گروهی از افراد است. منبع، تعیین کننده‌ی نیاز به ارتباط، فرد دریافت کننده‌ی پیام، و مؤثرترین روش برای اشاعه اطلاعات است.

منبع

منبع، فرستنده یا برقرار کننده ارتباط است که پیام از او نشئت می‌گیرد.

2-1-3-2) رمزگذاری

رمزگذاری ممکن است شفاهی – مانند سخنرانی یا گفتگو- یا کتبی- مانند نامه و گزارش یا تصویری- مانند نمودار و نقشه- و یا هر نماد دیگری باشد که فرستنده برای انتقال پیام مناسب بداند. مسئله اصلی مورد توجه برای تعیین نماد رمزگذاری، احتمال تفسیر غلط دریافت کننده از پیام است. اگر نمادهای پیچیده به ویژه آن‌ها که معانی متفاوتی دارند، انتخاب شود ؛ احتمال شکست اطلاعاتی بالا می‌رود. حتی هنگام استفاده از یک زبان مشترک باید دقت نمود، زیرا کلمات برای افراد مختلف معانی متفاوتی دارد. در ارتباط اثربخش لزوم تفکر زیاد قبل از انتقال پیام ضروری است.

رمزگذاری

رمزگذاری فرآیندی است که در آن فرستنده افکار و عقاید خود را به نمادهای منظم قابل انتقال تبدیل می‌کند.

2-1-3-3) وسیله

وقتی پیام رمزگذاری شد، فرستند باید درباره‌ی اثربخش‌ترین شیوه‌ی ارسال اطلاعات تصمیم بگیرد. طریقه‌ی انتقال پیام رمزگذاری شده، تأثیر مهمی بر چگونگی دریافت آن دارد. مثلا پیام رمزگذاری شده‌ی شفاهی را می‌توان رودررو ، با تلفن یا از طریق ضبط صورت ارائه داد هر یک از این‌ها ویژگی متفاوتی دارد. ارتباط رودررو امکان انتقال اطلاعات بیشتری نسبت به ارتباط‌های غیرشفاهی فراهم می‌کند. تلفن امکان انتقال فوری پیام را فراهم می‌کند. اما هیچ اطلاع بیشتری را نمی‌دهد. با ضبط صوت پیام را می‌توان بارها برای افراد دیگر تکرار کرد. هر یک از این وسایل مزایا و نارسایی‌هایی دارد. انتخاب بارها برای افراد دیگر تکرار کرد. هر یک از این وسایل مزایا و نارسایی‌هایی دارد. انتخاب شیوه‌ی مناسب ارتباط را تقویت می‌کند اما انتخاب نامناسب ممکن است مناع این فرآیند شود.

وسیله

وسیله شیوه یا ابزار ارتباطی است که برای انتقال پیام انتخاب می‌شود.

2-1-3-4) رمزگشایی

افراد هنگام رمزگشایی پیام‌ها تا حدود زیادی به تجربیات و دانش گذشته خود تکیه می‌کنند. اگر نماد پیام از نظر فرستند و گیرنده یک معنی داشته باشد، رمزگشایی با موفقیت انجام می‌گیرد. در غیر اینصورت هر اختلافی بین تفسیر فرستنده و گیرنده از نماد باعث اطلاعات غلط خواهد شد.

رمزگشایی

رمزگشایی فرآیندی است که در آن دریافت کننده، پیام را تفسیر و معنی می‌کند.

2-1-3-5) دریافت کننده

نوع تفسیر و رمزگشایی دریافت کننده، بستگی به خصلت‌های فردی ویژگی‌ها و تجربیات وی دارد. فرستنده هنگام رمز گذاری و انتقال اطلاعات فرصت دارد تا تناسب پیام را در نظر بگیرد. دریافت کننده می‌تواند مواردی مثل رمزگشایی یا عدم رمزگشایی پیام کوشش برای تفسیر پیام، و هر اقدام پیامدی آن را انتخاب کند.

دریافت کننده

دریافت کننده یا پاسخ دهنده فرد یا گروهی است که پیام‌ به آن‌ها خطاب می‌شود.

2-1-3-6) بازخورد

در ارتباط اثربخش معمولا اطلاع از نتایج ضروری است. البته دریافت کننده ممکن است پیام را کاملاً درک کرده باشد،‌ حتی اگر فرستنده هنوز بازخورد را دریافت نکرده باشد. در هر حال، در بیشتر ارتباطات رسیدن به این رویکرد در بهترین وضعیت با خطر همراه است. معمولا بعضی از قسمت‌های ارتباط، به ویژه دستورالعمل وظایف، نیاز به توضیح، تکمیل بیشتر و یا تصریح دارد. فرستنده باید رسیدن پیام و درک شدن کامل آن را پیگیری نماید. فرایند ارتباط اگر به این شکل دیده شود چرخشی است. منبع، پیام را ارسال می‌کند و بازخورد آن را دریافت می‌نماید. اگر دریافت کننده نیاز به تصریح اطلاعات اولیه داشته باشد، این دور ممکن است دوباره شروع شود.

بازخورد ارتباط

بازخورد ارتباط، اطلاعی است که فرستنده کسب می‌کند و دلالت بر این دارد که آیا دریافت کننده پیام را درست تفسیر کرده یا خیر.

2-1-4) مسیر ارتباطات

ارتباطات (در سازمان) مسیر افقی یا عمودی می‌پیماید. اگر ارتباطات مسیر عمودی بپیماید آن مسیر می‌تواند رو به بالا یا رو به پایین باشد.

2-1-4-1) ارتباطات عمودی

الف- مسیر رو به پایین

اگر ارتباطات در سازمان از یک سطح و سطح پایین‌تر جریان یابد مسیر رو به پایین دارد هنگامی که ما مدیرانی را در نظر آوریم که با زیردستان خود ارتباط برقرار می‌نمایند به الگوی ارتباطی رو به پایین برمی‌خوریم. معمولا رهبران گروه و مدیران هدف‌ها را تعیین می‌کنند، دستورالعمل‌هایی را در رابطه با مشاغل صادر می‌کنند، سیاست‌ها و رویه‌ها را به آگاهی کارکنان می‌رسانند. مسائلی را که باید مورد توجه قرار داد، مشخص می‌کنند و نتیجه عملکرد‌ها را بازخور می‌نمایند. ارتباطاتی که مسیر رو به پایین می‌پیماید باید به صورت شفاهی یا تماس رودررو باشد. هنگامی که مدیر نامه‌هایی را به آدرس خانه کارکنان می‌فرستد و درباره‌ی سیاست‌های سازمان، در رابطه با مرخصی استعلاجی مطالبی ارائه می‌کند، ما با ارتباطاتی رو به رو هستیم که مسیر روبه پایین می‌پیماید.

ب- ارتباطات رو به بالا

در گروه یا سازمان، ارتباطات مسیر رو به بالا می‌پیماید. برای بازخور نمودن نتیجه عملیات و آگاه کردن مدیران از میران پیشرفت کارها از مسیر رو به بالا استفاده می‌شود . ارتباطاتی که مسیر رو به بالا می‌پیماید مدیران را از نوع احساسات کارکنان (درباره‌ی شغل، همکاران و سازمان) آگاه می‌کند. در مورد شیوه‌ای که بر اثر آن امور بهبود یافته است و شنیدن ابراز نظرها، مدیران باید به ارتباطاتی تکیه نماید که مسیر رو به بالا می‌پیمایند. نمونه‌هایی از این گونه ارتباطات بدین قرار است:

گزارشاتی که مدیران رده پایین تهیه می‌کنند و به مدیران میانی و ارشد می‌دهند تا در آن باره ابراز نظر نمایند، پیشنهادات تحقیقاتی که به صورت پیمایشی یا زمینه‌یابی درباره ی نگرش کارکنان انجام می‌شود، شیوه دادن شکایت و دادخواهی در سازمان، نشست‌ها و گردهمایی‌ها که با حضور مقامات ارشد و کارکنان رده پایین یا زیردستان تشکیل می‌شود و نشست‌هایی که به صورت غیررسمی است و در آنها کارکنان فرصت به دست می‌آورند تا درباره‌ی مسائل بحث کنند و با مدیران ارشد و نمایندگی از مقامات بالاتر در آن‌باره تبادل نظر نمایند. برای مثال،‌ شرکت فدرال اکسپرس از این موضوع برخود می‌بالد که با سیستم‌ کامپیوتری یک برنامه ارتباطی، که مسیر رو به بالا می‌پیماید در شرکت به وجود آورده است. همه‌ی 88 هزار کارمند، سالانه مورد پژوهش قرار می‌گیرند و تحقیقی که به صورت پیمایشی یا زمینه‌یابی به عمل می‌آید، به آن‌ها اجازه می‌دهد که نظر خود را ابراز نمایند و سپس مدیریت از این نظر‌ها آگاه می‌گردد. این برنامه به عنوان یکی از نقاط قوت منابع انسانی به حساب آمد و شرکت مزبور توانست بدان وسیله جایزه ملی مالکوم بالدریچ را نصیب خود نماید. (پارسیان و اعرابی، 1378).

2-1-4-2) ارتباطات در سطح افقی

هنگامی که ارتباطات در سطح افقی جریان می‌یابد. اعضای یک گروه و همچنین مدیران و کارکنانی که در یک سطح از سازمان قرار دارند، بین خود ارتباط برقرار می‌نمایند. اگر قرار باشد گروه در سطح عمودی به صورتی موفقیت‌آمیز و اثربخش ارتباط برقرار کند، چه لزومی دارد که ارتباطات در سطح افقی هم جریان یابد؟ در پاسخ باید گفت که ضرورت ارتباطات در سطح افقی برای صرفه‌جویی در وقت و تسهیل در امر ایجاد هماهنگی است. در برخی از موارد این روابط که در سطح افقی برقرار می‌شود، جنبه رسمی به خود می‌گیرد. غالبا این شیوه ارتباطی به صورت غیر رسمی به وجود می‌آید و مسیر سلسله مراتب اختیارات را (که به صورت عمودی است) قطع می‌کند. بنابراین از دیدگاه مدیریت،‌ ارتباطات در سطح افقی می‌تواند خوب یا بد باشد . از آنجا که وجود ارتباطات رسمی (در سطح عمودی) مانع از انتقال اطلاعات (با کارایی بالا) می‌شود. بنابراین وجود ارتباطات افقی می‌تواند برای سازمان مفید واقع گردد. در چنین مواردی مقامات ارشد،‌این شبکه ارتباطی را تقویت می‌کنند و از وجود آن هم آگاه هستند. اگر کانال‌های ارتباطات رسمی (که در سطح عمودی سازمان جریان می‌یابد)، دچار نقص گردد، ارتباطات افقی می‌توانند از نظر کارکرد زیان بار شوند زیرا در چنین حالتی اعضاء، به اصطلاح، مقامات ارشد را دور می‌زنند، یا مقامات ارشد در می‌یابند که تصمیماتی گرفته شده یا کارهایی صورت گرفته است که آنان از آن بی‌خبرند.

2-1-5) مدر ارتباطات

اگر مروری بر مدل‌های گوناگون علم ارتباطات داشته باشیم در می‌یابیم که همه آن‌ها عناصر و اجزاء اساسی ارتباط را که همان منبع یا فرستنده، پیام،‌وسیله و مخاطب است مورد نظر داشته و هر یک بر اساس توجه ویژه خود به برخی از آن‌ها اهمیت و اعتبار بیشتر داده و روابط بین آن‌ها را بر آن اساس تنظیم کرده‌اند. در مدل حاضر این روابط به صورت شکل (       ) طراحی شده‌اند که ذیلا به تشریح آن‌ها می‌پردازیم:

در مدل مورد نظر همانند بقیه مدل‌‌ها: اجزاء ارتباطات یعنی پیام فرست (Sender)، رمزگذار (Encoder) یا وسیله (Transmitter) ، پیام (Message)، رمزگشا (Decoder) و مقصد (Destination) یا گیرنده پیام (Receiver) خود را نشان می‌دهند. علاوه بر آن‌ها «محتوای مقصود» (Intended Content) و «تأثیر مقصود» (Intended Effect) که در «حوزه تجربی» پیام فرست (Experience Domain) قرار دارند و نیز «محتوای مشهود» (Content Perceived) و «تأثیر مشهود» (Perceived Effect) که در حوزه تجربی گیرنده پیام و مقصد قرار گرفته‌اند مورد نظر است. «اختلالات» (Noises) نیز بر تمام اجزاء به نحوی از انحاء به گونه‌ای مستقیم و غیر مستقیم تأثیر خود را می‌گذارند «بازخور» (Feedback) نیز همانند بسیاری از مدل‌های ارتباطی دیگر مورد توجه می‌باشد.

آغاز فراگرد ارتباطی با پیام فرست است و پیام فرست هرگز در خلاء پیام خود را ارسال نمی‌دارد او بر اساس قصد و نیتی، پیامخود را شکل می‌دهد. و آن را در قالب پیام، به مقصد ارسال می‌دارد.

فرستنده پیام، بر اساس محیط فراگیرد خود، که حوزه تجربی او را می‌سازد، محتوای مقصود را در ذهن خود شکل می‌دهد و پیشاپیش تأثیر آن را در ذهن خود بر روی دریافت کننده‌ی پیام می‌سنجد و سپس آن را در چهارچوب رمز‌گذاری خود قرار می‌دهد. و به شکل پیام که می‌تواند گفتاری، نوشتاری و حرکتی یا غیر کلامی (Nonverbal) باشد به گیرنده پیام ارسال می‌دارد.

پیام از طریق مجرا (Channel) به وسیله گیرنده (Transmitter) تحویل داده می‌شود و عمل رمزگشایی (Decoding) صورت می‌پذیرد و به محض انجام آن، پیام به مقصد رسیده است.

اما این مقصد رسیدن به آن معنی نیست که فراگرد ارتباطی پایان یافته است و دیگر هیچ گونه دشواری خاصی وجود ندارد. به مجرد وصول پیام به مقصد؛ محتوای مشهود، یعنی آنچه باید دریافت شود، شکل می‌گیرد و بر اثر آن همان‌گونه که از طریق خطوط دو جانبه مشاهده می‌شود تأثیر مشهود شکل می‌گیرد. این بدین معنی است که گیرنده‌ی پیام، با دریافت پیام اثری می‌پذیرد که ممکن است با آنچه فرستنده در نظر داشت یکی باشد، که در آن صورت از نظر فرستنده ارتباط به درستی کار خود را انجام داده است و یا ممکن است متفاوت از آنچه مورد نظر فرستنده‌ی پیام باشد متجلی شود، که در آن صورت عمل ارتباط به درستی شکل نگرفته است.

می‌توان گفت که فرمول زیر در این رابطه می‌تواند راهگشا باشد:

در فرمول فوق Ecom به معنی اثر بخشی فراگرد ارتباطی است.

(Effectiveness of Communication)

MR یعنی ، معنی دریافت شده توسط مقصد یا گیرنده پیام (Meaning of receiver)

MS یعنی، معنی فرستاده شده توسط پیام فرست (Meaning of Sender)

بهترین شکل ارتباط در این فرمول که ارتباط کامل است آن است که:

 

یعنی، کل آنچه پیام فرست ارسال داشته است به هر طریق، کلامی یا غیرکلامی، مقصد یا گیرنده‌ی پیام دریافت کند. در بیشتر وضعیت‌های ارتباطی، این عدد کوچک‌تر از 1 است.

بدین معنی که بخش از معنی و مفهومی که مورد نظر فرستنده‌ی پیام است. به هر صورت، به گیرنده پیام نمی رسد.

رمزگذاری یا وسیله‌ی فرستنده، مفهوم مورد نظر فرستنده پیام را در قالب کدهای قابل شناسایی می‌گذارد و کار انتقال را صورت می‌دهد. در ارتباطات میان فردی این کار با زبان و یا اندام فرد فرستنده‌ی پیام، شدنی است.

پیام، می‌تواند کلامی یا غیرکلامی باشد. این پیام از طریق نوشتاری، گفتار و یا حرکات (کرددار)‌ فرستنده‌ی پیام شکل می‌گیرد.

مجرا، محملی است که پیام بر آن می‌نشیند و به سوی مقصد حرکت می‌کند در ارتباطات میان فردی این وسیله می‌تواند فاصله یا زبان (Language) باشد.

رمزگشا یا وسیله گیرنده، مفهوم و پیام منتقل شده توسط فرستنده‌ی پیام را در قالب کدهای قابل شناسایی مقصد، در می‌آورد و پیام را دریافت می‌دارد. در ارتباطات میان فردی این کار اکثراً با گوش مقصد، شدنی است.

بازخور، پاسخ یا عکس العمل قابل تشخیص مقصد یا گیرنده‌ی پیام را نسبت به پیام بازخور می‌گویند و می‌تواند مانند تمام پیام‌ها، گفتاری ، نوشتاری و حرکتی باشد.

2-1-7) اصول ارتباطات

اصول ارتباطات عبارت می‌باشد از کلیه حرکات و تکنیک‌هایی که مدیران باید در استقرار یک سیستم ارتباطی سالم و موثر برای اداره سازمان و رسیدن به کارآیی مطلوب به کار گیرند.

مهمترین اصول ارتباطات به شرح زیر می‌باشند.

اصل تکنیک: استقرار ارتباط مطلوب در سازمان بین واحدها و افراد در سطوح و سلسله مراتب سازمانی بستگی به توجه کامل به اعمال پاره‌ای مسائل تکنیکی به شرح زیر دارد: برار کننده ارتباط باید از مجاری سازمانی برای ارسال اطلاعات و پیام استفاده نماید.

برقرار کننده ارتباط باید نوع زبان، علامات و اشاره‌های رایج بین گروه‌های مختلف در سازمان را بشناسد و به گونه‌ مناسب و منطقی اطلاع رسانی نماید.

برقرار کننده ارتباط باید فقط اطلاعات راجع به وظایف در نظر گرفته شده را به گیرنده بدهد و نه بیشتر

برقرار کننده ارتباط باید اطلاعات ضروری از غیرضروری را تشخیص دهد.

برقرار کننده ارتباط باید لحظه‌هایی را که ترمیم اطلاعات ضروری می‌باشد. تمیز دهد و بداند چگنه قبل از اینکه مقاومت در کارکنان ایجاد شود، اطلاعات تکمیل کننده پیام اولیه را فوراً ارسال نماید.

اصل سادگی: انتخاب واژه‌ها و جملات ساده از طرف فرستنده پیام باید در اولویت قرار داشته باشد تا درک آن برای همه کارکنان به آسانی صورت پذیرد . چنانچه پیامی در دفعات متعدد و به شیوه‌های مختلف اعم از شفاهی و یا کتبی به طرف مقابل داده شود، بدیهی است ساده‌ترین آن‌ها توسط گیرنده انتخاب خواهد شد. بنابراین فرستنده باید با انتخاب ساده‌ترین پیام از اطاله کلام و اتلاف وقت جلوگیری نماید.

اصل توجه: توجه کامل به پیامی که قرار است دریافت شود نهایت ضرورت را دارد اگر پیام همانگونه که دریافت شده به آن عمل شود و یا اگر قرار است که به گیرنده ثالثی بدون ورود حشو و زوائد در متن آن رد شود، ضرورت دارد که پیام با توجه کامل مبادله شود تا ارتباط فارغ از اغتشاش و هیاهو صورت پذیرد.

اصل صداقت: هدف از ارتباطات تسهیل تحقق اهداف سازمانی می‌باشد. ارتباطات وسیله‌ای برای حفظ، نگهداری، همکاری و مشارکت در رسیدن به اهداف تعیین شده سازمانی می‌باشد و برای دست‌یابی به این منظور باید صداقت و درستی را به هنگام استقرار آن در نظر گرفت.

به کارگیری کلمات و جملات که به گونه‌ای عوام فریبی به نظر می‌رسد برای استقرار ارتباط بسیار مذموم و ناپسند است و باعث ایجاد مقاومت در گیرندگان پیام می‌گردد. به نقل از ریچارد پتینگر [24] (2002) اصول ارتباطات موثر عبارتند از:

·        زبان : زبان فرستنده یا گیرنده و هر کس دیگری که ممکن است پیام را بخواند یا گوش دهد. هرچه شفافیت زبان بیشتر باشد درک آنچه منتقل می شود بهتر و بیشتر خواهد بود و بالعکس وقتیکه زبان شفاف وواضح نباشد، ارتباط موثر نخواد بود. و این همچنین منجر به این برداشت می‌شود که مطلبی کتمان شده یا کاملا بیان نشده است.

·        اجمال: اختصاری که در آن مطالب براحتی و مستقیم بیان شود این نباید با نگفتن مطالب اشتباه شود.

·        صراحت : زبان صریحی که در آن نکات مخاطب به طور مستقیم اعتماد کلی را در ارتباط تقویت کند. زبانی که صریح نیست گرایش به تقویت احساسات دروغ ونادرست دارد.

·        تعادل مثبت یا منفی: افراد به طور فعالانه بیشتر به فعالیتهای مثبت پاسخ می‌دهند. در صورتیکه پیامهای منفی منتقل شوند . این پیامها بصورت شفاف و واضح ارائه شود و حداقل خبرهای بد؛ سریع، شفاف و کامل فهمیده شود.

 انتخاب رسانه‌های گروهی درست ضروری است و بسیاری از ارتباطات اشتباه است زیرا با انتخاب نادرست ایجاد شده است. قوانین پایه و اولیه بصورت ذیل است:

·        گفتن هر آنچه باید گفته شود، نوشتن هر آنچه باید نوشته شود، بهترین استفاده از تمامی احساسهایی که تأثیر گذار است و نیز تمامی وسایل ارتباطی قابل دسترس.

·        بیان هر آنچه نیاز به گفته شدن دارد و تایید آن بصورت کتبی (ص 351)

2-1-8) ارتباطات سازمانی از دیدگاه مکاتب مختلف مدیریت

حضور سازمان‌ها در جوامع پدیده‌ای است که امروزه بدون وجود آن‌ها امکان حیات اجتماعی، با بحران جدی روبرو می‌شود و همان طوری که اتزیونی[25] می‌گوید: «در سازمان‌ها به دنیا می‌آییم، در سازمان‌ها تحصیل می‌کنیم و اغلب اوقات خود را به کار در سازمان‌ها مشغول هستیم.» (مسعود فر- فاطمه 1378). بررسی و مطالعه دیدگاه‌های مدیریت و سیر تکاملی آن از ابتدا تا به امروز که ما را با نظام‌های پیچیده‌ مدیریت روبرو ساخته است، می‌تواند در شناخت تحولات و نگرش‌های حاکم بر مکاتب مختلف مدیریت نسبت به  ارتباطات انسانی، نوع و سطح آن و سایر موضوعات مورد علاقه در علوم ارتباطات کمک شایانی باشد.

در واقع زمانی می‌توان بخوبی نسبت به سیستم‌های ارتباطی موثر مدیریت شناخت پیدا کرد که سیر تحول و دیدگاه‌ها حاکم را مورد تفحص و کاوش قرار داده و دریابیم که هر یکاز مکتب‌های مدیریت در راستای فراگرد ارتباطات چه اعتقادی داشته‌اند.

ارتباطات سازمانی از دیدگاه مکاتب مختلف مدیریت، به نقل از مسعودفر (1378) می‌باشد که شرح آن در ذیل آمده است.

2-1-8-1) دیدگاه کلاسیک‌ها در مورد ارتباطات

نظریه پردازان مکتب کلاسیک، سازمان‌ها را به عنوان سیستم‌های بسته، رسمی و ایستا در نظر می‌گرفتند تیلور، وبر و سایر صاحبنظران این مکتب بر مسئله ارتباطات در سازمانی تأکید روشنی نداشتند. ولی به نظر می‌رسد که در مکتب کلاسیک‌ها ارتباطات منحصر به ساختار رسمی سازمان بوده و سلسله مراتب مهمترین عنصر سازمانی رسمی می‌باشد. همواره ارتباط عمودی مورد توجه خاص این مکتب بوده و انسان به صورت منفک از محیط اجتماعی و خارج از گروه‌هایی که در آن عضویت داشت مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد . کلاسیک‌ها از کانال‌های ارتباطی محدود و خاص به منظور هماهنگ کردن واحدها در سازمان‌ها با استفاده از دستورات و رویه‌های مشخص کاری همراه با سبک‌های رهبری مقتدرانه حمایت می‌کند.

چستربارنارد در دهه 1930 بهتر از دیگران ارتباطات را به شیوه معنی‌دار به عنوان یک پویایی اساسی در رفتار سازمانی مطرح کرده است بارنارد متقاعد شده بود که ارتباطات بزرگترین نیروی شکل دهنده سازمان است. او ارتباطات را در ردیف مقاصد و تمایل مشترک به عنوان یکی از سه عنصر اولیه اداره سازمان می‌دانست به نظر او ارتباطات هم سازمانی را به صورت یک نظام پویا و سرشار از همکاری درمی‌آورد و هم مقاصد سازمان را به مقاصد اعضای آن پیوند می‌دهد. وی از هفت عامل ویژه ارتباطی نام برد که در سازمان از اهمیت خاص برخوردار می‌باشد که به شرح ذیل است:

1-    مجاری ارتباط باید دقیقا مشخص باشد.

2-    لازم است مجاری ارتباطات هر یک از اعضای سازمان مشخص باشد.

3-    خطوط ارتباط باید حتی الامکان مستقیم و کوتاه باشد.

4-    لازم است به طور معمول ارتباطات از خطوط کاملا رسمی اعمال شود.

5-    شخصی که در مرکز ارتباطات قرار دارد باید صلاحیت داشته باشد.

6-    کنش سازمان نباید در خطوط ارتباطی اخلال کند.

7-    هر ارتباط باید به صورت موثق برقرار شود.

8-    2-1-8-2) نظریه نئوکلاسیک‌ها و ارتباطات

صاحبنظران مکتب روابط انسانی، سازمان‌ها را به عنوان محیطی که از لحاظ داخلی پویا هستند مورد توجه قرار داده و بیشتر به سازمان‌های غیررسمی و سیستم‌های ارتباطی‌ غیررسمی تأکید کرده‌اند. موزلیس [26] در مورد نادیده گرفتن ارتباطات گروه‌های غیررسمی و ارزش‌های گروهی به از هم گسیختگی ارتباطات بین رده‌های بالا و پایین سلسله مراتب سازمانی می انجامد . تا زمانی که دستورات مدیریت بر مبنای فرضیه انسان اقتصادی استوار باشد. ارتباط عمودی از بالا به پایین آسیب می‌بیند و وقتی هیچگونه اطلاعاتی از سازمان غیررسمی دریافت نگردد. ارتباطات عمودی صدمه خواهد دید. در نتیجه به منظور برقرار ارتباط صحیح و مناسب، مدیریت نباید سعی در نابودی سازمان غیر رسمی مؤسسه نماید، بلکه متقابلا بایستی این سازمان را به رسمیت شناخته و اطمینان حاصل کند که هنجارهای غیر رسمی هماهنگ در جهت هدف‌های سازمانی قرار گیرند. وقتی چنین شد سازمان غیررسمی به جای آنکه مانعی در راه حصول به هدف باشد به مثابه نیروی فعالی در جهت رسیدن به آن عمل می‌کند.

2-1-8-3) دیدگاه سیستمی در مورد ارتباطات

صاحبنظران دیدگاه سیستمی به مجموعه‌ای از عناصر وابسته به یکدیگر به عنوان یک کل توجه دارند و معتقدند که یک سیستم سازمانی چهار نوع ورودی از محیط دریافت می‌کند که شامل مواد، انسان ، منابع مالی و اطلاعات می‌باشد و این سازمان است که ورودی‌های خود را ترکیب و تغییر شکل داده و دوباره به صورت کالا و خدمات ، سود و زیان، رفتار کارکنان و اطلاعات انسانی وارد محیط می‌کند و در نهایت سیستم بر حسب خروجی‌های خود، بازخور لازم را از محیط دریافت می‌کند.

یکی از تصورات سیستم‌های باز این است که در سطحی مجزا و انتزاعی ساختار دهی شده و به این مسئله که چگونه اطلاعات وارد سازمان می شود عنایت کمتری شده است. ویک [27] سازمان‌ها را به عنوان ارگانیسم‌های فرآیندی اطلاعات در نظر گرفت که بر روی چگونگی انتقال اطلاعات تمرکز دارد. او [28] این نظر را که عدم اطمینان محیطی، به عنوان یک مسئله و مشکل برای سازمان‌ها مطرح است قبول دارد و اظهار می‌کند که برای حفظ بقاء و کارآیی سازمان‌ها باید هر پیامی را به همان صورتی که هست خواه گنگ یا واضح از خود عبور دهد.

2-1-8-4) دیدگاه اقتضایی و ارتباطات

این دیدگاه توجه خود را به رابطه بین دو متغیر وابسته و مستقل و رابطه علت و معمولی بین آنها معطوف داشته است که کاهش یکی باعث افزایش دیگری خواهد شد. مدل اقتضایی شامل تعداد زیادی متغیرهای دیگری است که این رابطه مستقیم را تغییر  می‌دهند و شاید همین امر باعث توجه این دیدگاه به مسایلی همچون انگیزش، طراحی شغل و ارتباطات شده است.

2-1-8-5) دیدگاه مراوده‌ای یا تعاملی در مورد ارتباطات

دیدگاه مراوده‌ای [29] یک نگرش نسبتا جدید شناخت رفتار، در محیط‌های سازمانی است که در این دیدگاه که ابتدا تحت عنوان روانشناسی ارتباطی ارائه گردید فرض بر این است که رفتار فرد حاصل مراوده مداوم و چند چهتی ویژگی‌های فرد و موقعیت می‌باشد. به عبارت دقیق‌تر مکتب مراوده‌ای سعی بر آن دارد که چگونه گزینش، تفسیر و تعبیر موقعیت‌های مختلف توسط اشخاص را تشریح کند. فرض بر آن است که فرد و موقعیت با یکدیگر مراوده‌ای دایم دارند و این مراوده،‌ مشخص کننده رفتار فردی می‌باشد.

2-1-11) اثربخشی در ارتباطات میان فردی

ارتباطات میان فردی، همچون اشکال دیگر در رفتار انسان‌ها می‌تواند در دو حد نهایی بسیار اثربخش و بسیار غیر اثربخش مطرح شود. به احتمال بسیار فراوان، هیچ رفتار متقابل انسانی نمی‌تواند کاملا موفقیت آمیز و یا کاملا با شکست و ناکامی باشد می‌تواند بهتر شود و در مقابل احتمال بدتر شدن آن نیز می‌رود. به عبارت دیگر مفهوم نیست در رفتارهای انسانی و بالمآل در ارتباط میان اشخاص کاملا حکم فرماست.

اثربخشی ارتباطات میان فردی شامل دو بعد اساسی است. اول بعد عمل گرایانه [30] که در اینجا اثربخشی ارتباطات متوجه دستاورد و موفقیت رسیدن به اهداف و خواسته‌های ارتباط گیرنده یا فرستنده پیام است. دوم بعد خشنودی شخص [31] است که در این مورد اثربخشی کنش ارتباطی، به لذت و شعفی که از آن برای دست اندرکاران ارتباط حاصل می‌شود مرتبط می‌شود. اگر دست‌اندرکاران فراگرد ارتباط میان شخصی از ارتباط خود لذت مورد نظر را تحصیل کنند، با معیار خشنودی می‌توان گفت که کنش اثربخش می‌باشد. باید در نظر داشت با توجه به این تقسیم‌بندی نباید تصور شود که این ابعاد همواره از یکدیگر منفک بوده و هر کدام جداگانه عمل می‌کنند. اغلب خشنودی یک نفر از کنش ارتباطی موکول به این است که چقدر به اهداف خود رسیده و به چه میزان از آن فاصله دارد از سوی دیگر می‌توان گفت بسیاری از مواقع رسیدن به اهداف و احساس موفقیت مبتنی بر سطحی از رضایت است که از کنش متقابل [32] حاصل شده است.

2-1-12) ویژگی‌های اثربخشی

ویژگی‌های اثربخشی به پنج ویژگی عمده قابل تفکیک‌اند. باید توجه داشته باشیم هرچند این پنج ویژگی در وهله‌ی اول کیفی به نظر نمی‌رسند اما باید گفت علاوه بر این ویژگی‌ها کیفی که باعث افزایش اثربخشی ارتباطات می‌شوند، می‌باید میزان کمیت آن‌ها نیز مورد نظر باشند. همواره وجود این پنج ویژگی ممکن است به اثربخشی کنش ارتباطی نیانجامد و نیز نبود آن‌ها ممکن است به غیر اثربخش بودن کنش ارتباطی ختم نشود اما شکی در آن نیست که به طور معنی‌داری بر اثربخشی تأثیر دارند. این پنج ویژگی‌ عبارتند از : گشودگی [33]، همدلی [34]، حمایتگری [35]، مثبت‌گرایی [36] و تساوی [37]. (فرهنگی، 1380).

2-1-12-1) گشودگی

مفهوم کیفی گشودگی حداقل در سه جنبه اساسی ارتباط میان فرد اثر خود را بروز می‌دهد و بر این فعایلت اجتناب ناپذیر بشری تأثیر خود را می‌گذارد. اول و شاید یکی از واضح‌ترین و بدیهی‌ترین جنبه‌های آن این است که، ارتباطات گیرنده‌ی موثر یا فرستنده پیام در ارتباطات میان فردی می‌باید شایق باشد که خود را در مقابل طرف‌های ارتباطی خود بگشاید و با یک گشادگی نسبی با آنان مواجه شود مقصود از گشودگی به سادگی عبارت است از همان اشتیاق به «خودگشودگی [38]» که در برگیرنده‌ی اطلاعاتی در مورد خود است که به صورت طبیعی هر کس بتواند آن را در بخش پنهان [39] «پنجره جوهری» خود نگهدارد.

دومین جنبه از گشودگی بیانگر اشتیاق فرستنده‌ی پیام یا مبدأ ارتباطی به وانمود کردن و بروز دادن صادقانه‌ی محرکات وارد بر خود است و اینکه بر او چه تأثیری نهاده‌اند. اغلب انسان‌ها علاقه‌مندند و می‌خواهند که دیگران در مقابل گفته‌ها و یا اعمال آن‌ها عکس‌العمل‌ واضحی از خود نشان دهند. هیچ‌کس دوست ندارد که دیگران در برابر او با گاردی بسته قرار گیرند. این بسته بودن موجب هراس هر آدمی می‌شود . این هراس ممکن است به آن حد برسد که او را وادار به عمل و یا عکس‌العمل‌های غیرطبیعی و حاد کند. هیچ چیز بدتر و دردآورتر از بی‌تفاوتی [40] نیست حتی عدم تفاهم و عدم توافق در بسیاری از موارد از بی‌تفاوتی پذیرفتنی‌تر است.

سومین جنبه از گشودگی که برای اویلن‌بار توسط «آرتور بوچنر [41]» و «کلیفورد کلی [42]» مطرح شده است، با مفهوم تملک احساسات و تفکرات مرتبط است . با توجه به چنین مفاهیمی، گشودگی چنین تعبیر می‌شود که شخص مورد نظر احساسات و تفکرات خود را که کاملا در اختیار اوست و به خود به آن‌ها کاملا واقف است و مسئولیت آن‌ها را به عهده دارد به اطلاع دیگری یعنی دریافت کننده‌ی پیام برساند . عموماً‌ افراد خود مسئول احساسات و تفکرات خویش می‌باشند و سعی نمی کنند آن را از خودمنفک کرده و به دیگران انتقال دهند، مگر آنکه مجبور شوند و یا اینکه هدف خاصی از آن داشته باشند. (همان منبع).

2-1-12-2) همدلی

شاید یکی از دشوارترین جنبه‌های کیفی ارتباطات توانایی به کارگیری همدلی در یک رابطه متقابل است. به این معنی که آغازگر فراگرد ارتباطی توانایی درست ارایه همدلی به دیگری را داشته باشد. همدلی کردن با کسی یعنی احساس او را درک کردن . آن گونه که «بک رچ»  به همدلی پرداخته است. شاید بهتر بتوان به معنی آن پی برد. او چنین گفته است: «همدلی توانایی یک فرد است که به گونه‌ای تجربی دریابد که فرد دیگر چه تجربه‌ای در یک لحظه‌ی موعود و در یک چارچوب مشخص و با توجه به نظر خویشتن دارد.» «شافر[43]» بر این باور است که «همدلی تجربه‌ی درونی قابل درک و در میان نهادنی با دیگری برای مقطعی از وضعیت روانی او می‌باشد.» در نقطه مقابل همدردی کردن [44] عبارت است از احساس کردن برای فرد دیگر یا به عبارت دیگر نسبت به دیگری حسی در درون خود پدید آوردن. مثلا برای کسی متأسف شدن به علت مشکلی که برای او پدید آمده است.

به گفته «گرین سون[45]» کسی نمی‌تواند به احساس ظریف و پیچیده دیگری دسترسی پیدا کند مگر آنکه احساس او را دریابد و آن را تجربه کند که این خود همدلی نامیده می‌شود. این خود نوع ویژه‌ای از ادراک است که کسی را قادر می‌سازد که بتواند طرف مقابل خود را از نظر عاطفی و ذهنی کاملاً دریابد و آنچه تجربه کرده است او نیز بدون تجربه احساس کند  «تراکس [46]» مهارت ارتباطی هر کس را به تعریف او از همدلی مرتبط می‌کند. «تراکس» می‌گوید: همدلی صحیح هم حساسیت نسبت به احساسات موجود و هم تسهیلات لازم کلامی برای ارتباط با دیگری را در بر می‌گیرد که موجب درک و تفاهم بیشتر و نیز استفاده صحیح از زبان برای القای مفاهیم می‌شوند. (فرهنگی ، 1380)

2-1-12-3) حمایتگری

یک رابطه میان فردی مؤثر و قابل اتکاء رابطه‌ای است که در یک فضای حمایتگرانه شکل گرفته باشد. ارتباطات میان فردی باز و همدلانه نمی‌تواند در یک فضای توأم با هراس و تهدید دوام یابد و دیریا زود به دشواری کشیده شده، منجر به گسستگی رابطه می‌شود. اگر شرکت کنندگان در یک فراگرد ارتباطی احساس کنند که از سخنان و کردار آنان انتقاد به عمل می‌آید و مورد تهاجم و ضرب و شتم قرار می‌گیرند بلافاصله در لاک دفاعی فرو رفته سعی در عدم گشودگی خویش می‌کند. و از هر اقدامی که به نشان دادن خواسته‌ها و نیازها و یا مکنونات درونی آنها بیانجامد، پرهیز می‌کنند.

2-1-12-4) مثبت گرایی

یک ارتباط میان فردی مؤثر، زمانی رخ می‌دهد که علاوه بر موارد یاد شده در فوق از مثبت‌گرایی نسبی بهره‌مند باشد. مثبت‌گرایی در یک ارتباط میان فردی حداقل به سه جنبه یا عوامل مختلف تکیه دارد. اول، ارتباط میان فردی زمانی به درستی شکل می‌گیرد و پرورش پیدا می‌کند که احترام مثبت و معینی برای خویشتن در نظر داشته باشیم. فردی که احساس ناخوشایندی نسبت به خود دارد بی‌تردید این احساس ناخوشایند را به نحوی به دیگران منتقل می‌کند و در آنان نیز این احساس ناخوشایند و منفی را شکل می‌دهد. در مقابل، کسانی که در مورد خود مثبت می‌اندیشند این احساس مثبت را به دیگران منتقل و آنان را وادار به مثبت پنداری می‌کنند.

دوم، ارتباطات میان فردی زمانی به درستی شکل می‌گیرد و به بالندگی خود نزدیک می‌شود، که احساس خوشایند خود را نسبت به طرف مقابل به او منتقل کنیم.

سوم، یک احساس مثبت و خوشایند در مورد وضعیت عمومی حاکم بر ارتباطات برای تعامل یا میان کنش اثربخش بین دو یا چند نفر بسیار حیاتی و مهم می‌باشد. چیزی ناخوشایند‌تر از رابطه یا ارتباطی با کس یا کسانی نیست که از آن رابطه یا مبادله لذتی نبرند و یا اینکه پاسخ خوشایندی به عمل ارتباطی واقع شده ندهند.

2-1-12-5) تساوی

تساوی خاصیتی ویژه است. در هر وضعیتی احتمالا یک عدم تساوی خواهد بود. یک فرد ممکن است باهوش‌تر، قوی‌تر، ثروتمند‌تر، زیباتر و حتی سالم‌تر باشد. با وجود این عدم تساوی، ارتباطات میان فردی عموماً زمانی مؤثرتر خواهد بود که فضای حاکم، فضایی مبتنی بر تساوی باشد. این بدان معنی نیست که افراد غیر مساوی نمی‌توانند ارتباط برقرار کنند. بدون شک آن‌ها می‌توانند با یکدیگر ارتباطی داشته باشند. در حالی که اگر بخواهند ارتباط آنان با یکدیگر ارتباطی مؤثر باشد. می‌یابد تساوی در شخیصت آن‌ها مورد توجه باشد و یا اینکه به نقاط مشترک که نوعی تساوی است تأکید بیشتری شود . نکته‌ای که حایز اهمیت است این است که طرفین ارتباط در نظر داشته باشند که هر دو انسان هستند و موجوداتی گران‌بها و هر یک دارای خصیصه‌ای هستند که به نوبه خود می‌تواند برای دیگران بسیار ارزشمند باشد.

2-1-12-6) همانندی «تشابه با هم» و «تخالف با هم»

پنج صفت ذکر شده برای اثربخشی ارتباطات میان فردی، کیفیت‌هایی هستند که آموختنی می‌باشند و از نظر اهمیتی که داشتند هر یک به طور مجزا مورد مطالعه قرار گرفتند. در اینجا ما به دو مفهوم «تشابه با هم» یا «همانندی»[47] و «تخالف با هم»[48] می‌پردازیم. «تشابه با هم» در برگیرنده تشابه موجود از نظر ظاهری و شخصیتی بین طرفین ارتباط است در حالی که «تخالف باهم» دلالت بر تفاوت موجود از جهات مختلف بین طرفین ارتباط است. در حالی که «تخالف با هم » دلالت بر تفاوت موجود از جهات مختلف بین طرفین ارتباط دارد. تشابه و تفاوت ممکن است متکی به صفات متعددی باشد مثل: سن، جنس، مذهب، تحصیلات، تمایلات سیاسی، پایگاه اجتماعی و اقتصادی و غیره.

باید تذکر داد که عموماً ، تحقیقات بر این یافته استوار‌اند که اثربخشی ارتباطات میان فردی در صورت وجود تشابه اعضاء با یکدیگر بیشتر است. برای مثال  «جیمز مک کراسکی [49]» ، «کارل لارسون[50]» و «مارک نپ[51]» بر این باورند که ارتباط مؤثر بیشتر زمانی پدید می‌آید که طرفین ارتباط تشابه بیشتری با هم داشته باشند. (فرهنگی، 1380).

2-1-14) موانع ارتباطی [52]

موانع ارتباطی عبارت استاز هر نوع عامل و علتی که در راه ارسال یک درک پیام اختلال ایجاد کند. اختلال در ارتباط یکی از مسائل مهم مدیریت به شمار می‌رود. میرآبی (1380) .

موانع ارتباطی را می‌توان به دو گروه موانع خارجی [53] و موانع داخلی [54] تقسیم کرد که شرح آن در ذیل آمده است:

موانع خارجی به عوامل فیزیکی اطلاق می‌شود که در محیط خارج بر فرآیند ارتباطی تأثیر گذارده و آن را مختلف می‌سازد. مثل سر و صدا، گرما، نور، پارازیت صدای  فرستند.

موانع داخلی عبارتند از عوامل درونی که بر اجزای مختلف فرآیند ارتباطی به طور داخلی اثر نموده جریان ارتباط را قطع می‌کند ؛‌ مثل احساسات و عواطف افراد ، ادراکات و استنباطات آنان و طرز تلقی و نگرش‌هایشان که جریان ارتباطی را مختلف می‌سازند.

میرآبی (1380) بعضی از موانع ارتباطی سازمان را به شرح ذیل آورده است:

الف- موانع پارازیت [55]: عواملی هستند که در برقراری ارتباط و مبادله پیام اختلالی ایجاد می‌نمایند و از عوامل خارجی بوده و پارازیت را موجب می‌گردند که به شرح پاره‌ای از آن می‌پردازیم:

·        زمان نامناسب[56]

یک مدیر باید بداند کی باید ارتباط برقرار کند. پیامی که باید در آینده نزدیک جامه عمل بپوشد، ممکن است به بوته فراموشی سپرده شود و در زمان خود انجام نشود. بدین ترتیب،‌ ارتباط در لحظات آخر و به صورت اضطراری و در فرصت محدود و با فشار و اضطراب زیادی بر دریافت کننده پیام برقرار می‌گردد و نتیجه‌اش دوباره کاری خواهد بود. بنابراین پیام باید در زمان مناسب ارسال شود تا از بروز این‌گونه مشکلات اجتناب گردد.

·        مجاری نامناسب[57]

انتخاب نادرست کانال‌های ارتباطی نیز منجر به سوء تفاهم در دریافت پیام می‌شود باید تصمیم گرفت که چگونه پیام ارسال گردد به صورت تلفنی، کتبی یا رودررو یا ترکیبی از این‌ها، و یا حتی غیرکلامی، مثل بر هم زدن چشم‌ها، حرکات دست، طنین صدا، تغییر چهره و غیره.

·        اطلاعات غیر کافی و نامناسب[58]

اطلاعات باید کافی ، قابل فهم و معنی‌دار برای کارکنان باشد. اطلاعات زیاد و یا خیلی کم، ارتباطات مؤثر را خدشه دار و بحرانی می‌کند.

مزاحمت‌های فیزیکی [59]

مدیر باید دریابد در صورت داشتن ارتباط رودررو ، هرگونه اختلالی ممکن است در فرآیند آن ایجاد گردد و باید از مزاحمت‌های تلفنی ، مهمان ناخوانده و یا قدم زدن پرسنل و پرداختن به مسائل دیگر ممانت کرد.

ساختار سازمانی [60]

ساختار سازمانی به گونه‌ای باید باشد که زنجیره‌ فرماندهی و کانال‌های ارتباطی دقیقاً تعیین و مسئولیت‌ها و اختیارات به روشنی مشخص و قابل ردیابی باشد. ارتباط در صورت فقدان کانال‌های ارتباطی، ممکن است دجار وقفه و توقف شود.

حجم زیاد اطلاعات [61]

همان‌گونه که زندگی روزمره در اجتماع و سازمان‌ها دستخوش تغییرات می‌گردد، اطلاعات زیادی را برای تصمیم‌گیری با خود به ارمغان می‌آورد و این اطلاعات زمانی افزایش می‌یابد که اشخاص اطلاعات زیادی برای تصمیم‌گیری دریافت می‌کنند. اطلاعات جهت تصمیم‌گیری نه باید کم باشد و نه زیاد.

ب- موانع میان فردی

موانع میان فردی زیادی وجود دارد که مانع فرآیند ارتباطات مؤثر می‌گردد و معمولا به خصوصیات فرستنده و یا گیرنده مربوط می‌شود که باعث بروز مشکلات ارتباطی می‌گردد. بعضی از آنها شامل:

سرند کردن [62]

خودداری تعمدی فرستنده در ارسال پیام و یا دستکاری کردن پیام بر حسب ضرورت و به هر دلیلی را جداسازی می‌نامند. این دلیل ممکن است حتی احساس فرستنده پیام باشد که دریابد گیرنده پیام به تمام اطلاعات نیاز دارد و یا بهتر است آگاه نباشد و حتی ممکن است چنین بیندیشد که گیرنده پیام آنچه را که باید بشنود شنیده است. هرچه سلسله مراتب عمودی‌تر باشد تفکیک و طبقه‌بندی اطلاعات محسوس‌تر است.

موانع مربوط به معانی و کلمات و عبارات[63]

مسائل مربوط به معانی، غالبا در تفسیر مدارک مکتوب پیش می‌آید. مفهوم ذهنی این امر برای مدیر، آن است که خط مشی و رویه‌های مکتوب، نیاز به توجه خاص و احتمالا تفسیر دوره‌ای شفاهی دارد.

انتخاب غلط کلمات و یا حتی کاما، در جایگاه نامناسب یک جمله است معنی آن کلمه را تغییر دهد. اغلب اوقات ما باید توضیح دهیم که منظور من این نبود و یا شما بد تعبیر کرده‌اید.

ادراکی [64]

هر فرد حوادث مربوط به خود را بر حسب زمینه محیطی، فرهنگی، اجتماعی و روانی خود درک میکند . بنابراین چون هنگام برقرار ارتباط، هرکس به ظن خود از حادثه برداشت می‌کند لذا موانعی را در سر راه ارتباطات ایجاد می‌نماید.

تنوع فرهنگی متفاوت [65]

خصوصیات فرهنگی متفاوت میان دو قشر، خود نوعی مشکل ارتباطی است. مدیران باید فرستنده و دریافت کننده پیام را که از فرهنگ‌های مختلفی هستند درک کنند که چگونه پیام را به رمز و یا از رمز خارج می‌کنند.

اعتبار فرستنده پیام[66]

وقتی که فرستنده پیام شخصی معتقد و متعهد باشد از دیدگاه دریافت کننده، پیام خیلی جدی‌تر و قابل قبول‌تر خواهد بود. اگر دریافت کننده به فرستنده پیام اعتماد و اطمینان داشته باشد، پیام را بهتر از رمز دریافت می‌کند.

احساسات [67]

موانع ارتباطی همچنین بستگی دارد به وضعیت روحی و روانی دریافت کننده در هنگام دریافت پیام، پیام ممکن است در حالت عصبانیت دریافت شده و یا در حالت افسردگی و یا در حالت یأس و ناامیدی که مطمئنا در حالت خوشحالی این ادراک متفاوت خواهد بود.

موانع بازخور[68]

موانع نهایی در فرآیند ارتباطی مشکلاتی است که در زمینه بازخور وجود دارد بازخور ارتباطی برای گیرنده پیام معین می‌کند تا برای فرستنده پیام معلوم شود که آیا پیام دریافت شده و مقصود آن درک شده است یا خیر . دانشجویی که در پاسخ دادن به سوالات دچار توهم و تردید می‌شود و چون حق پرسش نیز ندارد، سوال را به غلط پاسخ دهد.

امیرکبیری (1377) عوامل بازدارنده ارتباطات اثربخش را ویژگی‌های اساسی، عامل‌های فیزیکی، عامل‌های معنی‌شناسی، فشار زمان و گزینش ادراکی [69] می‌شمارد منظور از ویژگی‌های اساسی، همان عوامل اصلی فرایند ارتباطات که گیرنده و فرستنده هستند. می‌باشد که این دو عامل در عین حال در یک ارتباط اثربخش نقش بازدارنده را نیز می‌توانند بازی کنند.

منظور از عامل‌های فیزیکی عوامل مربوط به کانال ارتباطی و شرایط محیطی تأثیر کننده می‌باشد. عوامل معنی‌شناسی مربوط به سمبل‌های مورد استفاده برای فرموله کردن پیام است. گاهی مدت زمان برقراری فرآیند ارتباطات نیز به عنوان یک سد یا مانع می‌تواند تلقی گردد. گزینش ادراکی نیز در رابطه با عدم ادراک دانسته و یا ندانسته بعضی از پیام‌ها و یا بخشی از یک پیام است.

مشبکی (1377) و حقیقی و همکاران (1380) موانع ارتباطی را شامل:  موانع ادراکی، پایگاه اجتماعی، مقاومت در برابر تغییر، موانع کلامی ، عدم برنامه‌ریزی، تصورات افراد، ضعف در بیان پیام، خوش گوش ندادن، افت و تغییر پیام به هنگام انتقال، عدم اعتماد و ترس،‌  موانع تجربی علمی، پارازیت‌ها، اثر انگیزه و علائم غیرشفاهی و متناقض می‌دانند که ذیلا به توضیح مختصر آن‌ها می‌پردازیم:

1-   موانع ادراکی: آنچه را که افراد از واقعیت ادراک می‌کنند نقش مهمی در برقراری ارتباط دارد.

2-   پایگاه اجتماعی: پایاه اجتماعی، ویژگی‌های مربوط به فرد است که مقام و موقعیت او را در سازمان معین می‌کند.

3-   مقاومت در برابر تغییر: هرچه تغییرات بیشتر باشد. مقاومت در برابر تغییر بیشتر خواهد شد و ممکن است به سه شکل رفتار بروز نماید: بی‌اعتنائی، رد کردن و تحریف

4-   موانع کلامی: این مانع در ارتباطات شفاهی رخ می‌دهد زیرا ارتباط با الفاظ انجام می‌شود.

5-   عدم برنامه‌ریزی: اگر ارتباط بدون برنامه‌ریزی قبلی باشد، معمولا نتیجه خوبی در بر نخواهد داشت.

6-   تصورات فرد: گاهی اوقات تصورات روشن نشده افراد از یک پیام، می‌تواند موجب سردرگمی گیرنده پیام شود.

7-   ضعف در بیان پیام: این مانع باعث می‌شود که درک مطلب یا پیام برای گیرنده دشوار باشد و یا ممکن است گیرنده، منظور دیگری را درک نماید.

8-   خوب گوش ندادن: این امر هنگامی اتفاق می‌افتد که گیرنده پیام، به خوبی به پیام گوش نداده و به همین دلیل منظور خاص دیگری را از آن درک می‌کند و بر اساس آن جواب می‌دهد.

9-   افت و تغییر پیام به هنگام انتقال : این به خاطر دشواری در نگهداری و سپردن پیام است.

10- عدم اعتماد و ترس: در محیطی که عدم اعتماد و ترس وجود داشته باشد نسبت به هر پیامی با شک و تردید نگریسته می‌شود، بنابراین انتقال پیام دچار نقصان می‌گردد.ژ

11- موانع تجربی- علمی: بر اثر تفاوت مدارج علمی و تجربیات بین افراد سازمان یک فاصله نامحسوسی ایجاد می‌شود و مانع بزرگی در انجام ارتباط مؤثر در سازمان می‌گردد.

12- پارازیت‌ها: به دو دسته تقسیم می‌شوند:

الف- اختلاف درونی: این اختلالات به اجزاء برقرار کننده ارتباط یعنی فرستنده و گیرنده مربوط می‌شود.

ب- اختلالات بیرونی: این نوع اختلالات به محیط مربوط می‌شود، مانند سر و صدا.

13- انگیزه: مسائل روانی از قبیل: هیجانات، خشم، درد، خوشحالی و ... بر تفسیر ما از پیام اثر می‌گذارد.

14- علائم غیرشفاهی و متناقض: کیفیت صدا، بیان فیزیکی وضعیت جسمانی، و مواردی از این قبیل هم می‌تواند به ارتباط کمک کند و هم می‌تواند آن را به تأخیر اندازد.

«جان شرمرهورن» و دیگران به شش مورد مانع ارتباطی از جمله مسائل کلامی، مسائل ناشی از سوء تفاهم، اثرات مقام و حالات شخصی، اختلافات فرهنگی و فیزیکی و نبود بازخور اشاره دارند. «مایکل استال» موانع ارتباطی را نبود درک صحیح مطلب، عدم شنود مؤثر، سلطه سر و صدا در ارتباط چهره به چهره، عدم انتخاب مجاری مناسب ارتباطی و باراضافی اطلاعات می‌داند. همچنین «گریفین» موانع ارتباطی را در مسائل زیر می‌داند.

مشکلات در ارسال پیام، مشکلات در دریافت پیام، پویائی گروهی بین فرستنده و گیرنده

پیام شامل: زبان، اختلاف در قدرت و موقعیت شخصی، اختلاف در ادراک و مسائل ناشی از عوامل محیطی شامل هیاهو و سرو صدا، بار اضافه اطلاعات (فخیمی 1379)

علی‌رغم نظرات متفاوتی که در موانع ارتباطات وجود دارد، معهذا همه وجوه مشترکی دارند و مسائل مشابه را از زوایای متفاوتی مورد بررسی قرار داده‌اند که شامل موارد زیر است:

·         موانع ناشی از مسائل روان‌شناسی و ادراکی

·         موانع فردی

·         موانع کلامی- میانی

·         موانع سازمانی – مدیریتی (همان منبع).

پارسائیان و اعرابی (1381) موانعی را که بر سر راه ارتباطات اثربخش قرار دارند شامل: از صافی گذرانیدن اطلاعات، ویژگی‌های شخصی، جنسیت، عواطف، زبان و ارتباطات غیر گفتاری می‌دانند که در ذیل به شرح مختصر آن می‌پردازیم:

از صافی گذرانیدن اطلاعات: مقصود از صافی گذرانیدن اطلاعات این است که دهنده پیام آگاهانه در اطلاعات دست‌کاری می‌کند تا آن را برای گیرنده پیام مطلوب‌تر نماید.

ویژگی‌های شخصی: در فرآیند ارتباطات، گیرنده پیام، با توجه به نیازها، انگیزه‌ها، تجربه‌ها، زمینه‌های کاری و سایر ویژگی‌های شخصی همان چیز‌هایی را که علاقه دارد.

می‌بیند یا می‌شنود. همچنین گیرنده پیام انتظارات و آنچه را که مورد علاقه‌اش است در شبکه ارتباطی القا می‌کند و بر همان اساس پیام را از رمز خارج می‌نماید.

جنسیت: زنان و مردان به دلیل‌های گوناگونی باید بین خود ارتباطات گفتاری برقرار کنند. در نتیجه جنسیت به صورت مانعی بر سر راه ارتباطات اثربخش (بین دو جنس) در می‌آید.

عواطف :‌نوع احساس گیرنده پیام بر تفسیری که ا از محتوای پیام می‌کند اثر می‌گذارد.

زبان: کلام برای افراد مختلف معانی متفاوتی دارد. سن ، میزان تحصیلات و زمینه فرهنگی، سه متغیر مشخص هستند که معنی و مفهومی را که ما برای این کلمه‌ها قائل هستیم، تحت تأثیر قرار می‌دهند.

ارتباطات غیرگفتاری:‌ تقریبا همیشه ارتباط اثربخش را اثرات ادراکی،‌تجربیات قبلی، معناشناسی، زبان حرفه‌ها ، ارزش داوری، تفاوت رتبه‌ای، اعتبار منبع ، اثرات هیجانی ، گزینش یا پالایش اطلاعات، فشارهای ناشی از وقت سر و صدا و نبود بازخورد برمی‌شمارد.

زبان حرفه‌ای زبان تخصصی بین افراد گروه تجاری، حرفه‌ای یا فرهنگی خاصی است. استفاده‌های حرفه‌ای از واژگان یکی از موانع متداول است. به ویژه با توجه به این واقعیت که استفاده کنندگان زبان فنی اطمینان دارند که همه ، واژه‌های فنی آن‌ها را می‌فهمند.

منظور از ارزش داوری، ارزش داوری‌های گیرنده‌ی پیام می‌باشد. بسیاری از شکست‌های ارتباطی به دلیل ارزش داوری‌های گیرنده پیام اتفاق می‌افتد مردم تمایل دارند چیزی را بشنوند که انتظار دارند یا دلشان می‌خواهد بشنوند. اگر پیامی با اعتقادات گیرنده سازگاری دارند چیزی را بشنوند که انتظار دارند یا دلشان می‌خواهند بشنوند. اگر پیامی با اعتقادات گیرنده سازگار باشد به طور دقیق به پیام توجه و محتوای آن را قبول می‌کند بر عکس اگر پیامی با اعتقادات فعلی او مغایرت داشته باشد احتمالا طرد می‌شود یا از اهمیت آن کاسته می‌شود.

گوئل کهن (1376) عواملی را که باعث تضعیف و تهدید ارتباط می‌شود تعصب‌گرایی (جز می‌پنداری)، کلیشه‌پنداری (قضاوت قالبی) و اثر توهم دوگانه می‌داند که در زیر شرح مختصر آن آمده است:

1- تعصب‌گرایی (جزمی پنداری[70] )

معنایی که شخص از چیزی برداشت می‌کند، به گونه‌ای مستقیم مبتنی بر توشه علمی و دانسته‌های اوست. او یک فرد علاوه بر این که دانشی دارد، دارای اندیشه‌ها، پندارها، نگرش‌ها و اعتقادات نیز هست. به زبان دیگر،‌ یک شخص زمانی که نتایجی را استخراج می‌کند بر مبنای آن استنتاجات ، موقعیت یا حالتی را در زمینه رویدادهای معین در محیط خود پدید می‌آورد. متأسفانه به مجرد این که اندیشه‌ها، نگرش‌ها و اعتقادات مشخص شکل گرفتند و به اصطلاح در ذهن  وی جا افتادند چه بسا

که مانع دریافت درست محتوای ارتباطات مشخص بشوند.

2- کلیشه پنداری یا قضاوت قالبی[71]

«کلیشه پنداری» یکی دیگر از عواملی است که باعث تهدید و انحراف ارتباط می‌شود. بر این اساس، انتظارات تعیین کننده محتوای ارتباط است و قضاوت‌ها از طریق یک نوع طبقه‌بندی انتزاعی انجام می‌گیرد بدین ترتیب نمی‌توان از مسایل و رویدادهایی که بر اساس آن‌ها ارتباط برقرار شده،‌شناخت درست و مناسبی داشت.

3- اثر توهم دوگانه [72]

«دوگانه پنداری» یا طرز فکر مبتنی بر دوگانگی افراطی، موجب بروز «اثر توهم دوگانه» می شود. در چنین موقعیتی، ما همه چیز را به صورت دوگانه می‌بینیم: خوب و بد ، درست و نادرست، سفید و سیاه و مانند این‌ها بنابراین ،  اگر ما مشغول شنیدن سخنان کسی هستیم که مورد پسندمان است و به او اعتماد داریم، ما از قبل آماده شده‌ایم تا با آنچه گفته‌ می‌شود موافقت داشته باشیم برعکس ما به گونه‌ای خودکار، تمایل خواهیم داشت تا با افرادی که مورد علاقه ما نیستند، مخالفت ورزیم و یا آنان را به حساب نیاوریم .

صائمیان (1377) موانع ارتباط را شامل موانع فردی، موانع میان فردی ،‌موانع ساختاری و عواملی فنی می‌داند که در زیر شرح مختصر آن آمده است:

1- موانع فردی

موانعی که برای دریافت پیام از سوی فرد وجود دارد به مسائل فرهنگی، دانش و اطلاعات و مهارت‌های وی برمی‌گردد. چنانچه شخص گیرنده پیام از قوه ادراک خوب برخوردار باشد می‌تواند پیام را به خوی جذب و خود به عنوان فرستنده پیام عمل کند مشکل بسیاری از سازمان‌ها در ارتباطات همین موانع فردی و تفاوت‌های آنان است.

2- موانع میان فردی

چنانچه در سازانی روابط رئیس با کارکنان در جو نامساعد باشد این امر به جریان ارتباط لطمه وارد می‌کند مدیر سعی دارد اطلاعات دست اول و یا منحصر به فردی را برای خود حفظ کند و برخی اطلاعات کم اهمیت‌تر را به دیگران منتقل سازد و یا در نوع ارتباطی که با زیردستان دارد ایجاد نوعی عدم اعتماد می‌کند که این امر در  فرآیند ارتباط اثر گذاشته و نهایتاً دریافت کنندگان پیام این مدیر، اصولا اعتبار و ارزشی برای پیام‌های وی قائل نیستند . به عبارت دیگر اعتبار ، رابطه تنگاتنگی با اعتماد دارد.

3- موانع ساختاری

مقام و موقعیت افراد در نحوه ارتباط آنان بسیار مؤثر است. بعضاً مقامات بالاتر ترجیح می‌دهند اطلاعات دریافتی را بین هم ردیفان خود منتقل کنند و از سوی دیگر چنانچه افراد بالای سازمان بخواهند با افراد پایین‌تر سازمان کنند گاهی جنبه تسلط و غلبه دارند. و در برخی مواقع زیردستان حالت تحسین و تمجید و یا موافقت با آن‌ها را بروز می‌دهند.

از دیگر موانع این گروه عدم هماهنگی تخصصی و مهارت‌های افراد در دریافت پیام است.

4- عوامل فنی

شامل استفاده از وسایل ارتباطی برای انتقال پیام است . اینکه پیامی به صورت کتبی – شفاهی – به وسیله تلفن و یا وسایل ارتباط جمعی و شبکه‌های کامپیوتری جهانی منتقل شود بر نحوه اثرگذاری پیام تأثیر مثبت و یا منفی خواهد داشت.

---

[1] - Henry Mintzberg

[2] - Pfiffner

[3]- Jahn Kotter

[4] -Jon M.Lvancevich

[5] - Michael T.Matteson

[6] -Herbert simon

[7] - Nobel

[8] - Bavlas and barret

[9] - Van Riel

[10] -White and Mazur

[11] - Windhall And Signitzer

[12] - Communication

[13] -Messages

[14] - Exchange Meaning

[15] - Transmit Messages

[16] - Sharing of experiences

[17] - Webster Dictionary

[18] - Transmission of information

[19] - Valence And MC  William

[20] - Murphy And Hindebrandt

[21] - Bagley

[22] - Little

[23] - Klat

[24] - Richard Perrunger

[25] - Etzioni

[26] - Mouzelis

[27] - Weick

[28] - Ovw

[29] - The Interactional view

[30] - Pragmatic dimension

[31] - Personal- Satisfaction dimension

[32] - Interaction

[33] - Openness

[34] - Empathy

[35] - Supportiveness

[36] - Positiveness

[37] - Equality

[38] - Self-disclosure

[39] - Hidden

[40] - Indifference

[41] - Arthur Bochner

[42] - Clifford Kelley

[43] - Schafer

[44] - Sympathy

[45] - Greenson

[46] - Truax

[47] - Homophily

[48] - Hetrophily

[49] - James McCroskey

[50] - Car Larson

[51]- Mark Knapp

[52] - Barriers to effective communication

[53] - External factors

[54] - Internal factors

[55] - Noise Barriers

[56] - Poor timing

[57] - Inappropriate channel

[58] - Improper or inadequate-information

[59] - Physical distractions

[60] - Organizational Structure

[61] - Information overload

[62] - Filtering

[63] - Semantic barraiers

[64] - Perception

[65] - Cross cultural diversity

[66] - Sender credibility

[67] - Emotions

[68] - Feed back barriers

[69] - Selective Perception

[70] - Doymatism

[71] - Stereotyping

[72] - Halo Effect

پیشینه طرح های توسعه شهری در ایران

پیشینه طرح های توسعه شهری در ایران :

شهر سازی و برنامه ریزی شهری در ایران و در دوران معاصر دستخوش یکسری تغییرات بوده است که به موجب آن مسیر اصلی شهر سازی ایران در گستره زمانی آتی در شهرها دچار تغییر و دگرگونی شده است.

برنامه ریزی شهری که از سال های اولیّه سدّه حاضر در تاریخ ما با به روی کار آمدن رضا خان عینیّت پیدا کرده و در مسیر پر فراز و نشیب سیاسی – اقتصادی و اجتماعی حکومت های مختلف دارای بالا و پایین های فراوانی بوده و در جاهایی موثر و در خیلی از مواقع بی کفایت و ناکارآمد بوده است .دوران معاصرِ اقدامات برنامه ریزی شهری را می توان به سه دوره زمانی :  اقدامات دولت قاجار دولت پهلوی اول و مجموعه اقدامات از دهه 40 به بعد تقسیم نمود، شهر سازی ایران با ورود یکسری از مفاهیم و کلیات از مجامع علمی دیگر کشورها راه خود را ادامه داده تا در نهایت امر به مسیر طرح های جامع شهری نایل گردید .

در دوره اول زیر نفوذ اقتصادی – سیاسی و سرمایه داری جهانی نخستین مظاهر تمدن صنعتی مثل کارخانه تلگرافی و ..... به جامعه ایرانی رسوخ پیدا کرد و به دنبال این تحولات تغییرات مدیریتی – کالبدی نیز در شهرهای بزرگ ایران مانند قوانین شهرداری ها در سال 1283 ، بلوار کشی ، کوشک سازی و ..... پدیدار گشت به ویژه شهر تهران به عنوان پایتخت کشور با تقلید از الگوی فرانسوی رو به توسعه و نوسازی نهاد (مهدیزاده ،...:408 ) .

طرح هایی صلب و کالبدی که بر اساس دیدگاه عقلایی و فرد گرایی بر قطعیت در آینده تاکید داشته است. حال در ادامه با بررسی سه عرصه موثر در شهر سازی وبرنامه ریزی شهری کشور به تحلیلی در رویه و فرآیند برنامه ریزی در گستره تاریخی شهر نایل خواهیم شد .

الف) اقدامات دولت قاجار :

انتخاب تهران برای پایتخت قاجارها را باید نقطه عطفی در تاریخ توسعه شهری و شهر سازی دانست ، آغا محمد خان به دلایل متعدد سیاسی ، نظامی ، اقتصادی و ژئوپولیتیکی در سال 1193 ه ق تهران را پایتخت خود انتخاب کرد و کوشید با تغییرات در برح و باورهای بر جای مانده از دوره شاه طهماسب صفوی این شهر را برای عملکرد جدیدی آماده کند ، اقدامات دوره فتحعلی شاه قاجار هم که ساخت تعدادی عمارت و کوشک و قصرهای بزرگ و کوچک بود به طور عمده در همین ارتباط یعنی بستر سازی فضاهای حکومتی انجام گرفته است .

جانشین وی محمد شاه قاجار هم ، با احداث نهر آب کرج و انتقال آب به تهران زمینه های توسعه آتی برخی از محلات جدید مانند مجیدیه ، عباس آباد و قسمت هایی از اطراف بازار را فراهم ساخت ( شاه حسینی و رهنمایی ، 1390 : 490 ) .

شهر نشینی نیز در دوره قاجار به تبع رکودهای اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی دوران رکود خود را طی می

کرد ، هنوز مهاجرت روستائیان در شهر ها اتفاق نیفتاده است ( به دلیل عدم اشاعه بهداشت و افزایش نرخ

مرگ و میر ) و همچنین در شهرها چیزی که بتواند جاذب جمعیت باشد مانند : کارخانجات صنعتی و یا امور ساختمانی و خدماتی موجودیت پیدا نکرده است به عبارتی اختلاف سطح بین دو جامعه شهری وروستایی زیاد نبوده است ( همان منبع )

پس از روی کار آمدن رضا خان فرآیند شهر نشینی حرکت خود را به سوی یک رشد سریع و انفجاری شروع کرد ، زمینه این کار از سال 1299 تا 1340 آماده شد .

دوره دوم (حکومت پهلوی) : با توجه به سیاست رسمی تجدد طلبی ، روند شهرنشینی و روند نو سازی شهری قوت گرفت ، در این دوره تولیدات کارخانه ای و توسعه وسایل حمل و نقل عمومی و تاسیسات و تجهیزات جدید شهری ، ضرورت نوسازی را در دستور کار خود  قرار داد و ضرورتی چند بر شهرسازی نظامی حاکم گردید و به مرحله اجرا رسید . از مهمترین اقدامات در این زمینه شهرسازی می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1-اولین نقشه دگرگونی تهران با عنوان نقشه خیابان ها در سال 1309 به تصویب رسید

2-قانون بلدیه به صورتی کامل تر در سال 1309 به تصویب رسید

3-در سال 1310 نقشه جدید شهر همدان به اجرا گذاشته شد

4-در سال 1312 قانون تعریض و توسعه معابر و خیابان ها به تصویب رسید

5-اولین نقشه شهر سازی در سال 1316 با کمک مشاوران فرانسوی تهیه گردید

6-در سال 1327 با تشکیل سازمان برنامه و بودجه برنامه ریزی متمرکز در ایران آغاز گردید

7 -در سال 1335 نخستین سرشماری عمومی به عنوان ابزار برنامه ریزی به مرحله اجرا در آمد تنظیم برنامه عمرانی با تاکید بر عمران و توسعه شهری با همکاری گروه مشاوران دانشگاه هاروارد از سال 1327 به مدت 3 سال طول کشید .

در سال های 1335 تا 1340 اولین طرح های جامع توسط مهندسین مشاور خارجی برای چند شهر تهیه گردید از جمله این طرح ها می توان به طرح آلتون برای سنندج (37-1336 ) ، طرح گیبن برای شیراز (38-1337 ) و طرح کوکس برای اصفهان (38-1337 ) و غیره رانام برد . دوره سوم شهر نشینی و شهرسازی در ایران به عنوان مرحله رشد شتابان نامیده می شود که از اواخر دهه 1330 آغاز شد و عوامل زمینه ساز این دوره عبارت است از کودتای آمریکایی 1332 ، اصلاحات ارضی 1341 ، اجرای برنامه های عمرانی ، افزایش درآمد نفت ، هجوم روستاییان بر شهرها ، و قانونی شدن اجرای طرح های شهری به صورت طرح های جامع ، تفصیلی و هادی . ( مهدیزاده ، ..... : 408- 409 )

دوره دوم برنامه ریزی شهری و تولّد اولین اقدامات مدرن در شهر سازی کشور  (1345-1310 ) :

فعالیت های نو سازی و بهسازی در شهرهای ایران عمدتاً از سال 1310 شروع شد و با تصویب قانونی در خصوص احداث و توسعه معابر و خیابان ها در آبان ماه 1312 جنبه قانونی به خود گرفت و دخالت در روند رشد و توسعه شهرها در حوزه وظایف دولت قرار گرفت ، از اقدامات شهرسازی عمده در این دوره احداث خیابان های و میادین وسیع در مرکز شهر و محلات قدیمی آن ،احداث خیابان های کمربندی ، تخریب محلهای غیر قابل اصلاح و زیبا سازی ساختمان ها به ویژه جداره های قابل رویت شهر می باشد .

در تیرماه 1320 با حمله متفقین و سقوط رضا خان اقدامات اصلاحی مربوط به شهرداری ها و برنامه ریزی شهری برای مدت چند سال متوقف ماند فعالیت در زمینه شهر سازی بعد از مدّتی با ظهور حکومت پهلوی دوم دوباره شدّت گرفت و لایحه قانونی تملّک زمین برای اجرای طرح های شهری و اقدامات عمرانی از قبیل احداث تاسیسات شهری و تجدید بنای محلات قدیمی در نحوه تصرف زمین در سال 1339 به تصویّب رسید . قانون مذکور در سال 1341 به شکل جامع تر و تحت عنوان طرح های گذربندی و شبکه بندی شهرها مطرح گردید که در این سال با امضای قراردادی میان هیئت عمران بین المللی آمریکا و وزارت کشور مشغول فعالیت گردیدند ، گروه فوق برای اکثر شهرهای کشور طرح شبکه بندی و گذربندی تهیه کردند در طول برنامه دوم عمرانی کشور ( 1341-1334 ) برای شهر اصفهان ، سنندج ، بیجار و ارومیّه طرح های جامع توسط کارشناسان آمریکائی و بر اساس اصل چهار ترومن تهیه گردید ،

د.وره سوم – دوره طرح های جامع و تفصیلی : طرح های شهری که هم اکنون در کشور متداول است در ابتدای برنامه سوم (1346-1342 ) شکل گرفت .

در طی برنامه های نیم ساله سوم ، اقدامات مربوط به تهیه 17 طرح جامع شهری به عمل آمد .

رواج الگوی برنامه ریزی جامع در ایران  :

با تاسیس سازمان برنامه در سال 1327 اندیشه برنامه ریزی جامع به کمک مشاوران خارجی در ایران صورت عملی به خود گرفت به ویژه پس از کودتای 28 مرداد 1332 و نفوذ همه جانبه آمریکا در سیاست و اقتصاد ایران ، الگوی برنامه ریزی جامع تحت تاثیر الگوی رایج در آمریکا نفوذ گسترده ای در کشور پیدا کرد

پس از مشکلات سازمان برنامه در ایران و حضور کارشناسان آمریکائی ( گروه دانشگاه هروارد ) در تدوین

برنامه های توسعه و عمران اقتصادی در ایران نظریه برنامه ریزی جامع به عنوان یک دیدگاه رسمی و قانونی به کار گرفته شد ، از همین ابتدا نیز برخی از مشاوران طرح ها نیز با اینکه دیدگاهی انتقادی به الگو طرح های جامعه داشتند اما متوجه این موضوع شدند که تمامی مسئولین ناگزیر برنامه ریزی جامع را اندیشه ای تقریبا تثبیت شده پذیرفته اند ( مهدیزاده، .... : 409 ) به نظر تنظیم کنندگان فرایند برنامه ریزی جامع برای تدوین برنامه سوم عمرانی کشور چون با انبوهی از مشکلات و مجهولات رو به رو بوده است لا جرم به گمانه زنی و اتکابه فرض های اساسی روی آورده است در واقع گمانه زنی ها در برنامه به نقطه ای رسید که موجبات عدم تحقق پذیری و کارکرد برنامه را زیر سوال برد و مشکل آنجاست که برای مشکلات بزرگ کلیدی راه حلهایی بر اساس مفروضات .و فرضیات ارائه داده بودند ، اسناد نهایی برنامه سوم مجموعه ای در هم تنیده از هدف های نا رسا و فرض های بسیار آسان و سهل الوصول بود ، این اسناد در جایی که باید راهنمای عملیات برنامه ریزی تلقی گردد مسائل بسیاری را مد نظر قرار نداده اند ، در واقع آنچه تهیه شد یک برنامه نبود بلکه آن چه تهیه شد یک مدل بود ، در هر حال الگوی توسعه شهری در این دوره زیر نفوذ همه جانبه ایالت متحده آمریکا  تابعی از الگوی توسعه اقتصادی – اجتماعی غربی بود که به ادغام بازار محلی در بازار جهانی و رشد برون زا و تاکید بر معیارهای کمی اتکا داشت .

در واقع در برنامه های عمرانی اول .و دوم زیر ساخت های عمومی این نوع توسعه فراهم شد و در برنامه سوم و چهارم و پنجم تاکید بیشتری بر توسعه شهری در چارچوب طرح های جامع مبذول گردید ، در برنامه عمرانی پنج ساله سوم اقدامات مربوط به تهیه 14 طرح جامع شهری به عمل آمد چهار ده شهر عبارت بودند از تهران ، تبریز ، رشت ، اصفهان ، کرج ، قزوین ، بندر انزلی ، چالوس ، نوشهر ، سربندر ، بابل ، بابلسر ، بندر عباس ، و بندر لنگه اولین طرح جامع شهری که به تصویب شواری عالی شهرسازی به تصویب رسید طرح جامع بندر لنگه در سال 1345 بود ، در اسفندماه 1351 با ابلاغ قرار داد تیپ 12 از جانب سازمان برنامه و بودجه طرح های شهری دارای تیپ و شرح خدمات همسان می شوند ( همان منبع 411 )

در سال 1353 با تصویب قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهر سازی طرح های

شهری در ایران شامل سه طرح : طرح جامع – هادی و تفصیلی شد ( همان منبع 412 )

دوره پهلوی اول (1320-1300 ) و ترویج غرب گرایی به نفی سنتها و آداب و رسوم بومی جامعه منجر گردید و جامعه را با بحران فرهنگی تحقیر آمیزی روبرو ساخت ، طرفداران سیاست های رضا شاه برای حل مشکل بی هویتی به دنبال یکسری ترویج و تبلیغ باستان گرایی افراطی رفتند ، دو سیاست متناقض غربی کردن مظاهر زندگی و ترویج باستان گرایی ، سیاست سومی را به همراه آورد و آن مبارزه خشونت آمیز با برخی از مظاهر دینی و فرهنگی بومی کشور بود ، نتیجه اجرای این دو سیاست در کالبد شهرهای ایران تخریب بی دلیل و بی هدف بافت شهری برای احداث خیابان هایی مانند بوذر جمهری و سیروس در تهران و اغلب شهرهای دیگر به تقلید از طرح های نوسازی شهری در اروپا به خصوص طرح هوسمان در زمان ناپلئون سوم برای پاریس بود ، در این نسخه ی از پیش پیچیده شده برای نوسازی شهرهای ایران یک نظامی قزاق به نام بوذر جمهری تبدیل می شود به بدل هوسمان و رضا خات هم بدل ناپلئون سوم : هدف نوسازی شهرهای اروپا و به خصوص پاریس که مقابله با ناآرامی های اجتماعی نظیر انقلاب 1789 فرانسه بود ، در ایران نیز سرکوب شورش های اجتماعی نظیر واقعه قتل گریبایروف وزیر مختار روس در ایران .

قضیه تحریم تنباکو و قیام مشروطه بود به نظر می رسد هدف اصلی در ورای دو و یا چند خیابان پهن و عمود بر هم در شهرها تقسیم جامعه شهری به اجزاء کوچکتر ومحصور با خیابان های وسیع برای دسترسی فوری نیروهای نظامی و تقسیم و سرکوب حرکت های مردمی در هسته های مجزا و کوچک اجتماعی است (کامروا ،1388 : 11). از این رو آغاز حاکمیت سلسله پهلوی همراه بود با گسترش و نوسازی و تمرکزاتش و بروکراسی و فعالیت هایی که مکمل این سیاست بودند ( کاتوزیان ، 1368 : 152 ) با توجه به موارد فوق الذکر می توان این نتیجه گیری را در بر گرفت که عینیت شهرسازی در ایران در دوران معاصر با توجه به بودجه ریزی ناشی از منابع نفتی و همچنین یک سری رفت و برگشت های سیاسی در بطن جامعه روابط بروکراتیک یا به عبارتی دیگر سفته بازی را در شالوده و بنیان خود داشته است ، این روابط بروکراتیک از بالا به پایین بیش از پیش که ریشه در عوامل سیاسی داشته است تاثیرات خود را نا خواسته در طرح ها و برنامه های شهری گذارده است (همان منبع ) شایان ذکر است که موجودیت این روابط بروکراتیک پیوسته به عنوان یکسری راه های نفوذ به منظور نظارت بر فعالیت های روزمره مردم می باشد ، ناگفته نماند که این اقدامات منحصر کردن تمامی فعالیت ها به دولت مرکزی نبوده است بلکه نهادها و ارگان های محلی نیز با توجه به یکسری از روابط تشکیلاتی و سازمانی حق انجام هر گونه فعالیت اجتماعی را داشته اند ( کاتوزیان 1368:102 )

در این منظر سیستم شهری ایران دارای شرایط زیر بود .

1-ازنظر درآمد کاملا وابسته به نفت

2-از نظر اختیار و اقتدار مدیریت به صورت بخش رسمی از دولت مرکزی

3-از نظر الگوی فکری نظیر روش های اروپایی

شهر نشینی از 1299 تا 1320 :

در این دوران به علت موجودیت یکسری خواسته های استعماری از طریق کشورهای استعمارگر فرآیند اینگونه کشورها در چپاول مستعمره های خویش تغییر پیدا کرد از جمله : رویکرد مورد استفاده سرمایه گذاری در کشورهای جهان سوم مانند ایران و رواج توسعه الگوی سرمایه داری در این کشورها برای غارت منابع آنان و ایجاد بازارهای مصرفی برای فروش تولیدات آنان می باشد زیرا دیگر استعمار به روش مستقیم جوابگو نبوده است .

اقتدار دولت مرکزی ( پهلوی اول ) در ورای جنگ و تحولات اجتماعی ، اقتصادی ، کالبدی و سیاسی چندی در ایران صورت گرفت که به دنبال شروع روند مدرنیزاسیون به طور رسمی از سال 1305 که قدرت رضا شاه تحکیم یافت ، با سرمایه گذاری بیشتر در امور زیر ساختی و بخش های دیگر ادامه پیدا کرد و با موجودیت نهادهای مالی – اقتصادی ( مانند بانک ها ) از جمله رویکرد های اصلی برای به جریان انداختن اندوخته های مردم و تامین اعتبار برای خرید کالاهای وارداتی تاسیس گردید در این دوره منابع جدیدی پایه گذاری شده و تولید خالص کشور در حوزه صنعت به میزان 8/9 در دهه افزایش پیدا کرده است .آن چه که مقداری از نیازهای مالی دولت را از یک طرف تامین می کرد و از طرف دیگر ایران را به لحاظ قرارگیری در طرح تقسیم بین المللی کار به سوی تک محصولی شدن سوق می داد نفت بود ( مشهدی زاده دهاقانی ، 1389 : 47 )

براساس تمامی موارد گفته شده در فوق ، اقدامات اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی و ..... نشان از افزایش

وابستگی داشته است به عبارتی دیگر منابع موجود بیش از پیش پایه ای نبوده و موجبات وابستگی کشور را

فراهم می ساخته اند .

به هر حال نقش ارادی و تجاری شهرها در این دوره مسجّل شد ، زیرا با تمرکز نهادها و ارگان دولتی در مراکز شهری و همچنین امکان مبادله کالاهای داخلی  و خارجی موجبات رونق آنها را فراهم می آورد در این دوره مهمترین رویکردی که موجودیّت پیدا کرد مهاجرت روستائیان به شهرها بود که نطفه آن بسته شد . حال این مهاجرت برای اشتغال بوده و یا به منظور تامین معیشت و زندگی روزمره می باشد .( رسیدن به آرمان ها وزندگی برتر در میان شهریان ) از همین دوره پیوسته رشد و توسعه شهر و شهر نشینی را داشته که به گونه ای لجام گسیخته موجب توسعه کالبدی شهرها چه در درون و چه در برون را شامل گردید ( همان منبع )

شهر نشینی از 1320 تا 1340 :

با بروز جنگ جهانی دوم و تحریم ها و عدم خرید منابع اولیّه محصولات کشاورزی در ایران ، شهر و شهر نشینی در این دوره رویکردی متفاوت تری نسبت به قبل پیدا کرد .

در این دوره روابط شهر و روستا با یکدیگر دچار یکسری اتفاقات خاص گردید ، تا قبل از این شهر ها تامین کننده ما یحتاج و منابع از روستاها بوده اند . اما به دلیل عدم فعالیت های کشاورزی در این بازه زمانی این روستاها بودند که برای تامین منابع خود متوجه شهر ها گردیدند.

به هم خوردن این رابطه از یک سو و اشاعه بهداشت هر چند محدود در روستاها از سوی دیگر باعث شد که مهاجرت از روستا به شهرها شروع شود چرا که در شهر ها صنعت به تدریج گسترش یافته و زمینه کار و اشتغال فراهم آمده و فعالیت های تجاری و سود آور نیز در شهرها شایع شد اما این جذب مهاجرین توسط شهر نشینی بود ، چون رونق شهرها هنوز به مرحله ای نرسیده بود که مهاجرین را به صورتی شدید به طرف خودبکشاند با این حال مهاجرت تا حدودی گسترش یافته و رشد شهر نشینی تسریع شد ، ( همان منبع ، 51 )

شهر نشینی از 1340 تا 1357 :

اقتضاد ایران در این دوره برگرفته شده از یک شیوه تک محصولی می باشد و از طرفی نیز ایجاد بازار مصرفی

گسترده برای تولیدات کارخانجات صنعتی فراهم آورده بود ، این بار امپریالیسم و کارتلهای صنعتی شیوه ای دیگر را تجویز کرده وآن انتقال صنعت به این کشور بود . البته این منابع پایه ای و مادر نبوده بلکه صنعتی بوده که به جوامع سرمایه داری بیشتر کمک کرد تا حداکثر استفاده از منابع خام معادن کشور ایران را برده و با بازگشت محصولات مصرفی سودهای کافی را به جیب بزنند (مشهدیزاده دهاقانی ، 1389 : 51 ) با ایجاد و استقرار منابع جدید در نزدیک شهرها از یک طرف و از طرف دیگر با انجام مانور اصلاحات اراضی که نظام کشاورزی را از هم پاشاند نتوانست به ثبات و جایگزینی روستائیان در روستا وبهبود وضع آنها کمک کند بلکه چیزی که بر جای ماند اثرات نا به هنجار آن بر بافت اجتماعی و اقتصادی روستاها بود و بستر مهاجرت روستائیان به شهرها بیش از پیش فراهم گردید .

بسیاری زمین خود را فروخته و خیلی ها زمین هایشان از دستشان خارج گردید و روانه شهر شدند از جمله اقدامات دیگری که بی تاثیر نبوده است مانند اشاعه بهداشت و مبارزه با بیماری ها در شهر ها بود و مچنین یکسری اقدامات عمرانی مانند خانه سازی و خدمات رسانی نیز از این جمله هستند که موجبات مهاجرت روستا به شهر را شامل می شدند .

برآورد تقریبی حجم مصالح مصرفی(بتن و فولاد)

برآورد تقریبی حجم مصالح مصرفی(بتن و فولاد):

عناصری که در این ساختمان بعنوان مصرف کنندة مصالح بتن و فولاد در نظر گرفته شده اند عبارتند از: دالها, تیرها, ستونها, پله ها, دیوارهای برشی, دیوارهای حایل زیرزمین و شالوده ها می باشند. در هر یک از این اجزاء سازه ای برحسب مقدار فولاد طراحی شده و ابعاد عضو, مقدار فولاد مصرفی محاسبه شده است, و برحسب ابعاد عضو حجم بتن مصرفی محاسبه که از این مقدار بتن حجم فولاد کسر شده است, تا مقدار دقیق بتن مصرف شده بدست آید.

بلاخره برآورد می شود که در این ساختمان تقریباً  16.23 مترمکعب فولاد و 1890.34 مترمکعب بتن مصرف شود.(یعنی حدود 126.6 تن فولاد و 4536.8 تن بتن مصرف می شود.)

جزئیات برآورد فوق در جداول صفحات بعدی ذکر شده است.

سقف مجوف بتن مسلح با استفاده از بلوک تو خالى ماندگار، از جنس پلى پروپلین

سقف مجوف بتن مسلح با استفاده از بلوک تو خالى ماندگار، از جنس پلى پروپلین

سقف هاى بتن مسلح به دلیل نیاز به کنترل تغییر شکل ها و ترک ها، بسیار مورد توجه و گاه محدود به دهانه هاى کوچک مى شوند. حال اگر بتوان مقطع سقف هاى بتن مسلح، به ویژه دال ها را به نحوى بهبود بخشید که بتواند علاوه بر تأمین ضوابط کنترلى، در دهانه هاى بزرگ نیز مجاز به استفاده باشد و هم چنین در مقایسه با دال هاى مشابه از وزن کمترى برخوردار باشد، مى توان به شیوه جدیدى در روش اجراى دال‌هاى بتن مسلح دست یافت. سقف هاى مجوف بتن مسلح، از دولایه بتن مسلح تشکیل شده است که در بالا و پائین دال و بطور گسترده قرار  مى گیرد و حد فاصل این دو لایه با نوعى بلوک توخالى U-BOOT‌که از جنس پلى اتیلن مى باشد، ، ماندگار به نام پر شده است. این محصول همانند بلوک هاى سفالى یا پلى استایرن داراى هندسها ى مکعبى اما مجوف مى باشد که ‌با‌‌‌‌ توجه به نیاز پروژه و محاسبات طراحى، ابعاد مختلفى دارند. در روند اجراى دال هاى مجوف با استفاده از

 U-BOOT، پس از آرماتورگذارى لایه زیرین،  U-BOOTها کنار هم روى شبکه آرماتور زیرین قرار گرفته و پس ازقرارگیرى آرماتورهاى برشى میانى و همچنین آرماتوربندى لایه فوقانى، بتن روئى ریخته شود. در نهایت مقطع دال به صورت شکل I در آمده و عملکرد بهترى نسبت به مقطع مستطیل کامل خواهد داشت. آن چه جزء مزایاى این دال شمرده مى شود، عدم حضور تیر در دال حاصله مى باشد که البته با توجه به نیاز طراحى، ممکن است تمهیدات خاصى جهت تأمین تیرهاى پنهان انجام شود.

همچنین از آن جا که در برخى از پروژه هاى بزرگ، فواصل زیاد ستون ها و امکان تعبیه دهانه بزرگ به جهت تأمین پارکینگ در ساختمان را ایجاب مى کند، مى توان سیستم فوق را به عنوان گزینه مناسبى براى اجرا در چنین پروژه هائى معرفى نمود.

در مورد این سقف ها آنچه مورد اهمیت است امکان اجراى تأسیسات، نحوه دسترسى به آن ها و بهره گیرى از فضاى مجوف بلوک ها است که بنا به نیاز پروژه و نظرطراح تأمین مى شود.

این سقف در زمینه انرژى، حریق، آکوستیک و سازه درمرکز تحقیقات ساختمان و مسکن بررسى گردیده و حیطه الزامات مربوطه مورد تأیید میباشد.

الزامات اجراى سقف مجوف بتن مسلح با استفاده از بلوک توخالى ماندگار از جنس پلى پروپیلن

U-BOOT نوعى قالب ماندگار از جنس پلى پروپیلن براى ساخت سقف هاى بتن مسلح دوطرفه مجوف به شمار مى رود.

-2 در طراحى و اجراى سقف هاى حاصل از این روش، رعایت کلیه الزامات مربوط به طرح لرزه ا‌ى، مطابق با  2800-84 و ویرایشهاى بعد از آن، الزامى است. استاندارد در صورتیکه این سقف به عنوان دال تخت مدنظر قرار مى گیرد، استفاده از دیوار برشى در طرح لرزه ا‌ى الزامى است.

-3 رعایت کلیه ضوابط مبحث نهم مقررات ملى درخصوص طرح و محاسبه سقف ها الزامى است.

-4 تحلیل و طراحى قطعات بتن مسلح، به همراه آرماتور گذارى هاى خمشى و برشى، بر مبناى روشهاى معتبر شناخته شده و آئین نامه هاى معتبر بتن مسلح، صورت پذیرد.

-5 منظور نمودن بارهاى حین اجرا در استفاده از این نوع قالب ضرورى است.

-6 مشخصات فنى قالب ماندگار پلى پروپیلن باید بر مبناى استاندارد  BBA انگلستان تأمین شود.

-7 رعایت مشخصات فنى مربوط به میل گرد و بتن مورد استفاده در سقف، هم چنین ضوابط آرماتوربندى و بتن ریزى، مطابق مبحث نهم مقررات ملى ساختمان الزامى مى باشد.

-8 درنظر گرفتن جزئیات دقیق مسیر و محل نصب کلیه اقلام تأسیسات مکانیکى و برقى در مرحله طراحى و اجراى سقف، ضرورى است.

-9 رعایت تمامى ضوابط و مقررات مربوط به محیط زیست، مطابق با استانداردهاى معتبر بین ا لمللى الزامى است.

-10 رعایت الزامات مبحث 19 مقررات ملى ساختمان، جهت صرفه جویى در مصرف انرژى الزامى است.

-11 رعایت مبحث سوم مقررات ملى ساختمان درخصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و همچنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق با درنظر گرفتن تعداد طبقات، ابعاد ساختمان، کاربرى و وظیفه عملکردى عنصر ساختمانى ضرورى است.

-12 صدابندى هوابرد و کوبهاى سقف بین طبقات مى بایست مطابق مبحث هجدهم مقررات ملى ساختمان تامین گردد.

‌قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری

‌قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری

‌ماده 1 - کانون‌های کارشناسان رسمی دادگستری در مراکز استانها که مطابق این قانون تشکیل می‌گردند به عنوان "‌کانون استان" شناخته می‌شوند و‌دارای شخصیت حقوقی مستقل غیر دولتی، غیر انتفاعی و غیر سیاسی می‌باشند.
‌ماده 2 - کانون استان در مراکز استانها با وجود حداقل سی نفر کارشناس رسمی مقیم تشکیل می‌گردد و تا وقتی که در مرکز استانی کانون مستقل‌تشکیل نگردیده است، کارشناسان رسمی آن استان عضو نزدیک‌ترین کانون به آن استان خواهند بود.
‌ماده 3 - شورای عالی کارشناسان متشکل از هجده نفر عضو به انتخاب کارشناسان کل کشور به تناسب تعداد کارشناسان عضو هر کانون در تهران‌تشکیل می‌گردد. اعضای شورای عالی کارشناسان باید دارای شرایط موضوع ماده (15) این قانون باشند و نحوه انتخاب آنان براساس آیین‌نامه این قانون‌خواهد بود.
‌تبصره 1 - مدت عضویت در شورای عالی کارشناسان چهار سال می‌باشد و انتخاب مجدد برای یک دوره دیگر بلامانع است.
‌تبصره 2 - منتخبین موضوع این ماده از بین خود یک نفر به عنوان رئیس، یک نفر نایب رئیس، یک نفر خزانه‌دار، یک نفر کارپرداز، دو نفر منشی و‌دو نفر بازرس با اکثریت آراء انتخاب می‌نمایند.
‌شورای مذکور تا انتخاب اعضای جدید کماکان عهده‌دار وظایف مقرر می‌باشند.
‌ماده 4 - اهداف هر کانون به شرح زیر است:
‌الف - ایجاد زمینه لازم برای تشکل و جذب نیروهای متخصص و متعهد به منظور ارائه خدمات کارشناسی و تلاش در جهت تأمین و تعمیم‌عدالت در امور مربوطه.
ب - فراهم آوردن موجبات تعالی علمی و تجربی کارشناسان عضو.
ج - تنظیم و اداره امور کارشناسان عضو در کارهای مربوط به کارشناسی درحدود مقررات.
‌د - نظارت مستمر بر نحوه عمل و رفتار کارشناسان عضو جهت حصول اطمینان از حسن جریان امور کارشناسی.
ه - ایجاد ارتباط و مبادله اطلاعات تخصصی و فنی بین کارشناسان عضو از طریق شورای عالی کارشناسان با مؤسسات مشابه در سایر کشورها با‌رعایت مقررات موضوعه.
‌ماده 5 - ارکان هر کانون به شرح زیر است:
‌الف - مجمع عمومی؛
ب - هیأت مدیره؛
ج - بازرسان؛
‌د - دادسرا و دادگاه انتظامی.
‌ماده 6 - مجامع عمومی - عادی و فوق‌العاده- هر کانون از کارشناسان رسمی عضو آن کانون که پروانه کارشناسی آنان دارای اعتبار بوده و در حال‌تعلیق نباشند به شرح ذیل تشکیل می‌شوند:
‌الف - مجمع عمومی عادی سالانه در سه ماه اول هر سال به دعوت هیأت مدیره تشکیل و با حضور نصف به علاوه یک کارشناسان رسمی عضو‌کانون رسمیت خواهد یافت. در صورتی که در جلسه اول نصاب مزبور حاصل نشود به دعوت هیأت مدیره، جلسه تجدید و با حضور حداقل یک سوم‌اعضاء رسمیت خواهد یافت و تصمیمات مجمع با اکثریت آرای اعضای حاضر در جلسه معتبر خواهد بود.
ب - مجمع عمومی عادی یا فوق‌العاده دارای هیأت رئیسه‌ای مرکب از یک نفر رئیس و دو نفر منشی خواهد بود که از بین اعضای حاضر در‌جلسه مجمع و توسط اعضای یاد شده تعیین می‌شوند. برای نظارت در اخذ رأی و قرائت آراء پنج نفر به عنوان هیأت نظارت از بین اعضای حاضر در‌مجمع توسط مجمع انتخاب خواهند شد.
‌تبصره 1 - در صورت عدم دعوت هیأت مدیره برای تشکیل مجمع عمومی عادی در موعد مقرر، جلسه مجمع عمومی فوق‌العاده به دعوت‌بازرسان هر کانون یا یک دهم کارشناسان رسمی عضو در کانون و یا یک پنجم کارشناسان رسمی عضو در کانونهای دیگر تشکیل خواهد شد.
‌تبصره 2 - نحوه تشکیل و اداره جلسات مجامع عمومی عادی و فوق‌العاده، چگونگی نظارت بر انتخابات توسط هیأت نظارت، شیوه برگزاری‌انتخابات اعضای هیأت مدیره و بازرسان و دادستان انتظامی در آیین‌نامه اجرائی این قانون مشخص خواهد شد.
‌ماده 7 - وظایف و اختیارات شورای عالی کارشناسان به قرار زیر است:
‌الف - اقدامات لازم برای ارتقاء سطح خدمات کارشناسی در سراسر کشور از طریق سیاستگزاری، برگزاری دوره‌های آموزشی، بازآموزی،‌گردهمائی، هم‌اندیشی و همچنین برگزاری آزمون سالیانه براساس نیاز مناطق کشور و تدوین مقررات مربوط به رشته‌ها و گروه‌های مختلف کارشناسی.
ب - تدوین مقررات و ضوابط صلاحیت علمی و فنی متقاضیان کارشناسی و نیز ضوابط ارتقاء صلاحیت عملی، جغرافیایی و نقل و انتقال‌کارشناسان رسمی برابر مقررات این قانون.
ج - تدوین نظامنامه‌های مربوط به تشکیل و شرح وظایف کمیسیونهای مشورتی علمی و فنی و سایر کمیسیونهای خاص.
‌د - تعیین تعرفه عضویت و پیشنهاد حق‌الزحمه کارشناسی جهت ارائه به مراجع ذی‌ربط.
‌هـ - بررسی و تصویب یا رد پیشنهادات کانونها در محدوده ضوابط و مقررات.
‌و- تدوین و تصویب نظامنامه‌های مالی، معاملاتی و استخدامی کانونها.
‌ز - تدوین و بازنگری در ضوابط و روش‌های کارشناسی و اظهارنظر در خصوص استعلامات و ارائه رویه واحد در امور کارشناسان.
ح - نظارت بر حسن انجام انتخابات کانونها در حوزه‌های انتخابات استانی با رعایت مقررات مربوطه.
ط - نظارت بر اجرای مقررات توسط ارکان هر کانون و اعلام تخلفات آنان به مراجع ذی‌ربط.
ی - تعیین نماینده جهت شرکت در مجامع بین‌المللی و مجامع داخلی از قبیل قانونگذاری، اجرایی و قضائی.
ک - صدور احکام انتصاب اعضای هیأت مدیره، رؤسا و دادستانهای انتظامی هر کانون.
ل - انجام سایر وظایف مقرر در قوانین و مقررات.
‌تبصره 1 - نحوه تشکیل جلسات و اتخاذ تصمیم طبق آیین‌نامه اجرائی این قانون می‌باشد.
‌تبصره 2 - تصمیمات شورای عالی کارشناسان درحدود مقررات این قانون برای کلیه کانون‌های کشور لازم‌الاجراء می‌باشد.
‌تبصره 3 - شورای عالی کارشناسان می‌تواند باتوجه به شرایط، قسمتی از اختیارات خود را به کمیسیونهای وابسته و یا کانون‌های مستقل استان‌مربوط تفویض نماید.
‌ماده 8 - وظایف و اختیارات مجمع عمومی عادی به شرح زیر است:
‌الف - بررسی گزارش سالیانه عملکرد کانون و اتخاذ تصمیم درباره آن پس از استماع گزارش بازرسان.
ب - بررسی و تصویب صورتهای مالی سالیانه کانون پس از استماع گزارش بازرسان.
ج - بررسی و تصویب خط مشی و برنامه و بودجه سال آینده کانون به پیشنهاد هیأت مدیره.
‌د - رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به سایر موارد پیشنهادی که در محدوده وظایف کانون توسط هیأت مدیره در دستور جلسه قرار گیرد.
‌هـ - تصویب اخذ وام و اعتبار برای کانون به پیشنهاد هیأت مدیره.
‌و - گزارش عملکرد و صورت‌های مالی سالانه پس از تصویب مجامع عمومی، توسط هیأت مدیره هر کانون برای شورای عالی کارشناسان ارسال‌خواهد شد.
‌ز - انتخاب اعضای هیأت مدیره و بازرسان و دادستان انتظامی کانون.
‌تبصره - در مواردی که به علت سلب شرایط یا فوت یا بیماریهای صعب‌العلاج که ادامه فعالیت را به مدت معتنابهی غیرممکن می‌سازد یا استعفای‌تعدادی از اعضای هیأت مدیره یا دادستان و یا بازرسان، حسب مورد تعداد اعضای هیأت مدیره به حد نصاب لازم نرسد و یا انجام وظایف دادستان و یا‌بازرسان متوقف گردد، برای تکمیل اعضای هیأت‌مدیره و جایگزین کردن دادستان و بازرسان توسط مجمع عمومی فوق‌العاده انتخابات به عمل خواهد‌آمد که به ترتیب و حسب مورد با دعوت رئیس هیأت مدیره کانون مربوط و یا دو نفر از اعضای هیأت مدیره و یا بازرسان تشکیل می‌گردد.
‌سایر موارد تشکیل مجمع عمومی فوق‌العاده با رعایت دیگر مقررات این قانون بنا به تشخیص هیأت مدیره کانون مربوط صورت خواهد گرفت.
‌ماده 9 - اعضای هیأت مدیره ، بازرسان و دادستان انتظامی از بین کارشناسان رسمی عضو کانون مربوط که دارای پروانه کارشناسی رسمی معتبر‌بوده و در حال تعلیق نباشند انتخاب می‌گردند. اشخاص یاد شده علاوه بر دارا بودن شرایط مذکور در ماده (15) این قانون باید دارای شرایط زیر نیز‌باشند:
‌الف - حداقل سه سال سابقه کارشناسی رسمی،
ب - مدرک تحصیلی لیسانس یا بالاتر.
‌تبصره 1 - اشخاص یاد شده در مدت عضویت باید در شهر محل کانون مربوط اقامت داشته باشند.
‌تبصره 2 - تشخیص و احراز شرایط انتخاب مقرر در این ماده برعهده کمیسیون تشخیص صلاحیت اولویتهای اخلاقی می‌باشد.
‌ماده 10 - هیأت مدیره در کانون تهران دارای یازده نفر عضو اصلی و سه نفر عضو علی‌البدل و در سایر کانونها دارای پنج نفر عضو اصلی و دو نفر‌عضو علی‌البدل خواهد بود که برای مدت چهار سال انتخاب می‌شوند. جلسات هیأت مدیره در کانون تهران با حضور حداقل هفت نفر و در سایر کانونها‌با حضور حداقل سه نفر تشکیل و رسمیت خواهد یافت. تصمیمات هیأت مدیره کانون تهران با حداقل شش رأی و هیأت مدیره کانونهای دیگر با حداقل‌سه رأی معتبر خواهند بود.
‌تبصره 1 - موارد شرکت اعضای علی‌البدل در جلسات هیأت مدیره به جای اعضای اصلی در آیین‌نامه اجرایی این قانون مقرر می‌گردد.
‌تبصره 2 - پس از انقضای مدت مأموریت چهارساله هیأت مدیره، در صورتی که انتخاب هیأت مدیره جدید به هر علت انجام نشود و به تأخیر‌افتد، هیأت مدیره سابق تا تشکیل هیأت مدیره جدید کماکان انجام وظیفه خواهد نمود.
‌در هر صورت مدت زمان تأخیر در انتخاب هیأت مدیره جدید نباید از شش ماه تجاوز نماید. در صورت برطرف نشدن علل تأخیر، مهلت مذکور با تأیید‌مجمع عمومی فوق‌العاده امکان‌پذیر است.
‌ماده 11 - هیأت مدیره کانون تهران از بین خود یک نفر رئیس، دو نفر نایب رئیس، دو نفر منشی، یک نفر مسؤول امور مالی با رأی مخفی برای‌مدت دو سال به عنوان هیأت رئیسه انتخاب می‌نماید. هیأت رئیسه سایر کانونها مرکب از یک نفر رئیس، یک نفر نایب رئیس، یک نفر منشی و یک نفر‌مسؤول امور مالی می‌باشد که به ترتیب بالا انتخاب خواهند شد. تجدید انتخاب اعضای مذکور بلامانع است. تا زمانی که هیأت رئیسه جدید تعیین‌نشده است، هیأت رئیسه قبلی کماکان انجام وظیفه خواهد نمود.
‌تبصره 1 - رئیس هیأت مدیره هر کانون، رئیس کانون مذکور نیز خواهد بود.
‌تبصره 2 - نحوه دعوت و زمان انتخاب هیأت رئیسه جدید در آیین‌نامه اجرائی این قانون مشخص خواهد شد.
‌ماده 12 - وظایف هیأت مدیره هر کانون به قرار زیر است:
‌الف - اداره امور کانون جهت تحقق موارد مقرر در ماده (4) این قانون.
ب - اتخاذ تصمیم در خصوص اجازه صدور و تمدید پروانه کارشناسی و نیز ابلاغ کارآموزی برای افراد واجد شرایط.
ج - دعوت برای تشکیل مجامع عمومی و اجرای تصمیمات آنها.
‌د - قبول شکایات و عندالاقتضا ارجاع به دادسرای انتظامی کانون برای تعقیب کارشناس رسمی.
‌تبصره - تصمیمات هیأت مدیره در مورد رد شکایت ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ به شاکی قابل اعتراض و رسیدگی در دادسرای انتظامی‌کانون مربوط خواهد بود.
‌هـ - اعلام تخلف به دادسرای انتظامی در صورت اطلاع از وقوع تخلف کارشناس رسمی.
‌و - اظهارنظر مشورتی نسبت به مسایل و موضوعات ارجاعی از طرف کلیه دستگاهها اعم از وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و‌مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی.
‌ز - تصویب معاملات جاری، استخدام و عزل و نصب کارکنان.
ح - اجرای سایر وظایفی که در این قانون برای هیأت مدیره پیش‌بینی شده است.
‌ماده 13 - کمیسیون تشخیص صلاحیت‌های مندرج در ماده (15) این قانون متشکل از پنج عضو اصلی و دو عضو علی‌البدل خواهد بود که دو‌عضو اصلی و یک عضو علی‌البدل از بین حقوقدانان توسط رئیس قوه قضائیه انتخاب و بقیه اعضاء از بین کارشناسان رسمی به پیشنهاد شورای عالی‌کارشناسان و تأیید رئیس قوه قضائیه منصوب خواهند شد. تشخیص صلاحیت اولویتهای اخلاقی مندرج در این قانون بر عهده کمیسیون یاد شده‌می‌باشد.
‌تبصره - مدت عضویت هر عضو در کمیسیون یاد شده چهار سال می‌باشد.
‌ماده 14 - رئیس هر کانون بالاترین مقام اداری و اجرائی آن کانون بوده و دارای وظایف ذیل است:
‌الف - ابلاغ مصوبات هیأت مدیره کانون و اجرای آنها بر حسب مورد.
ب - نظارت بر حسن جریان کلیه امور اجرایی و اداری.
ج - حفظ حقوق و منافع و اموال کانون.
‌د - امضای پروانه کارشناسان رسمی و صدور آن بعد از تصویب هیأت مدیره کانون مربوطه.
‌هـ - نمایندگی کانون در نزد مراجع قانونی و اشخاص حقیقی.
‌و - ارجاع به داوری و صلح و سازش پس از تصویب هیأت مدیره کانون.
‌ز - تهیه و تنظیم بودجه سالانه و پیشنهاد به هیأت مدیره.
ح - اخذ وام و اعتبار پس از پیشنهاد هیأت مدیره کانون و تصویب مجمع عمومی.
ط - انجام امور اداری و مالی و معاملاتی و استخدامی و عزل و نصب کارکنان کانون با رعایت مقررات مربوط.
ی - امضای قراردادها و اسناد تعهدآور کانون مربوط، به اتفاق یک نفر از اعضای هیأت مدیره با انتخاب هیأت مدیره کانون مذکور.
‌ماده 15 - متقاضیان اخذ پروانه کارشناسی رسمی علاوه بر وثاقت باید واجد شرایط ذیل باشند:
‌الف - متدین به دین اسلام و یا یکی از اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و وفاداری به نظام مقدس جمهوری‌اسلامی ایران،
ب - داشتن تابعیت ایرانی.
ج - نداشتن پیشینه کیفری مؤثر.
‌د - عدم اعتیاد به مواد مخدر.
‌هـ- نداشتن وابستگی و سابقه عضویت و هواداری در گروههای غیرقانونی یا مخالف اسلام.
‌تبصره - وزارت اطلاعات مکلف است ظرف مهلت دو ماه مراتب استعلام را اعلام نماید.
‌و - داشتن دانشنامه کارشناسی یا بالاتر در رشته مورد تقاضا و حداقل پنج سال سابقه تجربی در رشته مربوط بعد از اخذ مدرک تحصیلی مذکور.‌هرگاه در رشته مورد نیاز، دوره تحصیلی کارشناسی یا بالاتر وجود نداشته باشد در این صورت افراد با دارا بودن مدرک دانشنامه کارشناسی یا بالاتر در‌هر رشته و حداقل پانزده سال سابقه کار در آن رشته می‌توانند متقاضی اخذ پروانه کارشناسی رسمی باشند.
‌ز - دارابودن حداقل بیست و پنج سال سن در پایان مهلت ثبت نام.
ح - موفقیت در آزمون علمی و تجربی و گزینش صلاحیت اولویت‌های اخلاقی.
ط - گذرانیدن دوره کارآموزی به مدت یک سال تحت نظر کارشناس رسمی‌ای که بیش از ده سال سابقه کارشناسی رسمی داشته و به عنوان‌کارشناس راهنما با معرفی هیأت مدیره کانون مربوط .
ی - داشتن معافیت یا کارت پایان خدمت وظیفه عمومی.
‌تبصره 1 - شرایط لازم برای ثبت‌نام، نحوه انتخاب و نحوه برگزاری آزمون و منابع سؤالات امتحانی و موعد اعلام نتیجه و نحوه نظارت بر‌کارآموزان در طول دوره کارآموزی و همچنین وظایف کارآموزان در این دوره در آیین‌نامه اجرایی این قانون مشخص خواهد شد. کارآموزان در طی دوره‌کارآموزی حق هیچگونه اظهارنظر کارشناسی رسمی را به طور مستقل ندارند.
‌تبصره 2 - پس از اعلام تعداد مورد نیاز در رشته کارشناسی امور ثبتی، دارندگان دانشنامه کارشناسی و فارغ‌التحصیلان آموزشگاههای اختصاصی‌ثبت اعم از شاغل یا بازنشسته که حداقل ده سال سابقه در امور ثبتی و یا نقشه‌برداری ثبتی داشته باشند می‌توانند در صورت داشتن شرایط مذکور در‌آزمون یاد شده شرکت کنند.
‌تبصره 3 - در رشته‌هایی که سابقه کارشناسان رسمی آن کمتر از ده سال است، شرط دارابودن ده سال سابقه کارشناسی برای کارشناس راهنما‌لازم‌الرعایه نیست. متقاضیان رشته‌های جدید کارشناسی رسمی به مدت سه ماه تحت نظارت کانون مربوط کارآموزی خواهند نمود.
‌تبصره 4 - عدم پذیرش درخواست صدور پروانه کارشناسی رسمی هریک از متقاضیان مانع از تقاضای مجدد آنان برای دفعات بعدی نخواهد بود.
‌ماده 16 - کسانی که تا تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون دارای پروانه کارشناسی رسمی معتبر باشند، تا زمانی که براساس قوانین جاری سلب‌صلاحیت از آنان نشده باشد، پروانه کارشناسی آنان معتبر بوده و تابع مقررات این قانون خواهند بود.
‌ماده 17 - کارشناسان رسمی جدید به هنگام اخذ پروانه باید با حضور در جلسه هیأت مدیره کانون مربوط با حضور ریاست دادگستری استان یا‌نماینده وی به شرح زیر سوگند یاد نمایند:
«‌به خداوند متعال سوگند یاد می‌کنم در امور کارشناسی که به من ارجاع می‌گردد خداوند متعال را حاضر و ناظر دانسته، به راستی و درستی نظر خود را‌اظهار نمایم و اغراض شخصی خود را در آن دخالت ندهم و تمام نظر خود را نسبت به موضوع کارشناسی اظهار نمایم و هیچ چیز را مکتوم ندارم و‌برخلاف واقع چیزی نگویم و ننویسم و رازدار و امین باشم.»
‌ماده 18 - در تمامی مواردی که رجوع به کارشناسی لازم باشد - به استثنای مواردی که در قوانین و مقررات جاری کشور به گونه دیگری برای‌وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی، شرکتهای دولتی، نهادهای عمومی غیر دولتی و سایر دستگاههای دولتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام یا ذکر‌صریح نام می‌باشد، تعیین تکلیف شده است و یا مواردی که تابع قوانین و مقررات خاص می‌باشد - دستگاههای یاد شده در این ماده باید از وجود‌کارشناسان رسمی استفاده نمایند.
‌تبصره 1 - ارجاع امر کارشناسی از ناحیه مراجع قضائی به کارشناس، تابع قانون آیین دادرسی می‌باشد.
‌تبصره 2 - کارشناسان رسمی مکلفند در امور ارجاعی در صورت وجود جهات رد، موضوع را به طور کتبی اعلام و از مبادرت به کارشناسی امتناع‌نمایند، در غیر این صورت متخلف محسوب و به مجازات انتظامی موضوع این قانون محکوم می‌شوند. جهات رد کارشناس رسمی همان جهات رد‌دادرس مندرج در قانون آیین دادرسی مدنی می‌باشد.
‌ماده 19 - اظهارنظر کارشناسی باید مستدل و صریح باشد و کارشناسان رسمی مکلفند نکات و توضیحاتی که برای تبیین نظریه ضروری است و یا‌توسط شورای عالی کارشناسان مشخص می‌گردد به طور کامل در آن منعکس نمایند. کارشناس رسمی موظف است در حدود صلاحیت خود نظر‌کارشناسی را به طور کتبی و در مهلت مقرر به مراجع ذی‌ربط تسلیم و نسخه‌ای از آن را تا مدت حداقل پنج سال بعد از تاریخ تسلیم نگهداری نماید.
‌تبصره - در مواردی که انجام معاملات مستلزم تعیین قیمت عادله روز از طرف کارشناس رسمی است، نظریه اعلام شده حداکثر تا شش ماه از‌تاریخ صدور معتبر خواهد بود.
‌ماده 20 - بازرسان هر کانون مرکب از دو نفر بازرس اصلی و یک نفر بازرس علی‌البدل خواهد بود که برابر این قانون برای مدت چهار سال انتخاب‌خواهند شد تا برامور اجرائی کانون مربوط نظارت داشته گزارش لازم را به مجمع عمومی ارائه نمایند.
‌ماده 21 - دادسرای انتظامی هریک از کانونها، مرجع تعقیب تخلفات انتظامی کارشناسان رسمی متخلف حوزه آن کانون می‌باشد. دادستان‌دادسرای انتظامی هر کانون از بین کارشناسان رسمی به وسیله مجمع عمومی آن کانون برای مدت چهار سال انتخاب خواهد شد و دادیاران دادسرای‌انتظامی از بین کارشناسان رسمی کانون مربوط به پیشنهاد دادستان و تأیید هیأت مدیره آن کانون به تعداد لازم تعیین می‌شوند. دادسرای انتظامی پس از‌رسیدگی به شکایات ارجاعی در صورتی که عقیده بر تخلف داشته باشد، کیفرخواست صادر و در غیر این صورت قرار منع تعقیب خواهد داد. قرار منع‌تعقیب ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ از طرف شاکی یا رئیس هیأت مدیره هر کانون قابل اعتراض در دادگاه انتظامی کانون مربوطه می‌باشد و چنانچه‌دادگاه انتظامی مزبور قرار منع تعقیب را صحیح ندانست، به موضوع رسیدگی و حکم مقتضی صادر می‌کند.
‌تبصره - مرجع تعقیب تخلفات انتظامی اعضای هیأت مدیره و دادستان و بازرسان کانون استانها، دادسرای انتظامی قضات می‌باشد.
‌ماده 22 - هرگاه تخلف کارشناس رسمی عنوان یکی از جرائم مندرج در قوانین را داشته باشد، دادسرای انتظامی کانون مربوط مکلف است مراتب‌را برای رسیدگی به جنبه جزائی آن در اسرع وقت به مراجع قضائی صالح اعلام دارد و چنانچه علاوه بر جرائم مزبور تخلف انتظامی داشته باشد، مطابق‌این قانون و آیین‌نامه‌های آن به تخلف انتظامی رسیدگی و اقدام لازم معمول دارد. تصمیم مراجع قضائی مزبور مانع اجرای مجازاتهای انتظامی‌کارشناسان رسمی نخواهد بود.
‌ماده 23 - مرجع رسیدگی به تخلفات انتظامی کلیه کارشناسان هر استان، دادگاه انتظامی مربوطه می‌باشد. اعضای دادگاه به شرح زیر برای مدت‌چهار سال انتخاب می‌گردند:
1- یک نفر حقوقدان که حداقل ده سال سابقه کار داشته باشد به انتخاب رئیس قوه قضائیه.
2- رئیس هیأت مدیره کانون مربوطه یا یکی از اعضای هیأت مدیره به انتخاب رئیس کانون.
3- یک نفر کارشناس رسمی در رشته مربوط به انتخاب رئیس کانون مربوطه.
‌تبصره 1 - ریاست دادگاه با عضو حقوقدان خواهد بود.
‌تبصره 2 - چنانچه نیاز به شعبه یا شعب دیگر دادگاه باشد با درخواست کانون مربوطه و تصویب رئیس قوه قضائیه تشکیل خواهد شد.‌ارجاع‌پرونده به شعبه یا شعب به عهده رئیس شعبه اول خواهد بود.
‌تبصره 3 - تصمیمات اتخاذ شده از سوی دادگاه انتظامی با اکثریت آراء معتبر و انشای رأی توسط یکی از اعضاء اکثریت و ابلاغ آن توسط رئیس‌دادگاه صورت خواهد گرفت.
‌تبصره 4 - تصمیمات دادگاه انتظامی از جانب هیأت مدیره کانون مربوطه و از طرف محکوم علیه ظرف یک ماه پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر‌خواهی است.
‌تبصره 5 - تصمیمات دادگاه انتظامی و دادسراهای انتظامی در مورد کارشناسان رسمی به وسیله پست سفارشی به نشانی مندرج در پرونده‌عضویت کانون ابلاغ می‌شود و هرگاه کارشناس رسمی تغییر نشانی خود را کتباً اعلام ننموده باشد آخرین نشانی موجود در پرونده معتبر خواهد بود.
‌تبصره 6 - موارد رد اعضای دادگاه انتظامی همان موارد رد دادرسان می‌باشد، در صورت وجود جهات رد فرد دیگری به ترتیب گفته شده در همین‌ماده تعیین خواهد شد.
‌تبصره 7 - هرگاه رسیدگی به شکایت انتظامی در امور کارشناسی مستلزم انجام کارشناسی مجدد توسط سایر اعضای کانون کارشناسان رسمی‌باشد، پرداخت دستمزد کارشناسی طبق تعرفه قانونی به عهده شاکی می‌باشد.
‌ماده 24 - مرجع تجدیدنظر نسبت به آرای قابل تجدیدنظر، دادگاه تجدیدنظر کارشناسان رسمی می‌باشد که در تهران مستقر می‌گردد و اعضای آن‌به شرح ذیل انتخاب می‌گردند:
‌الف - یک نفر حقوقدان با ده سال سابقه کار به انتخاب رئیس قوه قضائیه.
ب - رئیس شورای عالی کارشناسان یا نماینده وی.
ج - یک نفر کارشناس در رشته مربوطه به انتخاب شورای عالی کارشناسان.
‌ماده 25 - هرگاه رئیس قوه قضائیه یا وزیر دادگستری و یا سه نفر از اعضای هیأت مدیره هر کانون استان (‌در مورد کارشناسان کانون مربوطه) از سوء‌رفتار و یا اعمال منافی با شؤون و حیثیت کارشناسی کارشناسان رسمی اطلاع حاصل کنند، می‌توانند با ارائه ادله خود از دادگاه انتظامی تعلیق موقت او‌را تا صدور حکم قطعی بخواهند در این صورت دادگاه مزبور خارج از نوبت این درخواست را رسیدگی و مستند به دلایل ابرازی، رأی مقتضی صادر‌می‌کند.
‌دادسرای انتظامی کانون مربوطه مکلف است ظرف مدت سه ماه از تاریخ وصول حکم تعلیق موقت ، نسبت به اتهامات وارده به کارشناسان مذکور‌رسیدگی و پرونده را جهت صدور رأی به دادگاه انتظامی ارسال دارد.
‌تبصره - مرجع رسیدگی به تجدید نظر خواهی همان مرجع معین شده در ماده (24) این قانون برای تجدیدنظر می‌باشد.
‌ماده 26 - تخلفات و مجازاتهای انتظامی به قرار ذیل است :
‌الف - تخلفات :
1- عدم حضور در مراجع صالحه در وقت مقرر بدون عذر موجه.
2- توسل به معاذیری که خلاف بودن آنها بعداً ثابت شود.
3- مسامحه و سهل‌انگاری در اظهارنظر، هرچند مؤثر در تصمیمات مراجع صلاحیتدار باشد یا نباشد.
4- تسلیم اسناد و مدارک به اشخاصی که قانوناً حق دریافت آن را ندارند و یا امتناع از تسلیم آنها به اشخاصی که حق دریافت دارند.
5- سوء رفتار و اعمال خلاف شؤونات شغلی.
6- نقض قوانین و مقررات در اظهارنظر کارشناسی.
7- انجام کارشناسی و اظهارنظر با وجود جهات رد قانونی.
8- انجام کارشناسی و اظهارنظر در اموری که خارج از صلاحیت کارشناس است.
9- انجام کارشناسی و اظهارنظر برخلاف واقع و تبانی.
10- انجام کارشناسی و اظهارنظر با پروانه‌ای که اعتبار آن منقضی شده باشد.
11- افشاء اسرار و اسناد محرمانه.
12- اخذ وجه یا مال یا قبول خدمت مازاد بر تعرفه دستمزد و هزینه مقرر در قوانین یا دستورات مراجع صلاحیتدار.
13- انجام کارشناسی و اظهارنظر در زمان تعلیق، محرومیت از حقوق اجتماعی و یا اثبات فقد شرایط موضوع ماده (15) این قانون.
ب - مجازاتها به ترتیب درجه :
1- توبیخ با درج در پرونده کارشناس در کانون.
2- محدود کردن اختیارات فنی کارشناس رسمی برای مدت یک سال.
3- محدودکردن اختیارات فنی کارشناس رسمی برای مدت سه سال.
4- محرومیت از اشتغال به امر کارشناسی رسمی از سه ماه تا یک سال.
5- محرومیت از اشتغال به امر کارشناسی رسمی از یک تا سه سال.
6- محرومیت دائم از اشتغال به امر کارشناسی رسمی.
‌تبصره 1 - مرتکبین هر یک از تخلفات ردیفهای (1)، (2) و (3) حسب مورد به مجازات درجه یک تا سه انتظامی محکوم می‌گردند.
‌مرتکبین هر یک از تخلفات ردیفهای (4)، (5) و (6) حسب مورد به مجازات درجه سه تا پنج انتظامی محکوم می‌گردند.
‌مرتکبین هر یک از تخلفات ردیفهای (7)، (8)، (9)، (10)، (11) و (12) حسب مورد به مجازات درجه پنج تا شش انتظامی محکوم می‌گردند.
‌مرتکبین هر یک از تخلفات ردیف (13) به مجازات درجه شش انتظامی محکوم می‌گردند.
‌تبصره 2 - اعمال ارتکابی کارشناس، چنانچه علاوه بر تخلف انتظامی، واجد وصف کیفری باشد، دادگاه انتظامی مکلف است پرونده امر را عیناً به‌مرجع قضایی صلاحیتدار ارسال نماید.
‌تبصره 3 - هیأت مدیره هر کانون مکلف است از تمدید پروانه کارشناسی رسمی کسانی که سه بار ظرف سه سال به مجازاتهای انتظامی محکوم‌می‌شوند خودداری کند. این‌گونه کارشناسان رسمی می‌توانند پس از مدت دو سال از تاریخ لغو پروانه مجدداً تقاضای تمدید پروانه کارشناسی رسمی‌نمایند، مگر اینکه به مجازات انتظامی محرومیت دائم یا موقت از اشتغال به امر کارشناسی رسمی محکوم شده باشند.
‌ماده 27 - هیأت مدیره هر کانون در صورت احراز زوال وثاقت و شرایط مذکور در بندهای (‌الف، ب، ج، د، هـ) ماده (15) این قانون در مورد‌کارشناس رسمی، به طور موقت از تمدید پروانه خودداری می‌کند و سریعاً موضوع را به دادگاه انتظامی کانون مربوطه اعلام می‌نماید.
‌مرجع مذکور مکلف است ظرف حداکثر سه ماه از تاریخ وصول نسبت به موضوع اتخاذ تصمیم کند و نظر نهائی را به هیأت مدیره کانون مربوط ارجاع‌دهنده اعلام نماید.
‌ماده 28 - رئیس هیأت مدیره هر کانون مسؤول اجرای احکام قطعی دادگاه انتظامی و دادگاه تجدیدنظر کارشناسان در مورد کارشناسان متخلف‌می‌باشد.
‌ماده 29 - دستمزد کارشناسی رسمی طبق تعرفه‌ای است که با پیشنهاد شورای عالی کارشناسان به تصویب رئیس قوه قضائیه خواهد رسید و هر دو‌سال یک بار قابل تجدیدنظر می‌باشد. قضات دادگاهها در مورد دستمزد کارشناسی مطابق ماده (264) قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب‌در امور مدنی مصوب 1379.1.21 اقدام خواهند کرد.
‌تبصره - ضوابط تعیین هزینه‌های خدمات کارشناسی به پیشنهاد شورای عالی کارشناسان و تصویب رئیس قوه قضائیه مشخص خواهد شد و‌پرداخت آن برعهده متقاضی است.
‌ماده 30 - هزینه‌های مربوط به هر کانون از محلهای زیر تأمین می‌گردد:
‌الف - حق عضویت و حق صدور یا تمدید پروانه کارشناسی رسمی هر دو سال یک بار قابل تجدیدنظر است.
ب - پنج درصد (5%) از حق‌الزحمه کارشناسان رسمی.
ج - وجوهی که برای موارد خاص به تصویب مجمع عمومی از کارشناسان رسمی و یا متقاضیان کارشناسی رسمی اخذ خواهد شد.
‌تبصره - پرداخت حق حضور اعضای غیر کارشناس در هیأت انتظامی و کمیسیونها و سایر مخارج مربوط برعهده شورای عالی کارشناسان است که‌به نسبت از کانونها اخذ خواهد نمود.
‌ماده 31 - کلیه مراجع قضائی و انتظامی، وزارتخانه‌ها، سازمانها، مؤسسات، شرکتها، بانکها، شهرداریها، بنیادها، نهادهای انقلاب اسلامی و‌اشخاص حقوقی اعم از دولتی و غیر دولتی و سایر مراجع عمومی و دولتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام یا ذکر صریح نام است موظف هستند‌مبلغ بند (ب) ماده (30) این قانون را از دستمزد کارشناسان رسمی کسر و به حساب کانون مربوط واریز نمایند. همچنین مکلف می‌باشند مالیات متعلقه‌را نیز با رعایت قوانین مالیاتی کسر و به حساب خزانه‌داری کل واریز کنند.
‌ماده 32 - در مواردی که هیأت مدیره هر کانون استان، تجدیدنظر در صلاحیت فنی کارشناس رسمی را ضروری تشخیص دهد پیشنهاد خود را با‌دلایل مربوط به شورای عالی کارشناسان ارائه خواهد نمود. شورای عالی با کسب نظر مشورتی از کمیسیون تشخیص صلاحیت علمی و فنی رشته‌مربوط تصمیم نهائی را در خصوص موضوع اتخاذ می‌نماید. هیأت مدیره هر کانون پس از دریافت تصمیم شورای عالی مبنی بر موافقت با محدود کردن‌صلاحیت فنی کارشناس رسمی، تصمیم یاد شده را به مورد اجرا می‌گذارد. اعاده صلاحیت کارشناس رسمی منوط به شرکت و موفقیت در کلاسهای‌بازآموزی یا کلاسهای مشابه مورد تأیید کانون مربوط و با موافقت شورای عالی کارشناسان خواهد بود.
‌ماده 33 - کارشناسانی که مستخدم شاغل دولت یا مؤسسات دولتی یا شرکتهای دولتی و وابسته به دولت یا شهرداریها یا سایر نهادهای عمومی‌غیر دولتی و یا سایر شرکتهای دولتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام یا ذکر صریح نام است، می‌باشند، نمی‌توانند در دعاوی و سایر امور مستلزم‌امر کارشناسی رسمی که مربوط به دستگاه متبوع آنهاست به عنوان کارشناس رسمی مداخله و اظهارنظر کنند مگر اینکه در آن رشته کارشناس رسمی‌دیگری وجود نداشته و یا مرضی‌الطرفین باشند یا آنکه کارمند مذکور طبق مقررات مربوط به آن دستگاه قانوناً ملزم به اظهار نظر باشد. هیچ‌کدام از‌مراجع قضائی و ادارات دادگستری و ثبت اسناد و املاک نمی‌توانند امر کارشناسی رسمی را به کارشناسانی که کارمند شاغل قضائی یا اداری دادگستری‌یا ثبت اسناد و املاک می‌باشند ارجاع کنند مگر اینکه در آن رشته جز قاضی و یا کارمند شاغل، کارشناس دیگری وجود نداشته باشد.
‌ماده 34 - مقررات تبصره الحاقی به بند (24) ماده (55) قانون شهرداریها -‌مصوب 1352.4.5 - و اصلاحات بعدی در مورد کارشناسان رسمی و‌مترجمان رسمی دادگستری نیز جاری است.
‌ماده 35 - در صورت فوت و یا حجر کارشناس رسمی و یا محرومیت دائم از کارشناسی رسمی، با اعلام ذی‌نفع، نماینده کانون مربوط به اتفاق‌نماینده مرجع قضائی محل ضمن تنظیم صورتجلسه لازم برگها و اسناد راجع به امور کارشناسی را جمع کرده در کانون، بایگانی می‌نماید و در صورتی‌که بین آنها اشیاء یا اسنادی، با ارائه دلایل کافی توسط مدعی، متعلق به اشخاص باشد به صاحبان آنها رد می‌کند.
‌ماده 36 - در هر یک از رشته‌های کارشناسی که اظهارنظر کارشناس رسمی نسبت به موضوع ارجاع شده لزوماً محتاج به کسب اطلاعاتی است که‌تنها در اختیار وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی، شرکتهای دولتی و وابسته به دولت، نهادهای عمومی غیر دولتی و سایر شرکتهای دولتی که شمول قانون‌بر آنها مستلزم ذکر نام یا ذکر صریح نام است، می‌باشد، کارشناس مذکور مکلف به مراجعه به دستگاه یا دستگاههای ذی‌ربط بوده و دستگاه یا‌دستگاههای یاد شده نیز موظف به در اختیار گذاشتن اطلاعات مورد نیاز برای اظهارنظر کارشناسی رسمی می‌باشند.
‌تبصره - اطلاعات طبقه‌بندی شده و غیرقابل انتشار دستگاههای مورد اشاره در این ماده از حکم مذکور مستثنی می‌باشد و طبق مقررات قانون‌آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379.1.21 در اختیار کارشناس ذی‌ربط قرار خواهد گرفت.
‌کارشناس مزبور تنها این اطلاعات را در حیطه وظایف و مسؤولیتهای خود در رابطه با امر ارجاع شده اعمال خواهد کرد و به کارگیری و یا افشای آن در‌غیر مورد مذکور ممنوع است در غیر این صورت مشمول قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی - مصوب 1353.11.29 - در‌قسمتهای ذی‌ربط آن خواهد بود.
‌ماده 37 - هرگاه کارشناس رسمی با سوء نیت ضمن اظهار عقیده در امر کارشناسی برخلاف واقع چیزی بنویسد و یا در اظهار عقیده کتبی خود‌راجع به امر کیفری و یا حقوقی تمام ماوقع را ذکر نکند و یا برخلاف واقع چیزی ذکر کرده باشد جاعل در اسناد رسمی محسوب می‌گردد و همچنین‌هرگاه کارشناس رسمی در چیزی که برای آزمایش در دسترس او گذاشته شده با سوء نیت تغییر بدهد به مجازاتهای مقرر در قانون مجازات اسلامی‌محکوم می‌شود و اگر گزارش خلاف واقع و اقدامات کارشناس رسمی در حکم دادگاه مؤثر واقع شده باشد کارشناس مذکور به حداکثر مجازات تعیین‌شده محکوم خواهد شد. حکم یاد شده در مورد خبرگان محلی نیز لازم‌الرعایه می‌باشد.
‌ماده 38 - صدور پروانه برای کارشناسان رسمی فقط برای یک رشته کارشناسی مجاز است.
‌ماده 39 - کلیه کانونهای موجود مکلفند حداکثر ظرف سه ماه از زمان لازم‌الاجراء شدن این قانون وضعیت خود را با مقررات این قانون تطبیق‌دهند.
‌ماده 40 - آیین‌نامه اجرائی این قانون ظرف سه ماه از تاریخ تصویب توسط وزیر دادگستری تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
‌ماده 41 - قانون راجع به کارشناسان رسمی مصوب 1317.11.23 و قانون راجع به اصلاح قانون کارشناسان رسمی وزارت دادگستری مصوب1339.2.14 و لایحه قانونی استقلال کانون کارشناسان رسمی مصوب 1358.8.1 شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران لغو می‌شوند.
‌قانون فوق مشتمل بر چهل و یک ماده و سی و نه تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ هجدهم فروردین ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و یک‌مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1381.1.28 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

گزارش کارآموزی مهندسی عمران 2 (سازه بتنی)

مقدمه

در این گزارش باتوجه به زمان مربوط به کارآموزی مراحل، آماده سازی برای ساخت و قالبندی و آرماتوربندی و بتن ریزی سقفها، تیرها و ستونها انجام شده است.

روش ارائه این گزراش به این صورت است که در بخشهایی مستقل تحت عناوین مصرفی کلی پروژه آرماتورگذاری، قالبندی، بتن ریزی و اجرای سقف آورده شده است.

این کار به دلیل حفظ پیوستگی مطالب کارهای مختلف است مثلاً در قالبندی می‌توان به قالبها، قالبهای ستونها، تیرها و سقف و … جدا جدا اشاره کرد که پیوستگی و نظم مطالب به هم می خورد ولی با بیان کامل ان در یک فصل همه مطالب در یکی آورده شده است.

بدیهی است که ابتدا تیر یا ستون (و یا تیرچه) ساخته شده سپس در محل مرود نظر قرار داده شده، بعد قالبندی می کنیم، سپس بتن ریزی و بعد قالب برداری لذا با عنایت به دلیل فوق این گزارش به صورت بخشهای مستقل ارائه می شود.

فصل اول

معرفی پروژه

معرفی کلی

این ساختمان با کارفرمای شخصی و کاربری مسکونی در زمینی به مساحت سند برابر 200 مترمربع و مساحت پس از اصلاحی 187 مترمربع در سه طبقه و همراه با زیرزمین و پیلوت بنا شده است. اسکلت سازه به صورت بتنی است.

سه طبقه بصورت پلان معماری تیپ و هر یک به مساحت 9/106 مترمربع بنا شده است. در زیرزمین چهار انباری همراه با تاسیسات حرارتی جمعاً به مساحت 2/125 مترمربع قرار دارد.

در طبقه همکف (پیلوت) سه واحد پارکینگ در نظر گرفته شده است. زمین به صورت مستطیل کامل بوده و طول و عرض ان به ترتیب 70/18 و 10 متر است.

این ملک در زمین جنوبی واقع است و از طرف چپ و راست و کوچه پشتی توسط همسایه محصور گردیده است.

مشخصات فنی

کلیه این مشخصات براساس نقشه های اجرایی سازه بیان شده است.

بتن

        - بتن مصرفی در شالوده ها و کلیه عناصر سازه ای از قبیل تیرها و ستونها و سقف از نوع B 300 است.

    - مقاومت فشاری بتن 28 روزه ، 300 کیلوگرم بر سانتی مترمربع است روی نمونه‌های مکعبی به ابعاد cm10* cm20* cm20.

    - مقاومت 28 روزه حداقل روی نمونه های سیلندری 250 کیلوگرم بر سانتی‌مترمربع بروی نمونه سیلندری به ابعاد: قطر 6 اینچ و ارتفاع 2 اینچ.

        - عیار سیمان در بتن حداقل 350  کیلوگرم سیمان در هر مترمکعب بتن.

        - بتن مگر مصرفی در زیر پی ها می بایستی دارای حداقل دارای 150 کیلوگرم سیمان در هر مترمکعب بتن باشد.

    - سیمان مصرفی از نوع سیمان مصرفی تیپ I است. مگر اینکه آزمایشگاه معتبر سیمان نوع دیگری را پیشنهاد کند.

    - آب مورد استفاده در بتن باید مطابق مشخصات منتشر شده از سوی موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران باشد.

        - آب، مصالح سنگی و طرح اختلاط (Mix Design) باید مورد تأیید آزمایشگاه معتبر باشد.

        - سطوحی که به علت قطع بتن ریزی بوجود می آید باید :

        - الف) محل آن دقیقاً با نظر مهندس ناظر انتخاب شود.

        - ب) قبل از بتن ریزی مجدد مسطوح تماس کاملاً پاک و مرطوب شده و با دوغاب سیمان پرمایه آغشته گردد.

        - استفاده از هرگونه مواد اضافی در بتن (Admixtures) فقط با موافقت کتبی مهندس ناظر مجاز است.

    - از بتنهای ساخته شده برای اجرا باید روزانه حداقل 2 نمومنه مکعبی و یا سیلندری با نظر مهندس ناظر تهیه و توسط آزمایشگاه معتبر مورد آزمایش قرار گرفته و نتیجه به دستگاه نظارت ارائه شود.

        - حداقل پوشش روی میلگردها به قرار زیر است:

الف) برای پی‌ها و سایر اعضای اصلی سازه که در تماس مستقیم با زمین هستند 5
/7‌ سانتی متر.

ب) اگر پس از قالب برداری سطوح بتن در مصرفی هوا هستند. 5 سانتی متر

ج) برای دال ها و دیوارها که مستقیماً در معرفی زمین و هوا نیستند. 3 سانتی متر

قالبها

قالبهای بایستی طوری ساخته شدند که در موقع بتن ریزی به صورت استوار در محل خود باقی مانده و از نفوذ شیره بتن به خارج جلوگیری کنند.

آرماتورها

      ü        کلیه میلگردها از نوع (A-III) آجدار با حد جاری شدن 4000 کیلوگرم بر سانتی‌مترمربع است.

      ü        تمامی آرماتورها باید به صورت سرد خم شوند.

   ü    در شالوده ها سفره زیرین آرماتور باید به کمک قطعات ماسه سیمان که با مفتولهای نرم به میلگردها بسته می شوند یا زیرسیریهای پلاستیکی از کف قالب بالاتر نگهداشته شده.

      ü        آرماتورهای شناژ باید حداقل cm 50 داخل فونداسیون ادامه یابد.

معرفی سیستم سازه‌ای

      ü        این ساختمان به صورت اسکلت بتنی ساخته شده است.

      ü        در هر دو جهت قالبتهای قسمتی هستند.

      ü        سیستم سقف این پروژه از نوع تیرچه بلوک است.

فصل دوم

آرماتورگذاری

حمل و تخلیه و انبار کردن میله گردها

در این پروژه باتوجه به محل یک جادو یک موسسه کلیه میلگردهای موردنیاز در پروژه و در اختیار داشتن محل دپوی مناسب میله گردها، کلیه میلگردهای خریداری شده توسط یک دستگاه تریلر کفی به محل کارگاه حمل شد.

در هنگام تخلیه میلگردها باید توجه داشته باشیم که ضمن صدمه وارد نشدن به کارگران، خود میلگردها نیز صدمه نبیند.

برای انجام عمل تخلیه از دیلم استفاده شده بود که برای اهرم کردن در زیر میلگرد و تخلیه تک تک میلگردها بهره گرفته شود.

برای تخلیه میلگردها با دیلم بوسیله چند عدد الوار سطح شیبدرای از کفی تا روی زمین ایجاد کردیم تا میلگردها بتوانند بغلتند و در نتیجه افتادن روی زمین آسیب نبینند.

در دپوی میلگردها چهار مورد حائز اهمیت است.

1. سهولت تشخیص میلگردها از هم

2. جلوگیری از کج شدن میلگردها

3. جلوگیری از خورده شدن میلگردها

4. سهولت برداشتن میلگردها و حمل آن به محل موردنیاز

باتوجه به زمان حضور بنده در این پروژه، در هنگام انجام این مرحله امکان کسب این اطلاعات نبود که این نکات با لطف مهندس ناظر محترم پروژه در اختیارم قرار گرفت که در این مقال عرضه شد.

برش میلگرد

در هر مرحله که نیاز به استفاده از آرماتور داریم باید عمل بریدن آن انجام شود. مثلاً‌ در تیرها و ستونها و … که به شرح زیر این عمل را انجام می دهیم.

میلگردهایی که طبق جدول آرماتور (Reinforcment Schedule) در اعضای
بتن آرمه بکار می روند دارای طول و شکل مشخصی هستند. طولهای مزبور باید از یک شاخة 12 متری بریده شوند. به همین دلیل بهتر است طول میلگردهای مورد استفاده در اعضا، به نحوی باشند که بر 12 قابل تقسیم باشند. یعنی طولهایی برابر 2/1 و 2 و 4/2 و 3 و 4 و 6 متر داشته باشند تا به این ترتیب مقدارا فت و ریز به حداقل برسد.

قبل از بریدن میلگردها به طول لازم، باید آنها را روی میز آرماتوربندی که طول آن تقریباً‌ 9 متر و عرضش در حدود 1 متر است قرار داده و با گچ طولهای لازم را علامت‌گذاری کرد. برای بریدن میلگردهای تا قطر 12 میلیمتر می توان از قیچیهای دستی آرماتوربندی استفاده کرد. میلگردهای با قطر بیشتر تا 12 میلیمتر با قیچیهای اهرم داری که روی یک پایه پیچ می شوند بریده می شوند.

خم کردن میلگردها

میلگردهای آرماتور باید طبق نقشة اجرایی خم شوند. آرماتورهای با قطر کمتر از
12 میلیمتر را می توان به کمک آچارهای به شکل F که با جوش دادن دو قطعه میلگرد 5 سانتیمتری به فاصله 5 سانتیمتر از هم به یک میلگرد بلند هم قطر درست می شوند بطور دستی خم کرد. ولی میگردهای به قطر بیش از 12 میلیمتر بهتر است بطور مکانیکی و با عبور از دستگاه مجهز به فلکه خم شوند.

میگلردها باید به آهستگی خم شوند. سرعت خم کردن میلگرد بستگی به نوع فولاد و درجة حرارت محیط دارد.

وصله کردن میلگردها

در بعضی از موارد لازم است که میلگردها به هم وصله شوند. بطور کلی وصله کردن به سه روش، پوششی (اورلب)، مکانیکی و جوشی انجام می شود.

در این پروژه ها از روش پوششی استفاده کردیم.

در این روش در محل وصله دو آرماتور را به گونه ای کنار هم قرار می دهیم که در طول معینی (طول وصله) که توسط مهندس محاسب، محاسبه شده و در نقشه اجرایی آمده است روی هم قرار گیرند.

طول اورلب برحسب کششی و یا فشاری بودن میلگرد، قطر، و شکل، حد جاری شدن در آئین نامه آبا ذکر شده است.

تمیز کردن میلگردها

میلگردها و آرماتوربندی ساخته شده نباید به خاک و گل و روغن و گریس و … آلوده بوده و زنگ زده باشد. برای رفع این مورد از برس زدن سطح میلگردها استفاده کرد.

حمل، نصب و استقرار میلگردها

آرماتورها باید به محل مذکور در نقشه‌های اجرایی حمل شده و مستقر و تثبیت گردند به نحوی که در حین بتن ریزی یا سایر عملیات ساختمانی جابجا نشود. میگلردها باید با مفتول آرماتوربندی به نحو مناسبی بهم بسته شوند.

مفتولها باید نه چندان خشک باشند که پیچاندن آنها مشکل باشد و نه چندان نرم که میله ها را بخوبی به یکدیگر نفشارند. این کار نه تنها از جابجا شدن میلگردها نسبت بهم جلوگیری می نماید، بلکه باعث کمانش نکردن میلگردها به هنگام وقوع زلزله می شود.

آرماتوربندی ستون ها

مرسوم است که برای راحتی نصب و اجرای ستونها را روی زمین آرماتوربندی کرده و سپس آن را در محل خود قرار می دهند. مونتاژ قطعات ستون فقط برای طول آرماتورهای عمودی یک طبقه صورت می گیرد و طول آزاد که ستون طبقه فوقانی به آن وصله می‌شود به عنوان آرماتور انتظار از سقف طبقه بالا می زند.

در ستونها برای جلوگیری از نیروی برشی از خاموتها استفاده می شود که خاموتها نیز بر روی زمین ساخته شده و طبق نقشه اجرایی در محل خود قرار می گیرند و با مفتول (سیم) در محل استقرار خود آنها را می بندیم.

آرماتورگذاری پله

بعضی اوقات آرماتورهای اصلی از پهنا توی دیوار یا تکیه گاه دیگر در هر طرف پله‌ها ادامه می یابند. در این حالت، بالشتکهای دال در جهت طول پله در فواصل تقریباً ‌2/1 متر مرکز به مرکز قرار می گیرند؛ البته در هر پله حداقل دو ردیف بالشتک از انتها به انتها کار گذاشته می شود، سپس آرماتورهای عرضی روی بالشتکها گذاشته شده و در محل تقاطع با سیم به همدیگر زده می شوند تا از غلتیدن آنها به طرف پایین جلوگیری شود.

آرماتورهای حرارتی طولی نیز در بالا قرار گرفته و به آرماتورهای عرضی گره زده می‌شوند تا شبکه محکمی ایجاد شود. هر آرماتور در امتداد خود باید حداقل در سه نقطه گره زده شود. چنانچه سرتاسر شیب پله بتن ریخته می شود، کارگران از شبکه آرماتوربندی بالا و پایین می روند و بسیار مهم است که آرماتورها کاملاً سفت و محکم باشند.

موقعی که دالهای پله از یک انتها به انتهای دیگر یا مابین پاگردهای بالایی و پایینی زده می‌شوند. آرماتورهای اصلی در جهت طول قرار می گیرند و آرماتورهای حرارتی به‌طور عرضی کار گذاشته می‌شوند. آرماتورهای طولی می‌توانند در گوشه بیرونی خم شوند و در پایین دال پاگرد کف ادامه یابند. این آرماتورها باید از گوشه (نبش) عبور نمایند یا به داخل قسمت فوقانی دال پاگرد بالایی خم شوند. آرماتورهای پایینی در دال پاگرد بالایی باید از آن گوشه عبور کرده و در داخل قسمت فوقانی دال پله به طرف پایین خم شوند. هیچگاه نباید آرماتورها اطراف گوشه های فوقانی داخل خم شوند و همیشه همپوشی lap داده می شوند تا از بیرون آمدن آنها میان بتن جلوگیری شود. آرماتورهای پاگرد پله در یک جهت بسته می‌شوند. در حالیکه آرماتورها در پاخور stair flight ممکن است درخلاف جهت آن ادامه یابند.

باید اطمینان حاصل کرد که آرماتورهای سنگین که نزدیکتر فاصله‌گذاری شده اند دقیقاً‌ طبق نقشه کار گذاشته شوند. باید نقشه ها دقیقاً بررسی شوند تا میلگردهای اتصال یا آرماتورهایی که برای جدول کناره مسیر راه بیرون گذاشته می شوند، دستگیره نرده حفاظت Handrailing و سایر اجزاء کاملا کار گذاشته شوند.

آرماتوربندی تیرها

در این قسمت نیز همانند آرماتوربندی ستونها، تیرها و خاموتها روی زمین بسته شده و سپس در محل خود قرار می گیرند.

فصل سوم

قالبندی

کلیات قالبندی

برای احداث یک سازة بتن آرمه، باید بتن خمیری در قالبهایی ریخته شود تا پس از
پر کردن تمام حجم قالبتها و سفت شدن، به شکل لازم درآید. از مهمترین گامها در احداث سازه های بتنی، انجام قالب بندی است. به همین دلیل باید پیمانکار سازه های بتنی کاملا در جریان امور مربوط به قالب بندی، از وسایل گرفته تا مشخصات و رواداریهای ابعاد و روشهای اجرایی قرار داشته باشند.

پس از استقرار قالبها در محل مربوطه باید از آنها کاملاً بازدید نموده و درزهایی که احتمالاً‌ باعث بیرون زدن شیره بتن خواهند شد، گرفته شوند.

پایداری از مهمترین خصوصیاتی است که باید در قالبندی رعایت شود. کافی نبودن مهاربندی پایه های اطمینان و یا مهاربندی افقی سکوها، عدم تنظیم تعادل افقی بتن‌ریزی که منجربه پر شدن یک قسمت از قالب، و خالی ماندن قسمت دیگر می شود، کف نامناسب در زیر قالب شالوده و یا زیرپایه های اطمینان، عدم حضور کاگران ماهر، خوب نبستن قطعات قالب به یکدیگر، در نظر نگرفتن بارهای زنده و مردة وارد به قالبها و لغزش لایة خاک مجاور قالب و غیره می توانند باعث خرابی قالبها گردند.

تدارکات مربوط به قالبها

قبل از بتن‌ریزی

باید نسبت به قالبهای در تماس با تن نما، توجه کافی مبذول داشت. درز بین تخته‌ها و درز بازشوهایی که در قلاب ایجاد شده اند. باید کاملاً آب بندی شوند تا شیرة بتن از درزها بیرون نزند. باید از حرکت قالب از جای خود و نیز حرکت اجزای قالب نسبت به یکدیگر جلوگیری بعمل آید.

باید برای برداشتن قطعاتی که برای حفظ فاصلة تخته های دو وجه مقابل هم قالب بکار می روند (تخته اندازه ها)، تدابیر لازم اتخاذ گردد تا این قطعات درون بتن نماند. کلافها باید به نحوی قرار داده شوند که پس از برداشتن قالب و بریدن آنها حتی المقدور کمترین اثر روی تن باقی بماند.

تراز و شاغولی بودن قالبها بیاد در حین بتن ریزی بهم نخورد. به این منظور گاه با ریسمان بندی بین نقاط مرجعی که به قالب متصل نیستند، از حفظ وضعت قالب اطمینان بعمل می آید. تمام قطعاتی که به قالب بسته م شوند باید کاملاً‌ محکم شوند تا لرزاندن بتن باعث شل شدن آنها نشد.

برای تسهیل کار متراکم ساختن بتن در دیواره های بلند و امثال آنها، باید در نقاط لازم در روی قالب بازشوهایی تعبیه نمود. این بازشوها باید دارای دری باشند که براحتی باز و بسته شده و کاملاً آب بند باشند.

پایه های اطمینان باید به نحوی قرار گیرند که پایداری مجموعة قالبها کاملاً تأمین گردد. از اتکای پایه ها بر زمینهای سست باید جداً ‌احتراز گردد.

مقررات مربوط به ایمنی قالبها از لحاظ کارگرانی که در محل هستند، باید کاملاً‌رعایت شوند. جدار قالب باید به موادی آغشته شود که بتن پس از گرفتن به آن نچسبد و هم قالب بردرای براحتی انجام شود و هم سطح بتن پس از قالب بردرای خراب نشود. نوع این مواد برحسب هوای محیط و سطح موردنیاز برای بتن، پس از قالب بردرای متفاوت است.

جلوگیری از چسبیدن قالب بتن به راههای زیر صورت می پذیرد:

1.      استعمال مایعی که جدار قالب را روغنی کند.

2.      استعمال رزین یا روغن جلایی که پس از خشک شدن، جدار قالب را لغزنده و بسیار صاف نماید.

3.      استعمال مواد تأخیرکننده بروی جدار برای جلوگیری از هیدراتاسیون لایة نازکی از بتن مجاور قالب.

4.      استفاده از پوششهایی سخت و کاملاً صاف از قبیل قالبهای فایبرگلاس و یا پلاستیکی.

روشهای فوق همچنین از جذب آب بتن توسط قالب چوبی نیز جلگیری می کنامیند. برای اینکه قالبها بهتر دوام کنند، باید بمجرد قالب بردرای، کار تمیز کردن قالب و آغشته‌سازی آن انجام پذیرد. در صورتیکه آغشته کردن سطح قاب به مواد لازم، در محل نصب و بسته شدن قالب صورت پیرد، باید مطمئن شد که این مواد روی میگلردها و سایر نقاطی که پیستگی بتن با آنها ضروری است نمانده باشند. مواد فوق باید به نحوی باشند که بر بتن آثار نامناسبی نداشته باشند.

گرد و خاک، خاک اره، میخهای افتاده و سایر فضولاتی که ممکن است در قاب ریخته باشند، باید قبل از شروع بتن ریزی برداشته شوند. قالبها باید به نحوی مستقر شوند که محل کافی برای جا دادن میلگردها و بتن، کار کردن در قالب در صورت لزوم، لرزاندن بتن و نیز نظارت بر کلیة اقدامات فوق موجود باشد. نظرات بر وضع قالب در هنگام بتن ریزی باید دقیقاً بعمل آید.

پس از گرفتن بتن

قالبها باید بمجرد اینکه دیگر به آنها نیاز نباشد، برداشته شوند. این زمان به: اثر قالب‌برداری بر خرابی بتن، مقاومت سازه ای و خیز بتن، مراقبت از بتن، مسائل مربوط به پرداخت و چگونگی استفادة مجدد از قالبها، بستگی دارد.

آئین نامه ایران، زمان قالب بردرای را طبق شرایط و زمانهای مذکور در زیر مقرر می‌دارد: چنانچه زمان قالب برداری در طرح، تعیین نشده باشد، قالبها و پایه ها، نباید قبل از سپری شدن مدتهای مندرج در جدول زیر برداشته شوند.

شرح   نوع قالب‌بندی		دمای مجاور سطح بتن (درجة سانتیگراد)				رابطه بین زمان و قالب‌برداری و دمای سطح بتن
		24و بالاتر	16	8	0
قالب ستونها، دیوارها و سطوح قائم تیرها		9 ساعت	12 ساعت	18ساعت	30ساعت	ساعت
دال ها	قالب زیرین	3 روز	4 روز	6 روز	10 روز	روز
	پایه های اطمینان	7 روز	10 روز	15 روز	25 روز	روز
تیرها	قالب زیرین	7 روز	10 روز	15 روز	25 روز
	پایه های اطمینان	10 روز	14 روز	21 روز	36 روز	روز

در استفاده از این جدول باید بخاطر داشت که:

الف ـ ارقام جدول فوق برپایه شروط زیر تنظیم شده اند:

1.      بتن با استفاده از سیمان پرتلند معمولی یا مقاومت به سولفات تهیه شده است.

2.      چنانچه از بتن با سیمان زودگیر استفاده شود، ارقام جدول قابل کاهش است.

3.      چنانچه از مواد دیرگیرکننده استفاده شود، باید ارقام فوق افزایش یابند.

4.    روابط مندرج در ستون آخر تا هنگامی معتبر هستند که درجة حرارت محیط از 25 درجه سانتیگراد بیشتر نباشد.

ب ـ برداشتن قالب و پایه ها در مدتهای کمتر از مقادیر مندرج در جدول 1، فقطبه شرط آزمایش میسر است.

1.   در صورتیکه آزمایش نمونه های آگاهی (نگهداری شده در کارگاه) حاکی از رسیدن مقاومت بتن به 70 درصد مقاومت 28 روزة موردنظر باشد، می توان قالب سطوح زیرین را برداشت. برداشتن پایه های اطمینان در صورتی مجاز است که مقاومت بتن به مقاومت 28 روزة موردنظر رسیده باشد.

2.   در مورد قطعاتی که بار مردة آنها در مقایسه با سایر بارهایی که تحمل خواهند کرد، قابل ملاحظه بوده و تنش حاصل از بار مرده تعیین کننده باشد، علاوه بر اینکه مقاومت بتن باید به 70 درصد مقاومت 28 روزه برسد، نباید از دو برابر تنش حاصل از بار مرده نیز کمتر باشد، تا بتوان به برداشتن قالب سطوح زیرین مبادرت ورزید.

قالب برداری باید توسط وسایلی انجام شود که به بتن و به قالب آسیبی وارد نیاورند. برای جدا کردن قالب از بتن حتی المقدور باید بجای گوه های فلزی از انواع چوی استفاده شود. گاه برای جدا کردن قالبهای بزرگ از بتن، وسایلی در قالب تعبیه شده، آب پرفشار یا هوا به این وسایل نصب شده و باعث کنده شدن قالب می شوند. باید به جزئیات قالب برای تسهیل قالب برداری توجه ویژه مبذول گردد. قالب برداری باید به آهستگی صورت پذیرد تا بار بطور نگاگهانی به بتن وارد نشود.

استفاده از یخ در گوشه های قالب، کار قالب برداری را تسهیل می نماید.

قالب برداری و برداشتن پایه ها باید باتوجه به رفتار آتی سازه، و چنان انجام پذیرد که قطعه در هماهنگی با وظیفه آتی خود، و به تدریج تحت بار قرار گیرد.

برداشتن پایه های تیرها باید از وسط شروع شده و به سمت تکیه گاهها ادامه یابد. یا پایه های زیر طره های بزرگ به تدریج از لبة آزاد برداشته شده و به طرف تکیه گاه پیش بیاید و اگر علائمی از تغییر شکل یا ترک خوردگی در آنها مشاهده شد، برداشتن پایه‌ها، متوقف شود.

پس از برداشتن قالبها باید آنها را برای استفاده مجدد آنها ساخت. تمام میخها و وسایل اتصال باید از قالب جدا شوند و گوشه های شکسته تخته ها کنده شده و صاف شوند. قسمتهای کج شده قالبهای فلزی باید دوباره صاف شوند. سطوحی که روی آنها ملاط و یا سایر چیزهای چسبنده باقی مانده باید تمیز شوند. برای این کار در مورد قالب چوبی بهتر است از یک قطعه چوب استفاده شود. برای قالبهای فلزی از برسهایی که زیاد خشن نبوده و سطح فلز را خط نیاندازند استفاده می شود.

انواع مصالح قالب

قالبهای سازه بتنی بطور کلی می تواند بسته به شرایط و ویژگیهایی که ما در کارگاه انتظار داریم یکی از موارد زیر باشد:

1.      قالب آجری

2.      قالب چوبی

3.      قالب فولادی (آهنی)

4.      قالب آلومینیومی

5.      قالب فایبرگلاس

در اینجا به توضیح مختصر هریک از قالبهای فوق و موارد کاربرد آنها می پردازیم:

قالب آجری

برای شالوده ها و دیوارهای داخل مجاور خاک استفاده می شوند. بهای تمام شده این قالبها کم است و تغییر شکل آنها نیز ناچیز است. باتوجه به اینکه قالب آجری باز نمی‌شود، عیوب احتمالی بتن دیده نخواهد شد و به همین دلیل باید بتن ریزی توجه خاصی کرد.

قالب چوبی

چوب برای تمام کارهای قالب بندی از درست کردن قاب قالب تا جدار آن و پایه‌های اطمینان مورد استفاده قرار می گیرد. برای درست کردن قالب از قطعات الوار و تخته استفاده می شود.

قالب فولادی

قالبهای فولادی، نسبتاً سخت و مقاومت بوده و به دلیل استفاده از اتصالات ویژه می‌توان به راحتی و با سرعت زیاد آنها را برپا کرد و هم از یکدیگر جدا کرد. سطح بتن در تماس با قالب فولادی، به شرط ان که پس از باز کردن قالب،‌ پرداختی مناب صورت گرفته باشد کاملاً صاف است. وقتی در کارگاه از این نوع قالب بندی استفاده می کنیم.

باید فضای مناسب جهت انبار کردن قالبهای مورد استفاده محلی برای تمیز کردن و از بین بردن زنگ قالبها و محل تعمیر آنها را در کارگاه در نظر گرفته شود.

در این پروژه موردنظر از این سیستم قالبندی برای تیرها و ستونها استفاده شده است.

قالب آلومینیومی

به دلیل سبکی و سهولت جابجایی این نوع قالب هر روزه کاربرد بیشتری پیدا می‌کند. آلومینیوم خالص فلزی نرم بوده و ممکن است به سهولت سائیده و خراب شود. به همین دلیل بهتر است از آلیاژهایی استفاده گردد که حداقل داری سختی برینل 150 باشد.

قالب فایبرگلاس

این قالب به علت هزینه بالای کاربرد کمی دارد.

این قالبها فایبرگلاس می توان به شکل زیبایی برای نمای بتنی دست یافت.

اقتصاد قالب بندی

هزینه‌های قالب بندی در یک کار بتنی گاه ممکن است از بهای بتن یا میلگردها و یا حتی بهای مجموع این دو مصالح بیشتر شوند. به همین دلیل رعایت نکاتی که ممکن است بدون کاستن از کیفیت کار بهای قالب بندی را کاهش دهند، ضروری است.

صرفه جویی در قالب بندی، تنها با در نظر گرفتن ظرایف کار در طراحی، انتخاب مناسب مصالح قالب، دقت در طرح اتصالات و چگونگی برپاداری و باز کردن قالبها، مراقبت از قالبها در بین دو استفاده متوالی و نیز استفاده هرچه بیشتر از قالبها، امکان پذیر است.

قالب بندی ستون

از آنجا که قالب ستون بسیلر سریع و در کمتر از یک ساعت از بتن پر می شود، فشار وارد بر ورق پوشش نسبتاً زیاد است. برای آنکه فضولاتی که داخل قالب ستون می‌ریزد بسهولت برداشته شوند، تعبیه یک دریچة نظافت در پایین قالب ستون ضروری است. گاه برای تسهیل قالب بندی از یک پاشنة بتنی یا رامکا در پایین ستون استفاده می‌شود. از آنجا که متراکم کردن بتن خوب برای رامکا میسر نیست و حداکثر تنشها معمولاً در همان نقطه در ستون بوجود می آیند، استفاده از رامکا اکیداً ممنوع می باشد.

سرستونها از نقاط حساس قالب ستون هستند. برای ایجاد سرستون معمولاً‌به دو روش عمل می شود. در روش اول قالب ستون تا سطح تحتانی دال ادامه می یابد و سپس پوشش، برای رسیدن قالب تیر بریده می شود. بازشو دور قالب تیر توسط چند چهار تراش تقویت می گردد.

در روش دوم قالب ستون تا زیر بلندترین تیر ادامه یافته و سرستون بطور مجزا برای دربرگرفتن قالب تیر ساخته می شود. عرض بازشو تیر برای عرض بیرون به بیرون قالب تیر بعلاوة 6 میلیمتر است.

همانطور که اشاره شد رامکا در پایین ستون و در محل تنش ماکزیمم ایجاد می شود و چون اصولاً‌بتن رامکا طرح اختلاط ندارد لذا بتن خوب و مستحکمی نیست و ضربه زیادی به ستون وارد می کند. بنابراین می‌توان به جای اجرای رامکا به در چهار طرف محل قرارگیری قالب برای بتن ریزی تخته قرار داد و به سقف و پایی میخ کرد که تکیه گاه مناسبی برای قالبندی باشد.

ضمناً قابل یادآوری است که ارتفاع رامکا در پای ستون حدود 5 سانتی متر است.

پایه‌های اطمینان

پایه ها اعضای منفردی هستند که گاه توسط مهاربندیهای افقی یا مورب به یکدیگر بسته می شوند. این مهاربندها سختی پایه ها را افزایش داده و ظرفیت باربری آنها را بیشتر می کند.

در حین نصب پایه ها باید به دو مسئله توجه ویژه مبذول داشت تا حداکثر ظرفیت باربری پایه ها بکا گرفته شوند. نخست آنکه باید بالا و پایین کاملاً‌ بسته شده بشاند تا از تغیر مکان افقی آنها به هنگام استفاه جلوگیری شود. دوم آنکه باید با استفاده از مهاربندی‌های دو طرفه ضریب لاغری پایه را کاهش داده و بدین وسیله ظرفیت باربری آن را افزایش داد.

معمولاً بتن از ارتفاع، به سرعت بروی قالب می ریزد، در نزدیکی محوطه موردنظر نیروهای روبه بالا ایجاد می شود و ممکن است قالب از روی یک یا چند لایه بلند شود. به همین دلیل متصل کردن بالای پایه به قالب و پایین آن به یک کف محکم، ضروری است.

بهتر است حداقل قطر مقطع پایه های گرد و یا عرض مقطع پایه های مستطیل از
10 سانتیمتر کمتر نباشند. پایه ها باید تا ارتفاع 4 متر یکپارچه و پس از آن وصله بخورند. پایه های چوبی نسبتاً‌ ارزان بوده و تهیة آنها آسان است. نسبت مقاومت به وزن آنها زیاد بوده و اتصال و برداشتن مهاربندیهای آنها بسیار راحت است. تطبیق طول دقیق پایه با فلزی بین کف و زیر قالب با استفاده از دو گوه انجام می پذیرد.

قالبندی تیرهای اصلی

در این پروژه مورد بتن تیرهای اصلی و سقف یکپارچه ریخته شده است و آرماتورهای سقف و تیرهای اصلی به یکدیگیر متصل می باشد و ضخامت تیرهای اصلی از سقف بیشتر می باشد. این تفاوت ضخامت را از پائین منظور نموده و آن گاه آنرا با سقف کاذب اصلاح می نماییم و در بعضی موارد نیز این تفاوت ضخامت را از بالا منظور نموده برای هم سطح کردن کف و فرش نمودن اطاقها این اختلاف ارتفاع را با بتون سبک پر می نمایند.

در این مورد تیرهای اصلی از دو قسمت تشکیل می‌شود که این دو قسمت عبارتند از کف و گونه‌های چپ و راست ولی اگر ضخامت تیرهای اصلی و سقف مساوی باشد و یا اختلاف ضخامت در بالا منظور شود در نتیجه تیرهای اصلی فقط احتیاج به کف دارد و ساختن قالب آن بدین طریق است که پایه هائی با کلاهک مطابق شکل به تعداد لازم بین دو ستون قرار داده و کف تیر اصلی را به پهنای تعیین شده در نقشه که از قبل ساخته شده است روی این پایه ها نصب می نماییم و به آن میخ می کنیم. تعداد این پایه‌ها باید آنقدر باشد که بخوبی بتواند وزن آرماتور و بتن و کارگران و وسائل بتن‌ریزی را تحمل نماید.

معمولاً هر قدر تخته قالب بندی نازکتر باشد باید فاصله پایه ها کمتر باشد تا بتواند بارهای وارده را تحمل نماید. در هر حال فاصله این پایه ها نباید از 80 سانتیمتر تجاوز نماید. باید کاملا دقت شود که کلیه قسمتهای تیر در یک تراز باشد در ساختمانهای کوچک که به دوربین دسترسی نیست. بوسیله شیلنگ تراز ارتفاع معینی را روی تمام ستونها علامت گذاری نموده و کلیه ارتفاعات ابتدا و انتهای تیر را با این علامت مشخص نموده  و بقیه نقاط را بوسیله ریسمان و یا تراز بنائی در یک سطح قرار می دهیم.

در قالب‌بندی تیرهائی که دهانه آنها بیش از 4 متر است بازاء هر متر طول دهانه
3 میلیمتر به طرف بالا در وسط دهانه خیز داده می شود از دهانه ده متر به بالا مقدار خیز طبق نقشه اجرائی باید انجام شود حداقل ضخامت تخته کف تیرها 3 سانتی‌متر و حداقل ضخامت تخته دالها و گونه‌ها 2 سانتی‌متر است.

قالبندی سقف

در مورد سقفهای تیرچه بلوک نیازی به بستن هر سقف با تخته نیست و فقط باید کمر تیرچه ها به فاصله حدود 5/6 تا 2 متر بسته شود تا از شکم دادن آن جلویگری شود.

در مورد داربست سقف و تیرهای اصلی در طبقه هم کف که پایه های چوبی روی زمین قرار می‌گیرد و حتی ممکن است که این پایه‌ها روی خاک دستی واقع شود در اثر وزن بتن که به پایه‌ها منتقل می شود این پایه ها نشست کرده و نیز بتنی و یا سقف از جای خود حرکت نموده و از تراز خارج شده و در نتیجه شکم برمی دارد برای جلوگیری از این مطلب باید حتما زیر این پایه ها تخته هائی به ضخامت 4 تا 5 سانتیمتر و به عرض حدود 20 سانتیمتر و به طول حدود 4 متر قرار داد تا فشار وارده از تیر یا سقف در اثر وزن بتن نقطه ای نبوده و به سطح منتقل شده و خطر نشست پایه ها را کمتر بنماید به این تخته ها تخته زیر سری می گویند.

برای تنظیم قالب‌بندی و سهولت در قالب‌برداری از گوه استفاده می‌کنیم. بدین طریق که دو عدد گوه زیر هر پایه قرار می دهیم و بوسیله چکش آن را در جای خود محکم نموده و آن گاه آن را بوسیله گچ در محل خود ثابت می نماییم تا خطر هرگونه جابجائی پایه به حداقل برسد.

بوسیله همین گوه ها تراز تیر و یا سقف را نیز تکمیل می نمایند زیرا هر قدر گوه به داخل برود پایه ها در سطح بالاتری قرار می گیرد گوه باید از چوب سخت مانند بلوط یا گردو باشد و بوسیله یک عدد میخ 5/7 سانتیمتری تثبیت شود حداکثر شیب گوه یک به چهار می باشد و حداقل ضخامت انتهای باریک آن یک سانتیمتر است.

و حداقل عرض آن مساوی تیری است که روی آن قرار می گیرد. گذاشتن پایه روی آجر خشکه مجاز نیست. گوه قطعه چوب کلفت با سطح شیب دار است که در قالب‌بندی ساختماهای بتونی زیر تیرهای چوبی قرار می دهند.

باز کردن قالب

اصولاً‌ قالب برداری از ساختمان بتنی وقتی باید انجام شود که اجزاء بتنی بتواندن وزن خود را تحمل نمایند برای ستونها و گونه تیرها همین قدر که شکل هندسی آنها تشکیل گردید می توانند قالب را باز کنند ولی باید دقت شود که در مورد قالب بردرای به گوشه آنها آسیب نرسد زیرا بعلت سست بودن بتن در اثر کوچکترین ضربه گوشه آنها خواهد ریخت ولی در مورد تیرها و سقفها حداقل 2 الی 4 هفته بعد از بتن ریزی باید قالب برداشته شود که در این پروژه بعد از 21 روز قالب باز شد.

بهتر است قالب‌ها  را در مرحله اول یک در میان برداشته و در مراحل بعد نیز به تدریج به قالب برداری ادامه دهیم.

چند نکته برای نگهداری از بتن بعد از باز کردن قالبها

1.      هرچه قالب دیتر بایز شود (یکی ، دو روز) بهتر است تا دیرتر آب بتن تبخیر گردد. البته لازم به ذکر است باز کردن دیر هم سبب چسبیدن قالب به بتن می‌شود.

2.   در صورتی که قالب زیر تیر را زود باز کنیم بتن می ریزد و این امر سبب دقت بیشتری در زمان باز کردن قالب تیرها است. ولی در ستونها چون این اخطارپذیری نیست قالب را زود باز کرده و هنگامی که به بتن ستون آب می دهیم آب بتن می‌ریزد لذا برای رفع این نقص باید دور ستونها را گونی ببندیم.

3.   برای آب دادن به بتن سقف هم بهتر است یک لای ماسه پهن کنیم ورودی آن آب دهیم این کار سبب بالا رفتن جذب آب شده و روزی یک مرتبه آب دادن کفایت می کند.

فصل چهارم

بتن ریزی

در سازه های بتن آرمه مهمترین جزء مصالح برای اسکلت بتن و آرماتور است که در اینجا به بتن می پردازیم.

بتن به صورت تهیه در کارگاه (کارخانه) به محل انجام پروژه توسط ماشینهای مخصوص حمل بتن آورده می شد.

در تهیه بتن در هنگام قرارداد با کارخانه طرح اختلاط، نوع مصالح (شکسته، نشکسته، …) عیار سیمان، روانی، اسلامپ و … را به کارگاه تولید کننده تهیه و آنها بر این اساس بتن را برای ما تهیه می کنند.

بتن ریزی در کارگاه

هنگامی که بتن به کارگاه ساختمانی حمل می شود باید چند مورد را در نظر بگیریم. اول اینکه بتن زمان زیادی در راه نباشد تا تمام فعل و انفعالات شیمیائی سیمان آن انجام شود و بتن خاصیت خود را از دست بدهد.

بعد از آن از بتن حمل شده آزمایش اسلامپ می گیریم تا با شرایط طرح اختلاط و محاسبات انجام شده چک کنیم.

در این حالت امکان پمپ کردن بتن هست. در این پروژه بتن مربوط به ستونها به علت کمی حجم و غیراقتصادی بودن با کیفیتی کمتر و با دقت پایین در کارگاه تهیه شد و با فرغون حمل و با بیل در قالبهای ستون ریخته شد که این کار هم از جهت ریختن بتن از ارتفاع که سبب جدا شدن دانه ها و آب بتن می شود و هم از نظر دقت کافی در طرح اختلاط مشکل ساز است آن هم در ستون که مهمترین عضو سازه است. ولی در قبال این ایراد مسئولان کارگاه صرفه و توجیه اقتصادی را مهمتر می دانند!!

بتن ریزی سقف ها و تیرهای آن طبقه باهم انجام می شود و به صورت یکپارچه بتن‌ریزی کردیم و برای هر سقف این عمل تکرار شد.

ویبره بتن

برای همگن کردن مخلوط بتن و خارج کردن حباب های هوا از بتن، بتن را ویبره می‌کنند. بازهم ماند بتن ریزی، ویبره کردن ستونها از کیفیت بالایی برخوردار نیست و علاوه بر تذکر مکرر مهندس ناظر بازهم باتوجه به مسائل اقتصادی از ضربه های بیل به قالب برای این کار استفاده شد.

ولی ویبره کردن بتن سقف از کیفیت بالاتری برخوردار است و توسط دستگاه ویبراتور خرطومی انجام شد.

برای کار با ویبراتور مسائل زیر قابل تأمل است:

به هنگام کار با ویبراتورهای بتن، برای حفظ سلامت کارگر و نیز بیشتر شدن عمر دستگاه باید به موارد زیر توجه داشت:

    - تمام سیمها و کابلهای برق باید از داخل لوله های لاستیکی عبور کرده باشند. علی رغم ولتاژ نسبتاً کم ویبراتورهای برقی، همواره احتمال برق گرفتگی موجود است.

        - قسمت لرزاننده دستگاه باید بوسیله فنر و یا لاستیک از قسمت فوقانی جدا شده باشد.

    - دستگاه باید زمانی به کار افتد که میله ویبراتور روی جسم سختی نباشد. بهتر است در شروع کار میله بالا گرفته شود یا روی جسم نرمی قرار گیرد.

    - باید از کار کردن با ویبراتور در بتن سخت شده و نیز زدن میلة ویبراتور به جدار قالب و نیز به میلگردهای آرماتور احتراز کرد.

        - به مجرد گرم شدن بیش از اندازه دستگاه، باید آن را خاموش نمود. پس از انجام کار نیز باید آن را از برق کشید.

    - زیر پای کارگر مربوطه باید تخته ای باشد که لرزشهای ویبراتور به بدن وی منتقل نشوند، همچنین باید مراقبت شود که قسمت لرزندة دستگاه به دست کارگر نخورد.

    - کارگری که با ویبراتور کار می کند باید در فواصل زمانی مناسب به پزشک مراجعه و گواهی جهت ادامه کار دریافت دارد.

فصل پنجم

اجرای سقف تیرچه بلوک

اجزاء سقف

همانطور که در سیستم سازه ای در ابتدا گزارش بیان شد. سیستم سقف این سازه این سیستم متد اول تیرچه بلوک است.

سقف تیرچه بلوک بطور کلی شامل اجزای زیر است:

       1.         تیرچه

       2.         بلوک

       3.         میلگرد ممان منفی

       4.         میلگرد حرارتی

       5.         کلاف عرضی

       6.         بتن

الف)‌ تیرچه

در این پروژه از تیرچه های بتنی با قالب سفالی استفاده شده است.

تیرچه دارای یک خرپا است که این خرپا از سه قسمت متشکل است:

1.   میلگردهای کف خرپا که تعداد و قطر آنها طبق محاسبات حاصل می گردد. ممان‌های مثبت تیرچه به وسیله همین میلگردها تحمل می شوند. این میلگردها باید درست در وسط طول تیرچه (محل ممان مثبت بحرانی) قرار گیرند برای اینکه این میلگردها در هنگام بتن ریزی جابجا نشوند بهتر است آنها را بوسیله یک یا چند میلگرد عرضی به هم جوش دهیم.

2.   میلگردهای فوقانی خرپا که از میلگردهای 8 یا 10 و یا 12 آجدار بوده و داخل بتن سقف و میلگردهای حرراتی قرار می گیرد.

3.      میلگرد مهاری خرپا که میلگرد کف را به میلگرد فوقانی متحمل می کند.

در موقع حمل و نقل تیرچه ها بهتر است از میلگرد فوقانی به عنوان دستگیره استفاده نشود. برای جلوگیری از آسیب تیرچه در کارگاه برای حمل دو کارگر، دو سر تیرچه را می‌گیرند و تیرچه را حمل و نقل می‌کنند.

ب) بلوک

بلوکهای مورد استفاده در سقف این پروژه بلوک سفالی به عرض 40 و ارتفاع 25 سانتی‌متر است. بلوکها صرفاً نقش پرکننده وقالب دارند و اصلاً نقش سازه ای ندارند.

ج) میلگردهای ممان منفی

در محل تکیه گاه ممانی ایجاد می شود که باید توسط میلگردی تحمل گردد. هنگامی که دو تیرچه به یک تیر می‌رسند و قطع می‌شوند. میلگردهای فوقانی دو تیرچه را با استفاده از قطعه میلگردی به طول 2 تا 5/2 متر به هم وصل می کنیم.

ضمناً‌ در آخرین دهانه نیز که تیرچه به یک تیر ختم می شود. میلگردی را به صورت خم °90 خم کرده و قسمت کوتاه خم °90 درجه را داخل میلگردهای نیز بتنی قرار داده و قسمت مستقیم را روی میلگرد فوقانی تیرچه قرار داده و در چند نقطه با سیم آرماتوربندی به هم می بندیم.

د) میلگرد حرارتی

بعد از اتمام سقف و گذاشتن کلیه آهنها یک سری میله گرد در جهت عمود بر میله گردهای بالای تیرچه به فاصله تقریبی 25 الی 40 سانتیمتر قرار می دهند قطر این میله گردها به وسیله محاسبه تعیین می شود و معمولاً میله گردی با قطر 6 یا 8 یا 10 میلیمتر می باشد به این آهن ها میله گرد حرارتی می گویند این میله گردها باید به کلیه آهنهای تیرچه با سیم آرماتوربندی بسته شود.

هـ) بتن ریزی

پس از چیدن تیرچه و بلوک و بستن آرماتورهای تیرها و بستن میله‌گردهای
ممان منفی و میله گردهای حرارتی و گذاشتن قلابهای اتصال اقدام به بتن ریزی می‌نمائیم قبل از بتن ریزی باید یک بار دیگر کلیه آرماتورهای سقف کنترل شده و مخصوصاً فاصله آنها از یکدیگر و اتصال آنها به همدیگر بازدید شود و در صورت  بی‌عیب بودن کار اقدام به بتن ریزی می نمائیم. بهتر است برنامه ریزی طوری انجام بشود که کلیه بتن سقف در یک روز ریخته شود اگر بعللی این کار ممکن نشد باید محل قطع بتن با نظر مهندس محاسب باشد.

در موقع بتن ریزی تیرهای اصلی و فرعی باید حتما از ویبراتور استفاده شود باید دقت شود که فاصله بین بلوک‌ها که تیرچه قرار دارد از بتن کامل پر شود. کلفتی بتن روی سقف باید یکنواخت بوده و باید در ضمن بتن ریزی و قبل از آن که بتن کاملاً‌ سخت شود روی آن بوسیله ماله کشی تخت گردد. حداقل ضخامت بتن روی بلوک
5 سانتیمتر است. برای سهولت کار در حین ماله کشی این ضخامت را بوسیله یک قطعه آجر که معمولاً‌ کلفتی آن 5 سانتیمتر است کنترل می نماییم.

مراحل مختلف اجرای سقف

بعد از ایجاد تکیه گاههای موقت تیرچه ها را روی تیرهای اصلی قرا می دهند قبل از نصب تیرچه روی تیرهای اصلی باید دقت نمود که ترک خوردگی و یا شکستگی در تیرچه موجود نباشد. کمر تیرچه را به فاصله های حداکثر تا 5/1 متر بوسیله تیرهای چوبی نگاه می دارند تا از شکم دادن آن جلوگیری بعمل آورند بهتر است تیرهای چوبی را طوری قرار دهند تا وسط تیرچه در حدود 2 تا 3 سانتیمتر بلندتر از سطح تراز قرار گیرد.

تیرچه‌ها به فاصله تقریبی 40 سانتیمتر از همدیگر قرار می گیرند و بعد از گذاشتن هر تیرچه فاصله آن را تا تیرچه بعدی بوسیله گذاشتن یک عدد بلوک در ابتدا و یک عدد در انتهای آن تنظیم می‌نمایند.

در محل اتصال تیرچه به تیر اصلی یا دویار باید میله گردهای تیرچه لخت شده و در حدود 15 سانتیمتر روی دیوار یا داخل آرماتورهای تیر اصلی قرار گیرد که بعداً این قسمت به وسیله ستون بتن سقف پوشیده می شود.

بعد از کار گذاشتن میله گردهای ممان منفی می باید میله گردهای حرارتی کار گذاشته شود. این میله گردها، معمولاً در جهت عمود بر تیرچه به فاصله حدود
30 سانتیمتر از همدیگر کار گذاشته شود میله گردهای حرارتی برای توزیع بار و جلوگیری از ترک خوردن بتن سقف در اثر تغییر حجم بتن ناشی از تغییر درجه حرارت مورد استفاده می باشد این میله گردها که معمولاً از میله گرد نمرات 6 یا 8 یا 10 استفاده می شود باید صاف و بدون انحنای موضعی باشد.

بعد از گذاشتن میله گردهای حرارتی می باید دور سقف بوسیله قالب بسته شده و اقدام به بتن ریزی نمایند حداقل قطر بتن روی بلوک 5 سانتیمتر می باشد. قبل از بتن‌ریزی روی بلوک ها را آب پاشی می نمایند تا سیراب شده (زنجاب گردد) و آب بتن مجاور خود را نمکیده و موجب فساد بتن نشود.

کانال عبور تأسیساتی در سقف تیرچه بلوک

برای عبور کانالهای تاسیساتی (کانال کولر ـ کانال تهویه مطبوع ـ کانالهای فاضلاب و غیره) باید حتی الامکان سعی شود که عرض کانالها از یک بلوک تجاوز نکند ولی چنانچه به عرض بیشتری احتیاج پیدا کردیم باید با قطع تیرچه در آن محل و مهار کردن میله گردهای تیرچه در آرماتورهای عرضی محل عبور کانال را فراهم نمود. باتوجه به اینکه بار تیرچه قطع شده را تیرچه اطراف تحمل می نمایند میله گردهای آرماتورهای عرضی باید دقیقاً محاسبه شده و طبقه نقشه اجرا گردد.

بعد از بلوک چینی باید میله گردهای ممان منفی گذاشته شده و این میله گردها که دو تیرچه مقابل را به همدیگر متصل می نمایند باید به میله گرد فوقانی تیرچه ها بسته شود حداقل طول این میله گردها طبق محاسبه بدست می آید.

باید دقت نمود ه تیرچه های دو طرف یک پل حتما مقابل همدیگر قرار گیرند تا بستن میله گردهای ممان منفی به سهولت امکان پذیر باشد.

فصل ششم

پیشنهادات

یکی از عواملی که به بتن ضرر می زند ترکها و خوردگی آرماتور است که  باید سعی بر این داشته باشیم که از این عمل جلوگیری کنیم. در اینجا به معرفی سه نوع از این ترکها می پردازیم:

ترکهای ناشی از زنگ زدن و فساد میلگردها

1)     ترکهای ناشی از زنگ زدن و فساد ناشی از اثرات کلراید در آرماتورها در بتن

Cracks due rusting caused by choloride Attack on Reinforcement in concrete

هنگامی که آرماتورهای فولادی در بتن قرار می گیرند، به طور معمول خوردگی در آنها ایجاد نمی شود. در محیط چسبناک قلیائی سیمان یک لایه غیرفعال و محافظ در سطح شکل می گیرد.

البته اگر عمق پوشش بتن کافی نباشد، با بتن نفوذپذیر باشد این لایه می شکند (در حضور تعداد زیادی یونهای کلراید).

کلرایدها می‌توانند از کلرید کلسیم (معمولاً نمک) در مناطق دریا یا برای کابردهای یخ‌زدگی (در جاده ها و سطح پل) یا از یک مخلوط مخصوص کلراید کلسیم (تندگیرساز) یا در شرایط خاک اطراف یا از سنگدانه های تمیز نشده و آلوده کنده یا هر مخلوطی از آب ناشی شده باشند.

هنگامیکه این لایه محافظ می شکند، فولاد مستعد خوردگی و فساد شده و این شروع یک فرآیند روبه رشد است که می‌تواند باعث ترک خوردگی و شکستگی در بتن گردد. این ترکها و شکستگیها مخصوصاً‌در گوشه تیرها و ستونها و بالای میلگردهای اصلی قابل توجه می باشند، اگرچه خاموتها و وصله ها هم نمایان خواهند شد.

برخی ترکها معمولاً با لکه هائی از خوردگی در طول خط قرارگیری آرماتورها دیده می شوند. البته انواع دیگری از ترکها که خط مسیر میلگردها را قطع می کنند ممکن است ناشی از خوردگی و زنگ زدگی باشند که معمولا تمایز این ترکها از یکدیگر کار مشکلی است.

خوردگی یک فرآیند الکتروشیمیائی است که نیاز به اکسیداسیون، رطوبت و جریان الکترون از یک نقطه به نقطه دیگر فلز را دارد. خوردگی فولاد، اکسید آهن و هیدرکسید تولید کرده که حجم بیشتری از حجم فلز اولیه دارد و این افزایش حجم یک تنش شعاعی قوی اطراف میلگردها ایجاد نموده که نتیجه آن بروز ترکهای شعاعی جزئی در اطراف میلگرد است.

این شکاف و ترکها می توانند در طول میلگردها انتشار پیدا کندن که نتیجه آن شکل‌گیری ترکهای طول موازی میلگردها است که به سمت شکافتن بتن پیشروی می‌کنند. همچنین یک ترک عریض ممکن است در صفحه موازی میلگردها روی سطح بتن شکل پیدا کند که نتیجه آن ورقه شدن سطح بتن است و مشکلی است که در اکثر عرشه پلها وجود دارد.

جلوگیری از خوردگی

یکی از بهترین راهها برای اطمینان از صلبیت و چگال بودن بتن، افزایش پوشش بتن روی آرماتورها است. بتن صلب و متراکم را می توان با افزایش حداقل حجم سیمان (به 350 کیلوگرم در متر مکعب در بتنهای معمولی که البته به موقعیت و درجة شوری بتن بستگی دارد)، کاهش نسبت آب به سیمان، استفاده از مواد کاراساز برای بهبود کارائی با کاهش آب مصرفی، ویبره کردن بتن بطور کامل و اطمینان از عمل آوردن اولیه به اندازة کافی ساخت.

چون سیمان پرتلند روباره ای کوره، خمیر چسبناک و متراکمی از سیمان را ایجاد می‌کند، برای کاربردهای مرسوم توصیه می شود (که باید شامل حدود 65 تا 70 درصد مواد روباره در وزن سیمان بوده و با یکدیگر مخلوط شده و در فرآیند آسیاب سیمان تولید شده باشد).

این تراکم باعث ساکن شدن حرکت یون کلراید می گردد. زیرا باعث ایجاد ملات غیرقابل نفوذی در بتن می شود. همچنین پوششهای اپوکسی روی آرماتورها خیلی مفید نخواهد بود. نمکهای کلراید قابل حل بوده و اگر هرگونه رطوبتی در بتن به حال حرکت درآید، یونهای کلراید ممکن است به توسط این رطوبت از میان بتن جابجا شده و به سمت نقطة مشخصی از سازه متمرکز شوند.

این تئوری بطور یقین از نتایج بیشمار و متفاوتی که از آنالیزهای شیمیائی روی بتن سخت شده با کلراید کلسیم همراه با یک تسریع کننده انجام شده، بدست آمده است.

اندازه‌های کمکی در مقابل اثرات خوردگی

قبل از هرگونه تعمیر برای ترکهای ناشی از پوسیدگی و زنگ زدگی و جداشدگی بتن از آرماتورها، توجه به این نکته ضروری است که لازم است برای تعیین مقدار کلراید موجود در محل آزمایشاتی انجام گیرد.

راهنمای نمونه برداری و آزمایشات بروی کلرایدها در استاندارد ASTM موجود است. تعیین سطح کلراید بطور معمول برحسب یک درصد معادل از کلرید کلسیم در وزن سیمان تعیین می گردد.

2) ترکهای ناشی از پوسیدگی آرماتور به دلیل کربناسیون (بتن)

Cracks due to Rusting of Reinforcement caused by carbonation of concrete

کربناسیون فرآیندی است که در آن دی اکسید کربن (موجود در اتمسفر) تحت تأثیر با هیدرواکسید کلسیم غیرمحلول در آب خالص موجود در بتن سازه واکنش می دهد و در نتیجة شکل گیری کربنات کلسیم در این واکنش، خاصیت اسیدی زیاد شده چون pH در مخلوط بتن کاهش می یابد. در نتیجه میلگردهای فولادی خورده می شوند.

زیرا قلیایی‌های بتن با کاهش pH کم می شود و در طی فرآیند کربناسیون انفعال‌پذیری اطراف میلگرد تنزل پیدا می کند.

افزایش حجم و پیامدهای ناشی از خوردگی (اکسید ترکیبات آهن که حجمی بیشتر از حجم فولاد اولیه دارد) باعث ایجاد یک تنش شعاعی قوی اطراف میلگردهای فولادی می شود که در نتیجة آن ترکهای شعاعی جزئی در محل ایجاد می گردد که به راحتی در دسترس اکسیژن، رطوبت و کلرایدها در بتن قرار دارد و شرایطی را ایجاد می‌کند که خوردگی ادامه یافته و باعث بروز ترکهای بیشتری شده و نهایتاً‌ یک گسیختگی و شکاف عمده ایجاد می شود.

در اینجا نیز فاکتور تراکم در بتن کمک زیادی به مقابل با اثرات شیمیائی خواهد نمود.

3) ترکهای ناشی از پوسیدگی آرماتور به دلیل قرار گرفتن در معرض رطوبت و اتمسفر

Cracks due to Rusting of Reinfocement Caused by Exposure to Moisture and Atmosphere

آرماتورها، فولادهای پیش کشیده و بیشتر عناصر فولادی اگر در معرض رطوبت اتمسفر و در معرض دید قرار گیرند دچار خوردگی ناشی از واکنش شیمیائی با اکسیژن خواهند شد. این واکنش حتی اگر فولاد درون بتن قرار گرفته باشد ادامه دارد.

چون اکثر پوسیدگی ها باعث ایجاد حجمی بیشتر از حجم فلز اولیه می گردند، این فرآیند تولید تنشهای شعاعی بزرگی اطراف بتن کرده و پکیدگی در بتن ایجاد می شود که به شکل یک خط اثر از ترک می باشد. این ترک می تواند بتن را بصورت ورقه‌هایی از هم جدا کرده (ورقه ورقه شدن) و سرانجام خسارت ایجاد می شود.

استفاده از بتن متراکم برای مقابله با مشکل پوسیدگی مفید است اما در وهلة اول فولاد پوسیده نباید مورد استفاده قرار گیرد زیرا زودتر در معرض خطر قرار می گیرد.

شهر سازی معاصر در ایران

شهر سازی معاصر در ایران  

دید گروه های رفتار کالبدی با شهر و شهر سازی :

قدیمی ترین و بیشترین مقالات و ادبیات موجود در رابطه با با شهر و برنامه ریزی شهری مربوط به کالبد و سیستم کالبدی شهر است ، طراحی کاهون در 2670 سال ق.م در مصر و شهر بابل در 670 سال ق.م در عراق و میلتوس در 479 ق.م در یونان از قدیمی ترین شهرهای ساخت دست بشر بر اساس یک سیستم کالبدی است .

اهمیت دادن به شهر و کالبد آن به عنوان مهمترین عامل در ساختار شهر در دوره امپراطوری روم و قرون وسطی و رنسانس استمرار می یابد شهرسازی رنسانس نظم آگاهانه ساختمان ها بر اساس طراحی از پیش تعیین شده محصول می شود توسعه رنسانس در هنر های پلاستیک و شهر سازی کالبدی با هندسه دقیق ، در ارتباط با رشد امانیسم ادکاو علمی بود انها به ایده آلهای دنیوی توجه داشتند و نه به ایده آلهای معنوی ، به عمل و نه به اندیشه به بدیهیات و نه موهومات به نظر موریس یک کالبد دقیق ، موزون و آراسته جوابی است برای همه ایده آل ها

پیروان نگرش کالبدی به شهر در گذشته به سبب اعتقاد به رابطه ی علت – معلول ساده در نظام شهری بود ، زیرا ساخت کالبد شهر به عنوان مجموعه ای از عناصر فیزیکی ، عینی ، قابل لمس اندازه گیری و مقایسه تصور می شود ، بنابراین برای رفع هر نیازی شکل کالبدی مناسبی طراحی و اجرا می شود که نتایج آن به راحتی قابل مقایسه با اشکال دیگر است ، در اوایل قرن بیستم پیشرفت علوم فیزیکی از یک سو و جهان بینی هادی گرایی و ماتریالیستی از سویی دیگر موجب شد که در شهر سازی نیز برای درمان هر دردی به دنبال راه حل کالبدی فیزیکی باشد .

اعتقاد به استفاده از عناصر کالبدی برای حل مشکلات شهر و ارائه جواب هادی به سوالات پیچیده زندگی اجتماعی ، سابقه و ریشه عمیق در شهر سازی دارد .

به خصوص بعد از رنسانس و انقلاب صنعتی و نیز توسعه علوم فیزیک و صنعت از یک سو و نشر افکار داروین

از دیگر سوی توسط هوسمان تا باغ شهر هاوارد همگی بیان گر تایید راه حل های کالبدی در رابطه با

مشکلات شهری می باشد .

به عقیده آلبرشت نافذترین دلیل برای گرایش شهرسازی به مسائل تکنیکی و کالبدی در دوران معاصر بنابر احتمال ، فراگیر شدن فلسفه جبریت ماده است که سبب بروز این اقتصاد اصلی در شهر سازی شد که انسان آگاهانه می تواند محیط فیزیکی کالبدی و اجتماعی را به کنترل درآورد ، از دیدگاه جریت مادی می توان خواستهای اجتماعی را از طریق محیط فیزیکی و کالبدی تامین کرد ، پیروان نظریه کالبدی به جای توجه به جنبه های اجتماعی تمام سعی خود را صرف توجه به محیط کالبدی کرده و به شدت متاثر از تکنیک های روز قرار می گیرند ، این گروه به دنبال تازگی ، تحول ، قدرت و پیچیدگی زیبا شناسی می کردند ، طرح های کالبدی آنها تنها به منزله یک اثر هنری است .

به طور معمول بودن هیچ گونه بحث و یا اعتنایی به ساختار اجتماعی پیرامون ذهن این طراحان متوجه نشان دادن دنیایی پیچیده ولی منسجم از ساخته دست بشر است که در مقیاس بزرگ سازمان یافته است .

کنترل حالت حدی بهره برداری خیز و ترک خوردگی و کنترل تغییرمکان بین طبقاتی

کنترل حالت حدی بهره برداری خیز و ترک خوردگی و کنترل تغییرمکان بین طبقاتی:

کنترل عرض ترک خوردگی:

در طراحی به دو علت لازم است که عرض ترک در حداقل نگه داشته شود, ظاهر و پایایی. ترکهای قابل رویت باعث عدم اطمینان از سازه و نفوذ رطوبت و مواد خورنده از طریق ترک و در نتیجه زنگ زدن میلگردها در داخل بتن می شوند که با افزایش حجم همراه است. افزایش حجم میلگرد باعث پوسته شدن بتن پوششی و زنگ زدن میلگرد باعث کاهش سطح مقطع آن می گردد. برای تیرهایی که در نما دیده نمی شوند(بتن در تماس با هوای داخل ساختمان), حداکثر عرض ترک نباید از 0.4 میلیمتر تجاوز کند و برای تیرهایی که در نما دیده می شوند(بتن در تماس با هوای خارج), حداکثر عرض ترک به 0.35 میلیمتر محدود می شود.

محدود کردن fy  محاسباتی به 500 نیوتن بر میلیمترمربع و استفاده از میلگرد آجدار از عوامل محدودکنندة دیگر برای کنترل عرض ترک می باشد. همچنین استفاده از میلگرد به قطر کم و تعداد زیاد, به جای قطر بزرگ و تعداد کم, تاثیر مثبت در کاهش عرض ترک دارد.

طبق آئین نامة بتن ایران در دالهای دو طرفه, محاسبة عرض ترک خوردگی الزامی نیست و تنها رعایت ضوابط مربوط به آرماتور حرارتی و جمع شدگی کافی تلقی می شود.

برای تیپ های مختلف تیرهای طبقات, عرض ترک محاسبه شده است و با مقادیر مجاز آن مقایسه شده است, ملاحظه می شود که همة آنها در حد قابل قبولند.

بعنوان مثال برای ترک عرضی وسط دهانة تیر تیپ 1 واقع در طبقة اول داریم:

با توجه به پوشش 40 میلیمتری برای میلگردها و عرض 400 میلیمتری تیرها داریم:

dc=40 mm

bw=400 mm

برای تیر مذکور از 2 میلگرد آجدار نمره 22 استفاده شده است, در نتیجه مساحتی از بتن که حول یک میلگرد را احاطه کرده است برابر می شود با:

A=2 dcbw/تعداد میلگردها=2×40×400/2=16000 mm2

مقدار تنش در میلگردها تحت بارهای بهره برداری که طبق آئین نامة بتن ایران می توان برابر با 0.6 تنش تسلیم گرفت برابر است با:

fs=0.6fy=0.6×400=240 N/mm2

در نتیجه عرض ترک حاصله برابر خواهد بود با:

w=13×10-6fs3√dcA=13×10-6×240×(40×16000)1/3=0.27 mm < 0.35 mm

 با توجه با پلان تیپ بندی تیرها که در گام 10 آورده شده بود, این تیر در نما دیده می شود و در تماس با هوا خارج خواهد بود در نتیجه حداکثر عرض ترک مجاز در آن برابر با 0.35 میلیمتر خواهد بود که بیشتر از ترک ایجاد شده است در نتیجه عرض ترک ایجاد شده قابل قبول است.

کنترل خیز تیرها تحت اثر بارهای بهره برداری:

برای اینکه یک سازه مقصودی را که از آن انتظار می رود برآورده سازد, باید:

1-        ایمن.

2-        خدمت پذیر.

باشد. سازه ای را ایمن می گویند که بتواند بارهای وارد بر آن را با حاشیة اطمینان کافی بدون ایجاد خرابی در هیچ یک از نقاطش, حمل نماید. خدمت پذیری سازه بدین معناست که تغییرشکل و سایر عوامل(از قبیل عرض حداکثر ترک و غیره)  تحت بارهای خدمت از مقدار مجاز تجاوز نکند. تغییرشکل زیاد عوامل نامطلوب زیر را باعث می شود:

1-        آسیب رساندن به نازک کاریها, در و پنجره و تزئینات داخلی ساختمان.

2-        لرزش زیاد که باعث پریشانی خاطر استفاده کنندگان می گردد.

3-       ارتعاش تحت تاثیر حرکات و دورانهای ماشین آلات که نتیجة آن هم از دقت و تنطیم خارج شدن ماشین آلات و هم بلااستفاده ماندن ساختمان است.

بنابراین لازم است که تغییرشکلهای ناشی از بارهای خارجی و سایر عوامل در سازة بتن مسلح با دقت کافی قابل محاسبه و پیش بینی باشد.

تغییرشکل موردنظر در یک سازه آن تغییرشکلهایی هستند که تحت بارهای خدمت بوجود می آیند. در حالت خدمت, سازه تمام بار مرده(شامل وزن خود سازه) و قسمت یا تمام بار زندة محاسباتی را بطور دائم تحمل می نماید. قسمتی از بار زنده بطور غیردائمی و بطور لحظه ای بر سازه وارد می گردد. ضرایب ایمنی بکار رفته در هنگام طراحی, باعث می شود که تنشfs   فولاد و fc بتن تحت بار خدمت(بدون ضریب) در محدودة الاستیک خطی قرار داشته باشد. به همین علت تغییرشکلهایی که بلافاصله بعد از وارد آمدن بار در سازه به وجود می آیند و تغییرشکلهای آنی نامیده می شوند با استفاده از روشهای موجود بر مبنای رفتار الاستیک سازه قابل محاسبه می باشند.

علاوه بر تغییرشکلهای آنی به واسطة بعضی خواص بتن نظیر خزش و افت, تغییرشکلهای دیگری به علت تاثیر درازمدت بار در سازة بتن مسلح ایجاد می شود. با گذشت زمان از شدت افزایش تغییرشکل کاسته می شود تا آنکه پس از گذشت چند سال, تغییرشکل به مقدار ثابتی می رسد که به تغییرشکل درازمدت معروف است و گاهی تا چند برابر تغییرشکل آنی می رسد.

چون تیرهای این ساختمان دیوارهای غیرسازه ای و پارتیشنها را نگهداری می کنند, بطوریکه افتادگی زیاد باعث ایجاد خساراتی در این اعضا می شود, بنابراین محاسبة دقیق افتادگی در تیرهای این سازه الزامی است.

به عنوان یک دستورالعمل ساده تر, آیین نامة بتن ایران در تیرهای سراسری منشوری(ممان اینرسی ثابت) اجازه می دهد که محاسبات تغییرشکل بر اساس ممان اینرسی مقطع وسط دهانه انجام شود.

تیرهای این ساختمان متصل به اعضای غیرسازه ای می باشند که در افتادگی زیاد احتمالاً آسیب نمی بینند, بنابراین در این تیرها تفاضل افتادگی اولیة ایجاد شده و خیز بعدی نباید از یک دویست و چهلم طول دهانه تجاوز نماید

در تیرها فرض می شود که 20% بار زنده بطور دائم بر تیر اثر دارد و 80% آن بطور لحظه ای وارد می شود.

افتادگی حداکثر تیرها تحت اثر بارهای دائمی و آنی محاسبه شده و آن قسمت از افتادگی که باعث آسیب رسیدن به جداسازها می شود نیز محاسبه و با مقدار مجاز آن مقایسه و کنترل شده است, همانطور که ملاحظه می شود تمامی این خیزها در حد قابل قبول و مجاز می باشند, بعنوان مثال برای تیر تیپ 3 واقع در طبقة همکف داریم:

در این تیر در وسط دهانه, از 2 آرماتور کششی نمرة 22 و 2 آرماتور فشاری نمرة 12 استفاده شده است, حداکثر لنگر بهره برداری مثبت برابر 51 کیلونیوتن متر و حداکثر لنگر بهره برداری منفی برابر با 79.5 کیلونیوتن متر است که از نتایج تحلیل کامپیوتری Etabs برای بارهای بهره برداری بدست آمده است,

Ec=5000√fc=25000 N/mm2

Es=2×105 N/mm2

n=Es/Ec=8

As=2×380.1=760.3 mm2

A's=2×113.1=226.3 mm2

B=b/(nAs)=400/(8×760.3)=0.07

r=(n-1)A's/(nAs)=(8-1)×226.3/(8×760.3)=0.26

پوشش روی آرماتورها=40 mm

d'=40 mm

d=500-40=460 mm

kd=(√(2dB+1)-1)/B=101.97

ممان اینرسی کل مقطع ترک نخورده(Ig)=400×5003/12=4166666667 mm4

ممان اینرسی مقطع ترک خوردة تبدیل یافته(Ict)=bk3d3/3+nAs(d-kd)2+(n-1)A's(kd-d')2

=927090056 mm4

لنگر خمشی حداکثر در مقطع موردنظر تحت بارهای بهره برداری Ma= 51 KN.m

مدول گسیختگی بتن fr=0.6√fc=0.6×5=3 N/mm2

فاصلة تار خارجی کششی تا محور خنثای مقطع بتنی yt=40 mm

لنگر ترک دهنده Mcr = frIg/yt = 3×4166666667/40 = 312500000 N.mm

ممان اینرسی موثر Ie=Ict+(Ig-Ict)(Mcr/Ma)3=3974613777 mm4 < 4166666667 mm4

با فرض زمان بارگذاری 5 سال یا بیشتر, تابع زمان(ζ) برابر با 2.0 می باشد که در نتیجه ضریب تغییرشکل درازمدت متوسط که به عمر بارگذاری و درصد فولاد فشاری مقطع بستگی دارد, بصورت زیر در می آید:

ρ'=A's/bd=226.3/(400×460)=0.0012

λ=ζ/(1+50ρ')=1.88

برای وسط دهانه, افتادگی آنی تحت بارهای دائمی بصورت زیر در می آید:

افتادگی درازمدت تحت اثر بار دائمی,

δt,sus=λ δi,sus=1.88×0.9578=1.8046 mm

افتادگی کل تحت بارهای دائمی,

δsus= δt,sus+ δi,sus=1.8046+0.9578=2.7623 mm

نسبت بار کل به بار دائمی در این تیپ تیر بصورت 2.14 است, چون افتادگیها با بار متناسب است, خیز آنی برای بار کل برابر خواهد بود با:

δi,tot=2.14× δi,sus=2.14×0.9578=2.0496 mm

حال برای محاسبة افتادگی آنی تحت اثر بار لحظه ای, باید از مقدار فوق افتادگی آنی بار دائم را کم کنیم,

δi,sh= δi,tot- δi,sus=2.0496-0.9578=1.0918 mm

در نتیجه افتادگی کل برابر خواهد بود با:

δtot= δi,sh+ δsus=1.0918+2.7623=3.8541 mm

فرض می شود که در این سازه, 70% بار مرده قبل از ساخت جداسازها بر سازه وارد می شوند, در نتیجه افتادگی ناشی از این مقدار از بار مرده برابر خواهد بود با:

δ=0.4789 mm

با کم کردن مقدار فوق از تغییرمکان کل δtot , آن مقدار از افتادگی را که سبب آسیب رساندن به دیوارهای جداساز می شود را محاسبه می کنیم,

خیز مخرب : ∆=3.8541-0.4789=3.3753 mm

∆/l=3.3753/5100=1/1511 < 1/240

بنابراین خیز حاصله کمتر از خیز مجاز بوده و قابل قبولست. محاسبة خیز و کنترل آن در جداول صفحات بعدی آورده شده است.

کنترل خیز دالها:

محاسبه و کنترل خیز دالها در گام دوم, یعنی در مرحلة طراحی خود دالها آورده شده بود که همة خیزها در حد قابل قبول بودند در اینجا نیز فقط جدول محاسبه و کنترل آن در ادامه آورده شده است.

کنترل تغییر مکان بین طبقاتی:

طبق آیین نامة 2800 ایران, تغییرمکان نسبی هر طبقه و یا بام در اثر زلزله نباید از 0.03/R برابر ارتفاع آن طبقه تجاوز نماید, که در این قسمت بعد از طراحی نهایی و مشخص شدن اعضا این معیار کنترل می شود. برای بدست آوردن تغییرمکان نسبی هر طبقه, در نرم افزار Etabs همة حالات بار زلزله را انتخاب کرده و دستورات مربوط به نمایش Story Drifts را انتخاب می کنیم. در این صورت Drift X(تغییرمکان نسبی هر طبقه در جهت X) و Drift Y(تغییرمکان نسبی هر طبقه در جهت Y) برای هر طبقه نمایش داده می شود. که باید با مقدار 0.03/R در هر جهت مقایسه شود.

در جهت قاب خمشی(امتداد X) مقدار R برابر با 10 می باشد و  در جهت دیوار برشی(امتداد Y) مقدار R برابر با 11 است.

این کنترلها در جداول صفحات بعدی درج شده است, ملاحظه می شود که تغییرمکان نسبی تمامی طبقات تحت بارگذاریهای جانبی در حد قابل قبول بوده و نیازی به منظور کردن اثر P-∆ در طراحی عناصر سازه ای نمی باشد.

سیستم قالب بندى ساختمان هاى بتن آرمه

سیستم قالب بندى ساختمان هاى بتن آرمه

سرعت قالب بندى در ساخت ساختمان هاى بتن مسلح، یکى از عوامل مهم و قابل تأمل در ارزیابى سرعت، کیفیت و هزینه یک پروژه محسوب مى شود و هرچه با مدیریت و کنترل صحیح در اجراى سایر مراحل پروژه، بتوان قالب بندى را نیز سریعتر، دقیقتر و ساده تر انجام داد، قطعاً مى توان سرعت اجراى پروژه را بهبود بخشید. سیستم قالب بندى ساختمان هاى بتن مسلح، یکى از شیوه هاى سیستماتیک در اجراى صنعتى سازه هاى دیوار باربر بتن مسلح به شمار مى رود.  در این سیستم بتنى درجا، پس از قالب بندى یکپارچه فلزى تمام دیوارهاى خارجى و داخلى به طور هم زمان و بتن ریزى آن ها، قالبب ندى  یکپارچه سقف انجام و سپس بتن دال سقف به صورت درجا اجرا خواهد شد.  این سیستم از اجزاى اصلى شالوده بتنى درجا، دیوارها و سقف هاى بتنى اجرا شده در محل کارگاه، قاب ها یا پیش قاب هاى درها و پنجره هاى کار گذاشته شده در دیوارها قبل از بتن ریزى آن ها، و مدارهاى

تأسیسات مکانیکى و برقى کار گذاشده شده در دیوارها و سقف ها تشکیل مى شود.

در این شیوه اجرایى، مدارهاى توزیع تأسیسات مکانیکى و برقى، بازشوها در سقف و دیوارها، با توجه

به نقشه هاى طراحى، در هنگام قالب بندى یکپارچه فلزى پیش بینى مى شود، به گونه ا ى که پس از اتمام بتن ریزى و قالب بردارى، ساختمان آماده نصب سرویس، شیشه و نقاشى بوده و هیچ گونه عملیات بنائى در آن صورت نخواهد گرفت.

سازه حاصل از این روش اجرا، یک سازه بتن مسلح با دیوارهاى باربر و برشى مى باشد که انطباق و سازگارى کامل با آئین نامه ها و استانداردهاى معتبر شناخته شده ملى یا بین ا لمللى دارد. سازه مذکور را مى توان در شرایط مختلف لرزه خیزى و اقلیمى کشور مورد استفاده قرار داد. اگر چه لازم است ضوابط خاصى را در نحوه میلگرد گذارى سازه و اتصالات آن ، با توجه به میزان شکل پذیرى مورد نیاز،

در طول مراحل و اجرا به عمل آورد. شایان ذکر است، با توجه به قابلیت هاى بتن مسلح در پاسخگویى به نیازهاى ساختمان از نظر مباحثى مانند حریق، سیستم مذکور، یکى از گزینه هاى بسیار مطلوب

به شمار مى رود. ولى به منظور صرفه جویى در مصرف انرژى حتماً باید تمهیدات لازم براى عایقکارى حرارتى جداره هاى خارجى ساختمان به عمل آید. به هر حال کلیه ضوابط و الزامات مندرج در تمامى مباحث مقررات ملى ساختمان باید به طور کامل رعایت شود. هم چنین با توجه به صاف و هموار بودن سطح بتن پس از برداشت قالب ها، لازم است در صورت نیاز به اجراى نما و نازک کارى هاى متنوع، تمهیدات به خصوص براى این منظور انجام شود. این روش اجرا، در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن

مورد ارزیابى قرار گرفته و کاربر آن در حیطه الزامات ارائه شده، مجاز است.

الزامات طراحى و اجراى سیستم قالب بندى ساختمان هاى بتن آرمه

-1 این سیستم یک شیوه اجراى قالب بندى براى سازه هاى بتن مسلح با سیستم دیوارهاى باربر و سقف و دال تخت، به شمار مى روند.

-2 استفاده از این روش، در کلیه پهنه هاى لرزه خیزى ایران و با رعایت سطح شکل پذیرى مورد انتظار و حداکثر ارتفاع مجاز مطابق استاندارد 2800  بلامانع است.

-3 رعایت ضوابط قالب بندى و قالب بردارى اجزاء سازه ا ى مطابق با مبحث نهم مقرارت ملى  ساختمان الزامى است.

-4 مشخصات بتن مورد استفاده در اجراى سازه هاى بتن مسلح با این روش، هم چنین مشخصات فنى و اجرایى آرماتوربندى و بتن ریزى باید مطابق مبحث نهم مقررات ملى ساختمان صورت گیرد.

-5 پیش بینى لازم باید براى اجراى تأسیسات مکانیکى و برقى در مرحله طراحى و اجراى سازه بتن مسلح صورت گرفته و تمهیدات لازم براى دسترسى به این تأسیسات به عمل آید.

-6 در صورتى که دیوارهاى جداکننده از نوع دیوارهاى بتنى درجا نبوده و از سایر جداگرها استفاده

خواهد شد، لازم است جزییات مناسب در محل اتصال این دیوارها به سازه، مطابق با استاندارد 2800 و سایر مراجع معتبر، طراحى و اجرا شود.

-7 به علت صیقلى بودن سطح بتنى، لازم است تمهیدات لازم براى اجراى نازک کارى و نماسازى بر

روى این سطوح صورت گیرد.

-8 تمهیدات لازم متناسب با شرایط اقلیمى مختلف کشور در اجراى سازه بتن مسلح در نظر گرفته شود.

-9 لازم است تمهیدات خاص براى عایقکارى دیوارهاى خارجى مطابق الزامات مبحث 19 مقررات ملى ساختمان انجام گیرد.

-10 رعایت مبحث سوم مقررات ملى ساختمان در خصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و هم چنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق، با در نظر گرفتن ابعاد ساختمان، کاربرى و وظیفه عملکردى عنصر ساختمانى الزامى است.

-11 صدابندى هوابرد جداکننده هاى بین واحدهاى مستقل و پوسته خارجى ساختمان و صدابندى سقف بین طبقات مى بایست مطابق مبحث 18 مقررات ملى ساختمان تأمین شود.

کاربرد کامپوزیت‌های FRP در سازه‌های بتن آرمه و بررسی دوام آنها

 کاربرد کامپوزیت‌های FRP در سازه‌های بتن آرمه

 و بررسی دوام آنها

 

خلاصه

 خوردگی قطعات فولادی در سازه‌های مجاور آب و نیز خوردگی میلگردهای فولادی در سازه‌های بتن آرمه ای که در معرض محیط‌های خورندة کلروری و کربناتی قرار دارند، یک مسالة بسیار اساسی تلقی می‌شود. در محیط‌های دریایی و مرطوب وقتی که یک سازة بتن‌آرمة معمولی به صورت دراز مدت در معرض عناصر خورنده نظیر نمک‌ها، اسید‌ها و کلرورها قرار گیرد، میلگردها به دلیل آسیب دیدگی و خوردگی، قسمتی از ظرفیت خود را از دست خواهند داد. به علاوه فولادهای زنگ زده بر پوستة بیرونی بتن فشار می‌آورد که به خرد شدن و ریختن آن منتهی می‌شود. تعمیر و جایگزینی اجزاء فولادی آسیب دیده و نیز سازة بتن آرمه‌ای که به دلیل خوردگی میلگردها آسیب دیده است، میلیون‌ها دلار خسارت در سراسر دنیا به بار آورده است. به همین دلیل سعی شده که تدابیر ویژه‌ای جهت جلوگیری از خوردگی اجزاء فولادی و میلگرد‌های فولادی در بتن اتخاذ گردد که از جمله می‌توان به حفاظت کاتدیک اشاره نمود. با این وجود برای حذف کامل این مساله، توجه ویژه ای به جانشینی کامل اجزاء و میلگردهای فولادی با یک مادة جدید مقاوم در مقابل خوردگی معطوف گردیده است.  از آن‌جا  که  کامپوزیت‌های FRP (Fiber Reinforced Polymers/Plastics) بشدت در مقابل محیط‌های قلیایی و نمکی مقاوم هستند که در دو دهة اخیر موضوع تحقیقات گسترده‌ای جهت جایگزینی کامل با قطعات و میلگردهای فولادی بوده‌اند. چنین جایگزینی بخصوص در محیط‌های خورنده نظیر محیط‌های دریایی و ساحلی بسیار مناسب به نظر می‌رسد. در این مقاله مروری بر خواص، مزایا و معایب مصالح کامپوزیتی FRP  صورت گرفته و قابلیبت کاربرد آنها به عنوان جانشین کامل فولاد در سازه‌های مجاور آب و بخصوص در سازة بتن آرمه، به جهت حصول یک سازة کاملاً مقاوم در مقابل خوردگی، مورد بحث قرار خواهد گرفت.

1 – مقدمه

بسیاری از سازه‌های بتن آرمة موجود در دنیا در اثر تماس با سولفاتها، کلریدها و سایر عوامل خورنده، دچار آسیب‌های اساسی شده‌اند. این مساله هزینه‌های زیادی را برای تعمیر، بازسازی و یا تعویض سازه‌های آسیب ‌دیده در سراسر دنیا موجب شده است. این مساله و عواقب آن گاهی نه تنها به عنوان یک مسالة مهندسی، بلکه به عنوان یک مسالة اجتماعی جدی تلقی شده است ]1[. تعمیر و جایگزینی سازه‌های بتنی آسیب‌دیده میلیون‌ها دلار خسارت در دنیا به دنبال داشته است. در امریکا، بیش از 40 درصد پلها در شاهراهها نیاز به تعویض و یا بازسازی دارند ]2[. هزینة بازسازی و یا تعمیر سازه‌های پارکینگ در کانادا، 4 تا 6 میلیارد دلار کانادا تخمین زده شده است ]3[. هزینة تعمیر پلهای شاهراهها در امریکا در حدود 50 میلیارد دلار برآورد شده است؛ در حالیکه برای بازسازی کلیة سازه‌های بتن آرمة آسیب‌دیده در امریکا در اثر مسالة خوردگی میلگردها، پیش‌بینی شده که به بودجة نجومی 1 تا 3 تریلیون دلار نیاز است ]3[ !

از مواردی که سازه‌های بتن آرمه به صورت سنتی مورد استفاده قرار می‌گرفته، کاربرد آن در مجاورت آب و نیز در محیط‌های دریایی بوده است. تاریخچه کاربرد بتن آرمه و بتن پیش‌تنیده در کارهای دریایی به سال 1896 بر می‌گردد ]4[. دلیل عمدة این مساله، خواص ذاتی بتن و منجمله مقاومت خوب و سهولت در قابلیت کاربرد آن چه در بتن‌ریزی در جا و چه در بتن پیش‌تنیده بوده است. با این وجود شرایط آب و هوایی و محیطی خشن و خورندة اطراف سازه‌های ساحلی و دریایی همواره به عنوان یک تهدید جدی برای اعضاء بتن آرمه محسوب گردیده است. در محیط‌های ساحلی و دریایی، خاک، آب زیرزمینی و هوا، اکثراً حاوی مقادیر زیادی از نمکها شامل ترکیبات سولفور و کلرید هستند.

در یک محیط دریایی نظیر خلیج فارس، شرایط جغرافیایی و آب و هوایی نامناسب، که بسیاری از عوامل خورنده را به دنبال دارد، با درجة حرارت‌های بالا و نیز رطوبت‌های بالا همراه شده که نتیجتاً خوردگی در فولادهای به کار رفته در بتن آرمه کاملاً تشدید می‌شود. در مناطق ساحلی خلیج فارس، در تابستان درجة حرارت از 20 تا 50 درجة سانتیگراد تغییر می‌کند، در حالیکه گاه اختلاف دمای شب و روز، بیش از 30 درجة سانتیگراد متغیر است. این در حالی است که رطوبت نسبی اغلب بالای 60 درصد بوده و بعضاً نزدیک به 100 درصد است. به علاوه هوای مجاور تمرکز بالایی از دی‌اکسید گوگرد و ذرات نمک دارد [5]. به همین جهت است که از منطقة دریایی خلیج فارس به عنوان یکی از مخرب‌ترین محیط‌ها برای بتن در دنیا یاد شده است [6]. در چنین شرایط، ترک‌ها و ریزترک‌های متعددی در اثر انقباض و نیز تغییرات حرارتی و رطوبتی ایجاد شده، که این مساله به نوبة خود، نفوذ کلریدها و سولفاتهای مهاجم را به داخل بتن تشدید کرده، و شرایط مستعدی برای خوردگی فولاد فراهم می‌آورد [7-9]. به همین جهت بسیاری از سازه‌‌های بتن مسلح در نواحی ساحلی ایران نظیر سواحل بندرعباس، در کمتر از 5 سال از نظر سازه‌ای غیر قابل استفاده گردیده‌اند.

نظیر این مساله برای بسیاری از سازه‌های در مجاورت آب، که در محیط دریایی و ساحلی قرار ندارند نیز وجود دارد. پایه‌های پل، آبگیرها، سدها و کانال‌های بتن آرمه نیز از این مورد مستثنی نبوده و اغلب به دلیل وجود یون سولفات و کلرید، از خوردگی فولاد رنج می‌برند.

2 – راه حل مساله

تکنیک‌هایی چند، جهت جلوگیری از خوردگی قطعات فولادی الحاقی به سازه و نیز فولاد در بتن مسلح توسعه داده شده و مورد استفاده قرار گرفته است که از بین آنها می‌توان به پوشش اپوکسی بر قطعات فولادی و  میلگردها، تزریق پلیمر به سطوح بتنی و حفاظت کاتدیک میلگردها اشاره نمود. با این وجود هر یک از این تکنیک‌ها فقط تا حدودی موفق بوده است [10]. برای حذف کامل مساله، توجه محققین به جانشین کردن قطعات فولادی و میلگردهای فولای با مصالح جدید مقاوم در مقابل خوردگی، معطوف گردیده است.

مواد کامپوزیتی (Fiber Reinforced Polymers/Plastics) FRP  موادی بسیار مقاوم در مقابل محیط‌های خورنده همچون محیط‌های نمکی و قلیایی هستند. به همین دلیل امروزه کامپوزیتهای FRP، موضوع تحقیقات توسعه‌ای وسیعی به عنوان جانشین قطعات و میلگردهای فولادی و کابلهای پیش‌تنیدگی شده‌اند. چنین تحقیقاتی به خصوص برای سازه‌های در مجاورت آب و بالاخص در محیط‌های دریایی و ساحلی، به شدت مورد توجه قرار گرفته‌اند.

3 – ساختار مصالح FRP

مواد FRP  از دو جزء اساسی تشکیل می‌شوند؛ فایبر (الیاف) و رزین (مادة چسباننده). فایبرها که  اصولاً الاستیک، ترد و بسیار مقاوم هستند، جزء اصلی باربر در مادة FRP محسوب می‌شوند. بسته به نوع فایبر، قطر آن در محدودة 5 تا 25 میکرون می‌باشد [11].

رزین اصولاً به عنوان یک محیط چسباننده عمل می‌کند، که فایبرها را در کنار یکدیگر نگاه می‌دارد. با این وجود، ماتریس‌های با مقاومت کم به صورت چشمگیر بر خواص مکانیکی کامپوزیت نظیر مدول الاستیسیته و مقاومت نهایی آن اثر نمی‌گذارند. ماتریس (رزین) را می‌توان از مخلوط‌های ترموست و یا ترموپلاستیک انتخاب کرد. ماتریس‌های ترموست با اعمال حرارت سخت شده و دیگر به حالت مایع یا روان در نمی‌آیند؛ در حالیکه رزین‌های ترموپلاستیک را می‌توان با اعمال حرارت، مایع نموده و با اعمال برودت به حالت جامد درآورد. به عنوان رزین‌های ترموست می‌توان از پلی‌استر، وینیل‌استر و اپوکسی، و به عنوان رزین‌های ترموپلاستیک از پلی‌وینیل کلرید (PVC)، پلی‌اتیلن و پلی پروپیلن (PP)، نام برد [3].

فایبر ممکن است از شیشه، کربن، آرامید و یا وینیلون باشد که در اینصورت محصولات کامپوزیت مربوطه به ترتیب به نامهای GFRP، CFRP،AFRP  و VFRP شناخته می‌شود. در ادامه شرح مختصری از بعضی از فایبرهای متداول ارائه خواهد شد.

3-1-  الیاف شیشه

فایبرهای شیشه در چهار دسته طبقه‌بندی می‌شوند [10]؛

1 – E-Glass: متداول ترین الیاف شیشه در بازار با محتوای قلیایی کم، که در صنعت ساختمان به کار می‌رود، (با مدول الاستیسیتة، مقاومت نهایی ، و کرنش نهایی ).

2 – Z-Glass: با مقاومت بالا در مقابل حملة  قلیائیها، که در تولید بتن الیافی به کار گرفته می‌شود.

3 – A-Glass: با مقادیر زیاد قلیایی که امروزه تقریباً از رده خارج شده است.

4 – S-Glass: که در تکنولوژی هوا-فضا و تحقیقات فضایی به کار گرفته می‌شود و مقاومت و مدول الاستیسیتة بسیار بالایی دارد، ( و).

3-2- الیاف کربن

الیاف کربن در دو دسته طبقه‌بندی می‌شوند؛

1- الیاف کربنی از نوع PAN در سه نوع مختلف هستند. تیپ I که تردترین آنها با بالاترین مدول  الاستیسیته محسوب می‌شود.(  و). تیپ II که مقاوم‌ترین الیاف کربن است (  و)؛ و نهایتاً تیپ III  که نرمترین نوع الیاف کربنی با مقاومتی بین تیپ ‌I    و   IIمی‌باشد.

2 – الیاف با اساس قیری(Pitch-based)  که اساساً از تقطیر زغال سنگ بدست می‌آیند. این الیاف از الیافPAN  ارزان‌تر بوده و مقاومت و مدول الاستیسیتة کمتری نسبت به آنها دارند (  و).

لازم به ذکر است که الیاف کربن مقاومت بسیار خوبی در مقابل محیط‌های قلیایی و اسیدی داشته و در شرایط سخت محیطی از نظر شیمیایی کاملاً پایدار هستند.

3-3- الیاف آرامید

آرامید،یک کلمة اختصاری از آروماتیک پلی‌آمید است [12].آرامیداساساً الیاف ساختة دست ‌بشر است که برای اولین بار توسط شرکت DuPont در آلمان تحت نام کولار (Kevlar) تولید شد.‌‌چهار‌نوع کولار وجود دارد که از بین آنها کولار 49 برای مسلح کردن بتن، طراحی و تولید شده و مشخصات مکانیکی آن بدین قرار است: و.

4- انواع محصولات FRP 

1- میله های کامپوزیتی: میله‌های ساخته شده از کامپوزیت‌های FRPهستند که جانشین میلگردهای فولادی در بتن آرمه خواهند شد. کاربرد این میله‌ها به دلیل عدم خوردگی، مساله کربناسیون و کلراسیون را که از جمله مهم‌ترین عوامل مخرب در سازه‌های بتن آرمه هستند، به کلی حل خواهند نمود.

    2- شبکه‌های کامپوزیتی: شبکه‌های کامپوزیتی FRP (Grids) محصولاتی هستند که از برخورد میله‌های FRP در دو جهت و یا در سه جهت ایجاد می‌شوند. نمونه‌ای از این محصول، شبکة کامپوزیتی NEFMAC است که از فایبرهای کربن، شیشه یا آرامید و رزین وینیل استر تولید می‌شود و منجمله برای مسلح کردن بتن مناسب است.

3- کابل، طناب و تاندن‌های پیش‌تنیدگی: محصولاتی شبیه میله‌های کامپوزیتی FRP، ولی به صورت انعطاف‌پذیر هستند، که در سازه‌های کابلی و بتن پیش تنیده در محیط‌های دریایی و خورنده کاربرد دارند. این محصولات در اجزاء پیش‌تنیدة در مجاورت آب نیز بکار گرفته می‌شوند.

4- ورقه‌های کامپوزیتی: ورقه‌های کامپوزیتی Sheets) FRP)، ورقه‌های با ضخامت چند میلیمتر از جنس FRP هستند. این ورقه‌ها با چسب‌های مستحکم و مناسب به سطح بتن چسبانده می‌شوند. ورقه‌های FRP پوشش مناسبی جهت ایزوله کردن سازه‌های آبی از محیط خورندة مجاور هستند. همچنین از ورقه‌های کامپوزیتی FRP جهت تعمیر و تقویت سازه‌های آسیب دیده (ناشی از زلزله و یا ناشی از خوردگی آبهای یون‌دار) استفاده می‌شوند.

5- پروفیل‌های ساختمانی: مصالح FRP همچنین در شکل پروفیل‌های ساختمانی به صورت I شکل، T شکل، نبشی و ناودانی تولید می‌شوند. چنین محصولاتی می‌توانند جایگزین بسیار مناسبی برای قطعات و سازه‌های فولادی در مجاورت آب تلقی شوند.

5– میله‌های کامپوزیتی FRP

در حال حاضر،  تولیدکنندگان مختلفی در دنیا میله‌های کامپوزیتی FRP را تولید و عرضه می‌کنند. بعضی از انواع مشهور تولیدات میلگردهای FRP که به آسانی در بازار دنیا یافت می‌شوند‌، به قرار زیر هستند‌ [10-13]؛

1 – پ: این محصول توسط کمپانی شیمیایی میتسوبیشی ژاپن از الیاف کربن با اساس قیری تولید می‌شوند. خصوصیات مکانیکی این نوع میلگرد کامپوزیتی عبارت است از:   و. این میله‌ها که از جنس CFRP  هستند، به شکل مدور در قطرهای 1 تا 17 میلیمتر به صورت صاف، و در قطرهای 5 تا 17 میلیمتر به صورت آجدار تولید می‌شوند.

2 – FiBRA-Rod: این محصول توسط کمپانی میتسوی ژاپن و از کولار 49 تولید می‌شود. خصوصیات مکانیکی این میله‌های کامپوزیتی AFRP، بدین قرار است:   و.

3 – TECHNORA: این محصول توسط شرکت تی‌جین (Teijin) ژاپن و از آرامید تولید شد و خواص مکانیکی آن عبارت است از:   و.

4 – CFCC: این محصول،کابل کامپوزیتی CFRP  بوده و توسط شرکت توکیوروپ(Tokyo Rope) از فایبرهای کربنیPAN  تولید می‌شود. این محصول در قطرهای 3 تا 40 میلیمتر و با مقاومت 10 تا  kN 1100تولید می‌شود.

5 – ISOROD : این محصول توسط شرکت پولترال (Pultrall Inc. of Thetford Mines)  در ایالت کبک از کانادا تولید می‌شود. این محصول از فایبرهای شیشه و رزین پلی‌استر تولید شده و مشخصات مکانیکی آن بدین قرار است:   .

6 – C-Bar: این محصول توسط شرکت کامپوزیت‌های صنعتی مارشال در جکسون ویل از ایالت فلوریدا در امریکا تولید می‌شود. این محصول از فایبرهای شیشه که در رزین وینیل استر قرار گرفته، تولید می‌شود. مشخصات مکانیکی  C-Bar بدین قرار است:   .

توجه شود که امروزه تولید میله‌های کامپوزیتی یک زمینهء نو در دنیا محسوب شده و به همین دلیل، متناوباً شرکت‌های جدید تولید کننده در دنیا ایجاد می‌شود. به همین دلیل در این قسمت فقط مروری بر بعضی از این محصولات انجام گردید.

6 – مشخصات اساسی محصولات کامپوزیتی FRP

6-1- مقاومت در مقابل خوردگی

بدون شک برجسته‌ترین و اساسی‌ترین خاصیت محصولات کامپوزیتیFRP مقاومت آنها در مقابل خوردگی است. در حقیقت این خاصیت مادة FRP تنها دلیل نامزد کردن آنها به عنوان یک گزینة جانشین برای اجزاء فولادی و نیز میلگردهای فولادی است. به خصوص در سازه‌های بندری، ساحلی و دریایی،  مقاومت خوب کامپوزیت FRP در مقابل خوردگی، سودمندترین مشخصة میلگردهای FRP است [14]. در قسمت 7، به صورت مفصل در مورد دوام کامپوزیت‌های FRP  بحث خواهد شد.

6-2- مقاومت

مصالح  FRPمعمولاً مقاومت کششی بسیار بالایی دارند، که از مقاومت کششی  فولاد به مراتب بیشتر است. مقاومت کششی بالای میلگردهای FRP کاربرد آنها را برای سازه‌های بتن آرمه، خصوصاً برای سازه‌های پیش‌تنیده بسیار مناسب نموده است. مقاومت کششی مصالح FRP اساساً به مقاومت کششی، نسبت حجمی، اندازه و سطح مقطع فایبرهای بکار رفته در آنها بستگی دارد. مقاومت کششی محصولات FRP  برای میله‌های با الیاف کربن 1100 تا MPa2200، برای میله‌های با الیاف شیشه 900 تا MPa1100، و برای میله‌های با الیاف آرامید 1350 تا MPa  1650 گزارش شده است [15]. با این وجود، برای بعضی از این محصولات، حتی مقاومت‌های بالاتر از MPa 3000 نیز گزارش شده است. توجه شود که بطور کلی مقاومت فشاری میله‌های کامپوزیتی FRP از مقاومت کششی آنها کمتر است؛ به عنوان نمونه مقاومت فشاری محصولات ISOROD برابر MPa 600 و مقاومت کششی آنها MPa700 است [3].

6-3- مدول الاستیسیته

مدول الاستیسیتة محصولات FRP اکثراً در محدودة قابل قبولی قرار دارد؛ اگر چه اصولاً کمتر از مدول الاستیسیتة فولاد است. مدول الاستیسیتة میله‌های کامپوزیتی FRP ساخته شده از الیاف کربن، شیشه و آرامید به ترتیب در محدودة 100 تا GPa 150، GPa   45 و GPa 60 گزارش شده است [15].

6-4- وزن مخصوص

وزن مخصوص محصولات کامپوزیتی FRP به مراتب کمتر از وزن مخصوص  فولاد است؛ به عنوان نمونه وزن مخصوص کامپوزیتهای CFRP یک سوم وزن مخصوص فولاد است. نسبت بالای مقاومت به وزن در کامپوزیتهایFRP  از مزایای عمدة آنها در کاربردشان به عنوان مسلح کنندة بتن محسوب می‌شود [14].

6-5- عایق بودن

مصالح FRP خاصیت عایق بودن بسیار عالی دارند. به بیان دیگر، این مواد از نظر مغناطیسی و الکتریکی خنثی بوده و عایق محسوب می‌شوند. بنابراین استفاده از بتن مسلح به میله‌های FRP در قسمتهایی از بیمارستان که نسبت به امواج مغناطیسی حساس هستند، و در مسیرهای هدایتی قطارهای شناور مغناطیسی [16]، و همچنین در باند فرودگاهها و مراکز رادار بسیار سودمند خواهد بود.

6-6- خستگی

خستگی خاصیتی است که در بسیاری از مصالح ساختمانی وجود داشته و در نظر گرفتن آن ممکن است به شکست غیر منتظره، خصوصاً در اجزایی که در معرض سطوح بالایی از بارها و تنش‌های تناوبی قرار دارند، منجر شود. در مقایسه با فولاد، رفتار مصالح FRP در پدیدة خستگی بسیار عالی است؛ به عنوان نمونه برای تنش‌های کمتر از یک دوم مقاومت نهایی، مواد FRP در اثر خستگی گسیخته نمی‌شوند [17].

6-7- خزش

پدیدة گسیختگی ناشی از خزش اساساً در تمام مصالح ساختمانی وجود دارد؛ با این وجود چنانچه کرنش ناشی از خزش جزء کوچکی از کرنش الاستیک باشد، عملاً مشکلی بوجود نمی‌آید. در مجموع، رفتار خزشی کامپوزیت‌ها بسیار خوب است؛ به بیان دیگر، اکثر کامپوزیتهای در دسترس، دچار خزش نمی شوند [18].

6-8 – چسبندگی با بتن

خصوصیت چسبندگی، برای هر ماده‌ای که به عنوان مسلح کنندة  بتن بکار رود، بسیار مهم تلقی می شود. در مورد میله های کامپوزیتی FRP، اگر چه در بررسی بسیار اولیه، مقاومت چسبندگی ضعیفی برای کامپوزیت‌های از الیاف شیشه گزارش شده بود، تحقیقات اخیر در دنیا مقاومت چسبندگی خوب و قابل قبولی را برای میله‌های کامپوزیتی FRP گزارش می کند.

6-9- خم شدن

چنانچه کامپوزیتهای FRP در بتن مسلح بکار گرفته شوند، به جهت مهار میلگردهای طولی، میلگردهای عرضی و تنگ‌ها، لازم است در انتها خم شوند. با این وجود عمل خم کردن میله‌های FRP بسیار دشوارتر از خم کردن میلگردهای فولادی بوده و در حال حاضر برای مصالح موجود FRP، نمی‌توان خم کردن را در کارگاه  انجام داد. اگر چه در صورت لزوم، می‌توان خم میله‌های کامپوزیتی FRP را با سفارش آن به تولید کننده در کارگاه انجام داد.

6-10- انبساط حرارتی

خصوصیات انبساط حرارتی فولاد و بتن بسیار به هم نزدیک هستند؛ ضریب انبساط حرارتی این دو ماده به ترتیب:  و می‌باشد. ضریب انبساط حرارتی میله‌های FRP اغلب از بتن متفاوت است. به طور خلاصه ضریب انبساط حرارتی مصالح FRP با الیاف کربن و شیشه به ترتیب برابر با و  می‌باشد. بدترین حالت مربوط به آرامید است که ضریب انبساط حرارتی آن منفی بوده و برابر با می‌باشد [19].

7- دوام کامپوزیت‌های FRP

کامپوزیت‌های FRP شاخة جدیدی از مصالح محسوب می‌شوند که دوام آنها دلیل اصلی و اولیه برای کاربرد آنها در محدودة وسیعی از عناصر سازه‌ای شده است. به همین جهت است که از آنها نه تنها در صنعت ساختمان، بلکه در فضاپیما، بال هواپیما، درهای اتومبیل، مخازن محتوی گاز مایع، نردبان و حتی راکت تنیس نیز استفاده می‌شود. بنابراین از نقطه نظر مهندسی نه تنها مسالة مقاومت و سختی، بلکه مسالة دوام آنها تحت شرایط مورد انتظار، کاملاً  مهم جلوه می‌کند.

مکانیزم‌هایی که دوام کامپوزیت‌ها را کنترل می‌کنند عبارتند از :

1)  تغییرات شیمیایی یا فیزیکی ماتریس پلیمر

2)  از دست رفتن چسبندگی بین فایبر و ماتریس

3)  کاهش در مقاومت و سختی فایبر

محیط نقش کاملاً تعیین کننده‌ای در تغییر خواص پلیمرهای ماتریس کامپوزیت دارد. هر دوی ماتریس و فایبر ممکن است با رطوبت، درجه حرارت، نور خورشید و مشخصأ تشعشعات ماوراء بنفش (UV)، ازن و نیز حضور بعضی از مواد شیمیایی تجزیه کننده نظیر نمک‌ها و قلیایی‌ها تحت ثأثیر قرار گیرند. همچنین تغییرات تکراری دما ممکن است به صورت سیکل‌های یخ‌زدن و ذوب شدن، تغییراتی را در ماتریس و فایبر باعث گردد. از طرفی تحت شرایط بار‌گذاری مکانیکی، بارهای تکراری ممکن است باعث خستگی (Fatigue) شوند. همچنین بارهای وارده در طول زمان مشخص به صورت ثابت، ممکن است مسالة خزش (Creep) را به دنبال داشته باشند. مجموعه‌ای از تمام مسائل مطرح شده در بالا، دوام کامپوزیت‌های FRP را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

7-1- پیر شدگی فیزیکی ماتریس پلیمر

نقش ماتریس پلیمر و تغییرات آن یکی از جنبه‌های مهمی است که در مسالة دوام کامپوزیت‌ها باید در نظر گرفته شود. نقش اولیة ماتریس در کامپوزیت انتقال تنش بین فایبرها، محافظت از سطح فایبر در مقابل سائیدگی مکانیکی و ایجاد مانعی در مقابل محیط نامناسب است. همچنین ماتریس نقش به سزائی در انتقال تنش برشی در صفحة کامپوزیت ایفا می‌کند. بنابر این چنانچه ماتریس پلیمر خواص خود را با زمان تغییر دهد، باید تحت توجه خاص قرار گیرد. برای کلیة پلیمرها کاملاً طبیعی است که تغییر فوق‌العاده آهسته‌ای در ساختار شیمیایی (مولکولی) خود داشته باشند. این تغییر با محیط و عمدتاً با درجه حرارت و رطوبت کنترل می‌شود. این پروسه تحت نام پیر‌شدگی (Aging) نامیده می‌شود. تأثیرات پیر شدگی در اکثر کامپوزیت‌های ترموست متداول، در مقایسه با کامپوزیت‌های ترموپلاستیک، خفیف‌تر است. در اثر پیر‌شدگی فیزیکی، بعضی از پلیمرها ممکن است سخت‌تر و ترد‌تر شوند؛ نتیجة این مساله تأثیر بر خواص غالب ماتریس و منجمله رفتار برشی کامپوزیت خواهد بود. با این وجود در اکثر موارد این تأثیرات بحرانی نیست؛ زیرا نهایتاً روند انتقال بار اصلی از طریق فایبر‌ها رخ داده و تأثیرات پیر‌شدگی بر فایبر‌ها فوق‌العاده جزئی است.

7-2- تأثیر رطوبت

بسیاری از کامپوزیت‌های با ماتریس پلیمری در مجاورت هوای مرطوب و یا محیط‌های مرطوب، با جذب سطحی سریع رطوبت و پخش آن، رطوبت را به خود می‌گیرند. معمولاً درصد رطوبت ابتدا با گذشت زمان افزایش یافته و نهایتاً پس از چندین روز تماس با محیط مرطوب، به نقطة اشباع (تعادل) می‌رسد. زمانی که طول می‌کشد تا کامپوزیت به نقطة اشباع برسد به ضخامت کامپوزیت و میزان رطوبت محیط بستگی دارد. خشک کردن کامپوزیت می‌تواند این روند را معکوس کند، اما ممکن است منجر به حصول کامل خواص اولیه نگردد. جذب آب به وسیلة کامپوزیت از قانون عمومی انتشار فیک (Fick’s Law) تبعیت کرده و با جذر زمان متناسب است. از طرفی سرعت دقیق جذب رطوبت به عواملی همچون میزان خلل و فرج، نوع فایبر، نوع رزین، جهت و ساختار فایبر، درجه حرارت، سطح تنش وارده، و حضور ریزترکها بستگی دارد. در ادامه تأثیر رطوبت را به صورت مجزا بر اجزاء کامپوزیت مورد بحث قرار می‌دهیم.

الف- تأثیر رطوبت بر ماتریس پلیمری

جذب آب به توسط رزین ممکن است در مواردی بعضی از خصوصیات رزین را تغییر دهد. چنین تغییراتی عمدتاً در دمای بالای 120 درجه ممکن است اتفاق بیفتد و در اثر آن سختی کامپوزیت به شدت کاهش یابد؛ اگر چه چنین وضعیتی عمدتاً در مصارف کامپوزیت‌ها در مهندسی عمران و به خصوص در سازه‌های در مجاورت آب، کمتر پیش می‌آید و مورد توجه نیست. از طرفی جذب رطوبت یک تأثیر سودمند نیز بر کامپوزیت دارد؛ جذب رطوبت باعث تورم رزین شده که این مساله به نوبة خود تنش‌های پس‌ماند بین ماتریس و فایبر را که در اثر انقباض ضمن عمل‌آوری کامپوزیت ایجاد شده، کاهش می‌دهد. این مساله باعث آزاد شدن تنش‌های بین ماتریس و فایبر شده و ظرفیت باربری را افزایش می‌دهد. از طرفی گزارش شده است که در کامپوزیت‌هایی که به صورت نامناسب ساخته شده‌اند، در اثر وجود حفره‌ها در سطح بین فایبر و ماتریس و یا در لایه‌های کامپوزیت، نفوذ آب در داخل حفره‌ها و یا در سطح مشترک فایبر و ماتریس ممکن است به سیلان رزین منجر شود [20]. این مساله را می‌توان با انتخاب مناسب مواد رزین و یا آماده‌سازی مناسب سطح فایبر‌ها و نیز بهبود تکنیک‌های ساخت، حذف نمود.

ب - تأثیر رطوبت بر فایبر‌ها

اعتقاد عمومی بر آن است که فایبر‌های شیشه چنانچه به صورت طولانی مدت در کنار آب قرار گیرند، آسیب می‌بینند. دلیل این مساله آن است که شیشه از سیلیکا ساخته شده که در آن اکسیدهای فلزات قلیایی منتشر شده‌اند. اکسیدهای فلزات قلیایی هم جاذب آب بوده و هم قابل هیدرولیز هستند. با این وجود، در اکثر موارد مصرف در مهندسی عمران، از E-glass و S-glass استفاده می‌شود که فقط مقادیر کمی از اکسیدهای فلزات قلیایی را داشته و بنابراین در مقابل خطرات ناشی از تماس با آب، مقاوم هستند. در هر حال کامپوزیت‌های ساخته شده از الیاف شیشه باید به خوبی ساخته شده باشند، بصورتیکه از نفوذ آب به مقدار زیاد جلوگیری ‌کنند؛ زیرا حضور آب در سطح الیاف شیشه انرژی سطحی آنها را کاهش می‌دهد که می‌تواند رشد ترک‌خوردگی را افزایش دهد. از طرفی الیاف آرامید نیز می‌توانند مقادیر قابل توجهی از آب را جذب کنند که منجر به باد کردن و تورم آنها می‌شود. با این وجود اکثر الیاف با پوششی محافظت می‌شوند، که پیوستگی خوب با ماتریس داشته و نیز حفاظت از جذب آب را به همراه دارد. لازم به ذکر است که تحقیقات متعدد، نشان می‌دهد که رطوبت هیچگونه تأثیرات سوء شناخته‌شده‌ای را بر الیاف کربن به دنبال ندارد [21].

ج- رفتار عمومی کامپوزیت‌های اشباع شده با آب

کامپوزیت‌های با ‌آب اشباع شده معمولاً کمی افزایش شکل‌پذیری (Ductility) در اثر نرم‌شدگی Softening)) ماتریس از خود نشان می‌دهند. این مساله را می‌توان یک جنبة سودمند از جذب آب در کامپوزیت‌های پلیمری بر‌شمرد. همچنین افت محدود مقاومت و مدول الاستیسیته می‌تواند در کامپوزیت‌های با آب اشباع شده اتفاق بیفتد. چنین تغییراتی معمولاً برگشت‌پذیر بوده و بنابر‌این به محض خشک شدن کامپوزیت‌، ممکن است اثر خواص از دست رفته مجدداً جبران شود.

شایان توجه است که افزایش فشار هیدرواستاتیک (مثلاً در مواردی که کامپوزیت‌ها در مصارف زیر آب و یا در کف دریا به کار می‌روند)، لزوماً به جذب آب بیشتر توسط کامپوزیت و افت خواص مکانیکی آن منجر نمی‌شوند. بدین ترتیب انتظار می‌رود که اکثر سازه‌های پلیمری زیر‌ آب، دوام بالایی داشته باشند.  در حقیقت، تحت فشار هیدرواستاتیک، جذب آب به دلیل بسته شدن ریز‌ترک‌ها و ضایعات بین سطحی، کمی کاهش می‌یابد [22].

لازم به ذکر است که جذب آب بر خواص عایق بودن کامپوزیت‌ها اثر می‌گذارد. حضور آب آزاد در ریزترکها می‌تواند خاصیت عایق بودن کامپوزیت را به شدت کاهش دهد.

7-3- تأثیرات حرارتی – رطوبتی

درجة حرارت، نقش تعیین‌کننده‌ای در مکانیزم جذب آب کامپوزیت‌ها و تأثیرات متعاقب برگشت‌ناپذیر آن بازی می‌کند. درجة حرارت، بر توزیع آب، میزان آن و سرعت جذب آن، تأثیر می‌گذارد. با افزایش دما، مقدار و سرعت جذب آب سریعاً افزایش می‌یابد [23]. تحقیقات نشان داده است که ضایعات ناشی از قرار دادن کامپوزیت، در آب جوش به مدت چند ساعت، معادل جداشدن اجزاء کامپوزیت، و ترک‌خوردگی آن در اثر قرار گرفتن آن در آب با دمای 50  به مدت 200 روز می‌باشد. در دمای معمولی اطاق، نمونه‌های کامپوزیت هیچگونه خرابی و آسیبی را بروز نداده‌اند. چنین مشاهداتی به توسعة تکنیک‌هایی برای آزمایشات تسریع شدة پیرشدگی کامپوزیت‌ها منجر شده است.

7-4- محیط قلیایی

در کاربرد کامپوزیت‌های با الیاف شیشه در محیط قلیایی، ضروری است که از الیاف شیشة با مقاومت بالای قلیایی استفاده نمود؛ زیرا محلول قلیایی با الیاف شیشه واکنش داده و ژل انبساطی سیلیکا تولید می‌کنند. این نکته به خصوص در کاربرد کامپوزیت‌های با الیاف شیشه به عنوان میلگردهای مسلح کننده بسیار حائز اهمیت می‌باشد. امروزه علاقه به استفاده از میلگردهای FRP از جنس شیشه در رویه‌های بتنی، به عنوان جانشین میلگردهای فولادی که با نمک‌های یخزدا خورده می‌شوند، و نیز در سازه‌های در مجاورت آب افزایش یافته است. با این وجود در فرآیند هیدراسیون سیمان، محلول آب با قلیائیت بالا (pH>12) شده، ایجاد می‌شود. این محلول قلیایی شدید، می‌تواند بر الیاف شیشه تأثیر گذاشته و دوام میلگردهای FRP ساخته شده با الیاف شیشه را کاهش دهد. الیاف شیشة از جنس E-glass که اکثراً ارزان بوده و به کار گرفته می‌شوند، ممکن است مقاومت کافی در مقابل حملة قلیایی‌ها را نداشته باشند. استفاده از رزین وینیل استر با ایجاد یک مانع مؤثر، تا حدودی حملة قلیایی‌ها را کاهش می‌دهد. مقاومت در مقابل حملة قلیایی‌ها را می‌توان با طراحی عضو سازه‌ای برای تحمل سطح تنش‌های کمتر، بهبود داد. همچنین می‌توان برای بهبود دوام، از الیاف شیشه با مقاومت بسیار خوب در مقابل قلیا استفاده نمود.

شایان ذکر است که FRP های ساخته شده از الیاف کربن و آرامید، مطلقاً در مقابل محیط‌های قلیایی از خود ضعفی نشان نمی‌دهند.

7-5- تأثیر دمای پائین

تغییرات شدید دما بر کامپوزیت‌ها چندین اثر عمده به دنبال دارد. اکثر مواد با افزایش دما انبساط پیدا می‌کنند. در کامپوزیت‌های FRP با ماتریس پلیمری، ضریب انبساط حرارتی ماتریس معمولاً در رتبة بالاتری از ضریب انبساط حرارتی الیاف قرار دارد. کاهش دما ناشی از سرد شدن در ضمن مرحلة ساخت و یا شرایط عملکرد کامپوزیت در دمای پایین، باعث انقباض ماتریس خواهد شد. از طرفی انقباض ماتریس با مقاومت الیاف نسبتاً سخت که در مجاورت ماتریس قرار گرفته‌اند، روبرو می‌شود؛ که این مساله تنش‌های پس ماندی را در ریز ساختار ماده به‌جای می‌گذارد. بزرگی تنش‌های پس ماند با اختلاف دما در شرایط عمل‌‌آوری و شرایط عملکرد کامپوزیت متناسب خواهد بود. با این وجود، مگر در محیط فوق‌العاده سرد، تنش‌های پس‌ماند ایجاد شده چندان قابل توجه نخواهد بود. در جایی که تغییر دمای بسیار شدید وجود دارد (مثلاً نواحی نزدیک به قطب شمال و قطب جنوب) ممکن است تنش‌های پس‌ماند بزرگی ایجاد شود که منجر به ایجاد ریزترک در ماده می‌گردد. چنین ریزترکهایی به نوبة خود سختی کامپوزیت را کاهش داده و نفوذپذیری و ورود آب از طریق لایة مرزی ماتریس و الیاف را افزایش می‌دهند و بدین ترتیب در فرآیند تجزیة کامپوزیت شرکت می‌کنند.

تأثیر بسیار مهم دیگر درجه حرارت‌های پایین‌تر، تغییر متناظر در مقاومت و سختی ماتریس است. اکثر مواد رزین ماتریس، با سرد شدن، سخت‌تر و مقاوم‌تر می‌شوند. چنین تغییراتی بر وضعیت شکست اثر می‌گذارد. برای مثال، نشان داده شده است که شکست فشاری نمونه‌های استوانه‌ای کامپوزیت با قطر 38 میلیمتر در دمای 50 نسبت به شکست نمونه‌های مشابه در دمای اطاق با 6/17 درصد افزایش در مقاومت فشاری ولی شکست به صورت تردتر، همراه است [24]. بدین ترتیب جذب انرژی قبل از شکست در دمای پایین‌تر نسبت به دمای اطاق، بیشتر خواهد بود. این جنبة ویژه از نظر آزاد شدن انرژی زیاد در لحظة شکست، در طراحی کامپوزیت‌هایی که تحت بارهای ضربه‌ای و در دمای پایین قرار می‌گیرند، باید در نظر گرفته شود.

7-6- تأثیرات سیکل‌های حرارتی در دمای پایین (یخ‌زدن- ذوب شدن)

به جز در مواردی که کامپوزیت درصد قابل توجهی حفره‌های متصل به یکدیگر پر از آب داشته باشد، تأثیرات یخ‌ زدن و ذوب شدن در محدودة دمایی متداول (30 تا 20-) بر مقاومت، جزئی بوده و حائز اهمیت نیست. کامپوزیت‌های ساخته شده از فایبر‌های شیشه که به طور متداول در دسترس هستند، در حدود 4/0 درصد حفره دارند که اجازة یخ‌زدگی قابل توجهی را نداده و امکان هیچگونه آسیب جدی را فراهم نمی‌کند.

با این وجود، سیکل‌های حرارتی در دمای پایین اثرات دیگری را بر کامپوزیت‌ها می‌گذارد. تنش‌های پس‌ماند در موارد کامپوزیت، بدلیل تفاوت‌های موجود در ضرائب انبساط حرارتی اجزاء موجود در ریز ساختار ماده، ایجاد می‌شود. در شرایط دمایی بسیار پایین، چنین تنش‌هایی می‌تواند منجر به تشکیل ریزترک‌ها در رزین ماتریس و یا در سطح مشترک رزین و فایبر شود. تغییرات رشد ریزترک در محدودة متداول دمای بهره‌برداری (از  30+  تا 20-)، معمولاً جزئی و یا حاشیه‌ای است؛ با این وجود تحت شرایط سیکل‌های حرارتی شدید، مثلاً بین 60+ تا 60- ، ریزترک‌ها امکان رشد و بهم پیوستن پیدا کرده که منجر به تشکیل ترک در ماتریس و انتشار آن در ماتریس و یا در اطراف سطح مشترک ماتریس و فایبر می‌شود [25]. چنین ترک‌هایی تحت سیکل‌های حرارتی طولانی مدت، از نظر تعداد و اندازه رشد کرده که می‌تواند منجر به زوال سختی و یا زوال سایر خواص وابسته به ماتریس گردد.

همچنین مشاهده شده است که در دمای بسیار پایین، مقاومت کششی کلیة کامپوزیت‌های پلیمری در جهت الیاف، تمایل به کاهش دارد؛ اگر چه مقاومت‌های کششی در سایر جهات و منجمله در جهت متعامد، افزایش می‌یابد. چنین نتایجی با سخت شدن ماتریس پلیمری در دمای پایین توجیه می‌شود. از طرفی سیکل‌های حرارتی بین دمای حداکثر و حداقل در زمان طولانی، همچنین زوال مقاومت و سختی در کلیة جهات را در پی دارد. چنین تغییرات خصوصیت برای طراحی سازه‌ای در مناطق سرد، مهم تلقی می‌شوند.

7-7- تأثیر تشعشع امواج ماوراء بنفش (UV)

تأثیر نور ماوراء بنفش بر ترکیبات پلیمری کاملاً شناخته شده است. تحت تابش طولانی مدت نور خورشید، ممکن است ماتریس سخت و یا بی‌رنگ شود.  این مساله را عموماً می‌توان با بکارگیری یک پوشش مقاوم در مقابل اشعة ماوراء بنفش بر کامپوزیت، برطرف نمود. در همین ارتباط از جمله مسائل بسیار قابل توجه، زوال فایبرهای پلیمری مسلح کننده نظیر آرامید است. به عنوان مثال برای آرامید ساخته شده از الیاف نازک پس از پنج هفته قرار گرفتن در نور آفتاب فلوریدا، 50 درصد افت مقاومت گزارش شده است [26]. با این وجود این اثر معمولاً سطحی است؛ بنابراین در کامپوزیت‌های ضخیم‌تر، تأثیر  این زوال بر خصوصیات سازه‌ای جزئی است. در مواردی که خواص سطحی نیز مهم تلقی شوند، لازم است ملاحظاتی را جهت کاهش ترک‌خوردگی سطحی تحت اشعة خورشید، منظور نمود.

8- استفاده از مواد FRP به عنوان مسلح‌ کنندة خارجی در سازه‌ها

به دنبال فرسوده شدن سازه‌های زیر‌بنایی و نیاز به تقویت سازه‌ها برای برآورده کردن شرایط سخت‌گیرانة طراحی، طی دو دهة اخیر تأکید فراوانی بر روی تعمیر و مقاوم‌ سازی سازه‌ها در سراسر جهان، صورت گرفته است. از طرفی، بهسازی لرزه‌ای سازه‌ها به‌خصوص در مناطق زلزله‌ خیز، اهمیت فراوانی یافته است. در این میان تکنیک‌های استفاده از مواد مرکب  FRPبه‌عنوان مسلح‌ کنندة خارجی به دلیل خصوصیات منحصر به فرد آن، از جمله مقاومت بالا، سبکی، مقاومت شیمیایی و سهولت اجرا، در مقاوم ‌سازی و احیاء سازه‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. از طرف دیگر،  این تکنیک‌ها به دلیل اجرای سریع و هزینه‌های کم جذابیت ویژه‌ای یافته‌اند.

مواد مرکب FRP در ابتدا به‌عنوان مواد مقاوم ‌کنندة خمشی برای پل‌های بتن‌آرمه و همچنین به‌عنوان محصور ‌کننده در ستون‌های بتن آرمه مورد استفاده قرار می‌گرفتند؛ اما به دنبال تلاش‌های تحقیقاتی اولیه، از اواسط دهة 1980 توسعة بسیار زیادی در زمینة استفاده از مواد FRP در مقاوم‌‌سازی سازه‌های مختلف مشاهده می‌شود؛ بطوری‌که دامنة کاربردهای آن به سازه‌هایی با مصالح بنایی، چوبی و حتی فلزی نیز گسترش یافته است. تعداد موارد کاربرد مواد FRP در مقاوم ‌سازی، تعمیر و یا بهسازی سازه‌ها از چند مورد در10 سال پیش، به هزاران مورد در حال حاضر رسیده است. اجزاء سازه‌ای مختلفی شامل تیرها، دال‌ها، ستون‌ها، دیوارهای برشی، اتصالات، دودکش‌ها، طاق‌ها، گنبدها و خرپاها تا کنون توسط مواد  FRP مقاوم شده‌اند.

مقاوم ‌سازی سازه‌های بتن آرمه با مواد FRP

مواد مرکب FRP، دامنة وسیعی از کاربردها را برای مقاوم ‌سازی سازه‌های بتن‌آرمه در مواردی که تکنیک‌های مرسوم مقاوم‌ سازی ممکن است مسئله‌ ساز باشند، به ‌خود اختصاص داده‌اند. برای نمونه، یکی از معمول‌ترین تکنیک‌ها برای بهسازی اجزاء بتن آرمه، استفاده از ورق‌های فولادی است که از بیرون به این اجزاء چسبانده می‌شود. این روش، روشی ساده، مقرون به صرفه و کارا است؛ اما از جهات زیر مسئله‌ ساز است: 1- زوال چسبندگی بین فولاد و بتن که از خوردگی فولاد ناشی می‌شود.

2- مشکلات ساخت صفحات فولادی سنگین در کارگاه ساختمان. 3- نیاز به نصب داربست.

4- محدودیت طول در انتقال صفحات فولادی به کارگاه ساخت (در مورد مقاوم ‌سازی خمشی اجزاء بلند).

نوارها یا صفحات می‌توانند جایگزینی برای صفحات فولادی باشند. مواد FRP  برخلاف فولاد، تحت تأثیر زوال الکتروشیمیایی قرار نمی‌گیرند و می‌توانند درمقابل خوردگی اسیدها، بازها و نمک‌ها و مواد مهاجم مشابه در دامنة وسیعی از دما مقاومت کنند. در نتیجه نیاز به سیستم‌های حفاظت از خوردگی نمی‌باشد وآماده‌کردن سطوح اعضاء قبل از چسباندن صفحات FRP و نگهداری از آن‌ها بعد از نصب، از صفحات فولادی آسان‌تر است.

علاوه بر این، الیاف مسلح‌کننده در FRP می‌توانند در موضع معین و در نسبت حجمی و جهت خاصی درون ماتریس قرارگیرند تا بیش‌ترین کارایی به‌دست آید. مواد حاصله تنها با درصدی از وزن فولاد، مقاومت و سختی بالایی در جهت الیاف دارند. آن‌ها همچنین حمل و نقل آسان‌تری داشته، نیازمند داربست کمتری برای نصب می‌باشند، و می‌توانند برای مکان‌هایی که دارای دسترسی محدود هستند، مورد استفاده قرار گیرند؛ و پس از نصب، بار اضافی قابل‌توجهی را به سازه تحمیل نمی‌کنند.

روش مرسوم دیگر در مقاوم ‌سازی اعضای بتن‌آرمه، استفاده از پوشش‌هایی از نوع بتن‌آرمه، بتن پاشیدنی و یا فولاد می‌باشد. این روش تا جایی که مربوط به مقاومت، سختی و شکل ‌پذیری می‌شود، کاملا مؤثر است؛ اما باعث افزایش ابعاد مقاطع و بار مردة سازه می‌شود. همچنین این شیوه نیازمند عملیات پر دردسر و تخلیة ساکنین است و به صورت بالقوه باعث افزایش نامطلوب سختی اعضای بتن‌آرمه می شود. به‌عنوان یک جایگزین، صفحات FRP می‌توانند به دور اجزاء بتن‌آرمه پیچیده شوند و افزایش قابل توجه مقاومت و شکل ‌پذیری را به دنبال داشته باشند؛ بدون آن‌که تغییر زیادی در سختی ایجاد نمایند. یک نکتة مهم در ارتباط با مقاوم ‌سازی اعضا با استفادة خارجی از FRP آن است که باید درجة مقاوم‌ سازی (نسبت ظرفیت نهایی عضو مقاوم‌شده به ظرفیت نهایی عضو مقاوم ‌نشده) را محدود کنیم تا حداقل سطح ایمنی در حوادثی مانند آتش ‌سوزی که منجر به از دست رفتن کارایی FRP می‌شوند، حفظ گردد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 1- نمونه‌هایی از تقویت خمشی و برشی تیر بتن آرمه با ورقه‌های FRP

امروزه مواد کامپوزیتی FRP به وفور جهت تقویت خمشی و برشی تیرهای بتن آرمه به کار می‌روند که نمونه‌ای از آن در شکل 1 نشان داده شده است. در این شکل ملاحظه می‌شود که با متصل کردن صفحات FRP  به وجه پایینی تیر ظرفیت خمشی مثبت و با متصل کردن آن به وجه بالایی تیر ظرفیت خمشی منفی حاصل می‌شود. هم‌چنین می‌توان با اتصال صفحات FRP  به دو وجه کناری تیر، ظرفیت برشی مناسبی فراهم نمود.

در شکست تیرهای بتن‌آرمة تقویت شده با صفحات FRP مکانیزم‌های مختلف شکست، ازجمله گسیختگی صفحات FRP، خرد شدگی بتن، شکست برشی بتن و ترک ‌خوردگی در محل اتصال چسب با بتن، گزارش شده است. همچنین نشان داده شده است که نوع FRP، ضخامت و طول آن باعث ایجاد انواع مختلفی از شکست نرم یا ترد می‌شود. بخصوص خواص مکانیکی ناحیة اتصال FRP و بتن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این میان جدا شدن صفحات FRP از بتن مسالة کاملا حائز اهمیت است و امروزه توجه زیادی را در دنیا به خود جلب می‌نماید. در این ارتباط به نظر می‌رسد که استفاده از تقویت‌کننده‌های خارجی حتی به میزان کم، می‌تواند ایمنی قابل ملاحظه‌ای در برابر جدا شدن صفحات FRP از بتن، و نیز شکست‌های برشی ترد فراهم آورد.

از طرفی مواد کامپوزیتی FRP به وفور جهت تقویت خمشی و فشاری و نیز افزایش شکل پذیری ستون‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در همین ارتباط محصور شدگی بتن مهم‌ترین خصوصیتی است که می توان آن را با چسباندن این مواد در اطراف ستون‌ها فراهم نمود. از طرفی استفاده از مواد کامپوزیتی FRP برای افزایش شکل پذیری اتصالات و رفتار مناسب‌تر آن در زلزله نیز بسیار مطلوب خواهد بود.

9 – خلاصه و نتیجه ‌گیری

خوردگی اعضاء سازه‌ای بتنی که به صورت متداول با میلگردهای فولادی مسلح شده باشند، در محیط‌های خشن و خورنده یک معضل جدی محسوب می‌شود. این مساله برای اعضاء بتنی سازه‌ای در مجاورت آب و به خصوص در محیط‌های دریایی و ساحلی که در معرض عوامل نمکی و قلیایی، آب در تماس با خاک، هوا و آب‌های زیرزمینی قرار دارند، بسیار جدی‌تر خواهد بود. این مساله هر ساله میلیون‌ها دلار خسارت ر سراسر دنیا به بار می‌آورد. اگر چه تا کنون روش‌های مختلفی نظیر حفاظت کاتدیدیک و یا پوشش قطعات فولادی و میلگردها با اپوکسی جهت فائق آمدن بر این مشکل به کار گرفته شده است، به نظر می‌رسد که جانشینی کامل قطعات فولادی و میلگردهای فولادی با یک مادة  مقاوم در مقابل خوردگی، یک راه حل بسیار اساسی و بدیع، در حذف کامل خوردگی اجزاء فولادی به شمار آید.

محصولات کامپوزیتی FRP  با مقاومت بسیار عالی، در مقابل خوردگی در محیط‌های خشن و خورنده، توجه بسیاری از محققین و مهندسین در سراسر دنیا را به عنوان یک جانشین مناسب قطعات فولادی و میلگردهای فولادی در سازه‌های مجاور آب به خود جلب نموده است. اگر چه مزیت اصلی محصولات FRP مقاومت آنها در مقابل خوردگی است، خواص دیگری از آنها، نظیر مقاومت کششی بالا، مدول الاستیسیتة قابل قبول، وزن کم، مقاومت خوب در مقابل خستگی و خزش، خاصیت عایق بودن و چسبندگی خوب با بتن و نیز دوام بسیار خوب از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بر جاذبة آنها افزوده است. با این وجود بعضی از اشکالات و معایب این ماده نظیر مشکلات مربوط به خم کردن میله‌های FRP در محل آرماتوربندی، تفاوت خواص حرارتی آنها با بتن و نیز رفتار الاستیک خطی آنها تا لحظة شکست را نباید از نظر دور داشت. در مجموع، توجه بیشتر به کاربرد محصولات کامپوزیتی FRP در سازه‌های بتنی که در محیط‌های خشن و خورنده ساخته می‌شوند، نظیر سازه‌های آبی، ساحلی و دریایی، مشخصاً از آسیب‌های زودرس و ناخواسته و شکست سازه‌های بتنی مسلح در اثر خوردگی میلگردها جلوگیری خواهد نمود.

10- مراجع

 [1] Hamada, H., Fukute, T., and Yamamoto, K., “Bending Behavior of Unbounded Prestressed Concrete Beams Prestressed with CFRP Rods,” Fiber Reinforced Cement and Concrete, Proceedings of the Fourth RILEM International Symposium, Sheffield, 1992, pp. 1015-1026.

[2] Saadatmanesh, H., and Ehsani, M. R., “RC Beams Strengthened with GFRP Plates, I: Experimental Study,” Journal of Structural Engineering, ASCE, Vol. 117, No. 11, 1991, pp. 3417-3433.

[3] Bedard, Claude, “Composite Reinforcing Bars: Assessing Their Use in Concrete,” Concrete International, 1992, pp. 55-59.

[4] Sharp, B. N., “Reinforced and Prestressed Concrete in Maritime Structures,” Proceedings of the Institution of Civil Engineers, Structures and Building, Vol. 116, No. 3, 1996, pp. 449-469.

[5] Hamid, Ahmad A., “Improving Structural Concrete Durability in the Arabian Gulf,” Concrete International, July, 1995, pp. 32-35.

[6] Ali, Mohammed Gholam, Dannish, Sami Abdulla, and Al-Hussaini, Adel, “Strength and Durability of Concrete Structures in Bahrain,” Concrete International, July, 1996, pp. 39-45.

[7] Matta, Z., “Chlorides and Corrosion in the Arabian Gulf Environment,” Concrete International, May, 1992, pp. 47-48.

[8] Matta, Z., “Deterioration of Concrete Structures in the Arabian Gulf,” Concrete International, Juky, 1993, pp. 33-36.

[9] Matta, Z., “More Deterioration of Reinforced concrete in the Arabian Gulf,” Concrete International, November, 1993, pp. 50-51.

[10] Razaqpur, A. G., and Kashef, A. H., “State-of-the-Art on Fiber Reinforced Plastics for Buildings,” Submitted to: Institute for Research in Construction – National Research Council of Canada, Carleton University, Ottawa, 1993.

[11] Rostasy, F. S., “FRP Tensile Elements for Prestressed Concrete – State of the Art, Potentials and Limits,” Fiber-Reinforced-Plastic Reinforcement for Concrete Structures, International Symposium, ACI-SP-138, 1993, pp. 347-366.

[12] Minosaku, Koichi, “Using FRP Materials in Prestressed Concrete Structures,” Concrete International, 1992, pp.41-45.

[13] Erki, M. A., and Rizkalla, S. H., “Anchorages for FRP Reinforcement,” Concrete International, 1993, pp. 54-59.

[14] Martin, Roderick H., “Fiber Reinforced Plastic Standards for the Offshore Industry,” SAMPE Journal, Society for the Advancement of Material and Process Engineering, 1996, pp. 37-41.

[15] Yamasaki, Y., Masuda, Y., Tanano, H., and Shimizu, A., “Fundamental Properties of Continuous Fiber Bars,” Fiber-Reinforced-Plastic Reinforcement for Concrete Structures, International Symposium, ACI-SP-138, 1993, pp. 715-730.

[16]  Tarricone, Paul, “Plastic Potential,” Civil Engineering, 1993, pp. 62-64.

[17] Ehsani, M. R., Saadatmanesh, H., and Tao, S., “Bond of GFRP Rebars to Ordinary- Strength Concrete,” Fiber-Reinforced-Plastic Reinforcement for Concrete Structures, International Symposium, ACI-SP-138, 1993, pp. 333-346.

[18] Char, M. S., Saadatmanesh, H., and Ehsani, M. R., “Concrete Girders Externally prestressed with Composite Plates,” PCI Journal, 1994, pp. 40-51.

[19] Mashida, M., and Iwamoto, K., “Bond Characteristics of FRP Rod and Concrete After Freezing and Thawing Deterioration,” Fiber-Reinforced-Plastic Reinforcement for Concrete Structures, International Symposium, ACI-SP-138, 1993, pp. 51-70.

[20] Hahn, H. T., and Kim, R. Y., “Swelling of Composite Laminates,” Advanced Composite Materials-Environmental Effects, ASTM-STP 658, 1978, pp. 98-130.

[21] Mallick, P. K., Fiber Reinforced Composites, Marcel Dekker, Inc., New Yoek, 1988.

[22] Burnsell, A. R., “Long-Term Degredation of Polimeric Matrix Composites,” Concise Encyclopedia of Composite Materials, Pergamon Press, 1989, pp. 165-173.

[23] Dewimille, B., and Burnsell, A. R., “Accelerated Aging of a Glass Fiber Reinforced Epoxy Resin in Water,” Composites, 1983, pp. 14-35.

[24] Dutta, P. K., “Tensile Strength of Unidirectional Fiber Composites at Low Temparatures,” Proceedings, Sixth Japan-U.S. Conference on Composite Materials, June, 1983, Orlando, pp. 782-792.

[25] Lord, H. W., and Dutta, P. K., “On the Design of Polymeric Composite Structures for Cold Region Applications,” Journal of Reinforced Plastics and Composites, Vol. 7, 1988, pp. 435-450.

[26] Larsson, F., “The Effect of Ultraviolet Light on Mechanical Properties of Kevlar 49 Composites,” Environmental Effects on Composite Materials, Technomic Publishings Co., 1988, pp. 132-135.

اصلاح طراحی براساس سازه های با شکل پذیری بالا در برابر زلزله

اصلاح طراحی براساس سازه های با شکل پذیری بالا در برابر زلزله:

ضوابط زیر بمنظور شکل پذیری بالای سازه در گامهای طراحی رعایت شده اند,

اعضای تحت خمش در قاب‌ها 

20-5-1-1 محدودیت‌های هندسی

20-5-1-1 در اعضای خمشی قاب‌ها محدودیت‌های هندسی زیر رعایت شده اند:

الف ـ ارتفاع موثر مقطع نباید بیشتر از یک چهارم طول دهانه آزاد باشد.

ب ـ عرض مقطع نباید کمتر از سه دهم ارتفاع آن باشد .

پ ـ عرض مقطع نباید :

-          بیشتر از عرض ستون تکیه‌گاهی، در صفحه عمود بر محور طول عضو خمشی، به اضافه سه چهارم ارتفاع عضو خمشی در هر طرف ستون

-          بیشتر از عرض ستون تکیه‌گاهی به اضافه یک چهارم بعد دیگر مقطع ستون در هر طرف ستون،

-          کمتر از 250 میلیمتر اختیار شود.

20-5-1-1-2 برون محوری هر عضو خمشی نسبت به ستونی که با آن قاب تشکیل می‌دهد. یعنی فاصله محورهای هندسی دو عضو از یکدیگر، نباید بیشتر از یک چهارم عرض مقطع ستون باشد.

20-5-1-2- آرماتور طولی

20-5-1-2-1- در کلیه مقاطع عضو خمشی نسبت آرماتور، هم در پایین و هم در بالا، نباید کمتر از  و نسبت آرماتور کششی نباید بیشتر از 025/0 اختیار شود. حداقل دو میلگرد با قطر مساوی یا بزرگتر از 12 میلیمتر باید هم در پایین و هم در بالای مقطع در سراسر طول ادامه داده شوند.

20-5-1-2-2- در تکیه‌گاه‌های عضو خمشی و در هر مقطعی که در آن امکان تشکیل مفصل پلاستیکی وجود داشته باشد، باید آرماتور فشاری که به مقدار نصف آرماتور کششی موجود در آن مقطع تامین گردد.

20-5-1-2-3- در هر عضو خمشی حداقل یک چهارم آرماتور موجود در مقاطع تکیه‌گاهها، هر انتها که آرماتور بیشتری دارد، باید در سراسر طول تیر در بالا و در پایین ادامه داده شوند.

20-5-2-4- در اعضای خمشی T یا L شکل که با دال‌ها به صورت یکپارچه اجرا می‌شوند، مقدار آرماتوری که در بر ستون‌ها می‌توان در خمش موثر در نظر گرفت، علاوه بر آرماتور واقع در جان ‌تیر، به شرح زیر است :

الف ـ در ستون‌های داخلی وقتی که ابعاد تیر عرضی در محل اتصال به ستون در حدود ابعاد عضو خمشی طولی است: تمامی میلگردهایی که در عرضی از دال مساوی با چهار برابر ضخامت آن در هر طرف ستون واقع شده‌اند .

ب ـ در ستون‌های داخلی وقتی که تیر عرضی وجود ندارد: تمامی میلگردهایی که در عرضی از دال مساوی دو و نیم برابر ضخامت آن در هر طرف ستون واقع شده‌اند.

پ ـ در ستون‌های خارجی وقتی که تیر عرضی در محل اتصال به ستون در حدود ابعاد عضو خمشی طولی است و لازم است میلگردهای عضو خمشی طولی مهار شوند: تمامی میلگردهایی که در عرضی از دال مساوی با دو برابر ضخامت آن در هر طرف ستون واقع شده‌اند .

ت ـ در ستون‌های خارجی وقتی که تیر عرضی وجود ندارد : تمامی میلگردهایی که در عرض ستون واقع شده‌اند .

ث ـ در تمام حالات حداقل 75 درصد آرماتور فوقانی و نیز آرماتور تحتانی که ظرفیت خمشی مورد لزوم را تامین می‌کنند باید از ناحیه هسته ستون عبور کنند و یا در آن مهار شوند.

20-5-1-2-5- استفاده از وصله پوششی در میلگردهای طولی خمشی فقط در شرایطی مجاز است که در تمام طول وصله آرماتور عرضی از نوع تنگ یا مارپچ موجود باشد. فواصل سفره‌های آرماتور عرضی در برگیرنده وصله از یکدیگر نباید بیشتر از یک چهارم ارتفاع موثر مقطع و یا 100  میلیمتر اختیار شود.

20-5-1-2-6 استفاده از وصله پوششی در محل‌های زیر مجاز نیست :

الف ـ در اتصالات تیرها به ستون‌ها

ب ـ در طولی معادل دو برابر ارتفاع مقطع از بر تکیه‌گاه

پ ـ در محل‌هایی که امکان تشکیل مفصل پلاستیکی در آنها در اثر تغییر مکان جانبی غیر الاستیکی قاب موجود باشد .

20-5-2-7- وصله‌های جوشی یا مکانیکی، مطابق ضوابط بندهای (18-4-1-6) و (18-4-1-7) به شرطی مجاز است که وصله میلگرد در هر سفره آرماتور به صورت یک در میان انجام شود و فاصله وصله‌ها در میلگردهای مجاور یکدیگر، در امتداد طول عضو، کمتر از 600 میلیمتر باشد .

20-5-1-3- آرماتور عرضی

20-5-1-3-1- در اعضای خمشی در طول قسمت‌های بحرانی که در زیر مشخص می‌شوند باید تنگ ویژه مطابق ضوابط بند (20-5-1-3-2) بکار برده شود، مگر آنکه طراحی برای برش نیاز به آرماتور بیشتری را ایجاب کند:

الف ـ در طولی معادل دو برابر ارتفاع مقطع از بر تکیه‌گاه به سمت وسط دهانه

ب ـ در طولی معادل دو برابر ارتفاع مقطع در دو سمت مقطعی که در آن امکان تشکیل مفصل پلاستیکی در اثر تغییر مکان جانبی غیر الاستیکی قاب وجود داشته باشد.

پ ـ در طولی که در آن برای تامین ظرفیت خمشی مقطع به آرماتور فشاری نیاز باشد.

20-5-1-3-2- تنگ‌های ویژه و فواصل آنها از یکدیگر باید دارای شرایط زیر باشند :

الف ـ قطر تنگ‌ها کمتر از 8 میلیمتر نباشد .

ب ـ فاصله تنگ‌ها از یکدیگر بیشتر از مقادیر : یک چهارم ارتفاع موثر مقطع, 8  برابر قطر کوچکترین میلگرد طولی ، 24 برابر قطر خاموت‌ها و 300 میلیمتر اختیار نشود.

پ ـ فاصله اولین تنگ از بر تکیه‌گاه بیشتر از 50 میلیمتر نباشد.

20-5-1-3-3- در قسمت‌هایی از طول عضو خمشی که مطاب ضابطه بند (20-5-1-3-1) تنگ ویژه بکار برده می‌شود، میلگردهای طولی در محیط مقطع باید دارای تکیه‌گاه عرضی مطابق ضوابط بند (8-4-3-5) باشند.

20-5-1-3-4 در قسمت‌هایی از طول عضو خمشی که به تنگ ویژه نیاز نیست فاصله خاموت‌ها نباید بیشتر از نصف ارتفاع موثر مقطع اختیار شود.

20-5-1-3-5  در اعضای خمشی تنگ‌های ویژه را می‌توان با دو قطعه میلگرد ساخت. یک میلگرد به شکل U که در دو انتها به قلاب 135 درجه، با طول مستقیم حداقل مساوی با 8 برابر قطر میلگرد یا 100 میلیمتر، ختم شود و میلگرد دیگر به شکل قلاب دوخت که با میلگرد اول یک تنگ بسته تشکیل دهد. در این قطعات قلاب‌های انتهایی باید در داخل بتن محصور شده مهار شوند. قلاب دوخت می‌تواند در یک انتها خم 90 درجه داشته باشد مشروط بر آنکه این خم یک در میان در دو سمت عضو خمشی قرار گیرد. چنانچه میلگردهای طولی که توسط قلاب‌های دوخت نگهداری شده‌اند در داخل یک دال که تنها در یک سمت عضو خمشی قرار دارد محصور باشند، خم 90 درجه قلاب‌های دوخت را می‌توان در آن سمت، در دال، قرار داد .

 اعضای تحت فشار و خمش در قاب‌ها ـ ستون‌ها  

20-5-2-1- محدودیت‌های هندسی

20-5-2-1 در ستون‌ها محدودیت‌های هندسی زیر باید رعایت شوند:

الف ـ عرض مقطع نباید کمتر از چهاردهم بعد دیگر آن و نباید کمتر از 300 میلیمتر باشد.

ب ـ نسبت طول آزاد ستون به عرض مقطع آن در ستون‌هایی که زیر اثر لنگرهای خمشی موجود د دو جهت خم می‌شوند نباید بیشتر از 16 و در ستون‌های کنسولی نباید بیشتر از 10 باشد.

20-5-2-2- آرماتور طولی

20-5-2-2-1 در ستون‌های نسبت آرماتور طولی نباید کمتر از یک درصد و بیشتر از شش درصد در نظر گرفته شود. محدودیت حداکثر مقدار آرماتور باید در محل وصله‌ها نیز رعایت شود. در مواردی که آرماتور طولی از نوع فولاد S 400 است، نسبت آرماتور در خارج از محل وصله‌ها به حداکثر چهار و نیم درصد محدود می‌شود.

20-5-2-2-2 فاصله میلگردهای طولی از یکدیگر محور تا محور نباید بیشتر از 200 میلیمتر باشد.

20-5-2-2-3 استفاده از وصله پوششی در میلگردهای طولی فقط در نیمه میانی طول ستون مجاز است. طول پوشش این وصله‌ها باید برای وصله‌های کششی در نظر گرفته شود.

20-5-2-2-4 وصله‌های جوشی یا مکانیکی، مطابق ضوابط بند (18-4-1-16) و (18-4-1-7) ، میلگردهای طولی به شرطی مجاز است که وصله میلگردها در هر مقطع به صورت یک در میان انجام شود و فاصله وصله‌ها د میلگردهای مجاور یکدیگر، در امتداد طول ستون، کمتر از 600 میلیمتر نباشد.

20-5-2-3- آرماتور عرضی

20-5-2-3-1 در ستون‌های قسمت‌هایی از دو انتهای آنها به طول   ناحیه بحرانی تلقی شده و در نها باید «آرماتور گذاری عرضی ویژه» مطابق ضوابط بندهای (20-5-2-3-2) تا (20-5-2-3-6) انجام شود، مگر آنکه طراحی برای برش نیاز به آرماتور بیشتری را ایجاب کند. طول    که از بر اتصال ستون به اعضای جانبی اندازه‌گیری می‌شود نباید کمتر از مقادیر زیر در نظر گرفته شود.

الف ـ یک ششم ارتفاع آزاد ستون

ب ـ ضلع بزرگتر مقطع مستطیلی شکل ستون یا قطر مقطع دایره‌ای شکل ستون

پ ـ 450 میلیمتر

20-5-2-3-2 مقدار آرماتور عرضی لازم در ناحیه بحرانی بر اساس ضوابط زیر تعیین می‌شود:

الف ـ در ستون‌های با مقطع دایره نسبت حجمی آرماتور مارپیچ یا تنگ‌های حلقوی  نباید کمتر از دو مقدار زیر باشد :

(20-2)                                                                                                                                                                                                                                                                         

(20-3)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

ب ـ در ستون‌های با مقطع مربع مستطیل سطح مقطع کل تنگ‌های ویژه در هر امتداد  نباید کمتر از دو مقدار زیر باشد :

(20-4)                                                                                                                                                                        

(20-5)                                                                                                                                                                                                         

20-5-2-3-3 در ستون‌هایی که مقاومت هسته ستون به تنهایی جوابگوی بارهای وارده به ستوئن از جلمه زلزله می‌باشد، نیازی به کنترل روابط (20-3) و (20-4) نیست.

20-5-2-3-4 قطر میلگردهای عرضی در ناحیه بحرانی نباید کمتر از 8 میلیمتر و فاصله سفره میلگردها از یکدیگر نباید بیشتر از مقادیر زیر باشد :

الف ـ یک چهارم ضلع کوچکتر مقطع ستون

ب ـ هشت برابر کوچکترین قطر میلگرد طول

پ ـ 125 میلیمتر

20-5-2-3-5 آرماتور عرضی در ناحیه بحرانی را می‌توان با تنگ‌های ویژه یکپارچه و با تنگ‌های ویژه چند قطعه‌ای که با یکدیگر پوشش دارند ساخت. همچنین می‌توان از قلاب‌های دوخت با قطر و فاصله مشابه تنگ‌ها که دارای خم 90 درجه در یک انتهای آنست استفاده کرد. هر انتهای قلاب دوخت باید در بر گیرنده یک میلگرد طولی باشد و محل خم 90 درجه آن باید در امتداد میلگرد طولی یک در میان عرض شود.

20-5-2-3-6 در هر مقطع ستون فاصله قلاب‌های دوخت یا شاخه‌های تنگ‌ها از یکدیگر در جهت عمود بر محور طولی ستون، نباید بیشتر از 350 میلیمتر باشد.

20-5-2-3-7 در ستون‌هایی که در اثر تغییر مکان جانی غیر الاستیکی قاب در مقاطعی غیر از مقاطع انتهایی آن امکان تشکیل مفصل پلاستیکی وجود داشته باشد. در هر سمت آن مقطع طولی به اندازه    ناحیه بحرانی تلقی شده و در آن باید آرماتورگذاری عرضی ویژه اجرا شود.

20-5-2-3-8 در ستون‌هایی که بار اعضای با سختی زیاد را تحمل می‌کنند. مانند ستون‌هایی که در زیر دیوار بتن آرمه قرار دارند. در تمام طول ستون باید آرماتورگذاری عرضی ویژه اجرا شود. بعلاوه این آرماتورگذاری باید در قسمتی از آرماتور طولی ستون که به اندازه طول گیرایی است و در داخل دیوار قرار دارد. ادامه داده شود . ضابطه ادامه آرماتورگذاری عرضی ویژه در دیوار در مورد ستون‌هایی که روی دیوار قرار دارند نیز باید رعایت شود.

20-5-2-3-9   در ستون‌‌هایی که قسمتی از ارتفاع آنها با یک دیوار بتنی گرفته شده ست، در تمام قسمت آزاد ستون باید آرماتورگذاری ویژه اجرا شود.

20-5-2-3-10 در محل اتصال ستون به شالوده آرماتور طولی ستون که به داخل شالوده برده شده است باید در طولی حداقل برابر با 300 میلیمتر با آرماتورگذاری عرضی ویژه تقویت گردد.

20-5-2-3-11  در قسمت‌هایی از طول ستون که آرماتورگذاری عرضی ویژه اجرا نمی‌شود باید آرماتور عرضی به صورت مارپیچ یا تنگ ویژه به قط حداقل 8 میلیمتر بکار برده شود. فاصله سفره‌های این میلگردها از یکدیگر باید بر اساس نیاز طراحی برای برش تعیین شود ولی در هر حال نباید بیشتر از نصف ضلع کوچکتر مقطع مستطیلی شکل ستون و یا نصف قطر مقطع دایره‌ای شکل ستون، شش برابر قطر آرماتور طولی و یا 200 میلیمتر اختیار گردد.

20-5-2-4- حداقل مقاومت خمشی ستون‌ها

20-5-2-4-1 در کلیه اتصالات تیرها به ستون‌ها، بجز موارد گفته شده در بندهای (20-5-2-4-2) و (20-5-2-4-3) لنگرهای خمشی مقاوم ستون‌ها باید در رابطه زیر صدق کنند:

(20-6)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

در این رابطه

 = مجموع لنگرهای خمشی نظیر لنگرهای خمشی مقاوم ستون‌ها در بالا و پایین اتصال است که در مرکز اتصال محاسبه شده باشند. لنگرهای خمشی مقاوم ستون‌ها باید برای نامساعدترین حالت بار محوری ستون‌ها، در جهت بارگذاری جانبی مورد نظر، که کمترین مقدار لنگرها را بدست دهد، محاسبه شوند.

 = مجموع لنگرهای خمشی نظیر لنگرهای خمشی مقاورم تیرها در دو سمت اتصال است که در مرکز اتصال محاسبه شده باشند.

جمع لنگرها در رابطه (20-6) باید چنان صورت گیرد که لنگرهای ستون‌ها در جهت مخالف لنگرهای تیرها قرار گیرند. رابطه (20-6) باید در حالتهای که لنگرهای خمشی تیرها در هر دو جهت، در صفحه قائم قاب، عمل نمایند، برقرار باشد.

20-5-4-2 چنانچه تعداد ستون‌های موجود در یک طبقه در یک قاب بیشتر از چهار عدد باشند، از هر چهار ستون یک ستون می‌تواند رابطه (20-6) را ارضاء نکند .

20-5-2-4-3 ستون‌های قاب‌های یک و دو طبقه و نیز ستون‌های طبقه آخر در قاب‌های چند طبقه می‌توانند رابطه (20-6) را ارضاء نکنند. در اینصورت این ستون‌ها باید ضابطه بند (20-5-2-4-4) را ارضاء کنند، این ستون‌ها مشمول ضابطه بند (20-5-2-4-5) نمی‌شوند

20-5-2-4-4 چنانچه ستونی رابطه (20-6) را ارضاء نکند باید در تمام طول دارای آرماتورگذاری عرضی ویژه مطابق ضوابط بندهای (20-5-2-3-2) تا (20-5-2-3-6) باشد.

20-5-2-4-5 چنانچه ستونی ضابطه بند (20-5-2-4-1) را تامین نکند باید از کمک آن به سخت جانبی و مقاومت سازه در مقابل بار جانبی زلزله صرفنظر شود. این ستون در هر حال باید ضوابط قسمت (20-5-6) را تامین نماید.

20-5-3 دیوارهای سازه‌ای ، دیافراگم ها و خرپاها

20-5-3-1 محدودیت‌های هندسی

20-5-3-1-1 در دیوارهای سازه‌ای محدودیت‌های هندسی زیر باید رعایت شوند:

الف ـ ضخامت دیوا نباید کمتر از 150 میلیمتر اختیار شود.

ب ـ در دیوارهایی که در آنها اجزاء‌لبه مطابق بند (20-5-3-3 ) بکار گرفته می‌شود، عرض جزء لبه نباید کمتر از 300 میلیمتر در نظر گرفته شود.

20-5-3-1-2 در دیوارهای سازه‌ای باید حتی‌الامکان از ایجاد بازشوهای با ابعاد بزرگ خودداری کرد. در مواردی که ایجاد این بازشوها اجتناب‌ناپذیر باشد باید موقعیت هندسی آنها را طوری در نظر گرفت که دیوار بتواند بصورت دیوارهای هم بسته عمل نماید. در غیر اینصورت باید با کمک آنالیز دقیق یا آزمایش‌های مناسب اثر وجود بازشو در عملکرد دیوار بررسی شود.

20-5-3-1-3 در دیافراگم‌هایی که بازشوهای با ابعاد بزرگ در آنها وجود دارد شکل و موقعیت بازشو نباید روی سختی جانبی دیافراگم اثر تعیین کننده داشته باشد. رفتار دیافراگم‌ها در هر حالت با فرض‌های آنالیز در ارتباط با درجه صلبیت آنها مطابقت داشته است.

20-5-3-1-4 در طراحی دیوارهای با مقطع e و T عرض موثر بال، اندازه‌گیری شده از بر جان در هر سمت، که در محاسبات بکار برده می‌شود نباید بیشتر از مقادیر زیر در نظر گرفته شود مگر آنکه با آنالیز دقیقتر بتوان مقادیر آنرا تعیین کرد.

الف : نصف فاصله بین جان دیوار تا جان دیوار مجاور

ب ـ ده درصد ارتفاع کل دیوار

20-5-3-2 آرماتور قائم و افقی

20-5-3-2-1 در دیوارهای سازه‌ای نسبت آرماتور در هیچ یک از دو امتداد قائم و افقی نباید کمتر از 25% باشد، مگر آنکه نیروی برشی نهایی موجود در مقطع دیوار از  کمتر باشد. در این حالت برای حداقل آرماتور مورد نیاز در دیوار باید ضوابط بند (16-4) در فصل شانزدهم رعایت شود.

20-5-3-2-2 نسبت آرماتور قائم در هیچ ناحیه از طول دیوار نباید از چهار درصد بیشتر باشد

20-5-3-2-3 فاصله میلگردها از یکدیگر، محور تا محور، در هر دو امتداد قائم و افقی نباید بیشتر از 350 میلیمتر اختیار شود. در اجزاء لبه فاصله میلگردهای قائم نباید بیشتر از 200 میلیمتر در نظر گرفته شوند.

20-5-3-2-4 در دیوارهایی که نیروی برشی نهایی در مقطع آنها از  بیشتر است بکارگیری دو شبکه آرماتور الزامی است.

20-5-3-2-5 در اعضای خرپاها، دستک‌ها، کلاف‌ها و اجزاء جمع کننده نیروها که در آنها تنش فشاری بتن بیشتر از  باشد باید در سراسر طول قطعه آرماتور گذاری عرضی ویژه مطابق بندهیا (20-5-2-3-2) تا (20-5-2-3-6) انجام شود. این آرماتورگذاری را در قسمت‌هایی از طول قطعه که در آنها تنش فشاری بتن از  کمتر باشد می‌توان قطع کرد. تنش فشاری موجود در قطعه زیر اثر بارهای نهایی و با فرض توزیع خطی تنش در مقطع و بر اساس مشخصات مقطع ترک نخورده محاسبه می‌شود.

20-5-3-2-6 کلیه میلگردهای ممتد در دیوارهای سازه‌ای ،دیافراگم‌ها، خرپاها، دستک‌ها ، کلاف‌ها و اعضای جمع کننده نیروها باید به عنوان میلگردهای کششی مطابق ضوابط بند (20-5-4-3) مهار یا وصله شوند.

20-5-3-3 اجزای لبه در دیوارهای سازه‌ای و در دیافراگم‌ها

20-5-3-3-1 در لبه‌ها و در اطراف بازشوها در دیوارهای سازه‌ای و در دیافراگم‌ها که در آنها تنش فشاری بتن فشاری بتن در دورترین تار فشاری مقطع تحت اثر بارهای نهایی، به انضمام اثر زلزله ، از  بیشتر باشد باید اجزای لبه مطابق ضوابط بندهای (20-5-3-3-2) تا (20-5-3-3-4) پیش‌بینی شود، مگر آنکه در تمام طول دیوار یا دیافراگم آرماتورگذاری عرضی ویژه پیش‌بینی شده باشد. اجزای لبه را می‌توان در قسمت‌هایی که تنش فشاری بتن در آنها از  کمتر باشد قطع کرد. تنش فشاری بتن با فرض توزیع خطی تنش در مقطع دیوار و بر اساس مشخصات مقطع ترک نخورده محاسبه می‌شود.

20-5-3-3-2 اجزای لبه در دیوارها باید در حالت حدی نهایی مقاومت برای مجموع بارهای قائم وارده به دیوار شامل بارهای اجزای مرتبط با دیوار و وزن دیوار و نیروی محوری ناشی از لنگر واژگونی حاصل از نیروهای جانبی زلزله طراحی شوند.

20-5-3-3-3 اجزای لبه در دیافراگم‌ها باید در حالت حدی نهایی مقاومت برای مجموع نیروهای محوری که در صفحه دیافراگم عمل می‌کنند و نیروی محوری ناشی از تقسیم لنگر خمشی موثر در مقطع دیافراگم به فاصله بین دو جزء لبه‌های دیافراگم در آن مقطع ، طراحی شوند.

20-5-3-3-4 اجزای لبه باید در سراسر طول خود آرماتورگذاری عرضی ویژه مطابق ضوابط بندهای (20-5-2-3-2) تا (20-5-2-3-6) بشوند.

20-5-3-3-5 در دیوارهایی که دارای اجزای لبه هستند آرماتورهای افقی دیوار باید در ناحیه محصور شده اجزای لبه مهار شوند بطوریکه امکان بوجود آمدن تنش کششی در حد مقاومت تسلیم در آنها میسر گردد.

20-5-3-3-6 در دیوارهایی که دارای اجزای لبه نیستند آرماتورهای افقی دیوار باید به قلاب استاندارد ختم شوند و آرماتورهای قائم لبه‌های دیوار را در بر گیرند. در غیر اینصورت آرماتورهای قائم لبه دیوار باید بوسیله رکابی‌هایی که دارای قطر و فاصله مشابه آرماتور افقی هستند و به آنها وصله می‌شوند. نگهداری شوند. در مواردی که نیروی برشی نهایی در مقطع دیوار از  کمتر است رعایت ضوابط این بند الزامی نیست.

20-5-3-4 تیرهای همبند در دیوارهای هم بسته

20-5-3-4-1 تیرهای همبند در دیوارهای هم بسته که در آنها نیروی برشی نهایی از  بیشتر باشد و نسبت طول دهانه آزاد به ارتفاع مقطع آنها کمتر از 3 باشد باید مطابق ضوابط بندهای (20-5-3-4-2) و (20-5-3-4-3) آرماتورگذاری شوند. در غیر اینصورت آرماتورگذاری در این تیرها مطابق ضوابط قطعات خمشی انجام می‌شود. عرض این تیرها در هیچ حالت نباید کمتر از 200 میلیمتر اختیار شود.

20-5-3-4-2 مقاومت برشی در تیرهای همبند باید کلاً بوسیله آرماتورهای قطری که بصورت ضربدری و متقارن در سراسر طول تیر ادامه داشته و در دیوارهای طرفین تیر در طولی به اندازه یک و نیم برابر طول گیرایی میلگردها مهار می‌شوند . تامین گردد. سطح مقطع آرماتور قطری در هر یک از شاخه‌های ضربدری از رابطه زیر محاسبه می‌شود:

(20-7)                                                                                                                                                                       

در این رابطه  زاویه بین آرماتور قطری و محور طولی تیر است .

20-5-3-4-3 آرماتورهای قطری باید بوسیله میلگردهای عرضی به صورت مارپیچ یا تنگ با قطر حداقل 8 میلیمتر و با فاصله از یکدیگر حداکثر برابر با کوچکترین سه مقدار زیر محصور شوند:

الف ـ  8 برابر قطر کوچکترین میلگرد قطری

ب ـ 24 برابر قطر تنگ‌ها یا مارپیچ

پ ـ 125 میلیمتر

20-5-3-4-4 مقاومت خمشی تامین شده توسط آرماتورهای قطری را می‌توان در محاسبه ظرفیت خمشی تیر همبند منظور کرد.

20-5-3-5 درزهای اجرایی

20-5-3-5-1 کلید درزهای اجرایی در دیوارها و در دیافراگم‌ها باید ضوابط قسمت (9-8) را تامین کنند. سطح این درزها باید زبری گفته شده در بند (12-14-3-5) را دارا باشند. ضوابط طراحی درزهای اجرایی برای برش در بند (12-17-3-3) گفته شده‌اند.

20-5-4 اتصالات تیر به ستون در قاب‌ها

20-5-4-1 ضوابط کلی طراحی

20-5-4-1-1 طراحی اتصالات تیرها به ستون‌ها در قاب‌ها برای برش باید بر اساس رابطه (12-1) صورت گیرد، مقادیر  در این رابطه باید بر طبق ضوابط بندهای (20-5-4-1-2) و (20-5-4-1-3) تعیین شوند.

20-5-4-1-2 نیروی برشی نهایی موثر به اتصال  باید بر اساس بیشترین نیروی کششی که ممکن است در آرماتورهای کششی تیرهای دو سمت اتصال و نیز برش موجود در ستون‌های بالا و پایین اتصال، محاسبه گردد. برای تعیین این مقادیر فرض می‌شود در تیرهای دو سمت اتصال مفصل‌های پلاستیکی با ظرفیت‌های خمشی مثبت یا منفی برابر با لنگرهای خمشی مقاوم محتمل  در مقاطع بر اتصال تشکیل شده باشند، جهت‌های این لنگرها باید به صورتی در نظر گرفته شوند که بیشترین برش در اتصال ایجاد شود.

20-5-4-1-3 نیروی برشی مقاوم نهایی اتصال  را می‌توان با شرط رعایت ضوابط بند (20-5-4-2) حداکثر برابر با مقادیر زیر در نظر گرفت :

الف ـ برای اتصالات محصور شده در چهار سمت            

ب ـ برای اتصالات محصور شده در سه سمت و یا در دو سمت مقابل هم

پ ـ برای سایر اتصالات                                                                                                                                                                                                                 

یک اتصال زمانی توسط تیری که به یک وجه آن می‌رسد محصور شده تلقی می‌گردد که تیر حداقل سه چهارم سطح آن اتصال را پوشانده باشند .

20-5-4-2 آرماتوگذاری

20-5-4-2-1 در کلیه اتصالات، بجز آنهایی که در بند (20-5-4-2-2) گفته شده‌اند، باید آرماتورگذاری عرضی ویژه مطابق ضوابط بندهای (20-5-2-3-2) تا (20-5-2-3-6) بکار برده شود.

20-5-4-2-2 در اتصالاتی که در چهار سمت توسط تیرهای محصور شده‌اند و عرض تیرها کمتر از سه چهارم عرضی از ستون که به ن متصل می‌شوند نیستند. باید در طولی به اندازه کوتاه‌ترین ارتفاع تیر در اتصال آرماتورگذاری عرضی ویژه مساوی با نصف آنچه در بند (20-5-4-2-1) گفته شد، بکار برده شود. فاصله آرماتورهای عرضی در این اتصالات را می‌توان تا 150 میلیمتر افزایش داد .

20-5-4-2-3 آرماتورهای طولی تیرها که به ستون ختم می‌شوند باید تا انتهای دیگر هسته محصور شده ستون ادامه یابند و در صورت کششی بودن مطابق ضوابط بند (20-5-4-3) و در صورت فشاری بودن مطابق ضوابط فصل هیجدهم مهار شوند .

20-5-4-2-4 در تیرهایی که آرماتور طولی آنها از داخل هسته محصور شده ستون عبور نمی‌کنند، در صورتی که این آرماتورها توسط تیر دیگری که به اتصال می‌رسد محصور نشده باشند، باید در سراسر طول آرماتور طولی که در خارج از هسته ستون قرار دارند آرماتورگذاری عرضی ویژه اجرا شود .

20-5-4-3 طول گیرایی میلگردهای کششی

20-5-4-3-1 طول گیرایی میلگردهای قلاب دار،   که خم آنها 90 درجه است باید با استفاده از رابطه (18-2) و با منظور کردن مقاومت پیوستگی معادل بتن برابر با 2fbm رابطه (18-4) در نظر گرفته شود. طول گیرایی قلاب همچنین نباید کمتر از مقادیر: 8 برابر قطر میلگرد و 150 میلیمتر اختیار گردد.

20-5-4-3-2 قلاب‌‌ها باید در هسته محصور شده ستون‌ها و یا در اجزاء‌لبه دیوارها مهار شوند.

20-5-4-3-3 طول گیرایی میلگردهای مستقیم    در میلگردهای تحتانی، مطابق تعریف بند (18-2-2-1-الف) نباید کمتر از 5/2 برابر طول گیرایی میلگردهای قلابدار و در میلگردهای فوقانی نباید کمتر از 5/3 برابر طول گیرایی میلگردهای قلاب‌دار منظور گردد.

20-5-4-3-4 میلگردهای مستقیمی که بیک اتصال ختم می‌شوند باید از داخل هسته محصور شده ستون و یا جزء لبه دیوار عبور داده شوند. طول گیرایی برای آن قسمت از میلگردهایی که در خارج از هسته محصور شده قرار دارند باید به اندازه 6/1 برابر افزایش داده شود.

20-5-5 ضوابط طراحی برای برش

20-5-5-1 اعضای تحت خمش و تحت فشار و خمش در قاب‌ها

20-5-5-1-1 در اعضای تحت خمش و تحت فشار و خمش در قاب‌ها ، کنترل حالت حدی نهایی مقاومت در برش باید بر اساس رابطه (12-1) صورت گیرد. مقادیر Vn و Vr در این رابطه باید بر طبق ضوابط بندهای (20-5-5-1-2) تا (20-5-5-1-4) محاسبه شوند.

20-5-5-1-2 نیروی برشی نهایی، Vu در اعضای خمشی باید با در نظر گرفتن تعادل استاتیکی بارهای قائم و لنگرهای خمشی موجود در مقاطع انتهایی عضو با فرض آنکه در این مقاطع مفصل‌های پلاستیکی تشکیل شده‌اند، تعیین شود. ظرفیت خمشی مفصل‌های پلاستیکی، مثبت یا منفی ، باید برابر با لنگر خمشی مقاوم ماکزیمم مقطع Mmax در نظر گرفته شود. جهت‌های این لنگرهای خمشی باید چنان در نظر گرفته شوند که نیروی برشی ایجاد شده در عضو بیشترین باشد .

20-5-5-1-3 نیروی برشی نهایی ، Vu در اعضای تحت فشار و خمش باید برابر با کمترین دو مقدار زیر نظر گرفته شود ولی این نیرو در هیچ حالت نباید کمتر از مقدار نیروی برشی باشد که از آنالیز سازه زیر اثر بارهای نهایی ناشی از بارهای قائم و نیروی جانبی زلزله بدست آمده است .

الف ـ نیروی برشی ایجاد شده در عضو زیر اثر نیروهای استاتیکی وارد به آن شامل بارهای قائم، در صورت وجود، و لنگرهای خمشی موجود در مقاطع انتهایی آن با فرض آنکه در این مقاطع مفصل‌های پلاستیکی تشکیل شده‌اند. ظرفیت خمشی مفصل‌های پلاستیکی، مثبت یا منفی باید برابر با لنگر خمشی مقاوم ماکزیمم مقطع ، Mmax در نظر گرفته شود و در تعیین آن باید 4/1 برابر نامساعدترین نیروی محوری نهایی موجود در عضو که منتج به بیشترین لنگر خمشی می‌شود، منظور گردد. جهت‌های این لنگرهای خمشی باید چنان در نظر گرفته شوند که نیروی برشی ایجاد شده در عضو بیشترین باشد.

ب ـ نیروی برشی ایجاد شده در عضو با فرض آنکه در تیرهای متصل به دو انتهای عضو، در مقاطع مجاور به اتصال‌ها ، مفصل‌های پلاستیکی با مشخصات گفته شده در بند (20-5-5-1-2) تشکیل شده باشند. جهت‌های این لنگرهای خمشی باید چنان در نظر گرفته شوند که نیروی برشی ایجاد شده در عضو مورد نظر بیشترین باشد.

20-5-5-1-4 مقاومت برشی نهایی مقطع Vr باید بر اساس رابطه (12-2) محاسبه شود. نیروی برشی مقاوم بتن در این رابطه Vc در اعضایی از قاب که در آنها نیروی برشی ناشی از زلزله بزرگتر از نصف نیروی برشی طرح Vu باشد و مقدار نیروی فشاری محوری در آنها کمتر از  باشد، مساوی با صفر منظور می‌‌گردد. منظور از نیروی برشی ناشی از زلزله،‌نیروی برشی ایجاد شده در عضو بعلت اختلاف لنگرهای خمشی موجود در مفصل‌های پلاستیکی ایجاد شده در دو انتهای عضو بر طبق ضوابط بند (20-5-5-1-2) است.

20-5-5-1-5 خاموت‌هایی که برای مقاومت در برابر برش بکار برده می‌شوند، در قسمت‌های خاصی از عضو که در بندهای (20-5-1-3) و (20-5-2-3) و (20-5-4-2) مشخص شده‌اند باید از نوع تنگ ویژه باشند.

20-5-5-2 دیوارهای سازه‌ای و دیافراگم‌ها

20-5-5-2-1 در دیوارهای سازه‌ای و در دیافراگم‌ها ، کنترل حالت حدی نهایی مقاومت در برش باید بر اساس رابطه زیر صورت گیرد :

(20-8)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

در این رابطه  نیروی برشی نهایی در مقطع مورد نظر است که از آنالیز سازه زیر اثر بارهای نهایی ناشی از بارهای قائم و بارهای جانبی زلزله بدست آمده است و  مقاومت برشی نهایی مقطع است که مطابق ضوابط بند (20-5-5-2-2) محاسبه می‌شود.  ضریب اصلاحی مقاومت است که در این قطعات مساوی با 7/0 منظور می‌گردد .

20-5-5-2-2 مقاومت برشی نهایی مقطع ،  با استفاده از رابطه زیر محاسبه می شود :

(20-9)                                                                                                                                                                                                                           

در این رابطه  ضریبی است که به شرح زیر در نظر گرفته می‌شود :

الف ـ  دیوارها و دیافراگم‌هایی که در آنها نسبت  بزرگتر یا مساوی 2 است.

   

ب ـ در دیوارها و دیافراگم‌هایی که در آنها نسبت  کوچکتر یا مساوی 5/1 است.

 

پ ـ در دیوارها و دیافراگم‌هایی که در آنها نسبت  بین 5/1 و 2 است ضریب  با درون‌یابی خطی بین اعداد فوق تعیین می‌شود.

20-5-5-2-3 در تعیین مقاومت برشی نهایی مقطع در قطعات یک دیوار یا یک دیافراگم مقدار ضریب  باید برای بیشترین مقدار  در کل دیوار یا دیافراگم و در قطعه مورد نظر محاسبه شود.

20-5-5-2-4 میلگردهای برشی در دیوار یا دیافراگم باید در صفحه دیوار یا دیافراگم در دو جهت عمود بر هم توزیع شوند بطوریکه در این دو جهت مقاومت برشی ایجاد نمایند. در مواردی که نسبت  کمتر از 0/2 است نسبت آرماتور قائم ،  ، نباید کمتر از نسبت آرماتور افقی برشی   در نظر گرفته شود.

20-5-5-2-5 مقاومت برشی نهایی مقطع ،  در دیوارهایی که متشکل از تعدادی پایه‌های دیوار گونه‌اند و مشترکاً نیروی جانبی واحدی را تحمل می‌کنند نباید بیشتر از  در نظر گرفته شود. در این دیوارها مقاومت برشی نهایی مقطع در هر پایه دیوارگونه نیز نباید بیشتر از  منظور گردد.  سطح مقطع هر پایه دیوارگونه و  مجموع سطح مقطع‌های این پایه‌هاست.

20-5-5-2-6 مقاومت برشی نهایی مقطع در قطعات افقی در دیوارها،‌ نظیر تیرهای رابط در دیوارهای هم بسته نباید بیشتر از  در نظر گرفته شود.  سطح مقطع قطعه افقی دیوار است .

شبکه خرپاى فلزى تیرچه با جوش مقاومتى به روش ماشینى

شبکه خرپاى فلزى تیرچه با جوش مقاومتى به روش ماشینى

سقف هاى تیرچه و بلوک، از انواع سقف هاى بتن مسلح یک طرفه هستند که کاربرد نسبتاً قابل ملاحظه اى در صنعت ساختمان کشور دارند. در این سقف ها، استفاده توأم از دو روش پیش ساختگى و بتن ریزى درجا، معمول است. قسمت پیش ساخته تیرچه ها از دو جزء اصلى شبکه خرپایى جوشى و بتن ریزدانه تحتانى تشکیل مى شود.  شبکه خرپایى علاوه بر این که نقش سازه ا ى را به عهده دارد، مى بایستى متحمل نیروهاى ناشى از حمل و نقل و نصب باشد. از این رو، کیفیت ساخت شبکه خرپایى جوشى بسیار حائز اهمیت است که متأسفانه در اکثر موارد، عملیات جوش کارى آن، به صورت دستى و در کارگاه هاى کوچک صورت مى گیرد و کنترل هاى لازم نیز انجام نمى شود. به نظر مى رسد ساخت ماشینى از لحاظ شکل هندسى مجموعه خرپا و نیز جوشکارى نقطه ا ى، کمک شایانى به این صنعت خواهد کرد. امروزه امکان تولید شبکه هاى خرپایى ماشینى در کشور فراهم شده است. از قابلیت هاى این شیوه پیش ساختگى، مى توان به استفاده از جوش نقطه ا ى مقاومتى اشاره کرد، که کاهشى در سطح مقطع میل گرد ایجاد نمى کند و با دقت بالا، قادر به تأمین اتصال میل گردهاى برشى به میل گردهاى اصلى مى باشد. با این شیوه مى توان شبکه خرپایى، با میل گردهایى از قطر 6 تا 16 میلى متر را تولید کرد. از دیگر قابلیت هاى روش تولید ماشینى، مى توان به حفظ مقاومت و ماهیت رفتارى میل گرد، سرعت قابل ملاحظه تولید و ایجاد نظام هماهنگ در هندسه خرپا اشاره کرد. هرچند این شیوه تولید، ارتفاع خرپا را تا ارتفاع 400 میلى متر محدود مى کند، لیکن این ارتفاع براى ساختمان هاى مسکونى، مناسب است. ظرفیت تولید یک ماشین، در حدود 12 متر طول در دقیقه است که نسبت به عملیات نیروى انسانى، از سرعت بسیار زیادى برخوردار است.

الزامات شبکه خرپاى فلزى تیرچه با جوش مقاومتى به روش ماشینى

-1 رعایت کلیه ضوابط ومقررات مندرج در نشریه شماره 94 سازمان مدیریت و برنامه ریزى کشور و نشریه شماره 2909 موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتى، براى شبکه خرپایى ماشینى تولید شده، الزامى است.

-2 رعایت کلیه ضوابط و معیارهاى ارایه شده در در تولید شبکه خرپایى و ماشین آلات ARO استاندارد مربوط الزامى است.

-3 میل گردهاى به کار برده شده باید از نوع تولید نورد گرم، مطابق با استانداردهاى کشور و مقررات ملى ساختمان باشند.

-4 به کار گیرى جوش نقطه ا ى در ساخت شبکه خرپایى ماشینى تولید شده با شرط عدم کاهش

سطح مقطع میل گردهاى سازه ا ى و نیز تامین ضوابط و معیارهاى جوشکارى مطابق مقررات ملى

ساختمان و یا آیین نامه هاى  AWS،AISC ،ACI مجاز  است.

-5 کنترل روادارى هاى هندسى و اجرائى براى شبکه خرپایى ماشینى تولیدشده مطابق استانداردهاى مربوطه الزامى است.

-6 کلیه تولید کنندگان خرپاى تیرچه ماشینى در کشور که از این سیستم استفاده مى کنند، باید قبل از راه ا ندازى خط تولید از این مرکز گواهى نامه فنى دریافت کنند.

نارسایی ها و تنگناهای طرح های توسعه و عمران در اجرا

نارسایی ها و تنگناهای طرح های توسعه و عمران در اجرا :

با تجدیدنظر در شرح خدمات طرح های جامع و الحاق شدن مطالعات مربوط به حوزه نفوذ شهر ، بخش ، کوچکی از نارسایی ها و تنگناهای پیرامونی ومحیطی مربوط به طرح های جامع و همچنین :

1-نارسایی مربوط به کمبود ضوابط و مقررات مربوط به حریم شهر ها

2-نارسایی های مربوط به مشخص نبودن برنامه های عمرانی حریم و بلا تکلیفی اراضی و روستاهای واقع در حریم

3-نارسایی های مربوط به عدم پیش بینی نیازهای خدمتی و لحاظ سرانه های مربوطه در طرح شهر

4-نارسایی مربوط به عدم وجود ضوابط مشخص مربوط به تفکیک اراضی واقع در حریم شهرها

5-نارسایی مربوط به مشخص نبودن حدود اراضی شهری و برنامه تملک اراضی برای طرح های شهری مرتفع گردید اما بخش عمده ای از نارسایی ها و تنگناهای طرح های جامع در اجرا به طرح های توسعه وعمران منعکس گردید به عبارتی دیگر به لحاظ فقدان کاربرد مطالعات حوزه نفوذ و عدم وجود سازمان اجرایی طرح در حوزه نفوذ نارسایی ها وتنگنا هایی که در اجرا متوجه طرح های جامع بود شامل طرح های توسعه و عمران نیز گردید که ذیلا به چند نارسایی و تنگنای عمده طرح ها اشاره می گردد :

1-عدم تطابق و هماهنگی طرح های توسعه و عمران از نظر جنبه های اجرایی با بعد زمانی برنامه های عمرانی ملی و منطقه ای

2-عدم توجه به برنامه ریزی و تدوین سازی و کارهای اجرایی میان مدت در طرح های توسعه و عمران

3-فقدان نقش هماهنگ کننده و تعهد آور طرح های توسعه .و عمران برای دستگاه های اجرایی به عنوان یک سند برنامه ای

4-انعطاف ناپذیری و غیر قابل تغییر بودن ضوابط کالبدی توسعه

5-گسترده بودن ابعاد مطالعاتی طرح ها و توجه به کمیت ها یا اضافه نمودن اقلام مطالعاتی جدید ( خصوصا مطالعات اقتصادی – اجتماعی ) و پیچیده نمودن مکانیزم نتیجه گیری ها

6-نادیده انگاشتن واقعیت ها ، محدودیت ها و امکانات اجرایی سازمان های اجرایی و اساس کار قرار گرفتن

ایده آلهای طراح و طراحی ( شارمند ، جلد دم ، 1378 ، 43-44 )

در اواخر دهه 60 میلادی به رغم استفاده گسترده از طرح های جامع شهری ، شهرهای اروپایی بیش از پیش از الگوی متعادل نظریه پردازان منشور آتن فاصله می گیرند ، مشکلات توزیع غیر منطقی مراکز فعالیت و خدمات در شهرها گسترش بی رویه حومه شهری با امکانات و خدمات نازل جابه جایی سیل عظیم جمعیت میان مراکز کار ، سکونت و خدمات که با اتلاف سرمایهع ها و آلودگی های زیست محیطی و افزایش هزینه شهر نشینی توام است با شدت ضعف هایی در همه جا بروز می کند این مشکلات همراه با پدید آمدن نیازها و واقعیت های جدید موجب می شود که حل مشکلات مربوط به چگونگی سازمان دهی شهری نیز همانند حقوق صنفی در چهارچوب مبارزات سیاسی و اجتماعی این کشورها جای گیرد در واقع پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که طرح های جامع نه تنها مرتفع کننده نیازهای شهر نمی باشند بلکه خود عاملی مهم در تشدید مشکلات و مسائل شهری به شمار می آیند . ( شارمند ، 1377 : 38 )

25 سال تجربه شهر سازی بعد از جنگ در اروپا مشکلات این رویکرد با طرز تفکر را نیز به تدریج آشکار کرد ، از یک سو اعتراض معماران جوان گروه ده Ten Team به تقسیمات عملکردی ( مسکن ، کار ، فراغت ، حمل و نقل ) منشور آتن و از سوی دیگر تئوری سیستم که در سال 1954 توسط برتالفنی تدوین شد بر تفکر شهرسازی موثر واقع شدند تحت تاثیر این جریانات فکری ساختگرایان کوشیدند در مخالف با معقولات عملکرد گرایی با شهر به عنوان یک کلیت واحد ( گشتالت ) برخورد کنند هر چند تئوری سیستم ثابت کرد که سرعت سیستم های جامع و میان رشته ای  است اما قرار داشت که برای شناخت کلیت سیستم های باز هیچ معیاری در دست نداریم تا بگوییم که در شناسایی سیستم تمام خصیصه های خاص آن را در نظر گرفته ایم ، برتالفنی به صراحت بیان کرد که شناخت شناسی سیستم ها با شناخت شناسی پوزیتویسم منطقی یا امپریسیم ( اصالت تجربه ) عمیقا فرق دارد ( سعید نیا ، 32 )

تحت تاثیب این جریان ها در سال 1964 در انگلیس ( گروه مشورتی برنامه ریزی ) P.A.G لایحه تغییر قانون شهرسازی را تهیه کرد که مبنای قانون شهر سازی جدید انگلیس قرار گرفت ، بر اساس آن طرح های جامع که تحت عنوان طرح توسعه در سل 1969 کتاب برنامه ریزی شهری و منطقه ای رویکردی سیستمی

را منتشر کرد در همان حال که طرح های جامع مورد انتقاد کوبنده این شهرسازان قرار داشت یعنی در سال +1345 شورای عالی شهر سازی ایران تشکیل و در سال 1347 بخش قرارداد طرح جامع برای شهر تهران منعقد شد و درست در زمان انتشار کتاب چرویک در سال 1971 میلادی یعنی در سال 1351 مدل طرح جامع به مفهوم کاربری زمین در قانون (تغییر نام وزارت مسکن و شهرسازی ) به تصویب رسید ، ( همان منبع )

طراحی شالوده های ساختمان

طراحی شالوده های ساختمان:

با توجه به پلان در نظر گرفته شده در نقشه های اجرایی پروژه, محدودیتی از نظر وجود همسایه نمی باشد پس بدلیل عدم وجود برون محوری در پی های گوشه و کناری, تمام شالوده ها بصورت منفرد در نظر گرفته شده اند. شالوده ها همانند ستونها تیپ بندی شده و شامل 4 تیپ شالودة گوشه, کناری در راستای قاب خمشی(x), کناری در راستای دیوار برشی(y) و شالوده های میانی است.

برای دیوار برشی بعلت وجود نیروهای زیاد یک شالودة نواری طراحی شده است.

مقاومت مجاز زمین برابر با 270 کیلونیوتن بر مترمربع و جنس زمین از نوع 2(شن و ماسة متراکم) می باشد. بعلت متراکم بودن زمین روی گیرداری دورانی ستون متکی بر شالودة منفرد حساب شده است, ولی بعلت مقادیر بسیار ناچیز این لنگرهای گیرداری که از آنالیز ساختمان بدست آمده اند, از آنها صرفنظر شده است. ولی حتی با این وجود پای ستون را نمی توان صددرصد گیردار فرض نمود مگر اینکه حجم شالوده  نسبتاً بزرگ و شالوده متکی بر بستر سنگی باشد, که در اینجا چنین نیست.

برای تمامی شالوده های فوق مقدار پوشش بتن روی آرماتور برابر با 75 میلیمتر در نظر گرفته شده است. قبل از اجرای عملیات آرماتوربندی و قالب بندی شالوده, روی بستر خاکی تسطیح شده, یک لایه بتن مگر با عیار 150 کیلوگرم بر مترمکعب به ضخامت 100 میلیمتر بمنظور ایجاد سطح صاف برای پیاده کردن محور ستونها و همچنین جلوگیری از تداخل خاک به بتن شالوده ریخته می شود.

شالوده های ساختمان را بقرار زیر طراحی می کنیم:

طراحی شالودة نواری پای دیوار برشی

برای طراحی شالودة پایة دیوار برشی, اصول خمش سادة تیرها با جزئی اختلاف بکار برده شده است.

بار بدون ضریب ناشی از بحرانی ترین بارگذاری(D+L+Ex) برابر با 5542.8 کیلونیوتن می باشد. حال با فرض ضخامت اولیة 700 میلیمتر برای شالوده و وزن مخصوص بتن مسلح مساوی 24 کیلونیوتن بر مترمکعب, تنش مجاز موثر باقیمانده برای حمل بارهای ناشی از دیوار برابر می شود با:

qe=270-0.7×24=253.2 KN/m2

سطح لازم برای شالوده=5542.8/253.2=21.89 m2

با توجه به اینکه دهانه ای که دیوار برشی در آن واقع شده است, بطول 5.1 متر می باشد, پس ابعاد پی دیوار بصورت 5.1×4.5 متر انتخاب می شود.

بار ضریبدار ناشی از بحرانی ترین بارگذاری(D+1.2L+1.2Ex) برابر با 5735.58 کیلونیوتن محاسبه می شود در اینصورت تنش فشاری تماسی برای بارهای نهایی برابر می شود با:

qu=5735.58/(4.5×5.1)=249.92 KN/m2

با داشتن مقدار فوق و اینکه ضخامت دیوار بر شی برابر با 250 میلیمتر می باشد, لنگر خمشی و نیروی برشی در مقاطع بحرانی مربوطه برابرند با:

با توجه به پوشش 75 میلیمتری در شالوده ها, d=700-75=625mm که داریم:

در این طراحی سعی شده است که شالوده طوری طراحی گردد که احتیاج به میلگردهای برشی نداشته باشیم و مقاومت برشی Vc بزرگتر از Vu باشد, چون قرار دادن میلگردهای برشی در شالوده ها غالباً از لحاظ اجرائی غیراقتصادی است.

Vc=0.2Фc√fcbd=0.2×0.6×5×1000×625×10-3=375 KN/m > 374.88 KN/m

تعیین فولاد کششی(در واحد طول)

بنابراین انتخاب می شود:

Ф20at110 , As=314.16×1000/110=2856 mm2/m

کنترل طول گیرایی

از مقطع بحرانی خمش(لبة دیوار) تا انتهای میلگرد باید بزرگتر یا مساوی طول گیرایی در کشش گردد.

fb=λ1λ2(0.65√fc)=1×1.25×0.65×5=4 N/mm2

طول گیرایی لازم=ldb=db(fy/4fb)=20×400/(4×4)=500 mm

طول گیرایی موجود=(4500-250)/2=2125 > 500  

میلگردهای حرارتی طولی

در امتداد طولی شالوده باید میلگردهای حرارتی حداقل قرار داد.(ρ=0.0018)

As=0.0018×1000×625=1260 mm2/m

انتخاب می شود:

Ф16at150 , As=1340.4 mm2/m

توجه شود که میلگردهای خمشی و حرارتی هر دو در قسمت تحتانی شالوده قرار می گیرند.

طراحی شالوده های منفرد گوشه

با تحلیل سازه برای بارهای بدون ضریب زیر:

1) PD+PL+PEx

2) PD+PL+PEy

3) PD+PEx

4) PD+PEy

بحرانی ترین بارهای بدون ضریب برای ستونهای گوشه برابر مقادیر زیر بدست آمده است:

P=903.16 KN

Mx=-16.282 KN.m

My=-12.457 KN.m

بعلت وجود لنگرهای Mx  و My  بار P تحت برون محوریهای ex=My/P=-13.79 mm و ey=Mx/P=-18.03 mm خواهد بود, ولی چون مقادیر این برون محوریها نسبت به بعد ستون خیلی کوچکند و از آنها صرفنظر می شود.

حال با فرض اولیة 500 میلیمتر برای ضخامت پی, فشار خالص مجاز برای حمل بار محوری بدون ضریب برابر است با:

qe=270-0.5×24=258 KN/m2

لازم A=903.16/258=3.5 m2

پس از یک شالوده مربع به ابعاد 2×2 متر استفاده می شود:

موجود A=2×2=4 m2 > 3.5 m2

پس از اینکه سطح تماس شالوده بر اساس بارهای بهره برداری و تنش مجاز شالوده تعیین گشت, نوبت به طراحی سازه ای شالوده می رسد. در این حالت, بارهای بهره برداری در ضرایب بار مربوطه ضرب می گردد تا بارهای نهایی بدست آیند.

با تحلیل سازه برای بارهای ضریبدار زیر:

1) PD+1.2PL+1.2PEx

2) PD+1.2PL+1.2PEy

3) 0.85PD+1.2PEx

4) 0.85PD+1.2PEy

بحرانی ترین بارهای ضریبدار برای ستونهای گوشه برابر مقدار زیر بدست می آید:

Pu=955.61 KN

که تحت بارگذاری اول(PD+1.2PL+1.2PEx) حاصل شده است.

برای طراحی شالوده, تنش فشاری تماسی مجدداً برای ترکیبات بارهای نهایی محاسبه می شوند:

qu=955.61/(2×2)=238.9 KN/m2

انتخاب ارتفاع شالوده

ارتفاع شالوده بر مبنای احتیاجات برش سوراخ کننده تعیین می گردد:

Vc=0.4Фc√fcb0d=Vu

که در رابطة فوقb0   محیط بحرانی در فاصلة d/2 از محیط خارجی ستون می باشد. با توجه به اینکه بعد ستونهای گوشه برابر با 400 میلیمتر است,

Vc=0.4×0.6×5×(4×400+4d)d=903.16×103

àd=278 mm

, پوشش=75 mm

با توجه به عدد فوق, ارتفاع کل شالوده مساوی 360 میلیمتر انتخاب می شود که با فرض 75 میلیمتر برای پوشش بتن, d متوسط حدود 285 میلیمتر بدست می آید. باید توجه نمود که در محاسبات, مقدار Vu مساوی کل بار وارد بر شالوده منظور شده است که از این مقدار می توان فشار محصور در داخل محیط بحرانی b0  را کسر نمود.

کنتترل ارتفاع شالوده برای طول گیرایی میلگرد ریشة ستون در فشار

برای هر میلگرد ستون, یک میلگرد ریشه با همان قطر یعنی نمرة 14 استفاده می شود که عمق شالوده برای تامین طول مهاری فشاری آن باید کافی باشد.

ld=α1 α2×(dbfy/4√fc)=1×1×14×400/(4×5)=280 mm < ارتفاع شالوده

کنترل برش خمشی در مقطعی بفاصلة d از لبة ستون

Vu=2×0.515×238.9=246.07 KN

Vc=0.2Фc√fcbd=0.2×0.6×5×2000×285×10-3=342 KN > 246.07

محاسبة سطح مقطع میلگرد کششی

Mu=2×238.9×0.82/2=152.9 KN.m

fc=25 MPa      ,      fy=400 MPa

کنترل میلگرد حرارتی حداقل دالی:(ρ=0.0018)

As=0.0018×2000×360=1296 mm2 < 1641 mm2

کنترل حداقل میلگرد تیری:

As=1.4/400×2000×285=1995 mm2 > 1641 mm2 à As=1995 mm2

بنابراین در هر امتداد از 8 میلگرد آجدار نمرة 18 استفاده می شود:

As=8×254.5=2035 mm2

کنترل طول گیرایی در کشش

fb=λ1λ2(0.65√fc)=1×1.25×(0.65×5)=4.063 N/mm2

ldb=db(fy/4fb)=18×400/(4×4.063)=443 mm < 800 mm

ملاحظه می شود که مقدار فوق(طول گیرایی لازم) کمتر از فاصلة مقطع بحرانی(لبة ستون) از لبة شالوده است, یعنی طول گیرایی برای کشش کافی است.

طراحی شالوده های منفرد کناری در امتداد قاب خمشی(x)

با تحلیل سازه برای بارهای بدون ضریب زیر:

1) PD+PL+PEx

2) PD+PL+PEy

3) PD+PEx

4) PD+PEy

بحرانی ترین بارهای بدون ضریب برای ستونهای کناری در امتداد x برابر مقادیر زیر بدست آمده است:

P=1234 KN

Mx=13.842 KN.m

My=1.06 KN.m

بعلت وجود لنگرهای Mx  و My  بار P تحت برون محوریهای ex=My/P=0.9 mm و ey=Mx/P=11.22 mm خواهد بود, ولی چون مقادیر این برون محوریها نسبت به بعد ستون خیلی کوچکند و از آنها صرفنظر می شود.

حال با فرض اولیة 500 میلیمتر برای ضخامت پی, فشار خالص مجاز برای حمل بار محوری بدون ضریب برابر است با:

qe=270-0.5×24=258 KN/m2

لازم A=903.16/258=4.78 m2

پس از یک شالوده مربع به ابعاد 2.5×2.5 متر استفاده می شود:

موجود A=2.5×2.5=6.25 m2 > 4.78 m2

پس از اینکه سطح تماس شالوده بر اساس بارهای بهره برداری و تنش مجاز شالوده تعیین گشت, نوبت به طراحی سازه ای شالوده می رسد. در این حالت, بارهای بهره برداری در ضرایب بار مربوطه ضرب می گردد تا بارهای نهایی بدست آیند.

با تحلیل سازه برای بارهای ضریبدار زیر:

1) PD+1.2PL+1.2PEx

2) PD+1.2PL+1.2PEy

3) 0.85PD+1.2PEx

4) 0.85PD+1.2PEy

بحرانی ترین بارهای ضریبدار برای ستونهای کناری در امتداد x برابر مقدار زیر بدست می آید:

Pu=1287 KN

که تحت بارگذاری دوم(PD+1.2PL+1.2PEy) حاصل شده است.

برای طراحی شالوده, تنش فشاری تماسی مجدداً برای ترکیبات بارهای نهایی محاسبه می شوند:

qu=1287/(2.5×2.5)=205.92 KN/m2

انتخاب ارتفاع شالوده

ارتفاع شالوده بر مبنای احتیاجات برش سوراخ کننده تعیین می گردد:

Vc=0.4Фc√fcb0d=Vu

که در رابطة فوقb0   محیط بحرانی در فاصلة d/2 از محیط خارجی ستون می باشد. با توجه به اینکه بعد ستونهای کناری برابر با 450 میلیمتر است,

Vc=0.4×0.6×5×(4×450+4d)d=1287×103

àd=339.6 mm

, پوشش=75 mm

با توجه به عدد فوق, ارتفاع کل شالوده مساوی 420 میلیمتر انتخاب می شود که با فرض 75 میلیمتر برای پوشش بتن, d متوسط حدود 345 میلیمتر بدست می آید. باید توجه نمود که در محاسبات, مقدار Vu مساوی کل بار وارد بر شالوده منظور شده است که از این مقدار می توان فشار محصور در داخل محیط بحرانی b0  را کسر نمود.

کنتترل ارتفاع شالوده برای طول گیرایی میلگرد ریشة ستون در فشار

برای هر میلگرد ستون, یک میلگرد ریشه با همان قطر یعنی نمرة 16 استفاده می شود که عمق شالوده برای تامین طول مهاری فشاری آن باید کافی باشد.

ld=α1 α2×(dbfy/4√fc)=1×1×16×400/(4×5)=320 mm < ارتفاع شالوده

کنترل برش خمشی در مقطعی بفاصلة d از لبة ستون

Vu=2.5×.68×205.92=350 KN

Vc=0.2Фc√fcbd=0.2×0.6×5×2500×345×10-3=517.5 KN > 350

محاسبة سطح مقطع میلگرد کششی

Mu=2.5×205.92×1.0252/2=270.4 KN.m

fc=25 MPa      ,      fy=400 MPa

کنترل میلگرد حرارتی حداقل دالی:(ρ=0.0018)

As=0.0018×2500×420=1890 mm2 < 2393.8 mm2

کنترل حداقل میلگرد تیری:

As=1.4/400×2500×345=3018.8 mm2 > 2393.8 mm2 à As=3018.8 mm2

بنابراین در هر امتداد از 12 میلگرد آجدار نمرة 18 استفاده می شود:

As=12×254.5=3053.6 mm2

کنترل طول گیرایی در کشش

fb=λ1λ2(0.65√fc)=1×1.25×(0.65×5)=4.063 N/mm2

ldb=db(fy/4fb)=18×400/(4×4.063)=443 mm < 1025 mm

ملاحظه می شود که مقدار فوق(طول گیرایی لازم) کمتر از فاصلة مقطع بحرانی(لبة ستون) از لبة شالوده است, یعنی طول گیرایی برای کشش کافی است.

طراحی شالوده های منفرد کناری در امتداد دیوار برشی(y)

با تحلیل سازه برای بارهای بدون ضریب زیر:

1) PD+PL+PEx

2) PD+PL+PEy

3) PD+PEx

4) PD+PEy

بحرانی ترین بارهای بدون ضریب برای ستونهای کناری در امتداد y برابر مقادیر زیر بدست آمده است:

P=1438.9 KN

Mx=0.482 KN.m

My=-23.8 KN.m

بعلت وجود لنگرهای Mx  و My  بار P تحت برون محوریهای ex=My/P=-16.54 mm و ey=Mx/P=0.33 mm خواهد بود, ولی چون مقادیر این برون محوریها نسبت به بعد ستون خیلی کوچکند و از آنها صرفنظر می شود.

حال با فرض اولیة 500 میلیمتر برای ضخامت پی, فشار خالص مجاز برای حمل بار محوری بدون ضریب برابر است با:

qe=270-0.5×24=258 KN/m2

لازم A=1438.9/258=5.58 m2

پس از یک شالوده مربع به ابعاد 2.5×2.5 متر استفاده می شود:

موجود A=2.5×2.5=6.25 m2 > 5.58 m2

پس از اینکه سطح تماس شالوده بر اساس بارهای بهره برداری و تنش مجاز شالوده تعیین گشت, نوبت به طراحی سازه ای شالوده می رسد. در این حالت, بارهای بهره برداری در ضرایب بار مربوطه ضرب می گردد تا بارهای نهایی بدست آیند.

با تحلیل سازه برای بارهای ضریبدار زیر:

1) PD+1.2PL+1.2PEx

2) PD+1.2PL+1.2PEy

3) 0.85PD+1.2PEx

4) 0.85PD+1.2PEy

بحرانی ترین بارهای ضریبدار برای ستونهای کناری در امتداد y برابر مقدار زیر بدست می آید:

Pu=1512.95 KN

که تحت بارگذاری اول (PD+1.2PL+1.2PEx) حاصل شده است.

برای طراحی شالوده, تنش فشاری تماسی مجدداً برای ترکیبات بارهای نهایی محاسبه می شوند:

qu=1512.95/(2.5×2.5)=242.1 KN/m2

انتخاب ارتفاع شالوده

ارتفاع شالوده بر مبنای احتیاجات برش سوراخ کننده تعیین می گردد:

Vc=0.4Фc√fcb0d=Vu

که در رابطة فوقb0   محیط بحرانی در فاصلة d/2 از محیط خارجی ستون می باشد. با توجه به اینکه بعد ستونهای کناری برابر با 450 میلیمتر است,

Vc=0.4×0.6×5×(4×450+4d)d=1512.95×103

àd=379.8 mm

, پوشش=75 mm

با توجه به عدد فوق, ارتفاع کل شالوده مساوی 460 میلیمتر انتخاب می شود که با فرض 75 میلیمتر برای پوشش بتن, d متوسط حدود 385 میلیمتر بدست می آید. باید توجه نمود که در محاسبات, مقدار Vu مساوی کل بار وارد بر شالوده منظور شده است که از این مقدار می توان فشار محصور در داخل محیط بحرانی b0  را کسر نمود.

کنتترل ارتفاع شالوده برای طول گیرایی میلگرد ریشة ستون در فشار

برای هر میلگرد ستون, یک میلگرد ریشه با همان قطر یعنی نمرة 16 استفاده می شود که عمق شالوده برای تامین طول مهاری فشاری آن باید کافی باشد.

ld=α1 α2×(dbfy/4√fc)=1×1×16×400/(4×5)=320 mm < ارتفاع شالوده

کنترل برش خمشی در مقطعی بفاصلة d از لبة ستون

Vu=2.5×.64×242.1=387.4 KN

Vc=0.2Фc√fcbd=0.2×0.6×5×2500×385×10-3=577.5 KN > 387.4

محاسبة سطح مقطع میلگرد کششی

Mu=2.5×242.1×1.0252/2=317.95 KN.m

fc=25 MPa      ,      fy=400 MPa

کنترل میلگرد حرارتی حداقل دالی:(ρ=0.0018)

As=0.0018×2500×460=2070 mm2 < 2516.7 mm2

کنترل حداقل میلگرد تیری:

As=1.4/400×2500×345=3368.8 mm2 > 2516.7 mm2 à As=3368.8 mm2

بنابراین در هر امتداد از 14 میلگرد آجدار نمرة 18 استفاده می شود:

As=14×254.5=3562.6 mm2

کنترل طول گیرایی در کشش

fb=λ1λ2(0.65√fc)=1×1.25×(0.65×5)=4.063 N/mm2

ldb=db(fy/4fb)=18×400/(4×4.063)=443 mm < 1025 mm

ملاحظه می شود که مقدار فوق(طول گیرایی لازم) کمتر از فاصلة مقطع بحرانی(لبة ستون) از لبة شالوده است, یعنی طول گیرایی برای کشش کافی است.

طراحی شالوده های منفرد میانی

با تحلیل سازه برای بارهای بدون ضریب زیر:

1) PD+PL+PEx

2) PD+PL+PEy

3) PD+PEx

4) PD+PEy

بحرانی ترین بارهای بدون ضریب برای ستونهای میانی برابر مقادیر زیر بدست آمده است:

P=3931.9 KN

Mx=-88.4 KN.m

My=-1.54 KN.m

بعلت وجود لنگرهای Mx  و My  بار P تحت برون محوریهای ex=My/P=-0.39 mm و ey=Mx/P=-22.48 mm خواهد بود, ولی چون مقادیر این برون محوریها نسبت به بعد ستون خیلی کوچکند و از آنها صرفنظر می شود.

حال با فرض اولیة 500 میلیمتر برای ضخامت پی, فشار خالص مجاز برای حمل بار محوری بدون ضریب برابر است با:

qe=270-0.5×24=258 KN/m2

لازم A=3931.9/258=15.24 m2

پس از یک شالوده مربع به ابعاد 4×4 متر استفاده می شود:

موجود A=4×4=16 m2 > 15.24 m2

پس از اینکه سطح تماس شالوده بر اساس بارهای بهره برداری و تنش مجاز شالوده تعیین گشت, نوبت به طراحی سازه ای شالوده می رسد. در این حالت, بارهای بهره برداری در ضرایب بار مربوطه ضرب می گردد تا بارهای نهایی بدست آیند.

با تحلیل سازه برای بارهای ضریبدار زیر:

1) PD+1.2PL+1.2PEx

2) PD+1.2PL+1.2PEy

3) 0.85PD+1.2PEx

4) 0.85PD+1.2PEy

بحرانی ترین بارهای ضریبدار برای ستونهای میانی برابر مقدار زیر بدست می آید:

Pu=4342.5 KN

که تحت بارگذاری اول (PD+1.2PL+1.2PEx) حاصل شده است.

برای طراحی شالوده, تنش فشاری تماسی مجدداً برای ترکیبات بارهای نهایی محاسبه می شوند:

qu=4342.5/(4×4)=271.4 KN/m2

انتخاب ارتفاع شالوده

ارتفاع شالوده بر مبنای احتیاجات برش سوراخ کننده تعیین می گردد:

Vc=0.4Фc√fcb0d=Vu

که در رابطة فوقb0   محیط بحرانی در فاصلة d/2 از محیط خارجی ستون می باشد. با توجه به اینکه بعد ستونهای میانی 550 میلیمتر است,

Vc=0.4×0.6×5×(4×550+4d)d=4342.5×103

àd=715.1 mm

, پوشش=75 mm

با توجه به عدد فوق, ارتفاع کل شالوده مساوی 800 میلیمتر انتخاب می شود که با فرض 75 میلیمتر برای پوشش بتن, d متوسط حدود 725 میلیمتر بدست می آید. باید توجه نمود که در محاسبات, مقدار Vu مساوی کل بار وارد بر شالوده منظور شده است که از این مقدار می توان فشار محصور در داخل محیط بحرانی b0  را کسر نمود.

کنتترل ارتفاع شالوده برای طول گیرایی میلگرد ریشة ستون در فشار

برای هر میلگرد ستون, یک میلگرد ریشه با همان قطر یعنی نمرة 18 استفاده می شود که عمق شالوده برای تامین طول مهاری فشاری آن باید کافی باشد.

ld=α1 α2×(dbfy/4√fc)=1×1×18×400/(4×5)=360 mm < ارتفاع شالوده

کنترل برش خمشی در مقطعی بفاصلة d از لبة ستون

Vu=4×1×271.4=1085.6 KN

Vc=0.2Фc√fcbd=0.2×0.6×5×4000×725×10-3=1740 KN > 1085.6

محاسبة سطح مقطع میلگرد کششی

Mu=4×271.4×1.7252/2=1615.17 KN.m

fc=25 MPa      ,      fy=400 MPa

کنترل میلگرد حرارتی حداقل دالی:(ρ=0.0018)

As=0.0018×4000×800=5760 mm2 < 6762.7 mm2

کنترل حداقل میلگرد تیری:

As=1.4/400×4000×725=10150 mm2 > 6762.7 mm2 à As=10150 mm2

بنابراین در هر امتداد از 28 میلگرد آجدار نمرة 22 استفاده می شود:

As=28×380.1=10643.7 mm2

کنترل طول گیرایی در کشش

fb=λ1λ2(0.65√fc)=1×1.25×(0.65×5)=4.063 N/mm2

ldb=db(fy/4fb)=22×400/(4×4.063)=541 mm < 1725 mm

ملاحظه می شود که مقدار فوق(طول گیرایی لازم) کمتر از فاصلة مقطع بحرانی(لبة ستون) از لبة شالوده است, یعنی طول گیرایی برای کشش کافی است.

بدین ترتیب شالوده های ساختمان طراحی می گردند. چون همة شالوده های این ساختمان منفرد می باشند, بمنظور بستن آنها بیکدیگر و جلوگیری از بازی کردن آنها مخصوصاً در مقابل تکانهای ناشی از زلزله, باید آنها را توسط کلافهایی به یکدیگر بست. کلافها در امتداد محورهای ساختمان در دو امتداد متعامد قرار داده می شوند.طبق آیین نامة بتن ایران هر کلاف باید قادر باشد 10% نیروی فشاری سنگین ترین ستون را بصورت کششی تحمل کند, در نتیجه:

(سنگین ترین ستون)Pu=4342.5 KN

Ast=4342.5/0.4=10856.3 mm2

از 24 میلگرد آجدار نمرة 24 استفاده می شود:

Ast=24×452.39=10857.3 mm2

که در محیط کلاف توزیع شده اند. ارتفاع کلاف 300میلیمتر بوده و در آن  از خاموتهایی بقطر 10 میلیمتر و به فواصل 250 میلیمتر استفاده می شود. میلگردهای طولی کلافها بصورت ممتد از روی شالوده می گذرند.

جزییات آرماتورگذاری و کلاف بندی شالوده ها و همچنین پلان شالوده ها در نقشه های اجرایی پروژه آورده شده است.

شبکه آرماتور تولید شده صنعتى با جوش مقاومتى

شبکه آرماتور تولید شده صنعتى با جوش مقاومتى

دستگاه تولید شبکه میل گرد جوش شده با جوش مقاومتى (welded wire cages) قابلیت تولید مقاطع  متنوعى از شبکه هاى میل گرد مورد استفاده در صنعت ساخت و ساز را داراست. از جمله این مقاطع، مى توان به مقاطع مربع، مستطیل و دایره براى استفاده در تیرها، ستون ها، شمع ها و پایه پل ها، و مقاطع مثلثى، بیضى شکل و تخم مرغى شکل براى استفاده در تیرچه ها، کانالها و آدم روها اشاره نمود. شبکه هاى میل گرد تولید شده توسط این دستگاه، شامل میل گردهاى عمودى و خاموت است که خاموت ها به صورت دورپیچ و با جوش مقاومتى، به آرماتورهاى اصلى متصل مى شوند.

هم چنین این دستگاه توان تولید شبکه هاى آرماتور بندى با سطح مقطع متغیر، فواصل متغیر براى اجراى خاموتها و به کارگیرى دو یا چند میل گرد در کنار هم را داراست. از دیگر مزایاى این دستگاه، قابلیت استقرار در محل کارگاه، نیاز کم به نیروى انسانى، سرعت در ساخت و دقت در آرماتوربندى اصولى است.

الزامات شبکه آرماتور تولید شده صنعتى با جوش مقاومتى

-1 استفاده از شبکه آرماتور بندى جوش شده ‌(welded wire cages)  در سازه هائى که بتن ریزى آن ها به صورت درجا انجام مى شود یا سازه هاى پیش ساختهاى که داراى تأئیدیه جداگانه از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مى باشند، مجاز است.

-2 لازم است کلیه ضوابط ومقررات مندرج در مقررات ملى ساختمان مبحث نهم، در مورد نحوه آرماتور بندى و قرارگیرى میل گردهاى اصلى و خاموت هاى برشى، با در نظر گرفتن نوع شکل پذیرى سازه، رعایت شود. در صورتى که رعایت ضوابط آرماتوربندى، در روند تولید مقدور نباشد، استفاده از قلاب ها و سنجاق هاى اضافى در محل به جهت رعایت الزامات مربوطه، الزامی ا ست.

-3 لازم است در تولید و اجراى شبکه هاى آرماتور جوش شده، تمهیدات مناسب جهت اجراى اتصال تیرها به ستون ها و اتصال ستون ها به یکدیگر بر اساس ضوابط مندرج در مقررات ملى ساختمان مبحث نهم و هم چنین آئین نامه‌ ACI318 لحاظ شود  

-4 کلیه ملاحظات لازم جهت روى هم گذارى میل گردها در محل وصله و یا تقویت، با رعایت الزامات

مندرج در مقررات ملى ساختمان مبحث نهم، در نظر گرفته شود

-5 میل گردهاى به کار رفته باید از نوع تولید نورد گرم، مطابق با استانداردهاى کشور و مقررات ملى

ساختمان باشند.

-6 به کار گیرى جوش نقطه ای در ساخت شبکه میل گرد جوش شده تولید شده، با شرط عدم کاهش سطح مقطع میل گردها با عملکرد سازه ای و نیز تامین ضوابط و معیارهاى جوشکارى مطابق مقررات ملى ساختمان و یا آیین نامه هاىAWS ‌،AISC ،ACI  مجازست.

 -7 کلیه تولید کنندگان شبکه هاى آرماتور جوش شده در کشور که از این سیستم استفاده مى کنند، باید قبل از راه اندازى خط تولید از این مرکز گواهى نامه فنى دریافت کنند.

-8 کنترل روادارى هاى هندسى و اجرائى براى شبکه تولیدشده مطابق استانداردهاى مربوطه الزامى است.

بتن،شیشه،سرامیک،آجر،در و پنجره

 

بتن‌های توانمند و ویژه:

مقدمه

سالهای زیادی است که از بتن بعنوان یک ماده ساختمانی مهم و با تحمل فشارهای بالا جهت ساخت و ساز انواع سازه‌ها استفاده می‌شود. ضعف این ماده مهم و پر مصرف ساختمانی در مقابل کشش با قرار دادن آرماتور تا حد زیادی جبران شده است. در سالهای اخیر و با بررسی دوام سازه‌های بتنی مسلح بویژه در مناطق خورنده و سخت برای بتن نظر اکثر کارشناسان و دست ‌اندرکاران کارهای بتنی به این مسأله جلب شده است که مقاومت به تنهایی نمی‌تواند جوابگوی کلیه خواص مربوط به بتن بخصوص دوام آن باشد و لازم است در طراحی بتن برای مناطق مختلف علاوه بر مسأله مقاومت و تحمل بارها در طول مدت بهره‌دهی، پایایی و دوام آن نیز مد نظر قرار گیرد. در حال حاضر با اضافه نمودن مواد مختلف بتن و تغییرات در طرح اختلاط می‌توان به بتن‌هایی دست یافت که بدون تغییر قابل ملاحظه در مقاومت آنها از نقطه نظر دوام به بتن‌هایی با دوام بالا دست یافت. مسأله محیط زیست و آلودگی آن نیز در سالهای اخیر نظر جهانیان را بخود معطوف ساخته است. کاربرد مواد و مصالحی که در ساخت آن آلودگی کمتری به محیط منتقل گردد و همچنین برداشت مصالح طبیعی که کمتر محیط را تخریب نماید، مورد توجه خاص قرار دارد. در این راستا محدودیت کاربرد سنگدانه‌ها، دستیابی به مواد جدید و نیز استفاده از مواد زائد کارخانه‌ها و آلاینده‌های محیط زیست در بتن در رأس برنامه‌های تحقیقاتی پاره‌ای از کشورهای جهان قرار گرفته است.

علاوه بر خود بتن و مصالح تشکیل‌ دهنده آن در سالهای اخیر بر روی آرماتور مصرفی در سازه‌های بتنی مسلح نیز تحولاتی صورت گرفته است. بعنوان مثال و برای پرهیز از خطر خوردگی آرماتور، از فولادهای ضد زنگ و نیز آرماتورهای ساخته شده با الیاف‌ مختلف پلاستیکی و پلیمری در محیط‌های بسیار خورنده استفاده می‌شود. کار بر روی عملکرد دراز مدت چنین موادی هنوز ادامه دارد.

در مقاله اخیر به چند مورد از بتن‌های جدید که چند سالی است از آنها در صنعت ساخت و ساز برای سازه‌های بتنی استفاده می‌شود اشاره شده و مواد جدید مورد استفاده در بتن که تحقیقات روی آنها هنوز ادامه دارد، نیز بیان خواهد شد. بعنوان مثال بتن‌های با مقاومت زیاد و بتن‌های توانمند و با عملکرد بالا در این خصوص جایگاه ویژه‌ای دارند. کاربرد الیاف و مواد مختلف در بتن برای افزایش نرمی آن و مقاومت در مقابل بارهای ضربه‌ای و نیروهای ناشی از زلزله مورد دیگری از بتن‌های خاص می‌باشد. با نگرشی عمیق به مسأله دوام بتن و ضمن تأمین مقاومت لازم، کاربرد بتن‌های با کارایی بالا که اجرای آن را نیز آسان می‌سازد در برنامه کار مراکز بسیاری قرار گرفته و برخی از این بتن‌ها با اضافه کردن افزودنیهای مختلف به آنها،  اینک وارد صنعت بتن شده‌اند.

بتن با مقاومت زیاد :

امروزه بر اساس تکنولوژی رایج بتن، ساخت بتن‌های با مقاومت‌های فشاری زیاد و دور از انتظار که می‌تواند برای طراحی سازه‌های اجرایی رایج مورد استفاده قرار گیرند، امکان‌پذیر می‌باشد. اگر چه اغلب آیین‌نامه‌های بتن هنوز مقاومت بتن مورد استفاده در سازه‌ها را به MPa 60 محدود می‌کنند، اما آیین‌نامه‌های جدید اخیراً حدی بالاتر از MPa 105 را نیز در نظر گرفته‌‌اند ] 1 [. ساخت بتن‌های با مقاومت زیاد و در حد MPa 120 و کاربرد آن در ساختمان‌های بلند در کشورهای پیشرفته دنیا رواج یافته است. این مقاومت با اضافه نمودن مواد ریز و فعال به سیمان تا حدی افزایش یافته که بتن‌هایی با مقاومت‌های فشاری بین MPa 200 و MPa 800 و مقاومت‌های کششی بین MPa 30 و MPa 150 در نمونه‌های آزمایشگاهی بدست آمده است. برای دستیابی به چنین مقاومت‌هایی لازم است تغییراتی در طرح اختلاط داده و از مواد و افزودنی‌های جدیدی استفاده نمود.

از عوامل مهم در رسیدن به چنین مقاومت‌هایی استفاده از سنگدانه‌های مقاوم و کاهش حداکثر اندازه سنگدانه در مخلوط بتنی برای همگنی بیشتر آن می‌باشد. همچنین با استفاده از مواد بسیار ریزدانه و با اندازه‌های کمتر از دهم میکرون می‌توان مجموعه‌ای متراکم‌تر و با تخلخل بسیار کم که بالاترین وزن مخصوص را خواهد داشت، تهیه نمود. در بتن‌های با مقاومت زیاد بایستی تا حد ممکن نسبت آب به سیمان (w/c) را کاهش داد (امروزه حتی نسبت 18/0 = w/c استفاده شده است) که در این حالت بعضی دانه‌های سیمان هیدراته نشده بصورت مواد ریزدانه پرکننده، دانسیته را افزایش داده و در نتیجه سبب افزایش مقاومت می‌شوند. بدیهی است برای تأمین کارایی چنین مخلوط‌هایی با آب بسیار کم لازم است از روان‌ کننده‌ ها، فوق ‌روان‌کننده‌ ها و پخش کننده ذرات ریز در بتن استفاده نمود. برای افزایش نرمی چنین بتن‌هایی (با افزایش مقاومت شکنندگی و تردی بتن افزایش می‌یابد) می‌توان به آنها الیاف‌های کوتاه اضافه نمود. در ساخت چنین بتن‌هایی (مقاومت در حد فولاد و بالاتر) از روشهای سخت شده تحت فشار و دما برای عمل آوری بتن و تأمین مقاومت اولیه زیاد استفاده می‌گردد.

جدول 1- مشخصات بتن بکار رفته در یک ساختمان بلند در مونترال کانادا

طرح اختلاط	خواص بتن
نسبت آب به سیمان   25/0	اسلامپ   250 میلی‌متر
آب   135 لیتر	درصد هوا    4/4 درصد
سیمان نوع 1، 500 کیلوگرم در متر مکعب	مقاومت فشاری 7 روزه   77 مگاپاسکال
دوده سیلیس 30 کیلوگرم در متر مکعب	مقاومت فشاری 28 روزه 3/92 مگاپاسکال
شن‌با‌حداکثر اندازه10میلیمتر ‌1100‌ کیلوگرم‌در مترمکعب	مقاومت فشاری 90 روزه  106 مگاپاسکال
ماسه طبیعی 700 کیلوگرم در متر مکعب	مقاومت فشاری یکساله  4/119 مگاپاسکال
دیرگیر کننده 8/1 لیتر در متر مکعب
فوق روان کننده 14 لیتر در متر مکعب

بتن های با کارایی بسیار زیاد (بتن خود متراکم) :

امروزه در بعضی کشورهای جهان و بویژه در ژاپن بتن جدیدی با کارایی بسیار بالا که نیاز به لرزاندن نداشته و خودبخود متراکم می‌گردد ساخته شده و در برخی پروژه‌ها اجرا شده است. با داشتن کارایی بسیار زیاد این بتن در اجرا، خطر جدایی سنگدانه‌ها و خمیر را نداشته و در عین حال از مقاومت زیاد و دوام نسبتاً بالایی برخوردار است. در طرح اختلاط این بتن، موارد زیر در نظر گرفته شده است.

میزان شن در این بتن حدود 50 درصد حجم مواد جامد بتن بوده و در آن ماسه به میزان 40 درصد حجم ملات استفاده شده است. نسبت آب به مواد ریزدانه و پودری بر اساس خواص مواد ریز بین9/0 تا 1 انتخاب می‌شود. برای تعیین میزان نسبت آب به سیمان و مقدار فوق روان کننده مخصوص مصرفی با استفاده از روش میز روانی، مقدار بهینه با آزمون و خطا تعیین می‌گردد ]2و3[.

بتن با سنگدانه بازیافتی :

امروزه با توجه به پیشرفت جمعیت و مشکل فضا در شهرهای بزرگ برای ساخت و ساز لازم است ساختمان‌های قدیمی بتنی تخریب و بجای آن ساختمان‌های بلند جدید احداث شوند. در کشور ژاپن و چند کشور اروپایی که زمین و فضای لازم برای ایجاد بنا ارزش ویژه‌ای دارد و همچنین برای جلوگیری از مسائل محیط‌زیستی که از تخریب ساختمانها ناشی می‌شود و کاربرد مصالح آن در بنای جدید تحقیقات وسیعی در ساخت بتن با سنگدانه بازیافتی (خورد کردن بتن قدیم و استفاده از آن بعنوان سنگدانه در بتن جدید) در حال انجام است. بعنوان مثال در کشور هلند هر سال حدود 10 میلیون تن مصالح ناشی از تخریب ساختمان‌های بتنی که حدود 3/1 حجم بتن مورد نیاز در ساخت ساختمانهاست، تولید می‌شود. قرار است نیمی از این مصالح در بتن‌های جدید استفاده شوند. در حال حاضر تحقیقات روی میزان جمع‌شدگی و خزش و دوام این بتن‌ها ادامه دارد تا در قرن بیست و یکم کاربرد وسیع‌تر آن را امکان‌پذیر سازد.

بتن‌های با نرمی بالا :

امروزه کاربرد بتن با نرمی بالاتر که بتواند تغییر شکل‌های زیاد را بدون شکست تحمل نماید، مورد توجه قرار گرفته است. تحقیقات وسیعی در خصوص تأمین نرمی لازم در بتن با الیاف‌های مختلف و حتی حذف آرماتور در حال انجام می‌باشد. هدف از کاربرد الیاف در بتن افزایش مقاومت کششی، کنترل گسترش ترکها و افزایش طاقت (Toughness) بتن می‌باشد تا قطعه بتنی بتواند در مقابل بارهای وارده در یک مقطع ترک خورده تغییر شکل‌های زیادی را پس از نقطه حداکثر تنش تحمل نماید.

بتن با الیاف مختلف در سالهای اخیر در سازه‌های عمده‌ای چون روسازی راهها و فرودگاه‌ها، بتن پی‌های عظیم با تغییر شکل‌های زیاد و بویژه در پوشش بتنی تونلها بکار رفته است. در ساخت پوشش تونلها بتن الیافی با پاشیدن بر جداره شکل می‌پذیرد. اخیراً برای حذف ترکها در پوشش تونلهایی که بصورت چند تکه پیش ساخته اجرا می‌شود از بتن بدون آرماتور و تنها الیاف استفاده شده و این نوع بتن سبب حذف ترکها در حین عمل‌آوری و حمل و نقل قطعات و نصب آنها برای کامل کردن مقطع تونلهای مترو شده است.

در نوع بسیار جدید بتن الیافی که می‌توان با آن به حداکثر نرمی در بتن رسید از روش ریختن دوغاب روی الیاف (SIFCON) استفاده می‌شود. در این روش ابتدا الیاف ریخته شده و سپس فضای بین آنها با ملات دوغابی پر می‌شود. میزان الیاف در این بتن حدود 10 درصد می‌باشد که حدود 10 برابر میزان الیاف در بتن‌های الیافی متداول است. با این مصالح لایه‌های محافظی بدون ترک و تقریباً غیر قابل نفوذ می‌توان ایجاد نمود. بعلت نرمی زیاد این قطعات ظرفیت تغییر شکل‌پذیری این قطعات به میزان ظرفیت دالهای فولادی می‌رسد. مقاومت فشاری این نوع بتن حدود 110-85 مگاپاسکال و مقاومت خمشی حدود 45-35 مگاپاسکال می‌باشد. از این قطعات نه تنها می‌توان بعنوان لایه‌های محافظ کوچک استفاده نمود، بلکه در باندهای فرودگاه در برابر ضربات عملکرد خوبی نشان می‌دهند. در کارهای تعمیراتی دالها می‌توان از آنها بعنوان لایه روی بتن قدیم و بدون درز و در زمانی کوتاه استفاده نمود  [4].

آرماتورهای غیر فولادی در بتن :

در سالهای اخیر استفاده محدودی از آرماتورهای غیر فلزی آغاز گشته است هر چند تحقیقات بر روی کاربرد وسیع‌تر آنها و عملکرد دراز مدت این نوع آرماتورها ادامه دارد.   این آرماتورها که معروف به آرماتورهای با الیاف پلاستیکی (FRP) هستند از الیاف مختلفی چون الیاف شیشه‌ای (GFRP)، الیاف آرامیدی (AFRP) و الیاف کربنی (CFRP) در یک رزین چسباننده تشکیل شده اند. در جدول 2 خواص مکانیکی چند آرماتور الیافی که کاربرد پیدا کرد‌ه‌اند‌، آورده شده است.

جدول - خواص مکانیکی الیاف‌های مختلف

نوع الیاف	مقاومت کششی (MPa)	کرنش نهایی (٪)	E (Gpa)
آرامید	3400-2700	4-5/2	165-73
شیشهE	3500	5-3	75
شیشه S	4500	5/5-5/4	87
کربن مدول پایین	3900-3200	6/1-1	250
کربن مدول بالا	2700-2300	6/0	400

خاصیت عمده این آرماتوها که سبب کاربرد آنها شده است، مقاومت در برابر خوردگی آنهاست که می‌تواند در محیط‌های بسیار خورنده دوام دراز مدتی داشته باشند. علاوه بر این مقاومت بالا، مقاومت به خستگی بالا، ظرفیت بالای تغییر شکل ارتجاعی، مقاومت الکتریکی زیاد و هدایت مغناطیسی پایین و کم این مواد از مزایای آنها شمرده می‌شود. البته این مواد معایبی چون کرنش گسیختگی کم و شکننده بودن و خزش زیاد و تفاوت قابل ملاحظه ضریب انبساط حرارتی آنها در مقایسه با بتن را به همراه دارند  [ 5].

اخیراً از الیاف مختلف شبکه‌هایی بافته شده و بصورت یک شبکه آرماتور در سطح بتن برای کنترل ترک و کم کردن عرض آن و همچنین در دیوارهای نمای بتنی از آن استفاده می‌کنند. تحقیقات روی کاربرد صفحات الیافی بجای صفحات فولادی برای تقویت قطعات خمشی و تیرها و دالها بویژه در پلها ادامه دارد. این صفحات بارزین‌های اپوکسی به نواحی کششی از خارج اتصال داده می‌شوند. کاربرد صفحات با الیاف کربنی برای این تقویت بیشتر رایج گشته و در چندین پل در ژاپن و در بعضی کشورهای اروپایی از آن استفاده شده است [6].

بتن‌های ابداعی :

در بعضی موارد با تغییر در مواد تشکیل‌ دهنده بتن و با روش‌های ابداعی می‌توان پاره‌ای از خواص نامطلوب بتن را حذف نمود. این امر منجر به پیدایش بتن‌های خاص با خواص ویژه‌ای می‌گردد. بعنوان مثال تغییراتی است که می‌توان در ترکیب بتن‌های با مقاومت زیاد که این روزها کاربرد بیشتری پیدا می‌کنند را نام برد. بتن‌های با مقاومت بالا معمولاً با سیمان زیاد و نسبت آب به سیمان کم و اضافه و جایگزین نمودن سیمان با دوده سیلیس ساخته می‌شوند. در حین عمل هیدراسیون سیمان و سخت شدن این بتن‌ها چون آب داخل بتن کافی نیستَ، مقداری آب از سطح خارجی به قسمت داخلی برای تکمیل عمل فوق می‌رسد. بنابراین بتن های با مقاومت زیاد در ساعت اولیه سخت شدن دچار جمع‌شدگی ذاتی قابل ملاحظه‌ای می‌شوند. ممکن  است اثرات منفی دیگری نظیر حساسیت به ترک‌خوردگی بیشتر در این بتن‌ها مشاهده شود. این معایب را می‌توان با روش ساده‌ای برطرف نمود. در یک عمل ابداعی می‌توان حدود 25 درصد از حجم سنگدانه را با سنگدانه سبک وزن قبلاً خیس شده جایگزین نمود. این سنگدانه‌ها باعث ایجاد ذخیره آب در بتن شده و محیطی با عمل‌آوری مرطوب فراهم می‌سازند. نتیجه اضافه کردن سنگدانه پیش اشباع شده به بتن با مقاومت زیاد، کاهش جمع‌شدگی ذاتی و کم شدن و حذف ترکهای مویی خواهد بود. همچنین تراکم و دانسیته بالای بتن‌های با مقاومت زیاد سبب کاهش مقاومت در برابر آتش این بتن‌ها می‌شود که بعنوان یک عیب محسوب می‌شود. در دمای بالا آب شیمیایی خمیر سیمان بخار شده ولی به علت متراکم بودن بتن با مقاومت زیاد نمی‌تواند از آن خارج شود. در نتیجه پوشش بتنی بصورت ورقه جدا شده و ظرفیت بارپذیری ستون کاهش می‌یابد. در یک کار ابداعی می‌توان الیاف پروپیلنی به بتن اضافه نمود. در دمای بالا الیاف ذوب شده و کانالهایی برای فرار و خروج بخار آب از بتن فراهم می‌سازند و از ورقه ورقه شدن بتن جلوگیری بعمل می‌آورند [7].

نتیجه‌گیری :

در سالهای اخیر تحول عظیمی در تکنولوژی بتن و پیدایش بتن‌های جدید صورت گرفته است. این تحولات به پیدایش بتن‌های با مقاومت بسیار زیاد، بتن‌های با نرمی بالا، بتن‌های با آرماتورهای غیرفلزی، بتن با کارایی بسیار زیاد، بتن با سنگدانه‌های بازیافتی و بتن‌های ابداعی منجر شده است. باید اذعان نمود که نتایج تحقیقات سالهای آخر قرن حاضر و ادامه آنها در قرن جدید می‌تواند نگرش تازه‌ای به بتن بعنوان یک ماده ساختمانی پرمصرف بدهد. این نتایج منجر خواهد شد تا دیدگاه بتن بعنوان تنها یک ماده با مقاومت فشاری خوب به کلی دگرگون شده و خواص جدید بتن‌های نوین نظر اکثر دست اندرکاران پروژه‌های عظیم عمرانی را در جهان بخود معطوف سازد.

بتن سبک:

بتن سبک ماده ای است با ترکیبات جدید و فوق العاده سبک و مقاوم . مواد تشکیل دهنده بتن سبک عبارت است از ورموکولیت، پرلیت، سنگ بازالت و سیمان تیپ 2  و ...

در این بتن همانند بتنهای عادی ، از ماسه استفاده نمی شود.

عدم وجود ماسه باعث سبک و همگن شدن ساختار بتن گردیده و باعث می شود که مواد تشکیل دهنده که تقریبا" از یک خانواده می باشند و بهتر همدیگر را جذب کنند .

ساختمان این بتن متخلخل بوده و این مسئله پارامتر بسیار موثری است. چون تخلخل موجود در بتن باعث مقاوم شدن در برابر زلزله و عایق شدن در برابر صدا ، گرما و سرما می گردد .

ترکیبات این بتن به گونه ای عمل می کند که حالت ضد رطوبت به خود گرفته و به مانند بتن معمولی که جذب آب دارد عمل نکرده و آب را از خود دفع می کند .

این بتن تحت فشار مستقیم (پرس)  ساخته می شود .

بدلیل شکل گیری بتن در فشار، ساختار آن دارا ی یکپارچگی قابل قبولی است .

بتن سبک در قالبهای طراحی شده توسط متخصصین ، بصورت یکپارچه ریخته می شود .

بدلیل یکپارچگی در نوع ساختمان بتن ، قطعه تولیدی از استحکام بالایی برخوردار شده و مقاومت بالایی نیز در برابر زلزله از خود نشان خواهد داد .

برای تقویت این بتن از یک یا چند لایه شبکه فلزی در داخل بتن استفاده شده که این حالت همانند مسلح کردن بتن معمولی بوسیله میلگرد می باشد .

هزینه تولید این نوع بتن از دیگر مواد ساختمانی به نسبت ویژگی آن پایینتر است.

زمان بسیار کمتری جهت تولید دیوار های بتنی سبک یا قطعات دیگر لازم است .

پرت مواد اولیه جهت تولید بتن سبک بسیار کمتر از بتن معمولی است. چون تمام مراحل تولید در محل مشخصی صورت گرفته و جهت تولید پروسه ای طراحی گردیده است .

بدلیل طراحی کلیه مراحل تولید و وجود نظارت بر تمامی این مراحل ماده تولیدی دارای استاندارد خاصی تعریف شده است .

(مهندسی ساز) خرید مصالح بطور عمده صورت می گیرد و هزینه کمتری برای سازنده در بر خواهد داشت و در نهایت خانه پیش ساخته با قیمت پائین تری عرضه می گردد .

قطعات تولیدی در کارخانه از آزمایشات کنترل کیفیت گذر کرده و در صورت تائید به بازار مصرف عرضه می گردد .

بتن سبک مسطح بوده که می توان با یک ماستیک کاری ساده بر روی آن رنگ آمیزی کرد.

عمل آورنده بتن ( کیورینگ Curing Compound ACC-L7):

براى دستیابى به بتن با مقاومت بالا و کیفیت مطلوب مى بایست پس از پایان عملیات بتن ریزى محیط مناسبى جهت رسیدن به حداکثر مقاومت ممکن براى آن فراهم نمود. هنگام بتن ریزى در هواى گرم مسائل خاصى مطرح مى گردد که عمدتا ناشى از تبخیر سریع آب بتن مى باشد. تبخیر سریع و شدید آب باعث کاهش کارائى و مقاومت بتن، جمع شدگى و ایجاد ترکهاى سطحى در آن مى گردد.

عمل آوردن یا کیورینگ به مجموعه اقداماتى گفته مى شود که براى تکمیل و انجام کامل هیدراتاسیون سیمان به منظور رسیدن به مقاومت مورد نظر بتن اجرا مى شود.

متداول ترین روشى که اینک در تمام دنیا استفاده میگردد ، پوشاندن سطح بتن با یک لایه نازک جهت جلوگیرى از تبخیر آب بتن است که اگر از نوع مناسبى استفاده شود ، ضمن داشتن خواص یک عمل آورى خوب ، اثر سوئى نیز بر روی بتن نخواهد داشت و پس از یک ماه بتدریج بر اثر عوامل جوى از بین خواهد رفت .

کیورینگ CA - 1 تولیدى بر پایه سیلیکون و چند نوع رزین ساخته شده و عملکرد آن منطبق بر استاندارد ASTM C - 309 می باشد.

موارد مصرف:

این ماده را مى توان در تمام بتن ریزیهاى وسیع مانند کانالهاى آب، محوطه و کف سالنها به کاربرد. استفاده از آن در محلهایى که بتن در معرض تابش آفتاب یا باد قرار دارد که باعث تبخیر سریع آب بتن میگردد بخصوص در نواحى جنوب ایران توصیه   مى شود .

مــــزایا:

-در مقایسه با روشهاى قدیمى استفاده از کیورینگ ACC-L7 باعث صرفه جوئى در هزینه ها و نیروى انسانى مى شود . با استفاده از کیورینگ دیگر نیازى به آب دادن بتن وجود ندارد .

- نیازى به حفاظت بتن با چتائى ، گونى ، نایلون و ... نمى باشد .

- دوام و مقاومت بتن را افزایش داده و از خشک شدن و ترک خوردن آن جلوگیرى مى نماید.

روش و میزان مصرف :

مصرف کیورینگ بر روی سطح نسبتا خشک بتن تازه، بسته به شرایط محیط 10 الى 30 دقیقه پس از پرداخت سطح بتن، صورت مى گیرد.

کیورینگ ACC-L7 را به نسبت 1 به 1 با آب مخلـوط کـرده کـاملا هم بزنید تا محلول یکنواخت و همگنى بدست آید . سپس این مخلوط را جهت کیورینگ با برس یا پیسوله بر روى سطح بتن بکشید .در صورتیکه سطح کاملا پوشانده نشد ، پس از نیم ساعت لکـه گیـرى نمائید. هرکیلو گرم کیورینگ 5الى15مترمربع سطح بتن را پوشش مى دهد .

توجه: قبل از مصرف کاملا هم زده شود .

مشخصات فنى :

- حالت فیزیکى : مایع

- رنگ : قهوه اى

- وزن مخصوص  gr/cm³: ا 4/1

PH - :حدود 9

- یون کلر : ندارد

- استاندارد:  ASTM C- 309

- زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا یک سال بدور از تابش مستقیم آفتاب و یخزدگى

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 25 کیلوئى و بشکه هاى 250 کیلوئى

سخت کننده سطح بتن Concrete Surface Hardner) CSH – 1):

سخت کننده سطح بتن CSH - 1 تولیدى این شرکت بر پایه انواع رزین ها و مواد معدنى نظیر سیلیکون فلوراید ساخته شده که با خمیر سیمان وارد واکنش شیمیایى شده و تشکیل یک لایه سخت مى دهد. سخت شدن سطح بتن باعث نفوذ ناپذیر شدن آن و در نتیجه افزایش مقاومت سطوح بتنى در مقابل نفوذ آب مواد شیمیایى، روغن و مواد نفتى شده و ازآنها در مقابل نفوذ اینگونه آلودگى ها محافظت مى کند.

سخت کننده CSH - 1 علاوه بر بالا بردن مقاومت سایشى باعث ضـدخاک شدن سطح بتن نیز مى شود و به این خاطر در کارخانه هاى داروئى ، غذایى و یا کارخانه هائى که احتیاج به سطح ضد خاک دارند کاربرد زیادى دارد.

موارد مصرف:

- سطوح بتنى داخل یا خارج ساختمان

- مراکز بهداشتى و آموزشى

- ادارات و ساختمانهاى مسکونى

- کف انبارها و پارکینگ ها

- کف انبارهاى مواد غذایى

مــــزایا:

- جلوگیرى از خاک کردن سطح بتن

- افزایش مقاومت در مقابل نفوذ آب، مواد شیمیایى، روغن موتور و مواد نفتى

- قابل مصرف بر روى سطح بتن نو و کهنه

- در موقع اجرا هیچگونه حلالى تبخیر نمى شود

- لوازم مورد مصرف براحتى با آب قابل تمیز شدن هستند

- غیر قابل اشتعال

روش و میزان مصرف:

سخت کننده CSH - 1 محلولى آماده مصرف مى باشد که بوسیله پمپ یا برس بر روى سطوح قدیمى و یا جدید کشیده مى شود. اجراى لایه هاى اضافى باعث افزایش سختى سطح مى شود.

قبل از مصرفCHJS -T6 سطح مورد نظر باید کاملا تمیز، خشک و عارى از هر گونه آلودگى روغنى ، نفتى وگرد و غبار باشد .

توجه: قبل از اجراى لایه جدید از خشک بودن لایه قبلى اطمینان کامل حاصل نمائید.

تاثیر CSH - 1 بسیار سریع میباشد بطوریکه سطوح عادی بعد از 6 - 4 ساعت و سطوح داراى ترافیک سنگین بعد از 24 ساعت قابل بهره بردارى خواهند شد . میزان مصرفCSH - 1 بستگى به نوع سطح و خلل و فرج بتن دارد . بطورمتوسط هر لیترSH MXاا3 الى 10 متر مربع سطح را پوشش مى دهد.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : مایع

-رنگ : سفید

-وزن مخصوص  1/1gr/cm³:

9-10 :PH -

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى: تا یک سال در محیط هاى سر پوشیده بدور از شرایط یخزدگى

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى و بشکه هاى 220 لیترى

روغن قالب Release Agent COM - 3  :

روغن قالب COM - 3 با استفاده از ترکیبى از روغنهاى مخصوص و مواد شیمیایى ساخته شده بطوریکه محلول در آب بوده و خواص برترى نسبت به روغنهاى قالب معمولى دارد.

این روغن در واکنش با مواد شیمیایى موجود در بتن یک لایه نازک دافع آب در سطح قالب تشکیل داده و ضمن آنکه جدا ساختن قالب را از بتن آسان مى نماید از قالبهاى چوبى و فلزى محافظت نیز به عمل مى آورد.

موارد مصرف :

علاوه بر جلوگیرى از چسبیدن بتن به قالب ، روغن قالب COM - 3 امکان خروج هواى بتن را در هنگام ویبره کردن به وجود آورده و به این خاطر ازتشکیل حفره هاى حبابى شکل پدیدهbubbling)) بر روى سطح بتن جلوگیرى بعمل مى آورد.

مـــــزایا:

سطح کار تمام شده کاملا صاف و بدون حفره، قابل استفاده با هر نوع قالب فلزى، چوبى، پلاستیکى، کاهش هزینه تمیز کارى مجدد قالبها، بجا نگذاشتن اثر بر روى بتن ، سطح پوشش بسیار بیشتر از روغنهاى قالب معمولى ، حفاظت از قالبهاى چوبى و جلوگیرى از زنگ زدگى قالبهاى فلزى .

روش و میزان مصرف:

نسبت به غلظت مورد نیاز دو الى پنج لیتر آب به هر لیتر روغن قالب COM - 3 اضافه نموده و خوب هم بزنید تا مخلوط یکنواختى بدست آید. سپس این مخلوط را به وسیله برس یا پیستوله بر روى قالب بکشید. فقط یک لایه نازک کافى بوده و استفاده بیشتر غیر اقتصادى و غیر ضروى مى باشد.

هر لیتر روغن قالب COM - 3 حداقل 20 الى 40 متر مربع قالب را بسته به نوع آن با روش پا ششى پوشش مى دهد. براى قالبهاى استفاده شده قبلا سطح آن را کاملا تمیز نمائید.

توجه: اگر از قالبهاى چوبى براى اولین بار استفاده مى نمائید دو لایه روغن توصیه   می شود.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : مایع

-رنگ : قهوه اى

-وزن مخصوص:  0/9gr/cm³

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : حداقل یک سال در محل سر پوشیده

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى و بشکه هاى 220 لیترى

آب بندی منابع بتنی:

آببندى منابع بتنى یکى از مشکلات شایع در ساخت منابع ذخیره آب مشکل آببندى نمودن آنها پس از اتمام کار مى باشد. عوامل اصلى آببندى نشدن منابع به شرح ذیل است :

الف- وجود منافذ ریز ناشى از انتخاب نامناسب مصالح، ساخت و عمل آورى و اجراى بد و ضعیف بتن.

ب- وجود شکافهاى ریز ناشى از ترک خوردن بتن بر اثر انقباض و انبساط .

ج- قرار گرفتن زود هنگام بتن در معرض سرما و یا گرماى شدید و در نتیجه ضعیف و یا پوک شدن آن.

د- عایق کارى نامناسب اولیه و یا صدمه دیدن عایق کارى در حین اجرا.

ه- استفاده نکردن از واتر استاپ و یا مصرف نادرست آن.

روش هاى آببندى کردن منابع بتنى :

الف - روش کلاسیک

 ب - روش مدرن

الف - روش کلاسیک:

در این روش با استفاده از ملا تى دو جزئى شامل پودر ترمیم کننده R M -1 و رزین CHEMEX -AD6 به شرح ذیل مى توان منابع را آببندى نمود :

ابتدا یک حجم رزین CHEMEX -AD6 با 2 الى 3 حجم آب مخلوط شده سپس با اضافه کردن پودر MRI 77 ملات خمیرى شکل ساخته شود . از این ملات جهت انجام پوشش به روش ذیل استفاده مى شود :

1-سطح زیر کار کاملا تمیز و عارى از هرگونه گرد و غبار و آلودگى نفتى و روغنى شود.

2-شکافهاى عمیق به وسیله ملات ضد آب پر شود.

3-یک لایه توسط رزین رقیق شده به وسیله پیستوله و یا برس بر روى زیر کارکشیده شود. (پرایمر)

4-پس از دو نم شدن لایه پرایمر، یک لایه نازک از ملات ضد آب به ضخامت2 الى3میلیمتر بر روى سطح بکشید. خاصیت کارپذیرى فوق العاده عالى این ملات،این کار را به راحتى گچکارى امکان پذیرمى سازد.

نکتـه مهـم :

چون لایه اجراء شده بسیار نازک است مسئله کیورینگ و نگهدارى آن فوق العاده حائز اهمیت است. براى این منظوریک لایه با استفاده از رزین رقیق شده با پیستوله یا برس برروى سطح کشیده شود.

ب-  روش مدرن :

در این روش با استفاده از ماده Penetron ساخت شرکت آمریکائى Penetron -ICS پوششى بر روى سطوح انجام مى شود. این پوشش منبع بتنى را صد در صد نفوذ ناپذیر مى کند .

عملکرد پنترون :

پنترون ماده اى پودرى شکل است که پس از آن که با نسبت معینى آب مخلوط شد تبدیل به مایعى غلیظ مانند رنگ مى شود . پنترون داراى ماده شیمیـائى فعالى مى باشد که با نفوذ بدرون ماتریس بتن با آب موجود در خلل وفرج بتن و خمیر سیمان تشکیل کریستال داده، آنها را کاملا پر کرده و بدین طریق منافذ بتن مسدود شده و نهایتا آببند مى شود .

مزایای پنترون :

بعلت دائمى بودن واکنش تشکیل کریستال ، درون سازه بتنى همیشه خشک باقى مى ماند . در محیط خشک میلگردها سالم باقى مى مانند و احتمال خوردگى یا زنگ زدگى از بین مى رود .

- تا فشار 16 آتمسفر نفوذ ناپذیر است .

- در محیط هاى شیمیائى در محدوده 11- 3= PH مقاوم است .

- لایه اجراء شده داراى چسبندگى زیادى بسطح زیرین مى باشد بطوریکه تا فشار250 psiجدا نمى شود .

- بتن را با تغییر ماهیت آن آببندى مى کند، بطوریکه اگر لایه پوشش داده شده هم کنده شود آسیبى به آببندى منبع وارد نمى شود .

جهت کسب اطلاعات بیشتر به بروشور جامع Penetron مراجعه شود .

دیرگیربتن Concrete Retarding Admixture) COR -S1 ):

استفاده از دیرگیـر کننده ها بصورت یک ضرورت در اجـراى بتنهاى حجیم و همچنین بتن ریزى در مناطق گرمسیر در آمده است.

دیرگیر کننده بتن COR -S1 تولیدى این شرکت بصورت پودر بوده و تاثیر مستقیم بر روى هیدراتاسیون سیمان دارد، بطوریکه گیرش آن را طبق استاندارد ASTM C-494 Type D حداقل به مدت یک ساعت عقب مى اندازد.

مصرف دیرگیرکننده بتن COR -S1 با عث افزایش مقاومتهاى مکانیکى گردیده و همچنین بدلیل کاهش گرماى هیدراتاسیون، بتن را در مقابل انبساطهاى حرارتى مصون نگاه مى دارد.

موارد مصرف:

بتن ریزى هاى حجـیم مانند بتن ریزى سـدها، بتن ریزى در مناطق گرمسیر نظیر جنوب ایران و کلیه مواردى که احتیاج به افزایش زمان گیر ش بتن باشد.

مــــزایا:

- کاهش حرارت هیدراتاسیون در بتن ریزى هاى حجیم

- جلوگیرى از ایجاد ترکهاى سطحى

- کاهش اثرات جمع شدگى خمیرى و حرارتى بتن

روش و میزان مصرف:

دیرگیر کننده بتنCOR -S1 را به مواد خشک اضافه کرده پس از اختلاط کامل، آب مصرفى جهت ساخت بتن را به آن اضافه نمائید .

مقدار مصرف COR -S1 ا5/1الى 2 درصد وزن سیمان مصرفى مى باشد.

مشخصات فنى :

حالت فیزیکى : پودر

رنگ : کرم

وزن حجمى:  1/3gr/cm³

زمان و نحوه نگهدارى : یک سال در محیط هاى سر پوشیده و خشک

بسته بندى : در کیسه هاى 25 کیلوئى

دیر گیر بتن Concrete Retarder COMEX) C44):

دیرگیر کننده COMEX C44 قوی ترین پایه دیرگیر کننده ها در بتن هستند که با مقدار مصرف بسیار پائین دارای بالاترین اثرات دیرگیر بدون اینکه بر روی مقاومت نهایی بتن اثر سوئی داشته باشند.

COMEX C44 بصورت پودر صورتی رنگ میباشد که مستقیماً بر روی هیدراتاسیون سیمان اثر گذاشته و بر مبنای مقدار مصرف آن زمان گیرش را میتواند تا ساعتها به تاخیر بیاندازد.

COMEX C44 اثرات خوبی بر روی مقاومتهای مکانیکی داشته و همچنین بدلیل کاهش گرمای هیدراتاسیون سازه بتنی را در مقابل ترکهای ناشی از انبساط های حرارتی مصون میدارد .

موارد مصرف :

در حالتهای خیلی خاص در پروژه سدها به زمان گیرش زیاد نیاز است دارای بالاترین سطح کاربری می باشد .

مزایا :

-کاهش حرارت هیدراتاسیون در بتن ریزی های حجیم

-جلو گیری از ایجاد ترکهای سطحی

-کاهش اثرات جمع شدگی خمیری و حرارتی بتن

-نداشتن اثر سو بر روی مقاومت نهائی

روش و میزان مصرف :

دیرگیر COMEX C44 را به آب مصرفی بتن اضافه کرده بمدت 3 دقیقه مخلوط نموده و سنگدانه را اضافه کرده و تا ساخت بتن مورد درخواست به اختلاط آن ادامه دهید . مقدار مصرف COMEX C44 بمیزان % 0.02 وزن سیمان مصرفی میباشد .

مشخصات فنی :

-شکل : پودر

-رنگ : صورتی

-وزن حجمی : 3/1

-مقدار حلولیت در آب:  59 گرم در gr 100 آب در ºc 25

-رطوبت : ماکزیمم  3/. درصد

-زمان و نحوه نگهداری : یک سال در محیط های سر پوشیده و خشک

-بسته بندی : در کیسه های پلاستیکی 25 کیلوئی

زود گیـر بتن Acceleratin Admixture) SAA -7S):

زود گیر بتن SAA -7S تولیـدى این شرکت بر پایه مواد شیمیـائى فعالـى ساخته مى شود که با سیمـان وارد واکنش شیمیائى شده و با سرعت بخشیدن به هیدراتاسیون سیمان ،گیرش بتن را تسریع مى نماید.

زودگیر بتن SAA -7S هیچگونه اثر سوئى بر بتـن نداشته و مطابق با استاندارد ASTM - C 494 زمان گیرش بتن را به مدت حداقل یک ساعت کاهش مى دهد .

موارد مصرف :

- بتن ریزى در هواى سرد

- اجراى بتن در سطوح شیبدار

- در مواردى نظیر ترمیم سطوح بتنى که نیاز به گیرش سریع باشد .

مزایا :

- کاهش زمان باز کردن قالب ها

- تسریع در روند کسب مقاومت اولیه و در نتیجه بار گذارى سریعتر

- جلوگیرى از یخ زدن بتن در زمستان

روش و میزان مصرف :

زودگیر SAA -7S رابه مخلوط خشک سیمان و مصالح سنگى اضافه کرده، به مدت 3 دقیقه مخلوط کنید و در مرحله آخر آب مصرفى جهت ساخت بتن را به آن اضافه نمائید.

میزان مصرف SAA -7S حدود 1 الى 3 درصد وزنى سیمان مى باشد .

توجـه:

در صورت نیاز به گیرش سریعتر ، مصرف زودگیر بتن SAA -7S تا حداکثر 4% وزن سیمان مجاز است. زودگیر بتن SAA -7S فاقد یون کلر مى باشد.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر

-رنگ : خاکسترى روشن

-وزن حجمى:  1/3gr/cm²

-زمان و نحوه نگهدارى : تا یک سال در محیط سر پوشیده و خشک

- بسته بندى :کیسه هاى پلاستیکى 25 کیلوئى

زودگیر شاتکریت Accelerator For Shotcrete) SAA -7S01 ):

بطور کلى پاشیدن بتن و سایر ملاتهاى سیمانى توسط نیروى باد با فشار و سرعت زیاد بر روى یک سطح را شاتکریت مى گویند.

شاتکریت به دو روش خشک و تر انجام مى شود:

در روش خشک سیمان و مصالح سنگى با یکدیگر مخلوط و بوسیله فشار باد به شیلنگ پاشش هدایت مى شوند و در خروجى شیلنگ، آب به آن اضافه مى شود.

در روش تر تمام اجزاء خشک ملات و آب آن با یکدیگر مخلوط شده و این مخلوط به سطح مورد نظر پاشیده مى شود.

از شاتکریت جهت استحکام بخشیدن به سازه ها در داخل تونلها و محلهائى که امکان بستن قالب وجود ندارد و یا در مکانهائى که خطر ریزش دیواره و سقف وجود دارد استفاده مى شود.

موارد مصرف:

تونلها، آبروها، خاکریزها، گودبرداریها، کارهاى تعمیراتى بتن، تقویت سازه هاى بتنى و بنائى.

مـــزایا:

زودگیر شاتکریت AA - 101 سرعت هیدراتاسیون سیمان را بالا می برد و بهمین علت مقاومت اولیه مخلوط بسرعت افزایش یافته و گیرش نهائى آن بطور قابل ملاحظه اى تسریع میگردد.

از دیگر مزایاى آن میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:

- کاهش ریزش مصالح

- سهولت اجرا سقفهاى قوسى شکل و انحنادار

- افزایش چسبندگى

- آببندى کردن سطوح

روش و میزان مصرف:

زودگیر شاتکریت AA - 101 در شاتکریت به روش مخلوط خشک بکـار میـرود و مقـدارمصرف آن 4 - 2 درصد وزن سیمان مى باشد. براى تسریع بیشتر در زمان گیرش میزان مصرف به 6 - 5 درصد وزن سیمان افزایش مى یابد.

توجــه: در صورت مصرف بیشتر از 9 درصد وزن سیمان مقاومت فشارى کاهش خواهد یافت.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر رنگ : سفید

-وزن حجمى : 1/3gr/cm³

-یون کلر : ندارد

-زمان و نحوه نگهدارى : تا یک سال در محیط هاى سر پوشیده و خشک

-بسته بندى : در کیسه هاى پلاستیکى 15 کیلوئى

افزودنى منبسط کننده Expansive Admixture COMEX) G44):

به طور معمول بتـن پس از گیرش قدرى جمع مى شود. براى جلوگیـرى از این پدیـده در مواردى که جمع شدگى بتن باعث بروز مشکل در کار مى شود، مى توان از افزودنى منبسط کننده COMEX G44 استفاده نمود.

افزودنى منبسط کننده COMEX G44 ماده اى است با خاصیت انبساطى که اگر در هنگام تهیه بتن به آن اضافه شود، علاوه بر کاهش نسبت آب به سیمان و جلوگیرى از آب انداختن بتن ، باعث افزایش مقاومت مکانیکى و جلوگیرى از انقباض بتن شده و نهایتا استحکام و عمر سازه بتنى را افزایش مى دهد .

موارد مصرف:

استفاده از این افزودنى در ساخت ملات هاى سیمانى مقاوم، فونداسیون ماشین آلات سنگین، جراثقالها، ستونهاى حمال سازه هاى سنگین فلزى و سایر موارد مشابه توصیه مى شود.

مزایا :

- جلوگیرى از انقباض طبیعى بتن

- کاهش نسبت آب به سیمان

- افزایش مقاومتهاى مکانیکى

- جلوگیرى از آب انداختن بتن

- ایجاد روانى در بتن

در کلیه مواردى که مصرف کنندگان مایل به استـفاده از گروت آمـاده -1 نباشند، مى توانند از افزودنى منبسط کننده COMEX G44 بعنوان یک ماده کمکى براى ساخت بتن و ملات سیمانى استفاده نمایند.

روش و میزان مصرف :

بسته به میزان انبساط مورد نیاز و مقاومتهاى لازم و همچنین دانه بندى بتن، به مقدار 5/0 الى 5/1 درصد وزن سیمان مصرفى در حین تهیه ملات به آن اضافه مى شود.

تـوجـه:مقدار دقیق مصرف و افزایش انبساط و مقاومت حاصل از آن با آزمایشات کارگاهى مشخص مى گردد.

استفاده از این افزودنى عملیات نگهدارى خاصى را براى بتن ایجاب ننموده و همان نگهدارى و مراقبت معمول در عملیات بتن ریزى کفایت مى کند.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر

-رنگ : خاکسترى روشن

-وزن حجمى : 1/2gr/cm³

-یون کلر : ندارد

-زمان ونحوه نگهدارى : تا یک سال در محیط هاى سر پوشیده و خشک

-بسته بندى : در قوطى هاى 200 گرمى و900 گرمى

 میکروسیلیس MICRO SILICONE) MX ):

میکروسیلیس یکى از موادى است که در دهه اخیراستفاده از آن در بتن به طور جدى مورد توجه مهندسین ساختمان قرار گرفته است. به دلیل خصوصیات بارز پوزولانى میکروسیلیس، استفاده از آن جهت بهبود خواص مکانیکى و افزایش دوام بتن در کشور هاى پیشرفته رو به افزایش است.

میکروسیلیس یک محصول فرعى حاصل از کوره هاى قوس الکتریکى در جریان تولید آلیاژهاى فروسیلیس میباشد. این ماده با داشتن بیش از 90 درصد سیلیس با حالت غیر کریستالى و به شکل ذرات بى نهایت ریز با قطر متوسط 1/0 میکرون شدیدا پوزولانى است و براى استفاده به عنوان یک ماده سیمانى در بتن بسیار مناسب است.

استـفاده از آن در بتـن داراى فواید بسـیار زیادى از جمله : کاهش ترکهاى ناشى از هیدراتاسیون سیمان، دوام بهتر در مقابل آسیبهاى سولفاتها و آبهاى اسیدى و دست یافتن به مقاومتهاى نهایى بالا با استفاده از انواع سوپرروان کننده هاى بتن مى باشد.

از دیگر مزایاى مصرف میکروسیلیس کاهش تحرک یونهاى کلر و در نتیجه کاهش عمق نفوذ کلر در بتن بویژه در نواحى ساحلى جنوب ایران مى باشد.

موارد مصرف:

در بتن ریزى های مربـوط به ساخت اسکله هاى دریائى، شمعـها، سـتونها و قطـعات پـیش ساخته، فونداسیون ماشین آلات و کلیه سازه هاى بتنى که در معرض حملات شیمیایى بویژه یون کلر و سولفاتها قرار دارند.

مــــــزایا:

- افزایش چشمگیر مقاومتهاى مکانیکى بتن

- کاهش نفوذپذیرى بتن

- کاهش تحرک یون کلر

- جلوگیرى از خوردگى آرماتور در بتن هاى مسلح

روش و میزان مصرف :

میکروسیلیس مانند سیمان هنگام ساخت بتن به آن اضافه میشود. میزان مصرف بهینه آن 10 الى 15 درصد وزن سیمان مصرفى است که به همان میزان میتوان از مقدار سیمان مصرفى کاست .

توجه: در هنگام مصرف میکروسیلیس حتما میبایستى از یک نـوع سوپرروان کننده بویژه سوپرروان کننده SCO - 4 که داراى سازگارى زیادى با میکروسیلیس میباشد استفاده شود.

مشخصـات فنى:

-سطح ویژه ذرات 20 m² / g:

-انــدازه ذرات : 0.05 - 0.15 micron

-وزن حجمى : 300 - 700 Kg / m³

-بسته بنـــــدى:

1-کیسه هاى 40و 200 کیلوگرمى

2-فله بصورت حمل در بونکر

ژل میکروسیلیس MSMX:

امروزه افزودن میکروسیلیس به همراه فوق روان کننده جهت افزایش مقاومت مکانیکی و شیمیائی بتن به عنوان پدیده ای کار آمد و تجربه شده در دستور کار اغلب کارفرمایان و

مشاورین قرار گرفته است.

میکروسیلیس به خاطر قیمت مناسب و خصوصیات ارزنده ای که به بتن میدهد به خوبی جای خود را دراین رشته باز کرده ولی به خاطر وزن حجمی کم و ریزی ذرات حمل و نقل , نگهداری و مصرف آن مشکل و پرهزینه بوده و چون هنگام اضافه شدن به بتن اختلاط بطور کامل و مطلوب انجام نمی گیرد لذا خصوصیات بهینه آن به طور کامل ظهور نکرده به علاوه از نظر محیط زیست و شرایط بهداشتی نیز همواره برای مصرف کنندگان مشکل آفرین بوده است.

جهت رفع مشکلات فوق و تسهیل در استفاده از میکروسیلیس پس از مدتها مطالعه و بررسی محصول جدید ژل میکروسیلیس بعنوان جایگزین سیستم قدیمی میکروسیلیس + فوق روان کننده تولید وعرضه می گردد. مصرف این ماده ضمن برطرف کردن مشکلات فوق الذکر خصوصیات بتن را بهبود بخشیده ؛ به طوریکه مقاومت مکانیکی آن را بیش از 30% بالا برده و بدون نیاز به استفاده از سوپر روان کننده روانی بتن را افزایش میدهد.

موارد مصرف :

ساخت بتنهای پرمقاومت , نفوذ ناپذیر و مقاوم در مقابل حملات شیمیائی نظیر اسکله ها, سازه های بتنی در محیط های خورنده در مناطق شمالی و جنوبی ایران.

مزایا :

- افزایش روانی بتن بدون نیاز به سوپرروان کننده

- افزایش مقاومتهای شیمیائی و مکانیکی و نفوذ ناپذیری بتن

- اقتصادی و مقرون به صرفه بودن

- جابجائی , نگهداری و مصرف بسیار آسان و راحت

- حفاظت از سلامتی و بهداشتی کارکنان و محیط کار

ژل میکرو سیلیس به سه صورت دیرگیر‚ زودگیر و معمولی تولید می شود.

روش و میزان مصرف :

به مقدار5 % الی 15% وزن سیمان مصرفی در زمان ساخت بتن و یا در تراک میکسر اضافه و چند دقیقه مخلوط نمایند. افزودن در چند مرحله راندمان کار را بالا می برد.

توجه :

- متناسب با میزان ژل مصرفی از مقدار آب طرح اختلاط کسر شود.

- پس از بازکردن درب بسته محتویات آن را بلافاصله استفاده نموده و از مصرف مواد خشک شده جداً خودداری نمایند.

مشخصات فنی :

-حالت فیزیکی : ژله ای

-رنگ : خاکستری

-وزن مخصوص  1/4 gr/cm³: الی 5/1

9:PH - تا 10

-زمان مصرف و نحوه نگهداری : تا شش ماه با درب بسته بدور از یخ زدگی

-بسته بندی : در سطل های 5/12 و 25کیلوئی و بشکه های 250 کیلوئی

سوپر روان کننده Super Plasticizer) SCO - 4 ):

امروزه استفاده از انواع مختلف روان کننده ها در بتن به یک ضرورت تبدیل شده است. این مواد با اهداف گوناگون از جمله بتن ریزى در محل هاى پرآرماتور و یا توسط پمپ که به بتن با اسلامپ بالا نیاز است، مورد استفاده قرار مى گیرند.

علاوه بر موارد فوق ،مصرف روان کننده ها جهت ارتقاء کیفیت بتن از جمله کاهش نفوذپذیرى، افزایش مقاومت و دوام آن توسط متخصصین بتن توصیه مى گردد.

به لحاظ تئوریک هر چه نسبت آب به سیمان کمتر و توزیع سیمان در بین اجزاء سازنده بتن بیشتر باشد، بتن از کیفیت بالاترى برخوردار خواهد شد زیرا فضاهاى خالى داخل آن به حداقل رسیده و در نتیجه وزن مخصوص و مقاومت بتن افزایش یافته و میزان نفوذپذیرى آن کاهش مى یابد.

سـوپـر روان کـنندهSCO - 4 تولیدی این شرکت بر پایه پلی کربوکسیلیکها تولید می گردد که طبـق استـانـدارد ASTM C - 494 Type G مقـدار آب مصـرفى را حـداقل تا 12 درصـد کاهـش و مقاومت بتن را 30 - 20 درصد افزایش مى دهد.

موارد مصرف:

بتن ریزى هاى با پمپ، سازه هاى فوق العاده مسلح، فونداسیون ماشین آلات، سقف، ستون ، قطعات پیش ساخته بتنى، کف سالنهاى صنعتى، بتن ریزى هاى حجیم و چند لایه. و اصولا در کلیه مواردى که کیفیت بهتر بتن مورد نظر باشد .

مــــــزایا:

با استفاده از سوپر روان کننده SCO - 4 می توانید به خصوصیات فنى و اجرائى برترى دست یابید.خصوصیاتى مانند: پلاستیستیه بالا بدون آب افتادگى، صرفه جوئى در زمان و هزینه هاى ریختن بتن، ویبراسیون کمتر، بتن مقاوم و بدون خلل و فرج ،کاهش میزان مصرف سیمان .

روش و میزان مصرف:

به مقدار 2 الى 3 درصد وزن سیمان مصرفى به آب بتن اضافه نموده و به مدت 1 الى 2 دقیقه تا بدست آمدن مخلوط همگن و یکنواخت مخلوط شود. با استفاده از سوپر روان کننده SCO - 4 مى توانید حداقل تا 12% از میزان آب مصرفى را بدون کاهش کارائى بتن کم نمایید.

در مواردى که سوپر روان کننده SCO - 4 به بتن آماده اضافه میگردد توصیه مى شود هنگام ساخت بتن 12% از آب مصرفى بتن کاسته و در محل کارگاه مقدار لازم سوپر روان کننده به بتن اضافه و به مدت چند دقیقه مخلوط شود .

این سوپر روان کننده همخوانى مناسبى با میکروسیلیس دارد و براى ساخت بتنهاى حاوى میکروسیلیس توصیه میگردد.

تـوجه : سوپر روان کننده SCO - 4 با سیمان تیپ 5 ( ضد سولفات ) سازگارى نداشته و مصـرف بیش از 5/. در صد آن با این نوع سیمان باعث افزایش شدید زمان گیرش و در مواردى عدم گیرش خواهد شد.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : مایع

-رنگ : سبز

-وزن مخصوص : حدود 1gr/cm³

-یون کلر : ندارد

PH- :5/8-5/9

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : حداقل یک سال، بدور از تابش مستقیم خورشید و یخزدگى

-استاندارد  ASTM C- 494 Type G:

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى یا بشکه هاى 220 لیترى

فوق روان کننده Super Plasticizer) SOC- 7 ): امروزه مصرف فوق روان کننده ها در عملیات بتن ریزى یک امر الزامى تلقى شده و مصرف آن در همه سازه هاى بتنى توصیه میگردد. این مواد جذب سطح ذرات سیمان شده و به آنها بار منفى مى دهد که این امر باعث ایجاد نیروى دافعه بین ذرات و پخش یکنواخت آنها در داخل بتن میگردد. خصوصیت فوق باعث پراکندگى و یکنواختى سیمان و افزایش روانى بتن شده و به همین خاطر میتوان آب مصرفى طرح اختلاط را کاهش داد. فوق روان کننده SCO - 7 تولیدى این شرکت بر پایه ملامین سولفونیت است که به دو صورت پودر و مایع تولید و ارائه میگردد و داراى عملکرد مناسبى در افزایش کیفیت بتن مى باشد. این سوپـرروان کننده مطابق با استاندارد ASTM C- 494 Type F مقدار آب مصـرفى را حداقل تا 12 % کاهش داده و مقاومت بتن را تا 30% افزایش مى دهد. موارد مصرف: بتن ریزى هاى حجیم در مناطق گرمسیر، بتـن ریزى با پمپ در سازه هاى فوق الـعاده مسلح، فونداسیون ماشین آلات ، سقف ، ستون ، قطعات پیش ساخته بتنى و به طـور کلى در تمام عملیات بتنى استفاده از انواع فوق روان کننده ها باعث بهبود خواص بتن شده و توصیه میگردد. مــــــــــــزایا:   مصرف MS - 1 باعث افزایش کیفیت بتن در موارد ذیل میگردد: - افزایش پلاستیسیته بدون آب افتادگى  - افزایش مقاومت های فشارى و خمشى  - افزایش کارایى و دوام  - صرفه جویى در زمان اجراء و کاهش هزینه هاى بتن ریزى  - کم شدن زمان ویبره و سهولت پخش و پرداخت بتن.  روش و میزان مصرف: الف-  مایع  به میزان 8/. الى 3/1 درصد وزن سیمان به آب بتن اضافه شده و به مدت 1 الى 2 دقیقه تا ایجاد مخلوط همگن و یکنواخت مخلوط شود .  ب- پودر  به میزان 3/0 الى 5/0 درصد وزن سیمان به مصالح خشک اضافه شده مخلوط شود.    مشخصات فنى : -حالت فیزیکى : مایع پودر  - رنگ : بیرنگ سفید - وزن مخصوص 1/12gr/cm³ 550gr/lit: - :PHمحلول 27 درصد 5/8-5/9 -یون کلر : ندارد  -استاندارد ASTM C-494 Type F: -زمان مصرف و نحوه نگهدارى : حداقل شش ماه و بدور از تابش مستقیم آفتاب و یخزدگى  -بسته بندى : گالنهاى 20 و بشکه هاى 220 لیترى کیسه هاى 20 کیلوئى

فـوق روان کننده Super Plasticizer) SCOM- 7B):

فوق روان کننده SCOM- 7B بر پایه ملامیـن سولفونیت فرمالدئیـد تولید شده و به دو صـورت پودر و مایع عرضه می گردد .

فوق روان کننده SCOM- 7B دیرگیر کننده است وبهمین جهت برای بتن های حجیم و همچنین بتن ریزی در مناطق گرم بسیار مناسب می باشد . استفاده از SCOM- 7B در بتن ریزی های با سطح زیاد و ضخامت کم از ایجاد ترکهای سطحی جلوگیری می کند .

فوق روان کننده SCOM- 7B مطابق استاندارد ASTM C- 494 Type Gمی باشد .

موارد مصرف :

بتن ریزی در مناطق گرمسیر ، بتن ریزی های حجیم مانند سدها ، بتن ریزی با پمپ در سازه های فوق العاده مسلح و بتن ریزی های سقف ، ستون و قطعات بتنی پیش ساخته .

مزایـا :

مصرف SCOM- 7B با عث افزایش کیفیت بتن در موارد ذیل می شود :

- جلوگیری از ایجاد ترکهای سطحی

- افزایش روانی بدون آب افتادگی

- افزایش مقاومت های فشاری و خمشی

- افزایش کارایی و دوام

- صرفه جوئی در زمان اجراء و کاهش هزینه های بتن ریزی

- کم شدن زمان ویبره و سهولت پخش و پرداخت بتن

روش و میزان مصرف :

الف -  مایع

به مقدار 1% الی 5/1 % وزن سیمان به آب بتن اضافه شده و به مدت 1 الی 2 دقیقه تا ایجاد مخلوطی همگن و یکنواخت مخلوط شود .

ب - پودر

به مقدار 3/0% الی 6/0 % وزن سیمان) با توجه به میزان روانی و دیرگیری مورد نیاز(به مصالح خشک، اضافه شود.

تـوجـه: در شرایطـی که فاصلـه حمـل بتـن طولانی باشـد، بهتر است که نیـمی از فوق روان کننده مورد نیاز را در ابتدا و نیم دیگر را در هنگام بتن ریزی مصرف نمود .

مشخصات فنی :

-حالت فیزیکی :	مایع، پودر
-رنگ :	قهوه ای ، صورتی
-وزن مخصوص :	gr/cm³12/1 ،  gr/lit 550
PH -محلول:	حدود 5/8 الی 5/9
-یون کلر :	ندارد
-زمان مصرف و نحوه نگهداری :	حداقل شش ماه و بدور از تابش مستقیم آفتاب و یخزدگی
-استاندارد :	ASTM C-494 Type G
-بسته بندی :	گالنهای 20 و بشکه های 200 کیلوئی ،کیسه پلاستیکی 20 کیلوئی

فوق روان کننده Super Plasticizer) COMEX LX):

فوق روان کننده COMEX LX بر پایه لیگنوسولفونیت تولید و عرضه میگردد . مصرف این روان کننده باعث ارتقا ء کیفیت بتن از جمله کاهش نفوذ پذیری , افزایش مقاومت و دوام آن می گردد.

فوق روان کننده COMEX LX از قدرت روان کنندگی خوبی بر خوردار است، بطوریکه بدون کاهش دادن مقاومت بتـن ,اسلامپ 4 را حداقل تا 5/2 برابر اسـلامپ 10  افزایش می دهد.

فوق روان کننده COMEX LX مطابق استاندارد ASTM-C494 نوعG تولید می شود و برای بتن ریزی های حجیم و بتن ریزی در مناطق گرمسیر بسیار مناسب است.

موارد مصرف:

بتن ریزی های با پمپ، سازه های فوق العاده مسلح، فونداسیون ماشین آلات، سقف، ستون ، قطعات پیش ساخته بتنی ، کف سالنهای صنعتی، بتن ریزی های حجیم و چند لایه.

مزایــا:

با استفاده از فوق روان کننده COMEX LX میتوانید به خصوصیات فنی و اجرائی برتری از قبیل: پلاستیستیه بالا بدون آب افتادگی، صرفه جوئی در زمان و هزینه های بتن ریزی،احتیاج به ویبراسیون کمتر، ساخت بتن مقاوم و بدون خلل و فرج دست یابید.

روش و میزان مصرف:

به مقدار 8/0 تا 5/1 درصد وزن سیمان مصرفی به آب بتن اضافه نموده و به مدت حداقل یک دقیقه برای هر متر مکعب بتن مخلوط شود. با استفاده از فوق روان کننده COMEX LX میتوانید حداقل تا 10% از میزان آب مصرفی بدون کاهش کارائی بتن کم نمایید.

فوق روان کننده COMEX LX فاقد یون کلر بوده و هیچ گونه اثر سوئی بر روی آرماتورها ندارد.

مشخصات فنی :

-حالت فیزیکی : مایع

-رنگ : قهوه ای

-وزن مخصوص : حدود gr/cm³1/05

-زمان و شرایط نگهداری : تایکسال بدور از یخزدگی

-یون کلر : ندارد

-استاندارد: ASTM C494 Type G

-بسته بندی : در گالن های پلاستیکی 20 کیلوئی و بشکه های 200 کیلوئی

واترپروف بتن مایع Waterproofing Concrete Admixture COMEX) W9 ):

مهمترین علت عدم مقاومت بتن در مقابل نفوذ آب و سایر عوامل شیمیایى نداشتن فشردگى لازم و وجود خلل و فرج در بتن مى باشد. وجود چنین ضعفهایى در بتن نه تنها باعث نفوذ آب در آن و آببندى نشدن منابع و مخازن ساخته شده با چنین بتنى مى گردد بلکه نفوذ املاح شیمیایى مانند سولفاتها و کلرورها و ترکیب این مواد با اجزاء تشکیل دهنده بتن باعث گسترش ترکها و ایجاد خرابى و خلل و فرج بیشتر مى گردد.

افزودنى واترپروفCOMW-3 این شرکت با ایجاد فشردگى بیشتر در بتن مقاومت آن را در مقابل نفوذ آب و سایر املاح شیمیایى تا چند برابر افزایش داده و به علت کاهش میزان آب مصرفى از ایجاد فضاهاى خالى و منافذ ریز و همچنین ترک خوردگى بتن جلو گیرى مى نماید .

موارد مصرف:

ضرورى براى کلیه بتن هاى مصرفى در استخرهاى آب و فاضلاب ، سدها و ساخت بتنهاى نفوذناپذیر.

مـــزایا:

واتر پروف COMW-3 علاوه بر بالا بردن مقاومت در مقابل نفوذ آب و محلولهای شیمیایى، باعث افزایش روانى و کارپذیرى بتن گردیده و به علت کاهش آب مصرفى بر کیفیت و مقاومت آن مى افزاید.

تــوجه: واترپروف مایع COMEX W9 با سیمان تیپ 5 (ضد سولفات )سازگارى نداشته و مصرف بیش از 5/0 در صد آن با این نوع سیمان باعث افزایش شدید زمان گیرش و در مواردى عدم گیرش خواهد شد.

روش و میزان مصرف:

2 الـى 3 درصـد وزن سیـمان به آب مصـرفى بتن اضافه و به مدت 3 دقیقه مخلوط شود و در این حالت 10 الى 20 درصد از آب مصرفى بتن باید کاسته شود .

در مورد بتن هاى آماده ، هنگام ساخت بتن باید 10 الى 20 درصد از آب مصرفى بتن کاست و در محل کارگاه مقدار لازم واتر پروف را به میکسر افزود و به مدت چند دقیقه مخلوط کرد .

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : مایع

-رنگ : زرد

-وزن مخصوص:  1gr/cm³

8/5-9/5 :PH-ا

-یون کلر : ندارد

-استاندارد:  ASTM C-494 Type G

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا یک سال بدور از تابش مستقیم آفتاب و یخزدگى

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى و بشکه هاى 220 لیترى

واترپروف بتن پودرى ( Water Repellent Admixture COMEX) W44:

بتنـى با طرح مخلوط درست، مواد سنگى مرغوب و نسبت آب به سیمان مناسب تا حدود زیادى غیر قابل نفوذ مى باشد، لیـکن درزها و ترکهاى کوچک و خلل و فرج و سایر کاستى هائى که در حین ساخت و اجرا بتن بوجود مى آید باعث کاهش مقاومت آن در مقابل نفوذ آب و سایر محلولها مى گردد.

استفاده از مواد واترپروف کننده مناسب بدون ایجاد تاثیر نامطلوب برروى بتن به آن خاصیت دفع کنندگى آب و عایق شدن نسبى مى دهد.

افزودنى واترپروف WR - 600 این شرکـت پس از اختلاط با سیمان و آب موجود در بتن قشرى هیدروفوبیک ( آب گریز ) در داخل منافذ، حفره ها و روى سطح بتن بوجود آورده و ارتباط مجارى ریز داخل بتن را با یکدیگر قطع کرده و نفوذپذیرى را کاهش مى دهد. قشر حاصله خاصیتى پایدار داشته و علاوه بر آن که خاصیت آب گریزى ایجاد مى نماید مقاومت بتـن را در مقابل تهـاجم سولفاتها و محلولهاى شیمیایى نیز افزایش مى دهد.

موارد مصرف:

ساخـت بتنهاى نفوذناپذیر و مقاوم در مقابل نفوذ محلولهاى شیمیایى، مخازن و استخرهاى آب و فاضلاب، پروژه هاى بتنى و سد سازى.

مـــزایا:

واترپروف WR - 600 علاوه برآنکه مقاومت بتن را در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و محلولهای شیمیایى افزایش مى دهد، به علت بالا بردن خاصیت پلاستیسیته و کارپذیرى بتن، نسبت آب به سیمان را نیز کا هش داده و به این ترتیب خصوصیات فیزیکى، شیمیایى و مقاومت بتن را بهبود مى بخشد.

روش و میزان مصرف:

به مقدار 1 الى 3 درصد وزن سیمان مصرفى همراه با سیمان به بتن اضافه شده و عمل اختلاط تا بدست آمدن مخلوطى یکنواخت و همگن ادامه یابد.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر

-رنگ : سفید

-وزن حجمى : 1gr/cm³

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا یک سال در محیط خشک و سر پوشیده

-بسته بندى : در کیسه هاى پلاستیکى 25 کیلوگرمى

ضدیخ بتن Anti - Freeze Admixture) AFCOM-F7 ):

معمولا در کشور ما فرا رسیدن فصل سرما و یخبندان باعث تعطیل کارهاى ساختمانى شده که این عمل موجب راکد و بلااستفاده ماندن حجم عظیمى از امکانات و نیروى انسانى مى شود.

استفاده از افزودنى ضد یخ بتن AFCOM-F7 راه حل مناسبى براى رفع این مشکل است.

موارد مصرف:

ضدیخ AFCOM-F7 این شرکت تـرکیبى از مـواد معدنى و آلـى محـلـول در آب است کـه بـر اسـاس استاندارد ASTM C - 494 & C - 666تولید گردیده است.

این ضدیخ داراى عملکرد چند گانه به شرح ذیل مى باشد:

1-کاهش نقطه انجـماد آب که موجـب برطرف شدن خطر یخ زدگى در بتن تازه می شود. با استفاده از ضدیخ AFCOM-F7 مى توان تا درجه برودت 15- درجه سانتى گراد بتن ریزى نمود.

2-اسلامپ بتن را افزایش مى دهد و یا به عبارت دیگر نقش روان کنندگى هم دارد . لذا مى توان براى یک اسلامپ ثابت از میزان آب مصرفى کم نمود.

3-خاصیت هوازائى آن باعث بالا رفتن مقاومت بتن در مقابل سیکلهاى متناوب یخ زدگى و آب شدن مى شود. این خصوصیت ضدیخ بتن AFCOM-F7، بسیار مفید و حائز اهمیت بوده و توصیه می شود براى بتن هایى که در معرض سیکلهاى مداوم یخ زدگى و آب شدن قرار دارند، حتما استفاده شود.

4-ضدیخ AFCOM-F7 فاقد یون کلر بوده و هیچگونه اثر سوئى بر روى آرماتورها ندارد.

روش و میزان مصرف :

ضدیخ بتن AFCOM-F7 را بر اساس مقادیر ذکر شده در جدول ذیل در هنگام مخلوط کردن بتن به آن اضافه نمائید.

مقدار مصرف رابطه مستقیم با دمای محیط دارد و مى بایست توجه شود که در محاسبه دماى محیط حداقل دمائى که ممکن است بتن در طول زمان گیرش خود با آن مواجه شود باید ملا ک محاسبه قرار گیرد.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : مایع

-رنگ : آبى

-وزن مخصوص  gr/cm³: ا 3/1

PH  -ا: 8- 9

-یون کلر : ندارد

-استاندارد  ASTM C- 494&C- 666:

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : حداقل یک سال در محیط هاى سر پوشیده

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 25 کیلوئى و بشکه هاى 250 کیلوئى

هوازاى بتن Air Entraining Admixture) ACOM-U8 ):

عملکرد اصلى مواد افزودنى هوازا، ایجاد حجم معینى از حبابهاى ریز میکروسکپى و توزیع آن در بتن و ملات به منظور افزایش مقاومت بتن در برابر سیکلهاى یخبندان / ذوب مى باشد.

وجود تعداد زیادى حبابهای میکروسکپى هوا که بطور جداى از هم در داخل بتن قـرار مى گیرند باعث خنثى شدن فشارهاى ناشى از یخ زدن ذرات نفوذى آب و یا تورم ناشى از تبلور سولفاتها گردیده و دوام و پایدارى بتن را بطور قابل ملاحظه اى افزایش مى دهد. افزودنى ACOM-U8 مطابق با استاندارد ASTM C-260 مى باشد.

موارد مصرف:

در بتن ریزیهاى مربوط به بزرگراه ها، پیاده روها، ساخت جدولهای بتنى ، نیروگاههاى برق، سدها و مخازن. اجراى بتن هاى مقاوم در مقابل نفوذ املاح و مواد شیمیایى و بتن هاى در معرض سیکلهاى یخبندان/ ذوب مانند سردخانه ها و نواحى سرد سیر.

مــزایا:

افزایش مقاومت در مقابل یخزدگى، افزایش کارپذیرى، کاهش آب مصرفى بدون ایجاد تغییر در کارپذیرى، کاهش احتمال جداشدگى بتن، کاهش نفوذ پذیرى در مقابل آب و املاح شیمیایى.

روش و میزان مصرف:

هوازاى ACOM-U8 را بمیزان 2/0 - 02/0 در صد وزن سیمان مستقیما به آب مصرفى بتن اضافه نمایید. میزان دقیق مصرف با انجام آزمایشهاى سعى و خطا در کارگاه تعیین مى شود که تابع عوامل زیر است:

- نوع سیمان و میزان نرمى آن

- نسبتهاى آب به سیمان و ماسه به سیمان

- مقدار سیمان در متر مکعب بتن

میزان مصرف ACOM-U8 با میزان ریزى سنگدانه نسبت مستقیم دارد و جدول زیر مى تواند بعنوان راهنماى میزان مصرف آن بکارگرفته شود.

		حداکثر قطر سنگدانه ها بر حسب اینچ
		3/8	½	3/4	1	11/2	2	21/2
درجه حرارت محیط	سرد	0.12 - 0.2	0.12 - 0.2	0.1 - 0.19	0.1 - 0.19	0.08 - 0.17	0.07 - 0.15	0.05 - 0.13
	متوسط	0.1 - 0.19	0.08 - 0.17	0.07 - 0.15	0.05 - 0.13	0.05 - 0.13	0.04 - 0.12	0.03 - 0.11
	گرم	0.05-0.13	0.04 - 0.12	0.03 - 0.11	0.02 - 0.08	0.02 - 0.07	0.02 - 0.05	0.02 - 0.03
		میزان مصرفAE - 1 بر حسب درصد وزن سیمان

بطور کلى مصرف افزودنیهاى هوازا بعلت کاهش وزن مخصوص بتن منجر به افت مقاومت آن مى شود که این نقیصه را میتوان با مصرف سوپر روان کننده SP -1 یا MS -1 برطرف نمود.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : مایع غلیظ

- رنگ : قهوه اى

-وزن مخصوص:  0/8gr/cm³

PH-:حدود 5/9 - 5/ 8

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا شش ماه بدور از گرماى شدید و یخزدگى

-بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى و بشکه هاى 220

فوم بتن:

مهندسین و معماران سازنده ساختمان در دنیا با استفاده از بتن سبک در قسمت های مختلف بنا با سبک کردن وزن ساختمان به طور مستقیم ( به لحاظ سبکی ویژه این نوع بتن ) و صرفه جویی در مصرف انرژی بطور غیر مستقیم ( به لحاظ عایق بودن این نوع بتن در مقابل سرما و گرما و در نتیجه کاهش میزان مواد سوختی ) , از لحاظ اقتصادی امروزه گام های بلند و مهمی برداشته اند .خانم مهندس آزاده شفاعی د ر مقاله ای  به معرفی فوم بتن ( بتن کفی ) و ذکر خواص ویژه آن پرداخته اند. ایشان در این مقاله می نویسد: فوم بتن مصالحی است جدید که برای مصارف مختلف در ساختمان بکار می رود.باید اشاره کرد  خواص فیزیکی منحصر به فرد این محصول ، آن را  بتنی سبک و عایق با مقاومت لازم و کیفیت مطلوب می نماید . این محصول از ترکیب سیمان , ماسه بادی (ماسه نرم ) , آب و فوم ( ماده شیمیائی تولید کننده کف ) تشکیل می شود . ماده کف زا در ضمن اختلاط با آب در دستگاه مخصوص , با سرعت زیادی , حباب های هوا را تولید و تثبیت نموده و کف حاصل که کاملا پایدار می باشد در ضمن اختلاط با ملات سیمان و ماسه بادی در دستگاه مخلوط کن ویژه , خمیری روان تشگیل می دهد که به صورت درجا با در قالب های فلزی یا پلاستیکی قابل استفاده می باشد .لازم به ذکر است این خمیر پس از خشک شدن با توجه به درصد سیمان و ماسه بادی دارای وزن فضایی از 300 الی 1600 کیلو گرم در متر مربع خواهد بود .

گفتنی است ویژگی های عمده فوم بتن را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

۱-عامل اقتصادی : سبکی وزن با مقاومت مطلوب فوم بتن یا توجه به نوع کاربرد آن , بطور کلی به لحاظ اقتصادی مخارج ساختمان را میزان قابل ملاحظه ای کاهش می دهد 

 ۲- سهولت در حمل و نقل و نصب قطعات پیش ساخته : حمل و نقل قطعات پیش ساخته با فوم بتن هزینه کمتری را نسبت به قطعات بتنی دربرداشته و نصب قطعات بعلت سبکی آنها . بسیار آسان می باشد .

۳- خواص فوق العاده عایق بودن در مقابل گرما , سرما و صدا : فوم بتن به علت پائین بودن وزن مخصوص آن یک عایق موثر در مقابل گرما , سرما و صداست . ضریب انتقال حرارتی فوم بتن بین65 0/0 تا (435/0 k cal / m2 hc می باشد) ضریب هدایت حرارتی یتن معمولی بین 3/1 تا 7/1 واحد. 

۴- خصوصیات عالی در مقابل یخ زدگی و فرسایش ناشی از آن و مقاومت در برابر نفوذ رطوبت و آب : نظر به اینکه فوم بتن در قشرهای سطحی دارای تخلخل فراوان می باشد در نتیجه شکاف های موئین و و درزهای کمتری در سطح ایجاد می شود و اگر  پوشش فوم بتن با ضخامت کافی مورد استفاده قرار گیرد در مقابل خطر نفوذ باران و رطوبت مقاومت مطلوبی خواهد داشت .

۵- مقاومت فوق العاده در مقابل آتش : مقاومت فوم بتن در مقابل آتش فوق العاده می باشد .

۶- قابل برش بودن : به دلیل قابل برش بودن با اره نجاری و میخ پذیر بودن آن . کارهای سیم کشی و نصب لوازم برقی و تاسیسات خیلی سریع و به راحتی قابل عمل خواهد بود.

شایان ذکر است از کاربرد فوم بتن در ساختمان می توا ن به موارد زیر اشاره کرد:

1-شیب بندی پشت بام  .

  ۲- کف بندی طبقات .

 ۳- بلوک های غیر بار بر سبک .  

 ۴- پانل های جدا کننده یکپارچه و نرده های حصاری جهت محوطه و کاربری در موارد خاص

ترمیم کننده بتن Repairing Mortar) MRI 77  ): یکى از مشکلات شایع دست اندرکاران صنعت ساختمان تعمیر سازه هاى بتنى است. این مشکل به ویژه هنگام کار کردن با قطعات پیش ساخته بتنى بیشتر مى شود. این قطعـات که اغلب گران قیمت نیز مى باشند، در اثـر حمل ونقل و جابجایى و یا در حین نصب دچار آسیب دیدگى و پریدگى مى شوند. ترمیم آسیب دیدگى سازه هاى بتنى مختلف مانند استخرها، منابع، پلها، کف سالنهاى صنعتى نیز همواره یکى از مسائل مهندسین ساختمان بوده است. ترمیم کننده RM -1 ملاتى برپایه سیمان به اضافه مواد کمکى سازگار با بتن مى باشد که کار ترمیم این آسیب دیدگى ها را بسیار آسان مى کند. ترمیم کننده MRI 77 داراى مقاومت فشارى و کششى خوب و چسبندگى بسیار زیاد بوده و به راحتى بر روى تمام سطـوح بتنى قابل اجـراء بوده و لایه اى یکپارچه با سطح زیرین خود تشکیل مى دهد. ترمیم کننده MRI 77 بسیار قابل انعطاف بوده و کار کردن با آن به راحتى کار با گچ است و مى توان آن را با هر ضخامتى اجراء کرده و به شکل مورد نظر درآورد . موارد مصرف: مرمت و تعمیر کلیه سازه هاى بتنى، پیش ساخته ها، پلها، استخرها، منابع، اصلاح و بر طرف کردن ترک خوردگى، شکستگى و پریدگى دیوارها و سطوح بتنى جهت آببند کردن منابع و استخرهاى بتنى با استفاده از چسب بتنC N -1 یا چسب بتن CHEMEX -AD6  . روش و میزان مصرف: ابتدا سطح مورد نظر را تمیز کرده به طوریکه عارى از هرگونه گرد و غبار، قطعات سست، چربى و دیگر آلودگى ها باشد. سپس آنرا با آب بشوئید. ترمیم کننده RM - 1 را با آب مخلوط نمائید تا خمیرى با غلظت مورد نیاز شما تهیه شود. براى افزایش چسبندگى و مقاومت کششى آن مى توانید از انواع چسب بتن به جاى قسمتى از آب مورد نیاز استفاده نمائید . توجـــــه: - حداکثر ضخامت ترمیمى در هر مرحله 3 الى 5 میلیمتر باشد. - سطح زیر کار قبل از مصرف ترمیم کننده RM - 1 کاملا مرطوب گردد. - سطح مرمت شده حداقل تا دو هفته مى بایست مرطوب نگه داشته شود . مشخصات فنى : حالت فیزیکى : پودر  رنگ : خاکسترى  وزن مخصوص:  1/4gr/cm³ یون کلر : ندارد  زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا یک سال در محیط هاى سر پوشیده و خشک  بسته بندى : در کیسه هاى پلاستیکى 25 کیلوئى

گروت:

گروت COMEX - 6 Non Shrinkage Grout Poulad) - 6 ):

گروت - 6 ملاتى بدون انقباض و با انبساط کنترل شده مى باشد که جهت تقویت پى ها و فونداسیونهاى ماشین آلات و ساختمانهاى بلند که احتیاج به تحمل بارهاى فوق العاده سنگین دارند به کار مى رود.

گروت - 6 بر پایه سیمان و سیلیس دانه بندى شده مخصوص و با استفاده از مواد افزودنى مختلف جهت بهینه نمودن خصوصیات آن مانند سیالیت، انبساط و مقاومت شیمیایى تولید گردیده است.

گروت -6 به راحتى منبسط شده و انبساط آن تا اشغال کلیه درزها و شکافهاى خالى ادامه مى یابد. این ملات داراى پیوستگى و همگنى بسیار زیاد بوده و بدون نیاز به افزودن آب اضافى به آن داراى سیـالیت بالا مى باشد و به سرعت به استحکام اولیه بالا مى رسد.

موارد مصرف:

سازه هاى پیش ساخته بتنى مانند دیوار، ستون و تیر، اتصال بولتها به فونداسیون، صفحه ستون، فونداسیون ماشین آلات، ریلهاى جراثقال، پایه پلها.

روش و میزان مصرف:

جهت تهیه و استفاده یک گروت مناسب و ایده آل فراهم آوردن مقدمات انجام صحیح این کار لازم و ضرورى است. درجه حرارت مناسب تهیه و استفاده از گروت 10 الى 30 درجه سانتى گراد است و محیط انجام کار و مصالح را باید در این دما نگاه داشت.

هواى سرد باعث کند شدن زمان گیرش و نرسیدن به مقاومت اولیه مورد نظر خواهد شد در حالیکه هواى زیاد گرم باعث تسریع زمان گیرش و در نتیجه خشک شدن زودرس و از دست رفتن قابلیت کار بر روى گروت مى شود.

محلى که گروت در آن به مصرف مى رسد باید تمیز و عارى از گرد و غبار و روغن و چربى باشد. این محل قبلا باید کاملا مرطوب شده باشد.

در زمان ریختن گروت زاویه مناسب ریزش جهت حرکت بدون مانـع گروت مى بایست حفظ شده و ریختن گروت به صورت پیوسته انجام شود تا از ایجاد حبابهاى هوا ممانعت به عمل آید.

گروت - 6 محصولى آماده مصرف می باشد که تنها باید آب با کیفیت مناسب ( بدون داشتن نمکهاى اضافى و قابل شرب ) به آن اضافه شود. میزان آب مورد نیاز براى درست کردن این ملات برحسب پلاستیسیته مورد نیاز 14 الى 18 درصد وزن مواد خشک متغیر است.

تــوجــه :کیورینگ گروت اجرا شده از اهمیت ویژه اى برخوردار است، بهمین خاطر مى بایستى که توسط گونى خیس و یا مواد کیورینگ بتن تا 28 روز حفاظت شود.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر

-رنگ : خاکسترى

-وزن حجمى : حدود 1/5gr/cm³

-وزن حجمى ملات آماده : حدود2/4Ton/M ³

-مقدار انبساط آزاد : 5/0 الى 5/1 درصد

-مقاومت فشارى 28 روزه : حداقل 650kg/cm²

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا شش ماه در محیط هاى سر پوشیده و خشک

-بسته بندى : در کیسه هاى پلاستیکى 25 کیلوئى

گروت-7 MX 7 Non Shrinkage Grout) ):

گروت -7 از لحاظ ظاهرى مانند گروت -7 مى باشد، با این تفاوت که انبساط آن بسیار جزئى و فقط در حدى است که انقباض سیمان را جبران نماید.

با انجام اصلاحات بیشتر در فرمولاسیون این گروت خصوصیات مکانیکى آن بهبود بخشیده شده به طوریکه مقاومت فشارى آن با حدود 20% افزایش نسبت به گروت -7 به حداقل 700Kg/cm² بالغ شده است.

گروت -MX 7 نسبت به گروت -1 از مقاومت سایشى بیشترى برخوردار است بطوریکه میتوان جهت انجام کف هاى سخت نیز از این گروت استفاده نمود.

موارد مصرف:

سازه هاى پیش ساخته بتنى مانند دیوار، ستون و تیراتصال بولتها به فونداسیون، صفحه ستون، فونـداسیون ماشین آلات، ریلهاى جراثقال، پایه پلها.

روش و میزان مصرف:

جهت تهیه و استفاده یک گروت مناسب و ایده آل فراهم آوردن مقدمات انجام صحیح این کار لازم و ضرورى است. درجه حرارت مناسب تهیه و استفاده از گروت 10 الى 30 درجه سانتى گراد است و محیط انجام کار و مصالح را باید در این دما نگاه داشت. هواى سرد باعث کند شدن زمان گیرش و نرسیدن به مقاومت اولیه مورد نظر خواهد شد. در حالیکه هواى زیاد گرم باعث تسریع زمان گیرش و در نتیجه خشک شدن زودرس و از دست رفتن قابلیت کار بر روى گروت مى شود.

محلى که گروت در آن به مصرف می رسد باید تمیز و عارى از گرد و غبار و روغن و چربى باشد. این محل قبلا“ بایـد کامـلا“ مرطـوب شده باشد. در زمان ریختن گروت زاویه مناسب ریزش جهـت حرکت بدون مانع گروت مى بایست حفظ شده و ریختن گروت به صورت پیوسته انجام شود تا از ایجاد حبابهاى هوا جلوگیرى شود .

گروت -7 محصولى آماده مصرف مى باشد که تنها باید آب با کیفیت مناسب ( بدون داشتن نمکهاى اضافى و قابل شرب ) به آن اضافه شود. میزان آب مورد نیاز براى درست کردن این ملات برحسب پلاستیسیته مورد نیاز 12 الى 15 درصد وزن مواد خشک متغیر است.

تــوجـه: کیـورینگ گروت اجرا شده از اهمیـت ویـژه اى برخوردار است، بهمین خاطر مى بایستى که توسط گونى خیس و یا مواد کیورینگ بتن تا 28 روز حفاظت شود.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر رنگ : خاکسترى

-وزن حجمى : حدود 1/5gr/cm³

-وزن حجمى ملات آماده:  حدود 2/4Ton/M ³

-مقدار انبساط آزاد : جزئى

-مقاومت فشارى 28 روزه : حداقل 750kg/cm²

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا شش ماه و در محیط هاى سر پوشیده و خشک

-بسته بندى : در کیسه هاى پلاستیکى 25 کیلوئى

گروت-9  ( ITCEMEX ):

گروت هاى معمولى پاسخگوى نیازهاى مکانیکى بسیارى از پروژه هاى سنگین نظیر کارخانجات فولاد سازى، پالایشگاهها، اسکله ها و غیره نیستند، لذا در این موارد گروتهائى با ترکیبات و مشخصات خاص فرموله و ساختـه مى شود.

گروت - 9بـراى پاسخـگوئى بـه کـارهاى فوق العاده سنگین که نیاز به مقاومت فشارى بیشتر از( 800 کیلوگرم/سانتی مترمربع) دارند فرموله و تولید گردیده است. این گروت کلیه خصوصیات مثبت گروتهاى قبلى این شرکت را داراست با این مزیت که مقاومت فشارى بیشترى نسبت به آنها دارد.

گروت – 9 ملاتى بدون انقباض و با انبساط کنترل شده میباشد که جهت تقویت فونداسیونهاى ماشین آلات فوق العاده سنگین که احتیاج به تحمل فشار بالا دارند بکار مى رود.

گروت -9 (G3) داراى پیوستگى و همگنى زیاد است و بدون افزودن آب اضافى به آن بسیار سیال شده و به سرعت به استحکام اولیه بالا مى رسـد.

موارد مصــرف :

فونداسیون ماشین آلات سنگین مانند کمپرسورها، قفسه هاى نـورد، ریلهاى جراثقالها، پـرسهاى سنگین، تجهیزات سنگین اسکله ها، پایه پلها، اجراى پوشش سخت صنعتى.

روش و میزان مصـرف :

جهت تهیه و استفاده یک گروت مناسب و ایده آل فراهم آوردن مقدمات انجام صحیح این کار لازم و ضرورى است. درجه حرارت مناسب تهیه و استفاده از گروت 10 الى 30 درجه سانتى گراد است و محیط انجام کار و مصالح را باید در این دما نگاه داشت. هواى سرد باعث کند شدن زمان گیرش و نرسیدن به مقاومت و از دست رفتن قابلیت کار بر روى گروت مى شـود.

محلى که گروت در آن به مصرف مى رسد باید تمیز و عارى از گرد و غبار و روغن و چربى باشد. این محل قبلا باید کاملا مرطوب شده باشد. در زمان ریختن گروت زاویه مناسب ریزش جهت حرکت بدون مانع گروت میبایست حفظ شده و ریختن گروت به صورت پیوسته انجام شود تا از ایجاد حبابهاى هوا جلوگیرى شود.

گروت -9  محصولى آماده مصرف مى باشد که تنها باید آب با کیفیت مناسببدون داشتن نمکهاى اضافى و قابل شرب  به آن اضافه شود0 میزان آب مورد نیازبراى درست کردن این ملات بر حسب پلاستیسیته مورد نیاز13 الى 16 درصد وزن مواد خشک متغیر است.

تـوجــه: کیورینگ گروت اجرا شده از اهمیت ویژه اى بر خوردار است، بهمین خاطر میبایستى که توسط گونى خیس و یا مواد کیورینگ بتن تا 28 روز حفاظت شود.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : پودر

-رنگ : خاکسترى ، قرمز ، زرد

-وزن حجمى : حدود 1/5gr/cm³

-وزن حجمى ملات آماده : حدود 2/4Ton/M³

-مقدار انبساط آزاد : 5/0 درصد

-مقاومت فشارى 28 روزه : حداقل 800kg/cm²

-یون کلر : ندارد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا یک سال در محیط هاى سر پوشیده و خشک

-بسته بندى : در کیسه هاى پلاستیکى 25 کیلوئى

گروت اپوکسی Epoxy Grout COMEX GMX) -6 ):

گروت اپوکسی COMEX GMX -6 ماده ای 3جزئی است که بر پایه رزین اپوکسی بیسفنول A , هاردنرپلی آمینی و پرکننده (فیلر) تولید و ارائه می گردد.

از ویژگیهای گروت اپوکسی COMEX GMX -6 استحکام ، چقرمگی و انعطاف پذیری بالای آن است که علاوه بر بالا بودن مقاومتهای مکانیکی و شیمیائی، ماده ای ایده آل جهت انواع کارهای تعمیراتی و نصب ماشیـن آلات فوق سنگین که نیاز به چسبندگی زیاد و مقاومتهای فشاری و خمشی بسیاربالا دارند می باشد.

موارد مصرف :

- نصب انواع صفحه ستون وبیس پلیت با دقت زیاد

- نصب انواع ماشین آلات و تجهیزات دقیق وفوق سنگین

- فونداسیون پرسهای فوق سنگین و تجهیزات پالایشگاهی و پتروشیمی

- نصب بولتهای تحت تنش و کشش فوق العاده زیاد

مـزایا :

- استفاده سریع و راحت

- مقاومت شیمیائی ، حرارتی و الکتریکی بالا

- چسبندگی فوق العاده زیاد صفحه و ماشین آلات به فونداسیون

- مقاومت فشاری , خمشی , و کششی زیاد

روش و میزان مصرف :

الف- نسبت اختلاط  وزنی: رزین: 100 هاردنر: 10 فیلر300 - 200

ب -آماده سازی سطح کار :

سطح زیرکارباید کاملاً تمیزوعاری از هرگونه آلودگی مانند: چربی ,روغن, رنگ ومواد کیورینگ و قطعات سست و لق بوده و باوسیله مناسب مانند برس یا سند بلاست مضرس شده, سپس با آب شسته شود.

قبل ازاعمال گروت اپوکسی COMEX GMX -6 از خشک بودن سطح زیر کار کاملا مطمئن شوید.

جهت نصب بولت نیز سوراخ جای بولت باید تمام خصوصیات فوق الذکر را داشته باشد.

ج -آماده سازی مواد :

مقدار مناسب هاردنررا طبق نسبت اختلاط به رزین اپوکسی اضافه و به وسیله هم زن برقی دورپائین(حداکثر 50 دور در دقیقه به مدت 2 الی (3 دقیقه هم بزنید تا کاملاً مخلوط شود. فیلر متناسب با روانی مورد نیاز و نوع کار به این مخلوط اضافه کرده و عمل اختلاط را ادامه دهید تا کلیه ذرات فیلر به رزین آغشته گردد. سپس مخلوط آماده شده را به طور یکنواخت در جای بولت و یا زیر صفحه ستون ریخته و با وسیله مناسب کاملاً پخش و یا متراکم نمائید.

تـوجـه :

1-دقت شود که در هنگام اختلاط و مصرف گـروت اپوکسی COMEX GMX -6 حباب در مخلوط ایجاد نشود.

2-افزایش دمای محیط کار و مواد باعث افزایش روانی مخلوط و کاهش زمان مصـرف آن
می شود, لذا مواد باید دقیقاً به مقداری که قادر به مصرف آن می باشید آماده گردد.

3-حداقل دمای مواد و سطح زیرکار °c 10و حداکثر آن °c 40 می باشد.

4-در هنگام استفاده از مواد،از دستکش ایمنی و ماسک استفاده نمائید.

5-در مقادیر مصرف کم،حتما از ترازوی دقیق با دقت حداقل 1/0 گرم استفاده کنید.

6-پس از استفاده از مواد، درب مواد باقیمانده را محکم ببندید.

مشخصات فنی :

-حالت فیزیکی: مایع(رزین و هاردنر)، جامد(فیلر (

-رنگ : مخلوط طوسی

-زمان مصرف180 – 90 :دقیقه

بسته به دما و حجم محیط

-زمان خشک شدن : 300 -180 دقیقه بسته به حجم و دمای محیط

-رسیدن به مقاومت نهائی  7: روز

-مقاومت فشاری نهائی :

حداقل 1100kg/cm²

-مقاومت کششی : 515kg/cm²

-سختی Shore D 85:

-مقاومت ضربه ای 5/3 KJ/M²:

-مقاومت چسبندگی 110Kg/cm²:

-زمان و نحوه نگهداری : تا یکسال در انبار

-بسته بندی : یک ،11و 55 کیلوگرمی به اضافه فیلر مناسب

نوع ماده شیمیایی	مقاومت محصول
اسید سولفوریک 70% اسید کلریدریک 37% اسید نیتریک 20% اسید فسفریک 20% اسید سیتریک 10% اسید لاکتیک 10% سولفات سدیم 25% هیدروکسید سدیم 50% روغن موتور بنزین  آب اکسیژنه متانل تولوئن	خوب خوب خوب خوب عالی خوب عالی عالی عالی عالی مناسب نامناسب نامناسب

لیکا چیست؟

یکی از روش های تهیه دانه های سبک استفاده از کوره گردان است .وقتی برخی از انواع رس با دانه هایی به ریزی صفر تا دو میکرون در دمای بالاتر از 1000 درجه سانتیگراد در این کوره ها حرارت می بینند ،گازهای ایجاد شده در داخل آنها منبسط می شوند و هزاران سلول هوای ریز تشکیل می دهند .با سرد شدن مواد ،این سلول ها باقی می مانند و سطح آن ها سخت می شود .

 

مهمترین ویژگی های لیکا عبارتند از :

وزن کم ،عایق حرارت ،عایق صوت ، باز دارنده نفوذ رطوبت، مقامت در برابر یخ زدگی ،تراکم ناپذیری تحت فشار ثابت و دائمی ،فساد ناپذیری ،مقاومت در برابر آتش و PH نزدیک به نرمال .وزن کم این دانه ها و در نتیجه هزینه حمل پایین آن باعث شده است تا از لیکا در پر کردن فضاهای خالی استفاده شود .در کاربرد های خاص نظیر زیرسازی ساختمان و تسطیح و شیب بندی بام ،خواص عایق حرارتی و دوام لیکا مشخصات فنی مناسبی برای آن فراهم می کند .در راهسازی نیز از تراکم ناپذیری لیکا برای کنترل نشست پلاستیک بستر های سست استفاده می شود .همچنین جذب آب مناسب ،تخلخل و دوام لیکا آن را برای کشاورزی بدون خاک مناسب ساخته است . همین خواص باعث شده است تا در تصفیه فاضلاب های خانگی از فیلتر های ساخته شده از لیکا استفاده شود.

ویژگی های بتن لیکا :

خواص لیکا باعث شده است تا در بتن سبک لیکا کاربردهای فراوانی داشته باشد . مهمترین ویژگی های بتن لیکا عبارتند از ،وزن کم ،سهولت حمل و نقل ،بهره وری بالا هنگام اجرا ،سطح مناسب برای اندود کاری ،مقاومت و باربری در شرایط خاص ،عایق حرارت ،مقاومت در برابر آتش ،عایق صدا مقاومت در برابر یخ زدگی ،بازدارندگی در برابر نفوذ رطوبت و دوام در برابر مواد آهکی .متناسب با وزن و مقاومت مورد نظر از بتن سبک لیکا به عنوان پر کننده ،عایق و یا باربر استفاده می شود . بتن لیکا می تواند درجا ریخته شود و یا به صورت بلوک ،اجزای ساختمانی و سایر قطعات پیش ساخته به کار رود . در هر مورد متناسب با کاربرد و روش اجرا از دانه بندی های مناسب لیکا استفاده می شود .بتن های پرکننده و عایق اغلب در پی سازی و زیر سازی ساختمان ،شیب بندی کف و بام ،بلوک ها یا اجزای دیوارهای جداکننده و محیطی غیر باربر به کار می روند .در حالی که از بتن های سبک سازه ای – که البته عایق نیز خواهند بود – در ساخت اجزای مقاوم نظیر بلوک های باربر ،پانل های دیواری و سقفی مسلح و نیز اسکلت بتن مسلح ساختمان ها استفاده می شود .قابل توجه است که به دلیل الزامات مقاومت و دانه بندی ،تنها با استفاده از دانه های لیکا می توان در ایران بتن سبک سازه ای ساخت .

 جدول کاربردهای لیکا بر حسب اندازه دانه ها

اندازه	کاربرد
(لیکای درشت )بادامی 10-20mm	پی ،پرکننده سبک،تولید بلوک کف ،عایق سازی کف ،سقف عایق سازی ابنیه تسطیح بام ،زیر سازی ساختمان ،زهکشی
(لیکای متوسط)نخودی 3-10mm	تولید بتن سبک لیکا ،تولید بلوک ،دال و اجزای ساختمانی ،زیر سازی ساختمان
(لیکای ریز و بسیار ریز) 0-3mm	تولید بلوک ،دال و اجزای ساختمانی تولید بتن سبک ،تولید اندود و ملات لیکا

بلوک های سبک اسفنجی

 

بلوک سبک اسفنجی

(AUTOCLAVED AERATED CONCRETE) که به اختصار AAC نامیده میشود یک محصول با تکنولوژی پیشرفته است که در آغاز قرن بیستم در سوئد ابداع گردید. در آن زمان مشاهده شد که از پخته شدن مخلوط آهک و سیلیس به همراه سیمان در دما و فشار بالا ،یک محصول ساختمانی سبک ، محکم و عایق به وجود می آید. سپس AAC در آلمان،انگلستان و سایر کشورهای اروپا مورد استفاده قرار گرفت و مراحل پیشرفت خود را در سطح جهان طی کرد. در حال حاضر بیش از 200 تولید کننده در 35 کشور جهان AAC را تولید می کنند.

مزایای AAC:

AAC سبک: بلوک AAC وزنی معادل یک پنجم سایر محصولات بتنی را داراست. وزن کم موجب کاهش بار مرده و استحکام بیشتر ساختمان،به ویژه به هنگام زلزله  می شود.

AAC مقاوم: بلوک AAC دارای  مقاومت بالایی برای استفاده در دیوارهای جداکننده می باشد. علاوه بر این در برابر آتش و خورنده ها نیز مقاوم است.

AAC عایق حرارت: بلوک AAC حاوی میلیون ها سلول هواست و هزینه ی  تأ سیسات را تا 25% کاهش می دهد.

AAC عایق صدا: بلوک AAC به علت داشتن سلول های محبوس،عایق بسیار خوبی برای صدا می باشد و در استاندارد ASTM در رده ی عایق های صوتی بسیار خوب طبقه بندی شده است.

AAC مقرون به صرفه: هزینه نصب AAC قابل رقابت با سایر مصالح ساختمانی است. استفاده از AAC هزینه ساخت را کاهش می دهد،ساختمان با سرعت بیشتری ساخته شده و در زمان صرفه جویی می شود.

AAC مقاوم در برابر آتش: AAC غیر قابل اشتعال است و حرارت را بسیار آرام انتقال می دهد. از این مصالح می توان به عنوان دیوار آتش در ساختمان های مهم استفاده کرد. لازم به ذکر است که استفاده از مصالح مقاوم نرخ بیمه را کاهش می دهد.

AAC سبک برای حمل: سبک بودن وزن بلوک های AAC موجب کاهش هزینه های حمل
می شود.

AAC سازگار با محیط زیست: AAC در برابر خورنده های طبیعی مقاومت بسیار خوبی دارد. زیرا تماماً از مواد آلی تشکیل شده و پوسیده یا فاسد نمی شود.

کار با بلوک AAC:

ابعاد دقیق: اندازه های دقیق بلوک AAC ضایعات را به حداقل رسانده و سرعت کار را بالا
می برد.

سرعت در کار: سرعت در کار با بلوک های AAC سه برابر سرعت کار با سایر مصالح است.

اتصال آسان: بلوک های AAC را به راحتی می توان به هم متصل کرد.

بی نیاز از گچ و خاک: بلوک AAC به دلیل داشتن سطوحی صاف نیاز به نازک کاری مختصری دارد.

سهولت در کار: بلوک های AAC را به راحتی می توان سوراخ و منقوش کرد و یا برید.

چسب AAC: گیرایش چسب AAC خیلی بهتر و مقاومت آن بسیار بیشتر از ملات ماسه سیمان است. با استفاده از چسب AAC ضخامت بند کشی ها به کمتر از سه میلیمتر کاهش می یابد. چسب AAC به دلیل دارا بودن خواص مولکولی مشابه با بلوک، مشکلاتی همچون ترک خوردگی و یا نمایان شدن بند کشی با گذشت زمان را به وجود نخواهد آورد.

ابزارآلات AAC: برای اجرای دیوارهای AAC ابزار الات خاصی وجود دارد که امکان اجرای صحیح،سریع،تمیز، و آسان کار را فراهم آورده اند. استفاده از این ابزارها ،ایجاد ضایعات را به حد اقل می رساند.

هبلکس:

-        مورد استفاده در دیوارهای داخلی و خارجی و انواع پارتیشن

-        کاهش هزینه ی دست مزد تیم اجرایی دیوار هبلکس ، 4/1 آجر و 3/1 سفال

-        کاهش بار مرده ی سازه ناشی از به کارگیری هبلکس ، 3/1 آجر و 2/1 سفال

-        میزان ملات مصرفی در دیوار هبلکس ، 30 تا 50 درصد دیوار آجر و سفال

-        قابلیت فوق العاده در انجام عملیات سوراخ کاری ، اره کاری ، نصب و تجهیزات روکار به دلیل بافت یک پارچه

-        کاهش حجم تاسیسات برودتی و حرارتی در ساختمان های اجرا شده با هبلکس 50 درصد ساختمان های اجرا شده با آجر و سفال

مشخصات فنی:

1-    هر متر مکعب هبلکس 600 کیلوگرم وزن دارد ( 3/1 وزن آجر و 4/1 وزن بتن )

2-    مقاومت فشاری 25 – 35 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است.یک بلوک هبلکس به ابعاد 60 ×25 سانتیمتر میتواند بار گسترده ای به وزن 45 تن را به راحتی تحمل کند.

3-    ضریب انتقال حرارت 0/17w/mk می باشد.

4-    عایق صدا و مقاوم در مقابل آتش سوزی بوده که به دلیل وزن مخصوص کم آن نسبت به سایر مصالح معمولی کم خطر تر در مقابل زلزله است .

5-    به علت داشتن تخلخل عایق رطوبت بوده و در نتیجه عمل تبخیر در سطح آن به آسانی صورت می گیرد.

مزایای اقتصادی:

1-    کارکردن با بلوک سبک ( هبلکس ) بسیار آسان است . می توان به راحتی آن را اره نمود و یا میخ در آن کوبید و یا جای پریز ، کانال عبور سیم برق ، لوله ی آب را در آن به آسانی به وجود آورد ، لذا از لحاظ هزینه های دستمزدی با صرفه تر است.

2-    با توجه به آیین نامه جدید ایمنی ساختمان ها در مقابل زلزله به کارگیری هبلکس راه حل مناسب و با صرفه تری در مقابل زلزله است و صرفه جویی قابل ملاحظه ای در هزینه های تاسیساتی ( کاهش سطوح تاسیسات برودتی و حرارتی و کاهش لوله کشی ها و کاهش مصرف انرژی ) را نیز به دنبال دارد.

3-    مقایسه قیمت های تمام شده ی بنایی با بلوک هبلکس و آجر نشان می دهد که هر متر مربع دیوار هبلکس به ضخامت 10 سانتیمتر 25 درصد و دیوار هبلکس به ضخامت 20 سانتیمتر 30 درصد از دیوار مشابه آجری ارزان تر است .

-        مزایای دیگر بنایی با هبلکس سرعت زیاد دیوارچینی ، کاهش اتلاف و ضایعات حرارتی و برودتی به دلیل عایق بودن آن و همچنین تسریع در انجام کارهای تاسیساتی و از همه مهم تر صرفه جویی قابل ملاحظه فولاد مصرفی در سازه های بتنی و فلزی است که کاهش بارهای مرده را به دنبال دارد.

4- به علت سطح صاف هبلکس ( نسبت به سایر مصالح ) در صورت اجرای صحیح دیوارها به اندودی بیش از یک الی دو سانتیمتر نیاز نخواهد بود ( یعنی در هر طرف نیم الی یک سانتیمتر)

دستور العمل هبلکس :

بلوک های هبلکس یک نوع بتن سبک می باشد و همگونی کامل با انواع ملات ( ماسه ، گچ و خاک ) را دارد.به منظور اجرای صحیح پلاستر توصیه های زیر باید مورد توجه قرار بگیرد :

1-    قبل از استفاده ی بلوک ها ، باید آنها را به طور کامل مرطوب ( زنجاب ) نمود . این نکته قابل ذکر است که فاصله بین زنجاب نمودن و به کارگیری محصول بیش از یک ساعت نشود.

2-    ملات مصرفی از آب کافی برخوردار باشد.

3-    پس از اجرای کامل دیوارها جهت مرحله ی بعد کار ، باید سطح دیوارها آب پاشی شود و فاصله ی بین آب دادن دیوارها و انجام عملیات مورد نظر نباید از یک ساعت تجاوز کند.

4-    به دلیل متخلخل بودن محصول از به کار بردن بلوک های هبلکس به صورت خشک خودداری شود.

5-    به دلیل خواص متفاوت مصالح ساختمانی در دیوارها از به کاربردن بلوک هبلکس با سایر مصالح مانند : آجر ، بلوک سفالی ، بلوک سیمانی و .... خودداری شود.

6-    جهت استفاده از قطعات کوچکتر می توان از وسایلی مانند تیشه و اره ی چوب بری استفاده نمود.

7-    به منظور نصب وسایل بر روی دیوار ( قاب عکس ، تابلو و ..... ) می توان از پیچ و رولپلاک یا میخ استفاده نمود.

8-    از نظر نصب تاسیسات ( سیم کشی و لوله ی آب ) به راحتی توسط یک دستگاه برش ( فرز ) می توان مسیر آنها را داخل بلوک تعبیه نمود.

پانل های ساندویچی

( 3DPanel )

 

پانل های ساندویچی(3Dpanel)

مقدمه :

با توجه به وسعت کشور ایران و شرایط اقلیمی متفاوت در نواحی مختلف این سرزمین لازم است روشهای ساختمان سازی متناسب با ویژگیهای خاص منطقه ای تدوین و به مورد اجرا گذاشته شود . نظر به اینکه این کشور روی یکی از کمربندهای فعال زمین لرزه در جهان قرار دارد لذا ایجاد سازه های مقاوم و امن از اولویت خاصی برخوردار است . بررسی نیاز کشور به واحدهای مسکونی نشان می دهد که با توجه به بافت جوان نیروی انسانی هر ساله به حدود 600000 واحد مسکونی جدید نیاز هست که روشهای سنتی ساخت جوابگوی بخش محدودی از این نیاز می باشد . علاوه بر نیازهای جدید ، کیفیت ضعیف ساخت باعث استهلاک سریع ساختمانهای موجود شده که این امر باعث افزایش نیاز به ساختمان سازی جدید می شود ؛ همچنین به مقوله مقاوم سازی سازه های موجود نیز باید توجه لازم مبذول گردد . با توجه به نیازهای وسیع ذکر شده و لزوم بهبود کیفیت تولید ساختمان همانطور که در غالب کشورهای بزرگ نیز متداول است باید روشهای تولید صنعتی ساختمان بطور جدی مورد توجه قرار گیرد . یکی از این فنون مطرح شده در دو دهه اخیر استفاده از صفحات ساندویچی متشکل از دو لایه بتن مسلح با شبکه جوش شده و یک لایه پلی استایرن است که در برخی طرحهای ساخت مسکن در ایران به کار گرفته شده است . در این مقال سعی بر این بوده که بیشتر با ضوابط آئین نامه ای اجرای این نوع ساختمانها آشنا شویم و برای تکمیل بحث ، فیلم مستندی از نحوه اجرای عملـی چنین ساختمانهایی تهیـه و ضمیمه ایــن بحث کرده ایم . اگر توجه کافی به مجموعه ایـن پروژه شود متوجــه خواهیم شد کــه بعضی از بحث های آئین نامه ای بطورکامل در اجرا پیاده نمی شود که دلایل متعددی از جمله محدودیت های اجرایی و غیره    دارد .

کلیات استفاده از پانلهای ساندویچی :

صفحات ساندویچی ( 3D ) از یک لایه پلی استایرن به ضخامت حداقل 4 سانتیمتر و دو شبکه میلگرد جوش شده در دوطرف این لایه تشکیل شده است . برای انتخاب عرض و ارتفاع پانلها استفاده از مدل 30 سانتیمتر توصیه می شود ( عرض های 90 – 120 – 150 سانتیمتر و ارتفاع 270 و 300 سانتیمتر ) ، وزن متوسط هر صفحه با اندازه 300 * 150 سانتیمتر و بدون بتن سبک بوده و به سادگی توسط یک کارگر قابل حمل و نصب می باشد و سرعت عمل در نصب نیز قابل ملاحظه است .

مقاومت صفحات در برابر آتش سوزی مناسب بوده و در جهت بهبود آن بکارگیری لایه مقاوم در برابر آتش سوزی توصیه می شود .

با توجه به وجود لایه عایق بتن ، بکارگیری این صفحات علاوه بر بهبود خاصیت عایق حرارتی و صوتی بودن دیوارها باعث سبک سازی بنا خواهد شد که جدا از کاهش حجم مصالح مصرفی باعث کاهش جرم ساختمان خواهد شد .

استفاده از این صفحات در پارکینگ ساختمانها ایجاد محدودیت نموده و لذا در شرایط لزوم تأمین پارکینگ در طبقات زیرین ساختمانها ، بکارگیری سیستم ترکیبی متشکل از اسکلت فلزی با بتن آرمه و صفحات ساندویچی به عنوان عامل جداکننده مورد توجه می باشد .

با توجه به اطلاعات بدست آمده از کشورهای اروپایی ، غالب ساختمانهای اجرا شده به این روش در حد یک یا دو طبقه بوده است . لذا طرح و اجرای ساختمانها با تعداد طبقات بیشتر نیاز به مطالعات ویژه داشته و در اینصورت مطالعات مهندس طراح باید پاسخگوی شرایط آئین نامه های معتبر باشد .

مزایای استفاده از پانلهای ساندویچی :

·        سبکی دیوارهای ساخته شده از پانلهای ساندویچی در مقایسه با دیگر مصالح

·        سرعت حمل و نقل و سهولت پانلهای ساندویچی در ارتفاع

·        مقاومت زیاد در برابر نیروهای برشی ناشی از زلزله

·        عایق در مقابل حرارت ، برودت ، رطوبت و صدا

·        مقاوم در برابر آتش سوزی بعلت وجود قشرهای بتونی طرفین پانل ساندویچی

·        نفوذناپذیری ساختمان در مقابل حشرات

·        امکان حمل و بکارگیری پانلهای ساندویچی در مناطق صعب العبور جهت احداث ساختمان بدون نیاز به کارگران متخصص

·        دستیابی به فضای مفید بیشتر بعلت ضخامت ناچیز دیوارهای پانل ساندویچی

·        آزادی عمل در اجرای طرحهای متنوع به علت انعطاف پذیری قطعات پیش ساخته پانلهای ساندویچی

·        صرفه جویی در هزینه پی سازی و اسکلت ساختمانهای بلندمرتبه بدلیل وزن اندک قطعات سقف و دیوار پانلهای ساندویچی

·        صرفه جویی در هزینه تهویه مطبوع ساختمان در تابستان و یا زمستان بدلیل جلوگیری از تبادل حرارت و یا برودت و در نتیجه صرف انرژی کمتر

·        افزایش عمر مفید ساختمان و دستگاههای تأسیساتی آن

·        عدم نفوذ نسبی آلودگی صوتی و ایجاد آرامش برای ساکنین ساختمان در شهرهای بزرگ

·        بازگشت سرمایه گذاری در امور ساختمان سازی در کوتاهترین زمان

·        عبور دادن لوله های آب و فاضلاب و برق و تلفن به سادگی از زیر شبکه پانل و نصب چهارچوب دربها و کلاف فلزی پنجره ها قبل از بتن پاشی و کلاً اجرای تأسیسات ساختمان با کمترین هزینه

·        عدم نیاز به کنده کاری و تخریب تأسیساتی دیوارها و سقف و در نتیجه عدم ایجاد نخاله های انباشته که صرفه جویی در هزینه و وقت را بدنبال دارد .

·        پس از بتن پاشی طرفین پانلها با ضخامت حداقل 4 سانتیمتر ، پانلها بی نیاز از ملات گچ و خاک میباشد و با اجرای پلاستر گچ ( سفیدکاری ) ، دیوارها و سقف آماده برای نقاشی خواهد بود .

·        حذف نعل درگاه در سیستم پیشرفته پانلهای ساندویچی .

·        حمل و نقل پانلهای ساندویچی با هزینه اندک صورت می گیرد . بطور مثال یکدستگاه تریلر قادر است حدود 1000 متر مربع پانل سانویچی را حمل کند .

·        استفاده از دیوار و سقف پانلهای ساندویچی در ساختمان سازی ، بهره وری مناسب آهن آلات مصرفی را موجب میگردد . بطور مثال باصرف 17 کیلوگرم در متر مربع فولاد بصورت مفتول و میلگرد می توان یک واحد مسکونی یک طبقه را بنا کرد .

بخش اول :

ضوابط بارگذاری ، تحلیل ، طراحی و مصالح

1- گستره

2- مشخصات مصالح

1-2-1- شبکه جوش شده و مفتولهای قطری

1-2-2- لایه عایق میانی

1-2-3- بتن پاشیدنی

1-3- بارگذاری و تحلیل

1-4- طراحی ساختاری ( سازه ای )

1-4-1- کلیات

1-4-2- مقاومت خمشی

1-4-3- مقاومت برشی

1-4-4- مقاومت در خمش و بار محوری همزمان

1-4-5- چگونگی فولادگذاری ، قرارگیری مفتولها و پوشش بتن

1-4-6- بازشوها

1-4-7- معیارهای تحلیل و طراحی در برابر آثار زمین لرزه

        1 - گستره

ضوابط این مجموعه معیارها ، صفحات ساندویچی ( 3D ) و سازه های متشکل از این صفحات را در بر می گیرد .

صفحات ساندویچی پیش ساخته که از این به بعد صفحه نامیده می شود از دو لایه شبکه فولادی جوش شده تشکیل شده است که در بین آنها یک لایه عایق از نوع پلی استایرن قرار گرفته و توسط اعضای قطری به یکدیگر متصل شده اند . مقاومت و انسجام این صفحات بوسیله مفتولهای قطری جوش شده به شبکه دو طرف تأمین                می شود .

این صفحات پس از بتن پاشی یا بتن ریزی بعنوان دیوارهای باربر داخلی و خارجی ساختمان مورد استفاده قــرار می گیرند . سازه متشکل از صفحات ساندویــچی به سازه هایی اطلاق می شود که کلیه بارهای ثقلی و جانبی وارد بر آن توسط صفحات تحمل می شود . از این صفحات می توان بعنوان تیغه های غیر باربر الحاقی به سایر اجزای باربر نیز طبق ضوابط مربوط به دیوارهای جداکننده استفاده نمود .

         2- مشخصات مصالح :   

1-2-1- شبکه جوش شده و مفتولهای قطری

1-2-1-1- شبکه جوش شده ( مش ) با ماشین آلات تمام اتوماتیک ساخته شده و بایستی الزاماً با استانداردASTMA85 مطابقت داشته باشد .

1-2-1-2- مشخصات مفتول شبکه جوش شده و مفتول قطری باید مطابق الزامات ذکر شده در استاندارد ASTMA85 باشد .

1-2-1-3- مشخصات جوش مفتولهای قطری باید مطابق با الزامات ذکر شده در استاندارد ASTMA85 باشد .

1-2-1-4- در صورتیکه مقاومت جاری شدن مفتولهای بکاررفته در شبکه از 400 NPA فراتر رود باید تنش نظیر کرنش 5/3 در هزار در نظر گرفته شود .

1-2-1-5- شکل پذیری مفتولهای بکاررفته باید مطابق با الزامات بند 4-6 آئین نامه بتن ایران باشد .

1-2-1-6- در مناطق با شرایط محیط بسیار شدید و فوق العاده شدید طبق بند 8-2-9-2 آبا باید از مفتولهای قطری گالوانیزه استفاده کرد که مشخصات آن مطابق با استاندارد ASTMA797 باشد ، همچنین در صورت تشخیص مراجــع ذیصلاح         می توان از شبکه جوش شده گالوانیزه استفاده کرد .

1-2-1-7- قطر اسمی مفتولهای شبکه جوش شده از 3 میلیمتر با گام 5/0 میلیمتر     می باشد.

1-2-1-8- قطر مفتولهای قطری حداقل 3/0 میلیمتر می باشد .

1-2-2- لایه عایق میانی :

1-2-2-1- لایه عایق از فوم پلی استایرن منبسط شده تشکیل شده که دارای حداقل چگالی اسمی طبق استاندارد ASTMA78 می باشد .

1-2-2-2- لایه عایق پلی استایرن تحت آزمایش استاندارد ASTMA84 آزمایش       می شود تا حراکثر پتانسیل گرمایی را دارا باشد .

1-2-3- بتن پاشیدنی ( شاتریک ) :

1-2-3-1- اجزای بتن پاشیدنی :

1-2-3-1-1- مشخصات کلی سنگدانه ها برای بتن پاشیدنی باید مطابق با مندرجات استانداردهای "دت 203 " و "دت 201 " دفتر امور فنی و تدوین معیارهای سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور باشد .

1-2-3-1-2- بــزرگترین انــدازه اســمی سنـگدانــه ها نبــاید از هیچ یک از مقادیر زیر تجاوز کند:

الف ) یک پنجم ضخامت فاصله آزاد بین شبکه جوش شده تا لایه عایق

ب ) سه چهارم حداقل فاصله آزاد بین شبکه جوش شده تا لایه عایق

تبصره– دانه بندی شماره 2 جدول 2-1 آئین نامه AC1506R-90 برای بتن پاشیدنی توصیه می شود .

در صورتیکه مهندس طراح پس از آزمایشهای گوناگون از یک نوع مصالح سنگی بتواند بتنی با مقاومت، کارایی، پمپ پذیری ، دوام و محصور شدن مناسب آرماتورها بسازد می تواند از آن مصالح نیز استفاده نماید .

1-2-3-1-3- استفاده از مصالح گردگوشه با درصد دانه سوزنی و پولکی به میزان حداکثر 10% درشت دانه توصیه می شود .

1-2-3-1-4- سیمان مصرفی در بتن پاشیدنی باید مطابق با شرایط بند 3-3 آبا باشد .

1-2-3-1-5- آب مصرفی در بتن پاشیدنی باید مطابق با شرایط بند 3-5 آبا باشد .

1-2-3-1-6- مواد افزودنی بکاررفته در بتن پاشیدنی باید با مندرجات بند 3-6 آبــا مطابقت داشته باشد .

1-2-3-2- طرح اختلاط :

1-2-3-2-2- مقدار نسبت آب به سیمان w/c بین 40/0 تا 55/0 می باشد .

1-2-3-2-3- حـداقل مقاومت مشخصه بتــن پاشیدنی مطابق بند 6-4-2 آبــا مشخص می گردد .

1-2-3-2-4- عیار سیمان در هر متر مکعب بتن پاشیدنی حداقل 350 بوده و حداکثر 500 می باشد .

1-2-3-2-5- روش بتن پاشی در این نوع سازه ها از نوع بتن پاشیدنی تر می باشد .

1-2-3-2-6- کارایی بتن پاشیدنی به گونه ای باشد که پمپ پذیری آن تأمین گردد . محدوده مناسب نشست بتن ( اسلامپ ) را می توان بین 40 تا 100 میلیمتر در نظر گرفت .

1-2-3-2-7- چگونگی اختلاط بتن ، عمل آوری و بتن پاشی در هوای سرد و گرم باید بر اساس مندرجات فصل هفتم آبــا صورت پذیرد .

1-2-3-2-8- زمان استفاده از بتن تازه به شرط تأمین کارایی حداکثر 90 دقیقه پی از اختلاط می باشد.

1-2-3-2-9- دمای محیط در زمان بتن پاشی حداکثر به 35 درجه سانتیگراد و حداقل به 5 درجه سانتیگراد محدود می گردد .

1-2-3-2-10- استفاده از مواد افزودنی باید مطابق با استانداردهای آبـــا باشد .

1-2-3-3- آزمایشهای بتن پاشیدنی :

1-2-3-3-1- بهترین روش آزمایش بتن پاشیدنی مغزه گیری می باشد .

بعلت محدودیت ضخامت بستن در این نوع سازه ها می بایست از نمونه مکعبی شکل ( چوبی یا فلزی به ابعاد حداقل 75*460*460 میلیمتر و یا نمونه 150*750*750 میلیمتر استفاده نمود . نمونه جهت آزمایش مقاومت فشاری و آزمایشهای دیگر از قبیل تخلخل ، وزن حجمی وغیره میباشد .

1-2-3-3-2- وضعیت پوشش میلگرد در نمونه های بند فوق بایستی مشابه شرایط اجرا باشد .

1-2-3-3-3- برای آزمایش مقاومت فشاری باید حداقل سه آزمایش که هر آزمایش شامل یک زوج نمونه مغزه گیری از قسمت بتن غیر مسلح وبرای سایر آزمایشها حداقل شش مغزه از قسمت بتن مسلح گرفته شود .

1-2-3-3-4- آزمایش مغزه ها باید مطابق "د ت 65" صورت پذیرد .

1- 2-3-3-5- ارزیابی نمونه های مغزه می بایست مطابق بند 6-6-5 آبا صورت پذیرد .

1-2-3-3-6- بمنظور ارزیابی کیفی بتن پاشیدنی میتوان از آزمایشهایی نظیر آزمایش چکش اشمیت ، بیرون کشیدن فولاد و نمونه گیری به شکل قالبهای استاندارد مکعبی یا استوانه ای و غیره مطابق با استانداردهای مربوطه استفاده کرد .

1-3- بارگذاری و تحلیل :

1-3-1- کلیه بارهای وارد به سازه بجز بارهای ناشی از زلزله باید براساس ضوابط استاندارد 519 ایران تحت عنوان "حداقل بار وارده به ساختمانها و ابنیه فنی" تعیین شوند .

1-3-2- در محاسبات زلزله با رعایت کلیه ضوابط ذکرشده ضریب رفتار حداکثر معادل 15 اختیار میشود .

1-3-3- اصول تحلیل سازه های صفحه ای و همچنین مشخصات مصالح ، مشخصات هندسی و مدل سازی آنها باید مطابق ضوابط بخش 3-10 آبا باشد .

1-4- طراحی ساختاری ( سازه ای ) :

1-4-1- کلیات :

طراحی اعضای ساختاری ( سازه ای ) در سیستم صفحه ای باید براساس مقررات آئین نامه بتن ایران ( آبا ) صورت گیرد مگر در موارد کمبود که صریحاً آئین نامه دیگری ذکر شده باشد .

1-4-2- مقاومت خمشی :

1-4-2-1- عملکرد ساختاری صفحات کف درصورت کفایت مفتولهای قطری بصورت ترکیبی کامل و بصورت دال یکطرفه خواهد بود .

1-4-2-2- در صورت عدم کفایت مفتولهای قطری برای تأمین شرایط بند فوق بایستی عملکرد مقطع با بهره گیری از تحلیل و محاسبات دقیق مشخص گردد .

1-4-2-3- طراحی خمشی براساس ضوابط فصل 11 آبا انجام می گیرد .

1-4-2-4- حداقل آرماتور مصرفی در صفحات سقف باید طبق بند 15-5-1-1 آبا تعیین شود .

1-4-3- مقاومت برشی :

1-4-3-1- مقاومت برشی صفحات دیواری باید طبق مقررات فصل 12 آبا تعیین شود . در این حالت ضخامت کل دیوار حداکثر باید معادل مجموع ضخامت لایه های بتنی دوطرف در نظر گرفته شود .

1-4-3-2- مقاومت برشی صفحات سقفی باتوجه به مشخصات هندسی ، تعداد ونوع اعضای قطری در صفحات طبق مقررات فصل 12 آبا محاسبه می گردد .

1-4-4- مقاومت در خمش و بار محوری همزمان :

1-4-4-1- مقاومت خمشی – محوری صفحات دیواری بایستی طبق مقررات فصل 16 آبا و باتوجه به عملکرد ترکیبی ، نیمه ترکیبی و یا غیر ترکیبی آنها محاسبه شود .

1-4-4-2- محدودیت میلگرد دیوارها طبق بند 16-4 آبا می باشد .

1-4-5- چگونگی فولادگذاری ، قرارگیری مفتولها و پوشش بتن :

1-4-5-1- چگونگی قرارگیری مفتولها در شبکه جوش شده و میلگردهای تقویتی باید مطابق با مقررات فصل 8 آبا صورت پذیرد .

1-4-5-2- مهار وصله آرماتورها و شبکه جوش شده طبق مقررات فصل 18 آبا می باشد .

1-4-5-3- پوشش بتنی روی شبکه جوش شده یا آرماتورها نباید کمتراز 18 میلیمتر باشد .

1-4-6- بازشوها :

1-4-6-1- در اطراف بازشوها باید فولاد تقویتی با سطحی معادل آرماتورهای قطع شده در هر جهت ، بصورت فولاد متمرکز در همان جهت قرار داده شود .

1-4-6-2- در هر دیوار صفحه ای سطح بازشوها نباید از یک سوم سطح کامل دیوار بیشتر باشد .

1-4-6-3- فاصله بازشوها تا انتهای دیوار باید حداقل 750 میلیمتر در نظر گرفته شود ؛ در غیر اینصورت باید تحلیل دقیق صفحات با منظور نمودن بازشوها انجام شود .

1-4-6-4- در صـورت بــهره گیری از تـــحلیل می توان مقادیر ذکــرشده در بندهای 1-4-6-2 و 1-4-6-3 را تغییر داد .

1-4-7- معیارهای طراحی در برابر آثار زمین لرزه :

1-4-7-1- حداقل مقاومت مشخصه بتن نباید از 20MPA کمتر باشد .

1-4-7-2- برای تأمین شکل پذیری لازم باید در محل برخورد دیوارهای باربر اصلی از کلافبندی قائم استفاده شود .

1-4-7-3- برای تأمین یکپارچگی و انسجام سقف باید کلافبندی افقی در بالای دیوارهای باربر اصلی تعبیه گردد .

1-4-7-4- کلافبندی های قائم و افقی باید به نحوی طراحی و تعبیه گردند که یک شبکه کلاف پیوسته فضایی تشکیل گردد .

1-4-7-5- در محل اتصال صفحه سقف به دیوار باید لایه عایق صفحات حذف و بتن ریزی انجام شود .

1-4-7-6- برای تأمین یکپارچگی و عملکرد جعبه ای سازه صفحه ای باید در محل اتصال صفحات دیواری به یکدیگر و صفحات دیواری به سقف از میلگرد دوخت استفاده گردد . تعداد و آرایش این میلگردها باید بر اساس آنالیز و یا آزمایشهای انجام یافته محاسبه گردد .

. مسائل اجرایی – کنترل کیفی: مطالب این بخش شامل نگهداری صفحات ، ضرورتهای اجرایی و کنترل کیفی مختص نظام صفحه ای می باشد . لازم به توضیح است که تمام دستورالعملهای اجرای سازه های بتن آرمه در این نوع سازه ها لازم الاجرا می باشد . 2-2- حمل و نقل و نگهداری صفحات : 2-2-1- صفحات باید در محیط های دور از تابش مستقیم اشعه خورشید و همچنین بارش باران و رطوبت با تغییرات حرارتی شدید نگهداری شوند . 2-2-2- صفحات نباید در معرض مواد آتش زا یا حرارت که باعث احتراق پلی استایرن گردد نگهداری شوند . 2-2-3- صفحات باید دور از مواد و شرایط محیطی خورنده فولاد و حلال پلی استایرن نگهداری شوند . 2-2-4- نگهداری صفحات روی یکدیگر باید به گونه ای باشد که جوش شبکه و مفتولها آسیب نبیند . 2-2-5- از بارگذاری و راه رفتن روی صفحات که باعث آسیب به شبکه جوش شده و مفتولهای قطری می گردد باید جلوگیری شود . 2-3- اجرا و کنترل کیفی نظام صفحات ساندویچی : 2-3-1- اجرای شالوده : 2-3-1-1- آرماتورهای انتظار شالوده ها باید در هر دو طرف داخل شبکه بندی قرار گرفته و به سمت شبکه جوش شده متمایل باشند . 2-3-1-2- برای تأمین پوشش داخلی آرماتورهای انتظار در پشت مسیر آنها باید بوسیله روشهای مناسب از جمله دستگاه دمنده حرارتی ( HEAT GUN ) ، لایه پلی استایرن در حدود 1 سانتیمتر ذوب شود تا حداقل پوشش 2 سانتیمتر تأمین گردد و پشت آرماتورها کاملاً با بتن پاشیدنی پر شود . 2-3-1-3- میلگردهای انتظار دیوارها باید حتماً از نوع آجدار باشد . 2-3-1-4- میلگردها در شناژ قائم باید تا کف شالوده ادامه پیدا کنند . 2-3-2- نصب صفحات دیوار و اتصالات : 2-3-2-1- در محل اتصال دو صفحه عمود بر هم آرماتورهای اتصال U شکل باید به صورتی روی هم قرار گیرند تا تشکیل خاموت بسته بدهند . 2-3-2-2- میلگردهای اتصال L ، U باید ترجیحاً بین شبکه جوش شده و لایه عایق قرار گرفته و به شبکه جوش شده بچسبند . 2-3-2-3- نحوه قرارگیری تار و پود شبکه اتصال ( مش تقویت ) دو صفحه باید به گونه ای باشد که حداکثر ضخامت بتن پوششی برای دیوار بدست آید . 2-3-2-4- در محل اتصال صفحات دیواری یا شالوده باید 5 سانتیمتر از پلی استایرن حذف شده و جای آن با بتن پر شود . 2-3-2-5- در محل بازشوها ( درب و پنجره ) باید پوشش 2 سانتیمتر بتن اطراف میلگردهای تقویتی دورتادور بازشوها کاملاً رعایت شود . 2-3-2-6- سیستم تأسیسات مکانیکی در سازه های صفحه ای ترجیحاً روکار باشد . 2-3-2-7- در صورت توکار بودن سیستم تأسیساتی ، لوله های آب باید از جنس پلیمری مناسب باشد . 2-3-2-8- بهتر است مسیر عبور لوله های تأسیسات قبلاً توسط اسپری یا ماژیک بر روی پلی استایرن نشانه گذاری شود ، سپس توسط روشهای مناسب ازجمله دمنده حرارتی مقداری از پلی استایرن در این ناحیه ذوب شود و لوله از داخل شیار عبور کند و به هیچ وجه نباید لوله های تأسیساتی باعث کاهش ضخامت بتن پاشیدنی شود . 2-3-2-9- در تمامی لوله های آب گرم در سیستم توکار باید پلی استایرن اطراف لوله به فاصله حدود 2 سانتیمتر برداشته شود بطوریکه لوله آب گرم باقشری از بتن دورتادور خود احاطه گردد . 2-3-2-10- محل اتصال مهارهای افقی و پانل بایستی حداقل سطح مقطع را اشغال کند تا ناحیه بدون بتــــن به کمترین مقـدار ممکن برسد . ( استفاده از مقطع دایره شکل توصیه می شود.) 2-3-2-11- باید همزمان با کار نصب تأسیسات ، نقشه اجرایی از تأسیسات توکار تهیه شود تا در صورت بروز مشکلات احتمالی ، محل و مسیر تأسیسات مشخص باشد تا در آینده تخریب اضافی صورت نگیرد . 2-3-3- نصب صفحات سقف و اتصالات : 2-3-3-1- نصب صفحات سقف ترجیحاً پیش از بتن پاشی دیوارها اجرا شود . 2-3-3-2- در قالب بندی سقف ها باید فاصله 2 سانتیمتری بین تخته قالب بندی و شبکه میلگرد جوش شده رعایت شود و به هیچ عنوان نباید قالب به شبکه میلگرد جوش شده بچسبد . 2-3-3-3- در وسط دهــانه تیــرها اجـرای خیز منفی به مقدار 200/1 طول دهانه توصیه می شود . 2-3-3-4- مجموعه داربست باید استحکام کافی جهت تحمل بارهای ثقلی سقف در حین اجرای بتن ریزی کلیه سطوح و همچنین نیروهای باد را داشته باشد . 2-3-4- بتن پاشی و بتن ریزی دیوارها و سقف ها : 2-3-4-1- در عملیات بتن پاشی به هیچ عنوان نباید به دلیل نصب قرنیز ضخامت بتن پایین دیوار کم شود . استفاده از قرنیز چوبی و نصب آن بعد از اتمام نازک کاری توصیه می شود . 2-3-4-2- در ساختن بتن ، پیمانه کردن وزنی مصالح ارجح است . 2-3-4-3- ساخت بتن با توجه به طرح اختلاط الزاماً باید توسط همزن های خودکار صورت گیرد و استفاده از روشهای دستی منع شده است . 2-3-4-4- مواد و مصالح برگشتی از عملیات بتن پاشی نباید مجدداً استفاده شود . 2-3-4-5- به علت ضخامت کم بتن در سازه های صفحه ای و تبادل حرارتی محیط با بتن ، می بایست توجه ویژه ای به محافظت و عمل آوری بتن شود. عمل آوردن باید بلافاصله بعد از پاشش آن آغاز شود. 2-3-4-6- در صورتیکه بتن از دستگاه بتن ساز تهیه می شود ، حداکثر باید در طول مدت 90 دقیقه مورد استفاده قرار گیرد ؛ این زمان برای شرایط آب و هوایی گرم  ( دمای بالای 25 درجه ) ، 45 دقیقه است . برای بتن های خاص با مواد افزودنی یا پوزولان ، زمان های فوق مطابق با نوع و میزان آن مواد تعیین می شود اما در هیچ حالت این مدت ا ز 120 دقیقه پس از اختلاط نباید بیشتر شود . 2-3-4-7- عملیات بتن پاشی در شرایط آب و هوایی زیر متوقف می شود : الف ) وزش بادهای شدید به نحویکه از اجرای مناسب بتن پاشی ممانعت کند یا باعث جدایی دانه ها و در نتیجه کاهش مقاومت شود ؛ طبعاً بتن پاشی در فضای درون ساختمان بدون اشکال خواهد بود . ب ) درجه حرارت محیط ، شرایط بند 1-2-3-2-9 را ارضاء نکند . ج ) باران باعث شسته شدن یا پوسته شدن سطح بتن پاشی تازه شود . 2-3-4-8- جــدول زیر حــداکثر مقدار اتلاف برگشت مصالح برای بتــن پـاشی را نشان می دهد . سطــــــــــــــــــــح درصد بــــازگشت مصالح کف یا دالـــــــها 5 – 0 دیوارهای قائــــــم یا شیبــدار 10 – 5 کـــار بالای سر 20 – 10 2-3-4-9- در صورت امکان کل ضخامت دیوارها یک لایه پاشیده شود . 2-3-4-10- در جاهایی که یک لایه بتن توسط لایه دیگری پوشانده می شود ابتدا باید اجازه داد لایه کمی سخت شده سپس تمامی مصالح شل ، ناهمواری و زیادی و مصالح بازگشتی که به سطح کار چسبیده است توسط جاروب خراشیدن یا وسایل دیگر برداشته شود ؛ سپس سطح مزبور با جریان سریع هوا – آب که از نازل خارج می شود تمییز شود . در نهایت سطح کار باید بطور کامل توسط یک چکش نواخته شود تا مخلهای سست که ناشی از حفره های تشکیل شده از مصالح بازگشتی یا عدم پیوستگی بتن پاشی هستند مشخص شده و حذف گردند . 2-3-4-11- عدد اسلامپ کم باعث اتلاف بیش از حد مصالح شده و عدد اسلامپ بیشتر می تواند باعث روانی مصالح روی سطح یا ریزش مصالح گردد ؛ لذا محدوده اسلامپ مطابق بند 1-2-3-2-6 برای بتن پاشیدنی می باید رعایت شود . 2-3-4-12- به منظور توزیع یکنواخت بتن پاشیدنی و کاهش اثر گلوله شدن ، نازل تقریباً عمود بر سطح دیوار تا حدود 15 درجه قرار داده می شود و بطور محوری به صورت یکنواخت با یک رشته از حرکتهای بیضوی یا دایره ای شکل کوچک گردانده می شود . 2-3-4-13- حرکت نازل بصورت جلو به عقب زاویه برخورد را عوض می کند و باعث اتلاف مصالح می شود . 2-3-4-14- نازل هرگز نباید بیش از 45 درجه از سطح مورد نظر زاویه بگیرد . در صورتیکه نازل با زاویه خیلی بیش از عمود بر سطح قرار گیرد ، بتن پاشیدنی چین می خورد و ایجاد سطوح ناهموار و بافت موجی می کند . این کار علاوه بر ضایع کردن مصالح ، باعث تخلخل و غیر یکنواختی بتن پاشیده شده نیز می شود . 2-3-4-15- بتن پاشی هرگز نباید به کنج ختم شود . 2-3-4-16- زاویه نازل نسبت به سطح دیوار باید حدود 90 درجه باشد در غیر اینصورت مصالح بازگشتی افزایش و تراکم و مقاومت بتن تا حد محسوسی کاهش     می یابد . در داخل کنجها پاشش روی نیمساز انجام می شود تا اتلاف مصالح و تخلخل به حداقل برسد . 2-3-4-17- فاصله بهینه نازل تا سطح مورد پاشش بین 50 تا 80 سانتیمتر می باشد . در صورتیکه فاصله از این مقدار بیشتر شود باعث افزایش مصالح بازگشتی و کاهش مقاومت و تراکم خواهد شد . در صورتیکه فاصله از این حدود کمتر شود باعث افزایش مصالح بازگشتی خواهد شد ولی کاهش تراکم و مقاومت را در پی نخواهد داشت . باید توجه داشت که در اثر این کاهش فاصله ، شخص بتن پاش در معرض اصابت ذرات بازگشتی می باشد . 2-3-4-18- به عنوان یک ارزیابی چشمی اگر بتن پاشیدنی روی شبکه میلگرد جوش شده بچسبد نشان دهنده دور بودن بیش از حد نازل و یا کم بودن سرعت آن است . جمع شدن تدریجی بتن در پشت شبکه نشان دهنده بتن پاشی صحیح می باشد . 2-3-4-19- بتن پاشی دیوار نباید از بالا به پایین صورت پذیرد ، این عمل تا حدود 60 تا 80 سانتیمتری از بالای دیوار ادامه یافته . عمل بتن پاشی از کنج دیوار و سقف به سمت پایین انجام می گیرد . 2-3-4-20- یک لوله دمنده هوا در طول عمل پاشش بایستی مورد استفاده قرار گیرد تا از انباشتگی مصالح روی سطوح جلوگیری نماید . در صورتیکه امکانات استفاده از این سیستم وجود نداشته باشد باید یک تخته چوبی یا یونولیت جلوتر از بتن پاشی حرکت کند تا مواد اضافی از بتن پاشی روی دیوار نچسبد . 2-3-4-21- مهارت فرد بتن پاش در کیفیت و مقاومت و تخلخل و تراکم بتن پاشیدنی بسیار موثر می باشد ، لذا باید قبل از شروع بتن پاشی به فرد پاشنده بتن آموزش لازم داده شود و سپس مورد آزمایش قرار گرفته و از نمونه های پاشیده شده توسط وی مغزه گیری و دیگر آزمایشات بعمل آید تا نحوه پاشیدن وی اصلاح گردد.

کاربرد پانل‌های ساندویچی کامپوزیتی در ایران و جهان

خواص مناسب پانل‌های ساندویچی کامپوزیتی، این قبیل محصولات را به عنوان گزینه‌های مناسب در ساختمان‌سازی مطرح ساخته است. طی سال‌های اخیر فعالیت‌های اندکی جهت تولید این پانل‌ها در بازار ساختمان کشور مشاهده شده است. با این وجود هنوز پتانسیل‌های استفاده نشدة بسیاری جهت به‌کارگیری این قبیل پانل‌ها در شهرهای بزرگ کشور که با معضل کمبود فضا روبرو هستند وجود دارد. مطلب زیر که برگرفته از مأخذ ذکر شده در انتهای مطلب می‌باشد، به بیان تجربه چند کشور جهان و دلایل عدم استقبال از پانل‌های ساندویچی در کشور می‌پردازد:

اروپا و آمریکا

استفاده از دیواره‌ها و پانل‌های ساندویچی طی سال‌های گذشته در اروپا و آمریکا رشد روزافزونی یافته است. این دیواره‌ها که برای ساخت خانه‌های پیش‌ساخته طراحی شده‌اند، به دلیل داشتن مزایایی از قبیل دوام و عملکرد محیطی خوب, وزن کم, قابلیت مونتاژ سریع و افزایش راندمان انرژی در ساختمان, مورد توجه بسیاری از پیشتازان صنعت ساختمان‌سازی قرار گرفته‌اند.

به عنوان مثال شرکت تکنولوژی‌های پیشرفته ساختمان، به منظور ترویج نوآوری در صنعت ساختمان آمریکا, کمک مالی را به ارزش 1.1 میلیون دلار به 6 پروژه صنعتی اعطا کرده است. یکی از برندگان این بورس‌ها، یک شرکت تولید کنندة پانل‌های کامپوزیتی روکش‌دار است. این پانل‌ها برای نصب به کمک زایده‌هایی در هم قفل می‌شوند.

طبق اظهارات این شرکت حتی اگر یک کارگر ساختمانی‌ ناوارد به مونتاژ این پانل‌ها گماشته شود, ساخت یک خانه 110 متر مربعی با سه اتاق خواب و دو حمام از این پانل‌ها، بیش از یک روز طول نمی‌کشد. قیمت خانه ساخته شده با این مواد با احتساب کل هزینه سرویس آشپزخانه, سیم کشی، لوله‌کشی, سیستم گرم کننده و لوازم برقی حدود 786 و 28 دلار تخمین زده شده‌است. آزمایشات نشان داده است که این خانه‌ها حتی می‌توانند در برابر طوفان و زلزله نیز به خوبی مقاومت کنند.

هندوستان

استقبال از این نوع پانل‌ها منحصر به کشورهای توسعه‌یافته نمی‌شود. استفاده از ساختارهای کامپوزیتی ساندویچی در بسیاری از کشورهای آسیایی همچون تایلند و هند نیز مورد توجه قرار گرفته است. در هندوستان هیئت ارزیابی و پیش‌بینی تکنولوژی (TIFAC) که عهده‌دار اجرای طرح توسعه و گسترش کامپوزیت‌های پیشرفته است، تولید و گسترش این گونه پانل‌های کامپوزیتی را به صورت جدی در دستور کار خود قرار داده است.

برای تولید پانل‌های ساندویچ، ابتدا الیاف طبیعی را طی فرآیند پالتروژن به شکل صفحات و روکش‌های مسطح شکل می‌دهند و سپس به کمک یک هستة فومی یا لانه‌زنبوری پانل‌های کامپوزیتی تولید می‌شوند. این پانل‌ها در ساخت بناها، سقف‌های کاذب و حتی در ساختار کرجی‌ها نیز مورد استفاده واقع شده‌اند. در کشور هند منابع فراوانی از الیاف طبیعی ارزا‌ن‌قیمت یافت می‌شود. این عامل باعث گردیده است تا هندوستان سرمایه فراوانی را صرف توسعة تکنولوژی کامپوزیت‌های الیاف طبیعی در صنعت ساختمان نماید.

ایران

رشد جمعیت در ایران و افزایش نیاز برای مسکن و فضای سکونت باعث شده است تا تقاضا برای هرچه کوچک‌تر، سریع‌تر و ارزان‌تر ساختن بنا افزایش یابد. رواج یافتن پارتیشن‌ها، سقف‌ها و دیوارهای کاذب در طی چند سال اخیر، موید این ادعاست.

طی سال‌های گذشته فعالیت‌هایی از سوی چند شرکت کوچک و بزرگ برای ساخت پانل‌های ساندویچی صورت گرفته است. دیوارهای پیش‌ساختة تولید شده توسط موسسة ساختمان‌سازی "سپ" در حقیقت نوعی از ساختارهای ساندویچی محسوب می‌شود. پانل‌های ساندویچی تولید شده در این موسسه از یک هستة فومی و لایه‌های بتن‌آرمه تشکیل شده است.

همچنین ساختار دیواره‌های کیوسک‌ها درحقیقت نوعی ساختار ساندویچی با هستة شبیه به لانة زنبوری و لایه‌هایی از جنس فایبرگلاس است. مواردی از کاربرد فایبرگلاس در ساخت دیوار‌ه‌ها و سقف‌های کاذب را که توسط کارگاه‌های کوچک تولید شده‌اند نیز در بازار می‌توان مشاهده کرد.

دلایل عدم استقبال از پانل‌های ساندویچی در کشور

عدم حضورگستردة پانل‌های ساندویچی در ساخت‌وساز کشور ما شاید بیش از همه متاثر از عوامل زیر باشد:

الف) قیمت بالا

مهم‌ترین دلیل این امر قیمت بالای فایبرگلاس در مقایسه با چوب و سایر مواد به کار رفته در تولید سقف‌ها و دیواره‌های کاذب است. از آنجا که هم قیمت مواد اولیه و هم هزینة ساخت پانل‌ها (که اغلب به روش پرهزینه و کند لایه چینی دستی تهیه می‌شوند) بالاتر می‌باشند، معمولاً استفاده از مواد سنتی متداول نظیر چوب به صرفه‌تر است.

ب)کیفیت ناکافی

عامل دوم را در عدم یکنواختی تولیدات وکیفیت سطح نه چندان زیبای این قبیل محصولات باید جستجو نمود. به دلیل ماشینی نبودن فرآیند تولید پانل‌های ساندویچی کامپوزیتی، معمولاً یکنواختی جنس محصول و کیفیت سطح مناسب قابل دستیابی نیست. از سویی بسیاری از محصولات متداول مانند صفحات چوبی یا صفحات MDF به کمک روکش‌هایی از جنس فرمیکا(HPL) شکل ظاهری بسیار زیبایی به دست می‌آورند که برای مصرف‌کننده بسیار جذاب‌تر از سطح فایبرگلاس است.

ج)سرعت تولید پایین

دلیل دیگر، کندی روش‌های تولید این محصولات در کشور است. بسیاری از این قبیل محصولات در کارگاه‌های کوچک که تکنولوژی تولید در آنها بسیار ابتدایی، کند و متکی به کارگر است تولید می‌شوند. بدیهی است که نرخ تولید پایین و غیرماشینی بودن فرآیند ساخت این پانل‌های ساندویچی نمی‌تواند جوابگوی نیاز رو به گسترش بازار باشد.

د) پایین بودن سطح تکنولوژی

مجموعة این دلایل را می‌توان در پایین بودن سطح تکنولوژی تولید پانل‌های کامپوزیتی در ایران خلاصه نمود. بالا بردن سطح تکنولوژی واحدهای تولیدی داخلی و انجام تحقیقات کاربردی می‌تواند گام مهمی در جهت ارتقای این قبیل محصولات کامپوزیتی در کشور محسوب شود. گرچه هم‌اکنون در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران یک پروژة تحقیقاتی در زمینة توسعة کاربرد پانل‌های ساندویچی ساختمانی در کشور در حال اجرا است، اما پاسخگویی به بازار گستردة کشور نیازمند صرف تحقیقات و بودجة بسیار بیشتری است.

ِ

1)    پانل‌های ساندویچی کامپوزیت:

پانل‌های ساندویچی اصطلاحاً به آن دسته از ساختارهایی اطلاق می‌شود که از یک هسته مرکزی ضعیف و لایه‌های خارجی قوی تشکیل شده باشد. معمولاً در ساخت این قبیل پانل‌های ساندویچی از کامپوزیت های الیاف شیشه (فایبرگلاس) و اخیراً از کامپوزیت‌های الیاف طبیعی کمک گرفته می‌شود. ِ

یک پانل ساندویچی در حقیقت از دو بخش اصلی تشکیل شده است: نخست هستة میانی که ضعیف و معمولاً حجیم است. دیگری پوسته‌های واقع در دو طرف هسته که قوی و معمولاً نازک هستند. معمولاً هستة ضعیف میانی از جنس فوم یا لانه زنبوری می‌باشد و پوسته‌های واقع در دو طرف هسته از کامپوزیت‌های الیاف شیشه یا الیاف طبیعی، ساخته می‌شوند. این ساختار به ظاهر ساده که به علت شباهت ظاهریش با ساندویچ به همین نام خوانده می‌شود، مزیت‌ها و قابلیت‌های فوق‌العاده‌ای از خود نشان می‌دهد.

یک ساختار ساندویچی، مقاومت بسیار بالاتری نسبت به تک‌تک اجزای خود دارد و از سبکی فوق‌العاده‌ای نیز برخودار است. همچنین هزینة نسبتاً پایینی داشته و به سرعت و سهولت می‌‌تواند در ساخت‌وساز مورد استفاده قرار گیرد.

بعد از پروفیل‌های پالتروژن و محصولات تهیه شده به روش قالب باز، پانل‌های ساندویچی مهترین مورد استفادة کامپوزیت‌ها در صنعت ساختمان است.

گرچه این پانل‌ها در گذشته از طریق لایه‌چینی دستی و روش قالب باز تهیه می‌شدند، اما امروزه به مدد فرآیندهای ماشینی، سرعت و کیفیت تولید این محصولات تا حد فوق‌العاده‌ای افزایش یافته است. همین مسئله موجب کاهش هزینه و افزایش استقبال از این محصولات گردیده است.
علاوه بر ساخت‌وساز، موارد استفادة زیادی از پانل‌های ساندویچی را در صنایع هوافضا، خودرو، کشتی‌سازی و غیره می‌‌توان مشاهده نمود.

2) مزیت‌های پانل‌های ساندویچی برای مصارف ساختمانی

آنچه پانل‌های ساندویچی را به عنوان گزینه‌های مناسب در ساختمان‌سازی کشورهای جهان مطرح ساخته است به شرح زیر است:

2-الف) سبکی فوق‌العاده

به علت استفاده از مواد سبک در هستة این پانل‌ها، وزن پانل به شدت کاهش می‌یابد. یک دیوارة ساندویچی در مقایسه با نمونة مشابه سیمانی یا آجری گاه تا50 برابر سبک‌تر است. این مسئله به ویژه در سبک‌سازی بنا، مقابله با زلزله و کاهش هزینة زیرسازی بسیار مهم است.

2-ب) مقاومت بالا

علی‌‌رغم سبکی فوق‌العادة پانل‌های ساندویچی، این محصولات مقاومت فوق‌العاده‌ای در برابر انواع بارهای فشاری و ضربه‌ای دارند. این پانل‌ها نیروی وارده را به خوبی جذب کرده و مقاومت بالاتری نسبت به چوب از خود نشان می‌‌دهند. این مسئله در ساخت دیوار‌ه‌ها و سقف‌های کاذب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

2-ج) مقاومت در برابر خوردگی و پوسیدگی
این قبیل پانل‌ها بر خلاف دیوار‌ه‌های متداول بتنی در برابر رطوبت هوا و شرایط خورندة محیطی دچار آسیب‌های ناشی از خوردگی نمی‌شوند. این مسئله باعث حداقل شدن هزینة تعمیرونگهداری می‌گردد. در مقایسه با پارتیشن‌های چوبی این پانل‌ها از طول عمر چندین برابر در محیط‌های مرطوب برخوردارند. همچنین به علت عدم پوسیدگی، از نظر بهداشتی نیز مطمئن بوده و جای نگرانی برای تجمع میکروب در ساختمان باقی نمی‌گذارد.

جزئیات اجرایی روش ساختمان سازی با پانلهای عایقدار

 

1- نحوه استقرار  بر روی شناژ به عنوان دیوار خارجی در ساختمان های بیش تر از دو طبقه

 

2- نحوه استقرار  بر روی شناژ به عنوان دیوار داخلی در ساختمان های بیش تر از دو طبقه

مقدمه:

1- این بخش حاوی جزئیات عمومی در کاربرد پانل های "پوما" می باشد و برای اجرای هر ساختمان خاص مشاوره با کارشناسان با تجربه سازه در بکارگیری میلگردهای تقویتی در دیوار و سقف ساختمان اکیدا توصیه می شود.

2- جهت اجرای عملیات بتن پاشی در سقف جزئیات شماره 6 و 8 علاوه بر اخذ نظر کارشناس سازه و تعبیه میلگردهای تقویتی، حتما        می بایستی پانل "پوما" با چوب بست مناسب از زیر مهار و ابتدا بتن پاشی زیر و سپس بتن ریزی روی سقف صورت گیرد.

 جزئیات اجرایی روش ساختمان سازی با پانلهای عایقدار « پوما »

 

3- نحوه اتصال دو قطعه پانل دیواری

4- نحوه اتصال دو دیوار متقاطع

جزئیات اجرایی روش ساختمان سازی با پانلهای عایقدار

 

11- نحوه جاگذاری چهارچوب درها در پانل دیواری

12- نحوه جاگذاری پنجره در پانل

جزئیات اجرایی روش ساختمان سازی با پانلهای عایقدار

21- جزئیات اجرایی کرسی چینی و پی زیر دیوارهای خارجی در ساختمان یک طبقه

آشنایی با المانهای ساندویچ پانل

ابتدا تعریف مختصری از سیستم ساختمای 3D به آگاهی عزیزان می رسانم، صفحات 3D در ساختمان به عنوان دیوارهای باربر و جداکننده و سقف و کف ساختمان به طور دلخواه کاربرد دارد و شبکه مش بیرونی و داخلی صفحات (هر دو طرف) با بتن ریز دانه بتن پاشی می شود، ضخامت بتن در هریک از لایه های طرفین حدود 3 تا 4 سانتی متر می باشد، ساختمان های احداثی با 3D رفتار سازه ای جعبه ای شکل (BOX) دارند در این نوع ساختمان ها انتقال نیرو به صورت خطی انجام نمی شود، بلکه به صورت سطحی است، در ساختمان های با سازه تیر و ستون انتقال بار به صورت خطی است یعنی بار هر طبقه از طریق تیرها به ستون و از ستون به فوندانسیون منتقل می شود، در ساختمان های تیر و ستونی در هنگام وقوقع زلزله با تخریب سازه ای در هر یک از اجزا اعم از تیرها یا ستون ها تخریب کلی و فروریزی ناگهانی صورت می گیرد، اما در ساختمان های احداثی با 3D چنانچه در اتصال یک دیوار یا سقف یا کف تخریبی ایجاد شود سایر اجزاء بار وارده را تحمل می نماید و مانع از تخریب کلی ساختمان می شوند. اتصال ساختمان در سازه های اسکلت فلزی یا بتنی پیش ساخته موضعی و محدود است و به خصوص اگر ضعف جزئی در هر یک از اتصالات وجود داشته باشد در اثر نیروی جانبی، ساختمان را در معرض تخریب و آسیب جدی قرار می دهد، اما در ساختمان هایی که با روش 3D ساخته می شوند یکپارچگی اتصالات یکی از مهم ترین ویژگیهای این روش ساختمانی می باشد و همین موضوع توجه مهندسین ساختمان را به این روش جلب کرده است. حال به تفکیک موضوع می پردازیم: الف: عده ای از سازندگان در ساختمان سازی صنعتی از قطعاتی به نام ساندویچ پانل پلی اورتان استفاده می نمایند که یکی از مواد مصرفی در تولید عایق اینگونه پانل ها که اختصاراً (P . U) نامیده می شود ایزوسیانات و ماده پلی یور است و دیگری که به عنوان مکمل یا اکتیو مورد استفاده قرار می گرفت گاز فریون 11 به میزان 10 کیلوگرم در هر متر مکعب عایق می باشد که با توجه به تولید پانل های P.U توسط سه کارخانه بزرگ و چندین کارگاه کوچک در کشور که سالانه حدود 1،500،000 وارد متر مربع می باشد و جهت تولید این مقدار P.U حدود 1500 تن گاز فریون 11 وارد چرخه آلاینده های محیط زیست می شود، مضافاً اینکه هنگام تولید پانل و پس از آن نیز خطر گاز سیانور ناشی از ماده ایزوسیانات انسان ها، محیط زیست و دیگر جانداران را تهدید می کند. چنانچه در پوشش دیوار و سقف سالن های سوله ساندویچ پنل های پلی استایرن جایگزین پانل های P.U شود علاوه بر حمایت از تولید داخلی (مواد اولیه پلی استایرن را پتروشیمی تبریز تولید می نماید) از خروج مقدار قابل ملاحظه ای ارز نیز جلوگیری خواهد شد، زیرا مواد اولیه P.U کلاً وارداتی است. ّ: حال اگر در ساختمان سازی به جای آجر و دیگر مصالح پانل های عایقدار " پوما " را جایگزین کنیم به جهت عایق شدن دیوارها و سقف ساختمان ها، مصرف سوخت کاهش می یابد در نتیجه دود آلاینده بخاری ها، آبگرمکن ها و شوفاژها به میزان زیاد کاهش می یابد و طبعاً در کاهش آلودگی از ناحیه نیروگاه های گازی نیز شاهد وضعیت بهتری خواهیم بود و شاید دود دودکش های بلند کارخانه های تولید آجر نیز کاهش یابد. 1- نفوذ آلودگی صوتی شهرهای بزرگ به منازل شهروندان کاهش می یابد و آن ها در محیط آرام تری به استراحت و تجدید قوا می پردازند. 2- به طور کلی در هزینه های بخش ساختمان سازی و صنایع جنبی صرفه جویی قابل ملاحضه ای خواهیم داشت. نگاهی نو به ساختمان سازی به روش صنعتی: ساخت و ساز مسکن به روش سنتی در دهه های اخیر جوابگوی رشد فزاینده جمعیت در کشور ما نبود، هر چند که عده ای از سازندگان صنعت ساختمان کشور سعی نمودند با ارائه انواع قطعات پیش ساخته در عرصه ساختمان سازی صنعتی راه کارهای نوینی بیابند، اما به دلایل آتی الذکر موفق نبوده اند. انواع پانل های متداول در کشورهای پیشرفته مانند ساندویچ پانل، درای وال، ورق آزبست، پلاستوفرم و غیره به دلایل بیگانه بودن با فرهنگ جامعه ما و گرانی آن و از طرفی بعضاً وارداتی بودن مواد اولیه آن ها مطلوب نبود، لذا تنها راه حل این بود که روش پیش ساخته جدیدی را که ارزبری هم نداشته باشد در کپسول و پوشش سنتی جایگزین و ارائه نمود که در جهت دستیابی به این هدف شرکت پولاد مشبک ایستا اقدام به طراحی و تولید " پوما " نمود که یک قطعه پیش ساخته، سبک وعایق دار است که پس از ملات پاشی طرفین آن نمادی کاملاً سنتی می یابد که این همان نقطه مطلوب در ساختمان سازی صنعتی و یا انبوه سازی مسکن به طریقه سریع الاحداث در کشورمان می باشد.

پانل های سبک دیوار و سقف:

چکیده برای ساختن اسکلت یک ساختمان کوتاه مرتبه، پانل های متشکل از دولایه شبکه آرماتوربندی که با میلگردهای زیگزاگی شکل به هم وصل می شوند، مورد استفاده قرار می گیرند. با قرار دادن یک لایه فوم بین دو سطح شبکه سطح، در حین اجرا، عملیات پاشیدن بتن (شاتکریت) به راحتی از دو طرف بر روی سطوح انجام   می شود. کاربرد چنین پانل های سبکی، می تواند وزن سازه را به حدود نصف کاهش دهد. بارگذاری جانبی یک طرف وارده به نمونه آزمایشی با مقیاس 2/1 اندازه واقعی با استفاده از مصالح و روش ساخت مذکور نشان داده که بار نهایی می تواند چند برابر بیشتر از بار طراحی بوده و همه تغییر مکان های نسبی مورد نیاز نیز به خوبی تامین شوند. نتایج آزمایش های دو بعدی بر روی پنل های ساخته شده با مصالح مشابه، نخست خلاصه شده و سپس در تئوری پیشنهادی مورد استفاده قرار گرفته است.شبکه های سیمی دولایه که به روش خاصی ساخته شده و بین آن ها از یک لایه فوم استفاده گردیده، برای تقویت قاب های بتن مسلح آسیب دیده به کار رفته اند (شکل 1a) و یا در ساخت سازه های کوتاه مرتبه استفاده شده اند (تصویر 1 تا 5). مقاطع جانبی و قائم از پانل ها که با مصالح خاص ساخته می شوند در شکل 2b داده شده است. بعد از نصب لایه ها و قراردادن پانل در جای خود، دو طرف پانل های بتن پاشی می گردد . تکنیک های متعددی برای اتصال قاب آسیب دیده به دیافراگم پانل ها به کار گرفته و آزمایش شده است. شکل 1b نتایج منحنی های هیسترزیس بارگذاری را نشان     می دهد. برای آشنایی با جزئیات این بررسی به مرجع شماره {2} رجوع شود. منحنی E در شکل 1bمتعلق به قاب بتن مسلح است که در معرض همان شرایط تغییر مکانی قبل از نصب دیافراگم ها قرارداده شده است. منحنی B به صورت تحلیلی از تفاضل منحنی E از منحنی A (با همان ساختار وشکل پانل های استفاده شده در سازه سه بعدی مطالعه شده در این مقاله) به دست می آید. از منحنی B که به صورت مستقل در شکل 1cدیده می شود به صورت تقریبی می توان رابطه بین تنش های برشی و تغییر شکل های برشی را به دست آورد، که به صورت جداگانه در شکل 1dآمده است. روشی که در این قسمت به کار رفته توسط دو معادله در همان شکل خلاصه شده است. شیب نزولی منحنی مزبور در محاسبات تئوری به کار نرفته و در عوض از شیب صفر استفاده شده است. تاثیر و بازدهی دیافراگم های اضافه شده بر روی مقاومت و سختی جانبی قاب آسیب دیده به راحتی با مقایسه شیب ها در ابتدا و در نقاط انتهایی که به هم می رسند دیده می شود. در شکل 1a، به سختی می توان ترک های ریزی بر روی سطح پانل در وضعیت بار نهایی، و نیز مقادیر محدود خرابی و آسیب دیدگی در گوشه های دیافراگم مشاهده نمود. نمونه آزمایش: یک نمونه سه بعدی با مقیاس 2/1 با استفاده از سیستم پانل های شبکه آرماتورگذاری سبک در آزمایشگاه ساخته شد که بعد به کمک بتن پاشی در محل به صورت دیوارهای سازه ای در آمدند. طرح کلی، مقاطع و نیز جزئیات پانل های شاتکریت شده به طور شماتیک در شکل 2 داده شده است. مهار نمودن نمونه به پی گسترده (که به نوبه خود به کمک پیچ های پر مقاومت پس کشیده شده به کف آزمایشگاه متصل شده است)، اتصالات پانل ها، جزئیات آرماتورگذاری اطراف بازشو در دیوارها و نیز مراحل مختلف ساخت نمونه مورد نظر در شکل های 1 تا 5 داده شده است. این نمونه مدل کوچک شده یک سازه واقعی است که مورد بررسی قرار گرفته است. عایق حرارتی خیلی خوب، وزن کل کاهش یافته و سرعت بالای ساخت، از امتیازات اصلی این روش ساخت می باشد. قبل از آماده ساختن نمونه سه بعدی، آزمایش های مقدماتی مثل: آزمایش بارگذاری محوری بر روی پانل ها {1}، بارگذاری تناوبی در صفحه پانل ها {2} و بارگذاری خارج از صفحه پانل ها {3}، بر روی پانل های مشابه در آزمایشگاه انجام گرفت.با توجه به نتایج اولیه، رفتار شکل پذیرتر، ظرفیت جذب انرژی بیشتر، حاشیه ایمنی بالاتر و نیز وقوع خسارات موضعی قابل تعمیر در عوض شکست های کلی انتظار  می رود.مدل مورد نظر برای نیروی برشی پایه 26KNکه متناسب با %25 وزن کل سازه است و ضوابط آیین نامه جدید زلزله ترکیه سال 1998 {4} را تامین می کند، طراحی شده است. از میلگرد به قطر 3mm برای شبکه بندی استفاده گردید که بدون تغییر شکل های اولیه و در دوراستای افقی و عمودی در فواصل 10cm از یکدیگر جوش شدند. مقاومت حد جاری شدن این میلگردها حدود 500MPa می باشد. آزمایش های نمونه استوانه ای شکل نشان می دهد که متوسط مقاومت فشاری بتن شاتکریتی حدود 14MPaمی باشد. آزمایش نمونه استوانه ای به اندازه کافی برای بررسی کیفیت بتن شاتکریتی مناسب تشخیص داده شد . برپایی دستگاه آزمایش: دو جک هیدرولیکی دو جهته با ظرفیت 300KN در وضعیت افقی بین نمونه آزمایش و دیوار بتن آرمه تکیه گاهی قرارداده شد. بار جانبی کل به دو قسمت مساوی در ابتدا تقسیم شده و سپس هر یک از نیروها به دو بخش تقسیم می گردد. به گونه ای که نیروی وارده به هر دیوار متناسب با سختی جانبی آن می باشد (عکس شماره6). سپس هر کدام از این بارها جانبی به کمک بازوهای صلیب بارگذاری در بالای نمونه ها و توسط اتصالات برشی که در داخل نمونه جاسازی شده در طول دیوارهای برشی انتقال می یابند. بدین ترتیب نیروهای متمرکز وارده به صورت بار گسترده یکنواخت به هر دیوار اعمال می گردد. نیروهای وارد بر دیوارها، در هر لحظه توسط نیروسنج ها اندازه گیری شده و لذا نیروی وارده به دیوار وسطی به راحتی از تفاضل نیروهای گرفته شده به وسیله دیوارها، از کل نیروهای وارده به نمونه ناشی از بار اعمال شده محاسبه می گردد. با استفاده از مجموعه دستگاه آزمایش، سعی شده تا پخش نیروهای جانبی مساوی با نیروهای اینرسی واقعی قابل انتظار در یک زلزله باشد. این فرض از آنجایی که سازه به طور نسبی صلب بوده و تا رسیدن به بار طراحی رفتاری الاستیک انتظار می رود، حداقل تا آن حد معتبر می باشد. فرض شده است که دیوارهای عمودی، بارهای برشی چندانی تحمل نمی کنند. تغییر مکان های در صفحه و خارج صفحه هر دو انتهای نمونه و نیز لغزش نسبی احتمال روی کف آزمایشگاه به صورت خودکار ثبت می گردد و منحنی های تغییر مکانی به دست می آیند (شکل3). متوسط مقادیر ثبط شده توسط تغییر مکانسنج ها و کل بار جانبی برای رسم شکل 3 به کار رفته اند. لغزش نمونه تغییر مکان های خارج از صفحه، مقادیر ناچیزی مشاهده شدند. اگر چه بارهای جانبی اعمال شده در طول آزمایش به حدود 10 برابر تراز بار طراحی رسید، به خاطر محدودیت های دستگاه بارگذاری دستیابی به ظرفیت نهایی بار سازه ای ممکن نشد. شایان ذکر است که حتی در تراز بار حداکثر، تنها ترک های جزیی و مویی مشاهده گردید و اثری از شکست و گسیختگی موضعی دیده نشد. نتیجه گیری: نمونه ای با 1/2 مقیاس واقعی که از اعضای پانل ساندویچی با اتصالات مناسب تشکیل شده و در محل بتن پاشی گردید، تحت بارگذاری جانبی یکطرفه در آزمایشگاه قرار گرفت. با وجودی که بارهای جانبی به حدود 10 برابر تراز بارهای طراحی افزایش یافت، ولی فقط ترک های جزیی باریکی بر روی سطوح مشاهده گردید وهیچ گونه شکست موضعی خاصی دیده نشد. موضوع جالب اینکه هیچ گونه جدایی و ناپیوستگی بین دولایه دیوارها به وجود نیامد. نتایج این تحقیق نشان     می دهد که در صورت رعایت ضوابط خاص اعضای پانل ساندویچی با اتصالات مناسب و شاتکریت با شرایط و ضخامت صحیح به جای ساختمان های بنائی از روش مذکور می توان در ساختمان های کوتاه مرتبه بهره جست.

مزایای سازه های مشبک سه بعدی  ( پانل های ساندویچی )

1) پارا مترهای معماری:

 انعطاف پذیری پانلهای 3D قبل از بتن پاشی سبب می شود بتوان طرحهای مختلف مورد نظر مهندسان معمار را فراهم نمود، همچنین ضخامت کم اشغال شده توسط دیوارهای پانلی سبب ایجاد فضای مفید بیشتری در ساختمان می گردد.

2) صرفه جویی در مصرف انرژی :

 وجود لایه پلی استایرن در داخل پانل های سقفی و دیواری موجب انتقال کمتر حرارت و برودت  از فضایی به فضای دیگر شده و از هدر رفتن انرژی جلوگیری می نماید که این مقوله در سیاست گذاریهای کلان حائز اهمیت است. میزان این ایزولاسیون حرارتی و برودتی بسته به ضخامت لایه پلی استایرن و دانسیته آن و همچنین ضخامت لایه های بتنی ، قابل تغییر می باشد. 

3) کاهش جرم ساختمان :

 با توجه به نقش سازه ای پانل ها در ساختمان، جرم محاسباتی ساختمان نیز به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.

4) عملکرد سازه ای :

 اتصال پانل ها به یکدیگر و یا سقف فونداسیون به نحوی پیش بینی شده است که پیوستگی کامل بین اعضای سازه ای به وجود می آید ، همچنین ایجاد اتصالات خطی در محل تلاقی پانل های سقفی و دیواری سبب توزیع یکنواخت نیروی اعمال شده در دیوارهادر مقایسه با اتصالات گرهی می گردد، لذا مقاومت آن در برابر بارهای افقی ( باد و زلزله ) مطلوب می باشد.

5) صرفه جویی در مصرف مصالح ساختمانی :

با استفاده از پانل های سبک مذکور برای ساخت دیوارها سقف ها و پله ها در ساختمان های کوتاه 2 طبقه نیاز به استفاده از اسکلت فولادی و یا بتن آرمه نمی باشد ، بنابراین صرفه جویی قابل ملاحظه ای از نظر مصرف مصالح ساختمانی به خصوص فولاد در ساختمان ها می شود . ضمناً در صورت اجرای صحیح سقف ها و دیوارها ، پوشش های نازک کاری در اینگونه سیستم ها در مقایسه با روش های سنتی کمتر بوده و از این لحاظ نیز صرفه جویی در مصالح ساختمانی به عمل می آید.

6) سرعت در اجرا :

 با توجه به سبک بودن پانل ها حمل آنها ار کارخانه به محل کارگاه ساختمانی با سرعت و سهولت  انجام شده و در کارگاه نیز نصب قطعات نیاز به جرثقیل و وسایل خاصی نداشته و از طریق کارگران ساختمانی به سادگی انجام می شود . سبک بودن و سهولت در جابجایی  و نیز سادگی نصب قطعات و نیز بزرگ بودن ابعاد پانل ها زمان انجام کار و نیروی انسانی مورد نیاز را کاهش می دهد.

7) مقاومت در برابر آتش سوزی :

به دلیل وجود لایه های بتن در دو طرف پانل ها ، مقاومت خوبی در برابر آتش سوزی دارند ، همچنین پلی استایرن مورد استفاده در تولید این پانل ها از نوع غیر قابل اشتعال می باشد و از انتشار آتش جلوگیری می نماید.

8) تاسیسات ساختمانی :

 با استفاده از این پانل ها ، لوله های تاسیساتی قابل نصب در زیر شبکه مفتولی داخلی دیوارها بوده و همزمان با نصب پانل ها می توان بخش های تاسیساتی را نصب و آماده بهره برداری نمود.

9) حوادث غیر مترقبه : ساخت سریع ساختمان های یک طبقه با این سیستم ، امکان اسکان آسیب دیدگان ناشی از حوادث غیرمترقبه مانند سیل و زلزله را در زمان کم فراهم  می سازد.

پانل های گچی

	محصولات شرکت دیواره گچی د لیجان در حال حا ضر در دو مدل یک سوراخه ودوسوراخه به ابعاد٦/٦٦*۵۰ سا نتیمتروبه ضخا مت       استا ندارد ۱۰ سا نتیمتر عرضه می گردد (قطر سوراخ ها در نوع تک سوراخه ۴۵ میلیمتر ودر نوع دوسوراخه ٣۰ میلیمتر می با شد) ، سطح این پا نل ها کا ملاًصیقلی بوده ودر چهار طرف آن دارای کام وزبا نه ا ست که سرعت ، کیفیت ومقاومت دیواره نصب شده را به حداکثر می رسا ند . به دلیل پخت مخصوص این پا نل ها در ما شین آلات تولیدی (علاوه بر ا ستا ندارد بودن آنها وصیقلی بودن سطح پا نل ها) کیفیت سازهای پا نل گچی تولید شده بسیار بالا بوده وبا زما نبندی وترکیب صحیح گچ در این دستگا ه ها ،دیوارهای گچی با بهترین ومطلوب ترین کیفیت برای کلیه فضا های داخلی ساختمان شا مل سرویسهای بهدا شتی وآشپزخا نه تولید می گردد . در ضمن به دلیل مجوف بودن ، وزن این پا نل ها سبک تر بوده ، عا یق حرارتی وصوتی بهتری ا یجاد می نما ید درعین ا ینکه مشخصات سازه ای آن در بالاترین سطح ممکن حفظ می گردد. مشخصات فنی پا نل های گچی به شرح ذیل می با شد :
	ابعاد   ۶۶/۶ * ۵۰ * ۱۰  سا نتیمتر           وزن هر پا نل ۲۱ قابلیت تولید از۱۴ الی ۲۴ کیلوگرم وزن هر متر مربع ۶۳ قابلیت تولید از ۴۲ الی ۷۲ (کیلوگرم به مترمربع) مقا ومت فشاری ۶۶ کیلوگرم بر سا نتیمتر مربع مقاومت خمشی ۱۱ کیلوگرم بر سا نتیمتر مربع ضریب حرارتی (K) ۱/۹۴ Kcal/Hr. C ضریب حرارتی (λ) ۰/۳۱ Kcal/Hr. C ضریب صوتی ۳۸ Db د سی بل در ۵۰۰ Hz)) ضریب صوتی ۴۲ Db دسی بل در۱۰۰۰ Hz)) توجیه اقتصادی و فنی پانل های گچی : در جدول ذ یل توجیه ا قتصا دی وفنی ا ستفاده از پا نل های پیش سا خته گچی دلیجان در مقا یسه با آجر سفال سوراخ دار ، آجر سفال تیغه ، بلوک سیپورکس وبلوک هبلکس را ملاحظه می فرما ئید .
	ردیف دیوار چینی برحسب Kg/m۳ بدون گچ وخاک وپلاستر گچ وزن بر حسب هر متر مربع دیوار ده سانتیمتری آماده رنگKg/m۲ مقاومت فشاری Kg/m۲ ۱ با آجرفشاری وملات ما سه وسیمان ۱۸۵۰ ۲۳۵ ۱۵۰-۸۰ ۲ با آجرسفال وملات ما سه وسیمان ۲۱۰۰ ۲۶۰ ۱۵۰-۸۰ ۳ با آجر مجوف وملات ما سه وسیمان ۸۵۰ ۱۳۵ ۱۵۰-۸۰ ۴ پیش سا خته بتونی ۲۱۰۰ ۲۶۰ ۱۵۰ ۵ با بلوک Ytong مخلوطی ازسیمان ،آهک، ماسه سیلیس وپودرآلومینیوم با ملات ما سه وسیمان ۷۵۰=۱۵۰+۶۰۰ ۱۱۵ ۲۰ ۶ پا نل گچی مجوف با ملات ومواد تا خیر دهنده ۶۰۰=۲۰+۵۸۰ ۶۰ ۷/۶۶ ۷ بتون های سبک ازقبیل بتون متخلخل با مواد شیمیا یی وبتون ورمیکولای ۸۰۰-۴۰۰ ۱۲۰-۸۰ - مزا یای پا نل های پیش سا خته گچی: ۱ ) ارزانترین مصالح : با در نظر گرفتن کلیه هزینه ها تا مرحله " آماده برای نقا شی " شامل قیمت مصالح ، حمل ، ملات ما سه وسیمان وگچ ، مصالح ود ستمزد گچ وخاک وگچ ، بنای نصاب وکارگر ، قیمت هرمترمربع د یوار چیده شده به وسیله پا نل های گچی دلیجان بین ۴۸ ٪ تا ۵۴ ٪ از دیگرمحصولات مشا به ارزانتر می با شد . ۲ ) سبک ترین مصالح : با توجه به جدول مقا یسه ای وبا در نظر گرفتن وزن ملات ، گچ وخاک وگچ ، وزن هرمترمربع دیوارگچی دلیجان ۸۳ کیلوگرم ا ست که در مقایسه با دیگر مصالح بین ۵۵ ٪ تا ۷۴ ٪ سبک تر می با شد . همچنین با توجه به اینکه قدرت تخریب زلزله به حا صل شتاب وارده زلزله به زمین مورد نظر وجرم سازه آن ارتباط دارد ، لذا سبک کردن وزن سا ختمان یکی از راه های موثر برای بهینه شدن سازه  میباشد. ۳ ) صرفه جویی در مصرف آهن : با در نظرگرفتن کاهش قا بل ملاحظه در وزن دیوارهای داخلی با استفاده از پا نل های گچی د لیجان ، چنا نچه سازه ای با در نظرگرفتن این پا نل های برای کلیه دیوارهای داخلی سا ختمان طراحی ومحا سبه می گرددکا هش حداقل ۴ تا ۶ کیلوگرم درمترمربع ، در وزن آهن مصرفی در ساختمان،به آسا نی میسر ا ست . ۴ ) سریع ترین اجرا : یک بن‍ّا ویک کارگر می توا نند به طورمتوسط روزا نه ۵۵ مترمربع دیوارگچی د لیجان را نصب نما یند . (تا ۸۵ مترمربع در روز نیز ا مکان پذ یرا ست) در حالی که برای نصب دیگرمصالح نیاز به یک بنّا و دو کارگربوده ومتوسط اجرای روزا نه بین ۲۰ الی ۴۰ مترمربع می با شد ، لذا نه تنها سرعت نصب پا نل های گچی د لیجان بسیار بالا تر از دیگر مصالح می با شد (۳۸ ٪ تا ۱۷۵ ٪ سریع تر) ، بلکه اجرت نصب آن نیز بسیار کمترا ست ۴۳٪ الی ٧۱ % ارزان تر از دیگر مصالح ) . ۵ ) صرفه جویی در هزینه ملات : در حالی که برای هریک از مصالح مشا به بین ۱۵ الی ٦۰ کیلوگرم در مترمربع ملات ما سه وسیمان مورد نیاز ا ست ، در اجرای یک مترمربع پا نل گچی د لیجان فقط یک کیلوگرم ملات گچ وسریش مخصوص می شود . ٦ ) صرفه جویی در هزینه گچ وخاک : پا نل های گچی د لیجان نیازی به گچ کاری ندارد ومی توان با اجرای صحیح د یواره ومطا بق د ستورات کارخا نه روی آ نرا مستقیماً نقا شی ویا با کا غذ دیواری پوشش داده ویا کا شی کاری نمود ، لذا به علت عدم نیاز به گچ وخاک تا حد ود ۱۰۰ کیلوگرم در مترمربع وزن کل دیوارکا هش    می یا بد که این رقم در محا سبا ت سا ختما نی رقم قا بل توجهی می با شد . ٧ ) ا فزایش سطح مفید : در اجرای دیواره با مصالح سنتی به د لیل گج کاری وخاک ، ضخا مت یک دیوارخالی به طور متوسط ۱٧ سا نتیمتر می با شد (۱۰ سا نتیمتر ضخا مت د یوار به علاوه ۵/٣ سا نتیمتر ضخا مت گچ وخاک وگچ در هر طرف دیوار) در حالی که در اجرای د یوار پار تیشن با پا نل های گچی د لیجان ضخا مت د یوار بین ۱۰ الی ۱۱ سا نتیمتر می گردد (۱۰ سا نتیمتر ضخا مت د یواره ودرصورت نیاز ۵/۰ سا نتیمترگچ در هر طرف) لذا با یک محا سبه ساده مشا هده می شود که همین صرفه جویی نه تنها کیفیت آپارتمان سا خته شده توسط سازنده را ارتقاء می دهد ، بلکه به تنها یی چند ین برابر هزینه دیوارچینی را به صورت افزایش مفید به سازنده وخریدار باز می گردا ند . ٨‌ ) سطح ا ستا ندارد وکاملاً صیقلی : چون پا نل های گچی د لیجان توسط ما شین آلات ا توما تیک ودقیق تولید می گردند لذا سطح آنها کا ملا ًصیقلی بوده ، ا بعاد پا نل های ا ستا ندارد وا تصالات (کام وزبا نه) کا ملاً دقیق می با شند وبه همین علت ضایعات این پا نل ها بسیار کم وا جرای آنها در مقا یسه با دیگر مصالح بسیار دقیقتر ا ست . ٩ ) عایق صدا : پا نل های گچی د لیجان به دلیل مجوف بودن عا یق بسیار خوبی در برابر صدا های گوناگون می با شد (ضریب های صوتی در صفحه ٢ ارا ئه شده است). ۱۰) عایق حرارت : پا نل های گچی د لیجان عایق بسیار موثری در مقا بل حرارت وسرما می با شند .(ضریب های حرارتی در صفحه ٢ ارا ئه شده ا ست) . ۱۱) نصب آسان تا سیسات : با ا ستفاده از پا نل های گچی د لیجان به را حتی می توان لوله های آب وبرق را از سورا خهای آن به طور ا فقی عبور داده ونیازی به لوله خرطومی نمی با شد . ۱٢) حمل آسان : پا نل های گچی د لیجان در پا نل های مخصوص بسته بندی شده وبه محل کارگاه سا ختما نی حمل می گردد .(هر پالت شا مل ٨ یا ۱٢ مترمربع پانل گچی می با شد .) لذا به بهترین نحو در محل کارگاه سا ختما نی تخلیه ویا توسط جرثقیل به محل دلخواه قا بل حمل می با شد . نحوه ی اجرای پانل های ساندویچی:

            

            

            

   

نمونه های اجراشده در بناهای مختلف:

                            

                               

                             

آجر

آجر

آجر های نسوز:

آجرهای نسوز در واقع نوعی چینی هستند که از خاکهای نسوز تهیه می‌شود. چینی ، نوعی سرامیک مرغوب است که دارای ساختاری ظریفتر و متراکمتر از سفال است. دمای پخت آجرهای نسوز ، حدود 1500 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.

کاربردهای آجرهای نسوز :

از آجرهای نسوز بدلیل مقاومت حرارتی بالا ، در پوشش درونی کوره‌های صنعتی استفاده می‌شود. آجرهای نسوز انواع مختلفی دارد. باتوجه به نوع ماده استفاده شده در ترکیبات آنها ، گستره‌های مختلفی را تحمل می‌کنند. تا دهه 1960 از کربن و خاک نسوز برای پوشش کوره‌ها استفاده می‌شد، اما امروزه با ساخت انواع آجرهای نسوز از آنها در پوشش داخلی کوره استفاده می‌شود.

آجرهای سیلیسی :

قسمت عمده این آجرها را خاک‌های سیلیسی که به کوارتزیت معروف است تشکیل می‌دهد. کوارتزیت شامل 95% SiO2 و به مقدار جزئی Al2O3 ، Fe2O3 ، TiO2 ، K2O و Na2O می‌باشد. از این آجرها در گذشته برای پوشش جدار درونی کوره‌های فولادسازی استفاده می‌شد.
ولی بدلیل رسانایی گرمایی زیاد در نفوذناپذیری در مقابل گازها ، امروزه بیشتر برای پوشش جدار درونی کوره‌های تولید خمیر شیشه در کارخانه‌های شیشه سازی ، کوره‌های کک سازی گازسوز و کوره‌های سرامیک سازی استفاده می‌شود.

آجرهای آلومینیومی :

این آجرها ، دارای درصد بالایی از آلومین ( Al2O3) می‌باشند. آنها را از مخلوط کائولن ، بوکسیت و کروندوم که بیش ار 70% آلومین دارد، تهیه می‌کنند دمای پخت این آجرها در حدود 1200 تا 1800 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. آجرهای نسوز آلومینیومی برای پوشش جداره درونی کوره‌های ذوب فولاد مصرف می‌شوند.

در مقابل مواد قلیایی مقاومند، بنابراین از آنها برای پوشش جداره درونی کوره‌های سیمان سازی و شیشه‌سازی هم استفاده می‌شود.

آجرهای نسوز قلیایی :

این آجرها شامل اکسید منیزیم (MgO) و SiO2 به فرمول 2MgO SiO2 می‌باشند. برای تهیه اکسید منیزیم ، کربنات منیزیم طبیعی (ماگنزیت) یا دولومیت را در دمای بین 550 درجه سانتی‌گراد تا 1800درجه سانتی‌گراد حرارت می‌دهند. اضافه کردن مقداری Cr2O3) ( اکسید کروم III  یا Fe2O3  اکسید آهن (IIIبه مخلوط MgO و SiO2 باعث افزایش مقاومت گرمایی آجرهای نسوز قلیایی می‌شود.

از این آجرها برای پوشش جدار درونی کوره‌های باز در فولادسازی ، کوره‌های دوار در کارخانه‌های سیمان سازی و در قسمتهای بالای کوره‌های ذوب شیشه و صنایع فلزات غیرآهنی ، استفاده می‌شود.

آجرهای نسوز ویژه :

این آجرها نوع خاصی از آجرهای نسوز هستند و در صنعت برای منظورهای ویژه‌ای کاربرد دارند. این آجرها از ترکیبات فلزات واسطه می‌شوند. متداولترین آجرهای این گروه عبارتند از:

آجر زیرکونیوم :

این آجر از سولفات زیرکونیوم طبیعی با افزودن مقدار کمی آلومین به کوارتز تهیه می‌شود. بیشترین کاربرد آن در ساختن کوره ذوب آلومینیوم ، کوره مخزن شیشه مذاب و کوره‌های دارای دمای بالا می‌باشد. همچنین از ذوب سولفات زیرکونیوم با آهک ناخالصی آن به همراه سیلیکات کلسیم جدا می‌شود و می‌توان( ZrO2اکسید زیرکونیوم( خالص بدست آورد. با افزودن مقدار 5 درصد وزنی از MgO یا CaO ، بلورهای مکعبی آن تشکیل می‌شود.

ZrO2 مقاومت گرمایی بالایی دارد، بهمین دلیل از آن در ساختن بوته‌های ذوب فلز در صنایع ذوب فولاد و در راکتورهای اتمی به عنوان بازتاب دهتده نوترون استفاده می‌شود.

آجر اکسید کروم - کوروندوم :

این آجرها دارای 5 تا 10 درصد اکسید کروم I , II و 90 تا 95 اکسید آلومینیوم (Al2O3) هستند و در مقابل مواد قلیایی مقاوم هستند. از این نوع آجر برای ساختن بخش درونی کوره بلند ذوب آهن استفاده می‌شود.

آجرهای اکسید کروم :

دارای 95 درصد Cr2O3 می‌باشد. برای تهیه آن از Cr2O3 سنتزی استفاده می‌شود. این نوع آجر در ساختن کوره ذوب خمیر شیشه مخزن در صنعت شیشه‌سازی مصرف دارند.

دمای ذوب انواع آجرهای نسوز

نوع آجر	دمای ذوب (درجه کلوین)
آجر نسوز معمولی	1600 - 1700
آجر کائولنی 2H2O . 2SiO2 . Al2O3) )	1785
آجر سیلیسی	1700
آجر رسی غنی از آلومین	1802 - 1880
آجر مولیت ( 2SiO2 . 3Al2O3 )	1810
آجر سیلیمانیت (SiO2 . Al2O3)	1816
آجر کرومیت (Cr2O3 . FeO)	1770
آجر آلومین	2050
آجر اسپنیل (Al2O3 . MgO)	2135
آجر منیزی ( MgO)	2200
آجر زیرکونیوم (ZrO2)	2200 -2700

چوب

چوب

M D F:

تخته فیبر نیمه سخت (MDF):

ام.دی.اف برای اولین بار در در سال 1965 در امریکا ساخته شد هم اکنون به نام تخته بارابورد به بزار عرضه می شود .ام.دی.اف دارای بافتی بسیار متراکم می باشد . روکشهایی از چوب و مصنوعات روکشی بر روی این محصول چسبانده می شود مانند: روکش آلدر، روکش فرمیکا که نوع فرمیکا مقاوم نسبت به آب می باشد. نوع الدر آن نسبت به آب و سایر عوامل مقاوم نمی باشد  .تخته فیبر سخت: در سال 1926 اولین کارخانه تولید اچ.پی.ال در شهر لورل تاسیس شد که این واحد در حال حاضر بزرگترین کارخانه تولید کننده اچ پی .ال در دنیا به شمار می رود دو نوع از این تخته ها عبارتند از:

روکوب گونیایی:

 این صفحات دارای رنگهای مختلفی مانند: مرمری روشن و تیره هستند و گاهی رنگ آنها را به صورت موج چوب در می آورند. این صفحات قابل شستشو با آب سرد و گرم است وبرای پوشش دیوار ها به کار می رود.

روکوب مربعی:

گاهی صفحات روکوب را به شکل (مربع یا مستطیل ) در می آورند و برای پوشش کف آشپزخانه، حمام، و سرویسها استفاده می شود.

H P L:

فرمیکا با اسم اختصاری HPL که مخفف( HIGH PRESSUS LAMINATE)   می باشد یک کلمه اسپانیایی و معرف ورقه ای است مرکب که از چندین لایه ساخته شده از الیاف (مثل کاغذ)آغشته به رزین های عمل کننده در گرما (گرما سخت)که تحت تاثیر حرارت و فشار 5 مگا پاسگال به هم چسبیده باشد. یک یا دو سطح فرمیکامی تواند از ورقه های رینگی یا تزیینی آغشته به رزین ملامین پوشیده شود .در ایران به تولید ورقه های فرمیکای ضد حرارت و رطوبت پرداخته می شود و در حال حاضر از کشورهایی نظیر هند، ترکیه، سوریه،... نیز وارد می شود. مواد اولیه معمولی جهت ساخت فرمیکا یا HPL عبارتند از: کاغذ کرافتک، کاغذ دکورتیو ، رزین فنلیک ، و رزین ملامین می باشد.

خصوصیت روکش فرمیکا :

مقاومت های رطوبتی:

 مقاوم در برابر آب و بخار بدون ترک خوردگی و ورقه ورقه شدن . جذب رطوبت در حال غوطه وری در آب کمتر از 6درصد و افزایش ضخامت ناشی از جذب آب آن کمتر از 10درصد می باشد.

مقاومت حرارتی:

  تحمل دمای خشک و شوک حرارتی تا 180درجه سانتیگراد. مقاومت در برابر حرارت سیگار بدون باقی ماندن اثر آن . تغییرات ابعادی در دمای بالا کمتر از 3درصد می باشد .

سایر مقاومت ها :

به دلیل استفاده از چسب رزین فنو لیک در تولید فرمیکا در مقابل جریان الکتریسیته مقاوم بوده به دلیل استفاده از جسب رزین ملامین در سطح لایه باعث مقاومت رویه در برابر اسیدهای ضعیف شده است .

H D F:

تخته فیبر سخت:

در سال 1962 اولین کارخانه تولید اچ.پی.ال در شهر لورل تاسیس شد که این واحد در حال حاضر بزرگترین کارخانه تولید کننده اچ پی .ال در دنیا به شمار می رود دو نوع از این تخته ها عبارتند از:

روکوب گونیایی :

این صفحات دارای رنگهای مختلفی مانند: مرمری روشن و تیره هستند و گاهی رنگ آنها را به صورت موج چوب در می آورند. این صفحات قابل شستشو با آب سرد و گرم است وبرای پوشش دیوار ها به کار می رود .

روکوب مربعی:

 گاهی صفحات روکوب را به شکل(مربع یا مستطیل ) در می آورند و برای پوشش کف آشپزخانه، حمام، و سرویسها استفاده می شود .

کفپوشهای h d f:

لایه این پارکتها به صورت زیر است :

1-سطح خارجی از لمینت سخت و مقاوم 

  2-ورق فلم طرح چوب          

3-   فیبر ضد رطوبت H.D.F

4-سیستم اتصال تاپ لاک

  5- (top look) ورق ملامین ضد رطوبت    

ابعاد این کفپوش توسط شرکت های مختلف متفاوت است.

پانلهای معدنی:

1- پانلهای چوب و سیمان( CEMENT BOARD )C.B

2- پانلهای چوب و گچ (GYPSUM FIBER BORD)G.F.B

3- پانهای چوب و لاستیک

پانل های چوب و سیمان: (C.B)

سابقه تولید صفحات چوب و سیمان به سال 1914 می رسد که در اتریش نوعی پانل فشرده چوبی که در ساخت آن از کربنات منیزیم به عنوان عامل اتصال دهنده به کار رفته بود تولید گردید . در سال 1982 برای تولید این پانلها از سیمان پرتلند استفاده شده و در سالهای پس از آن از کچ به عنوان اتصال دهنده استفاده گردید. واحد های تولید کننده پانل های چوب و سیمان در ایالات متحده از سال 1940شروع به کار نمود. در این فرایند می توان از الیاف دیگری مانند: ماسی، شن، پرلیت، را نیز می توان مورد استفاده قرار داد. از فرایند جدید در تولید این تخته می توان تزریق دی اکسید کربن به داخل آن که منجر به افزایش مقاومت آن می شود نام برد .

موارد مصرف پانلهای چوب و سیمان: (C.B)

این پانلها در ساختمان به ویژه در پوششهای داخلی سقف و و دیوار ها و نمای خارجی ساختمان کاربرد گسترده ای دارد.

پانلهای چوب و کچ: (G.F.B )

پانلهای گچی از ترکیب ذرات چوب و گچ های مصنوعی که خود از محصولات جانبی فرآیندهای تولید کود های مصنوعی می باشند به دست می آید. هزینه تولید این تخته ها به دلیل استفاده از این مواد پایین بوده. ارزش صفحات گچی تقویت شده حدوداً نصف قیمت تخته خرده چوب ساخته شده با رزین اوره فرمالدئید است به دین ترتیب این فرآورده دارای قدرت رقابت بالایی می باشد .

موارد مصرف پانلهای چوب و گچ :(G.F.B)

از صفحات چوب و گچ در داخل ساختمان به عنوان پوشش کف، پوشش داخلی دیوار ها، دیوارهای جدا کننده(پارتیشن)و غیره استفاده می شود .

پانهای چوب و لاستیک :

در این فرآیند که از الیاف چوب و تایر فرسوده و رزین استفاده می شود، با تغییر درصد مواد اولیه،تخته هایی به دست می آید که ویژگیهای متعددی در برابر رطوبت،کشش،و ضربه از خود نشان می دهد سالانه 240ملیون تایر در ایالات متحده فرسوده می شود که این تعداد تایر فرسوده یک مشکل زیست محیطی جدی محسوب می شود که با این فن آوری تا حدودی از مشکلات مربوط به آن کاسته شده است.

درزگیرها

درزگیرها

نوار درز انبساط و قطع بتن ) واتر استاپ )

واتر استاپهاى تولیدى از جنس P.V.C قابل انعطاف است که جهت آببندى درزهاى انبساط سازه هاى بتنى بکار مى روند و در اندازه هاى مختلف در دسترس مى باشند.

موارد مصرف:

جهت آببندى درزهای انبساط در کانالها، استخرها و حوضچه هاى بتنى، تونلها، منابع آب و آببندى بین کف و دیوار و قطع بتن .

مـــزایا:

واتر استاپهاى تولیدى در زمان بتن ریزى در موقعیتهاى از پیش تعیین شده قرار گرفته و به محض سفت شد ن بتن، درزها کاملا آببندى مى شوند.

نحوه اتصال دو قطعه واتراستاپ:

واتر استاپها طورى طراحى شده اند تا نصب آنها در حین عملیات توسط گیره هاى مخصوص براحتى انجام شود. همچنین این واتر استاپها به راحتى بروش جوشکارى P.V.C قابل جوش دادن مى باشند. دو سر واتراستاپ توسط دستگاه هویه تا حد پلاستیک گرم شده سپس برروى یکدیگر قرارگرفته فشار داده مى شوند تا اتصال برقرار گردد .

روش دیگر براى اتصـال دو قطعـه واتر استاپ استفـاده از چسب P.U مى باشد. در این حالـت حدود 30 سانتى متر از هر قطعه واتراستاپ را به چسب P.U آغشته کرده و پس از خشک شدن آنها را کمى گرم کرده و برروى هم قرار داده و تحت فشار    مى گذاریم تا بخوبى یکدیگر را جذب کنند.

نوع و اندازه هاى واتر استاپ ها:

1-نوع O  در اندازه هاى 17 و 24 و 30 و 32 سانتى متر

2-نوع E در اندازه هاى 17 و 24 و 30 و 32 سانتى متر

3-نوع فشار قوى در اندازه هاى مختلف طبق سفارش

مشخصات فنـــى:

-حالت فیزیکى: پلى وینیل کلراید P.V.C

-رنگ: زرد

-جرم مخصوص: حدود 1/3 gr/cm³

-درجه حرارت براى کار -30: تا 50 درجه سانتیکراد

-مقاومت کششى براساس :ASTM ا 130Kg/cm²

-درصد ازدیاد طول بر اساس:ASTM حدود 300%

-منحنى بر اساس Shore : A ا 85

-تغییر وزن پس از تاثیر جذب آب: در دماى محیط بمدت 336 ساعت 0/5%

-مقاومت شیمیایى:

دائمـى : در مقابل آب، آب دریا و فاضلاب

مـوقـت : در مقابل محیط هاى اسیدى مصرفى و قلیائى ارگانیک و روغنهاى معدنى

-حرارت براى جوش دادن 200°C:

-بسته بندى: رولهاى 25 مترى

ماستیک ضد حلال گرم ریز Fuel Resistance Sealant) HotFRS -T6):

ماستیک FRS -T6 تولیدى این شرکت ماده اى دو جزئى بر پایه کولتار، پلیمر و فیلرمخصوص مى باشد که پس از گرم کردن تا حد روان شدن به درون درزهاى افقى وعمودى انبساط ریخته مى شود.

ماستیک FRS -T6 در مقابل سوختهاى نفتى ازجمله سوخت هواپیما داراى مقاومت بسیارعالى بوده وازقدرت چسبندگى بالائى برخوردار است .

موارد مصرف :

مـاستیک FRS -T6 جـهت پـر کردن و عایق کردن درزهاى انبساط و در موارد ذیل بکار مى رود :

- کف پمپ بنزین ها

- پارکینگ ها و پیاده روهاى در معرض تماس با موادهاى نفتى

- کف انبار و کارخانجات صنعتى که در معرض آلودگى هاى نفتى قراردارند

- باند فرود هواپیما و محوطه فرودگاه ها

مزایا:

- در مقابل روغنها و سوخت هاى نفتى کاملا مقاوم است

- در مقابل آب دریا و شرایط جوى مقاوم مى باشد .

- داراى چسبند گى بسیار عالى بر روى اغلب مواد مى باشد .

- در د ماهاى پائین قابلیت انعطاف خود را حفظ کرده و شکننده نمى شود .

- به سرعت سفت مى شود .

آماده سازى سطح :

سطح زیر کار بایستى کاملا خشک ، و تمیز و عارى از هر گونه گرد و غبار و مواد چربى و نفتى بوده و هرگونه مواد اضافى چسبیده به سطح یا قطعات سست آن جدا شود .

طریقه مصرف :

ابتـدا مقـدار مـورد نیاز مـاستیک را تا 160درجه سانتى گراد گرم کنید تا کاملا ذوب و جارى شود . سپس با همزن برقى ) دریل)  مناسب مقدار لازم فیلر مخصوص را بر مبناى شرایط آب هوایى ) در هواى گرم بیشتر و در هواى سرد کمتر ( و میزان نرمى مورد نظر با آن کاملا مخلوط نموده تا خمیرى روان وکاملا یکنواخت به دست آید .

مدت مخلوط شدن نباید طولانى شود زیرا ماستیک سفت شده و خاصیت خود را از دست مى دهد .

جهت داشتن چسبندگى مناسب نسبت عمق به عرض درز باید بیشتر از 1 باشد .

توجه : زمان کارکرد (Pot Life ) ماستیک آماده شده حدود 30 دقیقه مى باشد .

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : خمیر

-رنگ : سیاه

-وزن حجمى  1/4gr/cm³:

-استاندارد: ASTM D-1855

:Flow - ندارد

- Penetration:  40dmm الى 50dmm

Bond-:عالى

-میزان انحلال در حلال : حدود 5/1 درصد

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا دو سال و در محیط هاى سر پوشیده و بدور از سرما و گرماى شدید

-بسته بندى : در بشکه هاى فلزى کوچک و بزرگ

ماستیک درزبندى گرم ریـز ( Joint Sealant) (Hot) HJS -T6 :

ماستیک HJS -T6 ماده اى است یک جزئى بر پایه قیر، رابر و رزین که پس از گرم کردن تا حد روانى داخل درزهاى افقى و عمودى انبساط ریختـه مى شود . این ماده داراى چسبنـدگى فوق العـاده زیادى بوده و پس از سرد شدن تا چند برابر اندازه خود کش آمده و دوباره به حالت اول برگشته و از سطح کار جدا نمى شود .

از این ماده براى چسباندن قطعاتى که احتیاج به انعطاف در ناحیه اتصال دارند نیز مى توان استفاده نمود .

موارد مصـرف :

- جهت پرکردن درزهاى انبساط و ساختمانـى

- جاده هاى بتنى و پارکینگها و پیاده روها

- کف هاى بتنى کارخانجات صنعتى

- بامها و تراس ها

- منابع بتنى ذخیره آب، استخرها و کانال هاى آب رسانى

مـزایــا :

- دردرجه حرارتهاى پایین قابلیت انعطاف آن محفوظ مى ماند.

- در مقابل آب دریا و شرایط جوى مقاوم مى باشد.

- داراى قدرت چسبندگى بسیار عالى بر روى اغلب مواد مى باشد.

- به سرعت سفت مى شود.

- جهت چسباندن قطعات شبرنگ جاده ها مى توان از آن استفاده نمود.

آماده سازى سطـح:

سطح زیر کار کاملا خشک، تمیز و عارى از قطعات سست ، گرد و غبار، چربى و مواد نفتى باشد .

طریقـه مصـــــرف :

ابتدا مقدار مورد نیاز ماستیک HJS -T6 رادر یک حمام روغن داغ 160 درجه سانتى گراد قرارداده تا کاملا ذوب و جارى شود. سپس آنرا توسط ظروف و روشهاى مناسب داخل درزها بریزید.

جهت داشتن چسبندگى مناسب نسبت عمق به عرض درز باید بیشتر از 1 باشد .

توجــه: از حـرارت دادن مستـقیم پرهیز شود.

مشخصات فنى :

-حالت فیزیکى : جامد لاستیکى

-رنگ : سیاه

-وزن مخصوص : 1/2gr/cm³

-استاندارد:  ASTM D-1191

Flow -:ندارد

Penetration-ا:  40 dmm الى 50 dmm

:Bond - عالى

-زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا دو سال و در محیط هاى سر پوشیده و به دور از سرما و گرماى شدید

-بسته بندى : در کارتن هاى 15 کیلوئى

ماستیک گرم ریز COMEX U44:

ماستیک COMEX U44 ماده ای دوجزئی بر پایه پلی اورتان میباشد که در رنگهای متنوع و با درجه انعطاف پذیری متغیر طبق استاندارد ISE تولید و عرضه می گردد.

ماستیک COMEX U44 بصورت گرم قابل استفاده و اجرا بوده و دارای چسبندگی بسیار عالی بر روی انواع مختلف سطوح ومقاوم در برابر انواع حلالهای شیمیائی(بازها و اسیدها( و ولتاژهای الکتریکی بالا می باشد.

موارد مصرف :

ماستیک COMEX U44 عمدتاً بر روی سطوح پوشش داده شده با پلی اورتان و یا دردرزهای نماکه نیاز به رنگهای متنوع داشته باشد مورد استفاده قرار می گیرد.

مزایا :

- چسبندگی بسیار عالی

- قابل اجرا در رنگهای متنوع بجز سفید و آبی

- مقاوم در برابر آتش سوزی

روش و میزان مصرف :

ماستیک COMEX U44 را تا 50ºC حرارت داده تا سیال و روان شود. سپس هاردنر آنرا طبق نسبت ذیل اضافه کرده کاملاً مخلوط نموده بلافاصله درمحل درزها بریزید و تا 10 روزکاملاً محافظت نمائید تا کیورینگ آن بطور کامل انجام شود.

نسبت اختلاط :

ماستیک COMEX U44 : 100 واحد

هاردنر COMEX U44 : 100 واحد

توجه : از آنجائیکه زمان مصرف ماستیک COMEX U44 حدود 10 الی 15 دقیقه می باشد دقت شود با توجه به مهارت و سرعت انجام کار مقدار مناسب ماستیک جهت مصرف در زمان مذکور آماده شود .

مشخصات فنی :

-حالت فیزیکی :	مایع
-رنگ :	سیاه و رنگهای متنوع دیگر
-وزن مخصوص:	1/4gr/cm³
-زمان مصرف :	10 الی 15 دقیقه
-زمان و نحوه نگهداری:	یک سال در محیط سر پوشیده بدور از یخ زدگی
-بسته بندی :	در ظروف 20 و 25 کیلوئی

سیستم های گرمایشی

سیستم های گرمایشی

گرمایش از کف، نگرشی نوین به طرحی کهن  :        

در حدود 1700 سال پیش در امپراتوری روم باستان سیستم گرمایش از کف بعنوان یک روش تامین حرارت مطلوب مورد استفاده واقع می گردید. آنها با ایجاد کانال های مخصوص در زیر کف کاخ ها و حمام ها در فصول سرد سال این اماکن را گرم می کردند. امروزه پس از گذشت قرن ها و با اختراع سیستم های هیدرولیکی و پمپ های انتقال سیالات سیستم گرمایش از کف به عنوان یکی از رایج ترین شیوه های مدرن گرمایشی جهت تامین حرارت بسیاری از فضاهای مسکونی و صنعتی کاربرد دارد.

با توجه به نکات فنی مطرح در این سیستم می توان در صنعت مرغداری نیز از آن بصورت گسترده بهره جست و به این ترتیب بسیاری از مشکلات مربوط به سایر سیستم ها را در این روش رفع نمود. در مقام مقایسه سیستم گرمایش کفی نسبت به سایر شیوه های گرمایشی در سالنهای مرغداری دارای راندمان حرارتی بالاتری می باشد. علت این امر توزیع یکنواخت حرارت در سالن های مرغداری است زیرا حرارت از کف به جهت بالا حرکت می کند و کف سالن مرغداری مکانی است که بیشترین نیاز به حرارت در آن قسمت وجود دارد. علاوه بر این فضای سالن توسط این سیستم اشغال نمی شود و تنفس طیور به علت عدم حرکت ذرات معلق در هوا بسیار بهداشتی و رضایت بخش می باشد. در سیستم گرمایش کفی میتوان برای سنین اولیه پرورش جوجه ها، با استفاده از یک جعبه مرکزی انشعابات قسمتی از سالن را به مقدار بیشتر افزایش داد تا بدینوسیله گرمای اولیه مورد نیاز جوجه ها را برطرف نمود. بخشهای حرارتی از این جعبه های مرکزی به تفکیک قابلیت کنترل مجزای دمای هر قسمت از سالن مرغداری را در سنین مختلف ایجاد می کند. براساس مطالعات انجام یافته در برخی از کشورهای دنیا از این روش جهت تامین گرمایش مرغداری ها استفاده شده است و کارشناسان موسسه اطلاعات مرغداری تلاونگ برای اولین بار این طرح کهن را برای استفاده در صنعت پرورش طیور ایران پیشنهاد کرده اند. باید توجه نمود میزان رطوبت بستر در این روش کاهش می یابد که بایستی توسط ادوات مصنوعی مقدار رطوبت سالن را افزایش داد.

تاریخچه سیستم گرمایش کف :

 سیستم گرمایش کفی در جهان جدید نمی باشد و بصورت بسیار ابتدایی و ساده مورد استفاده قرار می گرفته است .در واقع برای اولین بار گرمایش کفی در حدود 60 سال بعد از میلاد یعنی روم باستان مورد استفاده قرار گرفته است.

 رومیان با سوزاندن چوب و ایجاد گازهای متشعل و عبور دادن این گازها از کانالهای هوایی موجود در کف ساختمان اقدام به گرم کردن کف منازل خود می کردند . این روش مدتهای مدیدی مورد استفاده قرار گرفته است.

 هم اکنون نیز همین سیستم گرمایشی مورد استفاده قرار می گیرد با این تفاوت که نحوه عمل مقداری تغییر کرده است و بجای گاز داغ از آب گرم و بجای کانالها از لوله های مخصوص استفاده می کنند.

امروزه با پیشرفت تکنولوژی هزینه نصب سیستم گرمایش کفی کاهش یافته است

با استفاده از لوله های PEX دیگر مشکلات مربوط به لوله های مسی وفلزی و پلی بوتیلن را نخواهیم داشت .

لوله های پلی بوتیلن (PB) مدتها در این روش مورد استفاده قرار می گرفت اما بدلیل وجود مشکلاتی مانند نشتی آب، کم کم جای خود را به لوله های جدید تر دادند .

امروزه لوله های پلیمری جدیدی بنام تجاری PEX که از جنس پلی اتیلن مشبک شده می باشند مورد استفاده قرار می گیرند. که مانند لوله های PB نصب آنها بسیار آسان خواهد بود اما بخاطر ساختار مشبک آن خواص بهتری از خود نشان می دهند و مشکلات لوله های پلی بوتلین را ندارند .

لوله های PEX برای اولین بار در سال 1971 توسط شرکت ویرسبوی سوئد تولید و به جهانیان عرضه شد . این لوله ها بعد از مدت کوتاهی توانستند جایگزین لوله های قبلی شوند. هم اکنون شرکت ویرسبو سوئد بزرگترین طراح و مجری سیستم گرمایش کفی در تمام جهان می باشد .

از سال 1990 تولید تولید این لوله در آمریکا آغاز شد و هم اکنون بیش از 50% از تمام سیستمهای گرمایش کفی بکار رفته در این کشور از لوله های PEX ویرسبو استفاده می کنند .

آشنایی با سیستمهای گرمایش از کف با افزایش روز افزون جمعیت و همچنین کاهش منابع انرژی، مصرف بهینه انرژی امری بدیهی می باشد. در این راستا نقش سیستم های گرمایشی بهینه ساختمان ها و مجتمع های مسکونی در کنترل و بهینه سازی مصرف انرژی مهم وقابل تامل می باشد. سیستم حرارتی گرمایش از کف که انتقال حرارت به صورت تشعشعی (تابشی) سهم زیادی در فرآیند گرمایشی آن دارد‏‏‎، درمقایسه با سایر سیستمهای حرارتی نه تنها در صرفه جویی و بهینه سازی مصرف انرژی بلکه در مقوله رفاه و آسایش ساکنان ساختمان ها دارای نقاط قوت بسیاری می باشد. در سالهای اخیر، سیستم گرمایشی از کف در کشورهای اروپائی و آمریکا بسیار متداول شده است و دلیل این گسترش روزافزون بهینه بودن مصرف انرژی، توزیع یکسان گرما در تمامی سطح و فضا و دوری از مشکلات موجود در سایر روش ها ، به عنوان مثال سیاه شدن دیوارها، گرفتگی و پوسیدگی لوله ها و… می باشد. استفاده از روش گرمایش از کف جهت گرمایش محل سکونت از دیرباز به طرق مختلف انجام می گرفته است. بطوریکه رومی ها زیر کف را کانال کشی کرده و هوای گرم را از آن عبور می دادند و کره ای ها دود حاصل از سوخت را قبل از اینکه از دودکش عبور کند از زیر کف انتقال می دادند. در سال 1940 نیز فردی بنام سام لویت برای این منظور لوله های آب گرم را در زیر کف قرار داد. درکشور ایران نیز درمناطق کوهستانی و سردسیر ازجمله آذربایجان این روش مورد استفاده قرار می گرفته، که بیشترین مورد استفاده آن درحمام ها بود. به طور کلی سه نوع روش گرمایش از کف موجود است:

1-گرمایش با هوای گرم 2-گرمایش با جریان الکتریسیته 3-گرمایش با آب گرم به دلیل اینکه هوا نمی تواند گرمای زیادی را درخود نگاه دارد روش هوای گرم در موارد مسکونی چندان به صرفه نیست و روش الکتریکی نیز فقط زمانی مقرون به صرفه است که قیمت انرژی الکتریکی کم باشد.درمقایسه با دو روش ذکر شده، سیستم گرمایش با آب گرم(هیدرولیک) مقرون به صرفه تر و خوشایندتر می باشد. بدین خاطر سالهای متوالی در سراسر دنیا مورد استفاده قرار گرفته است.

روش گرمایش از کف به عنوان راحت ترین، سالم ترین وطبیعی ترین روش برای گرمایش شناخته شده است. همانطور که افراد دریک روز سرد زمستانی توسط تشعشع خورشید احساس گرما می نمایند دراین روش نیز گرما را بوسیله انتقال حرارت تشعشعی(تابشی) از کف دریافت می کنند و یقیناً احساس آسایش بیشتری خواهند نمود. در این سیستم گرمایشی معمولاً دمای آب گرم موجود در لوله های کف خواب بین 30 تا60 درجه سانتی گراد می باشد که درمقایسه با سایر روشهای موجود، که دمای آب بین 54 تا 71 درجه سانتی گراد است، 20 تا40 درصد در مصرف انرژی صرفه جوئی می شود. در ساختمان هائی که دارای سقف بلند می باشند استفاده از سیستم گرمایش از کف باعث کاهش مصرف انرژی و صرفه جوئی در مصرف سوخت می شود، به این خاطر که در سایر روشها (مانند رادیاتور و بخاری) هوای گرم در اثر کاهش چگالی سبک شده و به سمت سقف می رود و اولین جائی را که گرم می کند سقف می باشد (این موضوع به طور واضح درسمت چپ شکل زیر مشخص می باشد). به علت بالا بودن دمای هوا در کنار سقف میزان انتقال حرارت آن به سقف از هرجای دیگر بیشتر است و این عامل باعث اتلاف مقدار زیادی انرژی می شود. درروش گرمایش از کف ابتدا قسمت پائین که مورد نیاز ساکنین است گرم می شود وهوا با دمای کمتری به سقف می رسد، که این یکی از مزایای اصلی این سیستم می باشد. یکی دیگر از مزایای استفاده از روش گرمایش از کف که امروزه بسیار مورد توجه واقع می شود آسایش و راحتی افراد می باشد، به طوریکه آسایش و راحتی فرد در محل سکونتش بدون اینکه از هر بابت دارای محدودیت باشد فراهم می شود. در نظر بگیرید که بدن شما در یک اتاق بگونه ای گرم شود که شما در هنگام استراحت هیچگونه هوای گرمی را استنشاق نکنید وتنفس شما بسیار ملایم صورت گیرد، این بهترین روش گرم کردن در یک آپارتمان و یا یک منطقه صنعتی است. همه اعضای بدن شما بخصوص پا که بیشترین فاصله را با قلب دارد همیشه گرم خواهد ماند و این برای انسان بسیار مطلوب خواهد بود. همانگونه که قبلاً اشاره شد در گرمایش بوسیله رادیاتور یا بخاری دمای قسمت پائین اتاق سردتر از بالای آن می باشد که این حالت برای کودکان که دارای اندام کوچکی هستند ناخوشایند است، بطوریکه افزایش البسه آنها برای جلوگیری ازبیماری، آزادی کودکانه آنها را محدود می کند. سیستم گرمایش از کف برخلاف رادیاتور که هوای محل سکونت را به دلیل گرمای بیش ازحد خشک می کند،رطوبت را درحد متعادل نگه می دارد. همانطور که می دانید بیشتر افراد از کثیف شدن دیوارها و محیط زندگی در اثر استفاده ازمنابع گرمایی همچون بخاری و رادیاتور احساس نارضایتی می کنند. از آنجا که درسیستم گرمایش از کف جریان هوا به آرامی از پایین به بالا می باشد بنابراین دیوار ها پاکیزه می مانند. همین امر در مورد افرادی که دارای آلرژی (حساسیت) هستند بسیار مورد اهمیت است زیرا که محیط زندگی عاری ازهرگونه محرک خواهد شد. استفاده از این سیستم در مکانهایی همچون آشپزخانه و حمام که کف آنها معمولاً خیس و مرطوب است مناسب بوده و باعث خشک شدن کف می شود. مسئله مهم دیگر اینکه در این روش رطوبت زمین که دربعضی ازمنازل منجر به بروز بیماریهای مفصلی می شود از بین رفته و باعث کاهش درد بیماران مبتلا به ناراحتی هایی از قبیل رماتیسم خواهد شد. همچنین از رطوبت دیوارها و کپک زدن آن که شکل خوشایندی ندارد جلوگیری می شود و دیگر اینکه در این سیستم جایی برای رشد و تکثیر حشرات موزی وجود ندارد. یکی دیگر از فواید سیستم گرمایش از کف این است که دیگر فضای منزل یا محل کار توسط دستگاههای رادیاتور و بخاری اشغال نمی شود و به همین منظور آزادی بیشتری در تغییر دکوراسیون محل زندگی خواهید داشت. شاید به نظر آید که به هنگام نصب سیستم کف خواب دیگر نمی توانید پوشش مورد علاقه تان را برای کف انتخاب کنید! ولی این طور نیست. مطمئن باشید که شما می توانید برای پوشش کف منزل خود از هر نوع مصالحی ازجمله سنگ، سرامیک، کاشی پارکت چوب وفرش نیز استفاده کنید بدون اینکه تأثیری درگرمای مطلوب محیط شما بگذارد. یکی دیگر از مزایای استفاده از سیستم گرمایش از کف در روشهای ذوب برف می باشد بطوریکه از این روش برای ذوب یخ یا برف موجود در پیاده روها، لنگرگاههای بارگیری، جاده ها، ورودی ساختمانها و بیمارستانها، باند فرود هواپیما و زمینهای ورزشی از جمله زمین فوتبال وغیره که دسترسی آسان و سریع به محل الزامی است می توان استفاده کرد. بطوریکه این روش علاوه برکاهش هزینه های برف روبی و نمک پاشی، در حفظ ساختار موارد گفته شده بسیار موثر خواهد بود.

فواید استفاده از سیستم گرمایش کف

1- اسایش و آرامش در بالاترین حد ممکن : درجه حرارت ثابت و دائمی درکلیه طول زمستان در نزدیکی کف ساختمان و در محلی که شما قرار دارید وجود خواهد داشت . این حالت بسیار دلپذیری است که محیط اطراف پا گرم بوده و هوای مورد تنفس گرمای زیادی نداشته باشد .

2- ثابت بودن حرارت : بعلت جرم بسیار پوشش کف ساختمان در صورت هر گونه قطع برق و یا عوامل دیگر که باعث توقف حرارت دهی مرکزی باشد ، مدت زمان سرد شدن آپارتمان بسیار طولانی تر از سایر روشها می باشد . در این سیستم ابتدا مدت زمانی طول می کشد تا کف زمین به درجه حرارت مطلوب برسد ، ولی پس از گرم شدن این حرارت به صورت باثبات تر ی در طول مدت زمستان مورد استفاده قرار خواهد گرفت .

3- سبکی وزن ساختمان ، افزایش ارتفاع اتاقها : بعلت استفاده از یکنوع لوله با سایز پائین و همچنین حذف عبور لوله های تاسیساتی از روی یکدیگر ( که عموما باعث بالا آمدن کف واحدها و پر کردن کف در زمان ساخت می شود )

ضخامت پوشش به مقدار زیادی کاهش می یابد . این امر ضمن کم کردن وزن ساختمان ( و در نتیجه استقامت بیشتر آن ) موجب افزایش ارتفاع سقف واحدها نیز می گردد .

4-  صرفه جویی در مصرف سوخت : بعلت تماس مستقیم افراد با منبع گرمایش درجه حرارت اتاق در درجات پائین تری تنظیم می گردد . این امر موجب صرفه جویی 25 الی 40 درصد در مصرف سوخت خواهد شد .

5- آزادی عمل در دکوراسیوتن داخل منزل : بعلت قرار گرفتن این سیستم در داخل کف زمین اثاثیه را میتوان در هر گوشه از ساختمان قرار داد . این امر بخصوص در واحدهای کوچکتر و اتاق خوابهای بافضای محدود ، ملموس تر خواهد بود .

6- هوای پاکیزه تر و خشک نشدن هوا : در سیستم رادیاتوری ، عموما هوای اتاق خشک می شود . در بسیاری از موارد با قرار دادن کتری آب به روی رادیاتور سعی در افزایش رطوبت اتاق می شود . این مشکل در سیستم گرمایش کفی نمودی نخواهد داشت .

7- تمیزی دیوارها و اثاثیه منزل : بعلت سیکل گردش هوای داغ در زمان استفاده از رادیاتور عموما دیوارهای بالای رادیاتور بمرور زمان سیاه شده و دوده را بخود جذب می نماید . در سیستم گرمایش کفی ویرسبو این مشکل برطرف شده و دیوارها وسایر لوازم در طول زمان سیاه نخواهد شد .

8- افزایش ارزش منزل : استفاده از سیستم گرمایش کفی ویرسبو موجب افزایش ارزش منازل می شود اگر چه نصب این سیستم از لحاظ هزینه تفاوت چندانی باسیستم حرارت بتوسط رادیاتورهای مرغوب ندارد ، ارزش افزوده آن برای ساختمان بسیار بیشتر خواهد بود .

9- استفاده از منابع حرارتی مختلف : سیستم گرمایش کفی ویرسبو می تواند از منابع مختلفی برای تامین گرمایش استفاده کند . موتور خانه ، پکیچ و حتی حرارت خورشیدی می توانند در این سیستم مورد استفاده قرار گیرند .

10- خشک تر باقی ماندن زمینهای مرطوب و یا خیس : در صورت نصب سیستم گرمایش کفی ویرسبو در محلهای مانند آشپزخانه ، سرویسهای بهداشتی و زیر زمین ، در صورت خیس شدن کف این محلها بعلت شستشو  بسرعت خشک خواهد شد

سیستم گرمایش کفی سوپرپایپ

آسایش در یک خانه‌ی مدرن …

انتخاب یک سیستم گرمایشی نقش مؤثری در تامین آسایش ساکنین ساختمان دارد. سیستم گرمایش کفی سوپرپایپ یک سیستم مدرن و امروزی، و یکی از موثرترین سیستم‌های موجود در دنیاست که دارای مزایای غیرقابل انکاری نسبت به رادیاتور می‌باشد.

سیستم گرمایش کفی سوپرپایپ چطور کار می‌کند؟

در سیستم‌های گرمایشی متداول، تا 70% گرما نزدیک سقف جمع می‌شود و نزدیک کف دمای پایین‌تری را داریم. این شرایط محیطی با آسایش ما مطابقت ندارد. ما هنگامی آسوده‌تریم که پای ما گرم و سر ما خنک‌تر باشد. بنابراین گرما باید در جایی تولید شود که به آن بیشتر نیاز است، یعنی در کف.

سیستم گرمایش کفی سوپرپایپ انقلابی در نحوه‌ی گرم‌کردن ساختمان‌هاست. در این سیستم، گردش آب گرم از درون شبکه‌ای از لوله‌های سوپرپایپ که در زیر کف نصب شده‌اند، حرارت را به آرامی توزیع می‌کند.

در سیستم گرمایش کفی شبکه لوله تمام کف را پوشش می‌دهد و بدین ترتیب توزیع حرارت بصورت یکنواخت است. حداکثر دمای کف در این سیستم 29 درجه‌ی سانتیگراد است. آب گرم ورودی با دمای حدود40 درجه‌ی سانتیگراد از طریق موتورخانه، پکیج، یا کلکتورهای خورشیدی تامین، و از طریق کلکتورهای ویژه توزیع می‌شود. سیستم گرمایش کفی برای کف‌های مختلف با پوشش‌های متفاوت از جمله سنگ، سرامیک، پارکت، و موکت مناسب است.

احساس مطبوعی را که سیستم گرمایش کفی سوپرپایپ فراهم می‌کند، تنها با تجربه قابل لمس است. تغییرات دما در سیستم‌های گرمایشی با رادیاتور بخاطر توزیع نامناسب حرارت بسیار زیاد است اما در سیستم گرمایش کفی، حرارت به آرامی و به صورت یکنواخت توزیع می‌شود و با موازنه‌ی چهار عامل اصلی راحتی - یعنی دمای محیط، گرمایش تابشی، جریان هوا، و رطوبت نسبی - برای انسان احساس مطبوعی فراهم می‌شود.

سیستم گرمایش کفی در کشورهای صنعتی به صورت جزیی از معماری مدرن بدل شده است و با نرخ سالانه 20% گسترش می‌یابد.

گرمایش کفی سیستم ساده‌ای است به شرطی که آن را بشناسید.

به‌عنوان شرکتی که سیستم گرمایش کفی را به بازار ایران معرفی کرده است، سوپرپایپ می‌تواند با تکیه بر دانشی که با تجربه همراه شده است‌، طراحی و اجرای پروژه‌ها را مطابق با استانداردهای بین‌المللی انجام دهد.
به غیر از سیستم گرمایش کفی برای محیط‌های مسکونی، سوپرپایپ همچنین خدمات کاملی را برای گرمایش کفی صنعتی، لوله‌کشی آب سرد و گرم، لوله‌کشی سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، انشعابات آب شهری، و همچنین کاربردهای گوناگون صنعتی ارایه می‌کند.

کیفیت، خدمات، تجربه، و بالاخره اطمینان و اعتمادی که نتیجه‌ی سابقه‌ی درخشان سوپرپایپ است، دلایل کافی برای انتخاب محصولات سوپرپایپ هستند.

·    معماری راحت‌تر: ضمن استفاده اقتصادی از فضا، امکان طراحی فضاها با جلوه‌ها و ایده‌های نو فراهم می‌شود.

·    دیوارهای تمیز: در ضمن، پرده‌ها تمیزتر می‌مانند و مبلمان و سایر اثاثیه منزل نیز دیرتر کثیف می‌شوند.

·    فضای مفید بیشتر: با بهره‌گیری حداکثر از فضای موجود، محدودیت رایج در تعیین محل اثاثیه‌ی اتاق هم دیگر وجود ندارد.

·    ایمنی و بهداشت: هیچ سطح داغ و یا لبه‌ی تیزی وجود ندارد، و برای بیماری‌های آلرژیک مانند آسم، و بیماری‌های مفصلی مانند رماتیسم بسیار ایده‌آل است.

·    صرفه‌جویی در مصرف انرژی: در مجموع، سیستم گرمایش کفی سوپرپایپ بین 30 تا 50% باعث کاهش مصرف انرژی می‌شود.

·    ارزش افزوده برای ساختمان: ارزش یک منزل، با میزان آسایشی که برای ساکنینش فراهم می‌کند نسبت مستقیم دارد.

به این ترتیب، برای استفاده از گرمایش کفی سوپرپایپ دلیل بیشتری لازم نیست. بلکه سوال واقعی این است که چرا از گرمایش کفی استفاده نکنید!

گرمایش بوسیله رادیاتور:

رادیاتورهای شوفاژ امروزه جزو پرکاربردترین تجهیزات گرمایشی در ساختمان های عمومی و منازل می باشند

که ما بیشتر از سیستم گرمایش به وسیله ی آبگرم ان ها استفاده می نماییم اولین شخصی که سیستم گرمایش آبگرم نرکزی را ابداع نمود تریواله سوئدی در سال 1716 میلادی بود . در سال 1770 جیمزوات برای اولین بار از رادیاتور های چند تکه که با بخار آب گرم می شد برای گرمایش استفاده نمود . این سیستم گرمایی تکامل جدی یافت تا آن که در سال 1831 ، پرکنیز سیستم کامل گرمایش با آبگرم را که مجهز به مخزن انبساط بود را به نام خود به ثبت رساند . کاملتریت سیستم گرمایش آبگرم که شباهت زیادی با سیستم های متداول امروزی نیز دارد در سال 1833 توسط مهندس انگلیسی به نام پالکو ابداع گردید . از سال 1950 که پمپهای آبگردان وارد سیستم های گرمایشی گردید رویکرد عمومی مردم به استفاده از شوفاژ به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافت .رادیاتورها به سه دسته پره ای ، تخت و لوله ای تقسیم می گردند و از لحاظ جنس نیز دارای انواع فولادی ، چدنی و آلمینیومی می باشند . البته ناگفته نماند که رادیاتور ها فقط بر اساس شکل ظاهری تقسیم بندی نمی شوند بلکه روش گرمادهی در انواع سطوح آن ها نیز متفاوت است . اساسا رادیاتورها گرمای خود را از طریق تابش و جابجایی به هوای اتاق پس می دهند و معمولا 1/3 گرمای خود را از طریق تابش و 2/3 آن را از طریق جابجایی به هوای اتاق پس می دهند .

انتخاب محل نصب رادیاتورها :

فرض نمایید که در یک اتاق با دمای20 درجه(c)  و مقابل دیواری که ضریب k آن 0.55w/m2k  است قرار گرفته اید و دمای هوای بیرون نیز -12c درجه است مطابق با نمودار تعیین دمای سطح جداره ی ساختمان با توجه به دمای هوای خارج و ضریب k دیوار خارجی ، دمای سطح داخلی دیوار معادل 17.8 (C)  به دست می آید که با استفاده از رابطه زیر :

"دمای محسوس = دمای سطح داخلی دیوار + دمای داخلی اتاق تقسیم بر 2 "

دمای محسوس 18.9 درجه می شود . حال برای آن که دمای محسوس را به به 20 درجه سانتیگراد برسانیم باید دمای هوای اتاق را به 22.2 درجه افزایش دهیم .

به اختلاف دمای بین سطح دیوار و هوای اتاق ، کسری گرما یا کسری تابش گفته می شود.

اختلاف دمای پنجره ها با هوای اتاق معمولا بیش از این مقدار است ، اگر دمای هوای بیرون -12 درجه باشد دمای سطح پنجره حدود 9  درجه خواهد شد. این اختلاف ریاد با بالا بردن هوای اتاق قابل جبران نیست .

حال برای جبران کسری تابش پدید آمده باید از طریق تابش یک سطح گرم آزاد عمل نمود . اختلاف دمای لازم برای این سطح گرم کننده مانند رادیاتور با توجه به طول و ارتفاع نصب آن مشخص می شود . این کار با طراحی جایگاه ، تعیین اندازه و اختلاف دمای لازم برای رادیاتور (مثلا برای جبران جریان عمودی هوا ) برای حذف کامل اثر سردی سطوح پیرامونی و با توجه به ذخیره سازی گرمایی آن ها انجام می شود .

در نتیجه تنها راه حل موثری برای جلوگیری از کسری تابش ، تعیین جایگاهی مناسب برای رادیاتور است . این محل باید به گونه ای اننتخاب شود که رادیاتور افزون بر گرمایش اتاق ، هوایی مطبوع در هر نقطه از اتاق ایجاد کند .

چون معمولا سردترین مکان در اتاق نزدیک پنجره است و به علاوه از طریق درزهای آن ، امکان نفوذ هوا به داخل اتاق وجود دارد ، جایگاه و اندازه رادیاتورها با توجه به موقعیت پنجره مشخص می شود . از این رو بهترین توزیع دما در اتاق و بهترین جبران برای کسری تابش وقتی رخ می دهد که رادیاتور زیر پنجره نصب شود . اگر رادیاتور که حدود 60% گرما را بهع صورت جابجایی منتقل می کند به صورت آزاد جلوی دیوار بیرونی زیر پنجره نصب شود ، نیروی شناوری هوای گرم آن به قدری بزرگ خواهد بود که امکان نفوذ هوای سرد شده ی روی وجه داخلی پنجره و هوای سرد وارد شده از درزهای پنجره ، به درون اتاق را منتفی می سازد ، با این کار جریان هوا در اتاق (گردش هوای اتاق ) برقرار خواهد شد .

 

هرگاه رادیاتور زیر پنجره نصب شود طول آن باید معادل پهنای پنجره انتخاب شود . با این کار جریان عمودی هوا متعادل می شود و گرمای تابشی رادیاتور بیشتر می شود . از طرفی هرچه سطح تابشی رادیاتور افزایش یابد با بهتر بگوییم

سهم گرمای تابشی رادیاتور افزایش یابد تاثیر بیشتری در ایجاد آسایش گرمایی خواهد داشت . زیرا گرمایی که از طریق تابش از بدن انسان به بیرون منتقل می شود با افزایش سطح تابش رادیاتور بهتر جبران می شود .

برای   استفاده از حداکثر توان گرمایی رادیاتور باید آن را نزدیک به دیوار و زیر پنجره نصب کرد:

حداقل فاصله رادیاتور از جداره های ساختمان از دیوار حداقل 50 میلی متر و از کف اتاق حداقل 100 میلی متر باید باشد .در این صورت هیچکونه افت توانی پدید نخواهد آمد .

اگر رادیاتور در حالتها ی زیر نصب شود افت توان خواهد داشت :

·         زیر تاقچه

·         پنجره

·         داخل کابین یا پشت پرده

 در صورتی که از یک ورقه جهت پوشش رادیاتور استفاده گردد افت توان ممکن است به 15% برسد.

تاسیسات

تاسیسات

آشنایی با نسل جدید لوله ها:

با توجه به معایب و محدودیت های لوله های قدیمی ، متخصصان و محققان پلیمر ، تصمیم گرفتند تا با روش های مختلف ، مزایای لوله های کاربردی در ساختمان را افزایش و معایب آن را کاهش دهند . نتیجه ی این سعی و تلاش منجر به تولید لوله هایی شده است که در آن خواص لوله های فلزی و پلیمری گنجانده شده اند و با تلفیق این دو عنصر ( فلز و پلیمر ) لوله های نسل جدید را به وجود آورده اند.که انقلابی عظیم در صنعت تاسیسات به شمار می رود.

لوله های فلزی و پلیمری هر کدام دارای نقاط قوت و ضعف مخصوص خود میباشند.در طراحی و تولید لوله های 5لایه سعی گردیده با تلفیق پلیمر و فلز، از مزایای هر دو استفاده و نقاط ضعف آنها پوشش داده شود. لوله های تلفیقی خصوصیاتی چون عمر زیاد ،عدم پوسیدگی و خوردگی ، مقاومت شیمیایی ، سرعت و سهولت در نصب را از لوله های پلیمری ، عدم نفوذ اکسیزن و انبساط طولی نا چیز را از لوله های فلزی به ارث برده اند. لوله های چند لایه ی سان پکس: ساختار ترکیبی لوله های چند لایه سان پکس چگونه است؟ لوله های سان پکس از نوع لوله های فلزی یا مرکب هستند که از ترکیب چند لایه و یک لایه فلزی تشکیل شده اند. در این نوع لوله ها لایه داخلی و خارجی پلیمری بوده و لایه فلزی در میان پلیمرها واقع شده است . این ساختار در شکل زیر در برش مقطعی لوله نشان داده شده است .

لایه پلیمریPEX و PERT مواد اولیه پلیمری مورد استفاده در لوله های چند لایه در دو نوع , و با استفاده از پلیمرهای PEX یا PERT تولید میشود. نماد AL درنام عمومی لوله های نشان دهنده ی لایه ی آلومینیوم است. پلی اتیلن مشبک یا PEX نخستین پلیمر مورد استفاده در تولید لوله های تلفیقی است. و در واقع همان مواد پلی اتیلن میباشدکه ساختار مولکولی طولی آن ، با روشهای شیمیایی ( یا توسط تشعشع) به ساختار شبکه ای تبدیل شده و در نتیجه پلیمر قدرت تحمل حرارت وفشار بیشتری را پیدا میکند. پلیمر PERT نخستین پلیمری است که اختصاصاً برای تولید لوله طراحی و عرضه شده است . استفاده از PERT در لوله های تلفیقی برای نخستین بار در سال 1997 با شعار « یک لوله برای همه ی کاربردها » آغاز گردید . این پلیمر پیشرفته, کوپلیمری از اکتن و اتیلن است و وجود زنجیره های هشت گانه ی کربن در ساختار آن باعث میشود که ضمن دستیابی به مزایای بیشتر , نیاز به مشبک کردن برای افزایش مقاومت در مقابل فشار و حرارت از بین برود. خصوصیت مواد پلیمری PEX تحمل حرارت تا 95 درجه سانتیگراد می باشد در حالی که پلیمر  PERT صیقلی تر می باشد و چسبندگی بیشتری نسبت به لایهAL دارد ولی از نظر تحمل حرارت آب گرم تا 80 درجه سانتیگراد توصیه می شود .      مزایای وجود لایه آلومینیوم AL هر چند لوله های پلیمری مانند پلی اتیلن, پلی پروپیلن , پلی بوتیلن و پلی اتیلن شبکه ای شده, دارای مزایای نسبت به لوله های فلزی میباشند. ولی دارای دو محدودیت مهم زیر نیز هستند: ضریب انبساط حرارتی زیاد بطور کلی ضریب انبساط حرارتی مواد پلیمری در مقایسه با فلزات بسیار بالا میباشد. بعنوان نمونه ضریب انبساط حرارتی پلی پروپیلن و پلی اتیلن در محدوده 19/0-14/0 میباشد در صورتی که ضریب انبساط حرارتی فلزات کمتر از 02/0 میباشد . هنگامی که آب گرم دخل لوله های پلیمری جریان یابد طول لوله ها افزایش مییابد و در صورت بسته بودن شبکه لوله کشی ایجاد تنش های حرارتی کرده و طول عمر لوله را کاهش میدهد. نفوذ اکسیژن نفوذ اکسیژن به داخل آب بخصوص در سیستم های حرارتی مثل شوفاژ تخریب اجزای فلزی را به شدت افزایش میدهد. استفاده از لایه آلومینیوم موجب حل دو مشکل فوق میشود. مشخصات آلومینیوم مصرفی در این لوله ها بر اساس استاندارد ASTM به صورت زیر می باشد: استحکام کششی: حداقل Mpa 100 (Psi 14600) درصد افزایش طول در نقطه پارگی : 20% ضخامت : بین 3/0-2/0 میلی متر ( بسته به قطر لوله) استفاده از آلومینیوم های آلیاژی که دارای استحکام بالا میباشد دارای دو مزیت است: استحکام بالای لوله قابلیت جوش بهتر نکته حائز اهمیت در کاربرد لایه آلومینیوم , جوش طولی آن میباشد . اگر لایه آلومینیوم بدون جوش استفاده شود در استحکام لوله ها نقش مهمی را ایفا نخواهد کرد. جوش فویل آلومینیوم با ضخامت حدود 200 تا 300 میکرون تکنولوژی بالایی را میطلبد که در تولید سان پکس اعمال شده است . لایه چسب همانطوری که در ساختمان سان پکس شرح داده شده بین لایه آلومینیوم و لایه های داخلی و خارجی پلیمر از دو لایه چسب استفاده شده است . قابل توجه است که چسبندگی پلیمر به آلومینیوم , ضعیف می باشد و استفاده از چسب الزامی است. چسب مورد استفاده بایستی دارای خواص زیر باشد: استحکام چسبندگی بالا به سطح آلومینیوم و پلیمر. مقاومت حرارتی بالا بطوریکه تا دمای 110 درجه سانتیگراد در زمان طولانی مقاوم باشد. قابلیت فرآیند درخط تولید لوله. برخی از مزایای لوله های چند لایه سان پکس انبساط طولی ناچیز تحمل فشار و دمای بیشتر نسبت به سایر لوله های پلیمری عدم نفوذ اکسیژن عدم رسوب گذاری افت فشار ناچیز مقاومت شیمیایی نیاز به عایق کاری کمتر انعطاف پذیری و استفاده از اتصالات کمتر مقاومت بیشتر از سایر لوله ها در برابر زلزله مقاومت در برابر ضربه قوچ (water hammer) عدم رسوب گذاری تحمل فشار و دمای بیشتر نسبت به سایر لوله های پلیمری تولید بر اساس استاندارد 15 اتمسفر تحمل فشار و 95 درجه سانتیگراد موجب گردیده است نسبت به سایر لوله ها دمای بیشتری را در طول زمان تحمل نماید. انبساط طولی ناچیز با توجه به ضریب انبساط حرارتی بالای مواد پلیمری در مقایسه با مواد فلزی, طول لوله های پلیمری در معرض دمای بالا افزایش زیادی خواهد داشت . به عنوان مثال اگر 50 متر لوله پلی پروپیلن از دمای 20 درجه سانتی گراد به دمای 70 درجه سانتیگراد برسد حدود 450 میلیمتر افزایش طول خواهد داشت . این افزایش طول سبب میشود که : در لوله تنشهای حرارتی ایجاد شود. لوله ها خمیده شده و در صورت صحیح نبودن نصب به سیستم لوله کشی آسیب وارد شود. درهنگام لوله کشی مساله افزایش طول در نظر گرفته شود. برخلاف لوله های پلیمری که دارای مشکلات فوق میباشند. لوله های سان پکس به جهت دارا بودن لایه فلزی دارای ضریب انبساط حرارتی پایین میباشند. این مساله در جدول زیر نشان داده شده است .   ضریب انبساط طولی سان پکس کم, و تقریباً معادل لوله های فلزی است عدم نفوذ اکسیژن مواد پلیمری مانند پلی اتیلن , پلی پروپلین , پلی بوتیلن و ... سد خوبی در برابر عبور اکسیژن نمیباشند . نفوذ اکسیژن به داخل آب سبب تشدید خوردگی در اجزای فلزی شبکه های آبرسانی میشود. این مساله بخصوص در سیستمهای حرارتی سبب تخریب اجزای شوفاژ و مبدلهای حرارتی میشود. عدم رسوب گذاری علاوه بر مواردی که اشاره شد سطح داخلی لوله های 5 لایه در مقایسه با لوله های فلزی دارای سطح بسیار صیقلی میباشند که این ویژگی علاوه بر کاهش رسوب گذاری سبب کاهش افت فشار درشبکه آبرسانی شده و امکان استفاده از لوله هایی با سایز کمتر جهت کاهش هزینه را فراهم مینماید. افت فشار ناچیز بواسطه داشتن سطح داخلی صاف و صیقلی ( به گونه ای که میتوان گفت بستر آن همانند شیشه است ) کمترین افت فشار را در لوله کشی ایجاد میشود. افت فشار در یک مسیر آب , برابر با مجموع افت فشار در طول لوله و افت فشار در اتصالات و تغییر مسیر میباشد . افت فشار در لوله حامل جریان معمولاً از دو عامل نشأت میگیرد. الف ) زبری سطح داخلی لوله ( افت فشار استاتیک ایجاد میکند) . ب) تغییر سرعت یا تغییر جهت جریان ( افت فشار سرعت یا اصطکاکی ایجاد می کند) حال مختصراً به بررسی موارد افت فوق میپردازیم : افت فشار استاتیک یا اصطکاکی  his or hif این افت فشار معمولاً در سیستمهای انتقال سیال با رابطه:f(L/D).V2/2g his = بیان میشود . هر قدر زبری سطح داخلی لوله (є) زیاد باشد نسبت زبری به قطر لوله D) /(є افزایش مییابد و مقدار f (ضریب اصطکاک ) نیز افزایش یافته و در نهایت مقدار افت فشار استاتیک (his) بیشتر میشود. لوله سان پکس دارای زبری بسیار ناچیز میباشد. ((є = 0.007mmیعنی نسبت D) /(є لوله سان پکس بسیار کوچک است که این مسئله , کوچک شدن f و در نهایت کوچک شدن افت فشار استاتیک (his) را بدنبال دارد که یکی از مهمترین اهداف طراحی سیستم های انتقال سیال میباشد.  افت فشار سرعتی  hiv این افت فشار تابع سرعت جریان سیال است مهمترین عواملی که این افت فشار را بوجود میآورد عبارتست از : تغییر جهت جریان ناشی از بکار بردن اتصالات زیاد و در نهایت آشفتگی در مسیر جریان سیال. با استفاده از لوله سان پکس میتوانیم در بکار بردن اتصالات صرفه جویی کنیم ( بواسطه انعطاف پذیر بودن و خم شدن لوله) و علاوه بر کنترل هزینه ها افت فشار سرعتی را در لوله ها مهار کنیم . اتصالات یا بطور کلی تغییر مسیر با رابطه: hiv or hif = åk.v2/2g در جریان سیالات ایجاد افت فشار میکنند و هر قدر تعداد اتصالات کمتر باشد مقدارåk در رابطه فوق کمتر و در نهایت hiv (افت فشار سرعتی ) کاهش مییابد. بنابراین برای داشتن کمترین افت فشار در سیستم های لوله کشی , لوله سان پکس بهترین ابزار انتقال سیالات میباشد. مقاومت شیمیایی وقتی بحث مقاومت شیمیایی پیش میآید عموماً اطلاعات مورد نیاز به صورت جداول در اختیار قرار میگیرد تا کاربر با مراجعه به این جداول به درستی قضاوت نماید . در این قبیل جداول عموماً اثر غلظت و دماهای متفاوت لحاظ میگردد. نمونه ای از اینگونه جدوال در ذیل آورده شده است . با توجه به مقاومت شیمیایی پلیمر در مقایسه با فلزات, لوله های پلی اتیلن و پلی پروپیلن دارای کاربرد بسیار وسیعی در صنایع شمیایی می باشد. توصیه میشود که در استفاده از این لوله ها جهت مواد شیمیایی حداکثر دقت بعمل آید و به اتصالات فلزی نیز توجه شود. جدول مقاومت شیمیائی را میتوانید در ضمیمه مطالعه فرمایید. نیاز به عایق کاری کمتر ضریب هدایت حرارتی لوله سان پکس پایین میباشد (K="0.43" W/m.k ) . یعنی این مقدار حدود 02/0 لوله های فلزی میباشد ( به معنای اتلاف انرژی ناچیز) . با داشتن این خاصیت ، لوله سان پکس به خصوص در فصلهای زمستان و تابستان نیاز به عایق بندی کمتری دارند. ( دیده میشود که لوله های فلزی را که بصورت روکار نصب میشوند با پشم شیشه یا ماده دیگری عایق بندی می کنند تا در فصل زمستان از یخ زدگی و در فصل تابستان از گرم شدن بی رویه آب داخل لوله بواسطه سرما یا گرمای محیط جلوگیری شود) در حالیکه اگر لوله سان پکس بصورت روکار نصب شود. علاوه بر داشتن زیبایی ، احتیاجی به هیچ گونه عابق بندی ندارد زیرا لوله مذکور دارای ضریب هدایت حرارتی پایینی در حدود مواد عایق میباشد . انعطاف پذیری و استفاده از اتصالات کمتر نسبت مناسب بین آلومینیوم و ماده پلیمری باعث خم شدن آسان لوله حتی با دست میشود و لوله دقیقاً شکل داده شده را به خود میگیرد. این لوله با وجود اینکه محکم است اما سبک میباشد و حمل و نقل آن آسان میباشد . همچنین در مقابل فساد مقاوم است. با توجه به آنکه لوله های فلزی قابلیت استحکام و لوله های پلیمری قابلیت انعطاف پذیری خوبی دارند انتظار میرود که لوله های ترکیبی هر یک از این خواص را تا حدود زیادی داشته باشند . آزمونهای انجام شده بر روی لوله های ترکیبی نشان میدهد که این لوله ها در مقابل ضربات و تنشهای وارده انعطاف پذیری و مقاومت بالایی داشته و بر خلاف انواع لوله های پلاستیکی به دلیل وجود لایه آلومینیوم میانی در مقابل صدمات مکانیکی تقویت شده اند . سان پکس علیرغم مقاومت آلومینیوم بالا به راحتی خم میشود. حداقل شعاع انحنا 5 برابر قطر خارجی لوله میباشد. مقاومت بیشتر از سایر لوله ها در برابر زلزله همچنین قابل ذکر است که سان پکس طبق نظریه کارشناسان مرتبط ، مقاومت بسیار خوبی در برابر زلزله از خود نشان میدهد و در سیستم های لوله کشی با طراحی مناسب ، تنشهای بوجود آمده ناشی از شکست گسلها را بهنگام وقوع زلزله محو میکند. مقاومت در برابر ضربه قوچ WATER HAMMER لوله های چند لایه بواسطه مسلح بودن به لایه آلومینیوم مقاومت قابل توجهی در برابر نیروهای اضافی ناشی از جریان سیال از خود نشان میدهد . پدیده مهمی که برخی مواقع در جریان سیالات و به خصوص در زمان اغتشاش جریان اتفاق میافتد پدیده ضربه قوچ میباشد. این پدیده در اثر تغییر ناگهانی سرعت جریان آب در لوله و یا انسداد پیدرپی مسیر جریان آب ( مثلاً که شیر آب را بطور ناگهانی باز میکنیم و یا میبندیم ) بوجود میآید بطوریکه فشار زیادی در آب ایجاد میشود که بصورت موج در امتداد لوله و خلاف جهت جریان حرکت نموده، پس از برخورد به مانع باز میگردد و با عمل رفت و برگشت موج فشار تا زمان استهلاک کامل آن ادامه مییابد . این فرآیند بعضی اوقات باعث شکستن لوله های غیر مسلح و معمولی میشود و با صدای زیادی توام است. لوله سان پکس در برابر پدیده ضربه قوچ مقاومت بسیار خوبی از خود نشان میدهد و این پدیده هیچگاه نمیتواند این نوع لوله را تخریب کند. عدم رسوب گذاری در داخل لوله جدار داخلی لوله های سان پکس نسبت به جدار داخلی لوله های فلزی رایج ، بسیار صیقلی هستند. این امر امکان رسوبگذاری معدنی را منتفی مینماید از طرفی بدلیل عدم رسوب گذاری افت فشار در داخل لوله ها بسیار ناچیز خواهد بود و بنابراین انتخاب لوله هایی با قطر کمتر فراهم میشود. کاربرد لوله های چند لایه آب آشامیدنی لوله کشی گاز کاربرد در صنعت و پزشکی کاربرد در سیستم های حرارتی و برودتی سیستم گرمایش کفی آب آشامیدنی در سایر کشورها نظیر انگلیس , فرانسه, آلمان , سوئیس , اتریش , چین و ژاپن استفاده از لوله های 5 لایه به تایید سازمانهای بهداشتی رسیده است ، بنابر این طعم و مزه آب تغییری نخواهد کرد. همچنین از این لوله ها میتوان جهت انتقال آب گرم مورد مصرف در شستشو نیز استفاده کرد. لوله کشی گاز برای لوله کشی گاز طبیعی باید از لوله هایی استفاده شود که در مقابل گاز نفوذ ناپذیر باشد, فشار بالایی را تحمل کند و هیچگونه فعل و انفعال شیمیایی در داخل لوله صورت نگیرد . در همین راستا لوله های مرکب ( PEX - PEX- AL ),(PRT-AL-PRT) ضمن دارا بودن این ویژگیها دارای ایمنی بالایی میباشد به همین دلیل در آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی و آسیایی از این محصولات برای لوله کشی گاز طبیعی استفاده میشود. کاربرد در صنعت و پزشکی در صنایع غذایی دارویی و اغلب مواد شیمیایی جایی که دماهای کمتر از دمای آب جوش مطرح باشد امکان استفاده از لوله های مرکب( PEX - PEX- AL ),((PRT- AL- PRT وجود دارد این لوله ها در صنایع پزشکی نظیر گازهای طبی و سیستمهای دیالیز مورد استفاده قرار میگیرند. در صنایع سنگین نظیر کشتی سازی و ماشین سازی و همچنین در کارخانه های تولید مواد شیمیایی که لوله های فلزی کارآیی ندارند نیز از این لوله ها استفاده میشود.   کاربرد در سیستمهای حرارتی و برودتی سیستم کف خواب floor heating امروزه یکی از کاربرد های عمده و مهم لوله های چندلایه (PEX-AL-PEX)( PRT - PRT- AL ) استفاده در سیستمهای حرارتی و برودتی میباشد . در صورت استفاده از این لوله ها در سیستمهای حرارتی حداکثر دمای مجاز برای کارکرد بلند مدت 95 درجه سانتیگراد میباشد. این لوله ها یا بصورت اتصال به رادیاتورها بر طبق روشهای رایج بکار گرفته میشوند و یا اینکه از طریق روش کف خواب ( با قرار دادن لوله ها به یکی از شکلهای مارپیچ یا کفی حلقوی درون بتون) مورد استفاده قرار میگیرند . در روش اخیر با معلوم بودن جنس مصالح ساختمانی ، مساحت اتاق ، تعداد پنجره ها و شرایط ، امکان محاسبه طول لوله های مرکب جهت خوابانیدن درکف اتاقها وجود دارد ضمن اینکه این لوله ها قابل استفاده در سیستمهای برودتی از قبیل فن کویل , سردخانه , سیستمهای مولد سرما و غیره میباشند. قابل ذکر است که در سیستمهای حرارتی کف خواب floor heating امکان استفاده از انواع لوله های فلزی بعلت ایجاد رسوب و افت فشار وجود ندارد . در شکلهای زیر نمونه هایی از یک سیستم کف خواب نشان داده شده است .    انتخاب صحیح یک سیستم گرمایشی نقش مؤثری در تأمین آسایش ساکنین ساختمان دارد. در سیستم های مدرن گرمایش و سرمایش تابشی ضمن امکان پوشش وسیعتری توسط لوله ها و پانلها میتوان دمای 15 درجه سانتیگراد را در حالت سرمایش و دمای بین 35 تا 50 درجه سانتیگراد را برای حالت گرمایش ایجاد نمود . البته به دلیل رخ دادن حالت چگالش و میعان قطرات آب روی سطوح سرد نمیتوان برای سرمایش تابشی از دماهای کمتر استفاده نمود.چون در سیستمهای گرمایشی دیگر جریان هوا عامل اساسی به شمار میآید در نتیجه آلودگی ناشی از اختلاط هوای محیطهای مجاور در اثر حرارت هوا نیز امری غیر قابل پیشگیری است که این مساله در سیستم تابشی وجود ندارد. بنابراین از لحاظ بهداشتی و کاهش آلودگی محیطهای کار و زندگی و بهره وری افراد ساکن در محل , بسیار مناسبتر است.  این برتری عامل موثری در کار برد این روش در بیمارستانها و اتاقهای عمل است که از هزینه فیلتر کردن هوا در محیطهای تمیز نیز به مقدار زیادی میکاهد . همچنین به دلیل حذف دستگاهها و تجهیزات گرما ساز و سرما ساز در محل مصرف مانند بخاری ویا رادیاتور , از این روش , به ویژه در آپارتمانهای کوچک , راهروها و دالانها میتوان استفاده بیشتری نمود. در سالنهای اجتماعات , تالارها و موزه ها نیز به دلیل بلند بودن سقف معمولاً گرما به ارتفاع نزدیک سقف منتقل میشود و برای گرمایش محیط نیاز به فعالیت دستگاههای گرما ساز به میزان بیشتری به وجود میآید که این مهم علاوه بر مصرف انرژی بیشتر باعث استهلاک تجهیزات نیز میگردد. با استفاده از گرمایش تابشی میتوان ارتفاع نزدیک به کف و در اصل فضای مفید این مکانها را با مصرف انرژی کمتر گرم و همچنین گرمای مطبوعتری ایجاد نمود. گرمایش به روش گرما از کف به عنوان راحتترین , سالمترین طبیعی ترین روش گرمایشی موجود, شناخته , شده است . این سیستم معمولاً در دمای بین 30 تا 60 درجه سانتیگراد کار میکند که در مقایسه با دیگر روشهای حرارتی که بین 55 تا 80 درجه سانتیگراد کار میکنند, باعث کاهش مصرف انرژی به میزان 20 تا 40 درصد میشود.

ساختار لوله های نیوپایپ:

امروزه بیش از همیشه ، سیستم لوله کشی یک منزل مسکونی باید آب سرد و گرم را در هر زمان و هر مکان موردنیاز به سرعت و با بهترین کیفیت تحویل دهد. هرکس که تا این زمان با لوله کشی قدیمی سر کرده است از مزیت های سیستم لوله کشی نیوپایپ قدردانی خواهد کرد.

میزان جریان در لوله های نیوپایپ بالاتر از لوله های دیگر بوده و در نتیجه فشار آب نیز بیشتر خواهد شد. این سیستم نیاز به تعویض ندارد چرا که زنگ نمی زند و نمی پوسد.

همچنین صدای مزاحم و ضربه ی قوچ پر سر و صدا را حذف می کند. شما با طراحی اصولی و با کمک لوله های نیوپایپ می توانید بدون اینکه تغییری در فشار آب حاصل آید آب را به حمام ، آشپزخانه و دستشویی برسانید.

برجسته ترین ویژگی نیوپایپ ، ساختار پنج لایه ی آن است این لوله با استفاده از آخرین فناوری روز دنیا و تلفیق فلز و پلیمر علاوه بر بهره گیری از مزایای لوله های فلزی و پلیمری خط قرمزی بر معایب این لوله ها و مشکلات ناشی از کارکرد نامطلوب آنها کشیده است .

پلیمر:

پلی اتیلن (PE ) که پایه ی آن اتیلن می باشد یکی از پرمصرف ترین مواد ترموپلاست در جهان می باشد که از طرفی خواص برجسته ای مانند عایق الکتریکی ، خاصیت فیلم شدن و مقاومت شیمیایی دارد و از طرف دیگر در مقابل آب با دمای بالا مقاومت ندارد.

این ضعف در پلی اتیلن بر خواسته از ساختمان زنجیره ای آن می باشد .

برای حل این مشکل دانشمندان از عملیات مشبک نمودن و یا Crosslinkingطی چندین مرحله فرآیند های پیچیده ی شیمیایی بهره جسته اند. این عمل سبب می شود مولکول های پلیمر به صورت عرضی به هم وصل شده که در این حالت پلیمر PEX ایجاد می شود. پلیمر PEX مقاومت لوله را در مقابل فشار و دمای بالا افزایش داده و تاثیر زیادی نیز بر افزایش مقاومت شیمیایی آن دارد از همین رو لوله های PEX دارای کلاس حرارتی بالایی می باشند.

نظر به خواص فوق و سایر خواص ویژه ی پلیمر PEX ، این پلیمر در علم شیمی به طلای پلیمر معروف است .

لایه آلومینیوم:

هر چند لوله های پلیمری مانند پلی اتیلن ،پلی پروپیلن ،پلی بوتیلن و پلی اتیلن شبکه ای شده ،دارای مزایایی نسبت به لوله های فلزی می با شند ولی دارای دو محدودیت مهم زیر نیز هستند:

الف)ضریب انبساط حرارتی زیاد :

به طور کلی ضریب انبساط حرارتی مواد پلیمری در مقایسه با فلزات بسیار بالا می باشد.به عنوان نمونه ضریب انبساط حرارتی پلی پروپیلن و پلی اتیلن در محدوده ی 19/0 – 14/0 (mm/mk) می باشد در صورتی که ضریب انبساط حرارتی فلزات کمتر از 02/0 (mm/mk) می باشد .

هنگامی که آب گرم داخل لوله های پلیمری جریان یابد طول لوله ها افزایش می یابد و در صورت بسته بودن شبکه ی لوله کشی ایجاد تنش های حرارتی کرده و طول عمر لوله را کاهش می دهد.

ب) نفوذ اکسیژن:

نفوذ اکسیژن به داخل آب به خصوص درسیستم های حرارتی تخریب اجزای فلزی را به شدت افزایش می دهد . استفاده از لایه آلومینیم موجب حل دو مشکل فوق می شود . مشخصات آلومینیوم مصرفی در این لوله ها بر اساس استاندارد ASTM – F1281 به صورت زیر می باشد .

1-    استحکام کششی : حداقل  Mpa100 (psi 14600 )

2-    درصد افزایش طول در نقطه ی پارگی

3-    ضخامت {67/0-18/0}میلیمتر (بسته به قطر لوله )

استفاده از آلومینیوم های آلیاژی که دارای استحکام بالا می باشد دارای دو مزیت است :

-استحکام بالای لوله

-قابلیت جوش بهتر

نکته حائز اهمیت در کاربرد لایه آلومینیوم جوش طولی آن می باشد. اگر لایه ی آلومینیوم بدون جوش استفاده شود در استحکام لوله ها نقش مهمی را ایفا نخواهد کرد. جوش فویل آلومینیوم با ضخامت حدود 200 تا 300 میکرون تکنولوژی بالایی را می طلبد که در تولید لوله های نیوپایپ اعمال شده است .

چسب مخصوص:

در ساختمان نیوپایپ بین لایه ی آلومینیوم و لایه های داخلی و خارجی پلی اتیلن مشبک از دو لایه چسب مخصوص استفاده شده است . قابل توجه است که چسبندگی پلی اتیلن مشبک به آلومینیوم ،ضعیف می باشد و استفاده از چسب الزامی است. چسب مورد استفاده بایستی دارای خواص زیر باشد :

-استحکام چسبندگی بالا به سطح آلومینیوم و پلی اتیلن شبکه ای شده .

-مقاومت حرارتی بالا به طوری که تا دمای 110 درجه سانتیگراد در زمان طولانی مقاوم باشد .

-قابلیت فرآیند در خط تولید لوله.

در ساخت نیوپایپ از چسب هایی با ویژگی های فوق استفاده شده است.

خواص  لوله های نیوپایپ:

1-مقاوم در برابر پوسیدگی از داخل و خارج

لایه های درونی و بیرونی نیوپایپ از پلی اتیلن مشبک (PEX) تشکیل شده است.این ماده بهترین پلیمر به کار رفته از نظر شیمیایی و مقاوم در برابر خوردگی است که در ساختمان لوله های نیوپایپ به کار می رود. وقتی که لوله های فلزی در معرض آب و خاک قرار می گیرند آماده ی خوردگی و سوراخ شدن می باشند، در صورتی که لایه ی پلیمری درونی وبیرونی نیوپایپ تحت تاثیر املاح موجود در آب یا خاک قرار نمی گیرند.

2-مقاوم در برابر فشار و دما

در لوله های نیوپایپ به دلیل جنس پلیمر به کار رفته (PEX) و به دلیل جوش طولی که در لایه ی آلومینیومی وجود دارد ،تحمل دمای 90 درجه ی سانتیگراد با فشار bar10 به طور مداوم وجود خواهد داشت. لذا امکان استفاده از نیوپایپ علاوه بر سیستم های آبرسانی سرد و گرم مصرفی (دمای 65 درجه ی سانتیگراد) در سیستم های گرمایشی  (دمای 90 درجه ی سانتیکراد ) ، مهیا می گردد در حالی که امکان کاربرد نسل دوم لوله ها (لوله های سبز) در سیستم های گرمایشی نمی باشد .

3-ضریب انبساط طولی نا چیز

لایه ی آلومینیومی و چسب نیوپایپ مقدار انبساط و انقباض لوله را کنترل می کند. بنابراین در سیستم لوله کشی نیوپایپ (در طراحی های روکار) انحراف لوله ها در اثر انبساط و یا جدا شدن از اتصالات در اثر انقباض حادث نخواهد شد.

4-ضریب هدایت حرارتی مناسب

در لوله های نیوپایپ احتمال کمتری برای تعرق یا ایجاد رطوبت روی سطح بیرونی لوله نسبت به لوله های فلزی وجود دارد و این به آن خاطر است که لایه های پلیمری در لوله های نیوپایپ دارای ضریب هدایت حرارت کمتری نسبت به لوله های فلزی می باشند و در عین حال ضریب هدایت حرارتی به قدری است که به خوبی در سیستم های گرمایش از کف کاربرد دارد .

5-افت فشار کمتر و جریان بهتر

دیواره ی پلیمری درونی نیوپایپ صاف بوده و در برابر پوسته پوسته شدن و رسوب گیری ،مقاومت می نماید لذا جریان آب را سال های متمادی به طور ثابت نگه خواهد داشت . شما در لوله های نیوپایپ بر خلاف لوله های فلزی کاهش جریان آب  و افزایش افت فشار را نخواهید دید و این بدین معناست که صاحب خانه می تواند سال های متمادی از یک فشار ثابت آب در کل ساختمان بهره مند شود . تعداد اتصالات در سیستم لوله کشی نیوپایپ کمتر از اتصالاتی است که در سیستم لوله کشی فلزی استفاده می شود و وجود اتصالات کمتر در این سیستم به معنای ضریب اطمینان بیشتر می باشد. لوله های نیوپایپ به دلیل کیفیت لایه ی پلیمری درونی ،تخریب نشده ،تحلیل نرفته ،سوراخ نشده و در اثر جریان سریع آب ساییده نمی شوند و به گونه ای طراحی شده اند که در سخت ترین حالات، بیشترین آسایش را برای شما فراهم می کند .

6- وزن کم ، شکل پذیری و نصب آسان

نوع بسته بندی و وزن کم لوله های نیوپایپ به شما اجازه خواهد داد که یک سیستم لوله کشی حرفه ای را با سرعت و کیفیت مناسب ارائه دهید . هنگام استفاده از این نوع لوله ها ، نیازی به زانویی نیست ( مگر در موارد معدود ) . هیچ چیزی مانع لوله کشی شما با نیوپایپ نخواهد شد به طوری که شما به سادگی می توانید برش داده ، خم نمایید ، لوله اضافه کنید و ارتباطی بلند مدت  بین لوله ها و اتصالات تامین کنید. لوله های نیوپایپ را می توان روی دیوارها ، سقف ها یا سطوح مورد نظر نصب کرد. همچنین می توان از روی پایه های نگه دارنده به طور افقی یا عمودی عبور داد. لوله های نیوپایپ را می توان زیر زمین عبور داد چرا که لایه ی پلیمری بیرونی و سخت آن در برابر فعالیت شیمیایی و خوردگی مقاوم می باشد.

7- عدم نفوذ نور و اکسیژن

شما از غیر قابل نفوذ بودن لوله های نیوپایپ جهت لوله کشی توکار آسوده خاطر خواهید بود. در سیستم لوله کشی روکار نیز امکان نفوذ اکسیژن و نور به داخل سیستم وجود ندارد در نتیجه از تشکیل جلبک ها در لوله جلوگیری به عمل خواهد آمد. همچنین سیستم های تاسیساتی از هرگونه آسیب و پوسیدگی ناشی از اکسیژن مصون خواهند ماند.

8- وسعت استفاده

هنگامی که شما عملکرد سیستم لوله کشی نیوپایپ را ببینید خواهید دانست که چرا از آن با این وسعت استفاده می شود. شما می توانید بدون اعمال نیروی اضافی ، لوله های نیوپایپ را با دست خم کنید و مطمئن باشید که این لوله ها شکل خم را حفظ خواهند نمود.در سیستم لوله کشی نیوپایپ ، هیچ نیازی به چسب ، لحیم ، حرارت و وسایل انبساطی مخصوص نمی باشد . به وسیله ی لوله های نیوپایپ شما مشکلات عذاب آور موجود در سایر سیستم های لوله کشی را نخواهید داشت.

9- تمیزی و ایمنی

کل سیستم لوله کشی نیوپایپ به گونه ای طراحی شده است که برای شما تمیزترین آب آشامیدنی ممکن را فراهم می سازد. پلیمر داخلی تمیز و تخریب نشدنی نیوپایپ در برابر اثرات مخرب آب درون لوله مقاوم خواهد بود.

دیگر نیازی نیست که شما نگران طعم ، بو و رنگ آب سیستم لوله کشی منزل خود باشید چرا که نیوپایپ برای لوله های خود جهت مصرف آب آشامیدنی استاندارد BS 6920 را از موسسه ی WRc-NSF انگلستان ( موسسه ی بهداشت انگلستان که از معتبرترین مراجع بین المللی می باشد ) تامین کرده است .

10-سکوت

امروزه اکثر افراد متقاضی سیستم های لوله کشی بر سکوت کیفیت اصرار می ورزند . صدای داخل لوله ها اغلب به ضربه ی قوچی که به دیواره های لوله وارد می شود مربوط می شود. نیوپایپ ، قدرت لوله های فلزی را بدون هیچ صدایی در لوله های PEX – AM – PEX ارائه داده است .ساختمان بی مانند نیوپایپ ، فشار ضربه ی قوچ و لایه های پلیمری آن صدا را کاهش می دهد. با سیستم لوله کشی نیوپایپ ، شما هیچ لرزش اضافی و تلق تلق کردن لوله های فلزی را نخواهید داشت . تمام این شرایط ، عاملی برای رسیدن به یک مکان آرام می باشد.

در و پنجره

در و پنجره

خصوصیات درب و پنجره های یو پی وی سی - شیشه یک جداره و دوجداره 1-عایق در برابر عبور صداهای نا هنجار و مزاحم بوده و به علت رعایت استاندارد (Din52210)و به لحاظ طراحی خاص خود عایق صوتی بودن را به بالاترین    درجه ی استاندارد عمومی کیفیت یعنی درجه ی پنج می رساند.

2-عایق در برابر سرما و گرما به لحاظ رعایت استاندارد کشور آلمان(IFT/Din25618)70% از هدر رفتن گرما و سرما داخل محیط جلوگیری و در مصرف انرژی و سوخت تا 40% صرفه جویی می نماید.

3-ضریب عبور حرارتی پروفیل های 2W(MK)u-PVCاست که کاملا مطابق با استانداردهای اروپایی می باشد.

4-طبق آزمایش های انجام شده روی پروفیل های مذکور در کشور آلمان مطابق با استاندارد (Din8055) بوده و تا زیر 500پاسکال فشار. ضد آب و در قبال تغییر فشار هوا تا 600پاسکال (معادل 150کیلومتر سرعت باد در ساعت)مقاوم می باشد مانع ورود هرگونه دود و دم و گرد و غبار به داخل محیط می گردد.

5-مقاوم در برابر گرما(+90) و سرما (_60) بوده و در فواصل فوق الذکر هیچ گونه تغییر فیزیکی ندارد.

6-ضد آتش بوده و هر گاه در معرض شعله های آتش قرار گیرند شعله را از خود عبور نداده و گاز کلر از خود بروز نمی دهد.

7-به خاطر داشتن فرمول ویژه خود در برابر اشعه ی ماوراء بنفش مقاوم بوده و آسیب نمی بیند.

8-تنوع رنگ و عدم نیاز به رنگ آمیزی و مقاوم در برابر زنگ زدگی.

9-تغییر ناپذیری رنگ در مقابل اشعه ی آفتاب .

10-نظافت آسان و سریع به دلیل مقاومت در برابر اسید،باز و مواد شوینده.

11- مقاومت در برابر اسیدها و مواد پایه ای الکل .

12- سیستم طراحی شده در یراق آلات پنجره ها قابلیت باز شدن از دو سمت TurnوTilt(افقی و عمودی) را دارند.

13- سریع و آسان نصب می شود.

14-در و پنجره های u-PVCحتی می توانند به راحتی بدون تخریب و آسیب رساندن به ساختمان هایی که در حال حاضر دارای در و پنجره های معمولی هستند جایگزین شوند.

15-مقاوم در برابر نفوذ اشعه ی U.Vخورشید که از تغییر رنگ اشیاء (سفید شدن پرده - موکت – فرش و ...............) در داخل ساختمان جلوگیری می کند.

در و پنجره های اختصاصی آبسکون:

1-    تحمل فشار باد ، عدم ارتعاش ، آب بندی و هوابندی کامل به لحاظ استفاده از لاستیک EPDM مخصوص و نوار کرکی فیلم دار .

2-    خاصیت آکوستیک با توجه به قابلیت نصب شیشه دوبل بر روی کلیه ی سیستم ها .

3-    طراحی در و پنجره های اختصاصی با عرض کمتر برای پروفیل و سبکی نمونه های مشابه در ایران .

4-    طراحی منحصر به فرد ، مطابق با سلیقه و زیبایی شناسی مهندسان معمار.

5-    استفاده از اتصال گوشه ها به صورت 45 درجه با گونیای دایکست ایتالیایی و عدم استفاده از فلزات سنگین همچون میلگرد و چدن.

6-    قابل عرضه در انواع رنگ های آنودایز ، پادرکوت  و دکورال .

7-    یراق آلات وارداتی از معتبر ترین شرکت های ایتالیایی .

8-    پنج سال ضمانت پوشش رنگ و یراق آلات ، 10 سال خدمات پس از فروش.

نحوه ی نصب پنجره های اختصاصی آبسکون  :

بنا بر نیاز و نوع ساختمان و مصالح به کاررفته ، روش های گوناگونی جهت نصب دروپنجره های آبسکون طراحی شده که بر حسب نیاز پیشنهاد می گردد.

1-استفاده از شاخک های گالوانیزه که بر روی پنجره بدون استفاده از پیچ و پرچ قابل اتصال است .

2- استفاده از گوه ی چوبی به وسیله ی پیچ خودکار.

3- استفاده از چارچوب های فریم آلومینیومی .

4- استفاده از فریم کاذب پروفیلی اختصاصی آبسکون با لاستیک هوابندی.

5- استفاده از لاستیک EPDM جهت آب بندی و هوا بندی روی جدار خارجی فریم.

6- امکان نصب پنجره با لبه ی خارجی یا بدون لبه ی خارجی ( Nib).

7- استفاده از یراق اختصاصی جهت رگلاژ پنجره در Sub Frame.

شیشه

 

شیشه

شیشه ، کاهنده مصرف انرژی در ساختمان

ساختمان ها سرپناهی مناسب جهت حفظ آدمی در برابر شرایط نامساعد محیطی به منظور تامین آسایش و راحتی هستند، لیکن حصول بخشی از این امر به استفاده درست از منابع انرژی بازمی گردد. استفاده مدبرانه از فن آوری های نوین ساخت وساز می تواند ضمن تحقق موارد یاد شده، به میزان قابل توجهی از مصرف بی رویه انرژی جلوگیری کند.امروزه به منظور حداکثر استفاده از نور خورشید و اجرای برخی ایده های معمارانه، سطح وسیعی از ساختمان را با شیشه می پوشانند، لذا پنجره ها نقش اصلی را در کنترل نور ورودی به داخل ساختمان و میزان انرژی مورد نیاز ایفا می کنند. ضرورت کنترل انرژی هنگامی مشهودتر می شود که سطح وسیعی از ساختمان با شیشه پوشیده شود که اغلب در این شرایط، امکان حفظ گرمای محیطی مناسب و ذخیره سازی معقول انرژی به طور همزمان با مشکلاتی همراه می شود.با پیشرفت تکنولوژی در عصر حاضر، تلاش محققان بر تولید شیشه هایی با خاصیت پخش نور بسیار کم، جهت استفاده در ساختمان هایی با کاربری تجاری متمرکز شده است، به طوری که می توان با فراهم سازی امکان ورود انرژی خورشید به داخل ساختمان و ممانعت از فرار گرمای داخل ساختمان (با ممانعت از خروج اشعه فرابنفش)، مصرف انرژی را به میزان قابل توجهی کاهش داد. چنین شیشه هایی قابلیت ایفای نقش همزمان عایق حرارتی و کنترل نور خورشید را دارند. شیشه هایی با درجه شفافیت بسیار بالا، قابلیت ممتازی در ورود نور به داخل بنا داشته و محافظ خوبی در برابر شرایط جوی به شمار می روند، ولی عایق حرارتی خوب یا مانعی موثر در برابر انرژی خورشید نیستند. تکنولوژی ساخت شیشه به مرحله ای از کمال رسیده که طراحی و تولید انواع شیشه را با لحاظ کردن توأمان خواص پخشی، انعکاسی، جذبی و شفافیت جهت دستیابی به شرایط ایده آل و پاسخگویی به خواسته های مختلفی همچون کنترل نور روز و درجه حرارت مناسب ،امکانپذیر کرده است.

نور و روشنایی احساس خوبی را در انسان ایجاد می کند و باعث جلوه گر شدن افکار عالی در زندگی انسان می شود. در آسمانخراش های امروزی چنین تفکراتی حادث نمی شوند. آسمان خراش ها با وجود نزدیکی به خورشید، زندگی بشر را به تاریکترین حد ممکن رسانده اند!امروزه شیشه هایی که با تکنولوژی پیشرفته تولید می شوند علاوه بر تامین روشنایی روز دارای کیفیات دیگری همچون کنترل خورشیدی، آسایش و راحتی از نظر دما (محافظت از گرمای تابستان و سرمای زمستان) با مشخصه هایی همچون قابلیت بازیافت، دوام پذیری، عدم نیاز به پاکیزه نمایی، محافظت از رنگ پریدگی تدریجی اشیای داخل بنا در مقابل نور خورشید و… هستند. توسط شیشه های تولیدی با تکنولوژی مدرن، عبور نور با شیشه تخت، از 88 درصد به 94 درصد افزایش یافته، در باشگاه های ورزشی وضوح دید و عدم اعوجاج و انعکاس از سال 1997 عملا حذف شده، انعکاس شیشه در حالت معمول از 8 درصد به یک درصد کاهش یافته و وضوح دید بر محیط آنسوی پنجره افزایش یافته است.

انواع شیشه ها از لحاظ کاربرد در ساختمان :

۱ - شیشه با کاربرد مدیریت انرژی

2 - شیشه مقاوم در برابر آتش

۳ - شیشه کنترل صدا

۴ - شیشه ایمن با کاربرد حفاظتی و امنیت

۵ - شیشه با کاربرد در دکوراسیون

۶ - شیشه تامین کننده نور و روشنایی

۷ - شیشه با کاربردهای خاص

۸ - شیشه نما با قابلیت های مقاوم در برابر باد و ضربه

۹ - شیشه هوشمند (چند منظوره)

۱۰ - شیشه کلتکتوری (نور و گرما)

بیش از 80 سال است که شیشه دو جداره به عنوان ضرروت اصلی برای فراهم آوری عایق حرارتی در ساختمان ها شناخته شده است. پیشرفت های اخیر برعایق سازی مناسب و افزایش بهینه سازی حرارت متمرکز شده است که دلایل آن می تواند به خاطر اقتصاد و ضرورت کاهش یابی میزان انتشار دی اکسیدکربن باشد که عمدتا با بازدهی حرارتی و نحوه استفاده از انرژی در ساختمان ها ارتباط مستقیمی دارد.

هدرروی گرما در یک ساختمان به معنای مقاومت کم مصالح آن است. این امر تا کنون عمدتا از طریق شیشه پنجره یا به عبارت بهتر، شیشه کاری نامناسب و ضعیفی همچون شیشه تک جداره حادث می شده است. با روش های پیشرفته که مانع فرار گرما از ساختمان است می توان تنوع انتخاب زیباشناسانه و تنوع عایق سازی را به صورت توأمان، فراهم آورد.نور خورشید به سه طریق: انعکاسی، انتقالی و جذبی پخش می شود. این امر در ایده تولید شیشه های کنترل خورشیدی و عایق حرارتی منظور شده است. شیشه های کنترل خورشیدی و عایق حرارتی تضمین آسایش و جلوگیری از هدرروی گرما هستند. عواملی همچون حذف رطوبت، نم و تقطیر در فضای میانی شیشه های دو جداره، شیشه های رنگی با خاصیت فتوولتائیک و پوشش های مختلف با ضخامت های مختلف، شیشه را در مقابل ذخیره سازی انرژی تقویت می کند.اهمیت حفظ ذخایر انرژی غیر قابل بازیافت و کمبود ذخایر انرژی فسیلی در بسیاری از کشورها، مسئولان را بر آن داشته تا به بهینه سازی انرژی دقت وسواسانه تری مبذول دارند. صنعت ساختمان همچون سایر صنایع از عمده ترین مصرف کنندگان انرژی است و شیشه به لحاظ ماهیت خاص خود نقش عمده ای در هدرروی انرژی ایفا می کند. با تلاش در جهت تقویت قابلیت های شیشه همچون انتقال نور و حذف معایب آن، با تدابیری همچون استفاده از شیشه های دو جداره و ترکیب انواع شیشه ها با هم ، استفاده از شیشه ها با قابلیت انتقالی، انعکاسی و جذبی، ممانعت از گریز اشعه فرابفنش از داخل ساختمان به بیرون یا ممانعت از انتقال گرمای خورشید به داخل ساختمان و... و تلفیق جنبه های معمارانه با مهندسی و تکنولوژی ساخت پیشرفته در این محصول، می توانیم در جهت مدیریت انرژی گام برداریم.

کاشی

و

سرامیک

کاشی و سرامیک

مقدمه :

 کاشی وسرامیک  از محصولات عمده خاک رس و سفال می باشند کاشی های سرامیکی سطوح مکان های بهداشتی در داخل منازل و همچنین بیماریستانهای را به صورت فراگیر در بر می گیرند امروزه به علت تنوع طرح و اندازه  از آنها در سایر فضاهای عمومی و خصوصی استفاده می کنند و به علت تنوع در مقاوت لعاب در محیط های شیمیایی مختلف و فضاهایی مانند کارخانجات دارای محیط شیمیایی و یا آزمایشگاه ها ، کاشی تنها مصالح مورد  مصرف می باشد .  سرامیک ها ممکن است لعاب دار و یا بدون لعاب باشند . لعاب کاشی ها در انوع مختلف در دسترس  هستند لعاب مات ، نیمه براق ، براق ، سفید یا رنگی  وگلدار ، همچنین خشت کاشی نیز در ابعاد ،  اشکال متنوع دارای سطحی صاف یا بر جسته  ، زبر یا طرحدار می باشد که بر حسب مورد ومحل مصرف انتخاب می شوند . خشک کاشی را که به آن بسیکوئیت می گویند به کمک لعاب مورد نظر اندود می کنند و این لعاب به صورت گرد مخلوط شده در آب به صورت معلق ( سوسپانسیون ) می باشد اندود می کنند .خشت آماده شده وارد کوره پیش پخت و سپس کوره اصلی می شود و پس از پخت درجه بندی و بسته بندی می گردد . درجه بندی کاشی ها بر اساس کیفیت آن ، در ابعاد خشمک و لعاب کاری تعیین می گردد . کاشی باید دارای لبه های قائم ، ابعاد دقیق و لعاب یکنواخت و بدون پریدگی و خال باشد کاشی های لعابی با ضخامت  4  تا  12  میلیمتر بر حسب مکان مورد مصرف تهیه می گردند . نوعی از این کاشی ها که سطح زبر تری دارند منحصرا برای کف استفاده می شوند سرامیک های موزائیکی نیز نوعی از سرامیک ها هستند که از قطعاتی با شکل هندسی و کوچک که به صورت شبکه ای بر  روی ورقه ای از کاغذ گراف مخصوص در کنار هم قرار گرفته اند ، تشکیل می شوند . این سرامیک ها روی بستری از ملات قرار  می گیرند و پس از گرفتن   ملات ، روی آن را با آب خیس می کنند تا کاغذ آن جدا شود وسپس با دوغاب دور آنها را پر می کنند .  به طور کلی در مورد کاشی و سرامیک باید مندرجات استاندارد شماره  25  ایران رعایت شود .

 از دو غاب ماسه سیمان برای چسباندن کاشی لعاب دار و یا بدون لعاب روی سطوح قائم استفاده می شود .

نسبت حجمی این دوغاب  5  :1  است و برا ی پر کردن بندها از  دوغاب سیمان و پودر سنگ بهره می برند . دوغاب را می توان  با ماده دافع آب مخلوط  نمود . در بعضی از موارد برای چسباندن کاشی و سرامیک از چسب های خمیری مخصوص استفاده می کنند . این چسب ها غالبا بر روی  دیوارهای بتنی یا گچی استفاده می شوند. این نوع مواد معمولا در مقابل آب ، اسید و مواد نفتی مقاوم می باشند . باید در اجرای کاشی کاری مواردی مثل تراز ، شاقول و قائمه بودن زوایا رعایت شود و به هنگام استفاده از دوغاب ماسه سیمان که با سایر ملات ها به خصوص گچ و خاک و کاه گل چسبندگی ندارند قبلا باید دیوار به کمک ملات سیمان ساخته و یا اندود شده باشدو در اجرای کاشی کاری باید کلیه نکات آجر چینی مورد نظر قرار گیرد .

کاشی :

 خاک رس  ، نسبت به کانی ذاتی خود ، به گروه کائولین ALO2, 2SO2,2H2O  و و هالوزیتها  al2o ,2SO2,4h2o  ومونت مورفوفیت تشکیل شده است . کاشیها ، بهترین مصالح موافق از نوع سرامیک می باشند که هم ارزان و هستند و هم استحکام و ظرافت و زیبایی آنها ذخیره کننده است . کاشی ، دارای انواع مختلف ساده ، برای سینه دیوار و انحنا دار برای شروع و انتهای نبشها ونوع مخصوص قرنیز که کاشی را با حالت زیبایی ، به سرامیک یا موزائیک و سنگ کف می رساند، می باشد . کاشیها به صورت رنگارنگ و نقاشیها و صور مشبک و برجسته و یا یک طرح یا در کل به صورت تابلو و نوشته  و غیره ساخته می شوند . کاشی در کارخانجات کاشی سازی ، با لعاب و رویه زدن و پختن در  جا ، با استحکام و اندازه های مختلف ساخته می شود . لعابها معمولا از کائولین ، کوارتز ، فلدسپاتها و با اضافه کردن گچ و اکسید آهن گرفته می شود که برای لوله های فاضلاب و غیره مصرف و در مورد رنگها از        اکسیدهای فلزات استفاده می  شود . این مجموعه ها به صورت پودر آهن شده وبا دستگاه روی کاشی کشیده می شود و در کارخانه خشک و پخته می شوند و این عمل کاشی را ضد آب می کند .برای ممکن ساختن چسبندگی کاشی  با ملات ، آن را  5/1  تا  2  میلیمتر برجسته می سازند . کاشی با ابعاد  10*10  الی  40*40  برای دیوارهاست . از جمله سایر موارد ، نمی توان  به مواردی نظیر کاربردهای بهداشتی مثل وان و روشویی و موارد دیگر که پس از لعاب دادن ، بر روی آنهاکارهای اضافه ، انجام می گیرد و به صورت سبک و تمیز در می آیند ، اشاره کرد . کاشیهای دیواری حداقل  6  میلیمتر و حداکثر  10  میلیمتر ضخامت دارند تا انقباض نداشته باشند کاشیها را  100  درجه گرما داده و فورا داخل آب  20-18  درجه قرار می دهند ، در این  قسمت احتمال ترک برداشتن آزمایش می شود  کاشیها در دمای  1250- 1200  درجه پخته شده و سپس از دادن لعاب ، آنها را دوباره  260  – 1100  درجه حرارت می دهند . کاشیها طبق بند  7-4-2  – آیین نامه سازمان برنامه ، از لحاظ نداشتن نقص ، درجه یک و با داشتن چند خال  2/1  میلیمتر در رویه ولبه درجه  2  واگر این اشکالات  3-2  میلیمتر  باشد درجه  3  خوانده می شوند .

خمیر چسب کاشی و سرامیک به جای بتن ماسه یا دوغاب :

 این ماده بصورت آماده قابل تحویل است برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشیکاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک و یا هر سطح آماده ای ، مورد استفاده قرار می گیرد .

 خمیر چسب کاشی بر پایه رزینهای صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برا ینصب کاشی و سرامیک داخل ساختمان ها مورد مصرف قرار می گیرد این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب ،  رطوبت و عوامل جوی ، حرارت و یخبندان کاملا مقاوم می باشد از دیگر مشخصات این چسب این است که نصب کاشی و سرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی وانعطاف پذیری و مقاوم در قبال نشست ، مخصوصا ساختمان های بلند و در مورد تنش های ساختمانی ، لرزش و انقباض و انبساط ساختمان  می باشند از دو طریق سنتی ودوغابی و لقمه چسب موجود که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و یا صرفه تر می باشد .

 میزان و طریقه مصرف :

 مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار ( زیر سازی) دارد . هرچه سطح صاف و گونیایی تر باشد ، مقدار مصرف  کمتر می شود . بهتر است   چسب را با ماله دندانه دار بصورت افقی و عمومی چند بار به سطح کشیده  آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد . در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف  2  کیلوگرم بر متر مربع  می باشد . پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار ، در دمای معتدل ( حدود  20  درجه سانتیگراد ) بهرت است حداکثر ظرف مدت  20  دقیقه ، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد بعلت پوسته ، بصورت قشر نازکی ، گیرش می نماید و اگر دیر تر از این مدت زمان ، اجرا  نصب صورت گیرد بعلت پوسته ، بصورت قشر نازکی ، گیرش می نماید و اگر در چنین شرایط نصب انجام شود ، اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد . کاشی وسرامیک ها بر روی سطوح تا مدت  2  ساعت قابلیت جابجایی دارد . دمای محیط باید درحدود  20  درجه سانتیگراد باشد واگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود ، سپس شروع به ا جرا کنیم . حداقل  60% در صد کاشی باید آغشته به خمیر یا چسب به دیوار بارشد. در حالت چسباندن کاشی بر روی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد . شرایط نگهداری و انبار داری با هوای معتدل و به دور از یخبندان  5  ماه می باشد.

 پودر چسب کاشی و سرامیک :

 مشخصات :

پودر چسب کاشی وسرامیک بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله تولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیواره های سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص : پودر مورد بحث ، در مقابل نفوذ آب  مقاوم بوده و به همین سبب   می تواند جهت نصب کاشی وسرامیک در کف آشپزخانه ، حمام ،  دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد .  شرایط کار :  به دلیل وجود مواد شیمیایی تا  5+ درجه سانتیگراد قابل  مصرف می باشد و در صورت کم بودن درجه حرارت ، یا احتمال کاهش دمای هوا در  24  ساعت آینده ، باید  از اجرای کاشی کاری صرف نظر نموده و یا محیط را گرم نگه داشت ،  پودر کاشی و سرامیک  پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از  30- تا  120  درجه سانتیگراد می باشد. .

مقدار وطریقه مصرف : 

  برای مصرف چسب پودری ، باید قبلا  یک پیمانه آب را داخل ریخته و سه پیمانه پودر را در حال بهم زدن اضافه نموده و پس از  15  دقیقه ، خمیری صاف و یکدست بدست  می آید . زمان منتظر ماندن پیشنهادی تا ظاهر شدن خواص مواد مختلف شیمیایی که در چسب پودری و جود دارد ضروری است .

توصیه لازم:

  چسب  آماده شده در مدت کمتر از یک ساعت ، باید مصرف شود ، در غیر اینصورت خشک شده وخراب می شود . مقدار مصرف ، بستگی به صاف یا ناصاف بودن زیر سازی دارد ولی در حالت معمولی  3  کیلوگرم برای یک متر مربع می باشد پس از انتقال بر روی  سطح حداکثر تا  20  دقیقه باقی خواهد ماند پس از آن آن به علت تشکیل پوسته مخصوص بر روی آن حالت چسبندگی رااز دست می‌دهد. ماله مورد نیاز چسب پودری و خمیری  شانه‌ای مخصوص بوده و از طرف شرکت سازنده تحویل می‌گردد. چسب پودری در کیسه‌های  25  کیلویی به بازار عرضه می شود.

سرامیک :

از نظر واژه:

سرامیک به کلیه جامدات غیر آلی و غیر فلزی گفته می‌شود.

از نظر ساختارشیمیایی:

کلیه موادی که از مخلوط خاک رس با ماسه و فلدسپار در دمای بالا بدست می‌آیند و توسط توده شیشه مانندی انسجام یافته و بسیار سخت و غیر قابل حل در حلال‌ها و تقریبا گداز ناپذیر می‌‌باشند، سرامیک نامیده می‌شوند.

نقش اجزای سه‌گانه در سرامیک :

خاک رس: موجب نرمی ‌و انعطاف و تشکیل ذرات بلوری سرامیک می‌شود.

ماسه: قابلیت چین خوردن ، پس از خشک و گرم شدن و تشکیل ذرات بلوری سرامیک را کاهش می‌دهد.

فلدسپار: در کاهش دادن دمای پخت و تشکیل توده شیشه‌اى و چسباننده ذرات بلوری سرامیک موثر است.

خواص سرامیک‌ها :

خواص سرامیک‌ها بسته به نوع و درجه خلوص هر یک از اجزای اصلی ، مواد افزودنی ، لعاب ، زمان حرارت دادن ، مواد اکسنده و کاهنده‌هاى موجود در محیط ، تغییر می‌کند. در قرن حاضر صنعت سرامیک سازی توسعه و تنوع شگرفی یافته و اهمیت و کاربردهای آن نیز وسعت پیدا کرده است.

سرامیک‌های ویژه :

مقره‌های برق:

که عایقهای خوبی برای گرما و برق هستند و در آنها از Al2O3 ، Zr2O3 استفاده می‌شود.

سرامیک‌های مغناطیسی:

در در این نوع سرامیک از اکسیدهای آهن استفاده می‌شود. مهمترین کاربرد آنها در تهیه عنصرهای حافظه در کامپیوتر است.

سرامیک‌های شیشه‌اى:

وقتی شیشه معمولی پس از تهیه در دمای بالایی قرار گیرد، تعداد قابل توجهی از ذرات بلور در آن تشکیل می‌شود و خاصیت شکنندگی آن کم می‌گردد و بر خلاف شیشه‌های معمولی دیگر ، ایجاد یا پیدایش شکاف کوچک در آنها ساری نمی‌باشد،‌ یعنی این شکافها خود به خود پیشرفت نمی‌کنند. از این نوع سرامیک‌ها برای تهیه ظروف آشپزخانه یا ظروفی که برای حرارت دادن لازم باشند، استفاده می‌شود که آن را اصطلاحا پیروسرام می‌نامند.

لعابها و انواع آنها:

لعابها طیف وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی را در بر می‌گیرند. لعاب مربوط به سرامیک معمولا مخلوط شیشه مانندی متشکل از کوارتز ، فلدسپار و اکسید سرب (PbO) است. این اجزا را پس از آسیاب شدن و نرم کردن به صورت خمیری رقیق درمی‌‌آورند. آنگاه وسیله سرامیکی مورد نظر را در این خمیر غوطه‌ور کرده و پس از سرد و خشک شدن ، آن را در کوره تا دمای معین حرارت می‌دهند. پس از لعاب دادن روی چینی ، روی آن مطالب مورد نظر را می‌نویسند و یا طرح مورد نظر را نقاشی می‌کنند و دوباره روی آن را لعاب داده و یک بار دیگر حرارت می‌دهند. در این صورت وسیله مورد نظر پرارزش‌تر و نوشته و طرح روی آن بادوام‌تر می‌شود.

لعابها در انواع زیر وجود دارند:

لعاب بی‌رنگ:

این نوع لعاب که برای پوشش سطح چینی‌های بدلی ظریف بکار می‌رود، بی رنگ و شفاف است و از مخلوط کلسیم و سیلیس و خاک چینی سفید تهیه می‌شود.

لعاب رنگی:

برای رنگ آبی از اکسید مس (Cu2O) ، برای رنگ زرد از اکسید آهن (FeO) و برای رنگ سبز از اکسید کروم (Cr2O3) ، برای رنگ زرد از کرومات سرب و برای رنگ ارغوانی از ارغوانی کاسیوس استفاده می‌شود.

لعاب کدر: این نوع لعاب که برای پوشش چپنی‌های بدلی معمولی بکار می‌رود و از مخاـوط SnO2 , PbO , SiO2 , Pb3O4 ، نمک و کربنات سدیم تهیه می‌‌شود که آن را پس از ذوب کردن ، سرد کردن و پودر کردن ، در آب به صورت حمام شیر در می‌آورند و شئی لعاب دادنی را در آن غوطه‌ور می‌کنند.

موادآجر و سرامیک و کاشی تقریبا به هم شباهت دارند و جزو سنگهای مصنوعی محسوب می گردند سرامیک از مواد خام و معمولا سنگهای رسوبی که بیشتر از  40% Al2O3  دارند ساخته می‌شود. سیلکات آلومینیوم بی آب mAl2O3nSiO2  که خواصشان با Fe, Ca , K , Mg, NA  مقداری فرق می کند،‌به طور کلی خاک رس در دمای بیشتر از نقطه ذوب  (80-1350  درجه) جزو طبقه نسوز قرار میر گیردد. ارزیابیب کیفی مواد خام رابطه نزدکی با منشأ آنها دارد که هدف کار مهندسین    می باشد خاکهای رس به نام رس آجر پزی جوشی با تخلخل لعابدار چینی و سرامیکی وجود دارند. ذرات کوارتز فلدسپات ،‌میکا و دیگر کانیها رس را غنی می‌کنند و بدون آن رس ضعیف خواهد بود. سرامیک از انواع خاک رس ساخته می‌شود و منظور از درست کردن گلی است که اول حالت پلاستیک داشته و پس از پخته شدن به صورت سنگ درآید اضافه کردن بازالت و بلندیت و گرانیت حدود  8% و حدود  2% کرمیت آن برای ریخته گری خوب است. آجر بنایی تنبوشه های کف و سوراخ دار برای زه کشی و سفال پوشش پشت بام ها از انواع سرامیک هستند کاشیهای ضد اسید و موارد مختلف تزئینی مخصوصا به صورت کاشی معرق و تشت و گلدان و غیره از انواع  سرایک می‌باشند. سرامیک توپر و ظریف سبک به صورت نماکاری کناره بخاریها، فرش کف،مقره شمع و وسایل بهداشتی مثل کاسه توالت و دستشویی وشبه موزائییک و حتی کاسه و بشقاب ساخته می‌شوند به نوع سبک آن خاک اره قاطی می کنند که بعد از پخته شدن سوراخ دار می‌ماند و از خاکهای کائولین و رس و بان شیت (سرشو) و بگزیت و غیره که به ترتیب از پوسیده شدن سنگهای آذرین فلدسپاتهای گرانیتی دیوریتی و گابرووگنایس و پرفیر که آب باران با CO2  هوا و اکسید کربن CO2H2  بتدریج پوشانیده است سنگهای کلسیم سدیم و کالیم به صورت سیلیکاتهای آلومینیومی مانده که حدودا  50  درصد ماسه کارتزی دارد و برای خالصی آن را می شویند یادر ماسه شورهای گردندة درون آب  می چرخانند و این آب کائولین ها را در حوضچه ها ته نشین کرده و صاف و خالص می‌:ند که در این صورت حدود  42  درصد سیلیس SiO2، 40%  اکسید آلومینیوم دارد که در  750-450  درجه الی الی  800  درجه آب شیمیایی آن تبخیر شده و سخت می شود و حرات آن با ازدیادرس و اکسید آهن بالا رفته تا  1200  درجه می‌رسد. بهترین سرامیک از این نوع خاک بدست می‌آید. در سردشت، دره آستارا، فومن و .... خاکهای فوق وجود دارند.سرامیک انواع پوک-که حدود  5% آب می‌مکد – و سخت (سرامیک ) – که کمتر آب جذب می‌کند را شامی می‌شود . در فونداسیون تا سقف ساختمان در مراحل مختلف مصرف دارد. سرامیک رنگهای مختلف سفیدو زرد روشن دارد. نوع سفید که پرسلن (Porcelain)  خوانده می شود دارای دو گونه دیر ذوب و زود ذوب است. گونه دیر ذوب آن دارای مواد اضافه شده اکسید آهن و کوارتز و ماسه و سایر مصالح می‌باشد. محصولات آنها در آجرنما، سرامیک، موزائیک کف و لوله‌های فاضلاب مصرف دارد گونه زود ذوب آن که کوارتز و ماسه و آهک و مواد آلی اضافه شده دارد در آجرهای سوراخدار و سبک مصرف می‌شود. درجه پلاستیسیته سرامیک به دانه بندی رس مربوط می شود و با کم کردن مواد ماسه ای زیاد می‌شود . درشت آن که ماسه‌ای است  15/0  تا  5  میلیمتر و ریز آن تا  005/0  تا  15/0  میلیمتر می‌باشد.

سرامیک ضد حرارت و صدا از تفاله کوره های بلند با فوران بخار و هوا فشرده و بر پایه مواد دولومیت و آهک رس دار و شیست و رس آهکی بوجود می‌آیند، تفاله ها دارای اکسیدهای Na2O2, NaO2, K2O2, P2O5, S, PbO, ZnO, FeS, Al2O3 ,TiO2, SiO2, CaO2 , CaO, MgO, MnO, Ca, N, Cu, F , Fe2O3, CeO3  می باشد با  24  حرف قرنها نوشته بوجود آمده با چند علامت رایانه ، قدرتهای محاسباتی میلیاردی حاصل شده با مواد بالا در کیفیتهای مختلف حرارت‌ها و درصدهای متعدد، می‌شود بی‌نهایت ترکیب درست کرد، برای این است که هزاران سال است این کار شروع شده و ادامه دارد و هر کس به دنبال بررسی سرامیکیهای عهد عتیق و گذشته است.

نانو

 

کاربرد مواد نانو ساختار در صنعت ساختمان

خلاصه : مواد نانو (Nanoparticular) به موادی گفته می شود که حداقل یکی از ابعاد آن (طول , عرض , ضخامت ) زیر 100nm باشد . مواد نانو ساختار با توجه به رفتارهای بارزی که از خود نشان داده اند مورد توجه بخش صنعت و دانشگاه در دهه های اخیر قرار گرفته اند . در این میان صنعت ساختمان با توجه به نیازهای خود چه از نظر استحکام , مقاومت و دوام و نیز کارایی بالا از استفاده کنندگان مهم مواد نانو ساختار (Nanostructure Materials ) به شمار می رود .

مقدمه: مواد نانو به عنوان موادی که حداقل یکی از ابعاد آن (طول ، عرض ، ضخامت ) زیر 100nm باشد تعریف شده اند ، یک نانومتر یک هزارم میکرون یا حدود 100000 برابر کوچکتر از موی انسان است . به طور کلی ،در یک تقسیم بندی عمومی ، محصولات نانو مواد را می توان به صورت های زیر بیان کرد :    · فیلمهای نانو لایه ( Nano Layer Thin Films ) برای کاربردهای عمدتاً الکترونیکی    · نانو پوششهای حفاظتی (Nano Coating ) برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی ، حفاظت در مقابل عوامل مخرب محیطی    · نانو ذرات به عنوان پیش سازنده (Precursor) یا اصلاح ساز (Modifier) پدیده های شیمیایی و فیزیکی    · نانو لوله ها (Nanotubes) منظور از یک ماده نانو ساختار یا واضح تر یک بدنه نانو ساختار ( Nanostructured Solid ) جامدی است که در آن انتظام اتمی ، اندازه کریستالهای تشکیل دهنده و ترکیب شیمیایی در سراسر بدنه در مقیاس چند نانو متری گسترده شده باشد                 .    خواص فیزیکی و شیمیایی مواد نانو (در شکل و فرمهای متعددی که وجود دارند از جمله ذرات ، الیاف ، گلوله و . . . ) در مقایسه با مواد میکروسکوپی تفاوت اساسی دارند . تغییرات اصولی که وجود دارد نه تنها از نظر کوچکی اندازه بلکه از نظر خواص جدید آنها در سطح مقیاس نانو می باشد. هدف نهایی از بررسی مواد در مقیاس نانو ، یافتن طبقه جدیدی از مصالح ساختمانی با عملکرد بالا می باشد ، که آنها را می توان به عنوان مصالحی با عملکرد بالا و چند منظوره اطلاق نمود . منظور از عملکرد چند منظوره ، ظهور خواصی جدید و متفاوت نسبت به خواص مواد معمولی می باشد به گونه ای که مصالح بتوانند کاربردهای گوناگونی را ارائه نمایند                   . در مطالب بعدی که خواهد آمد مواد نانو ساختاری معرفی خواهند شد که با توجه به نوظهور بودن چنین موادی می توانند تحولی شگرف در صنعت ساختمان سازی و صنایع وابسته به آن ایجاد کنند. مواد نانو کامپوزیت: مواد نانو کمپوزیت بر پایه پلیمر (ماتریس پلیمری ) اولین بار در سالهای 70 معرفی شده اندکه از تکنولوژی سول- ژل(Sol-Gel) جهت انتشار (Disperse) دادن ذرات نانو کانی درون ماتریس پلیمر استفاده شده است . هرچند تحقیقات انجام شده در دو دهه گذشته برای توسعه تجاری این مواد توسط شرکت تویوتا در ژاپن در اواخر سالهای 80 صورت گرفته است ، ولی رشته نانو کمپوزیت پلیمر هنوز در مرحله جنینی و در آغاز راه می باشد                                                            . در این شرایط نانو آلومینا ، بهترین ساختار نانوئی است که افق جدیدی را در صنعت سرامیک نوید می دهد . زیرا کاربرد این مواد پدیده ای است که از نظر مکانیکی ، الکتریکی و خواص حرارتی به طور مناسب دارای تعادل بوده و در رشته های مختلف کاربرد دارد . از جمله می توان به چند نمونه اشاره کرد : · تکنولوژی نانو فلز آرتوناید که اخیراً به طور تجاری ، الیاف نانویی آلومینا ، انقلابی در رشته سرامیک بوجود آورده است . · ذرات نانویی غیر فلز مانند : نانو سیلیکا ، نانو زیرکونیا و مواد دیگر اصلاح کننده سرامیک ها می باشد. بتن با عملکرد بالا(HPC): یکی از چالشهایی که در رشته مصالح ساختمانی بوجود آمده است ، بتن با عملکرد بالا(HPC ) می باشد . این نوع بتن مقاوم از نوع مصالح کامپوزیت بوده و از نظر دوام جزو مصالح کامپوزیت و چند فازی مرکب و پیچیده می باشد . خواص ، رفتار و عملکرد بتن بستگی به نانو ساختار ماده زمینه بتن و سیمانی دارد که چسبندگی ، پیوستگی و یکپارچگی را بوجود می آورد                                              . بنابراین ، مطالعات بتن و خمیر سیمان در مقیاس نانو برای توسعه مصالح ساختمانی جدید و کاربرد آنها بسیار حائز اهمیت می باشد . روش معمولی برای توسعه بتن با عملکرد بالا اغلب شامل پارامترهای مختلفی از جمله طرح اختلاط بتن معمولی و بتن مسلح با انواع مختلف الیاف می باشد . در مورد بتن به طور خاص ، علاوه بر عملکرد با دوام و خواص مکانیکی بهتر ، بتن با عملکرد بالای چند منظوره (MHPC) خواص اضافه دیگری را دارا می باشد ، از جمله می توان به خاصیت الکترو مغناطیسی ، و قابلیت به کار گیری در سازه های اتمی (محافظت از تشعشعات ) و افزایش موثر بودن آن در حفظ انرژی ساختمانها و ... را نام برد.  نانو سیلیس آمورف : در صنعت بتن ، سیلیس یکی از معروفترین موادی است که نقش مهمی در چسبندگی و پر کنندگی بتن با عملکرد بالا (HPC) ایفا می کند                                                     . محصول معمولی همان سلیکیافیوم یا میکرو سیلیکا می باشد که دارای قطری در حدود 1/0 تا 1 میلی متر می باشد و دارای اکسید سیلیس حدود 90% می باشد . می توان گفت که میکرو سیلیکا محصولی است که در محدوده بالای اشل اندازه نانو متر جهت افزایش عملکرد کامپوزیت مواد سیمانی به کار برده می شود . محصول نانو سیلیس متشکل از ذراتی هستند که دارای شکل گلوله ای بوده و با قطر کمتر از 100nm یا بصورت ذرات خشک پودر یا بصورت معلق در مایع محلول قابل انتشار می باشند ، که مایع آن معمول ترین نوع محلول نانو سیلیس می باشد ، این نوع محلول در آزمایشات مشخص در بتن خود تراکم(SCC) به کار گرفته شده است . نانو سیلیس معلق کاربردهای چند منظوره از خود نشان می دهد مانند : ·        خاصیت ضد سایش ·        ضد لغزش ·        ضد حریق ·        ضد انعکاس سطوح   آزمایشات نشان داده اند که واکنش مواد نانو سیلیس (Colloidal Silica ) با هیدرواکسید کلسیم در مقایسه با میکرو سیلیکا بسیار سریع تر انجام گرفته و مقدار بسیار کم این مواد همان تاثیر پوزالانی مقدار بسیار بالای میکرو سیلیکا را در سنین اولیه دارا می باشد. تمام کارهای انجام یافته بر روی کاربرد مواد نانو سیلیس کلوئیدی (Colloidal Nano Silica ) در بخش اصلاح خواص ریولوژی ، کار پذیری و مکانیکی خمیر سیمان بوده است . آنچه که در اینجا مطرح است نتایج اولیه محصولات نانو سیلیس با قطری در محدوده 5 تا 100 نانومتر می باشد . نانو لوله ها : (NANOTUBES) همان گونه که در مقدمه مقاله مطرح شد معمولاً الیاف برای مسلح کردن و اصلاح عملکرد مکانیکی بتن بکار برده می شوند . امروزه از الیاف فلزی ، شیشه ای ، پلی پروپلین ، کربن و  . . . در بتن برای مسلح کردن استفاده می شود و لیکن تحقیقات روی بتن مسلح شده توسط نانو لوله کربنی (Carbon Nanotubes  ) انتشار نیافته است تا بتوان از نتایج آن برای مسلح کردن بوسیله نانو لوله ها استفاده کرد . نانو لوله کربنی توسط LIJIMA در سال 1991 کشف شده است و کارهای بسیاری بر روی ساختار نانو در بخش فیزیک کوانتوم انجام یافته است بطوری که تحقیقات نوین بر روی تکنولوژی و مهندسی نانو در سطح جهانی نقش اساسی و اصلی بازی می کند . کربن 60 و نانو لوله های نوین دارای ساختاری هستند که آنها را از فولاد قوی تر و بسیار سبک می کند بطوریکه می توانند خمیدگی و کشش را بدون شکستن تحمل نمایند و در آینده جایگزین الیاف کربن خواهند شدکه در کامپوزیت ها به کار برده می شوند. نانو لوله ها با توجه به تحقیقات انجام شده در مرکز تحقیقات بتن( وابسته به موسسه ACI شاخه ایران ) ، دارای مقاومت کششی بیش از هر نوع الیاف بتنی شناخته شده می باشند و نیز نانو لوله ها خواص ویژه قابل ملاحظه حرارتی و الکتریکی از خود نشان می دهند ، بطوریکه هادی بودن حرارت آنها بیش از دو برابر الماس و هادی بودن الکتریکی آنها در حدود 1000 برابر فلز مس می باشد              .  نانو لوله ها طبقه جدیدی از محصولات می باشند که انقلابی جدید در زمینه مصالح و مواد پیشرفته را بوجود آورده اند . یک نسل جدید از نانو کامپوزیت های چند منظوره می توانند به عنوان نانو لوله های کربنی در نقش الیاف مسلح کننده مناسب آن مواد مورد استفاده قرار گیرند . بنابراین نانو لوله های کربنی از اجزای کلیدی بدست آوردن هدف اصلی ذکر . شده در فوق به عنوان مصالح ساختمانی با عملکرد بالای چند منظوره , بازی می کنند

عایق کاری

عایق کاری

بایفیکس جایگزین عایق کاری (قیر و گونی):

بایفیکس محصول جدیدی است که در برابر آب غیر قابل نفوذ می باشد و با توجه به اینکه محلولی شفاف و بی رنگ است پس از اجرا هیچ اثر ظاهری از خود نخواهد داشت. در صورتی که بایفیکس بر روی نمای ساختمان اجرا شود از نفوذ آب باران به درون نما جلوگیری کرده و در نتیجه از ایجاد شوره و کپک جلوگیری شده و نمای ساختمان همیشه تمیز می ماند و در عین حال به دلیل عدم نفوذ آب از ایجاد ترک های ناشی از یخبندان جلوگیری می شود.

بایفیکس مقاومت بالایی نسبت به مواد قلیایی دارد و به خوبی روی سطوح سیمانی قدیم و جدید به کار می رود.

محل های قابل اجرا:

-          کلیه ی نما های خارجی ساختمان

-          سرویس های بهداشتی و آشپزخانه ( جایگزین قیر و گونی )

-          فضاهای داخلی و حاشیه ی استخرها

مزایا و ویژگی ها :

-          ایجاد یک لایه غیر قابل نفوذ نسبت به آب

-          سهولت اجرا و سرعت بالا

-          عدم ایجاد تغییر رنگ در صورت اجرا بر روی نما

-          عدم ایجاد کپک و شوره

-          عدم ترک خوردگی سطح زیرین در اثر یخبندان

-          قیمت مناسب و صرفه اقتصادی

نحوه ی اجرا :

بایفیکس با استفاده از بورس یا پیستوله ( به صورت پاششی ) در دو لایه اجرا می شود. بعد از یک بار با یک لایه پوشش بایفیکس به مدت 10 دقیقه صبر شده و مجددا پوشش یا لایه دوم اجرا می گردد.

برای استفاده در درزهای بین سطوح غیر قابل جذب نظیر سطوح سرامیکی ابتدا بایفیکس در فاصله بین سطوح سرامیکی اجرا شده سپس بایفیکس باقی مانده روی سطح سرامیکی با پارچه خشک تمیز می شود.

مقدار مصرف :

مقدار مصرف بر حسب مقدار نفوذ آب در سطوح از 09/0 تا 13/0 لیتر بر متر مربع در هرمرحله از اجرا تغییر می کند.

نگهداری :

بایفیکس در بسته بندی اولیه از درجه حرارت و یخبندان می توان به مدت یکسال نگهداری کرد .

بسته بندی :

ظروف 1-5/2 – 5/7 لیتری پلاستیکی

مواد ضد آتش:

نوعی ماده ضد‌آتش با قابلیت استفاده در عایق‌های ساختمانی به همت یک عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی پلیمر دانشگاه صنعتی امیرکبیر ساخته شد.

دکتر گیتی میر محمد صادقی - عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی پلیمر دانشگاه صنعتی امیرکبیر - و مجری طرح، هدف از اجرای پروژه را تهیه بید پلی استایرن قابل انبساط دیرسوز مقاوم در برابر آتش ذکر کرد و گفت:در این پروژه بررسی روش‌های مختلف افزایش مقاومت پلیمرها در برابر آتش وآشنایی با روش‌های استاندارد تست آتش برای پلیمر صورت گرفته است.

وی اضافه کرد: از این مواد ضد‌آتش در تهیه عایق‌های ساختمانی در برابر حرارت، رطوبت و صوت استفاده می‌شود. این مواد به دلیل ضریب هدایتی حرارتی پایین در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند و نقش موثری در صرفه جویی انرژی ایفا میکند.

میر محمد صادقی افزود: این مواد در سطح جهان آمار تولید بالایی دارند به طوری که تولید آن در سال 2004 در آمریکا 2/1 میلیون پوند بوده است.

عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی پلیمر تأکید کرد: این مواد ضد‌آتش به دلیل جذب پایین به عنوان، عایق‌های رطوبتی نیز در بخش‌های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.

مجری طرح افزود: به دلیل دانسیته پایین از این مواد در صنایع بسته‌بندی به اشکال مختلف استفاده می شود. به گفته وی، ضریب هدایت حرارتی و دانسیته پایین پایداری مکانیکی مناسب، جذب آب پایین و استفاده آسان، مقاومت شیمیایی مناسب، مقاومت در برابر کهنگی و جذب ضربه مناسب و عایق حرارتی از خواص این مواد ضد‌آتش است.

وی گفت: برای تهیه بیدهای پلی استایرن مقاوم به آتش روش‌های مختلفی قابل استفاده اند.

مجری طرح خاطرنشان کرد: تست‌های زمان سوختن، بررسی مقاومت در برابر آتش و اندازه‌گیری شاخص اکسیژن همچنین دانسیته، درصد جذب آب و استحکام کششی آزمون‌های انجام شده برروی بیدها بوده است. گفتنی است، این طرح با حمایت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و در قالب طرح‌های (SBDC) به انجام رسیده است.

پشم شیشه( بهترین گزینه برای عایق بندی حرارتی ساختمان):

مصرف انرژی و هزینه های مربوط در هنگام بهره برداری از ساختمان ها ایجاب   می کند که جدای از لزوم اقتصادی بودن خرید مصالح و شیوه های ساخت و طراحی، تدابیر لازم به منظور کاهش مصرف انرژی در حین بهره برداری صورت گیرد. اگرچه این عمل ممکن است تا حدودی هزینه ساخت و قیمت تمام شده را افزایش دهد ولی در دراز مدت و حتی چندسال اولیه بهره برداری، هزینه اولیه اضافی را با صرفه جویی لازم می تواند جبران نماید و موجبات آسایش و صرفه اقتصادی را فراهم کند. محور اصلی این مطالعه، بررسی پدیده عایق بندی حرارتی ساختمان و تعیین بهینه میزان عایق در اجزای پوسته ای غیر شفاف)دیوارها؛ سقف ها و کف ها( ساختمان های مسکونی در ایران است. نتایج این مطالعه می تواند در سطح کلان مبنای عملی تدوین ئین نامه عایق بندی حرارتی در کشور قرار گیرد. در دیگر ابعاد به بررسی تأثر بازشوها در اتلاف انرژی پرداخته می شود.

در این مقاله عایق حرارتی از نوع پشم شیشه مورد توجه قرار گرفته و با انواع دیگر عایق با توجه به کاربرد آنها مورد مقایسه و مطالعه قرار می گیرد.

ادامه مطالعات در جهت تعیین بهینه های میزان و کیفیت عایق حرارتی پشم شیشه در اجزای ساختمان در مناطق مختلف کشور است. نظر به اینکه بهینه اقتصادی در محاسبات مورد نظر است مطالعاتی درخصوص تأثر نوسانهای پارامترهای اقتصادی از جمله قیمت انرژی، نرخ ارزش سرمایه و تورم بر نتیجه کار نیز انجام گرفته است. در این بحث ویژگی های حرارتی ساختارها و عناصر پشم شیشه را از دو جنبه کمی و کیفی مورد بررسی قرار داده، در بررسی کمی، میزان انتقال حرارت و اتلاف انرژی و در بررسی کیفی، عملکرد پشم شیشه در رابطه با تأمین آسایش و بهداشت در فضاهای داخلی ساختمان مورد توجه قرار می گیرد و در نهایت مورد لازم برای عایق بندی پشم شیشه ای ساختمان های کشور در مناطق مختلف که حاوی شیوه صحیح کاری باشد را تعیین می نماییم.

تکنولوژی جدید در عایقکاری رطوبتی ساختمان:

مقدمه:

عایق رطوبتی با قابلیت انعطاف زمینه جدیدی برای مصرف امولسیونی پلیمر پایه آب امروزه مانند قرنها پیش ساخته شده از قیر همچنان بعنوان رایج ترین روش پوشش کف مورد استفاده قرار می گیرد کاربرد قیر و یا آسفالت دشوار و مستلزم صرف وقت زیاد می باشد حتی امولسیونهای ساخته شده از قیر نیز تغییر اندکی را در دشواری این کاربرد ایجاد نموده اند.

همانطور که می دانید باید قیروگونی را تا میزان 150 تا 200 درجه سانتیگراد حرارت داد ، ریختن و تسطیح ترکیبی با این درجه حرارت بسیار دشوار می باشد . بنابراین امولسیونهای ساخته شده از قیر با قابلیت کاربرد درجه حرارت نرمال مورد استفاده قرار می گیرد . اینگونه امولسیونهای نفتی در آب حدوداً دارای 50% قیر می باشد . با سفت شدن این امولسیون آب آن تبخیر و قیر بصورت بیندر باقی می ماند . ترکیبات کف سازی بام ، بر پایه امولسیون پلیمرهای جدید عملکرد کاملا‏ً متفاوتی دارند ، شاید مهمترین ویژگی آنها ایجاد یک لایه نازک ( فیلم)با قابلیت انعطاف بعد از خشک شدن بود.

از جمله مزایای این عایق جدید به شرح زیر است :
1- فاقد آلودگی و آسیب های فیزولوژی می باشد.

2-کاربرد آنها ساده است .

 3- رنگ پذیرند .

 4- خطر آتش سوزی ندارند.

5-چسبندگی خوبی نسبت به سطوح مختلف دارند .

عایق رطوبتی قیروگونی:

این عایق یکی از متداولترین عایق مصرفی در ایران می باشد به این علت که در اکثر شهرهای کشور مواد اولیه این عایقکاری به وفور یافت می شود . مواد مورد نیاز در این عایق گونی و قیر می باشد ، که گونی مورد نیاز از کشورهای خارجی وارد می شود و در سه اندازه مختلف به نامهای ، گونی درجه یک ، درجه دو ، درجه سه در بازار یافت می شود . طبق آئین نامه مقررات ملی ایران ) مبحث 5( مشخصات گونی ایده آل عبارتند از : گونی باید نو ، ریز بافت ، کاملاً سالم وبدون آلودگی و چروک باشد و وزن آن در هر مترمربع حدود 380 گرم باشد. قیر ماده ایست سیاه رنگ مرکب از هیدروکربنهای آلی با ترکیبات پیچیده که از تقطیر نفت خام بدست می آید.

انواع قیر که در کشور می باشد دو دسته هستند :

الف ( 1-)قیرهای جامد که علامت اختصاری آنها A.C است و مستقیماً از تقطیر نفت خام بدست می آید و بر حسب درجه نفوذپذیریشان نامگذاری می شوند و انواع اینگونه قیرها در ایران به شرح زیر می باشد : قیرهای (: 70-60 ، 100-85 ، 150-130 ، 200-180 ، 250 -220 ، 320 -280)

الف ( 2- )قیرهای که با هوادادن به یکی از قیرهای نرم فوق تهیه می شوند و عبارتند از : قیرهای : 20 -10) ، 30 -20 ، (50 -40 و در بعضی موارد(70 – 60)

ب- قیر جامد اکسید شده که با علامت اختصاری (R) که معرف انعطاف پذیری قیر است نمایش داده می شود، این قیر از دمیدن هوا در مخلوطی از قیرهای نرم و مواد روغنی سنگین بدست می آید و بر حسب نقطه نرمی و درجه نفوذپذیری بصورت زیر نامگذاری کرده اند: 25 -85 R ) : ، 15 - 90 R) ویژگیهای عمومی قیرها:

1- غیر قابل نفوذپذیر در مقابل آب و رطوبت

2- مقاومت در برابر اسیدها، بازها و نمکها

3- چسبندگی
معایب قیر :
قیر در وضعیتهای زیر برخی از خواص خود را از دست می دهد ، به طوریکه       نمی توان از آن به خوبی استفاده کرد :

الف :) تجزیه شدن در دمای زیاد و تبدیل آن به ذغال ، توأم با اشتعال)

 ب :) تغییر شکل در مقال فشار و حلالها)

مزایای قیرها:
1- صرفه اقتصادی نسبت به بعضی عایقهای رطوبتی

2- اطمینان از نظر کاراییی با توجه به پیشینه مصرف

معایب عایق قیروگونی:
1-پوسیدگی این عایق به مرور زمان

2-  پارگی بر اثر نشتهای احتمالی ساختمان

3- عمر مفید عایق به طور متوسط کمتر از 10 سال بوده و ترمیم متناوب آن با مشکلات اجرایی زیاد و هزینه های قابل توجه همراه است .

 4- آلودگی محیط زیست را به دنبال دارد.

عایقهای پیش ساخته ) ایزوگام (:
این عایقها معمولاً از مواد اولیه زیر تشکیل می شوند :
1- قیرصنعتی (70-60 )

2- مواد پلیمری به نام اتکتیک پلی پروپیلن ( APP )

 3- یک لایه تیشوی نخدار ) پشم شیشه )

 4- یک لایه پلی استر سوزنی

5- پودرتالک و در بعضی از این عایقها پودر مس ((600 نیز بکار می رود .

6-  فیلم پلی اتیلن

7-  باند و چسب

طبق استاندارد ایران این عایقها به دو دسته تقسیم می شوند :

1- عایقهای رطوبتی پیش ساخته مخصوص پی ساختمان  (عایق پی )

2- عایقهای رطوبتی پیش ساخته مخصوص سطوح خارجی ( بدنه استخر و تونلها ، عایق بام (

استاندارد ایران برای هر یک از این عایقها مواردی را معرفی می کند که در این قسمت آمده است:

اجزای تشکیل دهنده عایق پی :
1-لایی  : انواع لایی های زیر می توان در این عایق مورد استفاده قرار گیرد :
الف :( 1-  فلت الیاف شیشه تیشو  مطابق مشخصات استاندارد 3891)
ب :( 1-  فلت الیاف پلی استر مطابق مشخصات استاندارد 3880)
ج :( 1- منسوج نبافته پلی استر مطابق با استاندارد 3889 همراه فلت الیاف شیشه مطابق مشخصات استاندارد 3891)

2-ماده آغشته کننده لایی :

ماده اغشته کننده هر یک ازلایی ها می تواند قیرو یا مخلوطی از قیروافزودنیهای اصلاح کننده باشد. سطح رویین عایق باید به منظور جلوگیری از چشبندگی داخل رول از مواد ریزدانه معدنی مثل پودر تالک و یا میکا پوشیده شود . سطح رویین باید یکواخت و عاری از هر گونه خوردگی و چین وچروک باشد

سطح زیرین عایق رطوبتی باید با فیلم پلاستیکی و یا مواد ریزدانه معدنی مثل پودر تالک پوشیده شود . اجزای تشکیل دهنده عایق بام :

متشکل از دو لایه نمدی است که لایه زیرین از فلت الیاف شیشه و لایه رویین از جنس منسوجات پلی استر می باشد ، این دو لایه بوسیله مذاب قیر اصلاح شده با مواد پلیمری اشباع می گردد ، به هنگام بسته بندی برای جلوگیری از چسبندگی هر طرف عایق با مواد ریزدانه و یافیلم پلاستیکی روکش می گردد .

در اینجا لازم است که مشخصات استاندارد بعضی از مواد اولیه عایقهای مذکور را بیان کنیم . منسوج پلی استر که بعنوان لایه اشباع شونده از مذاب قیری در عایقهای رطوبتی پیش ساخته بکار می رود.
ویژگیهای پلی استر نبافته :

1- منسوج باید 100 % از پلی استر تولید شده باشد.

2- سطح منسوج باید یکنواخت و نسبتاً صاف و هموار باشد .

3- منسوج در هنگام تا کردن ، تکه تکه و پاره کردن باید نسبتاً عاری از ذرات و مواد خارجی قابل مشاهده باشد.

4- منسوج باید که در هنگام رول در دمای 10 تا 60 درجه سانتی گراد چسبندگی نداشته باشد . 5- وزن هر رول نباید از 40 کیلوگرم تجاوز کند .

6- جذب شیره پلی استر باید یکنواخت ویکدست باشد .

7- رول ها باید به نحوی بسته بندی شوند که هنگام جابجایی اولاً باز نشوند ، ثانیاً بسته بندی باید منظم و عاری از وجود هر گونه فرورفتگی یا برآمدگی در مقطع بیرونی باشد .

8- رول ها باید در یک لفاف کاغذی یا پلاستیکی بسته بندی شوند

ویژگیهای فیزیکی پلی استر نبافته :

1- حداقل جرم واحد سطح 105 گرم بر متر مربع

2- حداقل مقاومت کششی طولی 200 نیوتن بر 50 میلیمتر

3- حداقل مقاومت کششی عرضی 150 نیوتن بر 50 میلیمتر

4-حداقل افزایش نسبی طولی 50 درصد

5- حداقل افزایش نسبی عرضی 60 درصد  

6-حداکثر کاهش وزن در دمای 105 درجه به مدت 5 ساعت 2 درصدد
ویژگیهای فلت الیاف شیشه  تیشو  :

1- فلت الیاف شیشه می بایستی دارای سطحی یکنواخت باشد.
2- فلت الیاف شیشه باید با رزین آغشته و پس از مراحل حرارت دهی کل از نظر شکل ظاهری و رنگ یکنواخت باشد.
3- فلت الیاف شیشه باید دارای نخ های تقویت از جنس شیشه باشد که فواصل معین و یکنواخت بطور پیوسته در تمامی طول فلت ادامه یابد .
4- روی سطح فلت باید هیچگونه خرده شیشه مشاهده نگردد.
5- فلت الیاف شیشه باید عاری از رطوبت بوده ، هنگام باز نمودن رول چسبنده نباشد .
6- فلت نباید براحتی دو پوسته شود و باید لبه های آن صاف و بدون چروک باشد .

شرح میزان واحد:

- عرض 55 گرم بر متر مربع
- جرم واحد سطح 20 گرم بر متر مربع
- حداکثر فاصله نخ های تقویت کننده 20 میلیمتر
- حداقل مقاومت کششی طولی 15 کیلوگرم بر 50 میلیمتر
- حداقل مقاومت کششی عرضی 2 کیلوگرم بر 50 میلیمتر
- حداقل افزایش نسبی طولی 5/1 درصد
- حداقل افزایش نسبی عرضی 2/1 درصد
اکثر عایقهای رطوبتی پیش ساخته دارای مشخصات استاندارد زیر می باشند که عبارتند از : 1- وزن یک رول در حدود 43 کیلوگرم و در ابعاد 1 × 10 متر 2- ضخامت از 2 میلیمتر تا 6 میلیمتر که حد استاندارد 4 میلیمتر 3- مقاومت کششی طولی 60-50 و مقاومت کششی عرضی 35-30 کیلوگرم بر 50 سانتی متر 4- افزایش نسبی طولی 16-14 وافزایش نسبی عرضی 10 -8 % 5- مقاومت پارگی طولی 10-9 و مقاومت پارگی عرضی 5-4 کیلوگرم نیرو 6- تاب کششی اتصالات انتهایی 100 7- جذب آب 1 % و کاهش وزن 1 % 8- وزن واحد سطح 2/4 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع 9- انعطاف پذیری در سرما 10- درجه 10-پایداری ابعاد در برابر حرارت 1 متر 11-میزان نفوذناپذیری آب 12-فرسودگی حرارتی در هوا حداکثر افت در دمای انعطاف پذیری 10 درجه 13-مقاومت در برابر اشعه فرابنفش حداکثر افت در دمای انعطاف پذیری 10 درجه حال در این قسمت لازم است مزایا و معایب این نوع عایقها را نیز ذکر کنیم :

مزایای عایقهای رطوبتی پیش ساخته:
1- سبک بودن به مقدار حدود 4 کیلوگرم بر متر مربع

 2-مقاوم در گرمای 130+ درجه و سرمای 40- درجه 3- دچار پوسیدگی و شکنندگی نمی شوند

4- دارای قابلیت انعطاف کامل می باشند

5-بعلت دارا بودن لایه پلی استر در مقابل فشارهای احتمالی از انبساط و انقباض ساختمان مقاوم می باشد.

معایب عایقهای رطوبتی پیش ساخته :

1- (فاسد شدن عایق بعد از 6 ماه ( از زمان تولید ) بعلت عدم نگهداری مطلوب ( باید بصورت عمودی در دمای 5 تا 35 درجه نگهداری شود .

2- (کم بودن طول عمرمفید(طول عمر در حدود 15 سال

3- (گران بودن این عایقها ( عایقهایی که دارای مواد اولیه خارجی می باشند .

 4- در موقع ترمیم محل آسیب دیده از سایر جاها بالا می زند .

5- تجزیه شدن بر اثر اشعه ماورابنفش.

در این نوع (عایقها قیروگونی و پیش ساخته)  باید سطح کار عاری از گرد و خاک و رطوبت باشد و اگر سطح آسفالت باشد برای عایقکاری با ایزوگام باید به ازاء هر متر مربع سطح حداقل 300 گرم مشتق قیری رقیق شده در آب یا بنزین روی سطح پخش گردد و اگر سطح سیمانی بود باید به ازاء هر متر مربع سطح حداقل 280 گرم مشتق قیری رقیق شده در آب یا بنزین روی سطح پخش گردد . بعضی از کارخانه های تولید کننده عایقهای پیش ساخته عایق با روکش آلومینیوم نیز تولید می کنند که حدود 85 % از نور و حرارت را منعکس می کند .

بعد از معرفی عایقهای رطوبتی مذکور به معرفی عایق رطوبتی جدید می پردازیم . همانطور که در مقدمه طرح شد گران بودن قیر در سالهای اخیر شرکتهای تولید کننده مواد شیمیایی یک عایق رطوبتی با کارایی وکیفیت بهتر نسبت به سایر عایقها تولید کننده که این تلاشها به ثمر نشست و این عایق در حال حاضر در بازار موجود و از آن استفاده می‌شود.

مشخصات ساختاری:

اندود عایق ((SH-765M ماستیکی است بر پایه رزینهای اکریلاتی و استایرنی محلول در آب به همراه افزودنی های لازم جهت پایداری در شرایط جوی متفاوت روی سطوح ساختمانی که بر پایه رزین Mowilith) ) شرکت هوخست آلمان ساخته شده است.

کاربردهای پیشنهادی :

1- پوشش یا اندود انعطاف پذیر عایق در آب و رطوبت

2- جایگزین مناسب و اقتصادی به جای قیروگونی ، آسفالت و سایر ایزولاسیون های ساختمانی پایدار

3- باز دارنده ترکهای سطحی در پوشش نما

4- تقویت روکش های نما.

مشخصات فیزیکی :

مشخصات اندود عایق: واحد مقدار

درصد جامد: درصد 1- 73

گرانروی: با دستگاه بروکفیلد با سوزن 7 دور 20 دمای 23 درجه Pas 372 PH - 9-8 شکل ظاهری : تقریباً سفید

حداقل دمای تشکیل فیلم سانتی گراد: صفر

مقاومت کششی : N/mm 2

مشخصات فنی رزین ـ تولید عایق :

پایه رزینی :  پلیمری است امولسیونی متشکل از اسید اکریلیک ، متاکریلیک و استایرن ساخت هوخست با انعطاف پذیری فوق العاده بالا.

مشخصات فنی رزین :
مشخصات فنی رزین هوخست HOECHST واحد: مقدار
درصد مواد جامد ( DIN 53189 ) :درصد 1+50
گرانروی: ( 23 C ISO 2555 ) با دستگاه Brook field محور 5 سرعت 20 دور Mpa . s 3500- 9-8 PH
حداقل دمای تشکیل فیلم MFT C :صفر
وزن مخصوص:( ( ISO 8962 Gr / cm 01/1
مقاومت کششی : (( DIN 53455 N/mm 5/2
حداکثر کشش ( DIN 53455 ) : 800 درصد دمای شیشه ای: Tg C 6- سنجش مشخصات فیلم رزین طبق آئین نامه DIN- EN23270 در دمای 23 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 50 % انجام شده است . مواد تشکیل دهنده عایق : 1- رزین مخصوص تولید شرکت هوخست بر پایه اکریلیک - استایرن 2- مواد تکمیلی عایق : شامل مواد دیسپرس کننده - امولسی فایر- مواد تنظیم کننده غلظت - مواد نگهدارنده - مواد تنظیم کننده PH - مواد پوشش دهنده فیلم عایق . 3- کمک کننده های مکانیکی

پودرهای معدنی جهت بالابردن مقاومت مکانیکی نفوذ پذیری فیلم حاصل از اندود عایق:
الف - کربنات کلسیم

 ب - پودر تالک

 ج - پودر کائولن مشخصات فنی اندود عایق SH 765M : مقدار واحد مشخصات فنی اندود عایق: SH 765M درصد مواد جامد اندود عایق: 72-70 درصد گرانروی :pa . s 500-300
حداقل دمای تشکیل فیلم: صفر درجه
مقاومت کششی: N / mm 2
مقدار پوشش: کیلو متر مربع
ضخامت فیلم حاصل :Mm 1 PH - 9-8

اندود عایق SH 765M قلیایی است و مقاومت قلیایی بسیار بالایی دارد و لذا در مقابل مواد آهکی از خود مقاومت کافی نشان می دهد . این عایق در مکانهایی که در معرض رطوت می باشد اجرا می شود ولی بدون تردید ثبات سطح زیرین در پایداری محصول تأثیر مستقیم دارد .

در مورد ترکیبات پوشش بام ، حداقل آب به اندازه قابلیت انعطاف لایه های نازک امولسیون دارای اهمیت می باشد که این مزایا بخوبی در امولسیون پولیمرموویلیت وی پی 765 تقریباً 50 % وجود دارد .میزان جذب آب یک لایه از این امولسیون به ضخامت خدود 1 میلیمتر ، 10 روز بعد از خشک شدن که به مدت 24 ساعت در آب غوطه ور باشد 5 تا 7 درصد می‌باشد.

کاربرد‌:

ترکیب پوشش کف بام بر پایه موویلیت وی پی 765 می توان بصورت خمیری باشد و کاربری آن با غلظت و یا قلم مو و یا دستگاه اسپری بسیار آسان است . بطوریکه یک فرد غیر حرفه ای نیز می تواند آن را مصرف نماید . لیکن استفاده از دستگاههای اسپری با فشار زیاد نیازمند تخصص می باشد .تجربیات عملی ما نشان داده است که این امولسیون به سطوح تازه ساخته شده از بتن ، چوب ، موزائیک و آزبست چسبندگی خوبی دارد .

 قبل از کاربرد این ترکیب سطوح مورد نظر باید تمیز و خشک باشند . سطوح ناصاف و شیبدار باید آماده سازی شوند . برای این منظور می توان امولسین را با آب رقیق و استفاده نمود ، قبل از کاربرد ترکیب بر روی سطوح فلزی باید از مواد ضد خورندگی روی سطوح آهن استفاده نمود برای گرفتن درزه و پر کردن سوراخها ، مخلوط امولسیون پوشش کف با خاک سنگ به نسبت 3 : 1 مورد استفاه قرار می گیرد. ابتدا باید سطح کاملاً تمیز شود ، سپس SH 700P پرایمر را بوسیله قلم مو و یا پیستوله در سطح ساختمانی اجراء می نمائیم ، پس از گذشت یک ساعت اندود SH 765M را به کمک ماله یا کاردک بصورت یکنواخت روی سطح اجراء می کنیم ، ضخامت نهایی عایق باید حدود 1 میلیمتر باشد. برای روان کردن ماستیک می توان از مقدار اندکی آب یا نفت استفاده کرد. خشک شدن :

زمان خشک شدن بستگی به ماده ، درجه حرارت هوا ، حرارت سطح مورد نظر ، رطوبت و ضخامت پوشش دارد . به عنوان مثال در هوای با درجه حرارت 25 درجه سانتی گراد و رطوبت 65 % زمان مورد نیاز برای خشک شدن لایه حدود 3 ساعت خواهد بود.

قابلیت انعطاف :

پوشش های کف بام به دلیل تغییرات حرارت هوا در معرض فشار می باشد.بنابراین باید از قابلیت انبساط بالایی برخوردار باشند . پوشش کف بر پایه موویلیت وی پی 765 به ضخامت 5/1 میلیمتر در درجه حرارت 10- در جه سانتی گراد 2 % قابلیت انبساط می باشد.

قابلیت پوشش :

برای پوشش معادل یک متر مربع از لایه به ضخامت 1 تا 5/1 میلیمتر حدودیک کیلوگرم از ترکیب فوق مورد نیاز می باشد .بدیهی است برای لایه بعدی به تعداد کمتری از این ترکیب نیاز خواهد بود . هزینه مواد مصرفی برای این پوشش بیش از ترکیبات قیری می باشد ولی سرعت در کاربرد آن هزینه اضافی را خنثی می کند .

تغییرات شدید هوا :

اگر چه تاکنون تجربیات در زمینه کاربرد این روش پوشش کف در دراز مدت بدست نیامده است (سطوح خارجی) آزمایشات متعدد کوتاه مدت در شرایط مختلف آب و هوایی به عمل آمده است.

نمونه ها در معرض شرایط زیر قرار کرفته اند : 1- حدوداً بمدت 20 دقیقه در هوای با دمای 40 درجه سانتی گراد و رطوبت 65 %

2- حدوداً بمدت 30 دقیقه در اشعه مادون قرمز 150 وات حرارت سطح نمونه حدود 65 درجه

3- حدوداً بمدت 5 دقیقه در هوایی با دمای 40 درجه سانتی گراد و رطوبت 65 %

4- حدوداً بمدت 30 دقیقه در آب با دمای 40 درجه سانتی گراد

5- حدوداً بمدت 65 دقیقه دراتاقک سرما با برودت10- درجه سانتی گراد

با بررسی ظاهری پس از 500 ساعت ( 162 نوبت ) آزمایش کوتاه مدت هیچگونه آسیبی در نمونه های بکاررفته در سطوح آزبست ، آلومینیم مشاهده نگردیده است .

پس از( 200 ساعت ( 648 نوبت  آزمایش کوتاه مدت ، قابلیت انبساط و کشیدگی مورد اندازه گیری قرار گرفت ، بطوری که در جدول زیر مشاهده می گردد ، قابلیت کشیدگی ترکیب بعد از این مدت اندکی کاهش یافته لیکن قابلیت انبساط آن اندکی افزایش یافته است.

- دمای محیط هنگام اجراء باید بیش از 5 درجه سانتی گراد باشد .

- پس از اجراء تا 72 ساعت از راه رفتن روی عایق اجتناب کنید .

- سطح اندود شده را هرگز با اجسام کوبنده و یا نوک تیز ضربه نزنید ، در صورت زخمی شدن سطح آن را باید ترمیم کرد.

روش ترمیم :

در صورت نیاز به ترمیم بخش آسیب دیده می توانید سطح قبلی را نخست با استفاده از پرایمر پوشش داده و سپس مطابق دستوالعمل فوق با استفاده از ماستیک روی محل مورد نظر اجراء نموده و پوشش داد .

شرایط نگهداری :

اندود عایق و پرایمر را می توان به مدت 6 ماه در دمای بین 5 الی 25 درجه در انبار نگهداری کرد.

مزایای این عایق :

1- اجراء سریع و آسان

2- امکان تعویض رنگ آن ،

3- عمر زیاد آن ) در حدود 40- 30 سال (

4- عدم تأثیر گذاری اسیدها ، بازها و سایر مواد شیمیایی بر این نوع عایق
5- قیمت مناسب ) هر متر مربع حدوداً 10000 ریال می باشد (
6- انعطاف پذیری فوق العاده بالا
7- عدم آلودگی زیست محیطی

نتایج :

روشهای پوشش کف با قابلیت انعطاف ، زمینه های جدید استفاده از امولسیون پلیمر می باشد . انجام آزمایشاتی در ارتباط با طول عمر واقعی این پوشش کف ، قبل از هر گونه ازریابی ضروری است . لیکن مزایای کاربرد در مقایسه با ترکیبات ساخته شده از قیر کاملاً روشن است . تجربیات و نتایج حاصل از آزمایشات نوید آن است که موویلیت وی پی 765 ترکیب بسیار مناسبی برای پوشش کف باشد .

امولسیون قیرى Bituminous Emulsion) BEM -B 4):

امولسیون قیرىBEM -B 4 خمیرى غلیظ وآماده مصرف مى باشد که با استفاده از قیر ،رزین و حلالهاى مخصوص تولید مى گردد. این ماده به راحتى با آب رقیق شده و براى عایقکارى سطوح مختلف مانند سقفـهاى افقى یا شیبـدار ، کف سرویس ها و غیره بکارمى رود.

امولسیون قیرى BEM -B 4 بعلت داشتن رزینهاى مخصوص در مقابل عوامل جوى ، املاح معد نى و اسیدهاى رقیق مقاوم مى باشد . پوشش انجام شده توسط BEM -B 4 پس از خشک شدن قشرى انعطاف پذیر و ضد آب تشکیل مى دهد که تا دماى 150درجه سانتى گراد حتى بر روى سطوح قائم روان نمى گردد و در درجه حرارتهاى پائین نیز انعطاف پذیر باقى مى ماند .

موارد مصرف :

جهت عایقکارى در موارد زیر بکار مى رود :

- سطوح مختلف نظیر سقفهاى افقى یا شیبدار

- سرویس هاى ساختمان

- دیوارهاى قائم داخلى و خارجى ساختمان

- منابع کوچک و بزرگ آب

- سازه هاى بتنى و فلزى

مزایا :

به علت رقیق شدن با آب انجام عملیات عایقکارى به سهولت ، با اطمینان و بى خطر انجام مى شود . در دماى بالا تا 150 درجه سانتى گراد و دماى زیر صفر قابل انعطاف باقى مى ماند .آب موجود درBEM -B 4 بسته به شرایط آب و هوائى در ظرف مدت 5/0 الى 4 ساعت خشک شده و پس ازآن لایه ایجاد شده صد درصد درمقابل نفوذ آب مقاوم مى شود .

روش و مقدار مصرف :

اجراى پوشش با BEM -B 4 به تنهائى یا همراه با الیاف تقویتى مانند (گونى ،آزبست ، الیاف مصنوعى)  امکانپذیرست.

الف- روش معمولى

ابتدا سطح مورد نظر کاملا با آب شسته و تمیز شود . سپس BEM -B 4 را با 10 الى 15 درصد آب رقیق کرده بوسیله جارو بر روى سطح بکشید. براى اطمینان از عایق شدن کامل سطح ، پوشش را در چند لایه انجام دهید .

ب- روش استفاده با کمک الیاف تقویتى

جهت عایق کردن سطوح حساس نظیر پشت بام ها و یا کف سرویس ها میتوان پوشش BEM -B 4 را با استفاده از الیاف تقویتى بشرح ذیل اجرا نمود :

ابتدا لایه اول مانند روش معمولی اجرا مى گردد. سپس الیاف تقویتى را بر روى لایه اجرا شده قرار داده، لایه دیگر عایقکارى توسطBEM -B 4 صـورت مى گیرد . در لایـه آخـر با استفاده از ماسه شسته دانه بندى شده به میزان  3 پیمانه  و عایق BEM -B 4 به میزان 2 پیمانه و آب به میزان 1 پیمانه مخلوطى در محـل تهیـه کرده و لایه اى به ضخامت 5/0 تا 2 سانتیمتر با ماله تخته اى یا فلزى اجرا نمائید . این ملات در مدت 4 الى 12 ساعت خشک شده و مى توان روى آن تردد کرد . براى زودتر خشک شدن ملات میتوان مقدار کمى هم سیمان به آن اضافه نمود .

مشخصات فنى :

حالت فیزیکى : خمیرى

رنگ : سیاه

وزن مخصوص:  gr/cm³ا 95/ 0

یون کلر : ندارد

زمان و نحوه نگهدارى : تا یک سال بدور از گرما و سرما ى شدید

بسته بندى: در سطل هاى کوچک و بزرگ و بشکه هاى 220 لیترى

چسب ها

و

 ملات ها

چسب هاو ملات ها

چسب بتن( Concrete Adhesive CN):

یکى از مواد شیمیایى که امروزه در صنعت ساختمان کاربرد فراوانى یافته، چسب بتن است. این چسبها عموﻣﺄ محلولهاى کلوئیدى از پلیمرهاى مختلف در آب هستند که مقاومت کششى، خمشى و همچنین دوام بتن را افزایش مى دهند. ولى مهمترین خاصیت آنها افزایش چسبندگى است.

بیشترین استفاده از این مواد مربوط به کارهاى تعمیراتى مى باشد زیرا این افزودنى با ملات، مخلوط یکنواخت و همگنى تشکیل داده و ضمن آنکه مانع تراوش آب و تفکیک دانه هاى ریز و درشت مى شود، میزان چسبندگى بتن تازه را با ملات قدیمى زیر آن افزایش مى دهد.

چسب بتن ((CN-1  برپایه رزینهاى کوپلیمر پلى وینیل استات ساخته شده و به آسانى با آب مصرفى در بتن مخلوط مى شود. مواد به کار رفته در ساخت این چسب با سیمان کاملا هماهنگ بوده و چسبندگى آن را به طور قابل ملاحظه اى افزایش مى دهد.

موارد مصرف:

چسب بتن (CN-1 )را مى توانید براى کلیه کارهاى تعمیراتى و ترمیم آسیب دیدگى اغلب سازه هاى بتنى مانند کانالهاى آب، کف سالنهاى صنعتى، باند فرودگاهها، سدها، پایه پلها و ستونها مصرف نمائید. کاربرد مهم CN-1) )در آببند کردن منابع و استخر هاى بتنى با استفاده از ترمیم کننده (RM-1) مى باشد .

روش و میزان مصرف :

براى ضخامتهاى کم )1 تا 10میلیمتر پیمانه ، چسب بتن را با 1 الى 3 پیمانه آب مخلوط کرده و ملات را با آن درست کنید ) به طور کلى هر چه ضخامت ملات کمتر باشد و یا نیروى بیشترى بر آن وارد آید، براى ایجاد چسبندگى لازم چسب بیشترى مى بایست اضافه شود. براى ایجاد استحکام بیشتر توصیه می شود که محلول رقیق شده چسب به مقدار بیشترى درست شده و قبل از چسباندن ملات یک لایه از این محلول به سطح زیرین مالیده شود.

توجه: در ضخامتهاى زیاد چسباندن به صورت لایه به لایه مناسبتر بوده و توصیه    مى شود.

چسب بتن( Concrete Adhesive CHEMEX -AD6 ):

چسب بتن (CHEMEX -AD6)  برپایه رزینهاى اکریلیک که کاملا ضد آب مى باشد ساخته شده و به آسانى با آب مصرفى در بتن مخلوط مى شود. مواد بکار رفته در ساخت این چسب با سیمان کاملا هماهنگ بوده و چسبندگى آن را به طور قابل ملاحظه اى افزایش مى دهد.

اگر چه قیمت این مواد نسبت به قیمت بتن بالا است ولى ویژگیهائى که استفاده از آنها در بتن ایجاد مى نماید، کاربرد آنها را بسیار متداول ساخته است.

بیشترین استفاده از این مواد مربوط به کارهاى تعمیراتى مى باشد، زیرا این افزودنى با ملات، مخلوط یکنواخت و همگنى تشکیل داده و ضمن آنکه مانع تراوش آب و تفکیک دانه هاى ریز و درشت مى شود میزان چسبندگى بتن تازه را با ملات قدیمى زیر آن افزایش مى دهد.

موارد مصرف:

چسب بتن (CHEMEX -AD6) را مى توانید براى کلیه کارهاى تعمیراتى و ترمیم آسیب دیدگى اغلب سازه هاى بتنى مانند کانالهاى آب، کف سالنهاى صنعتى، باند فرودگاهها، سدها، پایه پلها و ستونها مصرف نمائید.

کاربرد مهم (CHEMEX -AD6 )آببند کردن منابع و استخرهاى بتنى با استفاده از ترمیم کننـده MRI 77) ) مى باشد .

روش و میزا ن مصرف :

براى ضخامتهاى کم (1 تا 10 میلیمتر  پیمانه چسب بتن را با 1 پیمانه آب مخلوط کرده و ملات را با آن درست کنید .)

بطور کلى هر چه ضخامت ملات کمتر باشد و یا نیروى بیشترى بر آن وارد آید، براى ایجاد چسبندگى لازم چسب بیشترى مى بایست اضافه شود.

براى ایجاد استحکام بیشتر توصیه مى شود که محلول رقیق شده چسب به مقدار بیشترى درست شده و قبل از چسباندن ملات یک لایه از این محلول به سطح زیرین مالیده شود.

چسـب بتن  (CHEMEX -AD6) بطـور کامـل در آب حـل مى شود. حداقـل دمـاى مناسب براى کار با این چسب 10 درجه سانتى گراد است.

تـوجـه: در ضخامتهاى زیاد چسباندن به صورت لایه به لایه مناسبتر بوده و توصیه مى شود.

سایر مشخصات:

حالت فیزیکى: مایع

رنگ: شیرى

وزن مخصوص : 1gr/cm³

 PHمحلول 1: الى 5 درصد 7 الى 8

یون کلر: ندارد

زمان مصرف و نحوه نگهدارى: تا شش ماه و به دور از گرماى شدید و یخ زدگى

بسته بندى : درگالنهاى پلاستیکى 4 و 20 لیترى

چسب بتن Concrete Adhesive COMX 6) ):

چسب بتن (COMX 6 )تولیدى این شرکت برپایه رزینهاى کوپلیمر پلى وینیل استات ساخته شده و به آسانى با آب مصرفى در بتن مخلوط مى شود. مواد به کار رفته در ساخت این چسب با سیمان کاملا هماهنگ بوده و چسبندگى آن را به طور قابل ملاحظه اى افزایش مى دهد.

موارد مصرف:

چسب بتن( (COMX 6 را مى توانید براى کلیه کارهاى تعمیراتى و ترمیم آسیب دیدگى اغلب سازه هاى بتنى مانند کانالهاى آب، کف سالنهاى صنعتى، باند فرودگاهها، سدها، پایه پلها و ستونها مصرف نمائید.

کاربرد مهم (COMX 6) در آببند کردن منابع و استخر هاى بتنى با استفاده از ترمیم کننده (MRI 77) مى باشد .

روش و میزان مصرف :

براى ضخامتهاى کم ( 1 تا 10 میلیمتر  پیمانه چسب بتن را با 1 الى 3 پیمانه آب مخلوط کرده و ملات را با آن درست کنید. )

به طور کلى هر چه ضخامت ملات کمتر باشد و یا نیروى بیشترى بر آن وارد آید، براى ایجاد چسبندگى لازم چسب بیشترى مى بایست اضافه شود.

براى ایجاد استحکام بیشتر توصیه می شود که محلول رقیق شده چسب به مقدار بیشترى درست شده و قبل از چسباندن ملات یک لایه از این محلول به سطح زیرین مالیده شود.

توجه: در ضخامتهاى زیاد چسباندن به صورت لایه به لایه مناسبتر بوده و توصیه    مى شود.

مشخصات فنى :

حالت فیزیکى : مایع غلیظ امولسیونى

رنگ : سفید

وزن مخصوص:  1gr/cm³

PH محلول: 1 الى 5 درصد 7 الى 8

یون کلر : ندارد

زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا شش ماه و بدور از گرماى شدید و یخ زدگى

بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى و بشکه هاى 220 لیترى

چسب اپوکسى آبدوست( Epoxy Adhesive HEC):

چسب اپوکسى آبدوست HEC -8 و هاردنر آن بر پایه رزین اپوکسى بیسفنول و هاردنر آروماتیکى تغییر شکل یافته ساخته شده و براى کار در محیط هاى خیس و مرطوب بسیار مناسب است.

 برای ساخت این محصول از مواد شیمیائى آبدوست Addetivies )  Friendly Water (   استفاده گردیده که امکان انجام واکنش در محیط های مرطوب و ایجاد چسبندگى بالا و خصوصیات خوب مکانیکى و گیرش سریع آن را میسر مى سازد.

مـــزایا:

  - مناسب براى اتصال کلیه سطوح داراى نم و رطوبت که امکان خشک کردن آن میسر نمى باشد.

- آببندى کانالها ، مخازن و حوضچه هائى که امکان تخلیه کامل آنها وجود ندارد.

- رفع نشتى و نفوذ آب در محیط هاى خیس و نمدار.

دستور مصرف:

100 واحد وزنى اپوکسى را با 20 واحد وزنى هاردنر آن مخلوط و به مدت 3 دقیقه هم بزنید تا کاملا یکنواخت شود. با توجه به غلظت بالاى مواد از اختلاط کامل دو جزء مطمئن شوید.

براى اتصال بتن قدیم به جدید ابتدا سطح زیر کار را کاملا تمیز نموده و سپس یک لایه نازک چسب روى سطح بتن قدیمى کشیده و بلافاصله بتن جدید را روى آن بریزید.

براى چسباندن دو قطعه بتن به یکدیگر و یا جایگذارى قطعات فلزى داخل یا روى بتن، سطوح در تمـاس با یکدیگر را با چسب آغشته نموده و با فشار به هم بچسبانید.

دماى مناسب براى کار با این چسب 45 - 5 درجه ساﻨﺗﻴﮔﺭاد مى باشد.

مشخصات فنى:

حالت فیزیکى: خمیرى

رنگ مخلوط: قهوه اى روشن

وزن مخصوص مخلوط 1/3gr/cm3:

زمان مصرف  30 – 20: دقیقه

رسیدن به مقاومت نهایى: 7 روز

زمان و نحـوه نگهدارى : تا یکسال در انبار

 بستـه بنـدى : در قوطى هاى 1 ، 12 و 60 کیلوگرمى

چسب کاشى خمیرى Tile Adhesive Paste) ):

یکى از مصالح ساختمانى جدید که همزمان سرعت در کار، دقت در نصب و استحکام و کاهش هزینه را به همراه دارد چسب کاشى خمیرى است.

اکنون سالهاست که در کشورهاى پیشرفته تنها از انواع مختلف چسب براى کار گذاشتن کاشى استفاده مى شود و روش قدیمى دوغاب ریزى به علت وقت گیر

بودن، هزینه زیاد و تلف کردن فضا مدتها است که منسوخ شده است. چسب کاشى خمیرى به شما امکان مى دهد تا کاشى، سرامیک و سنگ را با اطمینان کامل بر روى هر سطحى، حتى به صافى شیشه نصب نمائید. براى نوسازى کاشیکاریهاى قدیمى دیگر نیازى به کندن پرهزینه کاشى قبلى نیست و به راحتى مى توانید با استفاده از چسب کاشى خمیرى، کاشى جدید را بر روى کاشى قبلى نصب کنید.

هنگام استفاده از چسب کاشى خمیرى، کاشیکار مى تواند تا تراز کامل کاشى، آن را در جهات مختلف حرکت دهد. سپس براى همیشه کاشى آن طور که شما مى خواهید در جاى خود قرار خواهد گرفت.

استحکام بى نظیر و الاستیسیته بالا از دیگر خواص چسب کاشى خمیرى است که به کاشى شما عمرى همپاى ساختمان شما خواهد داد.

مصرف کم چسب کاشى خمیرى و سرعت عمل کاشیکار ماهر هزینه هاى نصب را به مقدار قابل ملاحظه اى کاهش خواهد داد.

روش استفاده و میزان مصرف:

1-سطح کار را حتى الامکان تراز و تمیز نمائید.

2-چسب را با استفاده از کاردک در سطح مورد نظر پهن کنید. سپس با استفاده از شانه هاى مخصوص آنرا شانه نمائید تا به صورت راه راه درآید. این عمل میزان چسب مصرفى را کاهش داده و تراز نمودن کاشى را آسانتر مى نماید.

3-کاشى را روى ملات در محل مورد نظر قرار داده و با فشار آن را چسبانده و تراز نمائید.

4-بهتر است زیر کار کمى مرطوب باشد. براى نصب کاشى جدید بر روى کاشى قدیمى حتما سطح کاشى زیرین را با تیشه زخمى نمائید.

5-چسب باقى مانده را در معرض هوا قرار ندهید و در حین چسباندن آنقدر چسب روى دیوار بکشید که بتوانید سریعا کاشى را روى آن نصب نمائید.

توجه : میـزان مصـرف چسـب بستـگى به سطـح زیـر کـار و مهـارت کاشیـکار دارد ، ولـى به طـور متوسـط 3 الى4 کیلو/مترمربع مى باشد.

مشخصات فنى :

حالت فیزیکى : خمیرى

رنگ : کرم

وزن مخصوص: 1/5gr/cm³

زمان ونحوه نگهدارى : تا شش ماه و در محیط هاى در بسته

بسته بندى : در سطل هاى1، 5 ،12 و 25 کیلویى

چسب P.G (ملات آماده):

پیش از تولید ، انواع ملات برای روکش دیواره ها ، گچ کاری یا ملات ماسه سیمان با روش های غیر صحیح و پرهزینه انجام می شد، مانند خراشیده شدن سطوح ، نصب و نگهداری توری رابیتس ، استفاده از یک لایه آستر گچ و خاک ، همچنین به دلیل عدم امکان ترکیب صحیح گچ های معمولی با بتون ، پوشش های گچی روی بتون دوام و عمر کافی نداشته و برای رفع این مشکل ، ملات آماده مخصوص طراحی و تولید گردید.

مشخصات فنی :

ملات آماده با داشتن افزوده های خاص تدریجا در بتن و بلوک های سیمانی و بلوک های سبک گازی و متخلخل نفوذ کرده و به جزیی جدا نشدنی از بلوک تبدیل می شود که دیگر احتیاجی به روکش ملات سیمانی ندارد و مستقیما روی بلوک مورد استفاده واقع می شود و دارای استحکام و مقاومت بی نظیر در مقابل ضربه ، فشار ، کشش و خمش است ( مقاومت فشار g / cm  145 ، مقاومت خمش kg / cm 50 )

چسب P.G یا ملات آماده از گچ های معمولی دیر گیر است و فرصت برای صاف کاری و ابزار کاری به وجود می آورد .

ملات آماده از گچ های معمولی نرم تر است و با دانه های دقیق و کنترل شده به صورت میکرونیزه و با مش 200 بدون نیاز به الک کردن قابل استفاده است و به دلیل وزن کمتر و افزایش حجم بیشتر مصرف گچ را کاهش می دهد .

موارد و نوع مصرف :

چسب P.G( ملات آماده ) با ترکیب شیمیایی خاص خود در مقابل رطوبت و اصطکاک مقاومت فوق العاده ای دارد و برای روکش و اندود کردن انواع بلوک های سبک گازی متخلخل و پانل های گچی و سطوح خارجی بلوک های شیمیایی و داخلی ساختمان استفاده در نقاط مرطوب و محل هایی با رطوبت بیشتر مانند حمام ، آشپزخانه ، زیرزمین ، پاسیو و مکان های عمومی که در معرض اصطکاک بیشتر هستند، اکیدا توصیه می شود . ملات آماده یا چسب P.G در یک لایه مستقیما تا مقاومت mm 40 روی سطوح فوق الذکر بدون زیرسازی قابل اجرا است .

برخی از ویژگی های چسب P.G ( ملات آماده ) :

-          ابزار زنی یکنواخت و زیبا

-          جلوگیری از ایجاد ترک در مقابل لرزش ساختمان

-          حذف توری سیمی و رابیتس و مقاوم کننده های مشابه

-          جایگزین عالی به جای گچ کشته با پوشش سخت و اجرای آسان

-          پوشش مناسب و چسبندگی عالی به سطوح بتونی فلزی و غیره

-          سطوح تمام شده فوق الذکر صیقلی با کیفیت دو چندان نقاشی و رنگ کاری

ملات ترمیم کننده سطوح بتنی( (CMX -6 :

پودر آماده مصرف (CMX -6) یکی دیگر از محصولات شرکت ((ICS-CMX -6  می باشد که جهت ترمیم سطـوح بتنی ، پرکردن ترکهای عمیق و آماده سازی سطح جهت انجام پوشش پنترون بکار می رود .

موارد مصرف :

- ترمیم آسیب دیدگی سازه های بتنی مختلف مانند : استخرها , منابع بتنی , پلها, اسکله ها, برج های خنک کننده و غیره

- اصلاح و برطرف کردن ترک خوردگی , شکستگی و پریدگی دیوارها و سطوح بتنی

- مواردی که علاوه بر ترمیم نیاز به آببندی نیز وجود دارد.

مزایا :

با توجه به مکانیسم عملکرد( CMX -6 CMX -6 )که بصورت نفوذی می باشد ترمیم با ماده CMX -6 باعث یکپارچه شـدن قسمت ترمیـمی با کل سازه می شود و به علت نیروی چسبندگی زیاد آن به بتنحدود (Psi 250 ) عملاً امکان جدا شدن لایه ترمیمی از سازه بتنی بدون وارد شدن نیروی پرقدرت خارجی امکان پذیر نیست.

مزیت مهم آن مقاومت در مقابل محیط های خورنده در محدوده (PH= 3 – 11)   می باشد و بهمین خاطر برای ترمیم سازه های بتنی در مناطق شمالی و جنوبی کشور اکیداً توصیه می شود.

روش مصرف :

به پودر( (CMX -6 باید آنقدر آب زده شود که بصورت خمیر سفت درآید. آنگاه با استفاده از کاردک خمیر ساخته شده را بر روی سطوح تخریب شده بکشید و ترکهای عمیق را با این خمیر پرنمائید.

آماده سازی سطح :

سطح مورد نظر باید کاملا" تمیز و عاری از هرگونه گرد و غبار ،آلودگی نفتی ، روغنی و همچنین قطعات سست باشد.

مشخصات فنی :

حالت فیزیکی : پودر

رنگ : خاکستری

وزن حجمی : 1/5gr/cm³:

نیروی چسبندگی : psi 250

زمان و نحوه نگهداری : 6 ماه در محیط خشک

بسته بندی : در کیسه های پلاستیکی20 کیلوئی

دج کف( Industrial Flooring AIF -7) :

یکى از مشکلات رایج درکارخانجات و انبـارهاى بزرگ تخـریب و از بین رفتن سریع بتن کف آنها است . علت این امرکم بودن مقاومت فشارى وسایشى بتن است که باعث بروز مشکلاتى نظیر خاک کردن کف و نفوذ آب و مواد شیمیائى به داخل آن مى شود .

راه حل اساسى جهت حل مشکلات فوق استفاده از دج کف به ضخامت 2 الى 3 سانتى متر بر روى بتن تازه و یا کف هاى قدیمى بتنى میباشد .

(دج کف (AIF -7 به سه صورت سنگدانه، ملات آماده و نیمه آماده مصرف تولید مى شود .

روش اجراء :

الف ) اجراى پوشش بر روى بتن تازه) :

پس از اینکه بتـن اصـلى کف در قالبها ریخته و به اندازه کافى سفت شد به طوریکه بتوان بر روى آن راه رفت  2) الى 5 ساعت) بسته به شرایط محیط ، دج کف را طبق دستـورالعمـل ساخته و به ضخامت 2 سانتى متر در قالبها ریخته و سطح آنرا پرداخت نمائید .

ب) اجراى پوشش بر روى بتن قدیمى ) :

ابتدا باید سطح بتن با دستگاههاى مخصوص کاملا مضرس گردد. سپس به مدت حداقل24 ساعت درتماس با آب بماند تا کاملا اشباع شده ودر مرحله آخر با استفاده از فشارآب ) واتر جت ( کاملا تمیزگردد، بطوریکه کلیه قطعات سست و گل و لاى باقى مانده روى آن تمیز شود. سپس بسته به شیب مورد نیاز قالبها نصب شده و داخل آن با ملات دج کف پر گردد .

تـوجــــه : جهت ایجـاد چسـبندگى بیشتر بین لایه جدید و قدیم استفاده ازچسب اپوکسى آبدوست توصیه مى شود .

روش ساخت ملات :

1-   دج کف سنگدانه فرآورى شده  به هر کیسه مواد زیر اضافه و مصرف شود:

       (سیمان 5/12 کیلو گرم آب 5/3 لیتر فوق روان کننده SCO - 4 375 گرم )

2- دج کف آماده مصرف به هرکیسه آن فقط مقدار6/2) الى (8/2 لیترآب اضافه وکاملا مخلوط نمائید.

3- دج کف نیمه آماده مصرف براى هر کیسه مواد زیر اضافه و مصرف شود :

(آب 5/2 کیلوگرم  لیتر  فوق روان کننده SCO - 4 250 گرم )

مـزایـا :

- چسبندگى کامل دولایه به یکدیگر

- مقاومت سایشى و فشارى بسیاربالا و در نتیجه عدم ایجاد گرد وغبار

- مقاومت بالا در مقابل نفوذ آب و املاح شیمیائى

- افزایش عمر و دوام و پایائى کف

- ایجاد سطحى صاف ، یکنواخت و بدون ترک

مشخصات فنى:

دج کف سنگدانه دج کف نیمه آماده دج کف آماده:

 حالت فیزیکى: سنگدانه پودر پودر

رنگ : سفید خاکسترى خاکسترى و رنگهاى متنوع

وزن حجمى : 6gr/cm³/ ا 1/5gr/cm³ 1/51 ³  gr/cm

مقاومت فشارى : بالغ بر 600Kg/cm² بالغ بر600Kg/cm² بالغ بر800Kg/cm²

زمان ونحوه نگهدارى : نامحدود 6 مــاه در محیـط سـر پوشیـده و خشـک

بسته بندى : در کیسه هاى 50 کیلوئى در کیسـه هـاى پلاستـیکـى 25 کیـلوئـى

ژئوسنتتیک‌ها Geosynthetics))

ژئوسنتتیک‌ها ( Geosynthetics)

کاربرد ژئوسنتتیک‌ها  Geosynthetics در فیلتراسیون، زهکشی، تسلیح، حفاظت، جداسازی و لزوم کاربرد آن در صنعت ساختمان:

1-ژئوتکستایل‌ها (Geotextiles):

ژئوتکستایل‌ها غالباً از پلیمرها یا پلی پرپیلن‌ها ساخته شده‌اند. پلی‌پرپیلن‌ها دارای وزن مخصوص کمتر از واحد بوده (9/0 = y) و محکم و بادوام هستند. از الیاف و فیبرهای رشته‌ای پلی‌پرپیلن‌ها در ساخت ژئوتکستایل‌های بافته شده (Woven) و بافته نشده (Nonwoven) استفاده می‌‌شود. همچنین از فیبرهای پلی‌استر با مقاومت بالا نیز در ساخت ژئوتکستایل‌ها استفاده می‌‌شود. پلی‌استرها دارای وزن مخصوص بزرگتر از واحد (1) و مقاومت بسیار عالی هستند و با اغلب خاکهای موجود در محیط سازگار می‌‌باشند.

به‌طور کلی ژئوتکستایل‌ها به دو نوع اصلی تقسیم می‌‌شوند:

1- بافته شده یا منسوج (woven)

2- بافته نشده یا غیرمنسوج (Nonwoven)

ژئوتکستایل‌های منسوج (Woven Geotextiles) :

این ژئوتکستایل‌ها از تک رشته‌های به هم بافته شده (Monofilament) یا چند رشته‌ای‌های به هم بافته شده (Multi Filament) و یا نوارهای منسوج بریده شده (Slim Film Fabric) ساخته می‌‌شود. تهیه این دسته از ژئوتکستایل‌ها، در دو مرحله انجام می‌‌گیرد که عبارتست از:
1-تولید و عمل آوردن الیاف

2-افت الیاف

ژئوتکستایل‌های تک رشته‌ای نسبت به انواع دیگر نفوذپذیری بهتری دارند و برای استفاده به‌عنوان زهکش و یا جهت کنترل فرسایش خاک مناسب هستند.

ژئوتکستایل‌های چند رشته‌ای دارای مقاومت بالایی هستند و اصولاً به‌عنوان مسلح‌کننده کاربرد دارند. ژئوتکستایل‌های تشکیل شده از نوارهای منسوج جهت کنترل رسوبات و محصور کردن لای و لجن، و پایداری جاده‌ها و مسیرها مورد استفاده قرار می‌‌گیرند.

ژئوتکستایل‌های غیر منسوج (NonWoven Geotextile) :

این نوع ژئوتکستایل‌ها از الیاف کوتاه ]معمولاً [(2.5-10cm) 1-4inch و یا الیاف بلند که به‌صورت رندم در لایه‌هایی برروی یکدیگر، همانند یک شبکه نمدی توزیع شده‌اند، ساخته می‌‌شود. سپس این شبکه‌های نمدی از دستگاههایی، جهت به هم متصل کردن لایه‌ها به یکدیگر، عبور داده می‌‌شوند.

ژئوتکستایل‌های غیرمنسوج در زهکش‌ها، کنترل فرسایش خاک و همچنین جهت پایدارسازی جاده‌ها و مسیرها بر روی خاک‌های حساس به رطوبت کاربرد دارند.

امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته ژئوتکستایل‌ها را جهت تسلیح، تقویت و پایدارسازی بستر و ساحل‌های سست و یا احداث راه و راه‌آهن روی بستر باتلاقی، حتی در مواقع دشوار، بدون نیاز به هرگونه لجن‌برداری و یا قلوه‌ریزی و یا احیاء اراضی ساحلی و توسعه بندرگاه‌ها و یا احداث موج‌شکن و دیگر سازه‌های دریایی، روی بسترهای فوق‌العاده سست بکار می‌‌برند.

همچنین از کیسه‌های شنی ژئوتکستایل‌جهت راه حلی مطمئن برای ترمیم سریع و اقتصادی موقت سازه‌های ساحلی صدمه دیده، استفاده می‌‌شود.

ژئوتکستایل‌ها در تسلیح، فیلتراسیون و حفاظت از کانال‌ها و لوله‌ها نیز کاربرد دارند:

در این مورد ژئوتکستایل‌ها دور لوله قرار می‌‌گیرد و آن را در مقابل آسیب‌های فیزیکی و شیمیایی حفاظت می‌‌کند. به این ترتیب نیاز به ریختن خاک سرندی در اطراف لوله بر طرف می‌‌شود و یا ژئوتکستایل‌روی کف و بدنه کانال پهن می‌‌شود تا از ورود خاک ریزدانه به داخل کانال در اثر بالا آمدن سطح آب زیرزمینی جلوگیری کرده و در سیستم زهکشی شرکت می‌‌کند. ژئوتکستایل‌ها در اطراف لوله‌های زهکشی زیر خاک به‌عنوان فیلتر بکار می‌‌روند.

مزایای کاربرد این نوع مصالح به‌عنوان فیلتر در ساخت و نصب سریع، صرفه‌جویی اقتصادی، مقاومت شیمیایی بالا، دوام عالی، عدم جدایی بین دانه‌ها به‌عنوان فیلتر در ساخت و نصب سریع، صرفه‌جویی اقتصادی، مقاومت شیمیایی بالا، دوام عالی، عدم جدایی بین دانه‌ها که در فیلترهای خاکی در حین ساخت ایجاد می‌‌شود و کاهش عملیات خاکی می‌‌باشد.

ژئوتکستایل‌ها همچنین روی بدنه لوله و جداره کانال به‌صورت زین اسبی پهن شده و روی آن با خاک پر می‌‌شود و با این عمل نیروی Uplift زیر لوله‌ها توسط ژئوتکستایل‌از طریق به کشش افتادن (تسلیح)، جذب می‌‌شود.

2-ژئوگریدها (Geogrides) :

از انواع محصولات ژئوگریدها، نوع مشبک است که به‌صورت تار و پود، یا فواصل معین، در دو جهت و با مقاومت بالا تولید می‌‌شود.

از این شبکه‌ها به اشکال تک لایه و چند لایه، می‌‌توان، برای مسلح و مقاوم نمودن سطوح خاکریزی، با مساحت کم استفاده نمود. ژئوگریدها ضمن بالا بردن پایداری خاک از تغییر مکان‌های افقی آن جلوگیری می‌‌کند.

3-ژئوکامپوزیت (ترکیب ژئوگرید با ژئوتکستایل( (Geocomposite) :

ژئوگریدها با توجه به ساختار و خواص پلیمرها دارای مقاومت نهایی محدود شده‌ای هستند. در یک سیستم مرکب، یک ژئوگرید به همراه ژئوتکستایل برای سهولت، در توسعه سطح خاکریز می‌‌تواند بکار گرفته شود و سپس خاکریز برروی آن اجرا گردد.

ژئوکامپوزیت‌ها همچون کولباندرین (زهکشی عمیق) و یا انکادرین (زهکشی افقی و قائم) در تحکیم اراضی سست، از طریق تسهیل در خروج آب موجود در خاک و جمع‌آوری و هدایت آبهای نشتی و در تماس با سازه‌ها با استفاده از زهکشی‌های قائم و افقی، مورد استفاده قرار گیرد.

-ژئودرین‌(Geodrain)

یک نوع از ژئوکامپوزیت‌ها به نام آنکادرین به سه لایه کامپوزیتی عایق رطوبتی، زهکشی و جمع‌کنندگی و هدایت و انتقال آب‌گذری، با کاربری بسیار بالایی عمل زهکشی و عایق رطوبتی را در دیواره‌های در ارتباط با خاک انجام می‌‌دهد.

همچنین از نوع دیگری از کامپوزیت‌های آنکادرین با خاصیت زهکشی افقی، جهت ایجاد فضاهای سبز روی پشت بام‌ها و باغ‌های پشت بامی استفاده می‌‌شود. این محصولات با توجه به سبکی وزن، انعطاف‌پذیری، سرعت عمل در نصب و راحتی حمل و نقل، استفاده وسیعی در صنعت ساختمان، در کشورهای اروپایی و آمریکایی، پیدا کرده است. به علاوه نوع دیگری از این محصولات جهت زهکشی و در قالب‌بندی (کفراژ) فونداسیون‌ها و در دیوارهای حائل و یا در زهکشی و تحکیم پارکینگ‌ها و ... مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.

کارکرد عمومی محصولات انکادرین به‌طور عمده به‌عنوان زهکش در پشت دیوارهای قائم و حائل لبه جاده، خاکریزها و تونل‌ها و به‌طور افقی به‌عنوان زهکش در زیر محوطه‌های پارکینگ زیر فضای سبز (اماکن ورزشی و استادیوم‌ها) و بام‌ها، سیستم‌های فاضلاب و Landfill است.

4-ژئوممبران (Geomembrane) :

ژئوممبران‌ها به‌عنوان یک عایق بسیار مقاوم و کم هزینه و دارای طول عمر زیاد، در بسیاری از صنایع کاربرد دارد که از آن جمله می‌‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

·   آب و فاضلاب: از ژئوممبران‌ها جهت ساخت لاگون‌ها، کانال‌های آبرسانی، حوضچه‌ها و استخرها و دریاچه‌های مصنوعی استفاده می‌‌شود. با توجه به اینکه ژئوممبران در تماس با خاک هستند، برحسب لزوم امکان ترکیب آنها با ژئوتکستایل و یا ژئوگریدها میسر است.

·   ایزولاسیون سازه‌های زیرزمینی در برابر نفوذ آبهای سطحی و زیرزمینی: در این خصوص می‌‌توان به ایزوله دیوارهای متروهای شهری و سازه‌های هیدرولیکی و غیره اشاره نمود.

·   سایت دفن زباله شهری و صنعتی و خطرناک: با استفاده از ژئوممبران می‌‌توان مخازن کاملاً ایزوله از محیط اطراف، جهت دفن زباله‌های شهری و صنعتی ایجاد نمود. ژئوممبران‌ها دارای انواع فراوانی، به لحاظ مقاومت در برابر مواد شیمیایی و مخرب هستند.

·        ایجاد و توسعه زمین‌های کشاورزی در محیط‌های نامساعد.

5-ژئوسل‌ها (Geocells) :

یک شبکه لانه زنبوری از نوارهای پلی استر نبافته، متصل به یکدیگر، ساخته شده که با دوخته شدن این شبکه‌ها به یکدیگر، فضاهایی مانند لانه زنبور (6 ضلعی) ایجاد شده که با پر شدن از خاک، شن، بتن یا مصالح دیگر، استحکام و صلبیت کافی جهت شیب‌ها، ترانشه‌ها، دیوارها در برابر فرسایش و ریزش ایجاد می‌‌کند.

امروزه پیشرفت صنعت استفاده از ژئوسنتتیک‌ها آنچنان وسیع و گسترده شده است که تقریباً غیرممکن را امکان‌پذیر نموده است،)حتی اسکی نمودن در فضاهای سربسته برروی یخ با استفاده از لایه‌های صفحه‌ای انکادرین(.

امروزه نه تنها از مواد ژئوکامپوزیتی جهت سالن‌های اسکیت یخ و برف و استادیوم‌های ورزشی و زمین‌های چمن مصنوعی و درخت‌کاری و فضای سبز بام‌ها استفاده‌های فراوان می‌‌شود، بلکه حتی می‌‌توان با استفاده از تکنولوژی از صنعت ژئوسنتتیک و تلفیق با تکنولوژی‌های دیگر در کشاورزی، همچون آبیاری قطره‌ای، کویرها را نیز آباد نموده مورد بهره‌برداری قرار داد و در نتیجه کمک شایانی به اقتصاد و آبادانی کشورها نمود.

کامپوزیت

 

مصالح جدید جایگزین فولاد

کامپوزیت:

استفاده از مصالح جدید و به خصوص کامپوزیت‌ها به جای فولاد در دهة اخیر در دنیا به شدت مورد علاقه بوده است. کامپوزیت‌ها از یک مادة چسباننده (اکثراً اپوکسی) و مقدار مناسبی الیاف تشکیل یافته است. این الیاف ممکن است از نوع کربن، شیشه، آرامید و ... باشند، که کامپوزیت حاصله به ترتیب، به نامAFRP, GFRP, CFRP خوانده می‌شود. مهمترین حسن کامپوزیت‌ها، مقاومت بسیار عالی آنها در مقابل خوردگی است. به همین دلیل کاربرد کامپوزیت‌های FRP در بتن‌آرمه به جای میلگردهای فولادی، بسیار مورد توجه قرار گرفته است

لازم به ذکر است که خوردگی میلگرد در بتن مسلح به فولاد به عنوان یک مسئلة بسیار جدی تلقی می‌گردد. تاکنون بسیاری از سازه‌های بتن‌آرمه در اثر تماس و مجاورت با سولفاتها، کلرورها و سایر عوامل خورنده دچار آسیب جدی گردیده‌اند، چنانچه فولاد به کار رفته در بتن تحت تنش‌های بالاتر در شرایط بارهای سرویس قرار گیرند، این مسئله به مراتب بحرانی‌تر خواهد بود. یک سازة بتن‌آرمة معمولی که به میلگردهای فولادی مسلح است، چنانچه در زمان طولانی در مجاورت عوامل خورنده نظیر نمک‌ها، اسیدها و کلرورها قرار می‌گیرد، قسمتی از مقاومت خود را از دست خواهد داد. به علاوه فولادی که در داخل بتن زنگ می‌زند، بر بتن اطراف خود فشار آورده و باعث خرد شدن آن و ریختن پوستة بتن می‌گردد.

تاکنون تکنیک‌هایی جهت جلوگیری از خوردگی فولاد در بتن‌آرمه توسعه داده شده و به کار رفته است که در این ارتباط می‌توان به پوشش میلگردها توسط اپوکسی، تزریق پلیمر به سطح بتن و یا حفاظت کاتدیک اشاره نمود. با این وجود هر یک از این روش‌ها تا حدودی و فقط در بعضی از زمینه‌ها موفق بوده‌اند. به همین جهت به منظور حذف کامل خوردگی میلگردها، توجه محققین و متخصصین بتن‌آرمه به حذف کامل فولاد و جایگزینی آن با مواد مقاوم در مقابل خوردگی معطوف گردیده است. در همین راستا کامپوزیت‌های FRP (پلاستیک‌های مسلح به الیاف) از آنجا که به شدت در محیط‌های نمکی و قلیایی در مقابل خوردگی مقاوم هستند، موضوع تحقیقات گسترده‌ای به عنوان یک جانشین مناسب برای فولاد در بتن‌آرمه، به خصوص در سازه‌های ساحلی و دریایی گردیده‌اند.

لازم به ذکر است که اگر چه مزیت اصلی میلگردهای از جنس FRP مقاومت آنها در مقابل خوردگی است، با این وجود خواص دیگر کامپوزیت‌های FRP نظیر مقاومت کششی بسیار زیاد (تا 7 برابر فولاد)، مدول الاستیسیتة قابل قبول، وزن کم ، مقاومت خوب در مقابل خستگی و خزش، عایق بودن در مقابل امواج مغناطیسی و چسبندگی خوب با بتن، مجموعه‌ای از خواص مطلوب را تشکیل می‌دهد که به جذابیت کاربرد FRP در بتن‌آرمه افزوده‌اند. اگر چه بعضی از مشکلات نظیر مشکلات مربوط به خم کردن آنها و نیز رفتار کاملاً خطی آنها تا نقطة شکست، مشکلاتی از نظر کاربرد آنها فراهم نموده‌اند که امروزه موضوع تحقیقات گسترده‌‌ای به عنوان یک جانشین مناسب برای فولاد در بتن‌آرمه، به خصوص در سازه‌های ساحلی و دریایی گردیده‌اند.

با توجه به آنچه که ذکر شد ، بسیار به جاست که در ارتباط با کاربرد کامپوزیت‌های FRP در بتن‌ سازه‌های ساحلی و دریایی مناطق جنوبی ایران و به خصوص منطقة خلیج‌فارس، تحقیقات گسترده‌ای صورت پذیرد. در همین راستا مناسب است که تحقیقات مناسبی بر انواع کامپوزیت‌های FRP (AFRP, CFRP, GFRP) و میزان مناسب بودن آنها برای سازه‌های دریایی که در منطقة خلیج‌فارس احداث شده است، صورت پذیرد. این تحقیقات شامل پژوهش‌های گستردة تئوریک بر رفتار سازه‌های بتن‌آرمة متداول در مناطق دریایی (به شرط آنکه با کامپوزیت‌های FRP مسلح شده باشند) خواهد بود. در همین ارتباط لازم است کارهای تجربی مناسبی نیز بر رفتار خمشی، کششی و فشاری قطعات بتن‌آرمة مسلح به کامپوزیت‌های FRP صورت پذیرد.

لازم به ذکر است که چنین تحقیقاتی در 10 سال اخیر در دنیا صورت گرفته که نتیجة این تحقیقات منجمله آئین‌نامة ACI-440 است که در چند سال اخیر انتشار یافته است. با این وجود کامپوزیت‌های FRP در ایران کماکان ناشناخته باقی مانده است و به خصوص کاربرد آنها در بتن‌آرمه در سازه‌های ساحلی و دریایی کاملاً دور از چشم متخصصین و مهندسین ایرانی بوده است. تحقیقاتی که در این ارتباط صورت خواهد گرفت، می‌تواند منجر به تهیة دستورالعمل و یا حتی آئین‌نامه‌ای جهت کاربرد FRP در بتن‌آرمه به عنوان یک جسم مقاوم در مقابل خوردگی در سازه‌های بندری و دریایی ایران گردد. این حرکت می‌تواند فرهنگ کاربرد این مادة جدید در بتن‌آرمة ایران را بنیان گذارد و از طرفی منجر به صرفه‌جویی‌ میلیاردها ریال سرمایه‌ای ‌شود که متأسفانه همه ساله در سازه‌های بتن‌آرمة احداث شده در مناطق جنوبی ایران (به خصوص در مناطق بندری و دریایی)، به جهت خوردگی میلگردها و تخریب و انهدام سازة بتنی، به‌هدر می‌رود.

کامپوزیت‌های الیاف طبیعی در صنایع ساختمان :

عدم امکان بازیافت و قیمت بالا، همواره به عنوان دو معضل عمده گسترش کامپوزیت‌های پلیمری در دنیا مطرح بوده است. اما امروزه استفاده از الیاف طبیعی در ساخت کامپوزیت‌ها نویدبخش افق روشنی برای صنعت کامپوزیت است. این الیاف به راحتی به چرخه طبیعت برمی‌گردند و از قیمت بسیار پایین‌تری برخوردار هستند. متن زیر به معرفی مزایای کاربرد این نوع الیاف در صنایع ساختمان و خودرو می‌پردازد:

معضلات کامپوزیت‌های الیاف شیشه:

کامپوزیت‌ها در حقیقت ترکیبی از الیاف تقویت‌کننده با یک رزین پلیمری به شمار می‌آیند.

یک قطعه کامپوزیتی ساخته‌شده از جنس الیاف شیشه پس از اتمام عمر خود در طبیعت باقی می‌ماند و مانند مواد آلی، نمی‌تواند توسط باکتری‌ها تجزیه شود. این مشکل حتی با سوزاندن قطعه کامپوزیتی به قوت خود باقی است؛ چراکه سوزاندن تنها قسمت پلیمری قطعه را به طبیعت برگشت می‌دهد و الیاف شیشه در حین حرارت دیدن همچنان بدون تغییر باقی می‌مانند. حتی اگر بخواهیم این الیاف را مجدداً مورد استفاده قرار دهیم، خواهیم دید که بعد از چند بار بازیافت کردن، الیاف مقاومت مکانیکی خود را از دست می‌دهند و به صورت ضایعات بلااستفاده در خواهند آمد.

از سویی الیاف شیشه نسبت به آهن معمولی گرانتر است و همین عامل قیمت بالا باعث شده است که در بسیاری موارد، استفاده از آهن به‌صرفه‌تر از الیاف شیشه (فایبرگلاس) باشد. علاوه بر آهن، آلومینیوم نیز به دلایل قابلیت‌های بالایی که در فرایندهای شکل‌دهی از خود نشان می‌دهد و همچنین مقاومت در برابر خوردگی، از رقبای کامپوزیت‌ها محسوب می‌شود.

این دو معضل باعث کند شدن میزان استفاده از کامپوزیت‌ها در صنایع ساختمان و خودرو گردیده است.
کامپوزیت‌های الیاف طبیعی :

برای مقابله با این دو نقیصه، فعالیت‌های گسترده‌ای جهت استفاده از الیاف طبیعی همچون کنف و چتایی در ساخت قطعات کامپوزیتی صورت گرفته است. این فعالیت‌ها طی دهه گذشته به نحو چشمگیری افزایش یافته است و از سوی کشورهای مختلف توسعه یافته و در حال توسعه همچون آمریکا، هند و غیره دنبال می‌شود.

الیاف طبیعی بسیار سبک بوده و فوق‌العاده ارزانتر از الیاف شیشه هستند. این الیاف خواص مکانیکی بسیار خوبی از خود نشان می‌دهند و به سادگی در انواع فرایندهای شکل‌دهی کامپوزیت‌ها از قبیل پالتروژن یا قالب‌گیری فشاری قابل استفاده هستند. برخلاف آنچه که از الیاف طبیعی انتظار می‌رود سرعت اشتعال کامپوزیت‌های الیاف طبیعی بسیار پایین‌تر از حد تصور است.

این الیاف از نظر مقاومت و قیمت، حد واسط پلاستیک‌ها و کامپوزیت‌های الیاف شیشه (فایبرگلاس) محسوب می‌گردند. بنابراین در ساخت قطعات تزئینی و سایر مواردی که نیازمند مقاومت فوق‌العاده نیست (اصطلاحاً سازه‌های غیرباربر) رقبای مناسبی برای پلاستیک‌ها، فایبرگلاس و حتی چوب و آهن به شمار می‌آیند. در مقام مقایسه نیز کامپوزیت‌های الیاف طبیعی نسبت به بهترین پلاستیک‌‌ها تا سی درصد مقاوم تر هستند.

مجموع این عوامل باعث گردیده است که صنایع ساختمان و خودرو به عنوان بزرگترین صنایع مصرف‌کننده کامپوزیت‌ها، استقبال مناسبی از کامپوزیت‌های الیاف طبیعی بنمایند.

این کامپوزیت‌ها به طور خلاصه نسبت به مواد متداول از خواصی مناسب زیر برخوردارند:

1) سطح نهایی بسیار صاف و نرمی دارند.
2) ظاهر آنها بسیار بهتر از پلاستیک‌های ارزان‌قیمت است.
3) ازنظر حرارتی در برابر شعله بسیار مقاوم‌تر از پلاستیک‌ها هستند.
4) جاذب اصوات بیرونی هستند.
5) به مرور زمان تغییر شکل نمی‌دهند.
6) نسبت به تغییرات جوی همچون رطوبت مقاوم هستند.
7) هزینه پایینی دارند. صنعت ساختمان:

صنعت ساختمان یکی از بزرگترین بازارهای کامپوزیت‌های الیاف طبیعی به شمار می‌آید. استفاده از کامپوزیت‌های الیاف طبیعی به عنوان جانشین‌های مناسب چوب و آهن در ساخت‌وساز به شدت در حال گسترش است. در ساخت پارتیشن‌ها، سقف‌های کاذب، حصارها نرده‌ها، کف‌ها و نمای دیوارها به خوبی می‌توان از این نوع کامپوزیت‌ها استفاده کرد. در کشورهای آسیایی ساخت کیوسک‌ها، خانه‌های پیش‌ساخته، خوابگاه‌ها، سایبان‌ها و پناهگاه‌ها به کمک این کامپوزیت‌ها مورد استقبال فراوان واقع شده است.

این کامپوزیت‌ها در مقایسه با فایبرگلاس و آهن بسیار ارزانتر بوده و بسیار سبک‌تر است. کامپوزیت‌های الیاف طبیعی مصرف‌شده در ساختمان را با انواع فرایندهای شکل‌دهی می‌توان به سهولت تولید نمود. این الیاف به راحتی می‌توانند به صورت پروفیل‌های پالتروژنی که در ساخت قاب‌ها به کار می‌روند شکل داده شوند. همچنین پانل‌های تولیدشده به روش تزریق رزین می‌توانند به عنوان جانشین‌های مناسبی برای فیبرهای چوبی و صفحات MDF مطرح شوند. به کمک فرایند پرس گرم نیز می‌توان تخته‌های بسیار نازک با ضخامت‌های گوناگون را تهیه نمود که در ساخت روکش‌های تزئینی کاربرد دارد. سطوح این کامپوزیت‌ها نیز مشابه چوب بوده و به کمک یک لایه جلادهنده براقی ویژه‌ای پیدا می‌کنند.

امروزه استفاده از کامپوزیت‌های الیاف طبیعی به عنوان روکش‌های تزئینی شکیل در بسیاری از کشورها دنبال می‌شود. در جدول زیر یک مقایسه تطبیقی بین کامپوزیت الیاف شیشه و کامپوزیت‌های الیاف طبیعی متداول آورده شده است:

 

الیاف نارگیل الیاف چتایی الیاف کنف الیاف شیشه
وزن مخصوص (g/cm3) 25/1 46/1 48/1 55/2
استحکام کششی(MPA) 220 800-400 900-550 2400
جذب رطوبت کامپوزیت نهایی (%) 11 17-12 12 7
قیمت (/kg $) 5/0 –25/0 35/0 8/1-6/0 3/1

کامپوزیت های پلیمری:

پلاستیکها یا رزینهای تقویت شده با مواد افزودنی و به عبارت جامعتر کامپوزیتهای پلیمری، امروزه در صنعت از اهمیت خاصی برخوردارند و روز به روز بر کاربردهای مختلف آنها افزوده میشود. باتوجه به خواص مکانیکی برجسته، سبک بودن و راحتی کار با آنها، جایگزین مناسبی برای فلزات در بسیاری از کارها بشمار می روند. این مواد ضمن داشتن خواص مکانیکی برجسته، از انعطاف پذیری مناسب در طراحی برخوردارند و براحتی ساخته می شوند. کامپوزیتها مواد سبک، مقاوم در برابر خوردگی، مقاوم در برابر ضربه و بارهای خستگی مستحکم و با دوامند و به روشهای مختلف قابل تبدیل به یک محصول یا قطعه اند. لوله و اتصالات پلیمری کامپوزیتی (ترموپلاستیک) یکی از طرحهایی است که برای نخستین بار در ایران به اجرا درآمده و از سازمان پژوهشهای علمی ایران گواهینامه دریافت کرده است.

مشخصات لوله و اتصالات پلیمری کامپوزیتی (ترموپلاستیک) :

تحمل فشار 70 بار در دمای 20 درجه سانتیگراد، تحمل دمای 5+ 125 درجه سانتیگراد در فشار کاری، تحمل محلولهای شیمیائی با غلظتهای مختلف، تحمل شوک حرارتی و انعطاف پذیری مناسب، دارای ضریب انبساط حرارتی ایده ال    25%)نسبت به لوله و اتصالات پلیمری ساده(.

مقایسه لوله و اتصالات پلیمری کامپوزیتی با لوله و اتصالات پلیمری ساده :

لوله های کامپوزیتی به لحاظ تقویت شدن قادر می باشند دمایی معادل 5/1 برابر لوله های ساده و ضریب انبساط حرارتی 25/0 نسبت به آنها را تحمل کنند، ازطرفی به علت مقاومت بالا و سختی بهتر قادر می باشد، فشار بسیار بالائی را تحمل کند. بنابراین میتوان نتیجه گیری کرد که لوله و اتصالات کامپوزیتی جایگزین مناسبتری برای لوله و اتصالات فلزی محسوب می شوند..

در سال های اخیر استفاده محدودی از آرماتورهای غیر فلزی آغاز گشته است هر چند تحقیقات بر روی کاربرد وسیعتر آنها و عملکرد دراز مدت این نوع آرماتورها ادامه دارد این آرماتورها که معروف به آرماتورهای با الیاف پلاستیکی (FRP) هستند از الیاف مختلفی چون الیاف شیشه ای (GFRP) الیاف آرامیدی (Afrp) والیاف کربنی (CFRP) در یک رزین چسباننده تشکیل شده اند. خاصیت عمده این آرماتورها که سبب کار برد آنها شده است مقاومت در برابر خوردگی آنهاست که   می تواند در محیط های بسیار خورنده دوام دراز مدتی داشته باشند. علاوه بر این مقاومت بالا، مقاومت به خستگی بالا، ظرفیت بالای تغییر شکل ارتجاعی، مقاومت الکتریکی زیاد و هدایت مغناطیسی پایین و کم این مواد از مزایای آنها شمرده می شود. البته این مواد معایبی چون کرنش گسیختگی کم و شکننده بودن و خزش زیاد و تفاوت قابل ملاحظه ضریب انبساط حرارتی آنها در مقایسه با بتن را به همراه دارند. اخیراً از الیاف مختلف شبکه هایی بافته شده و به صورت یک شبکه آرماتور در سطح بتن برای کنترل ترک و کم کردن عرض آن و همچنین در دیوارهای نمای بتنی ازآن استفاده می کنند. تحقیقات روی کاربرد صفحات الیافی به جای صفحات فولادی برای تقویت قطعات خمشی و تیرها و دال ها به ویژه در پل ها ادامه دارد. این صفحات با رزین های اپوکسی به نواحی کششی از خارج اتصال داده می شود. کاربرد صفحات با الیاف کربنی برای این تقویت بیشتر رایج گشته و در چندین پل در ژاپن و در بعضی کشورهای اروپایی از آن استفاده شده است..

در و پنجره کامپوزیت

سیستمSF(SAPA FRONT):

در و پنجره های تیپ SFیک سیستم در و پنجره ی پیشرفته ی آلومینیومی است که برای نمای خارجی و فضای داخلی ساختمان ها در انواع زیر به کار می رود :

1-    پنجره با لولا از بغل و زیر

2-    پنجره با لولا از بغل و زیر توام ( دو جهت باز شو)

3-    پنجره ی محوری ( محور عمودی یا محور افقی)

4-    پنجره ی کشویی

5-    پنجره ی ثابت و پارتیشن

6-    در های لولایی

7-    درهای بادبزنی

8-    درهای کشویی

9-    نما سازی ساختمان

از امتیازات برجسته ی تیپ SFمقاومت آن در مقابل عوامل جوی ، باران و بادهای شدید و نداشتن لرزش است.

هوا بندی کامل و جمع نشدن گرد و غبار در حاشیه ی لبه ها و تمیز کردن آسان آن از دیگر مشخصات این نوع می باشد.

استفاده از این نوع در و پنجره اتلاف حرارتی ساختمان را به حداقل رسانیده و از نفوذ آب به داخل ساختمان جلوگیری می نماید.

مشخصات در و پنجره های تیپ SF :

·        در پنجره های تیپ SFدارای دو ردیف لاستیک هوا بندی مخصوص است .

·        مسیرهای انتقال آب باران در روی پنجره ها ، مخفی و دور از دید می باشد.

·        لوله های به کار رفته در لنگ در های ساپا طوری است که می توان به آسانی آنها را تنظیم کرد.

مجموعه در و پنجره های تیپ SF یک سیستم کامل است و تعداد زیاد پروفیل های خاص SF جهت کاربردهای مختلف با توجه به هماهنگی شکل ظاهری آنها(سطوح صاف) امکان مناسبی در اختیار طراح قرار می دهد که ضمن بهره گیری از ظاهر یکسان پروفیل ها می توان انواع در و پنجره های لولایی محوری ، ثابت و کشویی را کنار یکدیگر بدون درز و متصل به هم مورد استفاده قرار داد.

در و پنجره آلومینیومی گرمابند(THERNAL BREAK)

تولید در و پنجره و نمای آلومینیومی با عایق حرارتی محصول دیگری از این قبیل است که در این نوع در و پنجره مقاطع پروفیل های آلومینیومی چارچوب و لنگه دو قسمت شده و عایق حرارتی در بین آنها قرار می گیرد ، به طوری که دیگر انتقال حرارتی از طریق پروفیل آلومینیومی چارچوب با لنگه انجام نمی شود و صرفه جویی فوق العاده ای در مصرف انرژی می کند.

عایق حرارتی پلی آمید مورد استفاده در در و پنجره های آلومینیومی

1-     عایق بندی حرارتی قوی

2-     غیرقابل نفوذ در مقابل باران های سنگین ، مقاوم در مقابل رطوبت و شرایط جوی

3-     طول عمر زیاد

4-     ضریب انتقال حرارت پایین

5-     استحکام و سختی بالا

6-     انبساط حرارتی هم سو با آلومینیوم

7-     مقاوم در برابر مواد شیمیایی ،آب ، اشعه ی U.V

8-     مقاوم در مقابل حرارت

این عایق در محل اتصال به پروفیل آلومینیوم از خاصیت چسبندگی برخوردار      می باشد و مقاومت خوبی در مقابل رطوبت نفوذ باران های شدید داشته و استحکام کششی را نیز افزایش می دهد.

این عایق به گونه ای تولید شده است که فاقد هر گونه تخلخل بوده و باعث افزایش چگالی و در نتیجه بهینه نمودن خواص مکانیکی می گردد.

مشخصات کلی پنجره های کشویی :

آب بندی:

پروفیل کف پنجره در سیستم های پنجره های کشویی دارای شیب مناسبی است که آب باران را به خارج هدایت نموده و بر حسب طول پنجره ، در پروفیل کف پنجره شیاری به عرض 2تا 3 سانتیمتر برای تخلیه ی آب باران در نظر گرفته شده است که هدایت آب را به خارج آسان می سازد.

هوا بندی :

بر اساس استاندارد در پروفیل های سیستم پنجره های کشویی شیارهایی جهت مویی، کرکی ، لرزه گیر و ضربه گیر وجود دارد که سبب هوا بندی مناسب و عدم لرزش در این سیستم ها می شود.

بلبرینگ:

بلبرینگ های مصرفی پنجره های کشویی از جنس فولاد با روکش نایلون سخت است.پایه ی بلبرینگ پنجره های SW و SN از جنس نایلون سخت با امکان تنظیم (رگلاژ) می باشد ، ولی پایه ی بلبرینگ دیگر پنجره های کشویی آلومینیومی می باشد.

انواع دیگری از سیستم های کشویی :

سیستم پنجره های کشویی تلفیقی از سیستم کشویی SW و ST آلمان است که با توجه به معماری ایران و مصالح ساختمانی مصرفی در آن تغییر فرم پیدا کرده و متناسب با نیاز معماری ایران امروز دز تیپ های ST، STC، SM،SW و SNبه بازار عرضه می شود.

این تقسیم بندی بیشتر جنبه ی کاربردی دارد و مخصوصا به لحاظ ابعاد لنگه (ارتفاع) از یکدیگر متمایز می شوند.

این پنجره ها به صورت دو لنگه ، سه لنگه و چهار لنگه و در موارد خاص بیش از چهار لنگه ساخته می شوند.

کتیبه های ثابت این پنجره ها را می توان به صورت تقسیمات یک یا چند لنگه در بالا ، پایین و از بغل پنجره های کشویی قرار داد.

در پنجره های تیپ SN و SM لنگه های ثابت در پروفیل چار چوب ایجاد شده است و امکانات هوا بندی و آب بندی مناسب تری را ایجاد می کند.

دستگیره:

دستگیره ی پنجره های کشویی در دو نوع طراحی شده است که می تواند با سلیقه ی مشتری انتخاب گردد.

1-    دستگیره ی کناری که روی یال کنار پنجره نصب می شود و از جنس آلومینیوم می باشد.

2-    دستگیره ی میانی که روی یال میانی پنجره نصب می شود و از جنس سرب خشک می باشد.

مقاومت:

پنجره های کشویی در صورتی که درست انتخاب و صحیح نصب شوند در مقابل فشار باد تا سرعت 120کیلومتر در ساعت مقاومت دارند.

توری:

بر روی پنجره های کشویی می توان توری کشویی نصب کرد.

نصب:

با روش های مختلفی می توان پنجره های کشویی را نصب کرد از جمله:

1-    استفاده از شاخک های گالوانیزه که بر روی چارچوب پنجره ها بدون استفاده از پیچ و پرچ قابل اتصال است.

2-    استفاده از گوه ی چوبی به وسیله ی پیچ خودکار.

3-    استفاده از چارچوب های آلومینیومی .

سایر مقاطع پروفیل ها:

فاساد:

در بیشتر مواقع که استفاده از سطوح بزرگ آلومینیومی مورد نظر است و ورق آلومینیومی استحکام لازم را ندارد باید از پروفیل های آلومینیومی به نام فاساد استفاده نمود.

این پروفیل ها جهت استفاده در تولید درهای لولایی و پارتیشن بندی و در سقف ها مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع آن به صورت صاف و هلالی ، کبریتی و تک گود یا دو گود و..........می باشد.

گریل:

از پروفیل گریل برای ایجاد شبکه های حفاظتی و تزیینی می توان استفاده نمود.

لوور(آفتاب گیر):

از سیستم لوور برای درهای اتاقک تاسیسات و درها و پنجره هایی که نیاز به تبادل هوا دارند استفاده می شود.

نمای کامپوزیت

نمای آلومینیومی گرما بند(THERMAL BREAK):

در این نوع نما بخش های آلومینیومی که در مجاورت هوای بیرون ساختمان    قراردارند از بخش های آلومینیومی داخل ساختمان مجزا شده و عایق حرارتی  آن دو را به هم وصل می نماید.

از جمله مزایای نمای آلومینیومی گرمابند:

·        ایجاد عایق حرارتی در نمای ساختمان

·        کاهش مصرف انرژی

·        حفظ زیبایی نمای ساختمان

مزایای سیستم نماسازی بدون قاب (FRAME LESS) :

·        زیبایی و ظرافت دید.

·        امکان استفاده از بازشوی پنهان در نما.

·        سهولت تعویض و نظافت شیشه ها .

·        مقاوم در برابر تنش و لرزش سازه اصلی.

·        عدم نیاز به زیر سازی آهنی.

·        دوام،زیبایی،کارایی و تنوع در رنگ.

·        امکان استفاده از پروفیل های گرما بند جهت جلوگیری از اتلاف انرژی.

ورق کامپوزیت آلومینیومی(ACM):

ورق کامپوزیت آلومینیومی برای پوشش نمای بیرونی و یا دکوراسیون داخلی ساختمان ها به صورت دیواره ، پارتیشن و سقف کاذب کاربرد فراوانی دارد.

این ورق ها متشکل از دو لایه ورق آلومینیومی در پوسته های بیرونی و یک لایه از مواد پلی اتیلن و یا مواد نسوز کانی در وسط می باشد.

ورق های کامپوزیت با توجه به ضخامت ، نوع آلیاژآلومینیومی لایه ها ، نوع رنگ به کار رفته در پوسته بیرونی  و نوع مواد به کار رفته در لایه ی میانی تنوع وسیعی را به ورق های مذکور می دهد که هر کدام از انواع آن کیفیت و کاربرد معینی را دارا می باشداز این  رو جا به جایی کاربرد آنها زیان های فاحشی را به وجود می آورد.

مزیت های ورق کامپوزیت آلومینیومی:

1-    زیبایی و درخشندگی نمای ساختمان در ظاهر آلومینیومی

2-    تنوع رنگ نامحدود

3-    ضد حریق و آتش سوزی

4-    امکان نصب آسان و دقیق

5-    مقاوم در برابر زلزله و لرزش و باد و....................

6-    زیر سازی تماما آلومینیومی

7-    امکان اجرا به روش های متفاوت با توجه به معماری ساختمان

پوشش رنگ ورق های کامپوزیت(PVDF):

پوشش رنگ PVDF(فلورکاربن) به کار رفته در ورق های کامپوزیت آلومینیومی یک نوع رنگ جدید است که بر روی سطوح ورق های کامپوزیت با کیفیت بسیار بالا به کار می رود.در این پوشش ، رنگ با غلظت زیاد توسط غلطک   (مشابه در صنعت چاپ ) سطح ورق را می پوشاند.

از ویژگی های مهم رنگ PVDF فرم پذیری عالی آن بوده به طوری که در نقاط خم یا شکستگی رنگ ترک یا ریزش نداشته و مقاومت سطح رنگ در مقابل هوا ، تابش شدید آفتاب ، آلودگی فضای صنعتی بسیار زیاد بوده و همچنین دافع گرد و غبار و جرم های ناشی از رطوبت در نقاط آب چکان می باشد.

مشخصات رنگ PVDF ورق کامپوزیت آلومینیومی :

1-مقاومت عالی در مقابل خم شدگی و اعوجاج

2-دارای پروسه ی خم کاری و نصب آسان

3-مقاوم در مقابل ضربات پا شش ماسه و سنگ

4-مقاوم در مقابل محلول های قلیایی و اشعه ی ماوراءبنفش

5-نگه داری آسان در مقابل آلودگی محیط زیست

سقف های کامپوزیت

سقف بافل(BAFEL):

سقف های بافل که به صورت تیغه های عمودی است متعارفا با عمق 20 سانتیمتر و در صورت لزوم با عمق های متفاوت به صورت موازی و یا متقاطع قابل اجرا می باشد.

شکل زیبا و دکوراتیو این سقف ها با رنگ های شاد و زنده چنانچه بر اساس طراحی خوب معماران و دکوراتیو ها اجرا شود فضای بسیار مطلوب و رضایت بخشی را فراهم می نماید.

برای سقف های بافل مانند دیگر سقف های آکوستیک نیاز به آهن کشی خاصی نیست، زیر سازی های استاندارد این سقف ها تقریبا کافی می باشد و فقط در شرایط بسیار خاص که دسترسی به سقف اصلی مقدور نیست ممکن است نیاز به آهن کشی حمایتی باشد.

کاربرد این سقف برای مکان های پر جمعیتی است که احتیاج به حجم زیاد دارد و طراح می خواهد ارتفاع سقف ها را بدون اینکه ارتباط هوایی آن قطع شود کاهش دهد در این مواقع است که این سقف ها به عنوان یک آکوستیک مطلوب و بسیار زیبا و دکوراتیو و با دسترسی بسیار آسان به پشت سقف و بدون خطر اشتعال مورد استفاده واقع می شود.

سقف کاذب دامپا (DAMPA):

سقف D-10 با عرض 10 سانتیمتر و D-200 با عرض 20 سانتیمتر از بدو تولید سقفهای آکوستیک دامپا تولید و به بازار عرضه شده است که همیشه مورد توجه دست اندر کاران ساختمان بوده همچنین سقفهای دامپا بیش از آن که یک سقف کاذب زیبا باشد  یک سقف آکوستیک با ضریب جذب صوت بسیار بالا است.

به کار گیری تیپ N(سوراخ دار) با استفاده از لایه ی نمدین (N.W) و نصب صحیح این خاصیت را کامل تر می نماید.

کاربرد این سقف در مکان هایی است که موضوع آکوستیک و زیبایی سقف هر دو مورد نظر باشد.

در ضمن غیر قابل اشتعال ، سبک بودن و دسترسی آسان به پشت سقف از دیگر مزایای سقف دامپا است.

استفاده از لایه ی نمدین (NON WOVEN) به جای پشم سنگ از دیگر نوآوری ها است در این نوع سقف کاذب به جای پشم سنگ از لایه ی نمدین (N.W) بهره گرفته که علاوه بر کیفیت عالی جذب صدا ، مشکل آلودگی ناشی از ذرات معلق پشم سنگ در هوا را نیز برطرف ساخته است.

ویژگی های استفاده از لایه ی نمدین در سقفهای کاذب :

-عدم آلودگی محیط زیست

-جلو گیری از عوامل بیماری زااز قبیل قارچ ها و میکروب ها

-ضریب جذب صوت بالا

-عدم تعریق

-عدم چسبندگی و امکان دسترسی به پشت سقف

-غیرقابل اشتعال

الیاف کربن تکنولوژی جدید کامپوزیت ها:

الیاف کربن نسل جدیدی از الیاف پر استحکام است . این مواد از پرولیز کنترل شده گونه هایی از الیاف مناسب تهیه می شود ؛ به صورتی که بعد از پرولیز حداقل 90 درصد کربن باقی بماند . الیاف کربن نخستین بار درسال 1879 میلادی زمانی که توماس ادیسون از این ماده به عنوان رشته پرمقاومت در ایجاد روشنایی الکتریکی استفاده کرد ، پای به عرصه علم و فن آوری گذاشت . با این حال درآغاز دهه 1960 بود که تولید موفق تجاری الیاف کربن ، با اهداف نظامی و به ویژه برای کابرد در هواپیمای جنگی ، آغاز شد . دردهه های اخیر ، الیاف کربن در موارد غیر نظامی بسیاری ، همچون هواپیماهای مسافربری و باربری ، خودروسازی ، ساخت قطعات صنعتی ، صنایع پزشکی ، صنایع تفریحی - ورزشی و بسیاری موارد دیگر کاربردهای روزافزونی یافته است . الیاف کربن در کامپوزیت های با زمینه سبک مانند انواع رزین ها به کار می رود . کامپوزیت های الیاف کربن در مواردی که استحکام و سختی بالا به همراه وزن کم و ویژگی های استثنایی مقاومت به خوردگی مدنظر باشند ، یگانه گزینه پیش روست . همچنین هنگامی که مقاومت مکانیکی در دمای بالا ، خنثی بودن از لحاظ شیمیایی و ویژگی ضربه پذیری بالا نیز انتظار برود ، بازهم کامپوزیت های کربنی بهترین گزینه هستند . با توجه به این ویژگی ها ، پهن، گسترده موارد کاربرد این ماده در گستره های گوناگون فن آوری به سادگی قابل تصور است.

میزان تولید الیاف کربن از 1992 تا 1997 رشد 200 درصدی در این فاصله 6 ساله داشته که خود نشانگر اهمیت تکنولوژی این ماده است .

هم اکنون ، ایالات متحده آمریکا نزدیک به 60 درصد تولید جهانی الیاف کربن را به مصرف می رساند و این در حالی است که ژاپن تلاش می کند به میزان مصرفی برابر با 50 درصد تولیدات جهانی این محصول دست یابد . ژاپن به واسطه شرکت صنعتی توری ، خود بزرگترین تولید کننده الیاف کربن درجهان است . هم چنین عمده ترین تولید کننده الیاف کربن با استفاده از پیش زمینه قیر ، ژاپن است .

ساخت الیاف کربن:

درفرهنگ واژگان نساجی آمده است : الیاف کربن به الیافی گفته می شود که دست کم دارای 90 درصد کربن هستند و از پیرولیز کنترل شده الیافی ویژه به دست می آیند . اصطلاح الیاف گرافیتی درمورد الیافی به کار می رود که کربن آنها بیش از 99 درصد باشد . انواع گوناگونی از الیاف به عنوان پیش زمینه تولید الیاف کربن وجود دارد که دارای ویژگی های انحصاری و مورفولوژی ویژه هستند . پرمصرف ترین الیاف پیش زمینه عبارتند از : الیاف پلی اکریلونیتریل ( PAN ) ، الیاف سلولزی  مانند (ریون ویسکوز و پنبه ( ، قیر حاصل از قطران ذغال سنگ ( Coal tar pitch ) و نوع   ویژه ای از الیاف فنلیک .الیاف کربن از طریق پیرولیز پیش زمینه های آلی که به شکل الیاف هستند ، ساخته می شود . در واقع انجام عملیات حرارتی موجب حذف عناصری مانند اکسیژن ، نیتروژن و هیدروژن و باقی ماندن کربن به شکل الیاف می شود . در پژوهش هایی که برروی الیاف کربن انجام شده ، مشخص گردیده که ویژگی های مکانیکی الیاف کربن با افزایش درجه تبلور و میزان جهت گیری الیاف پیش زمینه و کاهش نواقص موجود در آنها ، بهبود می یابد . بهترین راه برای دست یابی به الیاف کربن با ویژگی های مناسب ، استفاده از الیاف پیش زمینه با بیشترین مقدار جهت گیری و حفظ آن در طی فرآیندهای پایدار سازی و کربنیزاسیون از طریق اعمال کشش در طول فرآیند است .

تولید الیاف کربن از پیش زمینه پلی اکریلونیتریل:

برای تولید الیاف کربن با کیفیت بالا از پیش زمینه PAN و سه مرحله اساسی وجود دارد :

1-مرحله پایدار سازی اکسیدی : در این مرحله الیاف PAN هم زمان با اعمال کشش مورد عملیات حرارتی اکسیدی در محدوده دمایی 200 تا 300 درجه سانتی گراد قرار می گیرد . این عملیات ، PAN گرما نرم را به ترکیبی با ساختار نردبانی یا حلقه ای تبدیل می نماید.

2-مرحله کربنیزاسیون : بعد از اکسیداسیون ، الیاف بدون اعمال کشش در پیرامون دمای 1000 درجه سانتی گراد در محیط خنثی ( معمولا ً نیتروژن ) برای مدت چند ساعت ، مورد عملیات حرارتی کربنیزاسیون قرار می گیرند . درطی این فرآیند ، عناصر غیرکربنی آزاد می شود و الیاف کربن با بالانس جرمی 50 درصد به نسبت الیاف PAN نخستین به دست می‌آید.

3-مرحله گرافیتاسیون : بسته به نوع الیاف کربن مورد نظر ، از لحاظ ضریب کشسانی ، و اعمال این مرحله در محدوده دمایی مابین 1500 تا 3000 درجه سانتیگراد ، موجب بهبود درجه جهت گیری کریستالیت های کربنی درجهت محور الیاف و بنابراین مایه ی بهبود ویژگی ها می شود .

تولید الیاف کربن از دیگر پیش زمینه ها نیز کمابیش دارای مراحل اصلی است که در مورد تولید از پیش زمینه PAN آورده شد .

ساختار الیاف کربن :

مشخصه های ساختاری الیاف کربن بیشتر با دستگاههای میکروسکپ الکترونی و پراش پرتوی ایکس قابل بررسی است . برخلاف گرافیت ، ساختار کربن بدون هرگونه نظم سه بعدی است . در الیاف کربن برپایه PAN ، ساختار الیاف در طی عملیات پایدار سازی اکسیدی و متعاقب آن کربنیزاسیون ، از ساختار زنجیره ای خطی به ساختار صفحه ای تغییر می کند . به این ترتیب صفحات اصلی در پایان مرحله کربنیزاسیون در جهت محور طولی الیاف قرار می گیرند . بررسی های اشعه X با زاویه تفرق باز ( Wide angle X-ray ) نشان می دهد که با افزایش دمای عملیات کربنیزاسیون ، ارتفاع انباشتگی و مقدار جهت گیری صفحات اصلی ، افزایش می یابد . قطر منوفیلامنت های PAN تأثیرعمده ای بر نفوذ عملیات کربنیزاسیون در الیاف کربن تولیدی دارد ، به همین دلیل تغییر در ساختار کریستالوگرافی پوسته و هسته هر منوفیلامنت در الیافی که کاملا ً پایدار شده اند ، به وضوح قابل مشاهده است . پوسته از جهت گیری مرجح طولی بالا به همراه انباشتگی زیاد کریستالیت ها برخوردار است درحالی که هسته ، جهت گیری کم تر صفحات اصلی و حجم کم تر کریستالیت ها را نشان می دهد .

عموما ً دیده شده که هرچه استحکام کششی الیاف پیش زمینه بیشتر باشد ، ویژگی های کششی الیاف کربن به دست آمده نیز بیشتر می شود . چنان چه مرحله پایدار سازی به صورتی مناسب انجام گیرد ، در آن صورت استحکام کششی و ضریب کشسانی با کربنیزاسیون تحت کشش ، به مقدار بسیار زیادی در محصول کربنی نهایی بالا می رود . بررسی های انجام شده با دستگاههای پراش پرتوی ایکس و پراش الکترونی نشان داده است که در الیاف کربن با ضریب کشسانی بالا ، کریستالیت ها پیرامون محور طولی الیاف قرار گرفته اند . این درحالی است که صفحات لایه ای با بیشترین جهت یافتگی به موازات محور الیاف استقرار یافته اند . به طور کلی استحکام الیاف کربن به نوع پیش زمینه ، شرایط فرآیند ، دمای عملیات حرارتی و وجود نواقص ساختاری در الیاف ، ارتباط دارد . در الیاف کربن با پیش زمینه PAN و افزایش دما تا 1300 درجه سانتی گراد مایه ی افزایش استحکام می شود ولی پس از 1300 درجه ، استحکام به آرامی کم می شود . این موضوع در مورد ضریب کشسانی نیز صادق است.

الیاف کربن بسیار ترد هستند . لایه ها در الیاف با اتصالات ضعیف و اندروالسی به هم دیگر متصل شده اند . تجمع فلس مانند لایه ها موجب می شود تا رشد ترک در جهت عمود برمحور الیاف به آسانی صورت بگیرد . در خمش ، الیاف در کرنش های بسیار پایین می شکنند . با تمام این معایب ، الیاف کربن از نقطه نظر مجموع ویژگی های شیمیایی ، فیزیکی و مکانیکی منحصر به فردی که دارد ، در بسیاری از عرصه های مهندسی و علوم در دو دهه اخیر تقریبا ً بدون رقیب مانده است .

کاربردهای الیاف کربن:

الیاف کربن در موارد صنعتی گوناگونی به کارمی رود که در این جا نمونه هایی از آن ارایه شده است :

صنعت حمل و نقل:

کاربردهای صنعت حمل و نقل بدین گونه اند : مخازن گاز مایع خودروها ، قطعات موتور ، کمک فنر ، شفت های انتقال نیرو ، ملحقات چرخ و جعبه فرمان ، لنت های ترمز ، بدنه ماشین های مسابقه ، بدنه کشتی ها و فنرهای لول .

صنایع ساختمانی و معماری:

مواد ساختاری پل ها ، ساز و کار پل های جمع شونده ، تقویت کننده بتن های پرمقاومت ، سازه های باربر ، دیوارهای جداکننده ، سازه های پیش تنیده برای کمک به سازه های بتنی حمل بار ، استفاده در تعمیر ساختمانهای در حال تخریب ، استفاده در جداره داخلی تونل ها برای جلوگیری از ریزش تونل و استفاده در رمپ ها برای جلوگیری از ریزش خاک را می توان از کاربردهای ساختمانی این الیاف

است.

صنایع هواپیما سازی و هوافضا :

سازه های داخلی کابین مسافرین اعم از پانل های جداره صندلی ها و میزها ، پوشش ها ، اجزای سازه ای ماهواره ها ، لبه بال هواپیماهای جنگنده ، نوک هواپیماهای مافوق صوت ، نازل موشک های دوربرد و قطعات حساس موتور هواپیماها نیز می توانند دارای الیاف کربن باشند .

صنایع پزشکی :

الیاف کربن در ساخت استخوان مصنوعی ، اجزای تجهیزات پرتوی ایکس ، صندلی های چرخدار ، انواع اجزای مصنوعی بدن برای معلولین و دریچه قلب به کار می روند.     

بخش انرژی

از جمله کاربردهای الیاف کربن در بخش انرژی ، می توان بدین موارد اشاره کرد : باتریهای سوختی ، پره های توربین و پره های آسیاب های بادی برای تولید برق از انرژی باد .

صنایع الکترونیک ، تجهیزات الکتریکی و ماشین سازی:

این کاربردها عبارتند از : قاب رایانه های همراه ، اجزای رایانه ها ، بازوی ربات های صنعتی ، چرخ دنده ها ، غلتک ها ، چرخدنده های پرسرعت ، قطعات خود روغنکاری شونده ، آنتن ها ، مواد عایق الکتریکی ، مخازن تحت فشار ، غلتک چاپ گرها و قاب تلفن های همراه.

کامپوزیت‌های گچی به منظور کاهش آسیب‌پذیری: محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر با هدف کاهش آسیب پذیری سازه‌ها در برابر زلزله، موفق به تولید کامپوزیت‌های گچی شدند. جمشید آقازاده، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی معدن و متالورژی و مجری طرح با اعلام این خبر افزود: در این پروژه الیاف به صورت فیبرهای کوچک 12 میلیمتری در آمده و کامپوزیت‌های گچی با 2 تا 5 درصد الیاف ساخته شده و تست خمش روی آن انجام شد. وی گفت : نمونه‌های کوچکی از کامپوزیت ‌های گچی با درصدهای مختلفی از الیاف پروپیلن و الیاف نخ لاستیک ساخته و مقاوم کششی آنها اندازه‌گیری شد. آقازاده درباره مزیت این کامپوزیت‌ها نسبت به کامپوزیت‌های گچی ساده گفت : می‌توان با ایجاد حفره‌هایی در درون پانل‌های ساخته شده از جنس این کامپوزیت‌ها هم محلی برای عبور سیم‌های جریان برق ایجاد کرد و هم عایق پذیری آنها را افزایش داد. عضو هیات علمی دانشکده مهندسی معدن دانشگاه صنعتی امیرکبیر خاطر نشان کرد: مقاومت کششی کامپوزیت‌های گچی با الیاف لاستیک نسبت به کامپوزیت‌های گچی ساده بیش از 12 درصد افزایش یافته است . از طرف دیگر، وجود این الیاف در درون گچ از گسترش ترک در آن جلوگیری می‌کند. آقازاده مورد مصرف کامپوزیت‌های گچی را در تهیه پانل‌های پیش ساخته برای ساخت دیوارهای گچی ذکر کرد و افزود: استفاده از این پانل‌ها سرعت ساخت و سبک سازی ساختمان و مقاومت سازه را در مقابل نیروی زلزله افزایش می‌دهد.

کامپوزیت های FRP:

بر طبق گزارش اداره فدرال بزرگراه های آمریکا هنگام بررسی پلها از نظر سازه ای به دلیل پوشش کم بتن ، طراحی ضیعف ، عدم مهارت کافی هنگام اجرا و سایر عوامل همانند شرایط آب و هوایی سبب ایجاد ترک در بتن و خوردگی آرماتور های فولادی شده است.

پس از سالها مطالعه بر روی خوردگی ، FRP به عنوان یک جایگزین خوب آرماتور های فولادی در بتن پیشنهاد شده است.

سه نوع میلگرد ( AFRP) , ( CFRP ) , ( GFRP ) از انواع تجاری آن هستند که در صنعت ساختمان کاربرد دارند.

از این مواد به جای آرماتور های فولادی یا کابلهای پیش تنیده در سازه های بتنی پیش تنیده و یا غیر پیش تنیده استفاده می شود. مواد FRP موادی غیر فلزی و مقاوم در برابر خوردگی است که در کنار خواص مهم دیگری همانند مقاومت کششی زیاد آنها را برای استفاده بعنوان آرماتور مناسب می کند. از آنجایی که FRP ها مصالحی ناهمسانگرد هستند نوع و مقدار فیبرورزین مورد استفاده ، سازگاری فیبر و کنترل کیفیت لازم هنگام ساخت آن نقش اصلی را در بهبود خواص مکانیکی آن دارد. به طور کلی مزایای آن به صورت زیر دسته بندی می شود:

1-مقاومت کششی بیشتر از فولاد

2-یک چهارم وزن آرماتور فولادی

3-عدم تاثیر در میدانهای مغناطیسی و فرکانس های رادیویی ، برای مثال تاثیر روط دستگاه های بیمارستانی

4-عدم هدایت الکتریکی و حرارتی

لذا به دلیل مزایای بالا به عنوان یک جایگزین مناسب برای آرماتورهای فولادی در سازه های دریایی ، سازه پارکینگ ها ، عرشه های پل ها، ساخت بزرگراه هایی که بطور زیادی تحت تاثیر عوامل محیطی هستند و در نهایت سازه هایی که در برابر خوردگی و میدان های مغناطیسی حساسیت زیادی دارند پیشنهاد می کند.

پوشش ها

پوشش ها

رومالین:

پوشش تولیدی رومالین ترکیبی است از آخرین متدهای مهندسی پلیمر ، عمران و معماری که با استفاده از الیاف طبیعی و مصنوعی ، سلولز ، سنگ و رزین به عنوان یک پوشش منحصر به فرد در طراحی و دکوراسیون داخلی فضاهای مسکونی ، اداری ، تجاری و .... به کمک سلیقه های نو شتافته است .

طرح رومالین به عنوان جایگزینی مناسب برای گچ و انواع پوشش های سطحی دیوار به کمک اقتصاد مصرف کنندگان آمده است .

طرح تولیدی رومالین ویژگی های منحصر به فردی دارد که عبارتند از :

Ø تنوع نامحدود در طرح و رنگ

Ø سرعت اجرای بالا

Ø وزن سبک ( وزن مخصوص 80 تا 100 کلیوگرم در متر مکعب ، در مقایسه با گچ با وزن مخصوص 1300 کیلوگرم در متر مکعب

Ø قابلیت شستشوی آسان با استفاده از دستور العمل اجرایی ساده

Ø قابلیت اجرا بر روی تمامی سطوح مسطح

Ø امکان ترمیم موضعی با حداقل تفاوت با شکل اولیه

Ø انعطاف پذیری بالا و قابلیت پوشانندگی عیوب زیر کار و عدم ترک خوردگی در نشست های ساختمانی

Ø غیر قابل اشتعال و عایق صوت و حرارت

Ø پایداری باورنکردنی در برابر رطوبت نسبت به سایر پوشش های سطحی همچون رنگ و کاغذ دیواری و

Ø عدم جذب گرد و غباربه واسطه خاصیت آنتی استاتیک

Ø امکان ترکیب بندی با استفاده از رنگ ها و طرح های مختلف بر اساس هر سلیقه

Øسازگاری با محیط زیست بدون بو و ایجاد حساسیت .

پوشش محافظ نماCoating Surface Protective COM -C 4) ):

پوشش محافظ نمای (COM -C 4) که بر پایه رزینهای اکریلیکی تقویت شده تولید    می گردد.این محصول ماده ای مناسب جهت بالابردن دوام و محافظت از زیبائی طبیعی نماهای آجری و سیمانی در مقابل عوامل مخرب جوی نظیر باران,باد,تابش خورشیدوآلودگیهای هوا بویژه در شهرهای بزرگ و مناطق شرجی است.

پوشش محافظ (COM -C 4) با ایجاد لایه ای بی رنگ برروی سطح آن را نفوذ ناپذیر کرده و بدینوسیله با ممانعت از ورود رطوبت ، آلودگی ها و سایر مواد مخرب موجود در فضا به درون خلل و فرج مصالح از انجام واکنشهای شیمیائی که باعث تخریب و کثیف شدن نما می شوند جلوگیری نموده و به همین خاطر سطوح پوشش شده با این ماده به راحتی با آب شسته و به شکل اول خود بر می گردند.

موارد مصرف :

از پوشش محافظ نمای COM -C 4 می توان در موارد ذیل استفاده نمود:

- نماهای آجری( سه سانتی،ماشینی،سنتی )

- نماهای سیمانی ساده و رنگی

- نماهای تگری

- دیوارهای گچی

- سنگهای تراورتن و انواع مشابه

مزایا :

- حفاظت نما در مقابل عوامل جوی( باد ، باران ، سرما ، گرما و تابش نور خورشید (.

- امکان شستشوی چندین باره نما

- عدم ایجاد تغییرات محسوس در رنگ مصالح

- حفظ زیبائی طبیعی و شکل اولیه مصالح

- تسهیل در شستشو و پاکسازی نما

روش و میزان مصرف :

سطح زیر کار می بایست قبلا" تمیز شده و عاری از گردوغبار، چربی ، قطعات سست ورطوبت باشد. سپس پوشش محافظ نما ی COM -C 4 در 1 الی 2 لایه به وسیله برس یا پیستوله مانند رنگ به روی سطح مورد نظر پاشیده می شود.

حداقـل دمای مناسب جهـت اجرای پوشش ºC 10 و میزان مصرف آن gr/m²200 الی gr/m² 300 سطح می باشد.

مشخصات فنی :

حالت فیزیکی : مایع

رنگ : سفید

وزن مخصوص: gr/cm³ 1/05

زمان مصرف و نحوه نگهداری : تا یکسال در محیط سرپوشیده بدور از یخزدگی

بسته بندی: در گالنهای پلاستیکی 20 و 4 کیلوئی

جلوه دادن به روکش های بتنی:

روکش بتونی( Quikrete) یک مخلوط خاص از سیمان پورتلند و شن و یک پلیمر معتدل ساز و رنگهای افزودنی است که برای کاهش میزان خسارات مواد تعمیری و بازسازی کردن ظریف و بی عیب و نقص نما به کار می رود.

روکش بتونی یک پوشش با دوام و مقاوم که بمنظور مقاوم سازی پیاده رو ها و برخی خیابان ها در مقابل عبور و مرور عابرین پیاده و وسائط نقلیه طراحی شده است و راهی مقرون به صرفه برای تعویض بتون های سنگی فرسوده و قدیمی می باشد.هر فردی   می تواند به تنهایی از این بتون استفاده کند و در موارد پروژه های عظیم شهری هم می بایست برای این کار با پیمانکاران قرارداد منعقد کرد.

موارد استفاده از این بتون ها در : راههای اختصاصی و مدخل های ورودی، دالان ها و گذرگاه های سرپوشیده، پیاده روها، حیاط خلوت و گلخانه هااز این روکش بتونی    می توان در موارد جزئی و تعمیرات و یا در موراد کلان مانند تک لبه هاو جدول های کناره خیابان ها و یا ساخت پله ها استفاده کرد.

زمان خشک شدن:

روکش کردن با این نوع بتون می بایست 6 ساعت قبل از عبور عابرین پیاده و 24 ساعت قبل از عبور و مرور وسائط نقلیه موتوری پایان پذیرد. در آب و هوای سرد زمان بیشتری برای این کار لازم است. از نفوذ آب و بارش باران بر روی روکش تا 6 ساعت پس از پایان کار جلوگیری کنید. تنها هنگام بارندگی های ناگهانی روی آن را بپوشانید و در غیر این صورت هیچ نیازی به پوشاندن روی روکش وجود ندارد.

در صورت نا مساعد بودن وضعیت آب و هواییهوای سرد: در دمای پایین تر از 50 درجه فارنهایت(10 درجه سانتیگراد) این کار را انجام ندهید. در آب و هوای نیمه سرد و یا خنک از آب نسبتا گرم با دمای 120 درجه فارنهایت(50 درجه سانتیگراد) برای تسریع روند کار استفاده کنید.

هوای گرم: هنگامی که هوا گرم است در محل های سایه دار و در ساعات خنک روز کار کرده و در مخلوط از آب سرد استفاده کنید.

لایه های ضخیم: برای ایجاد لایه های ضخیم بعد از اولین غلتک بر روی روکش، از لایه های نازک روکش بتونی و یا از لایه های از پیش ساخته شده استفاده کنید. در لایه های سطحی از تخته ها و ابزار سیمان کاری استفاده کنید.

ابزار و مواد لازم:

- بتونی Quikrete

- شستشوگر با فشار آب بالا

- ماله فولادی

- غلتک صنعتی

- دریل و پاروچه برای مخلوط کردن

- سطل برای مخلوط کردن مواد

- چکش

- اسکنه

- دستکش

- عینک

- جارو

آماده کردن سطوح:

 بتون های قدیمی باید با دقت تمیز شوند تا از چسبیدن روکش بتونی( Quikrete) به سطح قدیمی مطمئن شویم. برای این کار می بایست از شستشوگری با فشار آب بالا استفاده کرد تا بتون ها کاملا تمیز شوند.

تعویض: بخش پیشنهاد شده کار برای مکان هایی که بیشتر از 5/13 متر مربع مساحت دارند، می باشد. کنترل محل های اتصال و میزان فراخی اتصال معمولا برای تعیین محدوده کاری می تواند لازم می باشد. همچنین محافظت کامل از آنها باید صورت گیرد. از مکنده هوا و یا مجرای آب برای جلوگیری از ریختن روکش بتونی در مفصل ها و درزها استفاده کنید. محل هایی را که با روکش بتونی پوشانده نشده است را بپوشانید.

تعمیر زیرسازی سطوح: ضخامت لایه های بتونی که به کار برده می شود بستگی به میزان تراشیدن محل دارد. برای روکاری مجدد از مخلوط 7 پیمانه بتون و 1 پیمانه آب استفاده کنید. پس از آن اجازه دهید لایه ای که به عنوان روکاری و برای تعمیر استفاده شده کاملا سفت شود و سپس لایه جدید سطح را اضافه کنید.

مخلوط کردن: در یک سطل 5 گالنی(19 لیتری) مواد را با استفاده از دریل5/0 اینچی(12 میلیمتری) و یک پاروچه مخلوط کنید و برای جلوه بیشتر روکش بتونی      می توانید به آن رنگ و یا پوشش ساروج و یا ملاط رنگی و آب اضافه کنید و از راهنمایی های درج شده بر روی بطری پیروی کنید.

کاربرد محصول بر روی سطوح قدیمی و کهنه: سطح مورد نظر را خیس کنیدسپس آبهایی که در محل جمع شده را از روی سطح بزدایید. سپس مواد را بر روی سطح بپاشید و با غلتک آن را صاف کنید. از غلتک برای ساییدن اجسام بر روی سطح مورد نظر استفاده کنید. با استفاده از یک برس نازک زائده ها را از گوشه ها و لبه ها پاک کنید و به مدت 5 دقیقه روی سطح را جارو کنید. برای حصول نتیجه مطلوب، جارو را بصورت یکنواخت و پی در پی در تمام سطوح به طور عرضی بکشید.

بافت ظاهری روکش: با استفاده از غلتک می توانید سطح روی روکش را کاملا صاف و مسطح کنید. این کار را می توانید با استفاده از ماله و یا تی هم انجام دهید که البته کیفیت سطح با استفاده از علتک مطلوب تر خواهد بود.

طول مدت انجام کار: طول مدت انجار کار با استفاده از بتون((Quikrete حدود 20 دقیقه است که در این حالت می بایست دمای هوا 73 درجه فارنهایت و یا 23 درجه سانتیگراد باشد. در دماهای بالاتر این زمان کاهش پیدا می کند.

پوشش محافظتى بتن( Concrete Protective Coating PC -B 4):

PC -B 4 )) ماده اى است یک جزئى با قـدرت محافظتى عالى براى سطوح بتنى و فلزى که برپایه مواد قیرى ، حلال و رزین تولید مى شود. این ماده داراى چسبندگى زیاد بر روى سطوح بتنى و فلزى مى باشد.

PC -B 4 ))را میتوان براى محافظت سطوح در فضاى آزاد و یا سازه هائى که درون آب یا داخل خاک قرار خواهند گرفت بکار برد.

مـــوارد مصـرف :

PC -B 4 ))جهت حفاظت سطوح سازه هاى بتنى و فلزى در شرایط سخت جوى و زمینهاى مرطوب با املاح خورنده بکار مى رود.

از جمله این سازه ها میتوان به مثالهاى زیر اشاره کرد:

مخازن آب آشامیدنى ، سیلوهاى ذخیره بتنى و فلزى ، منابع بتنى ، لوله هاى بتنى و فلزى و همچنین سازه هاى کناردریا در نواحى شمال و جنوب ایران.

مزایا:

-آماده مصرف، بدون فنل، مناسب جهت منابع آب آشامیدنى

- داراى قدرت پوشش بالا

- زمان خشک شدن نسبتا سریع

- مقاوم در برابر آب شور، اسیدها ، بازها ، بخار و گازهاى حاصل از احتراق

- قابلیت اسپرى شدن بر روى سطوح

- پوسته نشده و دچار شکستگى نمى شود

روش و میزان مصـرف:

ابتدا یک لایه به عنوان پرایمر توسط PC -B 4) )اجرا شده و پس از اینکه کاملا خشک شد 2 الى 3 لایه دیگر بر روى آن اجرا شود. اجراى پوشش میتواند با برس و یا اسپرى انجام گیـرد. زمان خشک شدن در آب و هواى خشک حدود 12 ساعت مى باشد .

مقدار مصـرف :

سطوح بتنى 500-300 گرم در مترمربع جهت دو لایه پوشش

سطوح فلزى 400-200 گرم در مترمربع جهت دو لایه پوشش

تذکــــــر مهــــــم :

درفضاى بسته استفاده نشود و مطمئن شوید در محل استفاده تهویه مناسب وجود داشته باشد. در صورتیکه به علت سرما کمى سفت شد، ابتدا آنرا درجائى که حرارت کافى باشد قرار دهید تا شل شود و سپس مصرف نمایید.

توجــــه : از بکاربردن حرارت مستقیم اکیدا خودارى شود.

مشخصات فنى :

حالت فیزیکى : مایع

رنگ : سیاه

وزن مخصوص: 0/9gr/cm³

استاندارد: BS 1416

زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا یک سال و در محیط هاى خشک و بدور از گرماى شدید

بسته بندى : در گالنهاى پلاستیکى 20 لیترى و بشکه هاى 220 لیترى

کف پوش پلی اورتان Poly Urethane Flooring) PU –MX):

کف پوشش PU -MX ماده ای دوجزئی از خانواده پلی اورتانها است که با داشتن خصوصیات فیزیکی و شیمیائی متنوع, مناسبترین پوشش کف جهت مصارف گوناگون   می باشد .

کف پوشش PU -MX در رنگهای مختلف با شفافیت و جلای بالا , محیط کار را بسیار زیبا و آرامبخش کرده و خصوصیات فنی آن مانند: مقاومت زیاد در مقابل سایش , مواد شیمیائی , برق با ولتاژ بالا و آتش آن را در رده مناسبترین کفپوشها برای محیط های تجاری صنعتی , آموزشی, بیمارستانی و آزمایشگاهی قرار می دهد .

موارد مصرف :

- پوشش بتنهای قدیمی و تازه

- کف سالنهای صنعتی , تجاری , آموزشی و عمومی

- مناسبترین پوشش برای کف سالنهای صنایع غذائی , بهداشتی , داروئی , شیمیائی و آزمایشگاهها.

مزایا :

هر یک میلیمتر کف پوشش PU -MX دارای خصوصیات ذیل است :

- مقاوم در مقابل سایش , برق فشار قوی , انواع مواد شیمیائی و آتش.

- زیبا , شفاف , قابل شستشو بدون نیاز به درز انبساط.

- کاملاً بهداشتی و بدون گردو غبار در رنگهای مختلف.

روش و میزان مصرف :

سطح زیر کار باید کاملاً تمیز و عاری از هر گونه آلودگی , روغن و چربی باشد .3 حجم رزین را با 1 حجم سخت کننده مخلوط کرده و به وسیله برس یا اسپری بر روی سطح مورد نظر بکشید . با توجه به اینکه زمان کارکردن ( pot life ) نسبتاً کوتاه است ( حدود 30 دقیقه ) فقط به مقداری که در این مدت می توان مصرف نمود , مواد آماده شود.

PU -MX را می توان با استفاده از MEK , حلال 404 یا تینر 000/10 رقیق نمود که در این صورت میزان تینر نباید از 15% وزن PU -MX تجاوز نماید.

تـوجـه :

- فاصله بین اجرای دولایه به صورت زیر است:

حداقل 16 ساعت در دمای ºC 20

حداکثر 3 روز در دمای ºC 20

- از کارکردن در زیر تابش مستقیم خورشید اجتناب نمائید.

- در محیط های پوشیده تهویه مناسب در نظر گرفته شود .

مشخصات فنی :

-حالت فیزیکی : مایع غلیظ

-رنگ : سبز

- وزن مخصوص:  1/3kg/lit

-درصد جامد: 55%

-دمای اشتعال : 45ºC

-زمان خشک شدن اولیه:  8 ساعت

-زمان خشک شدن نهائی  7: روز

-زمان و نحوه نگهداری : دو سال در انبار

-بسته بندی : قوطی 10 کیلو گرمی

رزین اپوکســى Epoxy Resin) COMEX R9 ):

اپوکسى COMEX R9 ماده اى دو جزئى شامل : رزین اپوکسى بر پایه بیسفنول A و هاردنر با پایه آمینى است و داراى مقاومت خوب در مقابل اسیدها و بازهاى با قدرت متوسط میباشـد.

موارد مصـرف :

این محصول داراى مقاومت خوب در مقابل انواع اسیدها و قلیاهاى متوسط، الکلـها ، حلالـها ، مشتقات نفتى مى باشد. لذا از آن میتوان براى پوشش مخازن مواد شیمیائى کارخانجات ، نیروگاهها، منابع فاضلاب ، کانالها و حوضچه هاى انتقال مواد شیمیائى کارخانجات ، پالایشگاهها و صنایع پتروشیمى استفاده نمود.

مزایـا :

- مقاومت شیمیائى خوب در مقابل طیف وسیعى از اسید ها، بازها و حلالها

- چسبندگى زیاد به سطح کار

- مناسب براى کار در محیط هاى صنعتى و آزمایشگاهى

روش و میزان مصـرف :

رزین اپوکسى COMEX R9 را می توان به صورت خالـص و یا با فیلر مصرف نمود . در حالت خالـص به نسبت 10 درصد وزنى رزین، به آن هاردنر اضافه کرده و کاملا مخلوط نمائید . در مـواردى که ضخـامت لایـه اجرا شده زیاد باشد ) مثلا هنگام نصب کاشى یا بندکشى آن ( ، بهتر است که جهت کم شدن هزینه از فیلر اپوکسى استفاده شود . مقدار فیلر قابل اضافه شدن 1 الى 2 برابر وزن اپوکسى مصرفى مى باشد .

سطح زیر کار مى بایست کاملا تمیز و عارى از گردو غبار ، چربى و کاملا خشک باشد . از آنجائیکه زمان کار کردن ( Pot Life )نسبتا کوتاه مى باشد(  1 الى 3 ساعت بسته به دماى محیط و حجم مواد ( فقط به مقدارى که در این مدت مى توان مصرف نمود ، مواد آماده شود .همچنین نسبت رزین به هاردنر دقیقا رعایت شود .

مقاومت شیمیائى :

مطابق با استاندارد ASTM D-543

نـوع مـاده شیمیائـی	مقاومت محصول	نـوع مـاده شیمیائـی	مقاومت محصول
اسید استیک 20 %	نامناسب	هیدروکسید کلسیم 50%	عالی
اسید سولفوریک 30%	عالی	آب اکسیژنه	نسبتا" خوب
اسید سولفوریک 50%	خوب	هیدروکسید سدیم 20%	عالی
اسید سولفوریک 70%	خوب	هیدروکسید سیدیم 50%	عالی
اسید کلریدریک 37%	خوب	هیدروکسید پتاسیم 20%	عالی
اسید نیتریک 20%	خوب	روغن موتور	عالی
اسید سیتریک 10%	عالی	متانل	نامناسب
اسید فسفریک 20%	خوب	بنزین	عالی
اسید لاکتیک 10%	خوب	تولوئن	نامناسب
سولفات سدیم 15%	عالی

مشخصات فنى :

حالت فیزیکى : مایع

رنگ : طوسى

وزن مخصوص:  1/4gr/cm³

ویسکوزیته : حدود 820cp

زمان مصرف : 5/1 الى 3 ساعت

زمان خشک شدن نهائى  7: روز

زمان ونحوه نگهدارى : تا یک سال در انبار

بسته بندى : در قوطى هاى 1 ، 11 و 55 کیلوگرمى

رولکس:

رولکس پوششی است از ترکیب اجرای دو یا چند خمیر رنگی مختلف بر روی یک بستر پوششی اولیه.

رولکس عموما برای قسمت های داخل ساختمان به کار میرود و بر پایه ی کوپلیمرهای آب پایه و برای قسمت های در تماس با رطوبت و یا نماهای بیرون ساختمان بر پایه ی الکید رزین می باشد.

نمای رولکس به دلیل شیوه ی خاص اجرای خود ،خط خوردگی ها و کثیف شدن های موضعی را که در اثر مرور زمان اتفاق می افتد نشان نداده و در آن به چشم نمی آید.

رولکس بر روی سطح داخلی و خارجی بنا های تازه ساز یا قدیمی و یا زیر کارهایی که ناهمواری ها و زبری خاصی دارند به خوبی اجرا شده به راحتی عیوب را می پوشاند. اجرای رولکس به راحتی با هر دو سبک معماری مدرن و سنتی هماهنگ بوده مقابل تطبیق است.رولکس انتخابی زیبا و راه حلی اقتصادی و سریع برای نمای داخل بنای شما است.

نما

نما

کنیتکس و پرلیتکس:

مشخصات عمومی:

کنیتکس نمای خارج و داخل ساختمان و پرلیتکس مخصوص انواع سقفهای شیبدار از قبیل (ایرانیت-آردواز-شیروانی و....)و همچنین نمای داخل و خارج ساختمان جهت حفاظت و زیبایی به عنوان آخرین پوشش به کار می رود که به صورت خمیر و پمپ های هیدرولیکی و پیستون های مخصوص بر روی نما پاشیده میشود که قادر است سوراخ ها و ترک هایی را که بر اثر انقباض و انبساط به وجود می آید پر کرده و نواقص ساختمان را پنهان نماید.

ترکیبات و مواد اولیه:

پلی بوتین-رزین آلکید(رزین سنتتیک)-اکسید تیتان-اکسیدهای رنگی آهن و کرم از نوع عالی-پنبه نسوز میکاپرلایت-اکسید روی حلال های نفتی.

مشخصات فیزیکی:

1-دانه بندی-بر اساس مواد پر لایت تعیین می شود که کنیتکس در دو نوع دانه بندی ریز و درشت و پرلیتکس بدون دانه بندی بوده که از نوع پرلایت پودر استفاده می گردد.

2-هشت ساعت پس از افشاندن در تماس خشک به نظر می رسد و از همان لحظه در مقابل باران مقاومت می کند و استحکام نهایی پس از سه هفته حاصل می گردد.

3-وزن هر لیتر معادل یک کیلوگرم بوده که پس از خشک شدن روی نما وزن آن معادل 700گرم در هر متر مربع می باشد.

خواص و مشخصات فنی:

1-چسبندگی-پس از خشک شدن نیروی کششی لازم را دارا می باشد حدودا 6کیلوگرم بر هر سانتیمتر مربع.

2-مقاومت در برابر آب-در مقابل باران همراه با باد که سرعت آن 220کیلومتر در ساعت باشد کاملا مقاومت کرده و از ورود آب به داخل دیوار و سقف جلوگیری می نماید.

3-به علت خواص چسبندگی و انعطاف پذیری که دارد پوسته نشده و تبله نمی کند و به مدت 10سال تضمین می گردد.

سایر خواص:

1-مقاومت در مقابل نور-(کنیتکس-پرلیتکس)در رنگ های استاندارد خاص خود تولید و تحت آزمایش اشعه ماوراء بنفش قرار گرفته و هیچگونه تغیری در آن حاصل نگردیده است.

2-خواص شکل پذیری -(کنیتکس-پرلیتکس)افشانده شده بر روی ورق طلق را می توان پس از خشک شدن به شکل های انعطاف پذیری نمایش داد.

3-اکواستیک -مواد پر لایت با ترکیبات عجین شده خود می تواند 45% امواج صوتی را معدوم نماید.

4-ضریب هدایت حرارتی-میکا و پنبه ی نسوز به کار برده شده در (کنیتکس-پرلیتکس)عایق حرارتی خوبی می باشد.

5-به خاطر ترکیبات خاص خود مانع رشد قارچ ها و سایر انگل های گیاهی بر روی دیوار و سقف می شود.

موارد استعمال:

1-کنیتکس جهت نمای خارج و داخل ساختمان با دو نوع دانه بندی ریز و درشت

2-پرلیتکس بدون دانه بندی مخصوص انواع سقف های شیبدار و همچنین نمای داخل و خارج ساختمان

3-قابل اجرا بر روی :

سیمان تخته ماله -بتن -(ایرانیت-آردواز-شیروانی و ترکیبات مشابه)-آلو مینیوم - استیل-سیمان آب ساب-بلوک های سیمانی بند کشی شده-آجر بند کشیده شده -سیمان تگرگی -فلزات-چوب و ترکیبات مشابه گچ -پلاستیک و PVC- سیمان شسته - سنگ و شیشه به طور کلی هر چیزی که ثبات فیزیکی داشته باشد .

4- در تمام فصول و هر درجه حرارتی قابل اجرا می باشد . کنیتکس - پرلیتکس در 14رنگ استاندارد عرضه می گردد.

سویتکس:

سویتکس ترکیبی همگون از الیاف طبیعی و مصنوعی آراینده ها کانی های زینتی و رزین های آب پایه می باشد.

با اجرای سویتکس بر روی گچ و خاک و حذف مراحل سفید کاری و نقاشی در ساختمان می توان به بازده ی زمانی و صرفه جویی اقتصادی قابل توجهی دست یافت .      

همچنین با اجرا بر روی سطوح سویتکس محصولی مناسب جهت بازسازی و به سازی محیط و تغییر کاربری در کمترین زمان ممکن می باشد .

خصوصیات:

- تنوع نامحدود رنگ

- بافت و طرح منحصر به فرد و دکراتیو

- سرعت اجرای بالا

- بدون بو و ایجاد حساسیت

- قابل اجرا بر روی سطوح مختلف

- پوشاننده عیوب سطح زیر کار

- عدم ترک خوردگی به واسطه ی بافت پیوسته بین الیاف

- عایق و جاذب صوت

- عایق حرارتی

- آنتی استاتیک(دافع گرد و غبار)

- کاهش بازتاب نور

- مقاوم در برابر شعله

- ترمیم پذیری آسان

فتوولتاییک:

تکنولوژی فتوولتاییک (pv) امروزه به عنوان بخش رایجی از واژه شناسی ساختمان با امکان کاربرد در ساختمان های موجود و نو مطرح شده است. استفاده از این سیستم در پوشش ساختمان بسیار متنوع بوده و راه های نوینی به سوی طراحان خلاق می گشاید. بعنوان نمونه در فوتو ولتائیک های نیمه شفاف، مدولها می توانند در کنار ذخیره انرژی سایر عملکردهای پوششی بنا را نیز به خوبی انجام دهند. درصورتی که تاثیرات و کاربردهای جامع فتوولتاییک ها در ساختمان به دقت درک و در کل طراحی و مفاهیم انرژی ساختمان در نظر گرفته شود، تواند در اجزای ساختمان کارکردی چند منظوره یافته و علاوه بر تولید الکتریسیته کاربردهای دیگری نیز در پوشش ساختمان به عهده گیرد.
امروزه آگاهی فزاینده ای که در خصوص تخریب عوامل محیطی و توجه ویژهای درباره کیفیت محیط مصنوع در اروپا وجود دارد منجر به تغییر خصوصیات و نیازمندی های ساختمان و طراحی آن شده است. در مرکز این توجهات، نما و پوشش ساختمان قرار دارد. بطوریکه پیشرفت های تکنولوژیکی جدید، رویکردهای مختلفی از سقف و نماهای ساختمان ایجاد می کند. در این میان در رابطه با چند منظورگی پوشش ساختمان، استفاده از تکنیک های فعال و غیر فعال خورشیدی بسیار ضروری است. یکی از این فنون خورشیدی که به طور قابل توجهی به عنوان بخش مهمی از فرهنگ ساختمان مطرح می شود، فتو ولتائیک یا (pv) است.

یک واحد یا مدول فتوولتائیک اساساً پوششی است که می تواند در دوره های مشخصی از روز الکتریسیته تولید کند که این تولید، شاید به عنوان حق امتیاز این محصول بی نظیر ساختمان مطرح گردد. بطوریکه این فتوولتائیک حتی قادر به شرکت در تامین نیروی برق سراسری است. اگرچه هنوز نیروی برق تولیدی آنها، پنج برابر از نیروی برق شبکه گران تر است اما فتوولتائیک های یکپارچه ساختمان یا (bipv) با ارائه مزایای هزینه ای ویژه، برای مناطق شهری نظیر هلند و آلمان که زمین خالی و کافی برای تجهیزات نیروگاه در اختیار ندارند، بسیار جالب توجه می باشند.

فتوولتائیک یکپارچه ساختمان (bipv)

فتوولتاییک (pv) امروزه می تواند در ساختمان های موجود و جدید استفاده شود. کاربرد آن در پوشش ساختمان بسیار متنوع بوده و راه های جدیدی به سوی طراحان خلاق می گشاید. 1- صفحات نمای ساختمان

نماها اکثریت سطح پوسته یک ساختمان را اشغال می کنند. در حقیقت یک نما نخستین احساس بصری از ساختمان را به بینندگان آخود انتقال می دهد و معماران بنا نیز با استفاده از نما به بیان ایده ها و ترجمه خواسته های کار فرما با زبانی ویژه از شکل و رنگ می پردازند. مدول های استاندارد فتوولتائیک می توانند به دیوار موجود ساختمان برای تامین نمایی موفق به لحاظ زیبا شناختی متصل گردند. این واحد ها بدون نیاز به عایق به استراکچر متصل می شوند که این عمل توسط زیرسازی شبکه ای در مدول های فتوولتائیک صورت می گیرد.

بنابراین سیستمهای فتوولتائیک می توانند به عنوان بخش مهمی از عناصر نمای ساختمان مطرح می شوند. چهره اصلی یک لایه فتوولتائیک به عنوان مصالح پوششی، شبیه یک شیشه رنگی است. لایه های فتوولتائیک حفاظت طولانی مدت در برابر شرایط جوی را تامین و می توانند در هر اندازه، شکل، طرح و رنگی، برش و تهیه شوند و حتی قسمتی از نور روز را نیز به داخل ساختمان برسانند. این عناصر ساختمانی می توانند بعنوان صفحات ساده نما، عناصر جند عملکردی برای نماهای سرد و گرم، به عنوان سیستم سایه انداز یا بازشوعمل نمایند.

ساختمان3 Okotech در برلین مثال جالبی از نماهای فتوولتائیک است. نمای این بنا متشکل از گرانیت و پانلهای شیشه ای با استفاده از شیوه ستاره ای شکل (سیستم نمای SJ ) برای نگهداری پانلهاست. دست انداز طبقه دوم تا پنجم توسط صفحات فتوولتائیک پوشانده شده است و این صفحات با داشتن اندکی خاصیت انعکاسی، ظاهری نظیر پانلهای شیشه ای دیگر نما دارند.

2- نماهای نیمه شفاف

ورقهای فتوولتائیک همانند پنجره ها می توانند کارکرد شفافیت و پشت نمایی خود را از دو طریق انجام دهند. سلول فتوولتائیک به تنهایی می تواند بسیار ظریف و یا لیزری بوده و از این طریق امکان 20 تا 50 درصد امکان دید فیلتر شده ای را فراهم کند. مدولهای سیلیکون غیر بلوری نیمه شفاف، ویژه این کارکرد، تهیه می شوند.

از سوی دیگر، سلول های بلورین نیز در روشی مشابه می تواند در عین ایجاد فیلتر دید، فضای داخلی را روشن سازند. حتی با اضافه نمودن لایه هایی از شیشه به واحد اصلی از فتوولتائیک نیمه شفاف، عایق حرارتی و صوتی نیز برای نیازهای ویژه ساختمان تامین می شود.

3- سیستم های سایبان

در معماری امروز نیاز شدیدی برای سیستم های سایه انداز در بازار ساختمان وجود دارد که منجر به استفاده وسیع از بازشوهای بزرگ و پرده ها و یا سایبان های دیگر می گردد. در این میان فتوولتائیک ها با اشکال مختلفی می توانند به عنوان سایبان در بالای پنجره ها و یا بخشی از سازه بام استفاده شوند، البته به شرطی که استفاده از این سایبانها منجر به تحمیل بار اضافی به سازه ساختمان نگردد. سیستم های سایه انداز فتوولتائیک       می توانند به گونه ای و در جهتی آرایش یابند که در آن واحد، هم برای تولید بیشترین انرژی و هم برای تامین درجات متغیری از سایه بکار روند.

4- مصالح بام

بامها برای فتوولتائیک ها بسیار ایده آل می باشند. چرا که معمولاً عوامل سایه ساز در پشت بام بسیار کمتر از سطح زمین است و معمولاً بام، سطح بدون استفاده وسیعی را بدین منظور در اختیار می گذارد.
یک بام شیبدار ایده آل برای فتوولتائیک ها بامی است به سمت جنوب (در نیمکره شمالی) که زاویه ای معادل عرض جغرافیایی ± 15 برای بهترین تولید انرژی داشته باشد. در این خصوص بامهای روبه جنوب شرقی و جنوب غربی نیز قابل قبولند. صفحات فتوولتائیک می توانند بر پشت بام بناهای موجود نیز براحتی نصب گردند. یک روش زیبا برای استفاده از فتوولتائیک ها در بام ساختمان، استفاده از تایلها یا توفالهای PV است که امکان نصب راحت آنها را توسط یک پیمانکار بام نظیر تایلهای یا پوشالهای دیگر پشت بام میسر می سازد. بامهای مسطح نیز مزایایی همچون دسترسی مناسب و نصب آسان دارند. روش کلاسیک در این خصوص، چیدمان و آرایش واحد های فتوولتائیک بر روی زیر ساختهای شبکه ای آن و سپس نصب آنها بر روی بام می باشد. در این روش علاوه بر توجه ویژه در خصوص آرایش مدول ها و نصب آنها که در بام شیبدار نیز صورت می گیرد، می بایست در مورد نیروی باد نیز تدابیر لازم اندیشیده شود. تجربیات و پیشرفت های اخیر در این زمینه سبب سبکی، سهولت و سرعت استعمال این سیستم ها گشته است.

5- نورگیرها

ساختار نورگیرها معمولاً مزایای انشار نور در ساختمان را با تامین سطحی باز برای نصب مدولهای فتوولتائیک نوام می سازد. در این صورت عناصر فتوولتائیک می بایست نور و الکتریسیته را همزمان تامین کنند. بطوریکه قطعات فتوولتائیک و سازه پشتیبان مورد استفاده برای این نوع کارکرد، مشابه نماهای نیمه شفاف هستند. این ساختار که میتواند از بیرون نیز نمایان گردد، طبقات و راهروهایی زیبا و جذاب از نور پدید آورده و امکان طرح معماری مهیجی از نور و سایه فراهم می سازد.

رنگ ها 

رنگ ها 

                                                                                                           گرا نولیت (STONE):

پوشش گرانولیت یک پوشش دیواری نمای خارجی فاقد مواد آلاینده بر پایه ی کو پلیمرآکرلیک و گرانیت و مرمر می باشد که :

-رنگ های طبیعی آن تغییر نمی کند

-مقاومت بالا در مقابل شرایط محیطی دارد

-مقاوم در مقابل آب ، سایش وشستن می باشد.

سطوح اجرایی:

روی سطوح داخلی و خارجی ساختمان ها،سطوح بتنی،چوب،دیوارهای پیش ساخته گچی و مشابه آن به سهولت اجرا می شود.

آماده سازی زیر کار:

سطوح زیر کار باید از روغن،چربی و اجسام خارجی تمیز شود،می بایست رنگ های فاسد شده و جدا شده ی قدیمی خارج ، ترک خوردگی ها اصلاح ، فرورفتگی ها و برجستگی ها صاف شوند.

نحوه ی اجرا:

محتویات سطل در یک ظرف با دهانه ی گشاد ( وان های پلاستیکی ) تخلیه و با توجه به شرایط محیطی و جوی 1 تا 5/0 لیتر آب به آن اضافه و کاملا مخلوط شود سپس با ماله ی فلزی مخصوص روی سطوح اجرا می گردد.

نکات مهم :

1-    در دمای کمتر از C5+ و در هوای بارانی اجرا نشود.

2-    اجرای هر سطح می باید همزمان و به طور کامل صورت گیرد تا ایجاد خط حد فاصل ننماید.

میزان مصرف:

هر سطل 25 کیلویی نوع درشت دانه 5 متر مربع و ریز دانه ی آن هر سطل 8 متر مربع را پوشش می دهد.

نگهداری:

حداقل یک سال در دمای معمولی اتاق مشروط بر بازنکردن بسته بندی.

بسته بندی:

سطل های پلی اتیلن 25 کیلوگرمی.

کاور پلاست رنگ جدید استخر

رنگ جدید استخر اولین محصول پلاستیک مایع کاورپلاست آماده هرگونه ارایه خدمات فروش واجرا در زمینه انواع نمای بیرونی ساختمانی میباشد.

مزایا وخصوصیات استفاده ازانواع پلاستیک مایع کاور پلاست :

کاورنامرئی یک و دو پوششه - ژله ای – فوتوسنتز-شب تاب  - چرم نما و رنگ استخر با مزایای بسیار ، تنها پوششی مناسب و زیبا برای نمای خارجی واحدهای اداری مسکونی و تجاری برجها و ساختمان های مرتفع بخصوص استفاده از کاور پلاست بجای نمای آلومینیوم ، با یک سوم هزینه آلومینیوم ، که قابلیت اجرا روی سطوح مختلف و صاف میباشد و کاملا واتر پروف بوده و عمر بالایی دارد :

- قابل شستشو مقاوم در برابر ضربه :

صد در صد واتر پروف و خاصییت کشسانی ،پوشاننده ترکها  در صورت ایجاد ترک در سطح زیر، کاور هرگز ترک نمی خورد .

-تنوع نا محدود رنگی 2800  

-قابلیت طراحی در اشکال مختلف :

چرم نما - نمای آلومینیومی - شب تاب و غیره.......

کاورپلاست را می توان برای آببندی مخازن بتنی آب ،استخر،سپتیک وچاله آسانسور،اجرا کفپوش صنعتی بجای اپوکسی ،کف پوش سالن های ورزشی واجرا نسل جدید رنگهای ساختمانی و قابل استفاده بر روی چوب ( آلاچیق ) ،پارکت های چوبی ، اثارباستانی ،نما های قدیمی باستانی ،نقوش برجسته ، سکه های باستانی ، تابلوها و فرشهای قدیمی و آبنما ها ،جداره داخلی و خارجی قایق ها و لنچهای چوبی ، دیواره وسقف سونا ها ،لمه کاری سقف های ویلایی مجسمه های میادین و غیره .......استفاده نمود.

بایرامیکس

بایرامیکس، از آخرین دستاوردهای تکنولوژیکی مهندسی پلیمر و مواد (سرامیک)   می باشد. سختی و مقاومت مکانیکی ، فیزیکی و شیمیایی مواد تشکیل دهنده ی بسیار زیاد بوده و در طی مدت زمان طولانی از دوام و میزان پیوستگی ذرات کاسته نمی شود.

بایرامیکس را می توان در تمام سطوح صاف ، هموار و خشک نظیر بتن ،سیمان ، سنگ ، گچ ، تخته یا نئوپان ، شیشه و پلاستیک و حتی سرامیک استفاده نمود.

نمای داخلی و خارجی ساختمان

بایرامیکس مینرال محصولی جدید و اروپایی برای نمای ساختمان ( داخل و خارج) است با عمری طولانی این محصول بصورت ملاط و متشکل از مخلوط دانه های گرانیت و مرمر سر آمیزه با تنوع رنگ فراوان است بایرامیکس بعد از چند ساعت از اجرا نمای سنگ تزئینی بخود می گیرد . مقاومت مکانیکی , فیزیکی, شیمیایی مواد تشکیل دهنده آن زیاد می باشد این محصول دارای استاندارد های معتبر اروپا و امریکا در راستای عرضه گسترده در بازارهای جهانی است .

·        استاندارد مقاومت در مقابل یخبندان

·        استانداردمقاومت در مقابل بخار آب

·        استاندارد جذب آب از طریق منافذ موئین

·        استاندارد مقاومت بارندگی و قابلیت شستشو

·        قابلیت انعطاف پذیری ولاستیکی

·        عدم ترک خوردگی و مقاوم در برابر زلزله

مزایای استفاده از پانل پیش ساخته بایرامیکس

عدم افزایش بار وزنی ساختمان طول عمر بالا و با صرفه اقتصادی سرعت اجرایی بالا بدون نیاز به نصب داربست قابلیت ترمیم تنوع در رنگ (بالغ بر صد نوع ) عایق رطوبتی مطابق با استاندارد عایق حرارتی و بودتی و کاهش هزینه های موتورخانه و تاسیسات مقاوم در برابر آتش و حرارت خاصیت آنتی استاتیک و الاستیکی مطابق با استاندارد عدم تک خوردگی و مقاوم در برابر ضربه و زلزله مطابق با استاندارد مقاوم در برابر یخبندان و بخار آب مطابق با استانداردهای قابلیت اجرا در کلیه سطوح افقی , قائم و محدب در بدنه ها با هرگونه طراحی و معماری قابل شستشو و مقاوم در برابر باران مطابق با استاندارد سازگار با هر نوع شرایط اقلیمی نداشتن بو و مواد فرار در حین و بعد از اجرا ( دوست محیط زیست ) دارای گواهی بهداشت و محیط زیست لابراتوار شیمی دانشگاه ساکارانا قابلیت نصب پنجره و هرگونه بازشو در جداره های ساختمان

رنگ های نمای داخل و خارج ساختمان

رنگ های آکریلیک:

تعریف: رنگ پوشش نما با پایه آبی و مات با کیفیت عالی بوده و برای نماهای داخل و خارج مورد استفاده قرار می گیرد.

 1-رنگ آکریلیک سافاری 2-رنگ آکریلیک اکسترا

تعریف: رنگ پایه سیلیکون , مات و با پوشش بالا برای استفاده در نمای خارجی ساختمان می باشد.

الف: رنگ پایه سیلیکون سافاری ب: رنگ پایه سیلیکون نوع بایرامیکس اکسترا

(رنگ ایزوبای (تعریف: این نوع رنگ متشکل از پلیمرها , پلاستیک های سیلیکون مایع و سایر افزودنی ها می باشد و در کلیه سطوحی که لازم است در مقابل آب عایق بندی شوند , مورد استفاده قرار می گیرد . این رنگ در سطوح داخل و خارج ساختمان به کار می رود . رنگ ایزوبای به جاست مایع و قابل انعطاف باشد.

مشخصات کلیه رنگها:

1-دارای پایه آبی می باشد. 2-دارای چسبندگی بسیار بالا برسطوح نمابوده و قابلیت پوشش بسیار خوبی دارد.

3-اجازه تنفس به دیوار می دهد و به دلیل نفوذ پذیری خوب مانع تجمع بخارات وایجاد رطوبت می شود. 4-به دلیل برخوداری از ویژگی مات و ابریشمی قابلیت تمیز شدن دارد. 5-ترک بر نمی دارد , پوسته نمی کند و از زیر سازی جدا نمی شود. 6-دوست محیط زیست است. 7-کپک نمی زند و قارچ روی آن رشد نمی کند.

محل های کاربرد: در نمای داخل و خارج ساختمان و روی پلاستر گچ و خاک , آهک و سطوح چوب به کار می رود.

نحوه اجرا:

ابتدا سطح مورد نظر بایستی از گرد و خاک , روغن و لکه تمیز گردد. اگر دیوار دارای ترک یا فضاهای خالی باشد بایستی با بتونه ) ترجیحا بایرامیکس( پر شده و صاف گردد. بعد از خشک شدن , رنگ آکریلیک سافاری در داخل ظرف تمیز خالی شده سپس به مقدار مورد نیاز با اضافه کردن 10 تا15 درصد آب رقیق شده توسط برس , رولر و یا پیسوله اجرا می شود و تقریبا پس از 1 ساعت در دمای 20 درجه خشک می شود.)

معرفی محصول:

بایرامیکس مینرال و میکرو مینرال و گلد مینرال محصولی جدید جهت نمای تزئینی داخل وخارج ،ساختمان با عمر طولانی میباشد . محصول حاضر بصورت ملات بوده و متشکل از مخلوط دانه های گرانیتی و مرمر سرامیزه با تنوع رنگ فراوان و دانه بندی متعدد رزینهای طبیعی مصنوعی  و سایر افزودنیهای میباشد . بایرامیکس بعد از خشک شدن نمای سنگ تزئینی به خود میگیرد.                                               
تنوع محصول:

بایرامیکس در چهار دانه بندی درشت متوسط.ریزومیکرو و هچنیین بالغ بر 150 نوع رنگ زیبا و متنوع عرضه میگردد .

مشخصات محصول:

بایرامیکس آمیزه ای از آخرین دستاوردهای تکنولوزی مهندسی پلیمر و مواد سرامیک میباشد. سختی و مقاومت مکانیکی فیزیکی و شیمیائی مواد تشکیل دهنده بسیار زیاد بوده و در طی مدت زمان طولانی از دوام رنگ و میزان پیوستگی ذرات کاسته نمیشود .

بایرامیکس با شرایط مختلف اقلیمی (مناطق سرد قطبی . سرد و گرم مرطوب و خشک)  سازگاری دارد .

هچنیین این محصول تا حدی دارای خاصییت الاستیکی بوده و از این رو پایداری آن را در مقابل تنش های ناشی از نشست ساختمان . زلزله و سایر عوامل تضمیین میکند .

مزایای استفاده از بایرامیکس:

1-    مقاومت و استحکام زیاد در شرایط مختلف جوی.

2-قابلیت اجرا روی سطوح مختلف( بتون.سنگ.گچ.تخته.نئوپان.شیشه پلاستیک.سرامیک وغیره(

3-کاهش وزن ساختمان بعلت ضخامت ناچیز در نمای ساختمان.

4-انعطاف پذیری زیاد در اجرای طرح های متنوع داخلی و خارجی ساختمان.

5-بعنوان پر کننده درزها و ترکهای دیوار عمل مینماید.

6-دارای خاصییت آنتی استاتیک و دفع کننده گرد و غبار محیط میباشد.

7-دارای تنوع رنگ و دانه بندی زیاد میباشد.

8-بعلت عدم وجود حلالهای سمی و مضر و مواد نفتی دوست محیط زیست میباشد.

9- کاملا قابل شستشو میباشد.

10-دارای مشخصات و تست های فنی و استانداردهای بین المللی میباشد .

رنگ بتن( Concrete Paint COMEX C44 B):

استفاده از انواع مختلف رنگهـاى ساختمانى براى پوشش نماى داخلى و خارجى ساختمان هاى مسکونى و ابنیه صنعتى جداى از زیبا کردن آنها و چشم نواز نمودن محیط زندگى و کار، در محافظت این سطوح از عوامل جوى و جلوگیرى از تخریب زود هنگام آنها نقش بسیار موثرى دارد.

رنگ بتن CC – 1) )برپایه رزینهاى اکریلیک ساخته شده و از آن مى توان براى پوشش کلیه سطوح بتنى و انواع نماهاى داخلى و خارجى ساختمانهاى مسکونى و صنعتى استفاده نمود.

موارد مصرف:

جهت دیوارها و سقفهاى بتنى، ایرانیت، سفال، پانلهاى گچى و چوبى، آردواز، رنگ آمیزى دیوارها و اماکن عمومى، اتاقهاى تاسیسات و موتورخانه ها، زیرزمینهاى مرطوب، پارکینگهاى عمومى، بالکن و سرویس ساختمانها.

مـــزایا:

رنگ بتن CC - 1 مناسب کار بر روى کلیه سطوح داخلى و خارجى و انواع مختلف زیرسازیها مى باشد. این رنگ پس از خشک شدن کامـلا قابل شستشـو است و به علـت داشتن خاصیت انعـطاف پذیـرى در مقابل تغییر شکلهاى سطحى ساختمان مقاومت نموده و ترک نمى خورد. به علاوه زیر سازى را در مقابل نفوذ آب و رطوبت محافظت کرده و هرگز پوسته نمى شود.

روش و میزان مصرف:

سطح زیر کار باید کاملا محکم و خشک و عارى از چربى و گرد و غبار باشد. در صورت لزوم قبلا سطح مورد نظر با مواد پاک کننده شستشو شود. حلال این رنگ آب بوده و آن را با مقدار لازم آب به خوبى مخلوط نموده تا به غلظت مورد نظر برسد . این رنگ با پیستوله و برس قابل مصرف مى باشد.

دمای مناسب براى کار با این رنگ 5 الى 30 درجه سانتیگراد است و بین دو لایه رنگ آمیزى حداقل دو ساعت فاصله باید باشد.

وسایل کار را پس از پایان عملیات رنگ آمیزى با آب شستشو دهید.

میزان مصرف بستگى به سطح زیرکار داشته ولى به طور متوسط براى دولایه رنگ 400-200 گرم بر متر مربع است.

مشخصات فنى :

شکل : خمیرى

رنگ : سفید

وزن مخصوص : 1/5gr/cm³

یون کلر : ندارد

زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا شش ماه در میحط سر پوشیده بدور از گرماى شدید و یخزدگى

بسته بندی: در سطل هاى پلاستیکى 5 و 12 کیلوئى

منابع و مآخذ:

WWW.IRANSAZE.COM

WWW.MAGHALEH.NET

WWW.ARIACIVIL.COM

WWW.031.BLOGSKY.COM

WWW.HAMKELASY,COM

WWW.KSTP.IR

WWW.IRANSHAHR-HS.ORG

·       کاتالوگ های ارائه شده از شرکت های تولیدی و نماینده

شرکت نیوپایپ

شرکت دروپنجره های دورال

شرکت مهندسی بهینه سازان عایق گستر یزد

گروه صنعتی حرارت سازان کویر

شرکت لوله ی سبز گستر

شرکت Silkcoat

شرکت پارس گرانیت

شرکت سویتکس

صنایع رنگ سازی کیمیاگران کوه بنان

شرکت توسعه تجارت اعتماد

گروه مهندسی اصفهان نماگستر

شرکت فن آوری آلومینیوم ایده صنعت سپهر

شرکت کارخانجات بنای سبک قدس رضوی تولید کننده ی بتن سبک

ست توده

ست توده، ماده ای است که اغلب جزء زباله ها به شمار می رود. برخی از انواع زیست توده، چیزهایی هستند که در طبیعت روی زمین بر جای می مانند مواردی مانند: درختان مرده، شاخه های درختان، شاخ و برگ های هرس شده در باغچه حیاط، اضافه غلات در زمین های کشاورزی، خرده چوب ها ( مانند تصویری که در سمت راست مشاهده می کنید )، خاک اره و پوسته های درختان در چوب بری ها. زیست توده، حتی موادی نظیر لاستیک و کودهای گیاهی را نیز شامل می شود.

زباله های شما، فرآورده های کاغذی که قابلیت بازیافت به محصولات مفید دیگر را ندارند و سایر زباله های خانگی به طور معمول به مراکز زباله دانی شهرداری فرستاده می شوند. زباله های شما دارای انواعی از زیست توده هایی است که می توانند مجدداً مورد استفاده قرار گیرند. با بازیافت زیست توده ها به عنوان سوخت های فسیلی و سایر مصارف، دیگر به "مراکز زباله دانی" برای  نگهداری از آن ها نیازی نخواهد بود.

هیچ کس حتی تصور هم نمی کند که می توان از این مواد برای تولید برق، حرارت، کودهای آلی و یا سوخت های فسیلی استفاده کرد. کودهای آلی، گیاهان یا مواد غذایی فاسد شده ای هستند که به صورت یک تل کود با هم ترکیب شده و برای کمک به رشد گیاهان مورد استفاده قرار می گیرند.

برخی از کشورها سالانه بیش از 60 میلیون تن زیست توده خشک تولید می کنند. این زیست توده از پسماند چوب بری ها، چوب زباله های شهری و جنگل ها، پسماندهای کشاورزی و سایر انبارهای غذایی حاصل می شود.

اگر کل این مقدار مورد استفاده قرار گیرد، با 60 میلیون تن زیست توده می توان نزدیک به 2000 مگاوات برق یک شهر را که دارای جمعیت و اقتصاد رو به رشدی است، تأمین نمود. این انرژی برای تأمین مصرف برق حدود دو هزار خانه کافی خواهد بود!

نحوه استفاده از زیست توده بسیار ساده است. ضایعات چوب، شاخه های درختان، ته مانده غذاها و سایر پسماندها با هم در کامیون های بزرگ جمع آوری می شوند. این کامیون ها، پسماندها را از کارخانه ها و زمین های کشاورزی به نیروگاه های زیست توده منتقل می کنند. در آن جا زیست توده به مخازن بسیار بزرگی فرستاده می شود. پس از آن زیست توده وارد یک کوره شده و در آن سوزانده می شود. گرمای تولید شده برای جوشاندن آب کوره مورد استفاده قرار گرفته و انرژی بخار حاصل، توربین ها و ژنراتورها را به چرخش در می آورد ( می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر، مطلب سوخت های فسیلی را مطالعه نمایید ).

با سوزاندن فرآورده های مصرف شده در مراکز جمع آوری زباله، می توان از زیست توده بهره برداری کرد. وقتی زباله ها تجزیه می شوند، از آن ها گاز متان آزاد می شود. از مطالب سوخت های فسیلی و سیستم توزیع گاز طبیعی، به یاد دارید که گاز طبیعی از متان ساخته شده است. گاز متان تولید شده در مراکز جمع آوری زباله از طریق خطوط لوله کشی جمع آوری می شود. سپس از آن برای تولید برق در نیروگاه ها استفاده می شود. این نوع زیست توده، گاز زباله دانی نامیده می شود.

در مورد خوراک دام ها هم قضیه به همین شکل است. در جاهایی که تعداد زیادی حیوان مانند گاو ، گوسفند و حتی جوجه ها نگه داری می شوند، می توان کود تولید کرد. هنگامی که این کود تجزیه می شود، همانند زباله، گاز متان تولید می کند. از سوختن این گاز در مزرعه، می توان انرژی مورد نیاز زمین های کشاورزی را تأمین نمود.

استفاده از زیست توده ها، در مقایسه با نیروگاه های دارای سوخت فسیلی، به کاهش پدیده گرم شدن کره زمین کمک می کند. گیاهان به هنگام رشد، دی اکسید کربن (CO2) را استفاده و ذخیره می کنند. گاز CO2 ذخیره شده در گیاه، هنگام سوختن یا تجزیه شدن از آن آزاد می شود. با کاشت مجدد بذرها، گیاهان جدید می توانند گاز CO2 حاصل از سوختن گیاهان را مصرف کنند. بنابراین استفاده از زیست توده و کاشت مجدد بذرها می تواند به چرخه طبیعی گاز دی اکسید کربن کمک کند. با این حال، اگر بذر گیاهان مجدداً کاشته نشود، گاز دی اکسید کربن حاصل از زیست توده می تواند سهم عمده ای در گرم شدن کره زمین داشته باشد.

بنابراین استفاده از زیست توده ها می تواند برای حفظ سلامت محیط زیست مفید باشد، زیرا زیست توده کاهش یافته، بازیافت شده و سپس مجدداً مورد استفاده قرار می گیرد. ضمن این که زیست توده یک منبع تجدید پذیر ( که در مطلب انرژی های برگشت پذیر و برگشت ناپذیر، به آن خواهیم پرداخت ) نیز است زیرا رشد گیاهانی که می توانند زیست توده تولید کنند پایان ناپذیر است.

امروزه هم چنان راه های جدیدی برای استفاده از زیست توده ها یافته می شود. یکی از این راه ها، استفاده از زیست توده برای تولید اتانول ( یک سوخت مایع الکلی ) است. اتانول را می توان در انواع خاصی از اتومبیل ها به جای بنزین به عنوان سوخت مورد استفاده قرار داد. الکل را با بنزین هم می توان ترکیب کرد. با این روش وابستگی ما به نفت که یک سوخت فسیلی تجدید ناپذیر است کاهش می یابد.

ادامه سیر برنامه ریزی در ایران از کتاب مهدیزاده

ادامه سیر برنامه ریزی در ایران از کتاب مهدیزاده

در دوره اول زیر نفوذ اقتصادی – سیاسی و سرمایه داری جهانی نخستین مظاهر تمدن صنعتی مثل کارخانه تلگرافی و ..... به جامعه ایرانی رسوخ پیدا کرد و به دنبال این تحولات تغییرات مدیریتی – کالبدی نیز در شهرهای بزرگ ایران مانند قوانین شهرداری ها در سال 1283 ، بلوار کشی ، کوشک سازی و ..... پدیدار گشت به ویژه شهر تهران به عنوان پایتخت کشور با تقلید از الگوی فرانسوی رو به توسعه و نوسازی نهاد .

دوره دوم : با توجه به سیاست رسمی تجدد طلبی ، روند شهرنشینی و روند نو سازی شهری قوت گرفت ، در این دوره تولیدات کارخانه ای و توسعه وسایل حمل و نقل عمومی و تاسیسات و تجهیزات جدید شهری ضرورت نوسازی در دستور کار قرار گرفت و ضرورتی چند بر شهرسازی نظامی حاکم گردید و به مرحله اجرا رسید . از مهمترین اقدامات در این زمینه شهرسازی می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1-اولین نقشه دگرگونی تهران با عنوان نقشه خیابان ها در سال 1309 به تصویب رسید

2-قانون بلدیه به صورتی کامل تر در سال 1309 به تصویب رسید

3-در سال 1310 نقشه جدید شهر همدان به اجرا گذاشته شد

4-در سال 1312 قانون تعریض و توسعه معابر و خیابان ها به تصویب رسید

5-اولین نقشه شهر سازی در سال 1316 با کمک مشاوران فرانسوی تهیه گردید

6-در سال 1327 با تشکیل سازمان برنامه و بودجه برنامه ریزی متمرکز در ایران آغاز گردید

-در سال 1335 نخستین سرشماری عمومی به عنوان ابزار برنامه ریزی به مرحله اجرا در آمد تنظیم برنامه عمرانی با تاکید بر عمران و توسعه شهری با همکاری گروه مشاوران دانشگاه هاروارد از سال 1327 به مدت 3 سال طول کشید .

در سال های 1335 تا 1340 اولین طرح های جامع توسط مهندسین مشاور خارجی برای چند شهر تهیه گردید از جمله این طرح ها می توان به طرح آلتون برای سنندج (37-1336 ) ، طرح گیبن برای شیراز (38-1337 ) و طرح کوکس برای اصفهان (38-1337 ) و غیره رانام برد .

دوره سوم شهر نشینی و شهرسازی در ایران به عنوان مرحله رشد شتابان نامیده می شود که از اواخر دهه 1330 آغاز شد و عوامل زمینه ساز این دوره عبارت است از کودتای آمریکایی 1332 ، اصلاحات ارضی 1341 ، اجرای برنامه های عمرانی ، افزایش درآمد نفت ، هجوم روستاییان بر شهرها ، و قانونی شدن اجرای طرح های شهری به صورت طرح های جامع ، تفصیلی و هادی . ( مهدیزاده ، 408- 409 )

توجه به خیابان و عناصر کالبدی ریشه در عوامل نظامی :

دوره پهلوی اول (1320-1300 ) و ترویج غرب گرایی به نفی سنتها و آداب و رسوم بومی جامعه منجر گردید و جامعه را با بحران فرهنگی تحقیر آمیزی روبرو ساخت ، طرفداران سیاست های رضا شاه برای حل مشکل بی هویتی به دنبال یکسری ترویج و تبلیغ باستان گرایی افراطی رفتند ، دو سیاست متناقض غربی کردن مظاهر زندگی و ترویج باستان گرایی ، سیاست سومی را به همراه آورد و آن مبارزه خشونت آمیز با برخی از مظاهر دینی و فرهنگی بومی کشور بود ، نتیجه اجرای این دو سیاست در کالبد شهرهای ایران تخریب بی دلیل و بی هدف بافت شهری برای احداث خیابان هایی مانند بوذر جمهری و سیروس در تهران و اغلب شهرهای دیگر به تقلید از طرح های نوسازی شهری در اروپا به خصوص طرح هوسمان در زمان ناپلئون سوم برای پاریس بود ، در این نسخه ی از پیش پیچیده شده برای نوسازی شهرهای ایران یک نظامی قزاق به نام بوذر جمهری تبدیل می شود به بدل هوسمان و رضا خات هم بدل ناپلئون سوم : هدف نوسازی شهرهای اروپا و به خصوص پاریس که مقابله با ناآرامی های اجتماعی نظیر انقلاب 1789 فرانسه بود ، در ایران نیز سرکوب شورش های اجتماعی نظیر واقعه قتل گریبایروف وزیر مختار روس در ایران .

قضیه تحریم تنباکو و قیام مشروطه بود به نظر می رسد هدف اصلی در ورای دو و یا چند خیابان پهن و عمود بر هم در شهرها تقسیم جامعه شهری به اجزاء کوچکتر ومحصور با خیابان های وسیع برای دسترسی فوری نیروهای نظامی و تقسیم و سرکوب حرکت های مردمی در هسته های مجزا و کوچک اجتماعی است . کامروا ص 11

این که ثروت ثمره انحصار درآمد نفت بود : بدین سان دولت اراده و توان لازم برای استفاده از ضرورت مدرن

سازی و ایجاد سازمان و تشکیلات لازم برای تحقق اهدافی که برای کشور داشت دارا بود از این رو مدرن

سازی و ایجاد سازمان و تشکیلات لازم برای تحقق اهدافی که برای کشور داشت دارا بود .

از این رو آغاز حاکمیت سلسله پهلوی همراه بود با گسترش و نوسازی و تمرکزاتش و بروکراسی و فعالیت هایی که مکمل این سیاست بودند ( کاتوزیان ، 1368 : 152 ) با توجه به موارد فوق الذکر می توان این نتیجه گیری را در بر گرفت که عینیت شهرسازی در ایران در دوران معاصر با توجه به بودجه ریزی ناشی از منابع نفتی و همچنین یک سری رفت و برگشت های سیاسی در بطن جامعه روابط بروکراتیک یا به عبارتی دیگر سفته بازی را در شالوده و بنیان خود داشته است ، این روابط بروکراتیک از بالا به پایین بیش از پیش که ریشه در عوامل سیاسی داشته است تاثیرات خود را نا خواسته در طرح ها و برنامه های شهری گذارده است .

شایان ذکر است که موجودیت این روابط بروکراتیک پیوسته به عنوان یکسری راه های نفوذ به منظور نظارت بر فعالیت های روزمره مردم می باشد ، ناگفته نماند که این اقدامات منحصر کردن تمامی فعالیت ها به دولت مرکزی نبوده است بلکه نهادها و ارگان های محلی نیز با توجه به یکسری از روابط تشکیلاتی و سازمانی حق انجام هر گونه فعالیت اجتماعی را داشته اند ( کاتوزیان 1368:102 )

در این منظر سیستم شهری ایران دارای شرایط زیر بود .

1-ازنظر درآمد کاملا وابسته به نفت

2-از نظر اختیار و اقتدار مدیریت به صورت بخش رسمی از دولت مرکزی

3-از نظر الگوی فکری نظیر روش های اروپایی

 سیر تحولات برنامه ریزی شهری در ایران :

برنامه ریزی شهری در ایران که از سال های اولیّه سدّه حاضر در تاریخ ما با به روی کار آمدن رضا خان عینیّت پیدا کرده و در مسیر پر فراز و نشیب سیاسی – اقتصادی و اجتماعی حکومت های مختلف دارای بالا و پایین های فراوانی بوده و در جاهایی موثر و در خیلی از مواقع بی کفایت و ناکارآمد بوده است . ( توجه به مطالب مشهدیزاده از مرحله اول )

دوره دوم : اولین اقدامات مدرن در شهر سازی (1345-1310 )

فعالیت های نو سازی و بهسازی در شهرهای ایران عمدتا از سال 1310 شروع شد و با تصویب قانونی در خصوص احداث و توسعه معابر و خیابان ها در آبان ماه 1312 جنبه قانونی به خود گرفت و دخالت در روند رشد و توشعه شهرها در حوزه وظایف دولت قرار گرفت ، از اقدامات شهرسازی عمده در این دوره احداث خیابان های و میادین وسیع در مرکز شهر و محلات قدیمی آن احداث خیابان های کمربندی ، تخریب محلهای غیر قابل اصلاح و زیبا سازی ساختمان ها به ویژه جداره های قابل رویت شهر می باشد .

در تیرماه 1320 با حمله متفقین و سقوط رضا خان اقدامات اصلاحی مربوط به شهرداری ها و برنامه ریزی شهری برای مدت چند سال متوقف ماند فعالیت در زمینه شهر سازی بعد از مدتی با ظهور حکومت پهلوی دوم دوباره شدت گرفت و لایحه قانونی تملک زمین برای اجرای طرح های شهری و اقدامات عمرانی از قبیل احداث تاسیسات شهری و تجدید بنای محلات قدیمی در نحوه تصرف زمین در سال 1339 به تصویب رسید قانون مذکور در سال 1341 به شکل جامع تر و تحت عنوان طرح های گذربندی و شبکه بندی شهرها مطرح گردید که در این سال با امضای قراردادی میان هیئت عمران بین المللی آمریکا و وزارت کشور مشغول فعالیت گردیدند ، گروه فوق برای اکثر شهرهای کشور طرح شبکه بندی و گذربندی تهیه کردند در طول برنامه دوم عمرانی کشور ( 1341-1334 ) برای شهر اصفهان ، سنندج ، بیجار و ارومیه طرح های جامع توسط کارشناسان آمریکائی و بر اساس اصل چهار ترومن تهیه گردید ،

د.وره سوم – دوره طرح های جامع و تفصیلی : طرح های شهری که هم اکنون در کشور متداول است در ابتدای برنامه سوم (1346-1342 ) شکل گرفت .

در طی برنامه های نیم ساله سوم ، اقدامات مربوط به تهیه 17 طرح جامع شهری به عمل آمد .

رواج الگوی برنامه ریزی جامع در ایران

با تاسیس سازمان برنامه در سال 1327 اندیشه برنامه ریزی جامع به کمک مشاوران خارجی در ایران صورت عملی به خود گرفت به ویژه پس از کودتای 28 مرداد 1332 و نفوذ همه جانبه آمریکا در سیاست و اقتصاد ایران ، الگوی برنامه ریزی جامع تحت تاثیر الگوی رایج در آمریکا نفوذ گسترده ای در کشور پیدا کرد

پس از مشکلات سازمان برنامه در ایران و حضور کارشناسان آمریکائی ( گروه دانشگاه هروارد ) در تدوین

برنامه های توسعه و عمران اقتصادی در ایران نظریه برنامه ریزی جامع به عنوان یک دیدگاه رسمی و قانونی به کار گرفته شد ، از همین ابتدا نیز برخی از مشاوران طرح ها نیز با اینکه دیدگاهی انتقادی به الگو طرح های جامعه داشتند اما متوجه این موضوع شدند که تمامی مسئولین ناگزیر برنامه ریزی جامع را اندیشه ای تقریبا تثبیت شده پذیرفته اند ( مهدیزاده 409 )

به نظر تنظیم کنندگان فرایند برنامه ریزی جامع برای تدوین برنامه سوم عمرانی کشور چون با انبوهی از مشکلات و مجهولات رو به رو بوده است لا جرم به گمانه زنی و اتکابه فرض های اساسی روی آورده است در واقع گمانه زنی ها در برنامه به نقطه ای رسید که موجبات عدم تحقق پذیری و کارکرد برنامه را زیر سوال برد و مشکل آنجاست که برای مشکلات بزرگ کلیدی راه حلهایی بر اساس مفروضات .و فرضیات ارائه داده بودند ، اسناد نهایی برنامه سوم مجموعه ای در هم تنیده از هدف های نا رسا و فرض های بسیار آسان و سهل الوصول بود ، این اسناد در جایی که باید راهنمای عملیات برنامه ریزی تلقی گردد مسائل بسیاری را مد نظر قرار نداده اند ، در واقع آنچه تهیه شد یک برنامه نبود بلکه آن چه تهیه شد یک مدل بود ، در هر حال الگوی توسعه شهری در این دوره زیر نفوذ همه جانبه ایالت متحده آمریکا  تابعی از الگوی توسعه اقتصادی – اجتماعی غربی بود که به ادغام بازار محلی در بازار جهانی و رشد برون زا و تاکید بر معیارهای کمی اتکا داشت .

در واقع در برنامه های عمرانی اول .و دوم زیر ساخت های عمومی این نوع توسعه فراهم شد و در برنامه سوم و چهارم و پنجم تاکید بیشتری بر توسعه شهری در چارچوب طرح های جامع مبذول گردید ، در برنامه عمرانی پنج ساله سوم اقدامات مربوط به تهیه 14 طرح جامع شهری به عمل آمد چهار ده شهر عبارت بودند از تهران ، تبریز ، رشت ، اصفهان ، کرج ، قزوین ، بندر انزلی ، چالوس ، نوشهر ، سربندر ، بابل ، بابلسر ، بندر عباس ، و بندر لنگه اولین طرح جامع شهری که به تصویب شواری عالی شهرسازی به تصویب رسید طرح جامع بندر لنگه در سال 1345 بود ، در اسفندماه 1351 با ابلاغ قرار داد تیپ 12 از جانب سازمان برنامه و بودجه طرح های شهری دارای تیپ و شرح خدمات همسان می شوند ( همان منبع 411 )

در سال 1353 با تصویب قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهر سازی طرح های

شهری در ایران شامل سه طرح : طرح جامع – هادی و تفصیلی شد ( همان منبع 412 )

طراحی دیوار برشی و دیوارهای بتن آرمة زیرزمین

طراحی دیوار برشی و دیوارهای بتن آرمة زیرزمین:

طراحی دیوار برشی

یکی از مطمئن ترین روشهای مقابله با نیروهای جانبی استفاده از دیوار برشی بتن مسلح است. دیوار برشی را با توجه به ملاحظات معماری در قسمتهای مختلف پلان یک ساختمان می توان قرار داد, لیکن باید دقت کافی بعمل آید که قرارگیری آن در پلان تا حد امکان متقارن باشد و مرکز ثقل هر طبقه در حوالی مرکز صلبیت دیوارهای برشی باشد, که در این ساختمان نیز موقعیت دیوارهای برشی با توجه به موارد فوق انتخاب شده است. به طور کلی دیوارهای برشی تحت تلاشهای زیر قرار دارند:

1-نیروی برشی متغیر که مقدار آن در پایه حداکثر می باشد.

2-لنگر خمشی متغیر که مقدار آن مجدداً در پای دیوار حداکثر است و ایجاد کشش در یک لبه(لبة نزدیک به نیروها) و فشار در لبة متقابل می نماید. با توجه به امکان عوض شدن جهت نیروی باد یا زلزله در ساختمان, کشش باید در هر دو لبة دیوار در نظر گرفته شود.

3-نیروی محوری فشاری ناشی از وزن طبقات که روی دیوار برشی تکیه دارد.

پس دیوارهای برشی برای نیروهای فوق کنترل و در مقابل آنها مسلح می شوند. دیوارهای برشی استفاده شده در این ساختمان, به ارتفاع 18.65 متر و عمق 5.65 متر و ضخامت 25 سانتیمتر می باشند که کاملاً مشابه هم هستند و فرض می شود که پای دیوار گیردار بوده و نیروهای افقی بر لبة آن وارد می شوند.(hw=18.65 m ,  lw=5.65 m , h=25 cm)

با استفاده از نتایج تحلیل سازه, نیروهای نهایی ضریبدار تحت بحرانی ترین بارگذاری برای دیوار برشی بقرار زیرند:

Nu=7997.1 KN

Vu=2104.4 KN

محاسبة ظرفیت برشی حداکثر اجازه داده شده توسط آیین نامه

طبق آیین نامه, d برای محاسبات برش مساوی 0.8lw در نظر گرفته می شود.

d=0.8lw=0.8×5.65=4.52 m

Vrmax=Фc√fchd=0.6×5×250×4.52=3390 KN > Vu=2104.4 KN

بنابراین ضخامت h=250mm برای دیوار کافی می باشد.

محاسبة مقاومت برشی بتن

چون نیروی برشی مقاوم نهایی Vc  برای کلیه مقاطعی که در فاصله ای کمتر از 2.825 متر(یعنی حداقل مقدار lw/2 و hw/2 ) از پایة دیوار قرار دارند, برابر با مقاومت برشی مقطع در آن فاصله در نظر گرفته می شود, پس:

Mu=2104.4×(18.65-2.825)=33302.3 KN.m

بعلت وجود نیروی محوری نسبتاً بالا:

ملاحظه می شود که Vu>0.5Vc  پس احتیاج به میلگردهای حداقل و یا محاسباتی داریم. و چون Vu>Vc  , باید میلگردهای برشی افقی  Ah و قائم An  در دیوار تعبیه گردد.

محاسبة میلگردهای برشی(تنگ)

در نتیجه s2  مساوی 300 میلیمتر انتخاب می شود و,

(سطح دو ساق)Ah=1.134×300=340.2 mm2

پس از میلگرد آجدار نمرة 16 استفاده می شود:

Ah=2×201=402 mm2 > 340.2 mm2

که در دو سفره میلگرد قرار داده می شوند.

محاسبة ρh (برای عرض یک متر)

(محاسباتی)ρh=340.2/(300×2500)=0.00454 > 0.0025

یعنی نسبت سطح مقطع میلگرد برشی افقی به سطح مقطع بتنی کل, نباید کمتر از 0.0025 باشد.

محاسبة میلگردهای  قائم

ملاحظه می شود که مقدار فوق از 0.0025 کمتر است, پس مقدار آن برابر با 0.0025 در نظر گرفته می شود.پس استفاده می شود از:

Ф10 at 250 à ρn=An/s1h=157/(250×250)=0.00251

که میلگردهای فوق در دو سفره توزیع می شوند.

محاسبة میلگردهای خمشی

Mu=2104.4×18.65=39247.2 KN.m

بعلت قابل ملاحظه بودن مقدار نیروی محوری Nu , سطح مقطع دیوار را بصورت مستطیلی به ابعاد 250×5650 میلیمتر در نظر گرفته و سطح مقطع آرماتور خمی با استفاده از نمودارهای اندرکنش ستونها تعیین می شوند:

 بعلت ملایم بودن شرایط: d=d'=25 mm

در هر طرف استفاده می شود از:

29Ф32 , Ast=2×29×804=46646.4 mm2

ρ=46646.4/250/5650=3.3%

که بین مقادیر 0.8% و 8% قرار دارد و قابل قبول است. این آرماتورها بصورت یکنواخت در مقطع توزیع می شوند.

کنترل ظرفیت محوری دیوار

Nrmax=0.8[0.85ФcfcAg+Ast(Фsfy-0.85Фcfc)]

=0.8×[0.85×0.6×25×250×5650+46646.4×(0.85×400-0.85×0.6×25)]×10-3

=26619.5 KN > 7997.1 KN

جزئیات آرماتورگذاری دیوار برشی در نقشه های اجرایی پروژه آورده شده است.

طراحی دیوارهای بتن آرمة زیرزمین

این دیوارها, دیوار حایل بوده که از آنها به منظور پایداری در مقابل فشار جانبی خاک استفاده می گردد. عامل پایداری و مقاومت این نوع دیوارها در مقابل فشارهای جانبی, مقاومت خمشی دیوار و وزن خاکی است که در روی پاشنة دیوار قرار می گیرد. فرض می شود که با تعبیة زهکش هایی, از ایجاد فشار آب حفره ای در پشت دیوار جلوگیری می شود.

بعلت شن و ماسه ای بودن خاک و زاویة اصطکاک داخلی بالای این نوع خاک, نفوذپذیری و زهکشی بخوبی انجام یافته و فشار جانبی خاک پشت دیوار بشدت کاهش می یابد.

وزن مخصوص خاکریز 1920 کیلوگرم بر مترمکعب با زاویة اصطکاک داخلی 35 درجه در نظر گرفته می شود. با استفاده از جداول مربوطه, ضریب اصطکاک بین بتن و خاک پشت آن برابر با 0.4 می باشد. فشار مجاز خاک 270 کیلونیوتن بر مترمربع می باشد.

چون خاک درجاست و اجازة حرکت ندارد:

K=K0=1-sin(Ф)=0.43

تعیین ارتفاع دیوار

ارتفاع کف پی=1.2 m à h=2.95+1.2=4.15 m

تعیین ضخامت پایه

ضخامت پایه=60 cm

تعیین طول پایه

اگر ارتفاع سربار را h=2.35m در نظر بگیریم:

سربار=2.35×1.92=4.512 ton/m2

با توجه به شکل بعدی,

فشار افقی یکنواخت ناشی از سربار = 0.43×4.512=1.94 ton/m2

فشار حداکثر خاک = 4.33 ton/m2

(در وسط ارتفاع دیوار) P1=1.94×4.15=8.051 ton/m

(در ثلث ارتفاع دیوار) P2=0.5×4.33×4.15=8.98 ton/m

W=1.92×(4.15+2.35)x=2.48x

 (تعادل لنگرها)W(x/2)=2.075P1+1.383P2 à x=2.161 m

برای اینکه مصالح دانه ای به کشش نیافتند,

طول پایه = 1.5×2.161=3.6 m

محاسبة ضریب اطمینان در برابر واژگونی

شرح	نیرو	مقدار(ton/m)	بازوی نیرو(m)	لنگر(ton.m/m)
وزن خاک+سربار	W1	(3.6+2.35)×2.1×1.92=23.99	1.05	25.19
اضافه وزن ناحیة مثلثی دیوار	W2	0.5×(0.3×3.6)×(2.4-1.92)=0.26	2	0.52
وزن پایه	W3	3.6×0.6×2.4=5.2	1.8	9.36
وزن ناحیة مستطیلی دیوار	W4	0.3×3.6×2.4=2.6	2.25	5.85
	کل	32.05		40.91

با توجه به شکل قبل,

فاصلة نقطة اثر برآیند=40.91/32.05=1.276 m

لنگر مقاوم=32.26×(3.6-1.276)=74.97 ton.m/m

لنگر واژگونی=2.075+1.3833=29.128 ton/m

ضریب اطمینان واژگونی=74.97/29.128=2.574 > 2

یا  0.85×74.97 > 1.383×29.124                         O.K.

محاسبة فشار وارد بر شالوده

R=32.05 ton/m

A=1×3.6=3.6 m2/m

S=1×3.62/6=2.16 m3/m

محاسبة ضریب اطمینان در برابر لغزش

چون جسم در آستانة لغزش است,K=(1-sinФ)/(1+sinФ)=0.27                              

نیروی محرک=P1+P2=17.031 ton/m

نیروی مقاوم اصطکاکی=μR=0.4×32.05=12.82 ton/m

SF=12.82/17/031=0.753<1.5

ملاحظه می شود که عدد مذکور مناسب نبوده, پس یک پاشنه برای دیوار در نظر می گیریم,

ارتفاع زبانه 120 سانتیمتر در نظر گرفته می شود, سطح جلویی زبانه 15 سانتیمتر جلوتر از سطح پشتی دیوار قرار داده می شود. با توجه به شکل زیر داریم:

Pp=0.5Kp(h22- h12)γ       ,        Kp=1/Ka=1/0.27=3.7

Pp=0.5×3.7×(1.82-0.62)×1.92=10.23 ton/m

μR= μ1R1+ μ2R2

μR=0.7×(9.372+14.615)/2×1.65+0.4×(9.372+3.19)/2×1.95=18.75 ton

نیروی مقاوم=10.32+18.75=29.07 ton/m

SF=29.07/17.031=1.71 > 1.5           O.K.

طراحی پایة دیوار

با توجه به شکل فوق,

qu=(2.35×1.92+3.6×1.92+0.6×2.4)×1.25=16.08 ton/m2

مقطع A :

Vu=16.08×1.8-0.9×(3.19+8.89)/2×1.8=19.16 ton/m

Mu=(16.08-0.9×3.19)×1.82/2-0.9×(8.89-3.19)× 1.82/6=18.63 ton.m/m

d=60-(5+1.5)=53.5 cm

Vc=0.2×0.6×5×1000×535×10-3=321 KN/m > 319 KN/m

محاسبة میلگرد خمشی,

Mu=186.3 KN.m/m à As=1051 mm2/m

min(As)=max(1.33×1051,1.4/400×1000×535)=1872.5  mm2/m

پس انتخاب می شود

Ф22 at 200 = 1900 mm2/m à طول مهاری=30×22=660 mm

مقطع B:

Vu=(14.615+10.8)/2×1.2×1.25=19.06 ton/m

Mu=(10.8×1.22/2+3.815×1.22/3)×1.25=120 KN.m/m à As=670  mm2/m

As(min)=1872.5 mm2/m

پس انتخاب می شود

Ф22 at 200 = 1900 mm2/m à طول مهاری=30×22=660 mm

طراحی تیغه

مقادیر d,  Vu و Mu در 0, 0.5H و H تعیین می گردند و در هر قسمت فولادهای کششی طراحی می شوند,

As(mm2/m)	Mu (ton.m)	Vc(ton)	Vu(ton)	d	t	x	نقطه
0	0	14.1	0	23.5	30	0	0
1348	3.95	23.1	4.83	38.5	45	1.8	0.5H
1872.5	19.0	32.1	12.34	53.5	60	3.6	H

پس بترتیب برای  0.5H و H, انتخاب می شود,

Ф14 at 110 = 1399 mm2/m

,

Ф14 at 80 = 1924 mm2/m

که در سطح مجاور خاک قرار می گیرند.

میلگردهای حرارتی:

میلگردهای افقی تیغه,

ضخامت متوسط تیغه=45 cm à As(min)=1125 mm2/m

: در سطح بیرونی دیوارФ10 at 100 = 785 mm2/m

: در سطح مجاور خاکФ10 at 200 = 363 mm2/m

میلگردهای حرارتی قائم تیغه که درست در جلوی دیوار قرار می گیرند,

As=1125 mm2/m à Ф12 at 100 = 1131 mm2/m

میلگردهای حرارتی طولی پایه:

 برای اطمینان در مهار میلگردهای خمشی در بالا و پایین پنجه همة آنها را در کل پایه ادامه می دهیم.

Ф14 at 80 = 1924 mm2/m

که در واحد عرض پایه(در طول دیوار) قرار می گیرند.

بدین ترتیب دیوارهای حایل زیرزمین طراحی شدند, جزئیات فولادگذاری این دیوارها در نقشه های اجرایی پروژه آورده شده است.

روش اجراى ساختمان هاى بتن مسلح دیوار باربر با قالب عایق ماندگار

روش اجراى ساختمان هاى بتن مسلح دیوار باربر با قالب عایق ماندگار

این سیستم، شیوه ا جراى ساختمان بتن مسلح درجابا قالب هاى عایق کنندة ماندگار مى باشد که سازه حاصل از آن، یک ساختمان بتن مسلح و در زمره سازه هاى متداول، تلقى مى شود.

در این سیستم ساختمانى، قالب هاى دیوار و سقف با  استفاده از مفتول آهن گالوانیزه به قطر2 میلى متر به صورت شبکه جوش شده در محل کارخانه ساخته شده و در وجوه داخلى و خارجى قالب پانل هایى از مصالح عایق کننده، مانند پلى ا ستایرن منبسط شونده کندسوز، قرار داده مى شود.

قالب هاى دیوار بتنى با امکان آرماتوربندى به میزان مورد نیاز و با ضخامت مورد نظر طراح، از 80 تا   500  میلى متر و بیشتر براى دیوارها و قالب هاى سقف به صورت تیردال یک یا دو طرفه با عمق و فواصل تیرچه هاى متغیر و دلخواه، توسط خطوط تولید در مقیاس نسبتاً زیاد، قابل تولید است.

خط تولید کارخانه این سیستم، مى تواند مدول هاى لازم براى ساخت واحدهاى مسکونى را تولید کند.

مدول هاى کارخانه ای این سیستم سبک بوده و قابلیت حمل و نقل و نصب سریع در اجرا را دارا است، به طورى که اجراى بالغ بر 20 متر مربع نفر-روز کارى را مقدور مى کند. ضخامت نسبتاً قابل ملاحظه دیوارهاى تمام شده معمارى را مى توان یکى از محدودیت هاى این سیستم عنوان کرد.

الزامات روش اجراى ساختمان هاى بتن مسلح دیوار باربر با قالب عایق ماندگار

-1 کاربرد سیستم سازه ای حاصل از این روش اجرا به عنوان سیستم دیوار باربر با کاربرى ساختمان هاى مسکونى، در انواع زمین ها و کلیه پهنه هاى لرزه خیزى ایران بر اساس آخرین ویرایش استاندارد 2800 ایران و با احتساب تأمین الزامات مربوطه بلامانع است.

-2 بارگذارى ثقلى و لرزه ای سیستم سازه ای حاصل از این روش اجرا به ترتیب بر اساس آخرین ویرایش هاى مبحث ایران صورت گیرد.

-3 طرح سازه ای سیستم سازه ای حاصل از این روش اجرا بر اساس مبحث نهم مقررات ملى ساختمان یا آئین نامه ACI 318-05 ویرایش هاى بعد از آن صورت گیرد.

-4 حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان 4 طبقه یا 15 متر از تراز پایه است. حداقل ضخامت دیواره هاى بتنى نباید از 15 سانتى متر کمتر باشد.

-5 مشخصات کلیه مصالح مصرفى مربوط به اجزاء قالب بندى ماندگار، باید مطابق با استانداردهاى بین ا لمللى معتبر و اسناد ارائه شده باشد.

-6 مشخصات سایر مصالح مصرفى باید مطابق استانداردها و آئین نامه هاى ملى یا معتبر بین ا لمللى باشد.

-7 پلى استایرن منبسط شونده باید از نوع کندسوز یا سایر استانداردهاى معتبر ASTM مطابق با استاندارد بین المللى باشد.

-8 محافظت پلى استایرن با ضخامت کافى از اندودهاى مناسب با توجه به شرایط داخلى و خارجى صورت گیرد.

-9 مقاومت لازم در برابر آتش با توجه به تعداد طبقات براى دیوار و سقف مطابق مبحث سوم مقررات ملى ساختمان در خصوص حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق و الزامات نشریه 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره ها در مقابل حریق تأمین شود.

-10 تمهیدات لازم جهت صدابندى دیوار و سقف مطابق با مبحث شماره 18 مقرات ملى ساختمان به عمل آید.

-11 رعایت مباحث مربوط به صرفه جویى در مصرف انرژى مطابق مبحث شماره 19 مقرات ملى ساختمان ضرورى است.

-12 پوشش ملات مناسب براى مفتول هاى فولادى در بدنه داخلى و خارجى تأمین شود.

-13 تمهیدات لازم در شرایط اقلیمى مختلف کشور براى پوشش نهایى جهت مقابله در محیط هاى خورنده و نیز استفاده از فولاد گالوانیزه در این محیط ها و رعایت الزامات مربوط به مبحث نهم مقررات ساختمان ملى الزامى است.